مصاحبه باقر مستوفی مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در سالگشت بنیاد نهادن پتروشیمی ایران ۲۴ تیر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
| تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز | درگاه محمدرضا شاه پهلوی | برنامه عمرانی سوم/سال‌های ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۵ |
مصاحبه باقر مستوفی مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در سالگشت بنیاد نهادن پتروشیمی ایران ۲۴ تیر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
پتروشیمی ایران همزمان با سالروز تأسیس خود، پنجاهمین سال شاهنشاهی پهلوی را گرامی داشت و در همه واحدهای شرکت جشن و شادمانی برپا شد. به همین مناسبت مهندس باقر مستوفی مدیر عامل شرکت صنایع پتروشیمی ایران در یک نشست مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی روز پنجشنبه ۲۴ تیر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی با خبرنگاران داخلی و نمایندگان خبرگزاری‌های خارجی به گفتگو نشست.
مستوفی که در این نشست مراتب حق‌شناسی کارکنان صنعت پتروشیمی را به پیشگاه شاهنشاه آریامهر تقدیم می‌داشت گفت که بدون تردید رهبر بزرگ ایران در ایجاد و تأسیس صنایع پتروشیمی در کشور ما نقش تعیین کننده داشتند و رهبری‌ها و اوامر معظم‌له بود که در ایران چنین صنعتی را بنیانگذاری کرد. مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران آنگاه قسمت‌هایی از فرمایشات شاهنشاه آریامهر را که در مناسبت‌های گوناگون درباره اهمیت پتروشیمی و لزوم توجه به استفاده از نفت در این صنایع ایراد شده است خواند و نتیجه گرفت که طراح سیاست اقتصادی ایران در سال‌های گذشته مستقیماً امور مربوط به این صنعت را زیر نظر داشته و این افتخاری است که برای یکایک کارکنان صنایع پتروشیمی که در راه اجرای نیات شاهنشاه اندیشمند خود در گوشه و کنار کشور و در شرایط نامناسب طبیعی کوشا بوده‌اند.
مستوفی آنگاه درباره صنایع پتروشیمی توضیحاتی داد و یادآور شد که در حال حاضر صنعت پتروشیمی ایران سالانه دو هزار میلیون تومان محصول تولید می‌کند که در بازارهای داخلی و خارجی به فروش می‌رسد. ظرف چهار سال آینده که واحدهای صنعتی جدید پتروشیمی مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت، ارزش تولیدات مواد پتروشیمی ایران سالانه به ۱۰ هزار میلون تومان خواهد رسید و ایران یکی از بزرگ‌ترین کشورهای تولید کننده مواد پتروشیمی خواهد شد.
درحال حاضر کارخانه‌های داخلی انواع پلاستیک، کود شیمیایی، لاستیک، مواد اولیه الیاف مصنوعی و الکل را تولید می‌کنند و تعداد تولیدات آن‌ها به ۳۵ تا ۴۰ نوع می‌رسد. برای دوران ساختمانی کارخانه‌های جدید، تعداد کارگران که در حال حاضر هشت هزار نفر است ظرف سه سال آینده به ۱۷ هزار نفر خواهد رسید و تعداد کارکنان صنایع پتروشیمی تا چهار سال دیگر به ۱۸ تا ۲۰ هزار نفر افزایش خواهد یافت. آقای مهندس باقر مستوفی آنگاه به تاریخچه صنعت پتروشیمی در ایران اشاره کرد و گفت:
صنعت پتروشیمی در ایران حدود ۱۲ سال پیش به فرمان مطاع اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر پایه‌گذاری گردید و شرکت ملی صنایع پتروشیمی در اجرای قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۲۴ کل کشور به منظور تمرکز کلیه فعالیت‌هایی که به عنوان ایجاد توسعه صنایع پتروشیمی توسط واحدهای تابعه وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف دولتی انجام می‌گرفت در تاریخ ۶ دی ماه ۲۵۲۳ تأسیس و تحت شماره ۹۶۱۴ در اداره کل شرکت‌ها به ثبت رسید و با توجه به لزوم مشارکت با شرکت‌های ایرانی و خارجی و جلب سرمایه آن‌ها در تیر ماه ۲۵۲۴ قانون توسعه صنایع پتروشیمی به تصویب رسید که به موجب آن به شرکت ملی صنایع پتروشیمی اجازه داده می‌شود که با مؤسسات و شرکت‌های ایرانی و خارجی که واحد صلاحیت فنی و مالی باشند برای تولید محصولات پتروشیمی مشارکت نمایند.
ظرف مدت کوتاهی بخصوص در سال‌های اخیر توانست طرح‌های مختلفی را یکی پس از دیگری پیاده نماید که در نتیجه با مشارکت شرکت‌های داخلی و خارجی، در حال حاضر چند واحد تولید مشغول بهره‌برداری می‌باشند و همچنین طرح‌هایی نیز در دست تهیه است که در آتیه نزدیک به مرحله اجراء درخواهد آمد. شرکت سهامی کود شیمیایی ایران با سرمایه ۲۴ میلیون دلار در تاریخ ۶ اردیبهشت ما ۲۵۱۸ اولین کلنگ ساختمان کارخانه کود شیمیایی شیراز به دست مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر زمین زده شد و در تاریخ ۲۶۳ مهر ماه ۲۵۲۲ به دست مبارک معظم‌له با حضور ژنرال دُوگل افتتاح گردید.
کارخانه در مرودشت فارس اولین کارخانه پتروشیمی در ایران است. محصولات آن عبارت است از: آمونیاک، اسید نیتریک، نیترات آمونیم واوره. قرارداد ساختمان واحدهای کربنات و بی کربنات دوسود در سال ۲۵۲۷ بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و مؤسسه پتروم از کشور رومانی امضاء گردید . ساختمان این کارخانه در سال ۲۵۲۹ آغاز و در ۲۲ اردیبهشت ماه ۲۵۳۳ به دست مبارک شاهنشاه آریامهر افتتاح گردید. طرح‌های در دست اجرای کارخانجات شیمیایی شیراز عبارتند از کارخانه پلی فسفات سدیم که پیش‌بینی می‌شود به زودی بهره‌برداری از آن آغاز خواهد شد و همچنین کارخانه تهیه کودهای مخلوط که بهره‌برداری از این واحد نیز به زودی آغاز می‌گردد. تولید آن کود ان. پی و کود ان. پی ک. خواهد بود. شرکت سهامی پتروشیمی آبادان در سال ۲۵۲۵ با مشارکت ۷۴ درصد شرکت ملی صنایع پتروشیمی و ۲۵ درصد شرکت بی. اف. گودریچ تشکیل و در ۱۴ آبان ماه ۲۵۲۸ به دست مبارک شاهنشاه آریامهر افتتاح گردید. محصولات آن: پلی وینیل کلراید (پی.وی.سی) دودسیل بنزن (دی. دی. بی) و سود سوزآور مایع می‌باشد. توسعه کارخانه برای تولید سالانه ۶۰ هزار تن پی.دی.سی در دست اقدام است و بزودی آماده بهره‌برداری خواهد شد.
شرکت سهامی شیمایی خارک بر اساس ۵۰-۵۰ شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت آموکو اینترنشنال آمریکا در سال ۲۵۲۵ تأسیس و در تاریخ ۱۵ آبان ماه ۲۵۲۸ به دست مبارک شاهنشاه آریامهر افتتاح گردید. تولیدات آن: گوگرد و گاز مایع می‌باشد که اکثراً برای صادرات در نظر گرفته شده است.
