مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ اسفند ۱۳۲۱ نشست ۱۴۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
جلسه ۱۴۲
شماره مسلسل - ۱۱۷۵
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۲۱ نشست ۱۴۲
(مجلس یک ساعت و نیم پیش از ظهر بریاست آقای اسفند یاری تشکیل گردید)
صورت مجلس روز سه شنبه ۲۵ اسفند ماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند
- تصویب صورت مجلس
۱ - تصویب صورت مجلس
رئیس - در صورت مجلس نظری نیست؟ آقای روحی
روحی - بنده می‌خواستم از موقع استفاده کنم وعرض کنم سال بانقضاء رسیده‌است و دونوبت است که مجلس شورای ملی نسبت به فروش اجناس کارخانجات رای داده‌است که بیش از صدی دوازده منافع نبرند آقای وزیر وقت گفت که این کافی نیست و مجلس باز رای داد که مازاد به نفع دولت ضبط شود بنده خواستم عرض کنم آقایان اعضاء کمیسیون مجلس و وزراء د رمقابل مسئول هستند چرااین کار را می‌کنید؟…..
رئیس - آقا اگر در صورت مجلس نظری دارید بفرمائید آقای دهستانی
دهستانی - درجلسه گذشته دو پیشنهاد شد یکی از طرف بنده در آنجا ملتفت نشدم که راجع به پیشنهاد بنده چه تصمیمی گرفته شد (انوار رد شد خنده نمایندگان) بنده خواستم عرض کنم که پیشنهادبنده را آقای مخبرقبول کردنداگر غیر از این باشد بفرمایید اصلاح کنند.
رئیس - درصورت مجلس دیگری نظری نیست (خیر) صورت مجلس تصویب شد. عده از آقایان قبل از دستور اجاره خواسته‌اند.
جمعی از نمایندگان - دستور دستور
- تقدیم لایحه اجازه پرداخت هزینه سه ماهه اول سال ۱۳۲۲ مجلس شورای ملی
(۲ - تقدیم لایحه اجازه پرداخت هزینه سه ماهه اول سال ۱۳۲۲ مجلس شورای ملی)
رئیس أقای فریدونی
فریدونی - همه ساله قبل ازعیددرماه اسفندبودجه مجلس شورای ملی ازطرف کارپردازی تنظیم میشده وتقدیم مجلس میشده وقبل ازاینکه دقت بیشتری درش بشودازاین جهت ازطرف کارپردازی مجلس شورای ملی هم لایحه‌ای تنظیم شده‌است برای سه ماهه سال آینده تقدیم می‌شود
رئیس - بکمیسیون مراجعه می‌شود. آٌقای نخست وزیرفرمایشی دارید
- معرفی آقای احمد اعتبار به سمت وزارت کشاورزی
۳ - معرفی آقای احمد اعتبار به سمت وزارت کشاورزی
نخست وزیر - چون وزارت کشاورزی کارهای مهمی درپیش داردلازم بودکه یک نفرعضوشایسته امورآنجا را اداره کندبنابراین آقای اعتباررا که کابینه سابق بمقام معاونت نخست وزیری درنظرگرفته شده بودوفرمان همایونی هم صادرشده بودبرای این کاردرنظرگرفتیم
بعضی از نمایندگان - مبارک است
رئیس - بنده بسهم خودم برای اینکه آقای اعتبار درموقع مشکل کمک خواهندکردخیلی خوشوقتم ولی ازطرف دیگرحتم دارم که ایشان با معلوماتی که دارندوهمیشه درمجلس مایکی ازمبرزین نمایندگان بودندوما را محرک می‌شدندالبته مغبون هستیم ولی امیدواریم خدمات ایشان طوری باشدکه اسباب خوشوقتی همه باشد (انشاء الله) آقای وزیرپست ونلگراف.
- تقدیم لایحه فوری اصلاح بودجه وزارت پست و تلگراف
۴ - تقدیم لایحه فوری اصلاح بودجه وزارت پست و تلگراف
وزیرپست وتلگراف (آقای انتظام) - عرض کنم چون اعتباری که دربودجه ۱۳۲۱ برای تامین علیق اسب سیم بانان پیش بینی شده بودبواسطه ترقی فوق العاده کفاف نمی‌دادباجلب توجه وزارت دارائی ازاعتباری که درماده ۲۲و۴۳ داشتیم تقاضادارم موافقت بفرماینداین اعتبارتصویب بشودوچون چندروزی بیشترازسال باقی نیست ووقت گذشته استدعامی‌کنم که باقیدفوریت تصویب بفرمائید.
دکترملک زاده - بنده سوالی ازوزارت بهداری کرده‌ام اجازه بفرماییدعرض کنم.
رضوی - بنده عقیده دارم مقررفرمائیدقانون نطام وظیفه مطرح شود. بهترازسوال وجواب است.
رئیس - دوسه مرتبه آقای وزیربهداری برای جواب ایشان حاضرشده اندسوال خودشان را مختصراُ می‌کنند و جواب می‌دهند تمام می‌شود. آقای دکتر ملکزاده.
- سوال آقای دکتر ملک زاده و جواب آقای وزیر بهداری
۵ - سوال آقای دکتر ملک زاده و جواب آقای وزیر بهداری
دکتر ملک زاده - عرض کنم بااینکه بنده میدانم یک کارهای خیلی فوری درجلو داریم معذلک سوال خودم را کردم آقایان توجه خواهندفرمودکه این سوال اهمیت فوق العاده دارد. عرض کنم سوال بنده راجع بیک مخاطره‌ای است عمومی که درصورتی که ازامروز ودرموقع اقدام برای جلوگیری ازاین نشودباکمال تاسف دراینجامی‌توانم عرض کنم که مخاطرات اجتناب ناپذیرخواهدبوداگرآقایان بحافظه خودشان رجوع بفرمایندپس ازقحطی گذشته بلافاصله در بهار بعد از قحطی مرض حصبه طوری در مملکت شایع شدکه اگراغراق نگفته باشم مخاطرات وتلفات حصبه زیادتراز خود قحطی بود. متاسفانه امروزهمان علل وموجباتی که درآن موقع سبب بروز وشیوع حصبه شده بودهمان علل وموجبات موجوداست وآن علل وموجبات عبارت ازکمی خواربارو در مقابل ناتوان شدن مزاج و بدن وعدم استعدادبدن برای قبول انواع واقسام امراض گوناگون وبا کمال تاسف چون ماکاررابموقع نمی‌کنیم ازنتیجه خوب آن بهره مندنمی‌شویم همانطورکه درمسئله خوارباراگرآن پنجاه میلیون رادرموقع داده بودیم واین اقدامات را درآن موقع کرده بودیم شایددچاراین سختی‌های امروزنمی‌شدیم من مجبورم به هیئت دولت ومجلس شورای ملی توجه بدهم که اگرامروزجلوگیری ازاین مخاطره نشودمخاطره حصبه برای بهاری که درپیش است شیوع پیدامی‌کندواجتناب ناپذیرخواهدبودوخوشبختانه درنتیجه اکتشافات علمی هم شده‌است (واین دردوره گذشته ناقص بود) می‌شودباکمک دولت ومجلس ازیک همچومخاطره عمومی جلوگیری کردواین دوراه دارداول اینکه تقاضی می‌کنم که موضوع را وزارت صحیه تحت مطالعه قرارداده واگرممکن است (و البته ممکن است) علاج عمومی واجباری درنقاطی که ممکن است مرض حصبه شایع می‌شودبموقع اجراگذارده شودوبنده معتقدم که بالاخره نتایج جنگ نتیجه قحطی نتیجه کمی خوارباربالاخره متوجه صحت جان مردم می‌شودوالآن هم اگرباحصائیه‌ای که دردست است مراجعه بفرمایندکه عده مرض ده برابر سال گذشته وعده تلفات چندین برابرسال گذشته‌است پس بنده معتقدم که مساعدت را هم درتوسعه امورصحی وبهداشت عمومی کوتاهی نکندومجلس شورای ملی هم سعی کندکه آن مساعدت را نسبت به دولت بکندواعتبارلازم دردسترس وزارت بهداری بگذاردکه بتواندازاین مخاطره جلوگیری بکندواین جمله راهم درخاتمه عرایضم آقای وزیر را مخاطب می‌سازم وعرض می‌کنم که وظیفه وزارت صحیه وبهداشت تنهامعالجه مرض نیست واین مسئله ایست که دراین مملکت اشتباه شده حتی برای اکثرکارکنان خودوزارت بهداری برای معالجه مرض است واین نیست وزارت بهداری برای جلوگیری ازمریض شدن است وزارت بهداری وظیفه اش این است که یک نسل نیرومند و سالمی در مملکت بوجودبیاورد وزارت بهداری باید حدود و ثغور مملکت را محفوظ نگاه بدارد ازهجوم امراض وبائی ودرداخله مملکت درمقابل امراضی که ممکن است حیات عمومی راتهدیدکندمبارزه کندوامروزبهترین موقع است که احتیاجات ایجاب می‌کندکه وزارت بهداری آن مسئولیت قانونی ووجدانی راکه درمقابل انجام وظیفه ودرمقابل حیات عمومی عهده دار است عمل بکنداین سوال بنده بودویک کلمه هم می‌خواستم سوال کنم چون آقای رئیس الوزراء هم تشریف دارندحتی یک راپرت رسمی شنیدم ازطرف وزارت عدلیه داده شده‌است راجع به کارگرها ومستخدمین که یک عده زیادی مسمومیتی برای آنها پیداشده (بعضی ازنمایندگان - ازنان بوده‌است) شنیدم بنده که ازنان بوده‌است خواستم ازایشان سوال کنم چه بوده‌است آیابطوری که می‌گویند ازنان بوده‌است یا علت دیگری داشته‌است که اسباب نگرانی است خواستم این راسوال کنم. موضوع دیگری است که چون یکی ازآقایان تذکری دادند اجازه میفرمائیدیک جمله راهم اضافه کنم راجع به تیفوس. قضیه تیفوس همانطورکه فرمودندواکسن داردویک اقدامی است که لازم است دولت بکندچون وسیله اصلی سرایت تیفوس شپش است ودردوجا است که این شپش وجود داردوسبب سرایت می‌شودیکی دروسایط نقلیه عمومی است یعنی درشگه‌ها و اتوبوسها یکی هم در سربینه حمامها، کمترکسی است که برود حمام و چنددانه شپش در لباسش پیدانشوداین است که تقاضا می‌کنم باداره شهرداری تذکربدهندکه اینها را ضدعفونی بکندکارمشکلی هم نیست هم وسایل نقلیه رامی‌شودضدعفونی کردوهم بینه حمامها رابوسیله گوگردضدعفونی بکنند.
وزیربهداری - سوال آقای نماینده محترم کاملاَبجابود و بنده هم برای جواب حاضرم (ثقه الاسلامی - سوال نبود یادآوری بود) سوال بود ولی تذکر هم تویش داشت و بنده بمنزله سوال تلقی کردم راجع به مسمومیت که فرمودنداین یک گندمی که ازگرگان می‌آید خود بنده هم ماموراین قضیه بوده‌ام دراین گندم گرگان یک علفی دارد که تولیدسرگیجه می‌کندتحقیق هم شدخطری نداشت کسی که عادت نداردبخوردسرگیجه می‌آورد ولی رفع می‌شود وخطری ندارد. اما موضوع اساسی که فرمودندبنده اقداماتیرا که وزارت بهداری وسیله بهداری شهرداری کرده اول دفعه بعرض میرسانم البته آن فکراساسی را خدمت آقایان عرض می‌کنم. بیماری آبله وتیفوئیدوتیفوس یک بیماریهایی است که البته توجه فرموده‌اند مسری است درتهران هم تایک اندازه شیوع داشته امسال ازطرف وزارت بهداری ۲۴۰۰۰۱۹ نفر مایه آبله کوبی شده هیجده پست بیشترنداشتیم حالا سی وسه پست داریم مبتلای به آبله امسال فقط ۳۹۷ نفربوده نسبت به تیفوئیدهم تلقیح مجانی درتمام بیمارستانهاودرمانگاهها باختیارعموم گذارده شده‌است وبوسیله آگهی درجرایدورادیو باطلاع عموم رساندیم که دراین بیمارستانها تلقیح مجانی می‌شود. راجع به تیفوس هم یک میلیون واکسن تیفوس قبلاًدستورداده شده بوده‌است واین واکسن‌ها بقاهره رسیده‌است اخیراُ اقداماتی شده امیدواریم زودترواردتهران بشودولی تصدیق خواهیدفرمودکه این اقدامات کافی برای آن منظوراساسی نیست. ما الآن در بیمارستان شفا، نجات و رازی تقریباً سیصد تختخواب داریم که بیمارهای تیفوس را می‌پذیریم ولی آنچه که مشهوداست بیماری زیادتر از این است و متاسفانه محلی برای نگاهداری اینها نیست بایدحقایق راگفت علاوه براینکه بیمار زیاد است وبرای آنهاجانداریم متاسفانه بعدازمعالجه هم چون خوب مواظبت نمی‌شود. برای اینکه خوشبختانه تلفات کم است مطابق احصائیه‌ای که داده اندازصد نفر۹۵ نفرخوب می‌شوند ولی توجه بفرمائید بعد از معالجه برای اینکه بیمار زیاد داریم مجبوریم آنها را مرخص کنیم ولبی نتیجه نداشتن جای خوب وغذای خوب باعث می‌شودکه همان بیمارخوب شده که باید درحالت نقاهت راحتی داشته باشد ندارد مریض می‌شودواین رابایدگفت که فقط بودن وزیربهداری وچهارتامعاون ومدیرسبب خواهدبودکه درپایتخت وسیله کافی برای جلوگیری از این امراض داشته باشیم چه رسدبجاهای دیگرونقاط دوردست (رضوی - چه چیزواجب ترازاین است) آقا اجازه بفرمائیدبنده عرض می‌کنم درمملکت مامتاسفانه آن اهمیت کاملی به بهداشت بایستی داده نمی‌شودبودجه راکه ملاحظه بفرمائیدبودجه بهداری در درجه پنجم وششم بوده‌است وشایدبنده خودم حاضربودم وقتی که یکی ازآقایان وزرا پیشنهادکردبرای آبله کوبی عمومی وآنوقت دیدیم که این مسئله بطورساده تلقی میشدولی بعدمعلوم شدکه اثرات خوبی برای مملکت دارد همین فکررابایدبرای سایرامراض عملی کردیعنی بایدیک کاری بکنیم که برای عموم مملکت واکسن تیفوس و تیفوئید و آن وسایلی را که باید از بیماری‌های واگیردار جلوگیری کند وسایلش رافراهم کردیم می‌توانید مطمئن باشیدکه بوسیله بنده یا هرکس که بجای بنده باشدولی بطورکلی بنده عرض می‌کنم که اقدامات شده‌است و ببهداری شهرداری هم دستورداده شده‌است الآن هم همینطوراست که هرجایی که بفهمیم تیفوس است دستورمی‌دهیم ضدعفونی کنندهمینطورنسبت به حمامها بیمارستانها مسافرخانه‌ها اتوبوسها تمام اینها رادستورداده شده‌است واخیرا هم فکرهایی کرده‌ایم بلکه یک حمامهای مجانی دردسترس فقرا وبیچاره‌ها بگذاریم که بتواننداستحمام کنند پاک بشوندوبازهم وقتی پاک شدلباس دیگری می‌خواهدبپوشد (تهرانچی - درکودکستان شهرداری بچه هادارندازکثافت می‌میرند) ماسعی داریم که واقعاآن وظیفه‌ای که داریم انجام بدهیم ولی دوسه تافکرشده‌است آنی یکی اعتباراتی ازوزارت دارائی خواستیم ودرهیئت دولت اساسا موافقت شدوحالامنتظرموافقت وزارت دارائی هستیم که اعتباررابگیریم ویک سرویس ضدعفونی بیشتری بکنیم وبرای همین بیمارها هم با اینکه فرمودندوزارت بهداری تنها برای معالجه نیست ولی ازروی اضطرابی بایدازاین‌ها پذیرائی کرد) بیمارستانهای بیشتری ایجادکنیم که آنها ایزوله کنیم واینها را ازمردم سواکنیم که بیماری زیادنشودولی فکراساسی این است که اگربودجه ماهم اجازه نمی‌دهدمجلس شورای ملی مساعدت بکندبوسیله تاکسی هائی که فقط وفقط برای بهداشت خرج بشودکه همانطوری که مایه آبله حاضرمی‌کنیم واجبارا تلقیح کنیم واین پولها صرف اداره نشودوصرف جلوگیری ازمرض بشودوامیدوارم این لایحه راهم که تقدیم مجلس می‌کنم باکمک ومساعدت آقایان نمایندگان محترم موفق بکمک و جلوگیری ازاین امراض بشویم.
بعضی ازنمایندگان - دستور دستور
- طرح و تصویب لایحه مربوط به تامین کسربهای علیق سیمبانان
۶ - طرح و تصویب لایحه مربوط به تامین کسربهای علیق سیمبانان
امیرتیمور - لایحه وزارت پست وتلگراف مطرح شود
رئیس - لایحه وزارت پست وتلگراف مطرح است. قرائت می‌شود.
مجلس شورای ملی
چون دراثرترقی فاحش بهای علیق سال جاری درتمام کشوراعتبارماده ۱۷ بودجه مصوب سال ۳۲۱وزارت پست وتلگراف شهرستانها شده وچنانچه توجهی نشودبکارهای سیمهای خطوط تلگرافی کشورلطمه واردمی‌شودبنابراین درنظرگرفته شده که ازمحل اعتبارماده ۲۳ شهرستانها وماده ۴۳مرکزچهارصدهزارریال بماده ۱۷ شهرستانها علاوه گرددتااینکه بتوان درحدود حداقل ممکن کمکی به سیمبانان بشودلذا برای این منظورماده واحده ذیل پیشنهادوبه قیدفوریت تقاضای تصویب آنرا می‌نماید.
ماده واحده - وزارت دارائی مجازاست که مبلغ چهارصدهزارریال (۴۰۰۰۰۰)که دویست هزارریال آن ازماده ۲۳ بودجه شهرستانهاودویست هزارریال ازماده ۴۳ مرکزکسروبماده۱۷ شهرستانها علاوه نموده ودروجه وزارت پست وتلگراف بپردازدکه بمصرف کسربهای علیق اسب سیمبانان برسانند.
رئیس - فوریت لایحه مطرح است. مخالفی نیست (خیر) موافقین بافوریت لایحه برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است. آقای ملک مدنی
ملک مدنی - موافقم.
رئیس - آقای روحی.
روحی - موافقم.
رئیس - آقای انوار.
انوار - موافقم. رای بگیرید.
رئیس - آقای تهرانچی.
تهرانچی - بنده با اصل لایحه موافقم ولی می‌خواستم تذکری عرض کنم برای اینکه شنیده می‌شودکه خیلی ازمالکین چه خرده مالک وچه رعایا شکایت دارندکه مقدار زیادی یونجه وکاه ازطرف دولت گرفته می‌شودبه یک مظنه‌های خیلی کمی که هیچ طرف مقایسه بامظنه آزادنیست آیااین موضوع صحت داردواگرصحت داردبموجب چه قانونی اقدام می‌شودکه کاه ویونجه اشخاص را با قیمت‌های خیلی نازلی که شایدمی‌شودگفت خمس قیمت آزادیاعشرقیمت نازلی که شایدمی‌شودگفت خمس قیمت آزادیاعشرقیمت آزاداست گرفته می‌شودوالا با اصل این لایحه بنده موافقم البته چون علیق گران شده‌است ولی ازطرفی لایحه می‌آیدبرای ازدیاداعتبارازطرفی مالاشخاص گرفته می‌شوداین دوموضوع راتوضیح بدهندکه چه جوراست.
وزیرپست تلگراف - بنده درست متوجه نشدم نکته‌ای راکه آقای تهرانچی تذکردادندچطورمربوط به سیمبانان است چون این سیمبانان خودشان مستقیما علیق می‌خرندواینها کسانی نیستندکه بتوانندتعدی بکننداگرراجع بکارسایروزارتخانه هااست تعیین بفرمائیدتاجواب داده شود.
امیرتیمور - آقای نخست وزیربفرماینداگرنیست همچوخبری که تکذیب بفرمایند.
رئیس - آقای مخبرفرهمند.
مخبرفرهمند - عرض کنم بنده می‌خواهم تذکرا خاطر آقای وزیر پست و تلگراف را متوجه کنم چون شما توجه باسب سیمبانان می‌کنید در درجه اول توجه بخودشان و حقوقشان هم بکنید. بطوری که مستخدمین پست حقوق آنها ماهیانه ۳۰ یا ۴۰ یا ۵۰ تومان بیشترنیست و حال آنکه سیمبانان خط آهن حقوق آنها در حدود ۲۰۰ تومان یا ۲۵۰ تومان کمتر یا زیادتر است و زحمت اینها بیشتر است برای اینکه آنها یک کارهای منظمی دارند و کمتر احتیاج باصلاح پیدا می‌کنند ولی سیمهای وزارت پست و تلگراف چون قدیمی است اتصالا در معرض خرابی و طوفان است و این سیمبانان بایستی همیشه برای اصلاح سیم خودشان را بخاطر بیندازند و وقتیکه ملاحظه بفرمائید حقوقشان بیش از ۴۰ یا ۵۰ تومان نیست. بنده خواستم تذکری بدهم که در بودجه ۱۳۲۲ این موضوع را اصلاح کنند.
وزیر پست و تلگراف - اقدام می‌شود
طباطبائی - بنده دو دفعه اجازه خواستم
رئیس - آن مال سابق بود. آقای امیر تیمور.
امیر تیمور - بنده موافقم.
نخست وزیر - بیاناتی را که آقای تهرانچی فرمودند چون حالا بنده وارد نیستم و اطلاعات کافی ندارم نمی‌توانم جواب بدهم وعده می‌دهم که تحقیق بکنم و درجلسه آینده جوابش را عرض کنم.
رئیس - آقای طباطبائی.
طباطبائی - عرض می‌کنم این چهل هزار تومان اعتباری که خواسته شده‌است اگر برای این است که در بودجه ۱۳۲۲ منطور شود و چوناینجا صحبت شد که لایحه مربوط به باشگاه وقتی مطرح بود آنجا صحبت شد که بودجه سال ۱۳۲۲ شاید۳ یا ۴ ماه طول بکشد بنده موقع را مغتنم می‌شمارم و ازدولت تقاضا می‌کنم که توجه بیشتری بکنند که بودجه زودتر تهیه بشود و بیاید به مجلس که قانونا بایستی تا ۱۵ اسفند آمده باشد و البته حالا یک مطالعه بیشتری دارد و رئیس کل مالیه هم آمده‌است و بنده امیدوارم که تا آخر فروردین تمام بکنند می‌توانند بیاورند ولی حالا این ۴۰ هزار تومان اگر پرداخته شده‌است و خرج شده‌است و می‌خواهند که صورت قانونی به آن بدهند و امیدوارم که صورت قانونی داشته باشد ولی عملا قانونیست وبازبنده عقیده‌ام این است کهچون سال گذشته‌است و خرجی است که شده‌است آنرا به سال ۱۳۲۲ موکول کنند.
وزیر پست و تلگراف - واقعا هیچ یک از این دو صورت را ندارد در بودجه ۱۳۲۲ اگر می‌خواستیم پیش بینی کنیم حاجت باینکه این لایحه را بقید دو فوریت تقدیم بکنیم نداشتیم البته از این تجربه‌ای هم که بدست آورده‌ایم در بودجه سال ۱۳۲۲ یک رقم بیشتری منظور خواهیم کرد و البته در سالهای عادی که قیمتها ترقی می‌کرد بطوریکه معمول بودجه‌است سالی دوبار یکی در خرداد و یکی در آذر قیمتها برآورده می‌شود وقیمتها تعیین می‌شود و در سال جاری که ۱۳۲۱باشد چنانچه آقایان مسبوق هستند قیمتها بطوری ترقی می‌کرد که نمی‌شد قیمتی که در ۶ ماه پیش تعیین شده‌است در ۶ ماه مورد عمل واقع شود. این بود که قیمتها را هر ماهه برآورد می‌کنند و چون مطالعه کردند و قیمتها را برآورده کردند معلوم شد که متجاوز است از میزان اعتباری که ما داشته‌ایم در بودجه و اغلب اینها هنوز نگرفته‌اند و بیچاره شده‌اند قرض کرده‌اند مقروض شده‌اند و علت اینکه ما نتوانستیم زودتر این کار را بکنیم برای این بود که موضوعصرفه جوئی یک وزارتخانه بایستی که سال منقضی شود تا اینکه ببینیم می‌شود که یک ماده را صرفه جوئی کرد یا نه و حالا چون سال منقضی شده‌است فهمیدیم که از ماده ۲۳ و ۴۳ محل داریم و این لایحه تقدیم شده‌است.(صحیح است - کافی است - رای).
رئیس - رای گرفته می‌شود موافقین با ماده واحده پیشنهادی دولت ورقه سفید می‌دهند.
(اخذ آراء بعمل آمده ۷۹ ورقه سفید شماره شد).
رئیس - عده حاضر در موقع اعلام رای ۸۹ نفر لایحه باکثریت ۷۹ رای تصویب شد.
- بقیه شور دوم لایحه اصلاح قانون نظام وظیفه
۷ - بقیه شور دوم لایحه اصلاح قانون نظام وظیفه
رئیس - لایحه نظام وظیفه مطرح است. ماده ۵۹.
فصل هفتم - معافیت بعلل مزاج یا نقص اعضاء ماده ۵۹ - مشمولین معلول یا مشکوک که در حوزه‌های فرعی بواسطه نبودن پزشک معاینه ایشان مقدور نباشد بایستی بهزینه ارتش به نزدیکترین نقطه‌ای که پزشکان وجود دارند اعزام و در صورت تصدیق بمعلول بودن باید بهزینه ارتش به محل خود دعوت داده شوند.
رئیس - رای گرفته می‌شود…(بعضی از نمایندگان - عده کافی نیست) عرض کنم که بنده خجالت می‌کشم از اینکه هر وقت می‌خواهیم رای بگیریم مجلس را از اکثریت می‌اندازند بنده از مجلس برمی‌خیزم بدانید این را.(در این موقع عده مجلس برای اخذ رای کافی شد) رای گرفته می‌شود به ماده ۵۹ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۰.
ماده ۶۰ - مشمولین زیر در اثر علل مزاج یا نقص اعضاء بنا برمعاینه و تشخیصدو پزشک نظامی برای همیشه از انجام خدمت وظیفه معاف می‌باشند:۱ - نابینایان از یک یا دو چشم۲ - قوزی۳ - کر۴ - لال۵ - شل و چلاق۶ - یکدست ۷ - فاقدین شست یا سبابه دست راست.۸ - اشخاص کوتاه قد که قد آنها از ۱۵۰ سانتیمتر کمتر باشد.۹ - اشخاص مسلول یا مبتلایان به بیماری‌های علاج ناپذیر.۱۰ - معیوبین از دو چشم که از عهده خدمکات نظامی برنیایند.
تبصره۱ - برای معاینه مشمولین در صورتیکه پزشکان نظامی در محل نباشند از وجود پزشکان غیرنظامی که صلاحیت ایشان مورد گواهی ادارات بهداری محل واقع شده باشد استفاده خواهد شد.
تبصره۲ - معاینه مشمولین که جزو طبقات بالا نیستند در صورتیکه در محل دو پزشک نباشد ممکن است توسط یک پزشک صلاحیتدار انجام پذیرد.
تبصره۳ - اشخاصی که مشمول ماده ۶۰ قانون خدمت نظام وظیفه مصوب ۲۹ خرداد ماه ۱۳۱۷ تشخیص ورایسربازی درباره ایشان صادر گردیده بطور کلی (چه آنهائی که بخدمت نرفته و چه آنهائیکه در خدمت هستند) از انجام خدمت وظیفه برای همیشه معاف می‌باشند.
رئیس - آقای اورنگ.
اورنگ - بنده موافقم.
رئیس - آقای انوار (انوار - موافقم).
افشار - بنده عرضی دارم.
رئیس - بفرمائید.
افشار - عرض کنم مقصود اصلی از خدمت نظام وظیفه این است که یک عده از اشخاص صحیح البنیه و آنهائی که توانائیو بنیه خدمت نظام وظیفه را دارند و می‌توانند در روز جنگ خدمت به مملکت بکنند آنها را ببرند به نظام وظیفه و از وجود آنها کشور استفاده بکند. البته اشخاص غیرسالم را به نظام وظیفه بودن اولا خود آنها را به بدبختی و ضعف بیشتر مبتلا می‌کنند و ارتش هم از وجود آنها کوچکترین استفاده را نخواهد کرد و بهترین دلیل بنده این است که مطابق قانون ۱۳۱۷ یک اشخاصی را جلب به نظام وظیفه می‌کردند که آنها و بال گردن مامورین نظام وظیفه هستند و در خود فوج‌ها مامورین و فرمانده‌های فوج نمی‌دانند چگونه از این اسخاص استفاده کنند. اولا نمی‌توانند مشقات و خدمات امور نظام وظیفه را انجام بدهد بهمین جهت نتیجه این شد که این قانون را اصلاح بکنند و به مجلس بیاورند. در این قانون معافی‌ها را تعیین بکنند امراضی که مبتلایان آن را ذکر کرده اندبعقیده بنده کافی نیست یعنی تمام امراض را ننوشته‌اند و فردا اسباب زحمت می‌شود. منظور بنده ایناست که اسامی کلیه امراض که مبتلایان آنها قادر به انجام نظام وظیفه نیستند می‌بایستی در این قانون نوشته شود که فردا برای مردم اسباب زحمت نشود. البته در مملکت ما مثل سایر ممالک اشخاصی هستند که مبتلا به امراض روحی هستند و از وجود آنها در ارتش نمی‌توانند استفاده بکننذ ملاحظه بفرمائید این است که این قبیل اشخاص وجودشان باعث خطر بزرگی می‌شود ممکن است جنایات و خطرات بزرگی از طرف این قبیل اشخاص صورت بگیرد اینها اشخاصی هستند که بقول فرانسویها وجود آنها کل کنفورمه‌است یعنی طوری نیست که خدمت نظام وظیفه را بتوانند انجام دهند. اینها اشخاصی هستند که در دارالمجانین هستند و عقلا یا شعورا ناقص و ضعیف هستند و این قبیل از اشخاص را نباید به نظام وظیفه برد و این نوشته نشده است (تهرانچی - نوشته شده‌است) وعقیده بنده این است که اعضاء کمیسیون نظام بایستی از وجود اشخاص بصیر و اطبائی که در مجلس هستند مثل آقای دکتر ادهم و دیگران در این قسمت مشورت بکنند و یک لیستی درست بکنند که صورتن آن اشخاصی که نمی‌توانند از عهده انجام خدمت وظیفه برآیند و یا بودن آنها در نظام خطر جانی برای دیگران دارد این ذکر بشود که اسباب زحمت برای مردم نشود.
مخبر (آقای تهرانچی) - عرض کنم اگر توجه بفرمائید در قسمت ۹ ماده پیش بینی شده‌است که اشخاص مسلول یا بیماری‌های علاج ناپذیر (افشار معلوم نیست) چرا آقا اگر توجه بفرمائید اگر یک نفر را که میفرمائید دیوانه‌است این البته علاج ناپذیر است و چونلایحه نظام وظیفه در وزارت جنگ تنظیم شده‌است البته پزشکان ماهری که در آنجا دارند مطالعه کرده‌اند و این از روی مطالعه تهیه شده و این قضایا در نظر گرفته شده‌است.(کافی است)
رئیس - موافقین با ماده۶۰ برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده۶۱.
ماده ۶۱ - مشمولین بیمار وضعیت البته بوسیله بنگاههای بهداری کشور قبلا تحت معالجه واقع و پس از از بهبودی بخدمت احضار می‌گردند مدت تعویق خدمت آنان از یکسال تجاوز نخواهد کرد. مگر آنکه ادامه معالجه آنان مورد تایید و گواهی دو پزشک واقع شود.
تبصره - بنگاههای بهداری کشور موظف به معالجه و مداوای مجانی مشمولین این ماده خواهند بود.
رئیس - موافقین با ماده ۶۱ برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۲:
فصل هشتم - معافیت محدود - ماده ۶۲ - اشخاص زیر بواسطه موقعیت خود از انجام خدمت وظیفه معاف می‌باشند
۱ - حکام شرع مجاز باجتهاد و یا فتوی از مراجع تقلید و یا فتوی.۲ - علماء درجه اول مذاهب زردشتی و کلیمی و مسیحی.
تبصره۱ - اعتبار مدارک با ینقبیل اشخاص منوط بگواهی شورای عالی فرهنگ است.
تبصره۲ - دانشجویان (طلاب) علوم دینیه که مطابق برنامه وزارت فرهنگ مشغول تحصیل هستند مشمول ماده ۷۲و۷۳ این قانون خواهند بود.
رئیس - آقای روحی.
روحی - بنده خواستم از آقای مخبر و آقای معاون وزارت جنگ پرسش کنم (آقای افشار توجه بفرمائید) بنده می‌خواستم ببینم مشمولین بین ۸۴و۹۴عموما و کلیه از لیسانسیه‌ها و سایرین و دیپلمه‌ها بطور کلی که تابحال بخدمت نیامده‌اند معافند یا اینکه برای آنها محدودیتهائی قائل شد ه اید؟ بنده خیال می‌کنم بطور کلی معاف باشند. خوبست این راتوضیح بفرمایندکه رفع نگرانی ازاین طبقه بشود.
مخبر - عرض کنم اشخاصی که مطابق ماده ۶۴معاف شده اندبطورکلی آنهایی که مشمول بوده اندو واردخدمت نشده اندکلا معاف هستند.
رئیس - آقای مجدضیائی
مجدضیائی - درقسمت اول ماده می‌نویسدحکام شرع مجازباجتهادویافتوی ازمراجع تقلیدیافتوی. بنظربنده مامجتهدی که داریم تمام ازمراجع تقلید است واین با فتوای آخربنظربنده زیاداست.
اورنگ - این توضیح واضحات است عیبی ندارد
مجدضیائی - با فتوای آخرزیاداست.
مخبر - عرض کنم اگرمراجع تقلیدوفتوی بودهمینطوربودکه می‌نویسدراجع بتقلیدویافتوی.
مجدضیائی - آخر دو تا که نیست مراجع تقلید و یا فتوی اینجا دو تا داردیکی ازآنها زائداست.
رئیس - موافقین باماده ….(امیرتیمور - بنده اجازه خواستم) آقای اورنگ
اورنگ - بنده موافقم
رئیس - آقای امیرتیمور
امیرتیمور - عرض کنم (آقای تهرانچی استدعامی‌کنم که توجه بفرمائید) اینجا درماده ۶۲نوشته شده اشخاصی راکه وضعیت خاصی پیدامی‌کنندازخدمت نظام معاف می‌کنندویکی ازآن هاحکام شرع مجازباجتهادعلمای درجه اول مذاهب کلیمی ومسیحی وزردشتی است. بنده اصولاموافقم ولی عرض می‌کنم که یک شخص که بسن مشمولی می‌رسدوبایدخدمت وظیفه راانجام دهدهیچوقت نمی‌شودکه یک جوانی پیداشودکه دارای یک همچو مقامی شده باشد (صحیح است) یا علمای درجه اول مذاهب آن سنی که دارد اصلاآن شامل او نمی‌شود. بنده مطابق نظریه خودم معتقدهستم که طلاب علوم دینیه که درسن مشمولیت مشغول تحصیل علوم دینی هستنددرصورتیکه وزارت فرهنگ آن هارا مشمول بودنشان راتصدیق بکندآن‌ها رامعاف بکنندولی خیال نمی‌کنم درسن مشمولیت کسانی باشندکه علمای درجه اول مذاهب کلیمی ومسیحی ویا حکام شرع مجازباجتهادباشد. حکام مجاز به اجتهاد که در سن ۲۱ سالگی مجتهد نمی‌شوند این غلط تدوین شده و بنده مخالفم.
مخبر (آقای تهرانچی) - عرض کنم توجه بفرمایید اولا خدمت نظام وظیفه تنها در سن مشمولیت نیست از سن ۲۱ سالگی تا۴۱ سالگی این مشمول است که بایدبرودخدمت بکندملاحظه بفرمائیداگردرترباجتهادبرسدازآن قسمت بعدی معاف است یعنی ازبسیج معاف است یا مطابق موادقانون سابق که مجری است یک ماده برودخدمت وظیفه را انجام دهد. مراحلی داردکه تمام آنها راخدمت می‌گویندواین که فرمودیدکه درسن ۲۱ سالگی کسی باجتهادنمی‌رسدگمان می‌کنم مرحوم علامه باشدکه ازسن ۲۰ سالگی باجتهادرسیده‌است. این راکه فرمودیداصلاممکن است اشخاصی باشندکه قبل ازسن ۲۱سالگی هم به مقام اجتهادبرسندولی البته نادراست بهرحال تاسن ۴۵ سالگی مطابق قوانین که برای اصلاح أورده اندجزذخیره‌است وجز قسمت‌های دیگری است که درموقع لزوم احضارمی‌شوند.
رئیس - أٌقای امیرتیمور
امیرتیمور - اینکه میفرمائیدوأن علامه که فرمودیدیک نفربوده‌است ودیگری نیست وبعلاوه خدمت وظیفه یک خدمت مقدسی است که بایدهمه انجام بدهندخواه مجتهدباشدومن مخالفم بااین ماده. رئیس - موافقین باماده ۶۲برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده ۶۳
فصل نهم - متکلفین ماده ۶۳ - جز در مواردی که در قانون پیش بینی شده باشدمشمولین زیرکه متکفل شناخته شده اندهرسال بوضعیت آنان رسیدگی وچنانچه موضوع تکفل برطرف شده باشدبخدمت زیرپرچم احضاروالابرای مدت یک سال دیگربآنان ورقه معافیت داده خواهدشد. اگرتاسن ۲۹ سالگی مشمول دروضعیت تکفل او تغییری حاصل نشده باشدازخدمت زیرپرچم معاف جزوذخیره منظورخواهدشد.
۱ - یگانه پسرهرمردیازنی که سن اواز۶۰ سال متجاوزویا دراثرعلت مزاج ازاداره امرمعاش خودعاجزوکفالت برعهده آن پسرباشد.
۲ - هرجوانی که عهده دارمعاش عیال واولاد خودباشد.
۳ - هرجوانی که کفیل منحصربفردمعاش پدرویامادریاجدیاجده علیل ویا پیرازکارافتاده وبی استطاعت باشد.
۴ - هرجوانی که بتنهائی عهده دارمعیشت برادریاخواهرصغیرویاعلیل ازکارافتاده باشدوبواسطه عدم بضاعت درغیبت خودوسائل نگاهداری آنان رانداشته باشد
رئیس - آقای طباطبائی
طباطبائی - عرض کنم درشوراول من هم تذکردادن که دراین شق یکم بنظربنده یک قدری می‌بایستی ارفاق بیشتری بشودوتسهیل زیادتری قائل بشوند. ملاحظه بفرمائیدمی‌نویسدیگانه پسری که سن پدراواز۶۰ سال متجاوز ویا دراثرعلت مزاج ازاداره امرمعاش خودعاجزوکفالت برعهده آن پسرباشد. اولا عرض کردم قیدسن که فقط باید۶۰ سال داشته باشداین کارمنطقی نیست بلکه اتفاق افتاده‌است. که یک مرد بایک زنی درسن ۵۹ سالگی ازعهده اداره معاش خودعاجزبوده ایدمقصوداین است که یک مردبایک زنی که یک پسری داردوازعهده معاش خودش این مردوزن برنمیایداین پسررامعاف کنیم ازخدمت نظام، قیدسن ومحدودکردن به اینکه حتما۶۰ سال داشته باشدیا علیل المزاج باشدصحیح نیست مخصوصایک علل دیگری ممکن است داشته باشدکه نتواندمعاش خودش را اداره کنداین است که قیدی لازم نداردیگانه پسرهرمردیازنی که ازعهده اداره معاش خودعاجزوکفالت بعهده اوباشداعم ازاینکه ۶۰ سال یا ۵۹ سال داشته باشدیا این مردوزن علیل مزاج باشندیاعلل دیگری داشته باشدکه ازاداره معاشخودعاجزباشندواین دوقیدوشرط واین منطق آن منظورعالی راکه داریدخراب کرده‌است. نظردیگربنده این بودکه درخودماده می‌نویسدکه این اشخاص که مشمول این مواردهستنداینهامعافندولی می‌نویسدبرای مدت یکسال دیگربآنان ورقه معافیت داده می‌شود (مخبر - دراین ماده؟) ملاحظه بفرمائید آخر سطر سوم برای مدت یکسال دیگربآنان ورقه معافیت داده خواهدشد. شق سوم که هرجوانی که متکفل معاش پدرومادرباشدیا شق دوم را بگیریدجوانی که عهده دارمعاش عیال واولادباشد. کسی که دارای عیال واولادباشدمی‌خواهداورامعاف کند. واینجااین قیودنوشته شده‌است که هرسال بیایدبه نظام وظیفه وورقه معافیت یکساله موقت بگیرد. بنظربنده این فکرخوبی نیست زیراهم همه ساله اسباب زحمت افرادمی‌شودهم این کارموجب سو اسنتفاده بعضی ازمامورین است. ازطرف دیگراینطورنیست که بادوسه بارآمدن توی اداره آنهم اداره نظام وظیفه انسان خلاص شودبلکه این اشخاص هرساله دوسه ماه بایدلااقل ازکاروکسب بازبمانندوبیایندبه اداره نظام وظیفه هرکدام ازمامورین اوراسوژه وسیله سوء استفاده خودشان قراردهندوآخرسریک معافیت نامه برای اوصادرکنندکه مدت آن بیش ازشش ماه یا هفت ماه نیست وشش یا هفت ماه دیگردومرتبه بیایدخوب یک مردی که زن گرفته ودارای عیال اولاداست وداردباوضع زندگی که مشکل امروزه زندگی می‌کند خوب این را می‌خواهیدبرای چه؟ این رایک ورقه معافیت بدهیدوخودش وعائله اش را دچارزحمت نکنید.
معاون وزات جنگ - راجع به مطلبی که آقای طباطبائی اشاره فرمودندمادرلایحه اولیه که وزارت جنگ فرستاده بودپیرازکارافتاده نوشته بودیم وقتی که رفت بکمیسیون وگفتگو شدگفتندکه حدی نمی‌شودبرای پیری قائل شدممکن است که یکی درسن ۵۵ سالگی ازکاربیفتدبالاخره کمیسیون عقیده اش این بودکه درقسمت اول این ماده حدمتوسط راقائل شدچون درایران سن متوسط عمراز۶۵سالگی بطورمتوسط تجاورزنمی‌کندودرسن ۶۰ سالگی یکنفرپیراست ما۶۰ را قائل شدیم ولی درضمن هم نوشیم که هرجوانی که متکفل معاش پدریامادریاجدویاجده علیل ویاپیرازکارافتاده وبی استطاعت باشد. بنابراین این موضوعی که آقای طباطبائی فرمودندازبین می‌رودویا اینکه قیدکفالت است ومشمول کفیل می‌شود. ولی فرمودندکه چرا ما معافیت رابرای یکسال می‌دهیم این برای این است ممکن است درسن ۲۰ سالگی یادرسن ۲۱سالگی آن پدربامادری که درکفالت اوبوده اندفوت کنندآنوقت دیگرعلت نداردکه او ازخدمت نظام که وظیفه همه‌است معاف ابدبشود. مابرای محصلین واشخاص ورقه معافیت داده نمی‌شود.
بعضی ازنمایندگان - کافی است کافی است.
رئیس - آقای انوار.
انوار - بنده موافقم.
رئیس - آقای طوسی.
طوسی - بنده هم درهمین قسمت موضوع سن از۶۰سالگی عرایضی داشتم که با توضیحی که آقای معاون دادندمرتفع شد.
مخبر (آقای تهرانچی) - اجازه بفرمائیدکه بنده هم یک توضیحی بدهم درقسمت ۲می‌نویسد:هرجوانی که عهده دارمعاش عیال واولادخودباشد. بنده خواستم توضیح بدهم که اگرعیالش نباشدیعنی مرده باشدواولادداشته باشدواولادنداشته باشدبازهم شامل می‌شوداین است که پیشنهادمی‌کنم نوشته شود. هرجوانی که عهده دارمعاش عیال واولادخودباشد.
رئیس - پیشنهادآقایان سزاوارودکترسمیعی.
دکترسمیعی - قسمت اول تامین شدقسمت دومش رابخوانید.
پیشنهادمی‌کنم درشق اول ازماده ۶۳ بجای شصت سال پنجاه سال ودرشق دوم ازماده نامبرده نوشته شودهرجوانی که عهده دارمعاش عیال یا اولادخودباشد.
رئیس - آقای سزاوار
سزاوار - راجع باینکه هرجوانی که عهده دارمعاش منحصربفردمردیازنی باشدکه سن آنها ازشصت سال متجاوزباشد. این جاسن شصت سالگی راماخذقرارداده اندنظربنده این است که ده سال اگرارفاق بکنندوپنجاه سال قراربدهندمانعی نداردبرای این وضع این مملکت طوری است که اشخاص درسن پنجاه سالگی غالبا فرسوده می‌شوندویک کسی هم که یک اولادمنحصربفردداردوتمام زندگیش رابایداو اداره کنداین ارفاق را درباره اوبفرمایندوبنده استدعامی‌کنم ازآقای معاون وزارتجنگ وآقای مخبرکه با این پیشنهادموافقت بفرمایندوشصت سال رابه پنجاه سال اصلاح کنندوقسمت دوم راهم که خودشان اصلاح کردندوعرضی ندارم.
مخبر - بنده هم تصدیق دارم دراین مملکت باوضعیت فعلی که مردم دارنددرسی سالگی هم پیرمی‌شوندوازکارمی افتندچه رسدبه پنجاه سالگی ولی این قانون برای این موقع منحصرانوشته نمی‌شودوبعلاوه درقسمت سوم این ماده ملاحظه بفرمائیدنوشته شده‌است هرجوانی که کفیل منحصر بفرد معاش پدر و یا مادر یا جد یا جده علیل و یا پیر از کارافتاده وبی استطاعت باشد. این قسمت بطوراطلاق اسن وسال برای آن معین نشده چون این قسمت هست ومنظورآقا راتامین می‌کندتمنامی‌کنم درقسمت اول موافقت بفرمائیدکه همان شصت سال نوشته شودوبابودن این قسمت سوم اشکالی ندارد.
سزاوار - بنده بااینکه متقاعدنشدم ولی پس می‌گیرم
رئیس - موافقین باماده ۶۳ با اصلاحی که شدبرخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده۶۴:
ماده ۶۴ از تاریخ تصویب این قانون هرکس قبل ازمشمولیت تاهل اختیارکندحق معافیت ازخدمت سربازی رابعنوان تکفل ازعیال واولادخودنخواهدداشت.
رئیس - آقای ملک مدنی.
ملک مدنی - دراین ماده ۶۴ که راجع به اشخاصی است که قبل ازمشمولیت متاهل شده اندوعیال واولادداردنمی‌توانندبعنوان تکفل آنهاازمعافیت استفاده کنندموردتوجه عده زیادی ازآقایان هست وپیشنهادهم داده اندبنده خواستم دراین قسمت توضیحی بدهم بلکه مطلب حل شودوزیادوقت مجلس گرفته نشودکه آقای مخبروآقای سرتیپ معاون ووزارت جنگ توجه بفرمایندوبنده هم که جزء آن آقایان هستم نظرمان این است که اگرکسی قبل ازسن مشمولیت متاهل شده باشداین شخص بایدکژمتکفل شناخته شودبرای این که یک کسی (من باب مثال عرض می‌کنم) اگردرسن هیجده سالگی عیال گرفته باشداوهم حقامتکفل عیال واولادش است وعلت نداردکه ما او را مشمول معافیت قرارندهیم باین جهت پیشنهادی تهیه شده‌است که اگردرسن مشمولیت یعنی ۲۱ سالگی برای فرار ازخدمت نظام وظیفه برودمتاهل شود او نباید معاف شود اما یک کسی قبلااگرمتاهل شودهمانطورکه دردهات معمول است وبیشتراین مطلب متوجه دهات است واین کاررامی‌کنندآنهاهم شامل شوندوالا درشهرستانهاکمتراشخاص درسن سی سالگی هم متاهل می‌شوندوعملی که این ماده می‌کندنتیجه اش این است که جلوگیری می‌کندازتوالدوتناسل که بنظربنده برای ازدیادنفوس دراین مملکت فوق العاده لازم است بطوریکه أقایان اطلاع دارنددردهات پسرشان رادر۱۶ سالگی وهفده سالگی زن می‌دهندوبااین کمی نفوس دراین مملکت این مسئله راتشویق کنیم واین ماده بنظربنده ازاین کارجلوگیری می‌کندوپیشنهادی که شده‌است روی این نظراست که اگرکسی قبل ازسال مشمولیت متاهل شودمتکفل شناخته می‌شودولی اگردرسال مشمولیت عیال اختیارکردمتکفل شناخته نمی‌شود.
معاونت وزارت جنگ - راجع باین ماده که آقای ملک مدنی ایرادفرمودندبحث زیادی درکمیسیونهاومجلس شورای ملی شدوگفتگودراین بودکه درسنین مشمولیت حق تاهل نداشته باشندووقتی هم که درکمیسیون مذاکره شداین موضوع دیدیم که هیچ فایده نداردبلکه ضرری هم خواهدداشت ضررش هم این خواهدبودکه یک سال عروسی راجلوخواهندانداخت عوض اینکه دربیست سالگی عروس کننددرنوزده سالگی عروسی می‌کنندواین کارهیچ فایده برای جامعه نداردبعلاوه درقوانین سابق این قسمت تکفل بقدری سخت بودکه اشخاصی هم که دارای زن وفرزندبودندمی‌بایستی خدمت بکنندوتکفل أنها راهم درمدت خدمت بعهده دیگران گذاشته بودندوماهمه اینهارامعاف کردیم وحتی کسانی راکه اگرعیال یا اولاد داشته هرکدام را داشته باشندمعاف هستندواگراین ترتیب باشدبنظربنده اشکالی باقی نمی‌ماند. ماگفتیم أنچه که مربوط به گذشته‌است قبول داریم ولی برای أینده گفتیم اشخاصی که می‌خواهندمتاهل شوندلااقل جیبشان را به بیننداگردارائی دارندکه تکفل عیال واولادخودرابکنندزن بگیرند والا نگیرند.
رئیس - آقای امیرتیمور.
امیرتیمور - بنده وجوداین ماده را اصلاَ زائدمیدانم وتصورمی‌کنم که لازم نیست برای این که قبل ازاین قانون اگرمتاهل شده باشدوعیال واولادداشته باشدکه البته معاف هستندوبعدازاین اشخاصی که به سن مشمول می‌رسندبایدبروندخدمت خودشان را انجام بدهندویک اشخاصی که معاف هستندمصرحامعاف شوندودیگراین قیدداشتن عیال واولادلزومی ندارد.
مخبر - اگرتوجه بماده قبل یعنی ماده ۶۳که الان تصویب شدبفرماینددرآن ماده ازمجلس گذشت وتصویب شددراین ماده گفتیم کسی که ازتاریخ تصویب این قانون عیال واولاداختیارکندحق استفاده ازمعافیت رابرای داشتن عیال واولاد ندارد و با ماده که قبلا تصویب شداین ماده لزوم پیدامی‌کند.
امیرتیمور - آفرین بااین توضیح مخبربنده دیگرعرضی ندارم.
رئیس - آقای مخبرفرهمند.
مخبرفرهمند - عرضی ندارم.
رئیس - آقای بهبهانی.
بهبهنانی - موافقم.
رئیس - آقای روحی.
روحی - بنده خواستم یک توضیح بیشتری راجع باین ماده عرض کنم بنده خودم ازطرفداران جدی تکثیراولادوفراوانی افرادکشورهستیم کشوروقتی ترقی می‌کندوقیمت داردکه جمعیت زیادداشته باشدولی شماملاحظه بفرمائیدیک جوان شانزده ساله وقتی که زن بگیردتابسن سربازی برسدچهارتااولادخواهدداشت واین اولادبقدری ناقص هستندکه بهیچوجه بدردخدمت مملکت نمی‌خورددرصورتیکه حفظ کشوربرهمه چیزلازم تراست کشوربایدباشدکه نسل تربیت کندبایدوجودکشورمحفوظ بماند و باید جوانان و فرزندان آن باید آنرا حفظ کننداین عمل رانباید آقایان تعبیر به تکثیر نفوس کننداین کارفقط برای فرارازنظام وظیفه است (صحیح است) انصاف نیست که یکنفرباین عناوین ازخدمت سربازی فرارکندیکی دستش راقطع کندیکی زن بگیردبنده معتقدم که موافقت بفرمایندبهمین ترتیبی که درکمیسیون تصویب شده این ماده بگذردواین لایحه به همین ترتیبی که درکمیسیون تصویب شده این ماده بگذردواین لایحه بهمین حال تصویب شودوبرای متکلفین هم که دراین قانون تکلیف معین شده‌است.
بعضی ازنمایندگان - کافی است مذاکرات - رای.
انوار - بنده مخالفم
رئیس - بفرمائید.
انوار - خودآقای روحی وسایرآقایان کاملامستحضرومطلع هستندکه بنده مخصوصااین دوره ازکمیسیون دادگستری فرارکردم یعنی نجات پیداکردم وآمدم باین کمیسیون که این قانون بگذردوبنده کاملا جدیت دارم ومعتقدهستم بلکه موفق شویم تا اول فروردین این قانون تمام شودونمی‌خواهم درهیچ جاهم اشکال بکنم. درأن دوره این ماده را بنده پیشنهادحذفش راکردم وگفتم ولو این که عمل دولت هم براین باشددرقانون نباشدآقای روحی مملکت منحصربه تهران نیست منحصربه شمال نیست طرف جنوب رانگاه کنیدوطرف گرمسیرات راهم نگاه کنیدکه بلوغ أنهادرچه موقع است این ماده را قانون نوشتن اجازه ایست ازیک کثافت اخلاقی که خودتان هم آقای روحی حاضرنیستیدآن انحطاط اخلاقی راقبول کنیداین ماده اگردرقانون نباشدولی عمل دولت براین باشدکه نگویندقانون اجازه داده‌است که چون رفته‌است زن گرفته‌است معاف نیست مانبایدبگوییم چون رفته‌است زن گرفته‌است معاف نیست مانبایدبگوییم چون رفته‌است زن گرفته‌است ما این رامعاف نخواهیم کرد ما نمی‌خواهیم درقانون یک اخلاق سوئی را رواج داده باشیم بواسطه یک عملی که هیچ فایده هم ندارداگرموافقت بفرمائیدعمل همینطورباشدولی درقانون نباشدتازه عیبی نداردشما ملاحظه بفرمائیدکه حدبلوغ ورشد درگرمسیراست بچه ترتیب است ما خوزستان و لارستان و گرمسیرات داریم اینها را درنظر بگیریدوالا بنده نظرم اساسا این است و عقیده‌ام این است که تمام افراداین مملکت باید قائم بالسیف باشنداین است عقیده بنده وپیشنهادهم کرده‌ام اماآن روح رادارم و میل هم دارم که تمام افرادمان جنگی شونداماباید مواظب باشیم که اخلاق حسنه را هم درعین حال درمملکت ترویج کنیم این است که تقاضادارم آقای معاون هم موافقت بفرماینداین عنوان ازقانون برداشته شود.
روحی - کافی است.
انوار - آقای مخبرجواب بدهیدمثل این که آقای روحی مدیرمجلس شده‌است.
مخبر - اینکه آقای انوار فرمودندعمل دولت اینطورباشدولی درقانون نباشدگمان نمی‌کنم حقیقه این را آقای انوارهم موافق باشندواگراین عمل واقع شودیقیناآقای انوارسوال واستیضاح خواهندفرمودضمناخواستم این نکته راعرض کنم که معافیت بعلت داشتن عیال واولاددرقانون ۱۳۱۷ نبوده‌است وبهمین جهت هم ما گفتیم که نسبت بگذشته اشکالی ندارد و مشمول معافیت می‌شوندولی این ماده جلوی این رامی‌گیردکه اشخاص برونددرسن ۱۶ سالگی و هفده سالگی زن بگیرندودارای عیال واولادشونداگراین ماده نباشدممکن بودکه همه درسنین قبل ازمشمولیت متاهل شوندواداره نظام وظیفه فردی راپیدا نمی‌کردکه او رابخدمت ببرد.
جمعی ازنمایندگان - مذاکرات کافی است.
رئیس - پیشنهادات قرائت می‌شود. آقای دهستانی پیشنهادحذف ماده راکرده اندتکلیف آن درضمن رای به ماده معلوم می‌شود. پیشنهاددیگرآقای دهستانی.
پیشنهادمی‌کنم ماده ۶۴بطریق زیراصلاح شود.
ماده ۶۴ - تاریخ تصویب این قانون هرکس قبل ازمشمولیت تاهل اختیارکنددرصورتیکه با بضاعت باشدحق معافیت ازخدمت سربازی بعنوان تکفل ازعیال و اولاد نخواهدداشت.
دهستانی - پس می‌گیرم.
رئیس - موافقین باماده ۶۴ برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شدماده ۶۵:
ماده ۶۵ - از مشمولین طبقات ۱۲۸۴ - ۱۲۸۵ - ۱۲۸۶ - ۱۲۸۷ - ۱۲۸۸ - ۱۲۸۹ - ۹۲۲۰ - ۱۲۹۱ - ۱۲۹۲ - ۱۲۹۳ - ۱۲۹۴ - آنهایی که درتاریخ تصویب این قانون درزیرپرچم هستندپس ازپایان خدمت زیرپرچم مرخص خواهندشدوآنهائی که بخدمت واردنشده انددیگربرای خدمت زیرپرچم احضارنخواهندشد.
تبصره۱ - متولدین ۱۲۹۵به بعدمتکلف شناخته شده ومی‌شوندمشمول مقررات ماده۶۳ خواهندبود.
تبصره ۲ - مشمولینی که تااین تاریخ موردمقررات مواد۶۴و۶۸ قانون خدمت نظام وظیف مصوب مقررات ۶۴و۶۸ قانون خدمت نظام وظیفه مصوب ۲۹خردادماده ۱۳۱۷ بوده وفعلادرخدمت ارتش یا ژاندارمری هستنددرصورتیکه هفت ماه خدمت مقدماتی راطی کرده باشندازخدمت مرخص وجزطبقات مربوط می‌گردند.
تبصره ۳ - کسانی که تا تاریخ اجرای این قانون مطابق یکی ازقوانین ۱۳۰۴ - ۱۳۱۰ - ۱۳۱۷ برگه معافیت دائم گرفته اندمعافیت أنان معتبرشناخته می‌شود.
تبصره ۴ - مشمولینی که متولد۱۲۸۴تاپایان ۱۲۹۴ هستندوخدمت زیرپرچم خودرا انجام داده اندودرحین اجرای این قانون مشغول خدمت دولت می‌باشندمدت خدمت زیرپرچم آنها خواه قبل ازقبول خدمت دولت بوده ویابعدازآن باشد درصورت پرداخت کسورتقاعدجز مدت خدمت رسمی أنان محسوب بوده ودرمواردترفیع وتقاعدطبق قوانین استخدامی منظوروبعلاوه جزدرمواردبسیج طبقه مربوطه دیگربرای خدمت یکماهه احضارنخواهندشد.
رئیس - آقای نراقی.
نراقی - این ماده ۶۵ ازمهمترین مواداصلاحی قانون نظام وظیفه‌است که درقانون اصلاحی سابق ماده ۶۴ بودو حالا عنوان ماده ۶۵ راپیداکرده‌است ودرموقعی که دفعه اول این ماده مطرح بودپیشنهادی بامضا’ عده ازآقایان نمایندگان تقدیم شدکه این معافیتتا۱۲۹۹ پایان پیداکند. این پیشنهاد روی احساسات نبودوروی منافع توجه بمنافع عده خاصی هم نبودروی یک حسابی بود که حضور آقایان عرض می‌کنم. اشکالاتی که اصولادراجرای قانون نظام وظیفه پیداشده وعدم تمایلی که ازطرف مردم ابرازمی‌شوددراثرتجاوزمامورین سربازگیری است که دست آنها رادرعمل زیادتی عده مشمولین بازکرده‌است یعنی اداره نظام وظیفه یک شهرستانی که بهش تکلیف می‌شودصدنفرتهیه کن می‌بیندمه درمحلش دوهزارنفرسربازموجوداست این دستش بازمی‌شودوشروع می‌کندبمیل دلخواه خودسواستفاده کردن این است که تمام مشمولین را ناراحت وناراضی می‌کند. قانون نظام وظیفه که در۱۳۰۴ گذشت طرزقرعه کشی درآن بودکه عده‌ای راکه هرسال احتیاج دارندهرسال بین مشمولین قرعه می‌کشندوبیرون میاورند بقیه دیگرآزادومعاف هستنددر۱۳۱۰ که قانون اصلاح شدگفتندکه کلیه مشمولین ومتولدین بایدبیایندخدمت کنندولوآنهائی که ورقه معافیت داشته انداین بودکه یک عده زیادی مشمولین که خدمتشان انجام نشده بودازسنوات قبل ضمیمه شدندومشمول نوشناخته شدندوهمینطوردرقانون ۱۳۰۴ لیسانسیه‌ها ودکترها مطلعا معاف بودندبعدآمدندگفتندکه خیرلیسانسیه‌ها ودکترها هم بایدبیایندوخدمت کنندعطف بماسبق هم کردندیعنی مشمولین سابق هم مجددامشمول شناخته شدند، درسال ۱۳۱۷ که قانون دیگری آمدمعافیت هائی که طی دوقانون سابق منظورشده بودازبین رفت ومعاف شدگان را دومرتبه مشمول قلمدادکردندوأنها راهم احضارکردندواین عده هم براین مشمولین سابق افزوده شدوفعلاقشون ماتشکیل می‌شوددرحدودشصت الی هفتادهزارنفربااین عده که درنظرگرفته شده وباآنکه مدت خدمت را دوسال منظورکرده اندسالی سی هزارنفریاچهل هزارنفرکه بگیرندقشون ماهمیشه ثابت است وتعدادش مرتب است اما مشمولین ۱۳۲۱ که متولدین ۱۳۰۱ بوده اندطبق دفترآمار۱۲۵ هزارنفرمشمول داشته‌ایم وهمین متولدین ۱۳۰۱ بیرون آوردن چهل هزارنفرازاین ۱۲۵ هزارنفرخیلی آسان است وممکن نمیدانم دیگراحتیاجی است که متولدین هفده سال گذشته را هم احضارکنیم ومزاحمشان شوندطبق صورتی که بدست آمده متولدین قبل از۱۳۰۰هشتصدهزارنفرهستندکسانی که ازاین عده خدمت سربازی نکرده انداگرواقعا اینها را بخواهند بیاورند و خدمت کنند کو جا؟ کو وسائل؟ کوافسر و سربازخانه وبودجه تازه همه ابن وسایل که فراهم شدتازه برای چه بیاورندچرایکعده ازکاروخدمت وکشاورزی بازدارند؟ وبرای این که اینها را درهرسال پنجاه هزارنفرشان راکه نگاهداری کنندشانزده سال بایدصبرکنندتااین عده مستهلک شوندآنوقت مشمولین فعلی راچه کنند؟ پس با این اشکالاتی که عرض مااین رادرنظرگرفته بودیم واین اعدادراکاملا درنظرداشتیم که آنها را پیشنهاد دادیم وازاین نظربودکه راه سواستفاده مامورین نظام وظیفه بسته شودواین درختهای بارآوری که درتمام مملکت هستندقطع شودودیگروسیله چاپیدن برای مردم نباشدمردم آزادی عمل داشته باشندکه بتوانند بکاروکسب وزراعت خودشان بپردازندوازطرف دیگربااین محاسبه که عرض کردم معلوم میشدکه احتیاجات وزارت جنگ هم بامشمولین فعلی تامین می‌شود این بودکه پیشنهادوتمناکردیم که موافقت بفرمایندومعافیت را تاپایان ۱۲۹۹ ادامه دهند. حالاالبته جمعی ازجوانان که دراین سنوات خدمت کرده اندیک حرفی می‌زنندکه ماخدمت کرده‌ایم چه گناهی کرده‌ایم وبه ما تعدی می‌شودخیرآنهاوظیفه مقدس خودشان را انجام داده اندودراین قانون هم آنچه مقدوربوده‌است ازآنهاقدرشناسی کرده‌است آنها که مستخدم دولت هستندخدمت نظام وظیفه جزخدمت رسمیشان محسوب می‌شودوآنهایی هم که مستخدم دولت نیستندبرای خدمات یک ماهه احضارنمی‌شوندولی با این کیفیتی که دراین قانون معین شده‌است که تاپایان ۹۴ رامعاف کرده انداگربناباشدبهمین ترتیب بگذردبازهم وسیله سواستفاده وتعدی واجحاف مامورین باری همیشه باقی خواهد ماند و انزجار و نفرت مردم هم ازاین خدمت ملی که هرکس باید با رغبت انجام بدهدسزاوارنخواهدبوداین است که باز بنده تمنا می‌کنم که توجه بیشتری بشودوتاپایان ۱۲۹۹ رادرنظربگیرندکه معاف شوندودلائلی راکه آقای نخست وزیر جنگ سابق اظهارکردندمنطقی نبودومنطقشان صرفا روی اشخاصی بودکه ازاین وضعیت استفاده می‌کنندومنطق دیگری بنده درش احساس نکردم.
معاون وزارت جنگ - آقای نراقی ایراداتی راکه راجع به این ماده فرمودندوبایشان جواب داده شدکه این ماده یک ماده حیاتی است برای مملکت وماغیرازآن طبقاتی راکه قبلا پیشنهادکرده بودیم برای ارفاق بیشتری چهارطبقه دیگرهم بآنهاعلاوه کردیم و۱۲۹۴ رساندیم وغیرازاین ارفاق دیگری نمی‌توانیم بکنیم واگریک همچوارفاقی بخواهید قادل شویدمثل این است که حکم انحلال ارتش را داده باشیدمیفرمائیدچرانفرجدیدگرفته نمی‌شودبرای اینکه بنده نمی‌توانم اینجا جزئیاتش را عرض کنم ودرکمیسیون عرض کردم فعلا ما امروز مانمی توانیم نفربدست بیاوریم ونفرکاملا بدست مانمی آیدکه بتوانیم یک عده بیشتری داشته باشیم کخ توی آنها عده را که لازم داریم بگیریم باورنمیفرمائیدتشریف بیاوریداداره نظام وظیفه وملاحظه کنید که دراین سال چقدرنفربدست ماآمده‌است این علت نداردکه ماوقتی که بیست ویکساله داریم برویم بیست وپنج ساله بگیریم عده ماهم که از هشتاد و پنجهزار نفر تجاوز نمی‌کند علت ندارد و این طبقاتی هم که اضافه شد روی همین اصلی که آقای نراقی فرمودندو ما دیدیم که ازاین طبقات فعلی می‌شود بیش ازاین استفاده راکردبنابراین ماهم این ارفاق را قائل شدیم وبنظربنده ارفاق بیشتری نمی‌شودکردغیرممکن است.
رئیس - آقای بیات.
بیات دراین ماده البته همانطورکه آقای نراقی اظهارفرمودندیک تبعیضی درکارآمده یکعده آمده اندوخدمت وظیفه خودشان راکرده اندویکعده که نکرده اندماحالا داریم آنها را معاف می‌کنیم البته أین تبعیض حالا بموقع خودش اگردقت شود خوب نیست وحقیقه مانبایداین کاررا بکنیم وتشویق کنیم که یکعده را که فرارمی‌کنندخوب حالا چون سن شان زیادشده وازطرفی هم چون احتیاج زیادی نیست موافقت شدکه این عده رامعاف کنندولی آن قسمتی که خودشان راانجام داده اندهمانطوراظهارشدبرای مستخدمین یک ارفاقی شدیعنی برای مستخدمین یک ارفاقی شدیعنی برای مستخدمین درنظرگرفتندکه مدت خدمت نظام آنها جزء خدمت رسمی آنها محسوب شودوازخدمات یکماهه هم معاف باشندوفقط درموقع بسیج عمومی احضارنکنند.
مخبر - عرض کنم این فرمایشات آقا صحیح است وتصورمی‌کنم این جمله بعلاوه درموارداینجا بی ربط درآخرتبصره چهارآمده‌است منظورهمین بوده‌است که فرمودندوشامل همه هست چه مستخدمین وچه آنها که شغل آزاد دارندمنتها برای مستخدمین یک تشریفاتی هم بوده‌است که ازسنین خدمت استفاده خواهندکردوچه وچه ویکی دیگراین است که درمواقع بسیج احضارنخواهندشدویکی دیگراینکه اصلاً‌َ‌این جمله مستخدمین دولت رابی خودقیدکرده اندوحالاپیشنهادکنیداصلاح می‌شودبنده هم قبول می‌کنم.
معدل - بنده بایدقبلا این را عرض کنم مثل این است که همکارات بنده انس به تصویب آنچه که دولت پیشنهاد می‌کند بیشتر دارند تاآنچه که نمایندگان باآنها عرضه می‌کنند (بعضی ازنمایندگان - اینطورنیست) این تصوربنده‌است حالاچون امروز یکی ازهمکاران ما بوزارت رفتندشایداین قوه درهمه ماتولیدشودوکمتر درحرفهای خودمان توجه کنیم، بنده دوعرض مهم دارم ونمی‌خواهم یکی ازآنها را بردیگری تحت الشعاع قراربدهندیکی راجع بآنهایی است که تا۱۳۹۴ معاف شده اندودیگری مربوط به آنهایی است که رفته اندوخدمتشان را انجام داده‌اند آقای معاون وزارت جنگ درجواب بیانات فصیحی که آٌقای نراقی کردندوبه نظربنده بااستدلال ومنطق بیان کردنداستدلالاتی کردندکه بنده را قانع نکردوفرمودندمکرراین حرفها گفته معلوم می‌شودمکررصحبت کردندخودش ازقوت منطق می‌کاهد والا اگریک مطلبی را کسی چندین مرتبه گفت معلوم می‌شودکه آن مطلب بی اساس است ودیگراینکه گفتند ما نمی توانیم این را قبول کنیم ولی چیزی که دلیلش تویش نباشداین رانمی‌شود پذیرفت چیزی راکه درقسمت سوم فرمودندوبنده بایدجواب عرض کنم والبته اصل مطلب را تکرارنمی‌کنم وجواب راشخصاَخدمت خودشان عرض می‌کنم فرمودندکه توضیح کافی را درکمیسیون می‌فرمایند البته ما می‌توانیم آن توضیحات راخودمان درک کنیم ولی قانون را ما برای یک مدت معینی نمیگذرانیم وبه نظربنده این رابایستی گفت که این افراداگرمصلحت است که تا۱۲۹۴ معاف شوندچرا تا ۱۲۹۹معاف نشوندودرعین حال دولت حق داشته باشدکه هروقت احتیاج داردآنها راهم احضاربکندویک مطلب مهمی آقای بیات فرمودندازگوشه گوش ماگذشت ورفت یا منطقی دارید برای معاف کردن یکعده یانداریدچرایک اشخاصی راکه تا۱۲۹۴ معاف می‌کنیدوچراتا ۱۲۹۹ معاف نمی‌کنیداشخاصی که درسال ۱۳۰۱بدنیاآمده اندحالامشمول هستندهرسالی هم معادل آن مقدارآدمی که معادل باآن مقداراست بیایندبنظام وظیفه یک وقت است که مامعادل آن افرادی که باید خدمت کنندنداریم البته بایدسنوات خدمت نظام وظیفه کنیم یا طرز دیگروالا دیگرمناسب ندارد حالاآمدیم که این منطقی که آقای سرتیپ ریاضی فرمودندصحیح باشدوبجهاتی که ذکرش مناسب نیست کم داریم آنوقت تبعیض کردن چه موردداردبازگردیدبه ۱۲۸۴ ویا این دوطبقه تا۱۲۹۹معاف کنیدبالاخره آقایان اشخاص موشکاف ودقیقی هستیدمثل اینکه مجلس رفته چونه زده ویک اشخاصی رامعاف کرده درصورتی که آن طبقه که باین شکل معاف می‌شودبنظربنده خودشان دوطبقه می‌شوندواین موجب تبعیض خواهدشدراجع به سن که می‌فرمایندمطابق آنچه که ماخبرداریم سربازان را تمام رابرای خدمت به صف نمی‌گمارندبیشترآنها رابرای خدمات دیگری که درپشت جبهه وخدمات فنی وکارهای دیگری که درکارخانجات ارتش هست آنها را می‌گمارندوشایداین اشخاص که بسن ۲۷ رسیده انداین خدمت ازشان برمی آیدبزرگترین دلیلی که آقای نراقی طرح کردندودرست موردتوجه نشداین است افرادی که امروزاینگونه پیشنهادمی‌کردنداینها امروزمحبوبیت ارتش و عظمت ارتش را درنظردارندمی‌خواهندکه هیچوقت حرفی دراطراف آن گفته نشودوبایدفهمیدکه اگرفردی اظهاردلخوری می‌کندپس چه می‌کندازاین می‌کندکه درفلان حوزه سربازگیری به آن افرادیکه لازم دارندعده نظام وظیفه زیادتراست وهمه اینها رانمی‌توانندنگاه دارندآن وقت تبعیض می‌کنندازیکعده شان یک چیزی می‌گیرندورهاشان می‌کنندواین‌ها موجب می‌شودکه یک افرادی را ازارتش ناراضی کنندبنده تصورمی‌کنم که آقای معاون وزارت جنگ جزواشخاصی باشندکه آمده باشنداینجاوبهروضعیتی که هست این قانون راسروتهش را بهم بیاورنددرصورتی که حرف حساب را بایدقبول کنندبنده تصورمی‌کنم اگراحتیاج نداریدکه بایدتا ۹۹ راقبول کنیدواگراحتیاج داریدکه همه رابایدبگیریدوسط این دوتا یک چیزی است وبنده عرض کردم که تا ۹۹ رامعاف کنیدویک تبصره هم تویش بگذارید که هروقت دولت احتیاج پیداکردمقدم برهمه اینها را احضارکنندکه نه ماازاحتیاجات بموقع خودمان صرفنظرکنیم ونه تبعیض شده باشدنه اینکه آن عده که مردمان خوش معامله ومیهن پرست بوده اندواززیربارقانون شانه خالی نکرده اندآنها رابگذاریم ویکعهده که حاضرنشده اندخدمت کنندمعافشان کنیم ویک تشویقی بکنیم برای اینکه ازخدمت فرارکرده اندما بایدبرای اینهائی که خدمت کرده اندیک ارزش قائل شویم این عدة که خدمت خودشان را کرده اندوغالباً‌تحصیلکرده بوده اندویک رتبه‌هایی باین‌ها داده انداستدعامی‌کنددرست توجه بفرمائید ومقصودبنده را درک کنیدچون اینجایک نکته ملایمی است ذکرشده‌است اشخاصی که اینها زیرپرچم خدمت کرده اندکه ماداریم نظایرآنها را معاف می‌کنیم از خدمت که این سنوات جزء خدمت آن هامحسوب شود. ازاین چه نتیجه می‌گیرنداین افرادنتیجه اش این است که فوری کسورتقاعدی یقه این رامی‌گیرد (یکی ازنمایندگان - ترفیع می‌گیرد) حالا ملاحظه بفرماییداگربخواهیم ترفیع بهش بدهیم می‌بایستی این کلمه راذکرکنیم که جزءآن رتبة که حالاداردمحسوب می‌شودیعنی چه؟ یعنی اگر۶ ماه یایکسال است ترفیع پیداکرده آن دوسال ضمیمه این مدت بشودکه بتوانندبه اینها رتبه بدهندخلاصه اگرمی‌خواهیدیک منتی سراین‌ها بگذاریدیا بگذاریدبهمین حال باقی باشدیااگرمی‌خواهیدتعویضی درمقابل باشدکه سنوات خدمت زیرپرچم دراین رتبه فعلی اوکه حالاحائزاست اضافه شود، بنده اینجایک نکته راخدمت آقایان عرض می‌کنم که آن طبقه أی که خدمت کرده اندآنها طبقه تحصیل کرده هستنداینها جوانان این کشورهستندوهمانهایی هستندکه فرداجانشین این کرسی هاخواهندبودومابایستی که تمام حقوق آنها رالای این قوانین جای بدهیم اگرازطبقه آنها امروزجزء نمایندگان نیستندولی افکارآنها درجزء وکل أین مملکت دخالت داردوبنظرمن رعایت احوال آنها برمافرض است.
رئیس - یک نکته را آقای معدل اظهارکردندخواستم تذکربدهم می‌گویندکه مجلس نظرآقایان را رعایت نمی‌کندونظردولت را رعایت می‌کنداین را بایدبدانندکه وقتی یک لایحه دومرتبه بکمیسیون رفت ودرآنجا موردموافقت واقع شدالبته دزاینجاهم بایدموردموافقت واقع شود.
رئیس - آقای دکترسنگ
دکترسنگ - عرض کنم که بسیج بانظام وظیفه بادفاع ازوطن برای هرفردوهرکس درموقعی که کشورلازم داشت باید انجام دادونبایدسن رامدخلیت دادهرکس درهرسن که باشدوقتی که دیدگرفتاری برای مملکت است بایدبجان ودل خدمت کندوهیچ صحبت سن نبایدباشدواماراجع بیک اصل کلی که دراین ماده‌است این است که از۱۲۸۴ تا۱۲۹۴ معاف باشندچون دراین فصل یک نظریاتی پیداشدکه همانطورکه آقای معدل عنوان کردندممکن است یک اختلافاتی بین جوانان ویک کدورتی بین اشخاص ایجادبشودحالا بطوری هم که سرتیپ ریاضی فرمودندکه مطالب زیاد تکرارنشودبنده زیادنمی‌خواهم صحبت کنم بطورمختصرعرض می‌کنم ویک پیشنهادی دادم که کلیه افرادی که کلیه افراداز۱۲۸۴ تا۱۲۹۴ چه آنهایی که خدمت کرده یانکرده اندبطورکلی معاف قراربدهدوبیشترازاین عرض نمی‌کنم.
مخبر - عرض کنم فرمایشات آٌقای معدل بافرمایشات آقای نراقی تفاوت داشت آٌقای نراقی فرمودندبهتراین است که تا۹۹ رامعاف کنداین قسمت هم یک پیشنهادی بودکه بنده هم ازموافقین این پیشنهادبودم ولی البته این مربوط باین نیست که دراینجانظربوظیفه مخبری که دارم بایدازنظریه کمیسیون واکثریت کمیسیون دفاع کنم ولی آٌقای معدل می‌فرمایندکه تا۹۹ را معاف کنیم و اگر بعدلازم شداحظارشان کنندآقاآنوقت تبعیض می‌شودیعنی اشخاصی راکه صاحب نفوذهستندنمی برندوآن بدبختهایی که نفوذندارندمی برند (معدل - حالامگرچکارمی‌کند؟)واگرهمه معاف شوندتبعیض نمی‌شودنه اینکه اگرموردلزوم شدبیاییدببریدآنوقت ممکن است پسربنده را اگرداشته باشم نبرنددیگری راببرند واینکه تااین مقداربیشترموافقت نشدبرای این بودکه کمیسیون نتوانست موافقت بکندبرای اینکه بانماینده وزارت جنگ کخه درکمیسیون بودندمذاکره شدوبحث شدوگفتندکه مورداحتیاج است واگربخواهیم تا۹۹را قائل شویم عده زیادی را شامل می‌شودومملکت بی ارتش می‌شودودلایل دیگری آورده اندکه بنظرکمیسیون این پیشنهادغیرقابل قبول آمدواینکه آقایان می‌فرمایندکه تبعیض درموردیک عده می‌شودکه تا۹۴ را معاف کرده اندعرض کردم موضوع پیشنهاددولت تا ۹۰بودولی بعدازاینکه مطالعه شدتا ۹۴ را هم ضمیمه کردیم واین برای این است که یکعده زیادی ازاینها جزء متوفیات هستندودفترآمارهم آمارمتوفیات واردنشده‌است باین جهت یک عده زیادی راصورت می‌دهندواین هم یک خرج زیادی برای دولت داردوهم مامورین بایستی مدتها معطل شوندوجستجوکنندتازه پیدایش نمی‌کنندبرای اینکه مرده‌است وازبین رفته‌است این بودکه یک مقداری صرف وقت کردن ومخارجی متحمل شدن برای دولت بی نتیجه می‌ماندویک علت دیگری هم داشت وآن کبرسن بودوالبته کبرسن دیگر تا ۹۹ موردپیدانمی‌کندبرای اینکه آدم بیست ویکساله که دیگرکبرسن نداردامااگر۹۳ را بگیریم ۲۸ ساله‌است و۶ سال ازخدمت نظامش گذشته دیگرموردخدمت ندارد بنابراین تبعیض نشده‌است ودرعوض آنهاکه خدمت کرده اندطبق تبصره ۴۰ ترفیعاتی برای آنها قائل شده اندواین راهم بطوری که فرمودیدپیشنهادبفرماییدکه آن مدت خدمت نظام جزومدت خدمتشان محسوب شودوالبته بعدازاضافه شدن آن مدت مستحق ترفیع می‌شوندواستفاده می‌کندماهم قبول می‌کنیم راجع بمواقع بسیج هم البته این شامل همه هست نه فقط مستخدمین دولت منتها این برمی‌گرددبه اصل عبارت جمله اول یعنی به کلیه مشمولینی که از۱۲۸۴ تا۱۲۹۴ خدمت کرده انددرمواقع بسیج احضارخواهندشدبرای یکماه درهرسال دیگراحضارنخواهندشدواین برمی‌گرددبه کلیه افرادی که دراین سن هستندوخدمت کرده اندنه اینکه فقط شامل مستخدمین دولت باشد.
بعضی از نمایندگان - مذاکرات کافی است.
اورنگ - بنده مخالفم باکفایت مذاکرات.
رئیس - بفرمائید.
اورنگ - دراین ماده حرفهای مهمی داریم اگروقت مجلس منقضی شده‌است که جلسه راختم کنیدبماندبرای جلسه دیگروالابگذاریدعرایض خودم راعوض کنم ومن کاملاَ‌مخالفم.
تهرانچی - چون وقتی منقضی شده وآقایان هم خسته شده اندخوب است جلسه را ختم بفرماییدوجلسه آتیه رازودترمعین بفرماییدودستورهم همین قانون باشدکه زودترتمام شود (صحیح است).
رئیس - خواستم یک توضیحی راعرض کنم آقایان معلوم می‌شودبعدازجلسه پریروزهم بازاعتراضات خودشان را درلایحه قراردادمالی می‌دهندواین مطابق نظامنامه نیست بایدهرکس اعتراضی دارددرضمن شوراول ودوم مجلس اظهارکندغیرازاین نمی‌شوداعتراضاتی که داده شده طبع شده‌است واگربخواهندبعدبدهنددیگرموردندارد.
جمعی ازنمایندگان - ختم جلسه
- موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
{۸ - موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه}
رئیس - اگراجازه میفرمائیدجلسه راختم کنیم (صحیح است)
جلسه آتیه روزشنبه ۲۹ اسفندسه ساعت ونیم قبل ازظهردستورهم لایحه نظام وظیفه.
(مجلس سه ربع ساعت بعدازظهرختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری
قوانین تصویب شده
قانون اجازه پرداخت کسربهای علیق اسب سیم بانان
ماده واحده - وزارت دارائی مجازاست که مبلغ چهارصدهزارریال که دویست هزارریال آن ازماده ۲۳ بودجة شهرستانها ودویست هزارریال ازماده ۴۳ مرکزکسروبه ماده ۱۷ شهرستانها علاوه نموده ودربودجه وزارت پست وتلگراف بپردازدکه بمصرف کسربهای علیق اسب سیم بانان برسانند.
این قانون که مشتمل بریک ماده‌است درجلسه بیست وهفتم اسفندماه یکهزاروسیصدوبیست ویک بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری