مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ خرداد ۱۳۲۹ نشست ۳۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل متن قوانین – تصویبنامه‌ها – صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی – مذاکرات مجلس سنا
اخبار رسمی – فرامین – انتصابات – آیین‌نامه‌ها – بخشنامه‌ها - آگهی‌های رسمی و قانونی سوالات
شماره ۱۵۴۸
۵شنبه ۲۵ خرداد ماه ۱۳۲۹
سال ششم
دوره شانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۳۳
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۳۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه هیجدهم خرداد ماه ۱۳۲۹
فهرست مطالب:
- ۱- تصویب صورت‌مجلس
- ۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر مصدق - ابریشم‌کار - مهدوی
- ۳- بیانات آقایان: شهاب خسروانی - فرامرزی طبق ماده ۹۰
- ۴- تصویب نمایندگی آقای صدر میرحسینی از جیرفت
- ۵- بقیه مذاکره در لایحه فروش خالصجات و خاتمه شور اول
- ۶- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به انتقال اعتبارات ساختمانی ۱۳۲۸
- ۷- تعیین موقع و دستور جلسه آینده - ختم جلسه
مذاکرات مجلس شورای ملی – جلسه ۳۳ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه هیجدهم خرداد ماه ۱۳۲۹ فهرست مطالب : ۱- تصویب صورت مجلس ۲ – بیانات قبل از دستور آقایان :دکترمصدق – ابریشم کار – مهدوی ۳ – بیانات آقایان :شهاب خسروانی ، فرامرزی طبق ماده ۹۰ ۴ – تصویب نمایندگی آقای صدرمیر حسینی از جیرفت ۵ – بقیه مذاکره در لایحه فروش خالصجات و خاتمه شوراول ۶ – طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به انتقال اعتبارات ساختمانی ۱۳۲۸ ۷ – تعیین موقع و دستور جلسه آینده – ختم جلسه
مجلس دوساعت و بیست و پنج دقیقه قبل از ظهربریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
- تصویب صورت مجلس
رئیس - صورت غائبین جلسه گذشته قرائت می‌شود .(به شرح ذیل قرائت شد )
غائبین با اجازه – آقایان : حسین فرهودی ، محمد علی منصف . ملک مدنی ،عبدالحسین مجتهدی ،تولیت ،امینی ، امیر نصرت اسکندری ،دکتر مجتهدی ،طباطبائی ،اورنگ .
غائبین بی اجازه – آقایان : دکترمصباح‌زاده ، شکرالله صفوی ، عزیز اعظم زنگنه ،سید محمد علی شوشتری ، اولفتح قهرمان ،سالار سندجی ،دکتر طبا ،حسن اکبر،تیمورتاش ،شهاب خسروانی ،دکتر احمد سیدامامی ،لطفعلی معدل ،سید مهدوی ،دکتر مصدق ،جواد مسعودی
دیرآمدگان با اجازه – آقایان : احمد بهادری دوساعت ،محمدرضا آصف یکساعت ، دکترطاهری یک ساعت محمدهراتی سی دقیقه – امیرافشاری یک ساعت
رئیس – نسبت به صورت مذاکرات جلسه پیش نظری نیست ؟ آقای کشاورز صدر
کشاورز صدر – بنده در اینجا می‌بینم که از قول جناب آقای رئیس نوشته‌اند ( که جای کمال تأسف است که در خارجه اگر کسی بخواهد کاغذ به پستخانه بدهد رعایت نوبت دیگران را می‌کند مجلس باید مربی اخلاق باشد اینجا اول آقای نورالدین امامی را نوشته‌اند بعد هم آقای دکتر کشاورز صدررا) خواستم اینجا عرض کنم که عموم آقایان شاهدند که خود جناب آقای رئیس به بنده اجازه دادند پشت تریبون بروم و بنده هم اصرارم برای این بود که ثابت شود جناب آقای رئیس اشتباهی نشده بنده آمدم نشستم و مقاومت و اصراری که نوبت ایشان را بگیرم نداشتم این عبارتی که نوشته‌اند یک قدری زننده است .
رئیس – ولی انسان جایز الخطا و اشتباه است بنده هم اعتراف می‌کنم که اشتباه می‌کنم ولی چون گفته بودم نمره گذاری بکنند ۲ آقای نورالدین امامی را نوشته بودند ۳ آقای کشاورز صدر را بنده که نگاه کردم شماره ۲ شما را تشخیص دادم بعد هم به شما گفتم هم تشریف بردید البته می‌بایستی زودتر تشریف برده باشید .
رئیس - آقای شهاب خسروانی
شهاب خسروانی- بنده طبق ماده ۹۰ عرایضی دارم
رئیس - پس قدری تأمل بفرمایید پس از آنکه وارد دستور شدیم . دیگر نظری نسبت به صورت جلسه نیست ( گفته شد – خیر) صورت جلسه پیش تصویب شد
- بیانات قبل از دستور آقایان : دکترمصدق – ابریشم کار مهدوی
رئیس - مطابق آیین‌نامه جدید سه نفر می‌توانند قبل از دستور صحبت کنند ،آقای دکترمصدق بفرمایید .
دکترمصدق – از این فرصت استفاده و تشکرات خود را اصلاحی آیین‌نامه داخلی مجلس را تصویب فرموده‌اند تقدیم می‌کنم . نمایندگان جبهه ملی چندبار نظریات خودرا خصوص تصویب بعضی از قوانین مورد توجه افکار عمومی به عرض مجلس رسانیده و اکنون نیز برای مزید توضیح معروض می‌دارد که برای استقرارحکومت ملی و تأمین آزادیهای فردی و اجتماعی شأن مجلس شورای ملی این است که چند لایحه مهم اساسی یعنی لایحه قانون انتخابات و قانون محاکمات مطبوعاتی و اصلاح قانون حکومت نظامی پیش از اقدام به هر امر دیگری به تصویب برسد از لوایح مزبور دوتای آن را مدتی است دولت تقدیم نموده که تاکنون مطرح و مورد بحث واقع نشده و لایحه اصلاح قانون حکومت نظامی را هم که ضامن آسایش افکارعمومی است با اینکه جناب آقای نخست‌وزیر مدتی است به اینجانب وعده داده از تقدیم آن خودداری شده و موجبات نگرانی عامه را فراهم نموده‌اند در اینجا باید صریحاً به عرض برساند که تا این لوایح به تصویب نرسد نمایندگان جبهه ملی گذشته از اینکه با اصل لایحه گلشائیان و گس مخالفند با تقدیم و طرح هر لایحه‌ای راجع به نفت که دولت در نظردارد مطرح شود شدیداً مخالفت خواهند نمود . برای جلوگیری از ایجاد هرگونه تشنجی در مجلس لازمست که جناب آقای نخست‌وزیر لایحه اصلاح قانون حکومت نظامی را هرچه زودتر تقدیم کنند که تکلیف آنها معلوم شود و مردم این مملکت از این دستگاه بیش از این مأیوس نبوده و امیدوار باشند به اینکه دوره شانزدهم تقینینیه ممکن است قدم‌های بلندی در اصلاح این وضعیت دلخراش برداشته و اوضاع و احوال هرچه زودتر در نفع جامعه تغییرات محسوسی بکند .
رئیس - آقای ابریشم کار
ابریشم کار - بازهم در جلسه گذشته صحبت از تقسیم اراضی خوزستان شد در جلسه ۲۸ اردیبهشت بنده شرحی عرض کردم که خیال می‌کنم تکرار آنها چندان لزومی نداشته باشد (صحیح است ) زیرا همان جلسه عرض کرده بودم که بنده خودم از اراضی خوزستان تقاضا نکردم بهمین سبب که از عهده انجام این تعهدی که طبق این آیین‌نامه باید بکنم نمی‌توانستم برآیم حالا اجازه می‌خواهم بعضی از مواد آیین‌نامه‌ای که برای اینکار تنظیم شده حضور آقایان عرض کنم .هیئت وزیران در جلسه آبان ماه ۱۳۲۶ برحسب پیشنهاد وزارتین دارایی و کشاورزی آیین‌نامه ذیل مشتمل بر ۲۲ ماده راجع به تقسیم اراضی خوزستان را تصویب نمودند
ماده اول – به ایرانیان یا شرکتهای ایرانی طبق قانون ۱۶ فروردین ۱۳۱۴ بخواهند در خوزستان آبادانی نمایند دولت از اراضی خود مجاناً واگذار خواهد نمود مشروط به اینکه واگذاری را به وسیله تلمبه یا شق نهر یا ساختمان سد آبیاری و آباد نمایند .
تبصره اول از ماده اول – زمین فقط به آن دسته از شرکتهای ایرانی داده خواهد شد که تمام سهام آن متعلق به اتباع ایران باشد و غرض از تشکیل و عمل آنها منحصر به امور مقرره در این آیین‌نامه باشد .
تبصره دوم از ماده اول – داوطلبان در موقع تقاضا باید سرمایه‌ای را که برای انجام تعهدات آنها لازم خواهد بود به کمیسیون مربوط ارائه دهند
ماده ۲ – داوطلبان اراضی که بخواهند به وسیله تلمبه اراضی را آبیاری نمایند باید تعهد نمایند که در ظرف دو سال از تاریخ تحویل اراضی (بدون هیچگونه حق تمدید ) تلمبه‌های لازم را نصب نموده و دایر نمایند تلمبه‌هایی که برای آبیاری مورداستفاده قرارمیگیرد باید دو دستگاه متساوی القوه باشد که به میزان آب یک دستگاه آن زمین تحویل می‌شود در صورتی که دو دستگاه تلمبه متساوی القوه نباشد به میان آب تلمبه ضعیفتر از زمین تحوی می‌شود .
ماده ۳ – داوطلبان اراضی که می‌خواهند به وسیله شق نهر اراضی را آبیاری نمایند باید نقشه نهری را که باید احداث نمایند تهیه نموده به تصدیق بنگاه کل آبیاری برسانند و به موجب پیمانی که با اداره دارایی محل منعقد خواهند کرد تعهد نمایند از تاریخ تحویل اراضی در ظرف مدتی که بنگاه کل آبیاری برای ایجاد نهر لازم می‌داند تعهد خودرا اجرا نمایند
ماده ۴ – داوطلبان اراضی که بخواهند بوسیله ساختمان سد یا تونل اراضی را آبیاری نمایند باید نقشه کلیه عملیات ساختمانی – نهرکشی – جدول سازی را به خرج خود تهیه نموده و به تصدیق بنگاه کل آبیاری برسانند و پیمان لازم برای اجرای امر با اداره دارایی محل منعقد نمایند و از تاریخ تحویل اراضی در ظرف مدتی که در پیمان پیش‌بینی شده ، با نظر بنگاه کل آبیاری معین می‌شود کلیه عملیات مربوطه را انجام نمایند.
ماده ۹ – برای واگذاری هرقطعه زمین پیمان ثبتی رسمی بین اداره دارایی محل و تقاضا کننده منعقد می‌شود و پیمان باید متضمن کلیه شرایط واگذاری باشد و جزء شرایط باید قید شود که گیرندگان اراضی در ضمن عملیات خود اقدامی که موجب مزاحمت یا نقصی در عمران و آبادی زمینهایی که فعلاً آباد است بشود نخواهد نمود .
ماده ۱۰ – مقدار اراضی که به ملکیت تقاضاکنندگان واگذار می‌شود برای هرلیتر سه هکتار برای سه آیش خواهد بود . ماده ۱۱ – تقاضا کنندگان اراضی موظفند نسبت بهریکصد هکتار زمین واگذاری یک هکتار باغ مرکبات و خرما در ظرف پنج سال از تاریخ واگذاری احداث نمایند .
ماده ۱۲ – زه‌کشی لازم برای اراضی باید پیش‌بینی شود و کلیه عملیات جدول‌کشی ، نهرسازی و زه‌کشی باید و بنگاه کل آبیاری واقع شود اجرا گردد (اردلان – یکربع تمام می‌شود آقای ابریشم کار)
ماده ۱۶ – افراد یا شرکتهایی که به موجب این آیین‌نامه زمین از دولت می‌گیرند قبل از اینکه تعهدات خودرا در باب آن اراضی انجام داده باشند واگذاری آن رانخواهد داشت .
ماده ۳۰ – با رعایای ساکنین اراضی واگذاری مالکین موظف هستند که مطابق معمول محل به طریق مزارعه رفتار نمایند . قسمت چهارم آیین‌نامه اجرایی طرز ارائه سرمایه که در تبصره ۲ از ماده یک آیین‌نامه ذکر شده درباره شرکتها عبارت از تصدیق اداره ثبت محل تأسیس شرکت و درباره اشخاص اطمینان کامل هیئت تقسیم اراضی به سرمایه آنها کافی خواهد بود علاوه براین شرکتها و افراد برای تضمین حسن انجام تعهدات خودباید معادل یکدهم از کلیه مخارج انجام تعهدات خود تضمین بانکی بسپارند و این تضمین تاموقع نصب تلمبه یاشق النهر یا احداث سد باقی خواهد بود در صورتی که میزان سرمایه انجام کار از پانصد هزار ریال تجاوز نماید مبلغ تضمین به صدی پنج تقلیل خواهد یافت و هرگاه در مدت تعهد از انجام کار بدون عذر موجه (فرس ماژور ) خودداری شود مبلغ تضمین به نفع دولت ضبط خواهدشد . در مورد کشاورزان محلی که در ماده ۷ برای آنها حق تقدم قائل شده قبول صلاحیت و اعتبار آنها از طرف هیئت تقسیم اراضی کافی خواهد بود. البته اعتراضاتی که در باب تقسیم اراضی و زمینهای خالصه خوزستان شده بردوقسم است یک اعتراض اصولی است که عده‌ای عقیده دارند بهتر بود دولت سدبسته یاشق نهر نموده ابتدا به مقدار کافی آب تهیه کند و بعدآب و زمین را دراختیار رعایای آنجا بگذارد البته این نظر بسیار صحیح است اماباید توجه بشود که این عقیده مطلب تازه‌ای نیست بلکه در موقع تنظیم آیین‌نامه و تصویب نامه که فعلاً پایه تقسیم اراضی خوزستان روی آن قرار دارد همین موضوع مورد بحث بود ولی به واسطه اینکه انجام آن مستلزم میلیارد‌ها ریال مخارج بوده و تأمین این هزینه و پرداخت آن برای دولت ممکن نبود دولتهای وقت صلاح دانستند که در عمران و ابادی اراضی خوزستان از سرمایه‌های آزاد مردم استفاده بشود تاهرکس به تناسب سرمایه خود و بمقدار آبی که تهیه نماید و روی زمین جاری نماید از زمین دولت به او واگذار خواهد شد و فقط نسبت به سد کرخه سازمان برنامه اقدامات امر را فراهم نموده و پروژه آن را تهیه نموده و تنها اقدامی است که از طرف دولت در آنجا خواهد شد بقیه کارها به عهده خود مردم گذاشت هشده یکعده معتقدند که دولت خالصجات خوزستان را بدون قید و شرط به کشاورزان محل برگذار نموده این پیشنهاد گرچه ظاهراً به نفع کشاورزان است ولی باطناً مستلزم هیچگونه پیشرفت و ترقی در امور زراعتی به صورت دیم آن اراضی را دردست داشته و این عمل مفید به حال آنها نبوده علاوه براین که ( نورالدین امامی – آقا اینها را کی نوشته به شما داده کاغذ وزارت دارایی است ماشین کرده‌اند داده‌اند دستش ) این آیین‌نامه بود که می‌خواندم مقدارزیادی زمین در خوزستان موجود است که نه آب دارد و نه به صورت دیم عمل می‌شود قبول این پیشنهاد به منزله این است که دولت هیچگونه اصلاحی در امور زراعتی خوزستان نکند نظر دولت از اجرای این آیین‌نامه اجرای قانون واگذاری خالصجات خوزستان بوده است
فرامرزی- مطابق ماده ۹۰ اخطار دارم
ابریشم کار - بله ؟
فرامرزی - به جنابعالی عرض نکردم به آقای رئیس عرض کردم
رئیس - بفرمایید
فرامرزی- آیین‌نامه تقسیم اراضی خالصه خوزستان ارتباط با وظیفه‌ای که به عهده هیئت تقسیم اراضی محول شده ندارد بنده عرایضی دارم اجازه می‌فرمایید عرض کنم .
رئیس – اگر نظری دارید بعد بفرمایید
ابریشم کار - آقایان اجازه بدهید این هیئت مکلف بوده طبق آیین‌نامه و تصویب نامه دولت رفتار و اراضی را با ارائه سرمایه به داوطلبانی که عمران و آبادی نمایند برگذار نمایند بنده برای اینکه وقت منقضی نشود می‌خواهم این را عرض کنم اولاً آیین‌نامه‌ای که دولت داده و چندین بار آقایان سؤال کرده‌اند و اعتراض شده من تعجب می‌کنم که چرا از طرف وزارت دارایی و یا وزیردارایی چرا نمی‌آیند جواب بدهند بنده عرایضی را که می‌کنم از این نظر است که اهل خوزستانم خانه من در خوزستان است اگر مخالفتی با عمران و آبادی خوزستان است اگر مخالف با عمران و آبادی خانه من شده (صحیح است ) من خوشم نمی‌آید که خانه‌ام خراب بشود اما در مورد عملی که تاکنون هیئت تقسیم اراضی نموده بنده اینجا پشت تریبون عرض می‌کنم و به آقایان قول می‌دهم که هیچ عمل خلاف قانونی نشده است یک شرکتی داریم که شش هزار هکتار زمین بهش داده‌اند این صورتی که قبلاً اینجا داده شده این صورت درستی هم نیست صورت منظم و مرتبی از تقسیم اراضی تهیه نموده و به موقع خودش بیاورند اینجا و تقدیم بکنند و قسمتی از این اشخاصی که اسم برده‌اند آقایان آگاه هستند که اینها اشخاصی هستند (تیمورتاش – با قدرت ) (فرامرزی – با نفوذ ) بنده نمی‌دانم قدرت و نفوذ مقصود و منظور از چیست ( فرامرزی – منظور اینست که زمین بگیرند )اینها اشخاصی هستند که از ۲۵ سال و ۳۰ سال پیش آمده‌اند در آنجا آبادی کرده‌اند البته در زمان مرحوم اعلیحضرت فقید به اینها اراضی برگذار شده اراضی آنهایی که کم بوده مقداری اضافه کرده‌اند یک عده اشخاص دیگر آمدند با خود زارعین شریک شدند و یک اراضی گرفتند بنده صراحتاً عرض می‌کنم که هرکس می‌خواهد به خرج خود من من قدمش روی چشمم اورا بردارم می‌برم به خوزستان ببینند خوزستان کجا است مازندران است؟ گیلان است ؟ اگر مسافری الان عبور کند از گرما نمی‌تواند زندگی کند یک صحرای زمین بی آب و شوره زاری است مردم را با این فریفته کرده‌اند که بیایند اینجا سرمایه هایشان را بیاورند خرج کنند باید دانست که در سال گذشته که مقدمه این کار بود با اینکه دولت و اداره غله مأیوس بودند هشت هزار تن غله جمع کنند ۲۴ هزارتن غله جمع آوری شد و اولین گندمی که به مازندران ببخشید به آذربایجان و جاهایی که که به خطر قحطی افتاده بودند گندم خوزستان بود که رسید و الان پیش‌بینی شده با اینکه هنوز مقدمات کاراست بنده اطمینان دارم پنجاه هزارتن گندم از خوزستان جمع اوری می‌شود بنده سؤال می‌کنم اگر از خوزستان بیاید یا از هندوستان بیاید از امریکا بیاید ؟ من سؤال می‌کنم آیا بد کرده‌اند ؟پس هیچ مناقعی در اینکار نداریم روز اولی که من تقاضای زمین نکردم از ترس این آیین‌نامه بود ولی حالا بنده تصمیم دارم فرشهای خان هام را بفروشم اگر این عمل ادامه پیدا کرد میروم زمین گیرم و بنام اینکه آبادی بکنم میروم از اموال خودم صرفنظر می‌کنم میروم زمین می‌گیرم (احسنت ) ولی این را عرض می‌کنم قسم یاد می‌کنم آگاه باشید هر کس با این کار مخالفت کند حاضرم باکمال قدرت دفاع نمایم .
