مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ خرداد ۱۳۲۱ نشست ۶۴

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری سیزدهم

قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ خرداد ۱۳۲۱ نشست ۶۴

دوره سیزدهم قانونگذاری

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره‏۱۳

جلسه: ۶۴

صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۲۸ خرداد ماه ۱۳۲۱

فهرست مطالب

۱- تصویب صورت مجلس

۲- بیانات آقایان رئیس و ملک مدنی و بهبهانی راجع به تسریع در تشکیل جلسات

۳- سؤال آقای اوحدی راجع به قانون تعدیل مال‌الاجاره و پاسخ آقای وزیر دادگستری

۴- تصویب هشت فقره گزارش مرخصی

۵- تصویب لایحه قانونی تفریغ بودجه سال ۱۳۱۹ مجلس

۶- شور دوم لایحه اطاق‌های بازرگانی از ماده اول تا ماده دوازدهم

۷- تقدیم لایحه تأسیس آموزشگاه شهربانی از طرف آقای وزیر پیشه و هنر

۸- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه

(مجلس یک ساعت و نیم پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)

صورت مجلس روز یکشنبه ۲۴ خرداد ماه را آقای (طوسی) منشی خواندند. (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:

غایبین با اجازه- آقایان: اورنگ، امیر ابراهیمی، مستشار

غایبین بی‌اجازه- آقایان: تولیت، سزاوار، دکتر ضیا، ناصری، چایچی، دکتر سنگ، مهذب، معتصم سنگ، فاطمی، آصف، صادق وزیری، نصرتیان، گیو

دیر آمده با اجازه- آقای: دادور

دیر آمدگان بی‌اجازه- آقایان: اکبر، خسروشاهی

- تصویب صورت مجلس

۱- تصویب صورت مجلس

رئیس – در صورت مجلس نظری نیست؟ آقای جهانشاهی

مصدق جهانشاهی – آقای چایچی را صورت مجلس غایب بی اجازه منظور داشته‌اند ایشان بواسطه فوت مرحوم چایچی ختم داشته‌اند حاضر شوند بفرمائید اصلاح کنند.

رئیس – اصلاح می‌شود آقای اوحدی

اوحدی – بنده سؤالی داشتم آقای وزیر دادگستری اجازه میفرمائید عرض کنم؟

رئیس – حالا خیر بعد بفرمائید در صورت مجلس نظر دیگری نیست ؟(گفته شد خیر) صورت مجلس تصویب شد.

{۲- بیانات آقایان رئیس و ملک مدنی راجع بتسریع در تشکیل جلسات }

رئیس – البته آقایان بهتر از بنده میدانند که وقت ما مرهون و مقروض مجلس است وقتی که در مجلس کاری باشد ما هیچ کار دیگری نمی‌توانیم بر کار مجلس مقدم بداریم و این وقتی را که ما انجام معین می‌کنیم ساعت سه قبل از ظهر یا

ساعت سه و نیم قبل از ظهر است که باید جلسه تشکیل شود حالا اگر بنا بشود آقایان دیرتر حاضر شوند متاسفانه مدتی هم طول می‌کشد اکثریت حاصل شود و بعد از زنگ زذن با این که قاعدتا“ رئیس هم حاضر می‌شود و یکساعت بیشتر طول می‌کشد که آقایان در جلسه حاضر شوند این تاخیر و تاملی که می‌شود در کار موجب این می‌شود که متاسفانه وقت مجلس کگه باید تاظهر تمام شود می‌ماند کار برای بعد از ظهر و وقتی که کار ظهر هم ماند آنوقت آ‎قایان شروع می‌کنند به غیبت کردن در صورتیکه در بین اوقات جلسه هم ملاحظه میفرمائید غالبا“ هم برای نطق و هم برای رای مجلس از اکثریت می‌افتد و باید منتظر شد آقایان حاضر شوند و جریان کار مجلس را ادامه داد بعد هم که بعد از ظهر شد آقایان شروع می‌کنند به غیبت کردن و موجب می‌شود که کاری که زحمت کشیده شده است برای رای می‌ماند این است ئ حاضر شده است برای رای می‌ماند این است که بنده تذکر دادم و حالا هم باز عرض می‌کنم و خواهش می‌کنم آقایان رعایت بیشتری در این مسئله بفرمایند و رعایت این غیبتها را بفرمایند و طوری نباشد که اسباب معطلی کارها بشود و اگر بعد غیبت کنند آقایان بنده ناچارم اسامی آقایانی را که غیبت کرده‌اند به مجلس عرض کنم و اقدامی را که لازم است باداره حسابداری مجلس بگویم بکنند (صحیح است) دیگر چیزی را که بنده مکرر هم عرض کردم و خواهش کرده‌ام ولی هنوز اجرا نشده است این است که کمیسیونهائی که باید تشکیل شود غالبا“ در همان روز مجلس وقت معین می‌کنند و تشکیل می‌شود و این کار بینی وبین الله خیلی بی تربیت است بجهت اینکه مدتی هم از وقت مجلس باانتظار اعضاء کمیسیون گرفته می‌شود زیرا اگر بخواهند در آنجا کار کنند مجلس می‌ماند و اگر بخواهند اینجا بیایند کار آنجا می‌ماند این است که بنده تصور می‌کنم اگر جلسات کمیسیونها را روزی که مجلس نیست معین کنند بهتر اسن که آقایان دیگر در کمیسیون کاری نداشته باشد و در مجلس حاضر شوند ولی متاسفانه می‌بینم کمیسیونهائی که تشکیل می‌شود خیلی از اعضاء کمیسیون حاضر نمی‌شود و غالبا“ می‌ماند این هم البته مناسب ندارد و تقاضا می‌شود آقایان مساعدت بفرمایند و کمیسیون را روز دیگری معین کنند و آقایان هم حاضر شوند و اگر آقایان هم حاضر شوند و اگر آقایان حاضر نشدند که ناچارم صورت قضیه را گزارش بدهم به مجلس ملی که مطلب معلوم شود آقای ملک مدنی.

ملک مدنی – موضوعی را که جناب آقای رئیس فرمودند لازم بود که یک جوابی نسبت بآن عرض شود این است که اینجا بنده می‌خواهم عرض کنم آقایان نمایندگان مجلس همه متوجه هستند که وظیفه مهمی بعهده دارند و همه هم در موقع خودش وظایف خودشان را انجام می‌دهند و همه هم سر وقت حاضر می‌شویم و دفتر هست این جا و ملاحظه بفرمائید اگر کسی حاضر نشده دلیل بر این نیست که جامعه مجلس وظیفه خودش را انجام نمی‌دهد (صحیح است) ما همه وقت حاضر شدیم وقتی کمیسیون عدلیه و کمیسیون کشاورزی تشکیل شده است و بیست و چهار نفر عضوء هم آنجا بودند آقای وزیر عدلیه و آقای وزیر کشاورزی هم آنجا بودند و انجام می‌کردیم و این بیانات حضرت اشرف در خارج یک سوء اثری می‌کند (صحیح است) و ممکنست در وضعیت ما شایسته نباشد ما همه وظایف خودمان را انجام می‌دهیم و بموقع حاضر می‌شویم و کمیسیونها هم تمام وظایف خودشان را انجام می‌دهند بنده می‌خواهم عرض کنم که هیچکدام از مؤ سساتی که امروز در این کشور هستند بقدر مجلس شورای ملی کار نمی‌کنند برای خاطر اینکه ما همیشه بعد از ظهر هم اگر لازم بوده است آمده‌ایم و کمیسیون تشکیل داده‌ایم و قبل از ظهرها هم می آئیم و کار می‌کنیم (صحیح است) ما اعتقاد داریم که موقعیت فعلی کشور یک موقعیت مهمی است و همه ما معتقدیم که باید در ساعت غیر معمول هم کار کنیم بنده عقیده‌ام این است که اگر پنج نفر یا ده نفر در مجلس حاضر نمی‌شوند باید اسم آنها را بموقع گفت تا معلوم شود کی حاضر نمی‌شود در مجلس اینست که خواستم این را عرض کنم که ماها برای انجام وظیفه حاضر هستم و غفلت و تسامحی هم نکرده‌ایم

(صحیح است)

رئیس – آقایانیکه برای انجام وظیفه حاضرند از آنها کمال تشکر حاصل است ولی خودتان که این عرایض بنده مربوط بآنهائی است که غیبت می‌کنند صورت آنها را بعرض مجلس می‌رسانم که این اشخاص بوده‌اند که غیبت کرده‌اند که مبهم نمانده باشد (صحیحی است) آقای بهبهانی فرمایشی دارید.

بهبهانی – آقای رئیس راجع بتشکیل کمیسیونها قبل از جلسه علنی فرمودند بنده خودم را موظف میدانم که این قسمت را عرض کنم که کمیسیون دادگستری هفته‌ای سه روز منعقد می‌شود وسه روز مجلس که باید آفایان حاضر شوند و یک عده هم هستند همانطور که آقای رئیس گفتند نمی‌آیند ولی کمیسیون دادکستری تمام جلسات تشکیل می‌شود و این کمیسیونهائی هم که قبل از جلسه تشکیل می‌شود برای این است که تقریبا“ سه ساعت پیش از ظهر سه و نیم پیش از وقت مجلس را معین می‌کنید ولی مجلس هیچوقت در آنموقع تشکیل نمی‌شود والآن یکساعت و ربع قبل از ظهر است تازه مجلس تشکیل شده و البته در این موقع اگر کمیسیون دادگستری یک کاری داشته باشد می‌تواند انجام وظیفه کند و بی جهت نیست که کمیسیون تشکیل می‌شود و عرض کردم با اینکه کمیسیون دادگستری هفته سه روز تشکیل می‌شود و کارهای زیادی دارد چون روز جلسه آقایان دیگر برای جلسه حاضر نمی‌شوند مجلس هم دیر منعقد می‌شود و کمیسیون هم کار دارد و انجام وظیفه باید بکنند این است که وقت کمیسیون را در روز جلسه و قبل از تشکیل جلسه معین می‌کنند و این تقصیر متوجه اشخاصی است که انجام وظیفه نمی‌کنند.

رئیس – اظهارات آقای بهبهانی یک قسمت تایید عرایض بنده بود و یکقدری جواب آقای ملک مدنی بود البته مقصود بنده آن آقایانی بود که حاضر نیشوند و انجام وظیفه می‌کنند عرض بنده راجع به آقایانی است که بموقع حاضر نمی‌شوند و البته اگر سه ساعت قبل از ظهر که تشکیل جلسه اعلام می‌شود اگر همه آقایان برای حضور در جلسه حاضر شدند وقتی برای تشکیل کمیسیونها باقی نمی‌ماند و کمیسیونها هم می‌ماند برای روز دیگر.

عده از نمایندگان- مذاکرات در این خصوص کافی است.

{۳- سئوال آقای اوحدی از آقای وزیر دادگستری راجع بقانون تعدیل مال الاجاره و پاسخ آقای وزیر دادگستری}

رئیس – آقای اوحدی سئوالی داشتید بفرمائید.

اوحدی – البته خاطره مبارک آقایان مسبوق است که در تاریخ ۳۰ بهمن ماده یگانه از طرف وزارت دادگستری بقید دو فوریت تقدیم مجلس شد تحت عنوان این که چون مدت قانون تعدیل مال الاجاره منقضی است برای جلوگیری از اشکالاتی که وارد می‌شود مادهیگانه زیر بقید دو فوریت تقدیم و تصویب آن درخواست می‌شود در اطراف دوفوریت مذاکرات مفصل شد که خود بنده هم جزء اشخاص موافق با فوریت بودم بنده از این ماده یگانه و فوریت آن اینطور استنباط کردم که نظر وزارت دادگستری باین است که چون یک موادی بنام اصلاح و تمدید مدت قانون تعدیل مال الاجاره قبلا“ داده‌اند به مجلس نظرشان این است که تا تعمیین تکلیف آن لایحه وآن مواد این قانون بحال خود باقی باشد تا وقتی که قانونی که برای تمدید و اصلاح پیشنهاد کرده‌اند از تصویب مجلس بگذرد حالا اگر بنده در این استنباط خودم اشتباه کرده‌ام ممکن است در تحت عنوان توضیحات رفع اشتباه از بنده بشود از این ماده یگانه اینطور فهمیدم که آثاری که بعد از انقضاء مدت قانون تعدیل مالالاجاره به این قانون مترتب می‌شود آن آثار متوقف می‌ماند آثارش چه بود؟ آثارش این بود که پس از انقضاء مدت آن قانون هر کس می‌توانست تقاضای برگ اجرائی برای تخلیه بکند کائنا ماکان نسبت به هر مستغل و غیر مستغل بنده تصور می‌کردم نظر آقای وزیر دادگستری این است که در خواست برگ اجرائی نشود و املاک تخلیه نشود و بهمان حال سابق باقی باشد متاسفانه با تصویب یک چنین ماده یگانه از طرف مجلس ملتفت شدم که در تاریخ

۱۳۲۱/۲/۱۳ از طرف رئیس ثبت کل دستور داده شده است اشخاصی که تا یک ماه بعد از تصویب ماده یگانه اظهار نظر نامه نداده‌اند اگر موجرین تقاضای تخلیه کردند برگ اجرائی صادر کنند بنده خیلی تعجب کردم که ماده یگانه برای این بود که برک اجرائی صادر نشود تاتکلیف آن قانئن معین شود چطور شده است که هنوز آن قانون نگذشته با دستوری که آن ماده یگانه داده است چنین دستوری از طرف رئیس ثبت کل صادر شدن چه معنی دارد؟ این بود که مطابق مقررات و نظامات مجلس در خواست کردم که آقای وزیر دادگستری برای جواب این سئوال بنده حاضر شوند. عرض کردم در ماده ۹ قانون تعدیل مالالاجاره که مجلس گذشته است اجرای قانون رت موکول بتعیین نظامنامه کرده‌اند که از طرف وزارت دادگستری تهیه می‌شود. ماده ۸- تنظیم آئین نامه‌های اجرای این قانون با وزارت دادگستری است. ماده۹- تاریخ اجراء این قانون و تحدید مدت اجراء آن در محل کلا“ یا بعضا“ و شمول آن نسبت بهریک از انواع املاک نامبرده در ماده ۱ بموجب تصویب نامه هیئت وزیران تعیین و آگهی می‌شود. آگهی که بموجب این ماده صادر شده است :آگهی ماده اول: مستغلاتی که اجاره آنها منقضی است و یا اساسا“ تصرف متصرفین بدون اجاره نامهاست.

اول- نسبت بد کانها و مغازه‌ها از اول اسفندماه۱۳۱۷ لغایت یک ماه- دوم- نسبت بکار از حمام ویخچال و طویله و انبار و کالسکه خانه و سایر مستغلات از اول ارذیبهشت ماه ۱۳۱۸ لغایت یکماه. اگر مقصود وزیر دادگستری این بود است که مقررات آن قانون از ابتدا شروع باجرابشود نه اینکه اجرایشبحال ابقاء باقی بماند لازم است مه این نکات رادر نظر بگیرند یعنی بایستی از طرف ثبت اعلان بشود و آگهی شود که چون مدت منقضی شده است نسبت بمغازه‌ها از فلان تاریخ و نسبت بخانه‌ها از فلان تاریخ باید اظهرنامه از ابتدا شروع شده است نه اینکه مردم بی اطلاع بانتظلر گذشتن قانون تمدید و اصلاح آن قانون باشد و یک مرتبه برک اجرائی برای تخلیه صادر کنند در صورتیکه منظور این بود که این عملیات متوقف بماند اگر میفرمائید چرا اظهار نامه ندارده‌اند اولا“ خبر نداشتند و اطلاع نداشتند که بایستی اظهار نامه بدهند خوب بخواهند اظهار بدهند چه شکل اظهار نامه بدهند؟ اظهارنامه در این نمره معین شده است که اظهار نامه دهنده اسم خود پدر و مادر محل سکونت شغل خود همه اینها را باید معین کندو از جمله مدت اجاره را که می‌خواهند استفاده کنند باید مدت را معین کند یکسال دو سال سه سال را که می‌خواهند باید در اظهار نامه معین کنند یک قانونی که هنوز تکلیفش معلوم نشده است و از تصویب مجلس نگذشته است اگر کسی بخواهد اظهار نامه بدهند چه شکل باید اظهار نامه بدهد شاید آن قانون اصلا“ نگذشت شاید طور دیگر کذشت اگر حالا بگوئیم یکساله بدهم دو ساله بدهم معلوم نیست ومعین نیست که بعدئش را ازکی قرار بدهیم انتهایش کدام است نمسبت به مغازه مبدء و منتهایش چیست نسبت بسایر مستغلات دیگر مبدئش کدام است و منتهایش چیست چون این قضایا همه در هم و بر هم بود این بود که بنده ناچار شدم این سوال را از آقای وزیر دادگستری بکنم که معلوم بفرمایند قضایا از چه قرار است و امیدوارم انشاء الله توجهی بفرمایند که راجع به تمدید مدت جلو گیری از اشکالات شده واضع و روشن باشد.

وزیر دادگستری- همانطور که در موقع تقدیم لایحه تمدید و اصلاح قانون تعدیل مال الاجاره عرض کردم اشکالاتی در انقضای این قانون پیش آمده بود و امیدئ واری دارم که انشاء الله آن اشکالات مرتفع بشود مرتفع ساختن آن اشکالات هم منوط باین بود که اوضاع و احوالی که بعد از اجرای این قانون پیش آمده است همه اینها در نظر گرفته شود و در طی موادیکه تهیه شده است رفع این اشکالات پیشنهاد بشود ئ بعد از تصویب مجلس شورای ملی

بموقع اجرا گذارده شود تارفع مزاحمتی که از این حیث برای موجرین و مستاجرین پیش آمده است بعمل بیاید باین جهت هم آن روز عرض کردم مه این مطلب فوریت دارد و تمنی کردم که بفوریت آن رای بدهند و اجازه بدهند همان مقررات سابق معمول باشد تا موقعی که قانون جدید از تصویب مجلس شورای ملی بگذرد استنباط آقای اوحدی نماینده محترم تا این جایش صحیح است و مقصود همین است که مقررات سابق معمول باشد تا این قانون پیشنهادی جدید از مجلس بگذرد تا اینجا این معنایش این است که کلیه وضعیت موجر مستاجر بترتیب قانون سبق باشد ودچار اختلال نشود و مردم بلاتکلیف نمانند تا اینکه این مواد پیشنهادی از مجلس بگذرد و ما برای اینکه اختلالی پیش نیاید و بی تکلیفی روی ندهد تقاضا کردیم که آن مقررات سابق در کار باشد اشکالاتی هم زیاد بود تقاضای تخلیه و صدور اجرائیه و اینها انواع و اقسام دارد که بنده نمی‌خواهم اسباب زحمت آقایان را فراهم کنم و تصدیع بدهم و در ضمن وارد تشریح انواع تقاضاهائی که راجع بتخلیه می‌شود و اجرائیات آنها که هست برای اینها یک ماه مهلت معین شده است که در صورتیکه در ظرف آن مدت تقاضا کنند آنوقت اجرائیه‌های که فعلا“ صادر می‌شود نسبت به کسانی است در ظرف مدت استفاده نکرده‌اند کسی که نخواسته است در ظرف مدت مقرره در آئین نامه از مدت مهلت قانونی استفاده البته برای او اجرائیه صادر می‌شود چرا؟ برای اینکه اگر آدتمی خوواست اجرائیه صادر نشود می‌بایستی قبلا“ تقاضا کرده باشد در آئین نامه هم واضح است این مطلب.

این اعلانی را هم که ثبت اسناد داده است برای این بوده است که خاطرها مستحضربشود و متذکر یان معنی باشند و این طوری هم نیست که گفته باشد پس از تصویب ماده یگانه می‌توانند تقاضا کنند و نه باین معنی است که یک مقررات تازه وضع کرده باشد بلکه معنی این اعلان و مقصودی از آن این بوده است که بخاطر بیاورد مقرراتی را که در سابق بوده است و متذکر بشود که اگر کسانی هستند که بخواهند از یکماه مهلت استفاده کنند و در ظرف ملک تخلیه نشود باید این مهلت بیایند و اظهار نامه رابطوریکه قانون. آئین نامه مقرر داشته است بدهند. اظهار نامه هم بسته بنظر و میل آن کسی است که تقاضای آن نامه را می‌کند و مهلت می‌خواهند و بسته باوضاع و احوال قضیه است ممکن است که معطل باشد تا وقتی که قانون بگذرد. اثری فوری که این استمهال دارد جلوگیری می‌کند از تخلیه تا وقتی که قانون جدید از مجلس بگذرد و منظور او هم آنوقت بعمل می‌آید اما اگر کسی که رعایت این قاعده قانونی فعلی را نکرده و تقاضای مهلت در یکماه مقرر ننموده باشد و طبق اظهار نامه جلوگیری از ورقه اجرائیه را نخواسته است اداره ثبت چاره نداشته است غیر از اینکه مطابق مقررات عمل کند بنابراین بطوریکه ملاحظه میفرمائید اداره ثبت هم منتظر است که این قانون از مجلس شورای ملی بگذرد تا مقررات تازه را که لازم است و بمقتضیای وضعیت فعلی است به موقع است بموقع اجرا بگذارد و تا این قانون نگذشته است ناگزیر است همان عمل قانونی سابق را بموقع اجرا بگذارد و ادامه بدهد یعنی در آن حدودی که قانون سابق و مقررات سابق اجازع می‌دهند در آن حدود عمل کند. برای همین منظور هم این اعلامیه را داده است که مردم متوجه باشند مردم هم متوجه شده‌اند خیلی‌ها هم ازش استفاده کرده‌اند حالا بعضی‌ها متوجه نشده‌اند یا نخواسته‌اند متوجه باشند این تقصیر با خودشان است ولی موارد بسیار زیادی هست که از همین مقررات استفاده کرده‌اند و نسبت بآنها هم همین ترتیبات مطابق قانون فعلی و آئین نامه آن که الآن مورد عمل مورد است عمل شده و می‌شود بنابراین نه مقررات تازه وضع شده است و نه مقررات تازه وضع شده است و نه تخلفی از مقررات سابق بعمل آمده و این که آقای اوحدی مواد نظامنامه قانون تعدیل را خواندند این مربوط بنقاط اجرای قانون تعدیل است م همانطور که ملاحظه فرمودید در قانون و آئین نامه آن هم متذکر است که اجرای قانون تعدیل مال الاجاره برای

تمام کشور نبوده است و برای آن نقاطی بوده است که بتویب هیئت وزیران معین شده است تا در یک موقع و موعدمعینی بموقع اجرا گذارد شود حتی در یک شهر هم در بعضی از کویها ومحلات که متقتضی بوده است لازم بوده است این قانون بموقع اجرا گذاشته شده است البته در آنجاهائی که قانون بموقع اجرا گذاشته شده است مقررات آن قانون معمول و متبع است عمل هم می‌شود و نسبت یکسانی هم که تقاضای مهلت کرده‌اند این عمل و ترتیبات مقرره در قانون و آئین نامه رعایت می‌شود ولی اگر یک اشخاصی که این مهلت را فوت کرده‌اند و استفاده نکرده اندو تقاضا نکرده‌اند و اظهار نامه نداده‌اند این دیگر چاره ندارد غیر از اینکه آن ممقررات قانونی را که مورد اجرا است اداره ثبت رویش عمل کنند تا قانون جدید بگذرد حالا انشاء الله امیدوارم که این لایحه که الآن در کمیسیون مطرح است بزئدی بمجلس بیاید وبگذرد و اشکالات دیگر مرتفع بشود.

جمعی از نمایندگان – دستور. دستور.

اوحدی – بنده یک کلمه فقط عرض دارم. اجازه میفرمائید؟

رئیس- بفرمائید.

اوحدی – در جواب فرمایشات آقای وزیر دادگستری بنده فقط یک کلمه عرض دارم اینکه در ضمن فرمایشات شان فرمودند که اعلامیه داده است رئیس ثبت چنین چیزی نبوده است اگر اعلامیه می‌داد که مردم مواردی را که مشمول قانون اجرای تعدیل بوده است بفهمند و بوظایف خودشان رفتار کنند بنده حرفی نداشتم و اصلا“ سئوال هم نمی‌کردم ولی بنده سئوالی که کردم برای این بوده است که این اعلامیه از طرف ثبت اسناد داده نشده فقط دستور داده‌اند بکمیسیون تعدیل که هر کس اظهار نامه نداده است تا این تاریخ و کسیکه طرفش آمده برگ اجرائی را خواسته است فوری اجرا کنید. عرض بنده و سئوال بنده از آقای وزیر دادگستری فقط همین بوده است البته با آن فراست و با آن احاطه که حضرت عالی نسبت بهمة قوانین دارید مقتضی بود که بعرض بنده توجه می‌فرمودید و یک جوابی که موجب آسایش مردم باشد می‌فرمودید این بود منظور بنده.

وزیر دادگستری – بنده تصور می‌کنم آقای ابهری توجه به عرایض بنده نکردند والا جواب بنده کاملا“ طوری بود که هم تکلیف مردم را معین می‌کرد و هم مطلب را روشن می‌نمود این که بنده عرض کردم اداره ثبت اعلامیه داده است این یعنی که رئیس ثبت دستور داد ه است مقررات قانون سابق بموقع اجرا گذاشته می‌شود تاقانون لاحق تصویب شود در آنجا هم تصریح شده است این مطلب که در مدت یک ماه هم می‌توانند استفاده کنند کسانی هم که میخواسته‌اند از مهلت استفاده کنند اظهار نامه داده‌اند کسانی هم که اظهار نامه نداده‌اند نخواسته‌اند استفاده کنند

جمعی از نمایندگان – دستور دستور

{ ۴- تصویب هشت فقره گزارش مرخصی }

رئیس – چند فقره گزارش از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است چون اداره محاسبات منتظر است تعیین تکلیف این خبرها بشود اگر اجازه بفرمائید بعرض مجلس برسد (صحیح است) گزارش مرخصی آقای موقر:

آقای موقر درخواست یک هفته مرخصی از تاریخ ششم اردیبهشت ۱۳۲۱ نموده‌اند با درخواست ایشان در کمیسیون عرایض و مرخصی موافقت شده اینکه گزارش آن تقدیم می‌شود.

رئیس – موافقین با مرخصی آقای موقر بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد

گزارش مرخصی آقای یمین اسفندیاری:

آقای یمین اسفندیاری در خواست بیست و هفت روز مرخصی از تاریخ نهم فروردین ۱۳۲۱ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شد اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.

رئیس – موافقین با مرخصی آقای یمین اسفندیاری بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد

گزارش مرخصی آقای همراز:

آقای همراز در خواست پانزده روز مرخصی از تاریخ ۲۸ اردیبهشت ۱۳۲۱ نموده‌اند و کمیسیون عرایض و مرخصی با در خواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.

رئیس – موافقین با مرخصی آقای همراز بر خیزند (اغلب بر خاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای مجد ضیائی: آقای مجد ضیائی در خواست بیست روز مرخصی از ۳۱ اردیبهشت ۱۳۲۱ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.

رئیس – موافقین با مرخصی آقای مجد ضیائی بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد.

گزارش مرخصی آقای شجاع:

آقای شجاع پانزده روز مرخصی از تاریخ ۳۰ فروردین ۱۳۲۱ داشته‌اند پس از ورود به محل و سپری شدن مدت مرخصی بموجب در خواست تلگرافی فرمانده لشگر از مقام ریاست مقتضیات محلی ایجاب میکرده مدت دیگری در محل بماند و بهمین واسطه بیست و یکروز دیگر در محل توقف کرده‌اند و اکنون در خواست تصویب آنرا نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی عذر ایشانرا موجه تشخیص داده و بابیست و یکروز تمدید مرخصی ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.

رئیس – آقایان موافقین با مرخصی آقای شجاع بر خیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

گزارش مرخصی آقای دکتر ضیاء:

دکتر ضیاء – در اثر کسالت ممتد بموجب دستور پزشک معالج آقای دکتر غنی لازم شده است دو ماه استراحت کامل نمایند بنابراین در خواست دو ماه مرخصی از تاریخ بیستم خرداد ۱۳۲۱ نموده‌اند و کمیسیون عرایض و مرخصی با در خواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.

رئیس – موافقین با مرخصی آقای دکتر ضیاء بر خیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد.

جناب آقای صدر در مسافرتی که بمکه معظمه نموده بودند در مدینه بکسالت ممتد و شدیدی دچار شده و مدتی در مدینه تحت معالجه بوده‌اند و مدتی هم در بغداد بواسطه دوام کسالت و ضعف مفرط قادر بر حرکت نبوده‌اند ودر نتیجه سه ماه از تاریخ ۱۷ دیماه ۱۳۲۰ غایب بوده‌اند کمیسیون عرایض عذر ایشان را موجه تشخیص داده و با سه ماه مرخصی جناب آقای صدر موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.

رئیس – موافقین با مرخصی آقای صدر بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد.

گزارش مرخصی آقای دبستانی:

آقای دبستانی – بواسطه کسالت مزاج در خواست دو ماه مرخصی از تاریخ اول فروردین ۱۳۲۱ نموده‌اند و کمیسیون عرایض و مرخصی عذر ایشان را موجه تشخیص داده و با مرخصی ایشان از تاریخ هشتم فروردین ۱۳۲۱ تا آخر اردیبهشت موافقت نمده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.

رئیس – موافقین با مرخصی آقای دبستانی بر خیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

طباطبائی – بس است آقا دستور.

رئیس – دیگر تمام شد.

نبیل سمیعی – حقوق نمی‌دهند آقا. شما گرفته‌اید دیگران هم باید بگیرند.

{۵- شور و تصویب لایحه قانونی تفریغ بودجه سال ۱۳۱۹ مجلس}

رئیس – گزارش کمیسیون محاسبات مجلس راجع بلایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۱۹ مجلس شورای ملی

کمیسیون محاسبات مجلس شورای ملی لایحه تفریغ بودجه ۱۳۱۹ مجلس را چندین جلسه با حضور آقایان کار پردازان تحت شور و مطالعه قرار داده و پس از بررسی بارقام جزء و تطبیق آنها با مدارک و دفاتر مربوطه و توضیحات

کاملی که از طرف کار پردازی داده شد با مواد پیشنهادی کارپردازی موافقت حاصل شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد و ضمنا“ خاطر آقای نمایندگان محترم را از حسن اتظار دفاتر محاسباتی که مورد توجه و نظر کمیسیون قرار گرفته مستضر می‌دارد.

رئیس – مذاکره در کلیات است آقای انوار

انوار – بنده نظری و مخالفتی نسبت باین لایحه ندارم لکن می‌خواستم استفاده کنم از اجازة که خواستم ام حالا که آقایان مزراء حاضر هستند بگویم که خواست این عمل مجلس و تفریغ بودجه مجلس را سر مشق خودشان قرار بدهند و بعد از این مدت مشروطیت لااقل یک لایحه تفریغ بودجه بمجلس بیاورند که مجلس شورای ملی بداند که دولت تفریغ بودجه خودشرا بمجلس آورده است و این حسرت برای ما مانده است و هنوز نیاورده‌اند. آقای وزیر دادگستری و آقای وزیر پیشه و هنر لابد اطلاع می‌دهند بوزارت دارائی که در این باب اقدامی بکنند و وزارتخانه خودشان را موظف بدانند و متوجه باشند که تکلیف مجلس شورای ملی رسیدگی ببودجه است فقط میآییند در مجلس یک بودجه می‌آید و بر سبیل کلیت بیان می‌کنند و طرح می‌کنند و همان را پرت کمیسیون بودجه را هم مدرک قرار می‌دهند ودر مجلس هم در این باب هیچ صحبت نمی‌شود تا به بینیم جرخ هنگفتی که در این مملکت شده است صورت ریزش چیست و لایحه تفریغ بودجه آن کجاست؟ این است که در باب تاکید کنند بوزارت دارائی این یک موضوع. موضوع دیگر این است که در کمیسیون محاسبات مجلس لایحه تفریغ بودجه باعتبار ادارات و دوائر مجلس تنظیم می‌شود و تفریغ بودجه نسبت باعتبار مخارج آنها شده است بنده اداره اش نمی‌توانم یعنی شبه ایراد است مثلی است مشهور و آن است که گفتند که نیفتی از روی پشت بام اوعقب عقب رفت تا از آنطرف افتاد بزمین. این جا عرض بنده راجع بکتابخانه مجلس است گفته شد که کتابخانه مجلس باید اما و کلاء وزراء معاوبین در مجلس می‌توانند از کتابهای کتابخانه استفاده کنند حالا باندازه سخت شده است که حتی در مجلس هم تمیشود استفاده کرد بنده دیروز در کمیسیون دادگستری یک موضوعی مطرحبود محتاج شدم فرستادم عقب فلان کتاب و گفتم یککتابی را بیاورنده مطالعه می‌کنم بعد روانه می‌کنم و پس می‌فرستیم سابقه هم داشته است مکرر در مکرر در سابق کتاب شرح لمعه را می‌خواستم شرایع را می‌خواستم آنها هم روانه می‌کردند این دفعه دیدم نظامنامه را روانه کرده‌اند بجای کتاب که اگر در کمیسیون کسی باشد و کتابی را بخواهند باید رئیس کمیسیون آنرا امضاء کند تا بدهند بنده که دیدم حقیقه“ خجالت کشیدم بعد از شصت سال عمر در مجلس بخواهم یک کتابی را نگاه کنم و مطالعه کنم حالا حتما“ باید رئیس کمیسیون باشد و حال آنکه مدرک هم بدستشان داده‌ام واقعا“ خجالت کشیدم و از استفاده و مطالعه گذشتم. در مجلس شورای ملی هر وقت کتاب را لازم داشتیم در سابق می‌نوشتیم بکتابخانه که فلان کتاب را لازم داریم مدارک می‌دادیم که دردست کتابخانه باشد آنها هم روانه می‌کردند و ازش استفاده می‌کردیم وپس می‌دادیم حالا می‌گویند رئیس کمیسیون برای کمیسیون و رئیس شعبه برای شعبه باید بمویسد این یعنی چه . . .

اقبال – اینطور نیست. می‌دهند.

انوار – چرا آقا همینطور است. افراط و تفریط است قضیه. در این جا یک نفر صحبت کرد که کتاب را بدهیم بیرون هم ببرند و بخوانند یکی نفر که وکیل مجلس است و در مجلس است مسئلة بنظرش می‌رسد. بکتاب می‌خواهد مراجعه کند نگاه کند مطالعه کند راه این استفاده بر او مسدود باشد؟ بنده عرض می‌کنم در آن ماده که نوشته‌اند در نظامنامه که وزراء و معاونین می‌توانند استفاده کنند آنجا بنویسند و کلا هم می‌توانند استفاده کنند در کمیسیون هم باشد و واقعا“ این معنی ندارد که این برای و کلاء باشد اگر اینطور است و باین سختی است باید حتما“ یک تجدید نظری

بشود در این ماده که همه و کلاء هر وقت بتوانند استفاده کنند کتابخانه را که ما نمی‌خواهیم خلوت خانه باشد باید استفاده کرد ازش.

افشار – صحیح است. باید اساسنامه شان را عوض کنند یعنی چه (صحیح است).

مخبر فرهمند – بیانات آقای انوار مبنی بر انجام وظیفه کتابخانه بود بر طبق مقررات و نظامات مربوطه بوظیفه خودش عمل کرده است. آقای انوار هم که خودشان مقید و معتقد هستند تا زمانی که اساسنامه و نظامنامه کتابخانه عوض نشده است. باید اجازه بدهند که کتابخانه و کارکنان آنجا بوظایف خودشان رفتار کنند تا وقتی که نظامنامه و اساسنامه عوض شود و طبق آن عمل کنند.

افشار – خوب عوض کنید این که وضع نیست.

رئیس – آقای روحی.

روحی – بنده موافقم.

رئیس – آقای لاریجانی.

لاریجانی – بنده عرضی ندارم.

رئیس – آقای فریدونی.

فریدونی – عرایض بنده همان بود که آقایمخبر توضیح دادند در اساسنامه کتابخانه و نظامنامه کتابخانه اینطور قید شده است و نوشته است که بهیچکس کتاب بعاریه داده نشود در ماده ۶ نوشته شده است و اگر هم در کمیسیون کتابی لازم شد باید رئیس کمیسیون امضاء کند ووقتی که امضاء کرد آن تقاضا را آنوقت کتابخانه کتاب را می‌دهد همان روز هم باید پس بدهند بنابراین هرگز آقایان نخواهند کتاب را کتابخانه اینطور بدهد می‌بایستی در آئین نامه آن تجدید نظری بفرمایند.

افشار- پس چرا معطل هستند بکنید دیگر.

رئیس – رای گرفته می‌شود بورود در شور مواد آقایان موافقین بر خیزند (اکثریت بر خاستن) تصویب شد ماده اول:

ماده اول – هزینه مجلس شورای ملی از بابت دوازده ماهه سال ۱۳۱۹ موافق قسمت ۱-۲ پیوست برطبق بودجه مصوبه مبلغ ده میلیون و یکصد و پنجهزار و چهارصد ونود وسه ریال و ده دینار تصویب می‌شود.

رئیس – آقایان موافقین با ماده اول بر خیزند (اکثر نمایندگان بر خاستند) تصویب شد. ماده دوم:

ماده دوم – در آمد چاپخانه مجلس و باغ بهارستان از بابت سال ۱۳۱۹ بمبلغ سه میلیون و پنجاه و پنچ هزار و هفتصدو نود وهفت ریال و شصت دینار بطریق تصویب می‌شود موجب ماده سوم قانون بودجه سال ۱۳۱۹ مجلس مصوب ۲۸ اسفند ۱۳۱۸ بمصرف هزینه مجلس رسیده است ۱۲۰۴۹۳/۱۰ریال

طلب از وزلرت فرهنگ بابت مطبوعات سال ۱۳۱۹ که پس از وصول ایصال خواهد شد ۲۳۲۵۶۹/۸۰ ریال

عایدات خزانه کشور گردیده است ۳۲۰۲۷۳۴/۷۰ ریال

جمع ۳۵۵۵۷۹۷/۶۰ ریال

رئیس – آقای انوار.

انوار – خواستم از آقای مخبر یک توضیحی در این ماده ۲ بدهم بواسطه اینکه در اینجا یک مخارجی است و یک عوائدی و عوائد را می‌نویسد از وزارت فرهنگ وصول و ایصال خواهد شد و می‌نویسد: در آمد چاپخانه مجلس و باغ بهارستان از بابت سال ۱۳۱۹ بمبلغ سه میلیون و پانصد وپنجاه و پنج هزار و هفصد و نود هفت ریال و شصت دینار بطریق زیر تصویب می‌شود.

موجب ماده سوم قانون بودجه سال ۱۳۱۹ مجلس مصوب ۲۸ اسفن ۲۳۱۸ بمصرف هزینه مجلس رسیده است فلان مبلغ

طلب از وزارت فرهنگ بابت مطبوعات سال ۱۳۱۹ که از وصول ایصال خواهند شد فلان مبلغ عایدات خزانه کشور گردیده است. فلان مبلغ طلب از وزارت فرهنگ بابت مطبوعات شان. این مطلب جزو کدام عوائد ماده دوم است و مال لابد همین است چون اینجا عوائد چاپخانه و باغ بهارستان

را در ماده دوم می‌نویسد بفلان مبلغ تصویب می‌شود بعدا“ در ذیل ماده می‌نویسد طلب از وزارت فرهنگ که پس از وصول ایصال شد پس از وصول از ئزارت فرهنگ ایصال بچاپخانه می‌شود؟ این را خواستم یک توضیحی کافی بدهند زیرا می‌گوید طلب وزارت فرهنگ بابت مطبوعات سال ۱۳۱۹ که پس از وصول ایصال خواهد شد بهد می‌نویسد که جزو عایدات خزانه کشور گردیده است. این را خواستم عرض کنم که این موضوع که تصویب شد عایدات می‌رود بوزارت دارائی. و اگر چه رایرتی که کمیسیون بمجلس داده صحیح است اما این را گمان می‌کنم محتاج باشد که توضیح داده شود که این عاید خزانه دولت کردیده است یا وزارت دارائی اعتبار آنرا ملاحظه کرده است؟ درهر حال یک همچو توضیحی باید که مطلب برای من روشن شود.

مخبر – وقتی که بدهی وزارت فرهنگ است بابت مطبوعات سال ۱۳۱۹ پس از وصول راجع به کتابهائی است که وزلرت فرهنگ برای طبع داده است و از آن بابت مبلغی چاپخانه طلب دارد و از این مبلغ (جمعی از نمایندگان – بلندتر بفرمائید) عرض کنم طلب از ئزارت فرهنگ بابت مطبوعات سال ۱۳۱۹ بعد از وصول ایصال خواهد شد یعنی پس از اینکه آنرا وزارت دارائی بابت تعهدی که کرده است بابت عایدات خواهند پرداخت دیگر اینکه قلم ریز عایدات خزانه کشور گردیده است یک رقمی است که تعهد شده است یعنی عایدات چاپخانه است در سال ۱۳۱۹ سه میلیون و دویست و دو هزار و هفتصد وسی و چهار ریال عایدات چاپخانه است که بخزانه کشور پرداخت شده است این دیگر مربوط بقلم بالا نیست.

طباطبائی – اینجا یک اشتباهی گویا در طبع شده است عایداتی خزانه کشور گردیده است غلط است الف م تازه زیاد است عاید خزانه کشور گردیده است باید باشد

مخبر – صحیح است.

رئیس – آقای مؤید احمدی.

مؤید احمدی – البته بنده مخالف نیستم که مطابق آنچه از دولت می‌خواهند لایحه تفریغ بودجه را بمجلس بیاورند و هنوز که نیاورده‌اند ولی عرض بنده از کمیسیون محاسبات این نکته است که این تفریغ بودجه را که تصویب فرمودید باید بدانیم فایده اش چیست؟ فایده اش چیست؟ بودجه اعتباراتی است که مجلس می‌دهد بدولت یا بمجلس به این مبلغ را شما در امسال خرج کنید البته اینها بعضیهایش خرج می‌شود بعضی‌هایش نمی‌شود کمتر می‌شود یازیاد تر خرج می‌شود ممکن است زیادتر خرج شود ممکن است کمتر خرج شود لایحه تفریق بودجه باید سه مطلب را بما حالی کند دو مطلب رابما حالی کرده است یکیش متنده است باید اول ببینیم اعتبار این مطبعه در سال ۱۳۱۹ چه مبلغ بوده است و چه مبلغ خرج شده است وچه مبلغ صرفه جوئی شده است ما این سه مطلب را باید بدانیم و بعلاوه بعقیده بنده بایستی بدهی وزارت فرهنگ را در جمع وزارت دارائی بگذارند- وزارت دارائی مطابق تعهدی که مباشرت مجلس کرده است که باغ بهارستان و عایدات مطبعه فلان مبلغ را بدولت همه را پرداخته است اینقدر که از وزارت فرهنگ طلبکار است نپرداخته است عین این موضوع طلب رابدهد بوزارت دارائی او خودش وصول می‌کند چه لازم است که ماجزء بودجه تصویب کنیم که آنها بدهند و آنها بگیرتد وزارت فرهنگ حساب با وزارت دارائی دارد خودشان حساب با مباشرت مجلس بکند اینست که بنده عقیده دارم که بخرج وزارت دارائی بیاورند که خودشان از وزارت فرهتگ وصول کنند دیگر برای چه زحمت او را بگیردن ما بیندازند اما خواهشی که دارم حالا که آقای وزیر پیشه و هنر وبازرگانی تشریف دارند این استدعا را باز تکرار می‌کنم که الآن ۳۶ سال از عمر مشروطیت می‌گذرد دوره ۱۳ تقنینیه است مطبق قانون محاسبات عمومی و قانون دیوان محاسبات و قانون اساسی مجلس و دولت مکلف بوده است و در ۱۵ اسفند هر سال لایحه تفریغ بودجه را بمجلس بیاورد و متاسفانه تا امروز نیاورده است هر سال هم این تذکر داده شده است از طرف مجاس و موفق هم نشده‌ایم

خواهش می‌کنم امسال لااقل این کار را بکنند و لایحه تفریغ بودجه را به مجلس شورای ملی بیاورند یاد بگیرید از مجلس.

آقای وزیر پیشه و هنر بازرگانی – فرمایشاتی که آقایان فرمودند بنده بعرض دولت خواهم رساند ولی چون آقای مؤئد احمدی فرمودند که سی و شش سال است لایحه تفریغ بودجه را بمجلس نیاورده‌اند آقای آقا سید یعقوب هم فرمودند که یک مرتبه برای نمونه هم باشد لایحه تفریغ بودجه را بیاورند تا مجلس طعم آنرا بچشد من خواستم عرض کنم که مجلس طعمش را چشیده است. لای

حه تفریغ بودجه سال ۱۳۰۲ را در سال ۱۳۱۳ تقی زاده تقدیم مجلس شورای ملی کرده‌اند.

مخبر فرهمند – راجع باین موضوع که آقای مؤید احمدی فرمودند اقلام آن اعتبار آن چقدر است یک ستون دارد برای درآمد یک ستون هم برای هزینه یکی برای کسر هزینه و یکی اضافه هزینه تمام این اعتبارات را بصورت زیر در لایحه نوشتند و اینکه آقای مؤید احمدی خماسته‌اند در خود لایحه هست در آن قسمت آخر مبلغ کلش را می‌نویسد. ده میلیون و چهار صد و هشتاد و پنج هزار ریال اعتبار داشته‌اند و دو میلیون و صد و پنج هزار و چهار صد و نود وسه ریال و ده دینار هزینه پس آن رقم منصوب را نوشته است خرج را هم نوشته است اضافه و کسر هزینه هم بودجه هست اگر دقت بفرمائید توضیح کافی داده شده است اما راجع به بدهی وزارت فرهنگ معمولا“ اینطور بوده است که این را وصول میکرده‌اند و بخزانهدولت میداده‌اند خود وزارت مالیه هم ضمانت وصول آنرا میکرده است و اگر بنا شد آن اسناد را به محاسبه وزارت دارائی خواهد گذاشت.

رئیس – موافقین با ماده دوم برخیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد. شور در کلیات دوم است.

جمعی از نمایندگان – مخالفی نیست.

رئیس – رای می‌گریم بمجموع این لایحه باورقه آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد

(اخذ استخراج آراء بعمل آمده هشتاد و پنج ورقه سفید شمرده شد)

رئیس – عده حاضر در موقع رای ۱۰۱ با ۸۵ رای تصویب شد.

{۶- شور دوم لایحه اطاقهای بازرگانی از ماده اول تا ماده ۱۲ }

رئیس – شور دوم لایحه اطاقهای بازرگانی مطرح است گزارش کمیسیون بازرگانی: کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر گزارش شور اول راجع بقانون اطاقهای بازرگانی را باحضور آقای وزیر بازرگانی و پیشه و هنر برای شور دوم مورد بحث قرار داده و چون در موقع شور اول از طرف آقایان نمایدگان محترم پیشنهادی نشده بود لهذا کمیسیون گزارش اولیه خود را تائید نموده و اینک گزارش آن برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌شود.

رئیس – ماده اول خوانده می‌شود:

ماده اول- بمنظور تمرکز دادن افکار بازرگانی کشور

و همکاری آنان بایکدیگر و انجام وظایفی که در این قانون مقرر است در تهران و شهرستانهائیکه اهمیت بارزگانی دارند اطاقهای بازرگانی تاسیس می‌شود.

رئیس – موافقین با ماده اول برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم:

ماده دوم – اطاقهای بازرکانی که بر طبق ماده یک تاسیس می‌شود کلیه نظریات خود را نسبت باوضاع اقتصادی آن حوزه بوزارت بازرگانی و رونوشتی هم بدفتر اطاقهای بازرگانی در تهران خواهند فرستاد.

رئیس – آقای انوار.

انوار – اینجا بنده می‌خواستم سئوال کنم اطاق بازرگانی در حوزه یکی است واطاقها بازرگانی تهران چند اطاق بازرگانی است؟

مخبر – اطاقهای بازرگانی نیست در تهران یک اطاق بازرگانی است و اطاقهای بازرگانی اشتباها“ چاپ شده اصلاح می‌شود و نو. شته می‌شود اطاق بازرگانی.

رئیس – رای می‌گیریم بماده دوم موافقین بر خیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده سوم:

ماده سوم – دفتر اطاقهای بازرگانی مذکور در ماده ۲ از طرف وزارت بازرگانی در تهران تاسیس خواهد شد.

رئیس – موافقین با ماده سوم بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد. ماده چهارم:

ماده۴- عده کارمندان اطاقهای بازرگانی در تهران بیست و پنج نفر و در شهرستانها بر حسب اهمیت محل از ۷ تا ۱۵ نفر خواهد بود.

رئیس – موافقین با ماده چهارم بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد. ماده پنجم:

ماده۵ – دوره انتخابی اطاقهای بازرگانی دو سال و کارمندی آن افتخاری است.

رئیس- موافقین با ماده پنجم بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده ششم:

ماده۶ – بازرگنانی که بر حسب مقررات ماده ۱۰ حق شرکت در انتخابات را دارند کارمندان اطاق را از بین بازرگانی که موافق ماده (۱۱) واجد شرایط انتخاب شدن می‌باشند به رای مخفی جمعی وباکثریت نسبی انتخاب می‌نمایند.

رئیس – موافقین با ماده ششم برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده هفتم:

ماده ۷ – وزیر یا نماینده وزارت بازرگانی حق حضور در جلسات و شرکت در مذاکرات و تصمیمات اطاقهای بازرگانی را دارد در هر جلسه که وزیر حضور داشته باشد ریاست افتخاری را دارا خواهند بود.

رئیس – موافقین با ماده هفتم بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده هشتم:

ماده ۸ – اطلقهای بازرگانی برای کارهای اداری خود در حدود احتیاجات سازمان اداری داشته و اعضاء آن را از کارمندان رسمی و غیر رسمی انتخاب خواهند کرد. حقوق اعضاء مزبور از بودجه اطاقهای بازرگانی پرداخته می‌شود.

تبصره – مدت خدمت کارمندان رسمی جزو سابقه خدمت آنها محسوب و از حیث مقررات استخدامی در ردیف کارمندان وزارت بازرگانی بود.

وزیر بازرگانی و پیشه و هنر – این تبصره که در اینجا گنجانیده شده بود برای این بود که یک کمکی بکسانی که عضوء دولت هستند و سابقه رسمی دارند در خدمات دولتی اگر باین کار گماشته شدند ارفاقی شده باشد یعنی مدت خدمتی که در آنجا دارند از بین نرود ولی بعد وقتی که دیدیم با این قیدی که هست ممکن است یک مزاحمتی فراهم شود چون نوشته شده است از حیث مقررات استخدامی در ردیف کارمندان وزارت بازرگانی خواهند بود ممکن است ناچار بمانند در این صورت بفرستادن حکم استخدامشان باداره بازنشستگی و آنهاهم ممکن است بگویند که چون اینها مشمول قانون استخدام هستند اگر اضافه‌ای بخواهند بایستی رعایت مقررات قانون استخدام بشود واین کار مدتی طول بکشد و ممکن است دست و بال اطاقهای بازرگانی

بسته شود از این جهت خواهش می‌کنم این تبصره را حذف بفرمائید.

رئیس – آقای انوار.

انوار- آقای وزیر بیاناتی فرمودید این نمی‌شود – این مستخدم رسمی است تمام تکالیف ووظایفی که در قوانین استخدامی هست (جمعی از نمایندگان – رسمی نیست) چرا آقا رسمی است ماده را نگاه کنید می‌نویسد از کارمندان رسمی انتخاب خواهد کرد و ما نمی‌توانیم اینجا را مستثنی بدانیم زیرا این مستخدم رسمی است کارمندان رسمی یعنی چه؟ کارمندان رسمی یعنی آنهائیکه مستخدم رسمی دولت هستند وقتیکه مستخدم رسمی هستند و اطاق تجارت آنها را آورد در حضور خودش و رئیس دفترش کرد یا کاری باو داد اینجا حکومت قانون استخدام شامل حال او می‌شود وما نمتوانیم بگوئیم حالا که آمده است اینجا از آن مقررات مستثنی است و ما نمی‌توانیم از مقررات قانون استخدام مستثنی بکنیم یک عده از مستخدمین رسمی را چه فرق می‌کند – حالا شما می‌خواهید بگوئید نباید رسمی باشد؟ این چطور می‌شود و ما چگونه می‌توانیم یک عده از مستخدمین رسمی را از قانون استخدام مستثنی کنیم.

وزیر بازرگانی و پیشه و هنر – بعضی اوقات انسان شعر می‌گوید و در قافیه اش میمانداین کار را بنده کردم (انوار چرا شعر گفتید) این تبصره که اینجا نوشته شده مقصودش این بود که یک ارفاقی برای مستخدمین رسمی که از خدمت رسمی خودشان کناره گیری می‌کنند و می‌آیند اطاق بازرگانی خدمت می‌کنند شده باشد و یک راهی هم باز شده باشد برای اطاقهای بازرگانی که اگر یک مستخدم رسمی را باستخدام گرفتند در این صورت نگویند که ما نمی‌توانیم مزایائی برای شما قائل شویم و بایستی مشمول قانون استخدامی باشی مقصود اصلی این بود دیدیم که اگر آن تبصره در اینجا باقی بماند آن مقصودی را که ما می‌خواستم عمل کنیم نقض غرض می‌شود حالا جناب عالی میفرمائید که در ماده نوشته شده است که کارمندان آنرا از بین کارمندان رسمی و غیر رسمی انتخاب نمایند ما که نمی‌خواهیم این را برداریم این بجای خودش هست منتهی اطاق بازرگانی اختیار دارد اگر بخواهند از بین کارمندان غیر رسمی از بین اشخاصی که رسمی نیستند اعضاء خودش را انتخاب بکند یا از بین کارمندان رسمی ولی این که مانع نیست که یک کارمند رسمی در آن واحد دو کار نمی‌تواند داشته باشد اگر خواست که سر خدمت دولت نباشد و بیاید باطاق بازرگانی یک کار می‌کند یا منتظر خدمت می‌شود وقتی بگوئید این مستخدم رسمی اینجا کار بکند خواستم بگوئیم اگر بموجب ماده اطاق بازرگانی خواست یک مستخدم رسمی را انتخاب کند مانعی برایش نیست اما این چند شرط دارد یکی اینکه آنطرف هم بخواهد خود جنابعالی وقتی یکنفر مستخدم خ. استید بمحض این که خواستند می‌آید اگر اوهم خواست و شما هم مزایائی برای او قائل شدید نزد شما می‌ماند پس این هم اگر مایل شد آنوقت یک مقدماتی فراهم می‌کند و انتقال او را از وزارتخانه می‌خواهد وزارت بازرگانی هم می‌تواند موافقت کند که یک مستخدمش برود آنجا حقوقش را آنجا بگیرد مشمول مقررات هم باشد این کار راهم می‌تواند بکند اما این فکر را بکنید که اگر یک مستخدم رسمی را اطاق بازرگانی خواست ببرد و یک حقوق بیشتری بهش بدهد و این تبصره را حالا ما بگوئیم بجای خودش باقی بماند حتما“ این مستخدم مشمول مقررات قانون استخدام خواهند بود آنوقت اداره تقاعد هم مقررات قانون استخدام خواهند بود آنوقت اداره تقاعد هم این اضافه او را وقتی که آنجا بفرستند تصدیق نخواهند کرد و می‌گوید باید مشمول مقررات استخدامی باشدمشمول مقررات استخدامی باشد پس منظور اینست که اطاق بازرگانی بتواند بهر صورتی که در حدود بودجه شان است هر کارمند رسمی و غیر رسمی استخدام کند این کارمند غیر رسمی باشد کاری ندارد اگر کارمند رسمی باشد فرع بران است مه وزاتخانه مربوطه اش موافقت بکند اما اگر بگوئیم از حیث مقررات قانون استخدامی کاملا“ مشمول باشد آن منظور که باید داشته باشیم که دست اطاق بازرگانی باز باشد از بین می‌رود

و بایستی کاملا“ مطابق مقررات باشد هیچ ضرورتی ندارد و حال آنکه اگر آنجا رفتند سابقه شان محفوظ خواهند بود و ضرورتی ندارد که اضافه یا تر فیعشانرا در مهر ماه پیشنهاد کنند و در دی ماه تصویب شود و سالی سه مرتبه آن مقررات کلی استخدامی را رعایت کنند بنابراین اگر این تبصره در اینجا باقی بگذاریم اسباب شدن دست اطاق تجارت می‌شود.

رئیس – آقای اعتبار.

اعتبار – بنده خیال می‌کنم وقتی که دولت یک تبصره یا یک ماده را منقضی نمیداند کافی است که همینقدر دولت بلند شود و استرداد بکند از ایجهت بنده می‌خواستم به آقای وزیر پیشه و هنر عرض کنم که اگر یک تبصره یا یک ماده را لازم نمیدانید که در قانون باشد کافی است که بگوئید استرداد می‌کنم ایم را وطلب تمام است مذاکره هم ندارد دیگر.

وزیر پیشه و هنر – بنده مسترد می‌کنم تبصره را.

مخبر – بنده قبول دارم که تبصره حذف شود.

رئیس – موافقین باماده هشتم بدون تبصره بر خیزند (اغلب بر خاستند) تصویب شد. ماده نهم:

حق انتخاب و کارمندی

ماده ۹- بازرگانی و شرکتها و بنگاهای بازرگانی که نام آنها در دفتر ثبت اسامی بازرگانی حوزه انتخابیه ثبت و حائز شرایط زیر باشد می‌تواند در انتخابات اطاق بازرگانی شرکت نمایند.

الف – قبول کارمندی عمومی اطاق بازرگانی حوزه انتخابیه

ب – اشتغال به بازرگانی در موقع انتخابات.

ج – عدم محکومیت به ارتکاب جنحه و جنایت.

د – عدم ورشکستگی به تقصیر.

ه- نبودن تحت قیموقت.

و- اقامت در حوزه اطاق بازرگانی.

رئیس – آقای دکتر طاهری.

دکتر طاهری – بنده می‌خواستم یک توضیحی بدهند در این ماده که واضحتر بشود می‌نویسد بازرگانی و شرکتها و بنگاههای بازرگانی که نام آنها در دفتر ثبت اسامی بازرگان حوزه انتخابیه ثبت و حائز شرایط زیر باشند می‌توانند در انتخابات اطاق بازرگانی شرکت نمایند این دفتر ثبت اسامی کجاست و کی تاسیس می‌شود دائمی است یا برای موقع انتخابات است؟ این یکی و یکی اینکه در قسمت الف می‌گوید قبول کارمندی عمومی اطاق بازرگانی حوزه انتخابیه این هم باید توضیح داده شود که یعنی چه قبول کارمنی؟ تاجر مطابق قانون تجارت تعریف شده که تاجر را بچه آدم می‌گویند این آدم اگر در موقع انتخابات مشغول تجارت باشد و محکومیت نداشته باشد بایستی حق داشته باشد این جا چون کارمندی عمومی اطاق تجارت را گفته‌اند بتده متوجه نشدم که از چه نظر است این دو موضوع را خواستم توضیح بدهند.

مخبر – تصور می‌کنم اگر بماده ۱۳ مراجعه بفرمائید هر دو فقره جواب آقای دکتر طاهری آنجا هست یعنی چگونه دفتر تاسیس می‌شود و چگونه تشخیص داده می‌شود که این شخص تاجر است و حق رای دارد در هر حال در ماده سیزده اگر مراجعه بفرمائید مطلب حل می‌شود.

رئیس – آقای ملک مدنی.

ملک مدنی – بنده خواستم عرض کنم که کسانی که برای عضویت اطاق بازرگانی انتخاب می‌شوند سنشان نباید قید شود؟ هر کس گه واجد شرایطی که در نظر گرفته شده کافی است ؟بنظر بنده سن هم باید قید شود.

مخبر – چون نوشته است در بند ب ماده ۹ اشتغال به بازرگانی در موقع انتخابات مسلما“ یک که موقع انتخابات تاجر بوده سنش هم منقضی بوده است و یک کسی همکه در موقع انتخابات حاضر نیست که رای نمی‌دهد و در این ماده قید شده و کسی هم که در آنموقع تاجر بوده سنش هم قطعا“مقتضی است.

رئیس – موافقین با ماده نهم بر خیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دهم

ماده ۱۰ – کسانی می‌توانند بکار مندی اطاق‌های بازرگانی انتخاب شوند که دارای شرایط باشند.

الف – نام آنها در دفتر ثبت اسامی بازرگانی ثبت و دارای برگ کارمندی عمومی اطاق بازرکانی باشند.

ب – تبعه ایران باشند.

ج – در حوزه اطاق بازرگانی مقیم باشند.

د – سن کمتر سی سال باشد.

ه- محکوم به جنحه و جنایت یا تحت قیمومت نباشند.

و – ور شکست به تقصیر.

ز – مدت ده روز سال مشغول بازرگانی بوده و در موقع انتخاب نیز اشتغال به بازرگانی داشته باشند.

رئیس – آقای شاهرودی

شاهرودی – عقیده بنده این است که سواد هم بایستی جزء این شرایط قید شود.

مخبر – همه شان سواد دارند

دکتر ملک زاده – واقعا“ بنده هماین را می‌خواستم سؤال کنم که موضوع اقتصادیات از مواد و مبتلا به عمومی است و در همه دنیا تاثیر فوق العاده دارد و امروز کار در روی معلومات می‌چرخد آیا اشخاصی که انتخاب می‌شوند باید معلوماتی داشته باشند یا نهو درجه معلومات آنها چه خواهد بود. فقط تاجر بودن و پول داشتن کافی است که یکعده مقدرات اقتصادی مملکت را در دست بگیرند یا خیر؟

رئیس – آقای انوار

انوار – گرچه جسارت است بنده این حرف را به آقای دکتر ملک زاده و آقای شاهرودی بزنم اما ناچارم عرض کنم که هر کاری را باید متخصص آن کار روبراه کند یعنی آن چیزی که شرط آن فعل است دارا بنا باید بنائی بلد باشد حالا باید فلان چیز را هم بداند خیر ما بنا را برای بنائی میاوریم و هکذا مثلا“ تصدیق بفرمائید که در طرف جنوب یک تجاری هستند در نهایت امانت و دریانت و بانهایتصداقت و درستی اعمال معذلک سواد فارسی هم ندارند اما در مسئله تجارت یک شخص مؤثری هستند باید انتخاب کنندگان توجه داشته باشند که این منتخبشان دارای این مقام باشندیعنی سزاوار از براب نشستن در اطاق بازرگانی باشند اما باید سواد داشته باشند و چطور حساب مثلثات و جبر و مقابله و مضاعده و محاسبه مرکب رابدانند اینها را بنده لازم نمیدانم و معتقدم که این شخص باید دارای اطلاعات تجارتی باشد و محل اعتماد انتخاب کنندگان باشد و در قسمت‌های عمومی مثلا“ وکیل باید اطلاعات داشته باشد مدرسه دیده باشد دکتر باشد و بالاخره هر چه معلومات داشته باشد خوبست و در این موارد مؤثر است اما در مسئله انتخاب اطاق تجارت باید که انتخاب کنندگان نسبت به منتخبشان اطمینان داشته باشند که در مسئله تجارت شرط نیست.

رئیس – آقای دکتر ملک زاده – آقای آقسید یعقوب مرا مجبور کردند در شعبه که اطلاع زیادی ندارم.(یکی از نمایندگان – کمش راهم ندارید) کمش را هم ندارد بفرمایش آقا وارد شوم و حرفهای ایشان را که واقعا“ اسباب تاسف من شده باعقیده که بایشان دارم و میدانند که امروز چرخهای دنیا را تمام شئون علم می‌چرخاند و مخصوصا“ اقتصاد که پایه می‌شود برای اینکه امروز تاکسی طبیب نشود و دوره طب را تمام نکند نمی‌تواند متخصص در یکی از شعب طب بشود و این چرخ و این اوضاعی را که امروز می‌بینید آقاتصور میفرمائید که یک سیاستمدارانی هستند در دنیا که این اوضاع را می‌چرخانند خیر یک عده اشخاصی هستند و دور هم جمع می‌شوند و هر کدام یک شعبه را دردست گرفته‌اند و بر طبق اصول علمی اداره کرده‌اند و چرخ را می‌گردانند و من تعجب می‌کنم که در یک مجلسی گفته شود

که برای گرداندن چرخ اقتصاد یک مملکت سواد لازم نیست در سابق شاید اینطور بود ولی امروز که مملکت دارای شش هزار نفر جوان تحصیل علوم عالیه هستند نمی‌شود گفت برای امور اقتصادی مملکت سواد لازم نیست البته تاجر باید محل اعتماد باشد البته باید متدین باشد البته باید تمام آن شرایط داشته باشد ولی بالاخره با تمام این شرایط اطلاع می‌خواهد و ممکن آقا خیلی صلاحیت داشته باشد اما فقیه را ندارد و شعبه اقتصاد هم یک شعبه ایست که بالاخره با تمام این شرایط باید اطلاع داشته باشید و بعقیده بنده از تمام شعبات علمی دنیا مشکلتر و بیشتر تخصص و تتبع و تحقیق لازم دارد

مخبر – عرض می‌کنم اگر شرط انتخاب شدن سواد باشد اصلا خیال می‌کنم ذکر این جمله مفید نیست بلکه یک توهینی هم هست برای اینکه در تمام اطاقهای بازرگانی که در ملکت هست یکنفر عضو ندارد که بیسواد باشند همه سواد دارند بلکه بعضی از تجار هم هستند که کاملا“ سواد دارند و از سی سال چهل سال پیش کسانی که در مدارس عالیه تحصیل کرده‌اند بعضی شان تاجر شده‌اند بعضی شان در ادارات رفته‌اند و الآن در میان تجار کسانی که بتمام معنی عالم هستند معلومات خارجه را کمتر نمیدانند از کسانیکه غیر تاجر هستند بلکه صرف و نحو و معانی بیان و معلومات قدیمه را هم خوب میدانند و بنابراین اصلا“ توهین است که ما این قید را بکنیم که سواد داشته باشند

رئیس – موافقین با ماده دهم برخیزند (اغلب بر خاستند) تصویب شد ماده یازدهم:

ماده ۱۱ –رؤسا و مدیران بانکها و شرکتها و بنگاههای بازرگانی داخلی می‌توانند بکارمندی اطاق بازرگانی انتخاب شوند.

رئیس – موافقین با ماده یازدهم بر خیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد ماده دوازدهم:

ماده ۱۲ –بازرگانان متوقف از حق کارمندی اطاقهای بازرگانی محروم می‌باشند.

رئیس – موافقین بر خیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد.

{۷- تقدیم لایحه تاسیس آموزشگاه شهربانی از طرف آقای وزیر پیشه و هنر }

وزیر پیشه و هنر – در نظر گرفته شده است یک آموزشگاهاهی برای اداره کل شهربانی تاسیس شود تا افرادی را که برای استخدام در آنجا است مطابق مصلحت و ضرورت استخدام کنند یک لایحه ایست که در این زمینه تهیه شده است تقدیم می‌کنم.

رئیس – به کمیسیون مراجعه می‌شود.

جمعی از نمایندگان – ختم جاسه.

- موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه

(۸- موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه)

رئیس – اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است) جلسه آینده روز سه شنبه دوم تیر ماه ساعت و نیم پیش از ظهر دستور بقیه لایحه.

(مجلس بیست و پنج دقیقه بعد از ظهر ختم شد) رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری

Page 17 missing