تفاوت میان نسخههای «بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۲۳»
Bellavista (گفتگو | مشارکتها) جز (added Category:بیست و پنجمین سال شاهنشاهی محمدرضا شاه پهلوی آریامهر using HotCat) |
Bellavista (گفتگو | مشارکتها) |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
− | '''مجلس چهاردهم میدان کشمکشهای سیاسی گردید.'''<ref>[[مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم]]</ref> <ref>[[مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری چهاردهم]]</ref> | + | * '''مجلس چهاردهم میدان کشمکشهای سیاسی گردید.'''<ref>[[مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم]]</ref> <ref>[[مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری چهاردهم]]</ref> |
− | <ref>[[اشغال ایران به وسیله ارتش بریتانیا و شوروی#نخستوزیر مرتضی بیات (خواهرزاده محمد مصدق)|اشغال ایران به وسیله ارتش بریتانیا و شوروی کارشکنی های محمد مصدق در مجلس شورای ملی]]</ref> | + | <ref>[[نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم]]</ref> <ref>[[اشغال ایران به وسیله ارتش بریتانیا و شوروی#نخستوزیر مرتضی بیات (خواهرزاده محمد مصدق)|اشغال ایران به وسیله ارتش بریتانیا و شوروی کارشکنی های محمد مصدق در مجلس شورای ملی]]</ref> |
− | نپذیرفتن پیشنهاد امتیاز نفت شمال سبب افزایش انگیزههای سیاسی و فروپاشی دولت آن هنگام شد. | + | |
+ | * نپذیرفتن پیشنهاد امتیاز نفت شمال سبب افزایش انگیزههای سیاسی و فروپاشی دولت آن هنگام شد. | ||
خط ۲۲: | خط ۲۳: | ||
− | سال چهارم | + | سال چهارم شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی، سال ۱۳۲۳، سال ناآرامیهای پارلمانی و آشفتگیهای سیاسی بود. مجلس چهاردهم که انتخابات آن در کابینه سهیلی انجامشد، در پایان سال ۱۳۲۲ گشایش یافت. ولی چون از منطقه شمال که زیر نفوذ روسها بود، هفت تن وکیل حزب توده به مجلس راه یافتهبودند، و از سویی دستنشاندههای گوناگون با باورهای گوناگون در میان نمایندگان مجلس دیدهمیشد، از همان آغاز آشکار بود که مجلس میدان کشمکشها و درگیریها و تسویه حسابهای سیاسی شود. به ویژه اینکه متفقین هنوز در ایران بودند و هر کدام گروهی را پشتیبانی میکردند. |
− | + | انتخابات دوره چهاردهم مجلس شورای ملی زیر نظر ارتش شوروی و انگلستان انجام شد و این دو کشور استعماری نمایندگان دست چین شده خود را به مجلس شورای ملی فرستادند. در این انتخابات ۱۳۳ تن نماینده از سراسر ایران انتخاب شدند. محمد مصدق در مجلس چهاردهم گروهی به نام اقلیت را دور خود جمع کرد. واژه اقلیت برگردان واژه روسی منشویک است. منشویک یکی از فراکسیونهای سوسیال دموکرات حزب کارگر روسیه بود. در روز دوم گردهمایی حزب سوسیال دموکرات روسیه در لندن این حزب میان هواداران لنین و مخالفین لنین منشعب شد. هواداران لنین خود را بلشویک (Bolshevic) یا اکثریت و مخالفین خود را منشویک (Menshevik) یا اقلیت نامیدند. مصدق به وسیله گروه اقلیت در مجلس اوبستروکسیون راه انداخت، بدین معنا که هر گاه قانونی می باید تصویب می شد و یا نخستوزیری می باید رای اعتماد می گرفت، این گروه از نشست بیرون می رفتند و نشست را از اکثریت می انداختند. محمد مصدق برای ابستروکسیون به ۳۰ نفر نیاز داشت. نمایندگان اقلیت به سرکردگی محمد مصدق دست در دست نمایندگان حزب توده مجلس چهاردهم را به آشوب کشیدند. نام نمایندگان اقلیت به قرار زیر است: | |
− | با | + | ۱- محمد مصدق، تهران ۲- ابراهیم افخمی، زنجان ۳- غلامعلی فریور، تهران ۴- محمدرضا تهرانچی، تهران ۵- امیرنصرت اسکندری، تبریز ۶ – ابوالحسن صادقی، تبریز ۷ – فتحعلی ایپکچیان، تبریز ۸ – رضا حکمت (سردار فاخر)، شیراز ۹ – عزتالله بیات، اراک ۱۰ – موسی فتوحی، مراغه ۱۱ – میرصالح مظفرزاده، رشت ۱۲ – عبدالله معظمی، گلپایگان ۱۳ – غلامحسین رحیمیان، قوچان ۱۴ – جواد عامری، سمنان ۱۵ – حبیبالله درّی، درجز ۱۶ – محمد بهادری، اهر ۱۷ – محسن افشارصادقی، رضائیه ۱۸ – محمدولی فرمانفرمائیان، سراب ۱۹ – ابوالقاسم صدر قاضی، مهاباد ۲۰ – ابراهیم آشتیانی، ایوانکی ۲۱ – حمدالله ذکائی، خلخال ۲۲- مهدی عدل، مشکینشهر ۲۳- رضا رفیع (قائممقام)، گرگانرود ۲۴- حسن اکبر، فومنات ۲۵- داود طوسی، بجنورد ۲۶- محمد گرگانی، گنبد کاوس ۲۷ – اصغر پناهی، تبریز ۲۸ – منوچهر تیمورتاش، کاشمر ۲۹ – عباس تیموری، خوی ۳۰ – عبدالحمید زنگنه، کرمانشاه ۳۱ – خلیل فلسفی، گرگان ۳۲ - محسن افشارصادقی، رضائیه ۳۳ – اصغر سرتیپزاده، تبریز (این شخص پس از چندی از اقلیت بیرون رفت) |
+ | |||
+ | حزب توده بيست نامزد داشت و از اين بيست نفر با پشتیبانی شوروی هشت نفر به مجلس راه يافتند و فراکسيون حزب توده را تشکيل دادند. نمايندگان حزب توده در شمال ايران، در شهرهایی که در اشغال ارتش شوروی بود بيشترين آراء را به دست آوردند. نام هشت نفر نمایندگان حزب توده بدین قرار است :۱- اردشير آوانسيان نماينده ارامنه شمال، ۲- محمد پروين گنابادي نماينده سبزوار، ۳- عبدالصمد کامبخش نماينده قزوين، ۴- ايرج اسکندری نماينده ساری و تنکابن، ۵- رضا رادمنش نماينده لنگرود و لاهيجان، ۶- ولیالله شهاب فردوس نماينده فردوس، تون و طبس، ۷- فريدون کشاورز نماينده بندرپهلوی و ۸- تقی فداکار نماينده اصفهان بودند. | ||
+ | |||
+ | با پیشکشیدن اعتبارنامه نمایندگان در نخستین نشستهای مجلس شورای ملی، محمد مصدق که با اعتبارنامه سیدضیاءالدین مخالفت کردهبود، به گفتن سخنان تندی در دشمنی با سید پرداخت و سیدضیاءالدین نخستوزیر پیشین <ref>[[پروگرام کابینه سیدضیاالدین طباطبایی]]</ref> نیز در پاسخگویی کوتاه نیامد و کار بدانجا کشید که چندین نشست مجلس شورای ملی به ردوبدل اتهامات و شکافتن مشکلات گذشته سپری گشت. <ref>[[مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ اسفند ۱۳۲۲ نشست ۴]]</ref> سیدضیا همان کسی که در رکاب رضا خان میرپنج در شب سوم اسفند راهی تهران شدند<ref>[[کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹]]</ref> و کشور ایران را که قاجاریان تجزیه آن را دستینه کرده بودند <ref>[[قرارداد ۱۹۱۹ ایران و انگلیس]]</ref> را از نابودی و چنگال مغولان قاجار که بیش از 130 سال بر ایران چیره شده بودند رهایی بخشیدند. تا به امروز مغولان قاجار که ایران را چپاول کردند و مردم ایران را گرسنه و بیسواد و غارت شده در شپش و بسیاری از بیماریهای واگیردار گذاشتند، تا به امروز دست از ویران ساختن ایران و دشمنی با سامانه پهلوی برنداشتهاند. | ||
+ | |||
+ | با وجود این، تنها اعتبارنامه سیدجعفر پیشهوری سرسپرده شوروی و استالینیست، مدیر روزنامه "آژیر" که از تبریز به نمایندگی برگزیده شدهبود، از سوی مجلس چهاردهم پذیرفته نشد ولی دیگر اعتبارنامهها با جنجالهای فراوان پذیرفته شدند. | ||
'''بازخواست و اعلام جرم''' | '''بازخواست و اعلام جرم''' | ||
− | از همان تاریخ پیدابود که در دو سال آینده، مجلس شورای ملی کارزار برخورد سیاستهای گوناگون خواهدبود. چنانکه در سه ماهه نخست مجلس، دو بار دولت بازخواست شد و از سوی آقای فرخ اعلام جرمی بر ضد سهیلی نخستوزیر و تدین وزیر | + | از همان تاریخ پیدابود که در دو سال آینده، مجلس شورای ملی کارزار برخورد سیاستهای گوناگون خواهدبود. چنانکه در سه ماهه نخست مجلس، دو بار دولت بازخواست شد و از سوی آقای فرخ اعلام جرمی بر ضد علی سهیلی نخستوزیر و تدین وزیر کشور، به سبب سواستفاده در انتخابات دوره چهاردهم به مجلس داده شد که مجلس این درباره علی سهیلی را بیگناه شناخت اما تدین را به دادگستری واگذار نمود. |
'''میلسپو و اختیارات او ...''' | '''میلسپو و اختیارات او ...''' | ||
− | |||
− | + | در این زمان رفتهرفته نشانهای پیروزی متفقین پدیدارمیگشت. پروژه حمله بزرگ متفقین در پایان خردادماه سال ۱۳۲۳ به انجام رسید و دهها هزار سرباز انگلیسی و امریکایی زیر پشتیبانی بزرگترین نیروهای دریایی و هوایی تاریخ، از راه نرماندی به اروپا واردشدند و به ارتش آلمان شبیخون زدند. | |
+ | |||
+ | ولی در این هنگام که سایر کشورها در اندیشه روزگار صلح و بهرهبرداری از پیروزی بودند، بدبختانه کشور ایران دستخوش ناآرامیها و کشمکشها و آشفتگیهای سیاسی قرارداشت. در منطقه کردستان پارهای عشایر از سوی بیگانگان برانگیخته شده و سر به یاغیگری بلند کردهبودند، در آذربایجان پارهای تحریکات دیدهمیشد، در مرکز نیز کارشکنیهای محمد مصدق در مجلس شورای ملی، همه کار را فلج کردهبود. | ||
− | از جمله | + | از جمله دشواریهایی که در آن روزها مورد گفتگو قرارداشت، جریان اختیارات دکتر میلسپو، رییس کل دارایی و همکاران امریکایی وی بود. میلسپو که برای دومین بار به خدمت دولت ایران فراخوانده شدهبود، نخست وظیفه داشت مالیه ایران را سر و صورت دهد اما کمکم اختیارات وی گسترش یافت و حل و فصل امور اقتصادی و تهیه خواربار و نان و غیره به وظایف او اضافه شد. |
تحریکات رقبای سیاسی میلسپو از یک سو، گسترش اختیارات او از سوی دیگر، باعث ناآرامیهایی گشتهبود که سرانجام در کابینه بیات با لغو اختیارات وی، این ماجرا به پایان رسید. | تحریکات رقبای سیاسی میلسپو از یک سو، گسترش اختیارات او از سوی دیگر، باعث ناآرامیهایی گشتهبود که سرانجام در کابینه بیات با لغو اختیارات وی، این ماجرا به پایان رسید. | ||
+ | مالکان بزرگ ایران | ||
'''درگذشت اعلیحضرت رضاشاه''' | '''درگذشت اعلیحضرت رضاشاه''' |
نسخهٔ ۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۱۱:۳۵
درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران
بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر |
درگاه انقلاب شاه و مردم |
بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۲۳
- نپذیرفتن پیشنهاد امتیاز نفت شمال سبب افزایش انگیزههای سیاسی و فروپاشی دولت آن هنگام شد.
«عظمت و شکوه مقام سلطنت مرتبط و وابسته به قدرت و عظمت ملت است، هر قدر ملت توانا و مقتدر باشد، به همان اندازه مقام سلطنت نیز که نماینده قدرت ملت است، قوی و معظم خواهدبود.»
(از پیام نوروزی شاهنشاه به مناسبت آغاز سال ۱۳۲۳)
سال چهارم شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی، سال ۱۳۲۳، سال ناآرامیهای پارلمانی و آشفتگیهای سیاسی بود. مجلس چهاردهم که انتخابات آن در کابینه سهیلی انجامشد، در پایان سال ۱۳۲۲ گشایش یافت. ولی چون از منطقه شمال که زیر نفوذ روسها بود، هفت تن وکیل حزب توده به مجلس راه یافتهبودند، و از سویی دستنشاندههای گوناگون با باورهای گوناگون در میان نمایندگان مجلس دیدهمیشد، از همان آغاز آشکار بود که مجلس میدان کشمکشها و درگیریها و تسویه حسابهای سیاسی شود. به ویژه اینکه متفقین هنوز در ایران بودند و هر کدام گروهی را پشتیبانی میکردند.
انتخابات دوره چهاردهم مجلس شورای ملی زیر نظر ارتش شوروی و انگلستان انجام شد و این دو کشور استعماری نمایندگان دست چین شده خود را به مجلس شورای ملی فرستادند. در این انتخابات ۱۳۳ تن نماینده از سراسر ایران انتخاب شدند. محمد مصدق در مجلس چهاردهم گروهی به نام اقلیت را دور خود جمع کرد. واژه اقلیت برگردان واژه روسی منشویک است. منشویک یکی از فراکسیونهای سوسیال دموکرات حزب کارگر روسیه بود. در روز دوم گردهمایی حزب سوسیال دموکرات روسیه در لندن این حزب میان هواداران لنین و مخالفین لنین منشعب شد. هواداران لنین خود را بلشویک (Bolshevic) یا اکثریت و مخالفین خود را منشویک (Menshevik) یا اقلیت نامیدند. مصدق به وسیله گروه اقلیت در مجلس اوبستروکسیون راه انداخت، بدین معنا که هر گاه قانونی می باید تصویب می شد و یا نخستوزیری می باید رای اعتماد می گرفت، این گروه از نشست بیرون می رفتند و نشست را از اکثریت می انداختند. محمد مصدق برای ابستروکسیون به ۳۰ نفر نیاز داشت. نمایندگان اقلیت به سرکردگی محمد مصدق دست در دست نمایندگان حزب توده مجلس چهاردهم را به آشوب کشیدند. نام نمایندگان اقلیت به قرار زیر است:
۱- محمد مصدق، تهران ۲- ابراهیم افخمی، زنجان ۳- غلامعلی فریور، تهران ۴- محمدرضا تهرانچی، تهران ۵- امیرنصرت اسکندری، تبریز ۶ – ابوالحسن صادقی، تبریز ۷ – فتحعلی ایپکچیان، تبریز ۸ – رضا حکمت (سردار فاخر)، شیراز ۹ – عزتالله بیات، اراک ۱۰ – موسی فتوحی، مراغه ۱۱ – میرصالح مظفرزاده، رشت ۱۲ – عبدالله معظمی، گلپایگان ۱۳ – غلامحسین رحیمیان، قوچان ۱۴ – جواد عامری، سمنان ۱۵ – حبیبالله درّی، درجز ۱۶ – محمد بهادری، اهر ۱۷ – محسن افشارصادقی، رضائیه ۱۸ – محمدولی فرمانفرمائیان، سراب ۱۹ – ابوالقاسم صدر قاضی، مهاباد ۲۰ – ابراهیم آشتیانی، ایوانکی ۲۱ – حمدالله ذکائی، خلخال ۲۲- مهدی عدل، مشکینشهر ۲۳- رضا رفیع (قائممقام)، گرگانرود ۲۴- حسن اکبر، فومنات ۲۵- داود طوسی، بجنورد ۲۶- محمد گرگانی، گنبد کاوس ۲۷ – اصغر پناهی، تبریز ۲۸ – منوچهر تیمورتاش، کاشمر ۲۹ – عباس تیموری، خوی ۳۰ – عبدالحمید زنگنه، کرمانشاه ۳۱ – خلیل فلسفی، گرگان ۳۲ - محسن افشارصادقی، رضائیه ۳۳ – اصغر سرتیپزاده، تبریز (این شخص پس از چندی از اقلیت بیرون رفت)
حزب توده بيست نامزد داشت و از اين بيست نفر با پشتیبانی شوروی هشت نفر به مجلس راه يافتند و فراکسيون حزب توده را تشکيل دادند. نمايندگان حزب توده در شمال ايران، در شهرهایی که در اشغال ارتش شوروی بود بيشترين آراء را به دست آوردند. نام هشت نفر نمایندگان حزب توده بدین قرار است :۱- اردشير آوانسيان نماينده ارامنه شمال، ۲- محمد پروين گنابادي نماينده سبزوار، ۳- عبدالصمد کامبخش نماينده قزوين، ۴- ايرج اسکندری نماينده ساری و تنکابن، ۵- رضا رادمنش نماينده لنگرود و لاهيجان، ۶- ولیالله شهاب فردوس نماينده فردوس، تون و طبس، ۷- فريدون کشاورز نماينده بندرپهلوی و ۸- تقی فداکار نماينده اصفهان بودند.
با پیشکشیدن اعتبارنامه نمایندگان در نخستین نشستهای مجلس شورای ملی، محمد مصدق که با اعتبارنامه سیدضیاءالدین مخالفت کردهبود، به گفتن سخنان تندی در دشمنی با سید پرداخت و سیدضیاءالدین نخستوزیر پیشین [۵] نیز در پاسخگویی کوتاه نیامد و کار بدانجا کشید که چندین نشست مجلس شورای ملی به ردوبدل اتهامات و شکافتن مشکلات گذشته سپری گشت. [۶] سیدضیا همان کسی که در رکاب رضا خان میرپنج در شب سوم اسفند راهی تهران شدند[۷] و کشور ایران را که قاجاریان تجزیه آن را دستینه کرده بودند [۸] را از نابودی و چنگال مغولان قاجار که بیش از 130 سال بر ایران چیره شده بودند رهایی بخشیدند. تا به امروز مغولان قاجار که ایران را چپاول کردند و مردم ایران را گرسنه و بیسواد و غارت شده در شپش و بسیاری از بیماریهای واگیردار گذاشتند، تا به امروز دست از ویران ساختن ایران و دشمنی با سامانه پهلوی برنداشتهاند.
با وجود این، تنها اعتبارنامه سیدجعفر پیشهوری سرسپرده شوروی و استالینیست، مدیر روزنامه "آژیر" که از تبریز به نمایندگی برگزیده شدهبود، از سوی مجلس چهاردهم پذیرفته نشد ولی دیگر اعتبارنامهها با جنجالهای فراوان پذیرفته شدند.
بازخواست و اعلام جرم
از همان تاریخ پیدابود که در دو سال آینده، مجلس شورای ملی کارزار برخورد سیاستهای گوناگون خواهدبود. چنانکه در سه ماهه نخست مجلس، دو بار دولت بازخواست شد و از سوی آقای فرخ اعلام جرمی بر ضد علی سهیلی نخستوزیر و تدین وزیر کشور، به سبب سواستفاده در انتخابات دوره چهاردهم به مجلس داده شد که مجلس این درباره علی سهیلی را بیگناه شناخت اما تدین را به دادگستری واگذار نمود.
میلسپو و اختیارات او ...
در این زمان رفتهرفته نشانهای پیروزی متفقین پدیدارمیگشت. پروژه حمله بزرگ متفقین در پایان خردادماه سال ۱۳۲۳ به انجام رسید و دهها هزار سرباز انگلیسی و امریکایی زیر پشتیبانی بزرگترین نیروهای دریایی و هوایی تاریخ، از راه نرماندی به اروپا واردشدند و به ارتش آلمان شبیخون زدند.
ولی در این هنگام که سایر کشورها در اندیشه روزگار صلح و بهرهبرداری از پیروزی بودند، بدبختانه کشور ایران دستخوش ناآرامیها و کشمکشها و آشفتگیهای سیاسی قرارداشت. در منطقه کردستان پارهای عشایر از سوی بیگانگان برانگیخته شده و سر به یاغیگری بلند کردهبودند، در آذربایجان پارهای تحریکات دیدهمیشد، در مرکز نیز کارشکنیهای محمد مصدق در مجلس شورای ملی، همه کار را فلج کردهبود.
از جمله دشواریهایی که در آن روزها مورد گفتگو قرارداشت، جریان اختیارات دکتر میلسپو، رییس کل دارایی و همکاران امریکایی وی بود. میلسپو که برای دومین بار به خدمت دولت ایران فراخوانده شدهبود، نخست وظیفه داشت مالیه ایران را سر و صورت دهد اما کمکم اختیارات وی گسترش یافت و حل و فصل امور اقتصادی و تهیه خواربار و نان و غیره به وظایف او اضافه شد.
تحریکات رقبای سیاسی میلسپو از یک سو، گسترش اختیارات او از سوی دیگر، باعث ناآرامیهایی گشتهبود که سرانجام در کابینه بیات با لغو اختیارات وی، این ماجرا به پایان رسید.
مالکان بزرگ ایران
درگذشت اعلیحضرت رضاشاه
در تاریخ چهارم امردادماه، دربار شاهنشاهی در یک آگهی درگذشت اعلیحضرت رضاشاه را به آگاهی مردم رسانید:
- «دربار شاهنشاهی با نهایت تأسف به استحضار عموم میرساند که طبق خبر واصله از ژوهانسبورک، اعلیحضرت رضاشاه پهلوی قدری قبل از طلوع آفتاب روز چهارشنبه چهارم مردادماه به علت مرض قلبی بدرود زندگانی گفتهاند.
- بدین جهت دربار شاهنشاهی از تاریخ فوت تا سه ماه عزادار خواهدبود که چهل روز آن عزای کامل میباشد.
- وزیر دربار شاهنشاهی – حسین علاء»
پندهای شاه ...
شاه جوان کشور که از پیامدهای ناآرامیهای سیاسی مملکت بیمناک و متوجه نتایج بد آن بودند، در فرصتهای گوناگون نمایندگان مجلس و اعضای دولت و سایر گروهها را به جایگاه مهم و خطرناک کشور توجه میدادند و از جمله در جلسه افطاریهای که روز یکشنبه بیستوششم شهریورماه به مناسبت ماه رمضان از سوی وزارت دربار تشکیل شدهبود، شاهنشاه چنین فرمودند:
- «جای کمال تأسف است در چنین موقعی که کشور ما مراحل دقیقی طی میکند، ما مواجه با اختلافات عقیدهای و مسلکی هستیم و اوقات گرانبهای کشور صرف مبارزات شخصی و داخلی میگردد و حال آنکه هر کشور و ملتی وقتی با مصائبی روبهرو گردید و موقعیت مهمی را واجد شد جدالهای خانگی را کنار میگذارد، اختلافنظرها را دور میریزد و برای رسیدن به مقاصد عالیتری که رفاهیت و سعادت ملت را تأمین کند، همه دست مودت به یکدیگر میدهند و در سایه وحدت و اتفاق کلمه به فعالیت میپردازند و این مبارزات را برای روزگار مناسبی میگذارند ...»
سوژه نفت
در مهرماه ۱۳۲۳ "کافتارادزه"، معاون کمیسر امور خارجه شوروی، به عنوان سرپرست گروهی به تهران آمد و به زودی آشکار شد که قصد این گروه، گفتگو با دولت ایران برای به دست آوردن امتیاز نفت شمال، "خوشتاریا" است. اما پس از آنکه پیشنهادات کافتارادزه از سوی سفارت شوروی به دولت ایران دادهشد، دولت موضوع را به تصمیم مجلس واگذارکرد و مجلس نیز تصمیم گرفت که تا پایان جنگ درباره نفت با هیچ دولتی گفتگو نشود. این اقدام منجر به رنجیدن روسها شد و از آن پس رزمایشهای سربازان سرخ و نشستهای پیاپی حزب توده برای ناتوانسازی و ترساندن دولت ایران آغازشد.
هم زمان با همین اوضاع بود که در کردستان نیز محمد رشید دست به شورش مسلحانه زد و پس از فرستادن نیرو، عشایر مسلح، مریوان و بانه را آتش زدند و غارت کردند و به سوی عراق عقب نشستند.
نپذیرفتن پیشنهاد امتیاز نفت، تحریکات سیاسی را دامن زد و کابینه ساعد که در آن روزها بر سر کار بود، روزبهروز ناتوانتر میشد تا سرانجام فروپاشید و آشفتگی تازهای برای تشکیل دولت جدید به وجودآمد.
با وجود آنکه آن زمان شمار زیادی کاندیدای نخستوزیری بودند، اما مجلس دنبال کسی میگشت که بلکه بتواند آرامشی در مملکت برقرارکند و به همین جهت نسبت به زمامداری دکتر مصدق گرایش نشان دادهشد. اما آقای دکتر مصدق پذیرفتن ریاست وزرا را مشروط به این کرد که پس از کنارهگیری یا سقوط کابینه، دوباره به مجلس برگردد و چون این موضوع برخلاف قانون اساسی بود، موضوع نخستوزیری ایشان منتفی گشت و مرحوم سهامالسلطان بیات روی کار آمد.
رویداد روبهروی مجلس
در پایان سال ۱۳۲۳ که دکتر مصدق از مجلس قهر کردهبود، شماری برای بازگرداندن وی به مجلس به منزل ایشان رفته و دکتر مصدق را به مجلس آوردند اما هنگامی که میخواستند به حالت گروهی وارد مجلس شوند، با ایستادگی مأمورین انتظامی روبهرو گشتند و زدوخورد خونینی درگرفت که طی آن چند تیر نیز شلیک شد و چند نفر زخمی شدند و مرحوم رضا خواجهنوری، یکی از دانشجویان، در حالی که از روی بالکن منزل خود در ابتدای کوچه خواجه نوری (میدان بهارستان) مشغول تماشا بود، هدف گلوله قرارگرفت و به قتل رسید. فردای آن روز بازار تعطیل شد. فرماندار نظامی تهران از کار برکنار گشت و از سوی مجلس کمیسیونی برای بررسی پیرامون رویداد مجلس، تشکیل گردید.
در درازای چهارمین سال پادشاهی، شاهنشاه با اندوه فراوان به این ناآرامی های سیاسی می نگریستند و همه کمکهای خود را برای پایاندادن به این آشفتگی که در پایتخت به شکلی و در ولایات به شکل دیگر جلوهگر شدهبود، به کار میبستند. اما افسوس، همین پیش آمدها سبب پیدایش رویدادهای ناگوارتری شد، که چیزی نماندهبود به تجزیه ایران منتهی شود.
(زیرنویس عکسها):
روز یکشنبه نهم مهرماه، شاهنشاه به همراه خواهر نیکوکار خود، والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی، از بیمارستان نیکوکاران بازدید فرمودند و تیمسار سپهبد یزدانپناه، گزارش یک ساله بیمارستان را به آگاهی رسانیدند.
در جشن چهارم آبانماه سال ۱۳۲۳، پس از مراسم باشکوهی که به مناسبت زادروز اعلیحضرت همایونی در استادیوم امجدیه برگزارشد، شاهنشاه آقای جعفر سلماسی، قهرمان وزنهبرداری جهان، را به حضور خواستند و او را نزد خود نشانده، مورد توجه قراردادند. با تشویق شاهنشاه، رفتهرفته قهرمانان ایران در میدانهای بینالمللی میدرخشیدند و سلماسی نخستین قهرمانی بود که به افتخار وی پرچم ایران در میدان المپیک بینالمللی لندن، برافراشتهگردید.
به مناسبت بیماری و بستریشدن حضرت آیتالله بروجردی، شاهنشاه چندین بار در بیمارستان فیروزآبادی از مرجع تقلید شیعیان احوالپرسی فرمودند.
در این عکس که هنگام احوالپرسی شاهنشاه از آیتالله بروجردی گرفتهشده، مرحوم حاجسیدرضا فیروزآبادی نیز شرفیاب هستند.
اعلیحضرت همایونی در مراسم جشن پایان سال تحصیلی ۱۳۲۲ و ۱۳۲۳ دانشکده افسری پشت تریبون به صحبت برای افسران مشغولند.
بازوبند مشکی که شاهنشاه بر بازو دارند، به مناسبت درگذشت اعلیحضرت رضاشاه بزرگ میباشد که روز چهارم مردادماه ۱۳۲۳ در ژوهانسبورگ، از شهرهای افریقای جنوبی، درگذشتهاند.
منبع
- ↑ مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم
- ↑ مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری چهاردهم
- ↑ نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم
- ↑ اشغال ایران به وسیله ارتش بریتانیا و شوروی کارشکنی های محمد مصدق در مجلس شورای ملی
- ↑ پروگرام کابینه سیدضیاالدین طباطبایی
- ↑ مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ اسفند ۱۳۲۲ نشست ۴
- ↑ کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹
- ↑ قرارداد ۱۹۱۹ ایران و انگلیس