مذاکرات مجلس شورای ملی ۷ مهر ۱۳۲۲ نشست ۲۰۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
جلسه ۲۰۳
شماره مسلسل - ۱۲۳۶
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز پنج شنبه ۷ مهر ماه ۱۳۲۲ نشست ۲۰۳
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- شور اول قرار داد بازرگانی بین ایران و امریکا
۳- مذاکره در لایحه واگذاری حقابه حصار و معجن بمالکین آنجا
۴- شور و تصویب لایحه اصلاح قانون صندوق پس انداز ملی
۵- شور لایحه مربوط به کارشناسان
۶- تصویب یازده فقره مرخصی
۷- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و نیم پیش از ظهر بریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید
صورت مجلس روز یکشنبه ۳ مهر ماه را آقای (هاشمی) منشی قرائت نمودند
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟(اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
- شور اول قرارداد بازرگانی بین ایران و امریکا
۲- شور اول قرارداد بازرگانی بین ایران و امریکا
رئیس - پیشنهاد آقای نبیل سمیعی قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم موافقت بفرمایند قرارداد مالی و بازرکانی ایران و امریکا امروز در درجه اول جزء دستور گذاشته شود (جمعی از نمایندگان- مخالفی نیست)
رئیس- گزارش کمیسیون و ماده واحده قرائت می‌شود گزارش از کمیسیونهای امور خارجه و دارایی و بازرگانی. کمیسیونهای قوانین دارایی و امور خارجه و بازرگانی لایحه شماره ۶۶۱ دولت راجع بقرارداد مالی و بازرگانی بین دولت ایران و دول متحده امریکا را با حضور آقایان وزراء دارایی و بازرگانی و امور خارجه مطرح نموده با اصلاحات عبارتی در ترجمه اصل مواد پیمان ترتیب زیر با ماده واحده پیشنهادی دولت موافقت حاصل شده اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم می‌شود.
اصلاحات عبارت ۱
ماده ۴ بند۱- بجای کلمه (بازرگان) بازرگانی نوشته می‌شود.
ماده ۵ بند ۲- بجای (اعطای) (انعقاد) و بجای (عام المنفعه) (عمومی) و بجای(معامله) (رفتار) و بجای (معامله‌ای) (رفتاری) نوشته می‌شود.
ماده ۱۰ بند ۱- بجای کلمه(معامله‌ای که) (رفتاری که) و در بند ۲ بجای کلمه (معامله) (رفتار) نوشته می‌شود.
ماده ۱۲ بند۱- بجای جمله(تلقی نخواهد شد) جمله (ایجاد نخواهد نمود) گذاشته می‌شود.
ماده ۱۲ بند(د) بجای کلمه درآمد (قوانین مالیاتی) نوشته می‌شود
رئیس - ماده واحده
ماده واحده - مجلس شورای ملی پیمان بازرگانی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت کشورهای متحده امریکا را که مشتمل بر پانزده ماده و دو جدول ضمیمه آن و مبادله مراسله مربوطه به تریاک می‌باشد و در تاریخ ۱۸ فروردین ماه ۱۳۲۲ شمسی در واشنگتن بامضاء رسیده‌است تصویب می‌نماید.
وزیر پیشه و هنر و بازرگانی(آقای بدر) - پیمانی که امروز مطرح است اولین پیمانی است که بین دول متحده امریکای شمالی و ایران منعقد شده برای این پیمان از مدتی قبل نمایندگان دولت در واشنگتن مشغول مذاکره بودند و بالاخره در ۱۸ فروردین امسال از طرف نمایندگان طرفین در واشنگتن بامضاء رسیده‌است و به طوری که در خود لایحه ملاحظه فرمودید اجرای این لایحه و مقررات این پیمان موکول به این است که از طرف مجلس شورای ملی این پیمان به تصویب برسد و یک اعلامیه رسمی هم از طرف رئیس جمهور ممالک متحده امریکا منتشر بشود برای اجرای آن و آنوقت است که بمرحله اجراء می‌رسد بطور کلی این پیمان اصل اصول دول کامله الوداد را بطور خیلی تفصیل اگر ملاحظه بفرمایید خیلی مفصل تر از آنچه که سابقاٌ معمول بوده‌است در بازرگانی طرفین برقرار کرده‌است ورعایت آنرا برای هر دو طرف اجباری کرده‌است و یک تحقیقاتی هم طرقین نستب بکالاهای عمده‌ای که وارد و صادر میشده‌است کرده‌اند و یک تخفیفاتی در حقوق گمرکی و در حقوق انحصاری داده شده یعنی دولت ایران نسبت بکالاهای عمده‌ای که از امریکا واردایران میشده‌است و همچنین دولت امریکا نسبت بکالاهایی که از ایران وارد امریکا میشده قرارداده‌اند یک چیز عمده‌ای که البته برای نجات اهمیت دارد این است که در مدت این پیمان حقوق گمرکی طرفین تثبیت شده‌است و ما میدانیم که از این موقع تا سه سال دیگر هرچه مال التجاره بامریکا ببریم حقوق گمرکی آن ثابت است در صورتیکه این بیم همیشه برای بازرگانان بوده که اگر یک مال التجاره‌ای ببرند در آنجا آن جنسی که وارد آنجا می‌کنند ممکن است که حقوق گمرکی آن زید بشود باینجهت این قرار داد یک تسهیلات فوق العاده‌ای ایجاد می‌کند یعنی علاوه بر تخفیفات یک تثبیتی شده‌است که طرفین برای مدت قرار داد که ۳ سال باشد حقوق گمرکی را تثبیت کرده‌اند و بعلاوه کلیه تحدیدات و چیزهایی که ممکن بوده‌است که مانع از آزادی تجارت باشد از بین رفته‌است یعنی واقعاٌ یک آزادی مطلق برای بازرگانی طرفین در نظر گرفته شده یعنی بهیچ اسم و رسمی نمی‌شود علتی برای بازرگانی طرفین پیش بیاید تمام این تفصیلاتی که عرض کردم در حال حاضر و همچنین بعد از جنگ که آقایان میدانند تجارت با امریکا همیشه در درجه سوم بوده‌است و شاید وسایلی هم فراهم شود که این مقدار بیشتر بشود با این تخفیفاتی که داده شده‌است محققاٌ بازرگانی ایران بطور محسوسی در حال حاضر و بعد از جنگ توسعه پیدا خواهد کردو همچنین کالاهای امریکا که برای ما نهایت ضرورت را دارد از قبیل اتومبیل تراکتور و چیزهای دیگر با این تخفیفاتی که خود دولت ایران قایل شده‌است محققاٌ ارزان خواهد شد و برای تجارت و اقتصاد مملکت یک گشایش فوق العاده خواهد بود و بنده این را قطع دارم. موضوع دیگری که در این قرار داد است موضوع تریاک است. اگر آقایان بخاطر داشته باشند در ۱۹۲۵ در ژنویک قراردادی بین عده زیادی از کشورها منعقد شده که ورود و صدور تریاک را با جواز قرار بدهند و برای مصارف طبی باشد و برای وصرف غیر طبی قرار ندهند. دولت ایران همیشه با روح این قرار داد موافق بوده و مخصوصاٌ اطلاع داد به جامعه ملل که با روح این قرار داد موافق است و همیشه علتش روی این اصل بوده یعنی هر موقع که از ایران تریاک صادر می‌شد با جواز بود ولیکن البته حاضر نشده بود آن قرار داد را امضاء کند برای اینکه دولت ایران واقعاٌ میل نداشت یک قرار دادی را امضاء کند بدون اینکه مجهز باشد ولی دولت امریکا یک قدری از این بابت، از بابت امضاء نکردن این معاهده از طرف ایران چیزی نداشت برای اینکه طرفدار این پیمان دولت امریکا بود و در اینجا در یکی از نامه‌ها که ملاحظه میفرمائید دولت ایران گفته‌است و مخصوصاٌ تکرار کرده‌است که ما همیشه با این قرار داد موافق بودیم و این قرار داد را هم البته اصولش را رعایت کرده و در آتیه هم رعایت خواهیم کرد. بنده گمان می‌کنم همین کاغذ کافی خواهد بود که دولت امریکا اطمینان پیدا کند که دولت ایران همیشه رعایت این اصول را خواهد کرد مخصوصاٌ این روح خیر خواهانه که امریکا همیشه داشته‌است درباره جلوگیری از بسط و نشر تریاک و در ایران هم این نظریه را داشته‌است این اشکالاتی که در سابق راجع بفروش تریاک ما در امریکا بوده امیدواریم که بر طرف بشود و تریاک ما که برای مصرف طبی در آنجا خیلی رواج دارد در آنجا رواج بدهیم و در آنجا بفروشیم و این هم یکی از محسنات این پیمان است. بطور کلی بنده تصور می‌کنم از این قرار دادی که محققاٌ طرز جدیدی و یک مرحله جدیدی برای تجارت ما ایجاد خواهد کرد همه خوشنود خواهند بود و امیدوار هستیم که نتیجه این قرار داد به نفع طرفین در حال و آتیه باشد.
رئیس- آقای نراقی.
نراقی- طرح این لایحه مالی و پیمان گمرکی بین ایران و امریکا موقع مناسبی بدست داده‌است که ملت ایران و مجلس شورای ملی احساسات نیکی که نسبت بملت آزادیخواه امریکا که علمدار آزادی بوده و برای آزادی نژاد بشریت از خونخواری و جور و بیداد دارند پیکار می‌کنند اظهار نمایند و البته امریکائیها یک ملت با فهم و با فراست و با فرهنگی هستند که همیشه خیرشان بایران می‌رسیده و سالها بلکه قریب بیک قرن است که نسبت بایران نظر دوستی و مودت آمیزی دارند و همیشه مساعدت‌های فرهنگی آنها شامل ایرانیها است و ایرانیها هم همیشه یک احساسات خوشی نسبت به امریکا و امریکائیها دارند و ظاهر هم شده‌است و مستشارانی هم از امریکا استخدام کرده‌ایم و بایران آمده‌اند و باین کشور خدماتی هم کرده‌اند و همیشه محجوب ایرانیان بوده‌اند مسیو شوستر چقدر محجوب ایرانیان بوده‌است همین آقای دکتر میلسپو در اولین دوره خدمتش مورد اطمینان همه ایرانیها بوده و امیدواریم که در این دوره هم خدمتش مورد تقدیر همه ایرانیان قرار بگیرد و انعقاد این پیمان انشاءالله وسیله خواهد شد که بر مراتب مودت و یگانگی که بین ما و امریکائیان است بیفزاید تا بحال از نقطه نظر خیر خواهی و نوع پروری نسبت بایران مساعدت و مراقبتی داشته‌اند ما فعلاٌ ما با آنها متفق هستیم و از این نقطه نظر هم بایستی بیشتر بما کمک کنند مملکت ما فعلاٌ دچار یک فقر و فلاکت و بدبختی شده‌است و از همه جای دنیا دستش کوتاه است درهای تجارت بروی مملکت ما بسته‌است واردات و صادراتی نداریم و موادی که در داخل مملکت ما تولید می‌شود برای رفع احتیاجات مملکت ما کافی نیست باید از ملت بزرگ و مستغنی امریکا استدعا کنیم که فعلاٌ حالا که ما با آنها متفق هستیم و روابط دوستی و مودت قدیمی هم داشته‌ایم حتی المقدور بما بیشتر کمک کنند و رفع احتیاجات ما را بکنند و در درجه اول احتیاجات ایران به وسائط نقلیه‌است و در دنیا هم اولین دولتی که وسائط نقلیه تولید می‌کند دولت امریکا است قسمت اعظم اشکال خواربار و نبودن نان و نگرانیها که در داخل مملکت هست بواسطه نبودن وسائل نقلیه‌است بنده چون نسبت به خواربار شهر خودمان کاشان با وزلرت خواربار ارتباط دارم مطلع شده‌ام که تمام اشکالات بواسطه نبودن وسائط نقلیه‌است هر جا که دست می‌زنی بالاخره منتهی می‌شود به اینکه کامیون و سیله باربری نیست تا کنون آنچه شنیده‌ام یک مقداری کامیون و وسائل نقلیه امریکاییها بما داده‌اند اما کافی نیست و حالا که متفق شده‌ایم و در سرنوشت جنگ با آنها شریک هستیم واقعاٌ بیشتر باید نسبت بما کمک کنند خوشبختانه راه هم نزدیک زیرا دریای روم یا مدیترانه آزاد شده‌است و برای آنها وسائل فراهم شده شاید یکماه بسرعت انجام کار و آمد و شد تفاوت پیدا شد و بهتر می‌توانند و سائل برای ما فراهم کنند و مخصوصاٌ بعد از وسائل نقلیه چیزیکه فوق العاده طرف احتیاج ما است مسئله دارو است که فوق العاده مورد احتیاج است همین چند هفته قبل در بانک موقعی که شمش‌های طلا را امریکاییها آورده بودند و مثل آجر روی هم می‌چیدیم من فکر می‌کردم که کاش بجای اینها برای ما گنه گنه آورده بودند زیرا الآن قیمت گنه گنه به کیلویی هزار تومان رسیده آنوقت قسمت اعظم مملکت مبتلا هستند بمالاریا و این مردم فقیر بدبخت گرسنه یک نخود گنه گنه عایدشان نمی‌شود و باید بیشتر متذکر باشند و با اینها مذاکره کرد که مواد مهم ضروری و حیاتر که عجالتاٌ ما را از مردن نجات می‌دهد بما بدهند و این مردم را از گرسنگی و فقر و مرض خلاص کنند و زندگی ما را تأمین کنند. در مقابل امراض. آنچه که بنده بنظرم می‌رسد دولت فکر خوبی کرده‌است در انعقاد این قرار داد مالی با امریکاییها که اسباب خرسندی مجلس شورای ملی و اسباب تشکر همه ملت خواهد شد البته آنهایی که فهمیده هستند ممنون هستند و بقیه هم بعد از بروز آثارش ممنون خواهند شد و حالا که روابط صمیمانه برقرار است دولت باید بیشتر جدیت بکند که بیشتر از این احتیاجات ما را از اینها بخواهد و ملت ایران هم امیدوار است که در پایان جنگ این حسن روابط ما با امریکاییها در حفظ استقلال و آزادی ایران یک خدمت بسزایی بکنند یعنی ما امیدواریم که امریکاییها ضامن استقلال و آزادی کشور ما بشوند.
رئیس- آقای انوار
انوار- بنده صحبت کلی در اطراف این قرار داد ندارم بنده یک اشکالی داشتم نسبت به این اصلاحاتی را کرده‌اند در خود لایحه والا با اصل این قرارداد و این بیاناتی که آقای نراقی کردند بنده هم موافق هستم این قرارداد موقعیت بزرگی را در پیش ما دارد بنده خواستم از آقایان اعضاء کمیسیون سؤال کنم که این اصلاحات عبارتی که کرده‌اید نمیدانم بواسطه مخارج چاپخانه قناعت کرده‌اید چون هیچ سابقه ندارد گویا اعضاء کمیسیون از آقایان تجار بوده‌اند بواسطه صرف شروع کرده‌اند بقناعت کردن بهر حال می‌خواستم عرض کنم در شور ثانی این اصلاحاتی را که وزراء قبول کرده‌اند و مجلس شورای ملی هم موافق است در خود قرارداد ذکر شود عرض ثانی بنده این است که آقای مخبر این کلمه را توضیح بدهند والاخود قرارداد را بنده کاملاٌ موافق هستم یکی کلمه و قوانین شهربانی است. بعدش درآمد است. این شهربانی است یا شهرداری؟ شهربانی که قوانین علیهده ندارد شهرداری هم بموجب یک قوانینی اجازه دارد که یک عوائدی را وضع کند ولی شهرداری را من نفهمیدم مقصود چیست؟ بعدش هم و یا درآمد است بنده تصور کردم که شاید مربوط به قوانین شهرداری و یا درآمد باشد والا شهربانی که قوانین علیهده ندارد حالا بنده نمیدانم مقصود چه بوده‌است خواستم آقای معاون وزارت خارجه یا آقای مخبر این را توضیح بدهند یکی هم راجع بتریاک است خوب الحمدالله که بنده تریالی نیستم در اینجا نوشته‌است هیجده دلار برای هر پوندبعد در هر صورت حقوق آن ۸۰/۱ دلار کمتر نبوده و از سه دلار بیشتر نخواهد بود این عبارت که از یک و هشتاد کمتر نبوده و از سه دلار بیشتر نباشد را بنده حقیقتاٌ چیزی ازش ملتفت نشدم می‌خواستم اگر مرحمتی بفرمایند آقای امامی یک توضیحی بدهند و این کلمه هم که شهربانی نوشته شده شهرداری است یا شهربانی در آن قسمت هم رفع اشتباه بنده بشود.
امامی(مخبر کمیسیون بازرگانی)- عرض کنم نسبت به سه موضوع که آقای انوار سؤال فرمودند بنده اول قسمت تریاک را جواب می‌دهم: این جا نوشته‌است تریاکی که کمتر از هشت و نیم درصد آن هیدرس مرفین نداشته باشد و در ستون میزان حقوق گمرکی نوشته‌است برای هر پوند مرفین آن که معادل نود وهشتن مثقال است هیجده دلار گمرک ورودی در امریکا گرفته می‌شود ولی این نه مقصور تریاک خام است چنانکه ملاحظه می‌فرمایید برای هر نود و هشت مثقال مرفین هیجده دلار گمرک گرفته می‌شود و این مبلغ نسبت به تریاکی در نظر گرفته شده که هشت و نیم درصد مرفین دارد ولی تریاکی را که ما از ایران می‌فرستیم غالباٌ ده درصد مرفین دارد و بنابراین ده درصد هیجده دلار می‌شود ۱/۸ دلار یعنی اگر تریاک ما ده در صد مرفین داشته باشد ۱/۸۰ دلار حقوق گمرکی می‌گیرند و این را مأخذ حد اقل حقوق گمرکی قرار داده‌اند اگر نه درصد هم باشد همین مبلغ است از طرف دیگر چون ممکن است میزان مرفین در تریاکهای ما زیادتر باشد گرچه از چهاده پانزده در صد تجاوز نمی‌کند ولی اگر به بیست درصد هم برسد که یک پنجم هیجده دلار بایستی گمرک گرفته شود حداکثر همان سه دلار گرفته می‌شود بطور خلاصه حقوق گمرکی تریاک ما حداقل ۱/۸۰ دلار است و حداکثر سه دلار است و از این مبلغ برای هر رطل که نود و هشت مثقال است تجاوز نمی‌کند و این مبلغ هیجده دلار برای یک رطل مرفین خالص است که ده رطل تریاک معمولاٌ یک رطل مرفین خالص دارد که ده یک هیجده دلار یعنی۱/۸۰ دلار حقوق گمرکی برایش معین شده. در قسمت شهرداری یا شهربانی هم که فرمودند که شهربانی قوانین ندارد این قسمت مربوط باین است که در کلیه معاهدات تجارتی یک استثنائاتی قائل می‌شوند مثلاٌ طرفین متعاهد یک احتیاجاتی برای شهربانی دارند یا یک مقرراتی برای امور شهربانی می‌خواهند قائل شوند در این قرار داد که یک مقررات کلی وضع شده و باید طبق این قرار داد طرفین رفتار کنند این موضوع و چند موضوع دیگر را که در ماده دوازدهم اسم برده شده مستثنی کرده‌اند در قسمت اصلاحات و چاپ آن هم که فرمودند صرفه جویی نشده و در شور ثانی در خود متن قانون اصلاحات خواهد شد
جمعی از نمایندگان - کافی است مذاکرات.
رئیس - درماده ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ و ۶ و ۷ و ۸ و ۹ و ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ اعتراضی نرسیده‌است در جدول اول و دوم و مراسلات متبادله هم اعتراضی نرسیده‌است. رأی گرفته می‌شود بورود در شور دوم این لایحه موافقین برخیزند(اغلب قیام نمودند) تصویب شد
وزیردارایی- اجازه می‌فرمایید
رئیس- بفرمایید
وزیر دارایی- یک گزارشی است از کمیسیون قوانین دارایی راجع به صندوق پس انداز ملی که نرخ بهره را معین می‌کنند خیلی مختصر هم هست اگر موافقت می‌فرمایید جزء دستور گذارده شود.
- مذاکره در لایحه واگذاری حقابه رودخانه حصار و معجن به مالکین آنجا
۳- مذاکره در لایحه واگذاری حقابه رودخانه حصار و معجن به مالکین آنجا
رئیس- این لایحه هم در درجه دوم جزء دستور است: گزارش کمیسیون بودجه راجع به واگذاری حقابه خالصه دولت از آب رودخانه حصار و معجن مطرح است. گزارش کمیسیون قرائت می‌شود
کمیسیون بودجه با حضور آقای وزیر دارایی لایحه شماره ۱۳۲۶ دولت راجع به فروش هشت سهم حقابه خالصه دولت از آب رودخانه حصار و معجن بمالکین هشت صحرا و دوغ آباد را مطرح نموده و با توضیحاتی که آقای وزیر دارایی دادند کمیسیون با پیشنهاد دولت موافقت و اینک گزارش آنرا که عین ماده واحده پیشنهادی دولت است برای شور اول تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید
رئیس- عین ماده واحده پیشنهادی دولت قرائت می‌شود
ماده واحده - وزارت دارایی مجاز است کلیه هشت سهم حقابه خالصه دولت از مدار بیست و یک سهم آب رودخانه حصار و معجن (ازغند) واقع در تربت حیدری را پس از ارزیابی و تعیین بهای واقعی از روی همان مأخذ بدون رعایت مزایده و انتشار آگهی ۲ هفتم از حقابه مزبور را به مالکین هشت صحرا و ۵ هفتم آنرا به مالکین دوغ آباد فروخته و ربع بهای سهمی مالکین هشت صحرا را نقداٌ و بقیه را باقساط متساوی در ظرف دوسال و بهای سهمی خرده مالکن دوغ آباد را ارفاقاٌ باقساط متساوی در ظرف مدت پنجسال وصول و بحساب فروش خالصه را منظور نمایند.
رئیس- مذاکره در ماده واحده‌است. آقای انوار
انوار- این لایحه در کمیسیون بودجه هم که آمد بنده در آنجا هم کاملاٌ در نظر داشتم و در آن جا هم درست موضوع را ملتفت نشدم آقای امیر تیمور که یک اطلاعی داشت رفته‌است آقای اقبال هم که اطلاعاتی داشت یک مذاکراتی کردند و حالا نیستند و یک اشکالاتی باز در آنجا برای بنده پیدا شد حالا خواستم هر یک از آقایان خراسانیها که اطلاعات کاملی در این موضوع دارند توضیحی بدهند که از فروش این حقابه از طرف دولت باین مالکین ضروری برای دیگران ندارد و این عمل اسباب ضرر جماعت دیگر نخواهد شد واین ارفاقی که می‌خواهند بکنند که بدون مزایده به این مالکین فروخته شود موجب ضرر بعضی دیگر نخواهد شد؟ حالا دی اینجا آقای فیاض یا یک دیگر از برادران خراسانی اگر اطلاعاتی در این خصوص دارند بیان کنند بنده هم ملتفت بشوم چون بنده در کمیسیون درست ملتفت نشدم و مخالفت کردم و حالا هر کدام اطلاعی دارند تمنا می‌کنم بیان بفرمایند
رئیس- آقای فیاض
فیاض - اینجا آبی است مال دولت و مردم آن آب را می‌برند و زراعت می‌کنند حالا اگر فروخته شود اختصاص پیدا می‌کند بیک اشخاصی و در نتیجه یک آبی از دسترس عمومی خارج می‌شود ومتعلق بیک عده بخصوص می‌شود و بنده گمان می‌کنم که بضرر امر زراعت آن محل باشد و گذشته از این این عمل برخلاف اصول مزایده هم هست و مخالف قوانین است
وزیر دارایی- این قسمت بنظر بنده اینطور که فرمودند نباشد و اشکالی ندارد برای این که ما در نظر داریم بهمان اشخاصی که از این آب استفاده می‌کنند و خرده مالک و زارع هستند داده شود و به طوری که ملاحظه میفرایید در لایحه هم همین نظر قید شده و البته در محل هم سعی خواهیم کرد که باشخاصیکه از این آب استفاده می‌کنند داده شود و در نظر نیست که بکسی دیگر داده شود
شهدوست- اگر بهمین حالیکه هست باقی بماند چه عیب دارد؟
رئیس- آقای تهرانچی
تهرانچی - بنده خواستم آقای بیات یک توضیح بیشتری بفرمایند که علت اینکه این حق از اشخاصی سلب می‌شود و می‌خواهند بفروشند بسایرین چیست؟ از طرفی هم علت اینکه می‌خواهند ارفاق کنند و بدون مزایده بفروشند چیست و علت اینکه اگر بخواهند بفروشند علتش چیست که رعایت اصل مزایده و قانون را در این جا نمی‌کند؟ در صورتیکه اهالی این شهرستان مثل سایر اهالی مملکت اگر دولت بخواهد یک خالصه خودش را بفروشد بایستی با مزایده بفروشد علت این استثنا چیست؟ اینها بیچاره هستند؟ عشایر هستند؟ علتی باید داشته باشد والا موردی ندارد و بنده نفهمیدم این را و تقاضا می‌کنم توضیحی بدهند
وزیر دارایی- همانطور که عرض کردم این ارفاق و استثنا از نظر خرده مالک بودن آنها است و ممکن است اگر بمزایده گذارده شود یک اشخاصی که مشمول تر هستند بخرند و اشخاصی که خرده مالک هستند نتوانند استفاده از این آب بکنند حالا اینطور که آقای فیاض فرمودند و اطلاعاتی از آنجا دارند اگر موافقت بفرمایید ممکن است این لایحه از دستور امروز خارج شود تا یک اطلاعات بیشتری تحصیل شود و تحقیقات ثانوی بشود و بنده رسیدگی می‌کنم و بعد که مطرح شد جواب عرض می‌کنم
رئیس- اگر موافقت می‌فرمایید از دستور خارج شود (صحیح است)
- شور و تصویب لایحه اصلاح قانون صندوق پس انداز ملی
{۴- شور و تصویب لایحه اصلاح قانون صندوق پس انداز ملی
رئیس- گزارش کمیسیون قوانین دارایی راجع باصلاح ماده ۶ قانون صندوق پس انداز ملی مطرح است
گزارش کمیسیون قرائت می‌شود:
مجلس شورای ملی - لایحه شماره ۱۰۵۱ دولت راجع باصلاح ماده ۶ قانون ایجاد صندوق پس انداز ملی برای شور دوم در کمیسیون دارایی مطرح بطوریکه در شور اول کمیسیون تصویب شده بود عیناٌ تصویب و برای شور دوم تقدیم می‌شود.
ماده واحده - ماده شش قانون ایجاد صندوق پس انداز ملی مصوب ۱۸ اردیبهشت ۱۳۱۸ بشرح زیر اصلاح می‌شود. نرخ بهره وجوه پس انداز بهر مبلغ که باشد با پیشنهاد مدیر کل بانک ملی و تصویب شورای عالی بانک مذکور تعیین خواهد شد
رئیس- آقای روحی
روحی- بنده خواستم از آقای وزیر دارایی سؤال کنم که صندوق پس انداز ملی خرجش چقدر است ایااین بودجه کافی دارد؟ زیاد است؟ کم است؟ بعلاوه در ولایات هم آنطور هم که بنده اطلاع دارم این کار رواج کاملی ندارد و نماینده مخصوصی هم ندارد و می‌بایستی سعی کنند در ولایات موضوع پس انداز یک امری باشد که بیشتر مورد توجه عموم باشد و بعلاوه باید دید که این مخارجش تا چه اندازه‌است اینها که در برابر نفعی نمی‌دهند(هاشمی - صدی چهار فرع می‌دهند) آیا این خرجی که می‌کنند استفاده هم برای ما دارد یا از نقطه نظر پس انداز ملی این کار انجام می‌شود
وزیردارایی - البته صندوق پس انداز در بانک ملی شعبه دارد و بوسیله بانک در سایر جاها اداره می‌شود و این بودجه اضافی ندارد سابق بر این در قانونیکه قبلاٌ از تصویب مجلس شورای ملی گذشته تا مبلغ دو هزار تومان شود داده نمی‌شد از دو هزار تومان ببالا سود داده می‌شد البته از نقطه نظر اینکه این موضوع حقیقتاٌ برای مملکت خیلی مورد استفاده‌است بنابراین در نظر گرفته شد اگر یک پولهایی ار اشخاصی می‌خواهند پس انداز کنند باید تشویق شوند بنابراین اینجور در نظر گرفته شد که یک بهره‌ای باین وجه داده شود ولی از نقطه نظر دیگر چون همیشه بهره‌های بانکی هم بوسیله بانک پیشنهاد می‌شود و شورای عالی بانک تصویب می‌کند که اگر تغییری در بهره‌های کتبی داده می‌شود این را هم آزاد باشد که بتوانند کمتر یا زیادتر به تناسب بهره‌ای که در سایر امور تجارتی و بانکی کشور معمول است این قسمت را هم تغییر بدهند به این جهت از وزارت دارایی این اختیار گرفته شده‌است که این در اختیار شورای عالی بانک باشد ملاحظه می‌فرمایید این اختیار خواسته شده که پیشنهاد بانک و تصویب شورای عالی باشد و البته این یک موضوع مهمی است برای مملکت و سعی هم می‌شود که روز بروز ترقی هم بکند یک استفاده‌ای این دارد که موفق می‌شوند بیشتر برای خودشان صرفه جویی بکنند
رئیس- آقای انوار
انوار- حقیقتاٌ این لایحه یکی از آرزوهای دیرینه من بود که همیشه دعوت می‌کردم دولت را که مردم را تشویق کند و دعوت کند به پس انداز کردن و در نظر گرفتن آتیه که انسان باید همیشه آتیه را در نظر بگیرد یعنی این عادت درویشی که ما کرده‌ایم و می‌گوییم که اینهم بجهنم و این حرفهاییکه ما عادت کرده‌ایم و امردوز سائل بکف شده‌ایم بواسطه این تعلیمات طوری تربیت شده‌ایم که در نتیجه گشاد بازیها و بی اعتناییها ما را حقیقتاٌ نسبت بزنگانی بیزار کرده‌است و همیشه دعوت می‌کردند مردم را اقتصاد دعوت می‌کردند مردم را بجمع آوری مال تشویق می‌نمودند اگر چه این در زمان ما واقع شد ولی برای نسلهای بعد بسیار قانون خوبی است که دعوت می‌کند اطفال ما را اولادهای ما را که ملتفت باشند برای آتیه خودشان پس انداز کنند که حتی شاید در اخبار هم هست که همیشه آتیه خوشان را در نظر بگیرند و از طرف دیگر آن اسراف کاریها و افراط کاریهای ما را شاید جلوگیری کند و بنده می‌خواستم که دولت نسبت باین موضوع بیشتر توجه کند و مثلاٌ بهره را خیلی بیشتر قرار دهند حالا بحمدالله مملکت مارفته‌است روی اصول دموکراسی که اگر دولت چیزی داشته باشد مثل این است که ملت دارد و اگر ملت چیزی داشته باشد مثل این است که دولت دارد پس اگر آقای وزیر دارایی در این باب بیشتر ملاحظه کند که رغبت مردم بیشتر بشود ضرری ندارد ثانیاٌ آقای وزیردارایی در نظر داشته باشند که مثل قانون اسناد خزانه که یک تسهیلاتی قایل شدند در اینجا هم یک کاری بکنند که هر وقت بخواهند مثلاٌ بآنها دستگیری شود و اگر اینها چیزیر دارند که چیزی اضافه نمی‌شود مگر اینکه مالیات بردرآمد گرفته نشود عقیده‌ام این است که بقدر امکان تسهیلات قائل شویم و جوائز در نظر بگیریم و دعوت کنیم مردم را باینکار و بمجرد اینکه در مجلس شورای ملی صحبت می‌شود باید مطبوعات ما خیلی جدیت کنند که مردم مجهز شوند برای زندگانی آتیه بس است این زندگی گذشته و اینکه زندگانی ما یک زندگانی آبرومند باید باشد ما الان در زندگانی ملل زنده پا گذاشته‌ایم و باید مشی آنها را درست در نظر بگیریم و امیدواریم خداوند هم عنایت کند که موفق شویم
وزیر دارایی- این قسمتی را که آقای انوار فرمودند طرف توجه دولت و بانک ملی شده‌است و تبلیغات هم خیلی در این زمینه شده‌است در اغلب جاها خیلی تشویق شده‌است و این قراعه‌ای هم که تعیین شده‌است خیلی کمک می‌کند حالا از حیث بهره اش هم از همان نظر که فرمودند البته بانک در نظر دارد که بیشتر بهره بدهد و کاملاٌ هم مراعات خواهیم کرد که برای مردم فایده بیشتری داشته باشد و البته تشویق هم می‌کنیم که بیشتر بشود(جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است)
رئیس- موافقین با این ماده واحده برخیزند(اکثر برخاستند) تصویب شد
- شور در لایحه مربوط به کارشناسان
{۵- شور در لایحه مربوط به کارشناسان
رئیس- گزارش کمیسیون قرانین دادگستری راجع به کارشناسان مطرح است. گزارش کمیسیون قرائت می‌شود. کمیسیون قوانین دادگستری لایحه شماره ۸۱۵۱ راجع به کارشناسان رسمی را برای شور اول با حضور آقای وزیر دادگستری مطرح نموده و با تبصره پیشنهادی بعنوان تبصره ماده ۱۰ قانون کارشناسان مصوب ۲۳ بهمن ۱۳۱۷ موافقت و اینک گزارش شور اول آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
تبصره- ماده ۱۰ قانون کارشناسان رسمی- کارشناس رسمی مکلف است سالی ۳ مرتبه در مواردیکه مقامات قضایی یا اداری او را برای اظهار نظر در امری احضار می‌نمایند حاضر شده و مجاناٌ اظهار عقیده نماید
رئیس- آقای منشور
منشور- البته در اصل لایحه مخالفی نیست و لایحه لازمی است و همانطور که ذکر شده‌است کارشناسان باید حاضر شوند و اظهار عقیده بکنند و قاضی هم با مراجعه بعقیده آنها رأی صادر کند و چیزیکه می‌خواستم تذکر بدهم و آقای وزیر داد گستری هم تشریف دارند این است که کارها در محاکم خیلی معطل می‌ماند و آن جریانی که باید داشته باشد ندارد و سرعتی که لازم است ندارد بطوریکه مردم واقعاٌ از حقوق دادگستری محروم شده‌اند وبعوض اینکه کارها را رجوع کنند به دادگستری در خارج می‌روند حل می‌کنند و این کار برخلاف آن رویه ایست که در خارج و در همه جا معمول است و بیشتر باعث رشوه و ارتشاء می‌شود یعنی اشخاصی که صلاحیت در امور حقوقی ندارند دخالت می‌کنند و بهمین جهت مردم از رفتن بعدلیه بیزارند باضافه در امور جزایی که فعلاٌ در دیوان کیفر مطرح است بواسطه این است که دولت وسیله‌ای ندارد که متهم را حاضر کند اغلب بنده دیده‌ام که وکلایی که برای مدافعه حاضر می‌شوند بعوض هر سالی سه دفعه شایدسالی سی دفعه در محکمه حاضر می‌شوند و هر دفعه که حاضر می‌شوند دو ساعت وقت دادگاه و هم وکلاء دادگستری تلف می‌شود در این موضوع البته باید فکری بکنند و تصور می‌کنم لایحه‌ای هم از طرف وزارت دادگستری و اداره تهیه قوانین تهیه شده‌است که در امور جزایی می‌توانند با اسقاط حضور در غیاب متهم دفاع خودشان را بکنند و دادگاه رسیدگی بکند بعلاوه چند روز پیش از این برحسب اتفاق بنده رفته بودم بکلانتری دیدم یک متهمی را تعقیب می‌کردند و وکیل دادگستری از طرف دو نفر خارجی با وکالت رسمی می‌خواست موضوع را تعقیب کند در کمیسر باو می‌گفتند چون وکیل دادگستری هستی و وکالت دارید و ما مجاز نیستیم که وکیل قبول کنیم باین جهت باظهار شما نمی‌توانیم ترتیب اثر بدهیم و باید خود اشخاص که دعوی دارند بیایند توضیح بدهند در صورتیکه آن اشخاصی که دعوی داشته‌اند بزبان فارسی آشنا نبوده‌اند و بطوریکه بنده تحقیق کردم و اطلاع حاصل نمد. منظور نظر بخصوص این بوده‌است که وکیل عدلیه را رد بکنند. وکالت در هر کاری پذیرفته می‌شود و در امور جزایی هم وقتیکه کمیساریا اعمال وظیفه می‌کند در واقع اینها معونین پارکها هستند نبایستی وکلاء دادگستری را رد کنند از این جهت بهده استدعا دارم که دستور بفرمایید بعد از این وکلای عدلیه را رد نکنند در اموریکه در کمیساریها تعقیب می‌شود
رئیس- آقای انوار
انوار - متأسفانه آقای مخبر نیستند ولی از طرف کمیسیون بنده اجازه دارم که اگر نظری هست عرض کنم این موضوع راجع باین لایحه نیست و لایحه دیگری اقای وزیر دادگستری برای وکلا خواهند آوردم. این خارج از موضوع است در اینجا مسئله کارشناس رسمی است و میدانید که در کمیسیون آقای وزیر دادگستری سابق آقای حکمت در این باب خیلی جدیت داشت همینطور آقای صدر. که کارها در پارکه ماده و احتیاج به کارشناس دارد زودتر تمام شود کارشناس‌ها هم که یک کاری براشان معین شده و استفاده هم می‌کنند اما چیزی که هست بی اندازه بی ملاحظه گی میکننند این است که ملزمشان می‌کنندما این حقی را که از برایشان هست با این رتبه که از برایشان هست سالی سه مرتبه بیایند و مجاناٌ این کار را بکنند و اینکه می‌فرمایید معطل می‌شوند تشریفات محاکماتی است که بایدبیایند آنجا و حالا این بهتر است تا اینکه آزاد باشندو بنده خودم گرفتار شده‌ام و در زحمت بودم دیدم که کارشناسان خیلی معطل می‌کنند و اگر انها موظف باشند یک قدمی برای سرعت عمل برداشته می‌شود و بهتر است و گمان می‌کنم خیلی خوب باشد و موافقت بفرمایند.
رئیس- موافقین باورود در شور دوم این لایحه برخیزند(اکثر برخاستند) تصویب شد
- تصویب یازده فقره مرخصی
۶- تصویب یازده فقره مرخصی
رئیس- گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی مربوطه به مرخصی آقایانی است که از سابق رفته‌اند قرائت می‌شود: مرخصی آقای دکتر قزل ایاغ:
آقای دکتر قزل ایاغ در خواست پانزده روز مرخصی از ۲۲ شهریور ۱۳۲۲ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس- موافقین با مرخصی آقای دکتر قزل ایاغ برخیزند(اکثر برخاستند) تصویب شد: مرخصی آقای هدایت الله پالیزی
آقای هدایت الله پالیزی درخواست دو ماه مرخصی از تاریخ ششم مرداد ماه ۱۳۲۲ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیو. ن عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس- موافقین با مرخصی هدایت الله پالیزی برخیزند(اکثر برخاستند) تصویب شد. مرخصی آقای چایچی
آقای چایچی درخواست بیست و چهار روز مرخصی از تارخی ۲۰ مرداد ۱۳۲۲ نموده‌اند و کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس- موافقین با مرخصی آقای چایچی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مرخصی آقای شهدوست.
آقای شهدوست در خواست دو ماه مرخصی از تاریخ ۲۴ خرداد ۱۳۲۲ نموده‌اند اینک گزارش آن تقدیم می‌شود
رئیس- مواقین با مرخصی آقای شهدوست برخیزند(اغلب برخاستند) تصویب شد. مرخصی آقای دکتر تاج بخش
آقای دکتر تاج بخش در خواست ده روز مرخصی از تاریخ سوم مرداد ۱۳۲۲ نموده‌اند مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس- موافقین با مرخصی آقای دکتر تاج بخش برخیزند(اکثر برخاستند) تصویب شد. مرخصی آقای همراز
آقای همراز در خواست چهل و سه روز مرخصی از تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۲۲ نموده‌اند و کمیسیون عرایض و مرخصی
با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد:
رئیس- موافقین با مرخصی آقای همراز برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد: مرخصی آقای سلطانی
آقای سلطانی برای اصلاح امور محلی و تشریک مساعی با مأمورین دولت دو ماه و بیست وسه روز از ۲۹ اردیبهشت ۱۳۲۲ غایب بوده‌اند و اکنون درخواست اجازه نموده‌اند و کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود
رئیس- موافقین با مرخصی آقای سلطانی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد: مرخصی آقای مهذب
آقای مهذب- بواسطه کسالت مزاج بموجب گواهی رئیس- بهداری استان هفتم مریض و در تحت معالجه بوده‌اند و قادر برحرکت نبوده‌اند در نتیجه سه ماه و هفده روز از تاریخ دوم اردیبهشت ۱۳۲۲ غایب بوده و اکنون درخواست اجازه نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی عذر ایشان را موجه تشخیص داده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود
رئیس- موافقین با مرخصی آقای مهذب برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد: مرخصی آقای فیاض
آقای فیاض بواسطه کسالت مزاج و لزوم استراحت بموجب گواهی پزشک یکماه و بیست وهشت روز از تاریخ ۱۹ تیرماه ۱۳۲۲ غایب بوده‌اند و در خواست اجازه نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی با در خواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود
رئیس- موافقین با مرخصی آقای فیاض برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد: مرخصی آقای بوداغیان
آقای بوداغیان بموجب گواهی پزشکان معالج مریض و چهار ماه و سیزده روز از تاریخ هشتم اسفند ۱۳۲۱ تحت معلجه و بستری بوده‌اند و از حضور در جلسات مجلس معذور بوده‌اند واکنون درخواست اجازه نموده و ضمناٌ مقرری دو ماه از این مدت را برای مصارف خیریه معین نموده‌اند که در اختیار آقای دکتر ضیاء گذراده شود که بهر مصرفی که لازم میدانند برسانند کمیسیون عرایض و مرخصی عذر ایشان را موجه تشخیص داده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود
رئیس- موافقین با مرخصی آقای بوداغیان برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد: مرخصی آقای اردبیلی
آقای اردبیلی درخواست سی و پنج روز مرخصی از تاریخ ۲۱ مرداد بموجب تجویز پزشک معالج برای استحمام به آب گرم نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس- موافقین با مرخصی آقای اردبیلی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- موقع و دستور جلسه آتیه: ختم جلسه
۷- موقع و دستور جلسه آتیه: ختم جلسه
رئیس- اجازه می‌فرمایید جلسه را ختم کنیم(صحیح است) جلسه آتیه روز یکشنبه ۱۰ مهر ماه سه ساعت قبل از ظهر دستور هم لایحه اصلاح قسمتی از قانون ازدواج و اطلاح قانون راجع به متخلسین اموال دولت
مجلس یک ربع قبل از ظهر ختم شد
رئیس مجلس شورای ملی- حسن اسفندیاری
قانون‌های تصویب شده
قانون اصلاح ماده ۶ قانون اسناد صندوق پس انداز ملی
ماده واحده - ماده ۶ قانون ایجاد صندوق پس انداز ملی مصوب ۱۸ اردیبهشت ۱۳۱۸ بشرح زیر اصلاح می‌شود
نرخ بهره وجوه پس ازنداز بهر مبلغ که باشد با پیشنهاد مدیر کل بانک ملی و تصویب شورای عالی بانک مذکور تعیین خواهد شد
این قانون که مشتمل بر یک ماده‌است در جلسه پنج شنبه هفت مهرماه یکهزار و سیصد و بیست و دو بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری