مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ بهمن ۱۳۰۵ نشست ۶۰

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری ششم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ بهمن ۱۳۰۵ نشست ۶۰

جلسه ۶۰

(مجلس دوساعت قبل ازظهر بریاست آقای طباطبائی دیبا نائب رئیس تشکیل گردید)

(صورت مجلس پنجشنبه سیزدهم بهمن ماه راآقای آقا سید ابراهیم ضیاء قرائت نمود)

نائب رئیس- نسبت بصورت مجلس اعتراضی نیست؟(گفته شد:خیر)

نائب رئیس- صورت مجلس تصویب شد

نائب رئیس- طرح قانونی که آقای یاسائی تقاضا کرده بودند مطرح شود قرائت می‌شود (باین مضمون خوانده شد)

نظرباینکه بعد ازاستعفای دولت آقای آقا میرزا حسن خان مستوفی بر اثر استیضاح جمعی از نمایندگان مجلس شوری تکلیف قطعی مراسله دولت بکمپانی نفت جنوب و تصویب نامه‌های صادره که از هیئت وزراء بدون اطلاع مجلس شورای ملی صدور یافته معین نگردیده است لذا امضاءکنندگان ذیل طرح قانونی رامشتمل بردوماده با قید دوفوریت تقدیم می‌داریم و تقاضای تصویب آنراداریم

• ماده اول- مجلس شورای ملی کلیه تصویب نامه‌های صادره ازهیئت وزراء که راجع باسترداد املاک واموال بمتمردین واشرار باورثه آنها است ملغی وازدرجه اعتبار ساقط میداند
• ماده دوم –مجلس شورا ملی مراسله دولت آقا اقای میرزا حسنخان مستوفی مورخه ۱۷ آبان ۱۳۰۵ رابکمپانی نفت جنوب خارج ازصلاحیت قوه مجریه دانسته کان لم یکن وملغی میداند

یعقوب الموسوی- علی خطیبی – محمد ابراهیم اهری و چند امضای دیگر

نائب رئیس- مذاکره درفوریت اول است، مخالفی نیست؟

شیروانی- همه مخالفند

مدرس- برخلاف قانون اساسی است

نائب رئیس- آقای یاسائی

یاسائی- موافقم

نائب رئیس- آقای اعتبار

اعتبار- بنده هم موافقم

نائب رئیس- آقای شیروان

شیروانی – بند ه مخالفم

نائب رئیس- بفرمائید

شیروانی- نغمه‌هایی که امروزه درمجلس شنیده می‌شود بنده خیال می‌کنم درعمر مشروطیت ایران هیچ سابقه ندارد! آقای حیدری دراول مجلس که بنده بیرو نبودم وحاضرنبودم وبعد رفقا شان بترتیب استیضاح راازنودر مجلس تعقیب کرده‌اند. استیضاح گذشته، استیضاح از بین رفته! استیضاحی ک همین مجلس وهمین آقایان نود وسه نفر رأی داده‌اند وبعد همین آقایان باستثنای آقای آقا سید یعقوب عموما برله همین دولت رأی دادند بازامروز مجددا همان استیضاح را دومرتبه شروع کرده‌اند وبنده تعجب می‌کنم اینها چیست که درمجلس شروع می‌شود؟ بالاخره این سوابق جدید در عمرمشروطیت چیز غربی است. موضوع مراسله نفت جنوب وتصویب نامه راصریحا دولت نوشته که ازبین رفته ومعدوم شده وبمجلس فرستاده بازحالا می‌خواهیم اورا دوباره زنده کنیم. بنده ازآقای یاسائی تعجب می‌کنم که چرا دراین قبیل مواقع ودراین قبیل امورشرکت می‌کنند وتسلیم احساساتشان می‌شوند. بسیارخوب، اگر بایک دولت باطنا مخالفید امروز، فردا، هروقت که معرفی میشو درسما مخالفت کنید ودوباره استیضاح کنید. مجلس بازاست برای استیضاح. هروقت پرگرام دولت آمد بااو مخالفت کنید دیگربکاربردن این فورمول‌های مخصوص برای مخالفت کرد بایک دولتی که هنوز بمجلس معرفی نشده برای چیست ؟بنده هیچ این ترتیب را خوب نمیدانم. تصویب نامه مگر قانون است که ما بیائیم آنرا لغو کنیم ؟این درست مثل این است که ما عمر عمرو وقت مجلس راصرف این بکینم که مثلا یک مراسله‌ای که فلان تجارتخانه بفلان نوشته لغو کنیم وازصندلیها وکرسیهاما برخیزیم ورأی بدهیم وقیام وقعود کنیم که فلان مراسله‌ای که فلان تاجربفلان تاجرنوشته لغو است. این چه ربطی بمادار د؟ تصویب نامه اصلا درمقابل قانون لغو هست ورسمیت ندارد ومحتاج باین نیست که مااورا لغو کنیم. تصویب نامه اگربرخلاف قانو نیست که مثل سایرمراسلات وسایر کارهائی که دولت می‌کند صحیح است واگره مبرخلاف قانون است که اساسا لغو هست. اینجور کارها دلیل برضعف مجلس ایت. رفقا! خوب است یکقدری درکارهائی که می‌خواهید بکنید فکربکنید این کارهائی که شما می‌خواهید بکنید دلیل برضعف مجلس می‌شود. مثلاینکه یک کسی یک کارهائی درخارج داردمیکند وما زورمان باو نمی‌رسد بیائیم اینجا قطعنامه صادرکنیم که آن کارها لغو است کارهای مجلس شورای ملی باید درتحت یک قواعد ونظاماتی باشد. بند هبا مطرح شدن این پیشنهاد وفوریت اول وفوریتدوم وهمه چیزش مخالفم

نائب رئیس- آقای یاسائی

یاسائی- بنده تصور می‌کردم وقتی این طرح درمجلس مطرح می‌شود وهیچکس مخالف ان نخواهد بود متأسفانه آقا ی شیروانی خودشان تسلیم احساسات شده‌اند وبنده نمی‌خواهم تعبیر کنم که علت این مسئله چه بوده

شیروانی – تعبیرکنید. تعبیرکنید. بنده از اول موافق بودم رأی موافق ه دادم شما مخالف بودید وبرخلاف عقیده تان رأی موافق دادید.

زوار- اینطورنیست. اصلاح کنید عبارت را

یاسائی – بعلاوه این تعبیرات چیست که می‌کنند مخالفت باکدام دولت؟ دولت آقایمستوفی که مستعفی شد. دولت جدیدی هم که هنوز بمجلس نیامده ومعرفی نشده که کسی بااو موافق و یامخالف باشد. هروقت دولتی بمجلس معرفی شد ومخالف وموافق آن دولت هم معلوم می‌شود، گویا قبلا شما تشریف نداشتید. عرض کردم نسبت بشخص آقای مستوفی بنده همیشه خوش بین بوده‌ام و خواهم بود وایشانرا یک شخص پاکدامن ومتقی در سیاست میدانم

آقا سید یعقوب – بامراسله

یاسائی- پس تقدیم اینطرح ازنقطه نظرمخالفت بادولت نیست. استیضاحی ازدولت گذشته شد راجع باینکه مراسله‌ای خارج ازحدود صلاحیت خود نوشته بودند وتصویب نامه بی ربطی برخلاف قوانین بودجه که چندین دوره مجلس شورا یملی آنرا تصویب کرد ه بود صادرکرده بودند بعد آن دولت مستعفی شد واستیضاح بعمل نیامد اگردولت مستعفی نشده بود ونتیجه رأی منفی مجلس معلوم می‌شد آنوقت حضار درست می‌توانستند قضاوت کنند بی فرمایشات جنابعالی وعرایض بنده. ولی متأسفانه دولت مستعفی شد ودیگر نمی‌شود استیضاح راتعقیب کرد

برای آنکه هیچ ازرأی ازاین مراسله وتصویب نامه‌ها باقی نماند ما آمدیم این طرح راپیشنهاد کردیم. جالا آقایان اگرمیخواهند رأی ندهند ندهند عقیده بنده این است که باید مجلس رأی بدهد که این تصویب نامه‌های برخلاف قانون که صادر شده باید لغو شود

بعضی از نمایندگان – (باهمهمه) لغو است

یاسایی – ماهم نگفتیم ملغی می‌کنیم نوشته‌ایم ملغی میدانیم واصلا اعتباری نداشته وصدورش خارج ازصلاحیت قوه مجریه بوده است. ما می‌خواهیم بدنیا ثابت کنیم که بالاخره درحدود قوه مقننه کسی نمی‌تواند دخالت کند وآنچه که وظیفه مجلسشورای ملی وقوه مقننه است نباید دیگران درآن دخالت نمایند. واینکه فرمودید تصویب نامه‌ها درجکم مراسلات تجارتی است. اینطور نیست اینها جزو عایدات دولت است که خود جنابعالی درجزو عایدات خالصجات بان رأی دادی. چیزیکه درسال شاید صد هزارتومان عایدی برای دولت دارد. این رانمی‌توان درحکم مراسله تجارتخانه فرض کرد واورا بخشید. درهرحال بنده عقیده‌ام این است که با مطرح شدن اینطرح خوبست آقایان موافقت کنند وتصویب شود تااگر آثاری ازتصویب نامه وآن مراسله باقی است همه ازبین برود واگر هم آقایان رد می‌کنند بند ه حرفی ندارم.

نائب رئیس- پیشنهادی ازطرف آقای بیات رسیده قرائت می‌شود (اینطور خوانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم که این طرح امروز ازدستور خارج شود

بیات – نظرباینکه این مسائلی که دراینطرح نوشته شده است خیلی مهم است وبدون اینکه درخارج یک مذاکره دراطراف آن بشود صلاح نیست مطرح شود وبایستی یک مذاکراتی دراطرافش بعمل بیاید تا هردو طرف قضیه حل شود باین جهت بند ه پیشنهاد کردم عجالتا این طرح ازدستور خارج شود تادراطراف آن درخارج مذاکراتی بعمل آید واگرصلاح دیدند مجددا درمجلس مطرح شو دویک تصمیمی گرفته شود که اشکالی تولید نشود چون یک اشخاصی معتقدند که این مراسله بکلی ازصلاحیت دولت خارج بوده وملغی است والبته ازصلاحیت دولت هم خارج بوده وبعضی دیگر هم معتقدند که این قسمت باید رأی داده شود ویک اظهارات دیگری می‌کنند. درهرصورت برای اینکه توافقی بین این دونظر حاصل شود بنده پیشنهاد کردم امروز ازدستور خارج شود تقاضا می‌کنم آقایان هم موافقت بفرمایند تادرخارج توافقی حاصل شده و بعد هرطور مقتضی است دومرتبه درمجلس مطرح شود

نائب رئیس- آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب- بنده اگربخواهم یکقدری تند بروم ساید خیال بکنند که بنده مخالف دولت هستم (یعنی دولت موهوم) این است که بنده ازآن قسمت صرفنظر می‌کنم. آقای شیروانی رفیق محترم بند ه فرمودند که دولت فلان است. استیضاح فلان است لیکن حقیقتا وقتیکه ما این طرح راامضا کردیم تمام نماینده ه ادارای این احساسات وعقیده بودند که این دولت سابق که حالا به رنگ دیگری می‌آید این دولت یک کاری کرده است که همان روزیکه خواستیم صحبت کنیم خود آقایشیروانی فریاد می‌زدند ک هاصل اظهارش راهم نکنید که می‌ترسم رسمی بشود

شیروانی – حالا هم اینطور هست

آقا سید یعقوب- بنده معلوم شد که همان حرفی بود که آقای افسر زدند که گفتند سابق راه آهن جلفا درجلفا براه افتاده بود وازآنجا وتبریز بار می‌بردند به روسیه ین جا می‌گفتند آقا حرف نزن رسمی می‌شود. ما اینجا شنیدیم که رفته‌اند درکمپانی نفت جنوب وگمرک وفلان ترتیباتی رامرتب کرده‌اند ودرمقام عمل آمده‌اند باز می‌گفتیم حرف نزنید رسمی می‌شود! مال اشرار راما دیدیم تقسیم کردند ورفته‌اند ضبط کرده‌اند. حاج محمد ابراهیم نام ادعا کرده بود که ملک من است وباو نوشته بودند که این ملک برگشت به اولاد مرحوم نایب حسین اگر حقی وادعائی داری باید بروی عدلیه. مادیدیم حقیقت واقع یک مسائلی است که اگر بمجلس اظهار شود مجلس عموما در این باب محال است فروگذار کنند وخودشان حاضر نخواهند بود که قبول بکنند. خدایا تو خودت شاهد گواهی که وقتی این طرح امضا شد درموقعی بود که هنوز اظهار اعتمادی درمجلس نشده بود و همه مان میداینم که رأی اعتمادچطوربوده است وتهیه این طرح بهمان روح اولیه بود که همه مان میگفیتم باید اثراین قسمت برطرف شود چنانکه اول نوشته بودیم (ملغی می‌کنیم) وآقای شریعت زاده بحسب اصول فلسفه حقوق گفتند بنویسید (ملغی میدانیم) یعنی ازاول ملغی بوده است این بود که ان کلمه رابرداشتند وخارج کردند وتمام شد آقای یاسائی ورفقا وبنده هم سابق درفراکسیون مستقل بودم وحالا الحمدالله بخداشان سپردم (خنده نمایندگان) یعن از آنجا خارج شد ه‌ام این مسئله راتحت نظرگرفتیم واینهم عقیده بود که خواستیم بعرض مجلس برسانیم واین مسئله ایست که حقیقتا تمام آقایان بایک وجهه کشاده وبایک پیشانی بازی باما موافقت کردند. آقای

شیروانی: خدا شاهد است که بنده وآقای یاسائی وآقای دادگر که این طرح راامضا کرده‌ایم ابدا نظرما باستیضاح وهیچ این چیزها نبود صحبت دراین بود که آثار این قسمت دربین نباشد. حالا من میدانم باصطلاح فرنگی مآبها هرفرمولی که میداننددر نظر بگیرند که باین موضوع ترتیب اثری داده نشود یعنی مال اشرار راکه می‌نویسند اگرادعائی بمرحوم نائب حسین دارید باید بروید عدلیه – این اثرها نباشد. بااینکه درقسمت مراسله کمپانی این اثر‌ها نباشسد. واینکه قوه مجریه درآن کاغذی که می‌نویسد ما این کار راکردیم وموکول بتصویب مجلس است. بدانند که ازصلاحیت قوه مجریه خارج بوده است واصلا نباید چنین مراسله نوشته شود. بنده یکی از امضا کنندگان این طرح بودم واین عقیده‌ام بود که بعرض مجلس رساندم حالا قضاوت باخود شما است ولی یک طوری واقع شود که بگویند این مسئله اثرندارد حالا ترتیبش هرطور هست شنا درست کنید که این معنی محقق شود ک هاثر ووجودی ندارد وهیچ چیزی نبوده حالا هرترتیبی که این مقصود راتذمین نماید بنده موافقم

نائب رئیس- پیشنهاد آقای شیروانی هم در همین زمینه است

یاسائی – بنده اخطار دارم

نائب رئیس- مطابق کدام ماده نظامنامه

یاسائی- طرحها ولوایحی که تقاضای دوفوریت شده است باید فی المجلس تکلیفش معلوم شود ونمیشود ازدستور خارج کرد. حالا اگرآقایان میل دارند ممکن است فوریت اولش رااسترداد کنیم که رأی بیک فوریت گرفته شودوبرود دریک کمیسیونی تکلیفش معلوم شود این سابقه رانگذارید دوفوریست یعنی باید فی المجلس تکلیفش معلوم شود.

نائب رئیس- تقاضای خروج درهرموقعی مقدم است رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقایان بیات و شیروانی راجع بخروج این طرح ازدستور آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)

نائب رئیس- تصویب شد. پیشنهادی ازطرف آقای عصرانقلاب رسید ه است قرائت می‌شود (بشرح ذیل خوانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم لایحه متمم بودجه ۱۳۰۵ جزو دستور گذارده شود که ماشینها برسد وزودتر بکاربیفتد ویکی دیگر یک قسمتهائی است که درجلسه خصوصی بعرض آقایان رسیده است وباید تکلیف آنها معلوم شود

نائب رئیس- آقای احتشام زاده

احتشام زاده – موافقم

نائب رئیس- مخالفی نیست؟

(اظهار مخالفتی نشد)

(دراینموقع عده ازآقایان ازمجلس خارج شدند)

دادگر- بنده پیشنهاد تنفس می‌کنم

نائب رئیس- مخالفی نیست ؟(گفتند خیر)

نائب رئیس- چند دقیقه تنفس داده می‌شود

(دراینموقع جلسه برای تنفس تعطیل وبفاصله نیمساعت مجددا تشکیل گردید)

نائب رئیس- مراسله ازآقای تدین رسیده است قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)

مقام منیع مجلس مقدس شورای ملی. توقیر و (مجلس یکربع ساعت بعد از ظهر ختم شد)

احترام استعفای خود را از ریاست مجلس تقدیم می‌دارد

نایب رئیس – بر حسب ماده یازده نظامنامه داخلی جلسه ختم می‌شود. جلسه آینده روزپنجشنبه ۳ ساعت قبل ازظهر دستور هم انتخاب رئیس دستورامروز

(مجلس یک ربع ساعت بعداز ظهرختم شد)