تفاوت میان نسخه‌های «مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ اردیبهشت ۱۳۲۱ نشست ۵۴»
(اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح سجاوندی) |
(اصلاح ارقام) |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
'''دوره سیزدهم قانونگذاری''' | '''دوره سیزدهم قانونگذاری''' | ||
| − | مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳ | + | '''مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳''' |
| − | جلسه: ۵۴ | + | '''جلسه: ۵۴''' |
| − | صورت مشروح مجلس روز چهارشنبه ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۲۱ | + | '''صورت مشروح مجلس روز چهارشنبه ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۲۱''' |
| − | فهرست مطالب: | + | '''فهرست مطالب:''' |
۱- تصویب صورت مجلس | ۱- تصویب صورت مجلس | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
دیرآمده بی‌اجازه آقای: دشتی) | دیرآمده بی‌اجازه آقای: دشتی) | ||
| + | |||
| + | == - تصویب صورت مجلس == | ||
۱- تصویب صورت مجلس | ۱- تصویب صورت مجلس | ||
| − | رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد. | + | '''رئیس'''- در صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد. |
| + | |||
| + | == ـبقیه شورومذاکره دربودجه سال۱۳۲۱مجلس شورای ملی وتصویب آن == | ||
۲ـبقیه شورومذاکره دربودجه سال۱۳۲۱مجلس شورای ملی وتصویب آن. | ۲ـبقیه شورومذاکره دربودجه سال۱۳۲۱مجلس شورای ملی وتصویب آن. | ||
| − | + | '''رئیسـ''' بودجه سال۱۳۲۱مجلس شورای ملی مطرح است شوردرموادتصویب شده است . ماده اول مطرح است. | |
| − | |||
| − | . ماده اول مطرح است. | ||
روحی ـبنده مخالفم آقا. | روحی ـبنده مخالفم آقا. | ||
| − | رئیس بفرمائید. | + | '''رئیس''' بفرمائید. |
روحی ـ بنده باطرح بودجه مجلس مخالف هستم چون دیروزلایحهُ دولت راجع بقانون حکومت نظامی مطرح بودودوفوریت آن تصویب شدوحالاجزودستوراست بودجه مجلس بماندبرای بعدبرای جلسه آینده برای بعدازاین لایحه چه مانعی دارد؟(اعتبارـصحیح است) این لایحه مهمتر است وجزودستورهم هست. | روحی ـ بنده باطرح بودجه مجلس مخالف هستم چون دیروزلایحهُ دولت راجع بقانون حکومت نظامی مطرح بودودوفوریت آن تصویب شدوحالاجزودستوراست بودجه مجلس بماندبرای بعدبرای جلسه آینده برای بعدازاین لایحه چه مانعی دارد؟(اعتبارـصحیح است) این لایحه مهمتر است وجزودستورهم هست. | ||
| − | رئیس ـدیروزبنده مخصوصأصریحأگفتم آقای فریدونی هم گفتندوقت میگذردومجلس باید زودتربودجه خودش راهم بگذراندمجلس هم موافقت کردوجزودستوراست بعدازآنهم لایحه دولت مطرح یشود. | + | '''رئیس''' ـدیروزبنده مخصوصأصریحأگفتم آقای فریدونی هم گفتندوقت میگذردومجلس باید زودتربودجه خودش راهم بگذراندمجلس هم موافقت کردوجزودستوراست بعدازآنهم لایحه دولت مطرح یشود. |
روحی ـ بنده مخالفم. | روحی ـ بنده مخالفم. | ||
