مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ دی ۱۳۳۰ نشست ۲۱۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی – اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
سال هشتم – شماره ۲۰۵۲
۴شنبه ۷ اسفند ماه ۱۳۳۰
دوره شانزدهم مجلس شورای ملی
شماره مسلسل ۲۱۸
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۶
جلسه: ۲۱۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه پانزدهم دی ماه ۱۳۳۰
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - تصویب سه فوریت طرح پیشنهادی راجع به انتخاب کمیسیون نظارت انتخابات
۳ - ختم جلسه جهت تشکیل جلسه خصوصی
مجلس ساعت یازده صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱ - تصویب صورت مجلس
رئیس - صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر قرائت شد)
صورت غیبت و دیرآمدگی آقایان نمایندگان در جلسه صبح پنجشنبه دوازده دی ماه ۱۳۳۰
غایبین با اجازه - آقایان: نورالدین امامی - دکتر نبوی - علی بزرگ‌نیا - علی‌اکبر امامی‌اهری - دکتر حسن علوی - حسن مکرم - عباسقلی عرب‌شیبانی - محمد عباسی - جواد گنجه - ناصرقلی اردلان - اسماعیل ظفریه - فرامرزی - امیرنصرت اسکندری - دکتر مجتهدی - ثقه‌الاسلامی - مهدی صدرزاده - سالار بهزادی - طباطبایی - معین‌زاده.
غایبین بی‌اجازه - آقایان: محمود محمودی - میرمجید موسوی - بهادری - برومند - نصرتیان - ابوالفتح قهرمان - خسرو قشقایی - ابریشم‌کار - دکتر معظمی - عبدالحسین مجتهدی - گرگانی - سرتیپ‌زاده - ناظرزاده - حسن اکبر - غلامحسین ابتهاج - شهاب خسروانی - فتحعلی افشار - گودرزی - دکتر سیدامامی - احمد حمیدیه - عماد تربتی - محسن طاهری - حاذقی - کوراوغلی - هراتی - افشار - صادقی - محمد ذوالفقاری - امیر افشاری - کهبد - ناصر صدری - ابوالحسن حکیمی - رستم گیو - اللهیار صالح - دکتر بقایی - حسین مکی - دکتر شایگان - جواد مسعودی - خزیمه علم - صدرمیرحسینی - دکتر برال - وهاب‌زاده.
رئیس - نسبت به‌صورت مجلس نظری نیست؟ آقای آشتیانی‌زاده نسبت به صورت مجلس فرمایشی دارید؟
آشتیانی‌زاده - بعضی اغلاطی هست در صورت مجلس که بنده از اداره تند نویسی استدعا می‌کنم که تصحیح بفرمایند دیگر این که در جراید خارجی یک خبری را بنده دیدم که لازم است به اطلاع مجلس شورای ملی و ملت ایران برسانم و آن عبارت از ایجاد توطئه‌ای برای یک کودتای نظامی است ملت ایران زیر بار هیچ نوع میلیتاریزم و قزاق بازی نمی‌رود.
رئیس - آقای آشتیانی‌زاده این مربوط به صورت مجلس نیست.
آشتیانی‌زاده - روزنامه تریبون و ناسیون و اکونومیست می‌نویسند که یک توطئه دیکتاتوری و یک کودتای نظامی در ایران در شرف انجام است.
(زنگ رئیس - دعوت به سکوت)
رئیس - آقای آشتیانی‌زاده به شما تذکر می‌دهم این مطالب مربوط به صورت مجلس نیست.
آشتیانی‌زاده - اجازه می‌فرمایید بعد عرض کنم؟
رئیس – به موقع خودش بفرمایید آقای شوشتری.
آشتیانی‌زاده - ملت ایران اجازه نمی‌دهد که دیگر کودتا بکنند در این مملکت. باز می‌خواهند بروند علا را بیاورند.
جمال امامی - حالا شما مصدق‌السلطنه را نگه دارید.
شوشتری - بسم‌الله الرحمن الرحیم. در صورت مجلس دو عبارتی که بنده آن روز عرض کردم و حتی در روزنامه‌ها منعکس شد نیست یا من چون چشمم حال ندارد ضعیف است ندیده، یکی موقعی که جناب آقای آشتیانی‌زاده فرمودند اکثریت و اقلیت هیچ کدام برنامه ندارد. من عرض کردم ما دارای برنامه هستیم و بزرگ‌ترین برنامه ما مبارزه با عوام فریبی و مردم گول زدن است. این یک عبارت که باید اضافه بشود عبارت دیگر که باز اشاره شده در بعضی جراید که من فریاد زدم انتخابات قانونی نیست زیرا تصویب‌نامه مواد ۵ و ۶ و ۷ قانون تقسیمات کشور و ماده ۱۴ انتخابات را از اعتبار قانونی نمی‌اندازد و هرکس از این صندوق‌ها بیرون بیاید وکیل ملت نیست.
جمال امامی - صحیح است.
رئیس - آقای کشاورزصدر
کشاورزصدر - بنده راجع به صورت مجلس عرضی ندارم.
رئیس - آقای ابریشم‌کار نسبت به صورت مجلس نظری دارید؟
ابریشم‌کار - بنده غایب با اجازه بودم یا بی‌اجازه؟ اسمم برده شد نمی‌دانم کدام بود چون من اجازه گرفته‌ام.
رئیس - یک اجازه‌هایی به کمیسیون رفته تا برنگردد و تصویب نشود اینجا بی‌اجازه می‌نویسند. آقای صالح
صالح - بنده و آقایان اعضای هیئت مختلط را جزو غایبین بی‌اجازه یادداشت فرموده‌اند به طوری که استحضار دارید برای نظارت در کارهای شرکت ملی نفت ما به خوزستان رفته بودیم.
رئیس - اجازه همه آقایان به کمیسیون فرستاده شده به کمیسیون هم نوشته شده، پس از تصویب اصلاح می‌شود. آقای دکتر شایگان هم همین طور آقای فقیه‌زاده نسبت به صورت مجلس نظری دارید؟
فقیه‌زاده - بنده نسبت به صورت مجلس عرضی ندارم.
رئیس - آقای آشتیانی‌زاده باز نسبت به‌صورت جلسه نظری دارید؟
آشتیانی‌زاده - بنده مشمول ماده ۹۰ بودم باز این جلسه هم مشمول شدم.
رئیس - چون وقت‌مان کم است و یک طرحی هم هست نطق قبل از دستور را می‌گزاریم برای بعد از دستور (صحیح است)
آشتیانی‌زاده - بنده راجع به ماده ۹۰ عرض دارم.
رئیس - حالا موقع ماده ۹۰ نیست.
آشتیانی‌زاده - پس موقع ماده ۹۰ کی هست؟
رئیس - نسبت به صورت جلسه دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
۲ - تصویب سه فوریت طرح پیشنهادی راجع به انتخاب کمیسیون نظارت انتخابات
رئیس - در جلسه قبل نسبت به فوریت طرح پیشنهادی اعلام رأی شده باید حالا رأی گرفته شود به فوریت اول طرحی که قبلاً قرائت شده آقایانی که با فوریت اول این طرح موافقند قیام‌کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد فوریت دوم مطرح است آقای فرهودی.
آشتیانی‌زاده - بنده مخالفم
فرهودی - بنده به فوریت این طرحی که آقایان برای تشکیل یک کمیسیون نظارت در انتخابات داده‌اند به فوریت اولش رأی دادم برای این که اگر واقعاً قرار است ما قانونی برای نظارت در انتخابات بگذرانیم البته هر چه زودتر بگذرد بهتر است وقتش همین حالا است (صحیح است) اما در فوریت دوم که معنیش مطابق آیین‌نامه این است که این طرح به کمیسیون کشور نرود و فی‌المجلس رسیدگی بشود در این فوریت بنده تردید دارم برای این که بنده نمی‌دانم آقایانی که این طرح را لطف فرموده‌اند و امضا کرده‌اند مطالعات کافی روی آن کرده‌اند یا خیر بنده الآن همین طور مروراً در صورت مجلس دیدم و پریروز هم که خواندند شندیم البته این که در مجلس کمیسیون‌هایی تعیین شده است. برای این است که در این کمیسیون‌ها در قوانین یک مطالعاتی از لحاظ قانونگذاری بشود برای این که البته مجلس شورای ملی مختار است هر قانونی را که لازم می‌داند تصویب بکند اما قوانین هم باید با اصول منطبق باشد بنده تردید دارم و نمی‌دانم و نمی‌توانم حکم بکنم که این طرح با اصول قانون اساسی منطبق هست و نه حکم بکنم که یکی دو تایش شاید منطبق نباشد تردید دارم به همین جهت مقتضی می‌دانم همان طوری که روش مجلس شورای ملی است و آیین‌نامه هم پیش‌بینی کرده است این طرح به فوریت یعنی بدون گذشتن مدت زیادی در یک کمیسیونی تحت مطالعه قرار بگیرد (چند نفر از نمایندگان - می‌ماند برای بعد از انتخابات دوره هفدهم)
رئیس - آقایان بگذارید عقیده‌شان را بگویند. بفرمایید.
فرهودی - برای این که ظاهر این طرح را می‌بینم عرض کردم بنده مطالعه نکرده‌ام ولی البته آقایانی که امضا فرموده‌اند مطالعه فرموده‌اند - اما ظاهر این طرح این است که یک نوع تداخل قوایی ممکن است تولید کند (صفایی - به هیچ وجه) (پیراسته - این هم مثل کمیسیون مختلط نفت است) و همان ایرادی که خود اکثر امضاکنندگان این طرح به کمیسیون مختلط نفت می‌گرفتند در این طرح تجدید می‌شود (سنندجی - آن را که تصویب فرمودید)
رئیس - آقایان دایم می‌خواهید مذاکره کنید چرا ساکت نمی‌شوید؟ بگذارید حرف‌شان را بزنند بعد باید رأی گرفت چون یک نفر مخالف که صحبت کرد باید رأی گرفت.
فرهودی - بعد هم به سلامتی وقتی که مجلس شورای ملی این طرح را تصویب کرد یک مجلس دیگر هم دارید و بنده از لحاظ حفظ شأن مجلس شورای ملی و احترام رأی آقایان نمایندگان محترم اعم از آنهایی که امضا کرده‌اند و سایر آقایان محترم لازم می‌دانم که یک مطالعه نسبتاً اجمالی و فوری در این بشود برای این که وقتی به مجلس دیگر رفت خدای نکرده یک ایراد اصولی به آن وارد نشود.
یک نفر از نمایندگان - هنگام اصل لایحه بفرمایید.
رئیس - آقایانی که با فوریت دوم موافقند قیام فرمایند (عده بیشتری برخاستند) تصویب شد.
حائری‌زاده - بنده یک تذکر قانونی دارم.
رئیس - بفرمایید.
حائری‌زاده - در طرح این موضوع باید وزیر مربوطه در مجلس حاضر باشد.
رئیس - صحیح است در موقع طرحش همان طور است که می‌فرمایید ولی فوریتش می‌شود طرح و تصویب بشود.
حائری‌زاده - این موضوع صحیح است ولی وزیرش که استعفا کرده است و معاون هم هنوز به مجلس معرفی نشده است این است که فوریتش که تمام شد بایستی صبر کرد تا وزیر مسئول معرفی بشود.
رئیس - اطلاع داده می‌شود که یک نفر از دولت بیاید.
پیراسته - دولت یاغی است در مجلس حاضر نمی‌شود
جمال‌امامی - این که صحیح نیست.
رئیس - آقای محمدعلی مسعودی مخالفید با فوریت سوم؟
محمدعلی مسعودی - بنده موافقم.
رئیس - آقای ملک‌مدنی.
کشاورزصدر - بنده اجازه خواسته بودم قربان.
رئیس - شما یک پیشنهاد دادید اجازه‌ای اینجا نیست.
کشاورزصدر - بنده اول که عرض کردم در صورت مجلس نظری ندارم اجازه‌ام برای این بود که در این طرح نظری داشتم.
ملک‌مدنی - بنده اصولاًبا این که از طرف مجلسین یک نظارتی در امر انتخابات بشود و یک هیئت با صلاحیت که منتخب از مجلسین باشد موافق هستم آقایان اگر به خاطر داشته باشند تقریباً در چهار ماه پیش در جلسه خصوصی بند این حرف را زدم برای خاطر این که اگر ما طرفدار آزادی انتخابات هستیم و می‌خواهیم که انتخابات بی غل و غشی بشود. باید جوری باشد که از هر جهت دقت مراقبت بشود که هیچ نظری اعمال نشود (صحیح است) و با این پیشنهادی که شده است بنده از این جهت مخالفت کردم برای این که این را اگر فی‌المجلس ما بخواهیم بگذرانیم این طرح ناقص است (پیراسته - اصلاح بفرمایید) اجازه بفرمایید عرضم را بکنم بنده چند اصلاح دو سه ایراد به این طرح دارم یکی از ایرادات این است که گفته می‌شود هر چه تاکنون عمل شده این کمیسیون بتواند القا بکند. و هرچه هم بعداً می‌شود بتواند القا بکند این صحیح نیست و به نظر بنده اگر چنانچه یک هیئتی که صلاحیت قانونی داشته باشد بخواهند هر وقت انتخابات را ابطال کنند یا هر وقت ابقا بکنند این انتخابات هیچ وقت اجرا نمی‌شود (پیراسته - در حدود قانون عمل کنند) اجازه بفرمایید مردمانی که در ادوار گذشته قانون انتخابات را گذرانده‌اند که مرحوم مدرس هم یکی از آن اشخاص بودند در دوره پنجم این قانون انتخابات فعلی گذشته.
علت این که گفته‌اند در موقعی که مجلس هست بایستی انتخابات انجام بشود برای این بوده است خود وکلا نظارت داشته باشند که دولت تخلفی نکند گفته شده ۳۶ نفر از طبقات ۲۴ نفر از طبقات شش‌گانه و ۱۲ نفر از معتمدین محل دعوت بشوند بعد ۹ نفر بین خودشان انتخاب کنند که هیچ سوسه‌ای نداشته باشد و خواسته‌اند که انتخابات تا مجلس هست بشود بنده لازم می‌دانم این نکته را عرض کنم برای این که به فترت برنخوریم زیرا ما تجربه داریم که هر وقت انتخاباتی در غیاب مجلس شده است اساساً بر ضرر ملت ایران بوده است و بدون تردید دولت که انتخابات را شروع کرده و دست به انتخابات زده است طبق قانون باید انتخابات اجرا بشود. (محمدعلی مسعودی - در همه جا) (یکی از نمایندگان - چرا انتخابات جنوب را شروع نکرده‌اند) (دکتر طبا - چرا پیشنهاد بنده رأی نگرفتید) (زنگ رئیس) جناب آقای رئیس بفرمایید که آقایان در بین صحبت ناطق فرمایشی نکنند.
رئیس - مخالف آیین‌نامه است و چند دفعه هم گفته شد.
ملک‌مدنی - مردمی که خوشبختانه الآن در خارج نشسته‌اند و رادیو را باز کرده‌اند و گوش می‌دهند و حرف‌های ما را می‌شوند بنده اعتقادم این است که اتصال مذاکرات مجلس به رادیو اگر معایبی دارد یک حسنی هم دارد (تیمورتاش - هیچ عیبی ندارد) بنده موافق با این نبودم اما یک حسنی دارد که ما باید خودمان را یک قدری منظم بکنیم که حرف‌های‌مان در خارج طوری حرف‌های‌مان در خارج طوری منعکس نشود که گفته شودکه دستگاه قانونگذار نمی‌تواند خودش را منظم کند (یکی از نمایندگان - کاملاً صحیح است) بنده اگر ایرادی می‌کنم هر که هم که بخواهد می‌تواند بیاید اینجا جواب بدهد. (شوشتری - این صحیح است)
عرض کنم بنده اعتقادم این است که ما نباید عملی بکنیم که منجر به این بشود که ما در فترت انتخابات داشته باشیم این چهل روز یا پنجاه روز کمتر یا بیشتر که به آخر دوره باقیمانده مجلس باید نظارت بکند که هر چه زودتر انتخابات انجام شود البته نظارت هم هست و نظارتی هم که مجلسین می‌کند به عقیده بنده عیبی ندارد. زیرا دولت فعلی که نظر ندارد در انتخابات مداخله بکند، اعلان هم کرده است و گفته است حالا برای مجلس اگر شبهه‌ای پیدا شده است می‌خواهد نظارت کند بکند دولت که همچنین بیم و باکی ندارد برای این که نه مداخله داشته و نه مداخله می‌کند (قاسم فولادوند - هم می‌کند و هم می‌خواهد کرد)
بنده اعتقادم این است که طرفین موافقت کنیم در خارج یک کمیسیون خاصی در کمیسیون کشور یا هر کمیسیونی بنشینند این مواد را اصلاح کنند و یک چیزی که مقتضی باشد و صلاحیت داشته باشد و مورد قبول و موافقت همه باشد تدارک کنیم برای جلسه بعد بیاوریم در مجلس و برای جلسه بعد بگذرانیم این نظر بنده است و خیال می‌کنم که بهتر هم است و اگر بخواهیم غیر از این عمل بکنیم ممکن است که اصطحکاک
پیدا شود و کشاکش پیدا شودو انجام نشود برای این که در اینجا یک نکاتی هست که ما نمی‌توانیم موافقت کنیم و به آن رأی بدهیم مگر این که اصلاح بشود.
رئیس - رأی گرفته می‌شود به فوریت سوم آقایانی که موافقند قیام‌کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد. مطابق آیین‌نامه باید وزیر یا معاون مربوطه حاضر باشد.
جمال امامی - این کار از امور داخلی مجلس است به دولت مربوط نیست.
رئیس - در امور داخلی مجلس حضور آنها لازم نیست ولی این کار داخلی نیست این به مجلس سنا می‌رود و صورت قانونی پیدا می‌کند و اختیاری به کمیسیون داده می‌شود داخلی نیست مطابق آیین‌نامه باید وزیر مربوطه یا معاونش حضور داشته باشد (محمدعلی مسعودی - تلفن کنید بیایند آقای رئیس‌الوزرا معاون وزارت کشور را معرفی کنند) از طرفی ده نفر از آقایان تقاضای جلسه خصوصی کرده‌اند بنده هم حالا تلفن می‌کنم که از طرف دولت یک نفر حاضر شود به هر حال سه فوریت این طرح تصویب شده است و بعد باید در اصل موضوع بحث شود.
۳ - ختم جلسه جهت تشکیل جلسه خصوص
رئیس - فعلاً برای تشکیل جلسه خصوصی جلسه را ختم می‌کنیم.
آشتیانی‌زاده - بنده اخطار قانونی دارم.
رئیس - مطابق چه ماده‌ای است؟
آشتیانی‌زاده - مطابق ماده ۹۰
رئیس - حالا وقت ماده ۹۰ نیست جلسه را ختم می‌کنم. آقایان برای تشکیل جلسه خصوصی تشریف بیاورند.
(مجلس ساعت ۱۱ و ۲۰ دقیقه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت
طبق دعوت مقام ریاست ساعت ده صبح روز یکشنبه ۲۷ بهمن ۱۳۳۰ جلسه خصوصی مجلس شورای ملی به ریاست جناب آقای سردار فاخر حکمت تشکیل و بدواً آقای رئیس مطالبی به شرح ذیل ایراد فرمودند:
امروز می‌خواستم آقایان تشریف بیاورند و در دو موضوع مشورت کنیم یکی آن که در ایام فترت ولو مدت آن کوتاه باشد اداره امور داخلی مجلس به چه صورت انجام پذیرد دیگر آن که چون تصور می‌کنم روز سه‌شنبه به علت مسافرت بعضی از نمایندگان به حوزه‌های انتخابیه خود اگر جلسه علنی تشکیل نشد آیا لازم است که خدمات دوره شانزدهم در وضع قوانین معین و قانون ملی شدن صنعت نفت به وسیله رادیو به اطلاع عامه برسد یا خیر؟ چون معمول این بود در آخر مجلس و در انقضای مدت دوره قانونگذاری رئیس مجلس بیاناتی می‌نمود و مجلس را خاتمه می‌یافت چون تصور تشکیل جلسه رسمی نمی‌رود آقایان محترم در این دو موضوع لازم است نظریات خود را بیان فرمایند. آقایان شوشتری و صفایی راجع به رویه خود در دوره شانزدهم و امور جاری شرحی اظهار و آقای اورنگ ضمن اظهار مطالب مختلفه نظر داشتند که هیئت رئیسه در مدت فترت امور مجلس را اداره فرمایند و پس از اظهارات آقای پیراسته راجع به علت مخالفت خود با دولت و آقای فرهودی راجع به ابراز امتنان از خدمات کارکنان مجلس و اعطای انعام طبق سابقه به مستخدمین جزء نظر آقای اورنگ را در اداره مجلس به وسیله هئیت رئیسه تأیید نمودند.
آقای جمال‌امامی پیشنهاد نمودند شش نفر از اعضای هیئت رئیسه و دو نفر ناظر بانک کماکان به کارهای خود ادامه دهند و آقای حائری‌زاده عقیده داشتند اعضای هیئت مختلط نظارت امور نفت نیز به کار خود ادامه دهند. آقای ملک‌مدنی برای اداره امور مجلس آقای رئیس و یک نفر کارپرداز را کافی می‌دانستند. آقای نبوی عقیده داشتند که مانند دوره قبل آقای رئیس چند نفر از اعضا هیئت رئیسه برای همکاری خود دعوت فرمایند بالاخره طبق نظریه مقام ریاست و تصدیق آقایان نمایندگان موافقت گردید طبق دوره گذشته عمل شود به این ترتیب که این قسمت به طور کلی به اختیار آقای رئیس گذاشته شود که شش نفر از اعضا هیئت رئیسه را دعوت فرمایند که اداره امور مجلس در دوره فترت از هر جهت تحت نظر ایشان باشد و نسبت به ایراد نطق به وسیله رادیو نیز موافقت شد هر طور آقای رئیس مقتضی بدانند اقدام فرمایند.
(جلسه خصوصی مقارن ظهر ختم شد)
جناب آقای حکمت رئیس مجلس شورای ملی در ساعت ۱۲ و ربع روز سه‌شنبه ۲۹ بهمن ماه ۱۳۳۰ بیاناتی به این شرح از رادیو ایراد فرمودند:
هموطنان عزیز امروز که دوره شانزدهم قانونگذاری به پایان می‌رسد پس از شکر بی حد و سپاس بی قیاس به درگاه خداوند متعال که ما را با وجود تبلیغات عمال خارجی و تلقینات مغرضین داخلی در ایفا وظایف و تکالیف خطیری که از طرف مردم برعهده داشتیم توفیق عنایت فرمود. به طور مختصر اموری که انجام شده به اطلاع عامه می‌رسانم:
در ظرف این دوره که مجلس شورای ملی از متشنج‌ترین ادوار به شمار می‌رفت و احساسات عمومی برای حفظ و استرداد حقوق خود تهیج شده بود ۹۲ قانون وضع گردید که اهم آن قانون ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور است این قوانین نیز به تصویب رسیده است:
۱ - الغا قوانین مطبوعاتی به استثنای قانون مطبوعات ۱۳۲۶ قمری.
۲ - قانون اصلاح قانون حکومت نظامی.
۳ - قانون مربوط به منع تهیه نوشابه‌های الکلی.
۴ - قانون راجع به قرضه‌ی ملی.
۵ - قانون ترمیم کمک حقوق آموزگاران و دبیران.
۶ - قانون استخدام ۱۵ نفر استاد برای دانشکده‌های پزشکی شیراز و مشهد و اصفهان.
۷ - قانون انجام لوله‌کشی شهر تهران.
۸ - قانون تخصیص اعتبار برای مبارزه با آفت ملخ در سراسر کشور.
۹ - قانون اعطای اعتبار راه سازی در تمام کشور.
۱۰ - عهد نامه مودت بین ایران و پاکستان و ایران و هندوستان.
۱۱ - قرارداد بازرگانی بین ایران و فرانسه.
باید صادقانه اعتراف کرد که این کامیابی با مساعدت و کمک‌های معنوی اعلیحضرت همایون شاهنشاهی که همیشه حافظ اصول قانون اساسی و حامی مشروطیت بوده‌اند به دست آمده است.
ذات شاهانه با نیات پاک و صفات ممتازه‌ای که دارند همه وقت به اصلاحات ضروری و حفظ وحدت ملی و عدالت اجتماعی و رفاه و آسایش مردم و ترقی و تعالی کشور علاقه وافر و توجه خاص داشتند و تاکنون در این راه از هر گونه مساعی و بذل عنایت مضایقه نفرموده‌اند. نمایندگان ملت نیز در این دوره شانزدهم با وحدت نظر و اتفاق کامل برای حصول به یک هدف و مقصود مشترک که خیر عامه و حفظ حقوق مردم و صلاح مملکت و استقلال کشور بوده با تشریک مساعی مجلس محترم سنا و هیئت محترم دولت از روی کمال میهن دوستی کوشیده‌اند و امروز با سربلندی محوطه بهارستان و مجلس را ترک می‌گویند.
امیدوارم مشروطیت و آزادی مردم که خون‌بهای جوانان و شهدای راه حریت و ودیعه گران‌بهایی است که نیاکان به ما سپرده‌اند با فضل خداوند و عنایت شاهنشاه و با پشتیبانی عموم ملت ایران همواره از گزند حوادث محفوظ مانده و مردم این کشور از ثمرات نتایج آن بهره‌ور گردند.
شماره ۲۷۴۶۸ ۱۷/۱۰/۳۰
قوانین
وزارت دارایی
فرمان اجرای قانون اجازه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت آذر ماه ۱۳۳۰ که به تصویب مجلسین شورای ملی و سنا رسیده است ذیلاً ابلاغ می‌گردد:
با تأییدات خداوند متعال
ما
پهلوی شاهنشاه ایران
محل صحه مبارک ملوکانه
نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم
ماده اول - قانون اجازه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت آذر ماه ۱۳۳۰ که در جلسه دهم دی ماه یک هزار و سیصد و سی به تصویب مجلسین سنا شورای ملی رسیده و منضم به این دستخط است به موقع اجرا گذاشته شود.
ماده دوم - هیئت دولت مأمور اجرای این قانون هستند.
قانون اجازه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت آذر ماه سال ۱۳۳۰
ماده واحده - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود حقوق و کمک مزایای کارمندان و خدمتگزاران و مصارف مستمر و غیر مستمر وزارتخانه‌ها و ادارات و بنگاه‌های دولتی و سایر مصارف کشور را در آذر ماه ۱۳۳۰ در حدود قانون یک دوازدهم فروردین ماه ۱۳۳۰ مصوب ۵ اردیبهشت سال جاری و با رعایت مقررات مالی از محل در آمد عمومی سال جاری پرداخت نماید.
این قانون که مشتمل بر ماده واحده است در جلسه سه‌شنبه دهم دی ماه یک هزار و سیصد و سی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت
اصل فرمان همایونی و قانون در دفتر نخست‌وزیر است.
م ۵۹۸۳ نخست‌وزیر
شماره ۲۶۴۹۰ ۱۰/۱۰/۳۰
وزارت دارایی
فرمان همایونی راجع به اجرای قانون مکلف بودن دولت به تنظیم لایحه منع تهیه و استعمال مواد الکلی و قانون مزبور که به تصویب مجلسین شورای ملی و سنا رسیده است ذیلاً ابلاغ می‌گردد.
با تأییدات خداوند متعال
ما
پهلوی شاهنشاه ایران
محل صحه مبارک ملوکانه
نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم
ماده اول - قانون مکلف بودن دولت به تنظیم لایحه منع تهیه و استعمال مواد الکلی که در جلسه بیست و چهارم آذر ماه یک هزار سیصد و سی به تصویب مجلسین سنا و شورای ملی رسیده و منضم به این دستخط است به موقع اجرا گذاشته شود
ماده دوم - هیئت دولت مأمور اجرای این قانون هستند.
به تاریخ سوم دی ماه ۱۳۳۰
قانون مکلف بودن دولت به تنظیم لایحه منع تهیه واستعمال مواد الکلی
ماده واحده - دولت مکلف است ظرف یک ماه لایحه‌ای برای اجرای منع فروش و شرب نوشابه‌های الکلی تهیه و برای تصویب مجلسین تقدیم نماید.
این قانون که مشتمل بر ماده واحده است در جلسه یکشنبه بیست و چهارم آذرماه یک هزار و سیصد و سی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت
اصل فرمان همایونی و قانون در دفتر نخست‌وزیر است. نخست‌وزیر