شرکت سهامی شیمیایی شاهپور در سال ۲۵۲۵ تأسیس و در تاریخ ۱۳ آبان ماه ۲۵۲۹ به دست مبارک شاهنشاه آریامهر افتتاح گردید. این مجتمع نه فقط بزرگ‌ترین پروژه‌ای بود که در صنایع پتروشیمی ایران اجرا می‌شد، بلکه یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های مشابه در دنیا می‌باشد. تولیدات آن در حال حاضر آمونیاک، اوره، گوگرد، اسید فسفریک، دی آمونیوم فسفات، اسید سولفوریک می‌باشد. نظر به اینکه در سال‌های اخیر مصرف کودهای شیمایی در ایران رو به افزایش است برای مقابله با این ازدیاد مصرف طرح توسعه شیمایی شاهپور در دست اجرا می‌باشد.
شرکت سهامی پتروشیمی ایران- نیپتون بر اساس ۵۰-۵۰ بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و گروه ژاپنی میتسوبیشی و نشوایوایی تشکیل و پروژه آن در دو مرحله و در بندر شاهپور اجرا خواهد شد. مرحله اول شامل تولید مواد خام مورد مصرف جهت تولید مواد نرم کننده و درحال حاضر مرحله آزمایشی آن آغاز گردیده است. شرکت سهامی پتروشیمی ایران- ژاپن بر اساس مشارکت ۵۰-۵۰ بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و گروهی از شرکت‌های بزرگ ژاپنی که مهم‌ترین آن‌ها شرکت میتسوبیشی می‌باشد تشکیل و مقدمات اجرای پروژه که ایجاد یک مجتمع عظیم در بندر شاهپور است.
مجتمع تولیدی این شرکت به نام اولفین اروماتیک معروف نه تنها در خاورمیانه بلکه بدون شک جزء بزرگ‌ترین طرح‌های تولیدی نوع خود در دنیا محسوب خواهد شد. محصولات آن سود سوزآور جامد و مایع، اتیلن دای کلراید، واینایل کلرایدمونوس، اتستایریبن مونومر، پلی اتیلن سبک، پلی اتیلن سنگین، پلی پروپلین، لاستیک آستیرین، بوتادایین، بنزن، پارازایلین، ارتوزایلین، گیومن، گاز مایع و قسمت زیادی از محصولات فوق در سال‌های اولیه به خارج از ایران صادر خواهد شد. طرح‌هایی که در فوق به آن‌ها اشاره گردید، یا تابحال اجرا شده و یا در دست اجرا می‌باشند. شرکت سهامی کاربن ایران با سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیون دلار در تیر ماه ۲۵۳۲ تشکیل شد. ساختمان کارخانه و نصب ماشین‌آلات در اهواز در مهر ماه ۲۵۳۲ شروع شد و در تاریخ ۱۲ آذر ماه ۲۵۳۴ به دست مبارک شاهنشاه آریامهر افتتاح گردید. این کارخانه اولین واحد پتروشیمی است که با همکاری بخش خصوصی و شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایجاد می‌گردد.
سرمایه‌گذاری این شرکت به ترتیب زیر بین سهامداران تقسیم شده است:
- - شرکت ملی صنایع پتروشیمی ۲۰ درصد،
- - بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران ۳۰ درصد، و
- - شرکت کابوت آمریکا ۵۰ درصد.
ظرفیت کارخانه ۱۶ هزار تن در سال، انواع دوده کاربن است و برای مصرف کارخانجات لاستیک‌سازی و سایر مصارف داخلی می‌باشد. این کارخانه به سهولت به دو برابر ظرفیت فعلی، یعنی تا ۳۲۰۰۰۰ تن در سال قابل توسعه می‌باشد. قرارداد مشارکت جهت تشکیل شرکت مختلط کشتیرانی برای حمل مواد مایع شیمیایی و پتروشیمی در تاریخ ۲۲ ژانویه ۱۹۷۵ با شرکت فرانسوی گاز اوسئان به امضاء رسید.
شرکت مختلط به نام ایران اوسئان در تاریخ ۲۲ آوریل ۱۹۷۵ به ثبت رسید و رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. سرمایه این شرکت ایران اوسئان ۵۰ میلیون دلار است که از این مبلغ ۱۵ میلیون دلار به تساوی بوسیله طرفین طی ۳ سال نقداً پرداخت می‌شود و بقیه به صورت وام از مؤسسات اعتباری داخلی و خارجی تأمین می‌گردد.
شرکت گاز اوسئان موافقت نمود یک کشتی به ظرفیت ۷۰۰۰۰ متر مکعب را که می‌تواند آمونیاک- گاز مایع و نفتا حمل کند و قبلاً سفارش آن را داده بوده است به شرکت ایران اوسئان واگذار کند. ساختمان این کشتی در سال ۱۹۷۷ پایان یافته و تحویل شرکت ایران اوسئان خواهد شد. تا پایان سال ۱۹۷۵ کارهای ساختمانی کشتی طبق برنامه پیشرفت داشته است. این کشتی به نام رازی اسم‌گذاری شده است.
آقای مستوفی سپس درباره طرح‌های در دست اجرا توضیحاتی به شرح زیر داد:
- - طرح تولید مواد آروماتیک در پالایشگاه آبادان- این طرح که مستقلاً توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی در دست اجرا می‌باشد، مواد آروماتیک مورد احتیاج سایر طرح‌های پتروشیمی را تولید خواهد نمود.
- - طرح احداث واحد تفکیک مایعات گازی و واحد اولفین در بندر شاهپور- در نتیجه اجرای طرح تزریق گاز به چاه‌های نفتی در حوزه‌های بی بی حکیمه، رگه سفید، پازنان، گچساران، بینک و کرنج حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز مایعات گازی در اوایل سال ۱۹۷۹ حاصل خواهد شد که با تفکیک آن می‌توان گاز مایع و خوراک واحدهای آتی صنایع پتروشیمی را تهیه نمود.
- - طرح‌های جدید پتروشیمی-
- ۱- طرح جامع
- ۲- طرح تولید کاپرو لاکتام- دی.ام.تی و اکلریول نیتریل
- ۳- طرح تولید متانول در جزیره خارک
- ۴- طرح ایجاد مجتمع کودهای شیمیایی با استفاده از گازهای طبیعی سرخس
- ۵- طرح تولید ملامین
- ۶- تولید مواد افزودنی روغن‌ها با مشارکت شرکت آمریکایی لوبریزول
- ۷- طرح تولید کاتالیست در ایران.
نگاه کنید به
- قانون اصلاح ماده چهار قانون توسعه صنایع پتروشیمی مصوب ۲۴ تیر ۱۳۴۴
- اساسنامه بنگاه شیمیایی
- قراردادهای منعقد بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت میتسویی و شرکا و شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت کابوت و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران - مصوب ۳۰ مهر ۱۳۵۱ مجلس شورای ملی و ۱۰ آبان ۱۳۵۱ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۵۱ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- اجازه اجرای قرارداد بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت‌های سهامی صنایع شیمیایی میتسوبیشی و نیشوایوایی - مصوب ۱۲ تیر ۱۳۵۲ مجلس شورای ملی و ۴ تیر ۱۳۵۲ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۵۲ به توشیح محمدرصا شاه پهلوی رسید.
- اساسنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی - مصوب ۷ و ۱۰ آبان ۲۵۳۶ مجلس شورای ملی کمیسیون‌های امور‌استخدام و سازمان‌های اداری و امور اقتصادی و دارایی و ۲۱ آبان ۲۵۳۶ شاهنشاهی مجلس سنا کمیسیون‌های استخدام و امور اقتصادی و دارایی (کمیسیون‌های پارلمانی مجلسین)
- مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۵ اسفند ۱۳۴۲ نشست ۵۴
- شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران