مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ اسفند ۱۳۲۱ نشست ۱۳۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
جلسه ۱۳۸
شماره مسلسل - ۱۱۷۱
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز شنبه ۱۸ اسفند ۱۳۲۱ نشست ۱۳۸
(مجلس یک ساعت و سه ربع پیش از ظهر بریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)
صورت مجلس روز پنجشنبه ۱۳ اسفندماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس – در صورت مجلس نظری نیست؟
منشور – بنده یک عرض کوچکی دارم.
رئیس – بفرمائید.
منشور – موقعی که قانون پشتوانه اسکناس مطرح بود آقای اعتبار یک توضیح خیلی مفیدی دادند راجع بآن صد هزار لیره که در بانک هست و قرار است که با متفقین مبادله شود و فرمودند که صد هزار لیره قرار است نصفش بوسیله بانک شاهنشاهی و نصف آن بوسیله بانک ملی در ایران مصرف شود خیلی از جرائد هم این موضوع را نوشتند و در خارج هم خیلی از اشخاص از ما سئوال کردند. راجع باین موضوع بنده خواستم این را تکرار کرده باشم باز نوشته شود که رفع سوء تفاهم از عده از تجار و بالاخره در بورس ایران شده باشد.
رئیس – در صورت مشروح مجلس ذکر شده‌است صورت مجلس تصویب شد. آقای فریدونی.
فریدونی – لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۲۰ مجلس شورای ملی است که از طرف کار پردازی تهیه شده و تقدیم می‌شود که به کمیسیون محاسبات رجوع شود.
- معرفی آقای هاشم صهبا به معاونت وزارت دارائی
۲ – معرفی آقای هاشم صهبا به معاونت وزارت دارائی
رئیس – بکمیسیون رجوع می‌شود آقای وزیر دارائی فرمایشی دارید؟
وزیر دارائی (آقای صالحی) – بنده می‌خواستم آقای هاشم صهبا را بسمت معاونت وزارت دارا ئی بمجلس شورای ملی معرفی کرده باشم (صحیح است. صحیح است)
- سئوال آقای امیر تیمور و جواب آقای نخست وزیر
۳ – سئوال آقای امیر تیمور و جواب آقای نخست وزیر
امیر تیمور – بنده برای سئوالی که در جلسه قبل کرده بودم آقای نخست وزیر حاضرند اگر موافقت بعمل بیاید بنده سئوال بکنم و جواب بدهند.
اوحدی– بنده عرضی دارم یک تلگراف بتوسط من بمجلس رسیده‌است.
رئیس – تآمل بکنید آقا.
امیر تیمور – متأسفانه گر چه مذاکرات و مشاوراتی که در این جلسه صورت گرفت غیر مترقب بود و برای بنده ایجاد یک تأثر و تأسف شدیدی کرد هیچیک از این مذاکرات نه مصلحت دولت بود نه مصلحت مجلس بیانات آقای نوبخت هم خوب نبود فرمایشات دولت هم بعقیده بنده خیلی پخته نبود (بعضی از نمایندگان – چرا آقا)البته هر کس از نظر خودش صحبت می‌کند تصور نفرمائید که بنده نقض غرض می‌کنم من نمی‌خواهم فعلا در این بابت وارد شوم
رئیس - سئوال خودتان را بفر مائید.
امیر تیمور – چشم. موضوع سئوالم این بود مدتی است شنیده می‌شود از موقعی که قوای نظامی آمریکا در تهران هستند و مخصوصاً قسمتی از آنها که در راه آهن عبور و مرور می‌کنند بطرف اشخاص عابر و بیگناه شلیک می‌کنند و عده هم تا بحال تلف شده‌اند و از بین رفته‌اند این استماع و این انتشار اسباب نگرانی برای همه و تأسف برای بنده شده بهمین جهة هم در جلسه قبل از جناب آقای نخست وزیر سئوال کردم که اگر قضیه حقیقت ندارد چون خودم از حقیقت قضیه بهیچ وجه من الوجه اطلاع ندارم و امیدوارم که این قضیه دروغ محض باشد و اساسی نداشته باشد و خوشوقتم که صحت نداشته باشد تکذیب بفرمایند و اگر هم صحت دارد معلوم بفرمایند که تفضیل قضیه چه بوده و عده مقتولین چند نفر است و دولت برای مجازات مرتکبین چه اقدامی کرده و برای اینکه در آتیه انشاء الله این نظایر پیدا نشود چه اقدامی کرده‌اند استدعا می‌کنم آقای نخست وزیر توضیح بفرمایند.
نخست وزیر – سئوال آقای نماینده محترم را بنده در روزنامه اجمالاً دیدم و کتباً هم به بنده چیزی نرسیده بود اینکه اظهار داشته‌اند نیروی نظامی آمریکا بطرف عابرین شلیک کرده‌اند بنده تصور نمی‌کنم که حقیقت داشته باشد اصلاً دلیلی هم ندارد که دائماً بطرف عابرین شلیک شود فقط یک موردی پیدا کرده‌است که آنرا لازم میدانم باستحضار آقایان نمایندگان محترم برسانم و این مورد هم از آن تصادفاتی است که واقع شده‌است. اطلاعی که بنده دارم در این زمینه این است که روز نهم اسفند ماه از وزارت خارجه به بنده گزارشی رسید که وزیر مختار به وزارت امور خارجه مراجعه کرده‌است و نامه تسلیم کرده‌است که تصادفی شده‌است که منجر بفوت محمد علی اژدر شده‌است و فوق العاده اظهار تأسف نموده و اظهار کرده‌است که سفارت آمریکا از این واقعه که بطور غیر عمد رخ داده بسیار متأثر است و بدولت شاهنشاهی هم اطمینان داده‌است که مرتکب مورد تعقیب و مجازات واقع خواهد شد همینطور هم وعده داده‌اند که رضایت خاطر کسان مقتول را بعمل بیاورند از مراجعه هم که بنده بپرونده امر کردم معلوم شد که قضیه اینطور است که در چهارم اسفند محمد علی اژدر در حدود راه آهن و ایستگاه دیده شده‌است از طرف پاسدار. از یک فاصله بطرف او پس از اینکه سئوال کرده‌است که تو اینجا چه می‌کنی و جواب نداده‌است تیری برای اخطار خالی می‌شود این تیر تصادفاً آنطوریکه پرونده نشان می‌دهد بسنگی خورده و کمانه کرده بپای او خورده وقتی که بپای او خورده مجروح شده‌است با اقداماتی که از طرف پزشکان امریکائی شده مفید واقع نشده و مرتکب را هم توقیف کرده‌اند و بدادگاه نظامی داده‌اند.
طهرانچی - دادگاه نظامی ایران، کجا؟ دادگاه نظامی آنرا ممکن است که بنده تحقیق کنم و عرض بکنم (طهرانچی - تحقیق بفرمائید)و با این ترتیب البته تصدیق میفرمائید که این قبیل قضایا که ممکن است اتفاق بیفتد اتفاق افتاده‌است و دولت آمریکا یعنی سفارت آمریکا هم بما وعده داده‌است که جبران کند یعنی رضایت خاطر ورثه مقتول را بعمل بیاورد و اگر حقیقة تعمدی از طرف مرتکب بنظر می‌آید در صورتیکه آنچه از پرونده بر می‌آید تعمدی نبوده و صرفاً از لحاظ اجرای قضایای نظامی شده‌است اگر تعمدی هم واقع شده‌است البته باید تعقیب شود ولی باید عرض کنم این قبیل شایعات و انتشارات زیاد داده می‌شود و و نباید توجه کرد و اگر باطلاع آقا و سایر آقایان نمایندگان می‌رسد مراجعه بفرمایند ما با نهایت دقت تعقیب می‌کنیم و نتیجه آن باطلاع آقایان خواهد رسید.
رئیس – آقای امیر تیمور.
امیر تیمور – از بیانات آقای نخست وزیر بنده خیلی متشکرم و اسباب خوشوقتی است که قضیه مورد توجه دولت هم قرار گرفته و مرتکب هم توقیف است و مورد رسیدگی و بازجوئی واقع خواهد شد و امیدوارم با مراقبتهائی که دولت در مسائل اساسی دارند توجه بیشتری شود که در آتیه انشاء الله این قضایا نظائر پیدا نکند و اسباب تأثر و تأثر ما فراهم نگردد.
- تقدیم لایحه اعتبار جهة خواربار
۴ – تقدیم لایحه اعتبار جهة خواربار
وزیر خواربار (آقای تدین) – یک لایحه ایست از طرف وزارت خواربار تقدیم مجلس می‌شود برای تقاضای اعتبار مالی در حدود دویست و پنجاه ملیون ریال. قبل از اینکه وارد در مذاکره ماده واحده که تقاضای تصویب کرده‌ام بشوم لازم میدانم یک توضیحاتی بطور کلی راجع باوضاع خواربار و جریان وزارت خواربار و پولی که در سابق اعتبار گرفته شده بود و بمصارفی که رسیده‌است بطور اجمال خاطر آقایان نمایندگان محترم را مسبوق کنم و بعد موجب اینکه این لایحه را تقدیم کرده‌ام بعرض آقایان برسانم. خاطر نمایندگان محترم مسبوق است که یک اعتباری چندی قبل در حدود پنجاه ملیون تومان برای تأمین خواربار و مصارفی که وزارت خواربار دارد از آن محل تقاضای اعتبار شده بود و مجلس هم تصویب کرد. از این پنجاه ملیون بطور کلی تقریبا سی ملیون ضرر تفاوت خرید جنسی است که این وزارتخانه خریداری کرده‌است و مصرف کرده باین معنی که جنسی را از خارج با یک قیمتی خریده‌است و به نانواها و به آن محلهائی که مصرف کرده‌اند کمتر از آن قیمت فروخته‌است و زیانی که از این راه برده‌است در حدود سی ملیون تومان است که از تفاوت خرید جنس این وزارتخانه ضرر کرده‌است و در حدود ده ملیون تومان هم جنس خریداری کرده‌است و مورد فروش قرار داده‌است و هنوز پولش برنگشته‌است و تقریباً بقیه آنهم اجناس موجود است که باید اینها را بفروشد و پول برگردد. حالا برای توضیح این مطلب که بیشتر خاطر آقایان مسبوق و مستحضر شود اولا اجناسی را که وزارت خواربار خریداری کرده‌است عرض می‌کنم و بعد مصرفش را.
اشیائی را که وزارت خواربار برای مصرف خواربار عمومی خریداری کرده‌است:گندم، آرد گندم، جو، سیب زمینی در مواقعی که بجای آرد داده‌است، ذرت، حبوبات، یک قسمت از اینها در مواردی است که ضمیمه آرد گندم می‌کنند و مخلوط با آن کرده مصرف کرده‌اند، دیگر برنج آنهم یک قسمت است که بمصرف خواربار و این چیزها رسیده‌است. محلهائی که مورد توجه وزارت خواربار قرار گرفته‌است و بهمه آنها کمک کرده و کمک می‌کند و این زیان سی ملیون تومان توجه همه آنها است و تقریبا در حدود هشتاد وهشت محل است که اینها را بطور اجمال می‌خوانم وبعد تفاوت قیمت‌ها و ارزش‌ها را بطور اجمال عرض می‌کنم اگر بخواهم تمامش را بخوانم مفصل است ولی این صورت را بنده به کمیسیون مربوطه خواهم داد که مفصلا مراجه بفرمایند و بعد هر توضیحی را هم که لازم داشته باشد بنده خودم عرض می‌کنم و این صورتها حاضر است و بعدا رسیدگی خواهد شد و هر صورتی که بر خلاف واقع باشد و هر کس که مرتکب این خلاف شده باشد حتما مجازات خواهد شد و از این حیث یعنی از حیث رسیدگی و تحقیق در مصرف این پول بنده آنچه که توانائی داشته باشم به تمام وسائل توسل خواهم شد و تحقیق کامل خواهم کرد که از این حیث ضرر و زیانی متوجه نشده باشد یعنی یک تقلبات و تخلفاتی نشده باشد و هر کس کرده باشد البته مجازات خواهد شد.
بنابراین اگر توجه بفرمائید بنده لازم میدانم که این توضیحات را بدهم که یکقدری مطلب روشن تر شود. نقاطی که مورد توجه بوده‌است: اراک – گرگان – سمنان – دامغان – شاهرود – طهران – قم – ساوه – تبریز – ارسباران – مرند – اردبیل – خلخال – آستارا ـ سراب ـ خوی ـ شاهپور – ماکو – رضائیه – مراغه – میاندوآب – تکاب – همدان – اسد آباد – سقز – رزن – کروس – سنندج – دیوان دره - کرمانشاه – صحنه – کنگاور – هرسین – ملایر – نهاوند – تویسرکان – اهواز – دزفول – خرمشهر – بروجرد – دورود – خرم آباد – گلپایگان – خمین – الیگودرز – خوانسار – مرزبان – شیراز – آباده – فسا – داراب –کازرون – لار – بوشهر – لنگه- عباس – جاسک – چاه بهار – ریگ و ضمیمه اش – برازجان – کرمان - زرند کرمان – بم – رفسنجان – سیرجان – جیرفت – زاهدان – خاش – ایرانشهر – زابل – مشهد – جام – نیشابور – سبزوار – قوچان – درجز – بجنورد – تربت حیدری – کاشمر – بیرجند – اصفهان – شهرکرد –شهرضا – یزد.
بطوریکه بعرض رسید در حدود هشتاد و چند محل است وجه همه این محلها در حدود توانائی وزارت خواربار کمک کرده و خواربار رسانده‌است و در همه این موارد هم اجناسرا وزارت خواربار بیک قیمتی خریده‌است و کمتر از آنچه خریده‌است فروخته‌است من باب مثال عرض می‌کنم حد متوسط یکماه قزوین صدو پنجاه تن است که از قرار هر تن سیصد تومان خریده شده و دویست و ده تومان فروخته شده هکذا سایر جاها. درشت تر قلمی که در این حساب هست یعنی آن محلی که از همه جا بیشتر مورد توجه بوده و زیان بیشتر بوده یعنی کمک دولت به آنجا بیشتر بوده‌است طهران است طهران در ماه بطور متوسط هفت هزارو پانصد تن (یعنی مورد احتیاجش بیش از این است)ولی این مقدار داده شده از قرار تنی سیصد و پنجاه تومان خریده شده ولی یکصدو هفتادو پنج تومان که نصف آن است فروخته شده. ملاحظه بفرمائید این از روی صورتی است که پیش بنده‌است و البته برای رسیدگی بهر یک از این اقلام یک دقت بیشتری لازم است و اداره مسئول به بنده داده‌است بنابر این ملاحضه میفرمائید که طهران نسبت به سایر جاها از همه جا بیشتر مصرف دارد بنابراین ضرر در طهران از همه جا بیشتر است مصرف کل هر ماهی که بتمام این نقاط خواربار داده شده‌است بیست ویکهزارو نهصدو هفتاد تن است که از این مقدار هفت هزار و پانصد تن آن مال تهران است و این زیان که در حدود سی ملیون تومان است غیر از مخارج باربری و حمل و نقل و کرایه و امثال اینها است. این خلاصه راجع به این عملیات بود که بعرض رسید و برای اطمینان خاطر آقایان عرض می‌کنم که منتهای دفت و رسیدگی خواهد شد و هر کس تخلفی کرده باشد و از این وجوه حیف و میل کرده باشد البته مجازات خواهد شد. اما علت اینکه این ماده واحده را بنده پیشنهاد کردم این است که این مقداری جنس با یک زحمتی در نقاط داخلی تهیه شده‌است و بواسطه نداشتن پول که بتوانیم به صاحبانش پول آن اجناس را تأدیه کنیم در محل مانده‌است و در محل ماندن و نبودن پول و نرسانیدن پول یک سکته بزرگی به خواربار تهران و این محلها میرساند وضع خواربار طهران البته این را لازم میدانم که عرض کنم (بعضی از نمایندگان – بهتر شده‌است)با حسن توجهی که هئیت محترم باین کار دارند و علاقمندی وحسن توجهی که مخصوصاً آقایان نمایندگان محترم بلکه همه صلحای این مملکت دارند (من با صلحای این مملکت طرف هستم یعنی آنهائی که میل دارند با غم و غصه این ملت شریک باشند نه اینکه از غم و غصه مردم استفاده کنند و تجارت کنند و با منابفع غیر مشروع مالی بدست بیاورند بنده بآنهاکاری ندارم و آنها را طبیعت مجازات خواهد داد و اگر طبیعت تأخیر کرد بنده امیدوار هستم که دولت حاضر آنها را مجازات خواهدکردوبنده حاضر به مجازات آنها هستم بهر ترتیبی که باشد) علت اینکه می‌توانم عرض کنم امید بهبودی می‌رود این است که در اثر اقداماتی که شده‌است و یک نظم و ترتیب مختصری که برقرار شده‌است امیدوارم که انشاء الله اصلاح شود. امروز روز سومی است که بنده شروع کرده‌ام وامیدوار هستم که روز بروز بتوانم یکقدری گشایش برای خواربار طهران وسایر نقاط فراهم کنم و سعی می‌کنم که آن مقداری که وارد می‌شود حقیقةً مصرف مردم بشود با یک وضع مطلوبی و آن نیرنگ هائی که در این کار هست از میان برداشته شود (انشاء الله) بنده رفتم به سیلو تحقیقاتی کردم گندمی که در سیلو تهیه می‌شود وآردی که بعبارت اخری در آنجا تهیه می‌شود عبارت است از آرد گندم وچون کفاف نمی‌کند آرد زرت وچون کفاف نمی‌کند نخود وهمچنین جو وگاهی از اوقات برنج هم بآن اضافه می‌شود در هر صورت اینها موادی است که اگر موادخارجی دیگر ضمیمه اش نشود خوراکی است ودر این قسمت هم اجازه بفرمائید بنده یک توضیحاتی بدهم و امیدوارم که رفع یک نگرانیهائی بشود و آن اشکالاتی که هست رفع شود. سیلو یعنی آسیا این آسیائی که آرد تهیه می‌کند فقط گندم را می‌تواند آرد کند وجو را نمی‌تواند آرد کند وجو را در آسیاهائی که در انبار غله هست آرد می‌شود واین آردی که در آنجا تهیه می‌شود البته مخلوط است ولی نسبت این مخلوط محفوظ نیست چرا؟برای اینکه می‌بیند یک روز این مخلوط صدی چهل است یکروز صدی پنجاه و یکروز صدی شصت است از اجناس دیگر و بقیه آرد گندم است و چون مقدار آرد گندم ما ثابت نیست نسبت اختلاف هم تابت نخواهد بود و اینکه ملاحظه میفر مائید نان سیلو یکقدری درست نپخته‌است علتش این است که به نسبت ثابتی ترکیب نشده‌است این موارد هر کدام یک مقدار مخصوصی حرارت لازم دارند برای پختن آرد گندم یک مقدار جو یک مقدار زرت یکمقدار نخود یکمقدار و چون ما گندم بقدر کافی نداریم نسبت ثابت نیست و از نظر همان اختلاف لزوم مقدار حرارت یک قسمت آن کمتر می‌پزد و یک قسمت بیشتر و وقتی این اشکال رفع خواهد شد که ما موفق شویم گندم بقدر کفایت پیدا کنیم و از این اختلاط که صرفنظر کردیم این اشکال رفع خواهد شد در هر حال آردی که از سیلو به این نسبت خارج می‌شود و داده می‌شود مواد خارجی ندارد ولی وقتی که بدست نانوا داده می‌شود آنجا چه می‌شود نانوا در اینجا بعنوان اینکه می‌خواهد الک کند آن آرد نرم و ریز می‌رود پائین آن را یواشکی کنار می‌گذارد و آن آرد باقیمانده سبوس بیشتری دارد این مال کسی است که خیلی عادل باشد این را بخورد مردم می‌دهند ولی بعضی باین هم اکتفا نمی‌کنند (البته از وقتیکه بنده متصدی شده‌ام ندیده‌ام این مال پیش بود) یک مواد خارجی دیگر از قبیل خاک اره و شن و از این قبیل چیزها ضمیمه می‌کنند البته علت این نانهای عجیب و غریب این است و امیدوار هستم من بعد نانواها بوظایف خودشان عمل کنند و دیگر تولید اشکالی برای ما نشود. اما اینکه اشخاص زیادی در دکانهای نانوائی هستند این چند علت دارد یکی این است که وزارت خواربار نتوانسته‌است آن اندازه که لازم است که حقیقةً رفع احتیاج همه را بکند گندم و آرد و اینها تهیه کند این یک قسمت علت این موضوع است که اگر توانستیم اشکال از این حیث رفع می‌شود اما علت دیگر این اجتماعات این است که تقسیم نان بوسیله کوپن می‌شود بنده خودم شخصاً ملاحظه کردم یک دسته کوپن را این شخص می‌برد می‌دهد بدست یک نفر او نگاه می‌کند به بیند که این کوپن مال امروز است یا نه بلکه مال این ماه است یا ماه گذشته و این کار بالطبع خودش وقت می‌خواهد بعد هم مدتی صرف وقت می‌شود که این را پاره کنید بعد نان را به مشتری می‌دهد و پولی که مشتری می‌دهد غالباً زائد بر قیمت نان است یعنی اسکناس است و مدتی وقت میخوا هد که بقیه پول خردش را بدهد و دکانهای نانوائی ما وضع ساختمانشان متناسب با تقسم نان بوسیله کوپن نیست برای اینکه دکان کوچک است و محل کشیدن نان و پختن و گرفتن پول در یکجا است و این دکانهای غریب و عجیب طبعاً تولید ازدحام می‌کند و ازدحام مردم بیشتر از این جهات است که نه از نبودن جنس بقدر کفایت امروز من خودم رفتم در یک دکان نانوائی بنده صبح از ساعت هفت راه می‌افتم و یک ساعت وقت صرف می‌کنم که در دکانهای نانوائی جریان عمل را با چشم خودم ببینم و محتاج باین نباشد که کس دیگری برود و راپرت و بعد ماشین کند خودم می‌روم که اشکالات را خودم از نزدیک با چشم به بینم. امروز رفتم در یک دکان نانوائی وقتی وارد شدم آنجا دیدم یک مقداری از این نانها را پخته‌است و عده زیادی هم مشتری هست و آن نانهای پخته شده را ریخته‌است توی یک چاله بالاخره در آوردیم و معلوم نشد که برای چیست و برای کیست از این قبیل چیزها هم هست و بنده امیدوارم که بزودی یک لایحه تقدیم مجلس به کنم که یک تکلیفی برای این اوضاع و احوال معلوم شود بطور کلی عقیده بنده این است که در امر خوار بار و امنیت مملکت باید وسائل تسریع کار فراهم شود اینها علل است بنده امیدوار هستم تا حدی ممکن است و نمی‌توانم اطمینان بدهم که در این اوضاع غیر عادی دنیا که ما هم متأسفانه در تحت تأثیرش هستیم توقع داشته باشیم که مثل سالهایی که فراوانی است سیر و خوشحال باشیم ولی بنده سعی می‌کنم باینکه در درجه اول وضعیتی که داریم از این بدتر نشود و بعد هر قدر جلو رفتیم منفعت ما ضمناً مطلبی که دارم این است که بنده حتی الامکان میل ندارم وارد دعوا بشوم یا حتی الامکان مجازات را اجرا کنم فقط دوستانه و از روی وجدان از تمام افراد خواهش دارم که خودشان وظایف خودشان را اجرا کنند که مجبور نشوم دست بترکیب کار بزنم خواهشی که دارم این است که امروز همه ماها باید نسبت بآن طبقه ضعیف و ناتوان همدرد باشیم امروز بنده از خودم می‌گویم و سایر آقایانی که مثل بنده هستند و بالاتر هستند ما باید آقا خودمان از خودمان شروع کنیم خودمان تقلیل در خوراکمان بدهیم (صحیح است)خودمان باید در لباسمان تقلیل بدهیم لباسمان اگر کهنه باشد عیب ندارد کفش اگر وصله بخورد عیب ندارد اما مقتضی است نسبت باین مردم بیچاره بهراندازه که ممکن است از خودمان کسرکنیم و زحمت به خودمان بدهیم وبآنها کمک بکنیم این ازنظر وجدان است علاوه براین آن آقایانی که جنس تهیه کرده‌اند (البته بعنوان ترس که مبادا بدتر شود) بنده بآنها اطمینان می‌دهم و اطمینان می‌دهم و امیدوار هستم که روی بدی نه ببینیم مخصوصاً در این دو ماهه آخر سال. با این که مسبوق هستند که وضع ایران همیشه اینطور بوده‌است که در این دو ماهه آخر سال یک سختی پیدا میشده حالا البته اوضاع جنگ هم مزید شده‌است و حالا هر کدام از اشخاصیکه گندم دارند بنده نمی‌خواهم اسم محتکر روی آنها بگذارم و بعنوان محتکر با آنها معامله کنم بهتر این است که گندمهایشان را بیایند بگویند و دولت با همان قیمت‌های معمولی از آنها می‌خرد و از مجازات آنها هم صرفنظر می‌شود ولی اگر تا یک مدتی نیاوردند بنده مجبورم که برای حفظ نفوس مردم و برای اینکه مردم از گرسنگی نمیرند آن اقدامات قانونی را بعمل بیاورم. در این باب بیشتر از این عرضی ندارم و توضیحات مقدماتی که لازم بود عرض کردم و این لایحه هم مالی است و یک شوری است و علت اصلی تقدیم آن هم گرفتاری است که از جهت تهیه جنس ما داریم و ممکن است اگر تأخیر شود اسباب زحمت شود ولی در عین حال بنده حرفی ندارم اگر آقایان میل داشته باشند برود به کمیسیون و از فوریت آن صرفنظر می‌شود ولی خواهش می‌کنم که کمیسیون زودتر تشکیل شود و جلسه آتیه را هم پنجشنبه قرار بدهند که این لایحه تصویب شود (صحیح است)
- طرح و تصویب لایحه تأسیس بنگاه داروئی
۵ – طرح و تصویب لایحه تأسیس بنگاه داروئی
رئیس – پیشنهادی از آقای اعتبار رسیده‌است قرائت می‌شود
پیشنهاد می‌کنم گزارش لایحه وزارت بهداری مقدم بر دستورمطرح شود (صحیح است)
رئیس – گزارش کمیسیون بودجه خوانده می‌شود:
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی.
کمیسیون بودجه ماده پیشنهادی آقای نقابت راجع به لایحه تأسیس بنگاه داروئی را با حضور آقای وزیر بهداری تحت شور و مداقه قرار داده بالنتیجه ماده زیر بعنوان ماده سوم لایحه مزبور تصویب رسیده اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
ماده سوم – منافع فروش دارو با مخارج اداری بنگاه داروئی در هیچ مورد نباید از صدی بیست تجاوز کند.
رئیس -آقای طهرانچی.
طهرانچی – بنده در این قسمت عرضی ندارم می‌خواستم استدعا کنم که لایحه نظام وظیفه مطرح شود حالا که نشد.
رئیس – آقای طباطبائی.
طباطبائی – عرضی ندارم.
رئیس – آقای افشار.
افشار – استدعا دارم توجه بفرمائید. بنده با این لایحه کاملا موافقم ولی یک سئوالی می‌خواستم بکنم و آن اینست. عرض کنم وزارت پیشه و هنر و تجارت یک مقدار پارچه ابریشمی در کارخانه‌ها تهیه می‌کند و می‌آورد اینجا البته به بعضی اشخاص می‌دهد و می‌فروشند ولی این پارچه‌ها را آن اشخاص به سه برابر قیمتی که از وزارت پیشه و هنر خریده‌اند این اشخاص غیر مسلمان یعنی محتکرین می‌فروشند و این اشخاص این اجناس را احتکار می‌کنند و یک جنسی را که متری پنج تومان مثلاً خریده‌اند امروز متری پانزده تومان یعنی صدو پنجاه ریال کمتر نمی‌دهند و استفاده‌های نامشروع می‌برند و این استفاده‌ها توی جیب مردم غیر مستحق می‌رود و بنده خواستم از موقع استفاده کنم و به جناب آقای رئیس الوزراء که این جا تشریف دارند و سایر آقایان این مطلب را تذکر بدهم که چیزهائی که در انحصار دولت است این را بوسائلی بفروشند و شرایطی در فروش قرار بدهند که خریداران نتوانند استفاده بیمورد بکنند و استفاده حقیقی توی حبیب این تجار بی انصاف و اشخاصی که خون این ملت را می‌مکند بروند و استدعا می‌کنم آقای نخست وزیر در قسمت پارچه‌های چالوس و چیزهای دیگری که در کارخانجات دولتی تهیه می‌شود و این توجه را بفرمائید و در قسمت دارو هم می‌خواستم عرض کنم که این داروها را طوری توزیع کنند و بوسائلی در دسترس مصرف کنندگان بگذارند که در این مورد هم محتکرین از این داروها استفاده نامشروع نبرند مثل انسولین و دواهای دیگر نشود که صدی صد و صدی دویست ترقی داده‌اند و نمیدانم آقای وزیر بهداری در این قسمت چه جوابی خواهند داد و چه نقشه‌ای برای فروش این داروها در نظر دارند که موجب تأمین نظر بنده بشود. بنده را از آن نظر خودشان مستحضر فرمایند.
وزیر بهداری (آقای اردلان) – در قسمت اصل لایحه که تصویب شده بنده دیگر توضیحات زیادی درش نمی‌دهم فقط جواب آقا را عرض بکنم. نظر دولت این است که ابتدا مقدار زیادی دارو وارد کشور بشود و ورود آن داروی زیاد خودش موجب یک تسهیلاتی در قسمت دارو خواهد شد که اگر الآن یک کسی احتکاری کرده باشد و ما دسترس بآن نداریم (اگر بآنها دسترس داشته باشیم که آنها را می‌گیریم و مجازات هم می‌کنیم) ولی چون مملکت وسیع است نمی‌شود کاملا اطلاع پیدا کرد ولی این سوء ظن را داریم که احتکاراتی در بین هست ولی وقتی که ما یک مقدار زیادی دوا وارد کردیم دیگر برای کسی مورد استفاده نخواهد بودکه دواهای موجودی خودش را قایم کند برای این که می‌بیند از همان نوع دوا موجود است و ناچار است که دواهای خود را بفروشد و وقتی که ما مقدار زیادی دوا داشتیم طبعاً این محظور رفع خواهد بود و در قسمت تقسیم و فروش آنهم که فرمودند البته طوری در نظر گرفته می‌شود که اعمال نظری آن را طوری تقسیم خواهیم کرد که بوسائل زیاد در دسترس مردم واقع شود و قیمت را هم ثابت می‌کنیم و فقط صدی چند برای دکاندار و فروشنده می‌گذاریم و حالا بنده البته جزئیاتش را عرض نمی‌کنم و ذهن بنده حاضر نیست که جزئیات را عرض کنم و آقایان هم البته هر نظری بما می‌گویند و عمل می‌کنیم.
رئیس - آقای دکتر طاهری.
دکتر طاهری - موافقم. مخالفی نیست.
رئیس – آقای نقابت.
نقابت – بنده یک سئوالی از آقای وزیر بهداری داشتم (آقای صفوی – اجازه بدهید بنده سئوالی از آقای وزیر داشتم توجه بفرمائید) عرض کنم عبارتی که اصلاح شده این است که نوشته‌است منافع فروش دارو و مخارج آن در هیچ مورد زائد بر صدی ده بود حالا صدی بیست کرده‌اند آن اشکالی ندارد چون دوا فروختن البته یک خرج زیادتری دارد ولی عبارت پیشنهاد بنده این بود که بنگاه داروئی کشور حق ندارد زائد بر صدی ده (که حالا صدی بیست شده)از فروش استفاده نماید و هزینه اداری هم زیاده بر صدی ده منافع نخواهد بود و بنظر بنده آن عبارت جامع تر بود حالا اگر توضیحی بدهند که معلوم شود علت علاقه باین عبارت دومی که نوشته‌اند منافع فروش و مخارج زائد بر صدی بیست در هیچ مورد نخواهد بود چیست و مقصود چه بوده‌است؟.
وزیر بهداری - این ترتیبی که نوشته‌است برای این است که یک قدری دست آن بنگاه باز شد و در کمیسیون هم در این خصوص توضیح داده شد باز هم عرض می‌کنم که اگر ما یک محدودیتهائی قائل شویم دچار اشکال خواهیم شد من باب مثال عرض می‌کنم توجه بفرمایند. سفارش داده می‌شود و پولی فرستاده می‌شود برای خرید دارو و یک داروئی خریده می‌شود و وارد می‌شود البته یک مخارجی هم از نظر حمل و نقل و غیره بآن تعلق می‌گیرد و احتیاج داریم که این دارو را فوراً مصرف کنیم هنوز هم اطلاع کافی نکرده‌ایم که خرج خرید و کرایه و کرایه کشتی و مخارج کمیسیون نسبت باین دارو چه مبلغی است اگر می‌خواستیم منافع را محدود کنیم به یک حد معینی آنوقت مجبور بودیم که این دارو را نگاه داریم تا تمام این مخارج صورت قطعیش برسد و خلاف قانون هم که نمی‌توانستیم رفتار کنیم آنوقت همان قضیه نوشداروی بعد از مرگ است این بود که باین ترتیب در نظر گرفته شد که از صدی بیست تجاوز کند آنوقت اداره داروئی خودش در نظر می‌گیرد هر طور که مقتضی باشد صدی ده صدی پانزده منافعش بیشتر نباشد و این مقدار هم از راه احتیاط است و شاید هیچوقت بصدی بیست نرسد در خاتمه عرایضم باز هم استدعا می‌کنم آقایان موافقت کنند رأی گرفته شود.
بعضی از نمایندگان – رأی رای.
رئیس – آقای امیر تیمور.
امیر تیمور – وقتی که این ماده در کمیسیون مطرح بود آقای نقابت تشریف نداشتند و اجازه بفرمائید که بنده یک توضیح بیشتری خدمتشان عرض کنم. بطوریکه آقای وزیر بهداری توضیح فرمودند و در کمیسیون هم توضیح دادند دولت بهیچوجه من الوجوه از این وارد کردن دارو و فروش آن قصد انتقاع و استفاده ندارد و مقصود دولت این است که این دارو بهر قیمتی که برای او تمام می‌شود برای استفاده عموم و در دسترس عامه بگذارد و البته این دارو برای مخارج بیمه و برای حق العمل و کمیسیون یک مخارجی بر می‌دارد که دولت نمی‌تواند قبلاً آنها را تعیین کند و برای اینکه دست دولت باز باشد باین ترتیب این ماده سوم تنظیم شد ممکن است این خرج صدی پنج باشد صدی ده باشد در نظر گرفته شد که تا صدی بیست حق دارند علاوه بر قیمت دارو بفروش برسانند که منافع آن از صدی بیست با مخارج حمل و چیزهای دیگر تجاوز نکند و این مانع از این نخواهد بود که فرضاُ صدی یک هم باشد و دولت بما اطمینان داد که هیچ قصد انتفاع در این کار ندارد و منافع هم انشاء الله از صدی یک و صدی دو تجاوز نکند.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – موافقین با ماده سوم برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. رأی گرفته می‌شود به مجموع مواد لایحه آقایانیکه موافقت دارند ورقه سفید می‌دهند.
(اخذ آرا بعمل آمده هشتاد و پنج ورقه سفید شماره شد)
رئیس - عده حاضر در موقع اعلام رأی ۸۹ با کثریت ۸۵ رأی تصویب شد.
- طرح لایحه واگذاری دوازده هواپیما به وزارت پست و تلگراف و تصویب آن
(۶ – طرح لایحه واگذاری دوازده هواپیما به وزارت پست و تلگراف و تصویب آن)
وزیر پست و تلگراف – بنده می‌خواستم استدعا کنم لایحه راجع بخرید طیارات که در جلسه قبل مطرح بود بقیه آن حالا مطرح شود (صحیح است) و اگر آقایان اجازه می‌فرمایند بنده می‌خواهم قبلاُراجع به خرید این طیارات و باشگاه هواپیمائی توضیحاتی بدهم و شاید این توضیحات موجب شود که این دو موضوع که با هم متمایز است حل شود در جلسه گذشته آقای معدل بیاناتی فرمودند و ضمناُ اظهار داشتند که ممکن است وزارت پست و تلگراف بدون پرداخت بها این طیارات را از باشگاه هواپیمائی بگیرد و بنده عرض کردم تا باشگاهی وجود دارد ما نمی‌توانیم بدون عنوان خرید این طیارات را بگیریم ممکن است باشگاه ترتیبی بدهد که طیارات خودش را بدون قیمت تحویل وزارت پست و تلگراف بدهد و نسبت به بقیه طیارات هم تصمیمی بگیرد بنده شخصاُ در این موضوع نمی‌توانم وارد شوم برای اینکه از صلاحبت بنده خارج است ولی می‌توانم عرض کنم اگر این لایحه بهمین ترتیب که پیشنهاد شده‌است بگذرد چه برای آقایانیکه طرفدار ابقاء باشگاه هستند و چه آقایانیکه طرفدار انحلال باشگاه هستند فرقی نمی‌کند برای اینکه ما فعلا قیمت این طیارات را نمی‌پردازیم تعهد می‌کنیم که در بودجه ۱۳۲۲ خودمان قیمت این طیارات منظور و پیش بینی کنیم که پس از تصویب بودجه بپردازیم و بودجه ۱۳۲۲ را هم میدانیم که قبل از سه چهار ماه دیگر نخواهد گذشت و در این فاصله و مدت ما وقت داریم که راجع بامر باشگاه یک مطالعاتی بکنیم و تصمیم قطعی در این مورد گرفته شود. فعلاُ آقایانیکه مخالف هستند با بودن باشگاه اطمینان دارند که ما حالا پول نمی‌دهیم و آنهائیکه موافقند با بودن باشگاه میدانند که ما نمی‌توانیم بزور دارائی باشگاه را ضبط کنیم و تا هئیت مدیره و مجمع عمومی موافقت نکند البته ما نمی‌توانیم این طیارات را بدون قیمت ببریم ممکن است بعد از انکه مجمع عمومی تشکیل شد و هئیت مدیره باشگاه رأی بدهند که این طیارات بدون قیمت داده شود و فعلاُ تا این کار نشده‌است بنده می‌خواستم تقاضای جلسه گذشته خودم را تجدید کنم و استدعا کنم از آقایان موضوع باشگاه را داخل این کار نفرمایند و ضمناُ اگر راجع به باشگاه نظریاتی باشد ممکن است که دولت را مأمور کنند در اطراف این موضوع با باشگاه و وزارت پست و تلگراف مطالعاتی کنند و بعد نتیجه را بعرض مجلس شورای ملی برسانند.
رئیس – آقای طباطبائی.
طباطبائی - عرض کنم که این لایحه اگر تصویب شود دیگر مجالی برای مجلس نیست که دوباره موضوع باشگاه در اینجا مطرح شود (اجازه بدهید من حرفم را بزنم. عرض کنم موضوع باشگاه یکی دو مرتبه اینجا مورد مذاکره و توجه قرار گرفت و همانطور که خود آقا هم اشاره کردند یک عده‌ای هستند که اصلاُ منکر بقای این نوع مؤسسات هستند یک باشگاهی زمان سابق تشکیل شد بصرف زور از مردم یک پولهائی را گرفتند مطلب بنظر بنده ساده و فارسی است که کسی اولاُ از روی میل بآنجا پولی نپرداخته‌است و بعلاوه این پول همه اش مال مردم است و چون حالا کسی بآنجا چیزی نمی‌پردازد خود باشگاه این پولها را تحلیل می‌برد و این خودش بهترین دلیل ضرر و ماندن یک همچو مؤسسه و باشگاهی است و اگر بخواهیم از لحاظ عدالت و انصاف هم وارد شویم اولاًاین باشگاه باید پول مردم را پس بدهد و عاملین این باشگاه را هم باید تحویل مدعی العموم بدهند که بر خلاف حق و بر خلاف قانون یک پولهائی از مردم گرفته شده فعلاً از این یکی چون عملی نیست صرفنظر می‌کنیم ولی پول مردم را باید پس بدهند و خود دولت باید متوجه این امر باشد که این پولی را که باشگاه گرفته باقیمانده اش را صرف سازمان اداری خودش نکند آقا هر ماهی که بآخر می‌رسد این باشگاه مبالغی از این پول موجود صرف مخارج اداری خودش می‌کند و بودجه هم که ندارد محل عایدی هم که ندارد برای اینکه کسی پولی بآنجا نمی‌دهد و این عمل موجب می‌شود که خودش خودش را تحلیل می‌برد بنده از قراری که شنیده‌ام بیست و چهار طیاره در آنجا هست و این ۲۴ طیاره برای تحریک غرور ملی ما بدرد نمی‌خورد (روحی - آقا بنده اخطار دارم) آقا بگذار من صحبت کنم بنشین سر جای خودت این ۲۴ طیاره کاغذی غرور ملی ما را تحریک نمی‌کند و دیگر کسی پول نمی‌دهد که این باشگاه باقی بماند و خرج خود کند این بیست و چهار طیاره را وزارت پست و تلگراف بگیرد و صرفاُ بمصرف مواصلات عمومی یعنی پست این را مصرف کنند اگر پولی هم در آنجا صرف همین طیارات و نگاهداری این طیارات بکنند شما باید یک لایحه بیاورید بمجلس شورای ملی و یک مبلغی اعتبار بخواهید برای نگاهداری این سرویس هوائی و ما نمی‌توانیم ضمن تصویب این لایحه صورت قانونی به یک مؤسسه زورگوی آثار سابق بدهیم و ضمناً تصدیق کنیم که این یک عمل مشروعی بوده‌است یعنی یک عمل قانونی است ما که نمی‌توانیم این کار را بکنیم.
وزیر پست و تلگراف - این فرمایشاتی که آقایان فرمودند باید متوجه باشند که فعلاً یک باشگاهی وجود دارد و وزارت پست و تلگراف هم نمی‌تواند بدون موافقت هئیت مدیره باشگاه این طیاره‌ها را بگیرد و رأی مجلس هم نمی‌تواند بصرف اظهار نظر در این موضوع این باشگاه را منحل کند و این طیارات را بگیرد این یک لایحه قانونی می‌خواهد که به مجلس بیاید و راه قانونیش این است که خود مجمع تشکیل شود و تکلیف این باشگاه را معین کند و البته وزارت پست و تلگراف هم نمی‌تواند بزور این طیاره‌ها را صاحب شوند اگر بزور باشد البته مال بنده را هم می‌شود صاحب شد ولی این قانونی نیست بهمین جهة بود که عرض کردم مجلس عجالتاً این موضوع را تصویب بفرمایند تا بعد برای باشگاه هم یک راه حلی پیدا شود بنابراین استدعا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند و رأی بدهند.
رئیس - آقای مخبر فرهمند.
مخبر فرهمند - بنده راجع به باشگاه هواپیمائی عرض نمی‌کنم که این پولی که گرفته شده بزور گرفته‌اند البته همه برضا و رغبت داده‌اند حتی زنها و بچه‌ها و دانش آموزان و رعیت و کارگر خدا کند که این طور باشد اینکه آقای وزیر پست و تلگراف فرمودند این مذاکرات تأثیری در این لایحه ندارد در این طور موارد است که یک راه نمائیهائی نمایندگان بدولت می‌توانند بکنند این از نظر راهنمائی است بنده عرض می‌کنم اگر باشگاه هواپیمائی را بآن نیت و صورتی که در نظر گرفته بودند توسعه بدهند موفق می‌شدند و منظور حاصل می‌شد دیگر محتاج به مذاکره نبود اما چون منظور حاصل نشد دیگر چه نتیجه دارد جز اینکه یک اسم بی مسمائی و یک سرمایه گزافی مال افراد جمع شده‌است آنجا نتیجه و حاصل او چیست؟ بالاخره اسم او را هر چه بگذارید بنگاه اسمش را بگذارید یا شرکت هر چه می‌خواهید اسمش را بگذارید و باید دید نتیجه و حاصلش چیست فایده اش چیست (بعضی از نمایندگان – هیچ) بنده که یکی از افراد این کشور هستم و کمک کردم و برغبت هم کمک کردم تا بحال یک بیلان و یک گزارش جامعی از این بنگاه ندیدم (یکی از نمایندگان - هر ساله صورت می‌دهند) بسیار خوب فرضاً در یک روزنامه یک رقم خرج و دخلی نوشته شد اینکه کافی نیست باید نتیجه را در نظر گرفت از وقتی که عملیات خرید طیاره متوقف شد آن سرمایه را بچه کاری انداخته‌اند آیا بکارهای دیگر زده‌اند در یک بانکی هست و منفعت می‌دهد؟ بهر حال بنده عقیده‌ام این است که در یک همچو که کارمندان دولت مستحق کمک و مساعدت هستند و دولت هم پی محل می‌گردد که از چه محلی کمک به اینها بکند این پولی را که از سایر مردم یکمرتبه گرفته‌اند و از مستخدمین دولت بطور ماهیانه گرفته‌اند و هنوز هم شاید بگیرند این را بر گردانند بخود آنها یعنی یا بعنوان کمک بآنها بدهند یا اینکه با سرمایه نقدی و موجودی شرکت خوارباری تأسیس کنند که جنس ارزان بخرند و بکارمندان دولت به قیمت ارزان بفروشند (صحیح) بنده نمیدانم که سرمایه چقدر است هر قدر هست خواربار بخرند و به قیمت خرید به مستخدمین دولت بفروشند تا ببینیم بعد چه می‌شود از این عمل هم خدا راضی است و هم بندگان خدا و هم خوب کرده‌اند این یک موضوع و موضوع دیگری که بنده می‌خواستم عرض کنم و توجه آقای وزیر پست و تلگراف را جلب کنم موضوع کارمندان وزارت پست و تلگراف است البته آقای وزیر پست و تلگراف چون تازه تشریف آورده‌اند باین وزارتخانه از وضعیت معیشت آنها شاید کاملاً مستحضر نباشند بنده می‌خواستم تمنا کنم که توجه بیشتری بفرمایند چون این وزارتخانه ایست که وزارت ارتباط است که در هر کشور یکی از قوای مهم آن قوه ارتباط است یعنی پست و تلگراف و تلفن و حمل و نقل که اگر ارتباط نباشد آن کشور روح ندارد الآن در این کشور حتی شبها که ما در بستر استراحت خوابیده‌ایم کارمند تلگراف و پست تا صبح باید بیداری کشیده و کار بکند آنوقت به پرونده آنها که نگاه می‌کنید و سابقه خدمتشان را نگاه می‌کنید سی سال چهل سال پنجاه سال سابقه خدمت دارند که اغلب رقم شان مساوی با سنوات خدمتشان است با افزایش اخیر حد وسط حقوق در حدود صد تومان یا صدو پنجاه تومان شده‌است در صورتیکه حقوق یکنفر شوفر دویست سیصد تومان است و یکدسته هم هستند از این کارمندان فنی بعنوان کنتراتی و اینها چندین سال سابقه خدمت دارند و از همان اشخاصی هستند که تا صبح کار می‌کنند اینها از حقوق و قانون استخدام محروم مانده‌اند یعنی یک حقوق کمی بطور کنترات می‌گیرند یک قانونی بمجلس آمد که می‌تواند اینها تا رتبه چهار ترقی کنند یعنی از مزایای آن قانون فقط تا رتبه چهار می‌توانند استفاده کنند و حال آنکه یکنفر شوفر هر ماهی سیصد تومان چهارصد تومان حقوق می‌گیرد آنوقت یک تلگرافچی ماهی صد تومان الی صدو پنجاه تومان حقوق می‌گیرد چون با کنتراتی است یا از آن قانون استفاده می‌کند در هر حال حقوقش در همین حدود است بنده می‌خواستم تمنی کنم در این قسمت هم توجهی بفرمایند و قبلاً هم گویا یک لایحه تهیه شده‌است برای این عده از آقایان که بمجلس بیاید و اینها هم از قانون استخدام بهره مند شوند و همینطور بعضی تذکرات دیگر هست که برای اینکه وقت مجلس را نگیرم در خارج به آقای وزیر توضیح می‌دهم و وقت مجلس را نمی‌گیرم.
وزیر پست و تلگراف - عرض بنده مختصر است مطلبی که راجع بمستخدمین پست و تلگراف فرمودید گمان می‌کنم که یک نکته ایست که محل توجه دولت بوده و هست که این یگانه وزارتخانه ایست که حقوقشان از همه جا کمتر است اغلب این آقایان مستخدمینی هستند که درسی سال قبل که تمرکز عایدات نبود تنها وزارتخانه بود که عوائد داشت و اعضای آن وزارتخانه حقوق نقد می‌گرفتند و چون حقوقشان نقد بود بحقوق جزئی قناعت می‌کردند برای اینکه در سر موقع حقوق بگیرند آن ترتیب سابق از بین رفت و حقوق مستخدمین این وزارتخانه بهمین وضعیت باقی مانده‌است در صورتیکه همه زحمت کش هستند و اما راجع به آن قسمت کنتراتی لایحه اینها تهیه شده‌است و انشاء الله تا چند روز دیگر تقدیم شود.
رئیس - پیشنهادات قرائت می‌شود
پیشنهاد آقای معدل
دولت مکلف است باشگاه هواپیمائی را زیر نظر گرفته نظریه خود را نسبت بآتیه آن قبل از تمام شدن فروردین ماه آتیه بمجلس شورای ملی تقدیم نماید
معدل – بطوریکه آقای وزیر پست و تلگراف فرمودند اگر چنانچه به این لایحه ما رأی ندهیم کار وزارت پست و تلگراف لنک می‌ماند و توجهی هم که خود آقایان راجع به وضعیت پست و تلگراف دارند بتعویق می‌افتد و از طرفی هم دیده می‌شود که آقایان میل دارند که تکلیف باشگاه هوائی معلوم شود برای رفع نگرانی این عده بنده این پیشنهاد را کردم که الان ما این را رأی بدهیم و هم دولت مکلف باشد که باشگاه هوائی را زیر نظر بگیرد و استحضار از وضعیت آنجا حاصل کند و با نظر هئیت مدیره آنجا آن نظریه را بصورت یک لایحه قانونی بمجلس پیشنهاد کند و تکلیف این کار را معلوم کند
اعتبار مخبر کمیسیون - عرض می‌کنم اصل قضیه این است معامله وزارت پست و تلگراف می‌خواهد با باشگاه هواپیمائی بکند از این جهة وزارت پست و تلگراف این اعتبار را تقاضا می‌کند اگر باشگاه بدون این تصویب قبول می‌کرد اصلاً محتاج نبودکه بمجلس بیاید این است که وزارت پست و تلگراف تقاضاکرده‌است که دربودجه سال ۱۳۲۲پول این هواپیماها را پیش بینی کند که بتواند این معامله را بکند و ممکن بود دولت خودش این مبلغ را برای پول آن هواپیماها در بودجه بگذارد و این معامله را بکند و ممکن بود که با یک کمپانی دیگری بکند و این صحبتها هم این جا پیدا نمی‌شد ولی البته باشگاه هواپیمائی یک بنگاهی است که دارای یک اساسنامه ایست بالاخره یک مجمع عمومی دارد مجلس شورای ملی قبل از اینکه کسب نظر از آنها بکند و بفهمد که فکر مجمع عمومی چه‌است (چون غالب آقایان در آنجا شرکت دارند) اینطور تصمیم گرفتن بنظر بنده صلاح نیست مجمع عمومی مطابق اساسنامه در بیستم فروردین تشکیل می‌شود و دولت هم از نظریات آقایان مسبوق است و بنده هم قطع دارم که نظر آقایان تأمین خواهد شد و باشگاه هم که واقعاً آثاری ندارد و نمی‌تواند بالاخره یک زمینه برای وسعت و توسعه خود فراهم کند نگاه داری آن بنظر بنده هم لزومی ندارد و خود مجمع عمومی هم بنده یقین دارم که این نظریه را اتخاذ خواهد کرد بنده معتقدم که یک کاری را خارج از رویه خودش نکنیم و بگذاریم سی چهل روز دیگر بیشتر باقی نیست مجمع عمومی این کار تشکیل می‌شود و تکلیف معلوم می‌شود بنا براین خوبست این پیشنهاد را پس بگیرید (روحی - ایراد هم وارد نیست بنده اخطار دارم – بعضی از نمایندگان ایشان مخبر هستند) صدای زنگ رئیس – آقا بدون اجازه حرف نزنید)
ملک مدنی – اجازه بفرمائید بنده عضو کمیسیون بودجه هستم بنام مخالف باید جوابش را بدهم
رئیس - بفرمائید
ملک مدنی - عرض می‌کنم در موضوع باشگاه هواپیمائی یک مذاکراتی شد چون ما چند نفر هستیم که در این باشگاه عضویت داریم یکی آقای بیات هستند و یکی آقای مسعودی مدیر روزنامه اطلاعات است و یکی آقای افخمی است و یکی هم بنده هستم این است که برای رفع این سوءتفاهمات می‌خواستم که یک توضیحاتی اینجا بدهم و دو دفعه هم اجازه خواستم اجازه ندادند آقای رئیس بهر حال این باشگاه یکی از کارهای خوب دوره گذشته بوده که شده‌است بنده چون آقای طباطبائی را به افکارشان معتقد هستم که مرد روشن فکری هستند می‌خواستم این توضیحات را برای ایشان بدهم که اگر یک آثار خوبی هم از دوره گذشته برای کشور واقع شده‌است ما نباید اینها را محو و نابود کنیم مصلحت کشور یک چیزی است که هم جنابعالی و هم بنده و هم آقای روحی موافقیم که مصلحت کشور مقدم بر همه چیز است آقا پول این باشگاه هواپیمائی مال آحاد و افراد این کشور است بهیچوجه من الوجه مجلس شورای ملی صلاحیت اینکه یعنی تکلیف برای پول مردم معین کند ندارد این یک مطلب مسلمی است (همهمه نمایندگان - انوار اینطور نیست آقا یعنی چه) آقا ما همه پول داده‌ایم یک باشگاهی در نتیجه پول یک جماعتی از ضعیف و قوی بوجود آمده‌است یک اساسنامه نوشته شده‌است و اساسنامه آن را به ثبت داده‌اند و شخصیت حقوقی برای او قائل شده‌اند چندین دفعه هم مجمع عمومی این باشگاه تشکیل شده و گزارش و بیلانش را داده‌است این یک مطلبی است در جای خودش اگر هم باید باشگاه هواپیمائی منحل شود مجمع عمومی که تشکیل می‌شود آنجا باید اعلام انحلال او را بدهند و بعد بروند دنبال دارائی که باشگاه دارد و پولی که متعلق به آحاد و افراد مردم است این را باید بچه مصرف رساند این مطلب واضح و مسلم اما آمدیم در اصل وجود باشگاه که بنده می‌خواستم عرض کنم آقایان شاید فراموش فرموده باشند که در اول جنگ گذشته ما اشخاصی بودیم که در آن روزها دیدیم که اتومبیل در مملکت ما کم بودو شوفر اساساً کم بود وقتی که جنگ تمام شد یکدفعه اتومبیل وارد مملکت ماشد وشوفرهای بی اطلاع ملیونهاضرر به اتومبیل‌ها از نظر عدم اطلاع وارد کردند مسئله هواپیمائی هم بعد از جنگ حالت همین اتومبیل‌ها را پیدا خواهد کرد ما خوشبختانه مملکت ما هم مملکتی بوده‌است که همیشه زنده بوده و همیشه در امور دنیا شرکت داشته و خواهد داشت باشگاه هواپیمائی آمده‌است مدرسه خلبانی تشکیل داده‌است و الان هم مدرسه تشکیل است و شاگردانی مشغول تحصیل هستند اگر در اثر جنگ و پیش آمدهای اخیر امروزه متوقف شده دلیل این نست که ما این مؤسسه را خراب کنیم و از بین ببریم این یک مطلبی است که به نظر بنده قابل توجه و قابل رسیدگی است (صحیح است) اما اینکه آقای مخبر فرهمند فرمودند که دارائی این جا را چه کار کرده‌اند الان یک ملیون پول این باشگاه توی بانک ملی گذارده شده‌است و صدی چهار منافعش را دارند می‌گیرند مگر هئیت مدیره باشگاه مردمانی بوده‌اند که علاقه نداشته‌اند؟! اینها یک اشخاصی بوده‌اند که بدون حقوق صرف وقت کرده‌اند و یک مؤسسه را بوجود آورده‌اند و مخارج اداری این باشگاه هم فوق العاده کم است و الان هم اشخاصی هستند که در سال جاری هم پرداخته‌اند یک مؤسسه را نباید در نتیجه توجه نکردن منحل کرد و از بین برد که اگر دو ماه دیگر شش ماه دیگر جنگ تمام شد و ما احتیاج بیک مؤسسه داشته باشیم دوباره بیائیم و صرف وقت کنیم و یک زیان و ضرری هم متوجه شویم بنده اعتقادم این است همینطور که فرمودند این لایحه را ما تصویب کنیم باشگاه هوائی سرمایه اش و همه چیزش بجای خودش محفوظ است و مجمع عمومی این باشگاه در فروردین تشکیل می‌شود افراد آقایان نمایندگان که پول داده‌اند و علاقه مند هستند تشریف بیاورند در آنجا آنوقت مجمع عمومی تکلیف اینجا را معلوم بکند ولی حالا بعقیده بنده صلاح نیست که ما یک مؤسسه را متزلزل کنیم و از بین ببریم
معدل - آقا پیشنهاد مال بنده‌است و باید توضیح بدهم
همهمه نمایندگان - رأی رأی
رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای معدل موافقین برخیزند (چند نفری برخاستند)تصویب نشد
پیشنهاد آقای دشتی
من پیشنهاد می‌کنم کلمه بهاء مبدل به بهای شود
دشتی - من از این اصلاح عبارتی که پیشنهاد کردم می‌خواستم استفاده کنم و دو کلمه راجع به باشگاه هواپیمائی عرض کنم اولاً بر خلاف نظر دوست و رفیق محترم خودم آقای ملک مدنی باید عرض کنم که مجلس شورای ملی کاملاً حق دارد که اعمال نظر در این باشگاه بکند برای اینکه پول این باشگاه از پول اهالی این مملکت جمع شده‌است و مجلس شورای ملی حق دارد به اینکه دیر کمیسیون بدهد و تکلیف آنرا معین کند البته اگر مؤسسه تجارتی بود مجلس شورای ملی مداخله در آن نمی‌کرد ولیکن یک مؤسسه تجارتی که نیست و همه ماها میدانیم که بچه ترتیبی این پول از مردم گرفته شده و مال عموم است و مجلس شورای ملی هم یگانه مرکز صلاحیت داری است که می‌تواند تکلیف او را معلوم کند و اما خود باشگاه ما نباید یک مسائل بدیهی و مسلمی را با یک مسائل قطعی داخل کنیم برای اینکه آن نیتی که در اول برای این باشگاه بود بسیار نیت خوبی بود و آن این بود که وجود هواپیمائی را ملی بکند و این کار بسیار خوبی بود که با آن زور و آن دولتی که آن وقت بر سر کار بود و پولی که از مردم می‌گرفتند با آن ترتیب معمؤل آن هم عیب نداشت یک پولی بزور از مردم می‌گرفتند که برای مملکت و برای مردم یک هواپیمائی ملی درست کنند و در ظرف هفت هشت ده سال پانصد ششصد نفر هواپیما برای امور تجارتی و سایر احتیاجات این مملکت تهیه کنند و بسیار نیت خوبی بود این نیت هم مثل سایر نیت‌ها که در عصر گذشته بود ابتدا خیلی خوب بود ولی بعد یک چیز مزخرفی از توی آن در آمد و این باشگاه هواپیمائی که اصلا بمرحله عمل نرسید یک چیزهائی هست اساساً که یک دولتی که واقعاً مصلح است و یک فکرهائی که در نظر دارد و می‌خواهد آن اصلاحاتی را که می‌کند آنها را بماساند و مردم را بفکر جدید خودش آشنا بکند همه آقایان ملاحظه فرمودید که این دستگاه پرورش افکار که یک فکر خوبی بود مبدل شده بود بیک چیز مضحکی که در هر روز پنجشنبه یکعده از ماها را دعوت می‌کرد یا در تجریش یا در سالن دارالفنون و بالاخره یکی از وزراء یک مطالب خیلی بی اثر و بی خاصیتی را می‌گفت که بدرد همان دوره هم نمی‌خورد و یک مشت تملق راجع به یکنفر بود حالا باشگاه هواپیمائی هم یک همچو چیزی بود چون اینطور بوده‌است یعنی ناشی از روح و اراده ملت نبوده‌است عموماً نسبت باین قسمت نظر خوبی ندارند حالا هر چه بگوئیم که مال مردم است و شخصیت حقوقی دارد و چه‌است تاثیر ندارد اینجا یک جائی است که پولی از مردم بزور گرفته‌اند حالا ما نمی‌گوئیم که این پولها را بگیرید پس بدهید ولی این را خوبست که دولت تکلیفش را معین کند این پیشنهادی که آقای معدل کردند و آقایان رأی ندادند خوب لازم نیست که الان جزء ماده بشود ولی خوبست که دولت این پول و این باشگاه را تحت نظر بگیرد و بهترین راه این است که تا اوائل فروردین یک راپرتی تهیه بکند که در سال ۱۳۲۱ چقدر مردم پول داده‌اند به باشگاه و چقدر خرج باشگاه شده‌است همین را نشان بدهند معلوم می‌شود که در تمام سال من اطمینان می‌دهم که به اندازه پنجهزار تومان هم مردم پول نداده‌اند و شاید بیست هزار تومان هم خرج باشگاه شده باشد و بهتر این است که خود وزارت پست و تلگراف که یک دستگاه پراتیک و عملی است و واقعاً محل احتیاج است سعی بکند که یک وسائل هواپیمائی در تمام مملکت دائر بکند و بهترین چیزها همین پست هوائی است که خیلی آسوده و راحت و پستها را هم با نهایت خوبی برسانند و خیلی وسیله خوبی است و این باشگاه هواپیمائی را هم منحلش بکنند حالا یا دولت بیاید از مجلس شورای ملی اجازه بگیرد این کار را بکند یا الان بکند مقصود این نیست که مجلس شورای ملی رأی بدهد و باشگاه از بین برود مقصود این است که دولت متوجه باشد و در نظر بگیرد یک چیزهائی که برای یک مقصودی درست شده‌است و از عملی نشده‌است این را نگاه ندارند (صحیح است) بالاخره دولت یک مطالعه بکند که این باشگاه در سال جاری عمل کرد چقدر داشته‌است خرجش چقدر بوده‌است و چه اثری داشته‌است یعنی چقدر آدم تربیت کرده اینها را همه معین کنند و یک راپرتی بمجلس شورای ملی بدهند که تکلیفش معین شود و اما راجع بکلمه بهاء که بنده بهای نوشته‌ام بهاء با حمزه عربی بمعنی روشنائی است و بها بدون حمزه فارسی است که بمعنی قیمت است این بهاء با حمزه را به بهای مبدل کنید مثل لغت در که باب می‌نویسند و درب می‌نویسند و معلوم نیست که این باز روی چه مأخذی است بهرحال بجای بهاء بهای بنویسید (صحیح است)
نخست وزیر - بنده وعده می‌دهم که این قضیه را مورد توجه قرار بدهم و یک گزارش مفصلی هم تهیه شود در حقیقت این قضیه روشن شود و در ضمن هم ما البته مطالعات خودمان را می‌کنیم که اساس مطلب چه باید بشود که بمجلس شورای ملی مراجعه کنیم و این قضیه مورد شور قرار گیرد و تکلیف قطعیش معلوم شود.
پیشنهاد آقای رضوی
بنده پیشنهاد می‌کنم بجای ۱۲ طیاره ۱۸ طیاره در اختیار وزارت پست و تلگراف گذاشته شود.
رضوی - عرض می‌کنم اگر دوران امر بین یک امر لازمی باشد و امر مطبوعی البته امر لازم مقدم است تمام محاسن که راجع به هواپیمای کشوری و محسنات آن گفته شد ممکن است هم باشد و صحیح هم باشد ولی برای یک مملکتی که احتیاجات اولیه اش را ندارد بنده تصور می‌کنم که از تمام جاها باید کسر شود و آن احتیاجات اولیه را درست کرد وضعیت پست که عرض کردم یکی از نمایندگان ما در سی سال قبل افتخار کرده‌است که ما استفاده که از مشروطه خودمان کرده‌ایم توانسته‌ایم که یک پست آبرومندی برای خودمان تهیه کنیم در آن وقت برای ایران بوده‌است و امروز با وجود اینکه تمام دنیا دارای وسائل سریع السیری هستند برای مملکت ما خیلی مضحک است که از شیراز تا تهران بیست و شش روز طول بکشد تا یک کاغذ پستی برسد و برای این قسمت دائماً باید از تمام کارها کسر کرد و صرفه جوئی کرد و بمصرف این محل رسانید و از همین جهة بود که صحبت شد که در این باب تسهیل کامل بعمل آید و فوراً تصویب شود و وضعیت پست مرتب شود و چون بنده مقصودم این بود که لایحه زودتر تصویب شود این پیشنهاد را کردم و حالا مسترد می‌دارم. پیشنهاد آقای منشور
بنده پیشنهاد می‌کنم امور باشگاه هوائی به هئیت تصفیه محول شود.
منشور - عرض می‌کنم آقای طباطبائی یک بیاناتی فرمودند و نظرشان این بود که موضوع واگذار شود بمدعی العموم برای رسیدگی آقایان مستحضر هستند در قانون تجارت موادی است برای انحلال شرکتها که اگر یک شرکتی تشکیل شود و نتواند مقاصد خودش را انجام دهد برای این موارد یک هئیت تصفیه در وزارت دادگستری تعیین شده‌است که باین کار رسیدگی می‌کنند (مجد ضیائی - ورشکسته که نیست) بنظر بنده اگر آقایان موافقت میفرمائید و اگر می‌خواهید از مخارج کاسته شود و عوائدی که جمع شده‌است از بین نرود بهتر این است که این موضوع را بنظر هئیت تصفیه بگذارید برای اینکه در این هئیت هم محاسب هست و هم منشی و تمام لوازم کارش مهیا است و خرجی ندارد و این پول هم که تحت نظر آن هئیت قرار خواهد گرفت و موضوع دیگری را که بنده می‌خواستم عرض کنم در تعقیب بیانات آقای وزیر پست و تلگراف بود که فرمودند اعم از اینکه این پول از طرف مجلس شورای ملی تصویب بشود یا خیر ما وجه نخواهیم پرداخت بنده این قسمت را خیلی قبول ندارم.
وزیر پست و تلگراف - بنده همچو عرضی نکردم. بنده همچو اظهاری نکردم. اینموضوع سوءتفاهم شده …
یکی از نمایندگان - بعد از خاتمه اظهارات ناطق بفرمائید.
وزیر پست و تلگراف - در روزنامه‌ها هم نوشته شده ولی بنده همچو اظهاری نکرده‌ام. چون یک نسبتی داده شده‌است به بنده باید تکذیب کنم.
منشور - خوب بعد بفرمائید
وزیر پست و تلگراف - بنده همچو اظهاری نکرده‌ام و مطابق نظامنامه حق دارم توضیح بدهم و تکذیب کنم ….
منشور - خوب بعد بفرمائید بگذارید عرایض بنده تمام شود آنوقت ….
رئیس - خوب. آقای منشور کوتاه کنید.
منشور - چشم تمام شد. البته برای حفظ آبروی دولت وبرای اطمینان اشخاص بایستی البته این پول پرداخته شود وبعد از آن هم البته باید تکلیف این باشگاه معلوم بشود.
نبیل سمیعی - آقا ماده ۶۳
وزیر پست و تلگراف - اجازه میفرمائید؟ چون مکرر صحبت شد در این باب در جرائد هم دیدم نوشته‌اند خواستم توضیح بدهم امروز هم توضیح دادم علت این که به آقایان عرض کردم نگران نباشند این بود که چون بودجه سال ۱۳۲۲ زودتر از سه چهار ماه نمی‌گذرد و طول می‌کشد تا بگذرد و و فعلاً هم ما پولی نداریم که بباشگاه بدهیم تا بودجه تصویب شود و شما وقت دارید که در ظرف این مدت تکلیف باشگاه را معلوم کنید اگر اموالش را بما واگذار کرد ما پول نمی‌دهیم اگر اینطور نشد خوب البته طبق رأی مجلس شورای ملی از بودجه سال ۱۳۲۲ پرداخته خواهد شد (صحیح است) و اینقدر بنده میدانم که امضای دولت معتبر است و باید رعایت شود و محترم شمرده شود (صحیح است)
رئیس - آقای بیات
بیات - یک عده اشخاص از راه خدمت به مملکت در یک اموراتی شرکت می‌کنند و آنوقت در یک مواقعی واقعاً یک طوری صحبت می‌شود که اصولاً اگر هر کس هم در یک جائی بخواهد خدمت بکند دیگر رغبت نمی‌کند اینجا یک مؤسسه تشکیل شد یک بنگاهی تشکیل شد یک اساسنامه نوشته شد مجمع عمومی تشکیل شد وضعیات منظمی دارد حالا اگر آقایان در مجمع عمومی حاضر نشده‌اند و اطلاعی ندارند گناهی باین اشخاص نیست که در مجلس شورای ملی بجای پاداش این قبیل اظهارات بشود که البته نسبت به آن اشخاص که در آنجا خدمت می‌کنند و خدمت کرده‌اند (بدون پاداش) خیلی ناگوار است که بدون حقوق و بدون همه چیز حاضر شده‌اند یک خدمات ملی را انجام دهند حالا هم عوض حق الزحمه و پاداش باید فحش بشنوند این پاداشش بود. اصلاً آقای منشور نمیدانم پیشنهادشان روی چه اصلی بود که می‌گویند برود بهئیت منصفه. مگر ورشکسته‌است که برود بهئیت منصفه؟ من از این قضایا سر در نمی‌آورم.
یکی از نمایندگان - پس گرفتند.
بیات - خوب پس گرفتند. بنده عرضی ندارم.
رئیس - پیشنهاد آقای طباطبائی خوانده می‌شود:
روحی - پس پیشنهاد بنده چه شد؟
طوسی - پیشنهاد جنابعالی ماده الحاقیه‌است. بعداً باید خوانده شود. پیشنهاد آقای طباطبائی:
دولت مکلف است باشگاه هواپیمائی را منحل و عملیات سابق او را تحت نظر دادستان تعقیب و نتیجه را باطلاع مجلس شورای ملی برساند.
طباطبائی - عرض کنم اگر چه قولی که آقای رئیس - الوزرا ء دادند کافی بود. فعلاً هم عرض مفصلی ندارم و این پیشنهاد را هم بنده قبلاً کرده بودم و بیشتر نظر بنده این بود که چون نظریاتی راجع بباشگاه از طرف عموم هست بنده نظرم این بود که مدعی العموم تمام عملیات گذشته این باشگاه را تحت نظر بگیرد و رسیدگی کند و گزارش بدهد حالا که آقای نخست وزیر این وعده را فرمودند من پیشنهاد را مسترد می‌کنم و امیدوارم هر چه زودتر در این باب گزارشی بمجلسی شورای ملی بدهند.
رئیس - پیشنهاد آقای مسعودی
بنده پیشنهاد می‌کنم جمله اول ماده واحده بقرار ذیل اصلاح شود: ماده واحده:وزارت پست و تلگراف و تلفن مکلف است الی آخر
مسعودی - بنده اجازه خواسته بودم که قبلا عرایضی بکنم مجال نشد حالا این پیشنهاد را کردم که توضیحاتی در این باب بدهم چون یک اطلاعاتی هم بنده در اینخصوص دارم. آقایان اولاً تصور نفرمایند که باشگاه ارتباط و بستگی با دولت دارد اینطور نیست و هیچ بستگی با دولت ندارد و این پولی که از روز اول در این باشگاه جمع آوری شده‌است مال مردم و مال ملت بوده‌است بالاخره هر کس پولی می‌دهد بآنجا و یا پولی داده‌است اگر بنا باشد تصمیمی راجع بآن گرفته شود باید با جلب نظر همان مردم و مجمع عمومی آنجا که نماینده آن مردم هستند و عضویت آنجا را دارند آن تصمیم گرفته شود، هر تصمیمی که باشد. این جا یک مجمع عمومی دارد یک هئیت مدیره دارد یک هئیت بازرسی دارد یک کمیسیون مالی دارد همه با نهایت صمیمیت مجاناً دارند خدمت می‌کنند عرض کنم من بکسی کار ندارم بالاخره یک وجوهی در اینجا جمع آوری شده و یک ادوات و یک اسبابهائی دارد این باشگاه ´ یک سازمانی دارد ´ دارای یک فرودگاه تمام است ´ دارای چند آشیانه‌است ´ دارای ۲۴ دستگاه هواپیما هست ´ آموزشگاه دارد ´ مشغول ساختمان بنای آموزشگاه است ´ دارای یک میلیون و سیصد هزار تومان پول نقد است ´ این پول و این باشگاه و این نقاط و این آثار را که نمی‌شود همین جوری منحل کرد که آقای منشور می‌فرمایند برود بهئیت تصفیه اینها را باید واقعاً سنجید. بالاخر نمیدانم آقایان که این فرمایشاترا می‌فرمایند آیا واقعاً یک اطلاعاتی در اینخصوص دارند که فرمایش می‌کنند یا نه؟ بنده صورت این باشگاه و سازمان آنرا دارم ….
طباطبائی - نظمیه سابق هم شرکت داشت در اینجا.
مسعودی - آقای طباطبائی من که وسط حرف شما حرف نزدم اجازه بدهید آقا عرایضم را بکنم. اعضاء دفتری این باشگاه هشت نفرند که امور دفتری آنجا را اداره می‌کنند شش نفر هم مستخدم جزء و راننده دارد این خرج اداری او است که خیلی کم است و خیلی صرفه جوئی می‌شود یک مخارج فنی هم دارد این هم ۱۸۰۰ تومان در ماه می‌شود (طالش خان ـ با کرایه خانه؟) بلی با کرایه خانه. آنوقت خرج آموزشگاه و دستگاه فنی دارد که عبارت از ۱۸ نفر مکانیسین و دوازده نفر خلبان است که الآن کلاس دارند و درس می‌خوانند قسمت عملی و فنی هر دو را می‌خوانند.
رئیس - آقای مسعودی اینها که موضوع پیشنهاد نیست مربوط به پیشنهاد نیست این صحبتها. آقا. در پیشنهادتان حرف بزنید.
مسعودی - آقایان اجازه دادند که بنده این عرایض را بکنم.
رئیس - کی اجازه داد؟
مسعودی - بهر حال غیر از این چند قلم خرج دیگری ندارد حالا آقایان می‌فرمایند ما باشگاه نمی‌خواهیم..
یکی از نمایندگان - آقا ماده ۶۳.
مسعودی - خلبان نمی‌خواهیم. آموزشگاه نمی‌خواهیم اینها را البته باید هئیت مدیره بنشینند و مطالعه کنند منتهی این فرمایش آقایان زمینه شور و مطالعاتشان می‌شود که فکر کنند که این افکار آقایان را می‌توانند با اساسنامه و با افکار خودشان وفق بدهند یا خیر؟ چون این پولی که گرفته شده‌است برای آموزشگاه و برای تربیت خلبان و برای امور فنی و هوانوردی است و بالاخره ما باید در نظر بگیریم که یک آینده هم داریم آخر ما شالوده که ریخته شده‌است این را که نباید از بین ببریم.. یک اساسی داریم این اساسی که هست این را باید قاعدتاً حفظ کنیم و در نظر داشته باشیم آقا. ما عجالاتاً یک مدرسه داریم این را منحل کنیم؟ دستگاه ان را بهم بزنیم؟ فرودگاه و آشیانه‌ها را بهم بزنیم؟ برای اینکه آقایان می‌فرمایند که فعلاً هواپیما نمی‌خواهیم؟ چرا آقایان هواپیما نمی‌خواهیم؟ اتیه را هم در نظر بگیرید. عرض کنم حضورتان در هر حال مقصود بنده این است که این باشگاه یک باشگاه ملی است دولت هم نمی‌تواند رسیدگی در این کار بکند خودش هئیت مدیره دارد ´ مجمع عمومی دارد ´ چند نفر از آقایان نمایندگان مجلس هم در آنجا تشریف دارند چند نفر هم از خارج هستند که باید اینها بنشینند و روی این کار تصمیم بگیرند حالاچرا این ۱۲ طیاره دیگر را نمی‌دهند عرض کنم برای این است که این ۱۲ طیاره سرمشقی است و برای خود باشگاه لازم است وبنده پیشنهادخودم را هم پس می‌گیرم این توضیحات بود.
رئیس - آقایان بنظرم می‌آید وقتی می‌خواهند صحبت کنند پیشنهاد را عنوان می‌کنند و حرف می‌زنند بعد هم پس می‌گیرند (صحیح است) اگر نظر این است که اصلاً در خود موضوع صحبت کنید و الاّ با دادن یک پیشنهاد و چیزهای خارج از موضوع در پیشنهاد صحبت کردن معنی ندارد و باعث اتلاف وقت می‌شود (صحیح است)پیشنهاد آقای یمین اسفندیاری:
پیشنهاد می‌کنم عوض ۱۲ فروند چهارده فروند وزارت پست و تلگراف خریداری نمایند
عده از نمایندگان - نمی‌شود آقا. نمی‌شود. این چه پیشنهادی است؟
یمین اسفندیاری – عرض کنم بنده خودم هم میدانم این چه پیشنهادی است و لطفی ندارد و نظیر این پیشنهادی که خودم کردم در مجلس ندیدم (صحیح است) بنده هم عرض می‌کنم واقعاً صحیح است ولی وسیله‌است برای اینکه بتوانم عرایضم را بعرض برسانم و بنده خیال نمی‌کردم شانس بنده برای صحبت طوری باشد که نوبت بمن نرسد و بالاخره مایوس بودم پیشنهادم خوانده شود بلکه بماند برای آخر چنانچه آقای طوسی فراموش فرمدند که پیشنهاد مرا در موقع خودش بخوانند در صورتیکه بنده قبلاً پیشنهاد را داده بودم..
رئیس - فراموش نشده‌است. پیشنهادات در موقع خودش بترتیبی که می‌رسد مرتباً خوانده می‌شود.
یمین اسفندیاری - در هر صورت در این قسمت بنده عرضی ندارم می‌خواهم توضیح بدهم بنده هم مدتی است در کار باشگاه وارد هستم و کاری هم بکسی ندارم ولی لازم است این نکته را هم خدمت آقای طباطبائی عرض کنم و حق می‌دهم بخودم در مجلس شورای ملی بایشان تذکر دهم اینکه فرمودند عمال این باشگاه باید مجازات شوند آقا عاملی که باید مجازات شود مربوط باین باشگاه خود جنابعالی هستید. چرا؟ چون باشگاه هواپیمائی تأسیس شد شما که نماینده مجلس شورای ملی بودید و در اینجا تشریف داشتید چرا آنروز اعتراض نکردید! حالا چطور شده‌است که امروز عمال آنجا را می‌خواهید مجازات کنید؟ افرادی که در آنجا خدمت کردند یک عده شان از نمایندگان مجلس بودند بدون اینکه دیناری بآنان حق الزحمه داده شود زحمت کشیدند تمام قسمتهای مخارج را تحت نظر گرفتند. اگر آقای مخبر فرهمند بیلان همه ساله را که چاپ می‌شد باطلاع عموم می‌رسید ملاحظه نفرموده باشند این گناه باشگاه نیست مدیر عاملی که باشگاه داردبسیار شخص درست و وظیفه شناسی است شخص آقای یا سائی است که با نهایت واقعاً دقت وظیفه خود را انجام داده‌است افرادی که آنجا هستند چه رئیس حسابداری که قریب باشد چه اشخاص دیگر که بنده یکی یکی نمی‌خواهم اسم شان را ببرم …
همهمه نمایندگان - چه ربطی به پیشنهاد دارد آقا؟
رئیس - در پیشنهادتان صحبت بفرمائید. از موضوع خارج نشوید.
یمین اسفندیاری - چشم. همه با کمال درستی و صداقت وظایف خودشانرا انجام داده‌اند آقای طباطبائی کاملاً مطمئن باشند حداقلیکه ممکن بوده باین اشخاص حقوق داده شود داده میشدو با کمترین حقوق درآنجا باکمال صداقت وصمیمیت کارکرده اندوانجام وظیفه کرده‌اند. چرا؟
افشار - چه مربوط به پیشنهاد است آقا این حرفها؟
یمین اسفندیاری - اجازه بفرمائید. برای اینکه بودجه اینجا بعرض پادشاه می‌رسید. اعلیحضرت پادشاه سابق هم در قسمت مخارج خودتان خوب مطلع هستید که در مخارج چقدر امساک داشتند …
(همهمه نمایندگان … زنگ رئیس)
یمین اسفندیاری – آقای افشار چرا نمی‌گذارید حرفم را بزنم.
افشار - آخر باید ماده ۶۳ را مراعات کنید آقا شما پیشنهاد می‌کنید ۱۴ طیاره خریده شود چه ربطی باین حرفها دارد که میفرمائید؟ عجب چیز غریبی است! …
یمین اسفندیاری – آقای رئیس ملاحظه بفرمائید. چه خبر است؟ بهرحال آنها با کمترین حقوق به بهترین شکلی وظیفه خودشان را انجام داده‌اند همانطور که آقای مسعودی گفتند که ما باید باین باشگاه که فکر مفیدی کرد علاقه داشته باشیم منظور آقای ملک مدنی هم در این قسمت همین است که آقای دشتی هم که بیانات ایشانرا تفسیر کردند همین نظر را دارند که در اطراف این موضوع یک مطالعاتی بشود البته بند هم عقیده ندارم که باین صورت باشد باید در آتیه بیک صورت بهتری درآید نسبت به پیشنهاد آقای دشتی ممکن است موافقت بفرمائید که بعد یک کمیسیونی در مجلس برای این کار تعیین بکنند که تصمیم مفیدتری گرفته شود تا اینکه منتظر مجمع عمومی بشوید که در فروردین ماه تشکیل می‌شود خود مجمع این قضیه را حل کند و مطابق میل آقایان و مجلس رفتار کند و هیچ نظر خصوصی هم در کار نیست پیشنهاد را هم مسترد می‌دارم.
رئیس - پیشنهاد آقای نبیل سمیعی:
تبصره - مجلس شورای ملی بوزارت پست و تلگراف اجازه می‌دهد که در مدت سه ماه از تاریخ تصویب این قانون راجع بطرز اداره آتی باشگاه هواپیمائی وزارت پست و تلگراف مطالعات کافی نموده و قانون آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم دارد.
نبیل سمعی - بنده زیاد توضیح نمی‌دهم در این قسمت برای اینکه مشمول ماده ۶۳ نشوم و در تأیید فرمایشات آقای دشتی و پیشنهادی که فرمودند این تبصره را دادم که در ظرف این سه ماه وزارت پست و تلگراف نظر خود را راجع بوضع اداره آتیه این باشگاه بدهد قبلاً هم نظر وزارت پست و تلگراف را جلب کردم که که این اجازه از طرف مجلس بوزارت پست و تلگراف داده شود که در ظرف سه ماه نظریه خود را راجع باداره باشگاه هوائی بدهد که منظور مجلس هم عملی شده باشد
رئیس - رأی می‌گیریم ….
جمعی از نمایندگان - پس گرفتند آقا.
رئیس - پس گرفتید؟
نبیل سمیعی - نه خیر. رأی بگیرید. بسته‌است بنظر مجلس. پس نمگیرم.
رئیس - موافقین با پیشنهاد آقای نبیل سمیعی برخیزند (عده کمی برخاستند) رد شد. حالا اجازه بدهید بخود ماده رأی بگیریم (صحیح است) ….
دهستانی - بنده پیشنهاد دادم. استدعا می‌کنم قرائت بشود آنوقت.
رئیس – پیشنهاد آقای دهستانی:
بنده پیشنهاد می‌کنم در عوض ۱۲ طیاره ده طیاره نوشته شود.
رئیس - یعنی چه؟ این چه پیشنهاداتی است که می‌شود؟
دهستانی - بنده بی اندازه متأثرم از این موضوع. یکی از آن اشخاصی که با کمال میل و با کمال رغبت پول بباشگاه هوائی داد بنده بودم آقایان. بنده پولی که دادم با کمال طیب خاطر و برای افتخار مملکتم دادم و باشگاه هوائی را هم لازم میدانم اگر باشگاه هوائی نبود آقایان الآن شما نمی‌توانستید بفرمائید از دوازده طیاره آنجا وزارت پست و تلگراف استفاده کند اگر باشگاه هوائی نبود و الآن خلبان نبود و دست پست و تلگراف بسته بود. پس در هر حال خوب باید الآن مورد استفاده شما واقع شده‌است فراموش نفرمائید آن پستهای اسبی سابق را و من استدعا می‌کنم که باشگاه را مخلوط باین موضوع نفرمائید و بنده هم پیشنهاد خودم را مسترد می‌دارم و امور وزارت پست و تلگراف را هم معطل نگذارید.
وزیر پست و تلگراف - تشکر می‌کنم.
رئیس - پیشنهاد دیگری از آقای معدل رسیده‌است خوانده می‌شود:
تا وصول گزارش دولت در باب باشگاه هواپیمائی پرداخت وجه بتأخیر افتد
معدل - عده از آقایان دفاع می‌فرمایند از این مؤسسه که در آنجا عضویت دارند و بزرگترین نظری را که در این جا اظهار بکند بنده عرض می‌کنم اینطور نیست مطلب و هر چیز که مربوط بملت ایران باشد مجلس شورای ملی حق دارد که در آن موضوع اظهار نظر بکند (صحیح است) این مربوط بامور بازرگانی نیست که بعضی از آقایان می‌فرمایند. این را آقای دهستانی بدانید که ملت ایران شهادت می‌دهد که این پول را بزور از ملت ایران گرفته اند….
جمعی از نمایندگان - صحیح است
عده دیگر از نمایندگان - صحیح نیست. اینطور نیست
هاشمی - همه جا یک جور نبوده‌است آقا
دهستانی - اینطور نیست آقا
معدل - حالا شاید شما یک نفر دل تان خواسته‌است بمیل بدهید. حالا ما چه میگوئیم؟ آقایان می‌گویند که دولت برود یک بازرسی بکند یک گزارشی تهیه بکن بدهد بمجلس شورای ملی رئیس دولت هم که این وعده را دادحالا چرا شما آقایان اینطور دفاع می‌کنید و فشار می‌آورید که حقایق را از بین ببرید و می‌خواهید عملیات سابق را که همه اش بر خلاف و ناروا بوده خوب جلوه بدهید؟ آقا ما از باشگاه هواپیمائی ناراضی هستیم اگر باشگاهی باید تشکیل شود شکل آن و طرز آن و اصول آن جور دیگر باید بشود و در هر حال بقول آقای رئیس دولت هم اگر اطمینان کنیم ممکن است باین لایحه رأی بدهیم نه باین اظهارات دیگری که شد (صحیح است)
(همهمه بعضی از نمایندگان - صدای زنگ رئیس)
یکی از نمایندگان - همه بفشار نداده‌اند با طیب خاطر هم عده داده‌اند
فیاض - صحیح است
مستشار - صحیح است. همه بمیل دادند
جمعی از نمایندگان – پیشنهادشان را آقای معدل مسترد داشتند
رئیس - آقا با استردادی که کردند باید بدانند که آقایانیکه پول داده‌اند برای باشگاه هواپیمائی همه برغبت دادند (صحیح است) خود آقای معدل هم برغبت دادند
معدل - آقای رئیس طرز عملشان همیشه طرفداری از نظر و لوایح دولت است والا با میل و رغبت پول داده نشده‌است.
رئیس - پیشنهاد آقای روحی. ماده الحاقیه
جمعی از نمایندگان - بس است دیگر. بماده رأی بگیرید
ماده الحاقیه - وزارت پست و تلگراف مکلفست که بوسیله این چند هواپیما پست فارس و کرمان حمل نموده و مسافر نیز برای این دو استان بپذیرد.
روحی - این ماده الحاقیه را از این نظر پیشنهاد کردم که پست خطوط جنوب الان چهارده روز پانزده روز بیست روز طول می‌کشد تا بطهران برسد حالا قول بدهند که یک سرویس برای این خطوط تهیه کنند که زودتر مراسلات و مسافرین برسند بنده پیشنهاد را مسترد می‌دارم.
(همهمه نمایندگان - صدای زنگ رئیس)
حمزه تاش - در خصوصیات نمی‌شود وارد شد. این مال همه مملکت است آقا.
جمعی از نمایندگان - مسترد داشتند.
رئیس - رأی گرفته می‌شود باصل لایحه با ورقه آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد
(اخذ و استخراج آراء بعمل آمده ۸۰ ورقه سفید شمرده شد)
رئیس - عده حضار موقع اعلام رآی ۸۹ با کثریت هشتاد رأی تصویب شد.
رئیس - آقای نخست وزیر فرمایشی داشتند؟
نخست وزیر - اولاً بنده خواستم استدعا کنم از مجلس شورای ملی که یک قدری جلسات مجلس را زودتر معین بفرمایند برای اینکه لوایح دولت زیاد است و همقطارهای بنده استدعا دارند که زودتر در لوایح آنها شور بشود و ضمناً خواستم نکته را هم عرض کنم که آقای اوحدی در ضمن تلگرافی که خواندند راجع بآقای جهانبانی مدیر کل وزارت کشور یک اشاراتی داشت که بنده آنرا تصدیق ندارم. آقای جهانبانی مأموریتی دارند که در کابینه سابق آن مأموریت را گرفته و رفته‌اند هنوز هم گزارشات کامل شان بمن نرسیده‌است البته ایشان هم یک عضوی هستند خیلی آشنا بوظایف خودشان و گزارشات شان وقتی رسید دقت می‌شود و مطالعه می‌شود تا معلوم شود مطلب از چه قرار بوده‌است (صحیح است)
- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
۷ - موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
رئیس- اگر تصویب میفر مائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است)
جلسه آتیه روز پنج شنبه ۲۰ اسفندماه سه ساعت بظهر دستور هم لوایح موجوده.
(مجلس یکساعت و نیم بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری
- قانون‌های تصویب شده
قانون اجازه تأسیس بنگاه داروئی بوزارت بهداری
ماده اول - بوزارت بهداری اجازه داده می‌شود شرکت داروئی کشور را برای خرید و فروش دارو و تنظیم تقسیم آن در کشور تأسیس نماید.
ماده دوم - وزارت بهداری مجاز است مبلغ ده ملیون ریال وام از بانک ملی ایران گرفته و سرمایه این شرکت قراردهد که داروهای موجود دولت هم جزء سرمایه این شرکت خواهد بود طرز اداره نمودن این بنگاه مطابق اصول بازرگانی بوده و برای اداره نمودن آن هئیت مدیره مرکب از نمایندگان وزارت دارائی و وزارت بهداری خواهد بود.
این قانون که مشتمل بر دو ماده‌است در جلسه هجدهم اسفندماه یکهزار و سیصدو بیست و یک بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری
قانون اجازه منظور نمودن بهای دوازده فروند هواپیما خریداری از باشگاه هواپیمائی کشوری
در بودجه سال ۱۳۲۲ وزارت پست و تلگراف
ماده واحده - مجلس شورای ملی بوزارت پست و تلگراف و تلفن اجازه می‌دهد پرداخت بهای دوازده فروند هواپیما متعلق به باشگاه هواپیمائی کشوری را از باشگاه خریداری نموده سه ملیون و نهصد هزار ریال بهای آنرا در بودجه سال ۱۳۲۲ وزارت پست و تلگراف و تلفن منظور و پس از تصویب بودجه آن وزارتخانه به باشگاه بپردازد.
این قانون که مشتمل بر یک ماده‌است در جلسه هجدهم اسفندماه یکهزار و سیصد و بیست و یک بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری