بازدید علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از همدان ۱۷-۱۶ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
| کتابخانه ملی پهلوی | درگاه علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی
دکترای افتخاری و سایر نشان‌های تقدیم شده به علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی |
برنامه عمرانی پنجم/سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی فروردین ماه تا خرداد ماه |
بازدید علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از همدان ۱۷-۱۶ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
۱۶ خرداد ماه ۲۵۳۵ علیاحضرت شهبانو پیش از نیم روز برای یک سفر دو روزه رهسپار همدان شدند. در سفر علیاحضرت شهبانو به همدان وزیران آموزش و پرورش، آموزش عالی، پست و تلگراف و تلفن، صنایع و معادن، رییس دفتر مخصوص علیاحضرت و سفیر فرانسه در ایران و شماری از فرنشینان کشوری در رکاب معظم له بودند. در فرودگاه همدان آیین پیشباز رسمی از علیاحضرت شهبانو انجام یافت. در پای پلکان هواپیما آقای خدایاری استاندار همدان خوش آمد گفت و سپس گارد احترام آیین احترامات نظامی به جای آورد. علیاحضرت شهبانو در همدان با پیشباز پر شور مردم روبرو بودند. شهبانو که برای نخسیتن بار به همدان آمده‌اند در هر مسیری با شور و هلهله مردم مواجه شدند و بارها برای مردم دست تکان دادند و به ابراز احساسات آنان پاسخ گفتند. مردم همدان عریضه‌های بسیاری برای شهبانو نوشتند و شماری از آنان برای آنکه عریضه را خود به دست شهبانو بدهند، صفوف مردم را می‌شکافتند و به میان خیابان می‌دویدند. علیاحضرت شهبانو با پیشباز بی مانند مردم همدان وارد شهر همدان شدند. همدان یا اکباتان و نام کهن آن همگتانه است.
آنگاه علیاحضرت شهبانو از آرامگاه باباطاهر که بنای آن در زمان اعلیحضرت رضا شاه بزرگ ساخته شده بود و شش سال پیش بسیار زیبا بازسازی شده بود، دیدن کردند. سپس ساختمان دوره مشترک علوم پایه دانشگاه بوعلی و خانه‌های ارزان قیمت همدان مورد بازدید قرار گرفت. علیاحضرت شهبانو از هنرستان صنعتی ، کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مرکز رفاه خانواده سازمان زنان ایران همدان پس از نیم روز بازدید کردند. بی درنگ، علیاحضرت به دانشگاه بوعلی تشریف فرما شدند و پروانه آغاز ساختمان این دانشگاه را صادر فرمودند.
در میهمانی شامی که در پیشگاه علیاحضرت شهبانو در همدان برگزار شده بود، نمایندگان مردم همدان و مسئولان سازمان‌های دولتی فرصت یافتند پیرامون مسائل و تقاضای مردم همدان مطالبی به عرض برسانند. به دنبال این گفتگوها علیاحضرت شهبانو اوامری صادر فرمودند. علیاحضرت شهبانو شبانگاه در باران شدیدی که ناگهان شروع به باریدن گرفت، به دیدن بیماران بیمارستان ریوی رفتند و این دیدار برای بیمارانی که ماه‌ها است در این مرکز بستری هستند، دلگرم کننده بود. علیاحضرت با بیماران بسیار گفتگو کردند و در مورد انجام تقاضاهای آنان اوامر خاصی صادر کردند. شهبانو با دیدن وضع بیمارستان و بنای مدرن آن و با توجه به این نکته که مردم شهر همدان با وجود دو بیمارستان یکی عمومی و یکی زنان، نیاز به بیمارستان دیگری دارند و شماری از تخت‌های این بیمارستان هم اکنون خالی است، مقرر داشتند بیمارستان ریوی همدان به یک بیمارستان عمومی دگرگون شود و با اختصاص بودجه‌ای برای آسایشگاه بیماران ریوی در جای موقوفه‌ای در این شهر آسایشگاه نوینی ساخته شود. شهبانو همچنین دستور فرمودند تا آماده شدن مرکز جدید، فرزندان مادران بیمار این بیمارستان در یکی از اتاق‌های جداگانه این مرکز نگهداری شوند.
علیاحضرت شهبانو پس از بازدید بدون اطلاع از بیمارستان ریوی همدان، به اقامتگاه اختصاصی تشریف‌فرما شدند. در این جا، یکی از زنان قالی‌باف همدان، قالیچه کوچکی را که در مدت یک سال به دست خود بافته بود، به پیشگاه شهبانو تقدیم کرد. خانم هما زاهدی نماینده همدان در مجلس شورای ملی به عرض رساند: یکی از هنرهای همدان مانند بسیاری از نقاط کشورمان قالی‌بافی است. قالی‌بافان همدانی در کارگاه‌های خانگی که در آن‌ها قوانین کار رعایت نمی‌شود به کار اشتغال دارند. در بیشتر این کارگاه‌ها از کارگران کم سن و سال استفاده می‌شود و کارگران قالی‌باف همدان زیر پوشش بیمه‌های اجتماعی نیستند. کار در چنین شرایطی با موازین دلخواه فعالیت اجتماعی و هنری ایران مغایرت دارد. علیاحضرت شهبانو مؤکداً مقرر فرمودند وضع کارگران قالی‌باف همدان از سوی شرکت سهامی فرش ایران مورد رسیدگی دقیق قرار گرفته و کارهای لازم در تأمین و رفاه این گروه و بهره‌گیری آنان از مزایای بیمه انجام یابد و گزارش اقدامات انجام شده به آگاهی معظم‌لها برسد.
۱۷ خرداد ماه علیاحضرت شهبانو در دومین دور دیدار از استان همدان از کارگاه‌های سرامیک در لالجین (روستایی در ۲۵ کیلومتری همدان) دیدن کردند. علیاحضرت شهبانو سپس در اسدآباد ۶۵ کیلومتری همدان از مرکز مخابرات ماهواره دیدن کردند. این ایستگاه مهم مخابراتی از هفت سال پیش شروع بکار کرده و هم اکنون با تجهیزات تلفنی و تلگرافی و ارتباط با اقمار مخابراتی رابطه ایران را با کشورهای جهان توسعه می‌دهد. علیاحضرت شهبانو از ایستگاه مخابراتی اسدآباد در ۶۵ کیلومتری همدان دیدن کردند و از اتاق کنترل این مرکز با شاهنشاه آریامهر پیرامون سفرشان با تلفن گفتگو کردند.
علیاحضرت شهبانو پس از بازگشت به همدان از گنجنامه که در آن سنگ‌نبشته‌های داریوش و خشایارشاه حفظ می‌گردد دیدن کردند. علیاحضرت پیش از بازگشت به تهران به دیدن کودکان شبانه‌روزی جمعیت خیریه پهلوی رفتند.
در دانشگاه بوعلی- دانشکده بوعلی سینا با تشریف‌فرمایی علیاحضرت شهبانو نخستین روز موجودیت عملی خود را آغاز کرد. علیاحضرت شهبانو دقایقی پس از ورود به پهنه سرسبز عباس آباد همدان و بررسی نقشه‌های ساختمان این دانشگاه ابراز امیدواری کردند که هر چه زودتر این دانشگاه با توجهات والاحضرت ولیعهد که ریاست عالیه هیات امنای آن را عهده دارند آغاز بکار کند. علیاحضرت شهبانو به مسئولین دانشگاه بوعلی سینا مأموریت دادند که در باره مسائل روستاییان منطقه مطالعاتی بعمل آورده و نسبت به دشواری مهاجرت روستاییان همدان که نسبت به سایر نقاط مملکت چشم‌گیرتر است، بررسی‌های لازم بعمل آورند.
علیاحضرت شهبانو پس از نیم روز آرامگاه بوعلی سینا، هنرستان صنعتی همدان، کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان، مرکز رفاه خانواده و سازمان زنان همدان را مورد بازدید قرار دادند و به هنگام بازدید از هنرستان صنعتی اهمیت این مرکز را در تربیت افراد مورد نیاز صنایع کشور یادآور شدند. علیاحضرت شهبانو به هنگام بازدید از کارگاه ساختمان به وزیر صنایع و معادن دستور فرمودند که مطالعات لازم در جهت ایجاد یک مرکز آموزش هنرهای ظریف ساختمانی مانند گچ‌بری و آینه‌کاری برای حفظ و احیاء این هنرها که هم اکنون اساتید سالخورده و ورزیده‌ای دارد، انجام گیرد.
۱۷ خرداد ماه ۲۵۳۵ علیاحضرت شهبانو در بازدید از روستای «لاله جین» در کارگاه قالب‌سازی، شرکت سهامی ظروف لاله جین، با گِل پرورده کارگران لاله جین یک کاسه سرامیک را قالب زدند. علیاحضرت شهبانو پیش از نیم روز با هیلکوپتر به روستای لاله جین در ۲۵ کیلومتری همدان تشریف‌فرما شدند و از کارگاه‌های سرامیک این روستا که سنتی اداره می‌شود دیدن کردند. شهبانو مقرر داشتند که از سوی دفتر مخصوص معظم‌لها، وام مورد نیاز شرکت سهامی ظروف لاله جین که برای تجهیز این مرکز و افزایش تولید ضروری است، در اختیار آنان قرار گیرد و تأکید فرمودند که برای حفظ اصالت ظروف لاله جین رنگ‌های سنتی جانشین رنگ‌های شیمیایی فعلی گردد. علیاحضرت شهبانو به وزیر صنایع و معادن فرمودند:
- دولت باید از صنایع دستی حمایت کند به دلیل آنکه این صنایع در زندگی روستاییان اهمیت بسزایی دارد. برای احیاء صنایع دستی و تشویق روستاییان به اشتغال در این زمینه‌ها، باید تسهیلاتی از جهت دریافت وام‌ها قائل شد. همانطور که برای تشویق سرمایه‌داران به جهت ایجاد کارخانه‌های صنعتی فعالیت‌هایی در نظر گرفته شد، در این مورد نیز تسهیلات دولت یک امر حیاتی در امور اقتصادی و اجتماعی روستاها است.
پس از نیم روز علیاحضرت شهبانو از شبانه‌روزی جمعیت خیریه فرح پهلوی همدان دیدن کردند. آقای مکاره‌چی یکی از اعضای هیئت مدیره جمعیت خیره فرح پهلوی که از ثروتمندان همدان است مبلغ ده میلیون ریال برای بنای شعبه خانواده جمعیت خیریه فرح پهلوی همدان به پیشگاه شهبانو تقدیم کرد. علیاحضرت شهبانو این ثروتمند همدانی را مورد مهر قرار دادند و پس از بازدید از خوابگاه‌ها در یکی از اتاق‌های شبانه روزی جشن نامزدی دوشیزه شهین عبدالله زاده مقیم و علی ادوسط شهریاری روشندل همدانی که کارمند استانداری همدان است در پیشگاه معظم لها انجام گرفت و علیاحضرت شهبانو سکه‌هایی به عروس و داماد پیشکش کردند و برای آنان آرزوی خوشبختی نمودند.
سفر دو روزه علیاحضرت شهبانو به همدان بعد از ظهر ۱۷ خرداد ماه پایان گرفت و معظم‌لها در ساعت هیجده و سی دقیقه به تهران بازگشتند. در فرودگاه مهرآباد آقای علم وزیر دربار شاهنشاهی، آقای هرمز قریب رئیس کل تشریفات شاهنشاهی و چند تن از مقامات، مقدم شهبانو را مورد استقبال قرار دادند.
علیاحضرت شهبانو به هنگام ترک همدان، پس از انجام مراسم بدرقه رسمی در فرودگاه این شهر به استاندار همدان فرمودند:
- از جانب من از استقبال گرم، مهربانی و میهمان‌نوازی مردم همدان تشکر کنید. امیدوارم برنامه‌های عمرانی و آبادانی استان همدان هر چه زودتر اجرا گردد و در فرصت دیگری بتوانم از کلیه نقاط این استان بازدید کنم. شهبانو به هنگام ترک همدان دو سکه یادبود پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی را به استاندار و فرمانده لشگر ۲ زرهی مرحمت فرمودند.
