مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ آبان ۱۳۳۰ نشست ۱۹۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم
قانون اجازه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت مهر ماه ۱۳۳۰ |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی – اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
سال هفتم – شماره ۱۹۵۴
۵شنبه ۹ آبان ماه ۱۳۳۰
دوره شانزدهم مجلس شورای ملی
شماره مسلسل ۱۹۵
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۶
جلسه: ۱۹۵
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه دوم آبان ماه ۱۳۳۰
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - بیانات آقای نایب رئیس به مناسبت روز تشکیل سازمان ملل متحد
۳ - بیانات قبل از دستور آقایان: آشتیانی‌زاده - ناظرزاده - فقیه‌زاده و حائری‌زاده.
۴ - اخطار نظامنامه آقایان رضوی و شوشتری
۵ - اخذ رأی تصویب اجازه پرداخت یک دوازدهم بودجه کل کشور بابت مهر ۱۳۳۰
۶ - ختم جلسه به عنوان تنفس.
مجلس ساعت ده و ده دقیقه صبح به ریاست آقای نورالدین امامی (نایب رئیس) تشکیل گردید.
۱ - تصویب صورت مجلس
نایب رئیس - اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
غایبین با اجازه - آقایان: دکتر مصباح‌زاده - یوسف شکرایی - ناصرقلی اردلان - ارباب رستم گیو - اللهیار صالح - دکتر مظفر بقایی - دکتر سید علی شایگان - طباطبایی
غایبین بی‌اجازه - آقایان: محمودی - خاکباز - بهادری - برومند - موقر - قهرمان - خسرو قشقایی - حسن اکبر - تیمورتاش - افشار - محسن طاهری - افشار صادقی - محمد ذوالفقاری - جواد مسعودی - صدر میرحسینی.
دیرامدگان با اجازه - آقایان: محمدعلی منصف یک ساعت و ۳۰ دقیقه. نصرالله شادلو یک ساعت. محمد عباسی یک ساعت. عباس قبادیان یک ساعت.
دیرامده بی‌اجازه - آقای هراتی یک ساعت.
نایب رئیس - نسبت به صورت مجلس اعتراضی نیست؟ آقای پیراسته بفرمایید
پیراسته - به طوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است نمایندگان اقلیت تصمیم گرفتند تا موقعی که آقای نخست‌وزیر در خارج هستند و راجع به نفت مذاکره می‌کنند مخالفت با دولت نکنند (صحیح است) در جلسه گذشته بنده پیشنهاد کفایت مذاکرات داده بودم تا این که در بودجه که حتماً بایستی صحبت بشود و مسائل اساسی که مبتلا به مردم است تذکر داده شود عرایضی بکنم، متأسفانه به علتی که حالا عرض خواهم کرد به پیشهاد بنده توجهی نشد، چیزی که مبتلا به مردم است این است درست است که باید صرفه‌جویی‌هایی در مملکت بشود، درست که ما در مضیقه هستیم و بایستی که برنامه اقتصادی داشته باشیم و عدم برنامه اقتصادی هم مورد اعتراض بنده و سایر نمایندگان اقلیت بوده است که چرا دولت برنامه ندارد ولی در این مملکت سنتی شده که همیشه سنگ بر پای بسته زده شده، بنده می‌خواهم در حضور جناب آقای وزیر دارایی که در مجلس هستند و همکار عزیز سابق ما هستند تقاضا کنم که اگر صرفه‌جویی هم لازم است بشود نبایستی رتبه‌های کارمندان کوچک دولت را نداد برای این که آنهایی که دست‌شان به عرب و عجم بند بود و وسایلی داشتند رتبه‌های خودشان را گرفتند
نایب رئیس - اعتراض به صورت جلسه را بفرمایید
پیراسته - چشم بنابراین اگر بنا است صرفه‌جویی بشود بایستی از وصول مالیات از فئودال‌ها و سرمایه‌دارهای بزرگ بودجه را تأمین کرد باید قیمت شکری که در سال‌های ۲۵ و ۲۶ در جنوب غارت شد بگیرید و به خزانه دولت برزید نه این که ارز مرضی را قطع کنید اگر تمام مشکلات با این ارز محصلین که سرمایه معنوی مملکت‌اند و همچنین ارز مرضی حل می‌شود به آن اعتراضی نداشتم ولی شما که در مملکت و سایر معالجه غالب‌امراض را ندارید و اغلب از مرضی مجبورند که به خارج بروند این واقعاً ظلم است که ما بگوییم سر حدات ممکت باز باشد و هر کس هر چیزی خواست وارد کند و در مسائل دیگر صرفه‌جویی نشود آن وقت برای ارز محصلین صرفه‌جویی بشود ضناً توجه آقایان را به تقاضای مسلولین جلب می‌کنم که هر روز می‌آیند جلو مجلس و واقعاً اگر مجلس کاری می‌خواهد نسبت به مسلولین بکند باید زودتر انجام بدهد و همین طور وضع این کارگرها اختلافاتی در بین آنها پیدا شده است و شکایاتی کرده‌اند که عده‌ای‌شان متحصن هستند بنده تقاضا می‌کنم که به شکایت اینها رسیدگی بشود ضمناً گله دوستانه‌ای هم به جناب آقای گنجه دارم جناب آقای گنجه رفیق محترم ما که مورد اعتماد ما هستند و بنده و آقایان به ایشان رأی دادیم که نایب رئیس بشوند ایشان نایب رئیس شدند اگر رعایت کسانی که به ایشان رأی دادند نمی‌کنند لااقل بی‌طرفی خودشان را حفظ کند بنده در جلسه گذشته پیشنهاد دادم و نمره اول پیشنهاد بنده بوده است در اینجا ضبط شده است آقای گنجه این مسئله را توجه نمی‌فرمایند من نمی‌خواهم آنچه را که در خارج می‌گویند بگویم ولی می‌گویند از وقی که جنابعالی که یا مفتخر به عضویت حزب زحمتکشان شده‌اید یا حزب زحمتکشان را مفتخر کرده‌اید وضع شما عوض شده و ما را فراموش کرده‌اید این است که بنده عرض می‌کنم در مسائلی که در مجلس مطرح می‌شود حفظ بی‌طرفی را بفرمایید و حقوق نمایندگان را رعایت بفرمایید بنده از جنابعالی انتظار نداشتم و حال دوستی و رأیی که به شما دادیم هیچ .. (ناظرزاده - آقای پیراسته اسم شما را خواندند) نه خیر بنده بعد از این که تعرض کردم خواندند.
نایب رئیس - عرض کنم به شهادت صورت مجلس چند پیشنهاد (گنجه - بنده
خودم توضیح می‌دهم) کفایت مذاکرات رسیده بود و اول اسم آقای پیراسته را بردند و آقا در جلسه تشریف نداشتند (پیراسته - بعد از این که تذکر دادم گفتند) استدعا می‌کنم توجه بفرمایید به همان صورت جلسه کافی است موضوع حل می‌شود آقای شوشتری بفرمایید.
شوشتری - در اصلاح صورت جلسه بنده صحبت می‌کنم با فضل و بینایی آقایان تقریر نویس‌ها. تند نویس‌ها که می‌بینم در مواقعی حتی بعضی از عبارات را که ممکن است ما در تقریر اشتباه کنیم اصلاح می‌کنند. مثلاً بنده افلا را افلن می‌گویم یا نحن را انا می‌گویم با این که کمتر باید تند نویس‌های محترم به این قسمت‌ها توجه کنند به این قسمت‌ها هم توجه دارند و اصلاح می‌کننداما گاهی عبارت صورت مجلس در چاپ‌اشتباهی می‌شود که با آن مختصراشتباه معنی تغییر می‌کند مثلاً‌امروز می‌بینم یک (ع) تبدیل به (م) شده مسموع مسموم شده این اختلاف تمام عبارت را عوض کرده است و منظور ناطق را تضییع کرده است از این جهت استدعا دارم آقایان همان طور که در آن قسمت‌ها توجه دارند به این قسمت‌ها هم توجه بفرمایند و اگراشتباه را حروف چین‌ها می‌کنند توجهی بکنند که حروف چین‌ها هم‌اشتباه نکنند از این جهت استدعا دارم امر بفرمایید خود آقایان که بیشتر متوجه‌اند اصلاح بفرمایند ضمناً مطابق ماده ۱۰۹ هم اخطار دارم.
نایب رئیس - بسیار خوب آقای صدرزاده بفرمایید.
صدرزاده - در صورت مجلس گذشته در صفحه دوم که بیان بنده را نقل کرده‌اند قسمت اخیرش از آن حذف شده و اصلاح می‌کنم می‌دهم به تندنویسی ضمناً چون هیئت رئیسه هستم این نکته را لازم می‌دانم عرض کنم راجع به دادستان اداری آقای علی اکبر تشید که در بودجه مجلس ذکر شده در پرونده‌هایی که متخلف اداری دارند ممکن است که سمت دادستانی را داشته باشند ولی کارت خودشان را فرستاه‌اند به عنوان دادستان مجلس که یادداشتی در ضمن کارت ایشان نیست تقدیم می‌کنم و ایشان یکی از کارمندان بسیار خوب مجلس هستند (صحیح است) و سوابق قضایی دارند و رتبه دارای یازده قضایی هستند این است که شاید عبارت بودجه‌اشتباه پیدا کرده بود خواستم تذکر بدهم.
نایب رئیس - همان طوری که آقایصدرزاده فرمودند آقای تشید دادستان اداری از کارمندان اداری مجلس هستند و عضو شایسته‌ای هم هستند (صحیح است) آقای قبادیان بفرمایید.
قبادیان - بنده را در جلسه پیش دیرامده بی‌اجازه نوشته‌اند در صورتی که بنده حاضر در مجلس بودم و بنده اگر تأخیری کردم با اطلاع بوده بنده همیشه حاضر بوده‌ام و هیچ وقت هم غیبت نکرده‌ام (صحیح است)
نایب رئیس - اصلاح می‌شود، آقای ناظرزاده
ناظرزاده کرمانی - در بیانات بنده هم یک‌اشتباهی بوده که اصلاح می‌کنم می‌دهم به تند نویسی
نایب رئیس - در حدود بیاناتتان اصلاح می‌شود، آقای کشاورزصدر
کشاورزصدر - بنده چند تا اشتباه عدد و رقمی است اصلاح می‌کنم می‌دهم به تند نویسی.
نایب رئیس - آقای گنجه بفرمایید.
گنجه - بیانات جناب آقای پیراسته دو قسمت بود یکی این که ایشان نوبت‌شان به اصطلاح تعمداً یااشتباهاً حذف شده البته اگر ایشان به صورت مجلس توجه می‌فرمودند می‌دیدند وقتی که مجلس را ترک کردند اسم‌شان خوانده شد متأسفانه اعتراض کردند و مجلس را ترک کردند (چرا اعتراض کردم؟) موضوع دیگر این بود که به حزب زحمتکشان‌اشاره کردند بایستی عرض کنم شاید برخلاف نظر ایشان احزاب سیاسی مادامی که در امور اجتماعی مملکت در حدود قانون اساسی فعالیت کنند در نظر من همه‌شان محترمند و بایستی از این تشکیلات تقویت کرد و نقص سازمان‌های کشوری ما اساسش از اینجا است که ما احزاب سیاسی به آن معنی که در تمام دنیا هست اینجا نداریم (صحیح است) بنابراین اگر نظرتان به اصطلاح تهدید یا تخویف حزب زحمتکشان است به بنده مربوط نیست ولی حزب زحمتکشان هر چه باشد لیدرشان هم اینجا هست یا نیست بنده افتخار عضویت آنجا را ندارم
نایب رئیس - آقای جمال امامی بفرمایید
جمال امامی -اشتباهاتی است در صورت مجلس اصلاح می‌کنم و تقدیم می‌کنم.
نایب رئیس - البته در حدود بیانات آقای رضوی
رضوی - بنده اجازه‌ام برای بعد از صورت مجلس است راجع به یک اخطاری
نایب رئیس - اخطار را پس از ورود در دستور بفرمایید.
پیراسته - جناب آقای رئیس اجازه بفرمایید یک جمله خیلی مختصر عرض کنم.
نایب رئیس - از همان جا بفرمایید.
پیراسته - بنده خیلی متأسفم که بین بنده و جناب آقای گنجه امروز یک همچو بحثی واقع شده است و این هم تقصیر بنده نیست تقصیر خود ایشان است فرمودند پیراسته وقتی جلسه را به عنوان تعرض ترک کرد آن وقت پیشنهادشان را خواندیم بنده که سفیه نبودم وقتی پیشنهادم را خواندند جلسه را ترک کنم بنده دو دفعه تذکر دادم توجه نفرمودند و بعد از آن که تذکر بنده را توجه نفرمودند جلسه را ترک کردم و الا بنده همین طور نشسته بودم و شما پیشنهاد بنده را خواندید بنده هم جلسه را ترک کردم رفتم؟ ولی عرض می‌کنم این صورت جلسه غلط است همه آقایان شاهدند بنده به شهادت آقای کشاورزصدر پیشنهاد اول را که خواندند و پیشنهاد بنده را نخواندند تعرض کردم و رفتم بیرون یعنی بعد آن که تذکر دادم و نخواندند رفتم بیرون و الا اول بنده اینجا نشسته و بودم اما راجع به احزاب ...
نایب رئیس - آقای پیراسته استدعا می‌کنم وارد مسائلی که مربوط به صورت مجلس نیست نشوید.
پیراسته - بیانات بنده تحریف شده است، حضرتعالی هم تبعیض قائل می‌شوید ایشان توضیح دادند بنده توضیح ندهم که نمی‌شود شما هم تبعیض قائل می‌شوید (زنگ رئیس) اجازه بفرمایید عرض کنم. اما راجع به احزاب بنده هیچ وقت نخواستم به احزاب عرضی بکنم حزب سیاسی در مملکت مشروطه آزاد است و مطابق قانون اساسی هم هر حزبی حق دارد در حدود قوانین فعالیت بکند بنده فقط عرض کردم که جناب آقای گنجه تغییر رویه داده‌اند بنده این را عرض کردم و الا جناب آقای گنجه هر وقت می‌خواهند عضو هر حزبی باشند یا نباشند ایشان همیشه به احزاب احترام می‌کردند و به علاوه بنده نخواستم حزب زحمتکشان را تحقیر بکنم به این که آقای گنجه عضویتش را قبول کرده‌اند بنده چنین حرفی نمی‌زنم بنده به آقای گنجه کمال احترام را دارم هیچ وقت هم نگفته‌ام که آن حزب تحقیر شده است بنده از جناب آقای گنجه واقعاً باید تعجب کنم که چرا بیانات بنده را تحریف فرمودند و بنده هیچ وقت همچو قصدی نداشتم عرض کردم که جناب آقای گنجه تغییر رویه داده‌اند.
نایب رئیس - چون عده کافی است و به صورت مجلس اعتراض نیست صورت مجلس تصویب می‌شود.
۲ - بیانات آقای نایب رئیس به مناسبت روز تشکیل سازمان ملل متحد.
نایب رئیس - به طوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است دیروز مصادف با روز تشکیل سازمان ملل متحد بود و این چند روز را عموم ملل روز مخصوص سازمان ملل نام نهاده و ابراز علاقه نموده‌اند (صحیح است) (آشتیانی‌زاده - نتیجه‌اش را هم دیدیم)
چون ملت ایران هم عضو سازمان ملل متحد است البته در این جشن عمومی شرکت دارد و بنده هم با اجازه آقایان محترم چند کلمه در این موضوع به عرض می‌رسانم.
البته منظور و علت اساسی تشکیل این سازمان بین‌المللی برای حفظ صلح جهان و رعایت حقوق ملل بوده (آشتیانی‌زاده - برای زدن ضعفا و طرفداری از اقویا) ملت ایران هم همیشه و در هر دوره از ادوار تاریخ پر افتخار خود همواره خواهان صلح و صفا و دوستی با عموم ملل جهان است و نسبت به این سازمان هم از به دو تشکیل آن همیشه مساعدت و پشتیبانی نموده و عموم ملت ایران امیدوارند که این سازمان بزرگ جهانی بتواند وظایف خود را در تقویت و مساعدت عموم ملل و حفظ حقوق آنها به نحو کامل انجام دهد تا دنیا بتواند در مهد امن و امان و آسایش خاطر به سر برد
ملت ایران با نهایت صمیمیت این روز بزرگ را به عموم ملل تبریک گفته و آرزومند است در تأمین و بقا صلح عالم و حفظ حقوق ملل توفیق کامل انشاءالله حاصل نماید (نمایندگان - انشاءالله)
۳ - بیانات قبل از دستور آقایان: آشتیانی‌زاده - ناظرزاده - فقیه‌زاده و حائری‌زاده.
شوشتری - بنده اخطار دارم.
رضوی - بنده هم اخطار دارم.
نایب رئیس - عرض کنم در موقع ورود در دستور بدبختانه چون جلسه گذشته نطق‌های قبل از دستور به این جلسه محول گردید.
آشتیانی‌زاده - چرا بدبختان آقای رئیس
نایب رئیس - چون بنده با این وضع موافق نیستم هر جلسه هر کسی که ثبت نام کرد در آن جلسه باید بیاناتش را بکنید یا این که اگر اکثریت مجلس موافق نیست صرف‌نظر شود و در جلسه بعد سلب حق از دیگران نباید بشود حال بدبختانه این طور شده است این است که اگر آقایان اجازه بفرمایند وارد دستور می‌شویم.
آشتیانی‌زاده - به چه مناسبت جنابعالی هم که رل آقای گنجه را بازی می‌کنید
نایب رئیس - اگر با نطق‌های قبل از دستور کسی مخالف است باید رأی بگیریم.
پیراسته - بنده مخالفم.
آشتیانی‌زاده - به چه دلیل مخالفید نظامنامه باید عمل شود اگر قرار است که بنده حرف نزنم بنده را طرف کنید.
دکتر مجتهدی - نطق قبل از دستور
بر طبق نظامنامه است.
معدل - در آیین‌نامه نوشته شده است که قبل از دستور یا بعد از دستور و باید رأی بگیرید که آیا نطق‌های امروز قبل از دستور باشد یا بعد از دستور.
شوشتری - بعد از آنی که در جلس قبل رأی دادند این حق محفوظ است برای‌امروز دیگر نمی‌شود رأی گرفت.
آشتیانی‌زاده - برای چه آقای نایب رئیس می‌خواهید رأی بگیرید؟ به چه دلیل؟ حق من محفوظ است وقت‌تان را تلف نفرمایید
نایب رئیس - پس آقایان اجازه می‌فرماید که صحبت کنند.
جمعی از نمایندگان - بلی
نایب رئیس - بفرمایید آقای آشتیانی‌زاده.
آشتیانی‌زاده - بنده توجه کردم به این که هر وقت چند جلیله متوالی پشت این تریبون بیایم فوراً یک اتمسفر عجیب و غریبی در مجلس ایجاد می‌شود به منظور مخالفت با اظهارات بنده (نمایندگان - همچو چیزی نیست) در صورتی که این اشتباه محض است باید در مجلس آزادی گفتار و سخت باشد تا هر کس هر روش سیاسی داشته باشد بتواند آزادانه طرح کند (صحیح است) بنده قبل از ورود در بیانات امروز می‌خواستم یک موضوعی را به آقایان وزرا مخصوصاً تذکر بدهم این که آقایان وزرا پشت سپر جواهر نشان و سر پوش طلایی جناب دکتر مصدق خودشان را مخفی می‌کنند و خیال می‌کنند که رئیس‌الوزرا چون مرد محبوب‌القلوبی است لذا آنها مصون از تعرض خواهند بود و هیچ وکیلی نمی‌تواند به آنها آتاک بکند و استیضاح بکند و هیچ کس نمی‌تواند آنها را از دولت طرد بکند اشتباه محض است وزرایی که به موجب منافع ملی و تأمین منافع و رفاه مردم عمل نکنند اینجا می‌آوریم‌شان استیضاح‌شان هم می‌کنیم ورقه آبی هم می‌دهیم و از اینجا بیرون‌شان می‌کنیم (صحیح است) در موضوع نفت چون مصدق‌السلطنه سوابق ممتدی در این مملکت دارد و بیست و پنج شش سال محرومیت کشیده مردم به او علاقه دارند خود بنده هم به او علاقه دارم تا به حال هم راجع به نفت عملی نکرده است که مورد ایراد باشد ما از این نظر به او احترام می‌کنیم ولی این موضوع شامل حال تمام وزرا نیست (صحیح است) پشت سپر جواهر نشان وزیر سرپوش طلای مصدق می‌شود مخفی شد می‌آوریم اینجا استیضاح می‌کنیم و بیرون می‌کنیم بنده مکرر به دولت‌ها مطالبی را تذکر داده‌ام البته نه در پشت این تریبون چون بنده این تریبون را متعلق به ملت ایران می‌دانم اینجا باید موضوع‌هایی مطرح شود که مربوط به سیاست عمومی مملکت و امور اجتماعی و عمومی مملکت باشد مربوط به امور خصوصی و حوزه‌های انتخابیه نباشد یکی راجع به وضع خوار و ورامین است ورامین انبار غله تهران است و امسال بذر ندارد مکرر بنده تذکر داده‌ام و هنوز هم اقدام نشده است و یکی هم راجع به مرض تیفوس بود که اخیراً در گرمسار پیدا شده بنده آقای وزیر بهداری را رفتم دیدم ایشان هم به بنده کتباً اطلاع دادند که ما متخصصین و دواهایی فرستادیم در این دو روزه اطلاع پیدا کردم که پنج نفر مرده‌اند و ابداً دوا و دکتر فرستاده نشده است. نسبت به صورت جلسه هم بنده در جلسه گذشته خواستم بیاناتی بکنم آقای گنجه اجازه نفرمودند و بنده گله نمی‌کنم چون باز ایشان تشریف می‌آورند اینجا و بنده هم مجبور می‌شوم برگردم صرف‌نظر می‌کنم از آن بحث
هر دم از این باغ بری می‌رسد
تازه‌تر از تازه‌تری می‌رسد.
هنوز ملت ایران در زیر زنجیرهای اسارتی که عاقدین قرارداد سال ۱۹۳۳ در دست و پای او بسته است هنوز گیر هستند و معلوم نیست با چه وضعی خود را از شر سایه مخوف و وحشتناک امپریالیسم خلاص کنیم که باز شاگردان لوژ فرماسونری لندن خواب تازه برای هموطنان ستم کشیده من دیده‌اند
آقایان در اخبار جراید خوانده‌اید که وقتی مصری‌ها قرارداد اسارت آور ۱۹۳۶ را لغو کردند و به انگلیس‌ها اخطار نمودند که منطقه کانال سوئز را تخلیه کنند فوراً انگلستان حاضر شد سربازان خود را از آن منطقه بیرون برد اما به یک شرط. آن شرط هم این بود که دولت مصر عضویت خود را در بلوک دفاعی خاورمیانه اعلام کند.
امریکا - فرانسه و ترکیه یعنی ۳ عضو دیگر این بلوک هم یادداشت‌های متشابهی دادند ولی دولت مصر که می‌دانست که زنجیر پوسیده قرارداد ۱۹۳۶ را می‌خواهند با حلقه‌های فولادی بلوک دفاعی بر گردن مصر محکم کنند زیر بار نرفت و این پیشنهاد را رد کرد. دولت مصر مخصوصاً استدلال کرده بود که اگر تشکیل این بلوک به نفع مصری‌ها است پس چطور شد انگلستان در مقابل شرکت مصر در بلوک مزبور حاضر می‌شود از کانال سوئز دست بردارد؟ ... مقصود این است که در نظر انگلستان اشغال منطقه کانال سوئز به وسیله سربازان انگلیسی با شرکت مصر و قبول تعهدات لازمه در بلوک دفاعی خاورمیانه مساوی است.
در هر صورت دولت مصر و کلیه احزاب مصر علیه این پیشنهاد تظاهر کردند و مصر مطلقاً شرکت خود را در چنین دسته به کلی تکذیب نمود. آقای نوری‌السعید پاشا صدر اعظم کشور همجوار ما عراق یکی از سوقات‌هایی که از لندن برای اسارت ملت و وطن خود آورده بود (دکتر مجتهدی - به ما مربوط نیست) زمزمه شرکت عراق را در چنین بلوک دفاعی مفتضحی بود و در چند روز پیش آقایان در جراید خواندید که احزاب مختلف‌المسلک عراق قطعنامه صادر نمودند که به موجب آن شرکت دولت عراق را در بلوک دفاعی خاورمیانه که زنجیر تازه امپریالیست‌ها محسوب می‌شود تقبیح کردند.
ایجاد بلوک دفاعی خاورمیانه یک نقشه اسارت آمیز جدید انگلستان و امریکا است که می‌خواهند تمام کشورهای عربی و ایران را زیر نظر و نقشه نظارت دولت ترکیه که همه جا حاضر برای قربانی کردن تمام ملل شرق به خاطر گل روی انگلستان و امریکا است قرار دهند و کم کم که من نقشه‌ای که خود ترک‌ها پیش از جنگ بین‌المللی اول داشتند و به نام «اتحاد اسلام» می‌خواستند زنجیر اسارت برگردن تمام ملت‌های مسلمان شرق بزنند و به نام بلوک دفاعی و زیر نظارت امریکا و انگلستان کشورهای عرب زبان - ایران و افغانستان را تحت کنترل و سرپرستی ترکیه قرار دهند.
عرب‌ها که خوب معنی این تقشه‌ها را فهمیدند و مخصوصاً مصری‌ها که ترک‌ها را به چشم دشمنی نگاه می‌کنند و به هیچ قیمتی حاضر نیستند زیر بار فشار جدید استعماری بروند با نقشه دفاعی خاورمیانه مخالفت کردند.
تا اینجا که عرض موضوع بلوک دفاعی خاورمیانه ابداً مربوط به ایران نیست یعنی هنوز ایران دعوتی برای شرکت در مجمع اسرای شرق نشده است ولی پاره اشخاص یعنی همان خدمتگزاران کهنه کار امپریالیسم که بر حسب وظیفه قدیمی خودشان پیشاپیش سبزی پاک می‌کنند و خوش رقصی می‌فرمایند پای ما هنوز از چاله قرارداد ۱۹۳۳ در نیامده است که می‌خواهند به چاه اسارت بلوک دفاعی خاورمیانه بکشند آقای علا حالا رسیدیم به آقای علا
آقای علا وزیر دربار در چند روز پیش با مخبر روزنامه «المصری» در تهران مصاحبه کرده است در این مصاحبه مخبر روزنامه او را به عنوان «صاحب نظر در سیاست ایران» خطاب می‌کند
حاذقی - هر فرد ایرانی صاحب‌نظر است
آشتیانی‌زاده - من راجع به آن حزب کذایی حرفی نمی‌زنم راجع به آن (ف) فرح‌زاده حرفی نمی‌زنم (زنگ نایب رئیس)
حاذقی - چه آقای علا و چه هر فرد ایرانی صاحب‌نظر است
نایب رئیس - آقای حاذقی استدعا می‌کنم صحبت نفرمایید.
آشتیانی‌زاده - دوره دیگر هم وکیل می‌شوید نترسید
حاذقی - بنده وکیل مردم هستم با سرنیزه وکیل نشدم شما بترسید که رو یک جهاتی وکیل شدید و دره دیگر وکیل نمی‌شوید.
آشتیانی‌زاده - آقای مکی بنده وکیل دولت بودم؟ دوره گذشته وکیل آقای دکتر اقبال بودم (زنگ رئیس) در هر صورت بنده راجع به آن جریانات صحبتی نمی‌کنم آن مخبر روزنامه از ایشان یعنی از آقای علا راجع به شرکت ایران در بلوک دفاعی خاورمیانه سؤال می‌کند و آقای علا هم در جواب عیناً همین طور اظهار می‌کنند:
«اگر بنا شد در خاورمیانه یک بلوک نظامی تشکیل شود که اعراب، ایران و ترکیه در آن شرکت کنند برای حفظ مصالح ما اشکالی ندارد» (حائری‌زاده - چرند فرمودند) و برای این که درجه با وفایی آقای علا را نسبت به انگلستان بفهمید سؤال و جواب دوم آقای مخبرالمصری را با ایشان بشنوید.
سؤال - ارتش ایران برای دفاع از کشور در صورت حمله انگلیس چه خواهد کرد؟
آقای علا جواب می‌دهد - من مطمئنم آنها دست به چنین اقدامی نخواهند زد! (چند نفر از نمایندگان - چه بگوید؟) اجازه بفرمایید ملاحظه می‌فرمایند که آقای علا حتی حاضر نیست بگوید که اگر ارتش انگلیس به ایران حمله کرد ارتش ایران آن طور از آنها پذیرایی خواهد کرد که دیگر خواب استعمار را نبیند.
دکتر طبا - آقای مکی جواب این موضوع را می‌دهد.
آشتیانی‌زاده - همه کارها را نباید حواله به آقای مکی کرد همه جواب‌ها که به ایشان نمی‌رسد آقایان هم کمک بفرمایند همه کارها را ایشان نباید بکند علا ابداً حاضر نیست به صاحبان اصلی لژ بزرگ جسارت بکند اسم نیاورد که مبادا عصبانی بشوند آن وقت همین خدمتگزار سرسپرده و شریک جرم عقد قرارداد ۱۹۳۳ (امیرنصرت اسکندری - آقای آشتیانی‌زاده باز کم مرحمتی می‌فرمایید) (حمیدیه - آقای علا مرد بسیار شریفی است) در حالی که آتش استعمار جان و مال مردم مشرق زمین را در میان شعله‌های خود می‌سوزاند و دولت انگلستان ما را به دادگاه‌های بین‌المللی کشانیده و امریکا رسماً و علناً از تجاوز یک کمپانی در شورای امنیت جانبداری می‌کند و دولت ترکیه علیه ایران رأی می‌دهد و جراید ترکیه ما ایرانی‌ها را به جرم این که انگلیس‌ها را بیرون کرده‌ایم دیوانه
را بی‌شعور خطاب می‌کند (مکی - همه‌شان بی‌جا می‌کنند) در این موقع آرزو دارد که برای حفظ مصالح، حفظ مصالح، حفظ مصالح ایران و کشورهای ستم‌دیده عرب از نو خود را تسلیم امپریالیسم انگلستان و امریکا بکنند (دکتر مجتهدی - لجن مال کردن رجال چه فایده‌ای دارد) بدون تردید تشکیل چنین بلوکی از میان مردم گرسنه و استعمار زده شرق برای این که جوان‌های مسمان ایرانی و عرب خوراک دهانه‌های توپ استعمارگران شوند مصالح انگلستان را تضمین می‌کند و آقای علا ناچار است قیافه حقیقی خودش را در چنین موقعی نشان دهد (حاذقی - آقای علا مرد شریفی است) آقای دکتر مصدق اینجا یک روز آمدند پشت این تریبون شما هم اینجا بودید یک چنین وقتی بود ساعت دو بعد از نصف شب نبود با حالا هیچ دو فرقی نداشت فرمودند جاسوسان و نوکرهای استعمار در تمام شئون مملکت هستند (مهدوی - ولی آقای دکتر مصدق هم نسبت به آقای علا احترام می‌گذارند) فرمودند که آقای علا آمدند پیش من همان روزهایی که خیلی انتریک بود آمدند در اینجا من مریض و بستری بودم
حائری‌زاده - علا در سیاست خوب نیست در دربار باشد خوب است
دکتر مجتهدی - آن روز دکتر مصدق کار خوبی نکرد هر کس ممکن است در زندگیش خبط کند
نایب رئیس - آقای آشتیانی‌زاده وقت شما تمام شد
آشتیانی‌زاده - سر خودتان تمام نشد
نایب رئیس - استدعا می‌کنم این وظیفه ما است که تعیین کنیم.
آشتیانی‌زاده - وظیفه ساعت است سه دقیقه مانده است حالا فهمیدید برای چه نمی‌گذاشتند من حرف بزنم نگفتم که نمی‌گذارند من حرف بزنم بنده روی سخنم با مردم خارج است (مکی سه دقیقه مانده است) فهمیدید آقایان نباید این حرف‌ها را اینجا زد این حرف‌ها مضر است به حال طبقه حاکمه نباید زد (غلامرضا فولادوند - آقای آشتیانی‌زاده مجلس همیشه به شما اجازه داده است حال وقت‌تان گذشته است) وقتم نگذشته بنده اجازه می‌خواهم.
نایب رئیس - آقایان منشی‌ها یادداشت کرده‌اند بنده هم یادداشت کرده‌ام الان سه دقیقه هم اضافه صحبت کرده‌اید.
آشتیانی‌زاده - بنده ده دقیقه دیگر اجازه می‌خواهم.
دکتر مجتهدی - ما اجازه نمی‌دهیم هیچ وقت نمی‌دهیم
آشتیانی‌زاده - خوب ندهید رأی بگیرند به بنده اجازه ندهید.
نایب رئیس - آقایان انتظام مجلس را رعایت بفرمایید فعلاً عده برای رأی کافی نیست اجازه بفرمایید عده کافی نیست اجازه بفرمایید عده کافی شود رأی می‌گیریم.
آشتیانی‌زاده - حالا معلوم شد که نطق قبل از دستور و بعد از دستور برای چیست.
دکتر مجتهدی - موضوع نطق نیست موضوع این است که ما اجازه نمی‌دهیم بر خلاف مصالح مملکت یک وکیل برود پشت تریبون حرف بزند.
آشتیانی‌زاده - چرا قربان: نه خیر رأی بگیرند. رأی ندهید بنده هم می‌خواهم که رأی ندهند
نایب رئیس - آقای آشتیانی‌زاده چقدر وقت می‌خواهید؟
آشتیانی‌زاده - ده دقیقه
دکتر مجتهدی - آقایان آذربایجانی‌ها لااقل رأی ندهند.
آشتیانی‌زاده - برای این که علا به آذربایجان خدمت کرده است.
نایب رئیس - استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند آقایانی که با ده دقیقه صحبت کردن آقای آشتیانی‌زاده موافقند قیام کنند (عده کمی قیام نمودند) تصویب نشد.
آشتیانی‌زاده - بنده بقیه نطقم را می‌دهم که در جراید چاپ کنند نطق بنده را که در هر صورت در رادیو نمی‌خوانند در جراید می‌دهم چاپ کنند
نایب رئیس - آقای ناظرزاده بفرمایید
ناظرزاده - آقایان نمایندگان محترم اطلاع دارند که در ایام سوگواری مخصوصاً ده روز اول محرم خطبا و ناطقین و وعاظ کشور گذشته از ادای وظیفه مذهبی از لحظ بیداری مردم و سعی در برانگیختن احساسات وطن خواهی ملت ایران نیز وظیفه اجتماعی خود را ادا کرده‌اند و بنده بدون آن که از کسی نام ببرم لازم دانستم که از این حسن توجه و موقع شناسی تشکر به عمل آید. موضوع دیگر مربوط به فرهنگ دوستی یکی از مردمان خیر کشور به اسم آقای علی‌اکبر ستوده تهرانی است ایشان که همه عمر به کار فلاحت و تجارت اشتغال داشته‌اند در حدود ششصد و پنجاه جلد کتاب مختلف که بعضی از آنها بسیار نفیس و گران‌بها است جمع آوری و همه آنها را وقف بر آستان حضرت شاه نعمت‌الله ولی در ماهان کرمان کرده‌اند و نامه‌ای هم به مقام ریاست به وسیله بنده نوشته‌اند که بر حسب تقاضای ایشان عیناً در مجلس قرائت و بعداً برای بایگانی به کتابخانه مجلس فرستاده می‌شود.
توسط ناظرزاده نماینده محترم مجلس شورای ملی ریاست محترم مجلس شورای ملی محترماً معروض می‌دارد ششصد و پنجاه جلد کتب مختلفی را که در دوره زندگی خود تهیه کرده‌ام وقف بر آستانه شاه نعمت‌الله ولی نموده تولیت آن نیز مادام‌الحیات به جناب آقای عطاالله روحی سناتور انتخابی کرمان و آقای حاج میرزا عبدالحسین ذوالریاستین واگذار شد. چون به موجب وقف‌نامه نظارت بر مورد وقف منجمله به عهده نماینده اول شهر کرمان و حومه می‌باشد به این جهت یک نسخه از وقف‌نامه و بیست و یک برگ صورت ضمیمه آن تلواً تقدیم می‌گردد تا مقرر فرمایند در بایگانی مجلس مقدس شورای ملی ضبط و رسید آن را اعلام نمایند علی‌اکبر ستوده تهرانی - موضوع دیگر راجع به وظیفه شناسی و حسن توجه و مراقبت مأمورین وزارت کشاورزی در استان هشتم برای مبارزه با ملخ است در ایران رسم است که از کار شده یاد نشود و شاید این یادآوری بنده دیر هم شده باشد ولی هر وقت فکر می‌کنم که اگر سعی و کوشش مأمورین دفع ملخ در بیابان‌های دور و دراز کرمان نبود و امروز قحط و غلا در سراسر استان هشتم مزید بدبختی‌های دیگر مردم بود چه رنج و زحمتی برای همه ایجاد می‌شود با توجه به تلگراف‌های متعدد که از نقاط مختف کرمان مثل سیرجان رفسنجان جیرفت بافت و بردسیر مبنی بر قدرشناسی از مأمورین وزارت کشاورز رسیده لازم می‌داند از زحمات مؤثر آنها به نام اهالی استان هشتم تشکر کنم و ضمناً چه خوب است از همین حالا متوجه اقدامات لازم باشند که در آینده نیز زحمتی برای مردم فراهم نگردد (صحیح است)
تذکر دیگر بنده راجع به بهای نفت و بنزین در استان هشتم است پشتیبانی‌ها و ابراز احساسات شدید مردم و جراید کرمان در مورد نفت مبتنی بر یادگارهای تلخ است که از نفوذ بیگانگان دارند به علاوه اجحاف و تعدی مداوم شرکت سابق نفت نیز در استان هشتم بی‌نظیر بوده زیرا در آنجا به واسطه دایر نشدن پمپ بهای نفت و بنزین بیش از سایر جاها است و مردم فقیر و تهی‌دست کرمان بایستی میلون‌ها اضافه بها نفت و بنزین را بابت حلب که نفت و بنزین در آنها فروخته می‌شود بپردازند و اینک تقاضی مردم استان هشتم این است که حالا که بحمدالله نفت ملی شده بهای نفت و بنزین در کرمان نیز مانند سایر نقاط کشور باشد و با دایر شدن پمپ از این خسارت مؤثر که سال‌ها مردم استان هشتم آن را تحمل کرده‌اند جلوگیری شود (صحیح است)
تذکر دیگر مربوط به راه کرمان و خراسان است که مورد استفاده و علاقه سه استان فارس و کرمان و خراسان می‌باشد (صحیح است) زیرا هزاران زوار که هر سال به قصد زیارت مرقد مطهر حضرت علی‌بن موسی‌الرضا (ع) به مشهد مشرف می‌شوند باید راه خود را دو سه مقابل دور کنند و ناچار متحمل خسارت و زحمت بسیار شوند در صورتی که با تعمیر و اصلاح نقاط خراب این راه گذشته از آسایش مسافرین قسمتی از مملکت که امروز به صورت بیابان بایر و بدون آمد و رفت است نیز آباد می‌شود بنده پس از مراجعت از مشهد یعنی دو ماه قبل با جناب آقای مهندس مصدق معاون وزارت راه مفصالاً راجع به این راه صحبت و ایشان وعده دادند که عجالتاً نقاط خرابی را که مانع یا موجب تأخیر حرکت اتومبیل‌ها است تسطح و تعمیر کنند که رفت و آمد آسان‌تر شود تا بعداً فکری برای ساختمان کامل این راه بکنند (صحیح است)
تذکر دیگر بنده مربوط به بودجه فرهنگ و بهداشت است من امیدوارم این فشار اقتصادی که عمداً برای ما ایجاد شده به زودی از بین برود معهذا تصور نمی‌کنم به هر صورت صلاح باشد در کار فرهنگ و بهداشت کشور از لحاظ مالی خلل وارد آید الان اوضاع فرهنگ به علت صادر نشدن اجازه استخدام معلم و تصویب بودجه حوزه‌های فرهنگی در همه جا در هم و برهم است و این بلاتکلیفی مزید اشکال‌های دیگر شده و چون امروز بحران مالی وزارت دارایی را مجبور به اتخاذ تصمیم‌های گوناگون کرده که از آن جمله توقیف و تعویق ترفیعات و اضافات قانونی کارمندان دولت و گران کردن نرخ بعضی کالاهای دولتی است بنده با ارادتی که به جناب آقای وزیر دارایی دارم لازم می‌دانم به ایشان یادآوری کنم امروز بهترین راه تعدیل بودجه همان طور که مکرر گفته شده گرفتن مالیات مستقیم از طبقه ثروتمند کشور است که حتی به عقیده بنده به صلاح خود آنان نیز هست کارمندان دولت که با عایله گرسنه‌اش یک سال یا بیشتر در انتظار مختصر تفاوت ترفیع و اضافه‌اش بوده انصاف نیست از حق قانونی خود محروم شود بلکه حق این است آن مقاطعه‌کار غارتگر یا کمپانی عرب یا شرکت یهود که باید میلیون‌ها تومان مالیات بپردازد و به انواع حیله و تزویر از پرداخت آن فرار و شانه خالی می‌کند باید جداً تعقیب شود تا مالیات قانونی خود را بپردازد و الا از ندادن ترفیع و اضافه کارمندان که مبلغ آن هم خیلی زیاد نیست وضع مالی کشور اصلاح نمی‌شود بلکه با ایجاد نارضایتی زیان‌هایی که از این کار به دستگاه دولت می‌رسد به مراتب بیش از نفع آن است یکی از اقدامات بسیار
خوب وزارت دارایی اضافه کردن مالیات مشروبات الکلی بود وزارت دارایی باید با پیدا کردن این قبیل اقلام در ازدیاد درآمد و تعدیل بودجه بکوشد به جلوگیری از هزینه‌هایی مثل ساختمان مدرسه که هم کار فرهنگ ناقص می‌ماند هم عده مردم بیکار و بی‌نان می‌شوند (صحیح است) یا گران کردن قیمت اجناسی که مورد احتیاج همه طبقات کشور و افزایش بهای آنها موجب زحمت طبقه بی‌بضاعت است (صحیح است) و بهانه به دست دیگران برای گران کردن سایر اجناس می‌دهد انتظار همه این است که وزارت دارایی با توجه به این حقایق و تأمل بیشتر دست به اقدامات اقتصادی ببرند (صحیح است) بنده بقیه وقتم را به آقای فقیه‌زاده می‌دهم.
نایب رئیس - آقای فقیه‌زاده ۵ دقیقه وقت دارید بفرمایید.
فقیه‌زاده - بنده از آقای ناظرزاده متشکرم که چند دقیقه وقت‌شان را به بنده لطف فرمودند که بدبختی‌هایی که شامل حال رعایای قزوین شده است به عرض آقایان برسانم. مخصوصاً از موقعیت استفاده می‌کنم که جناب آقای وزیر دارایی اینجا تشریف دارند عرایض اهالی ستم‌دیده بلوکات قزوین را به عرض‌شان برسانم بهار امسال نشان می‌داد که محصول فوق‌العاده خوب است ولی متأسفانه در موقع برداشت معلوم شد که محصولات شتوی را آفت زده است که همه آقایان در مناطق انتخابیه خودشان دچار این قسمت شده‌اید ولی دل‌خوشی رعایا این بود که از محصول باغات استفاده می‌کنند متأسفانه امروز که کشمش را به بارگاه ریخته‌اند باران آمده و تمام آنها را فاسد کرده که بر بدبختی آنها افزوده است سه فقره نامه از بلوکات قزوین یکی از اهالی گنبدک و چوزه و دیگری از اهالی الوچان و شاخدار و دیگر از اهالی نورندان فریزآباد و قریه قراحبه قبا رسیده است که هر سه نامه را تقدیم جناب آقای وزیر دارایی می‌کنم که دستور بدهند به این قضیه رسیدگی بکنند اگر عرایض آنها صحت دارد کمکی به آنها بشود.
موضوع دیگری که خواستم به عرض آقایان برسانم این بود که در دو سه ماه قبل قانونی از مجلس گذشت که دولت لایحه‌ای راجع به مشروبات الکلی بیاورد به مجلس ولی تا به حال این قانون به موقع اجرا گذاشته نشد دو، سه ماه این قضیه می‌گذرد چون آقای وزیر دارایی هم علاقه‌ای به این کار دارند استدعا می‌کنم که توجه بفرمایند که این لایحه زودتر به مجلس بیاید موضوع دیگری که خواستم عرض کنم این بود که آقای آشتیانی‌زاده در جلسه اسبق نسبت به یکی از افراد صحیح‌العمل این کشور آقای سرلشگر مزینی مطالبی فرمودند که واقعاً بی‌انصافی کردند.
آقای سرلشگر مزینی رئیس شهربانی از تاریخی که متصدی امور شهربانی شده است با یک فداکاری مشغول انجام وظیفه و صالح شهربانی است و بایستی مورد تقدیر واقع بشود نه این که مورد تنقید قرار گیرد بیش از این عرضی ندارم.
نایب رئیس - آقای حاذقی اسم نویسی کرده‌اند و نوبت خودشان را به آقای حائری‌زاده داده‌اند آقای حائری‌زاده
شوشتری - بنده اخطار لازم دارم قربان.
حائری‌زاده - بنده راجع به موضوع لازم می‌دانم صحبت شده باشد یکی راجع به غرامات و خساراتی که مربوط به عمل ملی شدن نفت داریم یکی راجع به عمل انتخابات که در پیش داریم سوم راجع به تقاضای آقای عامری که برای قدرشناسی از رفیق محترم من آقای مکی میل داشتند صحبت کنند و من که رفیق صمیمی مکی هستم موقع را برای این موضوع مناسب دیدم و برای قدردانی از رجال فداکار که تشویق سایر افراد و طبقات باشد که از سرباز فداکاری مثل آقای مکی تبعیت کرده که ایشان چه در دوره ۱۵ و چه این دوره سلامتی و حیات خود را به خطر انداخته (نمایندگان - صحیح است) (فقیه‌زاده - حق مکی باید ادا شود) و فداکاری نموده است مقتضی می‌دانم که از طرف مجلس یک قانونی برای قدردانی این سرباز فداکار بگذرد (صحیح است) تا اشخاص برای خدمتگزاری مملکت بیشتر فداکاری بکنند و این نمونه و سرمشقی برای عمل افراد باشد (مکی تشکر می‌کنم) ولی چون رفیق صمیمی من هست مذاکرات در این موضوع از طرف من بیشتر مناسب نیست (مهدوی - رفیق همه هست) لذا وارد مذاکره راجع به خسارات و غرامات مربوط به نفت می‌شوم.
من وارد مذاکره و نطق‌های انتخاباتی و مبارزه دو حزب سیاسی انگلستان نمی‌شوم و از اشخاص لجوج نیستم که بگویم چون انگلستان کوچه سلامت را گرفت و با بهانه حفظ منافع کمپانی و اتباع خود دنیا را به خون و آتش نکشیده و با مسالمت ملی شدن نفت را در ایران به رسمیت شناخته و مظالم کمپانی را تلویحاً تصدیق کرده است ما مخالف منافع خود قیام کنیم بلکه هر یک از مالک و ملل که به نفع ایران عمل و اقدامی نمایند مسرور می‌شوم و یک قدم جلو رفتن در راه آزادی ملت ایران را به هر عنوان و جهتی غنیمت دانسته دنبال قدم دوم خواهم رفت هر مملکتی آزادی و استقلال ما را عملاً محترم شمرد دوست ما است ما با هیچ ملت و مملکتی سر جنگ و نزاع نداشته و نداریم من قبلاً از حکومت کارگری انگلستان تشکر می‌کنم که راه نجات از زنجیر اسارت قراردادهای ۱۹۰۱ و ۱۹۳۳ را به ما ایرانی‌ها آموخت و خود پیش قراول ملی شدن بعضی صنایع در انگلستان گردید زیرا که ما ایرانی‌ها از کلمات عدالت اجتماعی و محاکم بین‌المللی و دول طرفدار آزادی و طرفداری صلح و عدالت و حفظ حقوق ملل ضعیف مأیوس می‌باشیم و اطمینان داریم که هر موقع منافع دول زورمند مقتضی شد تمام این حرف‌های حسابی را زیر پا گذارده و بر خالف تمام اصول نقض بی‌طرفی ملل را خواهند نمود کما این که در شهریور ۱۳۲۰ با ملت صلح طلب ایران رفتار کردند و هنوز آثار این جنایت محو نشده و اگر حیاتی برای ملل صغیر و ضعیف هست در سایه رقابت ملل زورمند است به هر لباس و عنوان باشد.
و به ملت ایران تبریک می‌گویم در سایه مقاومت اهالی رشید تهران که در مقابل حبس و تبعید و زجر و محرمیت مقاومت نشان داده برای یک دفعه موفق شدند که چند نفر نماینده مبارز به مجلس بفرستند و دو نفر خائن را در سایه ابراز احساسات به دیار عدم فرستادند و ثمره خوبی که ملی شدن نفت ایران است حاصل کردند امیدوارم ملت ایران پس از فراغت از این کار برای مبارزه با فساد قیام کرده و به نتیجه مطلوب برسند و از حضرت آیت‌الله کاشانی که رهبری جماعت را قبول فرموده و با تمام فشارها مقاومت نموده و جمله به من چه و به تو چه را شعار خود قرار نداده و مردم را طبق دستور دین مقدس اسلام برای گرفتن حق و مقاومت در مقابل ظلم رهبری فرمودند و جناب دکتر مصدق که در سایه تصادف و مرور زمان موقعیت ملی را با قبول زمامداری تحکیم کرده و رنج سفر را تحمل نموده و با رفتارهای مقتضی و نطق‌های مناسب خود به کمک نمایندگان مجلس شورای ملی زنجیر اسارت ایران گسیخته گردید و امروز ایران آزاد است از قیود قراردادهای منحوس نفت و برای معامله فروش نفت و سایر کارهای اقتصادی حاضر و آماده است سپاسگزارم و توفیق آقایان را از خداوند مسئلت دارم.
نایب رئیس - جناب آقای حائری‌زاده قدری تأمل بفرمایید اکثریت نیست.
(پس از چند دقیقه اکثریت حاصل شد)
امروز دیگر نه قرارداد ۱۹۰۱ دارسی نه قرارداد ۱۹۳۳ پهلوی وجود خارجی ندارد فقط دعوی طرفین بر یکدیگر باقی است که البته با سایر حساب‌ها باید روشن و تفریغ گردد جناب آقای دکتر مصدق در حکم دکتری است که مرض را درست تشخیص داده و عمل جراحی را درموقع شروع کرده ولی اگر حواس خود را متوجه آواز این مگس‌های زهر آلود کند و خدای نکرده میکرب فسادی وارد بدن مریض مملکت شود به کلی باید فاتحه ایران را خواند باید با کمال رشادت در مقابل انگلیس‌های داخلی و خارجی مقاومت نشان دهد و قراردادهای فروش را با خریدارهای نفت منعقد کند.
دنیای امروز مانند یک فامیل کثیرالعده باید با یکدیگر کمک و مساعدت کنند و از کمک با یکدیگر دریغ ندارد ایران اخلاقاً حق ندارد در صورتی که دنیا احتیاج به نفت دارد و چرخ تمدن جهان به وسیله نفت در گردش است نفت را احتکار کرده مانع از فروش شود.
انگلستان در درجه اول و دنیا در درج دوم باید علاوه بر این که مانع تراشی برای آبادی و آسایش ملت ایران نکند کمک مادی و معنوی برای آزادی و آبادی ایران بنماید.
بدبختانه سیاست حکومت سابق انگلستان این بود که دولت ایران همیشه در مقابل اراده لردهای لندنی مانند موم نرم باشند و به هر صورت شکلی که آنها صلاح می‌دانند متشکل گردند ولی در مقابل سایر دول و ممالک مانند آهن گداخته سخت و خطرناک باشند لذا ایجاد دستگاه دیکتاتوری در ایران کردند پس از این که از شخص دیکتاتور مشکوک شدند بازی شهریور ۱۳۲۰ در ایران درست شد و کردند آنچه نباید بکنند و ما گرفتار این دستگاه فساد بقیه دوره دیکتاتوری هستیم اگر دستگاه دیکتاتوری هزار ضرر داشت ولی مردم به قدر امروز در فشار اقتصادی نبودند موضوعی که امروز مجبور شدم از جناب آقای حاذقی وقت گرفته مصدع شوم موضوع خسارات و حقوقی است که ملت ایران از انگلستان یعنی کمپانی نفت جنوب دارد.
خیلی موضوع غرامت و خسارت مطرح است ولی تصور که ما انگلستان کمپانی نفت را طلبکار و ذیحق در مطالب می‌دانیم بلکه قضیه عکس است و باید دول به مراجع صالحه مراجعه کرده و از طریق دادگاه یا حکمیت یا شکل دیگری به محاسبات کمپانی سابق نفت جنوب رسیدگی کرده طبق امتیاز نفت دارسی ۱۹۰۱ حساب را ختم کند تا معلوم شود کمپانی چه مبلغ بدهکار است و چه مبلغ حقوق ایران تضییع شده است برای روشن شدن مطلب فصل پانزده امتیازنامه دارسی ۱۹۰۱ قرائت می‌شود.
فصل پانزدهم - بعد از انقضای مدرک معینه این امتیاز تمام اسباب ابنیه و ادوار موجوده شرکت به جهت استخراج و انتفاع معادن متعلق به دولت علیه خواهد بود و شرکت حق هیچ گونه غرامت از این بابت نخواهد داشت. (صحیح است)
به موجب این فصل تمام دارایی صاحب امتیاز اعم از دارایی در ایران یا خارج ایران اعم از منقول و غیر منقول اعم از کشتی‌های نفت کش اقیانوس پیما و دارالتصفیه و انبارها و مخازنی که کمپانی راجع به نفت ایران تأسیس کرده است و اعم از سهامی که در شرکت‌های دیگر برای پیشرفت سیاست نفتی تحصیل نموده است ملک ملت ایران است و طبق قسمت دوم و سوم از ماده ۲۰ قرارداد اجباری ۱۹۳۳ که مورد استناد کمپانی نفت جنوب و دولت انگلستان است و مورد قبول ملت ایران نیست و قرائت می‌شود.
قسمت دوم از ماده بیستم - در موقع ختم امتیاز خواه این ختم به واسطه انقضای عادی مدت و یا به هر نحو دیگری پیش آمد کرده باشد تمام دارایی کمپانی در ایرن به طور سالم و قابل استفاده بدون هیچ مخارج و قیدی متعلق به دولت ایران می‌گردد.
قسمت سوم - جمله (تمام دارایی) مشتمل است بر تمام اراضی و ابنیه و کارخانه‌ها و ساختمان‌ها و چاه‌ها و سدهای دریایی و راه‌ها و لوله‌های حمل و نقل و پل‌ها و رشته نقب‌های فاضل آب و وسایل توزیع آب ماشین‌ها و مؤسسات و تجهیزات (از آن جمله الات و ادوات) از هر بیل و تمام وسائط نقلیه (مثلاً از قبل اتومبیل و گاری و آئرویلان) و تمام اجناس انبار شده و سایر اشیایی که کمپانی در ایران برای اجرای این امتیاز از آن استفاده می‌نماید تمام این اشیا از حاصل دسترنج ملت ایران تهیه شده و موقع رفتن باید به ملت ایران واگذار شود تصریح است در این قراردادی که ما آن را قبول نداریم و آنها به آن متکی هستند که تمام دارایی موجود در ایران کمپانی به موجب دو قسمت از ماده بیستم امتیازنامه ۱۹۳۳ بدون عوض ملک ملت ایران است زیرا که کلمه به هر نحو دیگری شامل ملی شدن نفت نیز می‌شود و کمپانی حقی ندارد که مطالبه غرامت یا قیمت بنماید ولی طبق اصول مسلمه که قرارداد متکی به کره و اجبار نافذ نیست از ۱۹۳۳ عایدات نفت پس از وضع مخارج و حق‌العمل که در این قبیل موارد بیش از یک صدم نخواهد بود باید به ملت ایران برسد و سهامی که از عایدات نفت در کمپانی‌های دیگر از عراق کویت و غیره و تمام کشتی‌های حامل نفت ادالتصفیه در خارج ایران است ملک ملت ایران خواهد بود البته در تاریخ ۱۹۳۳ نصف به علاوه یک بیستم تمام دارایی کمپانی‌های اصلی و فرعی ملک ملت ایران بوده و عایدات ۱۸ سال نیز اضافه خواهد شد و لازم است محاسبات پنجاه سال کمپانی را محاسبین فنی رسیدگی کرده آنچه دزدی و خیانت شده کشف شود و اطمینان دارم با اصول غرامات اغلب خرابی‌ها را ملت ایران با این وجوه می‌تواند ترمیم کند و این که در بعضی نطق‌ها گفته شده است ما حاضریم خسارت کمپانی را بدهیم از باب اتمام حجت است که نگویند اموال کمپانی مصادره شده بلکه پس از رسیدگی به محسبات پنجاه ساله اطمینان داریم ده مقابل موجودی کمپانی بدهکار خواهد شد و دولت مکلف است به وسیله مقامات صالحه حقوق حقه ایران را مطالبه کند.
برای تأیید این مطالبی که عرض کردم عمل فعلی کمپانی است این کمپانی با این که دولت انگلستان به تمام دنیا اعلام کرد و ملی شدن صنعت نفت را در ایران به رسمیت شناخته و مجبور شدند عمال و عوامل‌شان را بردند ولی در سهام کمپانی یک پشیزی بیشتر تنزل قیمت پیدا نشد.
آزاد - هر سهمی یک شلینگ تنزل کرد
نایب رئیس - وقت آقا تمام شد
حائری‌زاده - اگر آقایان اجازه بدهند این مطلب خیلی لازم است عرض کنم (چند نفر ازنمایندگان - فعلاً تا اکثریت برای رأی حاصل شود بفرمایید) معلوم می‌شود که دارایی کمپانی آنچه خارج ایران است خیلی زیادتر است از آهن پاره‌هایی که ما به نام مؤسسات تحویل گرفتیم (صحیح است) و تمام آنها طبق قرارداد دارسی ۵۰ سالی از عمرش گذشته اگر شصت سال می‌گذشت تمامش متعلق به ما می‌شد پس از ۵ دانگ تمام دارایی کمپانی باید به ایران برگردد (صحیح است) و این قسمت که ما در ایران داریم سهم کوچکی است و مبلغ ناچیزی از تمام دارایی کمپانی است ما باید رسیدگی کنیم و حساب کنیم که حساب کمپانی در این پنجاه سال چه بوده است آنچه هم که برده ببینیم چون که ۵ دانگ آن مال ما است باید دارایی او معلوم شود یک دانگ مال او است.
نایب رئیس - پس اجازه بدهید عده کافی شود و رأی بگیریم.
حائری‌زاده - حالا تا عده کافی شود اجازه بدهید من صحبت کنم وقت مجلس ضایع نشود.
ملک‌مدنی - آقایان می‌روند بیرون نمی‌شود بهه یک دوازدهم رأی گرفت و حقوق داده نمی‌شود.
حائری‌زاده - من بقیه نطقم راجع به انتخابات را که باید صحبت کنم چون تذکر دادند که باید بودجه امروز تمام بشود و یک دوازدهم راجع به حقوق کارمندان تصویب بشود می‌گذارم برای بعد (احسنت، احسنت)
۴ - اخطار نظامنامه آقایان رضوی و شوشتری.
نایب رئیس - با اجازه آقایان وارد دستور می‌شویم اگر آقایان پنج دقیقه تأمل بفرمایند و سر جای خودشان بنشینند تمام این کارها تمام می‌شود. آقای رضوی اخطار دارید بفرمایید.
رضوی - عرض کنم که ما هر روز به نام این که آیین‌نامه و نظامنامه محترم است و باید صد در صد اجرا بشود و مخصوصاً در مورد نطق قبل از دستور این آیین‌نامه را واجب‌الرعایا فرض می‌کنیم و اما در همین آیین‌نامه مواد دیگری هم هست که متأسفانه رعایت نمی‌شود از جمله این است که وقت جلسات را سه ساعت تمام معین کرده و کمتر نباید باشد و غالباً صورت جلسات را که ملاحظه بفرمایید خیلی کمتر است و حالا یکی از مواد دیگری که خود آقایان نمایندگان مطلع هستند و مورد استفاده بنده هست ماده ۵۴ است و یکی از وسائلی که می‌شود تذکراتی به دولت داد و مطالبی را روشن کرد سؤال از آقایان وزرا است و بنده از آن وقتی که آمده‌ام یک سؤال از وزارت جنگ کرده‌ام راجع به آتش سوزی و انفجار انبار مهمات جنوب که در ضمن می‌خواستم نظریات مردم فارس را در این مجلس به آقایان نمایندگان عرض کنم جریانی که آقایان به کار بردند از نظر وزارت جنگ و تحقیقات خودشان شاید کافی بوده است اما تأمین نظر مردم فارس را نکرده است و نگرانی آنها هنوز موجود و محفوظ است و این را متأسفانه تا این ساعت مجال نشده است عرض کنم و همچنین از جناب آقای وزیر دارایی سؤالی داشتم راجع به یکی دو تا از رقباتی که در فارس بلاتکلیف است از ده سال پیش از این قوانین در این مجلس مطرح بوده که مجلسی به نام اردکان و یک محل دیگر به نام دشمن‌زیاری اینها از جاهایی است که مردمش حق دارند و نسبت به آنجا دعوی مالکیت می‌کنند که همین طور مورد اختلاف است وضعیت این املاک از یک طرف میان اداره خالص جات از یک طرف میان سازمان شاهنشاهی دربار و هر روز اینها را می‌خواهند بفروشند به یک عده‌ای در صورتی که آنها همچنین در فارس بلاتکیف زندگانی می‌کنند هر روز اینها را به نام اجاره و غیر اجاره می‌خواهند بفروشند به یک عده‌ای.
صدرزاده - اهالی اردکان یک شرحی نوشته‌اند که تقدیم کردم.
نایب رئیس - آقای رضوی مطابق آیین‌نامه در اطراف اخطار صحبت بفرمایید.
رضوی - بلی تمام این مطالب مربوط به سؤالاتی است که کرده‌ام و همان طور که عرض کردم وقت مجلس هم از سه ساعتی که در آیین‌نامه نوشته شده است غالباً کمتر می‌شود و کارهای مجلس متوقف می‌ماند و این امور اینجا بحث نمی‌شود مردم هم از ایالات و ولایات یک مطالب حقی دارند که اینها به هر صورت باید به عرض دولت برسد و یا علاقه دارند که در مجلس گفته بشود الان چند جلسه است که در مجلس راجع به احتیاج غله در بعضی استان‌ها صحبت می‌شود و بنده از آن روزی که وارد تهران شده‌ام مکرر گفتم که مردم فارس می‌گویند غله ما زیاد است زیادتر از مقدار لزوم است بیایید تکلیفی برای آنها معین کنید هنوز تکلیفی برای غله آنها معین نشده و همچنان بلاتکلیف مانده‌اند جاهای دیگر اظهار احتیاج می‌کنند اینها نمی‌دانند که گندم مازاد خودشان را چکار بکنند اینها مطالبی است که ربطی به پول داشتن و پول نداشتن ندارد ممکن است یک وسائلی ترتیب بدهند که اینها را بخرند در هر صورت عرض بنده این بود که مجلس موافقت کند که یک سهمی هم برای تذکر این مطالب غیر از نطق قبل از دستور باشد تا این که به این وسایل انجام آیین‌نامه شده باشد و توجهی به این مطالب شده باشد ضمناً عرض می‌کنم که جواب سؤال بنده را هر چه زودتر آقایان وزرا بفرمایند زیرا مطالب فوری است که باید حل بشود
نایب رئیس - اگر آقایان اجازه بفرمایند روزهای سه‌شنبه انحصار پیدا بکند برای سؤالات
فرامرزی - یکی دو سال است که می‌گویند ولی عمل نمی‌شود.
نایب رئیس - آقای شوشتری
شوشتری - بسم الله الرحمن الرحیم. جناب آقای نورالدین امامی نایب رئیس این بیانات آقای رضوی صد در صد صحیح است اگر مراجع به ماده ۱۶۸ و ۱۶۹ بفرمایید می‌گویید آقایان وزرا در ظرف یک هفته مطابق آیین‌نامه باید جواب سؤالات را بدهند چرا یک هفته در آیین‌نامه معین کردند برای این که موضوع منتفی می‌شود الان من آمدم توی این مجلس راجع به یک علت نمی‌خواهم بگویم که موضوع از کجا شروع شد چهار میلیون متر مربع اطراف تهران را شخصی به نام نعمان کلیمی برده است که یک فقره آن چهار صد هزار متر است پریروز محکمه را عرض کردند که بروند نعمان کلیمی را تبرئه‌اش کنند، چهار میلیون متر زمین اطراف تهران چندین میلیارد تومان قیمتش است بودجه چند سال مملکت است آن وقت که جریان زمین‌های اطراف تهران را گفتم با آقای دکتر معظمی هم صحبت کردم که بیاییم طرحی تهیه بکنیم و این اسناد ساختگی را ابطال کنیم همچنین راجع به لوله کشی سؤال کردم، راجع به مرزها، راجع به آب افغانستان سؤال کردم پریشب به من اطلاع دادند که نمی‌دانم در این لوله‌ها اسید می‌ریزند والله لرزیدم من اینها را نمی‌دانم آقایان اطبا متخصصین باید بگویند که چه حقه بازی در کار است وقتی که ما چندین میلیون تومان خرج کردیم چندین میلیارد ریال خرج کردیم بعد آمدیم آب هم انداختیم آن وقت دچار مخمصه دیگر می‌شویم که آب هم دیگر به گلوی کسی فرو نرود بنده چندین سؤال کرده‌ام هی گفته‌اند یک هفته دیگر، یک
هفته دیگر البته وقتش می‌گذرد دولت هم گناه ندارد ما باید تذکر بدهیم که دولت هم متوجه باشد الان مخبرین محترم جراید بنویسند، آقای وزیر دارایی آقای وزیر مشاور بروید این که عرض می‌کنم تحقیق کنید مرد که همین نعمان حکیمی را گرفتند بردند، حبس کردند تا مأمورین ثبت که با او هم دست بودند برای بردن همین زمین‌ها که قیمت آن از سیصد میلیون بیشتر است شناخته بشوند حالا می‌خواهند تبرئه‌اش بکنند پس وکیل مطالبی که لازم است کی باید بگوید؟ وقتی که سؤال می‌شود هی می‌گویند یک هفته دیگر یک هفته با این هفته‌ها عمر مجلس تمام می‌شود بعد ما هی فحش می‌شنویم که وظیفه‌مان را انجام نداده‌ایم (فرامرزی - بعضی سؤالات هست که جواب ندارد) چهار ده هزار تومان پول جمع کرده‌اند عرق فروش‌ها شرکت کرده‌اند که قانون اجرا نشود این قانون باید اجرا بشود و مجلس سنا یا اگر یک کسی یک طرحی داده است نمی‌تواند حرام را حلال کند وکیل باید بیاید و و اینها را بگوید وزیر هم باید بیاید و جواب بدهد زیرا وقتی که موضوع منتفی شد مثل این است که مرحوم دکتر سید حسین خان هنجن می‌فرمود که من و حضرت عزرائیل دو تایی می‌رویم خانه مریض برای این که اول به ما مراجعه نمی‌کند ما که آنجا می‌رویم مریض مرده است رفتن ما بعد از مرگ چه فایده‌ای دارد استدعا دارم که تکلیف این کار را زودتر معین بفرمایید.
نایب رئیس - آقای شوشتری جلسه آینده را برای این کار تعیین کردیم.
فرامرزی - هر سؤالی که جواب ندارد آقای شوشتری.
نایب رئیس - آقای ذکایی به عنوان نماینده خلخال معین شده و باید قسم بخورد (همهمه نمایندگان)
ناصر ذوالفقاری - آقا حق ندارد بیاید اینجا و به قرآن قسم بخورد (همهمه نمایندگان) (زنگ رئیس)
معدل - آن مرد خائن است حق ندارد بیاید توی مجلس
عده‌ای از نمانیدگان - یک دوازدهم را مطرح کنید و رأی بگیرید
محمدعلی مسعودی - بنده پیشنهاد می‌کنم یک دوازدهم مطرح شود بعد
نایب رئیس - آقایان موافقت بکنند به یک دوازدهم رأی بگیریم آقای ذکایی هم حق رأی ندارند تا قسم بخورند.
ناصر ذوالفقاری - حق ندارد اصلاً حق ندارد بیاید اینجا او خائن است این اصلاً به قرآن اعتقاد ندارد اینجا فرق بین خادم و خائن بگذارید اقلاً نگذارید اینجا بیایند ما اگر کشته بشویم نمی‌گذاریم.
نایب رئیس - آقای ذوالفقاری تصور می‌کنم که اگر من پشت این میز باشم بدبختانه باید بی‌طرف باشم استدعا می‌کنم آقایان حفظ انتظامات را بفرمایند.
۵ - اخذ رأی و تصویب لایحه اجازه پرداخت یک دوازدهم بودجه کل کشور بابت مهر ماه ۱۳۳۰
نایب رئیس - موضوع یک دوازدهم مطرح است نامه مجلس سنا راجع به یک دوازدهم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
در جواب مراسله ۱۸۹۹۵ - ۱/۸/۳۳۰ راجع به لایحه یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت مهر ماه ۳۳۰ که برای اظهارنظر به مجلس سنا ارسال شده بود لایحه مزبور در جلسه روز پنجشنبه دوم آبان ماه ۳۳۰ مطرح و با اظهارنظر موافق به تصویب رسید.
از طرف رئیس مجلس سنا - دکتر مهدی مالک‌زاده
نایب رئیس - با ورقه اخذ رأی می‌شود استدعا می‌کنم آقایان بفرمایند سر جای‌شان و نظامنامه مجلس را رعایت بفرمایند.
(اسامی آقایان به شرح ذیل به وسیله آقای ناظرزاده اعلام و اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: فرهودی. ابریشم‌کار. پالیزی. جمال امامی. منصف. ناصر صدری. دکتر طبا. مجتهدی. سنندجی. کشاورزصدر. ظفری. سعید مهدوی. بوداغیان. دکتر معظمی. سلطانی. دکتر هدایتی. ناصر ذوالفقاری. آزاد. حکیمی. محمدعلی مسعودی. پناهی. صفوی. شوشتری. ابتهاج. دولتشاهی. دکتر مجتهدی. وهاب‌زاده. سرتیپ‌زاده. امامی‌اهری. دکتر راجی. آشتیانی‌زاده. مکی. حاذقی. مکرم. افشار. صادقی. عزیز اعظم‌زنگنه. مهدی ارباب. صدرزاده. نبوی. نصرتیان. سلطان‌العلما. فرامرزی. دکتر کیان. صاحب‌جمع. دکتر جلالی. کهبد. بهبهانی. ملک مدنی. قراگزلو. حمیدیه. دکتر علوی. دکتر نبوی. موسوی. عباس. آصف. فقیه‌زاده. قرشی. بزرگ‌نیا. قبایان. دکتر کاسمی. غضنفری. تولیت. عرب‌شیبانی. آبکار. شادلو. سودآور. بهادری. اسکندری. رفیع. گودرزی. جواد عامری. شکرایی. دکتر طاهری. دولت‌آبادی. برومند. معین‌زاده. رضوی. شهاب خسروانی. معدل. کوراوغلی. امیر افشاری. علی‌محمد دهقان. مرتضی حکمت. دکتر برال. صفایی. دکتر سیدامامی. غلامرضا فولادوند. ناظرزاده. سالار بهزادی.
(شماره آرا به عمل آمد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردید)
آرا موافق ۷۶
ورقه سفید بی‌اسم علامت امتناع ۱۲
نایب رئیس - از ۸۹ نفر عده حاضر لایحه یک دوازدهم با ۷۶ رأی موافق تصویب شد
مکی - عده حاضر ۸۹ نفر نیست برای این که شما برخلاف آیین‌نامه یک جا آقای ذکایی را جزو حاضرین حساب کرده‌اید و یک جا هم از حق رأی ممنوع می‌کنید
نایب رئیس - عده حاضرین طبق صورتی است که اینجا اسامی‌شان خوانده شد، آقای سالار بهزادی بعداً آمدند در مجلس و با ایشان و خود بنده عده حضار ۸۹ نفر شد
اسامی موافقین - آقایان: سعید مهدوی. ناصر صدری. کشاورزصدر. عبدالحسین مجتهدی. بوداغیان. ابوالحسن حکیمی. دکتر هدایتی. دکتر معظمی. وهاب‌زاده. منصف. فرهودی. دکتر طبا. ظفری. سالار بهزادی. صفوی. سلطانی. سرتیپ‌زاده. مکرم. امامی‌اهری. پالیزی. آشتیانی‌زاده. افشار. صادقی. غضنفری. سلطان‌العلما. فرامرزی. صاحب‌جمع. مهدی ارباب. مکی. حاذقی. دکتر مجتهدی. دکتر جلالی. دکتر کیان. بهبهانی. دکتر کاسمی. دکتر نبوی. ملک‌مدنی. قراگزلو. قرشی. موسوی. حمیدیه. بزرگ‌نیا. قبادیان. آصف. نصرالله شادلو. پطرس آبکار. تولیت. صمد سودآور. کهبد. آزاد. ناظرزاده. غلامرضا فولادوند. حسین کوراغلی. معین‌زاده. شهاب خسروانی. دکتر سیدامامی. شکرایی. ناصر ذوالفقاری. بهادری. دکتر علوی. فقیه‌زاده. محمدعلی مسعودی. صدرزاده. دکتر طاهری. حسن نبوی. دولت‌آبادی. عرب‌شیبانی. محمدتقی برومند. موسی گودرزی. رضوی. معدل. مرتضی حکمت. جواد عامری. دکتر برال. امیر افشاری. علی‌محمد دهقان.
ممتنع دوازده برگ.
۶ - ختم جلسه به عنوان تنفس.
نایب رئیس - حالا اجازه بدهید آقای ذکایی قسم بخورند.
شوشتری - قسم قبل از این که وکیل اعتبار نامه‌اش تصویب بشود عمل لغوی است
نایب رئیس - آیین‌نامه این است
فرهودی - قانون اساسی است
آشتیانی‌زاده - باید اعتبارنامه اینجا مطرح بشود و حرف زده بشود این طور که صحیح نیست.
بعضی از نمایندگان - بودجه مجلس را مطرح بفرمایید
نایب رئیس - تقاضای آقایان بر خلاف آیین‌نامه است ایشان وقتی که وارد مجلس شدند بایستی قسم بخورند آقایان تقاضا کردند که یک دوازدهم تصویب بشود بعد وارد کار مجلس بشویم الان بنده موظفم که این کار را بکنم آقایان آیین‌نامه را مراعات نمی‌فرمایید.
آشتیانی‌زاده - جناب آقای رئیس اگر جنابعالی بنده را از نطق محروم نمی‌فرمودید این طور نمی‌شد.
نایب رئیس - آن هم طبق آیین‌نامه است که باید اجرا بشود در این موقع عده‌ای از نمایندگان از مجلس خارج شدند.
(بعضی از نمایندگان - عده کافی نیست)
با اجازه آقایان پنج دقیقه تنفس داده می‌شود
(مجلس یک ربع قبل از ظهر به عنوان تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نگردید)
نایب رئیس مجلس شورای ملی - نورالدین امامی
اخبار مجلس
گزارش از کمیسیون‌ها
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
لایحه شماده ۱۲۱۸۷ دولت راجع به برقراری ماهی چهار هزار ریال شهریه درباره ورثه مرحوم بدیع‌الله مجذوب دبیر سابق وزارت فرهنگ در کمیسیون بودجه مطرح با توضیحاتی که از طرف آقای معاون وزارت فرهنگ داده شد با برقراری شهریه مزبور موافقت شده و اینک ماده واحده پیشنهادی را به شرح ذیل برای تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد:
ماده واحده - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود که از تاریخ ۱۲ مهر ماه ۱۳۲۹ ماهی ۴۰ ریال وظیفه از محل منظور ضمن اصلاح بودجه وزارت فرهنگ در حق پنج نفر وراث مفصله الاسامی:
۱ - بانو ملیحه مجذوب همسر
۲ - آقایان محمود - عباس - حمید پسران و دوشیزه بدیعه دختر مرحوم بدیع‌الله مجذوب پرداخت نماید.
مخبر کمیسیون بودجه - فرهودی
گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه با حضور آقای معاون وزارت امور خارجه به گزارش ارسال از مجلس سنا راجع به عهد نامه مودت بین ایران و ایتالیا برای شور دوم رسیدگی نموده گزارش شور اول خود را تأیید و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه ناصر ذوالفقاری
گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه با حضور آقای معاون وزارت امور خارجه به لایحه دولت راجع به عهدنامه مودت بین کشور شاهنشاهی ایران و کشور هاشمی اردن برای شور دوم رسیدگی نموده گزارش شور اول خود را تأیید و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه ناصر ذوالفقاری
گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
کمیسیون راه موافقت نامه راجع به سرویس‌های حمل و نقل هوایی بارزگانی منعقده بین ایران و نروژ را که به تصویب مجس سنا رسیده است و شامل یک مقدمه و ۱۶ ماده و یک ضمیمه می‌باشد با حضور نماینده دولت مطرح نموده و در نتیجه قرارداد مزبور را عیناً تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون راه - کهبد
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه با حضور آقای معاون وزارت امور خارجه به گزارش ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقت‌نامه ترانزیت و حمل و نقل مسافر و کالا بین ایران و ترکیه رسیدگی نموده لایحه مزبور را عیناً تصویب و اینک گزارش شور اول آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نمایند
مخبر کمیسیون امور خارجه ناصر ذوالفقاری
گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
لایحه شماره ۱۱۸۸ پیشنهادی دولت راجع به موافقت‌نامه مربوط به سرویس‌های حمل و نقل هوایی بازرگانی منعقده بین ایران و دولت هلند که به تصویب مجلس سنا رسیده و شامل یک مقدمه و ۱۶ ماده و یک ضمیمه مربوط به برنامه پرواز می‌باشد در جلسه اخیر کمیسیون راه با حضور نماینده دولت مطرح و با قرارداد پیشنهادی موافقت شده اینک گزارش آن را که همان مواد مصوب مجلس سنا می‌باشد برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون راه کهبد.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۱۱ مهر ماه ۱۳۳۰ به لایحه شماره ۱۱۸۸ دولت مربوط به موافقت‌نامه سرویس‌های حمل و نقل هوایی بازرگانی منعقده بین دولت شاهنشاهی ایران و هلند با حضور نماینده دولت رسیدگی و نسبت به موافقت‌نامه از لحاظ سیاسی موافقت نموده و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه ناصر ذوالفقاری
سؤالات نمایندگان
ریاست محترم مجلس شورای ملی
به طوری که در بعضی روزنامه‌ها در این دو روزه دیده شد اخیراً در شیراز بی‌نظمی‌هایی در اطراف دو اداره روزنامه و منزل مدیران آنها رخ داده و منجر به زد و خورد نیز شده است به این وسیله از جناب آقای وزیر کشور سؤال می‌کنم آیا این اتفاقات در شیراز رخ داده است یا خیر؟ و اگر اتفاق افتاده موضوع آن چه بوده و چه اقداماتی برای جلوگیری از آن شده است. ؟
خواهشمند است به جناب آقای وزیر کشور اعلام فرمایند برای جواب در مجلس شورای ملی حضور یابند.
فرهودی