مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ خرداد ۱۳۰۷ نشست ۲۵۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۲۵۵
مذاکرات مجلس دوره ششم تقنینیه
صورت مشروح مجلس یکشنبه ۲۷ خرداد ماه ۱۳۰۷ مطابق ۲۸ ذیحجه ۱۳۴۶
فهرست مندرجات:
۱-تصویب مرخصی آقایان محمدآخوند و حسین آقایان و احتشام‌زاده
۲- قرائت خبر کمیسیون داخله راجع به نماینده کلدانیها و مذاکره در اطراف آن و خروج آن از دستور
(مجلس دو ساعت و سه ربع قبل از ظهر برپاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(و صورت ملجس روز پنجشنبه ۲۴ خرداد ماه را آقای دولت شاهی قرائت نمودند)
غائبین با اجازة جلسة قبل آقایان: جمشیدی ـ آیه الله زاده خراسانی ـ دکتر طاهری ـ نگهبان ـ ضیاء ـ میرممتاز ـ حیدری مکری ـ میرزا محمد نقی طباطبائی ـ امیر تیمور کلالی ـ محمد تقی خان اسعد ـ اسکندر خان مقدم ـ نوبخت ـ افسر ـ آقا زاده سبزواری ـ آشتیانی – ثقه الاسلامی ـ جهان شاهی ـ لیقوانی ـ اسکندری ـ ملک آرائی ـ سلطان ـ محمد خان عامری ـ میرزا عبدالحسین کرمانی ـ ابراهیمی ـ مولوی ـ
غائبین ـ بی اجازة جلسة قبل آقایان: عراقی ـ اسدی – ذوالقدر ـ اعظمی ـ یاسائی ـ قوام شیرازی ـ مهدوی ـ عباس میرزا ـ حاج حسن آقا ملک محمد ولی میرزا ـ فرشی ـ عدل ـ میرزا حسن خان وثوق ـ حاج غلامحسین ملک ـ تقی زاده.
دیر آمدگان با اجازه جلسة قبل آقایان: زوار ـ نجومی ـ فرمند ـ افخمی ـ معتضد استرابادی ـ
دیر آمدگان بی اجازة قبل آقایان: جلائی ـ شریعت زاده ـ دکتر مصدق
ریئس ـ آقای رفیع
رفیع ـ در جزو غائبین بی اجازه شنیدم آقای عراقی را نوشته بودند واقعة که برای ایشان رخ داده بود همه آقایان می‌دانستند و بالاخره وقوع این واقعه خودش اجازه بوده است
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ بنده هم استجازه کرده بودم الکن غائب بی اجازه نوشته شده است
رئیس ـ آقای شریعت زاده
شریعت زاده ـ بنده راجع بصورت مجلس دو نظر داشتم یکی اینکه نوشته شده بنده مادة الحاقیه پیشنهاد کرده بودم بنده ماده الحاقیه پیشنهاد نکردهام یک پیشنهادی دایر باصلاح ماده الحاقیه پیشنهاد کردم. یکی هم بنده را دیر آمده بی اجازه نوشته بودند در صورتیکه بنده استجازه کرده بودم
رئیس ـ قسمت اول اصلاح می‌شود قسمت دوم هم مربوط به کمیسیون است دیگر صورت مجلس اعتراضی ندارد؟
(گفتند ـ خیر)
رئیس ـ صورت مجلس با این اصلاح تصویب شد. خبر کمیسیون عرایض قرائت می‌شود
(بشرح ذذیل خوانده شد)
نمایندة محترم آقای محمد آخوند برای لزوم حرکت خود بصحرای تراکمه از دهم تیر الی ۲۳ امرداد که چهل و سه روز باشد اجازه ممرخصی تقاضا نموده کمیسوین با تقاضای ایشن موافق اینکه خبر انرا تقدیم مجلس مقدس می‌نماید
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
رئیس ـ آقای کازرونی
کازرونی ـ نبده همچو ملتفت شدم که این مدتی را که قرار داده‌اند یک روز ایشان طلبکار می‌شوند بعد از ختم مجلس خوبست دقت بکنند اگر اینطور است اصلاح بکنند که اقلا طبکار نشود
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده مخالفم
رئیس ـ بفرمائید
فیورز آبادی ـ بنده نظر باینکه مجلس رو به خاتمه است اگر بنا باشد چند نفر دیگر از آقایان تشریف ببرند و ملجس اجازه بدهد ممکن است بمجلس از اکثریت بیفتد و اگر هم اکثریت باشد عدة که در مرکز هستند شاید چند نفر غیبت کنند آنوقت مجلس بحال تعطیل خواهد افتاد و بعضی کارها در آخر مجلس باید بگذرد آن کارها هم خواهد ماند ملجسهم از اکثریت می‌افتد بنده باین ملاحظه عقیده ندارم که هیچ اجازه داده شود
مخبر ـ نمایندة محترم را به تابلوئی که در جلو چشم ایشان است متوجه می‌کنم عده حاضر در مرکز نود و چهار نفر و ۶۴ نفر باری مذاکره و هفتاد و نفر برای اخذ رأی و آقای محمد آخوند هم در این دوره هیچ استفاده نکرده‌اند مگر وقتی که مجلس تعطیل بوده که همه استفاده کرده‌اند بعلاوه یک پیش آمدهائی برای ایشان بشده است که مجبورند آنجا باشند کمیسیون این مطالب را مطالعه کرده و پس از آن تقاضای ایشان را مرتضی ایشان را لازم دانست
رئیس ـ رأی می‌گیریم به مرخصی آقای محمد آخوند آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر دیگر
(بشرح ذیل قرائت شد)
نمایندة محترم آقای احتشام زاده از تاریخ دهم خرداد ماه الی ۱۸ تقاضای مرخصی نموده کمیسیون با مرخصی ایشان موافق و اینک خبر آنر ا تقدیم می‌نماید
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ چون میدانم اثری ندارد عرضی ندارم
رئیس ـ رأی می‌گیریم به این خبر آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(عدة زیادی بر خواستند)
رئیس ـ تصویب شد
(خبر دیگر بشرح ذیل خوانده شد)
نمایندة محترم آقای حسین آقایان از تاریخ ۱۴ فروردین الی دهم اردی بهست تقاضای مرخصی نموده کمیسین هم با تقاضای ایشان موافق خبر آنرا تقدیم محلس می‌نماید
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ عرض می‌شود این مرخصی گذشته است گذشته‌ها را بنده اصلا عقیده ندارم آقایان اجازه بخواهند و یک حقوقی بگیرند باین ملاحظه بنده با این اجازهن هائی که بعد از گذرشتن است مخالفم زیرا نتیجة بحال مجلس ندراد و یک ضرری هم بحال ملت دارد باین جهت بنده مخالفم
مخبر ـ آقای فیروز آبادی چیز غریبی می‌فرمایند. فرمودند حق ندارند اجازه بگیرند چرا؟….
فیروز آبادی ـ خوب کار نمی‌کنند حق ندارند حقوق بگیرند.
مخبر – آقا یک نظامنامة در انیجا هست و یک مسؤلیتی است مطابق نظامنامه باید عذر موجه داشته باشند ایشان هم ناخوش بوده‌اند نمی‌توانستند بیایند مطابق تصدیقیکه دکر علائی داده‌اند ایشان مریض بوده‌اند
رئیس ـ رأی می‌گیریم باین خبر آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد
معاون ـ وزارت داخله ـ لایحه ایست از طرف دولت تهیه شده است برای جبران کسر جقوق والی آذربایجان
رئیس ـ چندفقره پیشنهاد راجع بدستور رسیده است.
(بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد آقای ملک مدنی
پیشنهد می‌نمایم خبر کمیسیون فوائد عامه راجع به لایحة چراغ برق جزء دستور شود
پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب
پیشنهاد می‌کنم بع از لایحه امتداد راه آهن بین عبادان و محمره لایحة سد رودخانه نیشابور مطرح شود
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ عرض کم کمیسون خبر شور هانی این لایحه رال داده است یک لایحة مقفیدی هم هست اغلب آقایان هم موافقت دارند باین جهت بنده پینشهاد کردم مطرح شود چون وقت زایادی هم لازنم ندراد و لازیحه مفقیدی است باید از مجلس بگذرد
رئیس ـ مخالفی دارد؟ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده اساسا با چراغ برق مخالف نیستم و آرزوم این است که انشاء الله مملکت همه چیزش خوب
باشد اما چیزی که هست با امتیاز و اختصاص آن مخالف هستم چون مخالف هستم اصلا عقیده ندارم جزء دستور شود
رئیس ـ حالا موقعش نیست اگر مخالفید وقتی که مطرح شد بفرمائید رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ملک مدنی آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر بر خاستند)
ریئس ـ تصوی شد این خبر بتصویب کمیسیون جدید نرسیده است
آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ همین است که مقام ریاست فرمودندد در کمیسیون جدید تصویب نشده است پس خوب است اجازه بفرمائید آن چیزی که بنده پیشنهاد کردم که لایحه اش هم حاضر است سد رود خانه نیشابور که همه موافقند و در این کمیسیون هم گذشته است مطرح شود این لایحه باشد تا عرصری در کمیسیون نگاه کنیم و تجدید نظر کنیم
رئیس ـ آنهم مراجعه شده است بدو کمیسون فوائد عامه و قوانین مالیه خبرش نرسیدهاست پیشنهاد آقای دادگر
(بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم لایحه وکیل گلدانی‌ها مطرح شود
رئیس – مخالفی ندارد؟
کازرونی ـ اجازه می فرمائید
رئیس – اگر مخالفید بگذارید توضیح بدهند بعد بفرمائید آقای دادگر
دادگر ـ عرض کنم که اگر تمام کارهای لازم و مفید در پیش باش این قضیه به هیچیک از آنها تصادم ندارد بعقیدة بنده این یک قضیة کوچکی است که بالاخره نفع آن عاید یک جماعی است که بایستی از منافع این مملکت ذی سهم باشند که باین مملکت تعلق داشته باشند و بالاخره یک وسائلی در دستشان باشد بنظر بنده این یک کاری است لازم و خیلی هم وقت لازم ندارد
رئیس ـ آقای کازرونی
کازورنی ـ بنده اصولا مخالف نیستم لکن گمان می‌کنم مدت اعطای این حق برای دورة آتیه گذشته
بعضی از نمایندگان ـ (بطور همهمه) چرا؟
کازرونی ـ حالا دلیلش را هم عرض می‌کنم یکقدری اجازه بفرمائید ـ نظیر این قضیه در دوره چهارم اتفاق افتاد. در این موضوع هم خیلی مذاکره شد ک در موقعی که این قضیه در جریان است یعنی انتخابات اگر بخواهند یک حق فوق العادة بدهند مورد ندارد و این مسئله خیلی هم طور کشید. حالا این بسته بنظر حضرت رئیس است. اگر چنانچه موقعیتش مقضی باشد بنده هم القبته موافقم و حرفی ندارم
(دو فقه خبر از کمیسیون داخله قدیم و جدید بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده ـ مجلس شورای ملی تصویب می‌کند که کلدانیان و اشوریان اتباع ایران یک نفر نماینده برای عضویب مجلس شورای ملی مطابق مقررات قانون انتخابات تعیین نمایند
کمیسیون داخله خبر کمیسیون داخله سابق را درباب حق انتخاب یکنفر نماینده برای کلدانیان ایران مطرح نموده پس از مذاکره در اطراف وضعیت کلدانیان و لزوم تصدیق این حق برای آنها خب رسابق را تأئید و تقاضای تصویب آنرا می‌نماید
رئیس ـ اقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ این شرحی را که بنده عرض می‌کنم گمان می‌کنم نمایندگان مازندران و کرمان و فارس و خوزستان و کردستان تماماً شریک این مظلومیت هستند در دروة دوم دست دو حزب در این جا غلبه پیدا کرده بود یک حزب مرکز که ملیون طهران بودند و یکی هم جمعیت آذربایجان و طهران باشد ما بین خودشن قسمت کردند برای مرکز هفده نفر برای آذربایجان بیست و ده نفر به مابقی چیزی ندادند مثلا برای کرمان و بلوچستان هفت نفر وکیل دادند
مازندران که از گلوگاه که اول مازندران است شروع می‌شود وبه رمک که آخرش باشد ختم می‌شود این ایالت به این معظمی را پنج تا وکیل دادند، اما آمدند برای آذربایجان بیست و دو وکیل قرار گذاشتند برای اصفهان پنج نفر وکیل قرار دادند خوزستان با آن وسعت را چهار تا وکیل دادند کرمانشاهان بآن بزرگی را چهار وکیلی قرار دادند آنوقت هفده نفر وکیل برای طهران و بیست و دو نفر وکیل برای آذربایجان قرار گذاشتند حالا نبده در آن قسمت عرضی ندرم برای اینکه ما منی گفتیم که طهران مرکز است آذربایجان هست دست راست است ولی دست چپ را هم باید نگاهخداشت اعضاء دیگر هم باید حق داشته باشند ولی آنها بکلی آمدند و حق اینها را از بین بردند آن مسئله که می‌گفتیم آذرباجان و مرکز برای مشروطیت زحمت کشیدند صحیح است ولی چون زحمت کشیده‌اند همه باید برای انها باشد؟ دیگران زحمت نکشیدند؟ بنده نمی‌خواهم حالا تاریخ انقلاب را بیان کنم
طباطبائی دیبا ـ آزادی را آذربایجانیها گرفتند
آقا سید یعقوب ـ من شرح انقلاب را نمی‌خواهیم بیان کنم اگر زحمت اصفهان و گیلات نبود آنوقت معلوم می‌شود نمی‌خواهم بیان کنم نوزده هزار تا قشون داشتند و از شهر تبریز بیرون نیامدند
(همهمة نمایندگان ـ زنگ رئیس)
طباطبائی دیبا ـ خیر این طور نیست انها یکسال در مقابلی استبداد جنگ کردند
آقا سید یعقوب ـ من نمی‌خواهیم این چیزها رابیان کنم بنده و شما همه یکی هستیم در این جا نظر بنده این است حالا که آمدند در دورة دوم این کار را کردند و این بی عدالتی واقع شد که یک کرمان، یک ایالت باین بزرگی هفت نفر وکیل داشته باشد یا بلوچستان اصفهان پنج وکیل دشاته باشد مازندارن پنج وکیل داشته باشد فارس به این مهمی سیزده وکیل در این موقع رفع این بی عدالتی را بکنید برای آذربایجان بیست و دو نفر وکیل قرار گذاشته‌اند و این یکنفر وکیل کلدانیها هم به آنجا اضافه می‌شود پس فرداست که آنها در تمام قضایا اکثریت دارند و هیچ کاری را نمی‌توانیم از پیش ببریم…
(همهمة نمایندگان ـ صدای زنگ رئیس)
آقا سید یعقوب ـ اجازه بفرمائید. بنده این جا بزرگ شدهام سیاست راخوب میفهم….
کی استوان ـ چه سیاستی را می‌فهمی؟ آذربایجان بای مملکت خدمت کرده است.
زوار ـ از برکت خدمت آذربایجان است که تو این جا حرف می‌زنی.
مدرس ـ آقا آقا سید یعقوب چرا سر بی صاحب می‌تراشی، کو آزادی؟
آقا سید یعقوب ـ عرض می‌کنم اگر بنا باشد که حقوق تمام ایرانیها تعدیل بشو باید حقوق تمام اهالی ایالات و ولایات را هم تعدیل کنیم. بنده قبول دارم برای آذربایجان بیست و دو نفر باشد برای مرکز هفده نفر و مخالفتی ندرام ولی باری فارس و خراسان و کرمان که ایالت است و برای ولایات درجه اول مثل مازندران و کرمانشاه و خوزستان هم بردارید پیشنهاد کنید. بنده نظر دارم که صدو بیست نفر وکیل برای ایران کم است برای جاهای دیگر که کم دارند در این جا بردارید پیشنهاد کیند بنده هم کاملا موافقم. نبته نه اینکه بخواهم یک ایرادی نسبت به آذربایجان بگیریم و یا اینکه منقصتی نسبت به یک ایالت یا ولایتی بخواهم قائل شودم، بنده مظلومیت جاهای دیگر را عرض می‌کنم نبده منظورم این است حالا که یک وکیل به این بعنوان برای آذربایجان زیاد می‌شود و بیست و سه تا می‌شود برای سایر جاها هم پیشنهاد کنید و زاید کمنید برای کرمان و استراباد و مازندران به این بزرگی هم زاید کنید بنده
مقصودم مظلومیت جاهای دیگر است و تا وقتی که وکلای آنها را زیاد نکرده‌اید بنده مخالفم که به یک جا یک وکیل زیادی بدهیم و جاهای دیگر حقشان ادا نشده باشد تمام ایار را ملاحظه بفرمائید و بیک ترتیب اضافه کنید بینی و بین الله در این قانون انتخغابات داده شد که غالب جاها از حقوق خودشان محروم ماندند بنده می‌گویم که نسبت به عدة افراد بیائید وکیل معین کنید صد هزار نفر یک وکیل بدهد؟ بدهد اصفهان چه قدر جمعیت دارد به نسبت خودش وکیل بدهد خراسان همینطور باز بنده یک قدری تنزل می‌کنم و می‌گویم صد هزار نفر نباشد پنجاه هزار نفر قرار دهید و هر پنجاه هزار نفرکی وکیل بدهد مرکز را هم میگوئید استثنا کنیم خیلی خوب وی جاهای دیگر را بعدة افرادی که هست نسبت به آن افراد باید وکیل بده والا یک جائی بیست و سه نفر وکیل بدهد و یک جائی هفت نتا وکیل بدهد آنوقت چگونه ما می‌توانیم قانون دموکراسی و عدالت را بسط بدهیم اگر آقای دادگر پیشنهاد می‌کنند که برای جاهای دیگر هم زیاد کنند بنده موافقت می‌کنم والا اگر منحصر در این جا باشد کهیک نفر اضافه کنند بندده این اعتبراض را دارم واین هم ادله‌ام بود که عرض کردم.
احتشام زاده مخبر کمیسیون داخله ـ بنده قبل از اینکه فرمایشات نمایندة محترم را جواب عرض کنم و داخل در اصل موضوع بشوم خدمتشان عرض می‌کنم که از آقای آقا سید یعقوب که خودشان پیشقدم آزادی بودند هیچ مناسب نبود نسبت بایالاتی که برای آزادی ایران زحمت کشیده‌اند یک فرمایشاتی بفماریند که بعضی‌ها تصور کنند مقصودشان تعرض بوده است در صورتیکه بنده قطع دارم مقصود ایشان این نبوده است البته ایشان زحمات و فداکاریهائی را که ایالات ایران در راه آزادی کشیده‌اند همیشه در نظر دارند و ما هم همیشه بای قدردانی کنیم و البته آزادی ایران یک امری نبوده است که مخصوص بیک نقطة ایران باشد تمام اهالی ایران برای گرفتن این حق زحمت کشیده ند و حق دارند منتهی بعضی‌ها جلوتر بودند بعضی‌ها دورتر بوده‌اند یا وسیلة نداشته‌اند که بیست برای احقاق حق خودشان عمل کنند در هر صورت بنده تصور نمی‌کنم که نمایندة محترم مقصودشان تعرض بوده است ولی در اصل موضوع که راجع بنایندة محترم مقصودشان تعرض بوده است ولی در اصل موضوع که راجع بنمایدة کلدانیها یک وضعیت خاصی است که قابل مقایسة با سایر نقاط نیست اولا این نماینده برای محل نیست برای یک جمعیتی است که از حیث زبان و مذهب اب سایر ملل متنوعه ایران تباین و اختلاف دارند بعلاوه ما نخواستیم بگوئیم سایر نقاطی که وکیل کم دارند محروم از این حق می‌باشند و نباید وکیل آنها زیادتر بشود البته خیلی از نقاط ایرنان هست همانطوری که فرمودید مثل اصفهان ـ کرمان و بلوچستان مازندران ـ استراباد که وکیل شان کم است و حقیقت به تناسب و موقعیت شان عده نمایندگانشان غیر کافی است و این قضیه یک قضیة نیست که بی سابقه باشد چندین مرتبه این مسئله در مجلس شورای ملی مطرح شد و برای یک اشکالی که در کار بود این قضیه همینطور مسکوت ماند و امیدواریم آن اشکال هم رفع شود و در اولین موقع امکان این حق بوالیاتی که وکیل کم دارند داده شود…….
کازرونی ـ آن اشکال چه بود؟
احتشام زاده ـ آن اشکال این بود که چون هنوز بطور قطع جمعیت مملکت ایران معین نشده و از روی حد سیاست و تقریبات و تخمین نمیوشد جمعیت را معین کرد و به تناسب و تخمین نمی‌شود جمعبت را معین کرد و به تناسب آن برای ولایات نماینده تعیین نمود شایر زیادتر باشد شاید کمتر باشد ولی وقتی که احصائیه صحیح بدست آمد آنوقت از روی عدد و رقم صحی می‌شود گفت که فرضاً اصفهان فلانقدر جمعیت دارد و بهر صد هزار نفر با پنجاه هزار نفر یک نفر نمیانده باید داغد و باین انتظار دولت خیال دارد بس از اینکه صورت جمعیت تحقیقی ولایات و ایالات ایران معین شد آنوقت بیایند و به نسبت جمعت
برای تمام نقاط ایران نماینده تعیین کنند و تجدید نظری در جدول انتخابات از طرف مجلس شورای ملی بشود و حق ولایات را بدهند و البته امروز اگر چنانچه ما بیائیم و حق کلدانیها را رأی بدهیم بهشان بدهند این هیچ دلیل نیست که اصفهان حق ندراد البته اصفهان هم حق دراد و وقتی که جمعیتش مشخص شد حق انا را هم می‌دهند همینطور کرمان و بلوچستان و استراباد و سایر نقاط و لابته آقا بیرای انیکه حق دیگری را وصول کنند نباید مخالفت کنند باینکه یکدستاه دیگری بحق خودشان نرسند. اول هم عرض کردم وضعیت کلدانیان یک شکل خاصی است ک قابل مقایسه نیست با سایرین تمام ملل متنوعه ما قائل شدیم که یک نمایندة مخصوص داشته باشند ولی کلدانیها که یک جمعیتی هستند ایرانی ولی زبانشان و مذهب شان فرق دارد با ارامنه عده جمعیت شان هم شاید از ارامنة آذربایجان بیشتر یا مساوی باشد و هنوز نماینده در مجلس شورای ملی ندارند و این قضیه هم چندین مرتبه سابقه داشته است دولت هم چندین مرتبه این لایحه را آورده است و کمیسیونهای مختلفه چندین مرتبه سابقه داشته است دولت چندین مرتبه این لایحه را آورده است و کمسیونهای مختفه چندین مرتبه رسیدگی کرده‌اند منتهی بواسطه نوبدن فرصت این حق تصویب نشده است حالا در این موقع که فرصت پیش آمده است و کمسیونهای مختلفه چندین مرتبه رسیدگی کرده‌اند منتهی بواسطه نبودن فرصت این حق تصویب نشده است حالا دراین موقع که فرصت پیش آمده است و بر حسب پیشنهاد نماینده محترم آقای دادگر این قضیه مطرح شده است بنده خیال می‌کنم با این موضوع که حقیقت نماینده مخصوصی داشته باشند ایشان هم خوب است موافقت بفرمایند که وکیل آنها هم در مجلس باشد و با اقایان محترم در دوره دیگر این این جا کار کند
آقا سید یعقوب ـ دورة دیگر که حق ندارد یکماه بیشتر باخر دوره نمانده است
رئیس ـ پیشنهاد آقای اعتبار قرائت می‌شود
(این قسم قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که این لایحه از دستور امروز خارج شود.
اعتبار ـ قضیة نماینده کلدنیان و قضیه اصلاح جدول انتخابات و تعیین عدة نمایندگان و کسر و نقصان نمانیدگان ولایات یک قضیه ایست که سابقه دارد و رد دورة پنجم هم نبده خوب در نظر دارم که آقای بهار که مخبر کمیسیون انتخابات بودند یک پیشنهادی کردند و یک صورتی هم دادند کاگر آقایان بخواهند ان صورت را تصویب کنند یا مطالعه کنند ممکن است این لایحه را از دستور امروز خارج کنند تا برویم در خارج رفع این اشکالات را بکنیم و مطالب را حل کنیم بعد بیاوریم در مجلس که ین صحبت‌ها و این مخالفت‌ها نشود و الا موضوع اینکه کجا کم دارد و کجا زیاد دارد امروز در سر این لایحه هیچ موضوع ندارد. در هر صورت حال که آقایان این نظرها را دارند بنده پییشنهاد کردم از دستور خارج شود برویم رد خارج قضیه را حل کنیم
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ بنده با فرمایش آقا مخالفم. یک اقلیتی در مملکت هست که حق دارد مثل سایر اتباع ایران در جریانات دخالت کند. ما هم که وکیل کرما هستیم می‌خواهیم صحبت کنیم که یک جائی که سیصد فرسنگ طور دارد و دو میلیون و نیم جمعیت چرا باید هفت نفر وکیل داشته باشد بالاخره در لوایح باید موافق و مخالف صحبت کنند آقای اعتبار آنقدر متوقعند که یک کلمه هم صحبت نشود وبه نماینده آشوریها و کلدانیها رأی داده شود بگذرارید آقا موافق و مخالف یکی بعد از دیگری حرف بزنند و اگر امروز هم تمام نشد روز دیگر در این باب مذاکره می‌شود و بالاخره باید یک روزی حقوق اتباع داخله معلوم شود بنده باخروج از دستور مخالفم بعلاوه انصاف نیست که یک اقلیتی از حق خودشان محروم بمانند.
رئیس ـ رأی گرتف می‌شود به خروج این لایحه از دستور آقایانیکه موافقند قیام فرمایند.
(اغلب بر خاستند)
رئیس ـ اکثریت است پیشنهاد آقای رفیع
(بشرح آتی خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم لایحه جنگل خبرکمیسیون فوائد عامه مطرح شود
رئیس ـ آقای رفیع
حاج آقا رضا رفیع ـ آقایان اطلاع دارند که از دوره پنجم و ششم در باب تصویب نامه که دربارة جنگل صادر شده وبد و بالاخره ما مجبور شدیم از مجلس تقاضا کردیم که آن تصویب نامه ملغی شود بر حسب همان تصوب نامه اوضاع جنگلی مازندران و گیلان مختل ماند بالاخره مالکیت مردم باید محرز شود بالاخره یک پیشنهادی شد و وزارت فواتد عامه یک لایحه تنظیم کرده و آن لایحه به کمیسیون فوائد عامه آمد و بنظر آقایان هم رسید و خبری هم تنظیم شده و آمده است به مجلس شورای ملی اخیرا هم تلگراف متعددی رسیده است و استدعا کرده‌اند که تکلیف آنها معلوم شود زیرا همانطور که بریدن اشجار ممنوع است همینطور هم اگر نبرند خیلی اشجا بی مصرف می‌شود و باید در یک فصل معینی بریده شود و البته باید تحت یک تنظیماتی باشد و آقایان مخالفین بااین منظور هم بالاخره در موقعیکه طرح می‌شود با دادن پیشنهادها می‌تواند نظریات خودشانرا به عرض مجلس برسانند این است که بنده استدعا کردم اگر آقایان موافقت بفرمانید جزء دستور شود و هر کدام از آقایان نظریاتی دراند بفرمایند.
ریئس ـ آقای شریعت زاده
شریعت زاده ـ بنده موافقم
رئیس ـ آقای دشتی
دشتی ـ عرض کنم قضیه جنگل‌ها چون تماس هم دارد با بعضی از سیاست‌های دیگر مثل یک معمائی شده است. اگر خاطر آقایان باشد در موضوع همین جنگل‌ها یاراسال یک اقداماتی شد که جلوگیری شدید شد و در نتیجة ان جلوگیری و در نتیجة آن اقدامات یک لایحة نتیجة آن جلوگیری و در نتیجة آن اقدامات یک لایحة وزارت فوائد عامه به مجلس آورده است و ان لایحه را هیچ یک از ما مطالعه نکرده‌ایم که به ینیم آن نظریات درش مندرج هست یا نها یان است که بنده استدعا می‌کنم جزء دستور جلسه آتیه یا جلسه بعد گذارده شود که مطالعه بکنیم و با فرک وارد قضیه بشویم.
رفیع ـ اجازه میفرمائید؟
رئیس ـ چون عده کافی نیست ببفرمائید
رفیع ـ عرض کنم اگر آقای دشتی به عرایض بنده توجه فرموده بودد این فرمایش را نمی‌فرمودند. عرض کردم مردم می‌خواهند به بیننند تکلیفشان چیست و دولت چه می‌خواهد بکند. سابق چه کرده‌اند ربطی به مردم ندراد بعلاوه این لایحه دو شوری است هر نظری که آقایان دارند می‌فرمایند پیشنهاد هم می‌دهند می‌رود به کمیسیون و در کمیسیون در اطرافش مذاکره می‌شود عرض نمی‌کنم امروز هم تمام شود اده اولش تمام می‌شود ممکن است بقیه اش بعد مطرح شود و چون شور اول است و آقا ممکن است تاموقع شور دوم مطالعات لازمه را بفرمایند حالا موافقت بفرمایند جزء دستور شدود که مردم هم بدانند فکری برای آسودگی آنها می‌شود
مدرس ـ آقایان تقاضا کردن تنفس شود
رئیس ـ برای رفع خستگی تنفس داده می‌شود
(در اینموقع جلسه برای تنفس تعطیل و بفاصلة نیم ساعت مجدداً جلسه تشکیل گردید)
رئیس ـ (پس از مدتی تامل) تنفس ثانوی هم باید داده شود چون عده کافی نیست
بعضی از نمایندگان ـ ختم جلسه
رئیس ـ جلسه ختم می‌شود
(یکساعت قبل از ظهر مجلس ختم شد)