مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ آبان ۱۳۳۰ نشست ۱۹۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی – اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
سال هفتم – شماره ۱۹۶۲
۱شنبه ۱۹ آبان ماه ۱۳۳۰
دوره شانزدهم مجلس شورای ملی
شماره مسلسل ۱۹۹
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۶
جلسه: ۱۹۹
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه دوازدهم آبان ماه ۱۳۳۰
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - بیانات قبل از دستور - آقایان ارباب - قاسم فولادوند - حائری‌زاده - آشتیانی‌زاده - جمال امامی
۳ - قرائت نامه و تصمیمات شورای دانشگاه.
۴ - بقیه مذاکره در بودجه ۱۳۳۰ مجلس شورای ملی
۵ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس ساعت ده و ده دقیقه صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱ - تصویب صورت مجلس.
رئیس - صورت غایبین جلسه پیش قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
صورت غیبت و دیرامدگی آقایان نمایندگان در جلسه صبح پنجشنبه ۹ آبان ماه ۱۳۳۰
غایبین با اجازه - آقایان: دکتر مصباح‌زاده - گنجه - اردلان - گیو - اللهیار صالح - دکتر شایگان - دکتر بقایی - طباطبایی.
غایبین بی‌اجازه - آقایان: خاکباز محمودی - خسرو قشقایی - حاذقی - کوراغلی - خزیمه علم - قهرمان - موقر - تیمورتاش - سید محسن طاهری - پیراسته - جواد مسعودی - شهاب خسروانی - حسن اکبر - محمد ذوالفقاری.
دیرامدگان با اجازه - آقای بهادری یک ساعت. آقای‌صدری میر حسینی دو ساعت.
دیرامدگان بی‌اجازه - آقایان: محمد هراتی ۱ ساعت. سلطانی یک ساعت.
رئیس - نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟ آقای ناظرزاده بفرمایید
ناظرزاده کرمانی - به طوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است آقای ابتهاج‌السلطان محوی سناتور انتصابی کرمان پریروز به رحمت ایزدی پیوست (زنگ رئیس)
رئیس - آقای ناظرزاده نسبت به صورت مجلس اعتراضی دارید بفرمایید.
ناظرزاده - بنده یک تذکری خواستم بدهم اجازه بفرمایید عرض کنم.
رئیس - چه می‌خواهید بگویید این بیان شما مربوط به صورت مجلس نیست این طور که از موضوع خارج می‌شوید نظم مجلس به هم می‌خورد.
ناظرزاده - خیلی مختصر است اجازه بفرمایید عرض کنم. مرحوم ابتهاج‌السلطان محوی از مردان شریف و خدمتگزار و سلیم‌النفس کشور بودند در گذشت ایشان موجب نهایت تأثر و تأسف عموم دوستان و آشنایان ایشان شده (صحیح است) بنده لازم دانستم مراتب تسلیت همه مخصوصاً اهالی استان هشتم را از این فقدان تأثر انگیز ابراز داشته و به خانواده آن مرحوم تسلیت بگویم.
رئیس - آقای کشاورزصدر نسبت به صورت مجلس اعتراضی دارید بفرمایید.
کشاورزصدر - در جلسه قبل مقام ریاست تشریف نداشتید و حالا استدعا می‌کنم به این اعتراضات بنده عنایت بفرمایید در دو مورد بنده اعتراض دارم به صورت مجلس قبل یکی از لحاظ این که نطق قبل از دستور را بدون تصویب و رأی مجلس نمی‌شود به جلسه دیگر و یا به بعد از دستور موکل کرد نماینده که می‌آید اسم می‌نویسد تصریح دارد در آیین‌نامه و می‌گوید به این که نماینده قبل از دستور یا بعد از دستور می‌تواند و مجاز است برای صحبت کردن، این تقاضا کننده نطق مختار است، کسی که حقی پیدا کرده است و نام نویسی کرده است او باید بگوید که پیش از دستور صحبت کند یا بعد از دستور و از مقام ریاست اجازه بگیرد بدون تصویب رأی مجلس نمی‌شود نماینده‌ای را از حقش محروم کرد نکته دیگر این است که ما ملاحظه می‌کنیم که هر وقت اگر خدای نخواسته کسی که پشت میز ریاست جلوس کرده است بخواهد جلسه را تعطیل کند با این روشی که داریم می‌تواند یعنی بلافاصله ...
رئیس - این مطالب مربوط به صورت مجلس نیست اینها را ممکن است به عنوان اخطار آیین‌نامه‌ای بگویید
کشاورزصدر - مربوط به صورت مجلس است، تنفس داده‌اند توی مجلس ما گفتیم که نباید تنفس بشود و شد خواستم این اعتراض را بکنم و عرض می‌کنم بی‌جهت تنفس داده شده است زیرا تا مجلس تصویب نکند باید سه ساعت را نمایندگان بنشینند مگر وقتی که غوغا بشود و رئیس نتوانند مجلس را اداره می‌کند تقاضا می‌کنم از آقایان محترم که این موضوع رعایت بشود و قطعاً هم اطمینان دارم که مقام ریاست هم تأیید این نظر را خواهند فرمود زیرا غیر از این باشد هر کس بیاید می‌گوید تنفس و پا می‌شود می‌رود.
رئیس - تنفس البته اگر شده است موردی داشته، اکثریت نبوده است
مکی - اکثریت بود
رئیس - و این حق هم البته محفوظ است برای نایب رئیس آقای جمال امامی نسبت به صورت مجلس نظری دارید؟ بفرمایید
جمال امامی - عرض کنم که قسمت آخر بیانات بنده در اینجا اشتباه نوشته شده بنده در جواب آقای مکی که فرموده بودند اینها به وسیله عمال انگلیسی و شرکت نفت تقویت می‌شوند من گفتم آقا بنابراین به طریق اولی ما باید جلوگیری بکنیم (صحیح است) ما که تعهد نکرده‌ایم با کمونیست انگلیسی مبارزه نکنیم (صحیح است) کمونیست چه انگلیسی باشد چه روسی باشد ما باید با آن مبازه بکنیم و آنهایی که تصور می‌کنند در کمونیسم انگلیسی مصون خواهند بود اشتباه می‌کنند.
مکی - اینها مربوط به صورت جلسه است؟ آنچه نوشته شده است بفرمایید بیان خودتان را اصلاح کنید.
جمال امامی - هر چه شما گفته‌اید نوشته شده است، هر چه هم من گفته‌ام نوشته شده است (مکی - بیان بنده را تحریف می‌فرمایید) بیان آقا را تحریف نکردم مگر جنابعالی نفرمودید (مکی - آنچه من گفته‌ام بخوانید، بعد توضیح بدهید) بخوانم؟ اجازه بفرمایید (مکی - بنده همان را گفتم قبول دارم) خودتان اگر می‌خواندید بهتر بود خودتان فرمودید که اینها را عمال انگلیسی می‌آورند (مکی - گفتم این جنجال را سفارت انگلیس در می‌آورد به سر ما حال هم عرض می‌کنم) اجازه بفرمایید، آقا فرموده‌اید «سفارت انگلیس در این مملکت این بازی‌ها را می‌کند مگر من نمی‌دانم این بازی‌ها را خود سفارت انگلیس در می‌آورد یک مشت را به نام توده می‌آورد متظاهر می‌کند که بیایند این جنجال‌ها را راه بیندازند» این عبارت مفهومش چیست؟ بنده اگر فارسی نمی‌فهمم شما تشریح بفرمایید (مکی - همان عبارت بنده را بفرمایید) این را چندین مرتبه نوشته‌اید گفته‌اید و فرموده‌اید بنده هم عرض کردم در جواب که به طریق اولی شما که ادعا می‌کنید که با نفوذ انگلستان مبارزه می‌کنید باید مبارزه بکنید و ما هم که تعهد نکرده‌ایم که با کمونیسم انگلیسی مبارزه نکنیم (صحیح است) و آنهایی که فرض می‌کنند با کمونیسم انگلیسی مصون خواهند بود اشتباه می‌کنند (صحیح است) بعد عرایضی دارم که در موقعش عرض خواهم کرد.
رئیس - آقای فرهودی بفرمایید
فرهودی - ظاهراً در عرایض جلسه گذشته بنده اشاره شده بود که این طبع فرهنگ دهخدا از ناحیه روزنامه رسمی است بعد که تحقیق کردم معلوم شد اداره روزنامه رسمی در این کار دخالتی ندارد، خود کارپردازی دخالت دارد.
رئیس - آقای رضوی بفرمایید.
رضوی - چون جناب آقای رئیس خودشان تشریف دارند برای این که نظامنامه به طور کامل‌تری اجرا بشود و فقط در اطراف صورت مجلس صحبت بشود به این جهت بنده به این مختصر اکتفا می‌کنیم و البته توضیحات زیادتری دارم که بعداً عرض خواهم کرد صورت مجلس‌ها هر روز در اینجا مطرح می‌شود و بنده هم می‌بینم که آقایان اعتراض می‌کنند که فلان ماده یا فلان عبارت اشتباه بوده است باید اصلاح بشود و بنده نمی‌دانم بعداً اینجا به طور کلی غلط گیری و اصلاح می‌شود یا صورت مجلس‌های طبع شده منحصر به همین‌ها است که به دست ما می‌رسد بنده از این که در در غالب جلسات ذکری در این موضوع نمی‌کنم برای این است که می‌بینم غالباً غلط مطبعه‌ای و امثال بد شنیدن و اینها است به طور کلی می‌خواستم این موضوع را حالا عرض کنم بنده تصور می‌کنم اگر همین‌ها را بخواهند با دست غلط گیری بکنند و دو مرتبه چاپ نکنند منظور عملی نمی‌شود پس بهتر است جناب آقای رئیس اجازه بفرمایید که غلط‌های مطبعه‌ای را یا سایر غلط‌ها را همین طور که بعضی رفقا انجام می‌دهند غلط گیری بکنند و بفرستند دوباره چاپ شود مثلاً در همین صورت مذاکرات پریروز که مطالب بنده چند کلمه هم بیش نیست مثلاً بنده گفته‌ام دیوان محاسبات نوشته‌اند عنوان محاسبات و امثال اینها اگر اینها غلط گیری نشود و دوباره چاپ نشود اینها البته می‌ماند بعد در یک موقعی که خودمان نیستیم مورد مطالعه قرار می‌گیرد و آن وقت ممکن است مشکلاتی پیش بیاید به این مناسبت بنده به همین وسیله پیشنهاد می‌کنم اگر صلاح بدانید به یک صورت مختصرتری فقط برای طرح در جلسه اول طبع شود و بعد صورت اساسی مجلس‌ها را که باید مدون شود و نگاه داشته شود آنها را برای طبع منقح‌تری بفرستند.
رئیس - بر طبق ماده ۷۸ آیین‌نامه این صورت مجلس پس از مذاکره و اصلاح به روزنامه رسمی فرستاده می‌شود و دوباره چاپ می‌شود این برای همین است که هر کدام از آقایان نمایندگان نطق‌شان تحریفی شده باشد یا حذفی شده باشد اشتباهی شده باشد اشتباهی شده باشد بتوانند اینجا توضیح بدهند و بعد از اصلاح به روزنامه رسمی فرستاده شود. آقای سعید مهدوی
سعید مهدوی - بنده در جلسه گذشته در موقعی که جناب آقای جمال امامی فرمودند بچه‌های شما را تربیت کمونیستی می‌کنند عرض کردم که بچه مدرسه‌ها را به زور می‌آورند اینجا نوشته شده (سبز در می‌آورند) این دو قسمت هیچ به هم مربوط نیست دستور بفرمایید اصلاح شود
رئیس - اصلاح می‌شود آقای مکی بفرمایید
مکی - مفهوم عرایض بنده در جلسه گذشته آن طوری که آقای امامی فرمودند ازش استنباط نمی‌شود بنده بر خلاف یک دستهای که فقط خارجی شمالی‌ها را می‌دانند و امریکایی‌ها و انگلیسی‌ها را داخلی و خودی می‌دانند من اینجا صراحتاً می‌گویم که خارجی برای ما خارجی است (صحیح است) می‌خواهد امریکا باشد می‌خواهد انگلستان باشد می‌خواهد روسیه باشد این مفهوم عرض بنده است برای بنده خارجی خارجی است شمال و جنوب و شرق و غرب ندارد (پیراسته - برای همه همین طور است) من می‌دانم برای همه خارجی خارجی است من تشکر می‌کنم از مجلس که این اعتراض را به بنده می‌کنند که نشان می‌دهند به دنیا که برای مجلس شورای ملی ایران و اکثریت نمایندگان (پیراسته - برای ملت ایران) خارجی خارجی است (صحیح است) هیچ دسته خود مالی نیست استثنا هم ندارد (صحیح است) هر کس به حق حاکمیت ملت ایران احترام بگذارد ما هم نسبت به او احترام متقابل خواهیم داشت و هر کس احترام نگذارد نمی‌بایستی از ملت ایران هم انتظار داشته باشد که ما با او دوستی داشته باشیم، دوستی باید دو طرفی باشد اگر احترام بگذارند احترام می‌گذاریم و اگر احترام نگذارند احترام نمی‌گذاریم و در قسمت بیانات آقای جمال امامی خیال می‌کنم که اشتباهی برای ایشان رخ داده باشد گفتند که رئیس شهربانی اظهار کرده است که هزار نفر مسلح بوده‌اند من از رئیس شهربانی تحقیق کردم خودشان رسماً تکذیب کردند که من همچین مصاحبه‌ای را نکرده‌ام این بود که خواستم اینجا عرض کنم.
جمال امامی - اطلاعات اینجا است
رئیس - آقای نورالدین امامی‌بفرمایید.
نورالدین امامی - آقای کشاورزصدر ضمن اعتراض به صورت مجلس دو موضوع را اینجا اشاره فرمودند یکی راجع به نطق‌های قبل از دستور که در جلسه گذشته برای جلسه بعد حفظ شده بدبختانه رفقای من هر روز راجع به نطق‌های قبل از دستور یک تصمیم و یک شکل خاصی عمل می‌کنند من به شهادت آقایان منحصر به فرد کسی بوده‌ام که پشت این میز از طرف مقام ریاست اعلام کردم که من اجازه نخواهم داد نطق‌های قبل از دستور را غیر از یک نفر کسی صحبت بکند این نظر طرح شد و به این شکلی که امروز درآمده در آمد و همچنین راجع به حفظ نوبت‌ها برای جلسات بعد بنده شدیداً مخالف بودم ولی مکرر این طور عمل کردند و صورت مجلس‌های قبلی شاهد است که تا الآن به پنجاه مرتبه این عمل شده است و حفظ شده است اما راجع به تنفس مطابق آیین‌نامه هر کس که پشت آن میز می‌نشیند هر وقت که تشنجی در مجلس شده می‌تواند تنفس بدهد بدبختانه آقایان تمام گناهان تقصیرات خودشان را به گردن کسی که پشت آن میز می‌نشیند می‌اندازند ما در هر جلسه ۳ ساعت باید کار بکنیم به شرط این که آقایان ساعت ۹ تشریف بیاورند نه ساعت ده و نیم که هنوز هم عده برای رأی کافی نیست. ساعت ۹ تشریف بیاورید تنفس هم بدهیم استراحت هم بکنیم مجدداً بیاییم تو و سه ساعت کار کنیم این راجع به بیانات آقا بود دو نفر دیگر از آقایان محترم هم در جلسه گذشته یک کم لطفی نسبت به من کردند یکی آقای آشتیانی‌زاده است که فرمودند این جلسه جلسه فامیلی است به شهادت تمام نمایندگان بی‌طرف‌ترین کسی که پشت آن میز نشسته بنده هستم (صحیح است) من همیشه آیین‌نامه را صد در صد اجرا می‌کنم حالا تقصیر من نیست که برادرم اینجا نطق کرده است یکی هم جناب آقای معدل که فرمودند خاصه خرجی می‌شود به شهادت خود آقای معدل من تاکنون خاصه خرجی و هیچ عملی بر خلاف آیین‌نامه نکرده‌ام (کشاورزصدر - تنفس بدون تمایل مجلس نمی‌شود داد) تنفس بدون تمایل شخصی شما نمی‌شود و الا من مطابق آیین‌نامه اختیار دارم بروید آیین‌نامه را بخوانید.
رئیس - آقای پیراسته
پیراسته - بنده را جزو غایبین بی‌اجازه نوشته بودند در صورتی که بنده مریض بودم و قبلاً هم نوشته بودم استدعا می‌کنم اصلاح بفرمایند.
رئیس - اصلاح می‌شود، آقای آشتیانی‌زاده نسبت به صورت مجلس نظری دارید؟
آشتیانی‌زاده - خیر بنده اجازه می‌خواهم.
رئیس - آقای معدل
معدل - بنده صورت مجلس را ندیده بودم حالا که آقای امامی مطلبی‌فرمودند مراجعه کردم ولی بنده چنین جمله‌ای را نگفته‌ام حذفش کنید.
رئیس - دیگر نظری نسبت به صورت مجلس نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
۲ - بیانات قبل از دستور - آقایان: ارباب - قاسم فولادوند - حائری‌زاده - آشتیانی‌زاده و جمال امامی
رئیس - آقای مهدوی ارباب
مهدی ارباب - چون بنده عادت ندارم که مطالب خود را بنویسم و در اینجا بخوانم و فقط رئوس مطالب را یادداشت می‌کنم استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایید و از مخبرین محترم جراید هم تمنا دارم اقلاً مفهوم مطالب بنده را یادداشت کنند زیرا عرایض امروز بنده برای ادای تکلیف است و در تاریخ باقی می‌ماند مکرر در اینجا راجع به اصل ۳۰ متمم قانون اساسی تذکری حضور آقایان داده‌ام که یک نماینده وقتی در اینجا می‌آید وکیل همان حوزه انتخابیه خودش تنها نیست و وکیل تمام کشور ایران است (صحیح است) آقایان تصدیق می‌فرمایید هر یک خانه‌ای را که دارید هر کجای آن خانه خراب‌تر است اول به اصلاح آن قسمت می‌پردازید و بعد به سایر قسمت‌های خانه که بیم خرابی
آن کمتر است بنده فکر نمی‌کنم که هیچ کجای ایران امروز عقب مانده‌تر و خراب‌تر از بلوچستان باشد (فقیه‌زاده - همه جا خراب است قزوین پشت دورازه تهران است و خراب است) اگر کسی مدعی خلافش هست بیاید لطفاً به خرج بنده یک سفری برویم بلوچستان و اوضاع آنجا را مشاهده کنید چنانچه خلاف عرض کردم می‌آیم در اینجا معذرت می‌خواهم (شوشتری - وقتش را تعیین بفرمایید) از فردا حاضرم به علاوه موقعیت و استعداد بلوچستان را مکرر با بیان الکن خود در اینجا توضیح داده‌ام و هیچ کس توجهی به عقب ماندگی آنجا و بدبختی‌های مردم آنجا نکرده است خدا را شاهد می‌گیرم این نطقی را که الآن به عرض می‌رسانم برای تظاهر نیست جز شخص شخیص اعلیحضرت همایونی که همواره متوجه بدبختی مردم آن سامان بوده‌اند هیچ دستگاه دیگری توجه نکرده است تا قبل از سال ۱۳۲۹ یک قسمت راه چابهار که ساخته شد تمام بر حسب اوامر مؤکد و متعدد شاهنشاه بوده اگر در آنجا درمانگاهی یا وسائل بهداشت مشاهده می‌کنیم آن نیز از عنایات شاهانه است اگر سیل خانمان برانداز خانه مردم را در زاهدان خراب و آن شهر را ویران کرده کسی که بلادرنگ به حال بدبختی مردم توجه کرد شخص شخیص شاه بود که بلادرنگ و بلافاصله برادر ارشد خود والا حضرت شاهپور علیرضا را فرستادند در آنجا و از مردم بدبخت دلجویی کردند چندین ماه تحمل زحمت کردند اعانه جمع آوری نمودند توجه به حال مردم کردند و مردم را به سکونت آنجا امیدوار ساختند اگر قسمتی از قنوات مخروبه آنجا مرمت شد فقط و فقط از عطایای ملوکانه بود اما دولت‌ها چه کردند؟ هیچ دو سال است بودجه برای راه چابهار یا روی کاغذ آمده یا نیامده یک ریال در آنجا صرف بودجه نشده در حالی که.. (زنگ رئیس)
رئیس - آقای ارباب تأمل کنید اکثریت نیست (پس از چند لحظه اکثریت شد) هنوز ده دقیقه از وقت مجلس نگذشته مجلس از اکثریت افتاد در آیین‌نامه چنین چیزی در این مورد نیست چه کار باید کرد (کشاورزصدر - اعلام کنید کی‌ها رفتند) گفته‌ام یکی از آقایان تند نویس‌ها برود اسم کسانی که خارج هستند یادداشت کند که در مجلس خوانده شود.
مهدی ارباب - کمیسیون برنامه مجلس شورای ملی به عقیده بنده بهترین وظیفه پارلمانی خودش را انجام داد و یک خدمت عمرانی تاریخی به کشور ایران کرد در بودجه عمرانی سازمان برنامه تقسیم عادلانه‌ای کرد که در تمام شهرستان‌ها مردم به کار مشغول بشوند و موجبات عمران همه جا یک نواخت فراهم گردد اما متأسفانه در عمل نتیجه‌ای را که کمیسیون منظور نظر داشت حاصل نگردید.
در ایام فروردین بنده رفتم در بلوچستان و بی‌اغراق هزارن تراخمی و گرسنه و بدبخت و برهنه اطراف مرا گرفتند به اعتماد همین بودجه‌های مصوب به آنها وعده دادم که در ظرف چند ماه قنوات شما آباد می‌شود و کارهای شما به جریان می‌افتد نگران نباشید تاکنون ۸ ماه گذشته کمترین توجهی به آن ناحیه نشده است (فقیه‌زاده - به کجا شده؟) البته تصدیق می‌کنم که اوضاع این مدت عادی نبوده مملکت در یک وضع فوق‌العاده‌ای واقع شده اما بنده عرض می‌کنم اگر بی‌پولی هست برای همه مملکت باید باشد نه این که الآن راه آهن شمال شرق و در چندین نقطه حفاری چاه و کارهای عمرانی با همین بودجه در دست عمل است اما در بلوچستان نیست.
این یک حقیقتی دارد که چون بنده نمی‌خواهم امروز کسی برنجد از ذکر حقیقت خودداری می‌کنم می‌گذارم به وقت دیگر چناچه تذکرات بنده مورد توجه قرار گرفت عرض نمی‌کنم و الا بار دیگر برای ادای وظیفه و تکلیف در اینجا حقایق را به سمع آقایان محترم و ملت ایران می‌رسانم بنده باور بفرمایید گاهی در این ادارات حتی تحمل اهانت می‌کنم (یکی از نمایندگان - بیخود) همیشه احساسات خود را خفه می‌کنم و هر دولتی روی کار آمده موافق او بوده‌ام برای این که بلکه به مردم بدبخت بلوچستان کمکی بشود متأسفانه آن که البته به جایی نرسد فریاد است الآن راه چابهار مورد استفاده دولت و شرکت ملی نفت ایران است الآن نفتی را که به افغانستان می‌خواهند تحویل بدهند سهل‌ترین طرق تحویل نفت از راه چابهار و از آن راه است که قسمتی از آن دریا است این نکته را هم هنوز توجه نمی‌کنند برای پیشرفت یک کار حسابی مملکت هم به این قسمت توجه نکرده‌اند به هر حال بنده یک مطالبی داشتم که در جلسه پیش می‌خواستم به عرض برسانم برای این که بعضی افراد ناراضی نشوند باز هم سکوت کردم و امروز هم از عرض بقیه مطالبم خودداری می‌کنم از همه آقایان تمنا می‌کنم استمداد کنند توجهی بکنند یک نقطه خراب و عقب افتاده مملکت یعنی بلوچستان را حمایت بکنند و یک توجهی مبذول بفرمایند و ازدولت‌ها بخواهند که هر چه می‌کنند در سراسر ایران یک نواخت باشد بیش از این عرضی نمی‌کنم بقیه وقتم را اجازه می‌خواهم به آقای فولادوند بدهم.
رئیس - آقای قاسم فولادوند سه دقیقه بیشتر وقت ندارید بفرمایید.
قاسم فولادوند - از جناب آقای وزیر کار تقاضا می‌کنم چون وقت تنگ است به عرایض بنده توجه بفرمایند عرض کنم بروجرد و جایلق و بربرود و درود یکی از نقاط حاصل‌خیزی است چغندر قند زیاد کشت می‌شود و تقریباً می‌شود گفت که دو سوم قند کارخانه شاه زند را این بخش‌ها و شهرستان‌ها تأمین می‌کنند همیشه معمول این بوده است در ایستگاه‌ها رعایا که غیر از الاغ چیزی ندارند بار خودشان را حمل می‌کردند به ایستگاه‌ها و بعد مأمورین کارخانه با راه آهن به کارخانه شاه زند حمل می‌کردند پارسال برای یک قسمت و امسال برای کلیه دستور داده‌اند از درود تا اراک که قریب سی فرسنگ راه است خودشان بیاورند تحویل بدهند ملاحظه بفرمایید آنجا زمستانش خیلی زود شروع می‌شود و یخ بندان است جای چغندر را باید زراعت بکند چطور می‌شود این کار را انجام بدهید در صورتی که در درود ایستگاه دارند در ازنا دارند در مأمور دارند در همه جا در فواصل کمی هر دو فرسخ یک ایستگاه دارند البته این دستور برای این بود که می‌خواهند رعایا از بین بروند و از کارشان بیکار شوند و محصول از بین برود این را استدعا می‌کنم که دولت دستور بدهد که رعایا چغندرهای خودشان را در ایستگاه‌ها تحویل بدهند (صحیح است) و کرایه‌اش را کم بکنند و پولش را بدهند و الا چغندر از بین خواهد رفت هم زارعین قسمت دوم عرض بنده راجع به چاه عمیق است برای شهر بروجرد و شخص جناب آقای سلطان‌العلما هم که تشریف دارند اطلاع دارند که شهر بروجرد آب خودش را باید از خارج بیاورد دو سال است هر چه فریاد می‌کنیم که دو چاه در اینجا حفر کنند برای این مردم که از تشنگی تلف نشوند دویست و پنجاه هزار تومان که اعلیحضرت همایونی برای گله رود داده‌اند بقیه آن را اجازه بفرمایید که دو چاه عمیق حفر شود که برای زمستان مردم ناچار نشوند از خارج از دو فرسخی با پوت آب بیاورند دو چاه عمیق حفر کنید در قم سیزده چاه حفر کرده‌اند در سایر جاها بیست چاه حفر کرده‌اید یک شهرستانی که در موقع تنگی پنچاه هزار خروار غله می‌دهد قریب چندین هزار تن چغندر قند می‌دهد حداقل این کمک را به ایشان بکنند و یک یا دو چاه عمیق بدهید حفر کنند این استدعای بنده است و جوابش را استدعا می‌کنم در جلسه آینده به بنده بدهید
رئیس - آقای حائری‌زاده
حائری‌زاده - قدر منزلت هر کشور و مملکتی وابسته به افراد آن مملکت است اگر یک مشت حشرات به نام ملت ایران در ایران ولو باشند و علما و فضایل و استاتیدی ما بین آنها نباشند همچو احترام و قدر و قیمتی در دنیا برای آنها قائل نمی‌شوند در دنیا هر ملت و هر مذهب برای عالم و استاد و آموزگار یک احترام و مقام پدری قائل است این انحصار به یک ملت و مملکتی ندارد پدر روحانی مقامش خیلی عالی و ارجمند است در بین تمام ملل همین طور است من نمی‌توانم باور کنم که دانشجوی ایرانی بی‌احترامی بکند به مقام استاد آموزگار مخصوصاً در موقعی که آنها شورای دانشگاه را تشکیل داده‌اند دارند انجام وظیفه می‌کنند (صحیح است) بدبختانه در ایران دستهای خارجی به همه لباس برای تخریب بنیان ملتی و قومیت ما کوشا است حالا در بعضی ممالک که دستهای خارجی هست گاهی یک خارجی انگشت می‌کند ولی برای تخریب بنیان ملیت ما دستهای خارجی ب عقیده من متفقاً انگشت می‌کنند که ملت ایران را در دنیا یک ملت وحشی معرفی بکنند که حقوق ما را هر چه بیشتر پایمال کنند که وقتی فریاد می‌کنیم فریاد رسی در دنیای متمدن برای ملت ضعیف پیدا نشود و شاهد امثال همین حرکت جنون آمیزی است که من شنیده‌ام در این چند روزه اتفاق افتاده که در دانشسرای عالی که دفتر دانشگاه است شورای دانشگاه تشکیل شده و چند نفری به نام دانشجو ممکن است توی آنها دانشجو هم یکی دو نفر باشد که احساسات‌شان را تحریک کرده‌اند که یک حرکات جنون آمیزی هم کرده باشند.
ولی به عقیده من دانشجوی ایرانی این کار را نخواهد کرد (صحیح است) یک دستهای خارجی در این کار وارد است که ایرانی را در دنیا بیخود معرفی بکند و بگوید ایرانی رویه‌اش رویه‌ای است که نسبت به علم و استاد و مقام ادب بی‌احترامی می‌کند و این بسیار ناپسند است در این موضوع سؤالی کرده‌ام از جناب آقای وزیر کشور که آیا این حوادث را پیش‌بینی می‌کردند و قوای انتظامی تاکنون چه اقدامی در این موضوع کرده‌اند (صحیح است) اگر قاضی وکیل مجلس، استاد برای اظهار عقیده خودش در مجلس و چه در دادگاه و چه در موقعی که نمره می‌دهد بچه‌ها آزاد نباشد در تحت تأثیری و فشار و تهدید و تطمیع واقع بشود ریشه اصلاحات به کلی فاسد می‌شود و باید تأمین بشود آزادی برای طبقاتی که رأیشان در امور اجتماع مؤثر است این همه فریادها که ما علیه دوره دیکتاتوری می‌زنیم برای چیست برای این است که اشخاصی در آنجا آلت فعل واقع می‌شدند خودشان فاعل فعل نبودند و راست هم می‌گفتند یک قدرت غیر مرئی چنان آنها را در فشار قرار می‌داد که برخلاف مصالح ملت و مملکت‌شان آنچه به دست‌شان می‌داند قهراً امضا می‌کردند ما تمام فریادها و مخالفت‌مان با دیکتاتوری و استبداد برای این است که جلوی رشد و نمو ملت را می‌گیرد من خیلی متأسفم که دولت جناب آقای دکتر مصدق ایشان خودشان گرفتار کار نفت هستند تشریف بردند به آمریکا وزیر کشور هم نمی‌دانم لیاقت این کار را ندارد یا وضعیت‌شان چطور است که هر روز یک چنین پیش آمدهایی می‌کند و این را
سؤال کردم و از مقام ریاست تقاضا می‌کنم که زودتر دستور بدهند بیایند اینجا آقای وزیر کشور و راجع به این موضوع توضیحات بدهند و بقیه وقت خودم را چون در جلسه گذشته همه را به آقای آشتیانی‌زاده داده بودم امروز بقیه را به ایشان می‌دهم.
رئیس - آقای آشتیانی‌زاده ۷ دقیقه وقت دارید. بفرمایید
آشتیانی‌زاده - چند روزی است که یک جنبش محسوسی در میان طبقه حاکمه ایران پیدا شده و کلیه مقامات مملکت صحبت از خطر حزب توده می‌کنند
در واقع حزب توده که با اعلامیه دکتر اقبال غیر قانونی شناخته شد و یکی از آقایان در مجلس پانزدهم اعلام کرد که توده‌ای‌ها مردند و دیگر زنده نخواهند شد این روزها بنا به اعتقاد آقایان دوباره زنده شده است.
رئیس شهربانی می‌گوید دو ثلث جمعیت تهران توده‌ای هستند آژانس‌های خارجی خبر می‌دهند که در ایران حزب توده مقدمات انقلاب را فراهم کرده است پلیس عجز خود را در مقابل تشکیلات مخفی حزب بوده عملاً اعلام کرده.
و دستگاه‌های انتظامی مملکت با وجود اعلامیه‌های خشن فاقد قدرت جلوگیری از اقدامات آنها می‌باشند.
آقای جمال گفت که توده‌ای‌ها در مقابل شاه مملکت اعلامیه ضد سلطنت پخش کرده‌اند و شهربانی اعلام کرد که مهم‌ترین شبکه حزب توده به دام افتاده و پنجاه هزار کارت عضویت به دست آمده است.
ولی عملاً مشاهده می‌کنیم که نه تنها فعالیت توده‌ای‌ها تخفیف نیافته بلکه روز جمعه گذشته با میتینگ منظم و پر جمعیت خود نشان دادند که برای حرف‌های همه ما فاتحه بی‌الحمد خواهند خواند!
اگر این حقایق به ذائقه آقایان محترم تلخ آمد متأسفانه باید گفته شود با یک تجزیه و تحلیل منطقی ریشه‌های این خطری که آقای جمال امامی و آقای معدل به آن اشاره کرده‌اند پیدا شود
آقایان هیچ در صدد بر آمده‌اید علت قدر حزب توده را از پانزدهم بهمن ۱۳۲۷ تا امروز جستجو کنید.
به قدر متیقن و بلاتردید در پانزدهم بهمن حزب توده قدرت امروز را نداشت احساسات مردم به کلی عوض شده بود.
و در آن روز رشادت و ایستادگی محبوسین سیاسی در دادگاه‌های نظامی و مدافعات آنها نتوانست جلب توجه عموم مردم را بکند یعنی قضیه ۱۵ بهمن و این یعنی قضیه ۱۵ بهمن درست دومین فرصتی بود که بعد از ورود ارتش به آذربایجان برای هیئت حاکمه ما پیدا شد و منطق و شعور حکم می‌کرد که برای اثبات حسن نیت خودشان یعنی هیئت حاکمه از موقعیت استفاده کرده و دست به اصلاحات بزنند املاک مزروعی تقسیم کنند زارعین را صاحب زمین و علاقه نمایند کارگران را از لحاظ معیشت و تأمین زندگی آسوده خاطر سازند با از میان بردن فاصله‌های طبقاتی و ایجاد کار و ترقی دادن سطح تولید نارضایتی‌ها را تخفیف دهند و بالنتیجه امکان تجدید قدرت و فعلیت حزب توده را محدود نمایند ولی حالا بیاییم و ببینیم که در مدت این سه سال اخیر دستگاه حاکمه ایران چه کرده؟
به جای تعدیل ثروت مجلس سنا برای تکمیل مشروطیت تشکیل دادیم و خیال کردیم اگر قدرت و اختیارات پادشاه را زیاد کنیم دیگر همه کارها اصلاح خواهد شد سرنیزه پلیس را حاکم بر طبقه جوان و روشنفکر کشور کردیم یک قدم در راه امور اقتصادی برنداشتیم فقر مردم چند برابر شد مالکین بزرگ سرمایه داران درجه اول در ازدیاد عواید خود کوشیدند. مبالغی که برای اصلاحات و تقویت قوه تولیدی مملکت به برنامه هفت ساله سپرده شده بود به صاحبان کارخانه و این و آن حاتم بخشی شد. و در مناقصه‌ها و مزایده‌ها از هر گونه حقه بازی دریغ نکردند املاک خالصه را به عنوان ناز شصت به عزیز دردانه‌ها تفویض کردند پادشاه که مصمم تقسیم املاک خود شده بود در مدت یک سال فقط دو ده را به اقساط به رعایا فروخت بی‌کاری و فقر در سرتاسر مملکت فزونی یافت میلیاردها ثروت ایران را بعضی از تجار و سرمایه داران به صورت ارز از کشور خارج کردند به طوری که امروز متجاوز از پانصد میلیون دلار از سرمایه‌های این مملکت بدبخت در بانک‌های امریکا است.
خلاصه دزدی و فساد و ارتشا چند برابر شد تا این که موضوع نفت پیش آمد و دیگر کار رسوایی و افتضاح دستگاه حاکمه ایران به منتهی درجه رسید.
مردم گرسنه و بیکار به هر جا مراجعه کردند جواب سر بالا شنیدند و عده زیادی از مستخدمین بی‌اتکا و پناه را از ادارات بیرون ریختند ولی کسان و نزدیکان بعضی از وکلا و متنفذین سالیانه بیش از چند صد هزار تومان از بیت‌المال این مردم گرسنه و لخت حقوق گرفتند امیدی که در مردم ایجاد شده بود مبدل به یأس گردید و یک باره همه امی‌دها را از هیئت حاکمه قطع کردند.
زیرا دیدند که هر کس هر وعده داد و هر چه گفت دروغ بود
بنده و سایر آقایان محترم خواستیم وکیل باشیم و نفوذ و قدرت داشته باشم و به هیچ کس دیگر هم اجازه نفوذ در دستگاه را نداده و درها را برای همه حتی آنهایی که به مراتب از ما شایسته‌تر هستند ببندیم خلاصه مملکت و مصالح وطن عبارت از منافع خصوصی خودمان شد و بس!
دنیا را فراموش کردیم. حقیقت اوضاع را ازدیاد بردیم و کراراً تملق را به جایی رسانیدیم که تا یکی از نمایدگان مجلس در سال گذشته به یاد شاه گفت:
مگسی را که تو پرواز دهی شاهین است (سنندجی - این حرف‌ها چیست؟) و با یک دنیا تأسف مگس‌ها گله گله پرواز داده شدند و هیچ کدام هم شاهین از آب در نیامدند!! خیلی متأسفم امسال هم آقای تقی‌زاده تملق‌های گمراه کننده‌ای در همان حدود تکرار کرد.
یاد شاه ماضی به خیر که یک روز فهمید که رئیس‌الوزرا وقتی که درست به خاطر ندارم آقای جم بوده است یا آقای دکتر متین دفتری چقدر به او دروغ و تملق گفته فریاد می‌زند و می‌گوید خفه شوید و آن قدر نگویید «خاطر مبارک آسوده باشد» هیئت حاکمه ایران مصداق واقعی آن کبک است که سرش زیر برف پنهان کرده و چون خودش خودش را نمی‌بیند خیال می‌کند دیگران هم او را نمی‌بینند!
رئیس - آقای آشتیانی‌زاده هفت دقیقه وقت شما تمام شد اولاً شما اسم آقای رئیس سنا را می‌برید عقیده کسی را دیگری نمی‌تواند معین بکند.
آشتیانی‌زاده - بنده عقیده خودم را می‌گویم و تملق‌هایی که ایران گفتند عرض کردم.
رئیس - به هر حال وقت شما تمام شده.
آشتیانی‌زاده - پنج دقیقه اجازه می‌خواهم.
رئیس - اولاً این نوبت آقای حائری‌زاده بود که هفت دقیقه‌اش را به شما دادند و هفت دقیقه هم تمام شده اگر کسی از نوبت خودش استفاده می‌کرد برای اتمام بیاناتش می‌توانست اجازه بگیرد.
آشتیانی‌زاده - بقیه مطالبم چیز فوق‌العاده و زننده‌ای ندارد ماجرای مملکت است حالا اگر آقایان خوش‌شان نمی‌آید بنده عرضی ندارم و استدعا می‌کنم به پیشنهاد بنده رأی بگیرید.
رئیس - برخلاف قاعده است.
آشتیانی‌زاده - آنچه را که آقا اراده بفرمایید قاعده می‌شود.
رئیس - بگویید آقایان بیایند که رأی بگیریم.
مکی - آقای آشتیانی‌زاده اجازه بدهید اساسانامه شرکت ملی نفت را می‌خواهیم مطرح کنیم.
آشتیانی‌زاده - چیز زننده‌ای نیست روان و صاف و سهل‌الفهم است این حرف‌ها که گفته می‌شود برای مردم بهتر است که گفته شود بغض نکنند بهتر است (اکثریت حاصل شد)
رئیس - آقای آشتیانی‌زاده تقاضای پنج دقیقه وقت می‌کنند که ادامه بدهند به بیانات‌شان آقایانی که موافقند قیام کنند (عده کمتری برخاستند) تصویب نشد آقای شوشتری.
شوشتری - بنده وقت خودم را ده دقیقه به آقای جمال امامی می‌دهیم و پنج دقیقه هم به آقای صدرزاده.
رئیس - بیکنفر فقط می‌توانید بدهید بفرمایید آقای جمال امامی
رئیس - آقای جمال امامی
جمال امامی - عرض کنم که پریروز بنده اینجا قصدم اعتراض به سرلشگر مزینی رئیس شهربانی نبود قصدم اعتراض به دستگاه دولت بود که امور را این طور می‌چرخاند و الا بنده خودم می‌دانم اگر رئیس شهربانی اقدامی نکرده است یا اقدام خلافی کرده است بنا به دستور دولت بوده است و اقرار ضمنی هم از آقای کفیل نخست‌وزیر گرفتم آقای رئیس شهربانی برداشته جوابی نوشته حالا بنده وقت آقایان را تضییع نمی‌کنم که جواب ایشان را بخوانم که ببینید چه گفته اصلاً مفهومی دارد یا نه بنده عرضی که کردم روی این سند بوده اطلاعات نوشته و اطلاعات هم روزنامه‌ای است طرفدار تمام دولت‌ها و این هم یک روزنامه‌ای است که عقیده‌مند است هر دولتی بیاید باید طرفداری ازش کرد که ثابت بماند و بالاخص نسبت به این دولت هم خیلی اظهار ارادت می‌کند و هیچ وقت هم ما در اطلاعات یک خبر دروغی ندیده‌ایم چونکه خبرها را از مقام دولتی به او می‌دهند این خبر را هم این روزنامه اطلاعات نوشته است «در میتینگ دیروز یک هزار نفر غیر دانشجو شرکت داشته‌اند در گزارشی که مأمورین مخفی اداره کل شهربانی از جریان میتینگ دیروز داده‌اند همچنین بر اثر تحقیقات شخص آقای سرلشگر مزینی رئیس اداه کل شهربانی بالغ بر یک هزار نفر از اشخاصی که نه دانشجو و نه دانش‌آموز بوده‌اند در میتینگ دیروز شرکت داشته‌اند که این عده وظیفه راهبری و راهنمایی و انتظامات شرکت کنندگان در میتینگ را به عده داشته‌اند و اغلب آنها با چاقو و کارد و حتی با اسلحه گرم مسلح بوده‌اند» این خبر روزنامه اطلاعات است من عرض کردم ما تاکنون در روزنامه اطلاعات خبری نخوانده‌ایم که از خودش جعل بکند از منابع دولتی می‌گیرد حالا برای این که بگوید به روزنامه اطلاعات خبری بر خلاف واقع داده‌اند مقاله نویسی می‌کنند آقای رئیس شهربانی مقاله نویسی می‌کنند آقای رئیس شهربانی مقاله نویس است؟ هوچی است؟
خوب این قدر روزنامه داریم برو روزنامه نویسی بکن آیا رئیس شهربانی باید بنویسد که آقا بعضی‌ها که خیال می‌کنند وطن پرست هستند باید بیایند تحقیق بکنند که صحیح است یا نیست؟ مصلحت مملکت هست یا نیست؟ مصلحت مملکت را باید ایشان تشخیص بدهند
با بنده و شما؟ (مکی - آقا او یک خبری که داشت باید بدهد) آقای مکی من هم حرف شما را خواهم زد آقای رئیس شهربانی تکلیفش چیست جوابش هم در روزنامه اطلاعات است اصل خبر در اطلاعات است جواب من را هم در اطلاعات می‌دهد می‌گویم اگر راست می‌گویی در روزنامه اطلاعات بنویسید این خبری که نوشته‌ای صحیح نیست رئیس شهربانی تکلیفش این است نه مقاله نویسی (صحیح است) که به من جواب بدهد آقایان شما هر وقت در روزنامه می‌بینید چیزی نوشته آیا این تکلیف شما است که بروید به آن اداره تحقیق کنید؟ این صحیح است یا نه؟ آیا این تکلیف شما است کار وکیل است که بنده بروم از آقای رئیس شهربانی بپرسم؟ تازه بپرسم به من خواهد گفت صحیح است ولی نگو مثل این که به هزار نفر گفته این که مسخره است مگر ما می‌خواهیم خودمان را گول بزنیم؟ آقا پریروز که من اینجا صحبت می‌کردم اطلاع نداشتم که یک عده‌ای ریخته‌اند در دانشگاه و یازده ساعت شورای دانشگاه را تعطیل کرده‌اند سیم برق را بریده‌اند سیم تلفن را قطع کردند شما اطلاع دارید عده‌ای از آنها دانشجو نبودند از خارج بوده‌اند اشخاصش را شهربانی می‌داند بنده هم می‌دانم این مملکت را می‌شود این طور اداره کرد؟ ما کبک شده‌ایم سرمان را زیر برف می‌کنیم و خیال می‌کنیم که دیگران ما را نمی‌بینند فردای آن روز که صحبت کردیم باز میتینگ دادند میتینگ برای چه دادند؟ میتنیگ بر علیه ملت ایران، قبول بکنید در این هیئت حاکمه ما یک نفر پیدا نمی‌شود که از این آقایان بپرسد آقا شما که طرفدار یک رژیمی هستید و مرکز آن رژیم را بهشت برین می‌دانید آیا به ما بگویید این سی سال به این طرف یک متینیگ در آن کشور داده شده است یا اعتصابی شده است که ما میتینگ بازی شده است مملکت کاری جز میتینگ ندارد راست میتینگ، چپ میتینگ وسط میتنیگ بالا میتینگ پایین میتنگ کارش همه شده میتینگ دانشجو میتینگ دانش‌آموز میتینگ بچه‌های شش ساله میتنیگ هفت ساله میتینگ کدام جهنم دره‌ای این میتینگ بازی است این برای چیست؟ چرا میتینگ می‌دهید؟ برای چه می‌دهید، یک روز به بهانه مصر یک روز به بهانه ترکیه یک روز به بهانه نفت، یک روز به عنوان سازمان یک روز به دکتر مصدق فحش می‌دهید یک روز تأیید می‌کنید یک روز به شاه مملکت اهانت می‌کنید و یک روز به مجلس.
طریقه ممکلت داری این است ما باید یک چنین جامعه و یک چنین اجتماعی داشته باشیم؟ آخر آقایان شما را به خدا شما را به پیغمبر یک قدری مطالعه بفرمایید این طرز مملکت داری است من غیر از این چیزی نمی‌گویم، آقا ما می‌گوییم جلوی یک عده هرزه را که بر علیه مملکت قیام کرده‌اند بگیرید همه هم می‌دانید اسامی آنها هم هر روز به اشکال مختلفی در می‌آید جلوی‌شان را بگیرید و شما خیال می‌کنید دکتر مصدق که در امریکا نشسته اگر امریکایی فرض کند که اینجا تحت مسلط کمونیست است به شما بیشتر کمک می‌کند من می‌گویم اگر جلوی اینها را بگیرید امریکایی به ما بیشتر کمک می‌کند این طور نیست؟ و اگر بداند اینجا ما بر اوضاعمان مسلط نیستیم و یک مشت رجاله کمونیسم بر ما مسلط است آیا او بیشتر کمک می‌کند آن وقت به ما می‌گویند شما کارشکنی می‌کنید، این کجاش کار شکنی می‌کند من می‌گویم دولت کارشکنی می‌کند، دستگاه دولت کارشکنی می‌کند به دلیل نوشته روزنامه شاهد این بنده نیستم این رفیق دولت است در جبهه ملی است و مدیرش هم با آقای دکتر مصدق مسافرت کرده، خوب بعد از مقداری که آسمان و ریسمان به هم بافته آخرش می‌نویسد که با دست چپ در کارخانه و مدرسه خلال می‌کنیم با دست راست در مجلس استنتاج بکنیم (اینجا نوشته است) می‌نویسد که جمال امامی اگر با دست چپ این کار را می‌کند من که می‌گویم دست چپ را ببندید این استنتاج است من می‌گویم دست راست را هم ببندید کدام درست است.
خودشان می‌آیند و می‌گویند این توده‌ای‌ها را عوامل انگلیسی و شرکت نفت تأیید می‌کنند من که می‌گویم این عامل انگلیسی را بکوب این دیگر توهین دارد؟ باید بروید بگویید که من اخلال می‌کنم؟ آن کسی که این را بنویسد اخلال می‌کند گفتم آقا ما تعهد نکردیم که با کمونیسم انگلیسی وارد مبارزه نشویم آخرش هم می‌نویسد همان دولت انگلیسی این کار را می‌کند این همان روزنامه شاهد است اگر شاهد بنویسد صحیح گفته ولی بنده بگویم نا صحیح گفته‌ام به زعم آقایان و تفاوتش زیاد است چیز دیگری نیست این روزنامه باختر است این ارکان رسمی دولت است مدیر آن معاون نخست‌وزیر است آقا آخر من نمی‌دانم چه تشخیص داده‌ایم. یعنی این جامعه را این قدر بی‌تشخیص تشخیص داده‌ایم که اینها واضحات و مبرهنات را نفهمند بنده از یک سال پیش در این مجلس روزی که رزم‌آرا را استیضاح می‌کردم گفتم آقا من دلایل و شواهدی دارم که این دو رقیب شمال و جنوب با هم ساخته‌اند و عمال‌شان توأماً کار می‌کنند منظورشان تجزیه این ممکلت است در دوران آقای دکتر مصدق هم پنج بار این قضیه را در این مجلس تکرار کردم که آقا انگلیس‌ها حزب توده را تقویت می‌کند برای این که در این مملکت انقلاب بشود و به این بهانه بیایند مملکت را تجزیه کند این را بیست دفعه گفتم حالا این روزنامه باختر امروز است می‌گوید اسنادی کشف شده در آبادان که حرف بنده را تأیید می‌کند که در آبادان خواسته‌اند انقلاب ایجاد بکنند که انگلستان به این بهانه آنجا را بگیرد و شمال را هم شوروی‌ها بگیرند این روزنامه باختر است می‌خواهید. اگر وقت دارید بخوانم اگر وقت ندارید خودتان بخوانید بنده ده دفعه در یک سال پیش گفتم آقایان حالا اسنادش را متوجه شده‌اند اگر هم بگوییم شاید بگویند که اخلال کرده (مهدوی - البته متوجه بشوند که خوب است) متوجه بشوند نه شما باید متوجه بشوید (مهدوی - آنها متوجه بشوند) نه شما این حرف را نگو اخلال می‌کنی شما نگویید این حرف را من نمی‌دانم کجای این با منطق، با عقل سلیم تطبیق می‌کند که ما نیاییم بگوییم، می‌گویند آرامش، این آرامش است؟ بنده هم می‌گویم آرامش آرامش این است که شما مملکت را دولت‌تان را آرام نگهدارد و من و شما هم آزادانه بیاییم حرف‌های خودمان را بزنیم تنقیدمان را بکنیم و کسی هم فضولی نکند و تخلف از قوانین نکند شما هزار قانون بر علیه آنها دارید منحله هم هستند حزب منحله توده می‌گوید اگر منحله نبود چه می‌شد خدا کرده که منحله است بیایید این منحله را با تمام غیر منحله‌ها عوضش بکنیم آقا این چه مسخره‌ای است بیست قانون برای جلوگیری از آنها دارید و در عین حال که اینها منحله هستند این جنغولک بازی را در می‌آورید و وقتی که ما می‌گوییم نکنید می‌گویید که اخلال می‌کنید حالا بکنید ببینم چه استفاده‌ای خواهند برد هی می‌گویند حزب منحله توده منحله توده! منحله‌اش این است حال غیر منحله‌اش چه می‌شود؟ در هر صورت آقا بنده بیش از این عرضی نمی‌کنم هی می‌آیم اینجا و دردسر آقایان را فراهم می‌کنم و هی تکرار مکرراتی را می‌کنم که شما بهتر از من می‌دانید والله می‌دانم که بهتر از من می‌دانید حالا چرا ساکت نشسته‌اید چرا می‌خواهید مملکت در این وضعیت بماند و نابود بشود این برای من مبهم است والله این برای من مبهم است با این که شماها مسلماً به قدر من می‌دانید چرا اقدام نمی‌کنید این برای من مجهول است که این جامعه چرا نشسته بمیرد؟ باز امروز شنیدم ریخته‌اند به دانشگاه دانشگاه را تعطیل کرده‌اند این چه دانشگاهی است این چه دبیرستانی است چه دبستانی است نباشد بهتر است این چه مملکتی است این چه ملتی است این چه وضعی است مرده شور ما را ببرد.
۳ - قرائت نامه و تصمیمات شورای دانشگاه.
رئیس - قبل از این که وارد دستور بشویم نامه‌ای از دانشگاه رسیده قرائت می‌شود.
(نامه دانشگاه به شرح زیر قرائت شد)
جناب آقای رئیس محترم مجلس شورای ملی
چنانکه به استحضار خاطر عالی رسیده است روز چهارشنبه هشتم آبان ماه در دانش سرای عالی افرادی به تالار شورای دانشگاه هجوم آورده و اعضای شورا را مورد اهانت و تهدید قرار داده و آنان را از ساعت ۱۱ صبح تا نزدیک هفت بعد از ظهر در توقیف نگاه داشته‌اند هر چند از این عمل فجیع خود طرفی نیستند و نتیجه‌ای نگرفتند ولی این اهانت بی‌سابقه نیست به مقام علم و فرهنگ عموم آقایان استادان و کارکنان دانشگاه را چنان متأثر و افسرده ساخته که دیگر در حال حاضر خود را قادر به انجام وظایف محوله نمی‌دانند و در این باب تصمیمی اتخاذ کرده‌اند که در ضمیمه از نظر عالی می‌گذرد.
با تقدیم احترام - رئیس دانشگاه دکتر سیاسی.
فرهودی - این را باید به دولت بنویسند.
(نامه ضمیمه دانشگاه به شرح زیر قرائت شد)
چون روز چهارشنبه هشتم آبان ماه ۱۳۳۰ افرای که خود را اعضا و نمایندگان سازمان دانشجویان قلمداد می‌کردند با جسارت و گستاخی زایدالوصف به تالار شورای دانشگاه هجوم آورده و اعضای آن را مورد اهانت و تهدید قرار داده آنان را از ساعت یازده صبح تا نزدیک هفت بعد از ظهر به وضع فجیعی در آنجا در توقیف نگاه داشتند بنابراین شورای دانشگاه که استعفای اعضای آن تاکنون از طرف رئیس دانشگاه مورد قبول نیافته است روز شنبه یازدهم آبان ماه جلسه فوق‌العاده‌ای تشکیل داده و مراتب ذیل را تصویب نمودند:
اولاً - مقررات انضباطی دانشگاه درباره دانشجویانی که در این حادثه شرکت داشته‌اند کاملاً به موقع اجرا گذارده شود.
ثانیاً - دانشگاه از دولت انتظار دارد که افراد مهاجم را که مرتکب اهانت تصور ناپذیری شده و معروف مقامات انتظامی هستند هر چه زودتر مورد تعقیب و مجازات قانونی قرار دهد.
ثالثاً - از دولت تقاضا شود چنانکه در اغلب ممالک راقیه معمول است عده کافی مأمورین انتظامی که گارد دانشگاه بگذارند تا تحت نظر ریاست دانشگاه بر طبق مقرراتی که بعداً به تصویب شورای دانشگاه خواهد رسید انجام وظیفه نمایند.
(دکتر معظمی و دکتر طبا - در هیچ کجای دنیا چنین چیزی سابقه ندارد)
رابعاً - نظر به این که با وضع فعلی انجام وظیفه و ادامه کار برای دانشکده‌ها غیر مقدور است فعلاً دانشگاه تعطیل می‌شود تا تصمیمات فوق به موقع اجرا درآید و محیط آرام و مساعدی که لازمه امر تعلیم و
تعلم است مهیا گردد.
ضمناً اضافه می‌نماید که موضوع مازاد شهریه نمی‌تواند هیچ ارتباطی با حادثه روز چهارشنبه گذشته داشته باشد. زیرا شورای دانشگاه در دو هفته قبل آن راحتی به وجهی ارفاق آمیزتر از آنچه خود دانشجویان ذیعلاقه انتظار داشتند حل کرده و اعلام داشته بود هر دانشجویی که عدم بضاعتش مورد تصدیق دانشکده مربوطه باشد از هر گونه مساعدت حتی از معافیت کامل ممکن است برخوردار شود و نیز مقرر شده بود تا تکلیف این موضوع روشن نگردیده از حضور دانشجویان در سر دروس و آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌ها جلوگیری نشود.
بنابراین آنچه برخلاف گفته شده به منظور اغفال دانشجویان ذیعلاقه و ایجاد شبهه در اذهان بوده است.
رئیس - این نامه طبق ماده ۷۹ به استحضار آقایان می‌رسد
اسلامی - اینها درست ولی باید به وسیله وزیر فرهنگ نامه را تقدیم کنند.
رئیس - شما که آیین‌نامه را نمی‌دانید چه می‌گویید؟ ماده ۷۹ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۹ - در ابتدای هر جلسه قبل از ورود در دستور رئیس مجلس مطالب مهمی را که آگاهی مجلس از آنها ضروری باشد به اطلاع نمایندگان می‌رساند ولی این مطالب مورد بحث واقع نخواهد شد مگر با اجازه و رأی مجلس.
چند نفر از نمانیدگان - اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - این برای اطلاع آقایان نمایندگان محترم خوانده شد اگر بخواهند رویش بحث کنند بنابر رأی مجلس است (صحیح است) بنده گمان می‌کنم که بحثی ندارد و وارد مطالب دیگر می‌شویم.
شوشتری - بنده پیشنهاد می‌کنم بحث شود.
رئیس - ماده ۴ بودجه مجلس مطرح بوده و محتاج به رأی بوده است و عده کافی نبود.
دکتر طبا - اجازه بدهید روی این نامه دانشگاه بحث کنیم.
رئیس - فعلاً کارهای لازمی داریم اگر آقایان میل دارند بحث شود در جلسه دیگر باشد حالا باید به ماده ۴ رأی گرفت ماده چهارم قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم.
دکتر طبا - تعطیل دانشگاه است اجازه بدهید جلسه آینده بحث بکنیم
مکی - جناب آقای رئیس بنده فقط یک استدعا از جنابعالی می‌کنم جلسه آینده قبل از این که در جلسه علنی بیاییم یک جلسه خصوصی تشکیل بشود.
۴ - بقیه مذاکره در بودجه ۱۳۳۰ مجلس شورای ملی.
رئیس - همین طور عمل می‌کنیم ماده چهارم بودجه مجلس قرائت می‌شود
(ماده ۴ به شرح زیر قرائت شد)
ماده چهارم - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ یک میلیون و چهار صد هزار ریال از محل درآمد عمومی کشور برای هزینه چاپ یک ساله ۱۳۳۰ فرهنگ دهخدا به کار پردازی مجلس بپردازد و این اعتبار با تصویب هیئت رئیسه مجلس از حیث حقوق متصدیان عمل و بهای کاغذ و چاپ و غیره به مصرف خواهد رسید.
رئیس - رأی گرفته می‌شود به ماده چهارم آقایانی که با ماده چهارم موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده پنجم مطرح است و قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده پنجم - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ پانصد هزار ریال از محل درآمد عمومی کشور برای چاپ کتب و رسالات شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا به کار پردازی مجلس بپردازد و این اعتبار تحت نظر شورای عالی کتابخانه مجلس شورای ملی به مصرف خواهد رسید.
رئیس - در برگ موافق و مخالف کسی نام نویسی نکرده است آقای مخبرفرهمند موافقید یا مخالف؟
مخبر فرهمند - موافقم
رئیس - آقای ملک‌مدنی؟
ملک‌مدنی - موافقم
صدرزاده - بنده به عنوان موافق در ماده ۵ نام نویسی کرده‌ام.
رئیس - اول باید یک مخالفی پیدا بشود بعد شما صحبت کنید آقای صفایی مخالفید؟
صفایی - بلی
رئیس - بفرمایید.
صفایی - در ضمن مخالفت با ماده چهارم عرض کردم که هیچ کس مخالف با طبع کتب علمی و فرهگی نیست چه کتاب مربوط به آقای دهخدا و چه کتب مربوط به مرحوم بوعلی سینا ولی بحث در این است که آیا با وضعیت فعلی این را حالا باید بشود یا خیر آقایان امروز از لحاظ تشنج و اوضاع دانشگاه شما تعطیل است خواندن این نامه برای این است که باید دولت اقدام کند.
دکتر معظمی - خواندن این کاغذ برخلاف مصلحت بوده دانشجو فقط دو سه نفر بودند شما اینها را می‌فرمایید که دانشجویان را تحریک کنید.
شوشتری - ما نمی‌خواهیم تحریک بکنیم.
نورالدین امامی - پس معلمین را کی توقیف کرده بود؟ چند روز است آزادی خواهی شما گل کرده.
(زنگ رئیس دعوت به سکوت)
رئیس - آقای دکتر معظمی شما که همیشه نظم را رعایت می‌کردید.
دکتر معظمی - من از این عصبانی می‌شوم که می‌بینم به ضرر مملکت در این صحنه سازی می‌شود.
نورالدین امامی - کی می‌کند؟ صحنه ساز شما هستید.
دکتر معظمی - صحنه ساز من هستم؟
رئیس - آقای نایب رئیس شما رعایت نظم مجلس را بکنید.
اسلامی - آقای دکتر معظمی استاد دانشگاه هستند اجازه بدهید پنج دقیقه صحبت کنند.
صفایی - جناب آقای دکتر معظمی با سکوت اصلاح می‌شود یک دولتی که نتوانسته است در هفت ساعت ۳ نفر محصل را ساکت کند.
دکتر معظمی - ولی نباید از این سوء استفاده سیاسی بشود
نورالدین امامی - نامه خود دانشگاه است چه استفاده‌ای سیاسی می‌شود.
رئیس - آقای دکتر معظمی آقای امامی‌به شما هر دو نفر تذکر می‌دهم ناطق دارد صحبت می‌کند بودجه مجلس مطرح است.
مکی - اگر بودجه مجلس مطرح است دیگر آن نامه مطرح نیست.
رئیس - نه خیر مطرح نیست.
مکی - پس ناطق حق ندار راجع به آن نامه صحبت کند.
صفایی - بنده که عرضی نکردم جناب آقای مکی معلوم می‌شود آقایان زورتان فقط به مخلص می‌رسد چطور است این بنده ضعیف بی‌مقدار که اینجا آمدم مجلس متشنج می‌شود (دکتر معظمی - حوصله‌ام تنگ شد) جناب آقای دکتر معظمی‌حوصله‌تان تنگ است به موقعش صحبت بفرمایید نه ما بین عرایض بنده. رئیس - آقای صفایی صحبت‌تان را بفرمایید
صفایی - نمی‌گذارند معلوم می‌شود که ما بین صحبت بنده می‌شود صحبت کرد به هر حال عرض بنده این است که می‌خواهند ۵۰ هزار تومان یا ۱۰۰ هزار تومان برای طبع کتب بوعلی سینا بپردازند عرض می‌کنم که در این موقع بی‌پولی هزار سال است این کتب طبع نشده ۶ ماه دیگر هم طبع نشود کجای این عرض بنده تشنج داشت (دکتر طبا - زورتان شما به بوعلی سینا رسیده است؟) (زنگ رئیس)
رئیس - آقای دکتر طبا بنشینید بگذارید صحبت بکنند
صفایی - آقای دکتر طبا ممکن است این عرض صحیح نباشد ولی این که تشنج ندارد داد و فریاد ندارد بنده زورم به بوعلی سینا رسیده است یعنی چه؟ به هر تقدیر بنده غرضم این است که این کتب در صورت لزوم طبعش و محلش امروز نیست ۳ ماه یا ۶ ماه دیگر یا چهار ماه دیگر آقایان مجال پیدا کنید اگر این کتب مفید هست همان طور که هزار سال چاپ نشده شش ماه دیگر صبر کنند (همهمه نمایندگان) آقایان نمی‌گذارند بنده عرایضم را بکنم و تا عرایضم را نکنم از اینجا پایین نمی‌روم (احسنت. احسنت) اجازه بفرمایید که من صحبتم را تمام کنم درد دل‌ها بماند به موقع دیگر به هر حال عرض بنده این است در این موقعی که بودجه مملکت چهار صد میلیون کسر است (جمال امامی - هفتصد میلیون تومان) هفتصد میلیون تومان کسر است و برای جبران اینها بر ضروریات و هزینه زندگی داریم مالیات وضع می‌کنیم پنجاه در صد بر حق انحصاری کالاهای انحصاری داریم می‌افزاییم این کار را بگذارید ۲ ماه دیگر ۳ ماه دیگر خزانه که پر شد درآمد که ایجاد شد انشاءالله موفق شدیم حقوق‌مان را از غاصبین گرفتیم کتاب بوعلی سینا را طبع می‌کنیم کتب افلاطون ارسطو تمام این رجال را کتب‌های‌شان را چاپ می‌کنیم (اسلامی - اینها رجال نیستند دانشمند هستند) دانشمندان را این عرض بنده است (دکتر طبا - سال دیگر می‌خواهند جشن هزاره بوعلی سینا بگیرند) حال جناب آقای دکتر طبا می‌فرمایند که الساعه چاپ بشود بسیار خوب اگر هم زودتر از یک ساعت ممکن است بفرمایند بشود (دکتر طبا - حقش است) آقا حق نیست برای مردم فقیر لازم نیست کتاب چاپ بشود حق بوعلی سینا خیلی بیشتر از این است ولی در یک مملکتی که برای مبارزه با مالاریا ده تومان نمی‌دهند ۲ میلیون و چهار صد هزار تومان بدهند مهمانخانه بسازند برای یک مملکتی که انسان وسایل اولیه تحصیل و بهداشت را ندارد ۴۰۰ هزار تومان بدهند و مبل درست بکنند عرض بنده این است اصلش معلوم می‌شود بنده شانسم در صحبت خیلی کم است با این که خیال می‌کنم همه آقایان صد در صد موافقند ولی مطالب من موجب می‌شود که جناب آقای دکتر معظمی اوقات‌شان تلخ بشود یا مطالبی را که در یک موقع دیگری باید بیان بفرمایند در موقع صحبت بنده می‌فرمایند بر فرض این که موضوع دانشگاه می‌فرمایید که صحیح نیست در دانشگاه ...
رئیس - باز که وارد شدید گفتم که در این موضوع صحبت نفرمایید
صفایی - به هر تقدیر از آقایان استدعا می‌کنم در تصویب بودجه مجلس دقت بیشتری بشود و آقایان نمایندگان سر مشق در صرفه جویی و جلوگیری از هزینه بی‌موقع باشند هر خرجی را به موقعش انجام بدهند ممکن است که خیلی از مطالب ضروری باشد ولی امروز وقتش نباشد به علاوه طبع کتب به مجلس شورای ملی چه ارتباط دارد به بنده تذکر داده می‌شود که در مورد دانشگاه صحبت نکنم ولی طبع کتب با دانشگاه است چرا باید مجلس چاپ بکند اگر مجلس باید چاپ بکند بنده باید در تمام موارد صحبت کنم مجلس در امور فرهنگی مداخله کند ولی بنده در امور دانشگاه صحبت نکنم این که نمی‌شود به هر جهت عرض بنده این بود و تکرار مکرر نمی‌کنم استدعا می‌کنم که آقایان توجه بفرمایند و عملی انجام بشود که به موقعش باشد.
رئیس - آقای صدرزاده
صدرزاده - امیدوارم بنده این سعادت را داشته باشم که در موقعی که در اینجا صحبت می‌کنم صحبت دیگری پیش نیاید (انشاءالله) تا بتوانیم بودجه مجلس را تمام کنیم و خیلی متأسفم که در نطق قبل از دستور بنده نوبت نرسید تا مطالب لازمی‌را به عرض برسانم انشاءالله بعداً عرض می‌کنم بیانی که جناب آقای صفایی فرمودند یعنی علتی را که بیان فرمودند این بود که در موقع دیگری هم ممکن است این کتب چاپ بشود آقایان مسبوق هستند که جشن هزاره بوعلی سینا در همین سال می‌بایست برگزار بشود مقدمات این کار هم از طرف انجمن آثار ملی تهیه شده و منظور این است که این کتاب‌ها به موقع طبع بشود و در همان روزهای جشن در میان دانشمندانی که از اقطار و نقاط عالم به ایران می‌آیند توزیع شود و اما از لحاظ صرفه جویی میلیون‌ها خرج می‌شود در این مملکت و خیلی پول‌های بیهوده و مخارج متفرقه می‌شود که ما می‌توانیم در عین حالی که در مضیقه مالی هستیم از این خرج‌های بیهوده جلوگیری بکنیم و به مصرف این کار لازم برسانیم جناب آقای علی‌اصغر حکمت رئیس انجمن آثار ملی نامه‌ای به هیئت رئیسه مجلس نوشته‌اند و بنده هم یادداشت‌هایی راجع به این موضوع کرده‌ام که اگر اجازه بفرمایید آن یادداشت‌ها را به عرض آقایان می‌رسانم که جواب این مطالبی هم که آقای صفایی فرمودند پیش‌بینی شده موضوع طبع کتاب‌های فارسی شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا که در بودجه مجلس شورای ملی منظور شده فرصتی به بنده می‌دهد که بدواً از خدمات ذیقیمت انجمن آثار ملی سپاسگزاری نموده و از یک عده مردم وطن پرست و دانش پژوه که اوقات خود را صرف احیای مفاخر ملی ایران و مأثر بزرگان ما می‌نمایند و در حقیقت قدمت و عظمت تمدنی این سرزمین را به جهانیان معرفی می‌کنند قدردانی نمایم.
از خدمات این انجمن یکی آرامگاه با شکوهی است که چند سال قبل برای شاعر ملی ایران فردوسی در طوس بر پا کردند و دیگر آرامگاه مجلل و زیبایی است که اخیراً برای شیخ اجل سعدی شیرازی در شیراز ساخته‌اند که مرد فارس را از این خدمت ملی خود شاد کرده‌اند و در این سال هم که مصادف با هزارمین سال تولد بوعلی است نیز در صدد برآمده‌اند که جشن مجللی به نام این حکیم بزرگ ایران برپا سازند همکاران محترم می‌دانند که شیخ‌الرئیس بوعلی سینا در خاندانی ایرانی تولد یافته و در سرزمین ایران زندگانی کرده و در شهر همدان وفات یافته است کتب او در طب و فلسفه از آثار باقیه و گران‌بهای او است که بالسنه مختلفه علم ترجمه شده و در دانشگاه‌های بزرگ اروپا صدها سال تدریس می‌شده و گذشته از ایرانیان دیگر مردم جهان سال‌ها از سرچشمه فضل و دانش او سیر آب می‌گشته‌اند
در چند جلسه قبل عرض کردم که گر چه این دانشمندان بزرگ که از آنها نام بردم مربوط به عالم بشریت‌اند ولی چون از سرزمین ایران برخاسته‌اند و چشم جهانیان را به علم و دانش و نبوغ خود خیره ساخته‌اند و به آثار باقیه خود باعث فخر و سرافرازی ملت ایران گشته‌اند بر ما فرض است که در تجلیل و تکرم آنان بر دیگران سبقت جوییم و قطع دارم که تمام مردم ایران در این عقیده با من شریک‌اند و مجلس مقدس شورای ملی هم به حکم این که نماینده افکار و مظهر احساسات قاطبه ملت ایران است می‌بایست در این راه قدمی بردارد و وظیفه نمایندگی خود را از مردم علم دوست و هنر پرور ایران آشکار سازد.
بنا به اطلاعی که دانشمند محترم جناب آقای علی‌اصغر حکمت نایب رئیس انجمن آثار ملی داده‌اند کتب و رسالات فارسی حکیم بوعلی سینا و رسائل علیم و فلسفی او آنچه تاکنون به دست آمده در حدود چهارده جلد است و قسمتی از آن تاکنون به طبع نرسیده و آن قسمت هم که به طبع رسیده به طرز مطبوعات امروزی نیست.
به این جهت هیئت رئیسه مجلس مناسب دید که کتب فارسی این حکیم نامی که سند متقن ایرانیت او است از صرفه جویی‌های بودجه مجلس و در چاپخانه مجلس در این موقع که جشن هزاره این دانشمند برپا می‌شود به طبع برسد و این آثار فراموش نشدنی به عنوان یک هدیه پسندیده و گران‌بها از طرف دوره تقنینیه شانزدهم مجلس شورای ملی به روزگار باقی بماند
کتب رسالات مزبوره در زیرنظر جمعی از فضلا درجه اول و اساتید معروف دانشگاه تنقیح و تصحیح می‌شود و حواشی و فهرست جامع بر آن می‌نویسند و البته مصارف یک چنین کاری مبلغ زیادی خواهد بود که همه را انجمن محترم آثار ملی بر عهده گرفته و فقط در حدود پانصد هزار ریال از آن جمله در بودجه مجلس شورای ملی و از محل صفه جویی‌ها منظور گردیده است که پس از تصویب نمایندگان محترم امیدوارم به زودی کتب و رسائل مزبوره چاپ شده و برای روز جشن هزاره بوعلی در سراسر دنیا منتشر شود و به این طریق مجلس شورای ملی وظیفه و سهم خود را در احیای نام این حکیم بزرگوار ایفا کند
امیدوار هستم که آقایان هم موافقت بفرمایند و با تصویب این این پنجاه هزار تومان این کتاب‌ها که الآن در چاپخانه مجلس است چاپ شود و خاتمه پیدا کند و برای جشن هزاره مهیا بشود و به دانشمندانی که از اکناف و اقطار عالم برای شرکت در این جشن می‌آیند به آنها اعطا شود.
شوشتری - اجازه می‌فرمایید
رئیس - بفرمایید.
شوشتری - بسم الله الرحمن الرحیم. جناب آقای صفایی کجا تشریف بردند؟
رئیس - شما مطلب‌تان را بفرمایید.
شوشتری - چون ایشان اهل علمند فاضلند من از نظر علمی جواب می‌دهم می‌خواستم گوش بکنند آن روز هم عرض کردم ابوعلی شیخ‌الرئیس بزرگوارتر از آن است که من و امثال من ما و امثال ماها در حریم دانش و فضل و کتب او بتوانیم نظریه انتقادی داشته باشیم او فوق این حرف‌ها است ولی باید یک جمله‌ای را عرض کنم که آقا می‌فرمایند که این طبع کتاب‌ها و آثار ایشان را بگذاریم برای بعد آقایان بناها قصرها کاخ‌ها را باد و باران و آفتاب و آب از بین می‌برد ولی آثار علما نوشته‌های دانشمندان فکر فضلا چیزی است که به صور بنایی به نمای ساختمانی نیست بلکه آثار آنها که روی تحریر تنظیم و تدوین شده اینها باید با چاپ کردن باقی بماند الآن از آقایانی که اینجا هستند و نشسته‌اند می‌پرسم آقایان قبر سید مرتضی راکی می‌دانند کجا است؟ اغلب نمی‌دانند اما آثار دانشمندان دنیا نام اینها را برای شما نگاهداری کرده کدام فکری بالاتر از این است که برای بقا مملکت برای یک کشور ۶ هزار ساله از این قبیل کارها بشود این حرف‌های مجوف این حرف‌های توخالی این حرف‌های کهنه برای یک ملتی اساس نمی‌شود وقتی که ملت ایران اسم می‌برد یا کی‌خسرو می‌گویند یا کوروش از نظر سلطنت وقتی که بماند این اسم باقی می‌ماند روی قبر که باقی نمی‌ماند روی بنا که باقی نمی‌ماند روی آثار علمی باقی می‌ماند وقتی که باقی ماند شما افتخار می‌کنید که ایران مملکت ایران امپراطوری با عظمت ایران اگر امروز در تحت فشار است باز هم باقی می‌ماند نه از نظر بنا بلکه آثار علمی و دانش مملکت ایران که تراوش دارد به سایر دول این مملکت را حفظ کرده.
ما یک چیزهایی داریم که دیگران قدرش را می‌دانند ابوعلی سینا را حتی این متأخرین نسبت‌اش را به خودشان می‌دهند در صورتی که زاد و بوم و محل تولد و مدفنش در اینجا بوده با این ترتیب آقای صفایی آقایان اگر یک ۵۰ هزار تومان هر قدر هم بودجه مملکت ضعیف باشد برای این موقع به کار رود این یک امر زائدی یا امر عجولانه‌ای نیست که انجام داده می‌شود بعیده من از پرداخت حقوق مستخدم از هر پولی از هر مخارجی حفظ آثار علما و دانشمندان مقدم است مخصوصاً با تذکری که آقای صدرزاده دادند ما در سال دیگر جشن هزاره بوعلی را می‌گیریم مردم می‌آیند می‌بینند وقتی که اینجا آمدند می‌خواهیم به اینها تحفه بدهیم مملکت ایران مملکت مهمان نوازی است کدام تحفه بهتر از آثار بوعلی سینا است بنا علیهذا با این که مطالب جناب آقای صفایی اصولاً صحیح است ما باید از مخارج مهمانخانه سازی‌ها از مخارجاتی که همه چیز درش دارد نان و آب هم دارد صرف‌نظر بکنیم‌اما برای این خرج و امثال این خرج آن روز هم عرض کردم که اگر ملت ایران عظمت خودش را دوست دارد باید سعی بکند که همه ساله چه در بودجه مجلس و چه در بودجه مملکت یک رقم درشتی بگذارد که آثار تمام علما را منتشر بکند.
رئیس - پیشنهاد کفایت مذاکرات از آقای دکتر سیدامامی رسیده که قرائت می‌شود و پیشنهادهای مشابهی هم در همین زمینه از آقای رضوی و آقای فقیه‌زاده رسیده.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم پس از یک مخالف و یک موافق درباره ماده پنج مذاکرات کافی باشد.
دکتر سیدامامی
رئیس - آقای دکتر سیدامامی.
دکتر سیدامامی - بنده به این جهت پیشنهاد کفایت مذاکرات دادم که طبع رسالات و کتب شیخ ابوعلی سینا را خیلی لازم می‌دانم. این دانشمند شهیر ایرانی شهرت جهانی دارد و می‌خواهم اینجا عرض کنم که آن اهمیتی را که در تاریخ قائل می‌شوند ما خودمان کمتر قائل شدیم و از فکر و نظریه او طب نوین هم استفاده می‌کند و ما برای این خرج گزافی که کردیم و مستشرقین را دعوت کرده‌ام گویا در حدود ۳۰۰ هزار تومان خرج آنها خواهد شد و در این موقع به جا است که این کتب از معرض نظر آنها بگذرد به این جهت مذاکرات را کافی می‌دانم و بایستی که آقایان رأی بدهند تا آثار این اشخاص که مایه افتخار ما هستند همیشه باقی بماند.
رئیس - آقای رضوی مخالفید؟ بفرمایید
رضوی - برای آقایان سوء تفاهم شده چون بنده پیشنهاد نکردم که مذاکرات کافی باشد (ناظرزاده - صحیح است بنده اشتباه کردم) به هر حال بنده با کفایت مذاکرات مخالفم به خصوص از این نظر که وقتی که چنین مطلبی در مجلس مطرح می‌شود حق این است که درباره آن چند نفر مذاکره کنند تا این که نظریه عمومی نمایندگان مجلس شورای ملی نسبت به طبع کتب به طور کلی و نسبت به آثار بزرگان به طور خصوصی روشن شود برای خاطر این که اگر مجلس شورای ملی در مخارج کم و بیش که می‌کنند و یک قسمتی از بودجه خودش را صرف طبع کتاب می‌کند این واقعاً بزرگ‌ترین خدمتی است که به این جامعه کرده است (صحیح است) یکی از ادبیات و علم‌هایی که کم کتب دارد با این که استعداد تاریخ کهنش مقتضی بوده است کتاب زیادتر داشته باشد زبان فارسی است زبان فارسی از حیث کتاب متأسفانه فقیر است بنده یک وقت از کتابخانه مجلس شورای ملی صورت گرفت دیدم که فقط شش هفت هزار جلد کتاب فارسی بیشتر ندارد حالا اگر این کتب به زبان فارسی است از دو جهت و اگر به زبان عربی است از جهت این که در دسترس باشد و ترجمه‌اش به دست بیاید به خصوص از طرف مجلس شورای ملی که مظهر فکر ملت ایران است مبادرت به طبعش بشود بنده فکر می‌کنم هر چیزی را آقایان تصور می‌کنند که ما صرفه‌جویی در آن به کار بریم جا دارد از حیث حقوق از حیث مصالح از حیث ساختان ولی از جاهایی که اصراف و تبذیر معنی ندارد و حقیقت پیدا نمی‌کند طبع کتاب است (صحیح است)
از برای خاطر این که حتی پاره‌ای از دانشمندانی که وقتی می‌گفته‌اند که برای ملت طبع کتاب به طور کلی از تهیه نان هم واجب‌تر است برای خاطر این که کتاب می‌تواند در همین موضوع هم مورد هدایت قرار بگیرد و اگر یک ملتی فرهنگ و معارفش به وسیله کتب و تبلیغات جلو برود از عقب افتادگی نجات پیدا می‌کند بنابراین بنده تصور می‌کردم در مجلس شورای ملی بحث در موضوع فرهنگ دهخدا یا کتاب شیخ الرئیس بوعلی سینا که ماده پیشنهاد شد پیش نباید و مورد بحث قرار بگیرد البته با نظر که آقای صفایی داشتند که هم امروز و هم پریروز اظهاراتی که کردند موجب شد که بحث بشود وقتی که بحث شد صلاح بود که البته آقایان نمایندگان محترم بیشتر اظهارنظر بکنند تا موضوع روشن بشود که طبع کتب عملی و تألیف فرهنگ البته باید صدها سال بگذرد تا یک کسی مثلاً مثل آقای دهخدا را پیدا بکنیم آسان نبوده است در یک مملکتی مثل آقای دهخدا پیدا شدن و از این جهت اگر خدای نخواسته این شخص از میان رفت دیگر این آثار گران‌بها و این زحماتی که کشیده شده از دست می‌رود از این جهت است که آقایان باید تعجیل کنند یک قدری هم بیشتر کمک کنند که این کتاب چاپ بشود همچنین کتاب بوعلی سینا این که این همه کتاب در این مملکت چاپ می‌شود کتاب‌های رمان و کتاب‌هایی که مخل با اخلاق است آن وقت البته وظیفه ما است که در این موقع برای مبارزه با این فسادها کتب علمی را طبع بکنیم و در دسترس مردم قرار بگیرد تا این که کمکی به فرهنگ این کشور شده باشد بنده ایرادم از این جهت بود که آقایان باید بیشتر در این موضوع صحبت بکنند.
رئیس - باید در کفایت مذاکرات رأی گرفته بشود.
شوشتری - سعی بفرمایید قربان امروز تمام بشود
رئیس - به شرطی که کمتر هم حرف زده بشود. رأی گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد یک پیشنهاد رسیده است که قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای مخبرفرهمند به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم در ماده پنجم بعد از کلمه ابوعلی سینا اضافه شود که به وسیله انجمن آثار ملی تهیه شده الی آخر
رئیس - مخبر فرهمند
مخبرفرهمند - بنده اجازه خواسته بودم که مراتب تشکر و سپاسگزاری خود را از مقاماتی که در موضوع جشن هزاره بوعلی سینا مساعدت و توجه فرموده بودند تقدیم کنم بنده همین طور که آقای شوشتری فرمودند وارد بحث این که مقام آن بزرگوار چیست نمی‌شوم برای این که همان طور که فرمودند من خودم را کوچک‌تر از آن می‌دانم ولی از نظر حفظ حیثیت مملکت و از نظر احترام به علم و دانش همین طوری که در همه جای دنیا معمول است که به بزرگان و دانشمندان خود و به مرحوم شیخ‌الرئیس بوعلی سینا احترام می‌گذارند ما هم باید به سهم خودمان باید بیشتر احترام بگذاریم برای خاطر این که دنیا به او احترام می‌گذارد و انتظار دارد که دعوت بکنند بیایند و موفق بشوند به زیارت قبر ابوعلی سینا اینها را در روزنامه‌ها نوشته‌اند و خارجی‌ها این طور اظهار می‌کنند خوشبختانه به وسیله توجهی که اعلیحضرت همایون شاهنشاهی در این قسمت فرمودند و تأکیداتی که برای اهمیت موضوع و ترتیبات جشن فرمودند و خودشان هم متجاوز از سه میلیون ریال تا حالا عنایت فرموده‌اند و همچنین هیئت دولت‌هایی که از دولت ساعد تا حال آمده‌اند آنها هم یک جلسه کمیسیون خاصی تشکیل داده بودند برای این کار که عبارت بودند از چندین وزیر که هفته یک جلسه برای این کار باشد و رسیدگی به این امر شود و کمال مساعدت که هم کرده‌اند و حتی در این اواخر با این مضیقه مالی که مملکت دارد هشت میلیون ریال لایحه بودجه آورده‌اند و با توجه خاصی که آقایان نمایندگان محترم داشتند و دارند بدون چون و چرا تصویب فرمودند
پس این اهمیت موضوع و قضیه طوری نیست که بخواهم اینجا سخنرانی بکنم خیلی بالاتر از این است اما برای طبع کتب مجلس شورای که نمایندگان ملت و مملکت هستند در این قضیه باید سهم بزرگ‌تری داشته باشند بنده آمدم حضور جناب آقای رئیس و به ایشان عرض کردم که انجمن آثار ملی یک شرحی نوشته‌اند که مجلس هم در این موقع یک هدیه‌ای به این جشن بدهید و بهترین هدیه مجلس شورای ملی طبع کتب است و اگر فرض کنید پنج میلیون تومان هم می‌دادند و ما خرج پذیرایی می‌کردیم به قدر این پنجاه هزار تومان هم که برای طبع کتب می‌دادند اهمیت نداشت (صدرزاده - این هم برای تمام مخارج نیست برای یک قمستی است) و برای این کتب هم یک کمیسیون خاصی از علما و دانشمندان تقریباً دو سال است که مشغول کار هستند و مطبعه مجلس همین طور کتب را طبع می‌کند و می‌دهد و مبلغی هم طلب کار است.
رئیس - آقای مخبرفرهمند چون پیشنهاد اصلاحی است مختصر بفرمایید
مخبرفرهمند - این است که بنده لازم می‌دانم از تمام مقاماتی که در این موضوع کمک و مساعدت ننموده‌اند عرض تشکر بکنم این پیشنهادی که بنده کرده‌ام برای این است که کتاب‌ها به وسیله انجمن آثار ملی تهیه می‌شود چون در ماده تنها با نظارت شورای ملی کتابخانه مجلس است بنده لازم دانستم که بنویسم کتبی‌که به وسیله انجمن آثار ملی تهیه می‌شود طبع بشود (صفوی - کتب را می‌فروشند یا مجانی می‌دهند) آنها را به تمام مدعوین مجانی می‌دهند.
رئیس - آقای شوشتری
شوشتری - به طور کلی نظر جناب آقای مخبرفرهمند تقدیر بود از آنهایی که زحمت کشیده‌اند ولی اضافه این عبارت به قانون اگر به این کیفیتی که تنظیم فرموده‌اند که آنها هم باشند و نظارت کتابخانه مجلس هم در آن باشد مانعی ندارد چیزی نیست اشکال ندارد آنها هم تشویق می‌شوند.
رئیس - آقای کشاورز صدر
کشاورزصدر - بنده دو کلمه بیشتر عرض ندارم و امیدوارم که جناب آقای مخبرفرهمند قانع بشوند زیرا این عرضی که بنده می‌کنم دامنه طبع کتب بوعلی سینا را زیادتر می‌کند جنابعالی پیشنهاد فرموده‌اید کتبی که به وسیله انجام آثار ملی فراهم شده و داده شده است بنده می‌خواهم عرض کنم که تقدیر از انجمن آثار ملی و اعضای آن داریم و می‌کنیم و آنها هم خوب کار کردند ولی در این بین شاید معلوم شد که یکی از کتاب‌های بسیار خوب حکیم بوعلی سینا و یکی از کتابخانه‌های قدیمی خطی باشد در این قسمت اگر ما انحصار بدهیم که هر چه آنها فرستاده‌اند طبع شود آن وقت این کتاب را مثلاً نمی‌توانیم چاپ کنیم اگر کتبی که آمد در مطبعه مجلس و یا در هیئت رئیسه برخوردند به این که یک آثار دیگری هم دارد که انجمن ملی ندیده است چرا چاپ نکنیم و به طور اطلاق باشد و تقاضا دارم شما پیشنهاد خودتان را پس بگیرید.
صدرزاده - کتبی که جمع آوری شده ۱۴ جلد است.
رئیس - می‌خواهید استرداد کنید؟
مخبر فرهمند - بنده می‌خواهم یک توضیحی بدهم، در هر صورت نظرم این است چون انجمن آثار ملی وسایل مجهزی دارد و به وسایل مختلف تمام کتبی‌که مربوط بوده است به حکیم ابوعلی سینا جمع آوری کرده است آن انجمن را هم دخالت بدهید
شوشتری - آن نظر تأمین شده است.
مخبر فرهمند - استرداد می‌کنم.
رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود
پیشنهاد آقای ناظرزاده به شرح زیر قرائت شد
پیشنهاد می‌کنم در ماده پنج بعد از جمله و این اعتبار تحت‌نظر شورای عالی کتابخانه مجلس شورای ملی جمله و هیئت رئیسه اضافه شود.
قاسم فولادوند - بسیار خوب است جمله و هیئت رئیسه را مقدم بدارید.
ناظرزاده -امروز همه ملت‌های دنیا سعی می‌کنند که تا می‌توانند مفاخر علمی و ادبی‌خودشان را در دنیا بزرگ کنند ابوعلی سینا فیلسوفی است که دولت‌های دیگر و ملت‌های دیگر برای این که این شخص را به خودشان نسبت بدهند کتاب‌ها و مقالاتی هم منتشر کرده‌اند و شاید یکی از جهات این که لازم دانسته شده که جشن هزار ساله ابوعلی سینا گرفته می‌شود برای همین است که معلوم شود ادعاهایی که نسبت به وطن این شخص دیگران کرده‌اند صحیح نیست ابوعلی سینا یک نفر فیلسوف ایرانی است که با انتشار شرح حال و آثارش
عملاً این موضوع اثبات می‌شود شما اطلاع دارید که بعضی‌ها یعنی فرنگی‌ها او را فیلسوف عرب می‌گویند و حل این که ما فیلسوف ایرانی‌اش می‌دانیم بعضی‌ها هم مثل ترک‌ها او را به خودشان نسبت داده‌اند و نسبت به این موضوع بحث‌هایی هم شده است و انعقاد جشن هزار ساله ابوعلی سینا یکی از جهاتش این است که به این حرف‌ها خاتمه داده بشود و کسانی که این ادعاها را می‌کنند خوب است که نظیر بوعلی سینا را داشته باشند و به او افتخار کنند نه این که فیلسوفی که مربوط به یک ملت دیگری است و مایه افتخار عالم علم و دانش است به خودشان نسبت بدهند این تذکری که بنده خواستم در مجلس داده بشود و بی‌جهت بعضی در این موضوع ادعا نکنند و اما راجع به این که این کتاب‌های ابن سینا قرار شد که از بودجه مجلس شورای ملی چاپ بشود در این هم نظری به جهت این که معمولاً کتاب‌ها را وزارت فرهنگ و دانشگاه چاپ می‌کند اما چون موضوع فوق‌العاده‌ای بود مجلس قبول کرد که با بودجه خودش کتب ابن سینا چاپ بشود زیرا ما کتابخانه مجلس شورای ملی داریم که یکی از کتابخانه‌های خوب و معتبر شرق است و اشکالی هم ندارد که پنجاه هزار تومان هم به مصرف چاپ کتاب‌های ابن سینا برسد بنده این پیشنهاد را کردم چون در تمام امور مالی هیئت رئیسه مجلس هم مداخله داشته باشد، بسته نظر مجلس شورای ملی است (صفوی - هیئت رئیسه مجلس و شورای کتابخانه)
رئیس - آقای شوشتری
شوشتری - بنده تصور نمی‌کنم کاری در مجلس شورای ملی صورت پذیرد مگر این که هیئت رئیسه در آن کار نظر داشته باشد البته و باید نظر بدهد این نظر اساساً تأمین است همان بیانی که فرمودند پنجاه هزار تومان، پانصد هزار ریال برای این کار اختصاص داده شده مگر این اختصاص با نظر هیئت رئیسه بوده است: و با این ترتیب اگر این عبارت هم اضافه بشود، اشکالی ندارد.
رئیس - این نظارت را هیئت رئیسه می‌کند، استرداد کنید.
ناظرزاده - استرداد می‌کنم.
رئیس - دیگر پیشنهادی راجع به ماده ۵ نرسیده آقایانی که با ماده ۵ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
یک نکته‌ای را که باید به اطلاع آقایان برسانم این است که مطابق آیین‌نامه مدت مجلس ۳ ساعت است این که آقایان دیر تشریف می‌آوردند ناچار می‌شویم که بعد از ظهر بیشتر اینجا بمانیم یک ربع از ساعت ۱۰ گذشته بود که جلسه تشیکل شد بنابراین تا یک ساعت و ربع بعد از ظهر بایستی بمانیم من تمنا می‌کنم که در جلسات آینده آقایان این موضوع را رعایت کنند که سه ساعت اینجا تشریف داشته باشند و الا غایب بدون اجازه خواهند بود. ماده ششم مطرح است.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۶ - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ ۳ میلیون و هفتصد هزار ریال از محل درآمد عمومی‌کشور برای تأسیسات و شبکه برق مجلس و چاپخانه مجلس و خرید ترانسفور ماتور و تبدیل جریان متناوب به مداوم و خرید ماشین آلات چاپ رنگین در وجه کارپردازی مجلس بپردازد.
رئیس - آقای فرهودی
فرهودی - مخالفتی که بنده دارم در حقیقت ناشی از همان اظهارات کلی است که در موقع طرح بودجه مجلس عرض کردم بنده عقیده‌ام این است که مجلس شورای ملی باید سعی بکند تنها به اموری که مربوط است به قانونگذاری بپردازد و از اینجا مؤسساتی که ممکن است به نحوی از انحا اخلالی تولید بکند و از وظیفه‌اش تجاوز کند احتراز نماید متأسفانه ملاحظه می‌شود که نوشته شده است در ماده ششم که به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ سه میلیون و هفتصد هزار ریال از محل درآمد عمومی کشور برای تأسیسات و شبکه برق مجلس و چاپخانه مجلس ... البته ما الآن یک برقی داریم و از آن استفاده می‌کنیم و سالیان سال هم بوده است و بنده چیزی که از این ماده می‌فهمم در مجلس یک کارخانه برقی می‌خواهند تأسیس کنند خلاصه‌اش این است ما چاپخانه داریم روزنامه داریم مجله رسمی داریم حالا مطابق این ماده مجلس می‌خواهد یک کارخانه برق هم برای خودش ایجاد کند کارخانه برق چه می‌خواهد؟ کارخانه برق مهندس می‌خواهد. مکانسین می‌خواهد کارگر می‌خواهد و گرفتاری دارد خرید دارد و فروش دارد بالاخره مجلس شورای ملی که در امر چاپخانه و در امور اداره کردن چاپخانه تنزل کرده به مقام یک کارفرما که مطابق قانون کار به صورت یک کارفرما باید تظاهر بکند حالا می‌خواهد یک کارخانه برق هم دایر بکند و یک کارفرمای برق هم بشود،
یعنی وقتی که کارگران برق آمدند و اختلافاتی با مجلس شورای ملی پیدا کردند نماینده آنها با نماینده مجلس شورای ملی باید بنشیند نماینده وزارت کار بنشیند آن اختلاف را حل کند که ببیند کارگر یا کارفرما یا نماینده وزارت کار درست می‌گوید شهر تهران به این بزرگی یک کارخانه برق دارد اگر این کارخانه قوه‌اش کم است مجلس هم مال مملکت است باید فشار بیاورد اعتبار بدهند که این کارخانه برق توسعه پیدا بکند و تکمیل بشود البته آن وقت برق مجلس را هم خواهد داد بعد هم ملاحظه فرموده‌اند که عده از آقایان نمایندگان محترم به حق اینجا اعتراض فرمودند که در این موقعی که ما گرفتار مضیقه مالی و بودجه‌ای هستیم و از بسیاری مخارج ضروری می‌کاهیم خوب است که یک خرج‌های غیر ضروری نکنیم به نظر بنده اگر بشود این خرج غیر ضروری امسال نشود در سال‌های آتیه انشاءالله یک گشایشی یک وسعتی پیدا بشود برای امسال صرفه‌جویی می‌شود این سه میلیون و هفتصد هزار ریالی که برای تأسیس برق مجلس می‌خواهند بگیرند آن هم از درآمد عمومی کشور حالا اگر از درآمد چاپخانه بود می‌گفتیم بسیار خوب چاپخانه یک درآمدی دارد و می‌خواهد از درآمد آن یک کارخانه برق تأسیس کند برای خودش ولی نه این که از بودجه عمومی دولت برای مجلس بیایند و کارخانه برق درست بکنند بنده حقیقتاً این را یک قدری افراط می‌دانم و زیاده‌روی تصور می‌کنم، البته مجلس شورای ملی محترم است و هر چیزی را آقایان تصویب بکنند هم دولت اجرا می‌کند و هم مردم احترام می‌گذارند ملاحظه بفرمایید آقایان همین بودجه را اگر از اول تا آخر تصویب بکنیم اجرا می‌شود ولی ما باید خودمان ملاحظه بکنیم و مخارج غیر ضروری را نگذرایم توی بودجه مجلس وارد شود بنده می‌خواستم استدعا کنم که آقای رئیس کمیسیون محاسبات و کارپردازی مجلس موافقت بفرمایند که برای برق مجلس امسال که ما در مضیقه مالی هستیم همین برق که هست و تا به حال اداره کرده معلوم نیست که این شش ماه را اداره نکند حالا کم است زیاد است خوب است هر چه هست همان طوری که همه مردم و همه مؤسسات با برق ناقص دارند زندگی می‌کنند ما هم با این برق ناقص می‌سازیم و از این زیاده‌روی‌ها خودداری بکنیم (صحیح است)
رئیس - آقای شوشتری
شوشتری - جناب آقای فرهودی همان طور که در بحث کلیات فرمودید این منظوری که الآن فرمودید و اینجا بیان کردید بعد از استماع عرایض بنده و توضیحات جناب آقای امامی‌اهری آقایان رأی خواهند داد اول باید این موضوع را بگویم که اشاره فرمودید که اگر این کار بشود اختلاف بین کارگر و کارفرما پیدا خواهد شد و تنزل خواهد داد آن حیثیت و آبروی مجلس را این معنی را اگر در چاپخانه ملاحظه فرمایید می‌بینید که اگر در سایر جاها یک حرف‌هایی هست در مجلس شورای ملی بحمدالله بین کارگرها نبوده است و کارگرها و مستخدمین مجلس شورای ملی عموماً و خصوصاً هیچ طور طرف مقایسه با خارج نیست (صحیح است) و این نظر را در موضوع شبکه برق هم از حالا می‌توان پیش‌بینی کرد که تأمین می‌شود اما چرا آمده‌اند و این نظر را دارند اگر خاطر محترم آقایان باشد اغلب از آقایان از وضع چاپخانه و گردش عواید چاپی مجلس اشکالاتی داشته و معترض بودند به طوری که شایسته است ما از این مؤسسه فواید لازم را ببریم و این مؤسسه آبرومند با این که زمینش برقش مال ما است الآن کارخانه برق اینجا است آن طوری که باید استفاده بکنیم نمی‌کنیم برای این که این مؤسسه آبرومندتر باشد و برای این که بیشتر استفاده بکنیم و شاید در همان سال اول بیش از این عواید حاصل شود این پیش‌بینی را کرده‌اند حالا این بسته به نظر مجلس شورای ملی و آقایان نمایندگان محترم است اگر صلاح می‌دانند به این نکته رأی بدهند و الا بنده یک نظر مخصوصی ندارم.
رئیس - امامی‌اهری
امامی‌اهری - جناب آقای فرهودی توجه دارند که اولاً مجلس دارای موتور برق است ولی فرسوده شده و از بین رفته است برای ترمیم و تکمیل آنها این پیش‌بینی شده به علاوه اینجا قید شده است که جریان برق اینجا متناوب است این را می‌خواهیم تبدیل بکنیم به مداوم و خلاصه همان نظر جنابعالی که می‌خواهیم تأمین بکنیم عین چاپخانه اینجور برق اینجا را وصلش بدهیم به شهرداری برای این که جریان برق اینجا متناوب است و برق شهر مداوم است (دکتر جلالی - برق شهر مداوم نیست) ببخشید برعکس است آقای دکتر برای این که با برق شهر وصل بشود ماشین آلاتی می‌خواهیم که برای این منظور پیش‌بینی شده و آن وقت آقای رضوی و یک عده از آقایان پیشنهاد کرده‌اند که چاپخانه رنگین ندارد در مواقعی که اوراق بهادار یا اوراق قرضه ملی فرض بفرمایید می‌خوهد چاپ بشود از لحاظ چاپ رنگین اینجا نواقصی دارد یک قسمت برای این است و یک قسمت هم برای آن ماشین‌هایی است که فرسوده شده و برای تعویض آنها است و یک قسمت هم برای ایجاد وسایلی که باید برق چاپخانه مجلس وصل شود به برق شهر.
(صفوی - ۳ میلیون و هفتصد هزار
ریال نمی‌شود) و یک قسمت هم برای تأمین برق خود مجلس است که چون در مواقعی ممکن است برق شهر خاموش شود، و غالباً برق شهر قطع می‌شود و یا به برق شهر دسترسی نداریم و اگر بخواهیم برای تمام مجلس از برق چاپخانه استفاده کنیم آن موقع کار چاپخانه به کلی قطع می‌شود و با مواقع دیگر که ایجاب می‌کند برق باشد، خود مجلس تشکیل می‌شود ما به برق احتیاج داریم، این برای تأمین و تکمیل آن قسمت است و سابقه دارد موتورهایی که تهیه شده بود به کلی از بین رفته و برای استحضار خاطر آقایان این قسمت را هم عرض می‌کنم که آقای مهندس ریاضی که یکی از مهندسین فنی است و از لحاظ آشنایی به کار برق کاملاً مورد اطمینان است ایشان این قسمت را دیده است تشخیص داده و مهندسین دیگر هم کاملاً این قسمت را تصدیق و تأیید کرده‌اند و با این توضیحات که داده شد تصور می‌کنم آقای فرهودی که نظری جز پیشرفت کار مجلس ندارد حتماً مخالفت خودشان را مسترد خواهند فرمود.
رئیس - آقای نورالدین امامی‌بفرمایید
نورالدین امامی - عرض کنم که به بودجه مجلس نمی‌دانم که آقایان محترم توجه کرده‌اند یا نه بدبختانه یا خوشبختانه امسال بودجه مجلس را کسی نوشته که مته به خشخاش می‌گذارد آن هم آقای نریمان است آقای نریمان کارپرداز بوده‌اند و این بودجه مجلس را صد در صد آنچه که ممکن بوده صرفه‌جویی کرده‌اند تا به اینجا رسیده تصادفاً موقعی که بودجه مجلس در هیئت رئیسه مطرح بود راجع به همین ماده که الآن جناب آقای فرهودی مخالفت فرمودند بنده مخالف بودم و در آنجا بنده عرض کردم که با این فقر بودجه مملکت و نداشتن پول امسال برای چه سیصد و چند هزار تومان بدهیم برای تکمیل برق ولی توضیحاتی که ایشان به بنده دادند بنده را صد در صد قانع کردند خوشبختانه یا بدبختانه منحصر به فرد یک مؤسسه‌ای که هم برای مملکت استفاده داشته است و هم آبرو داشته و هم یک عده از آن نان می‌خورند این چاپخانه مجلس بوده است این چاپخانه در مدت ۲۸ سالی که تأسیس شده است صورت و جمع و خرجش هم چاپ شده است و به عرض آقایان رسیده است پس از وضع تمام مخارج و استهلاک تمام ماشین آلات در حدود چهار میلیون تومان تقریباً سه میلیون و نهصد و خورده‌ای تومان استفاده داشته و این استفاده را به صندوق دولت داده و این که جناب آقای فرهودی فرمودند که چرا از عایدات خود مطبعه این کار را نمی‌کنیم اگر به بودجه توجه بفرمایید عایدات مستقیماً تحویل صندوق دولت می‌شود و ما در صندوق مجلس نگاهداری نمی‌کنیم که بتوانیم استفاده کنیم این است که ناچاریم حتی عواید گل کاری گل‌هایی را هم که باغبان‌ها می‌فروشند به خزانه دولت تحویل بدهند بنابراین روی اصول محاسباتی هر چه عایدات دارد مجلس اعم از چاپخانه یا سایر درآمدها به خزانه دولت می‌رود و هر چه هم احتیاج داشته باشیم از خزانه دولت می‌گیریم وقتی که این بودجه در هیئت رئیسه مطرح بود حلاجی کامل شد و من تصور نمی‌کردم که این قدر بحث و صحبت در اطرافش بشود که چهار پنج جلسه وقت مجلس شواری ملی با این که کارهای مهمی داریم و ده دوازده ماه است که ملت ایران زجر کشیده مبارزه کرده هر باری که ممکن بوده است در مخیله خودش تصور بکند به سر ملت ایران آمده تا بحمدالله ما موفق شدیم نفت را ملی کردیم و اولین قدم ملی کردن صنعت نفت تصویب اساسنامه این شرکت است باید آن را تصویب کنیم و هیئت مدیره شرکت ملی را معین کنیم که آنها بروند بنشینند کار خودشان را بکنند که هم دولت و هم مجلس از این کار خلاص بشوند و ملت ایران استفاده بکند.
پس قدم اول برای ملی کردن نفت اساسنامه شرکت ملی نفت ایران است که باید تصویب بکنیم (صدرزاده - لایحه زندانیان را هم بفرمایید) قانون بخشودگی زندانیان داریم، راجع به این اسکناس صحبت داریم خیلی چیزها داریم آزادی میادین که مجلس سنا تصویب کرده که هر روز مردم را به یک گوشه میدان‌ها می‌کشند قصاب را چه به سرش در می‌آورند در هیچ کجای دنیا تعیین نرخ با دولت نیست بسته به عرض و تقاضا است شما میدان را آزاد بگذارید کسب را آزاد بگذارید گوشت والله می‌شود ۷ ریال (دکتر طبا - اگر نشد چی؟) می‌شود عرضه و تقاضا است آقای دکتر شما که اروپا بوده‌اید هر روز ۵۰۰ هزار تومان می‌گیرند ۲۰۰ هزار تومان می‌گیرند (رئیس - آقای امامی از موضوع خارج نشوید) بنابراین مقصودم این است که مردم را آزاد بگذارید آنها خودشان می‌گیرند می‌کشند آزاد هستند استدعا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایید که این دو سه ماده امروز تصویب بشود هی پیشنهاد ندهید اینها قلم به قلم در هیئت رئیسه مطرح شده ۶، ۷ ماه مطالعه کردیم و بعد تقدیم کردیم استدعا می‌کنم تصویب بفرمایید تا به کارهای لازم‌تری برسیم.
رئیس - آقای مهدی ارباب مخالفید؟
مهدی ارباب - خیر مخالفتی ندارم.
رئیس - آقای کشاورزصدر (گفته شد: نیستند) مخالف و موافق صحبت کرده‌اند و دیگر کسی هم اجازه نخواسته است (فقیه‌زاده - بنده پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌کنم) چون کسی اجازه نخواسته است کفایت مذاکرات دیگر مورد ندارد و پیشنهادی هم راجع به این ماده نرسیده است بنابراین رأی گرفته می‌شود.
رأی گرفته می‌شود به ماده ششم آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
چهار ماده بیشتر باقی نیست چیز مهمی هم نیست خواهش می‌کنم آقایان بیرون تشریف نبرند ماده هفتم مطرح است.
(ماده هفتم به شرح ذیل قرائت شد)
ماده هفتم - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ سیصد هزار ریال به رسم وام برای سرمایه صندوق تعاون کارکنان مجلس در وجه کارپردازی مجلس بپردازد و با دویست هزار ریال تتمه وام سابق (موضوع ماده هفتم قانون بودجه سال ۱۳۲۶ مجلس) پنج ساله به پنج قسط از سال ۱۳۳۰ در آخر هر سال از محل صندوق نام برده مسترد دارد.
رئیس - آقای کشاروزصدر
کشاورزصدر - بنده یک تذکر کوچکی دارم نه به عنوان مخالف، اینجا نوشته شده است کارکنان مجلس ممکن است این کلمه اطلاق به کارمندان تنها بشود این قسمت مال کارگران هم هست.
رئیس - این قسمت مال کارمندان و کارکنان جزء است. کارگران صندوق علیحده‌ای دارند.
امامی‌اهری - کارگران علیحده دارند
رئیس - بلی برای کارمندان و کارکنان جزء مجلس است، آقایانی که با ماده موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، ماده هشتم قرائت می‌شود.
(ماده هشتم به شرح زیر قرائت شد)
ماده هشتم - به کارپردازی مجلس اجازه داده می‌شود ماهی یک هزار و پانصد ریال از اول سال ۳۰ به رسم وظیفه در وجه وراث دو نفر سرباز متوفی در مجلس بالمناصفه مادام که بر طبق قانون ذی حق می‌باشند بپردازد.
رئیس - مخالفی نیست؟
نمایندگان - همه موافقند.
رئیس - مخالفی در این ماده نیست (گفته شد - خیر)
فرهودی - بنده یک توضیحی دارم.
رئیس - بفرمایید.
فرهودی - عرض کنم که عبارت یک قدری نارسا نوشته شده است دو سرباز متوفی در مجلس آقایان توضیح بدهند تا روشن شود.
رئیس - آقایان مسبوق هستند که دو نفر سرباز در آب انبار افتادند و فوت شدند به این جهت نوشته شده متوفی آقایانی که با این ماده موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده نهم قرائت می‌شود:
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده نهم به کار پردازی مجلس اجازه داده می‌شود مبلغ دوازده میلیون ریال درآمد پیش‌بینی شده اداره چاپخانه مجلس و باغ بهارستان و مبلغ ۳ میلیون و پانصد هزار ریال درآمد پیش‌بینی شده اداره روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی را در سال ۱۳۳۰ وصول و به خزانه‌داری کل ایصال دارد.
رئیس - با ماده نهم کسی مخالف نیست؟ (گفته شد - خیر)
آقایانی با ماده نهم موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده دهم قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده دهم - استخدام کارمند جدید در سال ۱۳۳۰ (به استثنای ۴ نفر) کارمند جدید ممنوع و ماده سوم متمم قانون بودجه سال ۳۲۹ به قوت خود باقی است.
رئیس - مخالفی نیست؟
دکتر طبا - راجع به این ۴ نفر یک توضیحی بدهید.
رئیس - این ۴ نفر برای ادارات مجلس مورد لزوم است.
فولادوند - در ماده ده بودجه مجلس راجع به استخدام ۴ نفر کارمند جدید در سال ۱۳۳۰ آقای صفوی پیشنهاد فرموده‌اند یک از ۴ نفر مورد احتیاج آقای سعید ساعی فرزند مرحوم مهدی ساعی که پدرش سال‌های سال کارمند مجلس بوده است استخدام کنند (شوشتری - جزو ۴ نفر است)
اورنگ - موافقم.
رئیس - این کار هیئت رئیسه است و خودش این کار را می‌کند و در نظر گرفته‌اند، دیگر پیشنهادی نیست آقایانی که با ماده دهم موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
یکی دو ماده الحاقیه هم هست که مطرح می‌شود، پیشنهاد آقای دکتر کاظمی و آقای محمدعلی مسعودی قرائت می‌شود:
(به شرح ذیل خوانده شد)
به کارپردازی مجلس اجازه داده می‌شود نسبت به هشت نفر کارمندان فعلی مجلس شورای ملی برابر اسامی پیوست که قبلاً در ردیف خدمتگزاران جزء بوده‌اند مشمول ماده یک مواد سه گانه مربوط به قانون بودجه سال ۲۹ مجلس شورای ملی می‌شوند و احکام آنان را اصلاح و ابلاغ نمایند.
رئیس - آقای مسعودی
محمدعلی مسعودی - سال گذشته یک ماده‌ای در بودجه مجلس گذاشته که تصویب شده بنده هم ماده را می‌خوانم می‌خواهم عرض کنم تقاضایی که نسبت به آن هشت نفر شده چیز تازه‌ای نیست این عطف به ماده‌ای است که در سال گذشته از تصویب مجلس گذشته است ماده ۱ ماده‌ای است که گذشته است سوابق خدمت کارمندان مجلس شورای ملی در قسمت فنی چاپخانه مجلس جزو سنین خدمت رسمی آنان محسوب و مشمول کلیه مقررات و قوانین استخدامی می‌باشند. این هشت نفری را هم که بنده پیشنهاد کردم اشخاصی هستند که پدران‌شان در مشروطیت خدمات به سزایی کرده‌اند من باب نمونه دو سه نفر را اسم می‌برم آقایان کدخدازاده‌ها اینها پسرهای مشهدی باقر بقال وکیل دوره اول مجلس که در تهران حقیقتاً به شرافت و پاکدامنی معروف بوده و می‌باشند و دیگر از اینها اولاد آقای بهبهانی است که ایشان هم از شهدای مشروطیت هستند بنده توضیح بیشتری نمی‌دهم.
بعضی از نمایندگان - موافقیم رأی بگیرید.
رئیس - آقای دکتر طبا.
دکتر طبا - بنده با پیشنهاد مخالف نیستم ولی با رأی گرفتن مخافم چون توضیحات آقای مسعودی بنده را قانع نکرد حقیقت این است که بنده متوجه نشدم که این پیشنهاد مربوط به چیست (اورنگ - تشریف بیاورید اینجا عرض کنم) اجازه بدهید بودجه مجلس با بودجه کشوری فرق ندارد کارمندان مجلس هم در حقیقت مثل کارمندان کشوری هستند و باید با آنها یکسان باشند اگر ما بخواهیم استثنایی قائل بشویم بدانیم چه استثنایی و به چه موضوعی باید رأی بدهیم و بنده نمی‌توانم آنجا بیایم و خصوصی روشن بشوم ولی آقایان خواهش دارم که بیایند اینجا توضیح بدهند که این مربوط به چیست.
رئیس - آقای امامی اهری
امامی اهری - سال گذشته موقعی که بودجه سال ۲۹ مطرح بود ماده واحده‌ای گذشته این ماده واحده را اگر توجه بفرمایید می‌خوانم سوابق خدمت کارمندان مجلس شورای ملی در قسمت فنی چاپخانه مجلس جزء سنین خدمت رسمی آنان محسوب و مشمول کلیه مقررات و قوانین استخدامی می‌باشد یعنی برای یک عده کارگر چاپخانه که در آنجا کارگر فنی بوده‌اند آمدند یک ماده‌ای گذراندند که سوابق خدمت آنها در قسمت کارهای فنی مشمول مقررات استخدامی و جزء سنین خدمت آنها محسوب بشوند این هشت نفر کارمند فعلی که الآن کارمند رسمی هستند و مستخدم رتبه دارند اینها می‌گویند که ما چند سال مستخدم جزء بوده‌ایم ۸ سال ۱۰ سال مستخدم جزء بوده‌اند خدمت کرده‌اند. بعداً رفته‌اند زحمت کشیده‌اند تصدیق گرفته‌اند و آن شرایط لازم برای احراز مقام مستخدم رسمی بودن را به دست آورده‌اند لذا تقاضا شده که در این قسمت هم مانند کارگرهای فنی درباره آنها منظور بشود این مانعی ندارد (دکتر طبا - اسم آنها را بخوانید) در پیشنهادشان هست که کارمندان فعلی مجلس که سوابق در قسمت استخدامی جزء دارد آن قسمت جزو سنین خدمت رسمی آنها محسوب بشود بنده با اساس امر مخالف بودم ولی در گذشته تصویب کردیم بنابراین دیگر مورد ندارد با اینها مخالفت بشود و بنده به نوبه خودم از لحاظ کارپردازی موافقت می‌کنم از نقطه‌نظر این که این ماده واحده گذشته و با دیگران این عمل شده دیگر مورد ندارد که درباره اینها عمل نشود.
نمایندگان - رأی، رأی.
اورنگ - رأی بگیرید به پیشنهاد
رئیس - خودم مواظبم
دکتر معظمی - بنده یک عرض اصولی دارم.
رئیس - بفرمایید
دکتر معظمی - یک عرض اصولی داشتم و آن عبارت از این بوده است که هیئت رئیسه واقعاً برای رسیدگی به کارهای مستخدمین اعضای مجلس است و اگر این رویه برقرار شود که در راهرو هر کس برود متوسل بشود به یک عده از آقایان نمایندگان بعد یک پیشنهادی داده شود این کار از نظر مقام مجلس صلاح نیست زیرا تشویق و تنبیه مستخدمین مجلس شورای ملی از وظایف خاص مقام ریاست است و اگر تبعیضی هم نسبت به مستخدمین شده است بنده عرض می‌کنم راهش این نیست و اگر مخالفتی می‌کنم با این عده نیست و شاید حق هم با آنها باشد برای این است که هر تشویق نسبت به کارمندان مجلس می‌شود می‌بایستی از مجرای هیئت رئیسه پیشنهاد شود برای این که واقعاً دچار این قسمت‌ها نشویم و قبلاً رسیدگی کرده باشیم ولی راجع به وضع اینها البته اگر مقام ریاست و آقایان رسیدگی کردند دیدند حق دارند مخالفتی ندارم.
رئیس - از نظر آیین‌نامه مانعی ندارد که نماینده‌ای پیشنهاد کند حال یک پیشنهادی هم از آقای نورالدین امامی رسیده است که قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم نام محسن پوررضا و حسن شاه‌میر هم ضمیمه آن هشت نفر بشود.
نورالدین امامی
رئیس - آقای نورالدین امامی
نورالدین امامی - فقط این صادق خان نیست ایشان رتبه‌دار برادر صادق خان است به آن هشت نفر که صورتش خوانده شد باید اینها هم اضافه بشوند این شاه‌میر کسی است که نمرات آقایان نمایندگان را در موقع ورود به جلسه می‌اندازد و این شخص ۵۰ سال است ۴۰ سال است پشت درب این اطاق خدمت می‌کند و بنده همیشه اسمش را جنی گذاشته‌ام و پوررضا هم ۲۹ سال است در اداره حسابداری تحصیل‌دار است یعنی می‌رود بانک ملی عایدات را تحویل می‌دهد و بر می‌گردد و حالا بنده عرضی ندارم اگر بنا باشد آقایان به آن ۸ نفر رأی بدهید نسبت به این دو نفر هم رأی بدهید و اگر بر آنها مقدم نباشند عقب‌تر نیستند استدعا می‌کنم که آقایان موافقت بفرمایید که این دو نفر هم جزو آنها از این موضوع استفاده کنند و مقصود از استفاده از حقوق تقاعد است عرض کردم اکثرشان پیر شده‌اند ناچار باید متقاعد شوند و خودشان و عائله‌شان هم از حقوق تقاعد استفاده بکنند این است که چون آخر وقت است آخر ساعت است در حقیقت عیدی داده شود یک قدمی هم برای عائله اینها برداریم به سلامتی.
رئیس - آقای شوشتری
شوشتری - برای روشن شدن ذهن جناب آقای دکتر طبا و برای رفع اشکالی که جناب آقای دکتر معظمی فرمودند این مطلب صحیح است که جلوی وکیل را می‌گیرند ولی این موضوع هشت نفر و یک نفر دیگر که آنهم یک نفر دیگر از آقایان پیشنهاد داده بودند اینجا آن روز بعد از مذاکرات بنده استعلام کردم از جناب آقای امامی‌اهری که اینها سواد دارند رفتم تحقیق کردم دیدم که اینها با توضیحی که دادند و سوابق ممتدی دارند و حالا به سن تقاعد رسیده‌اند و هیئت رئیسه هم از این موضوع مستحضر است و این یک کمکی بوده نسبت به چند نفر که آقایان وکلا پیشنهاد می‌کنند و از یک طرف فکر کردم که این پیشنهاد پیشنهاد خرج می‌شود یا نه وقتی که رسیدگی کردم دیدم با وضعیت حقوقی که الآن می‌گیرند ابداً خرجی بر بودجه اضافه نمی‌شود ضمناً یک عده مستخدمی که بیست و پنج شش سال خدمت کرده‌اند همان طور که عرض کردم یک جایزه‌ای است وقتی که شما می‌آیید تصویب نامه می‌گذرانید ۶۰ هزار نفر را مطابق آن رتبه ۸ و ۹ می‌کند انصاف نیست در مجلس ده یازده نفر مؤدب خدمتگزار حقشان را ندهیم از این جهت استدعا می‌کنم تصویب فرمایید این اشخاصی که پیشنهاد شده است و خرجی هم ابداً تعلق نمی‌گیرد اگر به اینها رتبه بدهند تطبیق می‌کند با حقوق آنها مثلاً این آقای فتی هم که پیشنهاد کرده‌اند همان حال را دارند حقوقی که می‌گیرد تبدیل به کارمند رسمی می‌شود و همه یک کاسه می‌شوند.
رئیس - این پیشنهاد هم که از طرف آقای ملک‌مدنی و آقای ناظرزاده کرمانی است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده الحاقیه - نظر به خدماتی که آقای احمدعلی فتی خدمتگزار مجلس شورای ملی در واقعه ۱۷ آذر ۲۳ انجام داده است نامبرده مشمول قانون استخدام کارمندان اداری مجلس می‌شود لذا به مأخذ آخرین حقوق فعلی پایه کارمندی برای او منظور و از آغاز آبان ماه ۱۳۳۰ بهره‌مند خواهد شد.
ملک‌مدنی - ناظرزاده
رئیس - آقای ملک مدنی (گفته شد نیستند) آقای ناظرزاده.
ناظرزاده - این پیشنهاد توضیح زیادی لازم ندارد گویا در واقعه ۱۷ آذر ۲۳ (شوشتری - گویا ندارد محقق است) به این مرد لطمه‌ای وارد آمده است که گوشش کر شده است و بعداً نتوانسته است که همان خدمت تلفنچی گری را انجام بدهد حالا اینجا پیشنهاد شده است که برای این شخص مثل افراد دیگر پایه‌اش را به مأخذ آخرین حقوق او بدهند تبدیل بکنند.
دکتر طبا - این پیشنهاد را هم قرائت بفرمایید برای آقای وجدی و آقای مشایخی است.
رئیس - آقای رضوی شیرازی بفرمایید.
رضوی - این جریانی که هست یعنی مجلس شورای ملی می‌خواهد ماده بگذراند یعنی تشویق کند که به این اشخاص به مأخذ یعنی تشویق کند که به ان اشخاص به مأخذ آخرین حقوق‌شان پایه و رتبه بدهند به این شرح که خوانده شد اگر بخواهید بگذرانید بنده مخالفم زیرا که این کار هم مقدمات لازم دارد و هم چیز دیگر به این جهت است که بنده خواستم خواهش کنم اگر موافقت بفرمایید به صورت کلی برای ۱۱ نفر از آقایان موافقت کنید و دیگر اسم شخصی و خصوصیت و خدمت اشخاص این صحیح نیست زیرا چیزی را که مجلس تصدیق می‌کند باید با تحقیق کامل باشد.
رئیس - اینجا یک دفعه دیگر توضیح داده می‌شود با این ماده الحاقیه‌ای که پیشنهاد شده خرجی تعلق نمی‌گیرد آنچه که حقوق می‌گیرند بر طبق همان حقوق پایه داده می‌شود و تطبیق می‌شود با آن پایه بنابراین ۱۱ نفر می‌شوند که این اشخاص مستخدم هستند یعنی مستخدم جزء هستند و مطابق حقوق‌شان پایه داده می‌شود.
ماده الحاقیه نسبت به یازده نفر یک جا خوانده می‌شود و رأی می‌گیریم.
(این طور خوانده شد)
ماده ۱۱ - به کارپررازی مجلس اجازه داده می‌شود یازده نفر کارمندان فعلی مجلس شورای ملی را (برابر اسامی زیر) که قبلاً در ردیف خدمتگزاران جزء بوده‌اند مشمول ماده ۱ مواد ۳ گانه مربوط به قانون بودجه سال ۱۳۲۹ مجلس شورای ملی قرار داده احکام آنان را اصلاح و ابلاغ نمایند.
۱ - محمدصادق کدخدازاده ۲ - علی‌نقی شرفی ۳ - محمد کدخدازاده ۴ - مرتضی پارسافر ۵ - محمدعلی نجفیان ۶ - محمد احمدی ۷ - فخرالدین بهبهانی ۸ - سیدمهدی کوچکی ۹ - محسن پوررضا ۱۰ - حسن شاه‌میر ۱۱ - احمدعلی فتی. آقایانی که با این ماده الحاقیه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، ماده الحاقیه دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
به کارپردازی مجلس شورای ملی اجازه داده می‌شود که خدمات موظف و غیر موظف آقای دکتر اسدی پزشک بهداری مجلس شورای ملی را طبق اسناد موجوده جزو سابقه خدمت محسوب نمایند. و پایه استحقاقی ایشان را معین کنند. دکتر کاسمی و جمعی دیگر.
رئیس - آن را بگذارید بعد در هیئت رئیسه مذاکره شود.
معدل - اینها را بگذارید هیئت رئیسه مداخله کند
رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
اینجانب پیشنها می‌نمایم ماده الحاقیه زیر به قانون بودجه مجلس شورای ملی اضافه شود،
ماده الحاقیه - منظور از کلمه وکلا مصرح در اصل ۳۲ متمم قانون اساسی اعم است از نمایندگان مجلس شورای ملی و نمایندگان مجلس سنا و مشاغل موظف دولتی که طبق اصل مزبور قبول آنها از طرف نمایندگان مجلس شورای ملی موجب انفصال از عضویت مجلس شورا می‌شود قبول همان مشاغل از طرف نمایندگان مجلس سنا نیز موجب انفصال از عضویت مجلس سنا خواهد بود.
دکتر کیان.
رئیس - آقای دکتر کیان توضیح بدهید. ولی جایش در بودجه مجلس نیست.
دکتر کیان - منظور بنده از این پیشنهاد این است که یک بحث مفصلی مدت‌ها است از اول این دوره تاکنون در جریان است که آیا نمایندگان مجلس سنا می‌توانند به مشاغلی که طبق اصل ۳۲ متمم قانون اساسی برای نمایندگان مجلس شورای ملی ممنوع است اشتغال بورزند یا خیر خود مجلس سنا در یکی از جلسات خود این تصمیم را گرفته و تشخیص داد که نمایندگان مجلس سنا هم نمی‌توانند به آن مشاغل که اصل ۳۲ متمم قانون اساسی برای نمایندگان شورا ممنوع نموده اشتغال بورزند ولی این یک ایرادی داشته است در مجلس سنا یعنی اولاً اگر به عنوان تفسیر اصل ۳۲ باشد این از وظایف مجلس شورای ملی است نه مجلس سنا و اگر به عنوان اصلاح ماده ۳۸ نظامنامه مجلس سنا این تصمیم را گرفته‌اند باز هم آیین‌نامه مجس سنا اصلاح و وضعش طبق اصل قانون اساسی از وظایف مجلس شورای ملی است لذا اگر به صورت قانون و آیین‌نامه باشد آن هم باز از وظایف مجلس شورای ملی است این است که بنده برای این که این موضوع حل بشود و رفع این اشتباه به کلی بشود این ماده را پیشنهاد کردم و منظور این است که فقط گفته شود اصل سی و دو متمم قانون اساسی که می‌گوید مشاغلی موظف اگر نمایندگان مجلس می‌خواهند قبول کنند اینها از خدمت در مجلس شورای ملی و از عضویت مجلس مستعفی هستند این امر شامل نمایندگان مجلس سنا هم هست و تفسیر این عبارت این است که کلمه وکلا مندرج در اصل ۳۲ قانون اساسی اعم است از نمایندگان مجلس شورا و سنا این را اگر آقایان تفسیر بفرمایند رفع این ابهام شده است (صحیح است) و به قانون هم از مجرای خودش عمل شده است.
شوشتری - اجازه بفرمایید.
رئیس - این مربوط به کار بودجه مجلس نیست این بحث صحیح است ولی الآن در بودجه مجلس وارد نیست به علاوه جریان تفسیر قوانین تشریفات آن مثل تصویب قوانین است آقای کشاورزی‌صدر هم پیشنهاد داده‌اند که مربوط به بودجه مجلس نیست.
کشاورزصدر - خیر قربان وارد است
(پیشنهاد به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم آگهی‌های دولتی مانند سابق به عموم جراید داده شود و انحصار به روزنامه رسمی‌نداشته باشد.
رئیس - الآن هم در جراید ملاحظه بکنید می‌بینید همین طور عمل می‌شود. چون گمان می‌کنم برای رأی، اکثریت کافی نباشد اعلام رأی می‌شود نسبت به بودجه مجلس شورای ملی و ضمناً این را به عرض آقایان برسانم که سابق بودجه مجلس به این مرحله که می‌رسید برای نظر مشورتی به مجلس سنا فرستاده می‌شد پارسال هم این طور شد ولی دیگر بودجه خود مجلس نباید به مجلس سنا برود (جمعی از نمایندگان - صحیح است)
صفایی - در بودجه مجلس یک قسمت استخدامی ضمیمه‌اش شده است تنها بودجه مجلس نیست.
رئیس - قسمت استخدامی ندارد مربوط به تبدیل رتبه کارکنان خود مجلس است.
۵ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه.
رئیس - فعلاً مجلس ختم می‌شود و اعلام رأی هم نسبت به بودجه مجلس شده برای جلسه آینده روز سه‌شنبه رأی گرفته می‌شود.
(مجلس یک ساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت
اخبار مجلس
گزارش کمیسیون‌ها
گزارش از کمیسون بودجه به مجلس شورای ملی
چند فقره لایحه که از طرف دولت فعلی راجع به برقراری وظیفه درباره وراث بعضی از کارمندان دولت که از نظر تقاعد مشمول قانون نبوده‌اند و یا مشمول بوده ولی حقوقی که به وراث تعلق می‌گرفته کافی برای امرار معاش آنها نبوده است و یا آن مأمورین خدمات ذیقیمتی برای کشور نموده و دولت خواسته است از خدمات آنها با برقراری مستمری برای وراث مشارالیهم قدردانی نموده باشد و همچنین چند فقره لایحه مستمری که در دولت‌های گذشته به مجلس تقدیم شده و دولت فعلی آنها را تأیید نموده است در کمیسیون بودجه با حضور آقای معاون وزارت دارایی مطرح گردید با توضیحاتی که از طرف نماینده دولت داده شد مواد پیشنهادی دولت تصویب و اینک گزارش آنها را تحت ماده واحده زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌نمایند.
ماده واحده - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود وظیفه وراث اشخاص ذیل را:
الف - ماهی یک هزار ریال وظیفه بانو ایران غفاری دختر مرحوم کمال‌الملک که به علت ازدواج ۲۵ روزه قطع گردیده از تاریخ ۱۵/ ۷/ ۲۷ (تاریخ تفریق) مادام که شوهر اختیار ننموده است.
ب - ماهی شش هزار ریال به عنوان هزینه تحصیل درباره (فرهاد و بهرام) دو نفر فرزندان مرحوم دکتر عبدالحمید اعظم‌زنگنه استاد دانشگاه و وزیر اسبق وزارت فرنگ متساویاً (علاوه از مبلغی که از صندوق بازنشستگی به بازماندگان آن مرحوم تعلق می‌گیرد) مادام که به تحصیل اشتغال دارند از محل بودجه وزارت فرهنگ و از تاریخ اول فروردین ۳۳۰
ج - ماهی یک هزار ریال وظیفه درباره وراث مرحوم سرهنگ ۲ محمود متین از تاریخ اول فروردین ۳۳۰ و از محل بودجه شهربانی کل کشور.
د - ماهی هفت هزار و دویست و نود ریال درباره سه نفر فرزند مرحوم دکتر محمدعلی شهید نورایی استاد سابق دانشگاه تهران و مستشار اقتصادی سابق دولت در اروپای غربی از تاریخ فوت متساویاً به نام خرج تحصیل مادام که به تحصیل اشتغال دارند از محل اعتبار بودجه وزارت فرهنگ.
ه - ماهی شش هزار و هشتصد و چهل ریال درباره چهار نفر وراث مرحوم محمدعلی عظیمی کارمند سابق وزارت فرهنگ به شرح ذیل:
۱ - بانو بدرالشریعه عظیمی همسر کارمند متوفی
۲ - سیروس و ناهید و زهره عظیمی فرزندان کارمند متوفی
از تاریخ ۱۸ تیر ماه ۳۳۰ مادام که فرزندان آن مرحوم به تحصیل اشتغال دارند و عیال و دختران آن مرحوم مادام که شوهر نکرده‌اند از محل اعتبار بودجه وزارت فرهنگ.
و - ماهی چهار هزار و هفتصد و سی و پنج ریال وظیفه از اول فروردین ۳۳۰ درباره وراث مرحوم محمدعلی ملک کارمند سابق دفتر نخست‌وزیری از محل اعتبار شهریه و مستمریات.
ز - ماهی سه هزار ریال درباره ورثه محروم محمدسادات دربندی کارمند سابق اداره تلگراف بی‌سیم پهلوی که در تاریخ ۲۲ شهریور ۲۹ بر اثر سقوط هواپیما در نزدیکی کرج سوخته است از تاریخ فوت از محل بودجه وزارت پست و تلگراف و تلفن.
ح - ماهی یک هزار و یکصد و ده ریال درباره وراث مرحوم احمد روغن‌کشان پیک اداره پست تهران که در قطار راه آهن مسموم و مقتول گردیده از تاریخ فوت و از محل اعتبار بودجه وزارت پست و تلگراف و تلفن
از محل اعتبار که در هر یک از بندها ذکر گردیده و از تاریخ‌های مذکور فوق برقرار و طبق مقررات پرداخت نماید.
مخبر کمیسیون بودجه فرهودی
گزارش از کمیسون کار به مجلس شورای ملی
کمیسیون کار با حضور آقای وزیر کار به لایحه دولت راجع به کارگران مسلول رسیدگی نموده با توجه به پشنهادات آقایان نمایندگان در مجلس لایحه دولت را به شرح زیر اصلاح و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:
ماده ۱ - از تاریخ تصویب این قانون کلیه کارفرمایان مؤسسات اقتصادی - بازرگانی - صنعتی - معدنی - باربری - راه - راه آهن و به طور کلی هر مؤسسه‌ای که مشمول مقررات قانون کار می‌شود مکلف‌اند علاوه بر چهار در صد مندرجه در ماده ۱۶ قانون کار معادل یک در صد دستمزد و مزایای نقدی کارگران خود را به منظور حمایت و معالجه کارگران مسلول و ترتیب نگاهداری از آنها به صندوق تعاون و بیمه کارگران بپردازند.
تبصره ۱ - وزارتین کار و دادگستری آیین‌نامه‌ای برای اجرای این قانون و وزارت کار آیین‌نامه‌های مربوط به اجرای قانون کار را تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران به مورد اجرا خواهد گذاشت.
تبصره ۲ - برای اجرای ماده ۱۶ قانون کار شرکت سهامی بیمه ایران مکلف است کلیه وجوهی که از محل حقوق کارگران کشور تا به حال دریافت داشته است بعد از وضع آنچه تا به حال به مصرف هزینه اداری و معالجه کارگران رسانیده است باقیمانده را اعم از آن که به حساب سود خالص و یا به حساب اندوخته برده باشند تدریجاً در مدت یک سال و نیم به صندوق تعاون و بیمه کارگران برای ایجاد بیمارستان و مؤسسات بهداشتی و امور تعاونی کارگران تأدیه نماید.
تبصره ۳ - دولت مکلف است در ظرف دو ماه قانونی برای جلوگیری از ابتلا به مرض سل و درمان آن در تمام کشور تهیه و تقدیم مجلس شورای ملی نماید
ماده ۲ - عدم تأدیه و تأخیر پرداخت یک در صد مذکور درماده یک در موعد مقرر مستلزم پرداخت جریمه‌ای معادل دو برابر مبلغ اصل و در صورت تکرار معادل چهار برابر مبلغ اصل در هر مورد خواهد بود که به نفع صندوق تعاون و بیمه کارگران اخذ و محسوب خواهد شد و به علاوه متخلف باید کلیه هزینه درمان و خسارات وارده به کارگر را بپردازد.
ماده ۳ - از این تاریخ وزارت کار وزارت امور اجتماعی و کار نامیده می‌شود
ماده ۴ - وزارت امور اجتماعی و کار مأمور اجرای این قانون خواهد بود
مخبر کمیسیون امور اجتماعی و کار - کشاورزصدر
گزارش کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون از نظام با حضور نماینده دولت به لایحه بخشودگی جرائم و فراریان نظام وظیفه رسیدگی نموده لایحه مزبور را با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید
ماده واحده - کلیه جرائم قانونی که از لحاظ غیبت و فرار از خدمت تا تاریخ اول آبان ماه ۱۳۳۰ به مشمولین نظام وظیفه تعلق می‌گرفته با رعایت تبصره‌های زیر بخشوده می‌شود
تبصره ۱ - غایبین و فراریان طبقاتی که طبق فرمان همایونی به استناد ماده ۲۶ قانون اصلاحی نظام وظیفه مصوب اسفند ماه ۱۳۲۷ معاف می‌شوند احتیاجی به مراجعه به مناطق و حوزه‌ها برای روشن شدن وضعیت خود نخواهند داشت.
تبصره ۲ - غایبین طبقاتی که به شرح تبصره بالا فرمان معافیت آنها صادر نشده است ۱۳۰۵ - ۱۳۰۶ - ۱۳۰۷ - ۱۳۰۸ - ۱۳۰۹ - ۱۳۱۰ در صورتی می‌توانند از مزایای این قانون بهره‌مند شوند که از تاریخ اول آبان ماه ۱۳۳۰ تا تاریخ یکم فروردین ماه ۱۳۳۱ به حوزه‌های سربازگیری مربوطه مراجعه و وضعیت قانونی خود را روشن نمایند.
تبصره ۳ - فراریان طبقات مذکوره در تبصره ۲ چنانچه از تاریخ اول آبان ماه ۱۳۳۰ الی مدت شش ماه خود را به قسمت‌های مربوطه معرفی نمایند از مجازات مقرره معاف و مدت خدمت قبل آنها نیز جزو خدمت زیر پرچم محسوب خواهد شد.
تبصره ۴ - در صورت لزوم مدت معینه در تبصره ۳ به فرمان شاهانه حداکثر تا مدت ۶ ماه تمدید خواهد شد.
تبصره ۵ - مشمولینی که به علت فرار و یا غیبت طبق مقررات قانون نظام وظیفه به اضافه خدمت محکومیت حاصل و فعلاً مشغول انجام خدمت زیر پرچم می‌باشند از مجازات مقرره معاف خواهند بود.
هر یک از قوانین که با مقررات این قانون مغایرت داشته باشد بلا اثر خواهد بود.
مخبر کمیسیون نظام - فقیه‌زاده
سؤالات نمایندگان
ریاست محترم شورای ملی
نظر به این که مقام استاد بالاترین مقامی است که بشر متمدن باید محترم شمارد و نظر به این که اگر آزادی برای قضات و اساتید و نمایندگان در اظهار عقیده نباشد و تحت فشار و تهدید و تطمیع نظریه بدهند ریشه تعلیم و تربیت و عدالت فاسد شده به جای سعادت باید منتظر همه گونه مفاسد اجتماعی بود و نظر به این که روز چهارشنبه ۳۰/ ۸/ ۸ جمعی از اشرار به لباس دانشجو در دانشسرای عالی رفتار خارج از اصول انسانیتی نموده تا منجر به استعفای چند نفر از اساتید شده است توقع دارم از طرف مقام ریاست به وزارت کشور دستور داده شود که زودتر برای جواب مطالب ذیل در مجلس حاضر شوند.
اول - قوای پلیس و انتظامی آیا از جریان مطلع شده یا خیر؟
دوم - چه اقدام شده و چه مجازاتی برای مرتکبین در نظر گرفته شده است که دیگران در موقع انجام وظیفه اطمینان به آزادی در اظهار عقیده داشته باشند.
سوم - برای جبران رفتار وحشیانه نسبت به آقایان اساتید که منجر به استعفای آنها شده است چه اقدامی شده که دستگاه عالی فرهنگی تعطیل نباشد.
حائری‌زاده
ریاست محترم مجلس شورای ملی
متمنی است به جناب آقای امیر علایی
وزیر کشور اطلاع دهید برای جواب سؤال ذیل فوری در مجلس حاضر شوند
سؤال - با اقرار صریحی که رئیس شهربانی در مقابل خبرنگار اطلاعات نموده است در وجود داشتن هزار نفر اشخاص مسلح غیر دانشجو در تظاهرات روز سه‌شنبه و اعلامیه قبلی که مانع از تظاهرات شده بودند علت این که اشخاص مسلح تحت تعقیب درنیامده و اجازه تظاهر هم داده شده است چه بوده و آیا دولت با این ترتیب در آتیه موفق به جلوگیری از این قبیل اتفاقات و مسلط بر اوضاع خواهد بود یا خیر توضیح کافی داده شود.
سعید مهدوی - نماینده مشهد
ریاست محترم مجلس شورای ملی
مستدعی است دستور فرمایید جناب آقای نریمان وزیر دارایی در مجلس حاضر شده و به سؤالات اینجانب که ذیلاً درج می‌شود پاسخ دهند.
۱ - اضافه درآمدی که در نتیجه افزایش نرخ سیگار و توتون نسبت به مدت متشابه در سال گذشته نصیب دولت شده به چه مبلغ بالغ و آیا در موقع افزایش نرخ میزان موجودی سیگارها در کلیه نقاط کشور تعیین و تشخیص شده است یا نه و همچنین میزان فروش سه روزه آخر مدتی که بعد از آن قیمت دخانیات ترقی داده شده نسبت به سه روزه هفته و یا ماه قبل تفاوتی داشته یا نه
۲ - آیا ترقی عوارض گمرکی اتومبیل‌های سواری و اشیای برقی تأثیری در میزان صادارت ایران نخواهد داشت و از طرف دول صادر کننده کالاهای مزبور بنا به اصل قرارداد بازرگانی که با دولت ایران داشته‌اند واکنشی شده است یا خیر ضمناً اضافه درآمدی که از این جهت نصیب دولت شده است با مقایسه مدت متشابه معلوم فرمایند چه مبلغ است.
۳ - آیا مشکلات مالی و اقتصادی که منجر به صدور تصویبنامه‌های اخیر راجع به ترقی سیگار و کالاهای انحصاری و عوارض گمرکی اجناس شده و بالنیجه باعث ترقی اجناس و مایحتاج عمومی در بازار گردیده در شش ماهه اول سال جاری وجود داشته یا این که در زمان تصدی آقای نریمان وزیر دارایی ایجاد گردیده ضمناً از میزان ۱۴ میلیون لیره که طبق قانون از پشتوانه اسکناس به اختیار دولت گذاشته شده هنگام تصدی ایشان چه مبلغ موجود بوده؟
۴ - چه شده است مفاد تصویبنامه صادره دولت راجع به جمع آوری کلیه ماشین‌های دولتی و تقلیل حقوق کارمندان و قسمت‌های دیگر کلیتاً حتی در خود وزارت دارایی و قسمت‌های تابعه به موقع اجرا گذاشته نشده و مشکلاتی که در اجرای این تصویبنامه پیش آمد کرده است چیست؟
۵ - دکتر فرید لیپ‌نامی که گویا با بیگانگان هم ارتباط دارد چه کاره است و به چه دردی می‌خورد که از دخانیات ماهی ۲۵۰۰۰ ریال حقوق می‌گیرد.
موسی ثقةالاسلامی