درگاه:نفت

ملی کردن نفت و قرارداد کنسرسیوم تا الغای قرارداد کنسرسیوم

تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز

روز نفت ۹ امرداد ماه

اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر

	سخنرانی محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر به مناسبت سالروز دهمین سال انقلاب شاه و مردم ۳ بهمن ۱۳۵۱ سخنرانی محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر به مناسبت سالروز دهمین سال انقلاب شاه و مردم ۳ بهمن ۱۳۵۱
آیا مشکلی با شنیدن این پرونده دارید؟ راهنمای رسانه را ببینید.

نخستین چاه نفت در نفتون مسجد سلیمان

سخنرانی‌های اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی درباره نفت

• سخنرانی محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر درباره الغای قرارداد کنسرسیوم و سرانجام ملی شدن نفت ایران ۳ بهمن ۱۳۵۱ - سخنرانی شاهنشاه آریامهر در الغای قرارداد کنسرسیوم نفت که از این زمان نفت ایران ملی شد و ایران توانست به هر اندازه نفت به بهای دلخواه به مشتریان بفروشد. که قانون آن در امرداد ۱۳۵۲ به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

امتیازهای نفت شمال ایران

• قانون اعطای امتياز معادن نفت شمال به كمپانی استاندارد اويل آمريكايی - مصوب ۳۰ آبان ۱۳۰۰ مجلس شورای ملی دوره چهارم قانونگذاری
• قانون شرایط اساسی امتیاز نفت شمال به یک کمپانی معتبر مستقل آمریکایی (اتازونی) - مصوب ۲۳ خرداد ۱۳۰۲ مجلس شورای ملی دوره چهارم قانونگذاری
• قانون شرایط اساسی امتیاز معادن نفت یکی از دو ولایت گیلان یا مازندران به کمپانی معتبری از اتباع داخله - مصوب ۳۰ خرداد ۱۳۰۲ مجلس شورای ملی دوره چهارم قانونگذاری
• تصمیم جلسه ۲۶ سرطان ۱۳۰۳ راجع به طبع متن فرانسه امتیازنامه نفت شمال به کمپانی سینکلر آمریکایی - ۲۶ تیر ۱۳۰۳ مجلس شورای ملی دوره پنجم قانونگذاری
• پیشنهاد قرارداد بین دولت شوروی و دولت شاهنشاهی ایران درباره ایجاد شرکت مختلط نفت ۱۵ فروردین ۱۳۲۵

امتیازهای نفت جنوب ایران

• امتیازنامه دارسی - ۷ خرداد ۱۲۸۰ خورشیدی در کاخ صاحبقرانیه به امضای ناصرالدینشاه رسید
• قرارداد الحاقی نفت آرمیتاژ اسمیت - ۱ دی ۱۲۹۹ به امضای محمد مصدق وزیر مالیه و آرمیتاژ اسمیت مستشار انگلیسی وزارت مالیه رسید.
• قانون اعطای امتیاز نفت به شرکت نفت انگلیس و ایران محدود - مصوب ۷ خرداد ۱۳۱۲ مجلس شورای ملی این قانون نیز به قانون نفت ۱۹۳۳ یا قرارداد نفت ۱۹۳۳ نامیده می شود.
• قرارداد الحاقی بین دولت شاهنشاهی ایران و کمپانی نفت ایران و انگلیس محدود یا لایحه الحاقی گلشاییان - گس – ۲۶ تیر ۱۳۲۸ برابر با ۱۷ ژوئیه ۱۹۴۹ به مجلس شورای ملی پیشنهاد شد.
• قانون راجع به مبادله قرارداد فروش نفت و گاز و طرز اداره عملیات آن - مصوب ۲۹ مهرماه ۱۳۳۳ مجلس شورای ملی این قرارداد به نام قرارداد کنسرسیوم نیز شناخته شده است.
• قانون الغای قرارداد نفت با کنسرسیوم مصوب سال ۱۳۳۳ و اجازه اجرای قرارداد فروش و خرید نفت بین دولت شاهنشاهی ایران و شرکت‌های خارجی - ۲ امرداد ۱۳۵۲ مجلس شورای ملی و ۸ امرداد ۱۳۵۲ در مجلس سنا بزرگترین پیروزی در نفت برای محمدرضا شاه پهلوی و کشور ایران بود زیرا که با این قانون برای نخستین بار از ملی شدن بهره‌برداری و تولید و فروش نفت در تاریخ نوین ایران می توان گفتگو کرد.

ملی شدن نفت

• روز نفت ۹ امرداد ماه
• تصمیم‌ قانونی دایر به ملی‌شدن صنعت نفت در سراسر کشور و دو ماه تمدید به کمیسیون نفت جهت مطالعه در اطراف اجرای این اصل - مصوب ۲۴ اسفند ۱۳۲۹ مجلس شورای ملی و ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ مجلس سنا. قانون ملی شدن نفت در سراسر کشور در تاریخ دهم اردیبهشت ۱۳۳۰ به وسیله نخست وزیر حسین علاء برای توشیح به محمدرضا شاه پهلوی تقدیم شد.
• ملی کردن نفت
• مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ اسفند ۱۳۲۹ نشست ۱۲۸ - ملی شدن نفت مصوب مجلس شورای ملی
• طرح قانونی دایر به طرز اجرای اصل ملی‌شدن صنعت نفت در سراسر کشور - مصوب ۸ اردیبهشت ۱۳۳۰
• قانون تاسیس شرکت ملی نفت ایران - مصوب ۹ اردیبهشت ۱۳۳۰
• پیشنهاد دولت امریکا و انگلیس درباره حل مسئله نفت و غرامت به ایران از سهام شرکت نفت سابق انگلیس و ایران ۱ اسفند ۱۳۳۱

مذاکرات مجلس شورای ملی درباره نفت

سال ۱۳۲۳

	گفتگوی تلویزیونی با تورن‌بورگ مشاور نفتی دولت ایران در مورد ملی شدن نفت ایران
آیا مشکلی با شنیدن این پرونده دارید؟ راهنمای رسانه را ببینید.

• بیانات آقای نخست وزیر راجع به موضوع نفت ۲۷ مهر ۱۳۲۳ نشست ۷۳
• قانون ممنوعیت دولت از مذاکره و عقد قرارداد راجع به امتیاز نفت با خارجی‌ها- مصوب ۱۱ آذر ماه ۱۳۲۳
• سوال آقایان طوسی و دکتر رادمنش راجع به نفت و پاسخ آقای نخست وزیر مجلس شورای ملی ۱۹ امرداد ۱۳۲۳ نشست ۵۱
• بیانات آقای ساعد نخست وزیر راجع به موضوع نفت و گفتگو با کفتارادزه و هیات نفت سینکلر مجلس شورای ملی ۲۷ مهر ۱۳۲۳ نشست ۷۳
• تقدیم یک فقره طرح قانونی از طرف آقای مصدق راجع به نفت به قید در فوریت و تصویب دو فوریت و اصل طرح مجلس شورای ملی ۷ آذر ۱۳۲۳ نشست ۷۹
• قانون ممنوعیت دولت از مذاکره و عقد قرارداد راجع به امتیاز نفت با خارجی‌ها - ۱۱ آذر ۱۳۲۳
• سوال آقایان طوسی و دکتر رادمنش راجع به نفت و پاسخ آقای نخست وزیر مجلس شورای ملی ۱۹ امرداد ۱۳۲۳ نشست ۵۱
• - بیانات آقای محمد ساعد نخست‌وزیر راجع به موضوع نفت درخواست شوروی برای بدست آوردن امتیاز نفت شمال و امریکایی‌های در جنوب شرقی ایران مجلس شورای ملی ۲۷ مهر ۱۳۲۳ نشست ۷۳
• مذاکرات نفت با شوروی ۱۳۲۶ - ۱۳۲۳

سال ۱۳۲۴

• فرمان استالین دایر بر کاوش معدن‌های نفت در شمال ایران ۳۱ خرداد ۱۳۲۴
• نامه احمد قوام نخست‌وزیر ایران به وزارت تجارت خارجی شوروی درباره آسیب‌های جنگ، بدهی‌های شوروی به ایران و یازده تن طلای ایران ۱ اسفند ۱۳۲۴
• نامه مولوتف وزیر امور خارجه شوروی به احمد قوام نخست‌وزیر دولت شاهنشاهی ایران درباره شرکت نفت مختلط ایران و شوروی ۵ اسفند ۱۳۲۴
• پاسخ احمد قوام نخست‌وزیر ایران به نامه ۶ اسفند ۱۳۲۴ مولوتف وزیر امور خارجه شوروی در ۷ اسفند ۱۳۲۴
• نامه مولوتف وزیر امور خارجه شوروی به احمد قوام نخست وزیر ایران درباره آذربایجان، ارتش شوروی در ایران و امتیاز نفت ۹ اسفند ۱۳۲۴

سال ۱۳۲۵

• پیش‌نویس موافقتنامه در باب شرکت مختلط نفت ایران و شوروی میان احمد قوام نخست‌وزیر ایران و سادچیکف سفیر شوروی ۱۵ فروردین ۱۳۲۵
• ابلاغیه مشترک ایران و شوروی درباره آذربایجان و تخلیه ایران از ارتش شوروی ۱۳۲۵
• پیشنهاد قرارداد بین دولت شوروی و دولت شاهنشاهی ایران درباره ایجاد شرکت مختلط نفت ۱۵ فروردین ۱۳۲۵
• نامه احمد قوام نخست‌وزیر ایران به سفیرکبیر شوروی درباره پیشنهاد قرارداد ایجاد شرکت نفت ایران و شوروی ۵ آذر ۱۳۲۵ برابر با ۲۶ نوامبر ۱۹۴۶
• نامه سادچیکف سفیر کبیر شوروی به احمد قوام نخست وزیر دولت شاهنشاهی ایران درباره قرارداد نفت شمال ۲۱ آذر ۱۳۲۵ برابر ۱۲ دسامبر ۱۹۴۶

سال ۱۳۲۶

• نامه احمد قوام نخست‌وزیر ایران به سفیر کبیر شوروی درباره قرارداد نفت شمال ۲۹ امرداد ۱۳۲۶ برابر با ۲۱ اوت ۱۹۴۷
• نامه سادچیکف سفیرکبیر شوروی به احمد قوام نخست وزیر ایران درباره قرارداد نفت شمال ۵ شهریور ۱۳۲۶ برابر با ۲۸ اوت ۱۹۴۷
• نامه سادچیکف سفیرکبیر شوروی به احمد قوام نخست‌وزیر ایران درباره قرارداد نفت شمال ۲۳ شهریور ۱۳۲۶ برابر با ۱۵ سپتامبر ۱۹۴۷
• طرح بررسی منابع زیرزمینی در ایران و روش بهره‌برداری و بستن قراردادهای بین‌المللی - مصوب ۳۰ مهر ۱۳۲۶ مجلس شورای ملی
• سخنان مسعود ثابتی نماینده مجلس شورای ملی دوره پانزدهم در بررسی درآمد ایران از شرکت نفت انگلیس و ایران ۲۸ دی ۱۳۲۶

سال ۱۳۲۷

• سخنان هژیر وزیر مشاور درباره تاریخچه گفتگوها با مستر گس ۲۶ اردیبهشت ۱۳۲۷
• سخنان گلشائیان وزیر دارایی درباره استخدام حسابدار قسم‌خورده از یکی از کشورهای بی‌طرف برای نفت جنوب ۲۸ آذر ۱۳۲۷
• اعلام برنامه ملی کردن نفت ایران به وسیله عباس اسکندری رهبر حزب توده در مجلس شورای ملی ۵ بهمن ۱۳۲۷

سال ۱۳۲۸

• لایحه الحاقی گلشاییان - گس - پیشنهاد شده به مجلس شورای ملی ۲۶ تیر ۱۳۲۸
• تقدیم یک فقره لایحه به قید یک فوریت راجع بقرارداد الحاقی شرکت نفت ایران و انگلیس و تصویب یک فوریت آن به وسیله وزیر دارایی مجلس شورای ملی ۲۸ تیر ۱۳۲۸ نشست ۱۹۳
• مذاکره در پیشنهاد لایحه الحاقی نفت گس - گلشائیان مجلس شورای ملی ۱ امرداد ۱۳۲۸ نشست ۱۹۵
• سخنان آقای مکی درباره لایحه الحاقی نفت گس - گلشائیان مجلس شورای ملی ۲ امرداد ۱۳۲۸ نشست ۱۹۶
• سخنان گلشائیان وزیر دارایی در بررسی و شناساندن لایحه گس گلشائیان مجلس شورای ملی سوم امرداد ۱۳۲۸
• سخنان مکی نماینده مجلس شورای ملی درباره لایحه الحاقی گس - گلشائیان مجلس شورای ملی ۳ امرداد ۱۳۲۸
• سخنان آقای مکی درباره لایحه الحاقی نفت گس - گلشائیان مجلس شورای ملی ۴ امرداد ۱۳۲۸ نشست ۱۹۹
• سخنان آقای مکی درباره لایحه الحاقی نفت گس - گلشائیان مجلس شورای ملی ۴ امرداد ۱۳۲۸ نشست ۲۰۰
• سخنان وزیر دارایی درباره گزارش کمیسیون نفت و پس گرفتن لایحه قرارداد الحاقی گس - گلشائیان مجلس شورای ملی ۵ دی ۱۳۲۹

سال ۱۳۲۹

• پیشنهاد دولت انگلیس به هیات مدیره شرکت نفت انگلیس و ایران درباره بهبود لایحه الحاقی نفت ۱۹ بهمن ۱۳۲۹
• سخنان محمد مصدق پس از پذیرفته شدن پیشنهاد ملی شدن نفت مجلس شورای ملی ۲۲ اسفند ۱۳۲۹
• تصمیم‌ قانونی دایر به ملی‌شدن صنعت نفت در سراسر کشور و دو ماه تمدید به کمیسیون نفت جهت مطالعه در اطراف اجرای این اصل - مصوب ۲۴ اسفند ۱۳۲۹ مجلس شورای ملی و ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ مجلس سنا. قانون ملی شدن نفت در سراسر کشور در تاریخ دهم اردیبهشت ۱۳۳۰ به وسیله نخست وزیر حسین علاء برای توشیح به محمدرضا شاه پهلوی تقدیم شد.
• ملی کردن نفت و قرارداد کنسرسیوم تا الغای قرارداد کنسرسیوم و فروش مستقیم نفت به وسیله دولت شاهنشاهی ایران به شرکت‌های نفتی خارجی امرداد ۱۳۵۲

سال ۱۳۳۰

• لایحه خرابکاری در بهره‌برداری از صنایع ملی شده نفت ایران داده شده به مجلس شورای ملی ۳۰ خرداد ۱۳۳۰
• نامه‌های رد و بدل شده میان دولت ایران و شرکت نفت انگلیس و ایران ۸ خرداد تا ۱۱ امرداد ۱۳۳۰
• گزارش محمد مصدق نخست‌وزیر درباره دیدارها و گفتگوها با استوکس مهردار سلطنتی انگلستان و هریمن رایزن ویژه ترومن امرداد ۱۳۳۰
• گزارش محمد مصدق نخست‌وزیر درباره شکایت دولت انگلستان به شورای امینت ۱۱ مهر ۱۳۳۰
• نامه سیزده تن از نمایندگان مجلس شورای ملی درباره تهدید و ارعاب محمد مصدق سبب نیامدن آنها دیگر به مجلس ۱۷ شهریور ۱۳۳۰

سال ۱۳۳۱ مجلس هفدهم

• نامه دولت شاهنشاهی ایران به سفارت کبرای انگلیس در تهران درباره خسارت‌های وارده به اقتصاد ایران پس از ملی کردن نفت ۱۶ امرداد ۱۳۳۱
• نامه ترومن و چرچیل به محمد مصدق نخست‌وزیر ایران در چاره‌جویی برای نفت ایران به محمد مصدق نخست‌وزیر دولت شاهنشاهی ایران ۴ شهریور ۱۳۳۱

سال ۱۳۳۳ مجلس هجدهم

• سخنان سپهبد زاهدی نخست‌وزیر درباره لایحه قرارداد با کنسرسیوم بین‌المللی برای فروش نفت و گاز ایران ۳۰ شهریور ۱۳۳۳
• سخنان دکتر علی امینی درباره لایحه قرارداد با کنسرسیوم بین‌المللی برای فروش نفت و گاز ایران ۳۰ شهریور ۱۳۳۳
• سخنان علی امینی وزیر دارایی در ارزیابی گفتگوهای مصدق با شرکت نفت انگلیس و ایران و بانک بین‌المللی توسعه و دولت امریکا و بریتانیا ۱۸ مهر ۱۳۳۳
• قانون میزان پرداخت تاوان از سوی دولت ایران به شرکت نفت انگلیس و ایران مجلس شورای ملی ۲۹ مهر ۱۳۳۳
• قانون راجع به مبادله قرارداد فروش نفت و گاز و طرز اداره عملیات آن - مصوب ۲۹ مهرماه ۱۳۳۳ مجلس شورای ملی این قرارداد به قرارداد ایران با کنسرسیوم نفت شناخته شده است.

سال ۱۳۵۲ مجلس بیست و سوم

• مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ تیر ۱۳۵۲ نشست ۱۱۹ - بیانات جناب آقای امیر عباس هویدا نخست وزیر و تقدیم لایحه مربوط به قرارداد فروش و خرید نفت بین دولت شاهنشاهی ایران و شرکت‌های خارجی
• تقدیم لایحه الغای قرارداد کنسرسیوم مصوب ۱۳۳۳ به وسیله امان‌الله ریگی مخبر کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی ۲ امرداد ۱۳۵۲
• گفتگوهای نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و سوم درباره الغای قرارداد کنسرسیوم مصوب ۱۳۳۳ مجلس شورای ملی ۲ امرداد ۱۳۵۲
• تصویب لایحه فروش و خرید نفت بین دولت شاهنشاهی ایران و شرکتهای خارجی والغای قرارداد کنسرسیوم مصوب ۱۳۳۳ و فرستادن آن به مجلس سنا مجلس شورای ملی ۲ امرداد ۱۳۵۲
• قانون الغای قرارداد نفت با کنسرسیوم مصوب سال ۱۳۳۳ و اجازه اجرای قرارداد فروش و خرید نفت بین دولت شاهنشاهی ایران و شرکت‌های خارجی
• روز نفت ۹ امرداد ماه

قوانین و قراردادهای نفت از امتیاز دارسی تا بهمن ۲۵۳۷ شاهنشاهی

• تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز