مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ اسفند ۱۳۰۵ نشست ۷۵

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری ششم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ اسفند ۱۳۰۵ نشست ۷۵

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۶

جلسه: ۷۵

صورت مشروح مجلس لیله سه‌شنبه ۲۳ اسفند ماه ۱۳۰۵ مطابق ۱۱ رمضان ۱۳۴۵

۱- توضیح آقای وزیر مالیه راجع به خبری که آژانس تلگرافی در موضوع مسئله زراعت تریاک ایران انتشار داده است

۲- اجرای مراسم تحلیف از طرف ۱۵ نفر از آقایان نمایندگان

۳- تصویب نمایندگی آقای تقی‌زاده از تهران

۴- مذاکره نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به اجازه پرداخت حقوق و مخارج صاحب‌منصبان سوئدی در سنه ۱۳۰۴ برای مخارج اضافی ۱۳۰۵ اداره نظمیه و تصویب آن

۵- بقیه مذاکره نسبت به خبر کمیسیون معارف راجع به لایحه تعلیمات عمومی (ماده ۵-۶)

۶- قانون اجازه پرداخت حقوق ومخارج صاحب‌منصبان سوئدی در سنه ۱۳۰۴ برای مخارج اضافی ۱۳۰۵ اداره نظمیه

(مجلس سه ساعت ازشب گذشته بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)

(صورت مجلس لیله یک شنبه ۲۱ اسفند ماه را آقای ضیاء قرائت نمودند)

رئیس- صورت مجلس ایرادی دارد یانه؟

امیر حسینخان – بنده عرض دارم

رئیس- بفرمائید

امیر حسینخان – بنده اینطور بنظرم آمد که درصورت مجلس آقا ی محمد تقی خان اسعد راغائب بیاجازه نوشته‌اند وحال آنکه ایشان اجازه دارند ویک ماه مرخصی شان تصویب شده است اگراینطور است استدعا می‌کنم اصلاح شود

رئیس- اصلاح می‌شود – دیگرایرادی نیست ؟(گفتند خیر)

رئیس- صورت مجلس بااین اصلاح تصویب شد. آقای وزیرمالیه

وزیرمالیه –یک لایحه مالی است راجع بعدلیه که تقدیم مجلس شورا ملی می‌شود مطلب دیگراینکه درجلسه قبل راجع به خبریکه آژانس تلگرافی انتشار داده بود نسبت بمسئله زراعت تریاک ایران سؤالی ازبنده شده بود درهمانموقع وحال آنکه بنده نه آن تلگراف رادیده بودم ونه ازمأمورین دولا اطلاعی رسیده بود درجواب خاطر آقایان راتأمین دادم که گمان نمی‌کنم هیچ نوع تصمیمی راجع بمسائل داخلی مملکت ما ازطرف دیگران اتخاذ شده باشد ولی دیروز عصر وامروز تلگرافاتی ازمأمورین دولت رسیده که لازم است خاطر آقایان نمایندگان رامستحضر کنم. مطابق تلگرافاتی که رسیده است درشورای جامعه ملل نظریات دولت ایران درموضوع زراعت تریاک درایران مورد تصدیق واقع شده وشورای جامعه هم جلسه خودش راختم کرده وجلسه آتیه خودش را موکول بماه سپامبر نموده است ودرجزءدستور جلسه سپتامبر نموده است ودر جزء دستور جلسه سپتامبر هم تعقیب مذاکرات راجع بزراعت تریاک ایران خواهد بود. اگرچه بیش ازاین در تلگراف توضیحی نبود جزاینکه صریحا مأمورین ما اظهار مسرت ورضایت می‌کردند وامیدواری کامل بموفقیت دولت درنظریه خود می‌دادند ولی بنده تصور می‌کنم که علت اینکه جلسه دراین موضوع ختم شده وموکول بماه سپتامبرشده برای همین بوده است که مطابق آن نظریه که اظهار شده که قبل از هر نوع تعهدی باید این موضوع بتصویب مجلس شورای ملی برسد خواستند یک فرصتی بما داده باشند که ما نظریات دولت را که خودشان هم باآن موافقت دارند بعرض مجلس شورای ملی برسانیم وپس از تصویب مجلس البته بجامعه ملل اطلاع دهیم. در ضمن اگرچه بنده تایک اندازه از طرفداران اصل فکر جمعه ملل محسوب می‌شوم وشاید یک انتقاداتی هم در اطراف این مطلب می‌شود ...

مدرس – صحیح است

وزیر مالیه – ولیکن نسبت به اصول عقیده خودم البته پایدار می‌مانم ودراین موقع هم این فرصت رامغتنم میشمارم برای اینکه یک تذکری بآقایان عرض کنم که هراندازه که ما باملل دیگر وممالک دیگری که مثل ماهستند ووسائل کارشان دراموربین المللی کمتر ازدول وممالک قوی است بهمان اندازه که خودمان میل داشته باشیم وبخواهیم استفاده کنیم برای استفاده ازحقوق حقه خودمان وسیله درجامعه ملل می‌توانیم پیدا کنیم. وباید ما خودمان راعادت بدهیم وخودمان راحاضر بکنیم وبرای اینکه حقو حقه خودمان رابتوانیم درمقابل عموم دنیا وهمه جاحفظ کنیم

رئیس- دستورامشب اولا اجرا مراسم تحلیف است آقایان مفصله الاسامی ذیل فردا فرد احضار ودرحضور کلام الله مجید قسم نام هرا بمضمون ذیل قرائت وامضا نمودند:

(من که درذیل امضا می‌کنم خداوند را بشهادت می‌طلبم وبقران مجید قسم یاد می‌کنم مادام که حقوق مجلس ومجلسیان مطابق قانون اساسی محفوظ ومجری است تکالیفی راکه بمن رجوع شده است مهما امکسن باکمال راستی ودرستی وجد وجهد انجام داده ونسبت باعلیحضرت شاهنشاه مطبوع عادل مفخم خود صدیق وراستگو باشم واساس سلطنت وحقوق ملت خیانت بنمایم و هیچ

منظوری نداشته باشم جزفوائد ومصالح دولت وملت ایران)

افسر- دیبا- جوانشیر- ثابت- محمود رضا – حاج میرزا مرتضی- میرزا عبدالحسین – دیوان بیگی- کازرونی- حاج شیخ عبدالرحمن – زعیم – آوانس خان مساعد –ابراهیمی – امیر اسدالله خان- یحیی خان زنگنه-

رئیس- قبل ازآنکه وارد مواد دستور بشویم خیر شعبه اول راجع بنمایندگی آقای تقی زاده حاضر است قرائت می‌شود

(آقای خطیبی احضار وراپورت شعبه اول رابشرح ذیل قرائت نمودند)

جریان انتخابات تهران ازقراری است که بعرض مجلس رسیده درنتیجه آقای آقا سید حسین تقی زاده با ۴۴۱۲ برای حائز اکثریبت وبنمایندگی منتخب شده‌اند شعبه حت نمایندگی ایشان را تصدیق می‌نماید

رئیس- رأی گرفته می‌شود. آقایانیکه وکالت آقای تقی زاده راتصویب می‌کنند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)

رئیس- تصویب شد. خبر کمیسیون بودجه راجع به نظمیه قرائت می‌شود (باین ترتیب خوانده شد)

ماده واحده- مجلس شورای ملی تصویب می‌نماید که مبلغ ۸۱۱۲ تومان حقوق ومخارج صاحبمنصبان سوئدی راکه اعتبارآن دربودجه ۱۳۰۴ نظمیه به تصویب رسیده ودرهذه السنه مصرف نشده است مبلغ ۴۱۱۶ تومان آن درهذه السنه بمصرف حقوق چهارنفر صاحب منصب اضافه نظمیه وبقیه که ۳۹۹۶ تومان است مطابق صورت ضمیمه برای کسر خرج آن اداره تخصیص یافته وازاین قرار وزارت مالیه مجاز است پرداخت نماید

رئیس- آقای دادگر

دادگر- موافقم

رئیس- اقای اقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب- بنده مخالف نیستم ببلکه خواستم آقای وزیرداخله یک توضیحی دراین باب بدهند. این مخارجی راکه پیشنهاد کرده‌اند ازبرای بنده درست روشن نشده است. چون صاحب منصبان سوئدی درسه سال قبل درمجلس بودجه شان تصویب شد وبعد مرخص شدندورفتند حقوق آنها ه مدرسنه ۱۳۰۳ بهشان داده شد حالا نمیدانم چطور شده است که درسنه ۱۳۰۴ ذکرکرده‌اند؟

نمیدانم درحقوق بآنها داده شده است یا چطورشده است، ؟ ونمیدانم چطورشده که دربودجه نظمیه نسبت بسنه ۱۳۰۴ زیاد امده است درصورتیکه بنده اطلاع دارم بخیلی از صاحبمنصبان حقوق مطابق در جاتشان نتوانسته‌اند بدهند آنوقت چطور زیادی دارند؟ بینی وبین الله این رئیس نظمیه خیلی زحمت کشیده است وجمع آوری کرده است ولی بنده میدانم بصاحبمنصبان مطابق درجاتشان حقوقشان نرسیده است. این مسئله. مسئله دیگراینکه خواستم ازاقای وزیر داخله سؤال کنیم که دراین بودجه تأسیس یک مؤسسات جدیدی شده یانشده است؟ درحقوق نظمیه‌های ولایات هم همانطوریکه خودشان درکمیسیون بودجه تصدیق کردند نظمیه‌های ولایات هم یک کمکی کرد ه باشند نه اینکه تماما توجهشان بآژانهای مرکزباشد چون اژانهای ولایات برایشان خیلی سخت است خواستم ازآقای وزیرداخله سؤال کنم که ایشان مثل سابقین نظرشان به مرکز نباشد وتمام رامثل مرکز بدانند نه اینکه بند خواسته باشم مخالفت کنم

رئیس- آقای وزیرداخله

وزیرداخله – راجع به استعلامی که درباب حقوق صاحبمنصب‌های سوئدی فرمودند. صاحب منصبهای سوئدی

وقتی ازکار خارج شدند معادل نوزده هزار وششصد تومان ازبابت حقوق طلبکار بودند ولی درآنموقع چون ان مبلغ طلب دربودجه پیش بینی نشده بود وچیزی منظورنبود برای پرداخت حقوق آتیه آنها ازطرف دولت به صندوق نظام امر شد که نوزده هزارو ششصد تومان حقوق آنها را بپردازد. درمقابل نظمیه بتدریج دربودجه خودش برای دوسه سال هرسالی یک مبلغی منظوربدارند وقرضی راکه ازصندوق نظام کرده بودند بپردازند به این مناسبت دربودجه کل مملکتی هذه السنه یک مبلغی دربودجه نظمیه بعنوان قروض صاحبمنصبان سوئدی نوشته وبتصویب مجلس هم رسیده ولی چون بدهی که به صندوق نظام داشتند تمام شده بود واحتیاج نداشتند که این پول رابپردازند این پول جزء صرفه جوئی‌های اداره نظمیه موجود بود از طرفی هم نظمیه دراین سال همانطور که فرمودند تأسیسات جدیدی داشته یانه. بله. یک تأسیس جدید هم داشته وآن اضافه کردن یک کمیسری بوده است به کمیسارهای شهر ومعادل مبلغ سه هزار تومان وکسری ازاین پول برای مصرف حقوق صاحبمنصب‌های کمیسری جدید التأسیس محله حسن آباد است وبقیه هم ازبابت تفاوت علیق است تفاوت قیمت غلیق هم مشتبه نشود که بگویند درسال گذشته هم علیق گران بوده است قیمت جورا امسال دربودجه هفت تومان معین کرده بودند درصورتیکه حالا جورا ده تومان هم نمی‌دهند وبقیه آن مبلغ معادل همین مبلغی است که دراین لایحه برا یکسر مخارج نظمیه تقاضای تصویب شده است ودرهرحال این مبلغ هم مبلغ جدیدی نیست که امشب مجلس شورای ملی تصویب می‌کند همان مبلغی است که دربودجه خود نظمیه بتصویب رسیده منتهی این است که چون این خرج ازیک فصلی انتقال به فصل دیگری باید بشود وبدون اجازه مجلس نمی‌شد این بود که تقاضای تصویب آن ازمجلس شده. اما راجع به قسمت حقوق آژانهای ولایات که فرمودند بنده خیال نمی‌کنم کسی باشد که این خیال رابکند وبخواهد مرکز رانسبت بولایات ترجیه بدهد هیچ دلیل وبنیه ندارد ولی همین طوریکه می‌فرمایند اینطور پیش امده واتفاقا اینطور شده بعضی ولایات اصلا نظمیه ندارد. بعضی هم دارد وناقص است. انهائی هم که دارد وحقوق دارند حقوق آنها فوق العاده کم است. ما نظمیه داریم که سه نفر ازآژان دادمثل امنیه. امنیه سمنان امروز مثلا درضمن اخباربود که سه نفر به سجل احوال کمک بدهند واساسا امنیه ندارد ونیمتواند کمک بکند نظمیه هم همینطور

همین امروز دروزارت داخله یک کمیسیونی داشتیم راجع ببودجه‌های نظمیه‌های ولایات واضافه حقوقهائی که باید داد زیرا ازاژانهایپنج شش تومان حقوق بیشتر ازاینها نیمشود انتظار داشت ولاقل حقوق اژانهای ولایات هم ازده یازده تومان نباید کمترباشد صورتش راهم حاضر کرده‌ام که چون کمیسیون بودجه فردا ببودجه وزارت داخله مراجعه می‌کند در انجا بعضی ازآقایان اعضاء کمیسیون بودجه ببینند وبعد هم هیچ اشکالی ازطرف وزارت داخله جزدادن به مجلس وتصویبش نیست وهروقت بتصویب برسد بعد ازدوروز بموقع عمل گذارده خواهد شد ونواقصی هم که درولایات هست رفع خواهد شد ورفع نگرانی آقایان هم خواهد شد. این را هم باید عرض کنم که بابودجه فعلی که هست اگراین بودجه بحال خود باقی بماند نباید هیچ انتظار داشت ازاین نظریاتی که آقایان نسبت به نظمیه ونواقص آن دارندهیچ تغییر پیدا کند

بعضی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است

رئیس- رأی گرفته می‌شود بماده واحده با اوراق آقایانیکه موافقند اوراق سفید می‌دهند

(اخذ اراء بعمل امده هفتاد وچهار ورقه سفید تعداد شد)

صورت اسامی موافقین ومخالفین

اسامی موافقین – آقایان: نجومی- اما جمعه شیراز- عراقی- کی استوان – میرزا هاشم آشتیانی دادگر- دشتی- محمودرضا – دکترسنک - فرمند –میرزا سید علی – امیر حسینخان – بدر –آوانس خان مساعد- صالحی – میرزا ابراهیم آشتیانی – ثقه الاسلام بروجردی – امام جمعه اهر – شیخ الاسلام ملایری – طباطبائی دیبا – ملک مدنی – نظام مافی – دولتشاهی – میرزا عبدالباقی – حاج آقا رضا رفیع – معظمی – بنی سلیمان – شریعت زاده – اسفندیاری – یاسائی –جلائی – نظامی – جوانشیر – مفتی – وکیلی طباطبائی – حیدری – مرتی قلیخان بیات – اعتبار – سید حسین آقایان – خواجوی – ملک ایرج پور تیمور – کیخسروشاهرخ – اعظمی – زوار- وزیری – نوبخت – عباس میرزا فرمانفرمائیان – عصر انقلاب – سهرابخان ساکینیان – اسکندر خان مقدم – غلامحسین میرزا- امیر اسدالله خان عامری – میر ممتاز- دکتر رفیع خان امین – حائری زاده – میرزا حسن خان ابراهیمی – آقا علی زارع – نصرت الله خان اسکندری – سید جواد محقق – حقنویس – پالیزی – ذوالقدر – دکتر لقمان – فرهمند- حاج میرزا حبیب الله امین –سید ابراهیم ضیاء – شیروانی – احتشامزاده – سید کاظم یزدی – دکتر طاهری –میرزا عبدالامیر خان نگهبان –

رئیس – عده حضار نود وهفت باهفتاد وچهار رأی تصویب شد

بعضی از نمایندگان – تنفس

رئیس – چند دقیقه تنفس می‌شود

(در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل وبفاصله نیم ساعت مجددا تشکیل گردید)

رئیس – در جلسه قبل اصلاحاتی راجع به لایحه تعلیمات عمومی پیشنهاد شده بود قرائت شد حالا باید رأی گرفته شود. آقای معظمی توضیحی دارید بفرمائید

میرزا محمدخان معظمی – بنده در جلسه قبل عرض کردم بفرمائید قرائت کنند بعد رأی بگیرید (بشرح ذیل خوانده شد)

ضمیمه شدن تبصره ذیل رابماده پنج پیشنهادمیکنم.

اعزام معلم از مرکز در صورتی است که در محل تهیه نشود

رئیس – آقای مخبرهم بفرمائید؟

مخبربسته به رأی مجلس است.

رئیس – آقایانیکه این پیشنهاد را قابل توجه میدانند قیام فرمایند (اغلب برخاستند)

رئیس – قابل توجه شد. پیبشنهادآقای زوار (بشرح آتی خوانده شد)

پیشنهادمیکنم در ماده پنج بعد از کلمه (ساختمان) اضافه شود: مطابق حفظ الصحه

رئیس – آقای زوار

حاج اسدالله زوار- اولا از موقع استفاده کرده بنام موکلین خودم از آقای وزیرمعارف که حقیقتا یک لایحه حیاتی رابمجلس آورده‌اند تشکر می‌کنم واین شبها را یک شبهای تاریخی میدانم به تصدیق به اینکه اولین دفعه که بنده پشت این کرسی نطق آمدم نطقم راجع بمعارف بود والحمدالله به ومقصود رسیدم. اینکه پیشنهاد کردم (حفظ الصحه) البته حفظ الصحه یکی از اصول اولیه شاگردان مدارس است ودرتمام دنیا این معمول است. اول که بنای مدرسه رامیگذارند اصول حفظ الصحه راملاحظه می‌کنند وبهمان واسطه درحال اینکه بنده باماده کاملا موافق بودم پیشنهاد کردم که اصول حفظ الصحه راهم مراعات کنند برای اینکه بتجربه رسیده است که خیلی کم مراعات شده است دربناهائی که مسکونی بوده است چه رسد به بناهائی که

جهت مدرسه ایجاد می‌کنند. بنابراین خوب است این مسئله اصول حفظ الصحه ساختمانی که پیشنهاد شده است درماده مراعات شود

بهار (مخبر کمیسیون معار ف) – این پیشنهادی که نماینده محترم اساسا صحیح است ولی اگر بنا باشد این قبیل توضیحات وتوضیح واضحات راضمیمه ماده بکنیم ماده ازصورت قانونی خواهد افتاد. این بدیهی است که دولت وقتی می‌خواهد بر ای مدرسه نقطه راتهیه کند مراعات حفظ الصحه راخواهد رکد ونظرنماینده محترم قطعا تأمین خواهد شد

رئیس- آقایانیکه این پیشنهاد راقابل توجه میدانند قیام فرمایند (معدودی برخاستند)

رئیس- قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای حائری زاده (به این نحو خوانده شد)

بنده ماده پنجم لایحه دولت رابعوض ماده پنجم خبرکمیسیون معارف پیشنهاد می‌نمایم

رئیس- آقای حائری زاده

حائری زاده- اساسا کمیسیونهای مربوطه مجلس باید قاعدتا لوایحی راکه دولت می اورد درمقام اصلاح دراوردند وبهبودی دربودجه مملکت ودراجرای قوانین بکنند. آن چیزیکه ازکمیسیون بیرون امده شدیدتر ازلایحه ایست که دولت پیشنهاد کرده بود. لایحه دولت برای اعزام مفتشین محلی پیش بینی نکرده بودم ماباشصت هزار تومان اسم یک تعلیمات عمومی می‌بریم ودیگر خیالش رانمی کنیم که با این شصت هزارتومان اگربنا باشد مدرسه یک کلاسه هم درتمام مملکت درست کنیم وهریک مدرسه سی تومان خرجش رافرض کنیم صد وشصت وشش صد وشصت وهفت مدرسه بیشتر نمی‌توانیم افتتاح کنیم واگر بموجب چند ماده بعدش که می‌نویسد ابتدائا دارالمعلمین تشکیل کنیم دارالمعلمین با کمتر ازهزارو پانصد تومان نمی‌شود تأسیس کرد ما همه اش بیست وچهارمدرسه می‌توانیم تأسیس کنیم آنوقت مخارج مفتشین رازین محل پرداختن این ته دیگ زیادتر ازچلوش است ویک فرع زائد براصلی است وبنده عقیده دارم این این ماده رابه شکلی که دولت پیشنهاد کرده بیشتر ملاحظه عملی کردنش راکرده است. ما که نمی‌خواهیم مرامنامه ازمجلس بگذرانیم. اگر یک روزی عایدات ما خیلی زیاد شد مدارس هم درتمام قراء تأسیس شد درانروز مجبور می‌شویم که مفتشین برای رسیدگی به آن مدارس اعزام داریم ومحلش هم باید ازهمینجا باشد مابطوریکه تشخیص دادیم سال اول شصت هزارتومان اعتبار داریم برای تأسیسات مدارس ابتدائی واگرخیلی هم صرفه جوئی کنیم بیشتر ازصدو شصت. صدو هفتاد مدرسه نمی‌توانیم درست بکنیم. مفتشینی که عجالتا وزارت معارف داردقرم رنجه فرمایند این صدو شصت وهفتاد مدرسه راکه درهرولایتی یکی دوتا بیشتر تأسیس نمی‌شود تفتیش کنند که تحمیل بربودجه نشود

وزیرمعارف- آقای حائری زاده اظهارکردند که حقوق ومخارج مفتشین درلایحه دولت که سابقا به مجلس تقدیم شده است نیست درصورتیکه اینطور نیست ماده دوازدهم لایحه دولت را بدوا تقدیم مجلس شده است بعرض مجلس میرسانم

ماده دوازدهم – حقوق ومخارج مفتشینی که وزارت معارف برای تفتیش مدارس مزبوره اعزام می‌کند ازمحل صدی نیم مالیات املاک اربابی پرداخته خواهد شد. درکمیسیون معارف که این لایحه تنظیم می‌شد برای اجتناب ازتعدد مواد ماده دوازده درضمن ماده پنج گنجانده شد حذف یک عبارات اضافی واین چیزتازه نیست که کمیسیون بودجه اضافه کرد ه باشد. اماراجع بمفتشین بنده لازم میدانم نظرمجلس رامتوجه کنم بیک نکته وآن این است که وقتی بکعده مدارس درقر اء وقصبات تأسیس بشود این مدارس رانمی‌توان بامید معلم یامدیر باقی

گذاشت ناچار باید یک نظارتی نسبت باعمال معلمین ومتصدیان مدرسه بشود وطبعا ان کسیکه این نظارت رابموقع اجرا می‌گذارد که ببیند آیا پروگرام اجراشده است یانشده است. آیا شاگردان خوب تحصیل کرده‌اند وضعیت اثاثیه خوب است، اواسمش مفتش است. بدون مفتش وبدون مفتش تأسیس مدرسه یک امر لغوی است نهایت چیزیکه هست این است که اقایان اظهارمیکنند که ازمرکز چراباید برود بااینکه مفتش بقدر ضرروت هست وضرورت ندارد که ازاین محل حقوق مفتش پرداخته شود بنده اولا عرض می‌کنم درمرکز بقدر کفایت خودمدارسمرکز وحومه اگربخواهند دقیقا تفتیش کنند ومفتش نداریم چه رسد که ازمرکز مفتش برود وتفتیش بکند معارف ایالات ولایات را... وفرضا هم که درمرکز باشد باز ایالات ولایات مفتش محلی لازم دارند چون درآنجا اداره معارف هست، رئیس معارف هست، درجات تحصیل درآنجا متعددا ست. بنابراین مفتش ایالتی وولایتی می‌خواهد مثل اینکه الان هم دربعضی نقاط ایران مفتش محلی هست، درخراسان مفتش محلی هست، درآذربایجان هست، درکرمانشاه هست، درفارس است، وهمچنین درسایر ولایات مفتش محلی هست ومجبورا باید باشد که به اوضاع مدارس رسیدگی کند. حالا میفرمائید این مدارسی که باید درقراء. وقصبات ونقاط لازمه تأسیس بشود بدون مفتش باشد؟ اینرا که تصور نمی‌کنم آقایان عقیده داشته باشند مگراینکه بگویند ازبودجه عمومی مملکتی مفتش تهیه کنند ولی مادامیکه در بودجه کل مملکتی تعیی ننشده است وبتصویب مجلس نرسیده است چه باید کرد؟ بوجه سنه هزاروسیصد وشش همان بودجه هزاروسیصد وچهار وسیصد وشش همان بودجه هزاروسیصدو چهار است با اضافاتی که امسال ضمیمه شده است برای هزار وسیصد وپنج وبعد برای هزار وسیصد وشش. اینجا که این عبارت مفتش راذکر کرده‌اند مقصود این نبوده است که مفتشین غیرلازم ازمرکز اعزام شوندبلکه تصور شده است که چون دربودجه عمومی وزارت محلی نیست این است که دراین باب اینطور پیش بینی شده است ولی اگر مجلس این مقصود راتأمین کند البته ما نظری نداریم واین مقصود نیست که ازاین محل وازاین مبلغ یک مصارف بیهوده وغیرلازمی بشود ولی اگرچنانچه امشب بخواهید این راردکنید دربودجه باید محلی برای اینکار پیش بینی کنید واگرمحل پیدا نشد عرض می‌کنم که این مدارس تأسیس شود بدون تفتیش ونظارت یک عمل لغوی خواهد شد

رئیس- آقای مخبر چه می‌فرمایند؟

مخبر- بسته بنظر مجلس است

وزیرمعارف- حذف کلمه مفتش راقبول کنید

مخبر- خیلی خوب حذف کلمه مفتش راقبول می‌کنم

رئیس- اقای حائریزاده مقصود شما تأمین می‌شود

حائری زاده – بلی باحذف مفتش تأمین می‌شود

رئیس- مقصود آقای عراقی هم تأمین شد

عراقی –بلی بلی مقصود بنده هم تأمین شد

رئیس- پیشنهاد آقای مهدوی (اینطور خوانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم بعد از عبارت ساختمان وخرید عمارت نوشته شود (درموقع ضرورت قطعی) الی آخر

رئیس- آقای مهدوی

مهدوی- درجلسه قبل اختلاف نظر این بود که این کلمه ساختمانی که اینجا نوشته شده است این مبلغ کم است وکفایت نیمدهد وبنده تصور کردم که این عبارت (درموقع ضرورت حتمی) نوشته شود که اگر جائی راوزارت معارف لازم دانست بخرد واگر ضرورت حتمی نبود اجاره کند رفع اختلاف می‌شود وبنظر من این عبارت لازم است

رئیس- آقای مخبر

مخبر- این پیشنهاد نمایند ه محترم هم بی شباهت به

پیشنهاد نماینده محترم ترشیز نیست. اینها بعقیده بنده جزء قطعات است بالاخره (در صورت ضرورت) خوب. تشخیص این ضرورت باکی خواهد بود؟ تشخیص ضرورت وعدم آ نباز باوزارت معارف است. باید بایک نظر اطمینانی به قانون رأی د اد. این قضایا همه محرز است وبدیهی است که تاضرورت پیدا نکند بنمیروند یک بنائی رابسازند یایک جای ساخته رابخرند لذا بعقیده بنده این نظرهم درماده تأمین می‌شود وچون تشخیص باوزارت معارف است چه قید بکنیم وچه نکنیم فرق نمی‌کند

رئیس- رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای مهدوی آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند (معدودی برخاستند)

رئیس- قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای عدل (بمضمون ذیل قرائت شد)

ماده پنج رابترتیب ذیل پیشنهاد می‌نماید:

ماده پنج – مصارف اولیه مدارس مذکوره از قبیل اثاثیه و کتب ابتدائی وحقوق معلمین وسایر مستخدمین مدارس ابتدائی مزبوره ازمبالغ منظوره درماده اول بعمل خواهد آمد.

رئیس- آقای عدل

میرزا یوسف خان (عدل) – یک مطلبی است که هروقت لایحه می‌آید غالبا اشاره به آن مسئله می‌کنیم وآن مسئله تبعیض است که ازطرف نمایندگان یک حرفهائی زده می‌شود وازطرف دولت هم یک دفاع هائی می‌شود وگاهی هم تک تک صحیح است گفته می‌شود شاید اغلب آقایان نمایندگان باور نمی‌کنند که تبعیض است ولی بنده عرض می‌کنم اگربعد ازاین نخواهد بود شایدسابق بوده است این است که به این ملاحظه هروقت یک لایحه می‌آید نظرنمایندگان راجلب می‌کند به اینکه یک کاری بکنند به اینکه این خرجی که می‌شود تمامش درتهران خرج نشود من باب مثل عرض می‌کنم مثلا الان درمسئله نظمیه که اینجا مذاکره شد با اینکه آقای وزیر داخله دفاع کردند بنده نخواستم جسارت بکنم که درتبریز کمیسریرا موقوف می‌کنند اینجا باز یک کمیسری زیاد می‌کنند. انجا می‌گویند بودجه کافی نیست اما اینجا کافی است! ما هم رأی می‌دهیم اما به یک شکلی رأی می‌دهیم که چه عرض کنم آنجا ازحقوق نظمیه کسر می‌کنند وبرای مخارج دیگر هم نظمیه می‌ماند معطل واینجا نظمیه درست می‌کنند. دراین ماده هم مقصود این است: بنده واضح عرض می‌کنم مقصود اینکه ازاینجا مفتش به ولایات برود این است که برای بیکار‌ها کارپیدا شود. مقصود آقای وزیرمعارف انشاءالله این است که شاید دردهات وقصبات مدرسه باز شود ولی بنده تعجب می‌کنم ازاقای بهار که خودشان درخارج بابنده مذاکره می‌کردند وفرمودند که فعلا دردهات ساختمان لازم نیست امروز همینقدر که دریک دهی مطلع بشوند می‌خواهند یک مدرسه بازکنند خودشان حاضرخواهند بود که محل آنرا به مدرسه بدهند سوخت بد هند بلکه مالک یک کمک‌های مالی هم بکند. رعیت خود ش هم یک کمکی بکند که بتوان یک نتیجه گرفت اگر شما بخواهید ساختمان بکنید صد هزار تومان که سهل است پانصد هزارتومان هم کفایت ساختمان رانخواهد کرد واینکار زمین خواهد ماند. ما مقصودمان این است که ابتدا بنای این کار گذشاته شود و. درآن دهاتیکه ممک ناست عجالتا یک مدرسه باز بشود. بعد انشاءالله بودجه اش که زیاد شد ساختمان می‌کنید مفتش هم می‌فرستند همه جور می‌توان وسعت داد. فعلا بنای این کار راباید گذاشت وبا صد هزار تومان هم زیادتر ازاینکه عرض کردم نمی‌شود کرد. اینکه می‌نویسند مخارج ساختمان. این ساختمام کجا باید بشود؟ اثاثیه، اینها یک چیزهائی است که بیشتر برای انسان اسباب تخدیش ذهن می‌شود این است ک هبنده عرض کردم که این پول فقط صرف مصارف اولیه

مدارس بشود ازقبیل اثاثیه وکتب ابتدائی وحقوق معلمین باقی چیزها راباید گذارد وقتی که پول پیدا کردید آنوقت بنا هم می‌سازیم بنا ساختن برای مدارس بقول آقای وزیر معارف میلیون میلیون پول می‌خواهد کجا صد هزار تومان راممکن است صرف بناکرد؟ بعلاوه پریشب آقای وزیرمعارف یک مطلبی رافرمودند که بنده تذکر می‌دهم فرمودند: جواب این ماده را ماده هشت این قانون می‌دهد. بنده تصور می‌کنم غفلت شده است وقتی ماده اول را ما بان ترتیب اصلاح کردیم ورأی دادیم ماده هشت خود بخود لغو می‌شود. ماده هشت عبارت ازاین است که می‌نویسد: درمراکز ایالات ولایات مهمه وهرنقطه دیگریکه وزارت معارف صلاح بدانند ازمحل وجوه صدی نیم دارالمعلمین ودارالمعلمات ابتدائی (برای تهیه معلم مدارس ابتدائی) تأسیس خواهد نمود. ما این پول رابرای دارالمعلمین ومتخصص ندادیم فقط برای مدارس ابتدائی داریم ..(همهمه نمایندگان)

عصرانقلاب- ماده ۶۳ نظامنامه رارعایت نمی‌کنند

عدل- خیر بنده باید مطلبم رابگویم

رئیس- مختصر صحبت کنید

عدل- بنده مقصودم این است که ماده هشت خود بخود لغو می‌شود وانرا نمی‌شود اسباب دفاع این ماده قرارداد

رئیس- آقای وزیرمعارف

وزیرمعارف – یک قضیه ایست که البته همه آقایان میدانند وان عبارت است از شیر بی سر ودم واشکم. اولا ساختمان نیمخواهیم! ثانیا معلم نمی‌خواهیم

عدل –معلم می‌خواهیم

وزیرمعارف- اجازه بدهید. مفتش هم ضرور نیست درصورتیکه ازجمله مواد مهمه این بعقیده بنده این ماده است وبیشتر هم نظر به ساختمان است ..

بعضی ازنمایندگان- اولا شما که همیشه اظهارمیکنید که بیشتر توجه بمرکز وشهر‌ها است واین ماده به عقیده بنده برای دهاتیها تنظیم شده زیرا همانطور که شهریها ازمنزل خوب استفاده می‌کنند دهاتیها هم باید استفاده کنند بعلاوه یک ساختمان دریک ده چندین منفعت دارد. اولا درنظر بگیرید که هرمنزلی دردهات شما ملاحظه کنید متناسب با مدرسه نیست (بعضی ازنمایندگان – صحیح است) پس مدرسه یک بنای خاصی می‌خواهد. حالا اعم ازاینکه درده بقول نماینده محترم که درجلسه قبل اظهار کردند تکیه باشد یا مسجد یاجاهای دیگر بابهترین عمارت که عمارت کدخدای ده باشد. معذلک بدرد نمی‌خورد باید یک عمارت دران محلی که می‌خواهیم مدرسه تأسیس کنیم ساخته شود که متناسب بامدرسه باشد. رعایت حفظ الصحه بشود. رعایت روشنائی بشود استحکام هم داشته باشد که باین زودی خراب نشود. دراینجا چند طبقه استفاده می‌کنند. شاگرد استفاده می‌کنند. آن دهاتی عمله استفاده می‌کند. مملکت هم استفاده می‌کند. برای اینکه ابادی ایجاد شده است خوب ساختمان نشده باشد. تو ی همان زاغه‌ها؟ آن حسن آباد بین راه کرمانشاه وقصر یا جاهای دیگر. توی همان اطاقهای زیرزمینی وزاغه‌ها بچه‌ها را ببریم. درس بخوانند؟ این بچه بقدری مزاجش رو بضعف خواهد گذاشت که دراتیه مملکت ازوجود او استفاده نخواهد کرد. واما قسمت ماده هشتم که فرمودید بعد از رأئی که بماده اول دادید آن ماده بکلی لغو خواهد شد. بنده این رابالصراحه عرض می‌کنم چند چیزاست که اینها درمعارف اصول است که اگر این اصول واین پایه درمعارف گذاشته نشود استفاده ازآن معارف نخواهد شد. یکی ازانها دارالمعلمین است (نمایندگان – صحیح است) که باید معلم تهیه کند ومعلم ازآنجا بیرون بیاید. بدون معلم شاگرد هیچ استفاده نمی‌کند وهمچنین دارالمعلمات. بنابراین اولا چه فرقی می‌کند. عوائد عوائد مملکت است. ازاین

محل دارالمعلمین درست بکنند یا ازان محل درست بکنند هیچ فرقی ندارد وثانیا بالصراحه عرض می‌کنم که اگر امروز شما بخواهید پنج مدرسه ده مدرسه یا زیادتر درمملکت تأسیس بکنید معلم ندارید. مدارس فعلی هم بقدرکفایت معلم ندارد (صحیح است) درمابین معلمین فعلی هم فقط یک عده هستند که لایقند. تمام انها دردارالمعلمین نرفته اد وشرایطی که یکنفر معلم باید واجد باشد ندارند وازهمین جهت است که بنده عرض می‌کنم برای تهیه معلم سه طریق متوازیا بایدتعقیب شود. واگر یکی ازآنها اقدام بشود دوتای دیگر باقی بماند باز نقص خواهد داشت اولا دارالمعلمین ودارالمعلمات روزانه که شاگرد برود درآنجا صبح وعصر درآنجا درس بخواند ودوره اش راطی کند بعدبیاید بیرون وبرود درمدارس تعلیم بدهد ولی چون ممکن است دوره اش دوسال سه سال چهارسال باختلاف طول بکشدما نمی‌توانیم صرف نظر ازمقدمات فعلی بکنیم بلکه باید درنظربگیریم که نقایص فعلی که بعضی ازمعلمبن امروزی مدارس دارند آنهم رفع شود وبایدبعقیده بنده دارالمعلمین اکابر شبانه در تمام مراکز ایالات ولایات بازکرد تا معلمینی که فعلا متصدی هستند ونقایص دارند شب بروند تحصیل کنند که هم رفع نقایص علمیشان بشود وه مروز بروند درس بدهند بعلاوه یک اصل دیگر راهم بایدرعایت کرد وآن اینست که این دارالمعلمین ودارالمعلمات خودش باز معلم می‌خواهد حالا امروز برای اینکه ما تا حدی رفع ضرورت واحتیاج خودمان رابکنیم بااین معلمین خودمان می‌توانیم بگوئیم آنها معلم شوند برای دارالمعلمین ولی بطور صحیح اگربخواهید یاباید یک قسمت شاگرد بفرستیم بدارالمعلمین‌های خارج وآنهم شاگرد که گفتم مقصودم شاگرد مدرسه نبود که چون خواهندرفت انجا ودرس خواهند خواند اسمشان شاگرد است. خیر یک عده ازمعلمین مطلع مستعد باید ازاینجا تعیین کرد وفرستاد بخارجه که در دارالمعلمین‌های خارجه تحصیل نمایند وپس از دوسال یاسه سال برگردند معلم این دارالمعلمین‌ها بشوند والا بدون اینها همان مکتب خانه‌های عجیب وغریب قدیم است وتصورمیکنم مجلس هم بهیچوجه حاضر نخواهد بود که م ابرعده آن مکتب خانه‌های قدیم بیفزائیم

رئیس- آقای مخبر

مخبر- بنده بااین پیشنهاد موافق نیستم

رئیس- رأی می‌گیریم باصلاح پیشنهادی آقای عدل آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند (عد ه قلیلی قیام نمودند)

رئیس- قابل توجه نشد. پیشنهاد دیگر (بشرح ذیل قرائت شد)

امضاکنندگان ذیل ماد هپنج را اینطور اصلاح وپیشنهاد میکینم

مصارف مدارس ابتدائی مذکور که عبارتی است ازاثاثیه لازم وکتب وحقوق معلمین واجاره منزل (درصورت لزوم) ازمحل وجوه مذکوره درماده اول تأدیه خواهدشد

تبصره- درصورتیکه در محل یادرکرسی ایالت وولایت همان محل معلم یافت نشد ازتهران اعزام می‌شود

بامداد- کازرونی- عبدالباقی جمشیدی – بهبهانی- محمود رضا –خواجوی- هاشم اشتیانی – حسن اسفندیاری – ثابت – بیات – محمد معظمی وچند امضای دیگر

رئیس- یک قسمت ازاین پیشنهاد همان پیشنهاد اقای عدل است. آقای کازرونی

کازرونی – گمان می‌کنم این پیشنهاد باآن پیشنهاد یک تفاوتی داشته باشد

رئیس- یک قسمت راعرض کردم

کازرونی- بلی یک قسمتش تفاوت دارد ازاین جهت نیمتوان گفت این پیشنهاد مطابق است با آن پیشنهاد و

چون آن رد شده این هم رد شده محسوب می‌شود حالا اگراجازه میفرمائید توضیح خواهم دا د

رئیس- بفرمائید

کازرونی – اصراری که نمایندگان دارند دراینماده برای است که این مبلغ فوق العاده ناقابلی که درنظر گرفت هشده است باسم تعلیمات عمومی فقط بجهت تعلیم اطفال مردمان دهاتی صرف شده باشد. اصل غرض ما اینست والبته ماهم تصدیق می‌کنیم که اگرچنانچه موفق شویم درهریک ازدهات مهندسینی بیایند ومؤسسات جدیده ازروی اصول حفظ الصحه تأسیس کنند کسی مخالف نیست ولی بااین مبلغ قلیل البته یک چنین تقاضائی ابدا مورد ندارد. یک مبلغ ناقابلی است ویقین بدایند آنطوریکه اطفال دردهات زندگی می‌کنند نه با اصول حفظ الصحه منافی است ونه مدرسه که تأسیس شد به حفظ الصحه آنها می‌افزاید باآن هوای لطیفی که دارند زندگانی می‌کنند ویک الف بائی باید بآنهاتعلیم داده شود باین معنی که سواد فارسی یاد بگیرند فارسی بخوانند وفارسی بنویسند محتاج بفرستادن شاگرد باروپا برای اجراء این مقصود نیست. محتاج باینکه برای این مقصود ماد ارالمعلمین تأسیس کنیم نیست. واما درقسمت مفتشین اگرچه قبول شد والبته مفتش بایدبرود ولی چطور؟ همانطوریکه مدارس در ایالات و لایات هست همانطوریکه امروزه تفتیش می‌شود در موضوع مدارس دهات هم دو کلاس بیشتر نیست و الف و باء می‌خواهند به آنها یاد بدهند همینطور تفتیش بکنند. آن اصولی را که در نظر دارند البته بایستی رعایت شود. انشاء الله وقتی ما موفق شدیم و اینها سواد فارسی دارا شدند بآن مرتبه عالی تر هم خواهند رسید. در هر صورت از آقای وزیر استدعا می‌کنم که یک بذل مساعدتی بنمایند که این مبلغ نا قابل منحصرا در راه تعلیم و تربیت یعنی یاد دادن خواندن و نوشتن با طفال د هاتی‌ها صرف شده باشد این مقصود ما است.

رئیس – آقای مخبر چه می‌فرمایند.

مخبر – این پیشنهاد بعقیده بنده یک جزئش قسمت مفتشین است که بر طبق تبصره پیشنهادی آقای معظمی تامین شده است ...

بعضی از نمایندگان – راجع بعلم بود

مخبر – بلی قسمت معامش. قسمت مفتش هم که حذف شد. قسمت خرید وساختمان هم که ازطرف آقای عدل پینهاد شد، وطرف توجه مجلس نشد ودرتمام این قسمتها هم توضیحات کافیه درجلسه قبل واین جلسه ازطرف اقای وزیر وبنده داده شده وبازهم خاطر آقایان رامتوجه می‌کنم که آقایان تصورنفرمایند که تعلیم وتربیت خواه متوجه اطفال دهاتی باشد خواه متوجه اطفال شهری یک چیز سهل وساده ایست که فقط مربوط است بخواندن کتاب ونوشتن خط. این نیست. این اشتباه بزرگی است

کازرونی- چطور بفرمائید ببینیم

مخبر- یک قسمت مربوط است بخواندن ونوشتن. قسمتهای دیگرمربوط است برعایت اصول حفظ الصحه مربوط است بداشتن معلمین صحیح مربوط است بتفتیش ال معلمین وشاگردان ویک قسمت مربوط است بان تظاهرات وبالاخره آن ترتیبات ظاهری که باید مدارس داشته باشد بایدحکما تابلو داشته باشد باید تخته داشته باشد ومیزداشته باشد. اگربنا باشد بروند توی تکیه‌ها وزاغه‌ها وشاگردها راروی زمین بنشانند وبگویند (الف الف آ) اینکه با لاخره بدتر ازاصول سابق خواهد شد. زیرا سابق مردم یک مدارس عالیه ویک تنظیماتی ندیده بودند وقانع می‌شدند ولی امروز شما می‌توانید یک معلم رابفرستید دردهات وقصباتی که یک کدخدا دارد ویک خانه قابل سکونت که درآنهم کدخدا نشسته است ودرآنجا بدون اجاره وخرید وساختمان مدرسه دائر کنید؟ اینکه نمی‌شود آقا مکرر هم دراین مجلس گفته شده است که آقایان :درکم کردن خرج وته ترازو زمین زدن سعینکنید. سعی کنید عایدات زیاد شود

مخارج هم برطبق اصول جدید باوضع آبرومندی باشد. باهمه این قسمتها که عرض کردم باز بسته بنظر مجلس است. میل دارند تمام مقدما ت لایحه را ازبین ببرند واعلان کنند که ما معلم می‌فرستیم بدهات وهرکس هم شاگرد وبچه اش رافرستاد آنجاو تحصیل کرد پنج تومان باو انعام می‌دهیم. قضیه رابآنجا برسانند والا اگر بخواهیم تعلیمات عمومی داشته باشیم باید برطبق اصول حفظ الصحه باشد بایربرطبق یک تنظیمات وترتیباتی باشد که مردم رغبت کنند ومتوجه شوند بمدارس وباید بالاخره بآن دهاتی سربرهنه که باپای برهنه هم راه میر ود فهماند که پشت میزهم می‌شود نشست. کلاهی هم می‌شود سرگذاشت وباید درتوی اطاق آفتاب رو هم زندگی کرد والا غیر ازاین باشد مدرسه نخواهد شد بلکه یک مکتب خانه‌های بی معنی می‌شود وبالاخره پولی هم که خرج می‌کنند از جیبتان می‌رود

کازرونی- می‌خواهید آنها راپشت میز نشین کنید ؟عجب بساطی است

رئیس- رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای کازرونی

آقایانیکه پیشنهاد ایشان راقابل توجه میدانند قیام فرمایند (عده قلیلی قیام نمودند)

رئیس- قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای شیروانی (بمضمون ذیل خوانده شد)

پیشنهاد می‌شود ماده پنجم بطریق ذیل اصلاح شود

ماده پنجم – تهیه محل واثاثیه وکتب ابتدائی وحقوق وخرج سفرمعلمین وحقوق مستخدمین ازمبالغ منظوره درماده اول بعمل خواهد آمد.

رئیس- آقای شیروانی

شیروانی- بنده مراقب ماده ۶۳ هستم عرض کنم اختلافی دراساس قضیه تصورنمیکنم نه بین کمیسیون و وزیرمحترم معارف ونه ماها که یک پیشنهاداتی می‌کنیم موجود باشد. مخالفت اساسی سر دو جمله است یعنی مخالفت اساسی تشخیص بنده. بنده همانطور که آقای وزیرفرمودند موافق هستم که مدرسه محل خوب می‌خواهد معلم خوب می‌خواهد اثاثیه صحیح می‌خواهد وبالاخره همانطوریکه گفته شدما نیمخواهیم مدرسه داشته باشیم. این یک اصل صحیحی است ولی باید دید اساسا مدرسه چه می‌خواهد. آقای وزیر معارف واشخاصی که مباشر تأسیس مدرسه هستند باید بدانند که باچه وسائلی یک مدرسه ابتدائی ازیک کلاس تا دوسه چهار کلاس تهیه می‌شود دردرجه اول خانه می‌خواهد اگر دریک جائی اجاره پیدا شد اجاره می‌کنند واگر نشد همانطور که فرمودند توی زاغه نمی‌شود مدرسه تهیه کرد. باید مدرسه خوب بسازند ودرآنجا اطفال مردم راتربیت نمایند. این بود که بنده پیشنهاد کردم (تهیه محل) این اعم ازاین است که اگر اجاره پیدا شود اجاره کنند واگر اجاره پیدا نشود محلی راتهیه نمایند وبسازند. بعد از تهیه محل درمرحله دوم اثاثیه می‌خواهد مدرسه میز می‌خواهد ونیمکت می‌خواهد وتخته می‌خواهد یعنی آن چیزهائی راکه اطلاق اثاثیه بآنها می‌شود واداره ملزومات آنرا اثاثیه مدرسه تشخیص می‌دهد. سوم کتاب می‌خواهد. کتاب کلاسیکی می‌خواهد که باید تهیه کنند وبرای مدارس بفرستند. چهارم معلم می‌خواهد مسلما معلم هم باید معلم خوب باشد وبتواند درس بدهد حالا معلم درمرکز داریم یا درولایات داریم نمیدانم وگمان نمی‌کنم وزارت معارف یک دشمنی باولایات داشته باشد که بگوید حتما آن معلمی که محل داریم نباشد وتأمل کنید ازدارالمعلمین بیاید حقوق معلم راهم باید داد اگر معلم راهم بیک محل دوردستی بخواهند بفرستند چون حقوقش کم است خرج سفرش را ازجیبش نمی‌تواند خرج کند والبته باید دولت بدهد اینهم مسلم است مدرسه مستخدم هم لازم دارد که مراقب اطفال مردم

باشد بنده غیر ازاینها تصورنمیکنم مدرسه چیزدیگری لازم داشته باشد این است ک هبنده نمی‌خواهم کلمه (ازقبیل) دراینجا باشد چون یکوقت یک وزیر دیگرممکن است بیاید وازهمین کلمه (ازقبیل) هزارجور استفاده سوء بکند. این است می‌خواهم ازآقای وزیر معارف استدعا بکنم که قبول بفرمایند این کلمه حذف شود. راجع به مفتش هم بنده نمی‌خواهم داخل دربسط قضیه بشوم ولی بالاخره تصدیق میفرمائید نه تنها وزارت معارف بلکه تمام وزارتخانه‌های ما دوثلث اعضاشان زیادی است. وزارت معارف هم یک روزی باید عبارت بشود ازمعلم ومفتش. بقیه این اطاقها و این اعضاءزیادی باید حذف شود والان موقع حذف شدنش است که نه یک عده بی نان بشوند ونه این بود جه ضعیف کوچک راکه ما اختصاص داد ه‌ایم بتعلیمات عمومی مفتشین صرف حقوق مفتشین وبعضی چیزها بشود مفتشین راازهمین اعضائی که دراین اطاقها پشت میز نشسته‌اند ممکن اسشت معین کنیم که ضمیمه شوند بدایره تفتیش زیرا همانطور که فرمودند مفتش لازم است هرده مدرسه که دریک ناحیه مملکت دائرشد مفتش باید متصل دراین مدارس تفتیش کند. ما هم تصدیق می‌کنیم مفتش لازم داریم ولی موافقت بفرمایند که اگربودجه شان جا ندارند بالاخره این مدرسه‌ها هم حالا که دایر نمی‌شود خیلی هم سعی کنند یکسال شش ماه دیگراین مدارس تأسیس می‌شود ودربودجه سنه ۱۳۰۶ برای مفتشین پیش بینی کنند ماهم رأی می‌دهیم واستدعا می‌کنم مخبر محترم هم قبول بفرمایند که بماده بهمین ترتیب رأی داده شود وتمام شود

وزیرمعارف- یکمرتبه دیگر بخوانند (مجددا قرائت شد)

وزیرمعارف- ممکن است بنده موافقت کنم باقبول کردن کلمه (محل) بجای (ساختمان) وخرید عمارت که نظریه ایشان هم تأمین شود ولی وقتیکه کلمه (ازقبیل) حذف شود مدرسه یک احتیاجاتی دارد که ناچارم باطلاع آقایان برسانم و اگرآنها ذکر نشود منحصر خواهد شد مخارج مدرسه بآنچه که دراین ماده ذکرشده وبعد اسباب زحمت خواهد شد. کلمه (مستخدمین جزء) که اینجا اضافه شده صحیح است ولی تصدیق میفرمائید که مدرسه یک مخارج متفرقه هم دارد. چون خودتان درکمیسیون بودجه هستید ودربودجه‌ها مراجعه میفرمائید بایدتصدیق بفرمایید مخارج متفرقه جزو اثاثیه نیست مثلا سوخت زمستان جزو اثاثیه نیست. فرض بفرمائید جاروب است این راجزو اثاثیه نمی‌گویند آن گچی است که باید تهیه کنند برای اینکه روی تخته بنویسند. ازاین قبیل چیز هااست که اسمش مخارج متفرقه است ودرهرقسم ازمدارس (که کمیسیون بودجه دربودجه معارف ملاحظه میفرمائید) وهمچنین درسایر وزارتخانه‌ها ازاین قبیل لوازم هست که اسمش مصارف متفرقه است ...

شیروانی-کلمه لوازم راهم ضمیمه می‌کنیم

وزیرمعارف- حالا می‌خواهید تعبیر به لوازم بکنید یعنی لوازم متفرقه یامخارج متفرقه فرق نمی‌کند ولی در هرصورت این ضروری است. یک نکته دیگر هم هست وآن این است که این مدارس درصورتیکه کلاس هایشان زیادتر باشد شاید محتاج بمدیر باشد ولی آن راخود بنده اصلاح می‌کنم برای اینکه ممکن است بیکنفر ازهمان معلمین مدیریت راواگذار کرد

شیروانی- کلمه لوازم رابنده اضافه می‌کنم

رئیس- کلمه لوازم راهم ضمیمه کردند

مخبر- بنده هم قبول می‌کنم

رئیس- خوب. رأی قطعی گرفته می‌شود

بیات – یکمرتبه دیگر قرائت شود (مجددا بشرح ذیل قرائت شد)

پیشنهاد می‌شود ماده پنجم بطریق ذیل اصلاح شود:

ماده پنجم – تهیه محل ولوازم واثاثیه وکتب ابتدائی

وحقوق وخرج سفر معلمین وحقوق مستخدمین ازمبالغ منظوره درماده اول بعمل خواهد آمد

رئیس- رأی می‌گیریم

آقا سید یعقوب- یک تبصره هم بنده پیشنهاد کرده‌ام

رئیس- اجازه بدهید به ماده رأی بگیریم بعد به تبصره هم می‌رسیم

وزیرمعارف- کلمه لوازم اضافه شد؟

رئیس- بلی رأی گرفته می‌شود. باین ماده آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند)

رئیس- تصویب شد. تبصره پیشنهادی آقای آقا سید یعقوب (بشرح آتی قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل بماده پنج اضافه شود:

تبصره- کلیه وجوهی که برای مصارف دراین ماده منظور شده است نباید ازعشر مبلغی که هرسال درماده اول معین شده است تجاوز کند

رئیس- آقای آقا سیدیعقوب

آقا سید یعقوب- این مسائلی راکه آقای شیروانی پیشنهاد کردند ومجلس هم رأی داد بنده تمام اینها را تصدیق می‌کنم وهمانطور که آقای وزیرگفتند شیر بی دم وسراشکم که دید. البته مدارس معلم می‌خواهد مفتش می‌خواهد ولوازم می‌خواهد لیکن ماباید یک اندازه رادرنظر بگیریم که هم اصل مقصود حاصل شده باشد وهم مقدماتش اصل شده باشد برای اینکه اگرمابخواهیم مثلا سال اول متوجه بمقدمات بشویم اصل مقصود ازبین می‌رود. حالا اگر این تبصره راآقای وزیر یا آقای مخبر قبول بفرمایند که جزو ماده بشود هم نسبت بمدارس اقدام کرده‌ایم وهم مقدماتش رادرست کرده‌ایم وآن این است که وزارت خانه‌های ما فرع زائد براصل شده است. محققا درتمام وزارت خانه‌ها فروعات زائد براصل شده است. بنده این تبصره راکه پیشنهاد کردم برای این است که درنظر داشته باشند فرع زائد براصل نشود. این مقدمات فروعند ولی اصل تعلیم وتربیت است. بنابراین بنده پیشنهاد کردم از عشر تجاوز نکند همانطوریکه دربودجه‌ها هم هست.

وزیرمعارف این ماده که الان مجلس تثویب کرد منحصر بساختمان واثاثیه نبود حقوق معلم –خرج سفرمعلم- حقوق مستخدم وتما م مخارج بود بنابراین اگریک عشر ازاین مبلغ اختصاص داده شود باین مخارج نه عشر بقیه راچه بکنیم؟ بنده تصورمیکنم نظریه آقا تأمین شده باشد وخیال می‌کنم نظرشان بآن کلمه محل بود که شاید مبلغ زیادی هرسال اختصاص به بنا وساختمان داده شود ولی اینطور نیست مجموع مصارف اعم ازتعلیمات ولوازم وتأسیس مدرسه وغیر ذلک که دراینجا معین شده است تماما درحدود همان مبلغ اختصاصی سنواتی است

رئیس- آقای مخبر

مخبر- نظریه ایشان تأمین شده است

آقا سیدیعقوب- بنده استرداد می‌کنم

رئیس- پیشنهاد آقای ملک مدنی (بمضمون ذیل قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده پنجم افزوده شود:

تبصره – عایدات هر محلی که در سنه ۱۳۰۵ ممیزی شده و صد نیم معارف در یافت شده بمصرف همان محل باید برسد.

رئیس – بفرمائید

ملک مدنی – در هذه السنه بعضی از جاها هست که ممیزی شده و صد نیم معارف هم گرفته شده که کلیه در صندوق معارف گذاشته شده است مقصودم از این تبصره این است که اگر یک

محلی ممیزی اجرا شده است آن صدنیم ممیزی که از محل دریافت شده بمصرف همان محل برسدوبنده هم بر خلاف بعضی ازآقایان عقیده دارم که برای مدارس دهات لازم است ساختمان بشود برای اینکه دردهات هیچ بنایی که بدرد مدارس بخوردیافت نمیشودوحتی خانه همان کدخداهمکه تصورمیشودبنایی نیست که بشوددرآنجامدرسه تاسیس کرد. این بودکه این پیشنهادرا کردم که عابدات هرمحلی بمصرف خودش برسد.

مخبر- اینطور نیست آقا. بالاخره این یک تشکیلاتی است که ازامسال شروع میشودازمحل معین ودرظرف چند سال امیدواریم عمومیت پیدا کند. اگربخواهیم وزارت معارف رامقید کنیم ومسئول بداینم که درهر نقطه که ممیزی شده است شروع کند بکارآنوقت یک قسمت ازدهات محروم خواهند شد وبعقیده بنده بهتر این است که قسمت عمل وشروع بکاررابمسئولیت ونظروزارت معارف واگذار کنیم. اقایانی هم که بالاخره املاک ودهاتی درمحل‌های انتخابیه شان هست ممکن است درعمل مراجعه کنند بوزارت معارف ووزارت معارف هم البته هرچه ممکن ودردسترس باشد زودتر شروع بکار خواهد کرد. اما امسال دراین مدت کم اگر بخواهند شروع بکنند خیال می‌کنم دچارزحمت بشوند دیگربسته بنظر مجلس است

رئیس- اقایانیکه این پیشنهاد راقابل توجه میدانند قیام فرمایند (چند نفری قیام نمودند)

رئیس- قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای فیروز ابادی (بشرح ذیل خوانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم کلیه مستخدمین معارف هرمحل باید از خود محل بوده باشد مگر اینکه درمحل کسی جهت استخدام پیدا نشود

فیروز آبادی- بنده نظرم این است که حتی المقدور خرج خیلی کم بشود. باین معنی که اگر بخواهند معلم یافراش مدیر یاناظم ازمرکز (تهران) بفر ستند برای کرمان البته لازمه اش یک خرج گرافی خواهدشد وبالاخره یک مخارج زیادی خواهد شد که خرج اساسی راازبین می‌برد باین ملاحظه بنده این پیشنهاد راکردم

مخبر- پیشنهاد آقای فیروزابادی درعمل مطابقه خواهد کرد. زیراقسمت معلم که درضمن تبصره پیشنهادی یکنفر ازاقایان نمایندگان محترم رأی داده شد وقابل توجه شد وسایر قسمتها هم که عبارت ازاجزاء ازقبیل فراش ومستخدمین جزء است بقدری حقوق اینها محدود خواهد بود که طبعا ازتهران نخواهند قرستاد زیرا بک فراشی که حقوقش شش تومان است ازتهر ان نمی‌فرستند. البته رؤسای معارف محل این اشخاص رابمسئولیت خودشان تعیین نموده وازمحل استخدام خواهند کرد

فیروز ابادی- درصورتیکه نظر بنده تأمین می‌شود استرداد می‌کنم

رئیس- ماده شش ..

شریعت زاده – یک تبصره بنده پیشنهاد کرده‌ام

رئیس- گمان نمی‌کنم مورد داشته باشد پیشنهادآقای شیروانی که قبول شد مراجعه می‌کند بماده اول جنابعالی مراجعه می‌کنید بیک محل دیگری

شریعت زاده – بنده تبصره راجع بساختمان ابنیه پیشنهاد کرده‌ام

مدرس- بنده هم پیشنهادی کرده‌ام

(پیشنهاد آقای شر یعت زاده بشرح ذیل قرائت شد)

تبصره ذیل راپیشنهاد می‌کنم

تبصره- وزارت معارف مجازاست ازعایدات موقوفات مجهول المصرف وموقوفات راجعه بمطلق خیرات وسائل

ساختمان ابنیه وعمارات لازمه رابرای مدارس ابتدائی فراهم نماید

رئیس- تهیه محل برحسب پیشنهاد آقای شیروانی بنا شد ازوجوه ماده اول بشود

شریعت زاده – منافاتی ندارد

رئیس- چرا؟ وجوهی که برای تهیه محل می‌دهند ازوجوهی که درماده اول ذکر شده است بای دباشد

شریعت زاده – این علاوه برآن می‌شود

رئیس- باماده تناقض پیدا می‌کند. ممکن است یک ماده الحاقیه بدهید

شریعت زاده – اگرچه بنده متوجه به تناقض نیستم ولی برای رفع اشکال ممکن است بعنوان ماده الحاقیه ضبط شود ودرموقعش قر ائت شود

رئیس- بسیارخوب. پیشنهاد آقای مدرس هم عین پیشنهاد آقای زواراست

مدرس- خیر یک جزء دیگری دارد که ان استحکام ابنیه است (پیشنهاد آقای مدرس بطریق ذیل خوانده شد)

پیشنهاد می‌کنم بعنوان تبصره نوشته شود: ابنیه جدید التأسیس باید بامراعات حفظ الصحه واستحکام بوده باشد

رئیس- آقای مدرس

مدرس- بنده دراصل ماده هم اجازه خواسته بودم بواسطه یک مسئله که بنظر بنده خیلی مهم است وآقایان درش اختلاف می‌کنند. وآن مسئله بناء است من منکر اجاره‌ام، منکرعاریه‌ام، منکر بناء مفتی هستم که کسی کدرسه کند. کما اینکه درتهران هم که مرکز است این خانه هائیکه کرایه می‌کنند مدرسه نیست. وآقایان درمسئله معارف دهات وراه آهن حس می‌کنم بقدری اشتیاق دارند که هرکدام عقیده شان این است که امسال راه آهن توی دهشان کشیده شود وهمچنین مدرسه ومعارف درهردهی تأسیس شود. بنده بشما می‌گویم آن مقصد عالی که همه ماها داریم که راه آهن باشد واین مسئله عمومیت معارف اگر تاسی سال دیگر بشود ما خیلی ترقی کرده‌ایم که همه مملکت راه اهن داشته باشد وهمه دهات مدرسه ومعارف داشته باشد. صد نیم که سهل است اگرصد بیست وپنج هم شروع بخرج کنیم این اشتیاقی که ماداریم باین زودی حاصل نمی‌شود معهذا من عقیده‌ام بر این است که یک قدمی که می‌خواهیم برداریم این قدم اساسی و محکم باشد و آن این است که هرجا که وزیر معارف دید که باید تأسیس مدرسه بشود اگر من هم یک مدرسه مفتی دارم که پیش کش می‌کنم قبول نکند وبالاخره یک مدرسه بنا کنند درنهایت استحکام نه اینکه یک چیزی از خشت وگل امسا ل بسازند سال دیگر خراب شود. خیر باکمال استحکام یک بنائی بشود ازسنگ، آجر، آهک، آهن وچوب عقیده بنده این است. هرقدمی که برمیدا رید آن قدم قدم اساسی ومحکم باشد. البته کارهم باید ازروی محکمی باشد دراین مسئله باآقای وزیرمعارف سابق مذاکره کردیم وازیک معماری هم بنده پرسیدم تقریبا یک مدرسه ابتدائی ک هسه اتاق داشته باشد ولوازم اقلا درهرجا بخواهند بسازند پانصد تومان خرج دارد. بنده درماده اجازه خواسته بودم که اهمیت بنا را عرض کنم نوبت به بنده نرسید مقصودم ازاین پیشنهاد تذکردادن بآقای وزیر معارف است وسایرآقایان که هرقدمی که برمیدارید ازروی استحکام باشد ودرهرجا که یک مدرسه می‌سازند خود آن مدرسه جلب کند مردم رابمعارف. ویک قدم اساسی برداشته باشیم لهذا بنا را باید وزیر معارف بسازد آنهم محکم، نه اینکه بخواهیم عمو میتش بدهیم. اینجا یک قدری خشت وگل روی همدیگر بگذارند جای دیگر هم همینطور وسال دیگر هیچ چیز نداشته باشیم وبنده غرضم تذکر بود که بنا رابایدساخت وباکمال استحکام هم باید ساخت وچون نظر دیگری ندارم مسترد می‌کنم

وزیر معارف- بنده با بیانات آقای مدرس کاملا موافق هستم واین عقیده راهم دارم وچون خودشان مسترد کردند. نظرایشان امیدوار هستم تا وقتی که بنده هستم تأمین شود وبعد ازبنده هم البته مذاکرات ایشان رادیگران هم خواهند فهمید ووقتی بخواهند یک اساس محکمی بگذارند همین است که ایشان فرمودند

رئیس- ماده شش (بشرح ذیل قرائت شد)

ماده ششم –درصورتیکه صدی نیم مالیات یک ده تکافو باتأسیس ونگاهداری مدرسه درآن ده نماید وزارت معارف می‌تواند عایدات صدی نیم چند ده یاقصبه مجاور راکه برای تأسیس ونگاهداری یکباب مدرسه کافی باشد درمناسب ترین موقع آن دهات ویا قصبات بمصرف تأسیس برساند

تبصره – جمله اخیر تبصره دوم ازماده اول قانون مالیات املاک اربابی ودواب مصوب بیستم دیماه ۱۳۰۴ که می‌گوید (عایدات هردهی صرف معارف همان ده خواهدشد) ملغی است

رئیس- آقای بیات

مرتضی قلیخان (بیات) – بنده همانطوریکه قبلا بعرض رساندم ازاین تبصره که دراین ماده است گمان می‌کنم اینطور فهیمده شود که عایدات هردهی صرف همان ده شو دیعنی درخود این ده بخرج برسد بلکه تصورمیکنم مقصود این است که عایدات آن ده بایستی برای تحصیلات اهالی آن ده صرف شود ولی محل مدرسه معلو م نیست. اینجا دراین ماده نوشته شده آن تبصره ملغی است. بنده معتقدم که محتاج باینکه تبصره را ملغی کنیم نیستیم اگربرای تفسیر ه مباشد همین تفسیر می‌کند بنابراین بنده پیشنهاد کرده‌ام که تبصره حذف شود وقسمت اول ماده بماند که خودش تفسیر آن تبصره است

مخبر- با تذکری که نماینده محترم دادند می‌شود که این تبصره راحذف کنیم ولی این تذکر لازم بود زیرا دراینکه صورتا معارضه می‌کند حرفی نیست زیرا می‌نویسد: عایدات هرده باید صرف معارف هما ن ده بشود معنی این ظاهرا این است که هرچه ده عایدات داردباید درهمانجا صرف کرد ولو اینکه یک دهی باشد که عایداتش باندازه تأسیس یک مدرسه باشد ولیکن زارعینش ازده دیگر بیا یند درآنجا زراعت کنند وبروند. دراطراف ممکلت اینطور دهات ومزارع هست که پنجنفر آدم داردباقی زارعینش ازجای دیگر می‌باشد زراعت می‌کنند ومیروند وبالاخره بااین توضیح وتذکری که نماینده محترم دادند بنده هم موافقم که بعد‌ها اشکالی نباشد

رئیس- پیشنهاد ختم جلسه شده است

بیات – بنده مخالفم

رئیس- آقای پورتیمور پیشنهاد ختم جلسه کرده‌اید

پورتیمور – بلی چون شب گذشته است بنده پیشنهاد کردم جلسه ختم شود

رئیس- آقای بیات

بیات –بنده عقیده‌ام این است که چون دراین ماده دیگراختلاف نظری باقی نمی‌ماند ومحتاج بیک رأیی بنده معتقدم که رأی دراین ماده داده شود بعد جلسه ختم شود

پورتیمور- پس بماند بعداز تمام شدن این ماده

جمعی ازنمایندگان –مذاکرات کافی است (بترتیب ذیل قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم در ماده ششم (باقصبه) و (یا قصبات) حذف شود یاسائی

رئیس- آقای یاسائی

یاسائی- عرض می‌شود که عبارت اول ماده حاکی است ازاینکه اگریک دهی عایداتش تکافو نکرد برای تأسیس یک مدرسه چند ده که مجاور یکدیگر هستند عوارضشان تخصیص داد ه شود به یک مدرسه که درمحل مناسبی باشد ولی درقسمت آخر ماد ه قصبه راهم ضمیمه کرده درصورتیکه موضوع موضوع ده بود. ما بالاخره یک تبعیضی بین ده وقصبه وشهر قائلیم والبته اگریک قصبه عوائدش کافی نباشد برای تأسیس یک مدرسه قصبه نیست بعلاوه قصبه علی ای حال بایدیک مدرسه داشته باشد واینکه نوشته شد ه است عوائد قصبات بیکدیگر صرف شود این قید بعقید ه بنده معنی ندارد ک هشاگردان ازیک قصبه به قصبه دیگر بروند وبرفرض که یک مورد تمام مملکت داشته باشد این الزام نمی‌کند مارا که یک همچو قیدی دراینجا بکنیم لهذا بنده پیشنهاد کردم که قصبه باقصبات حذف شود واکتفا شود بهمان دهات

مخبر- این اشکال نماینده محترم در کمیسیون هم بدوا بنظر رسید ولی بعد‌ها دیدیم که اگر این عبارت رابرداریم ممکن است دچاراشکال شویم مثلا یک قصبه ایست که عایداتش زیاد تر می‌شود ازمخارج مدرسه که درانجاست انوقت دریک فرسخی یا دوفرسخی این قصبه چند تا ده کوچک است که عایداتشان برای تأسیس مدرسه تکافو نیمکند بالاخره این عبارت قصبه راما مخصوصا گذاردیم ودرپیشنهاد خود دولت هم این عبارت بود

یاسائی- اجازه میفرمائید بنده توضیح بدهم؟

رئیس- دیگرصورت ندارد

یاسائی- مقصود بنده این نبود که ایشان فرمودند

رئیس- خوب درضمن رأی تکلیفش معلوم می‌شود رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای یاسائی

یاسائی- بند ه استرداد می‌کنم

زعیم – بنده پیشنهادی درهمین زمینه تقدیم کرده‌ام. اجازه میفرمائید؟

رئیس- بفرمائید

زعیم – آقای مخبر توضیحاتی که درموضوع حذف قصبه وقصبات دادند تقریبا جنبه خویش راتلقی کردند وبیسان فرمودند بنده کاملا این نظر رایک افراطوتفریطی میدانم. اینجا می‌نویسد (چند ده یاقصبه) آنوقت می‌نویسد عایدات هردهی خرج خودش می‌شود، این افراط وتفریط مورد ندارد. اصل عبارت این است که می‌نویسد: عایدا ت صدینیم چند ده یا قصبه مجاوررا صرف یک مدرسه کنند وهما نطور که آقای یاسائی فرمودند ما چند قصبه ک هپهلوی همدیگر باشند نداریم باضافه صد نیم عایدات یک قصبه ممکن نیست اضافه ازمدرسه خودش بشود خاصه با آن نظری که درساختمان واعزام معلم خوب دارند این است که بنده گمان می‌کنم بالاخره اسباب زحمت می‌شود وتوضیحی راکه آقای مخبردادند اسباب زمت می‌شود وتوضیحی راکه آقای مخبردادند متوجه این مطلب نیست

مخبر- بنده نیمدانم درصورتیکه قصبه را برداریم آن جنبه خوبی که نماینده محترم کاشان بیان فرمودند وتصدیق کردند که آن جنبه خوبش رابند هگرفتم آن جنبه خوب کجا می‌رود؟ ازآن قسمت می‌شود صرف نظرکرد؟ نمی‌شود. وتوضیح هم ندادند که ضررش کجا است. اگر چند ده وقصبه دریکجا باشند وچند ده در اطراف بود که عایداتشان تکافو نکرد ودر مقابل قصبه عایداتش سرشاربود وزیاده ازاحتیاج خودش بود خوب. دراینصورت چ هباید کرد؟

زعیم – حالا که اقای مخبر تأمین می‌کنند که اگر قصبه عایداتش زیاد تر شد به ده مجاور داده می‌شود استرداد می‌کنم

رئیس- پیشنهاد آقای آقا سیدیعقوب (بشرح ذیل خوانده شد)

پیشنهاد می‌کنم درماده شش کلمه (یاایلات) اضافه شود

رئیس- آقای آقا سید یعقوب

آقا سیدیعقوب – درماده اول نوشته شد ایلات ودهات وقصبات، دراین ماده اسم ایلات نیست این مالیات رامیدهند. البته بایستی ترتیباتی هم برای ایلات منظور کرد که آنها هم حقوقشان ملحوظ شود. حالا بنده عرض نمی‌کنم که نصف ایران بلکه عشر ایران ایل هستند البته اینها هم باید ازنعمت معارف استفاده کنند

مخبر- اگر مراد نماینده محترم ان دهات وقصباتی است که ایلات درآنجا سکونت دارندا لبته این قانون شامل آنها هم می‌شود واگرمقصود آن ایلاتی است که تخت قاپو نشده‌اند وسیارند چطورمیشود که آنها هم شامل شوند مدرسه سیارکه نمی‌شود برای آنها درست کرد

رئیس- آقایانیکه پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب راقابل توجه میدانند قیام فرمایند (عده قلیلی قیام نمودند)

رئیس- قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای اعتبار (اینطور خوانده شد)

بنده حذف قصبه یا قصبات راپیشنهاد می‌کنم

رئیس- آقای اعتبار

میرزا سید احمد خان (اعتبار) – اینجا آقای مخبر یک توضیحاتی دادند که بنده تصورمیکنم ماده برخلاف آن تنظیم شده است

فرمودند اگرعایدات قصبه یا قصبات زیاد شدمی‌توانیم استفاد هبکنیم برای محلهای دیگری. ولی اینجا عبارت ماده این است که مینویسشد :درصورتیکه صدی نیم مالیات یک ده تکافو باتأسیس ونگاهداری مدرسه درآن ده ننماید وزارت معارف می‌تواند عایدات صدی نیم چند ده یا قصبه مجاور راالی آخر درصورتیکه عایدات تکافو. نکند آنوقت ما این عمل رامیکنیم واینجا بعقیده بنده این عبارت یا قصبه مجاور مورد پیدا نمی‌کند زیرا اگر نوشته شود (اضافه آمد) مقصود درست است ولی دراول ماده نوشته شده است که اگر تکافو نکند انوقت ما می‌توانیم ازعایدات این چند ده استفاده کنیم وتوضیحی راکه آقای مخبر دادند دراینجا صدق پیدا نمی‌کند. این است که بنده پیشنهاد کردم کلمه قصبه حذف شود

رئیس – آقای مخبر

مخبر- بنده توضیحات کافی دراین باب داده‌ام بسته بنظر مجلس است

رئیس- آقایانیکه این پیشنهادرا قابل توجه میدانند قیام فرمایند (چند نفری قیام نمودند)

رئیس- قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای نظامی (بمضمون ذیل قرائت شد)

این بنده پیشنهاد یمکنم که تبصره بماده ششم علاوه شود

تبصره – علاوه برصدی نیم فوق که ازکل عایدات املاک اربابی مطابق تبصره ۲ ازماده اولقانون ممیزی برای معارف ومأخوذ می‌شود ازعایدات کل املاک خالصجات دولتی وخالصجات انتقالی هم صدی نیم اختصاص بمعارف خواهد داشت

رئیس- آقای نظا می

نظامی- عرض می‌کنم درقانون ممیزی مالیات خالصجات انتقالی رابکلی موضوع کرده است درماده اول می‌نویسد (مالیات املاک اربابی باستثناء مالیات خالصجات انتقالی) پس دراینصورت ما از خالصجات انتقالی صدی نیم نخواهیم داشت بنده لازم میدانم چه درقسمت خالصجات انتقالی وچه درقسمت خالصجات دولتی صدی نیم داده شود زیرا سیستان یک قسمتش خالصه است آذربایجان همینطور تهران همینطور اگربنا باشد اینها مستثنا باشند وفقط ازاملاک اربابی گرفته شود گمان می‌کنم دهات خالصه بی مصارف خواهد ماند. ازاین جهت این

پیشنهاد راکردم که درقراء خالصه هم مدارس تأسیس شود

وزیر معارف –بنده اصولا موافق هستم ولی چون نظر مالیه رانیمدانم نیمتوانم قبول کنم و خیال دارم بامالیه دراین باب صحبت کنم اگرچنانچه موفق شدم لایحه اش راتقدیم می‌کنم

نظامی- بعد ازفرمایشات آقای وزیر مقصود بنده تأمین شد بنابراین پیشنهاد خودرامسترد می‌کنم

رئیس- آقای احتشام زاده وآقای بیات پیشنهاد کرده‌اند تبصره حذف شود توضیح بدهید

احتشام زاده – هما نطور که آقای بیات هم اظهار فرمودند درصورتی لازم بود ان تبصره حذف شود وملغی شود که تناقض باشد بین قانون سابق واین ماده شش وچون این تناقض نیست وبعلاوه ماده شش بمنزله تفسیر است برای آن تبصره بنابراین بند ه تصور می‌کنم که این تبصره بایدملغی شود

رئیس- ماده وتبصره تجزیه می‌شود

مخبر- بنده موافقم

رئیس تبصره رامسترد می‌کنید؟

مخبر- بلی حذف می‌کنیم

رئیس- پس دیگر لازم بتجزیه نیست. رأی گرفته می‌شود بماده شش بدون تبصره آقایان موافقین فرمایند (اغلب قیام نمودند)

رئیس- تصویب شد. بمناسبت مولود اعلیحضرت همایونی شب پنجشنبه جلسه نخواهد بود بنابراین پس فردا شب تعطیل است

جمعی ازنمایندگان پیشنهاد کرده‌اند شب جمعه جلسه تشکیل شود

بعضی ازنمایندگان – صحیح است

رئیس- مخالفی ندارد (بعضی گفتند خیر)

مجلس شش ساعت وسه ربع ازشب گذشته ختم شد

Page 21 missing