مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ فروردین ۱۳۰۶ نشست ۸۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
جلسه ۸۵
(مجلس سه ساعت قبل ازظهر بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید )
صورت مجلس یوم یکشنبه بیستم فروردین را آقای بنی سلیمان قرائت نمودند )
رئیس- صورت مجلس اعتراضی ندارد ؟
(گفته شد خیر)
رئیس- صورت مجلس تصویب شد
جمعی ازنمایندگان- دستور
میرزا یوسفخان مشار( معاون وزار تمعارف ) – اجازه میفرمایید ؟
رئیس- بفرمائید
معاون وزارت معارف- درچندی قبل که ازطرف وزارت معارف یک لایحه تقدیم مجلس شده بود برای یک اعتباری جهت تعمیر وبناهای معارفی درحدود بیست وپنجهزار تومان تعمیر وبناهای معارفی درحدود بیستو پنجهزار تومان ومجلس شورای ملی هم رأی داد .درضمن اینکه این ماده درکمیسیون بودجه اصلاح شده قید شده است که ازبابت صرفه جوئی شش ماهه اول هزارو سیصدو پنج این مبلغ پرداخته شود حالا که حساب میکنند میبینند این صرفه جوئی کافینیست که این مبلغ تأدیه شود . ازاین جهت باوزارت مالیه مذاکره شده واینطور اصلاح شده است که یک قسمت ازان ماده حذف شود باین طریق که :صرفه جوئی رابردارند ونوشته شود : این مبلغ ازبابت اعتبار بودجه کل مملکتی بوزارت معارف پرداخته خواهد شد. چون یکمقدارش مصرف شده ویکمقدارش هم باید مصرف شود این است که استدعا شده بفوریت مجلس شورای ملیباین لایحه رأی بدهد
( لایحه مزبور بشرح ذیل قرائت شد )
نظرباینکه بودجه پیشنهادی ۱۳۰۵ تصویب نگشته وحقوق ومصارف هذالسنه همه ماهه درحدود یک دوازدهم بودجه مصوب سنه ماضیه پرداخت شده وبدین ترتیب برای بودجه ششماهه اول سال صرفه جوئی باقی نخواهد ماند که پرداخت مبلغ بیست وپنج هزار تومان مرمت وخرید اثاثیه وتعمیرات ابنیه معارف ومدارس ولایات ازآن محل ممکن شود ونظرباینکه تعمیر عمارات وتهیه ومرمت اثاثیه مدارس ولایات نهایت درجه ضرورت ولزوم را حائز است بقسمی که نعویق درانجان این مقصود باعث خرابی کلی عمارات وزحمت متعلقین وکارکنان مدارس است وبالاخره نظر باینکه ماده دوم قانون مصوب جلسه ۲۳ بهمنماه هذه السنه بترتیبی که ازطرف وزارتین معارف ومالیه پیشنهاد شده بود تصویب نشده ودرنتیجه فقدان صرفه جوئی شش ماهه اول سال تهیه اثاثیه وتعمیرات ولایات متعسر شده است اصلاح ماده دوم قانون فوق رابطریق ذیل پیشنهاد وفوریت تصویب انرا تقاضا مینماید :
ماده دوم- مجلس شورای ملی بوزارت مالیه اجازه میدهد که مبلغ دویست وپنجاه هزارقران برای مرمت وتهیه اثاثیه وتعمیرات ابنیه معارف ومدارس مطلق صورتیکه ضمیمه لایحه است دروجه وزارت معارف پرداخت نماید
این مبلغ کل بودجه جاری ۱۳۰۵ که برطبق بودجه ۱۳۰۴ تصویب شده اضافه میشود
رئیس- تقاضای فوریت شده است . آقای کازرونی
کازورنی- عرض میکنم بنده خیلی دقت میکردم که بفهمم .لکن این کلمات به سرعت بعضیهایش بگوئیم آشما میشد وبعضی نمیشد واین برای بنده نقصی نیست زیرا من هیچ سابقه واطلاع ندارم باین مطلب که یک مرتبه وارد مجلس میشود وبه عجله هم قرائت میشود آخرمن چه کار کنم ؟ من که قوه جاذبه ندارم که این کلمات در سینه ام نقش ببندد . واقعا تکلیف برای ماخیلی مشکل شده است ، ما یک وظائف ومسئولیت هائی داریم .اگر دردنیا مسئولیت نداریم دراخرت مسئولیت داریم .خوبست یک کاری بکنیم که لااقل درآتیه تکلیف ما معلوم باشد واین رأیی که نفیا یا اثباتا میدهیم ازروی دقت وبصیرت باشد . بنده دراینمورد نمیتوانم ازروی بصیرت رأی مثبت یامنفی بدهم
رئیس- آقای بیات
مرتضی قلیخان بیات – این لایحه راشاید آقای کازرونی توجه نفرمودند .یک لایحه ایست که سابقا
تصویب شده –بیست وپنجهزار تومان برای مخارج اثاثیه وت عمیر مدارس ولایات تصویب شده بود منتهی اشکالی که پیدا شده است ازحیث محل است .درآن لایحه سابق نوشته شد ه بود که از صرفه جوئی هائی شش ماهه اول سال ۱۳۰۵ پرداخته شود . وزارت مالیه اشکال کرده است که صرفه جوئیهائی شش ماهه اول ۱۳۰۵ بواسطه اینکه بودجه بطور یک دوازدهم تصویب شده بود این میزان نیست واین مبلغ را ازاصل بودجه مملکتی باید وزارت مالیه به وزارت معارف بپردازد وحالا خواسته اند آن عبارت ( ازصرفه جوئی ) تبدیل شود به ( اصل بودجه مملکتی) وچون این مسئله اساسش تصویب شده ومصرفش راهم همه آقایان تصویق میکنند که تنها مصرفی است که بدرد مدارس ومعارف ولایات میخورد . واثاثیه که درهیچیک ازمدارس ولایات نیست وهمه شکایت داریم برای انجاها خریده شود که مدارس آنجاها هم سر وصورتی پیدا کند وچون مربوط به همان لایحه ایست که تصویب شده وفقط دراینجا محل پرداختش تغیر میکند بعقید ه بنده اشکالی ندارد
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب- بنده دراصل این مسئله مخالفتی ندارم لکن میخواهم بعرض مجلس برسانم که کمیسیون بودجه هم دراصل مسئله هیچ خلافی نکرده است وتمام این تقصیرات قانونی که میشود متوجه دولت است . حالا بنده مدلل میدارم . اگردولت عقب لایحه اش بیاید به کمیسیون ومجلس .دولت میداند کجا پول دارد یاندراد. وقتیکه ما اداره محاسبات تشکیل میدهیم ،شعبه محاسبات تشکیل میدهیم ویک کرور ونیم مخارج اداره محاسبات وزارت مالیه میشود ودر هروزارت خانه هم یک شعبه مفصلی برای محاسبات هست این محاسبات برای چیست ؟ برای این است که لایحه راکه دولت می اورد بمجلس ومیرود بکمیسیون بودجه ، کمیسیو ن بودجه که مستحضر نیست ازچه محلی این اعتبارات رابپردازد .درکمیسیون بودجه عنوان میکنند فرضا از صرفه جوئی ، کمیسیون بودجه هیئت تقنینیه است ازقوه اجرائیه که خبرندارد ، پول دردست مالیه است .مالیه اظهارمیکند از صرفه جوئی ، کمیسیون بودجه هم ناچار میشود ازصرفه جوئی تصویب کند وبودجه هم ناچار میشود از صرفه جوئی تصویب کند ومی اید بمجلس .وقت مجلس هم بانی گرانبهائی صرف میشود وآ نلایحه رامیگذراند . درست ملاحظه بکنید . مجلس عملیات دول تراقضاوت بکند لایحه میرود بوزارت مالیه. تمام ولایات هم منتظرند که کی پول داده خواهد شد ورفع نواقص آنه امیشود (بنده از دست وزارت عدلیه فریاد میزدم که تشریفات محاکمات ،تشریفات تمام وزارت خانه ها مملکت راخراب کرده ) بعد از سه چهارماه تازه معاون وزارت معارف می اید می گوید آقایان محلی که درست کردید دروغ بوده است .بنده نیمدانم اینرا بعنوان استیضاح بخواهم اظهارکنم ازکه استیضاح کنم : بعنوان سؤال بخواهم بگویم ازکه سؤال کنم ؟ از دولتی که آنقدر گوش فراخ است وبی ملاحظه است ؟ درلوایح خودش مصرف رامعین میکند ازچه محلی وماهم ازهمان محل رأی میدهیم .بعد که لایحه میرود میگویند محلندارد ، خوبست یکنفر ازطرفداران دولت جواب مرابدهد . اگرهم جواب ندارند این لایحه رابرگردانند بوزارت مالیه ووزیرمالیه رابیاورند اینجا وبگویند اقا این تشکیلات وزارت مالیه با این عرض وطول واین محاسبات .اینطور قانون گذراندن درتمام دنیا هیچ نظیر دارد؟ درتجارتخانه هانظیر دارد؟ هیچ جا میشود نظیری برایش پیدا کرد ؟ مجلس شورای ملی قانونی رامیگذراند بعد ازسه ماه میآیند می گویند محل نبوده درصورتیکه اداره محاسبات به ان عرض وطول بوده .ازاین جهت بنده مخالفم ومجلس شورا ی ملی باید تعقیب کند وانوزیری راکه برخلاف واقع می اید پیشنهاد میکند ازمحل صرفه جوئی وبعد
معلوم میشود دروغ بوده است یک تکلیفی برای او معین کند...
(صدای زنگ رئیس)
رئیس- ( خطاب به آقای سید یعقوب) آقا یک قدری مواظب باشید که ماده صدو بیست ونه بموقع اجراء گذارده نشود .آقای دادگر
دادگر- عرض کنم که اتفاقا بنده اینجا تحقیق کردم ومعلوم شد این جمله صرفه جوئی درخود کمیسیون بودجه اضافه شده ولایحه دولت بطور مطلق بوده است وکمیسیون بودجه این عبارت را اضافه کرده است ومخصوصا بنده این مسئله راازآقای مخبرکمیسیون بودجه که نزدیک من نشسته اند سؤال کردم وبالاخره یک چیزی هم باید معلوم باشد وآن این است که مطالبی که مطرح شده وتصویب شده .هرچه بیشتر دران بحث کنیم بیشتر وقت مجلس تضییع میشود .این لایحه ایست که تصویب شده ومنتهی یک مشکلاتی درطرز اجرایش پیدا شده ودولت یک تسهیلاتی میخواهد مضافا به اینکه این عبارت راکمیسیون بودجه اضافه کرده استو لایحه دولت بطور مطلق بوده
بعضی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس- رأی گرفته میشود بفوریت این لایحه آقایان موافقین قیام فرمایند ( اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده قرائت میشود ( مجددا بشرح ذیل خوانده شد)
ماده ۲- مجلس شورای ملی بوزارت مالیه اجازه میدهد که مبلغ دویست وپنجاه هزار قران برای مرمت وتهیه اثاثیه وتعمیرات ابنیه معارف مطابق صورتی که ضمیمه لایحه است دروجه وزارت معارف پرداخت نماید .این مبلغ بجمع کل بودجه ۱۳۰۵ که برطبق بودجه ۱۳۰۴ تصویب شده اضافه میشود
رئیس- آقای حائری زاده
حائری زاده- بنده اصولا موافقم ولی سوء تفاهمی دروقت گذشتن این قانون شده بود ک هاز یزد به بنده نوشته بودند .خواستم بآقایان تذکری داده باشم. اگر خاطر آقایان باشد درآن صورت ضمیمه موقعیکه این قانون میگذشت بنده عرض کردم نمره نوزده که یزد نوشته شده شهر یزد نوشته شود که اعتباری که داده میشود صرف اثاثیه مدارس آنجا مه بی ترتیب وخراب است نشود مدارس آنجا هم دوقسم است یک قسمت است که دولت اصل مخارج انهارامیدهد ویک قسم هم هست که باآنها کمک ومساعدت میکند ولی همه کثیف وخراب است وباید اصلاح شوند وازطرف آقای مخبرهم آن پیشنهاد بند ه قبول شد بعد که لایحه راچاپ کردند آن قسمت فراموش شده بود نوشته شود .اخیرا ازیزد شکایت کرد ه بودند که آن پول رانماینده معارف گفته است مال شهر نیست وباید دربلوکات بمصرف برسد وبنده تصور میکنم هربلوکی هم مطالبه کند گفته شود دربلوک دیگر بایدمصرف شود وباید درقانون تصریح شود که صرف اثاثیه مدارس شهریزد بشود اگر این نظر را نماینده وزارت معارف قبلو بکنند بنده هم موافقم واگرمسکوت بماند بنده موافق نیستم
معاون وزارت معارف- درکمیسیون بودجه که این صورت راضمیمه کرده اند بلایحه منظور همین بوده است که آقای حائری زاده بیان کردند که این اثاثیه که خریده میشود بخصوص برای مدارس شهر یزد است والبته آن مدارسی که دولت بآنها اعانه میدهد ومدارس دولتی نیستند دولت همیشه باانها مساعدت میکند وممکن است ازاین محل هم چیزی به آنها داده شود ولی همینطور که تذکر دادند وزارت معارف اقدام خواهد کرد
بعضی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
کازرونی- بنده باکفایت مذاکرات مخالفم
رئیس- بفرمائید
کازرونی- عرض میکنم البته اکثریت قبل ازآنکه مذاکره هم بشود میتواندبگوید مذاکرا ت کافی است لکن بنده استدعا میکنم این اندازه خودتان رامحدود نکنید
رئیس- رأی گرفته میشود بکفایت مذاکرات آقایانی که مذاکرات راکافی میدانند قیام فرمایند (اغلب برخاستند)
رئیس- اکثریت است .آیا لازم نیست که یک چیزی اضافه شود که ماده سابق مبلغی است ؟
بعضی ازنمایندگان- چرا لازم است
آقا سید یعقوب- بنده پیشنهاد کرده ام
شیروانی- ممکن است دراخرماده نوشته وماده دوم قانون سابق ملغی است
رئیس- پیشنهادی است قرائت میشود ( بشرح ذیل خوانده شد )
این جانب پیشنهاد میکنم که عبارت دویست وپنجاه هزار قران درماد ه واحده تبدیل شود وبه بیست وپنج هزارتومان .حسن تقی زاده
رئیس- آقای تقی زاده
تقی زاده – پیشنهاد بنده جزئی استو یک مفهومی هم دارد مفهومش هم این است که هیچ ایرادی به این لایحه ندارم وازصمیم قلب موافقم ولی قرار گذاشتن واحد پول درمملکت بامجلس شورای ملی است ودرپارسال درموقعی که دربودجه مباحثه بوده بنده گفتم .چیز هائی که خارجه ها دراین مملکت مجری ومعمول میکنند ما خودمان نباید انه ارااستعمال کنیم مجلس شورای ملی نباید رأی بدهید بیک چیزی که بعدها سد راهش بشود. بعضی ها آمده اند بایران ودرابتدای ورودشان رفته اند به تبریز وردآنجا اداره گمرک درست کرده اند ودرآنجا من راگفته اند ( باتمان) وحالا درتمام دوائر دولتی وحتی درسالنامه های گمرکی مینویسند ( باتمان ) درصورتیکه ما عبارت باتمان نداریم وهمان من است وبعقیده بنده باید قدغن کرد که باتمان نگویند وقران راهم تومان بنویسند وبه قران حساب نکنند
معاون وزارت معارف- بنده این اصلاح راقبول میکنم
رئیس- ماده قرائت میشود
(بنحو آتی خواند ه شد)
ماده دوم- مجلس شورای ملی بوزارت مالیه اجازه میدهد که مبلغ بیست وپنج هزارتومان برای مرمت وتهیه اثاثیه وتعمیرات ابنیه معارف ومدارس مطابق صورتیکه ضمیمه لایحه است دروجه وزارت معارف پرداخت نماید .این مبلغ بجمع کل بودجه جاری ۱۳۰۵ که برطبق بودجه ۱۳۰۴ تصویب شده اضافه میشود .ماده دوم مصوبه ۲۳ بهمن ماه ۱۳۰۵ ملغی وازدرجه اعتبار ساقط است
رئیس- آقای بیات
مرتضی قلیخان بیات – این عبارتی که درآخراضافه شد بنظر بنده یکقدری ناقص است ماده دوم مصوبه بهمن ماه فلان صحیح نیست زیرا ممکن است درآنروز یک چیز دیگریهم گذشته باشد واگر معین شود ماده دوم راجع بقانون بودجه معارف وعبارت تکمیل شود بنظربنده بهتراست
رئیس- نوشته میشود ماده دوم که راجع به همین موضوع است
( عبارت مزبور اضافه وبمضمون ذیل قرائت شد )
ماده دوم- قانون مصوبه بیست وسوم بهمن ماه ۱۳۰۵ راجع باین موضوع ازدرجه اعتبار ساقط است.
رئیس- رأی گرفته میشود باینماده باورقه آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد
( اخذ آراء بعمل آمده ۸۷ ورقه سفید تعداد شد )
رئیس- عده حضار نودو نه ) باهشتاد وهفت رأی تصویب شد
اسامی رأی دهندگان
آقایان : امیرحسینخان- محمود رضا- ابراهیمی –محمد ولی میرزا- دیوان بیگی- بنی سلیمان- مفتی- میرزا عبدالله خان وثوق- امام جمعه شیراز- کیا ستوان- دشتی- احتشام زاده- دادگر- دکترسنک- میرزا حسن ایت الله زاده- غلامحسین میرزا مسعود- میرزا سید علی- ملک مدنی- بهبهانی- زعیم – میرزا هاشم آشتیانی- فرمند- مدرس- میرزا حسن خان وثوق- ملک آرائی- میرزا سید مهدی معتمد- افشار- آوانس خان مساعد- دکترطاهری- کازرونی- زوار- افخمی- نجومی- شیروانی- فهیمی- شید کاظم یزدی- دکترلقمان- اقا زاده سبزواری- حاج میرزا حبیب الله امین – ذوالقدر- حقنویس- دکترمصدق- جهانشاهی- حائری زاده- میرممتاز- ثابت- دکتررفیع امین- امیراسدالله خان عامری- معظمی- عدل –لیقوانی- وکیلی طباطبائی – سهراب خان ساکینیان- اسکندرخان مقدم –شیخ الاسلام ملایری- ثقه الاسلام بروجردی- امام جمعه اهر- عصرانقلاب- میرزا ابراهیم آشتیانی- طباطبائی دیبا- جلائی- ارباب کیخسرو- عباس میرزا فرمانفرمائیان – شریعت زاده –سید علی اکبر آیت الله زاده اصفهانی
مرتضی قلیخان بیات- نظام مافی- دولتشاهی- حاج آقا رضا رفیع- اسفندیاری- نگهبان- جمشیدی- آقا سید حسین آقایان- نظامی- یاسائی- خواجوی- اعتبار- بامداد- محمد ولیخان اسدی- تقی زاده- حیدری- آقا شیخ عبدالرحمن صالحی- ملک ایرج میرزا پورتیمور- میرزا حسین خان وزیری – مخبر فرهمند- زارع – حاج آقا حسین
رئیس- خبر کمیسیون بودجه راجع باضافات صحیه مطرح است (بشرح ذیل خوانده شد )
ماده واحده – وزارت مالیه مجاز است بودجه اضافی ۱۳۰۵ اداره صحیه وانستیو پاستور راکه مبلغ آن بالغ برهشت هزار و هشتصد وهفتاد ویک تومانمیباشد. برطبق صورت ضمیمه پرداخت نماید
رئیس- اقای کازرونی
یکنفر ازنمایندگان تشریف ندارند
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده- بنده اینجا یک اشتباهی کردم وعلتش این بود که اصل لایحه راندید ه بودم .بنده تصور میکردم یک بودجه برای صحیه کل مملکتی تنظیم شده است وچون یک نظرهای اساسی راجع بصحیه کل مملکتی دارم ومعتقدم که یک سهم مهم دراین موضوع صرف شود به این جهت اسمم را درجزو مخالفین ثبت کردم چون ماده واحده است فعلا موضوع ندارد
رئیس- آقای دکترسنک
دکترسنک- موافقم
رئیس- آقای بیات
مرتضی قلیخان بیات –موافقم
رئیس- آقای اقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب- بند ه بعنوان مخالفت خواستم سؤال کنم .نمیدانم آقای مخبر مستحضرند اینجا محلش رامعین نکرده اند ازمحل بودجه وزارت داخله است یاازمحل اعتبار یا صرفه جوئی است خواستم این مسئله اینجا پیش بینی بشود که باز مثل لایحه سابق گرفتار نشویم .بنویسند ازچه محلی است والا مخالفتی ندارم
مخبر- البته آقای آقا سید یعقوب که خودشان در
کمیسیون بودجه تشریف دارند باید مسبوق شد هباشند که تاحالا دربودجه های اضافی که مذاکره میکردیم دولت ترتیب این بودجه های اضافی را چه شکل داده . در۱۳۰۵ دولت یک عوائدی که اضافه برعایدات ۱۳۰۴ بوده پیش بینی کرد ه بود وبوزارت خانه هائی که همیشه یک اضافاتی میخواستند اعلان کردند وبهرکدام درحدود آن مبلغی که وزارت مالیه میتوانست درسال ۱۳۰۵ بپردازد اعتباری داده شد که ازروی آن اعتبار تشکیلات خودشان وتأسیسات خودشا نرابدهند . من جمله به اداره صحیه مبلغ هشتهزار تومان از همان اضافه عایداتی که داشته اند اعتبار داده شده که برطبق آن هشتهزار تومان یک تأسیسات جدیدی راکه میخواهند ایجاد کنند بنویسند وبه مجلس پیشنهاد کنند خلاصه اینکه محل پرداخت این اضافات راوزارت مالیه قبلا دربودجه ملکتی ازعوائد پیش بینی کرده ووزارتخانه ها هم برطبق آن یک بودجه هائی تنظیم کرده اند وبمجلس اورده اند واین هیچ شباهتی ندارد باین قسمتی که وزارت معارف برای اصلاح آورده وآن وقت بنده چون بسمت مخبری نمیتوانستم جواب آقا راعرض کنم نتوانستم عرض کنم که آنهم چیز جدیدی نبوده ویک اصلاح قانونی بود ودرتحت یک ماده میخواستند آن ماده سابق رااصلاح کنند چون وقتی درکمیسیون بودجه ما نوشته بودیم که ازمحل صرفه جوئی پرداخته شود وزارت مالیه اشکال کرد ه بود که صرفه جوئی پرداخته شود وزارت مالیه اشکال کرده بود که صرفه جوئی هرسالی راششماه بعد ازسال دیگرما میتوانیم تعیین کنیم وصرفه جوئیهای سال ۱۳۰۵ راقبلا مالیه نمیتواند تعیین بکند که چقدر بود ه باین جهت ازآن محل نمیتوانسته است بپردازد وباید نوشته شود ازمتن بودجه مملکتی بپردازد این اضافات هم همه ازمتن بودجه مملکتی پرداخته میشود
رئیس- آقای کازرونی
کازرونی- بنده بااصل لایحه البته موافقم وراجع بصحیه البته هرقدرهم بیشتر خرج شود کم خرج شده است .برای حفظ جان مردم ا لبته بایستی اعتبارداد که مؤسسات صحی درتمام نقاط مملکت دائر بشود . لکن بنده خواستم بعنوان مخالفت یک تذکری داده باشم که مخصوصا قسمت جنوب ایران یعنی هرچه جنوب تر است ازهرچیزی محروم تر است . کان جنوب ایران ومخصوصا قسمت بنادر فراموش شده .اگر چنانچه مراجعه بشود بکارهائی که برای این مملکت میشود ومقایسه بکنند شمال ایران راباجنوب ایران اسباب تعجب مطالعه کننده میشود وباوجود اهمیتی که جنوب ایران مخصوصا بنادر دارد( زیرا سرحد مملکت است .دروازه مملکت است ) بایستی هرمؤسسه بوجه اکمل وبهتر درنقاط سرحدی ایران ومخصوصا سواحل خلیج فارس دائرو برقرار باشد که بهمین جهت دیگران دارای این حق نباشند که بگویند که چون شما خودتان مؤسساتی که عام البلوی است ندارید وخلاءهم ممکن نیست ازاین جهت ما تأسیس میکنیم وبالعکس دولت توجهی نکرده است ونمیکند .بنده خواستم درتحت این عنوان یک تذکری بدهم که بیش از این باین وضعیات ادامه ندهند ویک توجهی بکنند که انشاءالله تعالی برخلاف سابق سواحل ایران دارای یک مؤسسات صحی که فوق العاده لزوم دارد شده باشد
رئیس- اقای دکترسنک
دکترسنک- درخارج هم راجع بمخالفت آقای کازرونی با این لایحه صحبت شد فرمودند که من نظرمخالفت ندارم الا اینکه میخواهم جنوب راتأمین کنم . بند ه بایشان عرض کردم که الان آقای رئیس کل صحیه درجنوب هستند برای اینکه صحیه آنجا ها راکاملا درتحت نظر بیاورند وبرای امور صحی آنجا ها اقدامات بکنند .خواستم خاطرشان رامستحضر بدارم که کاملا خاطرشان راحت باشد که این مطلب درتحت نظر آقای رئیس کل صحیه هست و خاطرشان مطمئن باشد .
بعضی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
مخبر- اجازه میفرمائید ؟ عرض کنم درخبر اولی ک هازطرف کمیسیون منتشر شد هاست یک مختصر اصلاحی شده که بموجب خبر نمره ۴۸-۲۸ اسفند آن خبر اصلاح شده است معادل هشتصد و شصت وچهار تومان ازحقوق رئیس صحیه وحقوق شوفور وحقوق سه ماهه یکنفرمنشی وتفاوت مخارج روشنائی وسوخت وخرید اثاثیه کسرمیشود ودرعین حال این پول بحقوق چهارماهه رئیس قسمت جراحی مریضخانه وزیری ورئیس محاسبات کل صحیه ورئیس قسمت ادویه مخدره ودوا ساز مریضخانه وزیری اضافه میشود یعنی تفاوتی درمبلغ پیدا نمیشود فقط یک قسمت راکه غیر لازم بوده کمیسیون حذف کرده وبقسمت دیگری که لازم بوده است اضافه میشود
رئیس- آقای فهیمی
فهیمی – درصورت راپرت اولی کمیسون حقوق چهارماهه رئیس صحیه راهفتصد وکسری نوشته بودند درصورتیکه جمعش پانصد وکسری است واشتباه شده است حالا هم که هشتصد وسصت وچهار تومان کسر میشود . بند ه حساب کردم ودرجمع کل دویست تومان اضافه شده ودرصورتیکه حقوق رئیس صحیه ازقرار ماهی صدو چهل وهشت تومان چهارماهه پانصد ونود ودو تومان میشود واینجا نوشته اند هفتصدو نودو دو تومان درجمع هم هفتصد تومان حساب کرده اند
رئیس- آقا ی مخبر چه میفرمائید ؟
مخبر- این را اگراجازه بفرمائید بای داصل خبر مراجعه کرد چون مکن است درطبع اشتباه شده باشد
رئیس- پس میماند برای بعد ازتنفس .آقایان موافق هستند چند دقیقه تنفس داده شود
بعضی ازنمیاندگان –صحیح است
( دراینموقع جلسه برای تنفس تعطیل وپس از یک ساعت مجددا تشکیل گردید )
رئیس- آقای مخبر کمیسیون بودجه : راجع بآن مطلب رسیدگی شد ؟
مخبر- بله بله . اجازه میفرمائید ؟ بدوسیه اینکار مراجعه شد پیشنهادی که صحیه درحدود اعتبارخودش میدهد بااین صورتی که درخبر نوشته تطبیق میکند ولی درعین حال جمع چهارماهه اضافه حقوق رئیس صحیه همانطور که آقای فهیمی تذکردادند دویست تومان زیادی خواهد بود. ازاداره صحیه باتلفن خواستیم سؤال کنیم کسی نبود که مطلع باشد وجواب بدهد درهرصورت این دویست تومان بایدکسر شود که اداره صحیه دراتیه بیشتر ازاین درنوشتن صورت حساب خودشان دقت بکنند. واین تقصیر متوجه منشی اداری کمیسیون بودجه نیست بلکه متوجه محاسب اداره صحیه است
رئیس- بعدازکسر این مبلغ هشتهزار وششصد وهفتاد ویک تومان میشود
( ماده واحده خبر فوق بشرح ذیل قرائت شد )
ماده واحده- وزارت مالیه مجازاست بودجه اضافی ۱۳۰۵ ادار ه صحیه وانستیو پاستور راکه مبلغ آن بالغ برهشت هزار وششصد وهفتاد ویک تومان میباشد برطبق صورت ضمیمه پرداخت نماید
رئیس- رأی گرفته میشود
آقا سید یعقوب- درصورت ضمیمه عرض داشتم
رئیس- بفرمائید
آقا سید یعقوب- اینجا خواستم توجه یکنفر نماینده دولت را که آقای وزیرمالیه است جلب کنم .دراین صورت ضمیمه چنانکه آقای رئیس هم ملاحظه بفرمایند نوشته اند ( مخارج مریضخانه وزیری ) درصورتیکه ما درکمیسیون بودجه تحقیق کردیم .مریضخانه وزیری یک کمیسیون بودجه تحقیق کردیم .مریضخانه وزیری یک موقوفاتی دارد که مخصوص صرف مریضخانه است واین
موقوفاتی که باید مصرف خود مریضخانه بشود ازقراری که اظهار کردند نمیشود وناچار شده اند برای اینکه مریضخانه ازبین نرود ازبودجه مملکتی وخزانه دولت آمده اند یک حقوقی اینجا قرار داده اند مادرکمیسیون بودجه اینطور مذاکره کردیم که حالا که مریض خانه وزیری ازخودش یک عوائدی ندارد پس عنوان این لفظ رابردارند .چرا؟ برای اینکه این راملت اداره میکند. اگرچه این یک کارخیری هست وبنده کاملا موافقم لکن ازخزانه کلت برای یک جای مخصوصی صرف بشود بنده مخالفم. بنده گفتم یا از موقوفاتی که وقف صریح است برای مریضخانه ازانهائیکه متصدی هستند وبمصرف نمیرسانند گرفته شود وبمصرف مریضخانه برسد یااینکه این لفظ رابردارند وبنویسند مریضخانه دولتی یاملی .واینکه ما ازخزانه ملک یک پولی بدهیم برای یک محل خاص بنده مخالف هستم. پس خوبست اقای وزیر مالیه هم قبول بفرمایند که بااین موقوفات رابگیرند و.خرج مریضخانه بکنند یاا ینکه عنوان این مریضخانه رابردارند مریضخانه دولتی یا ملی یگذارند ویک عنوانی داشته باشد که ما بدانیم پول که ازطرف ملت داد ه میشود باسم ملت تمام شده است
رئیس- آقای بیات
بیات- آقای آقا سیدیعقوب خودشان درکمیسیون بودجه هم تشریف داشتند واین مذاکره راهم فرمودند رئیس صحیه هم متذکر این قسمت شدند وقرارشد بهمین ترتیب که تذکر داده شداین موقوفاتی که بایستی بمصرف این مریضخانه برسد وبمصرف نمیرسد بمصرف خودش برسدالبته نظرهم چون نظرمملکتی است هرچه باشد بعقید هبنده فرق نمیکند. باید مقصود بعمل بیاید، باید مریضخانه دائر باشد مردم هم بروند انجا معالجه بشوند حالا یک حقی دولت میدهد یک حقی هم آن شخص که وقف کرده آنرا هم دولت اهتمام میکند که بمصرف خودش برسدکه مریضخانه بیشتر توسعه پیدا بکند وبرای مردم بیشتراسباب رفاهیت باشد
بعضی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس- رأی گرفته میشود بماده واحده بترتیبی که اخیرا قرائت شده آقایان موافقین اوراق سفید میدهند
( اخذ آراء بعمل آمده هشتاد وپنج ورقه تعداد شد )
رئیس- عده حضار صد- باهشتاد وپنج رأی تصویب شد
اسامی رأی دهندگان – آقایان : بنی سلیمان –شیروانی- امام جمعه شیراز- محمود رضا- احتشام زاده- کی استوان- افشار- دشتی- دادگر- فهیمی – میرزا هاشم آشتیانی- حاج آقا حسین زنجانی- دکترسنگ –۰غلامحسین میرزا مسعود- میرزا حسن آیت الله زاده- فرمند- میرزا سید علی- ملک مدنی- معتمد التولیه- مدرس- میرزا حسن خان وثوق- میرزا احمد خان بدر- زعیم- آوانس خان مساعد- میرز ابراهیم آشتیانی- شیخ الاسلام ملایری- طبا طبائی دیبا- امام جمعه اهر- شریعت زاده- عباس میرزا فرمانفرمائیان – نظامم افی- دولتشاهی- جلائی- سید حسین اقایان – میرزا عبدالباقی- مرتضی قلیخان بیات- حاج علی اکبر امین- اسفندیاری- یاسائی – خواجوی- حیدری- ملک ایرج پورتیمور- عطاءالله خان روحی- نظامی- میرز اعبدالله خان وثوق- یحیی خان زنگنه اعظمی- زوار- کازرونی- نگهبان- دکترمصدق- آقا علی زارع- وکیلی طباطبائی – مفتی- دکترلقمان- امیر اسدالله خان عامری- وزیری- معظمی- کیخسرو شاهرخ- سهراب خان ساکینیان- عصرانقلاب- عدل- لیقوانی- اسکندرخان مقدم- ابراهیمی – دکتررفیع امین- محمد ولی میرزا- میرممتاز- حائری زاده - ثقه الاسلام بروجردی- فرشی- اسکندری- جهانشاهی- حقنویس- تقی زاده- دوالقدر- عراقی- فرهمند- نجومی- طاهری- سلطان محمد خان عامری- افخمی
دیوان بیگی . حاج میرزا حبیب الله امین. امیرحسینخان ایلخان- اقازاده سبزواری
رئیس- خبرکمیسیون بودجه راجع به سردار رشید کردستانی قرائت میشود
( بشرح ذیل قرائت شد )
ماده واحده- وزارت مالیه مجازاست ازاول آذرماه ۱۳۰۵ لغایت آبان ماه ۱۳۰۸ ماهیانه یک صد تومان بعنوان کمک خرج ازمحل شهریه ومستمریات دروجه آقای عباس خان کردستانی بپردازد کلیه وجوه پرداختی دراین مدت تا انقضای سال ۱۳۱۴ ازطرف آقای عباس خان بدولت مسترد خواهد گردید
رئیس- آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی- عرض کنم بنده باز اظهار تأسف میکنم که باید باهمه این چیزها مخالفت کنم. بنده میبینم اینجا آمده اند هزارودویست تومان درهرسالی بدهند بیک شخصی که نمیدانم این شخص چه خدمتی باین مملکت کرده ودرمقابل چه خدمتی این پول باین شخص داد همیشود اگردرواقع یک شخصی است که خدمتی برای این مملکت کرده یک کاری باو بدهند که ازاین راه حقوقی بگیرد. اگرکاری برای این مملکت نکرده چرا میخواهند بدهند ؟ ما امیدواریم ازاین مجلس وهیئت دولت که این قبیل پیشنهاد هارا بمجلس وهیئت دولت که این قبیل پیشنهادها رابمجلس نکنند .انشاءالله بعد ازاین لایحه بیاورند یک میلیون اعتبار بخواهند برای حفر یک چاه نفت یا آوردن یک کارخانه کاغذ سازی . همه اش که نمیشود بودجه خرج بیاید بمجلس وازتصویب بگذرد وتصویب هم بشود ! امیدواریم که بعدها این قبیل لوایح بمجلس نیاید و اگر بیاید آقایان وکلاء دقت بکنند این قسم رأی ها راندهند بلکه بچیزهائی بدهند که بنفع ملت تمام میشود وبنفع مردم پریشانی که درواقع این مالیات ازانها گرفته میشود تما مبشود .انهارا ازذلت وپریشانی نجات بدهند .خوب آمدیم هزارو دویست تومان هم درهرسال دادیم بیک نفر سرداررشید که نمیدانم چه رشادتی برای این مملکت کرده ! نمیدانم چه فایده دارد! باین نظریات بنده با این پیشنهاد وهرپیشنهادی که ازاین قبیل ها باشد مخالفم وامیدوارم که مجلس هم نظری که بنده عرض میکنم نگاه به حقارت شخص بنده نکنند اگرحرف خوب ز دم رأی بدهند اگرخوب نبود رأی ندهند
رئیس- آقای زوار
زوار- اولا همه بیک چشم عظمت وبزرگواری بنماینده محترم نگاه میکنیم وفرمایشات ایشان راهمیشه محترم میشماریم ومجلس هیچوقت بچشم حقارت بایشان نگاه نمیکند وثانیا ایشان گویا درست این لایحه راقرائت نفرمودند .این لایحه بعنوان دادن قرض پیشنهاد به مجلس شده است ودولت تشخیص داده است که عباس خان مستأصل بوده است ازنقطه نظر استیصال وپریشانی آمده است برای اویک پیشنهادی کرده است درصورتیکه دارائی اودردست او نبوده ودریک مدتی این را استهلاک خواهد کرد وقرض مشروعی است. دولت بیکنفر ایرانی قرض میدهند که دوباره آنر اپس بگیرد. نمیدهد که مال خود او باشد. و.اگرگناهی هم برای او تصور بشود ملت نجیب واصیل وبالاخره عفور ایران بندگان همان خدای غفار هستند که ازنقطه نظر غفاریت اینکه پناه بایران آورده باید قلم عفو بگناهان او کشید وچون صفت غفاری وغفوری یکی ازصفات ملت ایران است وقرضدادن هم چیز مشروعی است ازاین نظرگمان میکنم مخالف محترم هم این دو وجه مشروع راکه عبارت ازقرض دادن وغفاریت است ودرنظرگرفته ومخالفت خودشان رامسترد دارند
رئیس- آقا ی افشار موافقند ؟
افشار- بلی
رئیس- آقای امامی
امامی- عرض کنم بنده اصولا مخالف بادادن شهریه نیستم یعنی باشخاصی کهبه ممکلت خدمت کرده اند درمقابل خدمت آنها وانجام وظیفه بهیچوجه مخالف بادادن شهریه نیستم .این پولی که باین شخص داده میشود ازدوحال خارج نیست یا واقعا شهریه است درمقابل آن قتل وغارتها وشرارتهائی که درکردستان کرده است دولت دست مزد باو میدهد وحقیقتا میخواهد بازار شرارت رادرمملکت رواج دهد ؟بنده باین اصل جدا مخالفم .واگرچنانچه دولت میخواهد این پول راباو قرض بدهد اگر این آدم معتبر است خودش ازاعتبار خودش قرض کند .با اعتبار خودش ازتاجر ازکمپانیهای دیگر از هرجای دیگر که میخواهد قرض کند .دولت صراف نیست .اگرچنانچه اعتباری ندارد دولت این پول را به چه اعتبار میخواه دبدهد ؟درمقابل هیچ ؟ بعد ازشش سال یا هشت سال که دراین لایحه نوشته شده ازکجای این آدم خواهد گرفت؟ ایا دولت تأمینی میتواند ازاین شخص بگیرد! نمیتواند ؟ اگر میتواند بنده معتقدم که این را مراجعه کند بیک صرافخانه یایک تجارتخانه دیگری اگر تأمین نمی تواند بگیرد چرا میدهد ؟
رئیس- آقای افشار
افشار- بنظربنده این قرض که باین شخص داده میشود ازنقطه نظر این نیست که این کارهائی راکه میگویند معروف است کرده است برای تشویق او است بلکه آقایان مخترم اگرسابقه این شخص رادرنظر بگیرند درابتدای آزادی این شخص خدماتی باین مملکت کرده است ...
امامی- جزآدم کشی چه خدماتی کرده ؟
افشار- درموقعیکه مملکت ما ازاطراف محاصره شده بود ویکعده افراد آزادیخواه دراطراف این مملکت شروع بیک اقداماتی که مفید برای مملکت بوده است کرده اند وبرعلیه معاندین مملکت خدمت کرده اند این شخص هم در همانموقع که برای بعضی ها خطرناک بود در همان فرونت دعوا کرده است واگرمجلس شورا ی ملی هم این قضیه راتصویب میکند ازنقطه نظر خدماتی است که ایشان دراین قسمت ازکارها که مفید بحال ممکلت بوده است کرده اند واگر یک جنایتهائی هم کرده است وظیفه دولت بوده ا ست که تشخیص جنایت رابدهد واورا مجازات کند
رئیس-آقای عمادی
عمادی- اینکه آقای افشار فرمودند خدمت کرده عرض میکنم شرارتهائی که ازاین شخص صادرشده برهمه آقایان مکشوف است وعجالتا ازشرارت هم که صرف نظر بکنیم اساسا بند ه بکلی ازدادن پول دولت بلاذمه مخالفم .اگرنقطه نظر فقر واستیصال است فقیر ومستأصل درمملکت خیلی زیاد است واغلب هم از محترمین هستند ومستحق واقعی میباشند وازهرطبقه ملت دراین مملکت هست واگر از نقطه نظر شخصی است چه نظر شخصی است ؟ آنهم باآن سابقه بدی که دارد وبنده باکلیه شهریه ها مخالفم خصوص با این شخص
وزیرمالیه- یک توضیح مختصری بنده میخواهم بدهم اگرچه ازجریان امربنده مسبوق نیستم واطلاع کاملی ندارم وآقایانیکه درکمیسیون بودجه هستند بهترمیتوانند توضیح بدهند ولی یکی دونکته درضمن اظهارات آقایان گفته شد که چون مربوط بکلیاتست البته بدون یک توضیحی نباید بماند :یکی ازآقایان اظهارکدند که این قبیل لوایح وپیشنهاد ازطرف دولت ترویج شرارت است البته آقایان تصدیق دارند قوه مجریه ودولتی که مسئول امنیت مملکت است ترویج شرارت نمیکند واصلااین اظهار صورت منطقی با وظایفی که یک اشخاصی بآن مقید هستند تطبیق نمیکند
عراقی- پول دادن بشرورترویج شرارت است
وزیرمالیه- یکی ازآقایان اظهارکردند که قضیه فقرو استیصال رااگردولت درنظردارد فقیرو مستأصل
زیاد است .بنده تصور میکنم دراین مورد نه نقطه نظر دولت پول دادن بشرور بوده است ونه پول دادن فقیر ومستأصل از حیث فقر واستیصال که دراین مملکت زیاد است واغلبیت دارد ومتأسفانه رفته رفته هم زیادتر میشود ولی همانطور که عرض کردم چون پیشنهاد کننده لایحه خودم نبوده ام اطلاع زیادی ندارم ونمیتوانم جزئیات رابعرض آقایان برسانم ولیکن نظائر ومواردی دارد واطلاعاتی هم بطور کلی بنده دارم .اتفاق میافتد ک هیک اشخاصی دریک مواردی تقصیراتی میکنند واینها طرف قهر دولت واقع میشوند وگرفتار میشوند ودرضمن دارائی . املاک . اعتبارات خانه آنها وهرچه داشته اند درتصرف مأمورین دولت می آید ومدتی طول میکشد تا تعیین تکلیف بفوریت میشد یا مثلا درمقابل یک تقصیراتی محکوم بیک مجازاتهائی میشدند وآن مجازاتها مطابق قوانین مملکتی مجرا میشد تکلیف معلوم میشد واین اشکالات رفع میشد ولی وقتی که یک مدتی طول میکشد دولت میبیند ازیکطرف هنوز کارقطع نشده وازطرف دیگر اگردارائی هست درتصرف او نیست وفایده نمیبرد ویک اشخاصی را میبیند مستأصل وبی چیزند ومیخواهد یک کمکی بآنها بکند اسم آن راقرض میگذارد وعنوانش رااینطور قرارمیدهد برای اینکه بعدها درمقابل املاک حساب بکند وحالا بنده این اظهاراتی راکه میکنم نه برای این است که آقایان بدانند بنده علاقه تام وتمامی دارم که این لایحه تصویب شود خیر .فرضا آقایان هم تصویب مفرمایند نفرمایند ولی بنده این راعرض میکنم که بایستی آقایان این قسمت رادرنظر بگیرند که اگرهمچو پیشنهادی یا یک اظهاری میشود این صرف از روی هوی وهوس یاترویج شرارت نیست این یک مقدمات ومنطقی دارد وباید فکر کلیدراطراف این قضایا کرد واین راهم یک راههائی خودمان در نظر گرفته ایم وپیشنهاداتی هم درنظر گرفته ایم که تقدیم کنیم تا تکلیف نظایر این قسمتها قطع ومعلوم شود
جمعی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس- آقایان کازرونی وحاج آقا رضا رفیع پیشنهاد کرده اند ازدستورخارج شود
مدرس- بنده مخالفم
رئیس- آقای عراقی
عراقی- بنده مخالفم توضیح بدهند تا جواب بدهم
رئیس- آقای رفیع
حاج آقا رضا (رفیع)- عرض کنم مسئله باید معین شود یک سردار رشیدی بنام شرارت یک حرفهائی درباره او میگویند .بنده گمان نمیکنم با این حرفهائی که آقایان میزنند هیچ وکیلی رأی بدهد که دو تومان باو داده شود . جمعی ازآقایان که درکمیسیون بودجه این راتصویب فرموده اند وبعضی کارها وخدمات اورا دید ه اند .چند نفر هم اینطور میفرمایند بنابراین لازم است مسئله را آن آقایانیکه میدانند به آن اشخاصی که نمیدانند حالی کنند بنده گمان میکنم دولت بنام استیصال این پیشنهاد رانکرد هاست بلکه یک نظر سیاسی داشته است که این پیشنهاد رابمجلس داده است آنهم بنام قرض حالا هم چرن موقع نیست بند هبرای اینکه موقع باشد که این حرفها بآقایان عرض شود پیشنهاد کردم که از دستور خارج شود وبماند برای روز دیگر. اگرآقایان موافقت کردمند مجددا جزء دستور میشود واگرنکردند که بالاخره خارح میشود وازبین میرود .خوبست آقایان موافقت بفرمایند وازدستور خارج شود
رئیس- آقای عراقی
عراقی- بنده تصور میکنم فرمایشاتی که آقای رفیع فرمودند برای یک لایحه خوبست که بعضیها مردد باشند که آیا این لایحه راباید تصویب کرد ه یانه ؟ وآنوقت درخارج مجلس باهم صحبت کنند وآنهائیکه عقیده بتصویبش دارند آنهائی راکه عقیده ندارند متقاعد کنند ولی سرداررشید
را بنده تصور میکنم یک نفر نیست که نداند چه ها کرده است .گویا فراموش کرد ه اند درموقعی که سرداررشید با سالارالدوله آمد بعراق وان خرابیهائی که بآنجا رسید .بنده که زخمش راخورده ام وخانهائی که خراب شد ه دیده ام میدانم عرض میکنم که اگرخدمت کرده نمیدانم چه وقت بوده ولی بعد بقدری صدمه بمردم زده که خدمات اولیه رابکلی شسته . بند ه حالا نمیخواهم منکر خدمات اولیه اش بشوم ولی بقدری صدمه بمردم زده که خدمات اولیه او بکلی ازبین رفته .سرداررشید یک ادمی نیست که مابتوانیم تصویب کنیم پولی باو داده شود این است که بنده عرض میکنم الان که لایحه مطرح است کاملا مذاکره شود وتکلیفش معلو مشود آقایانیکه تصورمیکنند خدمت کرده است رأی میدهند وآنهائی که ضجه وناله آن زنها وبیچاره ها راشنیده اند رأی میدهند
جمعی ازنمایندگان- صحیح است
رئیس- رأی میگیریم بخروج ازدستور آقایانیکه تصویب میکنند وقیام فرمانید ( عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس- تصویب نشد
جمعی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
آقا سید یعقوب- بند ه باکفایت مذاکرات مخالفم
رئیس- بفرمائید
آقا سیدیعقوب- بند ه بطوراسترحام تقاضا میکنم مجلس مقدس بقدر پنج دقیقه ( اگر ازموضوع هم تصور میکنندخارج شود ) اجازه بدهند که من بروم یک توضیحی بدهم ..
رئیس- راجع بعدم کفایت مذاکرات بفرمائید
آقا سید یعقوب- راجع بعدم کفایت مذاکرات عرض میکنم یک شرحی آقای حاج آقا اسمعیل فرمودند ویک بیاناتی هم آقای رفیع فرمودند بند ه همچو تصور میکنم که برتوده واکثریت مجلسکشف حقیقت نشده است ن هاستدعا میکنم برای کشف حقیقت اجازه بدهند اشخاصی که اطلاع دارند ان اطلاعات رابگویند بعد هم اکثریت هست ممکن است رأی ندهند ولی بگذارند این حقایق گفته شود بنده عرض میکنم بند ه یک اطلاعاتی دارم اقای نظام مافی وآقای مدرس هم یک اطلاعاتی دارند . این اطلاعات گفته شود بعد هم باز رأی دست شما است ازاین جهت است که بنده عرض میکنم برای اینکه این مسئله کشف نشود اجازه بدهند بقدری که دونفر دیگرحرف بزنند یک توضیحی بدهند وآن توضیح را استماع کنید بعد رأی بدهید
رئیس- رأی گرفته میشود باکفایت مذاکرات آقایانیکه تصویب میکنند قیام فرمایند (عده قلیلی نمودند)
رئیس- تصویب نشد
یکنفر ازنمایندگان- آقای مدرس فرمایشی دارند بفرمایند
رئیس- آقای مدرس درجه دوازدهم واقع شده اند
یاسائی- مقدم باشند
دشتی- خیر هرکس بنوبه خودش بزند
رئیس- آقای روحی
روحی- بنده مخالفم موقعش عرض میکنم
رئیس- آقا ی دکترطاهری
دکترطاهری- بنده موافقم
آقا سید یعقوب- بنده هم اجازه خواسته ام آقایان منشیها .کجا هستید خوابید ؟
رئیس- آقای احتشام زاده
احتشام زاده – بنده مخالفم
رئیس- آقای دشتی
دشتی- مخالفم
رئیس- آقای نگهبان
نگهبان – بنده مخالفم
رئیس- آقای عمادی
عمادی- بنده هم مخالفم
رئیس- آقای مفتی
مفتی- بنده موافقم
رئیس- بفرمائید
مفتی- موافقت بنده فقط راجع است باسترحام ازآقایان حالا بنده نمیخواهم از سردار رشید یا عباسخان کردستانی تبرئه یا تزکیه کرده باشم منتهی باید آقایان درست ملتفت شوند که اگر سردار رشید تقصیری داشته است فقط تقصیرات او عبارت بوده از طرفیت هائی که با یاغیان کردستان یا حکومتهای کردستان داشته است وهیچوقت برعلیه حکومت ملی قیام واقدامی نکرده است وهیچوقت درسیاست خارجه هم منصوب بتقصیر وقصوری نشد ه است
بعضی ازنمایندگان- صحیح است
سردار رشید یک کسی بوده که خیلی متنفذ ومقتدر بوده وهمیشه دارای سه هزار سوارو پیاده بوده وهمیشه طرف توجه خارجه ها بوده وانها خواسته اند اورا آلت کنند برای پیشرفت مقاصد خودشان وهیچ تاریخی نشان نمیدهد و نمی توانند نسبت بدهند به سردار رشید که بایکی از همسایه های خارجه با آن اشخاصیکه طمع بخاک کردستان داشته اند با مقصود انها هیچ قدمی برداشته باشد
سرداررشید فقط ایرانی وایرانی بوده است وبنده حالا عرض نمیکنم ک هسردار رشید تقصیر نکرد ه ولی تقصیرات او یک تقصیرات داخلی بوده است آنهم منحصر بخاک کردستان وناشی ازطرفیت های محلی بوده است که باا عیان وحکام وقت داشته است آنهم به تحریکات اهل محل بوده است که سردار رشید درنظر آقایان واهل مرکز اینطور جلوه کرده است درصورتیکه اگربسابقه سردار رشید درست نگاه بکنند درکابینه خود آقای وثوق الدوله که شریف الدوله بنی آدم کردستان بودند هرخدمتی که شریف الدوله شده ومورد توجه رئیس الوزراء آن عصر شده تمام آن خدمات بدست سردار رشید پیشرفت کرد ه است واستیصال گلباغی ومندعی به قوت سردار رشید بوده است
سردار رشید هیچ تقصیری نکرد ه است فقطبا بعضی ازاعیان کردستان وبالاخره با بعضی ازحکام محل طرف بوده است .نه برعلیه حکومت ملی قیام کرده است ونه تقصیرات خارجی داشته است بعلاوه این ادم فرضا که مقصر است ولی آمده است درمرکز ودوسال است درحبس است وحالا اعلیحضرت اقدس پهلوی ودولت که البته علاقمند به مملکت هستند واطلاعات ایشان بیشتر ازاطلاعات اکثرنمایندگان استسردار رشید راعفو کرد ه اند بشرط اینکه درمرکزبماند وبرنگردد بمحل خود. خوب این ادم لابد یک معاشی برای زندگانی خود میخواهد .این آدم ازخانواده نجیبی است وحالا دارد دراین شهر گدائی میکند .بنده بااسترحان واستدعا میکنم ازاقایان که باآن چشمی که سرداررشیدرا نگاه کرده اید( چون بنده میتوانم عرض کنم که این ازروی اشتباه بود ه است ) حالا باآن چشم نگاه نکنید وبسردار رشید ترحم بفرمائید واین مبلغ جزئی راکه بعنوان قرض پیشنهاد شده است تصویب بفرمائید همین است عرض واستدعای بنده ودیگر بیش ازاین عرض نمیکنم
رئیس- آقای روحی
روحی – عرض کنم ملتی که بااصول عفو واغماض ومساهله زندگانی کند سرنوشتش مرگ است. عقیده بند ه این است آقا میگویند سردار رشید برخلاف حکومت ملی قیام نکرده ! بنده عرض میکنم از طغا تسالار الدوله بوده است .تصدیق آقایان عراقی هاروزگار اهالی صفحه غرب را سیاه کرده .هزارها مارد را بی بچه وبچه را بی
پدر کرده است .دولت عاطفه دارد؟ به بچه های مادرمرده پول بدهد! آقا چطور میفرمائید برعلیه حکومت ملی قیام نکرده ؟ سالار الدوله نکرد ؟ سردار رشید پنجماه درعراق حکومت خود سرانه نکرده است ...
آقا سید یعقوب- این نیست
روحی- همان است این همان عباس خان کرد است که تمام صفحات غرب را بروزگار سیاه نشانده اگر غیرازاو است بنده هم رأی میدهم خیر این همان عباسخان کرداست که تمام صفحات غرب را آتش زده است ...
آقا سید یعقوب- کی آقا
روحی- اجازه بدهید عرض میکنم . اموال این شخص مصادره شده است وحالا دولت عاطفه کرده واین شخص راتبرئه نموده است درصورتیکه محکمه باید تبرئه کند یک کسی رانه دولت درمملکت مشروطه دولت حق تبرئه کردن ندارد واین از وظائف محکمه است. محکمه باید اورا محاکمه کند اگر کاری نکرده بای دتبرئه اش کند ولی اگرمال مردم را غارت کرده است باید اورا دارش بزنند. بنده معتقدم که این قبیل طبقات باید از بین بروند ولو هرچه باشد .ترحم یعنی چه ! این قبیل موارد ترحم ندارد . ملتی که میخواهد ترحم بکند ازبین میرود .باید مشت زد توی دهن طاغی. وخادم راهم باید تشویق کرد. عاطفه هم برای یک مملکتی فائده ند ارد درمملکت ما این همه فقیر پهلوی سگ میخوابند وآقایان یک دارالایتام برای این بدبخت ها باز نمیکنند واین همه گرسنه اند ومیمیرند .اینهم اگرگرسنه ایت برود بمیرد. البته ازاقایان استدعا میکنم این نوع عواطف رابخرج ندهند.وآقای مفتی هم این اندازه متأسف نبباشند برای اینکه یک نفرشریر ویاغی حقش تسلیم کردن بمرگ است
رئیس- آقای دکتر طاهری نوبت خودشان را باقای مدرس واگذار کرده اند
جمعی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
حاج آقا رضا رفیع- بنده باکفایت مذاکرات مخالفم
رئیس- بفرمائید
حاج آقا رضا (رفیع ) – همانطور که آقای آقا سید یعقوب اظهار کردند لازم است آقای آقا سید یعقوب با آقای مدرس اطلاعات خودشان را درمجلس اظهار فرمایند وخوبست آقایان هم برای روشن شدن مطلب این اجازه رابدهند که یکی ازآقایان توضیخات کافی دراین باب اظهاردارند .وبعد رأی گرفته شود
رئیس- مانعی ندارد؟
بعضی ازنمایندگان –خیر
رئیس- آقای مدرس
مدرس- مطالب جزئی هیچوقت ...
( دراینموقع آقای عمادی برای خروج ازمجلس ازصندلی خود حرکت نمودند)
مدرس- ( خطاب بآقای عمادی) آقا خواهش دارم بفرمائید درمطالب جزئی هیچ اقتضا ندارد که بنده مصدع شوم ولیکن بعضی جزئیات است که کم کم کلی میشود- دولت یک پیشنهادی کرده است که یک وجهی به سردار رشید کردستانی قرض بدهند. بنده عقیده ام این است که اصلا دولت قرضی بدهد بیخود است وبای دمفتی خرجش رابدهد .یک مرتبه وارد تاریخ عباسخان میشویم که این چه جور آدمی است ؟ یک کردستانی ، یک خان کردستانی است. خانهای ایلات ما همه غارتگرند وهروقت یک دسترسی پبدا کنند آن خان هم ازاو غارت میکند .این مسئله محل خلاف نیست که بعضی تصدیق کنند وبعضی تصدیق نکنند. این مسئله است ولی یک مسئله دیگر این است که این شخص خدماتش درنزد ملت چه بوده است ؟ هروقت که بنده قوه داشتم تابع من بود وبملت هم خدمت میکرد .هیچوقت هم رفیق خارجه نشد .اما درمسئله سالارالدوله
که میفرمایند طرفدار سالارالدوله بوده ولازم است عرض کنم که خیلی ازطرفداران سالارالدوله الان در همین مجلس هستند واگر میخواهید بنده معرفی کنم وبگویم که همراه سالار الدوله بودند –بنده هم اگر درکردستان با لرستان بودم وسالارالدوله می امد یا درمیرفتم یارفیق اومیشدم .اگرمیخواهید بنده این اشخاصی که همراه سالارالدوله بوده اند معرفی کنم .بعضیهاشان الان درهیمن مجلس تشریف دارند .اما مسئله راکه باید آقای وزیربگوبند ونمیگویند اینست که چرا آدم را اینجا نگاه داشته اند وچرا بجوان رود نمیرود که سرملک وخانه اش باشدو وخلاصه چر ااین تحفه رادرتهران نگاه داشته اند وچر اشب وروز بالای سرش مفتش است .این راباید فهیمد .کم اگر دولت بودم اورا میفرستادم بجوان رود واین بنفع ما بود وبیش ازاین فعلا چیزی عرض نمیکنم
لیکن امروز که دولت یک نفر رابجهت صلاح اینجا نگاهداشته واورا بازداشته ازاینکه سرخانه وملکش برود یا باید اورابکشد ویا باید خرجی باو بدهد . ازاین دوحال خارج نیست. اگرمقصر است باید اورا بکشد والا باید باو خرجی بدهد بنده عقیده ام این است که دولت باید باین شخص خرجی بدهد وبقرض دادن معتقد نیستم ومعتقدم که دولت باید مخارجش رامجانا بدهد نه اینکه با وقرض بدهد شما میفرمائید قرض هم باو ندهند یعنی بکشندش ! یا باید اورا بکشند یا باید رهایش کنند تا برود سر خانه وزندگانیش وحالا که دول تصلاح نیمداند اورارها کند ومیخواهند نگاهش دارند بایدمخارجش رابدهد وچاره نیست جزاینکه یا اورا بکشندو یامخارجش رابدهند آقایان خوبست راه حل رابفرمائید داخل ماهیات وخوب وبدی وزندگانی اشخاص شدن فائده ندارد .دولت خیلی احتیاط کرده که می گوید این پول رابعنوان قرض با ومیدهم .وقتی رفت سرملکش وعایدات پیداکرد ازعایداتش این وجه رامسترد میدارم بنده عقیده ام این است که نگذارید دراین مسئله زیاد تر ازاین صحبت شود .یک عنوان قرضی دولت پیشنهاد کرد ه است خوب است آقایان همین را تصویب کنندو رأی بدهند تا این آدم گذاران کند وبعدهروقت دولت صلاح دید اورا رها کند
جمعی ازنمایندگان- صحیح است
رئیس- آقای کازرونی پیشنهاد کرده اند بماند برای جلسه بعد .آقای کازرونی
کازرونی- بنده میبینم این عقاید مثبت ومنفی که دراینجا اظهارمیشود غالبا ازروی احساسات است وازروی دقت ومطالعه نیست. ازطرف دیگر ملاحظه میکنم که دولت راستی راستی ازروی ترحم واشقاق یا تصدق این لایحه رانیاورده بلکه مبتنی بریک مصلحتی دانسته وآورده است . وعاشق این شخص نیست ومصلحت راجع به مملکت است نه راجع بشخص ایشان وچون اینطور است بنده پیشنهاد کردم بماند برای جلسه دیگر تا آقایان درخارج آزادانه تر وبهتردراین مسئله دقیق شوند که تصدیق کنند ورأی بدهند واگرهم دیدند ازروی مصلحت نیست که اصلا جزو دستور نگذارند تا ازبین برود درای نصورت هم از حیثیت دولتی از طرف اعتماد آقایان است ملحوظ شده وهم لایحه ازمیا نرفته باشد وضرری هم بکسی وارد نمیشود
رئیس- رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقای کازرونی آقایانیکه تصویب میکنند قیام فرمایند ( معدودی قیام نمودند)
رئیس- تصویب نشد. پیشنهاد آقای آقای اعتبار (بشرح ذیل قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم ازاعتبار دولت ماهی صد تومان پرداخته شود
رئیس- آقای اعتبار
اعتبار- به عقیده بنده مدافعه ازسردار رشید حقیقتا کارمشکلی است .زیرا درضمن بیانات خود آقای مدرس هم تصدیق فرمودند که این آدم یک کار هائی داشته ویک غارت هائی کرده بهرحال تصویب کردن مجلس یک حقوقی را برای سرداررشید شاید حسن اثری نداشته باشد ولی ازطرف دیگر همانطور که بعضی ازآقایان فرمودند شاید یک مقتضیات ومصالحی درکاریاشد که دولت مقتضی بداند سردار رشید رادراینجا نگاهدارد ویک مخارجی باو بدهد – دراین صورت بنده راه حلی که بنظرم میرسد این است که دولت از اعتباری که خودش دارد ( اعتبار غیرمترقبه ) وهمیشه ازآن یک تصویب نامه هائی صادرمیکند وغالبا هم غیرلازم است دراین مورد هم خوب است ماهی صدتومان ازآن اعتبار بموجب تصویب نامه خود دولت باین شخص بدهد که هم مقصود بعمل امده باشد وهم این صحبت هااز بین رفته باشد
وزیر مالیه – لازم است بند ه قبلا درمقابل اظهاری که آقای مدرس فرمودند وزیر یک مسئله راباید بگوید ونمی گوید خدمتشان جواب عرض کنم که بنده دروهله اول عرض کردم که چون پیشنهاد کننده این لایحه بنده نوبدم ازاین جهت ازمقدمات وسوابق این امر اطلاع کافی ندارم تا خدمت آقایان عرض کنم ولی البته صلاح وعدم صلاح نگاه داشتن یک کسی مثل سردار رشیدسابق درتهران ویافرستادن اوبه جوان رود که آقای مدرس صلاح میدانند این یک قضیه نیست که دولت ازروی عدم تحقیق ومطالعه تصمیمی گرفته باشد وبند ه ولو اینکه از سوابق این امر اطلاعی ندارم عرض میکنم که قطعا با ترتیبات ووضعیات سرحدی ونظامی که درکاراست اگردولت به سردار رشید اجازه عودت به جوا ن رود ر انداده است صلاح درهمین بوده است
واما راجع باظهار آقای اعتبار دراینجا بند ه یک مسئله قانونی راتذکر میدهم وآن این است که قانون بودجه دولت را از پرداخت حقوق باشخاص بصورت شهریه ممنوع کرده است واعتباردولت برای شهریه وقرض دادن نیست. پول دادن بسردار رشید هم که غیر ازاین دو عنوان عنوان دیگری نمیتواند داشته باشد اعتبار برای یک مخارج غیرمترقبه ایست که اگر پیش بیاید ودولت صلاح بداند بدهد وحالا شاید صلاح نباشد ک هیکمرتبه پانصد تومان یافلان مبلغ باین شخص پول داده شود وخواسته اند باندازه معاشش مستمرا باو پول بدهند نه یکدفعه واگر بخواهید این قید راذکرکنید ازبرای اعتبار دولت کارمشکلی خواهد بود . ولی اگر آقایان میل دارند که راجع بمحل وطرز پرداخت این وجه یک دقتی بشود بنده هم مخالفتی ندارو وممکن است بند ه باهیئت دولت مذاکره بکنم وتحقیقات کاملتری بعمل بیاید تا یک طریق بهتری برای این امر درنظر گرفته شود
رئیس- بند ه نمیدانم آیا میشود بهمچو پیشنهادی رأی گرفت
اعتبار- خیر. بند ه هم نمیخواهم رأی بگیرید
رئیس- پیشنهادی ازآقای احتشام زاده رسید ه است درهمین زمینه وهمین حال رادارد
وزیر مالیه- اگرم خالفت مقررات نظامنامه نیست بنده میتوانم تقاضا کنم که مذاکرات دراطراف این موضوع بماند برای بعد .درهرحال بنده مضایقه ندارم که چنین تقاضائی بکنم
رئیس- پیشنهاد آقای احتشام زاده (بیان مضمون قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم که ازمحل بودجه نظمیه روزی سه قران مخارج سردار رشید پرداخته شود
رئیس- آقای احتشام زاده
احتشا مزاده – عرض میکنم بموجب اطلاعاتی که همه آقایان نمایندگان دارند وبنده نمیخواهم حالا عرض کنم
و همه اهالی بموجب مندجات جرائد میدانند ومستحضرند وبرهمه واضح است که این شخص یکنفریاغی است وحالا که دولت مقتضی دانسته است اورا بیاورد تهران درواقع این یک مفرمحبوسی است مثل سایر محبوسین وهیچ علت ندارد که برای یک نفر شرور یاغی سابقه بدی بگذاریم وشهریه تصویب کنیم .بنده معتقدم که این ادم یک نفر محبوس است مثل سایر محبوسین باید اعاشه کند .نظمیه که یک پولی به محبوسین میدهد ازاین جهت بنده پیشنهاد کردم که ازمحل بودجه نظمیه واعتباری که اداره نظمیه برای مخارج محبوسین دارد روزی سه قران هم برای اعاشه باین شخص بدهد
مخبر- بند ه تقاضا میکنم همین پیشنهاد آقای احتشام زاده با لایحه ارجاع به کمیسیون شود تا درآنجا یک تحقیقات کامل تری بشود
رئیس- ارجاع میشود بکمیسیون .خبرکمیسیون بودجه راجع بکارخانه شنیدر کرزو
کازرونی- بند ه پیشنهاد ختم جلسه میکنم
رئیس- نداده اید
شیروانی- مجلس کاری نکرده است
رئیس- آقای حائری زاده پیشنهاد کرده اند جلسه ختم شود مخالفی دارد یاخیر؟
شیروانی- بنده مخالفم .اجازه میفرمائید ؟
رئیس- بفرمائید
شیروانی- عرض میکنم مجلس از صبح تا حالا جزلایحه اضافه صحیه که اسمش رامیتوان کارگذاشت کاردیگری انجام نداده وهنوز این قدرها هم ازوقت نگذشته .اینکه ما پیشنها د کردیم جلسه زود تشکیل شود مقصود این نبود که ازاین طرف هم زود تشکیل شود مقصود این نبود که ازاین طرف هم زود ختم شود . مجلس دوساعت بیشتر کار نکرده است از این جهت بااین پیشنهاد مخالفم
رئیس – آقای حائری زاده پیشنهاد ختم جلسه را کرده اند – آقای حائری زاده
حائری زاده – بنده این پیشنهاد خودم رادر موقعی که اختلاف نظر در آن لایحه قبلی پیش آمده بود غرض کردم ومقصودم این بود که بآن مذاکرات خاتمه داده شود ودر خارج یک دقت ومطالعه بیشتری بشود ولی حالا استرداد میکنم زیرا آن موضوع از دستورخارج شده است
رئیس – آقای کازرونی پیشنهاد ختم جلسه کرده اند بفرمائید .
کازرونی – عرض میکنم بعضی اوقات هست که باید از قسمت عدمی استفاده کنیم وحالا چنین اقتضا دارد که مجلس ختم شود ومجلس از ختم جلسه استفاده میکند
رئیس – رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقای کازرونی آقایانیکه تصویب میکنند قیام فرمایند( عده کثیری قیام کردند)
رئیس – تصویب شد . جلسه آتیه روز پنجشنبه چهار ساعت قبل از ظهر . دستور اولا لایحه که بنا بود الان بخوانیم راجع بکارخانه شنیدر کرزو. ثانیا کنترات دونفر برای مطبعه مجلس
حاج آقا رضا رفیع – انتخاب کمیسیون ها
رئیس – ثالثا لایحه راجع به عباسخان کردستانی وقسمت بعد انتخاب کمیسیون ها
( مجلس یک ربع ساعت بعد از ظهر ختم شد )
Page 19 – 20 missing