مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ اسفند ۱۳۲۱ نشست ۱۴۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
جلسه ۱۴۰
شماره مسلسل
صورت مشروح مجلس روز شنبه ۲۳ اسفند ۱۳۲۱ نشست ۱۴۰
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه ۲۳ اسفند ماه ۱۳۲۱
(مجلس مقارن ظهر بریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)
صورت مجلس روز ۲۰ اسفند ماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند.
- تصویب صورت مجلس
۱ - تصویب صورت مجلس
رئیس - در صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهار نشد) صورت مجلس تصویب شد.
- تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای نخست وزیر
۲ - تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای نخست وزیر
رئیس - آقای نخست وزیر فرمایشی داشتید؟
نخست وزیر (آقای سهیلی) – بطوریکه خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است یکی از موارد برنامة دولت موضوع تثبیت نرخ و پائین آوردن بهای اجناس است که بطور خیلی فوق‌العاده روز بروز بالا رفته و موجب نگرانی عامه شده‌است (صحیح است) این موضوع مورد مطالعه واقع شد و بالاخره به این نتیجه رسیدیم که برای اجرای این عمل و برای اینکه بتوانیم به یک نتیجه مطلوبی برسیم بایستی یک اختیاری از مجلس شورای ملی تحصیل کنیم و برای اجرای امر باز مناسب دیده شد که این اختیارات به آقای دکتر میلسپو رئیس کل دارائی محول بشود بنابراین این لایحه که برای این کار تنظیم شده‌است به قید یک فوریت تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم (صحیح است) لایحه دیگری است مربوط به حقوق پاسبانهای شهربانی چون هزینه زندگانی خیلی بالا رفته‌است برای پاسبانهای شهربانی و مستحفظین وزارتخانها از تاریخ دی ماه این طور در نظر گرفته شده‌است که روزی سه ریال به آنها کمک خرج داده شود و محل این اعتبار هم از صرفه جوئی بودجه سال ۱۳۲۱ خواهد بود که این را هم تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم.
عده از نمایندگان – صحیح است. بسیار خوب است.
(هر دو لایحه را تقدیم مقام ریاست نمودند)
عدة از نمایندگان – لایحه اولی قرائت شود (صحیح است)
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست مجلس شورای ملی:
گرانی روز افزون هزینه زندگانی ایجاب می‌کند که عاجلاً برای اداره نمودن بهای اجناس اعم از خواربار و غیره و طرز تقسیم آنها بین مصرف کنندگان اقدام به عمل آید لذا طرح قانون زیر با قید یک فوریت پیشنهاد و تصویب آن تمنا می‌شود:
ماده۱ - به رئیس کل دارائی فعلی اختیار داده می‌شود امر تحصیل اجناس غیر خوارباری و کلیه مواد خام و مصنوعات و وارد و صادر کردن اجناس مذکور و طرز حمل و نقل و انبار نمودن و توزیع آن و همچنین مال‌الاجاره‌ها و دستمزد کلیه کارها و خدمات را تحت اختیار و اداره خود قرار دهد.
ماده۲ - رئیس کل دارائی مجاز است برای اجرای وظایف مذکور در ماده اول از کلیه اختیاراتی که به موجب قوانین مصوبه ۲۴ خرداد ۱۳۲۱ و ۳۰ مهر ۱۳۲۱ و قانون منع احتکار مصوبه ۲۷ اسفند ۱۳۲۰ و قانون گذاری انحصار تجارت خارجی مورخه ۶ اسفند ۱۳۰۹ و قانون انحصار تجارت مصوب ۱۹ تیر ۱۳۱۱ به دولت داده شده‌است استفاده نماید.
ماده۳ - در اجرای اختیارات فوق‌الذکر رئیس کل دارائی می‌تواند کالای موجود را فهرست نماید پروانه تولید و فروش صادر کند اجناس را در مقابل پرداخت بهای عادلانه ضبط نماید کوپن منتشر کند مغازه فروش دولتی دایر کند یا هر اقدام دیگر که مفید و لازم باشد برای تثبیت بهای اجناس و توریع عادلانه آن به عمل آورد و در حدود این اختیارات رئیس کل دارائی می‌تواند مقرراتی را وضع کند مقررات وضع شده حکم قانون را خواهد داشت.
