مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۱ اردیبهشت (ثور) ۱۳۰۳ نشست ۲۱

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری پنجم

قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۱ اردیبهشت (ثور) ۱۳۰۳ نشست ۲۱

مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۱ اردیبهشت (ثور) ۱۳۰۳ نشست ۲۱

Page 1 – 5 missing

کمیسیون را چون مجلس لازم دارد ناچار باید از افراد متخصص انتحاص کند-یک عده که در دو کمیسیون هستند متخصص هم هستند از این جهت اگر بگوئیم آنها را انتخاب بکنند خلاف نظامنامه میشود یا متخصص انتخاب نمیشود این دلیل بخصوص را که ایشان فرمودند که نظامنامه پیش بینی کرده وراجع به همین بوده است مسئله خصوصی مثل سرحدات که ایشان فرمودند رجوع میشود به کمیسیون خارجه و هر مثلی که درذهن آقای آقا سید یعقوب هست نظامنامه پیش بینی کرده است مگر اینکه نظرشان این باشد که یک عده هستند که در کمیسیون بودجه وجودشان لازم است ودر کمیسیون خارجه هم وجودشان لازم است ودر کمیسیون معارف هم وجودشان لازم است.

در کمیسیون مالیه هم وجودشان لازم است.این برمی گردد به زمان استبداد که یک عده پنج شش نفری چرخ مملکت را بگردانند و همه کارها را برحسب میل خودشان درست کنند.فلسفه که در دست بوده و نظامنامه معین کرده برای این بوده است که اعضای مجلس هرکدام مشغول یک کاری باشند یکی درکمیسیون مالیه مشغول باشد یکی درکمیسیون عدلیه یکی در کمیسیون خارجه ولی اگر یک نفر بتواند در سه چهار کمیسیون مشغول باشد آن وقت کار منحصر میشود به یک عده بیست نفری ومابقی همینطور بیکار می مانندوفقط وقت مجلس علنی باید بیابند.

بواسطه همین مسئله است که نظامنامه پیش بینی کرده و خوب هم پیش بینی کرده است و بعقیده بنده هیچ محتاج به تفسیر هم نیست فوق العاده و غیر فوق العاده هم ندارد اشکال هم که در آخرراجع به فوق العاده کردند و فرمودند از قبیل کمیسیون نفت فوراً اخطار می کنند اشخاصی که در کمیسیون عدلیه هستندو داخل کمیسیون نفظ باید بشود فوراًاز آنجا استفاده میدهند وبعد داخل در کمیسیون نقط می شوند و از دیگران که مشغول کار نیستند برای کمیسیون عدلیه انتخاب می کنند پس عبارت به طور صراحت دلالت دارد مقام ریاست هم آن روزی که فرمودنداشره کردند از استناء معلوم است که نظر آن کسی که نظامنامه نوشته بتمام کمیسیونها بوده است عبارت خودش میرساند هیچ یک از نمایندگان نمی توانند در زمان واحد در بیش از دو کمیسیونی که مشغول کارند عضویت داشته باشند مگر در کمیسیون تحقیق انتخابات و در کمیسیون محاسبات مجلس که از این قاعده مستثنی است غیر از این دو تا چه در کمیسیون خارجه چه داخله و چه فوق العاده و غیر فوق العاده عقیده بنده این است که نمی تواند عضویت داشته باشد.فلسفه هم درست است در نظامنامه هم خوب نوشته شده وبنده این ماده را بهترین مواد می دانم ودر نظامنمه هم قید شده که اعضای مجلس باید مشغول کار باشند ودر بیش از دو کمیسیون نباید عضویت داشته باشند وانتخاب شوند چه کمیسیون فوق العاده و چه غیر فوق العاده. رئیس-آقای کازرونی

(اجازه)

رئیس-آقای ملک الشعراء

(اجازه)

ملک الشعرا- بنده موافقم.

رئیس- آقای شیخ الرئیس

(اجازه)

شیخ الرئیس- در ماده ۲۷نظامنامه اینطور نوشته شده است ولی در همان دوره دوم که این نظامنامه نوشته شد بعد از دو سه ماه دیدند که غیرممکن است همانطوری که آقای آقاسید یعقوب هم مفصلاً توضیح دادند در همان دوره دوم هم دو سه کمیسیون فوق العاده شد واعضاءبعضی ازکمیسیون ها در آنها عضو بودند.

چندین سابقه دیگر هم در مجلس سوم ودر مجلس چهارم داردکه اگر ملاحظه بفرمائید جمعی از نمایندگان تا پنج کمیسیون وشش کمیسیون و هفت کمیسیون هم عضو بودند علی ایحال بطوریکه در قانون انتخابات نوشته شده است وکیل باید اعتبار نامه در دست داشته باشد و به دفتر مجلس شورای ملی تسلیم نماید تا مجلس وکالت او را تصدیق کند و در دوره چهارم یک همچو اتفاقی افتاده است وسابقه شده به نظر بنده چون نظامنامه داخلی پیشنهاد شد گمان می کنم عنقریب به مجلس بیاید این است که عقیده دارم این یک ماه و دو ماه قابل ملاحظه نیست به همان ترتیب سابقه عمل شود تا ایتکه در نظامنامه داخلی که عما قریب مطرح خواهد شد این مسئله مذاکره شود.

اما اینکه می فرمایند این ترتیب مستلزم این است که چهار نفروپنج نفر تمام کارها را در دست بگیرند و تمام کمیسیون ها را در دست بگیرندوتمام کمیسیون ها را اداره کننده گان نمی کنم قانون این ماده را قید کرده باشد خیر چیزی که هست معلومات آنها است که آنها را انتخاب می کند چه بکنم اشخاص متخصص کم داریم مثلاً در کمیسیون خارجه و نظام بنده را انتخاب نمی کنندچون متخصص نیستم بالاخره اگر ملاحظه بفرمائید خواهید دید که یک وقتی در کمیسیون نظام پنجنفر انتخاب شده بودند که هیچ بلد نبودند و خودشان اقرار داشتند که بلد نیستند این معلوماتی را که بعضی از آقایان دارند وتحصیل کرده اند گاهی مجبورشان می کنیم که به کمیسیون بودجه یا کمیسیون عدلیه یا کمیسیون قوانین مالیه بروند تا کار تعطیل نماند و حالا هم بهتر این است مطابق سابقه عمل شود تا نظامنامه جدید پیشنهاد بشود.

رئیس- آقای یاسائی

(اجازه)

یاسائی-بنده میخواستم عرض کنم که در اطراف مصرحات نظامنامه مقاولات زیاد موضوع ندارد.صریح نظامنامه اینستکه یک نفروکیل در بیش از دو کمیسیون نمیتواند عضو باشد ونمیتواند عضویت کمیسیون ثالثی را قبول کند چه فوق العاده چه غیر فوق العاده در آخر ماده ۲۷هم تشریح شده است که آقای رئیس میبایست قبلاً اشخاصی را که قابل انتخاب نیستند اعلام بفرمایند و در صورتی که شخص غیرقابل انتخاب بوده و در شعبه انتخاب شده باشد رئیس مجلس به رئیس شعبه مراتب را اطلاع داده تجدید انتخاب را درخواست مینماید.غرض از غیرقابل انتخاب بودن آنست که در دو کمیسیون انتخاب شده باشدوهمان طور که آقای رئیس فرمودند اگر کسی بر خلاف مندرجات نظامنامه فرمایشاتی دارد ممکن است پیشنهاد بکند خوب است آقای آقا سید یعقوب هم که مخالف صریح نظامنامه فرمایشاتی فرمودند پیشنهادی بکنند اگر پیشنهادشان تصویب شد والبته من بعد همانطور مجری ومعمول میشود و اینکه فرمودند سابقه دارد و در ادوار گذشته اینطور بوده است بنده عرض میکنم که در مقابل صریح نظامنامه سابقه معنی نداردمثلاًبعضی چیزها در ادوار گذشته بر خلاف نظامنامه معمول بوده است از قبیل اینکه انتخابات در موقع تنفس بعمل میآید و بتذکر یکی از نمایندگان موقوف و متروک شدو غالباًطوری شده است که در این دوره برخلاف آن دوره رأی داده شده است بالاتر از این نمیشود که در دوره چهار یکی دو نفر از آقایان نمایندگان به جهاتی از مجلس رد شدند ودر این دوره ما آنها را قبول کردیم پس سابقه مناط نیست وصریح قانون و صریح نظامنامه را نبایستی متروک داشت.

رئیس-آقای تدین.

(اجازه)

تدین-بنده موافقم با اصل ماده ۲۷ هستم وهیچ لازم به تفسیر هم نمیدانم.

رئیس-بفرمائید.

تدین-بنده عرض میکنم که ماده ۲۷ بقدری صریح نوشته شده است که هیچ محتاج به تفسیر نیست یک ماده محتاج به تفسیرخواهد بود که درای ابهام و ابهامی درمقصود باشد اینجا صریح است:هیچیک از نمایندگان نمیتواند در زمان واحد در بیش از دو کمیسیونی که مشغول کارند عضویت داشته باشد مگردر کمیسیون تحقیق انتخابات وکمیسیون محاسبات مجلس که از این قاعده مستثنی است. استثنای دیگری ندارد و مقصود آن آقایانی که این نظامنامه را تصویب کرده اند این بوده که فقط همین دو کمیسیون مستثنی باشد والا گر کمیسیون های دیگر را در نظر می گرفتند آنها را هم مستثنی می کردند اینجا صریح است در دو کمیسیون که مشغول به کار است فقط نماینده می تواند در زمان واحد عضویت داشته باشدو بیش از آن نمی تواند هم برای یید همین مقصود وبرای اینکه کسی به اشتباه نرود تفسیر کرده است ومعنی کرده است:کمیسیون هایی که تمام راپرت های خودرابه مجلس تقدیم نکرده اند کمیسیون مشغول به کارمحسوب می شوند. این صریح در مقصود است که یک نفر نماینده در زمان واحد در بیش ازدوکمیسیون که مشغول به کار است نمی تواند عضویت داشته باشد این حاشیه منه یا معنی هم ندارد که مقصود از این دو کمیسیون کمیسیون فوق العده است یا عادی و تفسیری هم ندارد اما اینکه هی تکرار می شود سابقه.سابقه.سابقه در مقابل مصرحات قانون صحبت نیست سابقه درمقابل صریح نظامنامه دلیل نمیشود برای اینکه ممکن است این از روی غفلت و عدم توجه به نظامنامه و قانون حاصل شده باشد مادام که نظامنامه بر اثرو قوت خود باقی است هیچ سابقه موثر نیست آقای آقا سید یعقوب درضمن اظهاراتشان فرمودند که مجلس رأی داده است تصور میکنم اشتباه کرده باشند مجلس دراین موضوع رأی نداده است واگر مجلس رأی می داد رأی مجلس به منزله تفسیر بودوحاکم بود بر این ماده وعلاوه از همه اینها یک اصل دیگری را بایددرنظر گرفت و آن اینست که باید معتقد به تقسیم کار شد نظامنامه هفت کمیسیون دائمی در مجلس پیش بینی کرده وچند کمیسیون غیردائمی هم به طور فوق العاده ممکن است در مجلس تشکیل لزوم پیدا کند عده اعضائی که برای تمام این کمیسیون ها معین می شوند بیش از نصف اعضای مجلس شورای ملی نیستند بنابراین هیچ منطق و فلسفه ندارد که در تمام کمیسیون ها یک عده دیگری وارد نباشند واینکه میفرمایند استفاده از تخصص اشخاص باید کرد تصدیق میکنم ولی لازمه استفاده از تخصص اشخاص از وجور آنها در کمیسیون نیست برای اینکه ممکن است یک کمیسیونی تشکیل شود ودر یک مواقعی ومواردی لازم بشود کسب معلومات و اطلاعاتی از اشخاص غیر هم بشود اعم از اینکه در مجلس شورای ملی نماینده باشند یا نباشند بنابراین رعایت تقسیم کار یک اصلی است که به عقیده بنده خیلی لازم است ودر صورت عدم رعایت ممکن است یک عدم رضایت هایی را ایجاد کند بنابراین بنده خلاصه میکنم عرایض خودم را به اینکه این ماده نظامنامه محتاج به تفسیر نیست و صریح در مقصود است و یک نفر نماینده در بیش از دو کمیسیون مشغول به کار نمیتواند عضویت داشته باشد.

(جمعی از نمایندگان- صیح است)

رئیس-آقای سردار معظم

(اجازه)

(حاضر نبودند)

رئیس- آقای مشار اعظم

(اجازه)

مشار اعظم- بنده در موضوع نظامنامه عرضی داشتم .

رئیس-آقای غلامحسین میرزا

(اجازه)

غلامحسین میرزا- باشرحی که آقای تدین فرمودند موافقم .

رئیس- آقای زعیم

(اجازه)

زعیم-بنده هم موافقم با شرح نظامنامه .

رئیس-آقای دست غیب

(اجازه).

دست غیب-موافقم.

رئیس-آقای رئیس التجار

(اجازه)

رئیس التجار-با آقای تدین موافقم.

آقا سید یعقوب-بنده توضیحی دارم

(بعضی از نمایندگان-مذاکرات کافی است)

آقا سید یعقوب-حق توضیحی دارم .رئیس-بفرمائید.

آقا سید یعقوب-گویا یاسائی ابداً توجه به عرایض بنده نکردند که بنده عبارت را صریح بدانم و با صریح دانستن مخالفت کنم .

اولاً گمان میکنم خودشان کاملاً مسبوق باشند که بنده یکی از مدرسین مدرسه بوده ام وخیلی خوب همه چیز می فهمم وای طور که بنده عبارت را نفهمم بعد بخواهم مخالفت کنم مگر اینکه آقای دست غیب بشوم و بخواهم عناد بکنم نه اینطور نیست بنده عرض کردم من از عبارت اینطور استفاده می کنم که نسبت به کمیسیون های فوق الاده بارت نظامنامه ناظر و شامل نیست حالا میفرمایند صریح است بنده عرض می کنم صراحت در این معنی ندارد متعصب هم نیستم در عقیده ام نه اینکه بنده عبارت را صریح بدانم و با صریح بودن عبارت مخالفت کنم مقصودم توضیح این مسئله بود.

رئیس دیگر کسی اجازه نخواسته است شاهزاده شیخ الرئیس

(اجازه)

شیخ الرئیس-بنده عرض کردم که در که این ماده هیچ صراحت ندارد وعرض کردم این ماده عملاً نقص شده است وخیال کردم که سابقه حجیتی دارد ولی وقتی که سابقه را صحبت ندانند بنده هم با آقای تدین موافق می شوم وعرض می کنم این رائی را که امروز می دهیم به منزله اینست که سوابق مجالس گذشته حجیت داشته باشد اگر اینطور است که بنده رأی می دهم وبا آقای تدین موافقم .

رئیس-آقای دست غیب

(اجازه)

دست غیب-اگرچه بنده مذاکرات را کافی می دانم ولی آقای آقاسید یعقوب لفظ عناد فرمودند بنده با هیچکس عناد نداشته و ندارم اما راجع به سابقه درمابل نص صریح قانون ونظامنامه حجت نیست که محتاج باشیم آنها را نسخ کنیم سابقه وقتی حجت است که در نظامنامه یا قانون صراحتی نباشد یا ید نشده باشد والا سابقه از یک دوره برای دوره دیگر هیچ حجت نیست.بنده این عرایض را که عرض کردم خودم را محتاج دیدم به اینکهاز مقام محترم ریاست اخطار بشود که خارج از موضوع است برای اینکه ماده نظامنامه طوری صراحت دارد که محتاج به مذاکره نیست وباید از همان اول اخطار بفرمایند که فلان شخص در دو کمیسیون عضویت دارد وایشان را نمی شود انتخاب کرد دیگر محتاج به این حرفها نیست.

رئیس –صراحتش را بنده نباید عرض کنم آقایان باید بفرمایند.

( بعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی است)

رئیس- پیشنهاد شده است که این امر مراجعه بشود به کمیسیون مبتکرات آقای حاج عزالممالک

(اجازه)

حاج عزالممالک- مقصود بنده از این پیشنهاداساساً این بود در موقعی که اختلاف نظر پیدا می شود راجع به تفسیر یک ماده همانطور که آقای رئیس فرمودند تا مطابق یک پیشنهاد نباشد سابقه خوبی در تفسیر نخواهد بود به این معنی که هرموقع بنده یک نظری راجع به یک ماده می بینم پیشنهاد میکنم ومخالف هم صحبت می کند وبعد مجلس رأی می دهد ویک ماده میشود و نمیشود آن را نقص کرد مگر دوباره مجلس رأی بدهد.

در جلسه قبل یکی از آقایان نمایندگان توضیحی فرمودند در مورد عضویت کمیسیون های ثابت یا کمیسیون های موقتی در دوره سابق هم این قضیه مطرح شد است و مجلس تصدیق کرده است که میشود عضو کمیسیون های موقتی بود…

دست غیب- تصدیق نکرده اند .

حاج عزالممالک - اگر تصدیق نمی کردند آقایانی که در سه کمیسیون عضویت داشتند رأیشان باطل بود و آن پیشنهاداتی را که برای آها به مجلس آمده است آنها را باید باطل دانست پس مجلس شورای ملی که در دوره دوم وسوم (که بنده هم افتخار نمایندگی آن را داشتم ) این اصل را قبول کرده در دوره چهارم هم تصدیق شده است که اشخاص می توانند غیر از عضویت دو کمیسیون ثابت عضویت کمیسیون های موقت را هم داشته باشند همینطور هم عمل شده است.

امروز تفسیر ماده ۲۷ را بدون اینکه یک ماده تفسیری را مامطرح کنیم همینقدر به صحت نمی توانیم حل کنیم حالا رجوع به کمیسیون مبتکرات یا کمیسیون دیگری که از شعب انتخاب شوند بنده در آن بابت چندان نظری ندارم که حتماً به کمیسیون مبتکرات برود یا به یک کمیسیونی که از طرف مجلس انتخاب بشود ولی اینکه ما ماده ۲۷ را قطعی بدانیم وامروز رأی بدهیم برخلاف عملیاتی است که در چند دوره مجلس کرده ایم وبنده این ترتیب را همچو سابقه خوبی برای مجلس نمی بینم.

ما باید در تحت یک ماده ضمیمه که آن ماده باید در مجلس بیآید ومذاکره بشود رأی بدهیم که مقصود از کمیسیون ها کمیسیون های ثابت است یا غیر ثابت است وموقتی است.

دلیل بنده هم برای اینکه مقصود نظامنامه کمیسیون هائی بوده است که در آن جا ذکر کرده است عمل مجلس است وبه عقیده بنده فلسفه اش هم همین است که یک کمیسیون هائی انتخاب می شود برای چند روز همین وکمیسیونهای دیگری هم انتخاب شده است و برای ایام متمادی مثل کمیسیون بودجه یک سال باید کار کند حالا اگر برای یک کار چندروز با یک نفر از آقایانی را که متخصص میدانیم برای آن مطلبی که میخواهم او داخل کار و مذاکره باشد واو را انتخاب کنیم یا ما باید آن شخص را محروم کنیم از ضویت یکسان کمیسیون بودجه برای این که یک هفته با او کار داریم؟ این مقصود تقسیم کار نیست بلکه مقصود تقسیم کار است به اشخاصی که آن کار را میدانند نمی گویم که بنده کار کنم یا دیگری نیست حالا اگر بخواهم اسم ببر شاید موجب ریا بشود فان شخص را ما در مجلس لازم می دانیم که در کمیسیون عدلیه یا خارجه هم رأی میدهیم که عضویت داشته باشد.

اتفاقاً یک کمیسیون موقتی برای نفت انتخاب می شود این شخص زمامدار بوده وکاملاً اطلاع دارد علم دارد سابقه دارد.طرف اعتماد است تمام محاسن را دارا است ما مجبور می شویم (مجبور اخلاقی والا اجباری نداریم) که به او رأی بدهیم واورا برای این کار انتخاب کنیم .

اولاً ما نباید رأی بدهیم به او برای اینکه او مشغول کار است ور یک کمیسیون دیگر ثانیاً در خارج باید قبلاً یک اکثریتی برود که از او خواهش بکند که آقا شما از کمیسیون بودجه یا از کمیسیون خارجه استعفا بدهید برای اینکه ما می خواهیم شما را برای کمیسیون نفط انتخاب کنیم!!

به عقیده بنده این منطقی نیست پس پیشنهاد بنده و آقای داور اینست که تفسیر ماده ۲۷ به یک کمیسیونی رجوع شود که اگر آن کمیسیون صلاح دانست به مجلس راپرت بدهد ودر هر صورت یکی از این دو نظر راکه آیا باید حتماً در دو کمیسیون بطور مطلق خواه ثابت خواه موقت عضویت داشته باشد یا نه کمیسیون های موقت مستثنی است راپرت بدهد بعد هرطور مجلس شورای ملی رأی داد یک ماده قانونی خواد بود و دیگر برخلاف آن ماده هم نمی شود عمل کرد.

رئیس- مذاکراتی که میشود راجع به این پیشنهاد است.آقای زعیم.

(اجازه)

آقا میرزا سید حسن خان زعیم- نظر آقای تدین در تفسیر ماده ۲۷ گویا نبود نظرشان تذکر دادن برای اجرای آن ماد بود بنده هم از همان نظر موافقت کردم اینجا هم تصریح دارد وباید این ماده اجراء شود آقای حاج عزالممالک که پیشنهاد می کنندبه کمیسیون مبتکرات برود ممکن است که بعنوان یک طرح قانونی پیشنهاد بفرمایند وارجا بشود بکمیسیون مبتکرات ولی مذاکره فقط راجع به ماده ۲۷ بود که این تصریح را دارد وسابقه هم صحبت نمی شود.

رئیس- آقای تدین.

(اجازه)

تدین- بنده مخالفم با این پیشنهاد موافقی اگر هست صحبت کند بعد عرض می کنم.

رئیس – موافق که خودشان بودند و توضیحاتی دارند.

آقای داور

(اجازه)

آقا میرزا علی اکبر خان

داور- بنده اساساً معتقدم که حتی الامکان وضع قوانین از نقطه نظزیک حوادث جاری و اتفاقاتی که در یک موقع اتفاق افتاده است نباید باشد و بطورکلی قانون با یک نظر جامع الاطرافی باید وضع شود بالفرض در دوره های گذشه مجلس شورای ملی همین ماده را که امروز تمام آن را صریح و واضح و درست می داند و همین ماده را که می فرمایند بقدری صریح است که بحث در او می شود کرد برخلاف عمل کرده است.

حالا به یکی از دو قسم میشود تعبیر کرد:

یکی این است که با توجه به این مسئله بوده است که مخالف ترتیب رفتار کنند البته تصدیق کردن این مشکل است.

یکی اینکه ماده قابل تفسیر بوده است ودر آن موضوع مجالس گذشته بهر شکلی توانسته اند عمل کرده اند یعنی تصور می کردند کمیسیون های فوق العاده چون از

کمیسیون هایی نیست که در نظامنامه تصریح شده باشد ومقصود از نظامنامه کمیسیون های عادی بوده است ودربیش از دو کمیسیون عادی نمی شود عضویت داشت آن طور عمل کرده اند. حالا چه شده است که این نظریه پیش آمده ؟ البته ممکن است دلایلی برایش ذکر بشود . حالا کمیسیون هایی بنا است انتخاب بشود و بعضیها اتفاقاً در دو کمیسیون یا سه کمیسیون انتخاب نشوند ویک عده دیگری شاید در هیچ کمیسیون نباشند ولی بنده هم معتقدم که همان نظری که آقای حاج عزالممالک فرمودند همان نظر را باید اتخاذ کرد یعنی کار باید رجوع شود به اشخاصی که از عهده آن کار بر نمی آیند تشخیص این هم با اکثریت مجلس است.

بهرحال خوب یا بد مجلس سابق تشخیص داده است که یک اشخاصی بروند فلان کار را بکننداین مسئله جداگانه ایست اما امروز در موقعیکه یک عده مشغول رأی دادن هستند بعضیها به نظر اینکه میشود در دو کمیسیون بیشتر عضویت داشته باشد یک اشخاصی راکه درکمیسیون عضویت دارند آنها را در کمیسیون هائیکه الآن میخواهند انتخاب بکنند معین بکنند وبعضی دیگر شاید نظر به این داشته باشند که ممکن نیست یک وکیل در بیش از دو کمیسیون عضویت داشته باشد آنوقت در تحت تأثیر ای امر آنی معین انتخاب کمیسیون ها تصور تصدود که بعضی اشخاص که در دو کمیسیون انتخاب نشده اند یا در هیچ کمیسیونی انتخاب نشده اند این پیشنهاد را میکنند و آنوقت بعضی بگویند که چرا من انتخاب نشده ام ودیگری در کمیسیون انتخاب شده است بنده عرض نمی کنم اشخاصی که انتخاب می کنند به این نظر هستند.

ولی می خواهم عرض کنم آن طوری که باید با یک بیطرفی و یک حواس جمعی در این مسئله تحقیق نشده است وبهتر این است یک امری را که چندین دوره مجلس ها به یک شکل تعبیر کرده اند وحالا در آن ماده یک صحبه هائی می شود برود به کمیسیون مبتکرات بعر برکردد اگر لازم شد آنوقت به همان ترتیبی که آقایان اظهار می کنند تفسیر بشود یعنی آنوقت اشخاصی که در بش از دو کمیسیون انتخاب شده اند از یکی از آنها استعفا می دهند واگر خیر رأی داده شد به همان ترتیبی که مجلس عمل کرده است صحیح است به همان ترتیب عمل خواهد شد.

رئیس- نسبت به این پیشنهاد آقایان مذاکرات راکافی میدانند یا نه؟

(چند نفر از نمایندگان – کافی نیست)

رئیس- آقای تدین

(اجازه)

تدین- یک خواهش دوستانه از آقای داور می خواستم بکنم که در آتیه در موقع مدافعه کلمات زننده استعمال نکنند در آن روزی که آقای امیر اعلم می خواستند بکنند بعضی کلمات استعمال کردند که خوب نبود امروز هم می فرماینداشخاصی که طرفدار اجرای ماده بیست و هفتم نظرشان این باشد که در دو کمیسیون بیشتر انتخاب نشده اند ویا اینکه در هیچ کمیسیونی انتخاب نشده اند یا این پیشنهاد را می کنند که به مقصود خودشان نایل بشوند بنده که یک نفر هستم این عقیده را نداشتم و ندارم ودلیلش هم آقایان هستند یعنی اطلاع آقایان است که در هیچیک از کمیسیون ها بنده داوطلب نبودم واظهاراتی هم نکردم وفقط همان دو کمیسیون برای بنده کافی بلکه اکفی است اینجا مقصود تفسیر ماده نظامنامه نبود اینجا اخطار نظامنامه بود تذکر نظامنامه بود برای اجرای ماده(۲۷) نظامنامه . در همین مجلس ودر همین دوره چندی قبل بنده یک روز یکی از مواد نظامنامه را تذکر دادم و با وجود اینکه سابقه دوره چهارم برخلاف آن بود مجلس آن سابقه را قبول نکرد و بالاخره در همین جا ماده نظامنامه بموقع اجرا گذارده شد موقع دیگر آقای مصدق السلطنا اخطار کردند در صورتیکه سوابق مجالس گذشته برخلافش بود و در همین جا آن ماده بموقع اجرا گذاشته شد بدون اینکه ارجاع بکمیسیون متبکرات بشود بنده تذکر دادم در جلسه گذشته که باید ماده (۲۷) بموقع اجرا گذاشته شود ماده بیست وهت اینست که یک نفر در آن واحد نمی تواند در دو کمیسیون بیشتر عضویت داشته باشد بعلاوه خوب به خاطرم میآید که در دوره چهارم در یک تاریخی در روی یک ورقه از طرف اداره تقنینیه در جنب اطاقی که رأی داده می شود بدیوار نصب کرده بودند ودرآنجا اسامی اشخاصی که قابل انتاب نبودند در کمیسیون های جدید قید شده بود واین هم خودش دلیل بر اجرای این ماده است در دوره چهارم واینکه آقای داور اظهار کردند پس چرا گفته نشده است ویا چرا مورد دقت قرار داده نشده است آن دو جهت که فرمودند به عقیده بنده کافی نیست ممکن است یک جهت ثالثی داشته باشد وآن جهت ثالث عدم توجه به نظامنامه و غفت از مواد نظامنامه است بنابراین ما اخطار نظامنامه کردیم که این ماده نظامنامه باید به موقع اجرا گذارده شود هی محتاج به تفسیر نیست یا اگر ما بخواهیم قائل شویم که ماده نظامنامه یا ماده قانون تفسیر شود باید جریان مخصوص داشته باشد وباید برود به کمیسیون واز آنجا برگردد به مجلس واگر ما قائل به تفسیر بشویم ناچار باید رأی بدهیم وموافق باشیم با این پیشنهاد برای اینکه غیر از این راه دیگری تا کنون سابقه نداشته است که ما باو عمل کنیم ولی چون قائل به تفسیر نیستیم ومحتاج به تفسیر

نیستیم بنابراین این بعقیده بنده این پیش نهاد مورد ندارد .

رئیس- آن پیشنهاد را پس گرفتند پیشنهاد دیگری شده است که مراجعه به یک کمیسیون شش نفری منتخب از شعب بشود اگر میل دارید تنفس داده بشود.

(در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل وپس از نیم ساعت مجدداً تشکیل گردید)

رئیس- عرض کردم یک پیشنهادی زسیده است که این کار مراجعه بشود به کمیسیون شش نفری منتخب از شعب یک پیش –نهادی دیگری رسیده است که ۹نفر از آقایان امضاء کرده اند قرائت میشود هرکدام را صلاح میدانید رأی می گیریم.

(بشرح ذیل قرائت شد)

نظربه اینکه برای عضویت کمیسیون های فوق العاده احتیاج به انتخاب اشخاص متخصص ومطلع حاصل میشود وبا اجرای ماده ۲۷نظامنامه داخلی انجام پذیر نیست لذا ماده واحده ذیل پیشنهاد وتصویب آن را از مجلس شورای مل مستدعی است.

ماده واحده- هر نماینده در زمان واحد می تواند در دو کمیسیون دائمی ودو کمیسیون فوق العاده عضویت داشته باشد.

(جمعی از نمایندگان – امضاها را بخوانند)

(از قرار ذیل خوانده شد)

حاج سید المحقین-تدین-سردار منتصر-داور-بنان السلطان-ضیاء الملک حسین-عزالممالک-دبیر اعظم –آقا میرزا شهاب –بنده هم این پیشنهاد را دارم.رئیس-این پیشنهاد را میفرستیم به کمیسیون متبکرات بعد که راپورت کمیسیون رسید مراجعه میشودبکمیسیون مخصوص

(جمعی از نمایندگان –صحیح است)

رئیس-مخالفی نیست در این باب؟

حائرزاده- بنده مخالفم. رئیس- بفرمائید.

حائری زاده-چندی نگذشته که نظامنامه داخلی بشکلی طرح قانونی تقدیم مجلس شده وارجاع به کمیسیون متبکرات شده اگر آقایان خیلی علاقه مندند که این ماده اصلاح شود شاید مواد را هم وقتی که به موقع عمل می گذارند همین ها را حس می کنند ولازم است اصلاح بشود خوب است سعی بکنند راپرت کمیسیون مبتکرات در موضوع تمام نظامنامه داخلی زودتر به مجلس تقدیم شود بعد با هیئت رئیسه یا کمیسیون خاصی آن قانون را تحت شور قرار بدهند راپرتش را بیآورند در مجلس این ماده خاص را علیحده ارجاع به کمیسیون خاص کردن یک کار دوباره هیئت و بنده عقیده ندارم.

رئیس- آقای حاج عزالممالک

(اجازه)

حاج عزالممالک- بنده مخالفتی ندارم که آن لایحه تجدید نظر در نظامنامه داخلی در مجلس شورای ملی مطرح شود واین ماده هم در جزء آن مواد مورد بحث بشود بنده مخالفت با این نظر دارد وبرای اینکه این نظر هم جزء آن مواد در مجلس مطرح شودلازم بود که بشکل طرح قانون پیشنهاد بشود ودر مجلس مطرح بشود وضمناً این نظر را هم تأمین بکنیم.

رئیس- این چیزی که پیشنهاد شده است با نظر آقای حائری زاده چندان مخالفتی ندارد وچون کمیسیون متبکرات راپرت می دهد ممکن است عقیده اش این باشد که این موضوع بایستی در ضمن اصلاح نظامنامه داخلی حل شود یا اینکه قبلاً باید این موضوع را اصلاح کرد بعد نظامنامه داخلی را در موقعی که راپرت دادند به عرض آقایان می رسد هرطور صلاح دانستند همان طور معمول می شود.

آ قای سردار معظم.

( اجازه)

سردار معظم- نظامنامه مراجعه شده است به گمیسیون مبتکرات وتصریحات لازم را در نظامنامه کمیسیون مبتکرات خواهد کرد؟

رئیس-بلی کمیسیون مبتکرات اول باید رأی بدهد که صلاح است تجدید نظر بشود در نظامنامه یا نه اگر رأی داد که صلاح است ودر مجلس قابل توجه شد مراجعه می شود به یک کمیسیون دیگری .

سردار معظم- سابقه مجلس چهارم اینطو رنبود.

رئیس- اگر می خواهید طرز دیگری معمول شود باید ده نفر امضاء کنند ده نفر که امضاء کردند مستقیماً میرور به کمیسیون مبتکرات .

آقاسید یعقوب- بنده هم آن را امضاء دارم و پیشنهادی کنم.

عمادالسلطنه –بنده هم امضاءد ارم.

رئیس- حالا نمی شود فی المجلس امضاء کرد باید امضاءکتبی باشد.

آقای شیخ الرئیس

(اجازه)

محمد هاشم میرزا شیخ الرئیس-این جادرخاطرم هست که راجع به نظامنامه بعد از آنکه در مجلس سابق مذاکره شد اینطور قرارداد شد که نظامنامه مراجعه بشود به هیئت رئیسه ودر هیئت رئیسه پیشنهادهایی که لازم است کاملاًدر نظامنامه بشود بعد بیآورند به مجلس و به هیچ کمیسیونی مراجعه نشدا این مطلب در نظر بنده هست وبنده مخالفم که برود به کمیسیون مبتکرات.

رئیس- کار هیئت رئیسه باید نظامنامه را اجرا کند خودش نمی تواند نظامنامه بنویسد اگر کمیسیونی که به اینجا مراجعه می شود لازم دانستند هیئت رئیسه را می خواهند و توضیح داده خواهد شد.

شیخ الرئیس-مجلس چهارم اینطور دادند.

Page 9 – 10 missing