مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ خرداد ۱۳۲۸ نشست ۱۶۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
سال پنجم - شماره ۱۲۵۱
مدیر سید محمد هاشمی
۱شنبه ۱۵ خرداد ماه ۱۳۲۸
دوره پانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۱۶۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱۲ خرداد ۱۳۲۸ نشست ۱۶۸
دو ساعت و سه ربع قبل از ظهر مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
فهرست مطالب:
تصویب صورت مشروح مذاکرات مجلس
۱- تصویب صورت مشروح مذاکرات مجلس
رئیس- نسبت به صورت مشروح نظری نیست؟ آقای فولادوند بفرمائید.
فولادوند- در دو جلسه گذشته مجلس که آقایان نمایندگان راجع به مازاد غله مذاکراتی کردند بنده هم اظهاراتی کردم و البته اظهار بنده از جهت رفاه و آسایش مردم بود، و یقین دارم با سرپرستی که جناب آقای گلشائیان از وزارت دارائی دارند و با حسن نظری که کلیه آقایان نمایندگان به ایشان دارند مأمورین حتماً نسبت به مردم ارفاق بیشتری خواهند کرد و در صورت مجلس اینطور هست اما در روزنامه‌ها اینطور منعکس شده‌است که بنده گفتم تمام مأمورین غله نادرست هستند بنده همچو اظهاری نکردم (صحیح است) البته مأمور نادرست هست مأمور درستکار هم در اداره غله هست، ما مأمورین خیلی خوبی آنجا داریم، آقای صاحبجمع مرد خوبی است امثال ایشان در اداره غله هستند آقایان می‌دانند که بنده همچو اظهاری نکردم خواستم این قسمت در صورت جلسه قید شود.
رئیس- آقای قبادیان نسبت به صورت مشروح نظری دارید؟ بفرمائید.
قبادیان- عرض کنم نظامنامه داخلی مجلس هنوز کاملاً توزیع نشده‌است چون آقایان بایستی از مواد آن اطلاع داشته باشند دستور بفرمائید توزیع کنند اگر طبع هم شده که توزیع نشده، زیرا اگر آقایان نمایندگان اظهاری طبق نظامنامه داشته باشند نمی‌توانند به عرض مجلس برسانند این را استدعا می‌کنم اقدام بفرمائید که طبع و توزیع بشود.
رئیس- آئین نامه جدید تحت چاپ است آئین نامه قبل هم که منتشر شده نزد آقایان هست چهار نفر از آقایان تقاضای صحبت کرده‌اند.
تصویب لایحه مازاد غله
۲- تصویب لایحه مازاد غله
رئیس- تقاضای آقایان باشد برای جلسه بعد اول جلسه فعلاً وارد دستور می‌شویم انتخاب دو نفر منشی هم طبق آئین نامه جدید لازم است بعمل بیاید و آئین نامه اجرا بشود آقایان در نظر دارند که جلسه قبل کار لایحه غله تمام شده (صحیح است) و بعد اعلام رأی گردید و حالا باید رأی بگیرید عده هم کافی است، با آن اصلاحاتی که به عمل آمده‌است رأی می‌گیریم، آقایان که موافق هستند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد (یک نفر از نمایندگان- حالا باید با ورقه رأی گرفت) خیر ورقه لازم ندارد آقای وزیر دارائی فرمایشی دارید؟ بفرمائید.
تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارائی
۳- تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی- بدواً خواستم که توجهی که آقایان نمایندگان محترم راجع به غله فرموده بود ند و کمکی که به تأمین ارزاق مملکت نمودند بدینوسیله ….
تشکر کرده باشم ضمنا دو لایحه‌است که می‌خواهم تقدیم بکنم یکی مربوط بوظایف ژاندارمری است، اقایان مسبوق هستند که ژاندارمری دو وظیفه دارد، یک وظیفه اش تامین امنیت داخلی است. وظیفه دیگرش هم که بعنوان ظابط عدلیه‌است در نظرگرفته شده‌است ان قسمت که مربوط به ضابطین عدلیه‌است ضمیمه وزارت کشور بشود وان قسمت دیگر هم که مربوط بامنیت وانتظامات داخلی است با بودجه اش به وزارت جنگ داده شده‌است وبرای اینکه ان مامور ژاندارمری که باقی میماندوکارهای مربوط به عدلیه ومحاکم را می‌کند بتواند راحت زندگی کرده باشد وخدای نکرده سوء استفاده نکرده باشد در نظر گرفته شده‌است حقوق انها دوبرابر شده‌است (احسنت)این لایحه‌ای که تقدیم می‌شود برای تفکیک این دو قسمت از وظائف ژاندارمری است واضافه کردن حقوق ژاندارمری که دوبرابر حقوق فعلی می‌شود لایحه دیگر مربوط به تبصره‌های می‌شود که درقانون برنامه گذشته می‌باشد. یک تبصره‌است که در ظرف ۳ماه سازمان برنامه مکلف است برنامه‌های اجرائی هفت ساله را تنظیم و بتصویب کمیسیون برساند {صحیح است}آقایان مسبوق هستید مشاورینی که برای برنامه استخدام شده بودند بایستی درظرف ۴ماه راپورت خودشان را بدهند راپورتشان در اواخر تیر داده خواهد شد و چون سه ماه منقضی شده‌است وعملا چون نمی‌دانستند که برنامه را بمجلس تقدیم بکنند این است که استدعا شده‌است اجازه داده بشود بهیئت برنامه که مطابق نظر متخصصین برنامه یکسال را تنظیم می‌کنند بانظر متخصصین اجرا بشود و نتیجه اش را با برنامه علمی سالهای بعد بتصویب مجلس برساند ضمنادر ماده ی ۱۰ قانون برنامه اشاره شده بود که سازمان برنامه اساسنامه وآئین نامه‌های اجرائی خود را باید تنظیم کند و بتصویب شورای عالی برنامه برسد وبعد هم بتصویب کمیسیون واجرا شود چون فرصت و مجال نیست و اجرای برنامه بایستی هر چه زودتر شروع شود در این لایحه برای اینقسمت هم اختیاراتی برای سازمان برنامه تقاضا شده‌است واین لایحه بایک فوریت تقدیم شده‌است که در فوریت آنمذاکره بشود بعد اگر پیشنهاداتی هست بروددر کمیسیون و آنجا مطرح شود
رئیس –قرائت میشودوبه کمیسیونها مربوطه ارجاع می‌گردد.
بعضی از نمایندگان –با فوریت تقاضا شده‌است.
رئیس - بفوریتش بعدا رای گرفته می‌شود
اردلان-آقای رئیس راجع بانتخاب دو نفر منشی رای بگیرند
رحیمیان-راجع بقانون کار.
دکتربقائی-بنده عرضی دارم.
رئیس - چون در جلسه ی ما قبل جناب آقای یمین اسفندیاری فرمایشاتی فرمودند بنده قبل از دستور از مجلس اجازه می‌خواهم چند کلمه صحبت کنم.
رئیس - راجع بصحبت قبل از دستور اینجا موافقت شد که برای جلسه بعد باشد ممکن است جلسه بعد آقا بیانات خودتانرا بفرمائید.
رحیمیان-اجازه‌ها محفوظ است برای آن جلسه؟
انتخاب دو نفر منشی
.۴-انتخاب دو نفر منشی
رئیس - شروع می‌شود بانتخاب دو نفر منشی مطابق آئین نامه جدید.{اخذآرابعملآمد}
رئیس - قبلا باید متذکر شوم که اولا طبق آئین نامه جدید سه نفر از آقایان با قرعه باید بنام نظار انتخاب بشوند با دو نفر از از آقایان منشی‌ها برای استخراج آراء ثانیا مهره تفتیشیه بگیرد این دو ماده مربوطه قرائت می‌شود اگر این انتخاب را آقایان قبول دارید باین ترتیب که شروع شده‌است موافقت بفرمائید والا تجدید می‌شود.{بشرح زیر قرائت شد} ماده ۱۶۱ –انتخاباتیکه در جلسه علنی برای تعیین هیئت رئیسه بعمل می‌آید و هم چنین انتخاباتیکه برای تعیین اعضاء کمیسیونها می‌شود نیز سایر انتخابات راجع باشخاص و همینطور انتخاب هیئت رئیسه کمیسیونهای مجلس باید با رای مخفی و با ورقه باشد.
رئیس - و رای مخفی را اینجا توضیح داده اخذ رای مخفی بترتیبی است که در باب اخذ رای علنی با اوراق ذکر شده منتهی در این مورد بدوا سه نفر برای نظارت در اخذ و استخراج آراءبقرعه معین می‌شود که با دو نفر از منشیان {بتشخیص رئیس}انجام وظیفه نمایند. بعضی از نمایندگان-رای بگیرید.
رئیس - آقای امیر تیمور فرمایشی دارید؟بفرمائید
امیر تیمور-باعتقاد بنده اگر در تشریفات انتخاب منشی‌ها دقت بشود خللی باصل انتخاب وارد نمی‌شود {صحیح است}مقصود موافقت مجلس است که انجام شده وباعتقاد بنده مورد تصدیق همه ی آقایان نمایندگان است مقام ریاست هم این کار را خاتمه پذیرفته تلقی بفرمائید.
رئیس - مقصود این است که اگر کسی نسبت باین طرز انتخاب اعتراض بکند وارد است این است که خواستم تذکر داده باشم چون برخلاف نظامنامه نباید عملی شده باشد.
نورالدین امامی – نظرآقای امیرتیمور را بنده موافق نظامنامه نمیدانم باید انتخابات تجدید بشود چون این طرز مخالف آئین نامه‌است ما می‌خواهیم که نظامنامه عمل بشود یک رای گرفتن بهترازاین است که آئین نامه را زیرپا بگذاریم وعمل نکنیم امربفرمائید تجدیدکنند عده هم همان عده‌است.
رئیس – آقایان نتیجه رااعلام نفرمایید. چون باید بحکم قرعه سه نفربرای نظارت آراء انتخاب شوند.
ابوالقاسم امینی – موافق ومخالف صحبت کردحالارای بگیرید.
رئیس – اگرآقایان اجازه می‌دهید درمجلس رای گرفته شود اگرمجلس تصویب نکرد وخواست نظامنامه اجرا شود دوباره تجدیدمیکنیم.
مکی – نسبت بآئین نامه که نمی‌شود رای گرفت. سزاوار- یک موردبخصوصی است.
رئیس – اشتباهی شده تعیین هیئت نظاربرطبق نظامنامه حذف شده‌است.
رحیمیان – این سابقه می‌شود. رئیس – بنابراین دوباره انتخاب می‌شوند اول راجع بانتخاب سه نفرنظار. {مراسم اقتراع بعمل آمد}
فولادوند- آقای مسعودثابتی {نبودند} آقای فاضلی {نبودند} آقای علیمحمدغضنفری، آقای برزین، آقای محمدآخوند جرجانی. رئیس –اقایان نظار تشرریف بیاورند. معتمد دماوندی-بنده چون کاندید نیستم استدعامیکنم که بند ه را ننویسند اقایان.(اسامی اقایان بشرح ذیل خوانده شده واخذو استخراج اراء بعمل امد)اقایان:لاهوتی، شریف زاده، معتمد دماوندی، اردلان، دکتر فلسفی، سزاوار، حاج حاذقی، کشاورز صدر، دکتر بقائی، مکی، بهادری، دکترعبده، اسلامی، حائری زاده، صفوی، رضوی شیرازی کفائی، امیر تیمور، ابوالقاسم امینی، دکتر مصباح زاده، دکتر اشتیانی، کهبد، اعزازنیک پور، اصف محمودمحمود، صادقی، حسین وکیل، نورالدین امامی گنابادی، اشتیانی زاده، امامی اهری، نبوی، وثوق، سلطانعلماء، دکتر اعتبار، مامقانی، ازاد، مشایخی، ملکی، قبادیان، مهدی ارباب، دولتشاهی نصرت الملک ملکی، ملک مدنی، تولیت، عدل اسفندیاری، دکترامینی، یمین اسفندیاری، مهندس خسروهدایت پایزی، قهرمان، عباسی، عباس مسعودی، دکترمتین دفتری، بواغیان، لیقوانی، افشار، دکترملکی مکرم، شریعت زاده، اسدی، عامری، ایلخان ظفربختیاری، صفاامامی، معین زاده، سلطانی، عرب شیبانی، شهاب خسروانی، خوئیلر، باتمانقلیج امیرنصرت اسکندری، حاج آقارضارفیع، ناصری، علی وکیلی، صاحبد یوانی، ارباب گیو، زاده، احمدفرامرزی، ظفری، نواب، ناصرذوالفقاری، دکترمعظمی، خسروقشقائی، قوامی، ملکپور، جرجانی موسوی، برزین، دادور، فولادوند، غضنفری.
رئیس - مطابق نظامنامه جدیداکثریت نسبی است، آقای حاذقی وآقای کشاورز صدر با۴۴و ۴۳رای بسمت منشی انتخاب شده‌اند. دکترعبده- تقاضای فوریت لایحه که آقای وزیردارائی دادندشده‌است.
رئیس – نسبت بلایحه‌ای که آقای وزیردارائی راجع ببرنامه دادند تقاضای فوریت شده‌است.
مکی- باید طبع وتوزیع شود - تصویب فوری لایحه برنامه
رئیس – تقاضای یک فوریت شده‌است قرائت میشودبعد راجع بیک فوریتش رای گرفته می‌شود وبکمیسیون میرود طبع وتوزیع ندارد. {بشرح ذیل قرائت شد} مجلس شورای ملی- طبق ماده واحده قانون اجرای مقررات کمیسیون برنامه سازمان برنامه بایستی برنامه عملی هفت ساله را در ظرف ۳ ماه بتصویب کمیسیون برساند ولی چون کار شناسانی که مامور کمک در تهیه پیشنهادات مربوطه بوده اندطبق پیمان منعقده گزارش نهائی خود را قبل از پایان تیر ماه ۱۳۲۸ نخواهند داد تنظیم برنامه عملی قبل از وصول گزارش مزبور خاصه در مدت کوتاهی اساسا ممکن و قطعی نخواهد بود وچون تشریفاتی که برای وضع وتصویب اساسنامه وآئین نامه‌ها و ومقررات مالی واستخدامی و بودجه وغیره درقانون برنامه پیش بینی شده‌است باعث تعویق کارخواهدگردید ونظر باینکه قاطبه مردم انتظاردارند لااقل یک قسمت ازعملیات برنامه هرچه زودترشروع وبا سرعت پیشرفت نماید، بنابراین ماده واحده زیرباقید یک فوریت پیشنهاد می‌گردد: ماده واحده- بدولت اجازه داده می‌شود عملیاتی را که سازمان برنامه در ظرف یکسال از تاریخ تصویب این قانون مفید وبتدریج قابل اجرا میداند درحدود اعتبارات قانونی مصوب برای سالهای ۱۳۲۷و۱۳۲۸تصویب نموده واجازه اجرای آنرا به سازمان بدهد ودرپایان سال گزارش این عملیات رابضمیمه برنامه عملی سالهای بعدکه توسط سازمان تهیه شده باشدبکمیسیون برنامه مجلس شورایملی برای تصویب بفرستد. تبصره- برای تسریع درانجام عملیات موضوع این ماده سازمان برنامه مجازخواهدبود اساسنامه وآئین نامه‌های مالی واستخدامی وبودجه خود رابترتیبی که برای حسن انجام کارلازم تشخیص شودبدون رعایت تبصره ۳ماده واحده ۲۶بهمن ۱۳۲۷تهیه وپس ازتصویب شورای عالی برنامه به طورآزمایش بموقع اجراگذارد- نخست وزیرمحمدساعد- وزیردارائی گلشائیان. ملک مدنی- بنده اگر بنام مخالف اینجاصحبت می‌کنم برای یک تذکراتی هست که می‌خواهم بدهم وجزراه مخافت طریق دیگری نداشت باین جهة بنام مخالف عرایضی می‌کنم والااصولا بابرنامه موافقم بنده اگرروی برنامه صحبت می‌کنم برای تاخیروتعویقی است که دراجرای برنامه تاکنون شده ومردم انتظار دارند که هرچه زودتراینموضوع برنامه ۷ساله که الان مدتها است مورد بحث می‌باشد قدمهای اساسی برداشته شود (صحیح است) هر روزاشخاص دسته دسته اذربایجانی، غربی، خراسانی میایند به مامراجعه می‌کنند وانتظار دارندکه کاربرای انها فراهم شود(نورالدین امامی-گرسنه وبیچاره‌ها)ومن نمی دانم که اساسا چه اقدامی برای این کار شده‌است اگر اشکالاتی بوده‌است این را می‌بایست همان روز اول تهیه کنند بردارند بیاورندحالا لایحه ان را اورده‌اند مجلس دولت، همه برای پیشرفت کار برنامه کاملا مساعد است ومخالف هم ندارد بنده اعتراض دارم به این روشی که تاکنون عمل شده اگر دراینده هم بخواهد به این سستی وکندی هیئت برنامه کار کند به نظر بنده مفید واقع نمی‌شود هیئت برنامه باید بنشیند از جنبه تئوری خارج شود وجنبه عمل به خودش بگیرد یکی از این مسائلی که لازم است این است که راههای کشور باید اسفالته بشودراههای که در مملکت واگر شروع به اسفالته کردن کشور بکنند این کارگرهای بیکارکه هر روز درخانه ماراگرفته اندوکارمیخواهند مشغول کارمیشوند، موضوع دیگری که ضرورت دارد به عقیده بنده توجه به امور کشاورزی است این مطلب را درشورای عالی کشاورزی ان روزی که اقایان نماینده گان تشریف داشتند عرض کردم حالا هم عرض می‌کنم چون حالا خوشبختانه معلوم شدکه مسئول در برابر مجلس در موضوع برنامه کیست برای اینکه جناب اقای گلشائیان وزیر دارائی این لایحه را امضاء کرده‌اند مسئول رسمی دربرابر مجلس هستند واین کار صحیحی هم بوده برای اینکه این کار برنامه باید معلوم شود چه کسی مسئول ان است دربرابر مجلس پول که گرفته می‌شود وخرج می‌شود ماباید بفهمیم که اگر تخلفی شد وکاری نشد معلوم بشود که ما باید از چه کسی سوال وپرسش کنیم وحالا معلوم شد که مسئول وزارت دارایی است ویک قسمت مهمی سروکارشان باجناب اقای گلشائیان است (صحیح است)البته این هیئتی که برای برنامه انتخاب شده‌اند انصافا اشخاص شایسته‌ای هستند بنده این راباید عرض کنم این تشریفاتی که دائما دررادیووروزنامه‌ها می‌شنویم باید کم کنند ومثل جاهایی دیگر همانطوری که نیات اعلیحضرت همایونی جنبه عملی به خودش مییگیرد عملی بشود موضوع د یگر هم این بود اشاره‌ای به یک تبصره‌ای شد که گویا خیال می‌کنم از طرف یکی از اقایان بود خاطرم نیست که پیشنهادشد باید هیات برنامه از مستخدمین فعلی برای سازمانش استفاده بکند همین طور سر بسته گفته شد وحدس می‌زنم که شاید مربوط به این تبصره‌ای که فرموده‌اند باشد قصد وزارت دارایی این بوده‌است که دستشان باز باشد که دو مرتبه استخدام جدید به عمل بیاورد بنده اینجا عرض می‌کنم که مصلحت کشور نیز یک مرد مصلحی هستید میایید در کمیسیون بودجه قوانین ومصوبات را میگذرانید وسختی می‌کنید ترفیع مستخدم رتبه ۵و۶را در سال ۲۷و۲۸ نمی‌دهید دیگر نباید استخدام جدید کنید این عمل شما برخلاف مصلحت ومخالف استعداد وبنیه مالی کشور است شما این همه مستخدم دارید اگر مستخدم فنی می‌خواهید مجلس رای داد که شما مجاز هستید اشخاص فنی استخدام کنید واگر مستخدم اداری می‌خواهید به نظر من استخدام جدید صلاح نیست بنده خواستم این مطلب را به طورتذکر عرض کنم امید وارم که هیات سازمان برنامه شورای عالی وهمینطور هیات نظارش را که لابدلایحه ان را میاورید وخودوزارت دارایی یک قدمهای بردارند که ما از ۵روز دیگر ۱۰روز دیگر ببینم که کار شروع شده وگزارش هم در رادیو داده شود که اسفالت فلان جاده شروع شده ومشغول اسفالت هستند این اذربایجانیهای بیچاره‌ای که دائما در خانه اقایان را می‌گیرند همین طور غربیها خراسانیها وجنوبیها ویا سایر نقاط این اشخاص بروند کار کنند، مردم از بیکاری ستوه امده‌اند وبرنامه باید قدم اولش این باشد که کاربرای مردم فراهم کند واین کارگرهای که بازوی قوی دارند مشغول کار شوند. ریئس- آقای رضوی موافقید؟ بفرمائید. رضوی- تنها امیدکشوربه این است که هرچه زودتربرنامه شروع به فعالیت کند(صحیح است) ویک راه حلی ویک علاجی برای بدبختی‌های مردم مملکت فراهم کند (صحیح است) اگرچه هنوزایهام در اطراف برنامه زیاداست ونمیدانم که برنامه کی شروع خواهدشد وبچه صورت شروع خواهدگردید ولی درهرحال چون دوای منحصراست ازاین جهة تمام مردم کشورچشم براهندکه هرچه زودترشروع بشودمفیدتربه حال مملکت است بااینجهه بنده خواستم خدمت اقایان عرض کنم که موافقت بفرمائید که فوریت لایحه تصویب بشود.
رئیس - رای گرفته میشودبفوریت این لایحه اقایانی که موافقند قیام بفرمایید (اکثر برخاستند)تصویب شد بکمیسیون برنامه ارجاع می‌شود، اقای وزیر کشور بفرمایید
تصویب دو فوریت لایحه اصلاحی سنا
. ۶-تصویب دو فوریت لایحه اصلاحی سنا
وزیر کشور-چون قریبافرمان همایونی راجه به انتخابات مجلس سنا از طرف اعلیحضرت همایونشاهنشاهی شرف صدور خواهد یافت. یک مختصر اصلاحی لازم است درنظامنامه اجرای انتخاب مجلس سنا که باید بعمل بیایند، موضوعی بعرض اقایان خواهد رسید یکی راجع بشرکت سایر ایرانیان که مذهب اسلام ندارند (صحیح است)ودر موقعی که لایحه مربوط بان مطرح بوداین قسمت از قلم افتاده بود و نظر اقایان هست که تمام ملا ایران در مقابل قانون مساوی هستند از اینجهه این لایحه تقدیم می‌شود در ان لایحه‌ای که راجع بانتخابات تقدیم گشته بود برای تهران در نظر گرفتندکه در دفعه اول ۵برابر انتخاب می‌شوند یعنی مثلا کاندیدتهران که ۱۵نفر هستند یعنی عده سناتورها۱۵نفر هستند کاندیدهائی که اسم می‌نویسند ۷۵نفر باشند این کار در عمل اشکالی پیداکرده‌است از این جهه تقاضا کردم این لایحه‌ای که بقیه دو فوریت تقدیم می‌شود بکمیسیون برود وامیدوارم که مورد تصویب واقع بشود لایحه دیگری که تقدیم می‌کنم وفوریت ندارد وبکمیسیون خواهد رفت راجع بمرحوم دادوراست که برای وراهش یک مقرری قرار گذاشته شود. دهقان راجع بشرکت زنان در انتخابات هم اقای وزیر کشور اقدام بفرمائید (همهمه نمایندگان) رئیس قرائت می‌شود.(بشرح ذیل قرائت شد) ریاست مجلس شورایملی، چون قریبا فرمان همایونی راجع بانتخابات مجلس سنا از طرف اعلیحضرت همایون شاهنشاهی شرف صدور خواهد یافت ومختصر اصلاحاتی در قانون اجازه اجرای نظامنامه انتخابات مجلس سنا ضرورت حاصل کرده‌است ماده واحده زیر را با قید دو فوریت تقدیم وتصویب ان را تقاضا دارد. ماده واحده-اصلاحات ذیل نسبت بقانون اجازه اجرای نظامنامه انتخابات مجلس سنا بعمل میایند. ۱-ایرانیان زردشتی، کلیمی ومسیحی مذهب نیز از حق انتخابات مجلس سنا استفاده می‌نمایند.۲-کلمه ۵برابر مذکوره درماده ۱۶نظامنامه انتخابات مجلس سنا راجع بمنتخبین تهران بدو برابر تبدیل واصلاح می‌شود ۳-در انتخابات درجه اول کسانی که واجد شرایط انتخاب شدن هستند ملزم نخواهند بود از شغل دولتی یاملی خود استعفا دهندولی چنانچه در درجه دوم انتخاب شوند درصورت قبول نمایندگی استعفااز شغل قبلی اجباری است، نخست وزیر محمد ساعد وزیر کشور دکتر اقبال،
رئیس - بر طبق آئین نامه جدید این لایحه دو فوری است باید طبع ونشر بشود اگر هر دو فوریت تصویب شد برای طبع ونشر میرود وبعد از آنکه توزیع شد بعد از۲۴ ساعت در مجلس مطرح می‌شود والبته آقایان توجه داشته باشند فعلا فوریت اول مطرح است آقای دکتر متین دفتری راجع به فوریت اول صحبتی دارید؟
دکتر متین دفتری- راجع به خود ماده عرض دارم.
رئیس - آقای دهقان موافقید؟
دهقان- بنده راجع باصول موضوع عرض دارم.
رئیس - آقای حاذقی؟
حاذقی- موافقم.
رئیس - آقای عباس مسعودی.
عباس مسعودی- راجع به اصول موضوع.
رئیس - آقای دکتر ملکی.
دکتر ملکی- بنده هم راجع باصول موضوع.
رئیس - آقای امامی خوئی.
امامی- بنده هم در اصول موضوع.
رئیس - آقای امیر تیمور در فوریت فرمایشی دارید؟ بفرمائید.
امیر تیمور- بنده یادآوری می‌کنم وقتی که لایحه مجلس سنا در مجلس شورای ملی مطرح شد بنده به عرض آقایان نمایندگان محترم رسانیدم که این لایحه چون کمال اهمیت را دارد در تصویب آن عجله نکنید و بگذارید بطور عادی لایحه آن از تصویب مجلس شورایملی بگذرد تا در اطراف لایحه ملاحظات لازمه بعمل بیاید بعرض بنده آقایان توجه نکردند و در قدم اول مواجه با یک اشکالی شدند که آقای وزیر کشور اکنون اصلاح آنرا تقدیم مجلس می‌کنند باعتقاد بنده این لایحه سنا که مجلس تصویب کرده مشکلات بسیاری دارد غیر از موضوع انتخاب تهران که به او اشاره فرمودند راجع به انتخاب ولایات هم اشکالات زیادی هست (صحیح است) حالا که در مقام اصلاح لایحه بر آمده‌اند من ازجناب آقای وزیر کشور هم تقاضا می‌کنم موافقت بفرمائید که یک اصلاحات اساسی در لایحه بعمل بیآید و اگر بطور ناقص یک قسمت بخصوصی که اصلاح بعمل بیاید و باقی باشد در عمل باز هم دچار اشکال می‌شوید.
رئیس - رای گرفته می‌شود بفوریت اول لایحه اصلاحی آقایانی که موافقند قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. فوریت دوم مطرح است آقای کشاورز صدر. کشاورز صدر- موافقم.
رئیس - آقای اردلان موافقید؟ اردلان- مخالفم.
رئیس - بفرمائید. اردلان- بنده تقاضا می‌کنم که نسبت بفوریت دوم موافقت نفرمائید و برود بکمیسیون این موضوع بحث شود بنده موقعی که این لایحه مطرح بود مخالفت کردم ولی چون مخالفت با کفایت مذاکرات بود مقام محترم ریاست مجلس شورایملی ببنده اجازه نفرمودند که توضیحات خودم را عرض کنم ولی دو سه کلمه عرض کردم که قرائت استخراج آراءشهر تهران تنها ۸ ماه ۹ ماه مطابق حساب بنده طول خواهد کشید برای اینکه حداقل رای دهنده را ۴۰ هزار نفر بگیریم ضرب در ۷۵ می‌شود ۳ میلیون اسم باید قرائت شود آقای رئیس فرمودند این در اصل ماده‌است شما صحبت نکنید و قسمت دوم هم موضوع انتخابات بود که ماکردها نماینده نداشتیم و بنده عرض کردم که این برود در کمیسیون ودر آنجا مطرح بکنیم و قسمت کردستان را یکنفر نماینده سنا اختصاصا برایش قائل بشویم چون ما کردها این اندازه‌ها حق داشتیم که مستقیما در مجلس سنا یکنفر نماینده داشته باشیم و این ایرادرا الان ما بهش برخوردیم اجازه نفرمودند مذاکرات بشود و حالا عیب این کار را مابهش برخوردیم ایراد سوم بنده راجع بمستخدمین دولت بود که بتوانند عضو مجلس سنا بشوند همینطور در صورت مجلس حاضر است باز من خواستم عنوان بکنم فرمودند که در کلیات نمی‌توانید صحبت بکنید و فقط راجع بکفایت مذاکرات حق دارید صحبت کنید. اینست که بنده از آقایان نمایندگان محترم اجازه می‌خواهم برای آنکه آئین نامه مجلس اگر که ما امروز در این موضوع رای بدهیم بنده عرضی نداشتم ولی مطابق آئین نامه جدید مجلس این نباید برود وطبع شود و در جلسه دیگر هم رای گرفته بشود که در جلسه بعد مطرح شود در صورتی که هیئت رئیسه چیزهای دیگری را در دستور قرار داده اگر برود بکمیسیون مقارن خواهد شد با همان نظری که جناب آقای وزیر کشور دارند من هم می‌روم آنجا وراجع به کارت انتخابات که درتمام دنیا معمول است که کاندیدها را می‌نویسند ودر مقابلش یک علامتی می‌گذارند که هر کس که مایل باشد یک علامت ضرب در بگذارد. یک اصلاح اساسی در این کار بکنند بنده کاملا موافقم که هر چه زودتر این مجلس سنا تشکیل شود ولی این اشکالات اساسی درش هست همان منظورشان هم تامین می‌شود میرود بکمیسیون و می‌نشینیم آنجا هماطور که برای جلسه بعد این طبع می‌شود و می‌آید آن گزارش کمیسیون طبع می‌شود و منظور تامین خواهد شد این بود عرائض بنده ولی حالا آقایان هر طور که میل دارید تصویب کنید.
رئیس - آقای وزیر کشور فرمایشی دارید؟ بفرمائید.
وزیر کشور- عرض کنم که آقای اردلان معلوم می‌شود که قانونی که تصویب شدآئین نامه را مطالعه نفرموده‌اند اولا این تعداد آراء آنقدر که می‌فرمایند نخواهد شد برای اینکه تمام اشخاص با سواد باید بیایند رای بدهند و اینقدر زیاد نخواهد شد برای تامین نظر حضرتعالی از ۷۵ اسمی که بنا بود بنویسند از این جهت برای تهران تقلیل دادیم به دو برابر که نزدیک ۳۰ نفر می‌شود ثانیا که کاندیدها اینقدر‌ها زیاد نیست کاته گوری و دسته‌های مخصوصی که می‌توانند انتخاب شوند از این جهت باعث نگرانی نیست رابعا اینکه فرمودید راجع بکردستان بنده خیلی باعث تاسفم شد اظهارات آقا برای آنکه بنده اینجا تذکر دادم که تمام فارس وبالا وپائین نمی‌شناسم همه ایرانی هستند بیایند رای بدهند و انتخاب بکنند خواهش می‌کنم که تفکیک نفرمائید و بگذارید انتخاب بشوند واین اختلافاتی که بعضیها می‌خواهند ازش سوء استفاده بکنند از بین برود. (صحیح است). ۷-قرائت نامه اقای نخست وزیر وطرح نمایندگان مربوط بقانون کاروتصویب اینکه بادوفوریت جزءدستور باشد
رئیس - رای گرفته می‌شود بفوریت دوم اقایانی که موافقند قیام کنند(اکثر برخاستند)تصویب شد برای طبع وتوزیع فرستاده می‌شود اقای نخست وزیر تقاضا کرده‌اند که قانون کار جزودستور قرار گیرد(صحیح است)مراسله ایشان قرائت می‌شود. بشرح زیر قرائت شد) ریاست محترم مجلس شورای ملی بطوریکه خاطر عالی مستحضر است ومراتب نیز طی نامه شماره ۳۷۱۵ر۳۵۸ر۲۸۵مورخ۱۲ر۲ر۲۸از طرف وزارت امورخارجه برای اطلاع مجلس شورای ملی تائید شده دولت ایران تنها دولتی است که فاقد قوانین اجتماعی بوده وتعهداتی راکه در کنفرانسهای بین المللی نموده تاکنون باتصویب قوانین مربوطه تائید ننموده‌است بعلاوه اصلاحات امور اجتماعی وبرقراری عدالت طبقاتیکه پیوسته مورد نظر اعلیحضرت همایونی ودولت ونمایندگان محترم است ایجاب می‌کند که هر چه زوتر قوانین اجتماعی بتصویب برسد ودر مرحله اول قانون کار مورد توجه وعلاقه مخصوص دولت است که گزارش کمیسیون بازرگانی وپیشه وهنر ودادگستری مربوط به ان بمجلس شورای ملی رسیده وعده ئی از اقایان نمایندگان نیط تقاضا نموده‌اند که بفوریت ماده واحده باقید دوفوریت بمنظور ازمایش تصویب واجرا بشود با تائید پیشنهاد اقایان نمایندگان دولت نیزتقاضا دارد مقرر فرمایند لایحه مزبوردردستورجلسه یکشنبه ۸خردادماه قرار گیرد –نخست وزیر محمد ساعد. حائری زاده-موقعش گذشته عطف بماسبق که نمیشودکرد. رئیس –ماده واحده پیشنهادی اقایان هم قرائت می‌شود.(بشرح زیر قرائت شد) ساحت مقدس مجلس شورای ملی اقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند که در مردادماه ۱۳۲۷دولت لایحه راجع بروابط کارگروکارفرماوسایرمقررات مربوط بکارگران کارفرمایان رابمجلس شورای ملیس تقدیم نمودکه پس ازششماه اینک گزارش ان تحت ۲۱ماده و۱۵تبصره ازطرف کمیسیون پیشه وهنر وبازرگانی تقدیم گردیده وجزودستور است حاجت بشرح نیست که لایحه فوق ازلوایح مهم است وبادرنظر گرفتن وضعیت عمومی جهانی مقتضی است هرچه زوتر لایحه فوق ازلوایح مهم است وبادرنظر گرفتن وضعیت کنونی کشوروهمچنین وضعیت عمومی جهانی مقتضی است هرچه زوتر لایحه نامبرده تصویب ودولت مکلف بااجرای ان گردد از طرف دیگر اقایان نمایندگان استحضاردارند که لوایح متعددی درجزء دستور مجلس شورای ملی است که هر یک بسهم خود حائز اهمیت است وتصور نمی‌رود مجلس شورای ملی فرصت کافی جهت بحث در یکایک موادوتبصره‌های پیشنهادی گزارش تقدیمی کمیسیون راداشته باشدوبدین لحاظ راه حلی که بنظر می‌رسد این است که بدولت اجازه داده می‌شود مواد مندرجه در گزارش کمیسیون را که پس از مطالعات دقت کافی وباحضور دولت تهیه گردیده بموقع اجرا گذرانده ودرضمن عمل چنانچه نواقصی مشاهده نمود بعدا لایحه تکمیل شده رابمجلس شورای ملی تقدیم دارد اینک بمنظورفوق طرح زیر رابقیه دوفوریت تقدیم ودرخواست تصویب انرا مینمائیم:
- ماده واحده –دولت مکلف است گزارش شماره ۴ر۱مورخه ۱۱ر۱۲ر۱۳۲۷کمیسیون پیشه وهنر وبازرگانی وکمیسیون داد گستری مربوط بکارگران وکارفرمایان راکه مشتمل بر ۲۱مادهو۱۵تبصره‌است بموقع اجرا گذارده وائین نامه‌های مربوط بگزارش فوق راهر چه زوتر بتصویب کمیسیونهای مقرردر ان برساند. اسامی اقایان امضاءکننده گان:اردلان-اخوان اسلامی، موسوی، دکترفلسفی، ملک پور، ابوالقاسم امینی، کامل ماکوئی، لاهوتی، قوامی، نیک پور، محمودمحمود، عرب شیببانی، کهبد، اسدی، دکترامینی، عباس نراقی، شهاب خسروانی، خسروهدایت، قهرمان علی وکیلی، احمد دهقان، محمد علی مسعودی، دولتشاهی، وثوق، دکتر شفق، شریف زاده، لیقوانی، عباسی، ازاد، فاضلی، دکتر عبده، بهبهانی، نبوی. ملک مدنی-اخطارنظامنامه دارم.
رئیس - برطبق ائین نامه اگر دولت یاسی نفر از نمایندگان تقاضا کردچیزی در دستورمقدم باشدبسته بتصویب مجلس است باید قبلا رای گرفته که جزو دستوربشودوبعد وارد می‌شویم درفوریت. ملک مدنی-مطابق ائین نامه جدیدگمان می‌کنم طرح پیشنهادی دیگرلزومی نداشته باشد طرح شودزیرا ائین نامه پیش بینی نکرده که دیگر طرحی تهیه شود.
رئیس - حالا بنده می‌خواهم رای بگیرم که جزو دستور بشود یانه؟بعد بحث کنیم؟برای ددستور گذاشتن این لایحه تقاضا رای از مجلس می‌شود. اقایانی که موافقندتصویب شد. دوفوریت تقاضا شده‌است. دو فوریت اگر تصویب شود بتز برتی طبع ونشر فرستاده می‌شود برای اینکه خود قانون کار مطرح بشودنامه اقای نخست وزیر اینست که بادوفوریت مطرح شود.
دکتر عبده-اجازه می‌دهیم؟
دکتر معظمی –بنده اخطار داشتم.
رئیس - ما روی این نامه اقای نخست وزیر رای می‌گیریم.
دکتر عبده-بنده یک توضیحی داشتم.
رئیس - فوریت اول مطرح است، اقای دکتر معظمی موافقید؟
دکترمعظمی-بلی.
رئیس - اقای دکتر عبده موافقید.
دکتر عبده-موافقم.
رئیس - اقای حاذقی موافقید؟
حاذقی-موافقم.
رئیس –اقای ملک مدنی مخالفیم؟بفرمائید.
ملک مدنی-بنده مخالفتم ازدو جنبه‌است. یکی اینکه طبق آئین نامه ئی که اخیرا از تصویب مجلس هم گذشته، تغییر دستور مجلس بعقیده بنده موردی ندارد واین یک چیزی است که اولین باری است که ما می‌خواهیم دستور مجلس را که مطابق آئین نامه رؤسای کمیسیونها و جناب آقای رئیس معین می‌کنند تغییردهیم واین کاری است که تا به حال دو دفعه کرده‌اند اگر مجوزی دارد که حرفی ندارم ولی بنظر بنده جناب آقای تقی زاده هم چنین نظری داشتند که این مورد ندارد اما در اصل موضوع قانون کار یک قانون فوق العاده مؤثری است که در تمام شئون اجتماعی این کشور تاخیر زیادی دارد همه هم موافقیم که باید یک قانون کاری بگذرد و اساسا مطابق اصول کلی برای کارگر و کارفرما یک قواعدی باشد در اصلش بنده موافقم اما مخالف هم هستم که ما یک ماده واحده بگذاریم که مصوبات کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر را بموقع اجرا بگذاریم این قانون کار آقا موادی است که باید در مجلس مطرح شود و نمایندگان هر کدام نظریات خودشانرا اظهار کنند و یک چیزی که مناسب با اوضاع دنیا و با کشور ما باشد ما از مجلس بگذرانیم (صحیح است) من چه میدانم کمیسیون پیشه و هنر چه کار کرده چه اشخاصی نشسته‌اند آنجا و چه صحبتهائی کرده‌اند الان یکی از موضوعاتی که در این لایحه هست که مورد ایراد است و بنده بسهم خود با آن مخالفم و آن موضوع تعیین صندوق تعاون است، الان آمده‌اند اینجا ۲ درصد از کارگر و۴ درصد از کارفرما می‌گیرند ویک وجه فوق العاده می‌شود تا کنون معمول این بود که بشرکت بیمه می‌دادند. شرکت بیمه اینجا یک شرکت رسمی است و معتبر و ما اگر یک پول فوق العاده از کارگر و کارفرما می‌گیریم باید یک جائی باشد که مکورد اطمینان و اعتماد باشد و یک قواعد ودستورات کلی برای او وضع شده باشد مضافا به اینکه اساسا این پول را به یک صندوق تعاون درست کردن با اوضاع و احوالی که خود ما میدانیم هنوز اصول کارگری و اصول کارفرمائی کشور ما و وزارت کار ما هنوز نتیجه صحیحی نگرفته و هر روز تغییر وتبدیلی درش پیدا می‌شود بنده موافق نیستم که این پول گرفته شود و بصندوق تعاون داده شود و از شرکت بیمه که یک شرکتی است که تا کنون وظائف خودش را به خوبی انجام داده‌است دوباره عرض می‌کنم اگر ایرادی به شرکت بیمه دارید اگر تذکراتی دارید اصلاحاتی دارید اساسا در همین قانون متذکر بشوید این پولی که گرفته بشود داده شود بشرکت بیمه ویک صندوق علیحده درست نکنند وچیزیکه بیشتر مورد ایراد بنده‌است همین قسمت است حالا اگرقسمتهای دیگرش راهم بنده نظریاتی داشته باشم عرض می‌کنم دراصل لایحه هم من موافق هستم ولی بااینکه پول درصندوق تعاون که خارج شرکت بیمه می‌باشد بماند موافق نیستم اگر ایراد دارید شرکت بیمه وظائفش را خوب انجام نمی‌دهد ممکن است بازیک حق نظارتی بدهیم که دراین صندوق پولیکه از کارگر وکارفرما گرفته می‌شود برای بیمه کارگر وکارفرما گرفته می‌شود برای بیمه کارگر نظارت کند یک چیزی که اصولی باشد این یک وجه فوق العاده ئی می‌شود بعلاوه نباید مااصول کار رامتزلزل کنیم صندوق تعاون راکه کنترل وکی نظارت می‌کند مگر مانمیدیدیم که این صندوقهای تعاون خصوصی چقدر زیروروشده‌است انجا طوری نیست که مورد اطمینان واعتماد کامل باشد ولی این یک شرکتی است مطمئن که قانون انهم از مجلس گذشته خودش هم درجاهای دیگری بیمه کرده این شرکت که اگریک وقتی یک خسارتی بهش وارد شود می‌تواند خودش این خسارت راجبران کند بنده نهایت علاقه مندی رادارم که این قانون بگذرد ومخالفتی هم ندارم ومعتقدم که اصلش بگذرد ولی معتقد نیستم که خبر کمیسیون پیشه وهنر راما رای بدهیم ودر مجلس مطرح نشود زیرا نظریات اصلاحی نمایندگانیکه در مجلس هستند ضرورت دارد که در مواد این لایحه بحث شود ما الان لایحه مهمی هم در دستور نداریم مال ائین نامه‌است که هنوز حاضر نشده‌است وبنده به این جهت با فوریتش مخالفم وموافق هم نیستم که اجازه بدهیم که مصوبات کمیسیون پیشه وهنر بموقع اجرا گذارده شود این نقص را ما باید مرتفع کنیم واگر هم میخواهیمن باید مثل کمیسیون عدلیه این کارابکنیم این یک چیز تازه ایست که ما تصویب کنیم که لایحه کمیسیون پیشه وهنر را مجلس بدون اینکه بحث وشور شود تصویب می‌کند. باتمانقلیج-اینجا باید رویش شور شود.
رئیس - اقای عدل. وزیر مشاور(اقای عدل)-تصور می‌کنم که با موضوع تصویب قانون کار اقایان هیچکدام مخالفتی ندارند(صحیح است) و فقط اینجا آقای ملک مدنی اشاره کردند به ماده ۱۶ قانون کار راجع به بیمه کارگران در این مورد خود دولت هم تا اندازه‌ای موافق است با نظر آقای ملک مدنی وبنده از طرف آقای نخست وزیر ماموریت داشتم که تقاضا کنم ماده ۱۶ این طرحی که هست دوباره برگردد بکمیسیون و در کمیسیون یک تجدید نظری بشود و بعد از تجدید نظر بدهند طوری که تصویب شد بموقع اجرا گذاشته شود دیگر که اشکالی نیست.
یمین اسفندیاری- بفرمائید که نظر مخالفی هم هست راجع باین موضوع مخالفین هم هستند که چنانچه اگر نوبت بنده برسد عرض می‌کنم.
وزیر مشاور- عرض کردم که ماده ۱۶ از این طرح مجزا شود برگردد به کمیسیون و بعد هر طور تصویب شد اجرا شود.
رئیس - آقای یمین راجع به همین صندوق تعاون است؟
یمین- بله.
رئیس –خوب ان موکول بوقتی است که طبع ونشر شده باشد اقای دکتر معظمی موافقید؟فوریت مطرح است نه اصل لایحه.
دکتر معظمی-بنده جزءموافقین اسم نوشته‌ام وکاملا هم علاقمند باینکه قانون کاری زوتر درمجلس تصویب شود برای انکه یکی از مراحل اجتماعی است که فاقد قانون است وحتما بایستی که این روابط مبنای قانونی داشته باشد ولی بنده نمیدانم باچه چیزی موافقت می‌کنم؟برای اینکه اقای نخست وزیر نامه‌ای نوشته‌اند که این لایحه مطرح شود ودر عین حال نظر اقایان نمایندگان را تایید کرده‌اند که اگر ان لایحه مطرح شود بنده موافقم بنابراین بنده عقیده دارم که اصل خود لایحه را مطرح بفرمائید (احسنت) بفوریت لایحه هم رای می‌دهم چون فوریت مطرح شده وبعد هم اقایان ایراداتی دارند.