رئیس - آقای ابریشم کار وقت گذشته
ابریشم کار - وقت گذشته بله چه بکنم متأسفم یک مطالبی را باید بگویم با اینکه بنده خیلی امساک در صحبت می‌کنم روی همین اصل آبادی این املاک است که عرض می‌کنم این را عرض کنم که هر کس مخالفت با این کار می‌کند بداند که بعداً پشیمان خواهدشد هفت صد سال است اراضی خوزستان همینطور افتاده کی کاری کرد؟ چطور شد ؟می‌خواهم بدانم این گندمی را که اداره غله الان دارد جمع می‌کند دسترنج همین مردم است که اینکار را کرده‌اند یا اینکه یک عده‌ای دیگر از یک جای دیگر آمده‌اند زراعتی کرده‌اند ؟ بهرجهت بنده خیلی معذرت می‌خواهم جسارت کردم جناب آقای کشاورز صدر بنده اهل مبارزه نیستم اگر امروز نسبت به جنابعالی خطایی کردم بنده هیچ غرضی ندارم و ساکت هم به احترام مجلس شدم و اطاعت هم کر دم اما به جان شما ششصدهزار نفر از موکلین من از خوزستان می‌گویند ساکت نباش و من ساکت نمی‌توانم در مقابل این حرفها بشوم خیلی معذرت می‌خواهم (احسنت) فرامرزی - بنده توضیح می‌خواهم بدهم .
رئیس - بعد از اینکه وارد دستور شدیم حالا قبل از دستور است آقای سعید مهدوی .
سعید مهدوی - در این چند روزی که بنده مشهد مشرف بودم و از نزدیک ناظر سیل مهیب و تلفات و خسارات فوق العاده شدم لازم دانستم جریان مشاهدات خودرا برای اطلاع آقایان به عرض برسانم تصور می‌کنم چنین سیلی به این مدهشی با این تلفات و خسارات در دویست سال اخیر در مملکت ماسابقه نداشته باشد و تعجب می‌کنم با این ترتیب دستگاه تبلیغاتی ما از کارهای خیلی عادی و معمولی هم عادی‌ترفرض نموده حقایق لازم را آنچه وظیفه این دستگاه می‌باشد اطلاع عموم نرسانده است که از این راه هم میهنان سایر نقاط کمک و مساعدت خودرا به این شهرمقدس مبذول دارند چیزی که می‌توانم به طور تحقیق عرض کنم تادیروز که بنده در شهر بودم ۱۶۰۰ خانه آن بکلی ویران است در محلی که فشارسیل و خرابی بیشتر بوده محله ایست به نام عید گاه که پرجمعیت‌ترین محلات شهراست می‌توان گفت که از این محله اثری نمانده است در منزلی که بیش از ۱۲۰ مترمساحت نداشت و خودم از نزدیک دیدم ۵۷ نفر یعنی ۱۲ عائله زندگی می‌کردند و فعلاً با وضع رقت باری بدون جا و مکان و وسائل زندگی و انتظار کمک هموطنان خودشان را دارند فعلاً وجود آقای صدردرخراسان مغتنم است زیرا تحت نظر شخص ایشان هیئت‌هایی مشغول جمع اوری اعانه و رسیدگی به حال خسارت دیدگان و مستمندان می‌باشند در موقع هجوم سیل خانمان برانداز که بنده شخصاً حضور داشتم فرمانده و افسران لشکر کمال از خود گذشتگی را با تشریک مساعی شهردار بخرج دادند ولی انچه بیشترازهمه باعث تسلی مصیبت زده‌ها و خسارت دیده‌ها بود تشریف فرمایی اعلیحضرت همایونی بلافاصله روزبعد از سیل بود که واقعاً در عین تأثر یکنوع حالت شعفی از دیدار شاهنشاه در ناصیه مردم پیدا بود که غیرقابل وصف است حسب الامر اعلیحضرت روز بعد والاحضرت شاهپور علیرضا هم تشریف آورد و از نزدیک رسیدگی کامل به اوضاع و احوال مردم فرموده و گزارش لازم را به عرض اعلیحضرت خواهند رسانید دیروز بعد از ورود به تهران اطلاع پیدا کردم که ساعت شش بعد از ظهر نمایندگان خراسان برای تقاضای تسریع در اقدامات لازم به هیئت وزراء خواهند رفت بنده و آقای تیمورتاش هم که تازه واردشده بودیم شرکت نموده مطالب لازم را به عرض جناب آقای منصور و سایر آقایان رساندیم و عده‌هایی برای این منظور داده شد که استدعای بنده از نقطه نظر موقعیت خراسان و مخصوصاً شهرمشهد اینست که هرچه زودتر به صورت عمل در آید و ازمردم تهران و شهرستآنها استمداد می‌شود در این موقع از هموطنهای خسارت دیده خودشان کمک و مساعدت را دریغ نفرمایند بجاخواهد بود که به اطلاع ممالک اسلامی دیگرهم رسانده شود مسلماً به مشهد مقدس که مورد توجه کلیه مسلمین است مساعدت لازم را خواهند نمود راجع به تلفات که در جراید ۳۶ نفر دیده شده است خوشبختانه بیش از ۵ نفر نبوده است در خاتمه از دولت تمنی می‌شود به اشخاصی که خدمتی انجام داده‌اند تشویق و تقدیر لازم بفرمایند زیرا باعث تشویق سایرین خواهد بود (احسنت )
- بیانات آقایان : شهاب خسروانی ،فرامرزی طبق ماده ۹۰
رئیس – وارد دستور می‌شویم ،دستور قانون فروش خالصجات است ولی دونفر از آقایان به عنوان ماده ۹۰ اخطار دارتد .آقای شهاب خسروانی بفرمایید
شهاب خسروانی - بنده همیشه سعی کرده‌ام که اوقات مجلس را تضییع نکنم زیرا معتقد هستم اوضاع و احوال مملکت طوری است که هرچه ما صرفه جوئی در حرف بکینم و بعمل بپردازیم به خوشبختی مردم بیشتر کمک می‌شود بعضی اوقات انسان ناچاراست که از خودش دفاع بکند و متأسفم از آنهایی که در خارج هستند و بواسطه نداشتن امنیت واقعی در مملکت نمی‌توانند دفاع کنند انچیزی که مراهم وادار کرد به این مجلس بیایم همین بود که حیثیت و شخصیت من محفوظ نبود ناچارشدم برای حفظ حیثیت و شخصیت و پیشرفت کارهایم متوسل به اینجا بشوم که مصونیت داشته باشم و بتوانم به مملکت خدمت بکنم (صحیح است ) علت اینکه وقت آقایان را بنده امروز گرفتم این بود در موقعی که اسمی از اراضی خوزستان برده شده اسمی هم از بنده برده شده بود بنده چقدر مفتخرم اگر بتوانم در ان گرمای ۵۵ درجه زمینهای خوزستان آباد بکنم و چقدر مفتخرم اگر بتوانم زمینهای آنجارا به صورتی دربیاورم و سرمایه انقدر داشتم که محتاج به قرض خارجی نبوده و می‌توانستم با آن عمران رفع آن بدبختیهایی را بنمایم که ناچار نباشیم پرتقال از اردن یعنی از کشوراردن بیاوریم و درمملکت خودمان تهیه کنیم (صحیح است ) ولی جریان اینطور نیست یک شرکتی در انجا به نام شرکت زربان در خوزستان تشکیل شده تمام آنهایی را که آقای ابریشم‌کار ضمن آیین‌نامه تشریح فرمودند اینها تماماً شرکتهایی تشکیل داده‌اند اینها یک عده محدودی هستند چون بنده مثل بعضی از آقایان یک وقتی مستخدم دولت بودم ولی چون استخدام دولت برای من صرف نمی‌کرد ناچارشدم به کارهای آزاد بپردازم و با مردم یک ارتباطی گرفتم و خوشبختانه می‌توانم بگویم امروز که یک سرمایهداری هستم که بتوانم دوهزار هکتاررا آباد کنم ولی خوشوقتم که پارازیت هم نیستم و با زحمت خودم زندگی و امرار معاش شرافتمندانه می‌کنم و خوشوقتم که بعداز۲۰ سال فعالیت در کارهای بزرگ در همه جا آثار بنده را می‌بینید از راه آهن از ساختمان از کارخانه امروز به بنده می‌گویند زمین خوزستان را می‌خواهد برود آباد کند این برای بنده کمال افتخاراست ولی محلی‌ها مرا دعوت کرده‌اند که چون شما اهل تشکیلات و اطلاع هستید با ما شرکت کنید سرمایه هم با ما اینها چون قبلاً کارهای اقتصادی یعنی صادرات میکردندوصادرات ما امروز به این صورت بدبختی افتاده به کارهای تولیدی دارند می‌پردازند برای عید رفتم آنجا دیدن آن آقایان متأسفانه بعد از مطالعه به آقایان باید بگویم که عملی نیست زیرا که با موتور با ۵۵ درجه حرارت و دویست متر لوله به سد کارون غیرممکن است که بشود گندمی درآورد که صرف بکند از نظر کارگر کشاورزی هم باید عرض بکنم که آنجا چون محل صنعتی است قیمت کارگر بالا است به کشاورزی نمی‌آیند از نظر موتوریزه کردن هم باید عرض بکنم که وسائلی مانداریم که اگر موتور در شصت فرسخی خوزستان خراب شد وسیله داشته باشیم برویم تعمیر کنیم کشاورزی و این چیزها هم همه شعر درآمده است در این مملکت هرچه نمونه کشاورزی بوجود آمده چون توجهی به آن نکرده‌اند صورت باغ ملی را پیدا کرده ،آن نهالها را باید ببرند بکارند ،نکاشتند درخت بزرگ شده ،شده باغ ملی ، هرجا که می‌روید می‌بینید یک باغ ملی درست شده است این فرم کشاورزی است ،مزرعه نمونه است ،باین جهت در آنجا بنده شرکت می‌کنم و هنوز هم مطالعات مابجایی نریده مگر اینکه روزگاری سدی در آنجا بسته شود ولی آیین‌نامه اجازه نمی‌دهید برای اینکه اگر کسی در ظرف ۶ ماه مقدمات امر را فراهم نکرد کسی کارنکرد جمع کند ولی برای اینکه اینکار خیلی آسانست به من واگذار کردند روی اعتماد ۲۰ ساله و هر کدام آقایان میل داشته باشند بنده حاضرم می‌فرمایند بدهم که دومتر آنجا را آبادکنند ،این اسباب افتخار است برای بنده (احسنت )
رئیس – آقای فرامرزی
فرامرزی – چیزی که این مملکت را خراب کرده اینست که یا اعمال بد به اسامی خوب انجام می‌شود یا الفاظ خوبی و مقررات خوبی که برای اعما خوب وضع می‌شود، تحریف می‌شود و آن را آلت قرارمیدهند برای اجرای اغراضی که اگر معلوم شود خودشان هم نمی‌توانند بگویند خوبست ( صحیح است ) چیزی هم که موجب می‌شود دونفر در این مملکت حرف همدیگر را بفهمند یامردم خارج از مباحثه آنها مطلب را بفهمند اینست که هردو خلط مبحث می‌کنند ،فعلاً یکی از آنها قضیه چایی است که ما می‌گوییم که چرا چایی را بدین ترتیب اشخاص به دولت و مردم تحمیل می‌کنند؟ یکدفعه دادمیزنند که آقا برضد محصولات داخلی است ، برضد چای داخلی است .درصورتی که چنین چیزی نیست برضد حقه بازیهای به این اسم است (صحیح است ) یکی هم این قضیه ،هیچکس منکر این نیست که خوزستان خرابست و باید آباد شود ( صحیح است ) ولی به اسم آبادی خوزستان نباید اشخاصی در شهر تهران بنشینند و بورس بازی بکنند و حقه بازی بکنند در همین اراضی خوزستان (صحیح است ) آیین‌نامه اینطور که ایشان فرمودند خیلی صحیح است ، بسیار خوب نوشته شده ،مگر کدام قانون بد نوشته شده پس اگر ما ،اعمال بدی و زشتی دیدیم ،بعد بگوییم قانون خوبی دارد باید حرف نزنیم برای اینکه قانونش توی کاغذ درست نوشته حرفمان اعتراض به قانون نیست ،اعتراضمان به آیین‌نامه نیست اعتراضمان به دزدی اراضی است (صحیح است )ازاین کسانی که گرفته‌اند البته اشخاصی هستند که صلاحیت آباد کردن زمین دارند ،من متأسفم که انروزی که اینجا حرف زدم آقای شهاب خسروانی را استثناء نکردم .ازلحاظ اینکه همکارمن است نمی‌گویم از لحاظ اینکه حضور دارد نمی‌گویم از لحاظ اینکه می‌دانم زمینی که گرفته می‌خواهد آباد بکند اما اغلب اینطور نیست ،مطابق این آیین‌نامه اراضی که آباد نکرده ا ند بعد از چند سال باید پس بگیرند این اشخاصی که ما می‌دانیم از اول با نفوذ این زمین را گرفته‌اند و با دسته بندی ، آن لوطی که می‌تواند از اینها پس بگیرد .اینها را به که می‌گویید ؟ مطابق اطلاعاتی که به ما رسیده این اراضی الان به جای آنکه آباد بشود ، بین اشخاص خرید و فروش می‌شود و همین وصفی که راجع به اراضی اطراف تهران است که من هنوزهم نمی‌دانم یک اراضی بایر سنگزار مال کیست که یکی بفروشد ؟ اراضی اطراف تهران مطابق شرع مطابق قانون عرفی مال آن کسی است که یا آباد بکند، یا تویش خانه بسازد هرکه بفروشد .کلاه برداری کرده هرکه بخرد کلاهبرداری کرده ، هرثبتی که ثبت کند این را به اسم اشخاصی حقه بازی کرده .این قانون است ، قانون و شرع مبین تکلیف این اراضی را تعیین کرده آنجا را هم می‌خواهند همین کارش بکنند این اشخاصی که این اراضی را گرفته‌اند جناب آقای ابریشم کار ،بعضی هایشان اصلاً زارع نیستند و نمی‌دانند که زراعت چیست .بعضیها هم زارع هستند خودشان اینقدر اراضی بایر دارند که اگر ۲۰ برابر این سرمایه‌ای که می‌خواهند بهشان بدهند ،کار ببرند زمینهای موجوده شان آباد نمی‌شود اگر راست می‌گویند چرا آنها را اباد نمی‌کنند. بفکر استعمار اراضی جدید افتاده‌اند، اشتباه نشود باز من تکرار می‌کنم مقصود ما این نیست که آنجا یا آباد نشود یا اراضی به کسی داده نشود اراضی خالصه باید تقسیم شود و این قسما اراضی خالصه و املاک خالصه در ایران تاریخش از امروز نیست از زمان قباد ساسانی دولت ایران به فکرتقسیم اراضی خالصه داشته از زمان قباد پدرانوشیروان تا امروز هنوز هم عملی نشده ، چرا ؟ برای اینکه درش تویش حقه بازی کرده‌اند ، تاگفتند تقسیم خالصه یک ملاک گردن کلفتی رفته به اراضی خودش اضافه کرده ،باز دولت دیده بدتر شد باز پس گرفته بازاملاک خالصه درست شده بعضی از آقایان به من اینجا تذکر دادند که البته می‌دانم که جناب آقای ابریشم کار شاید خودشان هم مطالعه زیادی در این قسمت ندارند و حتی اینکه گفتند چون از احساسات ایشان نسبت به آزادی اشخاصی که غرض داشتند استفاده کرده‌اند و حتی اینکه نطق هایشان را هم روی کاغذ مارکدار وزارت دارایی تهیه کرده‌اند و به ایشان تقدیم کرده‌اند و خودشان هم حتی ذی سهم نبوده‌اند ولی بهرحال نیت ایشان مقدس است که خرابی و ویرانی آنجا را دیده‌اند و حمایت می‌کنند از کسانی که توی خیالشان ممکن است آنجارا آباد بکنند فرمودید ۷۰۰ سال است اراضی خوزستان به این حال مانده ، بارک الله ، ماهم همین را می‌گوییم ،آیا در این ۷۰۰ سال که مردم خوزستان را آباد نکردند از بی زمینی بوده ؟ مردم خوزستان زمین نداشته‌اند که آباد کنند ؟ و آباد نکردند و حالا جنابعالی به فکرافتادید زمین به مردم بدهید که آباد بکنند ؟یا از ظلم و جور حکومت و دسته بندی اشخاصی که در حکومت نفوذ می‌کنند و حکومت را از آن مقصودی که حکومت برای آن تشکیل شده منحرف می‌کنند و آلت خودشان قرارمیدهند که اراضی و املاک مردم راببرند و توی تهران نشسته باشند (یکی از نمایندگان – جنابهای تهران ) فرقی نمی‌کند .زمین آقا هیچ وقت بی صاحب نیست . هرزمین مال آنمردی است که روی آن زمین زندگی می‌کند (صحیح است ) هرکه از خارج برود آن زمین را تصرف بکند آن غاصب است .هیچ فرقی نمی‌کند که اصفهانی بلند شود زمین عرب یا ایرانی خوزستانی رابگیرد از دستش با بندوبست یا انگلیس برود و هندوستان را استعمار بکند.غصب ،غصب است ! هرکه می‌خواهد بکند.اراضی خوزستان مال مردم خوزستانست .اگر این حقه بازی نمی‌شد حالادرست کرده بودند ( صحیح است ) تحریف نطق من که فرمودند مامنکر آبادی خوزستان هستیم و می‌خواهیم به این بهانه خوزستان آباد نشود خیر ما می‌خواهیم خوزستان آباد بشود ،می‌خواهیم خوزستانی مالک زمینش باشد والله در این تقسیم خالصه اشخاصی بودند که تبعیدشان کردند ،که زمین شان را بگیرند اشخاصی را حبس کردند که زمینشان را بگیرند اشخاصی را از کار شان بیکار کردند که زمینشان را بگیرند .همانطور که فرمودید خوزستان عری نیست ایرانی است ماهم ایرانی هستیم .نمی‌دانم که گرفته پشت پرده نشسته که فروش کرده است کی چقدرمیخواهد بگیرد؟ بنائاً علیهذا بنده از جناب آقای منصور خواهش می‌کنم هیچکس منکر قانون تقسیم خالصه نیست تقسیم باید بشود ولی هرکس می‌تواند وسیله و سرمایه نشان بدهد که چه اندازه زمین را در چه مدتی می‌تواند آباد بکند به او بدهند و این بورس بازی و دست بدست دادن زمین از بین برود و این اشخاصی که یامالک اصلی زمین بوده‌اند و روی دسته بندی و نفوذ روزنامه و وکالت و نفوذ در دولت زمین‌هاشان را گرفته‌اند پس بگیرند پس بدهند تقاضایشان اینست که من می‌گویم ( احسنت – احسنت )
– تصویب نمایندگی آقای صدرمیرحسینی از جیرفت
رئیس- بفرمایید آقای فرامرزی پشت تریبون و این گزارش را بخوانید
فرامرزی - راجع به انتخابات جیرفت است و نمایندگی آقای صدر میرسینی پرونده انتخابات جیرفت حاکی است که در تاریخ ۱۳۲۸/۷/۴ جهت تشکیل انجمن مرکزی انتخابات از طرف فرماندار از طبقات ششگانه دعوت بعمل امده و پس از تعیین اعضاء اصلی و علی البدل و تشکیل شعب فرعی و انتشارآگهی در کلیه حوزه‌ها در حوزه مرکزی پنج روزاز تاریخ ۲۳ مهر ۳۲۸ و درحوزه‌های فرعی سه روز جهت توزیع تعرفه و اخذ رأی تعیین می‌گردد و چون صندوق آراء اسفندوقه به نظرانجمن ساختگی بود آراء مزبور به دلائلی که در صورت جلسه نهایی انجمن استناد شده باطل می‌گردد و ازتاریخ بعدازظهر جمعه ۲۹ مهر ۱۳۲۸ و اراء استخراج و قرائت می‌گردد و روز بعد معاون استانداری در انجمن حاضر و ازقرائت بقیه آراء ممانعت می‌نماید در نتیجه اختلافایی که بین فرمانداری و انجمن بوقوع می‌پیوندد و پنج ماه و نیم انجمن تشکیل نمیگرددوکارانتخابات معوق می‌ماند و پس از مدت مزبور چون در تاریخ ۱۱/ ۲ / ۲۹ بازرس وزارت کشور در محل حاضر می‌گردد به دعوت فرماندار انجمن تشکیل می‌شود ولی پس از بازدید صندوقها و اطاقی که صندوقها در آنجا محفوظ بوده ملاحظه می‌شود که آراء دست خورده است . بنابراین در تاریخ ۲۱ اردیبهشت جاری اکثریت انجمن تصویب کردند که چون فقط آرایی که در عصر جمعه ۲۹ مهر ۳۲۸ قرائت شده معتبر و بقیه آراء ساختگی بوده باطل می‌شود . و چون در هفته مقرر جهت رسیدگی به شکایات چند فقره شکایت به دفتر انجمن واصل می‌گردد انجمن پس از رسیدگی به شکایات چون شکایات مزبور را غیر واردتشخیص می‌دهد در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۲۹ – اعتبارنامه به نام آقای صدرمیرحسینی که از مجموع ۵۶۳ رأی قرائت شده دارای ۳۷۹ رأی بوده‌اند صادر می‌نماید . پس از ارجاع پرونده به شعبه پنجم و رسیدگی نسبت به آن و توجه به شکایات واصله در موعد مقرر به مجلس شورای ملی شعبه صحت انتخابات جیرفت و نمایندگی آقای میر حسینی را تایید و اینک گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید . مخبر شعبه پنجم – عبدالرحمن فرامرزی
رئیس – مخالفی نیست نمایندگی آقای صدر میرحسینی تصویب شد ( عده‌ای از نمایندگان – عده کافی نبود ) چنین چیزی عده برای مذاکره کافی است و رأی هم نمی‌خواهد(اسلامی – مطابق نظامنامه اخیر عده باید کافی باشد) مطابق نظام نامه اخیر عده نمی‌خواهد، اگر لازمست نظام نامه اخیر قرائت شود نظامنامه میگوید اگر مخالفی نبود تصویب می‌شود مخالفتی شد به شعبه تحقیق می‌رود
- بقیه مذاکره در لایحه فروش خالصجات و خاتمه شوراول
رئیس - در جلسه قبل پیشنهادی شده بود راجع به ماده ۹ فروش خالصجات ،مذاکره هم کرده‌اند فقط رأی می‌خواهد رأی گرفته می‌شود
نورالدین امامی – بنده مخالفم با کفایت مذاکرات
رئیس - صحبت شد ، مذاکره هم تمام شد ، فقط رأی میخواهئ آقایانی که باکفایت مذاکره درباره ماده ۹ فروش خالصجات موافقند قیام کنند(اکثربرخاستند) تصویب شد . اسلامی - نماینده وزارت دارایی حضورندارد یکی از نمایندگان - نخست‌وزیر هستند
رئیس - پیشنهادات قرائت می‌شود (به شرح زیرقرائت شد )
ریاست محترم مجلس شورای ملی – پیشنهاد می‌کنم ماده ۹ به طریق ذیل اصلاح شود : ماده ۹ قانون تقسیم خالصجات خوزستان به قوت خود باقی می‌باشد ولی قبل از تقسیم بایستی آیین‌نامه اجراء تقسیم به تصویب کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی برسد و در هر صورت به یک نفر بیش از ۵۰ هکتار زمین داده نخواهد شد – نورالدین امامی پیشنهاد می‌کنم که ماده ۹ حذف و بجای آن بعداز کلمه خالصه مذکوردرماده ۱ نوشته شود به استثنای خالصجات خوزستان که مشمول قانون خاصی است – فرامرزی بنده پیشنهاد می‌کنم که ماده ۹ از لایحه حذف شود -عبدالرحمن فرامرزی ریاست محترم مجلس شورای ملی – اینجانب پیشنهاد می‌کنم که تبصره زیربماده ۹ اضافه گردد: در خوزستان خالصجاتی تقسیم گردد که مدعی خصوصی نداشته باشد . صفایی
رئیس - پیشنهادات به کمیسیون ارجاع می‌شود ماده ۱۰ قرائت می‌شود (به شرح زیرقرائت شد ) ماده ۱۰ – فروش و انتقال املاک مشمول این قانون از طرف دولت به بانک کشاورزی و از طرف آن به خریداران فروخته می‌شود ،ازپرداخت کلیه هزینه‌های ثبت و عوارض مربوطه به استثناء حق التحریر دفاتر معاف خواهد بود .
رئیس – آقایرضوی رضوی – بنده در جای دیگر در اول قانون این مطلب را عرض کردم ،حالا هم به مناسبت تناسبی که مطالبم با این ماده ۱۰ پیدا می‌کند باز یاد آوری می‌کنم ، که به نظر بنده برای اجرای این قانون یک عیب بزرگش همین است که یک انتقال اولی باید از طرف وزارت دارایی آنجام بگیرد و بعدبانک کشاورزی بیاید و بتدریج بخواهد این قانون را عملی بکند با این کیفیت و مخصوصاً به طور جریانی که در این کارها هست ،بنده تصور می‌کنم مدت چهارسال کافی برای اینکار نباشد ،درهمانجا هم عرض کردم و اینجا هم عرض می‌کنم بازمقتضی است خود وزارت دارایی که تاکنون ادارات مرتبی در این باب دارد ،دفاتر مرتب مربوط به خالصجات در اختیارش هست ( ارباب – ندارد) (مکرم –دارد) اگر بنا شود نداشته باشد چطور می‌تواند بفروشد .درهر حال که باید بفروشد .پس چرا بیاید یکدفعه به بانک کشاورزی منتقل بکند و یکدفعه هم بانک کشاورزی بفروشد غالب از این رقبات را بنده سابقه دارم و اطلاع دارم به اینکه مدتهاست به واسطه اختلافات و گفتگوهایی که مابین رعایا و دولت از حیث خالصه بودن و غیرخالصه بودن هست درست نشده ، اگر قرار شود که این خالصجات تقسیم بشود وزارت دارایی بیاید اینها را به بانک منتقل بکند و بانک تقسیم کند ۴٬۵ سال طول می‌کشد (صحیح است ) و ازآنجا هم دست به دست می‌گردد ،وزارت دارایی یک اطلاعات حداقل در وضعیت نگهداری خالصجات دارد بیاید این را ول بکند واگذاربکند به بانک .بانک که وسیله ملک داری در اختیارش نبوده در این باب یک مکتب جدیدی بازکند اعضای تازه برای اینکار بگمارد ،این موجب خواهد شد تاوقتی که ماببینیم که این رقبات را به طوری که میل داریم در اختیار رعایا یعنی اشخاص صاحبان حق قرار گرفته انروز دیگر اثری از آبادی در این املاک نیست .ازاین جهت بنده تصور می‌کنم که آقایان موافقت بکنند یکمرتبه به جای انکه میایند یک واسطه‌ای قرار بدهند خود وزارت دارایی الان وسائل اینکار هم موجوداست ،اینکار را انجام بدهد .که هم رعایا زودتر تکلیف شان معین شود هم املاک زودتر می‌رسد به آبادی .البته بانک کشاورزی در هر حال مخصوصاً اگر تقویت بشود از لحاظ ابادی این املاک مثل باقی املاک البته کمکهای لازمه را بایدبکند و می‌کند . تأمل شود بهتر از اینست که سرسری بگذرد و اگر بخواهد عمل بشود به نظر بنده قسمت به دو واسطه و انتقال به بانک کشاورزی ازش حذف بشود.
رئیس - آقای حاذقی
آقای حاذقی - نماینده محترم آقای رضوی در حقیقت با این ماده مخالف نبودند منتها نظرشان براین بود که یک عطف توجهی در کیفیت اجرابعمل بیاید .اساساً معافیت این نقل و انتقال از عوارض و دفترخانه و غیره حرفی است حسابی ولی نکته اینجاست که عده‌ای از صاحبان اطلاع و بصیرت اظهار عقیده می‌کنند که تقسیم این املاک به وسیله دستگاه وزارت دارایی شاید مناسبتر باشد از این لحاظ که در اداره و اداره کل املاک دستگاه مجهز یست که سالها در این املاک خالصه عمل کرده و افراد پاکدامن و درستی هم آنجا یافت می‌شود که مورداعتماد دولت باشند که آنها را وسیله این نقل و انتقال قراربدهد زیرا ممکن است اگر محلی که به وسیله بانک کشاورزی صورت بگیرد مستلزم یک پرسنل و یک اعضای جدیدی بازباشد و بانک کشاورزی هم چون یک اساسنامه مستقلی دارد ، ممکنست این حق را برای خودش قائل شود که یک عده‌ای را به عنوان کارشناس و حکم استخدام بکنند و این نقض غرض است با برنامه دولت و غرض دولت که عبارت از تعقیب کارمندان باشد اجرانمیشود .پس در هرحال اگر حالا به وسیله خود وزارت دارایی و یعنی اداره املاک خالصه این انتقال صورت بگیرد به نظر مابهتر است و اگرماده به اینصورت تصویب شو دپیشنهاد خواهم داد که تما مأمورین املاک خالصه در اختیار بانک کشاورزی قراربگیرند تا این عمل انجام بگیرد و اسناد بعد به نام زارعین و خرده مالکین و رعایا صادر بشود که مستلزم استخدام جدیدی نباشد .
رئیس – آقای نبوی
نبوی - جناب آقای رضوی و جناب آقای حاذقی موافق بودند که املاک به وسیله خودوزارت دارایی به اشخاص داده شود در هر حقیقت هر دو آقایان مخالف ماده‌ای بودند که در این جا تنظیم شده بنده خیال می‌کنم این طرز که این ماده تنظیم شده ما را به مقصود زودتر برساند. در گذشته لایحه خالصجات از مجلس گذشت و تصویب شد و به وزارت دارایی اجازه دادند که املاک خالصه را تقسیم کند آن مدت گذشت و جزیک عده املاک کخ مورد توجه یک عده مردم بود در اطراف تهران بقیه تقسیم نشد و حال آنکه در همان قانون هم قید شده بود که در ظرف چند سال بایستی تمام املاک خالصه تقسیم شود فقط املاک معینی در اطراف تهران که مشتری داشت به آنها دادند و بقیه ماند و این یک تجربه ایست که دستگاه وزارت دارایی شاید نتواند اینکار را انجام بدهد .بانک کشاورزی مقید به قوانین محاسبات نیست اگر مابگوییم با قوانین فعلی وزارت دارایی این کار را انجام بدهد ، لازمست اعلان مزایده در هرمورد بکند و اینکار طولانی خواهد شد (صحیح است ) به اضافه منظور اینست که عوائد و وجوه حاصله از فروش این املاک بر سرمایه بانک کشاورزی افزوده شود اگر این ماده را ما ذکر نکنیم تقریباً خلاف این منظور عمل کرده‌ایم به علاوه آقایان در این ماده اگر پیشنهادهایی دادند و تصور می‌کنند که این طریق بهترخواهدبود باید پیشنهاد بدهند تا درشور دوم در کمیسیون مورد نظر واقع بشود اینجا در این ماده ذکرشده که از تشریفات دفتری و مخارج دفتری تاحدی اینکار معاف باشد و این ذکرش هم بسیار خوب بوده برای اینکه مخارج دفتری بسیارزیاد است و خلاف مقصود خواهد بود ، اگر ما بیاییم این را بگیریم بنده شنیده‌ام که در آذربایجان بانک کشاورزی به زارعین و روستاییان بی بضاعت ۱۵۰ تومان به هر کس قرض داده و هر۱۵۰ تومان ۱۰ ، ۲۰ تومان برای زارعین خرج برداشته (صحیح است ) و غرض از این ماده که اینجور تنظیم تحمیل نشود و تمنی می‌کنم اگر آقایان نظری دارید به عنوان پیشنهاد لطف کنید و موافقت بفرمایید که شور اول این لایحه زودتر تمام بشود
اردلان - صحیح است .کافی است آقا
رئیس – آقای رضوی
رضوی - بنده تصور می‌کنم که اگر آقای نبوی توجه می‌فرمودند که آن دفعه اگر اجازه داده شده بود که وزارت دارایی خالصجات را بفروشد ترتیب دیگری بود با اصول مزایده بود بالاخره جلب خریداران کلی اگر نسبت به پاره‌ای از رقبات مشتری پیدا نشد یا بالمره فروش نرفت غیر از این مورد بوده است که اختصاصاً مجلس شورای ملی اجازه داده است که به رعایا بفروشند آنهم از طرف وزارت دارایی انجام شده و کارش تمام شده من جمله یکی خانه گردان خفربود که از وزارت دارایی پیشنهاد شد مجلس هم در دوره ۱۵ تصویب کرد یاسیزدهم یادم نیست کدام یک از این دوره‌ها بود و بالاخره اگر ماهم بخواهیم این قانون طوری باشد که رعایا واقعاً صاحب آب و زمین باشند زودتر کارتمام بشود خواه ناخواه یک ید واسطی که عبارت باشد از انتقال از وزارت دارایی به بانک کشاورزی یکدفعه و از بانک کشاورزی بعد از آنکه مقدمات و مذاکره راجع به نقل و انتقال خاتمه یافت انوقت منتقل شود به رعایا این طبعاً ۲ برابر وقت می‌خواهد و اگربنا هست اقدامی بشود و هم از نظر کمک رعایا و هم از نظر آسایش خاطربهتر این است که بدون واسطه باشد یک مطلب دیگریست که الان رعایا غالب شان در این املاک صاحب یک دعاوی هستند یک محاکماتی است ،اگر بناشود که از روی این اصل انتقال بخواهد به ایشان داده شود اینها حاضرند سکوت بکنند ،تسلیم بشوند و اگرموضوع طول کشیدن باشد ، این خودش باب جدیدی است و ممکنست وضعش منتهی شودبه اینکه اصلاً حالاحالا قابل فروش نباشد ، به این مناسبت بنده تصور می‌کنم یک خساراتی است به رعایا می‌زنیم و بالاخره یک بطور جریانی است که راجع به قانون حاصل می‌شود و اما موضوع آنکه وجوه از این موضوع را انتقال بدهند به بانک کشاورزی ،آن به همه حال مانعه الجمع نیست ممکنست دولت موافقت نماید وجوهی که از این کار حاصل شد ممکن است ماه به ماه ،۶ ماه به ۶ ماه یافوراً منتقل بکند به بانک کشاورزی و البته بانک کشاورزی دارای سرمایه باشد بهتراست ، مساعدت هم به طریق ماده ۱۱ می‌تواند بکند ،بنده بطور کلی با صرفنظر از مقدمات پیشنهاد کردم که این عبارت ماده ۱۰ هم یک کسری دارد ، بنده تصور می‌کنم لااقل یک کلمه (که ) یایک حرف دیگربهش اضافه شود بتواند معنی را برساند برای اینکه اینطوری که هست واقعی به مقصود نیست .
رئیس - پیشنهاد کفایت مذاکره رسیده و یک پیشنهاد هم آقای نبوی فرمودند که رأی گرفته شود ،درشوراول رأی ندارد نبوی - منظورم رأی به کفایت مذاکرات بود
رئیس - کسی اجازه برای مخالفت نگرفته ،پیشنهادی هم نرسیده ماده ۱۱ قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد ) ماده ۱۱ – بانک کشاورزی موظف است که خریداران املاک خالصه موضوع این قانون با فرعی که از صدی چهار تجاوز ننماید با شرایطی که به موجب آیین‌نامه که به ترتیب مندرج در ماده ۱۲ تهیه خواهد شد قرض طویل المدت بدهد .
رئیس - آقای صدرزاده
صدرزاده - عرض کنم قانونی که به مجلس شورای ملی تقدیم می‌شود ،یعنی لوایح دولت یا تصمیماتی که مجلس می‌گیرد ،اغلب برای یک منظورهای مفید است و نتایج خلی مفیدی از آن انتظار دارند ولی متأسفانه در موقع اجرا به طوری اجرامیشود که آن منظور و حسن نیتی که قانونگزار هادرتنظیم آن بکار برده‌اند به موقع عمل و اجرا شدن نمی‌آید .یکقسمت از این اشکالات به واسطه تصویب نامه‌هایی است که در قانون پیش‌بینی می‌شود یعنی ما یک مقصود و مرادی را در قانون داریم بعد چون دولت دیگری غیر از این دولت لایحه را به مجلس تقدیم کرده است آن تصویب نامه را تنظیم می‌کند در موقع عمل بکلی منحرف می‌شود از آن مقصودی که به راستی مقنن داشته من یک نمونه از این را الان مستدلاً به نظرنمایندگان محترم می‌رسانم و آن قانون فروش خالصجات مصوب ۱۷ دی ماه ۱۳۱۲ است د رماده ۱۱ می‌نویسد که بانک (مقصود بانک کشاورزی است ) فقط در مقابل وثیقه ملکی قرض خواهد داد و فرع مذکور در ماده فوق نباید از ۶ در صد در سال تجاو کند ولی همه آقایان می‌دانند که هیچوقت اینجور نبوده و عمل به اینصورت واقع نشده و صدی دوازده یاصدی چهارده می‌گرفتند حالا این وجه یعنی این مازاد ۶ در صد را به چه وسیله می‌گرفتند به وسیله تصویب نامه یا آیین‌نامه و غیره یک یک فرعی که صدشش باشد و زارع و کشاورز بتواند از آن استفاده‌ای برای عمران و آبادی ملک بکنند داده نشده بنابراین برای اینکه این حسن نیتی که ما اکنون داریم که فروش خالصجات و تقویت خرده مالک و زارعین محل اجرا شود باید دونکته در این ماده رعایت بشود تا این است که در این ماده اول نوشته شده است که این املاک خالصه در درجه اول به زارعین محل فروخته می‌شود و دردرجه دوم به اشخاصی که موجبات عمران و آبادی را درملک فراهم کنند بنده تصور می‌کنم که این قسمت یک سوء استفاده‌ای است برای اشخاصی که دارای املاک متعددی هستند و قدرت و توانایی دارند و بروند در یکی از املاک محلی برای تفریح گاه خودشان تهیه بکنند و به این ترتیب شناخته شود که این ساکن در ملک است خیلی خوب این ملک را به این شخص می‌فروشند و پولش را به اقساط دریافت می‌کنند و یک پولی هم با فرع ۴ در صد به او می‌دهند این درست مخالف آن چیزی است که ما می‌خواهیم اگر این املاک به رعایا و ساکنین خود محل فروخته می‌شود و به خرده مالک البته این بسیار بسیاربجاست ولی از این طبقه که بگذریم معنی ندارد که ملک دولت را به اقساط بفروشید و بعد هم با یک سوء استفاده‌هایی بکند لذا بنده با این قسمت مخالفم و یک سوءاستفاده‌هایی هم داده‌ام و آن پیشنهاد هم این است که بانک کشاورزی مکلف است که به خریدارن املاک خالصه موضوع این قانون در صورتی که خریدار رعایا کشتکاران ملک باشند با فرعی که از صدی چهار تجاوز ننماید به موجب آیین‌نامه‌هایی که به تصویب کمیسیون دارایی می‌رسد قرض بدهد .
اردلان – صحیح است .
رئیس - آقای ارباب مهدی بفرمایید
مهدی ارباب – بنده عرض مختصری مربوط به عبارت این ماده داشتم که عقیده دارم که در آخر این ماده اضافه بشود که این قروض طویل المده در خود آن ملک مورد معامله صرف شود تصریح داشته باشد عرض دیگری ندارم .
مکرم – ممکن است پیشنهاد بفرمایید آقا
رئیس - آقای فقیه‌زاده
فقیه‌زاده - آنچه استنباط کردم از این لایحه مقصود از فروش خالصجات تقویت زارعین است به طوری که در اول این قانون ذکرشده است که وزارت دارایی مکلف است کلیه املاک مزروعی و اراضی بایر خالصه را حداکثر تا آخر شهریور ماه ۲۹ به بانک کشاورزی منتقل نموده و بانک نامبرده مکلف است که املاک و اراضی انتقال یافته را درظرف مدت ۵ سال از تاریخ تصویب این قانون به رعایا و کشتکاران محل در درجه اول و اگر آنها داوطلب نبودند به آنهایی که وسائل زراعت در این اراضی ابتیا عی از قبیل نسق بندی بذرافشانی بنمایند به شرط سکونت بفروش رساند در ماده ۱۱ این قانون می‌نویسند بانک کشاورزی مکلف است که به خریداران این املاک خالصه موضوع این قانون با فرعی که از صدی ۴ تجاوز ننماید با شرایطی که به موجب آیین‌نامه که به ترتیب مندرجه در ماده ۱۲ قید خواهد شد قرض طویل المدت بدهد فرق بین رعیتی که بیاید آن ملک خالصه را بخرد با صدی ۴ به او پول بدهند با رعیت دیگری چی است ؟ بنده می‌خواستم از آقایان استدعا کنم که این ماده اصلاح شود که به تمام رعایای ایران بانک کشاورزی مکلف باشد با فرع صدی ۴ قرض بدهدلااقل ۵۰۰ تومان به هر زارع به ضمانت مالک برای اینکه رعیت که ملک ندارد که بتواند برود از بانک کشاورزی پول بگیرد یک باغ بخرد یک جفت زراعت راه بیندازد بانک میگوید که باید ملک بسیاری (مکرم – سابقاً معمول بود می‌دادند ) حالا نمی‌دهند آقا بنده می‌خواستم استدعا کنم که آقای رئیس بانک کشاورزی را بخواهیم در کمیسیون و وسائل سهل‌تری برای رعایا فراهم بکنیم .
رئیس - آقای حاذقی بفرمایید
حاذقی - به عقیده بنده در این لایحه به قدرکافی صحبت شده و مکرر آقایان محترم این موضوع را تذکر داده‌اند و خاطر نشان کرده‌اند که این لایحه شوراولش است و برای یکبار دیگر هم کمیسیون نظرش را به مجلس شورای ملی می‌دهد لذا بحث در این موضوع مورد ندارد با وجود این خواستم عرض کنم که این پیشنهاد پیشنهاد بسیارمفیدی است که وقتی امردایر شد که فروش املاک خالصه به زارعین و کشاورزان محل و خرده مالکین باشد کمکی هم به آنها می‌شود با فرع کمی البته موردتأیید کردند فکر ایشان این است که به تمام زارعین و کشاورزان بانک کشاورزی با فرع در همین حدود قرض بدهد فکر بسیار خوبی است و البته در ضمن پیشنهاداتی که شده است قید کرده‌ایم که از این تاریخ بانک کشاورزی یک بانک انتفاعی نباشد بلکه مقصودش کمک به طبقه زارع و کشاورزان باشد و بنابراین نرخ سود بانک کشاورزی هم که صدی و ۱۴ است تنزل پیدا کند و بالطبع خریداران املاک خالصه و سایر کشاورزان بتوانند از آن استفاد ه کنند
فقیه‌زاده - بضاعت مالک بدهد و رعیت ملک ندارد که وثیقه بدهد.
رئیس – آقای نبوی بفرمایید
نبوی – همانطور که آقای فقیه‌زاده فرمودند آرزوی ماهمین است که بانک کشاورزی به تمام کشاورزان با فرع بسیار کم قرض بدهد و فعلاًیا به واسطه کمی سرمایه بانک و یا به واسطه اشکالاتی که تولید کرده‌اند و یابواسطه تشریفاتی که در قانون ایجاد کرده‌اند اینکار نمی‌شود (عده‌ای از نمایندگان – آقا ۵۱ میلیون قرض دارد ) و البته کمی سرمایه بانک هم مؤثر است تا آنجا که من اطلاع دارم ۳۰ یا ۴۰ میلیون تومان سرمایه دارد ( عده‌ای از نمایندگان – کافی نیست آقا – به جایی نمی‌رسد آقا) ۳۰ یا ۴۰ میلیون تومان در این مملکت وسیع و با این همه رعایا قابل اینکار نیست که کافی نیست ولی اینکه در اینجا مخصوص این املاک یک ماده خاصی گذاشته شد ه خواستم عرض کنم که املاک خالصه مثل سایر املاک مردم نیست راست است که همه املاکی که در این مملکت هست مثل سایراملاکی که در دنیا هست بهره برداری نمی‌شود ولی املاک خالصه به مراتب از املاک دیگرخرابتر است به طوری که رئیس اداره املاک در یکی دوسال قبل به من میگفت قبل از اینکه این املاک به سازمان خدمات شاهنشاهی واگذار شود میگفت مجموع این املاک بالغ بر دو هزار و پنجاه است اعم از خالصه و آن دیگریها که در تصرف آن اداره بود تا دوسال پیش فایده که نمی‌کرد ضرر هم می‌کرد در سالهای ۲۳ و ۲۴ از همین بودجه مملکت یک مبلغی برای اداره آن املاک کافی نبوده و مبلغی تحمیل بر بودجه مملکتی می‌شد ۲۰۵۰ پارچه ملک به ضرر می‌داد اخیراً هم که وضعش یک قدری بهترشده باز اگر به لوایح بودجه ملاحظه و مراجعه فرمایید نسبت به املاک عادی و معمولی هم عایدات قابل نداشته پس باید ارفاق بیشتری بکنند و نظر دولت و نظر ماهم اینست که این املاک به صورت خرده مالک تبدیل شود و دردرجه اول مخصوصاً به رعایایی که آنجا زندگی می‌کنند واگذار شود و آن رعایا هم اگر کمکی به آنها نشود تازه اگر سوانحی از قبیل سیل و زلزله و خرابی قنات و نظایر اینها پیدا نشود قادرنیستند بدون کمک آن املاک را آباد کنندوبرای آبادی املاکی که نباید به این صورت در بیاید و بسیار صحیح هم هست باید مؤسسه‌ای باشد که به آنها قرض کم فرع بدهد و کمک کند والا نخواهند توانست املاک را آباد کنند ( مهدی ارباب – صحیح است ) و املاک به همین صورت باقی خواهند ماند بنابراین این ماده به صورت خوبی تهیه شده و همانطوری که آقای حاذقی فرمودند خواهش می‌کنم رأی داده و تمام شود عده‌ای از نمایندگان – صحیح است
رئیس - دیگرکسی اجازه نطق نخواسته چند پیشنهاد رسیده است قرائت می‌شود (به شرح آتی خوانده شد )
ریاست محترم مجلس شورای ملی – پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل به ماده ۱۱ اضافه شود تبصره و نیز بانک کشاورزی مکلف است به کلیه کشاورزان کشور وام تضمینی برای امور کشاورزی تامبلغ ده هزار ریال به مدت یکسال بدهد ، فقیه‌زاده مجلس شورای ملی : بانک کشاورزی مکلف است به خریداران املاک خالصه موضوع این قانون (درصورتی که خریداررعایا و کشتکاران ملک باشد بافرعی که از صدی چهار تجاوز ننما ید به موجب آیین‌نامه‌ای که به تصویب کمیسیون دارایی می‌رسد قرض طویل المدت بدهد ،صدرزاده پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده ۱۱ اضافه شود :قرض طویل المدت مشروط براینست که در همان ملک موردمعامله به مصرف عمران برسد – مهدی ارباب
ریاست محترم مجلس شورای ملی - اینجانب پیشنهاد می‌کنم ماده ۱۱ به این شکل اصلاح شود : ماده ۱۱ بانک کشاورزی موظف است که به زارعین و برزگران خریدار ملک حالصه موضوع این قانون بافرعی که از صدی چهار تجاوز ننماید با شرایطی که به موجب آیین‌نامه به تصویب کمیسیون دارایی تعیین می‌شود قرض طویل المدت بدهد ،محمودنریمان
رئیس – پیشنهادات به کمیسیون ارجاع می‌شود ماده ۱۲ مطرح است و قرائت می‌شود (به شرح زیرقرائت می‌شود ) ماد ه۱۲ – وزارت دارایی مذمور اجرای این قانون بوده و آیین‌نامه‌های مربوطه را بنابرپیشنهاد بانک کشاورزی تنظیم و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا خواهد گذارد
رئیس – کسی مخالف نیست ؟چند تا پیشنهاد رسیده است که قرائت می‌شود (به شرح زیرقرائت شد )
پیشنهاد می‌کنم که در ماده ۱۲ جمله(و کمیسیون قوانین دارایی ) بعد از (هیئت وزیران ) کسی مخالف نیست افزوده شود – صدرزاده ریاست محترم مجلس شورای ملی – اینجانب پیشنهاد می‌کنم ماده ۱۲ لایحه فروش خالصجات به این شکل اصلاح بشود
- ماده ۱۲ – وزارت دارایی مذمور اجرای این قانون بوده و کلیه آیین‌نامه‌های مربوطه را پس از تصویب کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی به موقع اجراگذارد – محمودنریمان
رئیس - موادالحاقی خوانده می‌شود ( اینطور خوانده شد ) پیشنهاد می‌کنم این ماده اضافه شود : دولت مکلف است قبل از فروش خالصه وسائل بهداشتی فرهنگی احداث جاده‌ها خانه‌های روستایی در آن مناطق ایجاد و یاتعهد نماید که تاپایان مدت معینی این قبیل مؤسسات اتمام و قابل استفاده قرارگیرد – دکتر جلالی اینجانب پیشنهاد می‌کنم املاکی که در زمان اعلیحضرت شاهنشاه فقید از خالصجات کرمانشاهان با عده از خوانین و مالکین مازندرانی تعویض شده و حالا اداره اوقاف به عنوان موقوفه مطالبه می‌نماید و یک عده مردم بیچاره که املاکشان را تعویض نموده‌اند دچار زحمت شده آن املاکی که با مردم تعویض شده به قوت خود باقی و جزء این لایحه معلوم و تفکیک شود – عباس قبادیان کلهر مقام زیاست مجلس شورای ملی – پیشنهاد می‌کنم نسبت به خالصجات ایوان و سومار که به نفع دولت حکم صادر شده و فعلاً در تحت اختیار اداره موقوفه پهلوی و سازمان قرار گرفته برای روشن شدن مطلب خوب است وزارت دارایی توضیح دهد که این قبیل املاک هم به رعایا فروخته خواهد شد یاباید در دست سازمان خدمات اجتماعی باقی باشد چون موضوع برای رعایای ایوان و سومار اهمیتی دارد باید در مجلس شورای ملی قضیه روشن شود – عباس قبادیان کلهر مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی – پیشنهاد می‌نمایم موارد زیربعنوان ماده الحاقی به لایحه قانون فروش خالصجات کشور اضافه شود
- ۱- اراضی دانشکده کشاورزی و باغات و مؤسسات ضمیمه آن واقع در کرج و همچنین امیرآباد ملکی دولت واقع در شمال غربی تهران که اختصاص به کوی دانشگاه یافته به ملکیت به دانشگاه تهران واگذار شود تبصره – دانشگاه می‌تواند قسمتی از امیر آباد را که مقتضی باشد طبق نقشه و شرایطی که شورای دانشگاه تصویب خواهد کرد برای تهیه خانه مسکونی معلمین و کارمندان دانشگاه منتقل و بهای آن را به اقساط دریافت و صرف عمران و آبادی کوی دانشگاه نماید
- ۲ – تعدادی از خالصجات دولتی که برای ایجاد مزارع نمونه مناسب باشد و حد متوسط درآمد سه ساله اخیر آن معادل مجموع بودجه دانشکده کشاورزی کرج باشد به انتخاب دانشگاه به دانشگاه تهران منتقل می‌شود درآمد این خالصجات به حساب درآمد اختصاصی دانشگاه منظور و ازآن محل بودجه دانشکده کشاورزی کرج با تصویب شورای دانشگاه تأمین گردد – دکترحسن علوی ،عرب شیبانی ، عزیز اعظم زنگنه ،دولت‌آبادی ، علیمحمد غضنفری ،دکتر کیان ،حبیب پناهی ،نبوی ،دکتر راجی ، سالار بهزادی ،مهدی ارباب ،امیری قراگزلو ،هراتی دولت می‌تواند به کارمندان دولت که حاضر شوند از حقوق خدمت و انتظار و بازنشستگی برای همیشه صرفنظر نمایند قسمتی از خالصه که بهای آن ده مقابل حقوق بازنشستگی آنها در آن تاریخ باشد مجاناً واگذار نماید – حائری‌زاده یشنهاد می‌کنم چون فروش این املاک اهمیت دارد کمیسیونی از ۵ نفر اعضاء عالیرتبه و صحیح العمل وزارت دارایی تعیین شوند که در فروش نظارت نموده و اگر در موردی سوءرفتار یاعملی برخلاف منافع عمومی مشاهده نموده جلوگیری نمایند – قاسم فولادوند . ریاست محترم مجلس شورای ملی : پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل در قانون فروش خالصجات اضافه شود . تبصره – هرمقدار زمین و آب که در مزارع و اراضی خالصه برای تأسیس مدارس اعم از ابتدایی و متوسطه و کشاورزی و حرفه‌ای و غیره و همچنین برای تأسیس درمانگاه و بیمارستان لازم باشد بانک کشاورزی مکلف است مجاناً به فرهنگ و بهداری واگذار نماید طاهری – صمد سود آور – عماد تربتی – حاذقی ،دکتر نبوی ، دکترمجتهدی ریاست محترم مجلس شورای ملی – تبصره ذیل را پیشنهاد می‌نمایم تبصره – برای اینکه اشخاص متفرق و بیگانه در اطراف کارخانجات دولتی سکونت و علاقه نداشته باشند به دولت اجازه داده می‌شود که اراضی خالصه واقع در اطراف کارخانجات یا اماکن دولتی را چه در مرکز و چه در شهرستآنها به موجب این قانون به کارکنان و کارگران همان کارخانجات به نرخ عادله و اقساط و برطبق آیین‌نامه که به تصویب هیئت وزیران می‌رسد به فروش برسانند- غلامرضا فولادوند حائری‌زاده – جواب سؤالات را ندادند؟ دکتربقائی – امروزبنا بود جواب سؤالات را بدهند حائری‌زاده - وزیرجنگ کجا رفت ؟
رئیس – آقای نخست‌وزیر جلسه دیگر برای جواب دادن به سؤالات آقایان نمایندگان حاضرند .
ریاست محترم مجلس شورای ملی – چون بعد از سال ۱۳۱۰ به بعد زمینهای مجاور مؤسسات ارتش که غالب متعلق به مردم بوده از نظر احتیاجات ارتش تصرف شده و دراثر شکایات مالکین تصویب نامه به شماره ۵۹۴۶ در تاریخ ۱۶ تیرماه ۲۱ صادرشده که طبق تشخیص کمیسیون مختلطی از خالصجات به صاحبان اراضی داده شود ماده الحاقیه زیر را پیشنهاد و تقاضای تصویب آنرادارد . ماده الحاقی – تصویب نامه شماره ۵۹۴۶ مورخ ۱۶ تیرماه ۲۱ لازم الاجرا و دولت مکلف است در ظرف مدت ششماه به دعاوی اشخاص نسبت به اراضی متصرفی مؤسسات ارتش وسیله کمیسیون مختلط رسیدگی و طبق تصویبنامه نامبرده از املاک خالصه به صاحبان اراضی عوض بدهد ،برومند پیشنهاد می‌کنم – ماده ذیل به قانون فروش خالصجات اضافه گردد: ماده – دولت مکلف است در ظرف مدت شش ماع رقبات اردکان و دشمن زیاری فارس را مستقیماً برطبق مقررات این قانون به زارعین و سکنه آنجا که مطابق مواد همین قانون صاحب حق شناخته شوند به فروش رساند ،ابولحسن رضوی ریاست محترم مجلس شورای ملی اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که ماده ذیل به عنوان ماده الحاقیه به این قانون اضافه شود ماده الحاقیه – کلیه مالکین و کشاورزان مکلف هستند به محض بروز آفت به محصولات کشاورزی فوراً مراتب مأمورین کشاورزی اطلاع دهندومأمورین وزارت کشاورزی با تشریک مساعی مالکین و کشاورزان مکلف می‌باشد بلافاصله شروع به مبارزه برعلیه آفاتمزبور بنمایند – کهبد
رئیس - پیشنهادات به کمیسیون می‌رود برای ورود در شور دوم باید رأی گرفته می‌شود آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند ) تصویب شد
- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به اجازه انتقال اعتبارات ساختمانی ۱۳۲۸
رئیس – گزارشی از کمیسیون بودجه رسیده است قرائت می‌شود : (گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی ) کمیسیون بودجه با حضور آقای معاون وزارت دارایی لایحه شماده ۵۰۰۳ دولت راجع به اجازه استفاده از باقیمانده اعتبارت ساختمانی سال ۱۳۲۸ راهسازی ،ساختمان و غیره در سال ۱۳۲۹ را مورد رسیدگی قرارداده در نتیجه ماده واحده زیررا تنظیم و تصویب نموده و اینک گزارش انرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌نمایند : ماده واحده – اعتبارات سال ۱۳۲۸ مربوط به ساختمان ابنیه دولتی و خرید زمین و راهسازی و سدسازی که مربوط به شهرستآنها باشد با رعایت تبصره ۱۷ و تبصره ۳۱ قانون بودجه سال ۱۳۲۸ تا آخر سال ۱۳۲۹ قابل تعهد و مصرف خواهد بود .
تبصره – دولت مکلف است در تنظیم بودجه ساختمان سال ۱۳۲۹ کشور شهرستان‌هایی را که در بودجه سال ۱۳۲۸ برای آنها اعتباری منظور شده است و همچنین تکمیل ساختمآنهای نیمه تمام شهرستآنها را مقدم بر مرکز و شهرستآنهای دیگرقراردهد.
رئیس – آقای اردلان اردلان – در اینموقع که یکی از لوایح مالی دولت مطرح می‌شود بنده خواستم یک کلیاتی به عرض آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی برسانم و استدعا کنم از جناب آقای فروزان معاون وزارت دارایی که به تمام عرایض من توجه بفرمایید برای اینکه من یک مسائل اصولی است که باید عرض بکنم و از شما که مسئولید در وزارت دارئی جواب بخواهم و همچنین از آقای دکتر کیان مخبر مجترم کمیسیون بودجه (کشاورز صدر- پس باقی گوش ندهند ) این گزارشی را که کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی تقدیم کرده از مجلس شورای ملی اجازه خواسته است که اعتبارات سال ۱۳۲۸ مربوط به ساختمآنها را بتواند تا آخرسال ۱۳۲۹ مصرف کند علت اینکه این اجازه را از مجلس شورای ملی خواسته برای رعایت ماده ۲ قانون محاسبات عمومی است قانون محاسبات عمومی یکی از بهترین قوانین کشورماست و عرایض بنده امروز روی این قانون است در ماده دوم آن قانون می‌نویسد که دوره عمل عبارت از مدتی است که قانون برای جریان عملیات بودجه یک سنه مالی تعیین می‌نماید مدت مزبور برای تشخیص مطالبات دائنین دولت و بستن حساب عایدات و پرداخت مخارج تاروز آخر ماه سوم سال بعد است و درماده ۶ می‌نویسد اعتباری که برای مخارج یک سنه مالی معین شده است نباید به مصرف مخارج سنه مالی دیگربرسد .بنابراین دولت برای رعایت ماده ۲ و ماده ۶ قانون محاسبات عمومی این لایحه را آورده به مجلس شورای ملی و محتاج دانسته است تصویب مجلس شورای ملی را تا بتواند این هزینه را بکند عرض بنده اینجاست که آقای فروزان این قانون محاسبات عمومی غیرازماده دوم مواد دیگری هم دارد مثل ماده چهارم که می‌خوانم در ماده ۴ قانو نمحاسبات عمومی می‌نویسد جز عوارض و مالیاتهای مقرربموجب قانون اخذهرگونه عوارض و مالیات دیگر به هر اسم و رسم که باشد ممنوع است عمالی که امربه اخذمالیاتهای غیرقانونی بدهند و اشخاصی که فهرست و تعرفه اسناد انراتهیه نمایند و کسانی که متصدی وصول آن بشوند مشمول مقررات ماده ۱۵۴ قانون مجازات عمومی خواهند بود .بنابراین اگر دولت برای اجرای یک از مواد قانون محاسبات عمومی یک لایحه به مجلس بیاورد بایستی که طبعاً ماده دیگر انرا هم رعایت بکند ماده ۴ به طوری که بنده خواندم دولت به هیچوجه من الوجوه نمی‌تواند بدون اجازه مجلس شورای ملی یک مالیاتی را وصول بکند این درست است ،حالا استدعا می‌کنم آقا این نمایندگان محترم گزارشی که در چند روزپیش بانک ملی ایران به جمع عمومی داده توجه بفرمایید بنده دوسطر از این گزارش را برای آقایان می‌خوانم تا ملاحظه بفرمایید این قوانین در مملکت ما چه جور اجرامیشود گزارش مربوط به ترازنامه بانک ملی ایران در بیست و یکمین مجمع عمومی بانک ملی ایران گزارش می‌دهد که در سال ۱۳۲۸ جمعاً ۷۶۰۴۷۸۵۳۷۲۰ ریال گواهی نامه ارز به حساب دولت فروخته و ازاین محل تا پایان سال ۱۳۲۸ مبلغ هفتصدوسیو میلیون و پانصد هزارریال به خزانه داری کل پرداخت گردید که طبق تصویب نامه ۲۵ دیماه ۱۳۲۷ به حساب گذاشته شد بنابراین ما می‌بینیم که هیئت وزیران در تاریخ ۲۵ دیماه ۱۳۲۷ تصویب نامه‌ای صادر می‌کند که به موجب آن تصویب نامه در ظرف سال ۲۸ – ۷۳۵۵۰۰۰۰۰ ریال از مردم پول می‌گیرد به خزانه دولت وارد می‌کند این تصویب نامه برخلاف قانون صادرشده و این پول گیرنده برخلاف قانون اقدام کرده به خزانه ماکه وارد شده و وزارت دارایی که قبول کرده برخلاف قانون است بنابراین شما می‌آیید برای خرجی که مجلس شورای ملی تصویب کرده در سال ۳۲۸ و می‌خواهند آنرا در سال ۲۹ خرج کنند از مجلس شورای ملی قانون می‌گذرانند که رعایت قانون برای دولت الزام آوراست چراماده دیگرقانون محاسبات عمومی که ماده ۴ باشد رعایت نمی‌کند بنابراین به نظر بنده این لوایح بیشتر یک جنبه تفریحی و یک جنبه شوخی دارد برای اینکه دولت به هیچوجه من الوجوه رعایت قوانین مملکتی را نمی‌کند بنده خیلی متأسفم که مجبورم عرض کنم که بعد از ۴۰ سال که از عمر مشروطیت ما می‌گذرد (مکرم – ۴۵ سال آقا ) هیچوقت در مملکت ما اینقدر دولتهای وقت بی اعتنا به قوانین مملکتی نبوده‌اند و یک جایی که مصلحتشان اقتضا می‌کند می آ یند مجلس شورای ملی و یک لایحه‌ای با قید دوفوریت می اورند و وقت مجلس شورای ملی را می‌گیرند (عده‌ای از نمایندگان – صحیح است ) ولی در یک جای دیگر بی سرو صدا یک تصویب نامه صادرمیکنند و درگزارش رسمی هم درج می‌شود که به موجب تصویب نامه دیماه ۳۲۷ ماه ۷۳۵ میلیون عوارض گرفتیم و تحویل خزانه دولت دادیم در صورتی که بنده ماده ۴ قانون محاسبات عمومی را خواندم می‌نویسد که جز عوارض و مالیات مقرر به موجب قانون اخذ هرگونه عوارض و مالیات دیگر ممنوع است شما تمام قوانین و مقررات ۴۵ ساله را بیاورید اگر یک قانونی بود که به عنوان گواهینامه ارز از مرد م بشود پول گرفت بنده ساکت می‌شوم باز قانون محاسبات عمومی ماده دیگری دارد بنده می‌خوانم ماده ۳۹ قانون محاسبات عمومی قراردادها و معاملات دولتی اعم از خرید یافروش یا اجرت کار یا اجاره و یا استیجار و مقاطعه باید پس از مزایده و یا مناقصه صور تپذیرد یعنی آنچه دولت باید بخرد باید به طور مناقصه بخرد تا ارزان خریداری کند و آنچه می‌خواهد بفروشد باید الان مزایده بکند در چند روزقبل بنده در همین کرسی مجلس شورای ملی آگهی رسمی در روزنامه اطلاعات را قرائت کردم و به عرض آقایان رسانیدم که برای فروش چند نهال زبان گنجشک در چندین نوبت در روزنامه اعلان شده و بود ولی در همین جا عرض کردم که ۳۵۰ هزار کیلو تریاک را بدون اینکه اعلان مزایده بدهند بی سرو صدا وزارت دارایی معامله کرد اگر قانون محاسبات عمومی باید رعایت شود همچنانکه در مورد فروش نهال زبان گنجشک اعلان می‌کنند باید مردم این مملکت بدانند که ما ۳۵۰ هزارکیلوتریاک داریم و می‌خواهیم بفروشیم بنابراین بنده عرضم به طورکلی اینست که وقتی یک چنین لایحه‌ای می اورند به مجلس شورای ملی و بما می‌دهند ما باید کلاه خودمان را قاضی کنیم ببینیم واقعاً دولت می‌خواهد قوانین مملکتی را اجرابکند یا می‌خواهد با مجلس شورای ملی یک شوخی و مزاحی بکند به نظربنده قضیه حقیقتاً به شوخی بیشترشباهت دارد برای اینکه در جاهای مهم در جاهایی که مصلحت مملکت اقتضا می‌کند که مزایده و مناقصه بگذارند بی سروصدا انجام می‌دهند یک تصویب نامه صادرمیکند بنده وقتی این مذاکره را در اینجا کردم وزیردارایی وقت با بنده کردم بنده خدمتشان عرض کردم که من با شخص هیچ وقت طرف صحبت نیستم من نماینده‌ای هستم که وظیفه خودرا انجام می‌دهم یک قانونی هست قانون محاسبات عمومی که ما امروز می‌بینیم که برای اجرای یک ماده آن دولت یک لایحه آورده و دردستور مجلس شورای ملی گذاشته ولی برای مواد دیگرش به هیچوجه من الوجوه که حائز کمال اهمیت است رعایت قانون محاسبات عمومی را نمی‌کند و البته یک کلاه شرعی ممکن است سرش بگذارند ولی آیا قانونگذاری که در سال ۱۳۱۰ این قانون راگذرانده منظورش این نبوده است که بیایند در مملکت ایران برای نهال درخت زبان گنجشک چند نوبت اعلان بکنند ولی برای فروش تریاک یاچیزهای دیگر رعایت قانون محاسبات عمومی را نکنند این است که من از آقایان خواهش می‌کنم که واقعاً مابیاییم یک تکلیفی برای این وضع مملکتمان تعیین بکنیم و چیزی که در مملکت ما بدبختانه به علت اینکه به این نتیجه رسیده یک روزی آقای صالح یک فرمایش بسیارصحیحی فرمودند گفتند فرق مملکت ما و ممالک دیگر این است که در ممالک دیگر یک چنین قضایایی هم رخ می‌دهد که در مملکت ماهم اتفاق می‌افتد ولی در ممالک دیگر می‌روند رسیدگی می‌کنند و مرتکبین را تعقیب می‌کنند و درمملکت ما سرپوش می‌گذارند اتفآقا قانون اساسی ما یک اصلی دارد که به نظربنده ما می‌توانیم از این اصل استفاده کنیم و متأسفانه این اصل قانون اساسی مدتی است که متروک ماده ، در اصل ۳۳ متمم قانون اساسی می‌نویسد که هریک از مجلسین حق تحقق و تفحص در هرامری از امورمملکتی داردیعنی وقتی که یک نماینده‌ای کمی اید در مجلس شورای ملی و میگوید آقا به موجب قانون محاسبات عمومی که الزام آور است ۳۵۰ هزار کیلو تریاک را بدون اعلان مزایده فروخته‌اند ممکن است که یک هیئتی از طرف مجلس شورای ملی تعیی نشود و برود تحقیق کند و واقعاً در این قسمت متصدیان مسئول را بیاورند و یک بازخواستی بکنند حالا تنها جوابی که در این مورد می‌دهند وزیرمربوط می‌آید میگوید متأسفانه در زمان وزارت من نبوده و درزمان وزارت فلان شخص بوده برای مردم ایران که بنده نماینده شان هستم عرض می‌کنم که به هیچوجه قبول نمی‌کند حسن وزیرباشد یک کارخلافی بکند یا حسین خلاف بکند آنچه که مردم این مملکت طالب هستند این است که هیچ وزیری برخلاف قانون رفتارنکند و اگرهم خلاف کرد بیایند و اورا تعقیبش بکنند این است که بنده امروز که یک لایحه مالی در مجلس شورای ملی مطرح بود خواستم از آقایان نمایندگان استدعا کنم که بیایند از این اصل ۳۳ متمم قانون اساسی استفاده بکنند هروقت که چنین قضایایی که می‌بینند یک هیئتی از طرف مجلس شورای ملی معین بکنیم بروند ببینند که حقیقت چیست در این جاچندین مرتبه است در دوره گذشته یا حالا نسبت به قاچاق خوزستان صحبت می‌شود تمام اینها اثرمالی در بودجه مملکتی مادارد یکی از بازرگانان خوزستان که با من صحبت می‌کرد میگفت دوقاچاق مهم در خوزستان بود جناب آقای وزیردادگستری هم تشریف آوردند و یکی را که موضوع فاکتورهای جعلی بود که در خرمشهر اتفاق افتاده بود صحبت کردند ولی بسیار از آن مهم‌تر و وسیع‌تر یک قاچاقی بود که تمام محصول خوزستان را به طور قاچاق بردند و کالاهایی مثل قند و شکر را هم به طورقاچاق آوردند ما می‌خواهیم ببینم این وضعیت چطورشد گفتند فرستادیم به محل ، پرونده دزدیده شدوفلان و فلان در تمام این قضایا به عقیده من اگر مجلس شورای ملی حق حاکمیت خودش را اعمال بکند ، حق حاکمیتی که در اصل ۳۳ متمم قانون اساسی است ( صحیح است ) که یک کمیسیونهای تحقیق تعیین کند که بروند و ببینند مسببین این قضایا کی‌ها هستند دولتها ممکن است که نخواهند این قضایا کشف شود همین طور که آقای صالح فرمودند سرپوش بگذارند ما باید این سرپوش را برداریم و این اکازیون را در دوره ۱۶ قانون گزاری اجرابکنیم و چند نوبت که شما اینکارراکردید اولاً خود به خود این قضیه روشن می‌شود و وقتی که مردم فهمیدند که مجلسشورای ملی تعقیب و رسیدگی می‌کند اقلاً پیرامون این قضایا کمترمیروند نه تنها در قضایای مالی در مسائل دیگری فرض بفرمایید قتلی اتفاق می‌افتد من آنروز آن طرح را اینجا امضا کردم خیلی متأسفم که ان طرح تصویب نشد که هیئتی بروند و ببینند که فرض بفرمایید فلان کس که کشته شد چطورشد رسیدگی کند و ببینند که چرا پرونده‌اش تاحالا به جریان نیافتاده این سرپوش گذاشتن است که مملکت را به این روز انداخته بنابراین عرض بنده در اینجا خاتمه پید امیکند که وزارت دارایی و کمیسیونی که این لایحه را تقدیم می‌کند این فقط یک صورت ظاهری است ، حقیقت امراین است که همچنانکه در ۲۵ دیماه ۱۳۲۷ تصویب نام هصادرکردن دکه پول بگیرند و به خزانه دولت بدهند این را هم می‌توانستند تصویب نامه صادربکند فقط یک وقتی از ما بی‌خود و بی جهت می‌گذرد اگر مادولتها را ملزم بکنیم در مواقعی که خلاف قانون رفتارمیکنند اینطورقضایا هیچوقت پیش نمی اید
رئیس - آقای حاذقی حاذقی - پیش از اینکه شروع کنم به علت موافقت با این لایحه تقدیمی دولت که در کمیسیون بودجه هم به تصویب رسیده عرض مکینم یک نقطه‌ای را به عنوان مقدمه که آن نکته اهمیت تصویب بودجه کل کشوراست در مجلس شورای ملی آقایان نمایندگان محترم سابقه دارند که مهمترین و مؤثرترین وظیفه نمایندگان در مملکت مشروطه نظارت در دخل و خرج مملکت و اقدام در کنترل کردن و نظارت کردن در قسمت اجراءبودجه کل کشوراست این کاروقتی ممکن است که بودجه ملکتی در موقع خودش به تصوب مجلس شورای ملی می‌رسد و مجلس بعد از آنکه سال مالی ازش گذشته باشد با دقت و مطالعه بودجه تقدیمی دولت را مورد توجه قراربدهد و بعدازاصلاحاتی که لازم است تصوی بکند و برای اجرا به دولت ابلاغ بکند لایحه بودجه مدتیست که از طرف دولت به مجلس شورای ملی تقدیم شده و ازمجلس مطابق نظامنامه به کمیسیون بودجه ارجاع شده بنده خواستم از ریاست کمیسیون بودجه و آقایان اعضا محترم این کمیسیون استدعها کنم که توجه خاصی برای شرکت مرتب در جلسات کمیسیون از خودنشان بدهند و با هر اصلاحاتی که مورد نظر و توجه آقایان هست گزارش بودجه سالیانه کشور را هرچه زودتر به مجلس شورای ملی تقدیم بکنند تا نمایندگان محترم وقت داشته باشند مطالعه کنند و زودترتصویب شود که تکلیف دولت راجع به بودجه مملکتی معلوم باشد خیلی از هزینه‌های غیرضروری رضایت و زاید در بودجه دولت مشاهده می‌شود که با توجه نمایندگان محترم ممکن است این اقلام را حذف کرد و محدود کرد به آن هزینه‌های ضروری و لازم دولت را وادار کرد به این که برای جلوگیری از کسر بودجه و جلوگیری از افزایش بدهی دولت به بانک ملی که مستلزم یک عواقب وخیم و سوئی هست حتی المقدور کارهای تجملی و غیرضروری و غیرلازم را نکند فی المثل من دیروز شنیدم که هیئت دو لت تصمیم گرفته که هیئت مدیره از جناب آقای معاون وزارت دارایی توجه بفرمایید شنیده شد که دولت تصمیم گرفته است که هیئت مدیره بیمه را که تاکنون مرکب از یک مدیرعامل و دوعضو بوده و خوب هم اداره می‌شده است به پنج نفر تکثیر بدهد و حقوق آنهارا هم از ۱۲۰۰ تومان به ۲۰۰۰ تومان ترقی بدهد این در حال حاضر عملی است که رسماً مخالف برنامه صریح دولت است و برخلاف انتظارآقایا ن نمایندگان مجلس شورای ملی است خواهش می‌کنم اگر همچو تصمیمی در جریان است آقای معاون وزارت دارایی تذکر بدهند به آقای وزیردارایی که هم مخالف قبرنامه دولت است و هم روح اکثریت نمایندگان مجلس از اینگونه اعمال کاملاً ناراضی است (دکتر بقائی – چه لزومی دارد) چه لزومی داردعرض می‌کنم این که حداکثر پایه ۹ در این مملکت از ۷۰۰ تومان بیشتر نیست چرا بیایند به جای ۳ نفر که کارها را خوب انجام می‌دهند برای چه خصوصیاتی تبدیل کنند به پنج نفر و حقوق را هم از ۱۲۰۰ تومان یکدفعه ببرند به دوهزار تومان ماصحبت می‌کنیم که حقوق نمایندگانم جلس و نمایندگان سنا که در حدود هزاروصد تومان و خورده‌ای تومان است زیاد است و مطاب قبنیه مالی این مملکت نیست چه شده است که برای عضو شرکت بیمه که معلوم نیست چند سال سابقه کار و سابقه تحصیلی و تخصصی رعایت می‌شود یکماه بدون ملاحظه و تناسب دوهزار تومان می‌کند همینطور سایر مسائلی هست که دولت می‌تواند با توجه و مراقبت از یک هزینه‌های زائد و غیرضروری جلوگیری کند تابشود یک تعدیلی در بودجه کل کشور پیش بیاید و این بدبینی‌ها و بدگوئی هائی که در خارج نسبت به اوضاع اقتصادی مملکت می‌شود تخفبف پیدا کند و اما علت موافقت من به این لایحه که به عنوان موافق ثبت اسم کرده‌ام این است که تصویب این لایحه مستلزم این است که یکدسته کارهای در حقیقت انتفاعی نمی‌شود گفت ولی کارهایی که موجب به کارگماشتن یک عده‌ای بیکار در این مملکت می‌شود و یک منافعی برای مملکت خواهدداشت چطور ؟ آقایان نمایندگان محترم اطلاع از امور اقتصادی داشت دیشب با من صحبت می‌کرد میگفت که مطابق محاسبه‌ای که شده است شاید آقای اردلان هم بیشتر وارد باشند در حال حاضر موجودی پول بانک ملی در ماه مشابه سال گذشته دوبرابر هست (صحیح است ) و میگفت در عین حال که همه داد از بحران اقتصادی می‌زنیم و کاردرمملکت کم شده و دست تجاوز و سرمایه دارها و کاردارها و ارباب صنایع و مولد صنعت کسرشده است در حال حاضر نزدیک به دو هزار میلیون ریال در بانک ملی حاضر و موجوداست که باید دولت توجهی بکند و یک توجهی از دستگاه اقتصادی در سازمان برنامه ،وزارت مالیه و بانک ملی و سایرشرکتها ی وابسته به عمل بیاید ،این بحران اقتصادی ممکن است برطرف بشود ، مکررمیگفتند که الان برای گرفتن جواز واردکردن کالا در حدود ۵۰ میلیون تومان در عرض همین یکماه اخیر تجار این مملکت ودیعه سپرده‌اند به بانک ملی که باید هرچه زودتر وزارت اقتصاد تکلیف اینها را معین کند هرکدام که حرفشان حسابی است در حدود مقررات به آنها اجازه بدهد و بالاخره هر کدام هم که نیست جواب رد به آنها بدهد که این پولهایی که به بانک سپرده‌اند پس بگیرند و بجریان بیفتد .درجلسه‌های مکرر من عرض کردم وضع دولت با این کیفیت که آخر هرماه مبلغی پول از خزانه دولت برای حقوق کارمند‌ها می‌گیرد این خوب نیست ماتوضیح دادیم که یک کارهای مفیدی هم برای ملت انجام بدهد این لایحه را ملاحظه بفرمایید آقای امامی که میگوید اعتبارات سال ۱۳۲۸ مربوط به ساختمان ابنیه دولتی و خرید زمین و راهسازی و سد سازی که مربوط به شهرستآنها باشد با رعایت تبصره ۱۷ و ۳۱ قانون بودجه سال ۱۳۲۸ تا اخر سال ۱۳۲۹ قابل تعهد و مصرف است این دونکته دقیق و حساسی درش مندرج است نکته اول آقایان هرگونه کارساختمانی و هرگونه کارسدسازی که منتهی به بالا رفت نسطح کشتو زراعت در این مملکت و بالنتیجه مورد موافقت نظر آقایان نمایندگان محترم مجلس هست همچنین تأسف در این است که در سال گذشته با اینکه به موقع اجازه داده شد که مطابق پیشنهادی که در مجلس شد به موقع اجازه داده شد که استثنائاً بودجه بنگاه کل آبیاری و بودجه ساختمانی کشورتا آخر سال قابل استفاده و قابل خرج و قابل اجرا است و باوصف این متأسفانه یک سهل انگاریهایی شد که یک سلسله کارهای راجع به سدسازی و ساختمان معوق ماندتادرفصل زمستان و در فصل زمستان هم که تعطیل کاربود بنابراین اول سال جدید هم که محتاج به یک مجوز قانونی از مجلس شورای ملی است حالابا تصویب این لایحه مجلس اجازه می‌دهد که همان اعتبارات عمرانی و ساختمانی که در سال گذشته تصویب شده و اجرا نشده است دولت بتواند طبق قانون ماده واحده و این تبصره‌هایی که اینجا قید شده و درلایحه بودجه سال گذشته بوده است خرج کند آن کارهای نیمه کاره را تمام کند و یا آن کارهایی که باید احداث کند انجام بدهد .این یک موضوع ، موضوع دوم که آقایان نمایندگان شهرستآنها درش دخیل بوده‌اند اینست که توی این لایحه قیدشده است که ساختمان ابنیه دولتی و خرید زمین و راهسازی و سدسازی که مربوط به شهرستآنها باشد در شهرستآنها مصرف شود این موضوع هم مکرر صحیبت شد که اعتبارات دولت آنچه که باید صرف کارهای عمرانی بشود با آنکه مبلغ بسیارناچیزی است اکثراً در تهران خرج می‌شود و عرض کردم یکبار دیگر که این اعتبارات ساختمانی که ۳۰ میلیون تومان بوده است سال گذشته ۲۱ میلیون تومان از سی میلیون تومان برای کارهای ساختمانی دستگاه‌های دولت در تهران منظور شده بود و ۹ میلیون تومان هم برای تمام ۸۰ شهرستان کشور و این ۹ میلیون را هم نداده‌اند و خرج نشده که حالا ما مجبور هستیم برای اینکه کارهای شهرستآنها راکد نماند تصویب کنیم که کارهای نیمه کاره و ساختمانی آنها و سدسازی آنها که اعتبارش هم تصویب شده بوده است راکد نماند و دولت هم مشغول بشود و انجام بدهد و اجرا بکند نکته‌ای که اینجا باز بنده می‌خواهم اضافه بکنم تبصره ایست که به این لایحه افزوده شده ، ای تتبصره را دولت پیشنهادنکرده ولی کمیسیون بودجه صلاح دانسته که این تبصره را اضافه بکند نظر کمیسیون بودجه بسیارمحترم است و صحیح هم هست زیرا قید شده است که دولت مملکت است در تنظیم بودجه ساختمان سال ۱۳۲۹ کشور شهرستآنهایی را که در بودجه سال ۱۳۲۸ برای آنها اعتباری منظور نشدهوهمچنین تکمیل ساختمآنهای نیمه تمام شهرستآنها را مقدم برمرکز قراربدهد اینهم حرف بسیارصحیحی است ، ما اطلاع داریم که بعضی از شهرستآنها هستند که سالهاست برای یک کارکوچکی در آنجا وقتشان صرف شده تقاضاهای مکرر کرده‌اند و انجام نگرفته فی المثل من از نظر اینکه بیشتر اطلاع از وضع جهرم دارم عرض می‌کنم آقای معاون وزارت دارایی هم که تشریف دارند ، آقای فروزان توجه بفرمایید ، دوسال پیش با تصویب نخست‌وزیروقت و وزیر مالیه وقت ابلاغ شد به اداره کل ساختمان که دوساختمان بسیار ضروری بود در آنجا یکی مربوط به دادگستری بود که وزارت دادگستری هم مکرر تقاضا کرده بود و یکی مربوط به فرمانداری بود که در یک محلی مربوط به شهرداری در آنجا ساخته بشود و دستوردادند به وزارت دارایی که ساخته بشود مهندس هم فرستادند رفت در محل برآورد هم کرد یک رقم خیلی کو چکی در حدود ۱۰۰ هزار تومان بود برای این ساختمان‌ها و این را در بودجه گذاشتند و به تصویب وزیر مالیه هم رسیده و آمد برای اجرا پیارسال معون گذاشته و به سال گذشته مو کول شد،سال گذشته هم کمیسیون بودجه البته روی صلاح اندیشی مملکت گفت هیچ کارتازه‌ای شروع نشود و این کارهمینطور معوق ماند و حالا که اول سال است خواهش می‌کنم که به این موضوع توجه بفرمایند یکی هم ساختمان یک محله ذبایح و کشتارگاه است که مکرر چند سال است پیشنهاد کرده‌اند که با یک هزینه‌ای در حدود ۲۵ هزار تومان می‌شود یک کشتارگاهی در آنجا درست بشود زیرا سالهاست که بر اثر اینکه کشتارگاه در محل عمومی است در آنجا یکی مرضی تولید شده ، چون بیشتر از درختهای آنجا مرکبات است در آنجا دچاریک بیماری شده‌اند که کشاورزی تشخیص داده است در نتیجه این است که روی محل کشتارگاه بازاست و آفتاب می‌تابد و درنتیجه تولید یک نوع بیماری و شپش‌هایی برای درخت مرکبات می‌کند بنابراین به تبعیت از نظر همکارمحترم من عرضم را تمام می‌کنم و معتقدم که به این لایحه مفید مجلس شورای ملی رأی بدهدکه یک سلسله کارهای مفید عمرانی در شهرستآنها انجام بشود (احسنت )
رئیس – آقای فروزان معاون وزارت دارایی - (آقای فروزان ) بنده می‌خواستم به محضر آقایان عرض بکنم که این لایحه‌ای که الان مطرح فرمودند البته روی کلیات یک بحثی شد که لازم بود در اطراف آنها مطالعه بیشتری بشود و بنده بتوانم تحقیقات و اطلاعاتی که لازم است جمع آوری بکنم و نسبت به چندین نکته‌ای که اینجا تذکرداده شد در اطراف این مطالعات عمومی یک توضیحاتی بدهم ولی اکنون با اینکه وقت هم تنگ است نسبت به دونکته‌ای که جناب آقای اردلان فرمودند توضیح عرض می‌کنم ، یکی موضوع گواهینامه است که فرمودند که این با مقررات قانون تطبیق نمی‌کند ،بنده می‌خواستم عرض بکنم که می‌دانید که یک قوانین و یک مقررات جزایی هست که اگر چیزی برخلاف آن دولت بگیرد البته قابل تعقیب جزایی هم شناخته می‌شود ، حالا صرف نظر از اینکه از لحاظ کلی و بطور عمومی از یک قانون تخلف شده است صراحت دارد یعنی آنچه را که وزارت دارایی یا دستگاه‌های وابسته به وزارت دارایی می‌گیرند یا به موجب صراحت قانون خاص مستقلی است و یا در یک قانونی اجازه داده شده است به دولت که یک آیین‌نامه‌هایی وضع بکند و درآن آیین‌نامه‌ها به دولت گفته شده است که می‌تواند در حواشی این قانون بازهم یک چیزهایی وضع بکند ،عرض بنده این است ، اما موضوع گواهینامه ، عرض می‌کنم آقایان به خاطر دارند که سالهابود بعد از اجرای قانون کنترل ارز و بعد از آن قانون انحصار تجار ت خارجی که تصدیق صدور گرفته می‌شد ، این تصدیق صدوربرای چی گرفته می‌شود از وارد کننده ؟ برای اینکه به صادرکننده بدهند یعنی تشویق و جایزه‌ای به صادرات بشود این چندین سال رایج بود تاسال ۱۳۲۱ در این سال البته به واسطه اینکه از وضع عمومی تجارت مملکت مایک اخلالی پیدا شد موجب پیدا نشد برای ادامه آن ، یعنی صادراتی نبود که ما به او اجازه بدهیم هرچه داشتیم مادرمملکت ، خاصه بعد از اشغال ، واردات بود و بهمین مناسبت هم مدتی متروک بود ولی بعد از اینکه دوباره باز وضع عمومی تا حدی روبراه شد و صادراتی پیدا شد بازدوباره به موجب همان مقررات یعنی قانون کنترل ارز و قانون انحصارتجارت خارجی آن تصدیق صدور منتهی به این نام گرفته می‌شود ، به عنوان گواهینامه گرفته می‌شود یعنی هرکس که واردکرد به جای اینکه لیره را که فرض بفرمایید سابقاً ۱۳ تومان بود با یک تفاوتی بایستی بدهد به صادر کننده یافرق نمی‌کند حالا که ۹ تومان است و دلار ۳۲ قران است بالاخره خود آقایان می‌دانند که صادرکننده را دلارش را از او ۴ تومان می‌خرند و ۱۱ تومان ،این تفاوت را به اصطلاح می‌گیرند از کی ، می‌گیرند از ارزی که به وارد کننده می‌فروشند و می‌دهند به صادرکننده و اما البته در این سالهای اخیر که منابع ارزی دولت از یک طرف زیادترشده و ازطرف دیگرصادرات هم کم شده کسرشده از قیمت سابق ، اینجا یک موجودی برای دولت می‌ماند این موجودی چون البته واردات مابهمان حجم سابق باقی است بلکه یکقدری هم فزونی یافته ولی صادرات کم شده ولی در عین حال یک صادرات غیرکار تجارتی هم داریم که این لیره‌هایی است که شرکت نفت یافرق نمی‌کند ، سفارتخانه‌ها یاهرکسی می‌فروشند به دولت و کمیسیون ارز مطابق قانون می‌خرد و اینهم صرف واردات می‌شود البته اگر نظرآقا این است که ما اینها را به اصطلاح نگیریم یک بام و دوهوا می‌شود یعنی دونرخ می‌شود در مملکت یعنی به یک کسی ما می‌گوییم که به این نرخ بایستی ارزبخری و وارد بکنی و اگر به این نحو وارد کنی فلان مبلغ بگیر و به دیگری می‌گوییم که همین جنس را وارد کن با نرخ مختلف قصد بنده این است ،اما در مرحله دوم این در بودجه عمومی مملکت قید شده است و در بودجه عمومی مملکت این پیش‌بینی شده به عنوان عایدات بازرگانی دولت و سال گذشته هم آقایان رأی دادند التفات فرمودید؟ امسال هم در بودجه تقدیمی پیش‌بینی شده است این قسمتی بود که مربوط به گواهینامه بود و اما موضوع مزایده که فرمودند در موضوع فروش تریاک تخلف شده این را هم بنده می‌خواستم عرض کنم که اینطور نشده البته مطابق قانون محاسبات عمومی یک موارد خاصی را گفته‌اند که دولت می‌تواند از مزایده یامناقصه صرفنظر بکند اردلان – نیست همچو چیزی آقا ، بخوانید معاون وزارت دارایی – الان دست بنده نیست ولی چون عمل کرده‌ایم حالا عرض می‌کنم حضورتان بنده که هنوز نرسیده‌ام به آنجا اگر اجازه می‌فرمودید عرض می‌کردم ،یک مواردی را گفته‌اند که دولت می‌تواند از این مواد عدول بکند من جمله در مواقعی که فروشنده یاخریدار منحصر بفرد باشد به چند مملکت معدودی که در کارهای شیمیایی و داروسازی مصرف می‌کنند فروخته می‌شود و آنهم بورس بین‌المللی دارد یعنی چیزی را که امروز فرض بفرمایید یک خریداری پیشنهاد داد شاید میگوید تا۲۴ ساعت مهلت یعنی بعد از ۲۴ ساعت من تضمین این قسمت را دیگر نمی‌کنم یعنی بعد از آن نگاه می‌کنم به بورس بین‌المللی و این افری می‌دهد و این افر در مدت خیلی کم یعنی گاهی تا۲۴ ساعت بیشتر مدت ندارد و بدیهی است که در یک چنین معاملاتی موضوع مناقصه و مزایده نمی‌تواند دخیل باشد یعنی اثری نمی‌تواند داشته باشد ، یعنی خریدار یکنفر است یا یک بازار محدودی است که در دنیا قیمت گذاری می‌کند و اینهم مثل طلا است که هرروز در بورسها نرخ داده می‌شود بالا و پایین می‌رود تریاک هم همین طور است ،عرض کردم آنچیزهایی که تابع بورس روزانه است این نمی‌تواند تابع مناقصه و مزایده باشد مناقصه و مزایده یک مکدتی می‌خواهد به مدت که نمی‌شود مگر بگوییم حراج می‌کنیم و اینهم که صحیح نیست مگر بگوییم حراج می‌کنیم و اینهم که صحیح نیست بالاخره ماباید از امریکا افربگیریم از انگلیس بگیریم شاید آنجاها نماینده ندارد حالا از چندی قبل بعد از اینکه ارقامی را از تمام ممالک خریدار تریاک گرفتیم عرض کردم اینکه ارقامی را از تمام ممالک خریدار تریاک گرفتیم عرض کردم اینکه عرض می‌کنم ممالک خریدار تریاک برای اینست که همه خریدار تریاک نیستند آنهایی خریدار تریاک هستند که کارخانجات دارند و تریاک را می‌برند برای دواجات شیمیایی مصرف می‌کنند و البته به سایر ممالکی که ندارند آنها این موارد را از ممالکی که دارند می‌خرند ماوقتی که قیمت کردیم دیدیم در حدود ۴۰۰ لیره است ، قیمت بین‌المللی در حدود ۴۰۰ لیره است و درهمین حدود هم قیمت بازارهای گروه دلار است و هردو در قیمت شریکند دولت آمد نسبت به تریاک گفت من به جای اینکه مناقصه بکنم یامزایده بکنم که نمی‌شود مناقصه و مزایده گذاشت اساساً من این قیمت را مأخذ می‌گیرم هرکس که آمد تقاضا داد به این قیمت یا اضافه بر این من می‌فروشم متأسفانه از وقتی که ما این عمل را کرده‌ایم می‌بینیم که مقدارزیادی از تریاکمان نافروش مانده یعنی معلوم می‌شود که این مأخذی را که ما گرفته‌ایم بازار بین‌المللی بازهم پایین آمده و بعضی از آقایان هم که پیشنهاد خرید تریاک می‌کنند بیشتر برای استفاده از تفاوت ارزی آن است نه اینکه بتوانند۴۰۰ لیره در بازار دنیابفروشند اینست که ما آمدیم گفتیم که ۴۰۰ لیره یا ۴۴۰۰۰ ریال که هردویکی است یعنی قیمت رسمی با گواهینامه یعنی لیره‌ای ۱۱ تومان یا۱۱۲۰ دلار و متأسفانه همانطور که عرض کردم چندید صد صندوق ،چندین هزار صندوق همانطور مانده همانطور نافروش مانده است ،یعنی نمی‌خرند به این قیمت ولی ماهم الان در مذاکره هستیم با سایر ممالک که ببینیم یک کمپانیها و یک دستگاه‌ها حتی دولتی هستند و بعضی دستگاه‌های نیمه دولتی هستند التفات فرمودید؟چون تریاک یک چیزی است که در هرمملکتی هست تحت یک نظارتها و یک کنترلهای مقامات محلی است ، گفتیم این دستگاه‌های که در امریکا و یا در فرانسه یا در سوئیس یا هر جا که هستند اینها واسطه خرید می‌شوند یعنی کمپانیهایی هستند بی اندازه مورداعتماد ملل یعنی وجه بین‌المللی دارند اینها اساساً تریاکمان را دراختیار یک همچو دستگاه و مؤسسه‌ای بگذاریم که اوواسطه فروش ماباشد و یک کمیسیونی بگیرد و اوباشد که هرروز یک تموجی در قیمتها پیدا می‌شود و تا به ما برسد دیر می‌شود ما به او اختیار بدهیم که هروقت قیمت خیلی بالا رفته است نسبت به آن حد اعلایض از آن مأخذی که ما تعیین می‌کنیم بالا رفت بتواند برای ما معامله بکند و البته بتواند با یک ممالکی معامله بکند که ارز آنها را بانک ملی ما خریدار باشد .بنابراین راجع به موضوع تریاک و یا کالاهای مشابه تریاک چه در فروش ،چه در خرید هردو تابع قیمت بازار روز بین‌المللی است ، اینجا مناقصه و مزایده اصلاًمعنی ندارد(صحیح است ) (اردلان – صحیح نیست آقا،چی صحیح است قانون محاسبات عمومی اجازه نمی‌دهد یک قانون خاصی بیاورید ) این مطلب را آقایانی که طرف بازرگانی هستند می‌دانند . این دومورد موردی بود که جناب آقای اردلان تذکر دادند و بنده هم خیال می‌کنم توضیحات مقنع خدمتشان دادم (اردلان – ابداً،ابداً ) اما آن قسمتی را هم جناب آقای حاذقی فرمودند ناچارم عرض کنم راجع به اعضاء هیئت مدیره شرکت بیمه (جمعی از نمایندگان – لزومی ندارد ) عرض کردم بنده چون اطلاعی ندارم این موضوع را وقتی شنیدم و فرمودند به بنده راجع به شرکت فروش و امروز از آقای وزیر دارایی پرسیدم اینکه مریض بودند و منزل بودند تلفناً فرمودند که چنین نظری نیست عرض کنم که شرکت فرش هم قطعاً مشابه اوست و عرض کردم که همچو حرفی راجع به شرکت فرش بود فرمودند که همچو چیزی نیست راجع به شرکت بیمه هم تحقیق می‌کنم از ایشان و ممکن است که در جلسه بعد عرض بکنم بنده تصور می‌کنم به توضیحات آقایان آمچه که لازم بود عرض کردم (احسنت )
رئیس – آقای مخبر مخبر- ( دکتر کیان ) – عرض کنم در این لایحه‌ای که پیشنهاد شده صحبتهایی که از طرف آقای اردلان در این بابت شد شاید به جای هم وارد بود یا نبود اما مربوط به این لایحه نبود یعنی ایشان می‌فرمودند که اگر در این مورد ماده ۴ قانون محاسبات عمومی را خواسته‌اید رعایت بکنید چرا در سایر موارد نکردید ؟حالا آیا به جرم اینکه در این مورد رعایت شده است باید با این لایحه مخالفت کرد؟ بنده می‌خواستم عرض کنم که در این مورد باید همه خوشوقت باشند که رعایت شده است (صحیح است ) از طرف دیگرتوضیحاتی هم که مربوط به این لایحه باشد داده نشد و به این لحاظ است که بنده تقاضا می‌کنم که آقایان در اینمورد موافقت بفرمایند البته جای رسیدگی به تمام اقدامات دولت و به اصل عمل دولت در موارد دیگری موجوداست آنها جای دیگر است و انشاءالله موقعش هم همه با همکاری هم آن افراط و تفریط‌ها را جلوگیری خواهیم کرد .
رئیس –چندپیشنهاد که کفایت مذاکرات رسیده است .پیشنهاد آقای صدرزاده قرائت می‌شود ( به شرح زیر قرائت شد ) مقام محترم ریاست مجلس پیشنهاد می‌کنم بعد از یکنفر مخالف و موافق به مذاکرات خاتمه داده شود
رئیس – آقای صدرزاده صدرزاده – عرض کنم که وضعیتی که مادراین دوره گذشته و این دوره داریم احساس می‌کنم هرخرج غیرلازم و یا بیهوده‌ای هست تا دینار آخر در همان سال مصرف می‌شود .(صحیح است ) فقط چیزهایی که راجع به عمران و تولید و مطالب لازم هست در بوته اجمال و تعویق می‌افتد ، وزارت دارایی هزاربهانه میبراشد برای اینکه آنهارا نپردازد این نظر به این که در اینجا پیش‌بینی شده است یعنی این اعتبار در دوره گذشته موردتصویب مجلس واقع شده نهایت وزارت دارایی در پرداخت این اعتبارات آنقدر تعلل کرده است که موکول به امسال شده فقط در اینجا تقاضا شده است که اعتباراتی که در دوره گذشته موردقبول و تصویب واقع شده اجازه بدهند که تا آخرسال ۱۳۲۹ قابل پرداخت باشد و درحقیقت یک مطلب جدیدی نیست و می‌خواهم از آقایان استدعا کنم که راجع به این مسئله تصمیم بگیرند که تکلیف این بناها را همسازیهایی که در شهرستان‌ها معوق مانده به جایی برسد (صحیح است )
رئیس - آقای اردلان مخالفند ، بفرمایید اسلامی - بنده اول اجازه خواسته بودم . اردلان – عرض کنم که بنده یک مطلبی کلی عرض کردم و منتظر بودم که جناب آقای معاون وزارت دارایی هم جواب صریح به بنده بفرمایند .بنده به موجب یکی از مواد قوانین گفتم که وزارت دارایی قانون را نقض کرده و ایشان هم باید بیایند یک ماده قانون را اینجا بخوانند که مطابق این قانون اجازه داشته است . کارما در این مملکت همیشه روی این سیاست از بین می‌رود اینکه نمی‌شود بنده می‌گویم مذاکرات کافی نیست ( آقای کشاورز صدر استدعا می‌کنم بگذارید آقای رئیس خودشان نظم مجلس را حفظ کنند ) برای اینکه دولت راجع به یکی از مواد قانون محاسبات عمومی لایحه‌ای آورده در صورتی که خودآن دولت چندید مواد ان قانون محاسبات عمومی را نقض کرده است و اینطور قضایا که بنده می‌آیم یک چیزی می‌گویم مطابق قانون از طرف دولت هم یک کلیاتی می‌گویند که بلی ،سابقها اینطور ،فلان ،اینطور این چه مربوط به مسئله است ،بنده می‌گویم که تصویبنامه هیئت وزیران صادر کردند و هفتصد میلیون پول از مردم گرفتند اگر لازم دارند قانون بیاورند به مجلس ماهم مطالعه کنیم رأی می‌دهیم ،اینرا به موجب قانون باید بگیرند بنده باز هم برمیگردم به عرض اول خودم که اینجا کردم که اصل ۳۳ متمم قانون اساسی را ماباید اجراکنیم تابتوانیم اینطور قضایا را روشن کنیم یعنی یک هیئتی بیایند ببینند که واقعاً بنده راست می‌گویم که وزارت دارایی آمده سیصد هزارکیلو تریاک را بدون مزایده فروخته و برای نهال زبان گنجشک مزایده داده است یادولت راست میگوید یاعرض بنده حقیقت دارد کخ عرض می‌کنم که دولت ۷۵۰ میلیون ریال بدون اینکه قانونی در دستشان باشد از مردم گرفته‌اند آقا پس وجود مجلس شورای ملی برای چیست ؟مامیگوییم مذاکرات کافی است اگر کفایت مذاکرات است بنده می‌گویم که دولت مالیاتی که گرفته است برخلاف قانون است شما رأی بدهید به کفایت مذاکرات هیچ مانعی ندارد ولی بنده به این دلیل با کفایت مذاکرات مخالف هستم حالا آقایان می‌خواهید رأی بدهید می‌خواهید بیاید هرروز برخلاف قانون یک عوارض و مالیاتهایی بگیرد و بعد هم بیایند اینجا همینطور ردبکنند و ماست مالی بکنند . جمعی از نمایندگان – رأی بگیرید .
رئیس – تأمل بفرمایید ،برای رأی عده کافی نیست ارباب –بنده مطابق ماده ۱۵ اخطار نظامنامه‌ای داشتم رئیس بفرمایید ارباب-پیش‌بینی که در این آیین‌نامه برای انتخاب شش نفر منشی شده است از نظر این است که همیشه ۴ نفر روی کرسی بنشینند (صحیح است ) یکساعت است که آن یکنفرجناب آقای مسعودی هستند و ایشان نمی‌توانند چشمشان را به همه جا توجه بدهند یاببینند که کی در مجلس مقدم تقاضا می‌کند ک مؤخر (صحیح است ) بنده استدعا می‌کنم وظیفه آقایان منشیها را تذکر بفرمایید .
رئیس – همه غائبند ارباب - باید یا چهار نفرمنشی آنجا بنشینند یا استعفا بدهند دیگری انتخاب بشود .
رئیس - متأسفانه یکی از منشیها که دیگر وجودندارد یکی هم مسافراست آقای دکترسید امامی در مسافرت هستند و بقیه که غائبند بعد هم به جای مرحوم دهقان باید یکی انتخاب شود . نورالدین امامی - حالا امشب شب جمعه است مرخص بفرمایید جناب آقای رئیس مخبر فرهمند - پیشنهاد کفایت مذاکرات را که داده‌اند که می‌شود رأی گرفت ،پس باقی پیشنهادهای کفایت مذاکرات را هم قرائت بفرمایید توضیح هم بدهند بعد روی همه رأی بگیرند
رئیس – نمی‌شود یک نفر که پیشنهادش مقدم است خوانده می‌شود و یک نفر هم توضیح می‌دهد و بعد باید رأی گرفته شود والا اگر ده تا پیشنهاد داده شود نمی‌شود که ده نفر موافق و مخالف توضیح دهند حالا اگر آقایان اجازه بفرمایند ...( یکنفرازنمایندگان – چند دقیقه تنفس بدهید ) آقای وزیردادگستری برای جواب سؤال آقای موقرحاضرشده‌اند ( یکنفرازنمایندگان – آقای موقرخودشان نیستند ) حوب اگر آقایان موافقند تنفس بشود اما مطاب آیین‌نامه بعد از نیمساعت باید جلسه تشکیل شود بیست دقیقه هم بیشتر به وقت نمانده (جمعی از نمایندگان – عده کافی شد ) بسیارخوب رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام بکنند (اکثربرخاستند ) تصویب شد.حالا شروع می‌کنیم به قرائت پیشنهادات ،پیشنهاد آقای دکترجلالی و عده‌ای از آقایان قرائت می‌شود.(به شرح زیرقرائت شد) پیشنهاد می‌کنم در تبصره الحاقی ماده واحده بعد از عبارت (هنچنین تکمیل شاختمآنها )کلمه ( و راه‌های ) اضافه شود .دکترجلالی – موسی گودرزی .صفائی و اسلامی – سالار بهزادی – قبادیان – دکترکاسمی –برومند .
رئیس – آقای اسلامی اسلامی – عرض کنم که قبلاً این نکته را عرض می‌کنم ..آقای کشاورز صدر اجازه بفرمایید یک لایحه‌ای آورده‌اند اینجا ۵ میلیون بیکاران اینجا معلوم نیست چطور شده است الان که یک لایحه خیلی مهمی آمده نمی‌گذارند کسی حرف بزند یک موافق یک مخالف یعنی چه ؟ کدام ساختمان ؟ کدام راه ؟ کجارفه .اصلاً معلوم نیست چه ساختمانی است ؟ عرض کنم این ساختمانی که اینجا نوشته شده برای اینست که در وزارت دارایی را ۷ میلیون تومان بدهند سیمان و آجر قزاقی بکنند یا سیمان سفید بکنند ولی کدام راه را ساختند؟ وزارت راه بودجه‌اش ۷ میلیون تومان است آنوقت اداره کل ساختمان وزارت دارایی بودجه‌اش ۹ میلیون تومان است این ساختمان برای چیست ؟ ساختمان برای اینست که امسال ساختمان دیوار وزارت دارایی تمام شود آقایان چرا توجه ندارند دولت باید بیاید اینجا .آقای معاون وزارت دارایی اینجا هستند بفرمایند که کدام ساختمان را می‌خواهند تکمیل کنند؟ کورکورانه و چشم بسته چرارأی بدهیم ؟ کدام ساختمان است ؟ کدام راه است ؟ بسیاری از راه‌ها از بعد از شهریور همینطور نیمه تمام مانده یک خشت روی خشت نگذاشته‌اند این پول را بدهیم چکاربکنند؟ نمی‌گذارند کسی حرف بزند ( همهمه نمایندگان )
رئیس – بگذارید صحبت کنند برای اینکه پنج دقیقه بیشترنمیتواند صحبت کنند اسلامی - بلی یک دقیقه گذشته است کفایت مذاکرات که پیشنهاد فرمودند عرض کنم که یک دستهایی علیه مجلس تبلیغات می‌کنند و آقایان هیچ توجه ندارند و می‌گویند که بازمجلس شورای ملی شروع کرده به صحبت کردن ،بازمجلسسنا شروع کرده به صحبت کردن و حرف زدن ، آقا اینجا اصلاً باید حرف زد ،باید صحبت کرد ، دولت کدام لایحه را آورده که مفید به حال مردم باشد و مجلس شورای ملی ردکرده باشد ( حاذقی – لایحه انتخابات ) لایحه انتخابات را فقط ۱۳۰ نفرنماینده مجلس منتفع می‌شوند یاضررمیبرند ولی این مهمتراست اول باید دولت لایحه بیاورد برای رفع بیکاری ،برای رفع این حرمان و یأسی که در مردم ایجاد شده اینها را باید بیاورد ،می‌گویند که لایحه فروش خالصجات ،حالصجات را که الان می‌خواهند بفروشند به من چه ؟ به آن گدای بدبخت که سر کوچه نشسته چه مربوط است ؟ الان آقا تمام تحصیل کرده‌های این مملکت کار ندارند ،ادارات هم که استخدام نمی‌کنند ،دولت باید اول لایحه بیاورد تکلیف بیکاران را تعیین بکند بنده قول می‌دهم به دولت که تمام نمایندگان شب اینجا می‌خوابند و آن لایحه را تصویب می‌کنند، چراتبلیغات می‌کنید برعلیه مجلس آقا مجلس حرف می‌زند کدام لایحه را آوردند لایحه فروش خالصجات اگر تصویب نشد آسمان به زمین می‌آید ؟ نه نمی‌آید این تبلیغات است که می‌کنید برعلیه مجلس که مجلس صحبت نکند اگر صحبت نکند که این مجلس نشد این شد شورای دولتی بنده پیشنهادی کردم که راه‌ها هم اضافه بشود و این پیشنهاد برای اینست که قبل از شهریور بسیاری از راه‌ها همینطور نیمه تمام مانده و امروز اگر بخواهید این راه‌ها را به همان صورت که آن روز بوده بسازید شاید حد قابل آن پولی که قبل از شهریور خرج شده امروز خرج خواهد شد و خزانه دولت هم پول ندارد (صحیح است ) این راه‌های نیمه تمام که تونلها شاخته شده ،سنگها تراشیده شده سنگ ساخته بودند یکی ۲۰ تومان که شما امروز نمی‌توانید با ۱۰۵۰ تومان یکی از آنها را درست بکیند مثلاً این راه‌ها ،راه هراز ،راه بجنورد، راه ساوه و چندین راه دیگر هست ، در تمام حوزه‌های انتخابیه آقایان راه‌هایی ساخته شده قبل از شهریور و همینطور نیمه تمام مانده ، دو.لت باید این راه‌هایی که بر اثر باران یا طوفان از بین می‌رود اینها را تکمیل کند ، بنده استدعا می‌کنم از آقایان که توجه بفرمایند اینجا نوشته شده است که دولت باید ساختمآنهای نیمه تمام را کامل کند ما پیشنهاد کردیم که راه‌ها هم ضمیمه شود یعنی راه‌های نیمه تمام را هم شروع بکنند و استدعا می‌کنم آقایان هم به این پیشنهاد رأی بدهند و مخالف هم اینجا صحبت نکند که تصویب شود .
رئیس – آقای مخبر فرهمند مخبرفرهمند- عرض کنم چهارماه کمتر یابیشتر از عمرمجلس گذشته است ، در این چهارماه به نظربنده ، بنده خودم را عرض می‌کنم به حساب آقایان نمی‌گذارم چهارماه کاری نکرده‌ام (صحیح است ) می‌گویم کاری نکرده‌ام چون ماباید در آخرهردوره بیلان بدهیم (صحیح است ) و اینکارباید تدریجی بشود تا آخر دوره حسابمان درست دربیاید الان چهارماه گذشته و هیچکار نکرده‌ایم و علتش هم اینست که لوایحی که طرح می‌شود به قدر ظرفیت آن لایحه و اهمیتش وقت را بیشتر می‌گیریم (صحیح است ) لایحه بودجه اگر بیاید ،بودجه کل مملکت ،مقتضی است که ۵ روز ۱۰ روز هم درش حرف بزنیم ولی یک لایحه هم که می‌آید اینجا که می‌گوییم آقا اعتبار سال ۱۳۲۸ که مال بناهای نیمه تمام است اجازه بدهید که این بناها را تمامش بکنند می‌خواهیم همانقدر که نسبت به بودجه کل ملکت حرف می‌زنیم روی این حرف بزنیم (اسلامی – پس حرف نزنیم و برویم خانمان ) چراحرف را باید زد در جای خودش این حرفها را تمام باید در بودجه کل مملکت زد والا یک لایحه آورده‌اند یک چیز ساده‌ای است باید مطرح بکنیم ما نمی‌خواهیم معطل بکنیم همان طوری که آقا فرمودند مملکت محتاج به کار و عمل است از حرف خسته شده است اگر زیاد حرف بزنیم سرسام می‌گیرد همه‌اش حرف ،همه‌اش حرف می‌زنیم لوایح اگر مفید است تصویب کنیم این حرفها را بگذاریم برای مورد دیگر لایحه‌ای که مقتضی است به نظر بنده پیشنهادی که آقایان کردند مخالف با اصول نیست ولی در صورتی است که اعتباراتی که برای کارهای ناتمام گداشته‌اند کافی باشد ملاحظه بفرمایند ممکن است یک راه ناتمامی داشته باشند و یک میلیون هم اعتبار داشته باشد ولی کافی نباشد
رئیس – در پیشنهادات یکنفر بعنوان مخالف و یکنفر هم از اعضای کمیسیون عرایض صحبت می‌کنند.آقای ملک مدنی ملک مدنی – عرض کنم بنده لازم است که استدعا کنم توجه بفرمایید می‌خواهم رفع شبهه از جنابعالی کرده باشم چون بیاناتتان صحیح بود ولی موضوعی که در نظر گرفت هبودید مورد نداشت عرض کنم که در بودجه کل مملکتی همیشه یک اعتباراتی برای ساختمان پیش‌بینی می‌شود و این لایحه‌ای که فعلاً جزء دستوراست برای اجازه‌ای است که ان اعتباری که در سال ۱۳۲۸ پیش‌بینی شده تا اخر ۱۳۲۹ بتوانند برای آن محلی که در نظر گرفت هشده ادامه بدهند که ان بناهای ناتمام تمام بشود این نظر جناب عالی باید در سال ۱۳۲۷ (صفائی – جناب آقای ملک تبصر هاین نیست تبصره این است که در سال ۲۹ شهرستآنها را مقدم بدارند ) تبصره هم عرض کنم در موقعی که لااقل بودجه سال ۱۳۲۹ مطرح می‌شود در آن ماده مربوط به ساختمان‌ها این تبصره گذاشته شود الان اینها موضوع ندارد بنده با اصل بیانات آقای اسلامی موافقم مخصوصاً این راه هرازکه ساخته شده این راه اساسی است ولی باید در بودجه ۱۳۲۹ گذاشته شود آقای دکترکیان که مخبر است و همه هم می‌دانیم خواهش می‌کنیم جنابعالی پیشنهادتان را پس بگیرید مادرکمیسیون بودجه در نظر می‌گیریم و درآنجا نظرتان تأمین می‌شود همانطور که آقای مخبرفرهمند فرمودند وقت مجلس را نباید بگیریم برای چیزی که مورد ندارد اما یک موضوعی جنابعالی فرمودید که بنده چون عضو کمیسیون کشورهستم لازم است که توضیحی عرض کنم و ان راجع به لایحه انتخابات بود عرض کنم وقتی که لایحه انتخابات آمد به کمیسیون کشور فوراً جلسه تشکیل دادیم و آنجا دیدیم که این صورت که تعداد نمایندگان باید از ۱۳۶ نفر به ۲۰۰ نفربرسد اینجا یک صورت آمارواصلاحاتی از تمام ولایات و شهرستآنها و بخشها لازم است که ما این اضافات را به تناسب جمعیت تقسیم کرده بودیم ازوزارت کشور خواستیم که این صورت را تهیه کند تا دو روز پیش این صورت تهیه شده است و روز شنبه هم کمیسیون کشوررا ما خبرکردیم و برای هفته آینده ماخبر کمیسیون کشورراراجع به لایحه انتخابات به مجلس شورای خواهیم داد(احسنت )
رئیس - رأی گرفته می‌شود به این پیشنهادی که چند نفرازآقایان نمایندگان کرده‌اند که کلیه راه‌های نیمه تمام هم علاوه بشود آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند ) تصویب شد پیشنهاد آقای دولت‌آبادی قرائت می‌شود (به شرح زیرقرائت شد ) ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهد می‌کنم اعتبارات ساختمانی و راهسازی سال ۲۷ که در سال ۲۸ تهیه شده و بازهم به مصرف نرسیده مشمول مقررات ماده واحده قرارگرفته و درسال ۲۹ قابل تعهد و مصرف خواهد بود
رئیس - آقای دولت‌آبادی دولت‌آبادی – اعتباراتی در سال ۱۳۲۷ برای همین قبیل امورساختمانی و راهسازی تصویب شده به موجب اطلاعاتی که بنده دارم در سال ۱۳۲۸ یعنی در اواخر دوره ۱۵ تهیه کرده‌اند که در سال ۱۳۲۸ هم این اعتبارات هم قابل مصرف باشد ولی متأسفانه وزارت دارایی حاضرنشده است که این اعتبارات را مصرف بکند یکی از آن مواردی که بنده خوب به خاطر دارم یعنی از موضوعش مطلعم موضوع ساختمان دارایی اصفهان است در سال ۱۳۲۷ اعتباری گذشت ضمن بودجه‌ای که ۶۰۰ هزارتومان برای خرید زمین و ساختمان اداره دارایی اصفهان مصرف شود به مصرف نرساندند و ۲۶۰ هزار تومان از این اعتبار باقی مانده که به مصرف ساختمان نرساندند در نتیجه این وضعیت یک پولی مصرف شده است بدون اینکه اداره دارایی اصفهان هم ساختمانی داشته باشد به نظر بنده این پیشنهادی که کردم چون در سال ۱۳۲۸ تصویب شده که جزء اعتبارات منظور شود در حقیقت باید وزارت دارایی اینرا خودش منظور بگیرد ولی ضمن صورتی که می‌دیدیم از اعتبارات و حالا دارند به تصویب می‌رسانند دیدم که صورت اعتباری برای اداره دارایی اصفهان نیست از این جهت اینرا توضیح دادم که همان اعتباراتی که در سال ۱۳۲۷ بوده است و درسال ۲۸ هم تجدید شده در این سال که مشمول مقررات همین ماده واحده قرار بگیرد و بتوانند آنها را هم عمل بکنند این اعتبارات عمرانی و راهسازی است به نظر بنده اگر آقایان مساعدت بفرمایند که تصویب شود و با آقای مخبر کمیسیون قبول بفرمایند بسیار به موقع است (صحیح است )
رئیس – آقای مهدی ارباب ارباب - پیشنهادی که جناب آقای دولت‌آبادی فرمودند خیال می‌کنم در این قانون پیش‌بینی شده است زیرا باقیمانده از سال ۱۳۲۷ منتقل به ۲۸ شده و در ۱۳۲۸ هم بنابراین می‌شود و در۱۳۲۹ استفاده کرد .بنده اینطور تصور کردم و اگر اینطورنباشد آنهم باید استفاده بشود اما موضوعی که می‌خواستم خودم عرض کنم این است که وقتی اعتباری برای ساختمانی یا راهسازی تأمین شده است آخر سال نباید آن اعتبار را بست آن اعتبار باید تأمین بشود تاکنون کار بطور کامل انجام بگیرد آن قانون این حسن را دارد که دست عمل را نمی‌بندد که ۴ ماه اینکار معوق و معطل باشد تایک محل جدیدی تعیین شود موضوع دیگراین ساختمان راه چاه بهار است که به قرار اطلاع آن توجهی که می‌شد دولت نمی‌کند آن توجه را درحال حاضر در صورتی که یکی از راه‌های حیاتی و اقتصادی مملکت ماست و استدعا می‌کنم در این قسمت جناب آقای معاون وزارت دارایی توجه کنند دستورلازم بدهند که نواقص آنچه معوق مانده از این محل آنچه سهیم است تأمین بشود همینطور مربوط به برنامه است ولی در اینجا چون جنبه بودجه‌ای دارد و آقایان هرصحبتی در اطراف موضوعات مختلفه در آن لایحه کردند در کلیات و بنده نوبتم نرسید که عرض کنم این است که در سازمان برنامه هم کارهایی که شروع می‌شود خیلی خاصه خرجی می‌شود یکی را خواستم عرض کنم که توجه بشود و جاهایی که بیشتر جنبه حیاتی دارند بلا اثر و بلانتیجه نگذارند
رئیس - آقای فروزان (معاون وزارت دارایی فروزان - پیشنهادی را که شد مازاد یاخودش را بگذاریم صرفه جوئی بودجه سال ۲۷ هم در سال ۲۹ مصرف بشود این را خواستم حضورآقایان توضیح عرض کنم که اصلاً عملی نیست برای اینکه قانون محاسبات عمومی صرفنظر از اینکه یک دوره مالی یعنی ۱۲ ماه و یک دوره عمل که ۳ ماه باشد در اینجا اصل کار تمام است یعنی قابل برگشت نیست حسابها بسته می‌شود حساب عمومی مملکت برای رجوع به دیوان محاسبات و اصلاً بسته می‌شود حسابی را که قانون گفته است در فلان تاریخ بدهند دوباره نمی‌شود لایش را باز کرد و ازاواستفاده کرد عمل خزانه هم در این دوره تمام می‌شود و تابحال هم در گذشته سابقه‌اش همین بوده است که یک صرفه جوئی دوسال یا سه سال قبل می‌تواند همه نوع اضافه اعتبارات را تصویب کند اگر محلی ما در عایدات داشته باشیم ولی چیزی که هست این است که این قابل استفاده نیست .
رئیس – آقای کشاورز صدر کشاورز صدر - علت اینکه بنده اینجا جلوتر اجازه خواستم برای این بود که می‌خواستم ذهن آقایان را روشن کنم چون بنده آنروزی که این قانون تصویب شد تا آخرین لحظه در کمیسیون بودم و بعضی از آقایان رفقای کمیسیون بودجه نبودند بحث مفصلی در اطراف اینکار کردیم و درنتیجه معاون وزارت دارایی و وزیردارایی موافقت کردند این تبصره را گذاشتیم مثلاً در خرم آباد و یزد آقای دکترطاهری هم بود در کرمانشاه در سال ۱۳۲۸ اعتباری قائل شده‌اند ولی در بعضی نقاط مثلاً در قزوین چند رقم بود و درچند نقطه دیگر هم بود این است که ماهم این تبصره را گذاشتیم برای اینکه در سال ۲۹ دولت دیگر نتواند در شهرستآنها و بخشها یک عنایتی از حیث ساختمان یا از راه یا اصلاحات نکند اما راجع به پیشنهاد آقای دولت‌آبادی این موضوع در آنجا بحث شد این قسمت عمده‌اش به مصرف رسیده است و شاید یک چیزجزئی دارد این مال ساختمآنهایی است که در سال ۱۳۲۸ شروع کرده‌اند و صورتش را درآنجا آورده‌اند مال اصفهان را اگر بخواهیم بگیریم معلوم نیست الان اعتباری باشد که به مصرف برسانیم این را باید در بودجه ۱۳۲۹ اعتباری برایش قائل بشویم اما راجع به این موضوع بنده معتقدم که جنابعالی به جای ساختمان دارایی در آنجا اگر این اعتبار ساختمان دارایی را بفرمایید که یک بیمارستان درست بکنند یایک دبیرستان درست کنند بهتراست اصولاً بنده عقیده ندارم که ادارات دولتی بنایی بسازند زیرا خیلی مفصل می‌کنند مثل این کاخ وزارت دارایی می‌شود که تاقیامت روی آن بنا و آسانسور و هزار جور مبل و فرش و قالی باید داشته باشد اما این موضوع منتفی است راجع به اینکه اعتبار بدهند که در سال ۲۷ باشد و این قضیه را دارند مشغول کار می‌شوند و مانمیتوانیم تغییرش بدهیم اینکار را با این توضیحی که آقای معاون وزارت دارایی دادند بهتراست پس بگیرند برای اینکه اعتباری موجودنیست و قابل رأی نیست . دولت‌آبادی - بنده استرداد نمی‌کنم
رئیس - قابل رأی نیست (دولت‌آبادی – پس توضیح بدهم ) توضیح یکدفعه دادید این پیشنهاد قابل رأی نیست دولت‌آبادی – در سال ۱۳۲۸ تصویب شده است که عمل بکنند روی آن
رئیس – آقای معاون وزارت دارایی این اعتبار در سال ۱۳۲۸ منظور شده ؟ فروزان - الان عرض می‌کنم حضورآقایان البته این اعتبار را که ملاحظه می‌فرمایید مثل سایر اعتباراتی که در بودجه ک مملکتی ک قلم منظور می‌شود این جزئش به تفصیل در کمیسیون بودجه گذشت اگر فرض بفرمایید گفته شده است احداث مدرسه در اصفهان این مصوب است از طرفی همینکه مصوب است یابواسطه عدم اقتضای فصل یابواسطه یک سوانح دیگر در مدت قانونی یانتوانستیم تعهد بکنیم یانتوانستیم خرج کنیم این بود که این لایحه را دادیم که بتوانیم ادامه بدهیم این لایحه چه بود ؟ البته همانطور که آقایان تذکردادند موقع دوره عمل است اگر یک اعتباراتی مطابق قانون محاسبات عمومی تا آخر سال مورد خرج پیدا نگرد و تعهد هم نشد برگشت می‌کند اما اگر اعتباراتی تعهد شد تا آخر سال مالی اما پرداخت نشد این تا سه ماه از سال بعد هم قابل پرداخت است این اعتبارات آن اعتباراتی است که تا آخرسال مالی هم تعهد نشده است والا اگر تعهد شده باشد که ما در سه ماه اول سال اختیارداریم و آنهم مسبوق به آن سابقه‌ای است که در سال ۱۳۲۷ شد یعنی در سال ۲۷ ه ممجلس شورای ملی تصویب فرمودند که اعتباراتی اکه امسال برای مصرف ساختمان می‌دهند تا آخر سال ۲۸ قوت قانونی دارد حالا این یاسال ۲۷ گفته شده یاسال ۲۶ درست خاطرم نیست حالا عرض کنم این اعتبارات آن اعتباراتی است که اگر مجلس شورای ملی ادامه‌اش را اجازه بدهد قابل برگشت است ماروی آن سابقه که یکسال ،دوسال مجلس شورای ملی موافقت کردند و اجازه دادند گفتیم اینرا هم اجازه بدهند و همانطوری هم که در مرحله اول عرض کردم حضور آقایان این اعتبار با یک جزء تفصیلی از کمیسیون بودجه گذشته است بنابراین این یک چیزی نیست که اگر مجلس شورای ملی تصویب کرد مابتوانیم در آخردوره‌های دیگر خرج کنیم ( فولادوند – ماهیچ رأی نمی‌دهیم وقتی خاصه خرجی شد رأی نمی‌دهیم ) عرض کردم این در سال گذشته تصویب شده ولی به حال خرج نشد خواستم ادامه بدهم حالا بسته است به نظر آقایان
- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
۷ – تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
رئیس – عده کافی برای رأی نیست وقت هم گذشته است اگر آقایان موافقت بفرمایند بقیه لایحه برای روزیکشنبه دستور دنباله مذاکرات (نیم ساعت بعد از ظهر جلسه ختم شد )
رئیس مجلس شورای ملی –رضا حکمت