تفاوت میان نسخه‌های «مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ خرداد ۱۳۰۷ نشست ۲۵۵»
Bellavista (گفتگو | مشارکتها) (اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح سجاوندی، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام) |
|||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
(و صورت ملجس روز پنجشنبه ۲۴ خرداد ماه را آقای دولت شاهی قرائت نمودند) | (و صورت ملجس روز پنجشنبه ۲۴ خرداد ماه را آقای دولت شاهی قرائت نمودند) | ||
| − | غائبین با اجازة جلسة قبل آقایان: جمشیدی ـ آیه الله زاده خراسانی ـ دکتر طاهری ـ نگهبان ـ ضیاء ـ میرممتاز ـ حیدری مکری ـ میرزا محمد نقی طباطبائی ـ امیر تیمور کلالی ـ محمد تقی خان اسعد ـ اسکندر خان مقدم ـ نوبخت ـ افسر ـ آقا زاده سبزواری ـ آشتیانی – ثقه الاسلامی ـ جهان شاهی ـ لیقوانی ـ اسکندری ـ ملک آرائی ـ سلطان ـ محمد خان عامری ـ میرزا عبدالحسین کرمانی ـ ابراهیمی ـ مولوی ـ | + | '''غائبین با اجازة جلسة قبل''' |
| + | : آقایان: جمشیدی ـ آیه الله زاده خراسانی ـ دکتر طاهری ـ نگهبان ـ ضیاء ـ میرممتاز ـ حیدری مکری ـ میرزا محمد نقی طباطبائی ـ امیر تیمور کلالی ـ محمد تقی خان اسعد ـ اسکندر خان مقدم ـ نوبخت ـ افسر ـ آقا زاده سبزواری ـ آشتیانی – ثقه الاسلامی ـ جهان شاهی ـ لیقوانی ـ اسکندری ـ ملک آرائی ـ سلطان ـ محمد خان عامری ـ میرزا عبدالحسین کرمانی ـ ابراهیمی ـ مولوی ـ | ||
| − | غائبین ـ بی اجازة جلسة قبل آقایان: عراقی ـ اسدی – ذوالقدر ـ اعظمی ـ یاسائی ـ قوام شیرازی ـ مهدوی ـ عباس میرزا ـ حاج حسن آقا ملک محمد ولی میرزا ـ فرشی ـ عدل ـ میرزا حسن خان وثوق ـ حاج غلامحسین ملک ـ تقی زاده. | + | '''غائبین ـ بی اجازة جلسة قبل''' |
| + | : آقایان: عراقی ـ اسدی – ذوالقدر ـ اعظمی ـ یاسائی ـ قوام شیرازی ـ مهدوی ـ عباس میرزا ـ حاج حسن آقا ملک محمد ولی میرزا ـ فرشی ـ عدل ـ میرزا حسن خان وثوق ـ حاج غلامحسین ملک ـ تقی زاده. | ||
| − | + | دیرآمدگان با اجازه جلسه قبل آقایان: زوار ـ نجومی ـ فرمند ـ افخمی ـ معتضد استرآبادی | |
| − | دیر آمدگان بی اجازة قبل آقایان: جلائی ـ شریعت زاده ـ دکتر مصدق | + | '''دیر آمدگان بی اجازة قبل آقایان:''' |
| + | : جلائی ـ شریعت زاده ـ دکتر مصدق | ||
| − | ''' | + | '''رئیس''' ـ آقای رفیع |
'''رفیع''' ـ در جزو غائبین بی اجازه شنیدم آقای عراقی را نوشته بودند واقعة که برای ایشان رخ داده بود همه آقایان می‌دانستند و بالاخره وقوع این واقعه خودش اجازه بوده است | '''رفیع''' ـ در جزو غائبین بی اجازه شنیدم آقای عراقی را نوشته بودند واقعة که برای ایشان رخ داده بود همه آقایان می‌دانستند و بالاخره وقوع این واقعه خودش اجازه بوده است | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۵: | ||
'''رئیس''' ـ آقای یاسائی | '''رئیس''' ـ آقای یاسائی | ||
| − | '''یاسائی''' ـ بنده هم استجازه کرده بودم | + | '''یاسائی''' ـ بنده هم استجازه کرده بودم لکن غائب بی اجازه نوشته شده است |
'''رئیس''' ـ آقای شریعت زاده | '''رئیس''' ـ آقای شریعت زاده | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۹: | ||
(بشرح ذذیل خوانده شد) | (بشرح ذذیل خوانده شد) | ||
| − | + | :نماینده محترم آقای محمد آخوند برای لزوم حرکت خود بصحرای تراکمه از دهم تیر الی ۲۳ امرداد که چهل و سه روز باشد اجازه مرخصی تقاضا نموده کمیسیون با تقاضای ایشان موافق اینکه خبر آن را تقدیم مجلس مقدس می‌نماید | |
'''رئیس''' ـ آقای روحی | '''رئیس''' ـ آقای روحی | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۷: | ||
'''رئیس''' ـ آقای کازرونی | '''رئیس''' ـ آقای کازرونی | ||
| − | '''کازرونی''' ـ | + | '''کازرونی''' ـ بنده همچو ملتفت شدم که این مدتی را که قرار داده‌اند یک روز ایشان طلبکار می‌شوند بعد از ختم مجلس خوبست دقت بکنند اگر اینطور است اصلاح بکنند که اقلا طبکار نشود |
| − | '''رئیس''' ـ آقای | + | '''رئیس''' ـ آقای فیروزآبادی |
| − | ''' | + | '''فیروزآبادی''' ـ بنده مخالفم |
'''رئیس''' ـ بفرمائید | '''رئیس''' ـ بفرمائید | ||
| − | ''' | + | '''فیروزآبادی''' ـ بنده نظر باینکه مجلس رو به خاتمه است اگر بنا باشد چند نفر دیگر از آقایان تشریف ببرند و ملجس اجازه بدهد ممکن است بمجلس از اکثریت بیفتد و اگر هم اکثریت باشد عدة که در مرکز هستند شاید چند نفر غیبت کنند آنوقت مجلس بحال تعطیل خواهد افتاد و بعضی کارها در آخر مجلس باید بگذرد آن کارها هم خواهد ماند مجلس هم از اکثریت می‌افتد بنده به این ملاحظه عقیده ندارم که هیچ اجازه داده شود |
| − | '''مخبر''' ـ | + | '''مخبر''' ـ نماینده محترم را به تابلوئی که در جلو چشم ایشان است متوجه می‌کنم عده حاضر در مرکز نود و چهار نفر و ۶۴ نفر باری مذاکره و هفتاد و نفر برای اخذ رأی و آقای محمد آخوند هم در این دوره هیچ استفاده نکرده‌اند مگر وقتی که مجلس تعطیل بوده که همه استفاده کرده‌اند بعلاوه یک پیش آمدهایی برای ایشان شده است که مجبورند آنجا باشند کمیسیون این مطالب را مطالعه کرده و پس از آن تقاضای ایشان را مرتضی ایشان را لازم دانست |
'''رئیس''' ـ رأی می‌گیریم به مرخصی آقای محمد آخوند آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند | '''رئیس''' ـ رأی می‌گیریم به مرخصی آقای محمد آخوند آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۷: | ||
(بشرح ذیل قرائت شد) | (بشرح ذیل قرائت شد) | ||
| − | + | نماینده محترم آقای احتشام زاده از تاریخ دهم خرداد ماه الی ۱۸ تقاضای مرخصی نموده کمیسیون با مرخصی ایشان موافق و اینک خبر آنر ا تقدیم می‌نماید | |
'''رئیس''' ـ آقای روحی | '''رئیس''' ـ آقای روحی | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۵: | ||
'''رئیس''' ـ آقای فیروز آبادی | '''رئیس''' ـ آقای فیروز آبادی | ||
| − | ''' | + | '''فیروزآبادی''' ـ چون میدانم اثری ندارد عرضی ندارم |
'''رئیس''' ـ رأی می‌گیریم به این خبر آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند | '''رئیس''' ـ رأی می‌گیریم به این خبر آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۵: | ||
(خبر دیگر بشرح ذیل خوانده شد) | (خبر دیگر بشرح ذیل خوانده شد) | ||
| − | + | نماینده محترم آقای حسین آقایان از تاریخ ۱۴ فروردین الی دهم اردی بهشت تقاضای مرخصی نموده کمیسین هم با تقاضای ایشان موافق خبر آنرا تقدیم محلس می‌نماید | |
'''رئیس''' ـ آقای روحی | '''رئیس''' ـ آقای روحی | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۱۱: | ||
'''روحی''' ـ موافقم | '''روحی''' ـ موافقم | ||
| − | '''رئیس''' ـ آقای | + | '''رئیس''' ـ آقای فیروزآبادی |
| − | ''' | + | '''فیروزآبادی''' ـ عرض می‌شود این مرخصی گذشته است گذشته‌ها را بنده اصلا عقیده ندارم آقایان اجازه بخواهند و یک حقوقی بگیرند باین ملاحظه بنده با این اجازه هائی که بعد از گذرشتن است مخالفم زیرا نتیجة بحال مجلس ندراد و یک ضرری هم بحال ملت دارد باین جهت بنده مخالفم |
'''مخبر''' ـ آقای فیروز آبادی چیز غریبی می‌فرمایند. فرمودند حق ندارند اجازه بگیرند چرا؟…. | '''مخبر''' ـ آقای فیروز آبادی چیز غریبی می‌فرمایند. فرمودند حق ندارند اجازه بگیرند چرا؟…. | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۹: | ||
'''فیروز آبادی''' ـ خوب کار نمی‌کنند حق ندارند حقوق بگیرند. | '''فیروز آبادی''' ـ خوب کار نمی‌کنند حق ندارند حقوق بگیرند. | ||
| − | '''مخبر''' – آقا یک نظامنامة در انیجا هست و یک مسؤلیتی است مطابق نظامنامه باید عذر موجه داشته باشند ایشان هم ناخوش بوده‌اند نمی‌توانستند بیایند مطابق | + | '''مخبر''' – آقا یک نظامنامة در انیجا هست و یک مسؤلیتی است مطابق نظامنامه باید عذر موجه داشته باشند ایشان هم ناخوش بوده‌اند نمی‌توانستند بیایند مطابق تصدیقی که دکتر علائی داده‌اند ایشان مریض بوده‌اند |
'''رئیس''' ـ رأی می‌گیریم باین خبر آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند | '''رئیس''' ـ رأی می‌گیریم باین خبر آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۲۹: | ||
'''معاون ـ وزارت داخله''' ـ لایحه ایست از طرف دولت تهیه شده است برای جبران کسر جقوق والی آذربایجان | '''معاون ـ وزارت داخله''' ـ لایحه ایست از طرف دولت تهیه شده است برای جبران کسر جقوق والی آذربایجان | ||
| − | '''رئیس''' ـ | + | '''رئیس''' ـ چند فقره پیشنهاد راجع بدستور رسیده است. |
(بشرح ذیل قرائت شد) | (بشرح ذیل قرائت شد) | ||
| خط ۱۳۶: | خط ۱۳۹: | ||
پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب | پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب | ||
| − | پیشنهاد می‌کنم | + | پیشنهاد می‌کنم بعد از لایحه امتداد راه آهن بین عبادان و محمره لایحه سد رودخانه نیشابور مطرح شود |
رئیس ـ آقای ملک مدنی | رئیس ـ آقای ملک مدنی | ||
| − | ملک مدنی ـ عرض کم | + | ملک مدنی ـ عرض کم کمیسیون خبر شور‌هایی این لایحه را داده است یک لایحه مفیدی هم هست اغلب آقایان هم موافقت دارند باین جهت بنده پینشهاد کردم مطرح شود چون وقت زیادی هم لازنم ندارد و لایحه مفیدی است باید از مجلس بگذرد |
رئیس ـ مخالفی دارد؟ آقای فیروز آبادی | رئیس ـ مخالفی دارد؟ آقای فیروز آبادی | ||
| − | + | فیروزآبادی ـ بنده اساسا با چراغ برق مخالف نیستم و آرزوم این است که انشاء الله مملکت همه چیزش خوب باشد اما چیزی که هست با امتیاز و اختصاص آن مخالف هستم چون مخالف هستم اصلا عقیده ندارم جزء دستور شود | |
| − | |||
| − | باشد اما چیزی که هست با امتیاز و اختصاص آن مخالف هستم چون مخالف هستم اصلا عقیده ندارم جزء دستور شود | ||
رئیس ـ حالا موقعش نیست اگر مخالفید وقتی که مطرح شد بفرمائید رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ملک مدنی آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند | رئیس ـ حالا موقعش نیست اگر مخالفید وقتی که مطرح شد بفرمائید رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ملک مدنی آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند | ||
| خط ۱۵۲: | خط ۱۵۳: | ||
(اکثر بر خاستند) | (اکثر بر خاستند) | ||
| − | + | رئیس ـ تصویب شد این خبر بتصویب کمیسیون جدید نرسیده است | |
آقای آقا سید یعقوب | آقای آقا سید یعقوب | ||
| − | آقا سید یعقوب ـ همین است که مقام ریاست فرمودندد در کمیسیون جدید تصویب نشده است پس خوب است اجازه بفرمائید آن چیزی که بنده پیشنهاد کردم که لایحه اش هم حاضر است سد رود خانه نیشابور که همه موافقند و در این کمیسیون هم گذشته است مطرح شود این لایحه باشد تا عرصری در کمیسیون نگاه کنیم و تجدید نظر کنیم | + | '''آقا سید یعقوب ـ''' همین است که مقام ریاست فرمودندد در کمیسیون جدید تصویب نشده است پس خوب است اجازه بفرمائید آن چیزی که بنده پیشنهاد کردم که لایحه اش هم حاضر است سد رود خانه نیشابور که همه موافقند و در این کمیسیون هم گذشته است مطرح شود این لایحه باشد تا عرصری در کمیسیون نگاه کنیم و تجدید نظر کنیم |
| − | رئیس ـ آنهم مراجعه شده است بدو کمیسون فوائد عامه و قوانین مالیه خبرش | + | رئیس ـ آنهم مراجعه شده است بدو کمیسون فوائد عامه و قوانین مالیه خبرش نرسیده است پیشنهاد آقای دادگر |
(بشرح ذیل قرائت شد) | (بشرح ذیل قرائت شد) | ||
| خط ۱۸۲: | خط ۱۸۳: | ||
(دو فقه خبر از کمیسیون داخله قدیم و جدید بشرح ذیل قرائت شد) | (دو فقه خبر از کمیسیون داخله قدیم و جدید بشرح ذیل قرائت شد) | ||
| − | ماده واحده ـ مجلس شورای ملی تصویب می‌کند که کلدانیان و | + | :ماده واحده ـ مجلس شورای ملی تصویب می‌کند که کلدانیان و آشوریان اتباع ایران یک نفر نماینده برای عضویب مجلس شورای ملی مطابق مقررات قانون انتخابات تعیین نمایند |
کمیسیون داخله خبر کمیسیون داخله سابق را درباب حق انتخاب یکنفر نماینده برای کلدانیان ایران مطرح نموده پس از مذاکره در اطراف وضعیت کلدانیان و لزوم تصدیق این حق برای آنها خب رسابق را تأئید و تقاضای تصویب آنرا می‌نماید | کمیسیون داخله خبر کمیسیون داخله سابق را درباب حق انتخاب یکنفر نماینده برای کلدانیان ایران مطرح نموده پس از مذاکره در اطراف وضعیت کلدانیان و لزوم تصدیق این حق برای آنها خب رسابق را تأئید و تقاضای تصویب آنرا می‌نماید | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۹۱: | ||
آقا سید یعقوب ـ این شرحی را که بنده عرض می‌کنم گمان می‌کنم نمایندگان مازندران و کرمان و فارس و خوزستان و کردستان تماماً شریک این مظلومیت هستند در دروة دوم دست دو حزب در این جا غلبه پیدا کرده بود یک حزب مرکز که ملیون طهران بودند و یکی هم جمعیت آذربایجان و طهران باشد ما بین خودشن قسمت کردند برای مرکز هفده نفر برای آذربایجان بیست و ده نفر به مابقی چیزی ندادند مثلا برای کرمان و بلوچستان هفت نفر وکیل دادند | آقا سید یعقوب ـ این شرحی را که بنده عرض می‌کنم گمان می‌کنم نمایندگان مازندران و کرمان و فارس و خوزستان و کردستان تماماً شریک این مظلومیت هستند در دروة دوم دست دو حزب در این جا غلبه پیدا کرده بود یک حزب مرکز که ملیون طهران بودند و یکی هم جمعیت آذربایجان و طهران باشد ما بین خودشن قسمت کردند برای مرکز هفده نفر برای آذربایجان بیست و ده نفر به مابقی چیزی ندادند مثلا برای کرمان و بلوچستان هفت نفر وکیل دادند | ||
| − | مازندران که از گلوگاه که اول مازندران است شروع می‌شود | + | مازندران که از گلوگاه که اول مازندران است شروع می‌شود و به هر مک که آخرش باشد ختم می‌شود این ایالت به این معظمی را پنج تا وکیل دادند، اما آمدند برای آذربایجان بیست و دو وکیل قرار گذاشتند برای اصفهان پنج نفر وکیل قرار دادند خوزستان با آن وسعت را چهار تا وکیل دادند کرمانشاهان به آن بزرگی را چهار وکیلی قرار دادند آنوقت هفده نفر وکیل برای طهران و بیست و دو نفر وکیل برای آذربایجان قرار گذاشتند حالا بنده در آن قسمت عرضی ندرم برای اینکه ما می‌گفتیم که طهران مرکز است آذربایجان هست دست راست است ولی دست چپ را هم باید نگاه داشت اعضاء دیگر هم باید حق داشته باشند ولی آنها بکلی آمدند و حق اینها را از بین بردند آن مسئله که می‌گفتیم آذربایجان و مرکز برای مشروطیت زحمت کشیدند صحیح است ولی چون زحمت کشیده‌اند همه باید برای آنها باشد؟ دیگران زحمت نکشیدند؟ بنده نمی‌خواهم حالا تاریخ انقلاب را بیان کنم |
| − | + | '''طباطبایی دیبا''' ـ آزادی را آذربایجانیها گرفتند | |
| − | آقا سید یعقوب ـ من شرح انقلاب را نمی‌خواهیم بیان کنم اگر زحمت اصفهان و گیلات نبود آنوقت معلوم می‌شود نمی‌خواهم بیان کنم نوزده هزار تا قشون داشتند و از شهر تبریز بیرون نیامدند | + | '''آقا سید یعقوب ـ''' من شرح انقلاب را نمی‌خواهیم بیان کنم اگر زحمت اصفهان و گیلات نبود آنوقت معلوم می‌شود نمی‌خواهم بیان کنم نوزده هزار تا قشون داشتند و از شهر تبریز بیرون نیامدند |
| − | ( | + | (همهمه نمایندگان ـ زنگ رئیس) |
| − | طباطبائی دیبا ـ خیر این طور نیست انها یکسال در مقابلی استبداد جنگ کردند | + | '''طباطبائی دیبا''' ـ خیر این طور نیست انها یکسال در مقابلی استبداد جنگ کردند |
| − | آقا سید یعقوب ـ من نمی‌خواهیم این چیزها رابیان کنم بنده و شما همه یکی هستیم در این جا نظر بنده این است حالا که آمدند در دورة دوم این کار را کردند و این بی عدالتی واقع شد که یک کرمان، یک ایالت باین بزرگی هفت نفر وکیل داشته باشد یا بلوچستان اصفهان پنج وکیل دشاته باشد مازندارن پنج وکیل داشته باشد فارس به این مهمی سیزده وکیل در این موقع رفع این بی عدالتی را بکنید برای آذربایجان بیست و دو نفر وکیل قرار گذاشته‌اند و این یکنفر وکیل کلدانیها هم به آنجا اضافه می‌شود پس فرداست که آنها در تمام قضایا اکثریت دارند و هیچ کاری را نمی‌توانیم از پیش ببریم… | + | '''آقا سید یعقوب''' ـ من نمی‌خواهیم این چیزها رابیان کنم بنده و شما همه یکی هستیم در این جا نظر بنده این است حالا که آمدند در دورة دوم این کار را کردند و این بی عدالتی واقع شد که یک کرمان، یک ایالت باین بزرگی هفت نفر وکیل داشته باشد یا بلوچستان اصفهان پنج وکیل دشاته باشد مازندارن پنج وکیل داشته باشد فارس به این مهمی سیزده وکیل در این موقع رفع این بی عدالتی را بکنید برای آذربایجان بیست و دو نفر وکیل قرار گذاشته‌اند و این یکنفر وکیل کلدانیها هم به آنجا اضافه می‌شود پس فرداست که آنها در تمام قضایا اکثریت دارند و هیچ کاری را نمی‌توانیم از پیش ببریم… |
| − | ( | + | (همهمه نمایندگان ـ صدای زنگ رئیس) |
| − | آقا سید یعقوب ـ اجازه بفرمائید. بنده این جا بزرگ شدهام سیاست راخوب میفهم…. | + | '''آقا سید یعقوب''' ـ اجازه بفرمائید. بنده این جا بزرگ شدهام سیاست راخوب میفهم…. |
کی استوان ـ چه سیاستی را می‌فهمی؟ آذربایجان بای مملکت خدمت کرده است. | کی استوان ـ چه سیاستی را می‌فهمی؟ آذربایجان بای مملکت خدمت کرده است. | ||
| خط ۲۱۲: | خط ۲۱۳: | ||
مدرس ـ آقا آقا سید یعقوب چرا سر بی صاحب می‌تراشی، کو آزادی؟ | مدرس ـ آقا آقا سید یعقوب چرا سر بی صاحب می‌تراشی، کو آزادی؟ | ||
| − | آقا سید یعقوب ـ عرض | + | آقا سید یعقوب ـ عرض می‌كنم اگر بنا باشد كه حقوق تمام ایرانیها تعدیل بشود باید حقوق تمام اهالى ایالات و ولایات را هم تعدیل كنیم. بنده قبول دارم براى آذربایجان بیست و دو نفر باشد براى مركز هفده نفر و مخالفتى ندارم ولى بارى فارس و خراسان و كرمان كه ایالت است و براى ولایات درجه اول مثل مازندران و كرمانشاه و خوزستان هم بردارید پیشنهاد كنید. بنده نظر دارم كه صد و بیست نفر وكیل براى ایران كم است براى جاهاى دیگر كه كم دارند در این جا بردارید پیشنهاد كیند بنده هم كاملاً موافقم. بنده نه این كه بخواهم یك ایرادى نسبت به آذربایجان بگیریم و یا این كه منقصتى نسبت به یك ایالت یا ولایتى بخواهم قائل شودم، بنده مظلومیت جاهاى دیگر را عرض می‌كنم بنده منظورم این است حالا كه یك وكیل به این به عنوان براى آذربایجان زیاد می‌شود و بیست و سه تا می‌شود براى سایر جاها هم پیشنهاد كنید و زاید كنید براى كرمان و استراباد و مازندران به این بزرگى هم زاید كنید بنده مقصودم مظلومیت جاهاى دیگر است و تا وقتى كه وكلاى آنها را زیاد نكرده‌اید بنده مخالفم كه به یك جا یك وكیل زیادى بدهیم و جاهاى دیگر حقشان ادا نشده باشد تمام ایران را ملاحظه بفرمایید و به یك ترتیب اضافه كنید بینى و بین الله در این قانون انتخابات داده شد كه غالب جاها از حقوق خودشان محروم ماندند بنده می‌گویم كه نسبت به عده افراد بیایید وكیل معین كنید صد هزار نفر یك وكیل بدهد؟ بدهد اصفهان چه قدر جمعیت دارد به نسبت خودش وكیل بدهد خراسان همین طور باز بنده یك قدرى تنزل می‌كنم و می‌گویم صد هزار نفر نباشد پنجاه هزار نفر قرار دهید و هر پنجاه هزار نفركى وكیل بدهد مركز را هم می‌گویید استثنا كنیم خیلى خوب وى جاهاى دیگر را به عده افرادى كه هست نسبت به آن افراد باید وكیل بده و الّا یك جایى بیست و سه نفر وكیل بدهد و یك جایى هفت تا وكیل بدهد آن وقت چگونه ما مى‌توانیم قانون دموكراسى و عدالت را بسط بدهیم اگر آقاى دادگر پیشنهاد مى‌كنند كه براى جاهاى دیگر هم زیاد كنند بنده موافقت می‌كنم و الّا اگر منحصر در این جا باشد كه یك نفر اضافه كنند بنده این اعتراض را دارم واین هم ادله‌ام بود كه عرض كردم. |
| − | |||
| − | مقصودم مظلومیت | ||
| − | + | احتشام‌زاده مخبر كمیسیون داخله- بنده قبل از این كه فرمایشات نماینده محترم را جواب عرض كنم و داخل در اصل موضوع بشوم خدمتشان عرض می‌كنم كه از آقاى آقا سید یعقوب كه خودشان پیشقدم آزادى بودند هیچ مناسب نبود نسبت به ایالاتى كه براى آزادى ایران زحمت كشیده‌اند یك فرمایشاتى بفرمایند كه بعضى‌ها تصور كنند مقصودشان تعرض بوده است در صورتی كه بنده قطع دارم مقصود ایشان این نبوده است البته ایشان زحمات و فداكاری‌هایى را كه ایالات ایران در راه آزادى كشیده‌اند همیشه در نظر دارند و ما هم همیشه باید قدردانى كنیم و البته آزادى ایران یك امرى نبوده است كه مخصوص به یك نقطه ایران باشد تمام اهالى ایران براى گرفتن این حق زحمت كشیده‌اند و حق دارند منتهى بعضى‌ها جلوتر بودند بعضى‌ها دورتر بوده‌اند یا وسیله نداشته‌اند كه بیست براى احقاق حق خودشان عمل كنند در هر صورت بنده تصور نمى‌كنم كه نماینده محترم مقصودشان تعرض بوده است ولى در اصل موضوع كه راجع به نماینده محترم مقصودشان تعرض بوده است ولى در اصل موضوع كه راجع به نماینده كلدانی‌ها یك وضعیت خاصى است كه قابل مقایسه با سایر نقاط نیست اولاً این نماینده براى محل نیست براى یك جمعیتى است كه از حیث زبان و مذهب با سایر ملل متنوعه ایران تباین و اختلاف دارند به علاوه ما نخواستیم بگوییم سایر نقاطى كه وكیل كم دارند محروم از این حق می‌باشند و نباید وكیل آنها زیادتر بشود البته خیلى از نقاط ایران هست همان طورى كه فرمودید مثل اصفهان كرمان و بلوچستان مازندران استراباد كه وكیلشان كم است و حقیقت به تناسب و موقعیتشان عده نمایندگانشان غیر كافى است و این قضیه یك قضیه نیست كه بى‌سابقه باشد چندین مرتبه این مسئله در مجلس شوراى ملى مطرح شد و براى یك اشكالى كه در كار بود این قضیه همین طور مسكوت ماند و امیدواریم آن اشكال هم رفع شود و در اولین موقع امكان این حق به ولایاتى كه وكیل كم دارند داده شود... | |
| − | + | كازرونى- آن اشكال چه بود؟ | |
| − | + | احتشام‌زاده- آن اشكال این بود كه چون هنوز به طور قطع جمعیت مملكت ایران معین نشده و از روى حدسیات و تقریبات و تخمین نمی‌شود جمعیت را معین كرد و به تناسب و تخمین نمی‌شود جمعیت را معین كرد و به تناسب آن براى ولایات نماینده تعیین نمود شاید زیادتر باشد شاید كمتر باشد ولى وقتى كه احصائیه صحیح به دست آمد آن وقت از روى عدد و رقم صحى می‌شود گفت كه فرضاً اصفهان فلان قدر جمعیت دارد و به هر صد هزار نفر با پنجاه هزار نفر یك نفر نمانده باید داد و به این انتظار دولت خیال دارد بس از این كه صورت جمعیت تحقیقى ولایات و ایالات ایران معین شد آن وقت بیایند و به نسبت جمعیت براى تمام نقاط ایران نماینده تعیین كنند و تجدیدنظرى در جدول انتخابات از طرف مجلس شوراى ملى بشود و حق ولایات را بدهند و البته امروز اگر چنانچه ما بیاییم و حق كلدانی‌ها را رأى بدهیم بهشان بدهند این هیچ دلیل نیست كه اصفهان حق ندارد البته اصفهان هم حق دارد و وقتى كه جمعیتش مشخص شد حق آنها را هم مى‌دهند همین طور كرمان و بلوچستان و استراباد و سایر نقاط و البته آقا براى این كه حق دیگرى را وصول كنند نباید مخالفت كنند به این كه یك دستگاه دیگرى به حق خودشان نرسند. اول هم عرض كردم وضعیت كلدانیان یك شكل خاصى است كه قابل مقایسه نیست با سایرین تمام ملل متنوعه ما قائل شدیم كه یك نماینده مخصوص داشته باشند ولى كلدانی‌ها كه یك جمعیتى هستند ایرانى ولى زبانشان و مذهبشان فرق دارد با ارامنه عده جمعیتشان هم شاید از ارامنه آذربایجان بیشتر یا مساوى باشد و هنوز نماینده در مجلس شوراى ملى ندارند و این قضیه هم چندین مرتبه سابقه داشته است دولت هم چندین مرتبه این لایحه را آورده است و كمیسیون‌هاى مختلفه چندین مرتبه سابقه داشته است دولت چندین مرتبه این لایحه را آورده است و كمسیون‌هاى مختلفه چندین مرتبه رسیدگى كرده‌اند منتهى به واسطه نبودن فرصت این حق تصویب نشده است حالا در این موقع كه فرصت پیش آمده است و كمسیون‌هاى مختلفه چندین مرتبه رسیدگى كرده‌اند منتهى به واسطه نبودن فرصت این حق تصویب نشده است حالا در این موقع كه فرصت پیش آمده است و برحسب پیشنهاد نماینده محترم آقاى دادگر این قضیه مطرح شده است بنده خیال می‌كنم با این موضوع كه حقیقت نماینده مخصوصى داشته باشند ایشان هم خوب است موافقت بفرمایند كه وكیل آنها هم در مجلس باشد و با اقایان محترم در دوره دیگر این این جا كار كند | |
| − | + | آقا سید یعقوب- دوره دیگر كه حق ندارد یك ماه بیشتر به آخر دوره نمانده است | |
| − | + | رئیس- پیشنهاد آقاى اعتبار قرائت می‌شود | |
| − | |||
| − | رئیس | ||
(این قسم قرائت شد) | (این قسم قرائت شد) | ||
| − | بنده پیشنهاد | + | بنده پیشنهاد می‌كنم كه این لایحه از دستور امروز خارج شود. |
| − | |||
| − | |||
| − | + | اعتبار- قضیه نماینده كلدانیان و قضیه اصلاح جدول انتخابات و تعیین عده نمایندگان و كسر و نقصان نمانیدگان ولایات یك قضیه‌ای است كه سابقه دارد و در دوره پنجم هم بنده خوب در نظر دارم كه آقاى بهار كه مخبر كمیسیون انتخابات بودند یك پیشنهادى كردند و یك صورتى هم دادند كاگر آقایان بخواهند آن صورت را تصویب كنند یا مطالعه كنند ممكن است این لایحه را از دستور امروز خارج كنند تا برویم در خارج رفع این اشكالات را بكنیم و مطالب را حل كنیم بعد بیاوریم در مجلس كه این صحبت‌ها و این مخالفت‌ها نشود و الّا موضوع این كه كجا كم دارد و كجا زیاد دارد امروز در سر این لایحه هیچ موضوع ندارد. در هر صورت حال كه آقایان این نظرها را دارند بنده پیشنهاد كردم از دستور خارج شود برویم در خارج قضیه را حل كنیم | |
| − | + | رئیس- آقاى روحى | |
| − | + | روحى- بنده با فرمایش آقا مخالفم. یك اقلیتى در مملكت هست كه حق دارد مثل سایر اتباع ایران در جریانات دخالت كند. ما هم كه وكیل كرمان هستیم می‌خواهیم صحبت كنیم كه یك جایى كه سیصد فرسنگ طور دارد و دو میلیون و نیم جمعیت چرا باید هفت نفر وكیل داشته باشد بالاخره در لوایح باید موافق و مخالف صحبت كنند آقاى اعتبار آن قدر متوقعند كه یك كلمه هم صحبت نشود و به نماینده آشوریها و كلدانى‌ها رأى داده شود بگذرارید آقا موافق و مخالف یكى بعد از دیگرى حرف بزنند و اگر امروز هم تمام نشد روز دیگر در این باب مذاكره می‌شود و بالاخره باید یك روزى حقوق اتباع داخله معلوم شود بنده با خروج از دستور مخالفم به علاوه انصاف نیست كه یك اقلیتى از حق خودشان محروم بمانند. | |
| − | + | رئیس- رأى گرفته می‌شود به خروج این لایحه از دستور آقایانی كه موافقند قیام فرمایند. | |
| − | + | (اغلب برخاستند) | |
| − | ( | + | رئیس- اكثریت است پیشنهاد آقاى رفیع (به شرح آتى خوانده شد) |
| − | پیشنهاد | + | پیشنهاد می‌كنم لایحه جنگل خبركمیسیون فوائد عامه مطرح شود |
| − | رئیس | + | رئیس- آقاى رفیع |
| − | حاج آقا رضا رفیع | + | حاج آقا رضا رفیع- آقایان اطلاع دارند كه از دوره پنجم و ششم در باب تصویبنامه كه درباره جنگل صادر شده بود و بالاخره ما مجبور شدیم از مجلس تقاضا كردیم كه آن تصویبنامه ملغى شود برحسب همان تصویبنامه اوضاع جنگلى مازندران و گیلان مختل ماند بالاخره مالكیت مردم باید محرز شود بالاخره یك پیشنهادى شد و وزارت فوائد عامه یك لایحه تنظیم كرده و آن لایحه به كمیسیون فوائد عامه آمد و به نظر آقایان هم رسید و خبرى هم تنظیم شده و آمده است به مجلس شوراى ملى اخیراً هم تلگراف متعددى رسیده است و استدعا كرده‌اند كه تكلیف آنها معلوم شود زیرا همان طور كه بریدن اشجار ممنوع است همین طور هم اگر نبرند خیلى اشجار بى‌مصرف می‌شود و باید در یك فصل معینى بریده شود و البته باید تحت یك تنظیماتى باشد و آقایان مخالفین با این منظور هم بالاخره در موقعی كه طرح می‌شود با دادن پیشنهادها می‌تواند نظریات خودشان را به عرض مجلس برسانند این است كه بنده استدعا كردم اگر آقایان موافقت بفرمانید جزء دستور شود و هر كدام از آقایان نظریاتى دراند بفرمایند. |
| − | + | رئیس- آقاى شریعت‌زاده | |
| − | + | شریعت‌زاده- بنده موافقم | |
| − | + | رئیس- آقاى دشتى | |
| − | + | دشتى- عرض كنم قضیه جنگل‌ها چون تماس هم دارد با بعضى از سیاست‌هاى دیگر مثل یك معمایى شده است. اگر خاطر آقایان باشد در موضوع همین جنگل‌ها یا ارسال یك اقداماتى شد كه جلوگیرى شدید شد و در نتیجه آن جلوگیرى و در نتیجه آن اقدامات یك لایحه نتیجه آن جلوگیرى و در نتیجه آن اقدامات یك لایحه وزارت فوائد عامه به مجلس آورده است و آن لایحه را هیچ یك از ما مطالعه نكرده‌ایم كه ببینیم آن نظریات درش مندرج هست یا نه این است كه بنده استدعا مى‌كنم جزء دستور جلسه آتیه یا جلسه بعد گذارده شود كه مطالعه بكنیم و با فكر وارد قضیه بشویم. | |
| − | + | رفیع- اجازه می‌فرمایید؟ | |
| − | + | رئیس- چون عده كافى نیست بفرمایید | |
| − | + | رفیع- عرض كنم اگر آقاى دشتى به عرایض بنده توجه فرموده بود این فرمایش را نمی‌فرمودند. عرض كردم مردم می‌خواهند ببیننند تكلیفشان چیست و دولت چه می‌خواهد بكند. سابق چه كرده‌اند ربطى به مردم ندراد به علاوه این لایحه دو شورى است هر نظرى كه آقایان دارند می‌فرمایند پیشنهاد هم می‌دهند می‌رود به كمیسیون و در كمیسیون در اطرافش مذاكره می‌شود عرض نمی‌كنم امروز هم تمام شود آمده اولش تمام می‌شود ممكن است بقیه‌اش بعد مطرح شود و چون شور اول است و آقا ممكن است تا موقع شور دوم مطالعات لازمه را بفرمایند حالا موافقت بفرمایند جزء دستور شدود كه مردم هم بدانند فكرى براى آسودگى آنها می‌شود | |
| − | + | مدرس- آقایان تقاضا كردن تنفس شود | |
| − | + | رئیس- براى رفع خستگى تنفس داده می‌شود | |
| − | (در | + | (در این موقع جلسه براى تنفس تعطیل و به فاصله نیم ساعت مجدداً جلسه تشكیل گردید) |
| − | + | رئیس- (پس از مدتى تأمل) تنفس ثانوى هم باید داده شود چون عده كافى نیست | |
| − | + | بعضى از نمایندگان- ختم جلسه | |
| − | + | رئیس- جلسه ختم می‌شود | |
| − | ( | + | (یك ساعت قبل از ظهر مجلس ختم شد) |
[[رده:مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری ششم - ۱۹ تیر ۱۳۰۵ تا ۲۲ امرداد ۱۳۰۷]] | [[رده:مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری ششم - ۱۹ تیر ۱۳۰۵ تا ۲۲ امرداد ۱۳۰۷]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۰۹:۵۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۲۵۵
مذاکرات مجلس دوره ششم تقنینیه
صورت مشروح مجلس یکشنبه ۲۷ خرداد ماه ۱۳۰۷ مطابق ۲۸ ذیحجه ۱۳۴۶
فهرست مندرجات:
۱-تصویب مرخصی آقایان محمدآخوند و حسین آقایان و احتشام‌زاده
۲- قرائت خبر کمیسیون داخله راجع به نماینده کلدانیها و مذاکره در اطراف آن و خروج آن از دستور
(مجلس دو ساعت و سه ربع قبل از ظهر برپاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(و صورت ملجس روز پنجشنبه ۲۴ خرداد ماه را آقای دولت شاهی قرائت نمودند)
غائبین با اجازة جلسة قبل
- آقایان: جمشیدی ـ آیه الله زاده خراسانی ـ دکتر طاهری ـ نگهبان ـ ضیاء ـ میرممتاز ـ حیدری مکری ـ میرزا محمد نقی طباطبائی ـ امیر تیمور کلالی ـ محمد تقی خان اسعد ـ اسکندر خان مقدم ـ نوبخت ـ افسر ـ آقا زاده سبزواری ـ آشتیانی – ثقه الاسلامی ـ جهان شاهی ـ لیقوانی ـ اسکندری ـ ملک آرائی ـ سلطان ـ محمد خان عامری ـ میرزا عبدالحسین کرمانی ـ ابراهیمی ـ مولوی ـ
غائبین ـ بی اجازة جلسة قبل
- آقایان: عراقی ـ اسدی – ذوالقدر ـ اعظمی ـ یاسائی ـ قوام شیرازی ـ مهدوی ـ عباس میرزا ـ حاج حسن آقا ملک محمد ولی میرزا ـ فرشی ـ عدل ـ میرزا حسن خان وثوق ـ حاج غلامحسین ملک ـ تقی زاده.
دیرآمدگان با اجازه جلسه قبل آقایان: زوار ـ نجومی ـ فرمند ـ افخمی ـ معتضد استرآبادی
دیر آمدگان بی اجازة قبل آقایان:
- جلائی ـ شریعت زاده ـ دکتر مصدق
رئیس ـ آقای رفیع
رفیع ـ در جزو غائبین بی اجازه شنیدم آقای عراقی را نوشته بودند واقعة که برای ایشان رخ داده بود همه آقایان می‌دانستند و بالاخره وقوع این واقعه خودش اجازه بوده است
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ بنده هم استجازه کرده بودم لکن غائب بی اجازه نوشته شده است
رئیس ـ آقای شریعت زاده
شریعت زاده ـ بنده راجع بصورت مجلس دو نظر داشتم یکی اینکه نوشته شده بنده مادة الحاقیه پیشنهاد کرده بودم بنده ماده الحاقیه پیشنهاد نکردهام یک پیشنهادی دایر باصلاح ماده الحاقیه پیشنهاد کردم. یکی هم بنده را دیر آمده بی اجازه نوشته بودند در صورتیکه بنده استجازه کرده بودم
رئیس ـ قسمت اول اصلاح می‌شود قسمت دوم هم مربوط به کمیسیون است دیگر صورت مجلس اعتراضی ندارد؟
(گفتند ـ خیر)
رئیس ـ صورت مجلس با این اصلاح تصویب شد. خبر کمیسیون عرایض قرائت می‌شود
(بشرح ذذیل خوانده شد)
- نماینده محترم آقای محمد آخوند برای لزوم حرکت خود بصحرای تراکمه از دهم تیر الی ۲۳ امرداد که چهل و سه روز باشد اجازه مرخصی تقاضا نموده کمیسیون با تقاضای ایشان موافق اینکه خبر آن را تقدیم مجلس مقدس می‌نماید
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
رئیس ـ آقای کازرونی
کازرونی ـ بنده همچو ملتفت شدم که این مدتی را که قرار داده‌اند یک روز ایشان طلبکار می‌شوند بعد از ختم مجلس خوبست دقت بکنند اگر اینطور است اصلاح بکنند که اقلا طبکار نشود
رئیس ـ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی ـ بنده مخالفم
رئیس ـ بفرمائید
فیروزآبادی ـ بنده نظر باینکه مجلس رو به خاتمه است اگر بنا باشد چند نفر دیگر از آقایان تشریف ببرند و ملجس اجازه بدهد ممکن است بمجلس از اکثریت بیفتد و اگر هم اکثریت باشد عدة که در مرکز هستند شاید چند نفر غیبت کنند آنوقت مجلس بحال تعطیل خواهد افتاد و بعضی کارها در آخر مجلس باید بگذرد آن کارها هم خواهد ماند مجلس هم از اکثریت می‌افتد بنده به این ملاحظه عقیده ندارم که هیچ اجازه داده شود
مخبر ـ نماینده محترم را به تابلوئی که در جلو چشم ایشان است متوجه می‌کنم عده حاضر در مرکز نود و چهار نفر و ۶۴ نفر باری مذاکره و هفتاد و نفر برای اخذ رأی و آقای محمد آخوند هم در این دوره هیچ استفاده نکرده‌اند مگر وقتی که مجلس تعطیل بوده که همه استفاده کرده‌اند بعلاوه یک پیش آمدهایی برای ایشان شده است که مجبورند آنجا باشند کمیسیون این مطالب را مطالعه کرده و پس از آن تقاضای ایشان را مرتضی ایشان را لازم دانست
رئیس ـ رأی می‌گیریم به مرخصی آقای محمد آخوند آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر دیگر
(بشرح ذیل قرائت شد)
نماینده محترم آقای احتشام زاده از تاریخ دهم خرداد ماه الی ۱۸ تقاضای مرخصی نموده کمیسیون با مرخصی ایشان موافق و اینک خبر آنر ا تقدیم می‌نماید
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروزآبادی ـ چون میدانم اثری ندارد عرضی ندارم
رئیس ـ رأی می‌گیریم به این خبر آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(عدة زیادی بر خواستند)
رئیس ـ تصویب شد
(خبر دیگر بشرح ذیل خوانده شد)
نماینده محترم آقای حسین آقایان از تاریخ ۱۴ فروردین الی دهم اردی بهشت تقاضای مرخصی نموده کمیسین هم با تقاضای ایشان موافق خبر آنرا تقدیم محلس می‌نماید
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
رئیس ـ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی ـ عرض می‌شود این مرخصی گذشته است گذشته‌ها را بنده اصلا عقیده ندارم آقایان اجازه بخواهند و یک حقوقی بگیرند باین ملاحظه بنده با این اجازه هائی که بعد از گذرشتن است مخالفم زیرا نتیجة بحال مجلس ندراد و یک ضرری هم بحال ملت دارد باین جهت بنده مخالفم
مخبر ـ آقای فیروز آبادی چیز غریبی می‌فرمایند. فرمودند حق ندارند اجازه بگیرند چرا؟….
فیروز آبادی ـ خوب کار نمی‌کنند حق ندارند حقوق بگیرند.
مخبر – آقا یک نظامنامة در انیجا هست و یک مسؤلیتی است مطابق نظامنامه باید عذر موجه داشته باشند ایشان هم ناخوش بوده‌اند نمی‌توانستند بیایند مطابق تصدیقی که دکتر علائی داده‌اند ایشان مریض بوده‌اند
رئیس ـ رأی می‌گیریم باین خبر آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد
معاون ـ وزارت داخله ـ لایحه ایست از طرف دولت تهیه شده است برای جبران کسر جقوق والی آذربایجان
رئیس ـ چند فقره پیشنهاد راجع بدستور رسیده است.
(بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد آقای ملک مدنی
پیشنهد می‌نمایم خبر کمیسیون فوائد عامه راجع به لایحة چراغ برق جزء دستور شود
پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب
پیشنهاد می‌کنم بعد از لایحه امتداد راه آهن بین عبادان و محمره لایحه سد رودخانه نیشابور مطرح شود
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ عرض کم کمیسیون خبر شور‌هایی این لایحه را داده است یک لایحه مفیدی هم هست اغلب آقایان هم موافقت دارند باین جهت بنده پینشهاد کردم مطرح شود چون وقت زیادی هم لازنم ندارد و لایحه مفیدی است باید از مجلس بگذرد
رئیس ـ مخالفی دارد؟ آقای فیروز آبادی
فیروزآبادی ـ بنده اساسا با چراغ برق مخالف نیستم و آرزوم این است که انشاء الله مملکت همه چیزش خوب باشد اما چیزی که هست با امتیاز و اختصاص آن مخالف هستم چون مخالف هستم اصلا عقیده ندارم جزء دستور شود
رئیس ـ حالا موقعش نیست اگر مخالفید وقتی که مطرح شد بفرمائید رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ملک مدنی آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر بر خاستند)
رئیس ـ تصویب شد این خبر بتصویب کمیسیون جدید نرسیده است
آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ همین است که مقام ریاست فرمودندد در کمیسیون جدید تصویب نشده است پس خوب است اجازه بفرمائید آن چیزی که بنده پیشنهاد کردم که لایحه اش هم حاضر است سد رود خانه نیشابور که همه موافقند و در این کمیسیون هم گذشته است مطرح شود این لایحه باشد تا عرصری در کمیسیون نگاه کنیم و تجدید نظر کنیم
رئیس ـ آنهم مراجعه شده است بدو کمیسون فوائد عامه و قوانین مالیه خبرش نرسیده است پیشنهاد آقای دادگر
(بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم لایحه وکیل گلدانی‌ها مطرح شود
رئیس – مخالفی ندارد؟
کازرونی ـ اجازه می فرمائید
رئیس – اگر مخالفید بگذارید توضیح بدهند بعد بفرمائید آقای دادگر
دادگر ـ عرض کنم که اگر تمام کارهای لازم و مفید در پیش باش این قضیه به هیچیک از آنها تصادم ندارد بعقیدة بنده این یک قضیة کوچکی است که بالاخره نفع آن عاید یک جماعی است که بایستی از منافع این مملکت ذی سهم باشند که باین مملکت تعلق داشته باشند و بالاخره یک وسائلی در دستشان باشد بنظر بنده این یک کاری است لازم و خیلی هم وقت لازم ندارد
رئیس ـ آقای کازرونی
کازورنی ـ بنده اصولا مخالف نیستم لکن گمان می‌کنم مدت اعطای این حق برای دورة آتیه گذشته
بعضی از نمایندگان ـ (بطور همهمه) چرا؟
کازرونی ـ حالا دلیلش را هم عرض می‌کنم یکقدری اجازه بفرمائید ـ نظیر این قضیه در دوره چهارم اتفاق افتاد. در این موضوع هم خیلی مذاکره شد ک در موقعی که این قضیه در جریان است یعنی انتخابات اگر بخواهند یک حق فوق العادة بدهند مورد ندارد و این مسئله خیلی هم طور کشید. حالا این بسته بنظر حضرت رئیس است. اگر چنانچه موقعیتش مقضی باشد بنده هم القبته موافقم و حرفی ندارم
(دو فقه خبر از کمیسیون داخله قدیم و جدید بشرح ذیل قرائت شد)
- ماده واحده ـ مجلس شورای ملی تصویب می‌کند که کلدانیان و آشوریان اتباع ایران یک نفر نماینده برای عضویب مجلس شورای ملی مطابق مقررات قانون انتخابات تعیین نمایند
کمیسیون داخله خبر کمیسیون داخله سابق را درباب حق انتخاب یکنفر نماینده برای کلدانیان ایران مطرح نموده پس از مذاکره در اطراف وضعیت کلدانیان و لزوم تصدیق این حق برای آنها خب رسابق را تأئید و تقاضای تصویب آنرا می‌نماید
رئیس ـ اقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ این شرحی را که بنده عرض می‌کنم گمان می‌کنم نمایندگان مازندران و کرمان و فارس و خوزستان و کردستان تماماً شریک این مظلومیت هستند در دروة دوم دست دو حزب در این جا غلبه پیدا کرده بود یک حزب مرکز که ملیون طهران بودند و یکی هم جمعیت آذربایجان و طهران باشد ما بین خودشن قسمت کردند برای مرکز هفده نفر برای آذربایجان بیست و ده نفر به مابقی چیزی ندادند مثلا برای کرمان و بلوچستان هفت نفر وکیل دادند
مازندران که از گلوگاه که اول مازندران است شروع می‌شود و به هر مک که آخرش باشد ختم می‌شود این ایالت به این معظمی را پنج تا وکیل دادند، اما آمدند برای آذربایجان بیست و دو وکیل قرار گذاشتند برای اصفهان پنج نفر وکیل قرار دادند خوزستان با آن وسعت را چهار تا وکیل دادند کرمانشاهان به آن بزرگی را چهار وکیلی قرار دادند آنوقت هفده نفر وکیل برای طهران و بیست و دو نفر وکیل برای آذربایجان قرار گذاشتند حالا بنده در آن قسمت عرضی ندرم برای اینکه ما می‌گفتیم که طهران مرکز است آذربایجان هست دست راست است ولی دست چپ را هم باید نگاه داشت اعضاء دیگر هم باید حق داشته باشند ولی آنها بکلی آمدند و حق اینها را از بین بردند آن مسئله که می‌گفتیم آذربایجان و مرکز برای مشروطیت زحمت کشیدند صحیح است ولی چون زحمت کشیده‌اند همه باید برای آنها باشد؟ دیگران زحمت نکشیدند؟ بنده نمی‌خواهم حالا تاریخ انقلاب را بیان کنم
طباطبایی دیبا ـ آزادی را آذربایجانیها گرفتند
آقا سید یعقوب ـ من شرح انقلاب را نمی‌خواهیم بیان کنم اگر زحمت اصفهان و گیلات نبود آنوقت معلوم می‌شود نمی‌خواهم بیان کنم نوزده هزار تا قشون داشتند و از شهر تبریز بیرون نیامدند
(همهمه نمایندگان ـ زنگ رئیس)
طباطبائی دیبا ـ خیر این طور نیست انها یکسال در مقابلی استبداد جنگ کردند
آقا سید یعقوب ـ من نمی‌خواهیم این چیزها رابیان کنم بنده و شما همه یکی هستیم در این جا نظر بنده این است حالا که آمدند در دورة دوم این کار را کردند و این بی عدالتی واقع شد که یک کرمان، یک ایالت باین بزرگی هفت نفر وکیل داشته باشد یا بلوچستان اصفهان پنج وکیل دشاته باشد مازندارن پنج وکیل داشته باشد فارس به این مهمی سیزده وکیل در این موقع رفع این بی عدالتی را بکنید برای آذربایجان بیست و دو نفر وکیل قرار گذاشته‌اند و این یکنفر وکیل کلدانیها هم به آنجا اضافه می‌شود پس فرداست که آنها در تمام قضایا اکثریت دارند و هیچ کاری را نمی‌توانیم از پیش ببریم…
(همهمه نمایندگان ـ صدای زنگ رئیس)
آقا سید یعقوب ـ اجازه بفرمائید. بنده این جا بزرگ شدهام سیاست راخوب میفهم….
کی استوان ـ چه سیاستی را می‌فهمی؟ آذربایجان بای مملکت خدمت کرده است.
زوار ـ از برکت خدمت آذربایجان است که تو این جا حرف می‌زنی.
مدرس ـ آقا آقا سید یعقوب چرا سر بی صاحب می‌تراشی، کو آزادی؟
آقا سید یعقوب ـ عرض می‌كنم اگر بنا باشد كه حقوق تمام ایرانیها تعدیل بشود باید حقوق تمام اهالى ایالات و ولایات را هم تعدیل كنیم. بنده قبول دارم براى آذربایجان بیست و دو نفر باشد براى مركز هفده نفر و مخالفتى ندارم ولى بارى فارس و خراسان و كرمان كه ایالت است و براى ولایات درجه اول مثل مازندران و كرمانشاه و خوزستان هم بردارید پیشنهاد كنید. بنده نظر دارم كه صد و بیست نفر وكیل براى ایران كم است براى جاهاى دیگر كه كم دارند در این جا بردارید پیشنهاد كیند بنده هم كاملاً موافقم. بنده نه این كه بخواهم یك ایرادى نسبت به آذربایجان بگیریم و یا این كه منقصتى نسبت به یك ایالت یا ولایتى بخواهم قائل شودم، بنده مظلومیت جاهاى دیگر را عرض می‌كنم بنده منظورم این است حالا كه یك وكیل به این به عنوان براى آذربایجان زیاد می‌شود و بیست و سه تا می‌شود براى سایر جاها هم پیشنهاد كنید و زاید كنید براى كرمان و استراباد و مازندران به این بزرگى هم زاید كنید بنده مقصودم مظلومیت جاهاى دیگر است و تا وقتى كه وكلاى آنها را زیاد نكرده‌اید بنده مخالفم كه به یك جا یك وكیل زیادى بدهیم و جاهاى دیگر حقشان ادا نشده باشد تمام ایران را ملاحظه بفرمایید و به یك ترتیب اضافه كنید بینى و بین الله در این قانون انتخابات داده شد كه غالب جاها از حقوق خودشان محروم ماندند بنده می‌گویم كه نسبت به عده افراد بیایید وكیل معین كنید صد هزار نفر یك وكیل بدهد؟ بدهد اصفهان چه قدر جمعیت دارد به نسبت خودش وكیل بدهد خراسان همین طور باز بنده یك قدرى تنزل می‌كنم و می‌گویم صد هزار نفر نباشد پنجاه هزار نفر قرار دهید و هر پنجاه هزار نفركى وكیل بدهد مركز را هم می‌گویید استثنا كنیم خیلى خوب وى جاهاى دیگر را به عده افرادى كه هست نسبت به آن افراد باید وكیل بده و الّا یك جایى بیست و سه نفر وكیل بدهد و یك جایى هفت تا وكیل بدهد آن وقت چگونه ما مى‌توانیم قانون دموكراسى و عدالت را بسط بدهیم اگر آقاى دادگر پیشنهاد مى‌كنند كه براى جاهاى دیگر هم زیاد كنند بنده موافقت می‌كنم و الّا اگر منحصر در این جا باشد كه یك نفر اضافه كنند بنده این اعتراض را دارم واین هم ادله‌ام بود كه عرض كردم.
احتشام‌زاده مخبر كمیسیون داخله- بنده قبل از این كه فرمایشات نماینده محترم را جواب عرض كنم و داخل در اصل موضوع بشوم خدمتشان عرض می‌كنم كه از آقاى آقا سید یعقوب كه خودشان پیشقدم آزادى بودند هیچ مناسب نبود نسبت به ایالاتى كه براى آزادى ایران زحمت كشیده‌اند یك فرمایشاتى بفرمایند كه بعضى‌ها تصور كنند مقصودشان تعرض بوده است در صورتی كه بنده قطع دارم مقصود ایشان این نبوده است البته ایشان زحمات و فداكاری‌هایى را كه ایالات ایران در راه آزادى كشیده‌اند همیشه در نظر دارند و ما هم همیشه باید قدردانى كنیم و البته آزادى ایران یك امرى نبوده است كه مخصوص به یك نقطه ایران باشد تمام اهالى ایران براى گرفتن این حق زحمت كشیده‌اند و حق دارند منتهى بعضى‌ها جلوتر بودند بعضى‌ها دورتر بوده‌اند یا وسیله نداشته‌اند كه بیست براى احقاق حق خودشان عمل كنند در هر صورت بنده تصور نمى‌كنم كه نماینده محترم مقصودشان تعرض بوده است ولى در اصل موضوع كه راجع به نماینده محترم مقصودشان تعرض بوده است ولى در اصل موضوع كه راجع به نماینده كلدانی‌ها یك وضعیت خاصى است كه قابل مقایسه با سایر نقاط نیست اولاً این نماینده براى محل نیست براى یك جمعیتى است كه از حیث زبان و مذهب با سایر ملل متنوعه ایران تباین و اختلاف دارند به علاوه ما نخواستیم بگوییم سایر نقاطى كه وكیل كم دارند محروم از این حق می‌باشند و نباید وكیل آنها زیادتر بشود البته خیلى از نقاط ایران هست همان طورى كه فرمودید مثل اصفهان كرمان و بلوچستان مازندران استراباد كه وكیلشان كم است و حقیقت به تناسب و موقعیتشان عده نمایندگانشان غیر كافى است و این قضیه یك قضیه نیست كه بى‌سابقه باشد چندین مرتبه این مسئله در مجلس شوراى ملى مطرح شد و براى یك اشكالى كه در كار بود این قضیه همین طور مسكوت ماند و امیدواریم آن اشكال هم رفع شود و در اولین موقع امكان این حق به ولایاتى كه وكیل كم دارند داده شود...
كازرونى- آن اشكال چه بود؟
احتشام‌زاده- آن اشكال این بود كه چون هنوز به طور قطع جمعیت مملكت ایران معین نشده و از روى حدسیات و تقریبات و تخمین نمی‌شود جمعیت را معین كرد و به تناسب و تخمین نمی‌شود جمعیت را معین كرد و به تناسب آن براى ولایات نماینده تعیین نمود شاید زیادتر باشد شاید كمتر باشد ولى وقتى كه احصائیه صحیح به دست آمد آن وقت از روى عدد و رقم صحى می‌شود گفت كه فرضاً اصفهان فلان قدر جمعیت دارد و به هر صد هزار نفر با پنجاه هزار نفر یك نفر نمانده باید داد و به این انتظار دولت خیال دارد بس از این كه صورت جمعیت تحقیقى ولایات و ایالات ایران معین شد آن وقت بیایند و به نسبت جمعیت براى تمام نقاط ایران نماینده تعیین كنند و تجدیدنظرى در جدول انتخابات از طرف مجلس شوراى ملى بشود و حق ولایات را بدهند و البته امروز اگر چنانچه ما بیاییم و حق كلدانی‌ها را رأى بدهیم بهشان بدهند این هیچ دلیل نیست كه اصفهان حق ندارد البته اصفهان هم حق دارد و وقتى كه جمعیتش مشخص شد حق آنها را هم مى‌دهند همین طور كرمان و بلوچستان و استراباد و سایر نقاط و البته آقا براى این كه حق دیگرى را وصول كنند نباید مخالفت كنند به این كه یك دستگاه دیگرى به حق خودشان نرسند. اول هم عرض كردم وضعیت كلدانیان یك شكل خاصى است كه قابل مقایسه نیست با سایرین تمام ملل متنوعه ما قائل شدیم كه یك نماینده مخصوص داشته باشند ولى كلدانی‌ها كه یك جمعیتى هستند ایرانى ولى زبانشان و مذهبشان فرق دارد با ارامنه عده جمعیتشان هم شاید از ارامنه آذربایجان بیشتر یا مساوى باشد و هنوز نماینده در مجلس شوراى ملى ندارند و این قضیه هم چندین مرتبه سابقه داشته است دولت هم چندین مرتبه این لایحه را آورده است و كمیسیون‌هاى مختلفه چندین مرتبه سابقه داشته است دولت چندین مرتبه این لایحه را آورده است و كمسیون‌هاى مختلفه چندین مرتبه رسیدگى كرده‌اند منتهى به واسطه نبودن فرصت این حق تصویب نشده است حالا در این موقع كه فرصت پیش آمده است و كمسیون‌هاى مختلفه چندین مرتبه رسیدگى كرده‌اند منتهى به واسطه نبودن فرصت این حق تصویب نشده است حالا در این موقع كه فرصت پیش آمده است و برحسب پیشنهاد نماینده محترم آقاى دادگر این قضیه مطرح شده است بنده خیال می‌كنم با این موضوع كه حقیقت نماینده مخصوصى داشته باشند ایشان هم خوب است موافقت بفرمایند كه وكیل آنها هم در مجلس باشد و با اقایان محترم در دوره دیگر این این جا كار كند
آقا سید یعقوب- دوره دیگر كه حق ندارد یك ماه بیشتر به آخر دوره نمانده است
رئیس- پیشنهاد آقاى اعتبار قرائت می‌شود
(این قسم قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌كنم كه این لایحه از دستور امروز خارج شود.
اعتبار- قضیه نماینده كلدانیان و قضیه اصلاح جدول انتخابات و تعیین عده نمایندگان و كسر و نقصان نمانیدگان ولایات یك قضیه‌ای است كه سابقه دارد و در دوره پنجم هم بنده خوب در نظر دارم كه آقاى بهار كه مخبر كمیسیون انتخابات بودند یك پیشنهادى كردند و یك صورتى هم دادند كاگر آقایان بخواهند آن صورت را تصویب كنند یا مطالعه كنند ممكن است این لایحه را از دستور امروز خارج كنند تا برویم در خارج رفع این اشكالات را بكنیم و مطالب را حل كنیم بعد بیاوریم در مجلس كه این صحبت‌ها و این مخالفت‌ها نشود و الّا موضوع این كه كجا كم دارد و كجا زیاد دارد امروز در سر این لایحه هیچ موضوع ندارد. در هر صورت حال كه آقایان این نظرها را دارند بنده پیشنهاد كردم از دستور خارج شود برویم در خارج قضیه را حل كنیم
رئیس- آقاى روحى
روحى- بنده با فرمایش آقا مخالفم. یك اقلیتى در مملكت هست كه حق دارد مثل سایر اتباع ایران در جریانات دخالت كند. ما هم كه وكیل كرمان هستیم می‌خواهیم صحبت كنیم كه یك جایى كه سیصد فرسنگ طور دارد و دو میلیون و نیم جمعیت چرا باید هفت نفر وكیل داشته باشد بالاخره در لوایح باید موافق و مخالف صحبت كنند آقاى اعتبار آن قدر متوقعند كه یك كلمه هم صحبت نشود و به نماینده آشوریها و كلدانى‌ها رأى داده شود بگذرارید آقا موافق و مخالف یكى بعد از دیگرى حرف بزنند و اگر امروز هم تمام نشد روز دیگر در این باب مذاكره می‌شود و بالاخره باید یك روزى حقوق اتباع داخله معلوم شود بنده با خروج از دستور مخالفم به علاوه انصاف نیست كه یك اقلیتى از حق خودشان محروم بمانند.
رئیس- رأى گرفته می‌شود به خروج این لایحه از دستور آقایانی كه موافقند قیام فرمایند.
(اغلب برخاستند)
رئیس- اكثریت است پیشنهاد آقاى رفیع (به شرح آتى خوانده شد)
پیشنهاد می‌كنم لایحه جنگل خبركمیسیون فوائد عامه مطرح شود
رئیس- آقاى رفیع
حاج آقا رضا رفیع- آقایان اطلاع دارند كه از دوره پنجم و ششم در باب تصویبنامه كه درباره جنگل صادر شده بود و بالاخره ما مجبور شدیم از مجلس تقاضا كردیم كه آن تصویبنامه ملغى شود برحسب همان تصویبنامه اوضاع جنگلى مازندران و گیلان مختل ماند بالاخره مالكیت مردم باید محرز شود بالاخره یك پیشنهادى شد و وزارت فوائد عامه یك لایحه تنظیم كرده و آن لایحه به كمیسیون فوائد عامه آمد و به نظر آقایان هم رسید و خبرى هم تنظیم شده و آمده است به مجلس شوراى ملى اخیراً هم تلگراف متعددى رسیده است و استدعا كرده‌اند كه تكلیف آنها معلوم شود زیرا همان طور كه بریدن اشجار ممنوع است همین طور هم اگر نبرند خیلى اشجار بى‌مصرف می‌شود و باید در یك فصل معینى بریده شود و البته باید تحت یك تنظیماتى باشد و آقایان مخالفین با این منظور هم بالاخره در موقعی كه طرح می‌شود با دادن پیشنهادها می‌تواند نظریات خودشان را به عرض مجلس برسانند این است كه بنده استدعا كردم اگر آقایان موافقت بفرمانید جزء دستور شود و هر كدام از آقایان نظریاتى دراند بفرمایند.
رئیس- آقاى شریعت‌زاده
شریعت‌زاده- بنده موافقم
رئیس- آقاى دشتى
دشتى- عرض كنم قضیه جنگل‌ها چون تماس هم دارد با بعضى از سیاست‌هاى دیگر مثل یك معمایى شده است. اگر خاطر آقایان باشد در موضوع همین جنگل‌ها یا ارسال یك اقداماتى شد كه جلوگیرى شدید شد و در نتیجه آن جلوگیرى و در نتیجه آن اقدامات یك لایحه نتیجه آن جلوگیرى و در نتیجه آن اقدامات یك لایحه وزارت فوائد عامه به مجلس آورده است و آن لایحه را هیچ یك از ما مطالعه نكرده‌ایم كه ببینیم آن نظریات درش مندرج هست یا نه این است كه بنده استدعا مى‌كنم جزء دستور جلسه آتیه یا جلسه بعد گذارده شود كه مطالعه بكنیم و با فكر وارد قضیه بشویم.
رفیع- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- چون عده كافى نیست بفرمایید
رفیع- عرض كنم اگر آقاى دشتى به عرایض بنده توجه فرموده بود این فرمایش را نمی‌فرمودند. عرض كردم مردم می‌خواهند ببیننند تكلیفشان چیست و دولت چه می‌خواهد بكند. سابق چه كرده‌اند ربطى به مردم ندراد به علاوه این لایحه دو شورى است هر نظرى كه آقایان دارند می‌فرمایند پیشنهاد هم می‌دهند می‌رود به كمیسیون و در كمیسیون در اطرافش مذاكره می‌شود عرض نمی‌كنم امروز هم تمام شود آمده اولش تمام می‌شود ممكن است بقیه‌اش بعد مطرح شود و چون شور اول است و آقا ممكن است تا موقع شور دوم مطالعات لازمه را بفرمایند حالا موافقت بفرمایند جزء دستور شدود كه مردم هم بدانند فكرى براى آسودگى آنها می‌شود
مدرس- آقایان تقاضا كردن تنفس شود
رئیس- براى رفع خستگى تنفس داده می‌شود
(در این موقع جلسه براى تنفس تعطیل و به فاصله نیم ساعت مجدداً جلسه تشكیل گردید)
رئیس- (پس از مدتى تأمل) تنفس ثانوى هم باید داده شود چون عده كافى نیست
بعضى از نمایندگان- ختم جلسه
رئیس- جلسه ختم می‌شود
(یك ساعت قبل از ظهر مجلس ختم شد)