دیدار رسمی رودلف کرش اشلهگر پرزیدنت اتریش و بانو به فراخوان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر ۱۳-۹ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی | دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران | درگاه محمدرضا شاه پهلوی |
دیدار رسمی رودلف کرش اشلهگر پرزیدنت اتریش و بانو به فراخوان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر ۱۳-۹ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
به فرا خوان شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو، پرزیدنت اتریش رودلف کِرش اِشلهگر و بانو [۱] برای یک دیدار رسمی پنج روزه از ایران پس از نیمروز وارد تهران شدند. هواپیمای آورنده پرزیدنت کِرش اِشلِگر و همسرشان ساعت پانزده و سی دقیقه در فرودگاه مهرآباد بر زمین نشست. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در پای پلکان هواپیما از میهمانان عالی قدرشان پیشباز کردند. پرزیدنت کِرش اِشلِگر همراهان خود را به اعلیحضرتین شناساندند، آنگاه آریامهر نیز پیشبازکنندگان را به میهمانان شناساندند. هویدا نخست وزیر، شریف امامی رییس مجلس سنا، ریاضی رییس مجلس شورای ملی، علم وزیر دربار شاهنشاهی، خلعتبری وزیر امور خارجه، رییس ستاد بزرگ ارتشتاران، رییس سرای نظامی و ژنرال آجودان شاهنشاه، رییس کل تشریفات شاهنشاهی، رییس دفتر مخصوص شاهنشاهی، رییس دفتر مخصوص شهبانو و فرمانده گارد شاهنشاهی در فرودگاه باشندگان در آیین پیشباز رسمی از پرزیدنت کِرش اِشلِگر و بانو بودند. آریامهر شاهنشاه ایران و پرزیدنت اتریش در یک خودرو از فرودگاه رهسپار میدان شهیاد شدند. پس از آیین میدان شهیاد و سخنرانی شهردار تهران، کلید طلایی شهر به پرزیدنت کرش اشلهگر پیشکش شد. آنگاه اعلیحضرتین به همراه میهمانان به گاخ گلستان جای اقامت پرزیدنت اتریش و بانو تشریف فرما شدند. در دو سوی جاده و خیابانها انبوهی از مردم با پرچمهای ایران و اتریش در دست ابراز شادمانی میکردند.
وزیران امور خارجه، بازرگانی و صنایع اتریش نیز که همراه پرزیدنت هستند،در تهران با همتایان خود گفتگو خواهند کرد. پرزیدنت اتریش و همراهان در درازی بودنشان در ایران، به اسپهان و شیراز خواهند رفت.
شامگاهان، پرزیدنت اتریش رودلف کِرش اِشلهگر و بانو در میهمانی که شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در کاخ نیاوران به سرافرازی ورود میهمانان گرامی برگزار نمودند شرکت جستند. در این میهمانی والاحضرت شاهپور احمدرضا پهلوی و بانو، سرکار علیه بانو فریده دیبا، هویدا نخست وزیر، شریف امامی، ریاضی رییس مجلس شورای ملی، اسداله علم، دکتر منوچهر اقبال و چند تن از وزیران و نمایندگان سیاسی در دربار شاهنشاهی فراخوانده شده بودند.
بر سر میز شام شاهنشاه آریامهر سخنرانی ایراد فرمودند:[۲]
سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پذیرایی شام از رودلف کِرش اِشلهگر پرزیدنت اتریش کاخ نیاوران ۹ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
- حضرت رئیس جمهوری و بانو،
- برای شهبانو و من پذیرایی از آن حضرت و بانو رودلف کِرش اِشلهگِر مایه کمال خوشوقتی است. ما مقدم شما را نه تنها به عنوان شخص اول یک کشور دوست گرامی میداریم، بلکه در عین حال شما را نماینده عالیقدر کشوری میشماریم که رابطهای ریشهدار و کهن آن را با کشور ما پیوند دادهاست.
- از هنگامی که شاه اسمعیل، بنیانگذار شاهنشاهی صفوی، و کارل پنجم، امپراتور اتریش، دوستی و همکاری دو کشور را پایهگذاری کردند، اکنون درست چهارصدوپنجاه سال میگذرد. در این مدت صفحات تاریخ ایران و اتریش شاهد نزدیکی فراوان آنها در همه زمینهها بودهاست، که نمونهای از آن مجموعه بیش از یکصد نامه در آرشیو وزارت امور خارجه ایران است که به مناسبتهای مختلف از دربار اتریش به دربار ایران فرستاده شدهاست.
- نمایندگی سیاسی ایران در اتریش، یکی از قدیمیترین نمایندگیهایی است که از طرف کشور ما در اروپا در آغاز قرن نوزدهم تأسیس شد، ولی روابط نزدیک فرهنگی ما حتی پیش از آن تاریخ برقرار بودهاست. به عنوان یکی از بهترین مظاهر این رابطه فرهنگی میتوان از وجود گروه کثیری از استادان و مربیان اتریش در مراکز علمی دارالفنون نام برد که در اواسط قرن گذشته به دستور امیرکبیر، صدراعظم معروف ایران، در رشتههای مختلف نظام و پزشکی و معدنشناسی و داروسازی در این مرکز به تدریس پرداختند و نخستین استادان خارجی بودند که دانشجویان ایرانی را با دانش غرب آشنا ساختند. از آغاز قرن نوزدهم که هامر پور گشتال، سیاستمدار و خاورشناس نامی اتریش، مکتب مطالعات ایرانشناسی را در وین بنیاد نهاد و با ترجمه معروف خود از دیوان حافظ نهضت ادبی حافظ شناسی را در اروپا به وجود آورد، کشور شما به صورت یکی از درخشانترین کانونهای ایرانشناسی غرب درآمد و خوشبختانه این سنت تا به امروز نیز ادامه دارد. در سالهای اخیر همراه با گسترش روابط علمی و فرهنگی، روابط اقتصادی و بازرگانی دو کشور نیز توسعه فراوان یافتهاست، به طوری که اکنون در زمینههای متعدد صنعتی و فنی و اقتصادی، همکاری وسیعی میان ایران و اتریش برقرار است.
- قرارداد چند جانبه اخیر بین ایران و کشورهای مختلف اروپایی برای لولهکشی و توزیع گاز طبیعی ایران که اتریش نیز یکی از شرکای آن است، نمونهای از این همکاری گسترده است. پیشرفتهای صنعتی و تکنولوژی اتریش و رشد اقتصادی مداوم کشور شما که مردم اتریش را از درآمد سرانه عالی برخوردار کردهاست، همراه با سیستم پیشرفته تأمین اجتماعی و رفاه عمومی، از عواملی است که احترام ما و جهانیان را به کشور شما جلب کردهاست.
- در عین حال تذکر این نکته برای من مایه خوشوقتی است که کشور شما اکنون به صورت یک کانون بینالمللی صلح و تفاهم، نقش مثبت و سازندهای را در تأمین تبادل نظرها و همکاریهای بینالمللی ایفا میکند و ما خوب میدانیم که در عصر ما کوشش در راه رفع بحرانها و اختلافات از راه مذاکره و منطق چه اندازه اهمیت دارد. اکنون شهر تاریخی زیبای وین به صورت شهر دید و بازدیدهای بینالمللی درآمده است و وجود یک سیاستمدار برجسته اتریشی در مقام دبیر کل شورای امنیت سازمان ملل متحد گواه تأیید نقش سازنده کشور شما در تحکیم تفاهم و همکاری جهانی است.
- شما اکنون دیدار خود را از یک کشور دوست آغاز کردهاید که مردم آن همواره نسبت به ملت شما احساس تفاهم و نزدیکی فراوان داشتهاند و دارند. صمیمانه امیدوارم که در این دیدار از ایران کهن و از ایران نو خاطرات خوبی همراه ببرید.
- با این امید، تندرستی و شادکامی شخص شما و بانو کِرش اِشلهگِر و ترقی و رفاه روزافزون ملت اتریش و تقویت روابط دوستی و همکاری دو کشور ما و صلح و تفاهم و همکاری بینالمللی را آرزو دارم.
در پاسخ به سخنان آریامهر کرش اِشلهگر پرزیدنت اتریش نیز بیاناتی ایراد کردند:
- شاهنشاها
- علیاحضرتا
- ما به اطمینان و علاقه بسیار به کشور شما آمدهایم ولی میبینیم که واقعیات حتی از حد انتظار ما افزون تر است. ما از یک سو جذب زیباییهای کشور شما و فرهنگ بسیار کهن آن هستیم و از سوی دیگر دستاوردهای کوشش در راه پیشرفت که همه جا به چشم میخورد ما را شیفته خود میکند، پذیرایی گرامی که در ساعتهای نخست ورود از ما انجام یافت در ما اثر ژرفی بر جای گزارد. بنابراین اجازه میخواهم که از این پذیرایی گرم که من آن را نیز مظهر احساسات دوستانه موجود میان ایران و اتریش تلقی میکنم صمیمانه سپاسگزاری نمایم.
- در درازای ۲۵۰۰ سال تاریخ، ایران کانون معنوی درخشانی بوده که به صورتی قاطع و مثبت بر دگرگونیهای مذهبی، معنوی و فرهنگی برون از مرزهای این کشور نفوذ داشته است. آیین بزرگداشت پنجاه سال شاهنشاهی سلسله پهلوی نمایانگر تازهای از این تاریخ درخشان است، اما آنچه شایان توجه است آن است که ایران این شکوه را مدیون روشن بینی و شخصیت بارز آن اعلیحضرت است که کشورشان را در ردیف کشورهای درجه اول جهان در زمینههای اقتصادی و تحول اجتماعی قراردادهاند.
- کتاب انقلاب سفید شاهنشاه به روشنی راه دست یابی به دگرگونیهای دشوار اجتماعی را نشان میدهد. موقعیت ایران و نقش نمونه آ» از مرزهای جغرافیایی این منطقه فراتر رفته است و امروز نفوذ ایران نه تنها در محدودههای سازمان ملل مانند کنفرانس شورای بازرگانی و عمرانی نایروبی، شورای اقتصادی و اجتماعی، غیراتمی ساختن منطقه خاورمیانه از هر سوی آشکار است بلکه این نفوذ در کنفرانس کشورهای صنعتی و تولید کننده که در پاریس منعقد گردیده بسیار قاطع و سودمند بوده است. در کنفرانس اوپک نظریات ایران در تغییر اقتصاد جهانی مقام بسیار ارجمندی دارد.
- ایران نخستین بازار صادرات اتریش در آسیا و دومین بازار جهانی صادرات اتریش برون از ارواست. اعتماد دو سویهای که میان دو کشور بوجود آمده در فعالیتهای بی شمار مشابهی که در چهارچوب سازمان ملل متحد و در خارج از آن به عمل آمده موثر بوده است. ما هرگز فراموش نخواهیم کرد که در سالهای سخت پس از جنگ جهانی دوم، ایران به عنوان هموند شورای امنیت مستقیما سهم مهمی در هموند شدن اتریش در سازمان ملل متحد داشت.
- ما اعلیحضرت همایونی را دوستار اتریش میدانیم. شما بر اثر بازدیدهای رسمی و خصوصی خود به خود با کشور ما آشنایی دارید، بنابراین سبب کمال خوشوقتی ما خواهد بود که بار دیگر مقدم آن اعلیحضرت و علیاحضرت شهبانو را در کشور خود در هر هنگامی که برای اعلیحضرتین مناسب باشد شادباش بگوییم.
در کاخ گلستان پس از میهمانی شام، شاهنشاه آریامهر یک قطعه نشان پهلوی درجه یک به پرزیدنت اتریش و یک قطعه نشان هفت پیکر درجه یک به بانو کرش اشلهگر پیشکش کردند. پرزیدنت اتریش نیز عالیترین نشان کشور خود را که ستاره بزرگ جمهوری اتریش نام دارد به والاحضرت ولیعهد پیشکشی
۱۰ خرداد ماه ۲۵۳۵ پرزیدنت اتریش بامدادان در آرامگاه اعلیحضرت رضا شاه بزرگ تاج گل زیبایی به بانی ایران نوین ادای احترام کردند. پرزیدنت اتریش نخستین کارخانه تولید وسایل پنوماتیک را در آیینی در شهر صنعتی البرز گشودند. سرمایه اولیه ۲۰۰ میلیون ریالی این کارخانه مشترکا از سوی ایران و اتریش پرداخت شده است.
بانو کرش اشله گر پیش از نیم روز از مرکز فنی ارتوپدی وابسته به جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران در ونک دیدار کردند. در این بازدید حسن خطیبی مدیر عامل جمعیت شیر و خورشید سرخ توضیحهای نیازین را به آگاهی بانو کرش اشله گر رساندند.
۱۰ خرداد ماه ۲۵۳۵ نخستین دور گفتگوهای شاهنشاه و پرزیدنت اتریش در کاخ نیاوران آغاز گردید. نخست شاهنشاه آریامهر و پرزیدنت کرش اشله گر برای ۴۵ دقیقه خصوصی با یکدیگر گفتگو کردند. گفتگوها در گسترش هر چه بیشتر پیوندهای دو کشور در زمینههای گوناگون مسایل مهم جهانی که مورد علاقه ایران و اتریش است و هم چنین اوضاع منطقه خاورمیانه دور میزد. سپس گفتگوها در پیشگاه شاهنشاه و پرزیدنت اتریش انجام یافت که در آن وزیران خارجه و بازرگانی اتریش و هم پایگان آنان از ایران فریدون مهدوی وزیر مشاور و میهماندار عالی پرزیدنت اتریش ، عباسعلی خلعتبری وزیر خارجه، منوچهر تسلیمی وزیر بازرگانی، منوچهر عظیما مدیر کل سیاسی منطقه اروپا و امریکا، انوشیروان صدیق رییس دبیرخانه وزارت امور خارجه نیز بر سر میز گفتگوها نشستند.
نیم روز امیرعباس هویدا نخست وزیر و عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه و بانو را در کاخ گلستان پرزیدنت اتریش و بانو پذیرفتند و درباره گسترش پیوندهای دو کشور گفتگو کردند. نخست وزیر و وزیر امور خارجه ناهار را با پرزیدنت اتریش خوردند. در سر میز ناهار همسر پرزیدنت، فریدون مهدوی، سفیران دو کشور و شماری از همراهان پرزیدنت اتریش حضور داشتند.
همزمان با آغاز گفتگوهای رهبران ایران و اتریش بانو کرش اشله گر نیز در کاخ نیاوران با علیاحضرت شهبانو دیدار کردند.
در ساعت ۱۹ رییسهای هیاتهای سیاسی در دربار شاهنشاهی در کاخ گلستان گرد آمدند و از سوی آقای اکمل معاون تشریفات کل شاهنشاهی به پرزیدنت اتریش و بانو شناسانده شدند. از سوی دیگر « اریک بیلکا » وزیر امور خارجه اتریش که همراه پرزیدنت به تهران آمده بود در کاخ وزارت امور خارجه با عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه دیدار و گفتگو کرد. در پایان این دیدار یک قرارداد فرهنگی میان دو کشور از سوی وزیران خارجه ایران و اتریش دستینه شد.
۱۱ خرداد ماه ۲۵۳۵ پرزیدنت رودلف کرش اشله گر و همراهان به شیراز پرواز کردند و پیش از نیم روز از آرامگاههای سعدی و حافظ دیدن کردند. شامگاه پرزیدنت اتریش در میهمانی شام استاندار فارس در تخت جمشید شرکت نمود.
۱۲ خرداد ماه ۲۵۳۵ پرزیدنت رودلف کرش اشله گر و همراهان رهسپار اسپهان شدند و از دیدنیهای این شهر تاریخی دیدن کردند. ایوار پرزیدنت اتریش و همراهان به تهران بازگشتند.
۱۳ خرداد ماه ۲۵۳۵ کِرش اِشلِگر پرزیدنت اتریش و بانو پیش از نیم روز از تهران به سوی وین پرواز کردند. آریامهر و شهبانو خود در فرودگاه به پسواز میهمانان والا مقام آمدند و آیین پسواز رسمی انجام یافت. نخست شاهنشاه آریامهر و پرزیدنت اتریش در جایگاه ویژه قرار گرفتند. دسته موزیک گارد شاهنشاهی سرود ملی اتریش و سپس سلام شاهنشاهی را نواخت و آنگاه رهبران دو کشور از گارد احترام سان دیدند. سپس آعلیحضرتین و میهمامان از برابر ردیف رییسهای هیاتهای سیاسی در دربار شاهنشاهی گذشتند. پس آیین بدرود، پرزیدنت کِرش اِشلِگر و بانو سوار هواپیما شدند. هواپیما ساعت ۱۱ تهران را ترک کرد. هویدا نخست وزیر، شریف امامی رییس مجلس سنا، ریاضی رییس مجلس شورای ملی، رییس ستاد بزرگ ارتشتاران، رییس سرای نظامی و ژنرال آجودان شاهنشاه، در فرودگاه در آیین پیشباز پسواز سرافرازی بودن داشتند.
اعلامیه مشترک ایران - اتریش
در پایان دیدار رسمی دکتر رودلف کرش اشلهگر پرزیدنت اتریش از ایران، اعلامیه مشترک دو کشور در ساعت ۱۴ روز ۱۳ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی برابر با سوم جون ۱۹۷۶ هم زمان در تهران و وین به چاپ رسید:
- بنا به دعوت اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران و علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران، دکتر رودلف کرش اشلهگر پرزیدنت اتریش و بانو از تاریخ نهم تا سیزدهم خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی برابر با سی ام مه تا سوم جون ۱۹۷۶ از ایران دیدار رسمی به عمل آوردند، در این سفر جناب آقای اریش بیلکا وزیر امور خارجه اتریش و جناب آقای ژوزف استاری باخر وزیر بازرگانی و صنعت و شماری از پایوران برجسته اتریش پرزیدنت اتریش را همراهی کردند.
- در این دیدار پرزیدنت اتریش چندین دیدار با شاهنشاه آریامهر به عمل آوردند و جناب آقای اریش بیلکا وزیر امور خارجه[۳] و جناب آقای ژوزف استاری باخر [۴] وزیر بازرگانی و صنعت اتریش، جناب آقای عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه، جناب آقای فرخ نجم آبادی وزیر صنایع و معادن و جناب آقای منوچهر تسلیمی وزیر بازرگانی ایران در این جلسات افتخار حضور داشتند.
- در نشستهای مذکور تبادل نظرهای جامعی درباره توسعه روابط دو جانبه ایران و اتریش و مسایل مهم بین المللی انجام یافت. این گفتگوها در محیطی سرشار از دوستی و تفاهم متقابل صورت گرفت. سران دو کشور از توسعه مطلوب روابط دو جانبه ابراز خرسندی نمودند و اتفاق نظر داشتند که این دیدار موجب تقویت روابط دوستانه دیرین ایران و اتریش گردیده است. طرفین ضمن بحث پیرامون مسایل بین المللی اهمیت منشور ملل متحد را یادآور شده و اصول هدفهای این سازمان جهانی را مورد تایید قرار دادند و آمادگی خود را برای پشتیبانی از همهکوششهایی که این سازمان در راستای کاهش تشنجات جهانی و حفظ صلح چهان از طریق حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی به عمل میآورد اعلام داشتند، در درازای اقامت در ایران پرزیدنت اتریش از شهر صنعتی البرز قزوین دیدن کردند و هم چنین به اتفاق همسر خود و با همراهی جناب آقای فریدون مهدوی وزیر مشاور از شهرهای اسپهان و شیراز دیدن کردند. در گفتگوهایی که میان وزیران خارجه و وزیران صنایع و تجارت دو کشور صورت گرفت امکانات توسعه روابط سیاسی، فرهنگی، علمی و اقتصادی میان دو ملت مورد توجه خاص قرار گرفت و یک موافقتنامه فرهنگی بین دو کشور از سوی وزیران خارجه طرفین دستینه شد.
- پرزیدنت اتریش از اعلیحضرتین رسما دعوت نمودند که از کشور اتریش دیدار رسمی نمایند. این دعوت با خشنودی پذیرفته شد و تاریخ بازدید به بعد از طریق سیاسی تعیین خواهد شد.
از مصاحبه دکتر رودلف کرش اشله گر پرزیدنت اتریش
دکتر رودلف کرش اشله گر پرزیدنت اتریش پیش از نیم روز ۱۳ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی پیش از ترک تهران در یک مصاحبه اختصاصی به پرسشهای گزارشگر رادیو تلویزیون ملی ایران پاسخ گفتند:
پرزیدنت اتریش در این مصاحبه ضمن ابراز سپاسگزاری و قدردانی از میهمان نوازی که نسبت به ایشان و بانو کشور ما انجام یافت، گفتگوهای خود را با شاهنشاه آریامهر سازنده خواندند و یادآور شدند با خاطراتی خوش و دلپذیر ایران را ترک میکنند
گزارشگر تلویزیون پرسید: آقای پرزیدنت دیدار سران کشورها در کشورهای دوست اصولا نشانه روابط صمیمانه میان آنهاست،آیا شما این را درباره مسافرت فعلی تان به ایران تایید میکنید؟
پرزیدنت اتریش پاسخ دادند: این دقیقا تفسیری است که میتوان از ماهیت دیدار من از ایران داشت. روابط دوستانه میان کشور من و ایران مربوط به امروز و دیروز نمیشود. این روابط قرن هاست که برقرار بوده است. معهذا در بیست سال اخیر ژرفتر شده است
گزارشگر تلویزیون پرسید: آقای پرزیدنت ممکن است بفرمایید از گفتگوهایی که با شاهنشاه و دیگر مقامهای ایرانی انجام دادهاید چه بخشهایی از دیدگاه جنابعالی مهمتر و آینده سازتر بوده است؟
پرزیدنت اتریش گفتند:ما اصولا در زمینه سیاسی، افتصادی و فرهنگی گفتگو کردهایم و این زمینهها به هم بستهاند و مجموعه واحدی را تشکیل میدهند که اساس آن روابط دوستانه است. در زمینه اقتصادی موضوع همکاریهای جداگانه میان موسسات ایرانی و اتریش مطرح شدند و امکان توسعه آنها و نقش آینده ساز آنها مورد بحث قرار گرفت. در زمینه فرهنگی هم باید بگویم که در مدت اقامتم یک قرارداد فرهنگی دستینه شد که البته تنها به صورت یک قرارداد روی کاغذ باقی نخواهد ماند، بلکه پایه روابط فرهنگی ما را تشکیل خواهد داد و گسترش روابط دوجانبه را سبب خواهد شد. در زمینه سیاسی به این نتیجه رسیدیم که درباره بسیاری از مسایل جهان میان ما اتفاق نظر وجود دارد. البته منظور من این نیست که دیدگاههای ما کاملا یکسان و مشابه هستند.
بن مایهها
- ↑ Dr Rudolf Kirchschläger, Bundespräsident Österreich, 1974-1986
- ↑ سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پذیرایی شام از رودلف کرش اشلهگر پرزیدنت اتریش کاخ نیاوران ۹ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
- ↑ Erich Bielka, Außenminister
- ↑ Josef Staribacher, Minister fūr Handel