ماده۴ - برای اجرای این قانون اداره‌ای بنام اداره قیمت‌ها در وزارت دارائی تأسیس خواهد شد.
ماده۵ - برای پرداخت هزینه‌ها اداره قیمت‌ها در سال ۱۳۲۲ اعتباری به مبلغ پنج میلیون ریال به وزارت دارائی داده می‌شود و برای سرمایه خرید کالاها نیز به وزارت دارائی اجازه داده می‌شود در صورت لزوم تا ده میلیون ریال از بانک ملی وام دریافت داشته و بطریق تنخواه گردان استفاده نماید.
ماده۶ - به رئیس کل دارائی اختیار داده می‌شود که نه نفر از اتباع امریکا را به سمت معاون خود در وزارت دارائی و به خصوص برای اداره قیمت‌ها انتخاب نماید و شرایط استخدام آنها را به وسیله وزیر دارائی برای تصویب به مجلس شورای ملی پیشنهاد نماید.
ماده۷ - این قانون تا شش ماه بعد از خاتمه جنگ فعلی به قوت خود باقی خواهد ماند.
دشتی - آقای طوسی ماده اول را دوباره بخوانید.
(آقای طوسی مجدداً بشرح سابق خواندند)
- مذاکره در فوریت لایحه اختیارات رئیس کل دارائی راجع به تثبیت نرخها و رد شدن فوریت آن
۳ - مذاکره در فوریت لایحه اختیارات رئیس کل دارائی راجع به تثبیت نرخها و رد شدن فوریت آن
رئیس – فوریت لایحه مطرح است. آقای طباطبائی در فوریت صحبت دارید؟
طباطبائی – بلی این لایحه بطوریکه آقایان ملاحظه فرمودند با قید یک فوریت تقدیم شده‌است و اشکالی هم ندارد یک مرتبه در کمیسیون شور و مداقه می‌شود بعد هم می‌آید بمجلس مطرح می‌شود و صحبت می‌شود و به نظر بنده فوریتش هم اشکالی ندارد.
دشتی - پس مخالف نیستید.
طباطبائی - خیر بنده موافقم و با یک فوریت آن موافقت بفرمایند آقایان بهتر است البته در خود مجلس هم بحث می‌شود رویش (صحیح است).
رئیس - آقای دکتر تاج بخش.
دکتر تاج بخش - عرضی ندارم.
انوار - بنده اجازه خواسته‌ام. مخالفم.
امیر تیمور - بنده هم اجازه خواسته‌ام.
رئیس - نوبت آقایان هم می‌رسد. آقای دکتر سمیعی.
دکتر سمیعی - عرضی ندارم.
رییس - آقای طباطبائی ایشان که صحبت کردند. آقای امیر تیمور بفرمائید.
امیر تیمور - این لایحه اهمیت بسیار زیادی دارد البته اگر بیشتر در آن وقت و مطالعه شود بهتر است و با مطالعه و دقت ممکن است مفید واقع شود و نتایجی که مقصود و منظور دولت است از آن برای کشور حاصل شود و اگر برعکس مطالعه نشود و بدون شور دقت بگذرد بسا هست که مضر واقع شود (صحیح است) بنابراین چون این لایحه کمال اهمیت را دارد و تأثیر بسزائی در تمام شئون اقتصادی کشور می‌بخشد لذا تقاضی دارم آقای نخست وزیر هم موافقت بفرمایند که لایحه سیر عادی خودش را بکند و فوریت آن را پس بگیرند که جریان عادی و طبیعی خودش را در مجلس طی کند و البته در این صورت بیشتر مطالعه خواهد شد زیرا که لایحه بیشتر اهمیت دارد (صحیح است).
وزیر خواربار (آقای تدین) - بطوریکه همه آقایان متذکر و متوجه هستند این لایحه دو شوری است ولی برای یک ملاحظاتی که دولت دارد و همینطور رئیس کل دارائی (که یکی از آنها این است که هر چه زودتر این لایحه تصویب شود به نفع کشور است) لایحه به قید یک فوریت تقدیم شد از طرفی هم برای اینکه مداقه و مطالعه بشود و یک لایحه عملی از مجلس گذشته باشد اکتفا شد به یک فوریت که یک شور هم در کمیسیون و در مجلس بشود (صحیح است) و بنده تصور می‌کنم که منظور آقای امیرتیمور کلالی هم در ضمن همین که شور تأمین بشود چون به کمیسیون می‌رود و در کمیسیون قسمتهای لازم دقت خواهد شد بعد هم به عرض مجلس می‌رسد و ممکن است دو روز سه روز یک روز هر قدر می‌خواهید در خود همین مجلس علنی مورد بحث قرار بدهید. یک موضوع دیگری هم که باید عرض کنم موضوع تثبیت نرخ است که باید بیشتر مورد توجه آقایان قرار بگیرد و هر چه در این باب تأخیر بشود بضرر مملکت است که در خارج ممکن است یک عملیاتی بضرر این منظور بعمل آید.
طباطبائی - صحیح است آقا.
رئیس - آقای روحی
روحی - بنده با یک فوریت لایحه موافقم اگر چه لایحه اصلاحات لازم دارد ولی ممکن یک موضوعهای بس مفید داشته باشد ولی البته در قسمت قانون گذاریش بنده مخالف هستم (صحیح است) و این حق را بنده برای هیچکس جز مجلس شورای ملی عقیده ندارم (صحیح است) و معتقد نیستم که مجلس این حق خودش را به هیچکس بدهد (صحیح است) حتی در شهرداریها هم که قانون از مجلس گذشته‌است بنده عقیده ندارم و باید این حق گرفته شود از آنها و طرح قانونی هم بنده تهیه کرده‌ام که از آنها هم این حق گرفته شود (صحیح است) مجلس فقط حق قانونگذاری دارد و بس و البته باید در این قسمتهای مطالعات و دقتهای لازم بشود و با فوریت لایحه هم بنده موافقم چون یک فوریت است و می‌رود به کمیسیون و لایحه اصلاح می‌شود از آن طرف هم چون وضعیت زندگی طوری شده‌است که شانه‌های مردم دیگر خسته شده و دارد حقیقتاً زیر بار سنگین هزینه ضروری زندگانی خورد می‌شود (صحیح است) و روز به روز هم دارد بدتر می‌شود (صحیح است) باید هر چه زودتر در این باب یک فکر و چاره اندیشید (صحیح است) پس بهتر است با فوریت این لایحه با یک فوریتش که تقاضی شده موافقت بکنیم و آقایان نمایندگان هم تشریف می‌برند به کمیسیون و وقت کافی هم دارند و هر نظری دارند می‌فرمایند و در مجلس هم شور می‌شود و تکلیف آن معلوم می‌شود چون وضع زندگانی طوری شده‌است که چاره دیگری برای اینکار نمانده و باید فکر عاجلی کرد که رفع این معایب بشود.
عده از نمایندگان - صحیح است. رأی رأی
معدل - بنده مخالف نیستم. اجازه می‌فرمائید؟
رئیس - قبل از شما هم چند نفر اجازه خواسته‌اند
جمعی از نمایندگان - مذاکرات کافی است رأی بگیرید
معدل - بنده با کفایت مذاکرات مخالفم
روحی - رأی بگیرید بکفایت مذاکرات
معدل - بنده مخالفم با کفایت مذاکرات باید توضیح بدهم آن وقت رأی گرفته شود
رئیس - بفرمائید
معدل - عقیده بنده این است که اگر می‌خواستید که مختصر بشود مطلب می‌گفتید که اصلاً این قانون لازم نیست و اصولاً احتیاجی به این قانون نیست زیرا مجلس شورای ملی همیشه حاضر کار است (صحیح است) و هر مقرراتی را آقای رئیس کل دارائی می‌خواهد وضع بکند طرح آن را تهیه بکند و بعد وزیر دارائی بیاورد در جلسه مجلس شورای ملی تقدیم کند ما هم صبح و عصر حاضر هستیم می‌نشینیم و کار می‌کنیم ولی برای اینکه تمام این اختیاراتی را که خواسته‌اند به ایشان داده شود موافقت می‌کنیم به اینکه این لایحه در مجلس طرح شود و مداقه کامل در این لایحه باید بشود آن وقت تصویب شود. بقول آقای روحی که موافق بودند. این لایحه حق قانونگذاری هم به ایشان می‌خواهد بدهد و ایشان خودشان با این ترتیب مخالف بودند (صحیح است) بنابراین این لایحه باین مهمی که حق قانونگذاری هم دارد این را نمی‌شود آقا یک شوری گذارند (صحیح است) این را باید مطالعه کرد این با اعراض و نوامیس مردم با مال و جان مردم با حیثیات مردم تماس و رابطه دارد آقایان (صحیح است) از مداقه و مطالعه کردن آقایان هیچ عیب و نقصی در عالم حاصل نمی‌شود (صحیح است) منتهی می‌خواهید زودتر بگذرد بگذارید لایحه سیر عادی خودش را در مجلس طی کند و جلسات مجلس را زودتر معین کنید زودتر تشکیل بدهید (صحیح است) ولی بدون مداقه و بدون مطالعه ما تجربه داریم بارها تجربه کرده‌ایم که فایده ندارد و هر کاری را که ما بفوریت کردیم نتیجه خوب ازش نگرفتیم به این جهت بنده با فوریتش مخالف هستم (صحیح است)
رئیس - رأی می‌گیریم بفوریت لایحه. آقایانی که با یک فوریت این لایحه موافقند برخیزند (عده قلیلی برخاستند) تصویب نشد. لایحه به کمیسیون ارجاع می‌شود و البته باید سعی کرد که زودتر گزارش آن به مجلس داده شود (صحیح است). آقای وزیر دارائی
- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارائی
۴ - تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی (آقای صالحی) - آقایان محترم همیشه مایل بودند و نظر داشتند که بودجه کشور به موقع تقدیم بشود و نظر خود دولت هم همیشه متوجه رعایت این نکته بوده‌است ولی متأسفانه امسال اینکار ممکن نشد و علتش هم این بود که آقای رئیس کل دارائی و خود بنده وقتی وارد تهران شدیم که مجال این کار نبود خصوصاً اینکه مسائل مفصلی هم در مقابل وزارت دارائی و دولت بود که یک قسمت وقت گرفته شد از این جهت برای اینکه پرداخت هزینه‌های دولت در سه ماهه اول سال تأخیر نشود لایحه‌ای امروز تقدیم می‌شود که اجازه این کار برای سه ماهه اول سال از مجلس تحصیل بشود ضمناً در این لایحه دو سه چیز دیگر مورد نظر بوده که از مجلس شورای ملی تقاضی شده‌است تأمین شود یکی این است که آقای رئیس کل دارائی در همین سه ماه اول سال هم که به موجب این اجازه هزینه‌های دولت را خواهد پرداخت بتوانند از بودجه فعلی کسر کنند تا آنجا که لازم است دیگر اینکه نظری که ایشان دارند برای تمرکز کلیه ملزومات خرید ملزومات و توزیع آنها در بین وزارتخانه‌های دولت این را هم در در این لایحه تأمین کرده‌اند از این گذشته البته خاطر محترم آقایان متوجه‌است که نکته‌ای شایان توجه و فوری می‌باشد روی این موضوع هم در اینجا یک پیش بینی کرده‌اند که راهی باشد برای اضافه کردن حقوق و اصلاح وضعیت مستخدمین. از طرف دیگر چون ممکن است در اثر این رسیدگی به وضعیت عده مستخدمین دولت و توجه در تقلیل بودجه‌ها به این نکته برسیم که یک عده از مستخدمین باید یک قسمتهای دیگری برایشان کار پیدا کرد آقای دکتر میلیسپو این طور نظر دارند که یک اداراه مخصوص برای این کار تأسیس بشود برای این که عده‌ای از مستخدمین که ممکن است در بعضی از ادارات زاید باشند و همچنین برای اینکه به آنها لطمه‌ای از حیث معاش وارد نیاید و زندگانی‌شان هم تأمین بشود یک اداره تشکیل بشود که آن اداره مأمور رسیدگی به این کار و تأمین وضعیت مستخدمین باشد که در بعضی ادارات ممکن است مورد احتیاج نباشند این است که برای مجموع این نظریات این لایحه تهیه شده‌است که امروز به حضور موضوع قرارداد مالی با انگلیسها است بطوری که آقایان مستحضر هستند این قرارداد در کمیسیون مربوطه رسیدگی شده‌است گزارشش هم تصور می‌کنم برای طرح در مجلس شورای ملی حاضر است این است که چون یک مقداری تأخیر شده‌است در این کتر استدعا می‌کنم برای جلسه آینده جزء دستور گذاشته شود.
- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر خواربار
۵ - تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر خواربار
وزیر خواربار (آقای تدین) - این لایحه ایست راجع باضافه بودجه تشکیلات وزارت خواربار در حدود ۲۵ هزار تومان که در چند ماه گذشته جریانش را طی کرده‌است و بتعویق هم افتاده‌است اگر چه قید فوریت کرده‌ام اشکالی هم ندارد ولی معذلک تصمیم در این باب بسته بنظر مجلس است میل دارند در همین جلسه مطرح بشود و الا به کمیسیون برود.
نوبخت - به کمیسیون برود آقا.
وزیر خواربار - لایحه قرائت بشود.
ریاست مجلس شورای ملی:
طبق تبصره ماده واحده مورخه ۲۱/۸/۱۰ برای بودجه مؤسسات جدید وزارت خواربار یک میلیون و پانصدهزار ریال اعتبار تصویب گردید.
نظر به اینکه مبلغ نامبرده تکافوی بودجه ۳ ماهه وزارت خوابار را ننموده و مبلغ دویست و پنجاه هزار (۲۵۰۰۰۰) ریال علاوه گردیده از این رو تقاضا دارد ماده واحده زیر به قید فوریت تصویب گردد.
ماده واحده - بودجه سه ماهه آخر سال ۱۳۲۱ وزارت خواربار به مبلغ یک میلیون و هفتصد و پنجاه هزار (۱۷۵۰۰۰۰) ریال که به تصویب کمیسیون بودجه رسیده از محل پانصد میلیون ریال وام قابل پرداخت خواهد بود.
رئیس - آقای انوار.
انوار - بنده عقیده دارم که آقای وزیر خواربار موافقت بکنند به کمیسیون برود و صورت مخارج این چند ماهه و این اداره و وزارتخانه دوباره تأسیس شده‌است و ما هیچ اطلاع نداریم که جریان این چیست و یک اطلاعات خیلی مفصلی از بی‌ترتیبی آنجا در سابق (حالا آقای تدین تشریف آورده‌اند) و یک جریانی در سابق ما می‌شنویم و یک زیاده رویهائی در اسراف در حقوق برای اشخاص در آنجا صحبت می‌کنند حتی در روزنامه هم خواندیم یک نفر را آورده‌اند ماهی هزار و هفتصد تومان برایش حقوق قرار داده‌اند که آن هم در کمیسیون بودجه عرض شد حالا موافقت بفرمایند که این به کمیسیون برود و ما ببینیم این مدتی که این سه ماهه این مخارجی که کرده‌اند چیست و ما یک اطلاعی پیدا بکنیم که این یک میلیون چه مخارجی شده‌است آن وقت گزارشش داده شود به مجلس.
وزیر خواربار - بنده عرض کردم که منظوری در این باب ندارم فقط چون آخر سال بایستی تکلیف این معلوم شود اگر موافقت نمی‌فرمائید می‌رود به کمیسیون ولی ترتیبی داده شود که برای جلسه آینده گزارشش تهیه بشود (بعضی از نمایندگان – بسیار خوب)
- موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه
۶ - موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه
رئیس - قبل از ختم جلسه این را عرض کنم خوبست بعد از این آقایان وزراء و مخبرین هم لطف بفرمائید در وقت نطق اجازه بگیرند که تصادم نکند با اجازه سایر آقایان نمایندگان (صحیح است) و دیگر اینکه حالا روزها بلند شده‌است و البته ماندن تا ساعت یک یا یک و نیم بعد از ظهر اسباب زحمت است خاصه با این مضیقه‌ای که برای وسایل حمل و نقل است اگر آقایان موافقت بفرمایند ساعت چهار بظهر تشریف بیاورند که زودتر جلسه را افتتاح کنیم خیلی کارها پیشرفت خواهد کرد و برای آقایان هم اسباب زحمت فراهم نمی‌شود. اگر اجازه می‌فرمائید جلسه را ختم کنیم
جلسه آینده روز سه شنبه چهار ساعت بظهر مانده دستور همین لوایحی که داده شد.
(مجلس سه ربع ساعت بعدازظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری