مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ بهمن ۱۳۲۹ نشست ۱۰۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم
تصمیم قانونی دایر به‌ابراز رای‌اعتماد به دولت جناب آقای علی رزم‌آرا نخست وزیر بهمن ۱۳۲۹ ماده واحده الحاقی به آیین‌نامه طرز تشخیص و وصول مالیات کسبه و پیشه‌وران |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلسین - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
سال ششم – شماره ۱۷۳۶
۵شنبه ۱۲ بهمن ماه ۱۳۲۹
دوره شانزدهم مجلس شورای ملی
شماره مسلسل ۱۰۸
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۶
جلسه: ۱۰۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه پنجم بهمن ماه ۱۳۲۹
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - بیانات قبل از دستور آقایان: شوشتری - برومند - غلام‌رضا فولادوند - قاسم فولادوند.
۳ - بقیه مذاکره راجع به گزارش کمیسیون‌های بهداری و دادگستری راجع به بهداشت شهری
۴ - قرائت استیضاح چند نفر آقایان نمایندگان از دولت
۵ - بیانات آقای نخست وزیر و تقاضای رأی اعتماد و ابراز اعتماد به دولت ایشان
۶ - ختم جلسه به عنوان تنفس
مجلس یک ساعت و چهل دقیقه قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
رئیس - صورت غائبین جلسه پیش خوانده می‌شود:
(به شرح ذیل قرائت شد)
غائبین با اجازه آقایان: موسوی. عرب‌شیبانی. ابریشم‌کار. مهدوی. علی‌محمد دهقان. دکتر مصدق. دکتر راجی. طباطبایی. دکتر شایگان.
غائبین بی‌اجازه آقایان: آشتیانی‌زاده. اقبال. افشارصادقی. سلطانی. جواد مسعودی.
دیرآمدگان با اجازه آقایان: یوسف شکرایی ۲ ساعت. گرگانی یک ساعت و نیم. فرامرزی یک ساعت. حمیدیه یک ساعت. خزیمه علم یک ساعت.
دیرآمدگان بی‌اجازه آقایان: خاکباز یک ساعت. دکتر مصباح‌زاده نیم ساعت. محمدعلی مسعودی نیم ساعت. تولیت یک ساعت. هراتی یک ساعت. سنندجی یک ساعت. سالار بهزادی یک ساعت. معین‌زاده یک ساعت.
رئیس - نسبت به صورت مجلس نظری هست؟ آقای فقیه‌زاده بفرمایید.
فقیه‌زاده - بنده پریروز یک عرایضی کردم در خاتمه عرایضم گفتم که تقاضا می‌کنم لایحه‌ای که در کمیسیون مطرح شده همان را مطرح کنند این قسمت ضمن فرمایشات آقای امینی نوشته شده خواستم دستور بفرمایید اصلاح شود.
رئیس - اصلاح می‌شود، آقای پیراسته بفرمایید.
پیراسته - عرض کنم بنده در بعضی از اظهاراتم غلط‌هایی است که مربوط به تندنویسی نیست اغلاط چاپی است که بنده خودم آنها را اصلاح می‌کنم و به اداره تندنویسی می‌دهم برای این که وقت مجلس را نگیرم.
رئیس - به تندنویسی بدهید اصلاح می‌کنند. آقای صدرزاده.
صدرزاده - در صفحه یازده یک اصلاح عبارتی است و آن این است که (برای این که دولت نتواند سوء‌استفاده کند یعنی در مواقع ضروری اعلام حکومت نظامی بکند) در اینجا نوشته شده است (اگر دولت بخواهد سوء‌استفاده بکند) این را اصلاح بفرمایید.
رئیس - اصلاح می‌شود، آقای حائری‌زاده بفرمایید.
حائری‌زاده - اصلاح مختصری است تصور می‌کنم از طرف مطبعه باشد که بعضی کلمات اضافه شده اصلاح می‌کنم و می‌دهم به اداره تندنویسی.
رئیس - خیلی خوب. آقای تیمورتاش
تیمورتاش - تذکر بنده تذکر همیشگی است به این معنی که در صورت مجلس غلط‌هایی مشاهده می‌شود استدعا می‌شود که لااقل ربط عبارات را به هم مراعات بکنند دستور فرمایید اصلاح کنند.
رئیس - اصلاح بکنید بدهید به تندنویسی دیگر نظری نسبت به صورت مجلس نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
۲ - بیانات قبل از دستور آقایان: شوشتری برومند غلام‌رضا فولادوند قاسم فولادوند
رئیس - چند نفر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند، آقای شوشتری بفرمایید.
شوشتری - بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم استدعا دارم از مخبران محترم جراید که توجه فرمایند با اطاعت از امر آقایان نمایندگان محترم و طبیب معالج شمرده صحبت می‌کنم تا این که تحریف نشود و مثل پریروز نگویید که فلان آن هم با آن عبارت قبیح
بنویسند که:
ز ناپاک‌زداه مدارید امید
که زنگی به شستن نگردد سپید
آبروی روزنامه نمی‌رود و مگر آن که در روزنامه برخلاف حق بنویسند به من که ذریه پیغمبرم بنویسد ناپاک‌زاده (بعضی از نمایندگان - بی‌ربط نوشتند) آقا گوش کرد باید اندرز کرد باید نصیحت داد توجه بفرمایید عرایض من اصولی است و مادام که زنده هستم خادم ایرانم و خادم اسلام.
فاش می‌گویم و از گفته خود دلشادم
مصرع دوم این شعر این است که بنده عشقم و .... ولی می‌گویم بنده شرعم و از هر دو جهان آزادم آن چیزی را که مصلحت مملکت و ملت و دیانت می‌دانم با کمال صراحت و شجاعت می‌گویم نه روس می‌شناسم نه انگلیس و نه آمریکا. خدا، اسلام، ایران را می‌شناسم بس، بس، بس (صحیح است) (آزاد - ببخشید خیلی جوش نزنید آن وقت مرضتان عود می‌کند) (خنده حضار) آقای آزاد توی صحبت من نفرمایید که باید کفو من صحبت کند به قدری که دیگران تمتع ببرند در من هست توجه بفرمایید باید نمایندگان محترم ارباب جراید، ملت ایران بدانند و می‌دانند و باهوش هستند اجانب نیز باید بدانند در موقع باریک در اوضاع تاریک در آن اوقاتی که ملت ایران می‌خواهد منافع خود را استیفا بکند در هر صورت چه نفت و چه غیر نفت دست‌های مرموز در کار مملکت مداخله می‌کند و در بین نمایندگان و دولت و سایرین حتی روحانیون ایجاد نفاق و دورنگی می‌کنند ما باید بیدار باشیم در این موقع باریک هر اختلاف نظری داریم کنار بگذاریم و تحت تأثیر احساسات واقع نشویم برادر من می‌آید روی یک کلمه اعصابش را از دست می‌دهد من هر قدر فحش بخورم به فضل رب‌العالمین استعداد دارم اعصابم را از دست نمی‌دهم (خنده حضار) حرفم را می‌زنم اما بعضی‌ها اعصاب‌شان را از دست می‌دهند و در اثر ازدست دادن اعصاب ایجاد نفاق می‌شود این به او او به این او به او هی اختلاف هی اختلاف بین جوان‌ها، غیر جوان‌ها بین وکلا اختلاف می‌شود و نتیجه‌اش عاید دیگران می‌شود، نتیجه‌اش عاید مملکت نمی‌شود و این اختلافات باید روزی رفع بشود چه وقت باید رفع بشود؟ من استدعا دارم از کمیسیون نفت که هر چه زودتر آقایان اعضای کمیسیون بنشینند (مکی - دوشنبه جلسه داریم) الیاس احدالراحتین هر چه زودتر تصمیم قطعی بگیرید و تودهنی بزنید به همچو کسی که بین اقلیت و اکثریت، سید، آخوند، ملا، بزاز، تاجر، کاسب، زارع این قدر اختلاف می‌کند، امروز حریق جنگل می‌شود من که می‌دانم ریشه‌اش کجا است امروز سازمان برنامه می‌سوزد، بیمارستان می‌سوزد باید ریشه این جنایات معلوم شود و از بین برود (مکی - فردا ممکن است مجلس را آتش بزنند) اجازه بفرمایید جناب آقای مکی مقاصدش را من عرض می‌کنم من حال ندارم و بعد اجازه می‌گیرم از مقام محترم ریاست بروم برای استرحت و حالا آمده‌ام این عرایض را به پیشگاه محترم آقایان بکنم پای شماها را می‌بوسم می‌خواهم تمنا کنم، ایجاد اختلاف نکنید و هر چه زودتر تصمیم بگیرید رفع این تشنجات را بکنید و الا خدا راضی نیست، ملت ایران راضی نیست که ما بنشینیم با حرف‌های مزخرف بی‌معنی خودمان را مشغول کنیم دیگران استفاده ببرند و ما هی اختلاف هی اختلاف والله بالله اختلاف بدترین چیزها است هیچ چیز به قدر اختلاف ملتی را از بین نمی‌برد بیست میلیون ملت ایران است اگر اختلافش را بردارد اگر یک کلمه بگوید هیچ قوه‌ای به ذات پروردگار در مقابل او نمی‌تواند ایستادگی بکند (صحیح است) بدون تردید نمی‌تواند این عرایض اصولی من است که آمدم این استدعا را بکنم هر چقدر زودتر این تصمیم را بگیرید و اما از مقام ریاست از هیئت دولت که کسی نیست آقا من از زمان کابینه آقای منصور تا به حال چند سؤال اساسی از دولت کردم یکی راجع به اراضی اطراف تهران است. من اهل حسابم آقا گزاف نمی‌گویم، بی‌معنی نمی‌گویم، یک عده لوطی بدون داشتن سند و بدون حق بیش از ۱۵۰ میلیون ذرع از اراضی تهران و اطراف تهران را برده‌اند و خورده‌اند و حالا می‌شنویم اداره سیلو می‌رود هشتاد هزار ذرع زمین را می‌خرد متری بیست و سه و چهار تومان چرا؟ اینها همه مال مملکت بوده است امثال پاشای مبشر آن یکی لوطی بافقی انتهایی هستند اینها زمین مال بیت‌المال است اگر باید ببرند من هم باید ببرم صاف می‌گویم از محل قیمت این اراضی باید لوله تهران تأمین می‌شد برق تهران، بهداشت تهران از اینها تأمین می‌شد چرا نمی‌آیند بگویند، چرا نباید جواب سؤال مرا بدهند من راجع به سرحدات ایران مخصوصاً این سؤال را کردم و راجع به بحرین و فیروزه سؤال کردم و متناوباً حرف می‌زنم چرا نمی‌آیند جواب من را بدهند کی باید بیایند جواب بدهند؟ ما پیش ملت ایران مسئولیم اعم از این که یک وکیل واقعی بدانند یا غیر واقعی ولی امروز شاغل این مقام و پشت این میز خطابه که ایستاده‌ام مقابل خدا و دیانت و ملت و مملکت ایران مسئولم ناچارم بگویم به هر جا که صدا می‌رسد بر صد مجبورم که این حرف‌ها را بزنم چنین اشخاصی جنگل را آتش زدند پارسال هم آتش زدند ۳۵۰۰ متر مکعب یک کسی خواست چوب ببرد یک نفر مزخرفی این کار را می‌کند امسال هم می‌کند و آن وقت می‌روند گردن رعایای بدبخت می‌گذارند چند نفر از رعایای بیچاره را می‌کشند توی این محبس توی آن محبس آخر برای چه؟ چرا نباید تحقیق کنند؟ دو مرتبه این حریق شروع شد برای این که یک عده‌ای می‌خواهند تخته ببرند یک عده‌ای چوب می‌خواهند ببرند نمی‌آیند حقیقت را بگویند آقایان نمایندگان محترم عزیزان من سروران من چون من هیچ‌وقت از ادب خارج نشده‌ام و از ادب هم خارج نمی‌شوم آقایان فکری بفرمایید در این مدت نمایندگی، در این مدت محدود و موقت و در این زندگانی کم ما به کله گر چه گر چه گر چه برخلاف انتظار آنهایی که تصور می‌کردند مجلس شانزدهم ناتوان است برای برداشتن قدم خیر حالا می‌بینند و نشان می‌دهیم که می‌توانیم به خواست خداوند و پشتیبانی دین و ملت ایران به این مملکت خدمت کنیم آمده‌ام این عرایضم را بکنم (عرض اصولی من این است) و استدعا کنم که کمیسیون برود عمل خودش را هر چه زودتر انجام بدهد.
مکی - دوشنبه کمیسیون تشکیل می‌شود و آقای دکتر مصدق هم با این که کسالت دارند می‌آیند.
رئیس - آقای برومند.
برومند - عرض کنم از ۱۳۲۰ به بعد عده‌ای از روزنامه‌نگاران و مردم اصفهان و سایر مردم کشور از کارخانه‌جات شکایت می‌کردند به دولت‌های وقت هم تذکر داده می‌شد ولی متأسفانه هر وقت که از تهران یک دسته مأمور برای رسیدگی به کارخانه‌جات آمدند آقایان مدیران کارخانه‌جات به وسیله‌ای مانع از انجام کار شدند و دهن آنها را بستند و گزارش هم به نفع خودشان تمام کردند و آن دسته را عودت دادند تا چند ماه پیش که دست انتقام یقه یکی از آنها را گرفت و آنها مدیران کارخانه شهرضا بودند، بنده هم برای این که درست تحقیق و تعقب بشود و مثل سایر شکایات پایمال نگردد و پرونده بسته نشود یکی دو مرتبه تذکراتی دادم و بیش از این هم وقت نداشتم که بیایم تعقیب کنم ولی خودشان وادار کردند مرا که بیش‌تر حقایق را اینجا به عرض آقایان محترم برسانم این آقایان یک شکایتی از من کردند به پیشگاه اعلیحضرت همایونی رسیده خیلی مفتخرم که اینها شکایت از بنده کردند و همین دلیل بر این است که من نماینده اصفهانم برای این که این چهل پنجاه نفری که به نام شورای کارخانه‌جات از من شکایت کرده‌اند اینها منفور تمام طبقات مردم اصفهان هستند البته شکایت آقایان را که به پیشگاه اعلیحضرت همایونی کرده‌اند و همچنین به مجلس و به نخست وزیری و به دیگران کرده‌اند نمی‌خواهم بخوانم چون خیلی مفصل است فقط خلاصه از آن را که نوشته‌ام عرض می‌کنم و جواب آن را هم نیز عرض خواهم کرد و قبلاً باید به عرض آقایان برسانم که خدا را به شهادت می‌طلبم که کوچک‌ترین غرضی با هیچ کدام از این آقایان ندارم، هیچ وقت تماسی با آنها نداشتم و هیچ سوء‌سابقه‌ای هم نداشته‌ام، فقط اگر تذکری دادم من‌باب مصلحت کارخانه‌جات اصفهان بوده است و الا هیچ وقت غرض شخصی در کار نبوده است و یک نکته دیگری را هم لازم است به عرض آقایان برسانم برای این که سوء‌تفاهمی نشود چون این روزها هر کسی حقایقی را می‌گوید یک حربه‌ای به او پرتاب می‌کنند و آن حربه توده‌ای بودن است، بنده شخصاً در اصفهان عضویت اتحادیه کشاورزان را داشتم که در مواقع بسیار باریک و سخت یعنی مواقعی که تمام مأمورین دولت در اصفهان مرعوب شده بودند یا طرفداری از حزب توده می‌کردند و تمام دسته‌جات متحد شده بودند فقط اتحادیه کشاورزان اصفهان بود که باکمال رشادت و شجاعت از نقشه‌های شومی که به دست یک عده خائن می‌خواست
در اصفهان اجرا شود جلوگیری کردند یعنی همان نقشه شومی‌که در آذربایجان بلند بود عین همان نقشه در اصفهان قرار بود اجرا شود آقای وارسته استاندار اصفهان شاهد این قضایا بودند منتها اتحادیه کشاورزان اصفهان بود که مشت محکمی به دهن خائنین زد و جلوگیری کرد از نقشه آنها بنده افتخار دارم عضویت آن اتحادیه را دارم و در آن وقت با این دسیسه مبارزه و مخالفت کردم حالا هم اگر عرایضی می‌کنم فقط برای این است که از دولت می‌خواهم و مصراً استدعا می‌کنم که از این تعدیات و اجحافاتی که آقایان کرده‌اند جلوگیری کنند که اگر جلوگیری نشود بالمال به ضرر این مملکت تمام خواهد شد شکایتی که این آقایان کرده‌اند بعد از مقدمه‌ای که بر زمین و زمان منت گذارده‌اند اینجا می‌نویسند به اعتقاد و اطمینان مقامات شاهانه کبیر هستی و مایملک خود را در راه تأسیس و تولید کارخانه‌جات صرف و فداکاری را تا جایی رسانیدند که تا سالی میلیون‌ها ریال باید عاید کشور شد البته عاید جیب‌شان شد عاید کشور چه عرض کنم و برای ده‌ها هزار نفر ایجاد کار کرد و تا امروز هزارها میلیون ریال عاید خزانه شده است باید عرض کنم آن وقتی که این کارخانه‌جات تشکیل شد این آقایانی که فعلاً سمت مدیریت این کارخانه را دارند آن وقت اینها سرمایه‌ای نداشتند فقط به قدری سهام تهیه کردند که بتوانند در رأس این کارخانه‌جات قرار بگیرند چون طبق قانون تجارت هر کسی بخواهد مدیر کارخانه بشود باید یک مقداری سهم داشته باشد همان قدر هم سهم تهیه کردند و بعد که مدیر کارخانه شدند و آن عواید سرشار مخصوصاً در زمان جنگ عاید آقایان شد چون سود سهامش را به آقایان صاحبان سهام ندادند صاحبان سهام مجبور شدند سهام خودشان را بفروشند.
و این آقایان امروز صاحبان سهام عمده کارخانه‌جات اصفهان هستند اول چیزی نداشتند سرمایه‌ای نداشتند اغلب از تجار یا کسبه معمولی و درجه دوم اصفهان بودند و حالا از میلیونرهای درجه اول مملکت هستند بنابراین پس سرمایه‌ای اول نبوده است اگر چیزی بوده متعلق به صاحبان سهام بیچاره بوده است همان طور که چند جلسه قبل عرض کردم حتی اشخاصی خانه‌های‌شان را فروختند و رفتند سهام خریدند و آنچه عایدی که جمع شده است از سرمایه مردم بیچاره بوده است از صاحبان سهام بوده است این که نوشته‌اند ده‌ها هزار نفر را مشغول به کار کرده‌اند این هم خلاف حقیقت است برای این که اگر واقعاً برای کارگر دلشان می‌سوزد و می‌خواهند برای کارگر کاری بکنند اقلاً همان طوری که قبلاً عرض کردم می‌بایستی حداقل زندگی را برای آنها تهیه کرده بودند که امروز آنها خانه‌ای داشته باشند گرسنه و سرگردان نباشند الان اگر تشریف ببرید به اصفهان می‌بینید که اغلب کارگران اصفهان یعنی همه‌شان شاید ده هزار کارگر بی‌خانمان و زندگی هستند صد نفر شاید زندگی مختصری داشته باشند و الا تمام فاقد همه چیز هستند اگر واقعاً کمکی به کارگر می‌خواستند بکنند باید حداقل زندگی را برای آنها تهیه کرده باشند اینها تا موقعی که از هر یک تومان سرمایه صد تومان استفاده می‌کردند کارگر را هم نگاه می‌داشتند حالا که عوایدشان کم شده است الان هم البته ضرر نمی‌کنند این قدر که داد و فریاد می‌کنند که کارخانه‌جات ضرر می‌کنند طبق مطالعاتی که شده است از طرف وزارت اقتصاد ملی و همچنین از طرف متخصصین و مطلعین فنی، این کارخانه‌جات اگر خوب اداره بشوند اگر از تخلفات همین آقایان مدیران کارخانه جلوگیری بشود الان هم که نفع‌شان کم شده است صدی ۱۲، صدی ۱۸ که در هیچ جای دنیا شرکت‌ها نفع نمی‌دهد کارخانه‌جات اصفهان نفع می‌دهد. با این حال هزار هزار کارگران اصفهان را بیکار کرده‌اند الان مدتی است که چندین هزار نفر کارگر اصفهان در تلگرافخانه متحصن هستند چند روز قبل آقای حائری‌زاده آقای دکتر بقایی و بنده را خواستند و شکایت می‌کردند عرایض‌شان را نوشتند و به اولیای امور عرض کردند پس اگر اینها دلشان برای کارگر می‌سوزد چرا اینها بیکار شده‌اند؟ چرا اینها الان گرسنه‌اند؟ چرا بی‌خانمان شده‌اند این که نوشته‌اند در سال هزارها میلیون عاید خزانه کشور کرده‌اند این را هم برخلاف به عرض رسانیده‌اند برای این که در سال ۱۳۲۳ و ۱۳۲۴ که عواید سرشار داشتند، در همان سال ۱۳۲۳ که شاید ۲۰ مرتبه سرمایه این کارخانه‌جات استهلاک شد و پرداخت شد و اینها یک وجوه بازیافتی است برای آنها و اینها چند برابر سرمایه اولیه‌شان استفاده برده‌اند (نه صاحبان سهام، صاحبان سهام بیچاره از بین رفتند) در همان موقع یک مدیر کارخانه‌ای بنده سراغ دارم که بیلان داده بود به وزارت دارایی و ضرر نشان داده بود و این مدیر کارخانه خجالت نکشیده بود که در سال ۱۳۲۳ و ۱۳۲۴ بیلانی که به وزارت دارایی نشان داده بود ضرر نشان داده بود الان هم یکی از گناهان مدیران کارخانه شهرضا همین است که یک مبلغی از عوایدشان را تقسیم کرده‌اند بین صاحبان سهام و در دفاتر رسمی خودشان وارد نکرده‌اند برای این که مالیات ندهند من نمی‌دانم این هزارها میلیونی که به خزانه دولت اینها نفع رسانیده‌اند کجا بوده؟ و چی بوده؟ اگر این طبق مالیات می‌دادند این طور ملت ایران فقیر و بدبخت و بیچاره نمی‌شد از این قند و شکر و چای و پارچه‌ای که این ملت فقیر مصرف می‌کند از تمام مایحتاج زندگیش مالیات گرفته می‌شود این مالیات غیر مستقیم که به طبقه کارگر تعلق می‌گیرد اگر این آقایان مالیات خودشان را می‌دادند لازم نبود که دیگر مالیات غیر مستقیم از این طبقات گرفته بشود مالیات غیر مستقیم را فلان بیوه‌زن و فلان یتیم بدهد (صحیح است) عرض کنم که آقایان خیلی ناله کرده‌اند در این شکایتی که به پیشگاه اعلیحضرت همایونی و به سایر مقامات کرده‌اند اینجا اسم برده‌اند نوشته‌اند و تعجب کرده‌اند با این که فلانی خود را وکیل اصفهان می‌داند به ضرر اصفهان و به ضرر کارخانه‌جات اصفهان سخن رانده در صورتی که هیچ این طور نیست من وکیل اصفهانم که این حرف را می‌زنم مردم اصفهان همان طوری که عرض کردم بیزارند از اینها بعد از این که این شکایت را کرده‌اند و در اصفهان هم به صورت بیانیه منتشر کرده‌اند کلیه طبقات اصفهان در مقابل اینها عرایض بنده را تأیید کرده‌اند و از آنها شکایت کرده‌اند که الان می‌دهم.
آقایان ملاحظه بفرمایند این بیانیه را کشاورزان اصفهان در تأیید عرایض بنده و شکایت از این آقایان منتشر کرده‌اند و همچنین دانشجویان اصفهان این هم بیانیه‌ای است که دانش‌آموزان اصفهان منتشر کرده‌اند اینها همه در تأیید عرایض بنده شکایت از این آقایان و حقایقی است که خواسته‌اند به عرض آقایان برسانند موضوع دیگری را که لازم بود تذکر بدهم مربوط به بیانات چند روز پیش بنده بود سوء‌تفاهمی برای بعضی از قضات پیش آمده بود. بنده عرض کردم اعلام جرم نسبت به کارخانه شهرضا شده است و در زمان مدعی‌العمومی و دادستانی آقای بنی فضل تعقیب شده است قبل از آقای بنی فضل آقای شهیدی بوده‌اند آقای شهیدی هم از قضات شریف و پاکدامن هستند و یکی از مأمورین مورد اعتماد می‌باشند (صحیح است) ایشان کاندیدای حوزه نجف‌آباد هستند برای مجلس شورای ملی که متأسفانه هنوز انتخاباتش شروع نشده و معلوم نیست چه موقع شروع خواهد شد (ناظرزاده - مثلاً کرمان) بله مثل خیلی جاها. مقصود این است که آقای شهیدی می‌خواستند تعقیب بکنند مدارکی که در زمان آقای بنی فضل کلاسه شد و به دادسرای اصفهان دادند در زمان آقای شهیدی نداده‌اند موجبات تعقیب کار در زمان آقای بنی فضل تهیه شده عرض کردم ایشان با کمال شهامت تعقیب کردند یکی هم دادسرای تهران در جلب این آقایان کوتاهی نکردند بعد از عرایض بنده مدارکی که آقایان تعقیب کرده بودند به بنده نشان دادند منتها مأمورینی که باید آنها را جلب کنند کوتاهی کرده بودند این را هم برای تذکر خواستم عرض کنم ضمناً لازم می‌دانم از آقایان دانش‌آموزان اصفهان، از کشاورزان اصفهان از کلیه طبقات و پیشه‌وران مخصوصاً طوایف استکی و شیرانی که با بیانیه‌های مفصل عرایض بنده را تأیید کرده‌اند اینجا تشکر بکنم البته تا مردم اصفهان پشتیبان بنده هستند حقایق را عرض خواهم کرد و ایستادگی خواهم کرد چون معتقدم هر کس که مدعی اصلاحات است در درجه اول باید خودش را اصلاح بکند بعد حوزه خودش را. حالا آنچه که از بنده ساخته است جدیت می‌کنم این کارخانه‌جاتی که موجب زحمت همه مردم اصفهان شده‌اند این قسمت به دست بنده اصلاح شود و اگر این قسمت را موفق بشوم یقیناً خدمتی کرده‌ام. جناب آقای دکتر کیان عرض کردم کارخانه شهرضا که در شهرضا هست اسمش اتحاد شهرضا است کارخانه شهرضا در خود اصفهان است سوء‌تفاهمی نشود. موضوع دیگری را که لازم است به عرض برسانم این است که یک عده از کسبه تهران شکایتی از مأمورین شهرداری تهران کرده‌اند حالا که از هیئت محترم دولت جز جناب آقای وزیر بهداری کسی نیست از ایشان استدعا می‌کنم که به مسئولین امور تذکر بدهند این شکایت را به وسیله جناب آقای آزاد داده‌اند از مأمورین شهرداری شکایت کرده‌اند عیناً تقدیم مقام ریاست می‌کنم که به عرض‌شان رسیدگی شود بلی روزنامه‌های کیوان و سپنتا هم که این موضوع جریان کارخانه‌های اصفهان را مشروحاً نوشته‌اند و تأیید کرده‌اند از آقایان هم سپاسگزاری می‌کنم.
رئیس - آقای غلام‌رضا فولادوند بفرمایید.
غلام‌رضا فولادوند - بنده امروز می‌خواستم یک شرحی از جریان خدمات جناب آقای الله‌یارخان صالح در زمان وزرات دادگستری به مجلس عرض کنم زیرا در آن زمان که ایشان وزیر بودند در هر دو دفعه بنده در دادگستری افتخار خدمتگزاری داشته‌ام ولی خود ایشان نمی‌دانم به چه وسیله فهمیده بودند و امر کردند که چیزی عرض نکنم در این خصوص. بنده هم بنا به امر ایشان عرض نمی‌کنم ولی خوب مراتب خدمتگزاری و درستی و شرافت آقای صالح (صحیح است) و همچنین برادران گرامی ایشان جناب آقای وزیر بهداری را همه می‌دانند (صحیح است) به این جهت دیگر وقت مجلس را زیاد نمی‌گیرم و از حضور جناب آقای صالح وزیر بهداری استفاده می‌کنم عرضی که دارم راجع است به معدن عباس‌آباد که در بین راه شاهرود و سبزوار است این معدن معدن مس است در زمان اعلیحضرت رضاشاه تأسیس شد یک عده کارگر در آنجا داشت و کار می‌کردند مس هم به بازارهای ایران می‌دادند متأسفانه اداره برنامه این معدن را تعطیل کرده است بدون این که یک قران از مخارج آنجا بکاهد یعنی اعضاز آنجا را به وزارت پست و تلگراف، به وزارت راه، به وزارت کار تحمیل کرده‌اند این معدن هم از کار افتاده دو، سه میلیون تومان سرمایه دولت هم دارد از بین می‌رود و می‌پوسد و این کارگران آنجا هم همه ناراضی هستند زیرا کارگری که در عباس‌آباد ۱۵۰ تومان ۲۰۰ تومان حقوق می‌گرفته است حالا آمده است در تهران در وزارت پست و تلگراف دویست تومان حقوق می‌گیرد دولت ضرر می‌کند و او هم ناراضی است برای این که خرج تهران با عباس‌آباد خیلی فرق دارد این را خواستم عرض کنم و از دولت استدعا کنم مورد توجه قرار بدهد یک مطلب دیگر هم این بود بنده چندی پیش اصفهان بودم کارگران اصفهان از مجلسین تقاضا دارند این قانون کار زودتر به تصویب برسد زیرا قانون کاری که تصویب کردیم دوره‌اش یک سال بود یک سال هم مقتضی شده است و وضع بین کارگر و کارفرما فعلاً روشن نیست تقاضا دارم آقایان این را توجه فرمایند بقیه وقتم را به آقای فولادوند می‌دهم.
رئیس - آقای قاسم فولادوند بفرمایید.
قاسم فولادوند - بنده از چند دقیقه وقتی که اخوی محترم به من داده‌اند استفاده می‌کنم و از حضور جناب آقای دکتر صالح استدعا می‌کنم راجع به مریضخانه الیگودرز که در چند ماه قبل در اینجا بنده و جناب آقای سلطان‌العلما مذاکره کردیم و بهداری برای درود و اشترینان دستور بفرمایند که زودتر انشاء‌الله شروع بشود عرض دیگری داشتم راجع به ازنا است قصبچه ازنا که ایستگاه راه‌آهن است و با وجود این که با توابعش در حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت دارد نه بهداری دارد، ببخشید بهداری به مرحمت جناب آقای صالح در آنجا تأسیس شده است ولی آنجا هنوز احتیاج به یک مریضخانه دارد بنده در این سفری که برای سرکشی به حوزه انتخابیه‌ام رفته بودم از اقوام و فامیلم همان طوری که در دو سه ماه قبل عرض کردم در حدود سی هزار تومان تعهد گرفته‌ام برای کمک ساختمان مریضخانه ولی البته تصدیق می‌فرمایید که سی هزار تومان برای برای یک مریضخانه که حداقل ۱۰ تا تختخواب داشته باشد نمی‌تواند کاری بکند و با سرمایه ناچیزی که خود بنده دارم خواستم به استحضار مجلس شورای ملی و هیئت دولت برسانم که بنده از نصف دارایی خودم صرف‌نظر کرده‌ام و برای خدمت به مردم حاضر هستم اگر چنانچه دولت و وزارت بهداری در آنجا یک مریضخانه‌ای بسازد و با استفاده از آن ۳۰ هزار تومان دو دانگ ملکی که بنده دارم آن ملک را وقف کنم برای مخارج ۱۰ تختخواب برای بیمارهای بیچاره و بی‌بضاعت (احسنت) که اگر تحقیق بفرمایید این دو دانگ شاید نصف سرمایه بنده باشد این خدمتی است که بنده که یک فرد ایرانی هستم می‌توانم به این مملکت و هموطنانم بکنم حالا هیئت دولت و جناب آقای صالح که همیشه متوجه این امور هستند ببینم چه می‌کنند؟ اگر این مریضخانه را تأسیس بکنند و شروع بکنند بنده این دو دانگ ملک را وقف می‌کنم برای مخارج آن اما عرض دیگری که داشتم و از جناب آقای دکتر صالح استدعا دارم به عرض هیئت دولت برسانند آن موضوع فرمانداری شدن الیگودرز است چندین سال است مردم تقاضا کرده‌اند آن بخش را که همیشه هم حکومت بزرگی بوده و متجاوز از سیصد هزار نفر جمعیت دارد و متجاوز از هشتصد پارچه ده دارد آنجا فرمانداری بشود برای این که تمام این عیوب خیال می‌کنم چون بخش است در آنجا وارد می‌شود جناب آقای نخست وزیر در این کابینه آقای وزیر کشور در کابینه سابق در کابینه اسبق وعده داده‌اند ولی هنوز به این وعده عمل ننموده‌اند تمام وزارتخانه‌ها هم برای فرمانداری شدن آنجا موافقت کرده‌اند استدعا می‌کنم یک دستور سریعی برای انجام این کار بفرمایند.
کشاورزصدر - بقیه وقت‌شان را به بنده دادند.
رئیس - دیگر وقتی باقی نمانده.
کشاورزصدر - چرا، چند دقیقه دیگر باقی مانده.
رئیس - یک نفر یک مرتبه می‌تواند صحبت کند مطابق آئین‌نامه سه نفر قبل از دستور بیش‌تر نمی‌توانند صحبت کنند مگر این که تمام وقت‌شان را بدهند.
کشاورزصدر - بنده به موجب همین ماده که فرمودید اخطار دارم.
بعضی از نمایندگان - دستور، دستور.
حائری‌زاده - بنده یک تذکری دارم.
رئیس - مطابق چه ماده‌ای؟
حائری‌زاده - مطابق ماده ۱۶۷ و ۱۶۹.
رئیس - این ماده راجع به همان نطق قبل از دستور و بعد از دستور است و تاحالا سابقه ندارد که به وضع دیگری تذکر داده شود ولی حالا بفرمایید.
حائری‌زاده - مطلب من راجع به سؤالات است ماده ۱۶۷ می‌گوید «در صورتی که نماینده‌ای صلاح اندیشه‌هایی داشته باشد و یا در یکی از سازمان‌های دولتی یا بسته به دولت یا به مؤسساتی که با سرمایه یا به کمک مالی دولت اداره می‌شود همچنین هر نوع سازمان و مؤسسه که بعضاً یا کلاً از وجوه عمومی اداره می‌شود عملیاتی مخالف اصول یا برخلاف قانون و مقررات قانونی مشاهده نماید یا از سوء اداره اطلاع پیدا کند حق دارد راجع به آن موضوع قبل یا بعد از دستور در مجلس یا کتباً توسط رئیس به وزیر مسئول یا نخست وزیر به طور اختصار تذکر دهد و یا از مقام ریاست تقاضا نماید که به دولت تذکر دهد» این یک ماده «ماده ۱۶۹ دولت مکلف است از تاریخ ابلاغ سؤال در ظرف یک هفته حاضر بودن خود را برای جواب سؤال اعلام کند و در صورتی که بعد از یک هفته حاضر به جواب نباشد از طرف رئیس بازخواست می‌شود مگر در موارد مطالبی که دولت استثنا آنها را لازم بداند در آن صورت دولت در جواب سؤال لزوم استثنا را در ظرف همان مدت اظهار می‌دارد» بنده سؤال‌های متعدد کرده‌ام که چهار، پنج ماه از وقت آنها گذشته و جواب آنها داده نشده و این آقایان تشریف نیاوردند جواب سؤالات را بدهند گاهی آخر مجلس بلند می‌شوند و می‌گویند که ما برای جواب حاضر هستیم یک روزی هم که برای سؤالات تعیین می‌شود آن روز هم این سؤالات نمی‌شود در صورتی که آقایان وزرا را من می‌بینم که توی سالن‌ها و راهروها ولو هستند من از آقای وزیر امور خارجه هم سؤالاتی کرده‌ام تذکر بدهید که چرا برای جواب سؤالات حاضر نمی‌شوند و به بنده هم اجازه بدهید که این مطالب را صحبت بکنم چون وقت آنها یک مدتی گذشته است.
رئیس - اولاً هشتاد سؤال همان طوری که آقای حائری‌زاده گفتند حاضر هست در دستور و آقایان وزیران هم مکرر گفته‌اند که برای جواب حاضریم روز دوشنبه را برای جواب سؤالات تعیین کردیم که جلسه تشکیل نشد آقایان یا باید چند جلسه از نطق قبل از دستور صرف‌نظر کنند منحصراً سؤالات بشود (صحیح است) و یا این که چند جلسه فوق‌العاده برای این کار تخصیص بدهند و الا کارهای مملکت زیاد است و نمی‌شود سه جلسه را هم تعطیل بکنند چند جلسه نطق قبل از دستور نباشد آقایان سؤال‌ها را مطرح بفرمایند به هر حال آقایان وزرا نوشته‌اند که حاضرند برای جواب سؤالات (دکتربقایی - خیلی از سؤالات هست که جواب ندارد) اما راجع به ماده‌ای که تذکر فرمودید این حق داده شده است به نمایندگان ولی همان طور که آنجا ذکر شده یا قبل از دستور یا بعداز دستور یعنی نام‌نویسی می‌کنند و صحبت می‌کنند و الا به طور تذکر اگر بخواهید همه صحبت بکنید این که نمی‌شود و ترتیب به هم می‌خورد عرضی هم که می‌خواستم بکنم این است که قانون الغای حکومت نظامی‌که در چند جلسه پیش به تصویب رسید برای این که ماده واحده با پیشنهاد آقای دکتر معظمی‌که مورد قبول و تصویب شد تعارض پیدا نکند تناقضی نداشته باشد این را قرائت می‌کنند و به اطلاع آقایان می‌رسد و به مجلس سنا فرستاده می‌شود ضمناً می‌خواستم عرض کنم که آقای کمال هدایت در جلسه پیش مجلس سنا اظهاراتی کرده‌اند تصور می‌کنم برای ایشان سوء‌تفاهمی
پیش آمده باشد مجلس شورای ملی همیشه مایل است که با مجلس سنا همکاری کند (صحیح است) و همیشه هم حیثیت اعضای مجلس سنا را محترم می‌شمارد (صحیح است). دکتر معظمی و به آقایان هم بفرمایید اگر راجع به مجلس اظهار نظری می‌کنند روی روزنامه رسمی باشد نه سایر روزنامه‌ها.
طرح قانون حکومت نظامی به شرح زیر قرائت شد.
ماده واحده - دولت نمی‌تواند جز در مواقع فوق‌العاده که ضرورت ایجاب کند اعلان حکومت نظامی بدهد و آن هم باید با تصویب مجلس شورای ملی و مجلس سنا باشد اگر وقتی در جایی ضرورت فوری ایجاب کرد دولت می‌تواند آن را اعلام کند ولی باید در ظرف یک هفته پیشنهاد آن را با ذکر علت به مجلس شورای ملی و مجلس سنا بدهد و موافقت آنان را بخواهد مجلسین به محض پیشنهاد دولت هر یک جلسه فوق‌العاده تشکیل و تصمیم خود را اعلام می‌دارند مدت حکومت نیز باید در اعلان معین گردد و تمدید آن اگر لازم باشد محتاج به اجازه جدید است.
تبصره - اعلام حکومت نظامی در مدت انتخابات اکیداً ممنوع است.
رئیس - اینجا هر یک از این جهت نوشته شده طبق تذکری بود که آقای دکتر بقایی دادند که اشتباه نشود مجلسین با هم تشکیل جلسه می‌دهند همین طور به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۳ - بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون‌های بهداری و دادگستری راجع به بهداشت شهری
رئیس - امروز لایحه بهداشت شهری جزو دستور است (صحیح است) یک شرحی عده زیادی از آقایان نوشته‌اند که مطابق ماده ۸۰ آقای وزیر فرهنگ هم که حالا استعفا داده‌اند تقاضا کرده‌اند که گزارش راجع به ترمیم حقوق دبیران و آموزگاران مطرح شود چون در آنجا نوشته شده است که از روز تصویب بنابراین هر جلسه که عقب بیفتد به آنها ضرر می‌خورد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(پیشنهاد به شرح زیر قرائت شد)
امضا کنندگان زیر پیشنهاد می‌نماییم گزارش کمیسیون بودجه به اجازه پرداخت کمک ترمیم حقوق دبیران و آموزگاران با قید فوریت فی‌المجلس مطرح گردد. اردلان، قاسم فولادوند، حاذقی، محمد ذوالفقاری، دکتر محمدعلی هدایتی، دکتر مجتهدی، حبیب پناهی، صفوی، فرهودی، ثقت‌الاسلامی، دکتر سیدامامی، ناصر ذوالفقاری، دکتر طبا (دکترطبا - بنده کی امضا کرده‌ام) دکتر نصرت‌الله کاسمی، مخبر فرهمند، معدل و عده‌ای امضای دیگر.
دکترطبا - بنده اگر امضا کرده‌ام مربوط به این جلسه نبوده است البته بنده هم موافقم که حقوق دبیران را بدهند ولی مربوط به این جلسه نیست تاریخ این پیشنهاد کی است؟
صدرزاده - تاریخ آن ۲۸- ۱۰- ۲۹ است.
اردلان - آقای رئیس استدعا می‌کنم ترتیبی که هیئت رئیسه معین کرده است همان را دنبال بفرمایید.
رئیس - این پیشنهاد مطابق ماده ۸۰ است ماده ۸۰ می‌گوید دستور قابل تغییر نیست مگر به امضای پانزده نفر و یا تقاضای دولت (ارباب مهدی - اصلاً وزیر نیست) اگر مجلس موافقت ندارد باید رأی گرفت (یک نفر از نمایندگان - این مربوط به ماه گذشته بود) می‌خواهید بماند برای جلسه آینده (صحیح است) پس لایحه بهداشت مطرح است، آقای مکی صحبت‌شان را کرده‌اند، آقای دکتر علوی بفرمایید.
(در این موقع آقای نخست وزیر و آقایان وزرا وراد جلسه شدند)
دکتربقایی - خطاب به آقای نخست وزیر
فروهر - بزرگ آمد.
مهدی ارباب - خوش آمد.
دکتر علوی - بنده به عنوان موافق مشروط برای این لایحه بهداشت شهری اسم‌نویسی کرده‌ام اگر چه لایحه بسیار مفید و مؤثری است ولی بنده نسبت به ماده سوم یک اعتراضی داشتم که در کمیسیون بهداری هم به سمع همکاران محترم رسانیدم و مورد توجه قرار گرفت ولی متأسفانه در کمیسیون دادگستری آن طوری که باید و شاید توجه نفرمودند و بنده در خاتمه صحبتم این اعتراض به سمع آقایان محترم می‌رسانم اساساً تشکیلات و سازمان‌های پزشکی هر اندازه بیش‌تر محکم و تقویت بشود و این قبیل قوانین مفید هر چه قدر بیش‌تر وضع بشود رفاه و آسایش افراد جامعه و تشویق و دلگرمی اطبا بیش‌تر تأمین می‌شود ترفیعات وسیعی که اخیراً در عالم طب روی داده موضوع بهداشت را سزاروار توجهات خیلی بیش‌تری نموده و مخصوصاً در کشور ما که از لحاظ علمی و عملی تا اندازه‌ای عقب افتاده‌ایم شایسته است که به قسمت‌های بهداشتی توجهات بیش‌تری معطوف بداریم و قوانین خودمان را بر اساس علمی و عملی امروزه دنیا منطبق سازیم و به عقیده بنده بهترین راه انجام این عمل این است که ببینیم در ممالک راقیه دنیا چه کار می‌کنند و ما هم از آنها پیروی بکنیم به نظر بنده اقتباس اساس ترقی ملل است دیگران در گذشته از ما خیلی تقلید کردند اگر در مسائل علمی و فنی و بهداشتی هم ما از اصول و مبادی علمی پیروی بکنیم هیچ ایرادی نیست امروزه که اجتماع ما بیدار شده در نتیجه تعمیم فرهنگ و روزنامه و رادیو و اصطکاک زیاد مردم با یکدیگر امروزه که افراد جامعه به وظایف خودشان آشنایی زیادی حاصل نموده‌اند و به معایب و نواقص و دردهای تشکیلاتی و سازمانی خود پی برده‌اند امروزه جامعه نیز از بهداشت و طب توقعات خیلی زیادتری دارند امروزه هر فردی از جامعه به حداقل مایحتاج زندگی یعنی به خوراک و پوشاک و مسکن به معلم و فرهنگ به کار و کسب به معالجه بیماری در ایام مرض و گرفتاری به کمک و آسایش در موقع پیری و درماندگی و به تأمین صحت و سلامت مزاج ذیحق است و اگر حقوق این افراد سابقاً به وسیله خود افراد تأمین می‌شد امروزه حقوق افراد به عهده جامعه سپرده شده است و جامعه نیز به وسیله تشکیلات و سازمان‌های صحیح باید حقوق افراد را تأمین بنماید راجع به این لایحه بهداشت شهری بنده عرض می‌کنم که لایحه بسیار مفید و مؤثری است برای این که تکالیف و وظایف وزارت بهداری و بهداری شهرداری را صریحاً روشن می‌سازد و درمورد تخلفاتی که به وسیله اشخاصی که ذیصلاحیت نیستند یا مؤسساتی که واجد شرایط لازمه نیستند انجام می‌شود تنبیه و جریمه را روشن و تصریح می‌کند بسا اتفاق می‌افتد که اشخاصی که واجد شرایط طبابت نبوده‌اند به معالجه بیماران پرداخته‌اند و وزارت بهداری یا بهداری شهرداری هم درصدد تعقیب آنها بر می‌آید و همان طوری که آقای وزیر بهداری هم در سه جلسه پیش تذکر دادند متأسفانه به واسطه ضعف قوانین ما وزارت دادگستری از عهده تعقیب متخلفین بر نمی‌آید و نتیجه این می‌شد که پس از چند روزی متخلفین مجدداً به اعمال ناشایسته خود ادامه می‌دادند ولی خوشبختانه موارد تخلف را در این لایحه صریحاً قید نموده‌اند و از جریمه و حبس تأدیبی اینجا کاملاً موارد را معین کرده‌اند و اختیاراتی به وزارت بهداری و دادگاه‌های مربوطه داده‌اند که در اغلب این موارد این اختیارات صحیح و به جا است ناطق محترمی‌که در جلسه گذشته به عنوان مخالف این لایحه صحبت فرمودند ایراداتی که داشتند کاملاً متین بود و بنده هم موافقم اشخاصی که الساعه مشغول کار هستند نباید بیکار شوند ولی بنده این را به عرض ایشان می‌رسانم و به عرض آقایان محترم می‌رسانم که اشخاصی که مشغول عملیاتی هستند بایستی طبق نص صریح قانون ذیصلاحیت باشند یعنی باید واجد شرایط علمی و اخلاقی باشند برای انجام آن اعمال. ایجاد کار برای این شصت و خرده‌ای نفر داروساز که غیر دیپلمه هستند چندان مشکل نیست ولی اگر اساس و پایه قوانین خودمان بر اساس صحیحی بگذاریم وظیفه‌ای است که نسبت به قوم خودمان انجام داده‌ایم و نسبت به مملکت خودمان انجام می‌دهیم ماده اول این لایحه می‌گوید«هر کس بدون داشتن مدارک قانونی و یا گواهی رسمی در رشته‌های تخصصی بدون اجازه مقام صلاحیتدار به امور پزشکی و جراحی و داروسازی و دندانپزشکی و مامایی و تصدی آزمایشگاه اشتغال ورزد یا از پروانه و مدارک علمی و تخصصی دیگری استفاده نماید و یا مدرک و پروانه خود را به شخص دیگری واگذار نماید به حبس تأدیبی از ۴ ماه تا دو سال محکوم
می‌شود» به موجب این قانون از این به بعد اشخاصی می‌توانند به امور پزشکی اشتغال ورزند که واجد شرایط لازمه هستند اگر یک عده شاگر داروساز که سابقاً در داروخانه‌ها به شستشوی شیشه‌های دوا اشتغال داشته‌اند حالا بیایند و بگویند که ما داروساز پراتیکی هستیم و خوشمزه به عقیده بنده اینجا است که آقایان یک لغت قلمبه فرانسوی اینجا استعمال می‌کنند که فضیلت خودشان و آن فضیلتی که از لحاظ قانون و سوابق دارا نیستند به رخ ما بکشند این آقایان
به هیچ‌وجه داروساز نبوده و نیستند و شایستگی داروسازی را نداشته و ندارند اگر اشخاصی ۱۵ سال یا بیست سال به عنوان شستن شیشه در داروخانه‌ها اشتغال داشته‌اند چطور ما می‌توانیم بگذاریم که افراد این مملکت یعنی افراد جامعه جان‌شان را به آنها بسپارند و اینها بروند در داروخانه‌ها مشغول داروسازی بشوند و نسخه‌های اطبا را بپیچند مجلس شورای ملی کعبه آمال ملت است و نباید برای خودش یک عده معدودی که صالحیت قانونی و علمی و اخلاقی را ندارند حقوق جامعه را پایمال بسازد و در قوانینی که وضع می‌کند خدای نخواسته انحرافی حاصل بشود در هیچ جای دنیا این عمل را نکرده‌اند که بیایند بگویند عده‌ای که ذیصلاحیت نیستند می‌توانند داروساز بشوند یا می‌توانند پزشک بشوند یا می‌توانند دندانپزشک بشوند اساساً آن دکتر داروسازی که به پای همت و کوشش به راه دور و دراز تحصیلات ابتدایی و متوسط و عالیه خودش را طی نموده و در نتیجه کوشش و توجه مقام و منزلت خودش را بر پایه صحیح علمی و عملی استوار ساخته است اساساً صحیح نیست که ما او را با یک عده اشخاصی بی‌سواد که غالباً بلکه تقریباً نود و پنج درصد آنها فاقد تحصیلات ابتدایی هستند در یک تراز قرار بدهیم اساساً نهال لطیف و حساس علم و حکمت در جایی پرورش می‌گردد در محیطی پرورش می‌کند که از جهت منزلت و مقام اشخاص و از جهت آزادی گفتار و بیان و از جهت امنیت حیاتی و امنیت قضایی محیط مساعدی وجود داشته باشد در مورد اماکن و مؤسسات عمومی از قبیل مهمانخانه‌ها و کافه‌ها که در این لایحه قید شده که این اماکن بایستی رعایت اصول بهداشتی را بنمایند و درمواردی که تخلفاتی مشاهده می‌شود وزارت بهداری حق دارد دستور بسته شدن آن اماکن را بدهد بنده گمان نمی‌کنم که کسی اینجا باشد که بگوید که دادن این اختیارات به وزرات بهداری صلاح جامعه ما نیست یقین دارم تفویض این اختیارات بخیر و صلاح مردم است و حقوق افراد را پیش از پیش تأمین می‌کند ولی بنده یک اعتراضی به ماده سوم این لایحه داشتم و هنوز هم دارم که استدعا می‌کنم آقایان محترم توجهی بفرمایند اعتراض این است که در این لایحه وزیر بهداری ذیصلاحیت شناخته شده است برای رسیدگی به تخلفات صنفی اطبا و حال آن که در کمیسیون بهداری ما گفتیم که رسیدگی به تخلفات صنفی پزشکان از وظایف خاص جامعه پزشکی است (صحیح است) و خوشبختانه وزارت بهداری هم یک لایحه‌ای، لایحه نظام پزشکی به مجلس شورای ملی تقدیم نموده که اکنون در کمیسیون بهداری تحت مطالعه است متأسفانه در کمیسیون دادگستری آمده‌اند و به عقیده خودشان اصلاحاتی نموده‌اند که از لحاظ جزایی قابل تعقیب است یعنی آمده‌اند و دادگاه را ذیحق ساخته‌اند ..... .. (همهمه نمایندگان) (زنگ رئیس) آمده‌اند اختیاراتی به وزرات بهداری داده‌اند که برحسب رأی وزرات بهداری دادگاه اطبا را محاکمه نماید محاکمه اطبا یک چیز فنی است و باید اشخاصی که در این محکمه شرکت می‌کنند ذیصلاحیت باشند این اشخاص باید در امور فنی و پزشکی بصیر و صحیح‌العمل و ذیصلاحیت باشند و جز آن راهی که در تمام ممالک راقیه طی کرده و تصمیماتی که در اینجا گرفته‌اند ما هم چاره‌ای نداریم اگر می‌خواهیم علم پزشکی و دانش و حکمت اشخاص ترقی بکند و ما هم گام‌هایی در راه ترقی و تعالی بپیماییم ما هم ناچاریم که همان کاری را که در خارجه انجام داده‌اند اینجا انجام بدهیم یعنی یک مرجع ذیصلاحیت از طرف خود پزشکان آزادانه باید انتخاب شود و ما هم به جای این که تخلفات فنی اطبا را به دادگاه‌ها محول سازیم به خود جامعه پزشکی محول سازیم (احسنت، احسنت) چون یادداشت‌هایی برای بنده رسیده که به طور اختصار صحبت کنم بنده هم به عرایض خودم خاتمه می‌دهم.
مکی - اخطار دارم.
رئیس - پیشنهادی رسیده قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
بعد از بیان یک موافق و یک مخالف نسبت به لایحه بهداشت شهری پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌کنم.
صدرزاده.
مکی - آقای رئیس اخطار دارم.
رئیس - برطبق چه ماده‌ای؟
مکی - بر طبق ماده ۱۷۲ نظامنامه این استیضاحی است که تقدیم می‌شود و باید قرائت شود مسئول فجایع این دولت آن کسانی هستند که قبل از شنیدن این موارد استیضاح به این دولت رأی می‌دهند.
رئیس - آقای صدرزاده.
صدرزاده - در اینجا نماینده محترم در دو مورد صحبت از کمیسیون دادگستری کردند این لایحه بدواً در کمیسیون آمد ولی بعد مجدداً آن گزارش به کمیسیون بهداری رفت و تجدید نظر در آن کردند حالا این اقدامی‌که شده است موافق با سوابق پارلمانی باشد یا نباشد بحث علیحده است ولی آنچه در کمیسیون دادگستری مورد نظر واقع شده است دو مطلب بود یکی این که تماس مأمورین با مردم کم‌تر باشد و دیگری هم این است که مجازات‌هایی که در این قانون تعیین می‌شود متناسب باشد با جرمی که واقع شده از این دو نقطه نظر مورد توجه قرار گرفت اما راجع به داروسازان پراتیکی در گزارشی که ابتدای امر از کمیسیون بهداری به کمیسیون دادگستری آمد ماده ۲ آن این بود که بنده قرائت می‌کنم ماده ۲ کسانی که در حین تصویب این قانون به عنوان نسخه‌پیچ دارای اجازه دایر کردن داروخانه مستقلی بوده‌اند و سابقه ده سال کار دارند می‌توانند داروخانه خود را دایر داشته باشند و در وزارتین بهداری و فرهنگ موظفند پس از یک ماه از تاریخ تصویب این قانون آیین‌نامه‌ای که پایه این اشخاص را تعیین نموده و پس از گذراندن یک دوره کلاس یک ساله امتحانی از آنان به عمل آورده و به کسانی که قبول شوند گواهی نسخه‌پیچی بدهد (دکترطبا - راجع به کفایت مذاکرات بفرمایید موافقید یا مخالف) اجازه بفرمایید عرض می‌کنم بنده توضیح بدهم این ماده ۲ بوده است که در کمیسیون بهداری خود اعضای محترم کمیسیون بهداری تصویب کردند این را قبول دارم که در یک مواقعی اگر از یک فردی ضرری به جامعه وارد بیاید دیگر نباید رعایت این نکته بشود که این فرد از لحاظ معیشت در مضیقه است برای این که صحت و سلامت جامعه بر معیشت یک فرد رجحان دارد این را بنده قبول دارم اما در اینجا یک نکته‌ای را هم باید در نظر داشت و آن این است که اگر این اشخاص که قبلاً داروسازی می‌کردند دارای یک معلومات و سوابقی باشند که از آنها زیانی به جامعه وارد نیاید نگاهداری آنها در این شغل به نظر بنده چندان مانعی ندارد و ما مشابه این عمل را در بسیاری از امور داریم مثلاً در مورد ثبت و دادگستری یک کلاس اختصاصی بود از آنها امتحان به عمل آوردند و به کار وا داشتند نهایت این بود که در همان جا سد کردند و گفتند دیگر بعد از آن قانون کسان دیگر از این طبقه نیایند و متصدی کار بشوند و افراد تحصیلکرده جای آنها را بگیرند ممکن است یک چنین نظری هم در این مورد اتخاذ شود و در این زمینه هم بعضی از آقایان پیشنهاداتی کرده‌اند و اما این که فرمودند راجع به محاکمه اطبا چون فنی است و باید با حضور اطبا باشد ما حتی‌المقدور از تشکیل محاکم اختصاصی و خصوصی باید امساک کنیم محاکم، محاکم عمومی است محاکم عمومی هم در موارد فنی باید از اشخاص فنی نظر بخواهد و الان هم در محاکم همین طور معمول است اما راجع به کفایت مذاکرات این نکته را می‌خواهم به عرض برسانم که مسئله بهداشت و بهداری یکی از مسائلی است که امروزه مورد توجه عموم و مورد توجه جهانیان است ما در قوانین حاضر خودمان یک مقررات کافی کاملی برای این کار نداریم و الان این قانونی که به نام لایحه بهداشت شهری از طرف آقای وزیر بهداری تقدیم مجلس شده یکی از مهم‌ترین قوانین است که این دولت به مجلس تقدیم کرده است و بنده تقاضا می‌کنم از آقایان که نسبت به این لایحه رأی داده شود تا این که وضعیت بهداری و بهداشت مملکت به یک صورت خوبی در بیاید.
کشاورزصدر - بنده مخالفم با کفایت مذاکرات.
رئیس - بفرمایید.
کشاورزصدر - بنده مذاکرات را کافی نمی‌دانم زیرا اعتقاد دارم که وقتی قانونی می‌آید بایستی برای طبقات عمومی مملکت باشد نه طبقات خاصه (صحیح است) و آنچه قانون تاکنون آمده است چه راجع به بهداشت شهر و چه راجع به فرهنگ متأسفانه نظر به جامعه ایران و ملت ایران نبوده است (صحیح است) خیال کرده‌اند که در مملکت تنها کسانی حق زندگی دارند که در تهران و پایتخت کشور در کاخ‌های چند طبقه و در اتومبیل‌های زمستانی و تابستانی می‌نشینند این طور نیست مردم و آنهایی که مالیات می‌دهند باید بهداشت داشته باشند به این دلیل من مخالفم (دکتر طبا - این کار فنی است)
اجازه بفرمایید آقای دکتر طبا بعداً بیایید اینجا حرف بزنید کار فنی باشد من که داخل جنبه فنی نشده‌ام لایحه بهداشت است و می‌خواستم بگویم که لایحه بهداشت عمومی باید تأمین بهداشت کشاورزان و کارگران را بکند نه مالکین و کارفرمایان و اربابان کارخانه‌ها را (صحیح است) بنابراین اعتقادم این است که در اینجا صحبت شود و بیاییم پیشنهادی بدهیم و مالکین را ملزم کنیم که از عواید خاصه خودشان بهداشت رعایا و نظافت بهداری دهات را فراهم بکنند (صحیح است) و همچنین آن صاحبان کارخانه‌جاتی که در زمان جنگ از یک تومانش هزار تومان استفاده کرده است و آن آقازاده تاجر اصفهانی که پا می‌شود می‌رود به انگلستان و آمریکا و منت‌کارلو قمار می‌کند این بایستی بهداشت زن و بچه آن کارگر بدبختی را که برای او یک تومانش را هزار تومان کرده است تأمین بکند مراد من این است که از فرصت استفاده کنیم و متذکر بشویم که وقتی دولت‌ها مورد اعتماد و پشتیبانی ملت قرار می‌گیرند که بیایند به خلاف تمایل این خاصه این خاصه ممتاز یعنی آن سرمایه‌داران درجه اول یک قوانینی بیاورند که تأمین حقوق آن مردم فلک‌زده را بکنند (احسنت)
رئیس - رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد کفایت مذاکرات آقایانی که با پیشنهاد آقای صدرزاده موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۴ - قرائت استیضاح چند نفر از آقایان نمایندگان
رئیس - یک استیضاحی است که آقایان داده‌اند ابتدا ماده ۲۰۶ آئین‌نامه برای حفظ انتظامات قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۰۶ هر یک از تماشاچیان و نمایندگان جراید که باعث اغتشاش یا اختلال نظم مجلس بشود و یا نسبت به رئیس یا نمایندگان مجلس یا وزرا و معاونین و یا سایر افراد توهین و یا تهدید نماید به امر رئیس مجلس از تالار جلسه اخراج و توقیف می‌شود و در صورتی که عمل او مستوجب تعقیبات کیفری باشد در ظرف ۲۸ ساعت به مراجع صالحه تسلیم خواهد شد.
رئیس - استیضاحی رسیده قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی: امضا کنندگان ذیل به علت عدم امنیت اجتماعی و قضایی آقای نخست وزیر و وزیران کشور و دادگستری را استیضاح می‌نماییم آزاد. دکتر بقایی کرمانی. حسین مکی. حائری‌زاده. الله‌یارصالح. نریمان.
رئیس - کتباً به اطلاع رئیس دولت خواهد رسید.
۵ - بیانات آقای نخست وزیر و تقاضای رأی اعتماد و ابراز اعتماد مجلس به دولت
رئیس - آقای نخست وزیر.
نخست وزیر - هفت ماه قبل بود که به اتکای اکثریت مجلس شورای ملی دولت کنونی افتخار خدمتگزاری حاصل کرد در این ۷ ماه اشکالات فراوانی وجود داشت (دکتر بقایی - اخطار دارم لایحه مطرح است) ولی پشتیبانی صمیمانه اکثریت و توجه و علاقه خاص نمایندگان محترم وسیله و سبب شد که تمام معضلات و مشکلات موجوده دولت به کار و انجام و ظیفه خود ادامه دهد.
آقایان در مدت ۷ ماه که این دولت افتخار خدمت را دارد با تمام مشکلات موجوده در قسمت‌های مختلف و آنچه در قدرت و امکانات او بوده است سعی و مجاهدت کرده و در حدود مقررات خود اقدام نموده است و اگر میزان و سنجشی نسبت به عملیات دولت‌های سابق در دست باشد مبرهن خواهد گردید که اقدامات دولت مفید و مؤثر بوده یا خیر؟ چون وقت نمایندگان محترم بسیار گران‌بها و نبایستی صرف مسائل کوچک شود می‌توانم به طور خلاصه چند اقدام مهم دولت را در این مدت کم به عرض نمایندگان محترم برسانم.
۱ - سیاست خارجی، که قبل از تشکیل این حکومت دارای تعادل و اصول ثابت و محکمی نبود امروز در نتیجه مساعی و رویه دولت به همسایگان و کشورهای مهم روی اساس محکم‌تری مستقر و مناسبات بهتری با همسایگان برقرار و نگرانی‌هایی که از این لحاظ وجود داشت مرتفع شده و در عین حال شئون و حیثیات کشور از هر جهت محفوظ گردیده است.
۲ - وضع اقتصادی که در ۷ ماه قبل در حال رکود بود در نتیجه تصمیمات متخذه به کلی تغییر کرده و در نتیجه تشویق سازمان‌های دولتی در تمام مناطق کشور بازرگانان، کشاورزان مشغول کسب و کار شده‌اند و به اتکای بازوان و با دسترنج و زحمات خود و با امیدواری حمایت از منافع آنان مشغول عمل گردیده و بهترین گواه این موفقت اقلام صادرات کشور است (دکتر بقایی - کاغذ کیلویی ۱۲ ریال کیلویی ۳۲ ریال سه برابر شده) که در ظرف ۹ ماه اول سال جاری بیش از ۲۰۰ میلیون تومان بود و قطعاً در سه ماه اخیر این رقم با وضع کنونی به ۳۵۰ میلیون تومان خواهد رسید و این رقم بیش از اغلب سال‌های قبل از ۲۰ بوده است و نوید بسیار مهمی برای پیشرفت اقتصادیات کشور و بهبود وضع مالی ساکنین و رعایای مملکت است.
۳ - برخلاف سنوات گذشته که همیشه در این موقع سیل بیکاران از هر سوی به کشور روان بود با اخذ تصمیمات به موقع امروز در هر گوشه و کنار کارگاه‌هایی تهیه شده و بیکاران به کار گمارده شده‌اند و حتی مستمندان و بینوایان به کلی جمع‌آوری و نگاهداری شده و از وجود آنان در کارها استفاده می‌شود و مناظر نامطلوب گذشته دیده نمی‌شود.
۴ - در ظرف ۷ ماه بیش از ۵۰ لایحه مختلف برای عمران، آبادی، بهبود اوضاع کشور (دکتر بقایی - و برای تجزیه کشور) تقدیم مجلس شده که در جریان رسیدگی می‌باشد مخصوصاً ۱۰ لایحه آن فقط مربوط به روابط کشور شاهنشاهی با کشورهای مختلف و برقراری روابط بازرگانی و کشتیرانی و سیاسی می‌باشد.
۵ - راجع به جمع‌آوری غله و تأمین نان کشور اقدامات بسیار مفیدی شده و برخلاف سنوات گذشته که در هر سال ۳۰ الی ۳۶ میلیون تومان خسارت به خزانه دولت وارد می‌شد بدون کوچک‌ترین خسارت و تحمیلی به خزانه کلیه انبارهای کشور پر و قیمت نان در ارزان‌ترین میزان قیمت و با نهایت مرغوبی در دسترس عموم است.
۶ - از مخارج زاید به طور بسیار محسوسی جلوگیری شده به طوری که اکثراً ابنیه اجاره دولتی تخلیه گردیده و اکثر مأمورین اعزامی به خارجه احضار و قسمت عمده و به کله تمام فوق‌العاده‌های بی‌مورد حذف گردیده و از این راه میلیون‌ها به خزانه دولت کمک گردیده است.
۷ - وزراتخانه‌ها هر یک با برنامه مخصوصی مشغول انجام وظیفه بوده و با تمام اشکالات در شئون مختلف پیشرفت‌هایی نصیب آنها شده و با شالوده‌ای که تهیه نموده‌اند هر روز امید موفقیت بیش‌تری برای آنها می‌رود.
۸ - راجع به انتظامات و نظم کشور ملاحظه آمار دقیق و تقلیل سرقت‌ها طرق و شوارع (دکتر بقایی- آمار دقیق چاقوکش‌هایشان را بفرمایید) و تعداد بسیار ناچیز دزدی‌ها در شهرها بهترین گواه برای پیشرفت و بهبود وضع انتظامات در تمام ادوار گذشته و سال‌های اخیر کم‌تر نظیر این امنیت مشاهده شده.
دکتر بقایی - حقیقتاً دروغ از این شرم‌آورتر می‌شود چاقوکش می‌فرستند بعد می‌آیند اینجا و این حرف‌ها را می‌زنند.
رئیس - آقای دکتر بقایی نظم جلسه را حفظ کنید به شما تذکر می‌دهم.
دکتر بقایی - آقا دارایی من رفت شرم هم خوب چیزی است چاقوکش می‌فرستند مردم را غارت می‌کنند، آقایان هم می‌نشینند این دروغ‌ها را گوش می‌کنند آقایان شما مسئول هستید شما در مقابل ملت ایران مسئولید، شما ملت را به انقلاب می‌کشید.
رئیس - آقای دکتر بقایی برای مرتبه دوم به شما تذکر می‌دهم ساکت باشید.
نخست وزیر - معلوم خواهد شد که تا چه حد قوای تأمینه کشور در وظایف خود جدیت نموده‌اند.
۹ - در قسمت سازمان‌های کشوری بررسی‌های بسیار معمول شده و امید می‌رود بتواند روی پایه بسیار دقیقی سازمان یکایک وزارتخانه‌های کشور را ثابت نموده و از تشتت و تغییرات روزانه این سازمان‌ها جلوگیری نماید.
۱۰ - از لحاظ وضع کارگران مخصوصاً کمک جهت ساختمان منازل مسکونی آنها صدها خانه به کمک دولت در دست ساختمان است و امید می‌رود در سال جاری ۵ هزار خانه ارزان قیمت که حداکثر بیش از ۴ هزار تومان نباشد برای کارگران و کارمندان جزء تهیه و آنها را از مضیقه محل سکونت نجات داد.
۱۱ - نسبت به وضعیت بهداشت و بهداری توجه و مراقبت‌های مخصوص شده و امید می‌رود موفقیت‌های بیش‌تری نصیب بهداری کشور گردد.
۱۲ - در انجام امور در دستگاه دولت سرعت محسوس و قابل توجهی به وجود آمده و با پشتکار کارمندان و متصدیان امر جنبش کاملی در کلیه رشته‌ها دیده می‌شود.
بدیهی است این موفقیت‌ها در نتیجه پشتیبانی و کمک مؤثر (دکتر بقایی - انگلستان و آمریکا) نمایندگان محترم از دولت و کارکنان دولت بوده و
امید است با توجه نمایندگان محترم پیشرفت‌های مؤثرتری حاصل شود مسلم است تا کمک و پشتیبانی کامل نمایندگان محترم نباشد هیچ دولتی موفق به انجام وظایف مهم و سنگین خود (دکتر بقایی - مخصوصاً فرار توده‌ای‌ها از زندان) نخواهد شد و چون اخیراً پاره اظهارات در مجلس شورای ملی شده بود که باعث تعبیر و تفسیراتی در محیط خارج از مجلس شده لذا اینجانب برای آن که بیش‌تر مطمئن پشتیبانی اکثریت ثابت مجلس بوده و بتوانم به انجام وظایف خطیر خود ادامه دهم تقاضای رأی اعتماد می‌نمایم تا با کمک کامل و پشتیبانی قاطع نمایندگان محترم در پیشرفت امور خدمت به ملت و کشور موفقیت حاصل می‌نماید (عده‌ای از نمایندگان - صحیح است)
مکی - قبل از جواب استیضاح که نمی‌توانند رأی بگیرند.
عده‌ای از نمایندگان - رأی، رأی.
جمال امامی - جواب باید داده شود ایشان مجلس را در امیاس گذاشته و تقاضای رأی اعتماد می‌کنند ایشان چیزهایی گفتند باید جواب داده شود.
رئیس - دولت می‌تواند هر موقع تقاضای رأی اعتماد بکند.
جمال امامی - آقای رئیس شما نماینده ملت و رئیس مجلسید باید حق نمایندگان را حفظ بکنید ایشان آمده‌اند اینجا و اظهاراتی کرده‌اند باید به اظهارات ایشان جواب داده بشود آن وقت شما رأی بگیرید شما باید حقوق ما را محفوظ کنید نه حقوق دولت را.
رئیس - مطابق سوابق باید رفتار شود سابقه ندارد که در موقع تقاضا رأی اعتماد از طرف دولت مذاکره شود.
دکتر بقایی - مطابق سوابقی که فرمودید دولت باید بعد از این که جواب استیضاح را داد تقاضای رأی اعتماد بکند.
رئیس - دولت همیشه می‌تواند تقاضای رأی اعتماد بکنند (دکتر بقایی - نمی‌شود یک مطلبی آمدند و گفتند تمامش برخلاف و دروغ است و ما حاضریم ثابت بکنیم اجازه بدهید مطرح بکنیم بعد رأی بدهید) (جمال امامی - آقا نمایندگان تحت تأثیر این حرف‌ها قرار می‌گیرند چون حرف زده‌اند باید جواب داده شود) مجلس که تازه تشکیل نشده است الان دوره شانزدهم است دولت می‌تواند هر موقع تقاضای رأی اعتماد کند این صورت مجلس‌ها است ملاحظه کنید.
دکتر بقایی - بعد از استیضاح می‌تواند.
رئیس - استیضاح جریان خاصی دارد و تقاضای رأی اعتماد جریان دیگری.
جمال امامی - باید ما حرف بزنیم آن وقت رأی بگیرید.
رئیس - دولت یک گزارشی به مجلس داد و تقاضای رأی اعتماد کرده.
جمال امامی - نمایندگان تحت تأثیر این گزارش رأی می‌دهند و این صحیح نیست ملت را که نمی‌شود خفه کرد به خدا این وضع مجلس نیست اگر حرفی نمی‌زد صحیح بود.
رئیس - شما مگر دوره سیزدهم تشریف نداشتید وقتی که آقای بیات تقاضای رأی اعتماد کرد و صورت مجلس آن نیز حاضر است ملاحظه کنید.
جمال امامی - جواب باید داده شود جناب آقای رئیس بی‌لطفی می‌فرمایید.
عده‌ای از نمایندگان - رأی رأی.
مکی - بعد از استیضاح باید رأی بدهند.
نمایندگان - رأی رأی.
دکتر بقایی - بنده اخطار دارم.
رئیس - طبق چه ماده‌ای؟
دکتر بقایی - طبق ماده ۷۶.
رئیس - ماده ۷۶ را قرائت کنید
(ماده ۷۶ به شرح زیر قرائت شد)
هر یک از نمایندگان درصورتی که تخلف در اجرای آئین‌نامه مجلس مشاهده نماید حق دارد مورد تخلف را با استناد به ماده مربوطه در همان جلسه بودجه اختصار و بدون خروج از موضوع اخطار کند و در صورتی که از موضوع خارج شود مورد اخطار واقع می‌شود و در صورت ادامه بیانات خارج از موضوع حق نطق او در آن جلسه سلب خواهد شد.
دکتر بقایی - هر یک از نمایندگان در صورتی که تخلف، خواهش می‌کنم توجه بفرمایید (جمالامامی - آقای رئیس این طرز اداره مجلس نیست ایشان اگر اظهاراتی کرده است تحت تأثیر این اظهارات رأی می‌دهند وکیل باید جواب بدهد) هر یک از نمایندگان در صورتی که هر تخلفی در اجرای آئین‌نامه مشاهده نماید حق دارد مورد تخلف را با استناد به ماده مربوطه در همان جلسه اظهار کند بنده توجه نمایندگان را به این ماده جلب می‌کنم آقایان اکثریت دارند و ما در اقلیت هستیم.
رئیس - این ماده مربوط به تخلف است طبق چه ماده از آئین‌نامه تخلف شده؟
دکتر بقایی - طبق این ماده از آئین‌نامه که قبل از جواب استیضاح را بدهند نمی‌توانید رأی بگیرید (صفوی - استیضاحی نیست) استیضاح کردیم (صفوی - استیضاح یک ماه دیگر است یک ماه مدت دارد)
رئیس - آقای صفوی ساکت باشید آقا استیضاح یک جریان خاصی دارد و یک ماه وقت دارد باید به دولت اخطار بشود مجلس روز معین کند و استیضاح به عمل آید.
دکتر بقایی - تقاضای رأی اعتماد دولتی که زیر استیضاح است نمی‌تواند بکند این وضع مجلس نیست این برخلاف افکار عمومی است.
رئیس - همیشه دولتی که نسبت می‌دهند متزلزل است می‌تواند آن دولت رأی اعتماد از مجلس بگیرد.
دکتر بقایی - ولی با این دولت نمی‌شود رأی اعتماد داد با این رأی مجلس ضعیف می‌شود این دولت جز خرابکاری کاری نمی‌تواند بکند این دولتی که فروهر توی آن بوده و همه اینها فروهر هستند.
رئیس - اخذ رأی می‌شود با ورقه عده حاضر در مجلس صد نفر
(اسامی آقایان نمایندگان یک یک به ترتیب زیر اعلام و در محل نطق آمده و رأی خود را دادند)
آقایان ابریشم‌کار اردلان سنندجی. بوداغیان (دکتر بقایی - آقایان مسئول جنایات آتیه هستید این دولت خواهد رفت ولی ملت ایران این دفعه فراموش نخواهد کرد با ضعف و ترس رأی بدهید ولی ملت این دفعه فراموش نخواهد کرد)
کشاورزصدر - دکتر معظمی محمدذوالفقاری ناصر ذوالفقاری دکتر طبا عزیزاعظم زنگنه حکیمی صفوی پناهی حسن اکبر وهاب‌زاده ابوالقاسم امینی سرتیپ‌زاده پالیزی نصرتیان امامی‌اهری گنجه اورنگ حسین مکی دکتر بقایی آزاد دکتر نبوی حاذقی عماد تربتی جمال امامی تیمورتاش مهدی ارباب (دکتر بقایی - جواب این رأی شما را باید ملت بدهد و ملت عفو نخواهد کرد) (مکی - کسانی که رأی سفید می‌دهند در مقابل خدا و وجدان و ملت مسئولند)
اخذ رأی به ترتیب ذیل ادامه یافت.
آقایان: محسن طاهری گنابادی سلطان‌العلما قاسم فولادوند پیراسته ابتهاج محمودی گودرزی دکتر جلالی افشار ملک‌مدنی دولتشاهی سلطانی حمیدیه رضوی نریمان حائری‌زاده ناظرزاده مهدوی حسن مکرم سودآور منصف عباسی آصف فقیه‌زاده قریشی جواد عامری بزرگ‌نیا قبادیان دکتر کاسمی ناصر صدری غضنفری ظفری تولیت خاکباز گرگانی دکتر علوی امیری آبکار شادلو خزیمه‌علم شیبانی امیر نصرت اسکندری رفیع شکرایی کهبد- صاحب‌جمع موقر مخبر فرهمند دکتر مصباح‌زاده دکتر طاهری دکتر کیان دولت‌آبادی صفایی قهرمان صدر میرحسینی مرتضی حکمت ثقت‌الاسلام شهاب خسروانی معین‌زاده معدل خسرو قشقایی ارباب گیو کوراوغلی محمد هراتی امیر افشاری دکتر برال برومند غلام‌رضا فولادوند دکتر سیدامامی محمدعلی مسعودی صدرزاده.
رئیس - از ۱۰۳ نفر عده حاضر با ۹۲ رأی مجلس به دولت رأی اعتماد داد.
اسامی موافقین آقایان: غلام‌رضا فولادوند صفوی قهرمان- عامری صدر میرحسینی کوراوغلی
سنندجی فقیه‌زاده دولت‌آبادی آبکار دکتر علوی صاحب‌جمع گرگانی تولیت محمود محمودی صمد سودآور بوداغیان دکتر نبوی شیبانی تیمورتاش قریشی محمدعلی منصف حمیدیه دولتشاهی فتح‌علی افشار خزیمه علم دکتر جلالی رستم گیو کهبد آصف خاکباز گودرزی مکرم ناظرزاده سلطان‌العلما قاسم فولادوند ابتهاج پیراسته امیر افشاری برومند ثقت‌الاسلامی معین‌زاده باقری مرتضی حکمت معدل دکتر طاهری دکتر مصباح‌زاده صفایی موقر صدری قراگوزلو محسن طاهری حاذقی دکتر سیدامامی صدرزاده رضوی گنابادی ناصر ذوالفقاری محمدعلی مسعودی نصرتیان ملک‌مدنی مجتهدی حکیمی امامی‌اهری پالیزی قبادیان ظفری شادلو نبوی ارباب عماد تربتی دکتر کاسمی عباسی شهاب خسروانی اورنگ وهاب‌زاده ابریشم‌کار دکتر برال گنجه سرتیپ‌زاده پناهی اردلان حسن اکبر خسرو قشقایی ابولقاسم امینی غضنفری عزیزاعظم زنگنه دکتر کیان محمد ذوالفقاری دکتر طبا هراتی شکرایی.
اسامی مخالفین آقایان: نریمان حائری‌زاده آزاد جمال امامی دکتر بقایی مکی. ورقه سفید علامت امتناع ۴ برگ
رئیس - آقای نخست وزیر.
نخست وزیر - بنده صمیمانه از توجه مخصوص اکثریت مجلس شورای ملی تشکر می‌کنم دولت اگر هر قدم مؤثر و مفیدی تاکنون برداشته در نتیجه توجه خاص اکثریت مجلس شورای ملی بوده امروز هم باز به تصویب و پشتیبانی اکثریت مجلس آنچه در قدرت دارد برای انجام وظایف خودش انجام نخواهد داد و امید است که با پشتیبانی و راهنمایی و هدایت اکثریت بتواند وظایف خودش را انجام بدهد (جمال امامی - کمافی‌السابق هم بفرمایید)
۶ - ختم جلسه به عنوان تنفس
رئیس - آقایان وزرا برای جواب سؤالات حاضرند تکلیف سؤالات را هم خود مجلس تعیین کند اکنون باید رأی برود و در شور مواد لایحه بهداشت گرفته شود.
اردلان - ماده اول باید قرائت شود و مطرح شود؟
رئیس - این لایحه یک فوریت آن تصویب شده و حالا در حقیقت مثل لوایح یک شورا است فعلاً ده دقیقه تنفس داده می‌شود بعد لایحه بهداشت شهری مطرح می‌شود.
(مقارن ظهر جلسه به عنوان تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نگردید)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت