بازدید اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر از استان خوزستان و جزیره خارک استان بوشهر ۱۴ تا ۱۶ آبان ماه ۱۳۴۸

درگاه اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی

سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی آریامهر دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران/ سال ۱۳۴۸ خورشیدی

درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

بازدید اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر از استان خوزستان و گشایش پتروشیمی آبادان و چند یکان صنعتی ۱۶-۱۴ آبان ماه ۱۳۴۸

شاهنشاه آریامهر برای یک بازدید سه روزه با هواپیما به جنوب ایران پرواز کردند. شاهنشاه آریامهر ساعت ۹ و سی دقیقه با هلیکوپتر وارد فرودگاه مهرآباد شدند، هویدا نخست وزیر نیز در رکاب همایونی بود. در فرودگاه رییس مجلس سنا، رییس مجلس شورای ملی، وزیر دربار شاهنشاهی، وزیران امورخارجه و اقتصاد، رییس ستاد بزرگ ارتشتاران، رییس کل تشریفات شاهنشاهی و فرمانده نیروی زمینی و آجودان‌های کشوری و لشگری به پیشباز شاهنشاه آمدند. پس از آنکه تیمسار ارتشبد جم رییس ستاد بزرگ ارتشتاران گزارشی به آگاهی همایونی رساند. آنگاه اردشیر زاهدی به پیشگاه شاهنشاه آریامهر بار یافت. سپس شاهنشاه آریامهر از آشیانه شاهنشاهی به پهنه فرودگاه رفتند و سوار هواپیما شدند و به سوی آبادان پرواز کردند. هویدا نخست وزیر، مهندس شریف امامی رییس مجلس سنا، مهندس ریاضی رییس مجلس شورای ملی، اسداله علم وزیر دربار شاهنشاهی، انصاری وزیر اقتصاد، تیمسار ارتشبد عظیمی فرمانده نیروی زمینی، تیمسار ارتشبد اویسی فرمانده ژاندارمری، تیمسار سرلشکر هاشمی نژاد فرمانده گارد شاهنشاهی در رکاب همایونی با همان هواپیما به آبادان پرواز کردند. هواپیمای دیگری پیش از ورود شاهنشاه آریامهر به فرودگاه مهرآباد با عبدالمجید مجیدی وزیر کار، عالیخانی رییس دانشگاه تهران، سناتور ضیایی رییس اتاق صنایع و معادن ایران و شماری از نمایندگان دو مجلس و پایوران اقتصادی و میهمانان شرکت ملی نفت به سوی آبادان پرواز کرد.

هواپیمای شاهنشاه آریامهر ساعت ده و نیم بامداد در فرودگاه آبادان بر زمین نشست. آقای سالور استاندار خوزستان در پای پلکان هواپیما خوش آمد گفت و سپس گزارش نظامی به آگاهی شاهانه رسید. در این هنگام آیین پیشباز رسمی آغاز شد و سرود شاهنشاهی ایران نواخته شد و احترامات نظامی انجام یافت و شاهنشاه آریامهر به سوی پیشبازکنندگان رفتند. پیشباز کنندگان نمایندگان طبقات گوناگون مردم، ایل‌ها و عشایر و سازمان‌های دولتی و خصوصی به پیشگاه همایونی شناسانده شدند و مورد مهر شاهانه قرارگرفتند. این آیین نزدیک به سی دقیقه به درازا کشید. شاهنشاه آریامهر از بازرگانان که در مسیر موکب اعلیحضرت گردآمده بودند پرسش‌هایی فرمودند. شاهنشاه در برابر صف کارگران، با یکی از کارگران گفتگو کردند و دستوراتی برای فراهم ساختن رفاه بیشتر کارگران به نخست وزیر و دکتر منوچهر اقبال دادند.

پس از پایان آیین پیشباز، شاهنشاه آریامهر نزدیک به ساعت یازده و سی دقیه با خودرو رهسپار کارخانه پتروشیمی آبادان شدند. مردم خوزستان از شور و شادی بر خود می‌لرزیدند و از اینکه شاهنشاه را در میان خود می‌بینند، احساسات بی همانندی از خود نشان می‌دادند. هوای امروز آبادان صاف و بدون ابر بود و در مسیر همایونی پرچم‌های ایران در اهتزاز بود و چراغ‌های رنگارنگ بر نشانده شده بودند. ده‌ها هزار تَن ورود شاهنشاه آریامهر را گلباران می‌کردند.

مدیران شرکت ملی پتروشیمی به پیشباز آمدند و باقر مستوفی مدیر عامل شرکت ملی پتروشیمی در گزارشی کوتاه به آگاهی همایونی رسانید. سپس هموندان هیات مدیره شرکت سهامی پتروشیمی آبادان به پیشگاه شاهنشاه آریامهر شناسانده شدند و آنگاه شاهنشاه آریامهر به اتاق کنفرانس رفتند و گزارش واحد پتروشیمی آبادان به آگاهی همایونی رسید. شاهنشاه آریامهر سپس به جای انجام آیین گشایش پتروشیمی آبادان رفتند.

دکتر منوچهر اقبال رییس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران گزارشی رسا به آگاهی شاهانه رسانید:

شاهنشاها

با نهایت افتخار و مباهات نزول اجلال موکب مبارک ملوکانه را به مجتمع پتروشیمی آبادان از سوی خود و کلیه کارکنان صنایع پتروشیمی تبریک و تهنیت عرض نموده و به شرف عرض همایونی می‌رساند:

تاسیسات شرکت سهامی پتروشیمی آبادان که امروز به دست مبارک افتتاح می‌شود یکی از سه مجتمع بزرگی است که توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایجاد شده است. ۷۴ درسد سهام این شرکت متعلق به شرکت ملی صنایع پتروشیمی و ۲۶ درصد سهام این شرکت متعلق به کمپاتی بی اف گودریج آمریکا است. شرکت سهامی پتروشیمی آبادان در روز پانزدهم خرداد ماه ۱۳۴۵ تشکیل شد و در روز ۲۳ شهریور ماه ۱۳۴۵ قرارداد طراحی و مهندسی مجتمع با شرکت لاماس به امضا رسید و کار مهندسی و طراحی مجتمع بلافاصله آغاز گردید. ساختمان کارخانه و نصب ماشین آلات در مدتی کوتاه تر از دو سال به پایان رسید و کلیه واحدهای مجتمع برای بهره برداری آماده گردیدند و اینک مدت چند ماه است که دوره آزمایشی کارخانه طی می‌گردد.

فرآورده‌های اصلی سالانه این مجتمع عبارتند از: سالانه ۲۰٫۰۰۰ تُن پلاستیک پی وی سی، ۱۰٫۰۰۰ تن دترجنت دی دی بی ماده موثر پودرهای شوینده و ۲۴٫۰۰۰ تن سود سوزآور می‌باشد. مواد خام مجتمع از گارهای مازاد پالایشگاه آبادان که تا به حال به مصرف اقتصادی نمی‌رسید و نمک طعام که از معادن خوزستان استخراج می‌شود، تامین می‌گردد. ظرفیت واحدهای مجتمع بر اساس احتیاجات بازار داخلی پیش بینی شده بود و باعث نهایت خشنودی است که به علت پیشرفت سریع اقتصادی کشور تحت توجهات شهریار عظیم الشان مصرف محصولات اصلی کارخانه بیش از ظرفیت فعلی آن گردیده و طرح گسترش مجتمع در حال حاضر در دست مطالعه و اقدام می‌باشد.

جمع سرمایه گذاری در این مجتمع شامل هزینه‌های تشکیلاتی و به کار انداختن کارخانه و هم چنین سرمایه گردان بالغ بر ۲٫۴۷۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال برابر با ۳۳ میلیون دلار شده است. در طول مدت ساختمان مجتمع ۲۱ کارمند خارجی برای امور تخصصی و فنی انجام وظیفه نموده‌اند و بقیه کارها به دست مهندسین و کارگران ایرانی انجام یافته است. سازمان بهره برداری شرکت توسط ۲۴۰ کارمند و ۲۹۰ کارگر اداره می‌شود. از این عده فقط سه کارمند خارجی که برای مدت کوتاهی از طرف دوم قرارداد در اختیار گزارده شده‌اند، در این مجتمع انجام وظیفه می‌نمایند. شرکت ملی صنایع پتروشیمی جهت رفاه کارمندان مجتمع معادل ۳۵۰ میلیون برای ساختن ۲۱۲ خانه در نزدیکی مجتمع سرمایه گذاری نموده است.

جان نثار خود را موظف می‌داند که در پیشگاه مبارک ملوکانه از مساعدت‌های هیات دولت، سازمان برنامه، بانک مرکزی ایران، شرکت‌های عامل نفت و سازمان آب و برق خوزستان سپاسگزاری نموده و از زحمات کارکنان شرکت سهامی پتروشیمی آبادان در طول مدت اجرای طرح قدردانی نماید. اینک از پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر استدعا دارد با پرده برداری از لوحه یادبود و صدور اجازه بهره برداری، کارکنان مجتمع پتروشیمی آبادان را قرین مباهات فرمایند.

جاوید شاه - پاینده ایران

پس از پایان گزارش دکتر منوچهر اقبال شاهنشاه از لوحه یادبود پرده برداری فرمودند و اجازه بهره برداری از شرکت سهامی پتروشیمی آبادان را صادر نمودند. در همین هنگام سلام شاهنشاهی نواخته شد و سپس نمایندگان سهامداران و پیمانکاران و کارمندان ارشد شرکت سهامی پتروشیمی آبادان، از سوی باقر مستوفی به پیشگاه شاهنشاه آریامهر شناسانده شدند و شاهنشاه پرسش‌هایی از مدیران فنی فرمودند. پس از این آیین، شاهنشاه آریامهر از تاسیسات و همه بخش‌های کارخانه و تاسیسات بارگیری بازدید فرمودند. سپس اعلیحضرت همایونی از مخازن یک میلیون بشکه‌ای نفت خام خارک بازدی فرمودند. در پایان ددفتر یادبود کارخانه را در ساختمان آزمایشگاه توشیح فرمودند.

گشایش یکان‌های نوین صنعتی در اهواز

شاهنشاه آریامهر به اقامتگاه ویژه رفتند و ناهار را خصوصی خوردند. ساعت ۱۵ و پنج دقیقه هواپیمای آورنده شاهنشاه آریامهر در فرودگاه اهواز فرود آمد. نخست وزیر و دیگر نامبردگان در رکاب همایونی بودند. آقای سالور استاندار خوزستان و دیگر پایوران برجسته محلی به پیشباز شاهنشاه آریامهر آمدند. پس از پایان آیین احتراماتت نظامی شاهنشاه از برابر صف پیشبازکنندگان گذشتند و آنان را مورد مهر همایونی قراردادند. در برابر صف کشاورزان و عشایر، شاهنشاه آریامهر پرسش‌هایی از وضع کشت و زندگی آنان نمودند و برای بهبود وضع صنعت کشاورزی در اهواز دستوراتی به هویدا نخست وزیر و سالور استاندار خوزستان دادند. آنگاه شاهنشاه آریامهر از نماینده کارگران درباره وضع زندگی آنان پرسیدند که به پرسش‌ها پاسخ داده شد. شاهنشاه برای تامین رفاه بیشتر کارگران اهواز اوامر ویژه‌ای دادند.

در برابر صف مدیران شرکت ملی کشتی رانی آریا، شاهنشاه آریامهر از آقای موسویان مدیر عامل شرکت پرسیدند که در اینجا چه می‌کنید؟ موسویان پاسخ داد که شرکت ما به جنوب جا به جا شده است و در خرمشهر قرار دارد و به زودی نیز به بندر عباس خواهیم رفت. شاهنشاه آریامهر فرمودند بسیار کار خوبی انجام یافته است و سپس به نخست وزیر گفتند: نظیر این کار روی بعضی سازمان‌های دیگر نیز باید انجام شود. آنگاه شاهنشاه آریامهر در میان ابراز شور و هیجان بی همانند و پاک پیشبازکنندگان، با هلیکوپتر رهسپار کارخانجات نورد ایران شدند. هویدا نخست وزیر و دکتر منوچهر اقبال و دیگران در رکاب همایونی بودند.

در تالار اجتماعات کارخانه نورد ایران، هوشنگ انصاری وزیر اقتصاد گزارشی به آگاهی همایونی و باشندگان رساند:

جان نثار، افتخار دارد تشریف فرمایی ذات اقدس ملوکانه را به کارخانجات نورد ایران به پیشگاه مبارک همایونی خیرمقدم عرض نماید. واحد بزرگی که امروز به دست مبارک آن شاهنشاه عظیم الشان دادگستر گشایش می‌یابد، ثمره دیگری از انقلاب پر دامنه‌ای است که به سرعت همه رشته‌های زندگی ملت ایران را دربرگرفته و به صورت یک درخت تنومند و بارور سایه آسایش بخش خود را به روستا و شهر گسترش داده است. افتتاح واحدهای بزرگ صنعتی به دست مبارک شاهانه، گران قدرترین پاداشی است که به صاحبان صنایع و سرمایه گذاران بخش خصوصی اعطا می‌گردد و بزرگترین نیروی مشوق این بخش در ایفای نقش بزرگی که در اجرای برنامه‌های وسیع صنعتی کشور بر عهده دارد بوده است.

شاهنشاها

این دومین واحدی است که بر اساس یک برنامه منظم برای تولید انواع آهن‌های سبک ساختمانی از طرف کارخانجات نورد ایران ظرف دو سال اخیر آماده بهره برداری شده است. اولین واحد با ظرفیت سالانه ۶۵ هزار تُن در آذر ماه ۱۳۴۶ به فرمان مطاع ملوکانه کار خود را آغاز کرد و اینک واحد دیگری به نام نورد شاهین به ظرفیت ۸۵ هزار تن در سال به آن افزوده می‌گردد. ماشین آلات این واحد جدید توسط شرکت دماگ آلمان و تجهیزات الکتریکی آن به وسیله موسسه براون باوری سویس و تاسیسات آبرسانی آن توسط دلینگر اِشتال باو آلمان ساخته و تحویل گردیده و به دست کارگران و مهندسین ایرانی نصب شده و در مدت ۱۶ ماه آماده بهره برداری گردیده است. در ساختمان فلزی نورد شاهین دو میلیون و پانصد هزار کیلو آهن به مصرف رسیده است و برای فونداسیون ماشین آلات ۳۴٫۹۶۷ متر مکعب خاکبرداری شده و بیش از ۱۹۷۰۰ متر مکعب بتون ریزی گردیده است.

شرکت سهامی کارخانجات نورد ایران که در سال ۱۳۴۵ با مشارکت بخش خصوصی ایرانی،بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، شرکت دماگ آلمان و شرکت فیلیپ برادرز آمریکا تاسیس یافته با سرمایه گذاری ۱۳۵۰ میلیون ریال برای بهره برداری از این دو واحد صنعتی و تولید ۱۵۰ هزار تن در سال قادر است نیازهای کشور به آهن‌های سبک ساختمانی را تامین نماید. با توجه به برنامه وسیع توسعه اقتصادی کشور و سرعت افزایش مصرف این قبیل آهن آلات در بازار داخلی انتظار می‌رود در آینده نیز توسعه بیشتر این کارخانجات به میزان قابل ملاحظه‌ای امکان پذیر گردد و با عنایات و توجهات خاص و به یمن رهبری ذات اقدس شهریاری، گام‌های بلندتری در راه گسترش بیشتر این صنعت جوان برداشته شود. اینک از پیشگاه مبارک ملوکانه استدعا دارد اجازه فرمایند، فیلم کوتاهی که از مراسم افتتاح نخستین کارخانه نورد تهیه شده از نظر مبارک بگذرد و پس از عرض گزارش از طرف مدیر عامل شرکت سهامی کارخانجات نورد ایران در صورت اقتضای رای مبارک، امر مطاع ملوکانه در مورد اجازه بهره برداری از واحد صنعتی نورد شاهین شرف صدور یابد.

پس از گزارش وزیر اقتصاد، علی رضایی مدیر عامل کارخانه‌های نورد ایران گزارشی به آگاهی همایونی رسانید و گفت:

شاهنشاها - به شکرانه موهبتی که ارزانی فرموده‌اند و سعادت بزرگی که امروز فرموده‌اند و سعادت بزرگی که امروز برای دومین بار نصیب صاحبان سهام و مدیران شرکت گردیده، اجازه می‌خواهد که مبلغ ده میلیون ریال در اختیار دکتر عالیخانی رییس دانشگاه تهران که به پیروی از نیات ملوکانه خود در بوجود آوردن این واحد عظیم صنعتی سهم به سزایی داشته‌اند، تقدیم گردد تا به مصرف یکی از منشورهای انقلاب شاه و مردم یعنی انقلاب آموزشی رسیده در راه پیشبرد یکی از هدف‌های مقدس شاهنشاه آریامهر به منظور پیشرفت هر چه بیشتر سطح دانش در دانشگاه تهران به مصرف برسد. ضمنا برای آنکه کارمندان و کارگران شرکت که امروز از چنین موهبت عظیمی برخوردار شده‌اند، بتوانند خانواده خود را نیز در جشن و شادمانی بزرگ خود شریک نمایند، چکی به مبلغ دو میلیون ریال علی الحساب بابت سود سهام کارگران به نماینده آنان تسلیم گردد تا به تناسب میان کارگران و کارمندان و مهندسین تقسیم شود.

هم چنین چون یقین دارد که شاهنشاه آریامهر پیوسته بزرگترین حامی طبقه کارگر بوده و علاقمند بوده‌اند که این طبقه نیز از مزایای بیشتر برخوردار باشند، پنج میلیون ریال به منظور نخستین سرمایه شرکت تعاونی مسکن کارگران به صورت بلاعوض تخصیص داده می‌شود تا هر چه زودتر با راهنمایی وزارت کار و مساعدت بانک رفاه کارگران نسبت به تشکیل شرکت تعاونی برای ساختمان مسکن جهت کلیه کارگران کارخانجات نورد ایران اقدام گردد.

پس از گزارش مدیر عامل کارخانه‌های نورد ایران شاهنشاه آریامهر چک ده میلیون ریالی را به عالیخانی رییس دانشگاه مرحمت فرمودند و هم چنین چک‌های دو میلیون ریالی و پنج میلیون ریالی را به نماینده کارگران اعطا کردند و سپس اجازه بهره برداری از کارخانه را صادر فرمودند. در این هنگام سوت کارخانه به صدا درآمد و صدها تن از کارگران پرشورترین احساسات را نسبت به شاهنشاه ابراز داشتند. شاهنشاه سپس به ساختمان « کارخانه نورد شهداد » رفتند و پروانه بر نشاندن نخستین ستون بنای این کارخانه را دادند و سپس از بخش‌های گوناگون کارخانه نورد شاهین بازدید فرمودند و ساعت ۱۷ از کارخانه رهسپار فرودگاه اهواز شدند و به سوی آبادان پرواز کردند.

نیز نگاه کنید به

• شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران
• قانون توسعه صنایع پتروشیمی
• اساسنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی
• قرارداد بین شرکت صنایع پتروشیمی و آلاید کمیکال کورپوریشن
• شرکت ملی صنایع پتروشیمی/مجتمع ماده نرم کننده پلاستیک
• قراردادهای منعقد بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت میتسویی و شرکا و شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت کابوت و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران
• اجازه اجرای قرارداد بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت‌های سهامی صنایع شیمیایی میتسوبیشی و نیشوایوایی
• قرارداد بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی با شرکت آمریکایی اموکو اینترنشنال
• قانون اصلاح ماده چهار قانون توسعه صنایع پتروشیمی مصوب ۲۴ تیر ۱۳۴۴
• [[قانون اصلاح ماده چهار قانون توسعه صنایع پتروشیمی مصوب ۲۴ تیر ماه سال ۱۳۴۴
• قرارداد بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت بی-اف- گودریچ