مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ اسفند (حوت) ۱۳۰۳ نشست ۱۴۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ اسفند (حوت) ۱۳۰۳ نشست ۱۴۶
جلسه صد و چهل وششم صورت مشروح مجلس عصر چهارشنبه بیست :و هشتم حوت هزار و سصدو سه مطابق بیست ودوم شهر شعبان المعظم هزاروسید صدوچهل وسه
مجلس تقریبا یکساعت قبل از غروب بریاست آقای موتمن الملک تشکیل گردید صورت مجلس عصر روز قبل را آقای میرزا جوادخان قرائت نمودند) رئیس – آقای آقا سید یعقو ب (اجازه ) آقا سید یعقوب ـ بعد از تصویب صورت مجلس زئیس صورت مجلس اشکالی دارد یا خیر ؟ جمعی ا زنمایند گان ـ خیر
رئیس ـ آقای آقا شیخ جلال (اجازه ) آقا شیخ جلال ـ دیروز در موقعی که این لایحه مطرح شد بنده در روی ننکورقه نوشتم که هم در کلیات وهم در مواد این لایحه مخالفم و تقدیم کردم امروز هم در موقعی که میخواست جلسه تشکیل شود بنده اول شخصی بودم که در جزو مخالفین اسم خودم را نوشتم حالا نمیدانم که این دوورقه د ردو سیه هست یا نیست ؟ رئیس ـ بلی هست . صبح که بود حالا هم باید باشد
آقای آقا سید یعقوب (اجازه ) آقا سید یعقوب ـ‌بنده خواتستم با آقایان وزراء چو ن تشریف دارند یک تذکری بدهم . یکروزی د رسابق تذکر دادم راجع بسیر اتومبیلها در شهرها وبنا شد که وزارت داخله همینطور اداره نظمیه یا بلدیه توجه نموده وترتیبی بدهند که این اتومبیل ها اینقدر در شهر بسرعت حرکت نکنند و شوفرهایک حرکات وحشیانه نکنند و امروز در خدمت آقای رهنماد بودیم دیدیم باز بهمان تندی سابق حرکت میکنند واسباب بدبختی و زحمت برای مردم فراهم میکنند چناچنه همه آقایان محترم مسبوقند یک جوانی که یک خدمات شایانی بمملکت کرده بود در زیر شوفر کشته شد (خنده نمایندگان ) بلی در زیر اتومبیل رفت و کشته شد حالا هم موقع را مغتنم دانسته باز تذکر میدهم که آقایان وزراء در این باب یک او امر اکیده صادر نمایند که لا اقل همانطور که در ممالک دیگر هم هست اتومبیلها باندازه معینی د رکوچه ها و خیابانها سیر کنند و مردم از این حیث راحت باشند این بود عرایض بنده .
وزیر فوائد عامه ـ وزارت داخله برای سیر اتومیبل در شهر مشغو ل تهیه نظامنامه هست واگر با تمام نرسیده باشد قریب با تمام است و انشاءالله در آتیه نزدیکی نتیجه آن معلوم خواهد شد . جمعی از نمایندگان ـ وارد دستور شویم . رئیس ـ را جع بماده ۵ لایحه قانونی دخانیات پیشنهاد هائی شده بود یکی از آن پیشنهاده ها پیشنهاد آقای تقی زاده بود مذاکره شده حالا رای میگیریم ( پیشنهاد فوق بشرح ذیل قرائت شد ) تبصره ـ مقصود از محاکم صالحه محکمه اداری مالیه است و در صورت عدم وجود محکمه اداری در محل جلسه اداری مرکب ا زنماینده حکومت ونماینده مالیه ومدعی العموم اگر موجود باشد محکمه صالحه است .
رئیس ـ مذاکره شده است باید رای گرفته شود . آقایانیکه این تبصره را تصویب می کنند قیام فرمایند . (عده ای قیام نمودند ) رئیس ـ تصویب نشد . پیشنهاد آقای طهرانی قرائت میشود (بمضمون ذیل قرائت شد ) این بنده پیشنهاد مینماید که تبصره ذیل اضافه شود .
تبصره ـ محکمه صالحه مرکب از حاکم ومدعی العموم وامین مالیه ونماینده آنان میباشد که با کثریت رای خواهند داد و رای آنها قطعی خواهد بود بعضی از نمایندگان ـ رد شده است رئیس ـ نه خیر عین آن نیست .
آقای طهرانی (اجازه ) آقا شیخ محمد علی طهرانی ـ عرض میکنم که آقای آقا میرزا شهاب در موقعی که آقای یاسائی پیشنهادی قریب به پیشنهاد بنده بقدیم کرده بودند چون توضیحات کافی نداده بودند آقای آقا میرزا شهاب گفتند که در همه جا مدعی العموم نیست واین فرمایش از نقطه نظر این توده است که بمراجعه بقانون جزا واصول محاکمات جزائی نکرده اند در تمام نقاط نماینده مدعی العموم هست . ضباط عدلیه غیر از خود مامورین عدلیه عبارتند : از مامورین نظمیه . مامورین امنیه کدخدای محل .
در هر نقطه از نقاط اینها جزو ضباط عدلیه هستند مثلا اگر در یک دهکده یک کسی را زد کشت نماینده مدعی ـ العموم که ابتدائا میتوانند استنطاق کنند عبارتند از همان مامورین امنیه ونظمیه ویا کدخدای محل وآنها این کار را تعقیب می کنند تحقیقاتشان که تمام شد دوسیه را میفرستند برای محکمه صالحه یا مدعی العموم بالاخره چون این اعتراض را ایشان کردند و شاید آقایان هم ازاصول محاکمات جزائی مطلع نبودند که مامورین نظمیه وامینه و کدخدای محل نماینده محل نماینده مدعی العموم هستند از این جهت بآن پیشنهاد رای ندادند یعنی مجمل ماند. باین ملاحظه من پیشنهاد کردم که محکمه صابحه عبارتست از امین مالیه . حاکم محل ونماینده مدعی العموم . در آن جاهائی که حاکم نیست البته یکنفر درهر دهکده بعنوان حکومت معرفی شده است که قائم مقام حکم است وامنیه هم درآن جا ها هست که قائم مقام امین مالیه است .
بنابراین این سه نفر می نشینند ( مامور امنیه وحکومت و تحصیلدار مالیه ) ورسیدگی محاکمه می کنند وحکم آنها هم قطعی است یعنی قابل از برای استیناف وتمیز نیست . پس محکمه اداری عبارت است از مدعی العموم یا نماینده او حاکم یا نماینده او امین مالیه یا نماینده او
رئیس ـ آقای عماد السلطنه (اجازه ) عماد السلطنه ـ بنده اساسا با پیشنهاد آقای طهرانی موافق هستم ولی علت مخالفت بنده این است که ما وقتی یکقانونی مینمویسم ووضع میکنیم باید طوری باشد که همان اشخاص که یکوقت مظنون بقاچاق میشوند آنها هم بفهمند . خود آقای طهرانی متذکر میشوند و توضیح میدهند که مامورین نظمیه وامنیه وکدخدایان محل نماینده های مدعی العموم حساب میشوند. بسیار خوب .
فلان شخص لارستانی یا سیستانی چه اطلاع دارد که نماینده مدعی العموم شامل مامورین نظمیه وامنیه وکدخدایان محل هم می شود . پس بهتر است که د رپیشنهاد خود شان توضیح بدهند ونماینده مدعی العموم را تشخیص بدهند که کیست ودر هر جائی که مدعی العموم نباشد نماینده مدعی العموم عبارت است از رئیس نظمیه یا رئیس امنیه وتحصیلدار مالیه و کدخدای محل تا ما هم موافقت کنیم ورای بدهیم که خاتمه پیدا کند
آقا شیخ محمد علی طهرانی ـ بسیار خوب بنده هم موافقت میکنم رئیس ـ رای می گیریم به پیشنهاد آقای طهرانی …آقا شیخ محمد علی طهرانی ـ این توضیح را هم ضمیمه میکنم که در بین الهلالین نوشته شود . مستخدمین امنیه ونظمیه نماینده مدعی ـ العموم هستند رئیس ـ بنویسید بدهید بیاورند تدین ـ بنده مخالفم رئیس ـ (خطاب بآقای طهرانی ) آن اصلاح را بدهید بیاورند بعد رای میگیریم . پیشنهاد آقای مشاراعظم ( اینطور قرائت شد )
تبصره ـ محکمه صالحه محکمه عدلیه است وامین مالیه هر محلی هم در مواد محاکمه قاچاقچیها دارای حق حضور در محکمه عدلیه هستند وصاحب را ی خواهد بود رئیس ـ آقای مشا اعظم (اجازه ) مشار اعظم ـ بنده محکمه صالحه غیر ا زمحکمه عدلیه نمی توانم فرض کنم مگر اینکه آقایان موافق باشند کلمه صالحه را اصلا از ماده بردادند والا نمی توان گفت محکمه صالحه غیر از محکمه عدلیه باشد . یک اداره تحقیقی در مالیه هست و در حدود وظایف و نظاماتی که دارد هر کاری که راجع بامور مالیه بآن رجوع میشود انجام میدهد بعلاوه بنده متذکر میشوم محاکم خصوصی مخصوص یک کارهائی هستند آنها وظایفشان محدود است ونظامنامهائی دارند که در حدود آن رفتار می کنند در هر وزارت خانه محکمه اداری میتوان معین کرد مجری کارهای خصوصی خود اداره واین محکمه های اداری مربوط است بامورد اداری ورفع اختلافات واصلاح اموری که از خود اجزاء ادارات دولتی سر میزند ولی مربوط بامور خارج از حوزه خودش نیست اگر یکنفر از مردم این مملکت بایکی از ادارات دولتی اختلافاتی پیدا کرد قضاوت این موضوع بامحمکه عدلیه است وموضوع ندارد که در همان محکمه اداری رسیدگی شود وچون در قانون محکمه صالحه اسم برده شده این است که بنده به همان معنای حقیقی خودش تفسیر کردم ولی چون دراین کارها مامورین مالیه هم دخالتی دارند وباید نظر آنها هم جلب شود این است که بنده اضافه کردم مامور مالیه هر محلی هم میتواند در آن محکمه حاضر باشد وصاحب رای هم باشد والا طور دیگری بنظر من نمیرسد که این کار اصلاح شود مگر اینکه لفظ محکمه صالحه رااز ماده بردارند و عوضش نماینده و یک : عنوان دیگری برایش پیدا نمایند آنوقت میشود گفت که اداره تحقیق مالیه یا محکمه که تشکیل میشود از حاکم وو غیده بینشینند وتحقیق کنند دیگر این محکمه را نمی شود محکمه صالحه اسم گذاشت
وزیر فوائد عامه ـ بنده در تعقیب اظهارات قبل از ظهر خودم دو ماده قانون را میخوانم وهیچ توضیح دیگری هم نمیدهم قانونی در سنه ۱۳۳۳ بتصویب مجلس شورای ملی رسده که قطعی وواجب الجرا است ماده سی این قانون ( اسم اینقانون هم قانون تشکیلات وزارت مالیه است ) میگوید وظیفه محکمه مالیه رسیدگی بتطلماتی است که افراد مردم از تجاوزات ادارات ومامورین مالیه مینمایند بنا براین مطابق این ماده قانون اصلا باین محکمه خصوصی حق داده شده است که موافق قانون بتمام تظلما تی که افراد مردم از مامورین یا ادارات مالیه دارند رسیدگی کند این صریح ماده است .
ماده ( ۷۵) این قانون میگوید : اگر شکایت کنندگان ادارات مالیه ولایات تقاضای رسیدگی در محل نمایند وزیر مالیه میتواند دستور بدهد که مجلسی مرکب از چند نفر از معتمدین محل در تحت ریاست یکی از مامورین دولت که صلاح بداند برای تحقیق تشکیل شود وباظهرات طرفین رسیدگی نموده صورت مجلس نوشته بوزارت مالیه بفرستد با از ادارات مربوطه ویا محکمه مالیه حکم لازم داده شود . پس بنابراین بابودن این قانون اصلا خیال میکنم باین پیشنهادات وتبصره ها احتیاجی نیست واین قانون تا بحال بقوت خودش باقی است وملغی نشده شیروانی ـ اجرا هم نشده است . وزیر فوائد عامه ـ بلی این قانون یک مدتی موقوف الاجراء‌گذاشته شد حالا کاری بآن ندارم مقصودم این این است که مطابق اینقانون وسوابقی که که در قوانین موجود بود ممکن است مرجع تظلمات مرد م از مامورین مالیه عدلیه نباشد ویک محکمه خصوصی باشد که عملی تر وسرعت جریانش هم بهتر باشد باینملاحظه متاسفانه ما با این پیشنهاد نمی توانیم موافقت نمائیم
رئیس قسمت اول پیشنهاد آقای مشار اعظم رد شد قسمت دومش هم منوط است بوجود قسمت اول در این صورت نمی توانیم رای بگیریم پیشنهاد آقای دامغانی . (این طور قرائت شد ) تبصره ـ محاکم صالحه عبارت است از حکومت ودو نفر دیگر که از طرف مالیه ومتهم بحکمیت انتخاب میشوند .شریعتمدار دامغانی ـ حل این اختلاف را که بین اداره مالیه با شخص قاچاق کنند ه یا متهم بقاچاق پیدا شده هست باید بچند قسم تصور کرد . یکی مطابق اصول قضائی که رجوع شود بعدلیه ودر آنجا حل شود . این را مجلس رد کرد . بعلاوه شاید مردم هم راضی نباشند که براین ۲ من تنباکو یا یکمن توتون دوسه ماه در زحمت بیفتند وبروند تعدلیه وتظلم کنند ممکن است اصلا از جنسشان صرف ـ نظر کنند .
یکی دیگر این که یک مجلسی مرکب از نمایند ه مدعی العموم وحکومت ویکعده دیگر که آقای یاسائی وطهرانی پیش نهاد کردند تشکیل شو د ورسیدگی نمایند بالاخره این هم ردشد وبنده آن را هم مطابق اصول قضائی تصور نمی کنم خوب باشد . یکقسم دیگر راه حلش این بود که آقای وزیر فوائد عامه فرمورند یعنی یکی دو ماده از قانون تشکیلات وزارت مالیه را قرائت نمودند . این مطلب هم صحیح است لکن این تا کنون بموقع اجرا گذاشته نشده ما هیچ ندیده ایم که یک اشخاصی از مالیه متظلم باشند ویک محکه در اداره مالیه تشکیل شده باشد ورسیدگی کند . ما که تا کنون ندیده ایم .
بعضی ا ز نمایندگان ـ صحیح است . واین قانون تا کنون بموقع اجرا ء گذاشته نشده ونخواهد هم شد واگر هم اجرا شود باز بر علیه مردم خواهد بود وآن شخص را محکوم خواهند کرد ومامور مالیه را محکوم نخواهند کرد . ( صحیح است ) باین جهت این هم بر ضرر مردم تمام می شود وبالاخره عقیده بنده این است که حاکم را راکه خود دولت تعیین کرده یک نفر را متهم بقاچاق تعیین کرده یک نفر از طرف اداره مالیه معین شود واین ها به نشینند ومطابق اصول حکمیت قضیه را خاتمه بدهند وبا اصول قضائی هم هیچ منافات ندارد . بفضی از نمایندگان ـ صحیح است .
رئیس ـ شاهزاده شیخ الرئیس ( اجازه ) محمد هاشم میرزا شیخ الرئیس ـ عرض کنم بنده هر چه فکر می کنم نمی ـ فهمم که چه چیز باعث شده وما را واداشته است که به این تجاوزاتی که فرض می کنیم از طرف مامورین مالیه بمردم می شود فرق بگذاریم این مالیات چه فرقی با سایر مالیات های قبل دارد . اگر مالیات از مردم زیاد می گرفتند یا مردم گرفتار می شدند در امر تجدید یا چیز دیگر وهر اشکالی که پیش می آمد رسیدگی می شده . این ماده هم که از مجلس گذشته واینکه فرمودند اجرا نشده اینطور نیست اگر بوزائت مالیه مراجعه فرمائید می بینید که پانصد مرتبه بیشتر این محکمه تشکیل شده این قانون هم اجرا شده فقط در زمان تصدی آقای مصدق السلطنه این قانون برای سه ماه موقوف الاجرا ماند که مدتش هم تمام شد ورفت وهیچ این قانون الغاء نشده وبقوت قانونی خودش باقی است اجرا هم شده .
این مالیات هم هیج فرقی با سایر مالیاتها ندارد چه فرق میکند چه تنباکو وتوتون باشد چه تریاک باشد ونمیدانم چرا این موضوع مخصوص محل توجه شده اگر چنانچه این مواد را برای جلوگیری تعدیات وتجاوزات متصوره کم می دانید یک مواد خیلی سخت تر وشدیدتر مینویسید که جلوی تمام تجاوزات را بگیرد .
چه علت دارد که در باب تنباکو وتوتون اینقدر اصرار کنیم وجدیت کنیم ولی د رباب تحدید تریاک همینطور ساکت بمانیم ؟ هیج فرقی باهم ندارند از این جهت بنده مخالف با تمام این پیشنهادات هستم واین قانون را هم بقوت خودش باقی میدانم واگر چناچه آقایان ناقصش یک پیشنهاد دیگری بکنند که شامل تمام مالیاتها هم باشد .
رئیس ـ را ی میگیریم به پیش نهاد آقای دامغانی . آقایان موافقین قیام فرمایند .
(عده قلیلی قیام نمودند ) رئیس ـ تصویب نشد .
پیشنهاد آقای طهرانی قرائت میشود ورای میگیریم ( اینطور قرائت شد ) تبصره ـ محکمه صالحه تشکیل میشود از حاکم محل ومامور مالیه ومدعی العموم یا نماینده مدعی العموم ( مامورین امنیه ـ نظمیه کدخدای محل ) که باکثریت رای خواهند داد و رای آنها قطعی خواهد بود … رئیس ـ رای می گیریم باین پیشنهاد آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند عده بطور تردید قیام وقعود می نمودند ) رئیس ـ آقا اینطور نمی شود رای گرفت . پس قعود نفرمائید . دوباره رای گرفته می شود اولی مشکوک شد . آقایان موافقین . . . یکنفر از نمایندگان ـ دو مرتبه قرائت شود . ( بشرح گذشته قرائت شد ) رئیس ـ آقایانیکه با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند . . . (اغلب قیام نمودند ) رئیس ـ تصویب شد . پیشنهاد آقایان دست غیب ووکیل ـ الملک دیگر مورد ندارد . پیشنهاد آقای شیراونی (اینطور خوانده شد )
بصره دوم ـ دولت مکلف است برای جلوگیری از قاچاق نمونه بطریق ذیل تعیین ودر ظرف شش ماه عامه را برای اجرای آن ملزم سازد برای سیگار بسته های نیم منی ـ برای توتون چپق بسته های یک من برای تنباکو که کمتر از مقدارهای فوق در هر کجا یافت شود قاچاق نبوده وجرمی بآن تعلق نمیگرد ۱۰ رئیس ـ آقای شیروانی (اجازه ) شیروانی ـ پنچ شش ماه مبهم ما از مجلس میگذرانیم وبالاخره همین فردا هم مردم محکومند اطاعت نمایند در صورتیکه ما فکر نمیکنیم چه قسم اجرا می شود .
در اینمواد معین نکرده اند که تنباکو یا توتون سیگار فلانقدر مالیات گرفته شود ونیز گفته شده است از زارع هم نمیگیرند وآنوقتی که تهیه شده است برای فرو ش مالیاتش را میگیرند . بسیار خوب بنده یکمن تنباکو در دستم است از توی خیابان عبور میکنم کدام علامت دولت ومامور دولت را قانع می کنند که این تنباکو ومالیاتش را داده با توتون سیگار ؟
میفرمایند در دست اول که گرفته شد وسیم وسرب شد .
بعد دیگر متعرض کسی میشوند خیر آقا اینطور نیست . برای جلوگیری از قاچاق همه جارا تفتیش کنند وبه ببینند آیا فلان تنباکو ویا سیگار یا توتون مالیاتش را داده اند یا نداده است الان در هر محلی از صد تا خانه یا دویست تا دکان ممکن است یک دکان با یک خانه طرف سوء ظن شود برای تریاک قاچاق بمامور تفتیش هم حق داده شده که برود توی آن خانه وتفتیش کند وبه بیند آیا تریاک قاچاق است یا نیست در موضوع تریاک هم وقتی مفتش میرود یک علامتی است که او را قانع می کند وآن باندرولی است که روی تریاک است وآن باندرول مامور را قانع می کند . حالا بنده میخواهم به ببینم آن علامتی که برای توتون وسنگار وتنباکو معین می کنند که این توتون مالیات خودش را داده است چیست ؟ بفرمایش آقای طهرانی اگر دست کرد توی جیب من وقوطی سیگارم را بیرون آورد وگفت این سیگار مالیات نداده است بچه وسیله قانعش کنم که مالیاتش داده شده ؟
بنابراین باید یک چیزهائی را پیش بینی کرد که بعدها اسباب زحمت نشود میفرمایند این قسمت مربوط به نظامنامه است . مااز نظامنامه چشممان نرسیده است که این مواد را پیشنهاد می کنیم نظامنامه تحدید تریاک مارا ترسانده است وما می بینیم بمردم چه میگذرد .
بنابراین راه راحل بنظرم رسید حالا ممکن است آقای وزیر مالیه یا سایر آقایان که بهتر مطالعه کرده اند یک دقتی بنمایند که اسباب زحمت برای تولید نشود ویک بسته های مخصوص دولت بطور نمونه برای توتون سیگار درست کند واعلان کند ومردم را مکلف کند که باین ترتیب بسته ها ی توتون وتنباکوی خودشان را تهیه نمایند وبرای آنها باندرول وتمبری تهیه کند که معلوم شود این توتون مالیات خود شراپرداخته است مثلا زیادتر از نیم من هر جا دیده شد قاچاق است ولی کمترش قاچاق نیست و مالیاتش را داده است . این بود نظریه بنده حالا بسته است بنظر آقایان نمایندگان
رئیس ـ شاهزاده شیخ الرئیس ( اجازه )محمد هاشم میرزا شیخ الرئیس عرض میکنم خیلی از این مواد باید در نظام نامه قید شود ولازم هم است ولی مربوط بقانون نیست . البته وقتی دولت مالیات میگیرد علامتی هم برایش معین میکند که مالیات این جنس گرفته شد بعلاوه این پیشنهاد آقای شیروانی هم کاملا این نظریه را تامین نمی کند وبا این بسته ها نمیشود تعیین کرد که مالیات داده شده یا نه آنوقت هر کسی مخواهد سیگار بخرد باید نیم من سیگار بخرد پس خوب بود بسته ها را کمتر پیشنهاد می کردند مثلا سیگار پنجاه تا یک بسته شود توتون ده سیر یا پانزده سیر باشد تنباکو یک یاد ومن باشد والا این ترتیب که پیشنهاد کرده اند مستلزم این است که مرد م نتوانند معامله کم بکند حالا کار ندارم که معامله زیاد یا کم بکنند ولی در هر صودت این پیشنهاد جایش اینجا نیست ومربوط بنظامنامه است والبته آن اشخاص ومتخصصنی فنی که در وزارت مالیه هستند واین نظامنامه را می نویسند تمام این مطالب راپیش بینی می کنند وزیر مالیه ـ‌اولا اگر تجاوزاتی می شود تقصیر نظامنامه نیست قانون وهمه ترتیبات ومقررات ممکن است حسن اداره شود وممکن است سوء اداره شود .
قوانین همینطور هم ممکن است بد اجرا شود وممکن است خوب نتیجه بدهد بعلاوه نه بنده و نه سایر آقایان کاملا از ترتیب جریان اداری مالیات دخانیات مستحضر نیستم و نمیتوانیم اینجا معایب ومحاسن را پیش بینی کنیم . نظامنامه اینگار البته باید نوشته شود ومحض اطمینان خاطر آقایان عرض میکنم این نظامنامه تجدید هم اگر عیب دارد برای این است که چند سال قبل در موقعی نوشته شده است که روزگار غیر از حالا بوده است .
ولی امروز مجلی شورای ملی هست وهمه آقایان نمایندگان هم تشریف دارند ونظامنامه هم که نوشته شد باستحضار کمیسیون قوتنین مالیه میرسانم واگر معایبی درش ببینند البته رفع میشود ولی این پیشنهاد آقای شیروانی را اگر بنده مطمئن بودم که جلوگیری از اشکالات می کند ودر دیرا دوامیکند قبول می کردم ولی یقین دارم که خیلی چیزها است که در پیشنهاد ایشان پیش بینی یشده ومارا در زحمت می اندازد وبجائی نمی رساند بنابراین از آقایان تقاضا میکنم اینها را بگذارند برای نظامنامه بآن ترتیبی که عرض کردم درست شود رئیس ـ رای میگیریم به پیشنهاد آقای شیروانی . آقایان موافقین قیام فرمایند (معدودی برخاستند )
رئیس ـ تصویب نشد اصلاح پیشنهاد آقای تدین پیشنهاد میکنم که تبصره ذیل بماده پنج اضافه شود. تبصره ـ ضبط جنس قاچاق مانع از اخذ مالیات متعلق بآن نخواهد بود تدین ـ عرض میکنم در ماده پنج جزائیکه معین شده برای جنس قاچاق این است که علاوه بر ضبط عین جنس قاچاقچی دوبرابر قیمت جنس تعنوتن جریمه ازقاچاق کننده اخذ خواهد شد در اصل پیشنهاد آقای طهرانی تجزیه شد بدوقسمت قسمت اول که ضبط عین جنس قاچاق باشد رای گرفته شد ونسبت بقسمت دوم را گرفته نشد بنده هم دراین موضوع اینطور تصور میکنم که ضبط عنن جنس کافی نیست ولی دو برابر جریمه گرفتن هم زیاد است ومن تصور میکنم جنس را که ضبط می کنند باید مالیات جنس را هم از قاچاق کننده بگیرند واین ترتیب بعقیده بنده بهتر است وزیر مالیه ـ بنده با این پیشنهاد موافقت میکنم جمعی از نمایندگان ـ رای می بگیرید
رئیس – رای میگیریم آقایان موافقین . با این پیشنهاد قیام فرمایند . ( جمعی قیام نمودند ) رئیس ـ تصویب نشد پیشنهاد شاهزاده شیخ الرئیس ( اینطور خوانده شد) ممکن است اگر متشکی اعتراضی داشت . بمحکمه مالیه استیناف خواهد داد محمد هاشم میرزاشیخ الرئیس حالا که آن پیشنهاد پیشرفت کرد یعنی محل محاکمه راتعیین کردند . که کدخدای محل وکی وکی دخالت دخالت داشته باشد ورسیدگی کند اینها را شاید بنده صلاح ندانم وبعلاوه اسباب بهانه جوئی مردم میشود وشاید : آنها هم درست نتوانند رسیدگی کنند وتولید اشکال شود لهذا بنده استیناف هم قائل شده ام که اگر یکی خواست استیناف بدهد چون پیشنهاد آقای طهرانی تصویب شد بنده هم لازم دانستم این پیشنهاد رااتقدیم کنم که متشکی حق استیناف داشته باشد
رئیس ـ پیشنهاد آقا ی طهرانی که تصویب شد نوشته شده است رأی قطعی
بنابراین پیشنهاد دیگر مورد ندارد پیشنهاد آقای شریعت زاده شریعت زاده ـ استرداد میکنم رئیس ـ پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب (بشرح آتی خوانده شد ) بنده تبصره ذیل را پیشنهاد میکنم تبصره ـ اخذ عین جنس دزدی بعنوان مجازات در موقع بیع وشری خواهد بود . مامورین مالیه حق ورود بخانه احدی ندارند آقا سید یعقوب ـ بنده خواستم خاطر نمایندگان محترم را متوجه سازم بیک مسئله که آقایان وزرا هم بدانند تمام تشبت ذهن ها واین پیشنهادات برای چیست ؟
در دوره چهارم آقای آقای سید حسن کاشانی پیشنهاد کردند که مطابق قانون اساسی مامورین مالیه حق ندارند وارد خانه کسی بشوند لابد آقایان این را در نظر دارند ودر مجلس هم تصویب شد بااینکه عین قانون اساسی بود مذالک در دوره چهارم این قانون از مجلس گذشت با این حال کسانی که د رکمیسیون عرایض هستند همچنین واحد واحد از ماها مرجع شکایات بودیم که مامورین بدون اجازه وارد می شوند د رخانه ها ی مردم برخلاف قانون اساسی رفتار می کنند این مسئله امر تازهای نیست تمام آقایان گرفتار این مسئله بوده اند واین صدتا پیشنهادی که شده است از ترس همین مسئله بوده است که مامورین مالیه بواسطه خاطر نظامنامه که نوشته شده ونمیدانم چه وقت تهیه شده وبر قانون اساسی هم مقدم شده است یکطوری آن نظامنامه را نوشته اند که مثل وحی آسمانی شده است وابدا تخطی از آن نظامنامه که چهار نفر نشسته اند ونوشته اند نمی شود کرد ایدا نگاه بقانون اساسی وقوانین موضوعه نمی کنند بنده نظر بمسئولیتی که پیش موکلین خودم دارم ونظر بعقیده ای که دارم عرض می کنم این مالیات خواهد گذشت وما برای این مالیات هم باید مجازاتی قرار بدهیم که اگر کسی دزدی می کند یعنی مالیات ندهد باید عین جنس را مامور دولت ضبط کند بنده پیشنهاد کردم که مامورین مالیه حق ندارند بعنوان اینکه در خانه فلانکس تنباکو وتوتو ن است ومالیاتش داده نشده ووارد شوند وآنجا زا تفتیش کنند واین را قیاس کنند بر تریاک وفقط در موقع بیع وشری یعنی در موقعی که شخصی تنباکو و توتون دارد ونخواهد بفروشد یا نخرد آن وقت اگر دیدند مالیاتش داده نشده حق دارند مطابق این قانون جنسش را ضبط کنند نه اینکه وارد خانه کسی بشوند در قانون اساسی صریحا می نویسد که حق ندارند داخل خانه کسی بشوند
رئیس ـ آقای دکتر آقایان (اجازه ) دکتر آقایان ـ مخالفت بنده از نقطه نظر مخالفت بااصل آزادی نیست بلکه ا زنقطه نظر دیگری است بنده حس می کنم حتی امروز صبح هم خودم در حالت تردید بودم ومی دیدم که در آقایان یک حس وحشتی هست و میترسند که مبادا اینهم یک بلائی شود مثل تحدید تریاک وامثال آن به این دلیل خودم شخصا یک تحقیقاتی کردم و در نتیجه تحقیقاتی که شد وتصور می کنم آقای وزیر مالیه هم تصدیق بفرمایند معلوم شد که در تمام مدت اجرای قانون دخانیات با امروز فقط یکمرتبه اتفاق افتاده است که رایورت داده اند که دارند تنباکو را قاچاق می نمایند آنهم وقتی تعقیب وتحقیق شد معلوم شد یک تنباکوئی بود که می خواسته اند بطور قاچاق بخارج ببرند وکسی هم که این کار را می کرده نمی دانسته است این تنباکو اصلا معاف است و بی خود و بیجهت قاچاق میکرده است پس سابقه عمل نشان داده است که د رقضیه تنباکو فقط این قاچاق شده است که عر ض کردم بنابراین دلیل معلوم می شود که قاچاق تنباکو اصلا دست نمی دهد واگر دست می داد قطعا تا کنون قاچاقش خیلی می شد بعلاوه قاچاق راجع بجنس است که از خارج می آید در این قسمت هم غیر ازآنچه که ما اینجا وضع کرده ایم قوانین گمرکی اعم داریم که بموقع اجرا گذاشته شود واگر بنا شد جنس قاچاق گرفتار شود مطابق قانون گمرکات ضبط شده ودو مقابل هم حقوق گمرکی ازش گرفته می شود پس بنا براین گمان میکنم با سابقه عملی که دیده شده این مسئله چندان وحشتی ندارد ومحتاج به این پیشنهاد هم نیست
وزیر مالیه ـ اینجا در موضوع قانون اساسی یک اشتباهی میشود قانون اساسی مطلقا منع نکرده است ونمی تواند منع کند وارد شدن در خانه مردم را زیرا این مسئله مسلم است اگر در یک موقعی در یک خانه جرم و جنایتی واقع شود مجبورند بروند آنجا وتحقیق نمایند ( گفتند صحیح است ) قانون اساسی میگوید خانه مردم مصون است ود رآنجا نباید وارد شد مگر به ترتیبی که قانون معین کرده باشد (همهمه نمایندگان ) بنده قانون اساسی را خوب میدانم بنده رئیس دیوان تمیز هستم قانون اساسی وتمام قوانین مملکتی را اجراکرده ام اگر بخواهند یک چیزی اینجا وضع کنند که مطلقا منع کند ورود خانه ها را بکلی دست قوه اجرائیه می شود و هیچ کاری نمیتواند بکند منتهی خیلی خوب اگر قانونی وضع نشده ومعین نشده برای وارد شدن مامورین دولت در خانه ها در مواقعی که ظنین هستند باید یکقانونی بنویسید ویک ترتیبی برای آن بدهید ( بعضی از نمایندگان ـ صحیح است ) نه اینکه یک کاری بکند که بکلی دست قوه مجریه بسته شود آخر هر دو طرف را ملاحظه کنید هم باید اسباب زحمت مردم را فراهم نیاورد وهم باید اشرار مصون نباشند و بترسند وواهمه داشته باشند دولت هم بتواند بآنها دست بیابد بعضی از نمایندگان ـ دوباره قرائت شود (بشرح سابق قرائت شد ) شریعتمدار دامغانی ـ تقاضای تجزیه میکنم رئیس ـ قسمت اول مجددا قرائت می شود (اینطور قرائت شد ) اخذ عین جنس دزدی بعنوان مجازات د رموقع بیع وشری خواهد بود رئیس ـ‌آقایانی که این قسمت را تصویب می کنند …
(همهمه نمایندگان ) آقاسید یعقوب ـ عوض دزدی قاچاق بنویسند
رئیس ـ آقایانی که قسمت اول را تصویب مکنند قیام فرمایند (عده قلیلی قیام فرمودند ) رئیس ـ تصویب نشد قسمت دوم …( بعضی از نمایندگان ( بطور همهمه ) قرائت شود ( بشرح ذیل قرائت شد ) مامورین مالیه حق ورود بخانه احدی ندارند رئیس ـ رای می گیریم بعضی ا زنمایندگان ـ دوباره قرائت شود (بشرح فوق قرائت شد ) رئیس ـ را ی میگیریم بقسمت دوم (همهمه نمایندگان ) آقا سید محمد علی شوشتری ـ بنده مخالفم نجات ـ رای بگیرید آقا …
رئیس ـ اینطور نمیشود مجلس را اداره کرد بنده میروم ( در اینموقع آقای رئیس از مجلس خارج شدند وجلسه تعطیل شده پس از نیم ساعت مجددا به ریاست آقای سهام السلطان نایب رئیس تشکیل گردید) نایب رئیس ـ راجع بپیشنهاد آقای آقا سید یعقوب د رقسمت اول رای گرفته شد وردشد د رقسمت دوم هم مذاکره شد باید را ی گرفته شود قرائت می شود( بمضمون سابق قرائت شد ) نایب رئیس ـ رای میگیریم با ینقیمت آقایان موافقین قیام فرمایند (عده قلیلی بر خاستند )
نایب رئیس ـ تصویب نشد پیشنهاد آقای مساوات قرائت میشود بعد را ی میگیریم ( اینطور قرائت شد) تبصره ماده پنج ـ اگر قاچاق کنند ه مامور دولت باشد یا شرکت نماید علاوه بد مجازات مذکور بحبس وانفصال از خدمت نیز مجازات میشود مساوات ـ گمان نمیکنم این پیشنهاد محل اختلاف باشد چون اگر یک کسی صاحب جنس باشد وقاچاق بکند باید مجازات شود اما اگر خود مامور دولت مرتکب شود یا شرکت نماید بایستی مجازاتش چند برابر باشد واز خدمت دولت نیز باید منفصل شود این بود که بنده اینطور پیشنهاد کردم چون تجربه شده است که بیشتر اینخرابیها از طرف خود مامورین دولت می شود وو اینهم یک راه دخلی میشود برای خود مامورین دولت دیگر بسته است بنظر آقایان نایب رئیس ـ را ی میگیریم بپیشنهاد آقای مساوات آقایان موافقین قیام فرمایند ( عده قلیلی قیام نمودند )
نایب رئیس ـ تصویب نشد پیشنهاد آقای آقا سید محمد علی شوشتری ( بشرح ذیل قرائت شد ) بنده پیشنهاد میکنم درماده پنچ اضافه شود : تا چهار من تنباکو وتوتون در هر جا باشد بعنوان قاچاق ضبط نمیشود . . . عمادالسلطنه ـ بنده خیال می کنم کسانی که اعتبار نامه شان نگذشته نمی توانند پیشنهاد کنند نایب رئیس ـ‌طرح قانونی نیست . پیشنهاد میتوانند بکنند یکنفر ا زنمایندگان ـ یکمرتبه دیگر قرائت شود
(مجددا قرائت شد ) نایب رئیس ـ آقای آقا سید محمد علی ( اجازه ) آقا سید محمد علی شوشتری ـ بنده این پیشنهاد را بری این کردم که اگر یک تنباکو وتوتون مختصری در یک محلی باشد تا میزان چهار من معاف باشد ومامورین ضبط نکنند و برای مردم اسباب زحمت نشوند دیگر بسته است بنظر آقایان نایب رئیس ـ رای میگیریم بپیشنهاد آقای شوشتری آقایان موافقین قیام فرمایند (عده قلیلی قیام نمودند )
نایب رئیس – تصویب نشد پیشنهاد شاهزاده شیخ الرئیس ( بشرح ذیل قرائت شد ) ماموریم مالیه حق ورود بخانه مردم ندارند مگر بحکم قانون بعضی از نمایندگان ـ این اصل مسلم قانون اساسی است شاهزاده شیخ الرئیس ـ البته اگر قانون اساسی کافی باشد دیگر آقایان پیش نهاد بنده را لازم ندانند عرضی ندارم ولی پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب که رد شد برای این بود که بعضی از آقایان آنرا لازم نمیدانستند وواضح می دانستند روشن هم بود ولی ممکن بود روشن شدنش اسباب سوء تفاهم بشود که برعکس مامورین مالیه میتوانند بدون جهت داخل منازل اشخاص بشوند و بنده برای اینکه در سایه یک پیشنهادی این مطلب را توضیح بدهم این بود که پیشنهاد کردم تا سوء تفاهم نشود حالا اگر آقایان قانون اساسی را کافی میدانند که پیشنهاد بنده رای نمی دهند واگر کافی نمیدانند رای میدهند نایب رئیس ـ رای میگیریم … تدین ـ بنده مخالفم
نایب رئیس ـ بفرمائید تدین ـ این پیشنهاد شائزاده شیخ ـ الرئیس عینا یکقسمت ا زاصل سیزدهم متمم قانون اساسی است فرمودند اگر مجلس قانون اساسی را کافی میداند رای نمیدهند مجلس مگر میتواند کافی نداند اصل سیزدهم میگوید : منزل وخانه هر کسی در حفظ وامان است ود رهیچ مسکنی نمیتوان دا خل شد مگر بحکم وترتیبی که قانون معین میکند بنابراین بنده تصور نمیکنم دیگر این پیشنهاد موردی داشته باشد
محمد هاشم میرزا شیخ الرئیس ـ بسیار خوب بنده پیشنهاد خودم راپس میگیرم مقصود من توضیح مطلب بود
نایب ریئس ـ پیشنهاد آقا میرزاشهاب ( اینطور قرائت شد ) میرزا شهاب پیشنهاد میکند که تبصره ذیل بماده پنج علاوه شود تبصره ـ توتون وتنباکوئی قاچاق خواهد بود که بدون جواز از محلی بمحل دیگر حمل شود آقا میرزا شهاب ـ چون بنده می بینم پیشنهادات زیاد قانون را دارد از شکل قانونیت خارج میکند وبرای یک ماده ای نمخیشود هفتاد تبصره پیشنهاد کرد لذا بنده پیشنهاد خودم را پس میگیرم نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای دست غیب ( بشرح ذیل قرائت شد ) بنده تبصره ذیل را پیشنهاد میکنم ـ اجزاء قانون دخانیات بعد از نظامنامه ایست که از تصویب کمیسیون قوانین مالیه گذشته است نایب رئیس ـ آقای دست غیب بفرمائید بعضی از نمایندگان (بطور همهمه ) جایش اینجا نیست دست غیب ـ اگر جایش در اینجا است عرض کنم اگر نیست در آخر عرض کنم ؟ نجات ـ جایش در آخر است دست غیب ـ اجراء نظمنامه با هیئت رئیسه است با شما نیست مخصوصا بنده می خواهم جواب فرمایش آقای وزیر فوائد عامه را عرض کنم . حالا نمی دانم جایش اینجا است یا این جانیست وصبر کنم با آخر .
نایب رئیس ـ در آخر بطور ماده الحاقیه پیشنهاد بفرمائید دست غیب ـ بسیار خوب نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای سردار عشایر خودشان که حاضر نیستند . زعیم ـ حاضر نباشند پیشنهادشان قرائت شود شاید کس دیگر قبول کند . نایب رئیس ـ چون صاحب پیشنهاد نیست نتیجه ندارد .
یک پیشنهاد دیگر هست قرائت می شود ( اینطور قرائت شد ) پیشنهاد جمعی از آقایان نمایندگان تبصره ذیل را پیشنهاد می کنیم : تبصره ـ درصورتی که متهم بقاچاق انکار نمود یا دعاوی نسبت بمفتشین ومامورین اجرای این قانون داشت اموال مظنون بقاچاق توقیف وطرفین بمحاکمه جزائی عدلیه احاله شده حکم محکمه قاطع خواهد بود . بعضی از نمایندگان ـ رد شده است . نایب رئیس ـ این پیشنهاد هم گمان می کنم در ضمن سایر پیشنهادات تکلیفش معین شده است . پیشنهادات خاتمه پیدا کرد . ( بعضی از نمایندگان ـ الحمدالله ) ماده پنجم یک مرتبه دیگر قرائت میشود رای میگیریم . ماده پنجم عبارت از یک ماده ودو تبصره ( بشرح ذیل خوانده شد )
ماده ۵ ـ هر کس هر مقدار توتون وتنباکو بطور قاچاق ا زتادیه مالیات بگریزاند ود رمحکمه صالحه ثابت شود عین جنس قاچاق ضبط می شود تبصره اول ـ هر گاه معلوم شود مامورین قاچاق برای اشخاص خسارت یا مزاحمتی فداهم کرده اند خسارت وارده و حقوق یک ماهه او ضبط وبطرف داده خواهد شد واز خدمت هم مستعفی خواهد گشت .
تبصره دوم ـ محکمه صالحه تشکیل می شود از حکم محل ومامور مالیه ومدعی یا نماینده مدعی العموم ( مامورین امنیه نظمیه ـ کدخدای محل ) که باکثریت رای خواهید داد ورای آنها قطعی خواهد بود نایب رئیس ـ رای می گیریم بکلیه ماره که عبارت ا زیک ماده ودو تبصره است کسانی که موفقند قیام فرمایند ( اغلب قیام نمودند )
نایب رئیس ـ تصویب شده ماده ششم قرائت میشود . ( بشرح ذیل قرائت شد ) ماده ششم مالیات دخانیات مذکوره دراین قانون مستقیما از اخذ نخواهد شد . . نایب رئیس آقا ی آقا شیخ جلال (اجازه ) آقا شیخ جلال ـ در این ماده هیچ معلوم نیستم که بچه نحو مالیات گرفته میشود وخیلی ماده مجملی است اگر هم مقصود این است که از زارها گرفته نمیشود دیگر مستیما که در ماده نوشته شده اگر هم مقصود این است که اززارع گرفته میشود ولی بطور غیر مستقیم آن هم معلوم نیست . اصلا معین نیست که این مالیات بکی بر می خورد وکی باید بدهد در هر صورت بنده معتقدم که لفظ :مستقیما ا زماده برداشته شود وبطور کلی گفته شود مالیات دخانیات از زارع گرفته نمیشود .
بعضی از نمایندگان ـ صحیح است وزیر فوائد عامه ـ مقصود هم همین است که از زارع گرفته نمیشود وبرای اینکه آقایان تصور نفرمایند که در لفظ مستقیما یک مقصود ی بوده است وغیر مستقیم گرفته میشود برای رفع این سوء ظن ما کلممه متقیم را مسترد می کنیم
نایب رئیس ـ دیگر مخالفی نیست ؟ ارباب کیخسرو ـ این جا بنده یک اشکالی بنظرم میرسد و آن این است که البته لفظ مستقیم را که پس گرفتند خیلی باین لایحه کمک کرد ولی این جا در ماده اول میگوید توتون وتنباکو وقتی تهیه شد ولی صورت تهیه شد ولی صورت تهیه معین نیست که چه شکل است ودر چه موقعی است بنده تصور میک کنم اگر ممکن باشد این جا توضیحی در خود ماده بدهند که رفع اشکال بشود وبعد ها اسباب زحمت تولید نکند یا این که در نظامنامه توضیح بدهند بهر صورت بعقیده بنده باید رفع این اشکال بشود . وزیر فوائد عامه اصلا این اعتراض باین ماده وارد نبود وهیچ ربطی باین ماده نداشت زیرا این ماده فقط استثناء می کند یک مودی مالیاتی را دیگر بچه شکل واز چه نوع تنباکو گرفته خواهد شد مربوط باین ماده نیست بعلاوه قانون روس مسائل و مطالب رامعین می کند .
یک چهار دیواری را معین می کند و فروغ مسائل را باید نظامنامه معین کند و و تمام این مسائلی ژاهم که ) آقای ارباب گفتند د رنظامنامه پیش بینی بشود . جمعی از نمایندگان ـ رای بگیرید. نایب رئیس ـ مخالفی نیست ؟ صدر الاسلام ـ‌بنده مخالفم . عمادالسلطنه ـ دو مخالف پشت سر دیگر نمی توانند حرف بزنند .
نایب رئیس ـ آقای وزیر صحبت کردند ) صدر الاسلام ـ در جلسه شب گذشته بنده پیشنهاد کردم راچع بهمین موضوع که موقع تادیه مالیات رامعین کنند خود آقای وزیر فوائد عامه فرمودند در ماده شش پیش بینی شده است بنده تقاضا کردم که اگر چنانچه در ماده شش وقتی که قرائت می شود این مسئله پیش بینی شده باشد بنده استرداد می کنم و اگر نشد باشد مودرد بحث بشود بنظر آقایان نمایندگان برسد وبرای اینکه کاملا خاطر نمایندگان محترم از اهمیت موضوع مطلع شود . ناچارم که یک مختصر مقدمه عرض کنم : زراعت تنباکو از موقعی که حصاد می کنند تا وقتی که قابل تجارت می شو در وزن آن خیلی اختلافاف حاصل می شود و تقریبا از چهار یک کمتر میماند یعنی ا زموقع حصاد تا موقعی که قابل تجارت می شود . کلیه صنوف تنباکو و توتون بربع
تنزل وزن پیدا می کند تهیه شده یعنی آماده شده در خرمن هم آماده شده است واگر بکلمه تهیه شده قناعت کنیم در سر خرمن هم مامور مالیه می تواند مطالبه مالیات بکند آنوقت آقایان تصدیق می کنند که چقدر ظلم فاحش است . نسبت بمالک ورعیت ولواینکه گفته شود که از زارع گرفته نمی شود ملزم می کنند زارع ومالک را به اینکه در همان سر خرمن بفلان پیله ور یا تاجر بفروش تا در موقع فروش بهمان وزن مالیات گرفته شود وباز شب گذشته توضیح دادم که از ده من تنباکوی موجود در خرمن ممکن ممکن است پس از وضع کسرو نقصاتی که از طریق خشک شدن حلثل می شود ربع عاید مالک نشود آقایان هم موافقت کردند ویکی از نمایندگان محترم هم که مطلع بودند خصوصا با آمریکائی ها مذاکره کرده بودند بنابراین خاطر نمایندگان محترم را به این موضوع واهمیت موضوع وشدت گرفتاری بیچارگان رعایا وزارعین وتجار یاد آطری میکنم واگر چناچه مقتضی دیدند باز یک همچو ماده غیر عادلانه را تصویب کنند مختارند . وزیر فوائد عامه ـ بنده قسمت اول بیاناتی را که فرمودند نسبت تماده شش و راجع به بنده بود مجبورم قبول نکنم چون ممکن نبود با اطلاع از ماده شش بنده همچو وعده به آقا بدهم و بااینکه مطلب هیج رابطه با ماده شش ندارد عرض کنم که در آنجا اصلاح میشود ؟
مذاکراتی که بنده کردم مربوط بود بماده یک ـ گفتم در ماده یک این نظر آقا پیش بینی وجبران شده ومالیات تعلق میگیرد بر تنباکو وتوتونی که تهیه شده یعنی حاضر برای استعمال است واین راهم بنده صراحتا در مجلس عرض کردم . حالا هم تکرار میکنم ووعده میدهم که در نظامنامه بهمین مقصود درج میشود وتامین شود . ولی این ماده مقصودش این است که از زارع مالیات گرفته نمیشود واین مطلب هم هم واضح است که بوته تر خیلی سنگین تر از خشک است همیطور تنباکو هم وقتی خشک شد خرواری شصت من هفتاد من کسر پیدا میکند ومعلوم است که از بوته بر کسی مالیات نمیگیرد ولی چون مطلب مربوط به این ماده نیست مجبورم که بگویم بنده همچو وعده ندادم وعرایض من مربوط بماده اول بود . نایب رئیس ـ آقای آقا شیخ جلا ل پیشنهادی که ارسال فرمودید با ترتیبی که آقای وزیر فوائد عامه قبول کردند باز هم قرائت شود یا خیر ؟
آقا شیخ جلال ـ پیشنهاد دیگری است نایب رئیس ـ بلی تبصره است قرائت بشود ؟ آقا شیخ جلال ـ بلی نایب رئیس ـ چون تبصره است بدوا که اصلاح شد یکمرتبه دیگر قرائت میشود . ( تشرح ذیل قرائت شد ) ماده ۶ مالیات دخانیات مذکوره در این قانون از زارع اخذ نخواهد
نایب رئیس ـ رای می گیریم به این ماده آقایان موافقین قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) نایب رئیس ـ تصویب شده پیشنهاد آقای آقا شیخ جلال ( بشرح ذیل خوانده شد ) تبصره ماده ۶ از مالکین املاکی که بواسطه داشتن زراعت دخانیات مالیات بده هستند مالیات مقرره در این قانون بعد از فروش توتون وتنباکو باید گرفته شود : آقا شیخ جلال ـ در قسمت غرب آنچه بنده اطلاع دارم و همچنین درقسمت آذربایجان وارومیه در اراضی که محل زراعت توتون و تنباکو است تمام اراضی مطلق بخورده مالک است واین قسمت ملاکین تقریبا حالشان همان حال زارع است حالا که دولت تصدیق کرده است که از زارع گرفته نشود بهان جهت بنده پیشنهاد کردم که از مالکین هم بعد از زارع گرفته نشود بهمان جهاتی که نباید از زارع گرفته نشود بهمان جهت بنده پیشنهاد کردم که از مالکین هم بعد از فروش گرفته شود یعنی از شخصی که جنسش را میفروشد در همان موقع که پول حاضر است دولت مطابق نظامنامه که دارد وتهیه میکند همان وقت پولش را بگیرد والبته با این وضعیات ونبودن پول وتنباکو هم که یکمن دهشاهی ویکقران است وگرفتن مالیات قبل از فروش از مالکی که حالش حال زارع است غیر مقدور است . نایب رئیس ـ رای میگیریم به پیشنهاد آقای آقا شیخ جلال آقایانیکه تصویب میکنند قیام فرمایند ( عده قلیلی برخاستند )
نایب رئیس ـ تصویب نشد . ماده هفت مطرح است . ( بشرح ذیل قرائت شد ) ماده ۷ – مقررات این قانون بکلیه توتون وتنباکوئی که حالیه در مملکت موجود است تعلق خواهد گرفت مشروط بر آنکه مالیاتی از آن اخذ نشده باشد نایب رئیس ـ آقای آقا شیخ جلال ( اجازه )
آقا شیخ جلال ـ هر تکلیفی که نسبت بهر کس ولو برعیت ایران میشود باید قبلا خودش را مهیا وحاضر کرده باشد برای اجرای آن او امر ومردم در سالهای گدشته بملاحضه همین قانو ن که امروز نسخش میکنیم وقت بگیرند اگر منفعت میگرد زراعت نمیکردند واگر بنا بشود این مالیات به این شکل از همین جنسهائی که فعلا موجود است گرفته شود بنده خیال میکنم زیادتر از اصل جنس است عقیده بنده براین است که مالیات فقط اختصاص داشته باشد بجنس هائی که در سنه ۱۳۰۴ تهیه میشود که مردم قبلا فکر کنند اگر واقعا صرف میکند برایشان بروند تنباکو بکارند ومالیات بدهند واگر صرفه ندارد مشغول زراعت دیگری بشوند .
نایب رئیس ـ آقا ی رهنما ( اجازه ) رهنما ـ آقای آقا شیخ جلال التبه دقت کرده اند که قید دارد ومیگوید آنهائی که مالیات داده اند این مالیات بر شان تعلق نمیگیرد . محصول تنباکوی سنه گذشته که الان شاید هشت ماه از موقع زراعتش میگذرد البته با کنون مالیاتشان را داده اند وکمتر ممکن است کسی تنباکو داشته باشد وبا آن شرایطی که گفته میشود که خیلی دولت اصرار دارد مالیاتشان را بگیرد البته اینقدر مسامحه نکرده اند و مالیاتشان را گرفته اند وآنچه را که آقا مفرمایند این پیش بینی عملا شده والان آخر سال است ومحصول جدید دارد میآید و مال سال گذشته غالبا مالیاتهای خودشان راداده اند وهیچ ممکن نیست هشت ماه نه ماه مالیات توتون تنباکو معوق مانده باشد و وزارت مالیه آن را نگرفته باشد وتمام راگرفته اند نایب رئیس ـ آقای شیروانی ( اجازه ) شیروانی ـ این ماده رابنده تقریبا زائد میدانم برای اینکه یک توضیح واضحی است . تنباکوی سال گذشته مالیاتش را داده است برای اینکه عملا چون از جنس گرفته اند وقتی تنباکو بدست آمده است دولت صدی بیست نا صدی سی خودش را از تنباکو وتوتون گرفته است .
هیچ قانونی هم عطف بماسبق نمیشود دومالیات هم که از یک جنس گرفته نمیشود این مالیات هم یک مالیات جاری نیست یک محصولی است که د ر وقت معین عمل میاید و درآنوقت معین هم باید مالیاتش را بدهد . یعنی طرق سابق که اینطور بود ولی طریق حالیه که نقدی است ممکن است در طی سال یعنی از اول با آخر سال بیایند مالیات را بدهند . ولی طریق سابق که جنس بوده است در موقعی که عمل آمده است مالیات آن راگرفته اند حالا فرض میکنم که یکقدری باقیمانده است شما نمیتوانید امروز یک قانونی برای وصول مالیاتش معین کنید مالیات چهار ماه قبل را مطابق میزان چهار ماه قبل مردم باید ادا کنند واین قانون برای سنه ۱۳۰۴ میگذرد وتعلق با جناس میگیرد د ر۱۳۰۴ بعمل میاید این است که بنده این ماده را اصلا زائد میدانم نایب رئیس ـ آقای تدین ( اجازه ) عماد السلطنه ـ بنده مقدم بودم
نایب رئیس ـ‌آقای تدین از پریروز اول اجازه خواسته بودند تدین ـ بنده تصور میکنم که این ماده یکی ا زمواد خوبست ولازم نیست قید کنیم . ( محصول امسال یا سال آتیه ) وبا آن اطلا عاتی که من دارم شاید اغلب آقایان هم از محل خودشان دارند تربیب اجرای قانون سابق طوری بوده است که خیلی دقت میشده است در اینکه مالیات مطابق قانون صدی بیست یا صدی سی گرفته شود تصور نمیکنم مقداری از تنباکو محصول امسال باقیمانده باشد که مالیات نداده باشند . مگر آنهائی که یک ملا حظاتی داشته اند وبالاخره اختلافی بین آنها ووزارت مالیه موجود بوده است یا اینکه قصد داشته اند مالیات دولت را تاخیر بیندازد بنابراین این ماده خیلی عادلانه است آنهائی که از محصول امسال مالیات خود را پرداخته اند البته معافند وحق هم همین است چون قانونی که وضع می شود شامل ما سبق نمی شود ولی آنهائی که نداده اند تصور میکنم اشکالی ندارد وباید مالیات جدید بدهند .
بنابراین هیچ اشکالی ندارد وهیچ محتاج نیست که سنه آتیه راقید کنیم یا امساله را جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است . آقا سید یعقوب ـ بنده مخالفم با کفایت مداکرات نایب رئیس ـ بفرمائید آقا سید یعقوب ـ‌الان این مسئله باعث میشود که یکماه دیگر اهالی بازار قیمت توتون وتنباکو را زیاد خواهند کرد چرا برای همین که اینجا نوشته اند توتون وتنباکوی موجود تعلق میگیرد در صورتی که برای بعد مالیات وضع میشود
و اینها بخیال اینکه برای حاصل موجود است فوری قیمت راگران میکنند همانطوری که آقای شیخ جلال ویکی دیگر ازآقایان شیروانی فرمودند باید برای سال آتیه این مالیات را بگیرند. نایب رئیس – رأی میگیریم بکفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام فرمایند ( اغلب نمایندگان برخاستند )
نایب رئیس ـ کافی ش۰ پیشنهادات قرائت می شود ( به شرح ذیل قرائت شد ) پیشنهاد آقا شیخ جلال اصلاح ماده ۷ مقررات این قانون شامل توتون و تنباکوئی که قبل از تصویب این قانون زراعت شده تعلق نخواهد گرفت و از حاصل زراعت ۱۳۰۴ گرفته میشود پیشنهاد آقای شیروانی ماده هفتم را به طریق ذیل اصلاح می کنم : ماده هفتم این مالیات به محصول دخانیات سال ۱۳۰۴ تعلق خواهد گرفت پیشنهاد آقای مشاراعظم بنده پیشنهاد می کنم ماده هفت اینطور اصلاح شود مقررات این قانون بکلیه توتون و تنباکوی محصول ۱۳۰۴ تعلق نخواهد گرفت پیشنهاد آقا میرزا سید حسن کاشانی بنده پیشنهاد می کنم توتون و تنباکوئی که صاحب آن قبل از تاریخ وضع این قانون ورقه درخواست ادای مالیات سابق را نداده باشد باید بدهد نایب رئیس – پیشنهاد آقای آقاشیخ جلال مطرح است ( مجدداً قرائت شد )
آقا شیخ جلال – بنده موافقت می کنم با پیشنهاد سایر آقایان خلاصه این است توتون و تنباکوی موجود استثناء شود نایب رئیس – پیشنهاد آقای شیروانی هم همین است ؟ شیروانی – بلی مقصود محصول سنه ۱۳۰۴ است . نایب رئیس – رأی میگیریم پیشنهاد آقای آقا شیخ جلال آقا سید یعقوب – همه یکی است شیروانی – بنده هم پیشنهاد آقای مشار اعظم را قبول میکنم نایب رئیس – آقای آقا شیخ جلال چطور ؟ آقا شیخ جلال – بخوانند ببینم ( پیشنهاد آقای مشار اعظم بشرح سابق خوانده شد )
وزیر فوائد عامه – راست است و اساساً مسلم است که قانون بماسبق خود حکم نمیکنند این محل تردید نیست راست است که قسمت اعظم از توتون و تنباکوئی که در مملکت ایران موجود است مالیات خودش را داده و شاید دوباره مالیات بدهد. ولی در همان حال یک نکته را استدعا می کنم که با این پیشنهاد تکلیف توتونهائی را که تا حالا مالیاتشان را نداده اند معین فرمائید زیرا در همان حال که عملاً می دانم قسمت اعظم توتونها مالیات خودشان را داده اند ممکن است یک مقدارشان هم باشد که مالیات نداده باشد نظر به اینکه هر مالیاتی باید از روی یک قانونی داده شود و گرفتن هر مالیاتی باید مطابق مقررات یک قانونی باشد با این جهت اینجا نوشته شده کلیه توتون و تنباکوئی که مالیات خود را داده اند فلان ؟
اما آنها که نداده اند چه باید بشود ؟ لابد باید گفت آنها مطابق همین قانون مالیات باید بدهند پس این قید کردن سنه ۱۳۰۴ یا فلان سنه بنظر من هیچ مورد ندارد بعضی از نمایندگان – رأی بگیرید نایب رئیس – آقای آقا شیخ جلال . پیشنهاد مشار اعظم را قبول میکنید ؟
آقا شیخ جلال – بلی نایب رئیس – آقای مشار اعظم توضیح بدهید. مشار اعظم – مقصود از این پیشنهاد این نیست که هر کسی تنباکو از سنه ۱۳۰۴ دارد مالیات ندهد . من نمیدانم آقای وزیر فوائد عامه بچه مناسبت یکدفعه متوجه باین قضیه شدند ما هرگز همچو رأی نمی دهیم که یک مالیاتی که از یک جنس باید گرفته شود گرفته نشود ! مقصود این است که این قانون که حالا وضع می شود شامل یک جنسهائی که از قدیم بوده است نشود. این هم مطابق عمل است و هم مطابق منطق . یک قانونی که وضع میشود برای آینده است نه برای گذشته . یک محصولی از سنه قبل بوده است معاملاتی هم در اطراف آن شده است معلوم است آن روز این جنس بانداشتن این مالیات یک قیمت و نرخی داشته و در اطرافش یک معاملاتی شده حالا نمیشود آنهارا آورد گذاشت تحت یک فشار فوق العاده یک مالیات تازه از آن گرفت.
پس خوبست دولت و آقایان وزراء اجازه بدهند که ببینم در سنهُ آتیه با وضع این مالیات این محصول را زارعین چقدر عمل می کنند زیرا در سنه آتیه گمان نمی کنم کسی خیلی تعقیب کند و مردم این کشت و زرع را بکنند حتماً کسرش خواهند کرد و بجای آن چیز دیگر میکارند برای اینکه خریدار هم این قدر پیدا نمی شود .
پس باید وضع مالیات برای محصول سنوات بعد باشد نه برای سنه گذشته و هیچ دلیل و برهانی نیست بر اینکه ما بخواهیم برای جنسهای سنوات گذشته الان وضع یک مالیاتی بکنیم و مردم را در مضیقه بگذاریم. توفیر این است که تجار هم یک استفاده های نامشروعی میکنند یعنی فوراً شروع می کنند به گران فروشی و در صورتی که این مالیات بر دخانیات موجوده وضع شود آنها از حالا شروع میکنند به گران فروختن و باید به آنها اخطار کرد که این مالیات راجع به سال بعد است یعنی سنه ۱۳۰۴ و آنها را مقید کرد که تا موقعی که این قانون میخواهد اجرا شود آنها این کارها را نکند. بعضی از نمایندگان – رأی گرفته شود.
وزیر فوائد عامه – بنده باز تکرار میکنم همان دلایل خودم را و اصلاً دو نکته دیگر را هم به نمایندگان محترم یادآوری می کنم. اصلاً قصد از گذراندن این قانون چه بود؟ در گذراندن این قانون مقاصد عمده که در نظر بود یکی این بود که یک عواید فوری برای سنه آتیه پیدا شود. اگر غیر از این بود هیچ لازم نبود آقایان نمایندگان محترم چند جلسه صبح وعصر زحمت بکشند. یکی از مسائل و مقاصدی که در نظر بوده و هست این است آقا :این که بر کسی پوشیده نیست: بودجه این مملکت دو میلیون ونیم کسر دارد آیا از چه ممرهائی باید جبران شود؟ البته از همین قبیل مالیاتها و البته لازم است مجلس شورای ملی با دولت موافقت بکند در برقرار کردن چند فقره از این قبیل مالیاتها تا اینکه شاید که بودجه از طریق دیگر جبران شود والا هیچ ملت حساس تصدیق نخواهد کرد که کسر بودجه از مملکتش از قرض پر شود. پس آقایان نمایندگان باید موافقت بفرمایند که به واسطه اقدامات دولت طوری بشود که فوراً در یک آتیه خیلی نزدیکی عواید دولت زیاد شود دیگر اینکه: اصلاً از آقایان پیشنهاد کنندگان می پرسم که تفاوت مابین مالیات مستقیم و غیرمستقیم چیست؟ اگر این مالیات مستقیم می بود باز میشد قائل شد که مؤدی مالیات معین است و این مالیات مثلاً متعلق به فلان شخص است و نباید زیاد تحمیل کرد ولی این مالیات غیرمستقیم است و از این تاریخ که این قانون میگذرد باید مالیاتش را بدهد منتهی آقایان میگویند گران می شود خوب برفرض که یک چیز مضری گران تر از قیمت امروزش بشود چه اهمیتی دارد؟
آیا توتون ۱۳۰۳ با ۱۳۰۴ از نقطه نظر ضرر فرق دارد؟ خیر بالسویه مضر است چه فرق دارد توتون و تنباکوی ۱۳۰۳ با ۱۳۰۴ ؟ می فرمایند بعضی از مردم معاملاتی کرده اند آن قسمتی که گذشته گذشته اما اگر بنده بعد از این قانون بخواهیم معامله کنم همین تفاوت را روی توتون خودم خواهم کشید و این معامله را خواهم کرد اما اینکه میگویند ممکن است بعضی تجار عواید غیر مشروع ببرند. بنده میگوئیم اگر این پیشنهاد قبول بشود تجار بیشتر منافع غیر مشروع خواهند برد تا وقتی که این پیشنهاد رد بشود چرا؟ برای اینکه به اعتبار همین مالیات دخانیات قیمت هر جنسی را فورآً اعم از اینکه مالیاتش داده شده باشد یا نشده باشد بالا ببرند بنابراین چیزی که هست بدون اینکه حقی به دولت داده شود یک چند نفر از تجار توتون و تنباکو فروش منافعی خواهند برد به دلایلی که عرض کردم این پیشنهاد مورد ندارد.
شیروانی – اجازه بفرمائید آن تبصره را که بنده نوشته ام قرائت شود. نایب رئیس –اول رأی گرفته می شود به ماده بعد به تبصره ولی محض استحضار آقایان قرائت می شود ( پیشنهاد آقای شیروانی به شرح سابق خوانده شد ) نایب رئیس – رأی می گیریم پیشنهاد آقامشاراعظم آقایان که موافقند قیام فرمایند ( عده کمی قیام نمودند. ) نایب رئیس – تصویب شد. دیگر گمان نمی کنم تبصره مورد داشته باشد.
شیروانی – بنده آن را ماده هفت قرار دادم ( مجدداً پیشنهاد ایشان قرائت شد ) شیروانی – آقای وزیر فوائد عامه با یک لحن تند و تهدید آمیزی راجع به کسر بودجه هذالسنه مذاکره کردند و یک مسائلی را که هیچ مربوط به پیشنهاد آقای مشاراعظم نبود فرمودند آقا: اگر بودجه خیلی کسر دارد چهار میلیون بودجه وزارت مالیه را بکاهند اشل را از ۳۲ تومان بیاورند بیست و نه تومان قرار بدهد !! وزیر سیصد تومان حقوق بگیرد !! مملکت را این طور زیر شکنجه نمی گذارند به اسم اینکه بودجه کسر دارد بودجه کسر دارد بالاخره مملکت را باید آتش زد!؟ بودجه کسر ندارد بودجه ۱۳۰۳ را که آوردند این جا نهصدهزار تومان هم اضافه عایدات بما قلمداد کردند آن را هم گفتند به فرضی که بدون اجازه مجلس شورای ملی شده است می دهم بودجه ما در ۱۳۰۳
کسر نداشت. حالا برای ۱۳۰۴ اگر بودجه جدیدی مرقوم فرموده اند بیاورند ببینیم چه مخارجی است که باید مالیات صدی هزار وضع کرد؟ و توتون یکمن یکقران را یک تومان برایش مالیات وضع کرد؟ باید ما بفهمیم چه چیز ایجاب کرده است که این مالیات به این مملکت تحمیل می شود؟
ما باید بفهمیم بودجه ما چیست؟ خرج چه چیز می شود؟ کدام مؤسسات عام المنفعه را برای ما تأسیس کرده اند که می خواهند مالیات به این سنگینی به مملکت تحمیل کنند؟ اول باید این را معین کرد آن وقت باید مجلس را با آن لحن تهدید کرد و گفت مالیات وضع کن.
بعلاوه آن روزی که این لایحه مطرح شد آقای وزیر مالیه نفرمودند که می خواهیم مالیات وضع بکنیم ( بصورت مذاکرات مراجعه بفرمائید ). گفتند می خواهیم قانون دخانیات را یک اصلاح مختصری بکنیم اصلاح مختصر این است که صدی سی از توتون و تنباکو مالیات گرفته می شود. حالا صدی هزار صدی هشتصدتا صدی پانصد و صدی صد مالیات گرفته شود. فقط دویست تا کیسه تنباکوی حکان را که من دو سه تومان قیمتش است یکقدری تخفیف داده اند. ولی توده مردم توتون و تنباکو ئی که استعمال می کنند بیش از یکمن دوسه قران نیست صدی دویست برایش مالیات وضع می شود. حالا یا می گوئیم مالیاتی را که امروز وضع می کنند همین امروز جلو ما را نگیرند و بگویند بده بگذارید اقلاً ملت حاضر شده باشند برای یک همچو تحمیل بزرگی که می خواهید بکنید تنباکوی سال گذشته را وقتی که آن شخص زارع زراعت می کرده خودش را حاضر کرده بوده صدی بیست یاسی مالیات بدهد و زراعت بکند. حالا که می بیند صدی هزار ازش مالیات می گیرند ودیگر نمیکارد و بالاخره شاید از این مملکت هم فرار کند برود. ( در این موقع چراغها خاموش شد )
یکنفر از نمایندگان – ( بعد از چند ثانیه سکوت ) بفرمائید. شیروانی- می خواهم جمال آقایان را به بینم…. ( چند عدد چراغ حاضر و چراغهای برق هم روشن شد ) سه روز و سه شب است که ما این جا جمع شده ایم که این مالیات لازم را ( که اگر یک ساعت تصویبش تأخیر شود ممکن است دنیا بهم بخورد ) وضع کنیم ما چه می گوئیم ؟ما فقط همان منطقی را می گوئیم که خود ایشان هم معتقدند و گمان نمی کنم قابل انکار هم باشد. هیچ قانونی بما حکم سبق خودش نمی کند. توتون و تنباکوئی که در ۱۳۰۴ زراعت و حاضر برای تجارت می شود هر قدر می خواهید بر آن مالیات وضع کنید و بالاخره این مال التجاره هم در مملکت موقوف بشود! ما می گوئیم آن چیزی که از سال پیش باقیمانده همان اندازه که قبلا برایش قانون وضع شده است مالیات بگیرید. این غرض ما بوده است حالا می فرمائید خیر. آن هائی هم که هست گلویشان را بفشارند تا از هستی ساقط شوند مختارید.
نائب رئیس – آقای یاسائی ( اجازه ) یاسائی – اینکه آقای شیروانی فرمودند وزیر فوائد عامه تهدید کردند وگفته بودجه سنه آتیه کسر دارد این را نباید تعبیر به تهدید کرد. به ما اطلاع که در سنه آتیه کسر بودجه خواهیم داشت….شیروانی- خرجش را ما ندیده ایم..
یاسائی خرجش را هم خواهند گفت و بالاخره خرج و دخل مملکت قریباً به مجلس خواهد آمد و تصویبش هم با بنده و جناب عالی و سایر رفقا است در آن وقت هم ممکن است این حرفها را زد. نهصد ونود و چهار هزار تومانی هم که فرمودند بقروض داده اند تصویب نامه هائی از مجلس دوره چهارم صادر شده بود برای مخارج و به دولتها گفته بودند این خرج را بکنید. ولی موازنه بودجه را در نظر نگرفته بودند هیئت دولت های وقت هم ناچار بودند یک مخارجی بکنند مطابق مصوبه های مجلس و با بیاناتی که آقای رئیس الوزراء فرمودند که گذراندن این لایحه جنبه هائی دارد و آقایان هم در نظر دارند که حالا بنده نمیخواهم تکرار کنم مقتضی نیست ما اینطور مخالفتها بکنیم که اساس این لایحه را از بین ببریم. البته یک اصلاحاتی از نقطه نظر تجربه که از اجرای قانون تحدید تریاک به نظر میرسد پیشنهاد شد. حالا بهتر شد یا بدتر شد چه عرض کنم.
ولی این ماده گمان نمی کنم ماده خوبی است زیرا بقای قانون سابق با این قانون بنده نمی دانم چه معنی خواهد داشت؟ که در یک قسمت بگوئیم قانون سابق معتبر است و نسبت بیک تنباکوئی این قانون معتبر است! دو قانون متناقض را در پهلوی یکدیگر نگاه داریم و بگوئیم این تنباکو مطابق با این قانون این توتون مطابق با آن قانون مالیات بدهد این چیز غریبی می شود! فرمودند این ماده اگر اجرا شود در حکم این است که عطف بما سبق شده و قانون شامل چیزی شده است که قبلا باید مالیات بدهد. بنده عرض میکنم این طور نیست این قانون حالا تصویب می شود تنباکوئی که در مملکت موجود است اگر مالیات خود را پرداخته است که هیچ و اگر نپرداخته است دیگر ماسبق و مالحق ندارد. تنباکوی موجود اگر مالیات نداده است مشمول این قانون می شود دیگر سابق و لاحق ندارد. اگر هم داده اند اینجا پیش بینی شده است شامل ماسبق نخواهد شد زیرا مالیات خود را پرداخته است یعنی مطابق قانون سابق با او رفتار شده است و اگر نپرداخته است مطابق قانون خواهد پرداخت. بنابراین ما میخواهیم پیشنهاد آقای شیروانی را قبول بکنیم تقریباً تصویب کرده ایم دو قانون متناقض را یعنی تبعیض کرده ایم بین اقسام تنباکو که یکقسمت آن مطابق آن قانون مالیات بدهد و یکقسمت مطابق قانون این قانون و این چیز غریبی می شود. نایب رئیس- رأی می گیریم به پیشنهاد آقای شیروانی. آقایانی که موافقندقیام فرمایند. ( عده قلیلی بر خاستند )
نایب رئیس- تصویب نشد. پیشنهاد آقای زعیم کرده اند قرائت میشود. ( بشرح ذیل قرائت شد ) ماده ۷- مقررات این قانون از تاریخ تصویب پس از ۳ماه بموقع اجرا گذاشته میشود. نایب رئیس- آقای زعیم ( اجازه )
زعیم- این ماده بطوری که ملاحظه می فرمائید یکی از مواد اساسی این قانون است و بنده برای توضیح این مسئله ناچارم یکقسمت از وضع اجرای قانون سابق را عرض کنم تا درست قضیه مکشوف شود. بنده هم تصدیق دارم که بودجه مملکت روی احتیاجات فوری و ضروری دولت را ناگزیرکرده است به پیشنهاد این قانون تحت فوریت ولی برای فرار از این فشار نباید به یک کار بدتری مبادرت کرد و آن مسئله خسارت مردم است که در اجرای این قانون متوجه آنها می شود قانون سابق اجرایش ترتیبی بود که تمام تنباکو و توتون حمل بانبار دولتی می شد یا اینکه پلمب میکردند و در محل میگذاشتندو صاحبان تنباکو و توتون بمناسبت حمل تنباکو و توتون به انبار دولتی یک خسارتی متوجهشان می شد همینطور در باب پلمب هم یک خسارتی متوجهشان می شد و مالیات هم در وقت معامله گرفته می شد این معامله را که بنده می گو یم نظر آقایان بیک تجار معتبر صاحب سرمایه نرود که در این مملکت از صاحبان خودشان یک منفعت هنگفتی می برند و صدی بیست یا صدی سی به دولت می دهند معاملات تنباکو بطور عمومی تعلق گرفته است بیک اشخاصی که به سیلی صورتشان سرخ است. و بطوری که حالا ما می خواهیم قرار بگذاریم که به محض تصویب این قانون آنچه در انبار دولتی و آنچه تحت پلمب دولتی است این مالیات را بپردازند. این تحمیل مالایطاقی است که به عقیده بنده باعث انزجار خاطر بعضی می شود. بنده در اصل قانون چون دخانیات یک فضل تجملی است هیچ مخالف نبودم که مالیاتی وضع شود. ولی در اینجا ملاحظه بفرمائید یک مخارج انبار یک مخارج پلمب و کرایه حمل به انبار دولتی به تجار و صاحبان توتون تعلق گرفته و الآن هم این اضافه تعلق می گیرد این تحمیل خیلی مالایطاقی است باضافه در هر قانونی هم یک مدتی برای اجرا لازم است. این است که بنده پیشنهاد می کنم پس از سه ماه به موقع اجرا گذاشته شود که هم احتیاجات دولت با آن چیزهائیکه در خارج شنیده ایم بر آورده می شود و هم به مردم یک زحمتی داده نشده است. نایب رئیس –رأی می گیریم به پیشنهاد آقای زعیم.آقایان موافقین قیام فرمایند ( معدودی برخاستند )
نایب رئیس- تصویب نشد. پیشنهاد آقای صدرالعلماء ( بشرح آتی خوانده شد ) پیشنهاد می کنم توتون و تنباکوئی که قبلاً به فروش رسیده و تا کنون حمل نشده مالیات دخان هم نداده است از حکم این قانون معاف باشد و بهمان ترتیب سابق با آنها معامله بشود. بعضی از نمایندگان – رد شد.
نایب رئیس – خیر ترتیبش را طور دیگر نوشته اند. آقای صدرالعلماء ( اجازه ) صدرالعلماء مفتی – این یک قسمت مخصوص از توتون و تنباکوی محصول امساله را هیچ کدام از پیشنهادهای آقایان شامل
نمیشد بنده از اوضاع کردستان اطلاع دارم که قسمت عمده از توتون موجوده که حالا در انبار دولتی یا در انبار خودشان مانده است اینها پیش فروش شده است سابقاً فروخته اند به تجار زنجانی. قزوینی و غیره و به واسطه معدود بودن راه توانسته اند آنها را حمل کنند و قیمت آن قبلاً دریافت داشته اند قند و برنج و متاع هم گرفته اند رسم هم این بوده است که موقعی که حمل می شود مالیات دخانیات بدهند و هنوز هم نداده اند قیمتش را هم پیشکی گرفته اند حالا اگر این مالیات به قرار این قانون شود دو برابر و سه برابر قیمتی که گرفته اند بسر آنها تحمیل می شود و اغلب ورشکست می شوند اگر کلیه جنس موجوده را استثناء می کنند اقلاً این قسمت را موضوع کنند که این قسمت که پیش فروش شده است و قیمت آن را گرفته است و هنوز مالیات دخان را نداده اند نسبت به آنها مثل سابق رفتار شود.
نایب رئیس – رأی می گیریم به پیشنهاد آقای صدرالعلماء آقایان موافقین قیام فرمایند ( عده کمی برخاستند ) نایب رئیس – تصویب نشد. رأی می گیریم به ماده هفت لایحه دولت آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثراً برخاستند ) نایب رئیس – تصویب شد. بعضی مواد الحاقیه پیشنهاد شده است دیگر گمان می کنم قبل از ماده هشت باید مطرح شود بعد ماده هشت که راجع به اجرا است مطرح می شود ( پیشنهادی از طرف آقای مدرس به شرح ذیل خوانده شد ) پیشنهاد می کنم ماده ذیل اضافه شود وزارت مالیه مکلف است از اشخاصی که در زراعت و تجارت و تنباکو و توتون وصیر باشند کمیسیونی در مرکز تشکیل داده اقسام سه گانه تنباکو و توتون را در کلیه ولایات مشخص نموده قبل از اجرای قانون در تمام مملکت اعلان نماید. مدرس – چون ما آنچه فهمیده ایم از این قانون علاوه بر اینکه البته پول می خواهند یک اشکالی را هم خیال کردند از مردم بردارند و آن اشکال میان مالک و مأمور و این چیزها است ما همچو خیال کردیم که لااقل یک عایدی که زیاد میشود برای دولت یک اشکال و زحمتی هم از مردم از قبیل انبار و تقویم و این چیزها برداشته شود چون بنده تجربیات دارم که زحمت بر مردم گران تر از پول است و این زحمت را از تقویم و انبار و غیره از مردم باید برداشت که لااقل این فایده را داشته باشد یکی از آقایان نمایندگان یک پیشنهادی کردند که ماده رد شد و در حقیقت تنباکو و توتون را سه طبقه کردند و آن اشکالی که ما می خواستیم رفع شود یک قدری زیادتر شد به واسطه اینکه سه طبقه کردن توتون و تنباکو در اطراف مملکت یک زحمتی را که می خواهیم برداریم فوق العاده ترکرد … مشاراعظم – نقض غرض کرد …
مدرس – و همانطوری که فرمودند در حقیقت نقض غرض شد و این قانون را که می گذرانیم فقط یک فایده دارد که پول باشد و به واسطه آن پیشنهادی که بعضی آقایان دادند و مجلس هم رأی داد به سه طبقه آن زحمت علاوه تر شد. پس از فکرهای زیاد و مشاوره با بعضی از آقایان همچو به نظرمان آمد که این پیشنهاد را بکنیم بلکه آن زحمت را کم کنیم آن زحمت چه بود؟ زحمت این بود که مأمورین مالیه در اطراف مملکت یا مالکین طرف می شدند در سه طبقه کردن این تنباکو و توتون و خیلی زحمت فوق العاده داشت من خیال کردم که اگر وزارت مالیه در مرکز یک کمیسیونی از مردانی که بصیر باشند به زراعت و تجارت تنباکو و توتون در اطراف مملکت اینجا تشکیل بدهد و این در جائی که برای آنها هست در مرکز معین کنند مثل تنباکوی کاشان فرض بفرمائید درجهُ دوم یا سوم و همچنین مال شیراز درجه اول یا دوم و هکذا توتون و این را در تمام مملکت اعلام کنند دیگر مأمورین محل ولایات و ایالات با مالکین طرف نشوند و منشأ اختلاف درست کنند این طریق خیال می کنم یک مقداری زحمت را کم بکند. لهذا بنده این پیشنهاد را کردم حالا آقایان اگر واقعاً تصدیق دارند که زحمت را یک مقداری کم می کند البته رأی خواهند داد و آن عیب رفع خواهد شد.
زیر مالیه – اینکه ما این پیشنهاد را قبول کردیم نظر به این بود که نیت خودمان هم همین بود. مقصود ما این بود که بعد از گذشتن این قانون مأمورین مالیه دیگر مثل سابق خودشان تشخیص ندهند که مردم اختلاف پیدا کند و همین قسم هم می خواستیم اجرا کنیم. بنابر این اشکالی ندارد و قبول می کنیم و هیچ مخالفتی هم نداریم تصریح بشود ضرری ندارد. تدین – رأی بگیرید آقا. نایب رئیس -رأی می گیریم به این ماده الحاقیه… یاسائی – بنده مخالفم.
نایب رئیس – خوب رأی ندهید. آقایانی که این ماده الحاقیه را تصویب می کنند قیام فرمایند. ( اکثر برخاستند ) نایب رئیس – تصویب شد. پیشنهاد آقای ملک الشعراء ( بشرح ذیل خوانده شد ) بنده پیشنهاد می کنم ماده ذیل به لایحه ضمیمه شود… ماده ۹ – هر گاه تنباکو یا توتون یا سیگاری بعد از پرداخت مالیات مقرره در این قانون برای حمل به خارجه ساخته تهیه شود اداره گمرک مکلف است معادل مالیاتی که به موجب قبض دولتی از اجناس مذکوره اخذ شده است در موقع خروج از سر حد به صاحبان مال مسترد دارد.
نایب رئیس – آقای ملک الشعراء ( اجازه ) ملک الشعراء – یک ماده در این قانون است که ممکن است باعث مشوب شدن اذهان شود به طوری که آقای حائری زاده هم تذکر دادند و آن ماده ایست که می گوید غیر از اجناس که برای حمل به خارجه تهیه شده است الی آخر البته تنباکوهائی که به خارجه حمل می شود یک اختضاصاتی دارد که معلوم است اینها برای حمل به خارجه است و خود دولت هم این قسمت را پیش بینی کرده است از آنها هم مالیات نمی گیرد ولی ممکن است در حال حاضر یا در آینده به واسطه عملیات فنی و بالاخره پارهُ تضییقات بتوانند بعضی اقسام توتون ها را حاضر کنند و اصلاحاتی درش بکنند و آنها را سیگار بپیچند و به خارجه حمل کنند.
چنانچه اغلب آقایان مطلع هستند توتونها و سیگارها و سیگارتهای خوب خارجه را که با ایران می آورند اصلاحاتی که در آنها شده است از قبیل نگاهداری و خواباندن و زدن بعضی ادویه و آن عطری که بعضی سیگارت ها دارد به واسطه همین عملیات فنی است و ممکن است در توتونهای ایران هم در آتیه همین عملیات بشود و به خارجه حمل شود. در این صورت برای اینکه تجار این قبیل سیگار و سیگارتها تشویق بشوند و بتوانند به یک قیمت مناسبی به خارجه حمل کنند و منافعی ببرند به این جهت بنده این پیشنهاد را کردم که این ماده اضافه شود و ضرری هم ندارد برای اینکه اگر یک توتون یا تنباکوئی مالیات خودش را داده و بعد به واسطهُ عملیات تصنعی اصلاح و برای عمل به خارجه حاضر شد برای تشویق این قبیل تجار و صاحبان مال عین مالیاتی که از آنها گرفته شده است در سر حد به آنها استرداد شود که تشویق شوند و این راه هم خدمتی به صادرات مملکت شده باشد و به عقیده من معایبی هم ندارد. نایب رئیس – آقای حائری زاده ( اجازه ) حائری زاده – بنده اصولاً با پیشنهاد آقای ملک الشعراء موافقم ولی می ترسم که یک مفهوم مخالفی پیدا کند که از تمام توتون های و تنباکوها مالیات بگیرند و آن وقت آن قسمتی که به خارجه حمل میکنند مالیاتش را رد کنند و رد کردنش یک قدری اشکال دارد.
ملک الشعراء – آقا به آن ماده رأی دادید. نایب رئیس – آقای آقا میرزا شهاب ( اجازه )آقا میرزا شهاب – بنده مخالفم. نایب رئیس – رأی می گیریم به پیشنهاد آقای ملک الشعراء آقایان موافقین قیام فرمایند. ( اغلب برخاستند ) نایب رئیس – تصویب شد. پیشنهاد آقای افشار قرائت می شود ( به شرح آتی خوانده شد ) پیشنهاد می کنم ماده ذیل به عنوان ماده الحاقیه ضمیمه قانون شود: ماده الحاقیه – عشر غیر خالص عوائد مبلغ مذکوره در این قانون به مصرف مدارس و معارف ایالات و ولایات خواهد رسید. نایب رئیس – آقای افشار ( اجازه ) آقا میرزا رضا خان افشار – چند روز قبل پنجاه و یک نفر از آقایان محترم یک طرحی تهیه و امضاء کردند و به کمیسیون بودجه ارجاع شد. در کمیسیون بودجه مأمورین آمریکائی آن را ملاحظه کردند و گفتند محلی برای این مسئله نیست. اما حالا که لایحه اصلاح یک قانونی از طرف دولت پیشنهاد شده است و مقصود از این اصلاح این است که عایدات تزیبد شده و رفع اشکال هم از مردم بشود این بود که بنده این مادهُ الحاقیه را پیشنهاد کردم. و چون تعدیاتی از طرف مأمورین مالیه به مردم وارد شده و خواهد شد. لذا تصور می کنم که برای کفارهُ آن اگر مجلس قبول کند که عشر عایدات خالص این مبلغ صرف مدارس و معارف ولایات بشود عیبی نداسته باشد.
نایب رئیس – در این زمینه یک پیشنهادی هم از طرف آقای شیروانی رسیده است آن هم قرائت می شود بعد رأی می گیریم ( به شرح آتی خوانده شد ) مادهُ الحاقیه ذیل را پیشنهاد می کنم. مادهُ الحاقیه – عایدات مالیات دخانیات اختصاص به بودجه معارف و صحبه خواهد داشت. نایب رئیس – آقای شیروانی ( اجازه ) شیروانی – در این جا اظهار شد که این مالیات را برای مخارج مملکت می خواهند البته معلوم است برای مخارج لازم مملکت است و بنده هم اضافه بر بودجه چیزی پیشنهاد نکردم و عرض هم نمی کنم که
بودجه معارف را زیاد کنند بنده پیشنهاد کردم که محل پرداخت بودجه معارف را این محل قرار بدهند. بمرکزیت مالیه هم لطمه نمیرساند برای اینکه مالیه آن مالیات را میگیرد میبرد در خزانه داری آنوقت از این محل بمعارف حواله می دهند. دلیل بنده هم این است که الان می بینید وزارت مالیه حقوق تا آخر حوتش را گرفته است …. وزیر مالیه – تکذیب می کنم شیروانی – و برای حمل هم پیشنهاد یک دوازدهم کرده و آنرا هم می گذرانند و میبردارند ولی حقوق معارف پنج ماه عقب افتاده است.
دارالفنون تعطیل است و معلمین اینهمه اینجا فریاد زدند که حقوق ما عقب افتاده است و بالاخره در سال سه چهار ماه با اعتصاب آنها مصادف می شویم تا یک برج حقوق به آنها داده شود و گمان میکنم پیشنهاد بنده بهیچ جا ضرر نرساند اگر محل ادای بودجه وزارت معارف را این مالیات قرار بدهند وزیر مالیه – آقایان باید این مسئله را در نظر داشته باشند و اینجا یک فرمایشاتی نکنند که انسان مجبور باشد بگوید من شما را تکذیب می کنم و ملتفت باشند که تکذیب میکنم یعنی چه، وزارت مالیه حقوق برج حوتش را نگرفته مدارس هم حقوق گرفته اند نائب رئیس – رأی میگیریم به پیشنهاد آقای شیروانی آقایانی که موافقند قیام فرمایند. ( عدهُ برخاستند )
نائب رئیس – تصویب نشد. ماده الحاقیه پیشنهادی آقای آقا شیخ جلال قرائت می شود ( بشرح ذیل خوانده شد ) ماده الحاقیه – غیر از آنچه در این قانون صریحاً قید شده بهیچ اسم و رسم از صاحبان توتون و تنباکو و کسانی که واسطه در خرید و فروش توتون و تنباکو میباشند چیزی گرفته نخواهد شد
نایب رئیس – آقای آقا شیخ جلال ( اجازه ) آقا شیخ جلال – مبتلایان بمالیات تریاک این قضیه را کاملا می دانند که یک قانون تحدید تریاکی از تصویب مجلس گذشت و تقریباً سالیان دراز است که مدتش هم منقضی شده و در مجلس هم مجدداً این قانون تجدید نظر نشده و نه فقط وزارت مالیه صرف نظر نکرد . از اینکه این قانون را منسوخ بکند بلکه اضافه بر آن مالیاتی که در ده دوازده سال قبل وضع شده یک چیزهای علاوه هم به اسم دلائی – قپانداری انبارداری و حمل و نقل میگیرد و آقایانی که گرفتار هستند میدانند و وقتی این اقلام جزء را جمع بزنند می بینند به مراتب از آن مالیاتی که وضع شده بیشتر خواهد شد و این قضایا را همه ماها می دانیم متعدد هم از دست مأمورین مالیه روضه خوانی کرده ایم و بالاخره منتهی بهیچ جای نشده اید. بنابراین چه ضرر دارد اگر در این قانون ما صریحاً قید کنیم که از بابت مالیات توتون و تنباکو فقط همین قسمتی را که مجلس تصویب کرده است بگیرند.
نایب رئیس – آقای تدین ( اجازه ) تدین – بنده تصور نمی کنم که این پیشنهاد یک دلائل مقنعه داشته باشد. قانون مصرحاتی دارد و بر طبق آن قانون دولت موظف است از اشخاص مالیات بگیرد و غیر از این هم نباید بکند و هر وقت خلاف کرد بنده و شما و دیگران و جامعهُ مجلس حق دارد اخطار کند. سوُال کند. استیضاح کند ولی هیچ منطق ندارد که اگر ما رأی بدهیم مجلس عصر باشد یک رأی دیگر هم بدهیم که شب نباشد عصر باشد یعنی صبح نیست. و پیشنهاد ایشان یک پیشنهادی است که به نظر من عملی نمی آید و به علاوه به هیچ وجه نمی شود موضوع تحدید تریاک را با دخانیات مقایسه کرد آن یک موضوع دیگری است و این یک موضوع دیگر. آن واحدش مثقال است و به نخود منتهی می شود و در این یکی خروار و من و غیر ذالک است و به علاوه ده سال است که یک قانونی در مملکت اجرا شده است و ابداً این قبیل شکایتها نشده است و اما مسئله قپانداری. در این خصوص هم ترتیب جدیدی اتخاذ نکرده اند و همان قپانداری معمول است که تریاک هم شاملش می شود و دخانیات و کاه و جو و گندم هم شامل می شود.
بنابر این بنده تصور میکنم که این پیشنهاد مورد نداشته باشد و به علاوه بهتر این است که آقایان پیشنهاد کنندگان یک قدری به حال خودشان و به حال ما رحم کنند و کمتر پیشنهاد کنند. نایب رئیس – رأی می گیریم به پیشنهاد آقای آقا شیخ جلال. آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند. ( معدودی برخاستند ) نایب رئیس – تصویب نشد. پیشنهاد آقای یاسائی قرائت می شود ( به شرح ذیل خوانده شد ) بنده ماده الحاقیه ذیل را پیشنهاد می کنم.. ماده الحاقیه – علاوه بر کمیسیون ( عین پیشنهاد است ) که در مرکز برای تشخیص طبقات سه گانه تنباکو و توتون مطابق ماده فلان تشکیل می شود در مرکز هر حرذ مالیه که دارای زراعت تنباکو ( عین پیشنهاد است ) و توتون است کمیسیون از اشخاص بصیر تشکیل می شود که طبقات ( عین پیشنهاد است ) تنباکو و توتون آن ولایت را معین نمایند..
نایب رئیس – آقای یاسائی ( اجازه ) یاسائی – وقتی این قانون ساکت بود و معین نکرده بود که تشخیص طبقات سه گانه در کجا داده می شد و در مرکز یا در ایالات یا در ولایات آن وقت بنده چندان توحش نداشتم و همچو تصور می کردم که وزارت مالیه در حین اجراء این قانون براینکه آن را عملی کند در هر ولایتی قبلاً یک عده از اهل خبره بصیرت را دعوت می کند که این طبقات سه گانه جنس را تشخیص بدهند ولی پیشنهاد آقای مدرس بنده را به وحشت انداخت برای اینکه ایشان پیشنهاد کردند که یک کمیسیونی در مرکز تشکیل شود و تشخیص بدهد طبقات سه گانه توتون و تنباکوی هر ولایتی را در صورتی که معلوم نیست اشخاصی که انتخاب می شوند از اوضاع ولایت اطلاعاتی دارند یا نه؟ این خیلی عجیب است. مثلاً فرض بفرمائید در تنباکوی حکان فداق و غیره اینها یک ترتیبهائی دارند و طبقات مختلفه تنباکوئی که در قراء مختلفه فارس به عمل می آید باید اشخاص تشخیص بدهند که در شیراز مسکن دارند و بصیرت دارند و همچنین در سمنان یک محلی است موسوم به ده سوفیان که تنیاکویش شاید از تنباکوی حکان فارس هم بهتر و ممکن است وقتی یک کسی نمونهُ آن را ببیند بگوید که این بهترین تنباکو است در صورتیکه در سمنان تنباکوئی هم به عمل می آید که از تنباکوی طبیعی پست تر است همچنین در آذربایجان توتون نوچه و اشنویه مزایائی دارد و آن را اهالی آذربایجان بهتر تشخیص می دهند و بنده عقیده ام این است در مرکز هر حوزهُ ایالتی مثل آذربان اصفهانی و نقاط دیگر اداره مالیه یک کمیسیونی از اشخاص بصیر دعوت کنند که تشخیص بدهند طبقات سه گانه توتون و تنباکو را نسبت به آن محل ولی در مرکز آیا می توانند تشخیص بدهند که تنباکوی ده صوفیان سمنان مثل تنباکوی حکان شیراز درجه اول است. و بنده معتقدم که تشخیص طبقات سه گانه هر محلی با اهل محل آن باشد. منتهی این که ممکن است کمیسیونهای محلی بعد از کسب اطلاعات بعد نظریات خودشان را به کمیسیون مرکزی بفرستند. یعنی پس از آنکه مالیه محل یک عده از اشخاص بصیر را دعوت کرد و یک کمیسیون تشکیل داد و طبقات سه گانه را معین کرد. آن وقت اگر بنا باشد که کمیسیون مرکزی هم باشد. آنها اطلاعات خودشان را برای کمیسیون مرکزی بفرستند تا از روی آنها عمل کند والا اگر تشخیص را منحصر به کمیسیون بکنیم که در مرکز تشکیل می شود کار مشکل تر میشود. نایب رئیس – رأی میگیریم به پیشنهاد آقای یاسائی. آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند.
( معدودی برخاستند ) نایب رئیس – تصویب نشد. پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب قرائت میشود. ( به شرح ذیل خوانده شد )ماده الحاقیه را بنده پیشنهاد میکنم – آنچه از این مالیات حاصل می شود برای مرمت و اصلاح راهها تشخیص داده شود.
نایب رئیس – آقای آقا سید یعقوب ( اجازه ) آقا سید یعقوب – چون آقای وزیر مالیه و وزیر فوائد عامه تشریف دارند عرض میکنم این بودجه عریض و طویلی که سال گذشته به مجلس آوردند با آن شهریه های گزاف و این اشل های بی پایان و این تفاوت حداقل و اکثر که هر چه خواستم اقلاً در مجلس این تفاوت حداقل واکثر را از بین ببریم ممکن نشد و هر چه خواستم شهریه ها را کم کنیم ممکن نشد. و همچنین اشل را هر چه خواستیم یک تومانش را کم کنیم ممکن نشد. و حالا هم نه این است که آقای وزیر فوائد عامه بر سبیل تحدید گفته باشند بلکه ماوقع را بیان کردند که ما دو میلیون ونیم کسر داریم آخر این کسر از کجا پیدا شده است. آیا کارخانه جدیدی احداث شده؟ آیا چیزی که نافع به حال جامعه باشد احداث شده؟ خیر غیر از اینکه هشتصد هزار تومان به مفت خورها شهریه داده ایم. بنده می خواهم عرض کنم مالیاتی که وضع میشود باید خرج اصلاحات اساسی مملکت بشود و هیچ چیز اساسی تر برای مملکت نیست مگر اینکه راههای مملکت ساخته شود و تجارت مملکت به جریان بیافتد و اجناس مملکت به خارجه حمل شود بعد کم کم مملکت ثروت پیدا می کند و بنده مخارج معارف و عدلیه را از مخارج راه نمی دانم.
رای اینکه ۶ هزار سال است که حکومت در ایران تشکیل شده است و همان راههایی که در آن زمان ساخته شده تا حالا باقی است.
بنابراین بنده پیشنهاد کردم که مالیات این قسمت را صرف راه سازی بنمایند تا مملکت دارای ثروت شود والا ممکن است پس فردا هم دو مرتبه یک لایحه پیشنهاد کنند و یک مالیات دیگری وضع کنیم و بلافاصله از کمیسیون بودجه هم پی در پی راپورت راجع به اضافه خرج و اضافه شهریه و غیره بمجلس بیاید. این بود که بنده ناچار شدم این پیشنهاد را کردم. وزیر مالیه – برای آقایان اشتباه حاصل نشود این دو میلیون کسری که ما داریم برای مخارج گذشته نیست بلکه برای آینده است. یک میلیونش برای همین راه سازی است که میفرمایند و یک میلیون دیگر برای مخارج لازم دیگری است. مثلاً برای تکمیل عدلیه و معارف و صحیه.
نایب رئیس – رأی می گیریم به پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب آقایانی که تصویب می کند قیام فرمایند. ( عده برخاستند ) نایب رئیس – تصویب نشد. پیشنهاد آقای مشار اعظم قرائت میشود. ( بشرح ذیل قرائت شد ) بنده پیشنهاد میکنم که ماده ذیل به مواد لایحه دخانیات اضافه شود. ماده الحاقیه –مؤدیان مالیات اقسام توتون میتوانند از روزی که مالیات از آنها مطالبه می شود تا دو ماه اتمهال نمایند ولی بعد از انقضای دو ماه مأمورین مالیه حق دارند هیچگونه عذری را که سبب تأخیر پرداخت مالیات میشود نپذیرند.
نایب رئیس – آقای مشار اعظم ( اجازه ) مشار اعظم – آقایان نمایندگان دو شب و یک روز است که جداً مشغول این کار هستند و ممکن است خیلی هم کسل شده باشند. ولی این یک عملی است که خودشان کرده اند و میل داشته اند یک قضیه را تعقیب نمایند. البته بخستگی آن هم تن می دهند و اشکالی ندارد. بنابراین بایستی در یک موضوعی که از هر نقطه نظر اهمیت دارد تا درجه لازم تن بزحمت داد و خسته هم نشد. باید درست دقت کرد و بحرف ها گوش داد و به بنده یادداشت هائی هم میرسد که برای رضای خدا مختصر. ولی بنده معتقد به این حرفها نیستم و بالاخره بایستی در یک امری درست دقت کرد … تدین- رعایت نظام نامه را بفرمائید.
مشاراعظم – این پیشنهادی را که بنده کرده ام یک ماده الحاقیه است پیشنهاد اصلاح نیست که آقایان بنده را توجه به نظام نامه دادند و بنده در نظام نامه هم خیلی دقت کرده ام و اگر تخلفی از نظام نامه شد. استدعا میکنم زودتر بفرمایند بدانم در کجا تخلف شده است. تدین – ماده ۷۹ نظام نامه را بفرمائید قرائت کنند.
مشار اعظم – قرائت کنند. ( آقای آقا میرزا جواد خان بشرح ذیل قرائت نمودند ) ماده ۷۹ – هر اصلاح یا ماده الحاقیه که در ضمن مباحثات اظهار می شود. باید دلائل آن بطور اختصار بیان شود. تدین – کافی است شیروانی – تا آخر خوانده شود. ( تتمه ماده را بشرح ذیل قرائت نمودند ) و در صورتی که وزیر و یا مخبر کمیسیون تقاضا نماید باید آن اصلاح یا ماده الحاقیه بکمیسیون رجوع شود . هر گاه ارجاع بکمیسیون تقاضا نشود در باب قبول توجه از مجلس رأی خواسته میشود. مجلس پس از استماع اظهارات مخبر بکمیسیون در این باب رأی می دهد اصلاح یا ماده الحاقیه در صورت قبول توجه بکمیسیون ارجاع میشود.
مشاراعظم – بنده استدعا می کنم که بفرمائید این مخبر کی است؟ کمیسیون کجا است؟ پس این ایراد نظامنامه وارد نیست و با اجازهُ آقایان شروع میکنم بعرایض خودم. نایب رئیس – عده کافی نیست تنفس داده میشود ( در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از نیم ساعت مجدداً تشکیل گردید ) نایب رئیس – آقای مشاراعظم ( اجازه ) مشار اعظم – بنده برای اینکه به پیشنهاد خودم معتقدم تکلیف بعضی از نمایندگان محترم را نتوانستم قبول کنم که پیشنهاد خود را پس بگیرم لیکن در عرایضم خیلی اختصار را قائل می شوم و مقصود از تقدیم این پیشنهاد این بود که چون آقایان مستحضر هستند که تجار و کسبهُ که توتون را میخرندیک پول های نقدی ندارند تا در موقعیکه میروند خریدی بکنند بر آنها یک تحمیلاتی بشود مثلاً اگر یک تاجری در گیلان پنج خروار توتون بخرد باید برای هر منی هیجده قران بدهد و البته این ترتیب خیلی مشکل است به این جهت بنده پیشنهاد کردم که اگر اتمهالی کرد به او مهلت بدهند و اگر مدت مهلت منقضی شد و مالیات را نداده بود دولت مکلف است که مالیات خود را بگیرد حائری زاده – عده کافی نیست خوبست جلسه را ختم کنیم. نایب رئیس – عده کافی نیست. رأی میگیریم به پیشنهاد آقای مشاراعظم مشاراعظم - خوبست مجدداً قرائت بشود. ( مجدداً بشرح سابق خوانده شد )
نایب رئیس – رأی می گیریم به پیشنهاد آقای مشار اعظم. آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند ( عده برخاستند ) نایب رئیس – تصویب نشد . آقای دامغانی پیشنهادتان را مسترد فرمودید شریعتمدار دامغانی – بنده اتفاقاً به خستگی آقایان مسترد کردم نایب رئیس – آقای صدر العلماء . گمان می کنم این پیشنهاد سر کار هم با پیشنهاد آقای مدرس که رأی داده شده یکی باشد. حالا قرائت می شود ملاحظه میفرمائید. ( بشرح ذیل قرائت شد ) پیشنهاد می کنم که ماده ذیل بقانون مالیات دخان علاوه شود… ماده الحاقیه – دولت مکلف است که در ابتدای سنه ۱۳۰۴ یک کمیسیونی را در مرکز از اشخاص مطلع متخصص تشکیل بدهد که درجات سه گانه توتون و تنباکو را که در ماده دوم این قانون تعیین شده از روی ترتیب ولایات و نقاطی که دارای توتون و تنباکو هستند درجه بندی کنند یعنی هر ولایتی که دارای توتون خوب و اعلی است در درجهُ اولی و هر جا که دارای مال وسطئه است در درجهُ دوم و هر جا که دارای مال پست است در درجهُ سوم قرار بدهند و از روی همین ترتیب مأمورین مالیه مالیات دخان را اخذ کنند
نایب رئیس – این پیشنهاد قبول شده است. پیشنهاد آقای آقا شیخ جلال قرائت می شود. ( بشرح ذیل خوانده شد ) بنده ماده الحاقیه ذیل را پیشنهاد می کنم : مادهُ الحاقیه – ثلب عایدات مالیات دخان صرف صحیه ایالات و ولایات می شود نایب رئیس – آقای آقا شیخ جلال ( اجازه ) آقا شیخ جلال - بنده تصور می کنم فقط دلیلی که می توانم برای مخالف اظهار کنم. اینست که بنده نمیتوانم پیش بینی کنم عائدات دخانیات صرف معارف عمومی نمی شود. تمام آقایان معتقدند که این کسر بودجه فقط از نقطه نظر مراعات انتظار نمایندگان است زیرا نمایندگان انتظار دارند که صحیه ولایات تأمین شود و معارف توسعه پیدا کند و بالاخره باج راه موقوف شود. و اگر واقعاً مطلب همین است که میفرمایند ضرری ندارد که این مقدار بصحیهُ ایالات و ولایات تخصیص داده شود که ما هم از این سوء ظن خارج شویم و بدانیم که نقطهُ نظر همین است
نایب رئیس – رأی می گیریم به پیشنهاد آقای آقا شیخ جلال. آقایانی که موافقند قیام فرمایند ( عدهُ برخاستند ) نایب رئیس – تصویب نشد. پیشنهاد آقای مشار اعظم و طهرانی قرائت می شود ( به شرح آتی خوانده شد ) پیشنهاد میکنم مادهُ ذیل اضافه شود: مادهُ الحاقیه – دولت مکلف است که مقارن اجرای این قانون دریافت حقوق گمرکی و یا اخذ مالیات را مطابق ماده چهار از اقسام توتونهائی که از خارجه به ایران وارد میشود معمول دارد .
نایب رئیس – آقای مشاراعظم ( اجازه ) مشار اعظم – بنده واگذار می کنم مطالبش را با دراکات عالیه آقایان نمایندگان محترم و چون واضح است توضیح لازم ندارد. نایب رئیس – رأی می گیریم به پیشنهاد آقای مشاراعظم. آقایانی که موافقند قیام فرمایند. ( معدودی برخاستند )
نایب رئیس – تصویب شد. ماده الحاقیه آقای روحی قرائت می شود. مادهُ الحاقیه – وزارت مالیه با بودجه و تشکیلات فعلی این مالیات را وصول نموده و اجازه نخواهد داشت که به عنوان مخارج وصول این مالیات بر بودجه فعلی علاوه نماید. نایب رئیس – آقای روحی ( اجازه ) روحی – بنده چون آقایان خسته شده اند توضیح زیادی نمی دهم فقط همین قدر عرض می کنم که برای وصول این مالیات مخارج علیحده دیگری در بودجه پیش بینی نشود و همین تشکیلاتی که حالا هست کافی است. نایب رئیس – رأی میگیریم به پیشنهاد آقای روحی.
آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند. ( عده برخاستند )
نایب رئیس – تصویب نشد ماده هشتم مطرح است که ماده دهم خواهد شد. به شرح ذیل خوانده شد. ماده هشتم – وزارت مالیه بعد از تصویب این قانون نظام نامه برای آن ترتیب و مقررات آن را به موقع اجراء خواهد گذاشت و قانون ششم میزان ۱۳۳۳ ملغی خواهد بود.
نایب رئیس – آقای آقا شیخ جلال ( اجازه ) آقا شیخ جلال – نظام نامه که وزارت مالیه برای این قانون تهیه می کند به موجب آن نظام نامه حق دلالی و انبار داری و قپانداری و یک اضافاتی قائل خواهد شد و چون این سابقه در وزارت مالیه هست که بر خلاف قانون یک تحمیلاتی نسبت به مردم می کنند. این است که بنده معتقدم که نظام نامه را وزارت مالیه تهیه نموده آن را به تصویب کمیسیون قوانین مالیه رسانیده پس از آن به موقع اجرا بگذارد.
نایب رئیس – در این موقع چندین فقره پیشنهاد رسیده است که گمان می کنم مضمون تمام آنها با هم موافق باشد اگر تصویب می کنید کلیه پیشنهادها قرائت شود بعد رأی بگیریم. پیشنهاد آقای آقا شیخ جلال قرائت می شود. ( به شرح ذیل خوانده شد ) اصلاح ماده هشتم – وزارت مالیه بعد از تصویب این قانون نظام نامه برای اجرای آن تدوین پس ار تصویب کمیسیون مالیه مجلس مقررات قانون را به موقع اجرا خواهد گذاشت.
پیشنهاد آقای زعیم پیشنهاد می کنم ماده – وزارت مالیه پس از تصویب این قانون نظام نامه با جلب نظریات کمیسیون قوانین مالیه مجلس تهیه می نماید و مقررات این قانون را بعد از دو ماه از تاریخ تصویب به موقع اجرا خواهد گذارد. پیشنهاد آقای معتمد السلطنه. بنده پیشنهاد می کنم که ماده ۸ از این قرار اصلاح شود. ماده هشتم – وزارت مالیه بعد از تصویب این قانون نظام نامه برای آن تدوین و پس از تصویب هیئت وزراء مقررات آن را به موقع اجرا خواهد گذاشت .
پیشنهاد آقای شیروانی – بنده پیشنهاد می کنم ماده الحاقیه ذیل به این قانون ضمیمه شود. ماده الحاقیه – دولت مکلف است نظام نامه اجرای این قانون را با توافق نظر کمیسیون قوانین مالیه تهیه نموده و به موقع اجرا گذارد. وزیر مالیه – بنده برای اینکه زحمت کم بشود و زودتر به نتیجه برسیم قبول می کنم که در ماده هشت اضافه شود نظام نامه را با مشارکت کمیسیون مالیه بنویسند.
نصرت الدوله – عبارت بعد از تصویب را هم حذف کنید. نایب رئیس – پیشنهاد آقای طهرانی قرائت می شود. ( به شرح ذیل خوانده شد ) این بنده پیشنهاد می نمایم که ماده هشت به طریق ذیل اصلاح شود. ماده هشت – برای اجرای مواد مذکوره فوق وزیر مالیه کمیسیونی از اشخاص بصیر با اطلاع تشکیل داده نظام نامه که مستلزم حسن اداره و سهولت جریان امور مالیات دخانیات و آسایش عامه است تهیه نموده پس از تصویب کمیسیون قوانین مالیه مجلس شورای ملی به موقع اجرا گذارده خواهد شد و قانون ششم میزان ۱۳۳۳ ملغی خواهد بود. نایب رئیس – یک پیشنهاد دیگر هم هست قرائت می شود. پیشنهاد آقای دستغیب قرائت می شود. دستغیب – بنده مسترد می کنم نایب رئیس ماده با اصلاح آقای وزیر مالیه قرائت می شود. ( به این مضمون قرائت شد ) وزارت مالیه بعد از تصویب این قانون نظام نامه برای آن تدوین و پس ازتصویب کمیسیون مالیه مقررات آن را به موقع اجرا خواهد گذاشت و قانون ششم میزان ۱۳۳۳ ملغی خواهد بود. وزیر فوائد عامه – جمله پس از تصویب زیادی است و باید حذف شود و به جای آن ( با مشارکت ) نوشته شود.
نایب رئیس – ماده اینطور اصلاح و قرائت می شود. ( به این ترتیب خوانده شد ) وزارت مالیه بعد از تصویب این قانون با مشارکت کمیسیون قوانین مالیه مجلس نظام نامه برای آن تدوین و مقررات آن را به موقع اجرا خواهد گذاشت. جمعی از نمایندگان – جمله بعد از تصویب زائد است. نایب رئیس – مجدداً اصلاح و قرائت می شود. ( به شرح آتی خوانده شد ) وزارت مالیه با مشارکت کمیسیون قوانین مالیه مجلس شورای ملی نظام نامه اجرای این قانون تدوین خواهد نمود و قانون ششم میزان ۱۳۰۳ ملغی است. نایب رئیس – آقای آقا سید یعقوب ( اجازه ) آقا سید یعقوب – در اینجا نوشته شده است پس از تصویب این قانون آن قانون ششم میزان ۱۳۳۳ ملغی است ولی به عقیده بنده تا این قانون اعلان شود و به مردم اطلاع داده نشود آن قانون سابق بقوت خود باقی است تا اینکه قانون تصویب شود و نظام نامه برای اجرای آن با مشارکت کمیسیون قوانین مالیه تهیه شود و حال اینکه بنده معتقدم که باید کمیسیون قوانین مستقل باشد و حالا که می فرمایند وزارت مالیه با مشارکت کمیسیون قوانین مالیه نظام نامه تهیه می کند بنده هم حرفی ندارم منتهی عرض می کنم که بعد از اعلان این قانون آن قانون سابق ملغی است نه به مجرد تصویب این قانون آن قانون ملغی است.
نایب رئیس – آقای طهرانی ( اجازه ) آقا شیخ محمد علی طهرانی – عیب کار این شده است که یک دفعه یک قانون وارد مجلس شده و فوراً الزام کرده اند که حتماً این کار تمام شود. بعضی از نمایندگان ( با همهمه ) کسی الزام کرده است ؟؟؟
طهرانی – بنده غرضم این طور نبود که شما فهمیدید یعنی به فوریت خواسته اند از مجلس بگذرد. بلکه مقصودم این بود که یک لایحه به مجلس آورده اند و تأمل فوق العاده در آن شده است سه ماده این قانون هم خیلی مهم است یکی ماده اول. یکی هم ماده که مربوط به قانون قاچاق است یکی هم این ماده آقایان ملاحظه بفرمایند ببینند که در دوره دوم چقدر دقت در موضوع نوشتن نظام نامه کرده اند. حالا من آن ماده را برای آقایان می خوانم برای اجرای مواد مذکوره فوق وزارت مالیه کمیسیونی از اشخاصی بصیر با اطلاع تشکیل داد نظام نامه که مستلزم حسن اداره سهولت جریان امور مالیات و آسایش عامه است تهیه نمود. پس از تصویب کمیسیون قوانین مالیه مجلس شورای ملی به موقع اجرا گذارده خواهد شد نظام نامه را باید به یک شکلی بنویسند که برای مردم باعث صدمه نباشد و اینکه نوشته شده است با مشارکت کمیسیون قوانین مالیه. البته کمیسیون قوانین مالیه مردمان مهم و محترم و دانشمندی هستند لیکن اول باید وزارت مالیه با اشخاص بصیر خارج یک نظام نامه را تهیه کند و پس از آنکه تهیه کرد آن وقت به کمیسیون قوانین مالیه بیآورد و کمیسیون قوانین مالیه آن را تصویب کند و با مشارکت کمیسیون نمی شود نظام نامه تهیه کرد. برای اینکه در کمیسیون قوانین مالیه پانزده نفر عضو هستند ومثلاً پنج نفر هم از خارج می آیند آیا این عده که از خارج می آیند صاحب رأی هستند یا اینکه حق رأی ندارند. آخر ما باید این نظام نامه طوری نوشته شود که بعدها اسباب زحمت مردم نشود از این جهت بنده پیشنهاد می کنم همان ماده که در دوره دوم نوشته شده همان را قبول کنند و اسباب زحمت مردم هم نخواهد شد. نایب رئیس – آقای زعیم.
پیشنهاد سرکار در ماده قبل قرائت شد و رأی گرفتیم رد شد و دیگر پیشنهاد جدیدی ندارید. زعیم – یشنهاد جدیدی تقدیم کردم. نایب رئیس – پیشنهاد جدیدی نرسیده است همان پیشنهاد بود که قبلاً داده بودید و رد شد. زعیم – اجازه می فرمائید بنده یاد آوری کنم. جمعی از نمایندگان – رأی بگیرید. زعیم – هیچ ممکن نیست بنده نمیگذارم حقم پایمال شود بنده یک پیشنهادی کردم و در اینجا گفته شد تمام پیشنهادها خوانده می شود بعد رأی گرفته می شود و رأی گرفته نشد.
نایب رئیس – پیشنهاد آقای زعیم با این ماده یک اختلافی دارد قرائت می شود ( به شرح ذیل خوانده شد ) وزارت مالیه پس از تصویب این قانون نظام نامه ای با جلب نظریات کمیسیون قوانین مالیه مجلس تهیه می نماید و مقررات این قانون را بعد از دو ماه از تاریخ تصویب به موقع اجرا خواهد گذارد. نایب رئیس – آقای تهرانی اگر پیشنهادی دارید بدهید. آقا شیخ محمد علی تهرانی – بنده قبل از همه پیشنهاد دادم و نخواندند.
نایب رئیس – چون آقای وزیر مالیه قبول کردند این عبارت اضافه شود قرار شد ایشان پیشنهادشان را ارسال بفرمایند تا در آن رأی گرفته شود حالا اگر باز آن پیشنهاد اولیه تان را در نظر دارید ممکن است مجدداً پیشنهاد کنید. آقای زعیم ( اجازه ) زعیم – پیشنهاد بنده دو قسمت داشت یک قسمتش راجع به این بود که با جلب نظر کمیسیون مالیه مجلس این نظام نامه تهیه شود این را آقای وزیر مالیه قبول کردند. قسمت دوم راجع است به اینکه این قانون دو ماه پس از تصویب به موقع اجرا گذاشته شود و آقایان از کار متوالی خیلی خسته شده اند و بنده می بینم درست آن طوری که لازم توجه است به واسطه فرط خستگی
اعصاب نمی شود ولی البته آقایان این نکته را ملتفت هستند که اگر به این سرعت یک قانونی بگذرد فوراً اجرای آن مشکل است و این که بنده پیشنهاد کردم دو ماه پس از تصویب به موقع اجرا گذاشته شود برای این است که اسباب آسایش حال عامه باشد اگر این قسمت در این ماده گنجانیده نشود همین تشنجاتی که در مجلس حاضر می بینید از این سخت تر در خارج بین عامه دیده خواهد شد. نایب رئیس – رأی می گیریم به پیشنهاد آقای زعیم، آقایانی که موافقند قیام فرمایند ( عده ای برخاستند )
نایب رئیس- تصویب نشد پیشنهاد آقای تهرانی قرائت می شود ( مجدداً به شرح سابق قرائت شد ) نایب رئیس – رأی می گیریم به پیشنهاد آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند ( معدودی برخاستند ) نایب رئیس – تصویب نشد رأی می گیریم به ماده ای که دولت قبول کرده است. آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند ( اغلب قیام نمودند ) نایب رئیس – تصویب شد . شور در کلیات است آقای مصدق السلطنه ( اجازه ) مصدق السلطنه – بنده آنوقتی که اجازه خواستم پیش بینی نمی کردم که آقایان این اندازه خسته می شوند و عرایض بنده هم از نقطه نظر تاریخ این لایحه بود ولی چون آقایان خسته هستند صرفنظر می کنم.
نایب رئیس – آقای آقا شیخ جلال ( اجازه ) آقا شیخ جلال – بنده اعم از اینکه خودم را نماینده مردم این مملکت بدانم یا ندانم خود را مکلف می دانم که موافق مصالح مملکت و جامعه عقیده خود را اظهار کنم و هیچ شبهه نداریم که بوسیله دادن رأی مثبت راجع به این لایحه اقلاً سالی یک کرور و اکثراً دو کرور پول از این مردم گرفته می شود و هیچ شبهه و تردیدی نداریم و ما مسئول و ضامن این پولها هستیم که از مردم گرفته می شود و در پیشگاه وجدان و پیشگاه عدل الهی ما مسئول این پولهائی هستیم که از مردم گرفته می شود و رأی دادن ما به این لایحه عیناً مثل این است که یک کرور پول از این جامعه پیش ما باشد و ما را بعنوان یک نفر امین حساب کرده باشند آنوقت ما این پول را به وزارت مالیه بدهیم و همچنین هیچ فرق نمی کند که وکیل بعنوان نمایندگی ملت در یک مالیاتی اظهار عقیده کند یا این که پول امانتی که پیش او هست بردارد و به وکیل دیگر بدهد هیچ یک از ما نمی توانیم شبهه داشته باشیم که گرفتن مال مردم و بکسی دیگر دادن موافق اصل اولیه حرام است و گمان می کنم که این موضوع انحصار بمسلمانها نداشته باشد در تمام قوانین دنیا مسلم است که مال هر کس محترم است و هیچکس حق ندارد مال کسی را بکس دیگر بدهد یا این اینکه یک حرفی بزند که به وسیله آن حرف پول یک کسی را یگیرند و به دیگری بدهند پس رأی دادن ما که از مردم سالی یک میلیون مستقیم و دو سه میلیون به طور غیر مستقیم بگیرند با آن ترتیباتی که آقایان کاملاً از وضع رفتار معمولی مالیه در ولایات مطلعند ما شرعاً. عرفاً. قانوناً. ضامن دو میلیون پول و آن خسارات و خونها و آن ترتیباتی هستیم که برای اجرای این قانون به مردم تحمیل می شود در این قسمت هم تمام آقایان موافقین و مخالفین این لایحه هیچ تردیدی ندارند
حاج آقا اسمعیل عراقی – این مطلب با بودجه ای که تصویب کرده اید مثل هم است
آقا شیخ جلال – پس اگر ما عقیده مثبت اظهار کنیم مسئول تمام این وقایع و آثاری هستیم که از نتیجه اجرای این قانون حاصل می شود و هر یک از ما نظر به اینکه شرکت موُثر در تصویب این لایحه داریم بنابراین به حکم تمام قوانین دنیا ضامن شرعی و عرفی هستیم بعضی از نمایندگان – ضامن شرعی نیستیم. آقا شیخ جلال – عقیده خودم را می گویم و اگر کسی منکر کیفیت شرعی آن هست بنده آیه اش را برایش می خوانم. ( همهمه بین نمایندگان ) آقا شیخ جلال – اگر آقایان اجازه نطق نمی دهند بنده حرف نمی زنم اگر اجازه می دهید عرض کنم پس هر یک از ماها که رأی می دهیم شرعاً در محضر عدل الهی و عرفاً یعنی اگر یک محکمه قانونی انجام شود و یک وضعیات روشنی باشد و وضعیات اجازه بدهد که ما را به محکمه جلب نمایند به حکم محکمه صالحه ما محکوم خواهیم بود این هم هیچ تردیدی ندارد اینها یک کلیاتی است که هیچ قابل انکار نیست از طرف دیگر ما وظیفه دیگری داریم و آن این است که ماها را انتخاب کرده اند که برای جامعه کار کنیم و به حکم همان وضعیاتی که ما را اینجا آورده است از نقطه نظر دیانت یا موازین دیگری که به او معتقد هستیم از همان نقطه نظر می توانیم به مردم تحمیل مالیات کنیم و بگوئیم شما باید این مالیات را بدهید کمااینکه راجع به مسئله قشون همین کار را کردیم علاوه بر اینکه پول دادیم جان هم دادیم چرا؟ یرای اینکه در نتیجه آن یک منافع و فوائد عمومی مرتب خواهد شد. خوب این هم هیچ شبه نیست که وظیفه ما این است که بعد از دقت و تفتیش و تفحص چنانچه دیدیم برای مملکت یک مخارج ضروری لازم است.
البته ما در حکم کسی هستیم که پول امانت پیشش است و می بیند که یک کسی دارد آتش می گیرد و مکلف است که خودش از پول دیگری خرج او کند. همینطور ما هم مکلف هستیم که دقت در اطراف احتیاجات مملکت بکنیم و چنانچه مخارجی برای مملکت لازم باشد بهر وسیله که هست تهیه نموده و خرج کنیم این هم هیچ محل شبهه و تردید نیست. چیزی که هست این است که مجوز این که ما رأی بدهیم که یک میلیون پولی که در نزد ما امانت است و در واقع در بغل ما است این را بدهیم به آقای وزیر مالیه یا به خزانه داری یا به آقایان دیگر این مجوزش چیست؟ اگر قانوناً یک مجوز شرعی پیدا شد همه ما ها مکلف هستیم و بلکه بر ما واجب است که رأی بدهیم.
ولی اگر مجوز پیدا نشد نباید این را تصویب کنیم برای این که ما ممنوع هستیم. الآن چهار جلسه است در اطراف مجوز صحبت می شود. بنده خیال می کنم با بلاغت و نطق ناطقین به هیچ وجه من الوجوه یک مجوزی گفته نشده است. چه زبان آقای وزیر مالیه که واقعاً متخصص در فن بیان هستند و چه زبان آقای وزیر فوائد عامه که اول ناطق این مجلس بوده اند و ناطق وزراء هستند و بنده تمام فرمایشاتی که فرمودند یکی یکی یادداشت کرده ام حالا یکی یکی را جواب عرض می کنم که حقیقة ببینیم این مطالب تجویز می کند این را که ما این پول را بدهیم به وزیر مالیه یا نه؟ مطالبی که در این دو سه جلسه گفته شده است از این قبیل است یکی این که این قانون وضع مالیات جدید نیست و اصلاح مالیات قدیم است. یعنی حقیقتاً نفع موضوع است و مقصود این است که پول مردم را تازه بگیریم و به کس دیگر بدهیم بلکه این همان پولی است که قبلاً می گرفتیم.
ولی حالا می خواهیم طوری دیگر هم که اسباب زحمت مردم نشود. بنده خیال می کنم این حرف را نمی شود قبول کرد. ولی در موقع نطق و خطابه می شود اما با این بیان شمرده من از روی حساب گر چه این حرف هم صغرایش ممنوع است و هم کبرایش. بنده عرض می کنم که اولاً این یک مالیات جدیدی است و دیگر اینکه به هیچ وجه شباهتی با قانون سابق ندارد. قانون سابق از سیگار صدی ۲۰ و از تنباکو صدی ۳۰ که درست نظرم نیست یا به عکس می گرفتند و موافق نظام نامه که دولت نوشته است در موقع اختلاف ما بین موُدی و مأمور مالیه مکلف است عین جنس را بردارد. بنابر این مطابق قانون سابق که آقای وزیر مالیه می فرمایند این قانون مصلح او است. صدی سی یا صدی ۲۰ از تنباکوی موجود مردم یا از توتون موجود مردم باید دولت بگیرد و صدی هشت مال صاحبش باشد.
ولی این قانون می گوید غیر از یک من تنباکو که حداکثرش و حد متوسطش دو قران است و یکقران چهار قران بگیرند و از یک من توتون که بنده از تجار اطلاعاتی بدست آورده ام خصوص در ولایت خود ما که حداکثرش یکمن سی شاهی است یک تومان بگیرند از تنباکوی کاشان که حداکثرش دو قران است یک تومان بگیرند از تنباکوی ورامین که امروز یک نفر حاج عزیز الله نام تاجر توتون بمن می گفت تنباکوی ورامین یک من سی شاهی است. حالا از آن هم یک من یک تومان باید بگیرند. پس آقایان هیچ تردیدی ندارند و اگر هم سابقاً من باب کسالت و زحمت وقت نداشتند مطالعه کنند بعد از این بیانات بنده کاملاً تصدیق می فرمایند که خیر این اصلاح آن قانون نیست. این یک قانونی است که خیلی خیلی متباین با آن قانون است زیرا این جنسی بوده و این تعدی است و آن صدی سی است و این تقریباً صدی سیصد و صدی چهار صد مباینت کلی دارد. آمدیم سر قضیه که آقایان محترم در ضمن بیانات خودشان می فرمودند که آن قانون سابق خوب نبود برای این که اسباب اختلاف ما بین مؤدی مالیات و مأمور مالیه می شود و بنده تذکراً عرض میکنم که این اشکال در این قانون است و در قانون سابق خوشبختانه در نظام نامه نوشته شده و مخصوصاً پیش بینی شده است که
هر موردی اختلافی بشود بین مؤدی مالیات و مأمور مالیه مؤدی مالیات می خواست که قیمت بدهد یا عین جنس و به همین جهت است که بنده اطلاع دارم از ولایت خودمان که یک قیمت مهمشان مؤدی این مالیات می شد تا به حال هیچ اختلافی بین مؤدی مالیات و مأمور واقع نشد چرا؟ برای اینکه چون این ترتیب یا موافق میل اهالی بود یا مخالف اگر موافق بوده قبول می کرد و اگر مخالف بود فوراً می گفت در مقابل جنس ببر پس قانون سابق معایبی نداشته است جز اینکه عایداتش نسبت به این قانون کم بوده است و این یک مالیات مهمی است که تقریباً صدی هزار تفاوت دارد با آن قانون. پس آقایان تصدیق می فرمایند که این دلیل هم قطعاً و به اصطلاح ما آخوندها صغری و کبری ممنوع است.
پس اصلاح قانون قدیم نیست اگر مقصود رفاهیت مردم است این قانون عیبی نداشت و اختلافی ما بین مأمور مالیه مؤدی نمی شد ولی این قانون موارد اختلاف را زیاد کرد و ممکن است پیشنهادی که آقای مدرس کرده اند تا این اندازه رفع اختلاف را بکند پس این دلیل هم به هیچ وجه من الوجوه نمیتواند مؤثر و مجوز گرفتن مال مردم و دادن به خزانه دولت بشود و مساله دوم که آقای وزیر فوائد عامه با بیانات مشعشع خودشان فرموده و بنده در خارج شنیدم مسئله کسر بودجه است که چون ما کسر بودجه داریم فقط برای موازنه بودجه این مالیات پیش بینی شده است. بنده عرض میکنم این دلیل هم هیچ صحیح نیست چرا؟ برای اینکه این کسر بودجه یا راجع است به بودجه سنه ۱۳۰۳ که گذشته است یا راجع است به بودجه ۱۳۰۴ که هنوز نیامده است. اگر این کسر راجع است به بودجه سنه ۱۳۰۴ که ممکن نیست کسر داشته باشیم چرا؟ برای اینکه قانون بودجه در اواخر عقرب گذشت و تقریباً در موقعی بود که تمام آنچه را باید بگیرند گرفته بودند و آنچه باید بکنند کرده اند و درهمان موقع ما رأی دادیم که این خرج و این جمع باشد واضافه عایدی ما هم تقریباً نهصد هزار تومان بود. بلکه علاوه هم بود و این پیشنهادی هم که راجع به آقایان بلژیکی ها شد گفتند عمل کرد گمرک نهصد هزار تومان بیش از آن مقداری است که در بودجه پیش بینی شده است. پس وقتی که روی هم حساب کنیم میبینیم یک میلیون و هشت صد هزار تومان هم اضافه بودجه داریم. بنابراین هیچ تصور کسر نمیشود کرد.
اما بعضی آقایان مسئله نیم عشر اوقاف و خانواری را فرمودند. عرض می کنم نیم عشر اوقاف را ما در همان موقع که رأی دادیم بگیرند گرفتند بعضی از آقایان پیشنهاد کردند که این را عوض مالیات سنه ۱۳۰۴ قبول کنید این پیشنهاد هم در طاق نسیان گذاشته شد پس راجع به بودجه سنه ۱۳۰۳ ما کسر نداریم اما عملاً می بینیم تا به حال شش ماه حقوق مردم را نداده اند. فقط یک قضیه را میگویند که در دو سال قبل کما اینکه در قانون بودجه هم مخبر کمیسیون توضیح داد که چهار صد هزار لیره یا کمتر یا زیادتر از بانک به عنوان قرض یا مساعده آقایان گرفته بودند و اینها را در قسمت بودجه ۱۳۰۳ به طور استهلاک یک مبلغی معین کرده بودند که تدریجاً کارسازی کنند و اتفاقاً نظر به اینکه یک احساسات کدورت آمیزی آقایان امریکائی ها از مجلس دیدند و خواستند بروند تمام آن پولها را از همین بودجه که محل خرج دولتی و معارف بود به بانک داده اند این مطلب را می گویند لکن من باور نمیکنم چرا؟ چون اولاً چنانچه عرض کردم آن قرض یا مساعده را وزرای ما تصویب نکرده بودند و وقتی که تصویب نکرده باشند چطور ممکن است مأمورین امریکائی بر خلاف نظریه وزیر رفتار کنند و واقعاً اگر وزرای ما قبول کرده باشند چطور بر خلاف صریح ماده هشت قانون محاسبات عمومی که صریحاً می گوید: خرج یک قلمی را نباید خرج قلم دیگر کرد ممکن است بنده این را باور کنم مخصوصاً نسبت به آقای ذکاء الملک که بنده یک سابقهُ ارادتمندی خدمتشان دارم و تا به حال یک خلاف اولائی از ایشان ندیده ام بنده نمی توانم باور کنم که آقای وزیر مالیه تصویب کرده باشند که برخلاف صریح مادهُ هشت قانون محاسبات عمومی و مخالف مادهُ چند قانون بودجه که نمیدانم یک مرتبه پانصد هزار تومان پولی که باید به این خانمهای معلمات و این معلمین یا به زنها برسد را بالاخره به یک مصارف لازم دیگری برسد یک مصارف دیگری شود این را بنده که باور نمیکنم چرا؟
برای اینکه این یک مسئولیت بزرگی متوجه خواهد کرد به جهت اینکه یک وقت یکی از نمایندگان که نمیدانم کی بود یک حرفی زدند و به آقای معاون وزارت مالیه برخورد. بنده خیال میکنم که به هیچ وجه من الوجوه نمی شود این را باور کرد برای اینکه آقایان امریکائی ها هم حس می کنند مسئولیت خود را و پول یک مملکتی را که امانت به آنها داده اند برای اینکه میخواهند بروند این پول را بدهند به بانک من که خیال نمی کنم. نصرت الدوله خلاف ترتیب نکرده اند. آقا شیخ جلال – بلی من هم میدانم کار خلاف ترتیب نمیکنند زیرا می دانند مسئولیت خیلی بزرگی متوجه می شود پس این قسمت هم نیست و راجع به بودجه سنه ۱۳۰۴ هم نخواهد بود زیرا ما که تازه متوجه نشده ایم تقریباً هیجده سال است مشروطه شده ایم و همیشه اوقات آقایان می فرمودند مسئله بودجه یکی از کارهای مهمی است که حتی در فرانسه که کاملاً امورشان مرتب است سه ماه چهار ماه طول می کشد و البته تصدیق میفرمایید که بهترین رویه خصوصاً امر امروز که ما یک اشخاصی متخصص در رأس وزارت مالیه داریم. در این هشتمین راپرت مخصوصاً از جمله تنقیداتی که می کند میگوید در قسمت بودجه بهترین رویه که من پیشنهاد کرده بودم به کمیسیون بودجه رد کرد قانون بودجه باید نایب رئیس – آقا این خارج از موضوع است.
( جمعی از نمایندگان با همهمه – صحیح است.) آقا شیخ جلال – خوب اگر حق ندارم حرف نزنم. ( بعضی از نمایندگان بفرمائید ) ( همهمه بین نمایندگان ) آقا شیخ جلال بله. بله بنده بدواً یک مطلبی به عرض آقایان می رسانم به خدای لاشریک له به پیغمبر خدا به خدای آسمان مخالفت من با این لایحه فقط از نقطه نظر اهل ولایتمان است که یک قسمتشان مالیات بده هستند و اینها را اگر به صلابه بکشند بهتر است تا اینکه بگویند برای یک من توتون یک تومان بدهید والا نظریات من راجع وزراء و دولت تغییر نکرده و در عقیدهُ خودم ثابت هستم و در این قسمت چون مخالف عیال جامعه و هم ولایتی های خودم است مخالفت می کنم. سوء تفاهم نشود هیچ نظر دیگری نیست و به خدای لاشریک له قسم است که هیچ نظری ندارم و البته تاریخ هم این مطلب را حل خواهد کرد. چون یک نفر از آقایان گفتند این کسر بودجه راجع است به بودجه سنه ۱۳۰۴ خوب دو سال است بودجه پیدا کرده ایم تا دو سال قبل که بودجه نداشتیم. سال قبل با یک سلام و صلواتی در پانزدهم جوزرا بودجه آمد و تقریباً در آخر عقرب تصویب شد. خیلی ما خوشحال شدیم که بودجه آمد و گذشت.
حالا هم چه ضرر داشت که در برج ثور این بودجه بیاید و این لایحه پیش بینی مالیات در جزء او باشد که ما بدانیم واقعاً چقدر کسر محل داریم و آن اضافه مخارجی که دولت می کند چیست اگر راجع است به مسئلهُ شهریه ها که بدیهی است. مملکتی که محتاج باشد شهریه نمی دهد اگر راجع باشل است مملکتی که تجار متوسطش ماهی سی تومان عایدی ندارند لازم نیست حداقل اشل سی تومان باشد اگر راجع است بیک ترتیبات دیگر که آنرا هم بفهمیم. پس به همین دلیل بنده می خواهم امشب قطع کنم که هیچ راجع بکسر بودجه نیست و این اضطراب و زد و خوردها و التماس و من بمیرم و تو بمیری ها هیچ دخلی به این مطلب ندارد. این را که بنده قطع دارم که راجع به بودجه سنه ۱۳۰۴ هم نیست این عقیده بنده است حالا اگر آقایان عقیده بنده را تکذیب میکنند بکنند لکن بنده قطع دارم که این کسر بودجه هم منطق نیست. این دلیلی را هم که آقایان ذکر میکنند که برای این است که مردم کمتر توتون استعمال کنند.
بنده خیال می کنم این هم مثل همان دو مطلب قبل است البته مجلس یک نظارتی دارد و در فوائد عمومی لکن بنده نمیتوانم تصدیق کنم که این همه اصرار نصف شب برو صبح زود بیا دیرتر برو زودتر بیا برای این است که مردم سیگار نکشند پس این هم نیست والا ممکن است آقای دکتر امیر اعلم بگویند دخانیات مضر است. آقای مدرس هم نفرمایند حرام است ما هم که مسلمان هستیم و قبول می کنیم هیچ بنده قول می دهم مسیوهایم و آن نفر دیگر هم با ما موافقت کنند و این محتاج باین زحمت ها و حرف ها نبود خدا می داند پیغمبر می داند که این حرف را جز در
موقع برف انباری نمی توان گفت پس این را هم نمی شود گفت که برای اینکه مردم کم بکشند آن پول نقدی که داریم یا املاکی که داریم فرق نمی کند بنده که مالک نیستم یا با آن پول نقدی که شرعاً حلال و ملک طلق یکنفر است که می خواهد پلو بخورد و راحت باشد. این پول را بدهیم به آقای وزیر مالیه یا خزانه دولت پس این دلیل چهارم هم نیست. پنجمین دلیلی که آقایان ذکر کردند این است که در مقابل انتظاراتی که نمایندگان از ما دارند.
ما این قانون را وضع می کنیم که به مصرف راه شوسه و حفظ الصحه برسد که در تمام ولایات مسئله معارف و صحیه توسعه پیدا کند اگر این بود که ما گفتیم این اختصاص بدهند به وزارت معارف و صحیه که نه آقای وزیر فوائد عامه قبول کردند و نه آن اشخاصی که اطلاعاتشان پیش از ما بود. بیرون که رفتیم گفتند آقای وزیر قبول کرده است که اگر این پیشنهاد بشود که عایدات دخانیات صرف معارف مملکت بشود قبول می کند ولی وقتی پیشنهاد کردیم دیدیم طرف توجه هیچکس واقع نشد پس من خیال می کنم که این هم یک حرف حسابی نبود که به این نظر این مالیات را وضع کنیم ششمین دلیلی که بنده عملاً احساس کردم زیرا آن شب در موقعی که آقای تقی زاده آن پیشنهاد را کردند و آقای دکتر میلسیو آن بالا بود بنده شنیدم که بعضی از نمایندگان به زبان فرانسه یا انگلیسی سؤال کردند این پیشنهاد را قبول کنیم یا نه؟
این حرف را به فرانسه زدند و بنظر بنده همچو آمد که باید بنظر رئیس مالیه باشد زیرا واقعاً ما متخصص نیستیم اطلاعات نداریم و یک حسن ظنی هم به آمریکائیها داریم و آنها را آورده ایم که به ما یک قضایائی را یاد بدهند خوب آقایان که این لایحه رانوشته اند بلکه آن راپورتی که تقریباً بهترین و قشنگترین کتابها است و بنده معتقدم که تمام این پولهائی را که به آمریکائیها داده ایم در مقابل این راپورت کم است خوب ما که تا این اندازه بحسن نظر به آنها نگاه می کنیم و اینقدر هم واقعاً مقتدرند چه ضرر داشت که فلسفه این قانون را هم بگویند پس از اینکه آقایان امر کردند که ما این قانون را بگذرانیم و دلیلش را ذکر نکردند معلوم بود دلیلش یک چیزی است که اگر بگویند ما زیر بار نمیرویم چونکه فهمیده اند که دلیلش یک چیزی است که عقل به آنان نمی رسد بعضی از نمایندگان – ( با همهمه ) – عقل خودتان نمیرسد آقا شیخ جلال – بلی بنده معذرت می خواهم بعقل خودم خودم را گفتم از همین ها معلوم بود که بدون دلیل امر می فرمایند قانون دخانیات را بگذرانیم بعضی از نمایندگان – ( با همهمه ) امر یعنی چه؟!! آقا شیخ جلال – ببخشید تصویب می فرمایند پیشنهاد می فرمایند ( همهمه نمایندگان )
نایب رئیس – آقا از موضوع خارج نشوید ( همهمه نمایندگان ) ( صدای زنگ نایب رئیس – دعوت به سکوت )
آقا شیخ جلال – پس حالا که آقایان اجازه نمی دهند عرضی نکنم نایب رئیس – آقا صحبت بکنید ولی بطوریکه به حیثیات اشخاص برنخورد آقا شیخ جلال – پس به همین دلیل که جهت آن ذکر نشده است بنده شخصاً به سهم خودم نظر به اینکه یک ضرر فاحش و یک تحمیل فوق العاده به اهل مملکت و هم ولایتهای من میشود و اگر هم احتمال بدهم کار خوبی است نمی توانم قبول کنم چرا برای اینکه در مقابل تکلیف شرعی خودم که باید امانت دار باشیم به احتمال نمی توانم پول کسی را به کسی دیگر بدهم پس این هم دلیل نخواهد شد- یکی از جمله دلائلی که آقای رهنما در ضمن فرمایشاتشان اظهار کردند نسبت به مخارج قشون بود. بنده خیلی افتخار می کنم که ابتدای امر راجع به یک عقیده که داشتم و دارم راجع به عظمت قشون و اینکه مملکت باید مقتدر باشد و قشون داشته باشد من به شخص آقای رئیس الوزراء موافق بودم و به این وزراء هم علاقه مند هستم و خدا نکند اگر روزی پیش بیاید خواهید دید ولو اینکه آنها با من بی لطفی کنند من چون موافق عقیده که هستم با بدنم و با خونم برای آنها مدافعه می کنم حالا بعکس بنده از نقطه نظر موافقت با دولت گذراندن این قانون را مضر می دانم چرا؟ برای اینکه این بار غیر قابل تحمیل است و مردم حمل می کنند که این یک مطلبی است بطوری که یک وقتی آقای تقی زاده فرمودند که اگر خدای نکرده آمریکائیها بروند دیگر موفق نخواهیم شد مستشار بیاوریم این عقیده خودم است کمااینکه عقیده دارم که اگر این دولت کذائی وضعیاتش سست شد عقیده ام این است که دورهُ بدبختی ما شروع می شود و نظر به اینکه این یکبار سنگینی است و قابل تحمل نیست عقیده ام این است که اجرای این قانون وضعیات را بکلی متزلزل می کند پس بنده از نقطه نظر موافقت با دولت که از روی عقیده است و آقایانی که اطلاع به عقاید شخصی من دارند می دانند من آدم متملقی نیستم همیشه در توی خون می غلطیدم فقط از نقطه نظر عقیده است که با موافقت با دولت دارم و از این نقطه نظر با این لایحه موافقت نکردم ( همهمه نمایندگان ) نجات – چه کردید
آقا آقا سید یعقوب – ( در ضمن همهمه ) هزار جور فداکاری کرده صمد خان او را گرفت حبس کرد از طرف آخوند آمد اطلاع ندارید آقا شیخ جلال – پس موافقت با دولت سبب نمی شود که هر چه دولت بگوید قبول بکنیم. موافقت این است که حرفهای او را بحسن ظن تلقی کنیم نه اینکه هر چه دولت بگوید ما بشنویم و اگر دلیل وضع اینقانون را بگویند. بنده قبول می کنم و باور می کنم چرا برای اینکه حسن ظن دارم و از روی عقیده است ولی اگر گفت بدلیل اینکه الان روز است من می دانم که مطلب اینطور نیست مطلب طور دیگری است این است که می خواهم عرض کنم که از نقطه نظر موافقت با دولت ایجاب نمی کند. هیچکس را که راجح باین لایحه موافقت کند خیر باید اظهار عقیده نماید و در این لایحه چیزی که بنده را قانع کند دیده نشد و نه فقط موجبات اظهار موافقت با این لایحه در ضمن بیانات مدافعین و در ضمن لایحه که تقدیم مجلس شده است گفته نشده بلکه نظر به مراتبی که بعرض آقایان رسانیدم. مفاسد این لایحه زیاد است اولا سبب تضییقات فوق العاده به مردم خواهد شد که بالنتیجه منتهی بالقاء این قانون خواهد شد و یک آثار سوئی هم باقی خواهد گذاشت عایدات ما هم نکسی پیدا خواهد کرد و یکعده از زارعین هم که باین وسیله ارتزاق می کنند آنها هم بدبخت می شوند و از طرف دیگر یک اثرات سوء دیگری دارد که کمتر می توانیم احتمال بدهیم موفق بجبران آن اثرات سوء بشویم دیگر اینکه وضع این قانون سبب می شود که این مبلغ از عایدات ما از بین میرود چرا؟
بنده در قسمت آذربایجان در موقعی که در خون میغلطیدم و آقای آقا سید یعقوب هم فرمودند که من در آنجا حبس بودم و در قسمت غرب هم زیاد بوده ام و شاید یک قسمت عمده از ایران رفته ام از قسمت آذربایجان گرفته تا قسمت کرمانشاه. آقایان کرمانشاهی و کردستانی میدانند که توتون خوب آنها شاه ور است. شاه ور توتونی است که در خاک بین النهرین و عثمانی قدیم واقع شده بود و سابق بر این که هیچ تحمیلاتی نبود آن توتون ارزان تر تمام می شد. از این توتون حالا در این موقع که این تحمیلات هم بمردم می شود
بنده می توانم اطمینان پیدا کنم که تمام این نواحی بواسطه این وضعیات از کاشتن توتون و تنباکو منصرف میشوند و در نتیجه توتون کردستان عثمانی و موصل جای گیر آنها می شود کما اینکه در قسمت شمالی توتونی که الان از فرانسه و روسیه می آید قائم مقام توتون رشت و مازندران میشود تنباکو و توتون نهاوند هم حالا تازه از تصدق سر قشون میخواست یکجائی بگیرد این بدبختی دامنگیرش شد دیگر از معایب این لایحه این است که سبب می شود این منبع عایدات ما از بین برود و بالاخره اگر یک وقت سلامتی مجلس داشته باشیم آقایا وزراء یک طرح قانون تقدیم می کنند راجع به الغاء این قانون و یکمطلب دیگری که بنده خیلی طرف توجه می دانم این است که ماها خیلی جریانات دیده ایم و مملکت ما هم خیلی جریانات تند دیده است و تفضل خداوند متعال جریانات تند را خیلی بطور نرمی رفع کرده است چیزی که از همه مهمتر بود که ممکن نبود از زیر فشار این آتش عالم سوز بیرون برویم مسئله قرض بود که در نتیجه اشتباه کاری قدماء آن قرض بزرگ تحمیل به ما شد و در نتیجه آن جنگ بین المللی توانستیم که از زیر آن قرض بیرون برویم اما حالا بنده ترسم از این است که در نتیجه این قضایا را بالاخره خورده خورده یکی یکی گرچه تمام آقایان گفتند مساعده گرفته نشود زیرا مساعده مثل قرض است همین
آقای تدین در منطقهایشان که در صورت مجلس است گفته اند چه فرقی هست ما بین مساعده و قرض و بالاخره مساعده و قرض باید بتصویب مجلس شورای ملی باشد تمام وکلاء بنوبه خودشان این عقیده را اظهار کرده اند مع ذلک من شنیدم که مساعده گرفته
اند یکی اینکه قضیه دیگری هم به من گفتند چون می دانستند که من آدم رقیق القلبی هستم میگویند که میخواهند این قانون بگذرد و آنوقت به اعتبار این قانون یک پولی قرض کند یا راست است یا دروغ خدا کند دروغ باشد این است که بنده آنچه را که فوق العاده مؤثر می دانم این است که یک اقلام کوچک کوچک پیدا کنیم و یک قرض هائی پیدا شود که آن وقت دیگر نشود که درست کرد یک مطلب دیگری که بنده فوق العاده نگران بودم در گذراندن این قانون این است که مواد این لایحه کوچولوی مالیاتی یک نمایش باشد از یک چیزهای دیگری که بعد از این یک مالیاتهای دیگری که سنگین تر از این باشد باید بیاید بمجلس این بود که بنده معتقد بودم که حتی الامکان با این لایحه مقاومت شود که دولت و دیگران بدانند یک طوری نیست که هر قضیه را که فی الجمله رنگ و بوئی داشته باشد بیاید در مجلس و بگذرد این قضیه را اگر اکثریت مجلس رأی بدهد حقیقة و فقط از نقطه نظر تکثیر عایدات است لاغیر. حالا شاید از نقطه نظر ضدیت با من پیشنهادم را راجع بمعاونت قبول نکردند ولی امیدوارم همانطوری که آقای تدین اطمینان دادند که عملا معلوم شد که این پول خرج معارف و صحیه ایالات و ولایات خواهد شد تا نگرانی ها هم رفع شود این بود عرایض بنده دیگر بسته است به نظر آقایان جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است مشاراعظم – بنده عرضی ندارم
نایب رئیس در کلیات فرمایشی دارید مشاراعظم – بنده معتقدم که جواب فرمایشات آقای آقا شیخ جلال باید داده شود اگر اجازه میفرمائید یک نفر حرف بزند نایب رئیس- رای می گیریم بکفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام فرمایند ( اغلب قیام نمودند ) نایب رئیس – معلوم میشود کافی است. رأی می گیریم به این لایحه که مشتمل برده ماده است با ورقه آقایانی که موافقند ورقه سفید والا ورقه کبود خواهند داد ( اخذ و استخراج آراء بعمل آمد نتیجه بطریق ذیل حاصل شد ) ورقه سفید علامت قبول ۷۰ ورقه کبود ۳
اسامی موافقین - آقایان اقبال الممالک - امین الشریعه – شیخ العرافین زاده – نجات داور کاشانی – ایزدی – رهنما – مدرس – ملک التجار – سردار معتمد – شیخ الاسلام ملایری – حاج سید المحققین – امیر اعلم قائم مقام – روحی – وحید الدوله – سالار لشکر – آقا سید یعقوب – دست غیب – قائم مقام الملک – شرمت زاده – تدین مدبرالملک – آقا میرزا یدالله خان – امیر اشرف – آقا میرزا آقا خان محمد هاشم میرزا شیخ الرئیس – معتمد السلطنه – مشیر اعظم احتشام السلطنه – عمادالسلطنه -سردار مفتخم – فتح الله میرزا – آقا شیخ محمد علی میرزا – احیاء السلطنه – یاسائی – ارباب کیخسرو – سهراب خان – سالار اشرف – آقا میرزا شهاب الدین – نظام التولیه – آقا سید محمد علی شوشتری – دکتر آقایان – یمن الملک – سلیمان میرزا اعتبار الدوله – سرکشیک زاده – مقوم الملک – ماوات – صدر الاسلام – سیف الله خان اسکندری – نصرت الدوله – قوام الدوله – حاج آقا اسمعیل – رئیس التجار – سردار فاخر مشیر الدوله – امیر حشمت – دولت آبادی – اجاق – آقا سید کاظم یزدی – امیر احتشام – معظم السلطان – سهام السلطان – علائی – افشار – آقا شیخ عبدالرحمن – اخگر – اسامی مخالفین – آقایان ملک الشعراء – حائری زاده – آقا شیخ جلال الدین نایب رئیس – با اکثریت هفتاد رای از هشتاد و هشت نفر آقایان حاضر تصویب شد.
برای عید نوروز بیست و هفتم شعبان یک عده باید حضور والا حضرت اقدس ولایت عهد شرفیاب شوند شش نفر برای عید نوروز و شش نفر برای بیست و هفتم شعبان استقراع می شود اول برای عید نوروز استقراع میشود ( استقراع بعمل آمده آقایان مفصله ذیل معین شدند ) آقایان قوام الدوله – دیوانبیگی – مشیر اعظم – احیاء السلطنه – علائی – آقا شیخ فرج الله نایب رئیس برای بیست و هفتم شعبان ( مجدداً استقراع بعمل آمده آقایان ذیل معین شدند ) آقایان دیوانبیگی – شیخ العراقین زاده – مقوم الملک – حائری زاده – ایزدی – آقا شیخ هادی شیخ الرئیس مقوم الملک – بنده شاید مسافرت کنم حائری زاده – بنده هم مسافرت میکنم شیخ العراقین زاده – بنده هم محتمل است مسافرت کنم مجدداً استقراع شده آقایان ذیل معین گردیدند آقایان اعتبار الدوله – آقا سید کاظم یزدی – آقا میرزا سید حسن کاشانی چند فقره پیشنهاد راجع بجلسه بعد رسیده است قرائت می شود ( بشرح ذیل قرائت شد )
پیشنهاد آقای سر کشیک زاده – بنده پیشنهاد می کنم که از تاریخ فردا که پنج شنبه ۲۹ برج حوت ۱۳۰۳ است تا ۱۲ روز یعنی تا لیله یازدهم حمل ۱۳۰۴ جلسات علنی مجلس تعطیل شود سر کشیک زاده – توضیحی لازم است عرض کنم نایب رئیس – تأمل بفرمائید همه پیشنهاد ها قرائت شود پیشنهاد آقای عصر انقلاب –
بنده پیشنهاد می کنم مجلس از فردا تا چهاردهم فروردین تعطیل باشد پیشنهاد آقای تدین – بنده پیشنهاد می کنم که جلسه آتیه لیله یک شنبه نهم حمل دو ساعت از شب گذشته مقرر گردد پیشنهاد آقای عماد السلطنه – بنده پیشنهاد می کنم از روز شنبه الی ده روز مجلس تعطیل باشد عماد السلطنه – بنده پیشنهاد آقا را قبول می کنم نایب رئیس – پیشنهاد آقای تدین مجدداً قرائت می شود ( بشرح سابق قرائت شد )
نایب رئیس – رای میگیریم به پیشنهاد آقای تدین. آقایانی که موافقند قیام فرمایند ( اغلب قیام نمودند ) نایب رئیس – تصویب شد. جلسه آتیه شب یکشنبه نهم حمل دو ساعت از شب گذشته ( مجلس پنج ساعت از شب گذشته ختم شد
نایب رئیس مجلس شورای ملی سهام السلطان
رئیس مجلس شورای ملی مؤتمن الملک
منشی علی اقبال الممالک
منشی معظم السلطان