| − | رئیس ـ دردستورمعین شده است شماچه میفرمائید؟ بنده عرض کردم یشان تقاضاکردندبنده هم جزودستورقراردادم مجلس هم موافقت کرد. | + | '''رئیس''' ـ دردستورمعین شده است شماچه میفرمائید؟ بنده عرض کردم یشان تقاضاکردندبنده هم جزودستورقراردادم مجلس هم موافقت کرد. |
روحی ـدستورمجلس باخودمجلس است. | روحی ـدستورمجلس باخودمجلس است. | ||
| − | رئیس ـدستوراگرآنست که بنده عرض کردم گفتم بودجه مجلس بعدهم این لایحه. | + | '''رئیس''' ـدستوراگرآنست که بنده عرض کردم گفتم بودجه مجلس بعدهم این لایحه. |
روحی ـخیر. دستورمجلس باخودمجلس است هروقت هم بخواهدمی‌تواندتغییربدهدوبعقیدهُ من لایحه دولت مقدم است حالابودجه بماندهم اهمیتی ندارد (صحیح است) | روحی ـخیر. دستورمجلس باخودمجلس است هروقت هم بخواهدمی‌تواندتغییربدهدوبعقیدهُ من لایحه دولت مقدم است حالابودجه بماندهم اهمیتی ندارد (صحیح است) | ||
| خط ۶۸: | خط ۷۰: | ||
(صدای زنگ رئیس) | (صدای زنگ رئیس) | ||
| − | رئیس ـماده اول بودجه مجلس خوانده میشود: | + | '''رئیس''' ـماده اول بودجه مجلس خوانده میشود: |
ماده اول ـ برای مقرری وهزینه دوازده ماهه سال ۱۳۲۱مجلس شورای ملی مبلغ ۱۲۹۷۰۷۸۲ریال موافق فقره ۱تا۵پیوست اعتباربکارپردازی مجلس داده میشود. | ماده اول ـ برای مقرری وهزینه دوازده ماهه سال ۱۳۲۱مجلس شورای ملی مبلغ ۱۲۹۷۰۷۸۲ریال موافق فقره ۱تا۵پیوست اعتباربکارپردازی مجلس داده میشود. | ||
| − | رئیس ـآقای روحی. | + | '''رئیس''' ـآقای روحی. |
روحی ـبنده موافقم مخالفت بنده بادستوراست که ر أی گرفته نشد. | روحی ـبنده موافقم مخالفت بنده بادستوراست که ر أی گرفته نشد. | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۲: | ||
اعتبارـاجازه میفرمائید؟ | اعتبارـاجازه میفرمائید؟ | ||
| − | رئیس ـبفرمائید. | + | '''رئیس''' ـبفرمائید. |
| − | اعتبارـعرض کنم که مخالفت بنده بابودجه مجلس شورای البته یه ازنظراین است که واقعاًبخواهم بگویم بودجه مجلس بدتنظیم شده است ویک منظوردیگری جزاینکه یک رویة که روی یک اصول اساسی ومنطقی باشداتخاذشودندارم ومیل دارم واقعاً بودجة که ازمجلس شورای ملی بیرون میآیدموردانتقاددیگران واقع نشودازاین جهت است عرایض بنده ومنظوردیگری ندارم امامخالفت بنده درماده۵این قانون است چون درماده اول ذکرارقام ومبلغ شده واین راجع بتمام بودجه است باضافه درماده اول هم میشودیک عرایضی کردبطورکلی ازاین جهت بنده استفاده می‌کنم ودراین قسمت عرایضی که دارم بعرض میرسانم درماده پنجم این قانون بودجه یک عدة (هفت نفر) ازکارمندان مجلس شورای ملی رابازنشسته کرده اندو بازهم درهمین ماده ۵اختیارگرفته اندکه حقوق اینهارایعنی آخرین حقوقی راکه درآخرمهرماه ۱۳۲۰میگرفته اندهرمبلغ راکه ازبابت بازنشستگی می‌توانندبگیرندوتفاوت آن راتامیزان آخرین حقوق مهرماه ۱۳۲۰آنهاازیک اعتبارده هزارتومانی که دربودجه گذاشته اندجبران کنندوبآنهابپردازندبنده این جاعرض می‌کنم که این ترتیب برخلاف اصل است وبرخلاف قوانینی است که ماراجع ببازنشستگی ازمجلس گذرانده‌ایم بنده اساساًمعتقدهستم که اصلاًیک همچوتبعیض ویک همچورویه رانبایدمجلس شورای ملی قائل بشودوبعداً هم حساب که کردم دیدم هیچ صرفه جوئی دراینجامجلس نکرده است وچیزی گیرش نمی‌آیدیعنی دولت من حیث بودجه کشورچیزی صرفه جوئی نمی کندکه ماگفته باشیم یکعده رابازنشسته می‌کنیم و ازاین راه یک مبلغی صرفه جوئی عایدمان میشود تشکیلات مجلس شورای ملی بنظربنده نواقص زیادی داردواین رابایدیک وقت مجلس شورای ملی وافعاًبنشیندوفکرکندوتشکیلات خودش رادرست کندویک مدل ونمونةبکندبرای تشکیلات تمام کشورآنوقت اماحالامابیائیم اینجاوبنشینیم وهفت نفررابازنشسته کنیم واینطوری هم که شنیده‌ام هنوزآنهابسن ۷۰سالگی که درقانون بازیشستگی برای متقاعدشدن الزامی است نرسیده انداین خوب نیست درصورتیکه امسال درتمام کشوردولت یک همچوفکری رانکرده است واگردولت همچوفکری هم نکرده است ازنظروضعیت وزندگانی گران وموقعیت فعلی است که امسال ازاین قسمت صرف نظر کرده که یک عدةراننشاندتوی خانه وبالاخره یک حقوقات کمتری بآنهابدهد (صحیح است) مجلس شورای ملی هم آقابنظربنده دردرجةاول بایداین رویه راتعقیب کندالبته همانطورکه عرض شدتشکیلات مجلس شورای ملی تکمیل وقابل تجدیدنظراست ولی اگربناباشداین | + | اعتبارـعرض کنم که مخالفت بنده بابودجه مجلس شورای البته یه ازنظراین است که واقعاًبخواهم بگویم بودجه مجلس بدتنظیم شده است ویک منظوردیگری جزاینکه یک رویة که روی یک اصول اساسی ومنطقی باشداتخاذشودندارم ومیل دارم واقعاً بودجة که ازمجلس شورای ملی بیرون میآیدموردانتقاددیگران واقع نشودازاین جهت است عرایض بنده ومنظوردیگری ندارم امامخالفت بنده درماده۵این قانون است چون درماده اول ذکرارقام ومبلغ شده واین راجع بتمام بودجه است باضافه درماده اول هم میشودیک عرایضی کردبطورکلی ازاین جهت بنده استفاده می‌کنم ودراین قسمت عرایضی که دارم بعرض میرسانم درماده پنجم این قانون بودجه یک عدة (هفت نفر) ازکارمندان مجلس شورای ملی رابازنشسته کرده اندو بازهم درهمین ماده ۵اختیارگرفته اندکه حقوق اینهارایعنی آخرین حقوقی راکه درآخرمهرماه ۱۳۲۰میگرفته اندهرمبلغ راکه ازبابت بازنشستگی می‌توانندبگیرندوتفاوت آن راتامیزان آخرین حقوق مهرماه ۱۳۲۰آنهاازیک اعتبارده هزارتومانی که دربودجه گذاشته اندجبران کنندوبآنهابپردازندبنده این جاعرض می‌کنم که این ترتیب برخلاف اصل است وبرخلاف قوانینی است که ماراجع ببازنشستگی ازمجلس گذرانده‌ایم بنده اساساًمعتقدهستم که اصلاًیک همچوتبعیض ویک همچورویه رانبایدمجلس شورای ملی قائل بشودوبعداً هم حساب که کردم دیدم هیچ صرفه جوئی دراینجامجلس نکرده است وچیزی گیرش نمی‌آیدیعنی دولت من حیث بودجه کشورچیزی صرفه جوئی نمی کندکه ماگفته باشیم یکعده رابازنشسته می‌کنیم و ازاین راه یک مبلغی صرفه جوئی عایدمان میشود تشکیلات مجلس شورای ملی بنظربنده نواقص زیادی داردواین رابایدیک وقت مجلس شورای ملی وافعاًبنشیندوفکرکندوتشکیلات خودش رادرست کندویک مدل ونمونةبکندبرای تشکیلات تمام کشورآنوقت اماحالامابیائیم اینجاوبنشینیم وهفت نفررابازنشسته کنیم واینطوری هم که شنیده‌ام هنوزآنهابسن ۷۰سالگی که درقانون بازیشستگی برای متقاعدشدن الزامی است نرسیده انداین خوب نیست درصورتیکه امسال درتمام کشوردولت یک همچوفکری رانکرده است واگردولت همچوفکری هم نکرده است ازنظروضعیت وزندگانی گران وموقعیت فعلی است که امسال ازاین قسمت صرف نظر کرده که یک عدةراننشاندتوی خانه وبالاخره یک حقوقات کمتری بآنهابدهد (صحیح است) مجلس شورای ملی هم آقابنظربنده دردرجةاول بایداین رویه راتعقیب کندالبته همانطورکه عرض شدتشکیلات مجلس شورای ملی تکمیل وقابل تجدیدنظراست ولی اگربناباشداین جدید نظر بشود ما بایدازاول شروع کنیم وبنشینیم وبه بینیم برای مجلس شورای ملی چه تشکیلاتی متناسب است آن تشکیلات رااول بنویسیم بعدافرادش را انتخاب کنیم وهرچه زیادیاکم بودنواقصش رارفع کنیم تابتوانیم بعدهاسازمان صحیحی داشته باشیم ولی این کارنشده است مابیائیم وهفت نفرراکه والله نمیدانم کی هاهستندانتخاب کنیم وبگذاریم کنارو بگوئیم آقاشماهابازنشسته هستیدحقوق شماراهم تمام می‌دهیم بنده نفهمیدم این چه فلسفةداردمااگربازنشسته می‌کردیم مطابق قانون ده هم موافق بودم ومخالف نبودم البته اگر کسی بسن ۷۰رسیدبایدبازنشسته شودومزایای علیحده هم بنده برای مستخدم مجلس شورای ملی نسبت بمستخدمین سایروزارتخانهاقائل نیستم قانون درتمام کشوروبرای تمام مستخدمین بایدیکسان ویک جهت عملی شود ازاین جهت بنده استدعامیکنم ازآقایان کارپردازان وکمیسیون محترم محاسبات مجلس شورای ملی که موافقت کنندواین آقایان هفت نفربرگردندبسرکارشان ومحل حقوق آنهاراهم ازاعتبارات دیگرشان تأمین کنندوبگذارنداین قضیه رابرای یک وضعیت بهتری انشاءالله که مملکت ازاین حال بیرون بیایدوسطح زندگی پائین بیایدویک قدری تسهیلاتی برای زندگانی فراهم شودویک مدتی هم اینهاازاین افزایش حقوق بتوانند استفاده کنندوآنوقت آنهارابازنشسته کنندوالااین فکرکه این جانوشته اندحقوق بازنشستگی این ۷نفرمعادل خواهدبودبآخرین حقوقی که درآخر مهرماه ۱۳۲۰دریافت میداشته انداین صحیح نیست زیرااین جاماتمام حقوق رامیدهیم …… |
| − | |||
| − | انتخاب کنیم وهرچه زیادیاکم بودنواقصش رارفع کنیم تابتوانیم بعدهاسازمان صحیحی داشته باشیم ولی این کارنشده است مابیائیم وهفت نفرراکه والله نمیدانم کی هاهستندانتخاب کنیم وبگذاریم کنارو بگوئیم آقاشماهابازنشسته هستیدحقوق شماراهم تمام می‌دهیم بنده نفهمیدم این چه فلسفةداردمااگربازنشسته می‌کردیم مطابق قانون ده هم موافق بودم ومخالف نبودم البته اگر کسی بسن ۷۰رسیدبایدبازنشسته شودومزایای علیحده هم بنده برای مستخدم مجلس شورای ملی نسبت بمستخدمین سایروزارتخانهاقائل نیستم قانون درتمام کشوروبرای تمام مستخدمین بایدیکسان ویک جهت عملی شود ازاین جهت بنده استدعامیکنم ازآقایان کارپردازان وکمیسیون محترم محاسبات مجلس شورای ملی که موافقت کنندواین آقایان هفت نفربرگردندبسرکارشان ومحل حقوق آنهاراهم ازاعتبارات دیگرشان تأمین کنندوبگذارنداین قضیه رابرای یک وضعیت بهتری انشاءالله که مملکت ازاین حال بیرون بیایدوسطح زندگی پائین بیایدویک قدری تسهیلاتی برای زندگانی فراهم شودویک مدتی هم اینهاازاین افزایش حقوق بتوانند استفاده کنندوآنوقت آنهارابازنشسته کنندوالااین فکرکه این جانوشته اندحقوق بازنشستگی این ۷نفرمعادل خواهدبودبآخرین حقوقی که درآخر مهرماه ۱۳۲۰دریافت میداشته انداین صحیح نیست زیرااین جاماتمام حقوق رامیدهیم …… | ||
طباطبائی ـقبل ازاضافات. ازاضافات استفاده نمیکننداعتبارـخیلی خوب ازاضافات استفاده نمی‌کنند. چرانبایدبکنند؟ مامیخواهیم بگوئیم اگراینهایک مستخدمین بیکارةهستندو بیچارةهستندمعلوم نشده که این هفت نفرهستندو دیگران نیستندواقعاُکه حساب کنیم می‌بینیم یک ارقام کمتری یابیشتری اینجاآمده‌ایم و بصندوق تقاعدتحمیل کرده‌ایم که حقوق این ۷نفر ازصندوق تقاعدپرداخته شود مطابق مقررات شان وکسرآنراهم مبلغ ده هزارتومان اینجادربودجه مجلس نوشتیم که جبران کنیم. چرا؟ این جابنده مطابق حسابی که کردم حقوق اینها۲۷هزارتومان است ده هزارتومان رامادربودجه مجلس نوشته‌ایم بقیه راهم گفتیم ازصندوق تقاعدبگیرندپس درواقع همان ۲۷هزارتومان است وتغییری پیدانیمشودباضافه این یک رویه‌ای میشودبرای آتیه وبرای قسمت بازنشستگی سایرمستخدمین مجلس شورای ملی که اگردرسال دیگر هم خواستندعدةرابازنشسته کنندبیست نفرسی نفربایدبیست هزارتومان سی هزارتومان برای تفاوت حقوق بگذاریم دربودجه ودرنتیجه بااین دوروتسلسل ممکن است بودجه مجلس شورای ملی یک رقم درشتی تفاوت حقوق بازنشستگی درش پیش بینی شودواین بنظربنده مخالف تمام آن قوانینی است که راجع ببازنشستگی مجلس شورای ملی دراین جاتصویب کرده است ازاین جهت بنده معتقدم که این رویه راماقائل نشویم واین رویه راتعقیب نکنیمواین رویه راامسال ازنظروضعیت زندگانی که درتمام کشورهست وسال سال سختی و گرانی است دولت هم امسال ازاین قسمت صرف نظرکرده ماهم ترک کنیم وصرف نظرکنیم. این نظربنده بهتراست .(صحیح است) | طباطبائی ـقبل ازاضافات. ازاضافات استفاده نمیکننداعتبارـخیلی خوب ازاضافات استفاده نمی‌کنند. چرانبایدبکنند؟ مامیخواهیم بگوئیم اگراینهایک مستخدمین بیکارةهستندو بیچارةهستندمعلوم نشده که این هفت نفرهستندو دیگران نیستندواقعاُکه حساب کنیم می‌بینیم یک ارقام کمتری یابیشتری اینجاآمده‌ایم و بصندوق تقاعدتحمیل کرده‌ایم که حقوق این ۷نفر ازصندوق تقاعدپرداخته شود مطابق مقررات شان وکسرآنراهم مبلغ ده هزارتومان اینجادربودجه مجلس نوشتیم که جبران کنیم. چرا؟ این جابنده مطابق حسابی که کردم حقوق اینها۲۷هزارتومان است ده هزارتومان رامادربودجه مجلس نوشته‌ایم بقیه راهم گفتیم ازصندوق تقاعدبگیرندپس درواقع همان ۲۷هزارتومان است وتغییری پیدانیمشودباضافه این یک رویه‌ای میشودبرای آتیه وبرای قسمت بازنشستگی سایرمستخدمین مجلس شورای ملی که اگردرسال دیگر هم خواستندعدةرابازنشسته کنندبیست نفرسی نفربایدبیست هزارتومان سی هزارتومان برای تفاوت حقوق بگذاریم دربودجه ودرنتیجه بااین دوروتسلسل ممکن است بودجه مجلس شورای ملی یک رقم درشتی تفاوت حقوق بازنشستگی درش پیش بینی شودواین بنظربنده مخالف تمام آن قوانینی است که راجع ببازنشستگی مجلس شورای ملی دراین جاتصویب کرده است ازاین جهت بنده معتقدم که این رویه راماقائل نشویم واین رویه راتعقیب نکنیمواین رویه راامسال ازنظروضعیت زندگانی که درتمام کشورهست وسال سال سختی و گرانی است دولت هم امسال ازاین قسمت صرف نظرکرده ماهم ترک کنیم وصرف نظرکنیم. این نظربنده بهتراست .(صحیح است) | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
فریدونی ـسه هزارو پانصدتومان است | فریدونی ـسه هزارو پانصدتومان است | ||
| − | مخبرـوکمکی که مجلس میکندده هزارتومان نیست این ده هزارتومان که ملاحظه میفرمائیداعتباری است که نوشته شده است ودرحدودسه هزاروپانصدتومان، چهار | + | مخبرـوکمکی که مجلس میکندده هزارتومان نیست این ده هزارتومان که ملاحظه میفرمائیداعتباری است که نوشته شده است ودرحدودسه هزاروپانصدتومان، چهار هزارتومان مابه التفاوت حقوق آنها است درآخرمهر که امسال در بودجه نوشتیم داده شود و کارپرداری هم تأمین نظر ماراکرده چرا؟ برای اینکه از طرفی آقایان می‌فرمایند می‌بایستی آنها را خارج نمی‌کردند وکمک می‌کردند و حقاًهم همینطور باید باشد و چون این نظر بوده است آمده‌اند واین ما به التفاوت را اینجا گذاشته‌اند که لااقل حالاکه متقاعد می‌شوند همان حقوق مهر ماه شان را بگیرند بدون افزایش ـوقتی که قانون افزایش نبود وبا آنها همان ترتیبات بازنشستگی را رعایت می‌کردند که منظور آقا هیچ تأمین نمی‌شد اگر آنوقت دویست تومان حقوقشان بود تقاعدش صدتومان هم نمی‌شد پس این در واقع یک کمکی بآنها شده است سابقه هم دارد اینموضوع در وزارت خارجه ووزارت پست و تلگراف این کار را کرده‌اند و چون کم بوده است مابه التفاوت را هم در بودجه خودشان گذاشته‌اند وبآنها می‌دهند. بنابرین عمل یک عمل بیسابقه نبوده است در جاهای دیگر هم سابقه داشته است منظور هم این بوده است که این آقایان که متقاعد می‌شوند بهشان کمک بیشتری شده باشد و حقوق آخر مهرماه شان را هم بگیرند حالادر قسمت اینکه لازم بوده است متقاعد بشوند یانشوند یااشخاص را لازم است بجای آنها بگیرند این موضوع ادارای است وآقایان کارپردازها ممکن است توضیح بدهند |
| − | + | '''رئیس''' ـآقای مرآت اسفندیاری | |
| − | |||
| − | |||
مرآت اسفندیار ی عرض می‌کنم آقای اعتبار می‌فرمایند که کارپردازان چرا این عده را متقاعد کرده‌اند آنها نکرده‌اند البته میدانید که هر ادارة مسئول کار خودش است اداره تقنینیه می‌گوید از اینها کار ساخته نیست و ما امروز با کار زیاد عده زیادتر ی عضومیخواهیم با تصویب هیئت رئیسه لازم شد این آقایان متقاعد شوند و در اینجا یک کمکهائی هم بآنها شده از جمله از آن صدی سی استفاده کرده‌اند و این مابه التفاوت آخرین حقوق مهرماه ۱۳۲۰شان را هم می‌گیرند بیسابقه هم نیست در وزارت پست و تلگراف و در وزارت امور خارجه هست و خود ما در مجلس شورای ملی تصویب کرده‌ایم و حالا دیگر بسته است برأی آقایان محترم و بهرحال عمل کارپردازی مطابق بوده است با آنچه که خود اداره مربوطه صلاح دانسته است متقاعد شوند عضوجدید هم لازم دارند ده هزار تومان هم ما به التفاوت نیست و تمامش چهارهزار تومان است در مقابل اینها چند نفر رتبه یک بنا شد بطور مسابقه گرفته شود برای تندنویسی الآن تندنویسی کارشان چهار جلسه پنج جلسه عقب مانده است و عضو لازم دارند چون کارشان خیلی زیاد شده است. | مرآت اسفندیار ی عرض می‌کنم آقای اعتبار می‌فرمایند که کارپردازان چرا این عده را متقاعد کرده‌اند آنها نکرده‌اند البته میدانید که هر ادارة مسئول کار خودش است اداره تقنینیه می‌گوید از اینها کار ساخته نیست و ما امروز با کار زیاد عده زیادتر ی عضومیخواهیم با تصویب هیئت رئیسه لازم شد این آقایان متقاعد شوند و در اینجا یک کمکهائی هم بآنها شده از جمله از آن صدی سی استفاده کرده‌اند و این مابه التفاوت آخرین حقوق مهرماه ۱۳۲۰شان را هم می‌گیرند بیسابقه هم نیست در وزارت پست و تلگراف و در وزارت امور خارجه هست و خود ما در مجلس شورای ملی تصویب کرده‌ایم و حالا دیگر بسته است برأی آقایان محترم و بهرحال عمل کارپردازی مطابق بوده است با آنچه که خود اداره مربوطه صلاح دانسته است متقاعد شوند عضوجدید هم لازم دارند ده هزار تومان هم ما به التفاوت نیست و تمامش چهارهزار تومان است در مقابل اینها چند نفر رتبه یک بنا شد بطور مسابقه گرفته شود برای تندنویسی الآن تندنویسی کارشان چهار جلسه پنج جلسه عقب مانده است و عضو لازم دارند چون کارشان خیلی زیاد شده است. | ||
| − | رئیس ـآقای طباطبائی | + | '''رئیس''' ـآقای طباطبائی |
طباطبائی ـاگر چه بنده در کلیات عرایضی کردم حالا که ماده اول مطرح است یک مطالبی بنظرم رسید که باید عرض کنم. این بودجه مرکب است از سه قسمت. قسمت اول مقرری آقایان نمایندگان مجلس جمعاًمبلغ(۷۷۹۷۰۰۰)ریال قیمت دوم حقوق اعضاءو کارمندان مجلس است که هفتاد وچند نفرند جمعاً(۲۳۷۰۴۵۰)ریال قیمت سوم حقوق ومقرری اجزاء جزءاست در حدود صدونوزده یا صدوبیست نفر جمعاً(-۹۵۵۳۳۲)ریال این اساس بودجه مجلس است والبته هرسه این قسمتها ضروری است وحتمی است واگرصرف نظر کنیم از بحث در ارقام ولزوم صرفه جوئیهائی در قسمت دوم و بگوئیم این هر سه قسمت صحیح است وحرف نزنیم باقی میماندسایر ارقام که جمعاًبالغ بر(۱۲۳۰۰۰۰)ریال است که اینها جمع یک اقلامی است که بنده خیال می‌کنم هم احتیاج بیک دقت بیشتری دارد و هم بعضی ازاین اقلام اصلاًزائد است و بنده نفهمیدم برای چیست؟ | طباطبائی ـاگر چه بنده در کلیات عرایضی کردم حالا که ماده اول مطرح است یک مطالبی بنظرم رسید که باید عرض کنم. این بودجه مرکب است از سه قسمت. قسمت اول مقرری آقایان نمایندگان مجلس جمعاًمبلغ(۷۷۹۷۰۰۰)ریال قیمت دوم حقوق اعضاءو کارمندان مجلس است که هفتاد وچند نفرند جمعاً(۲۳۷۰۴۵۰)ریال قیمت سوم حقوق ومقرری اجزاء جزءاست در حدود صدونوزده یا صدوبیست نفر جمعاً(-۹۵۵۳۳۲)ریال این اساس بودجه مجلس است والبته هرسه این قسمتها ضروری است وحتمی است واگرصرف نظر کنیم از بحث در ارقام ولزوم صرفه جوئیهائی در قسمت دوم و بگوئیم این هر سه قسمت صحیح است وحرف نزنیم باقی میماندسایر ارقام که جمعاًبالغ بر(۱۲۳۰۰۰۰)ریال است که اینها جمع یک اقلامی است که بنده خیال می‌کنم هم احتیاج بیک دقت بیشتری دارد و هم بعضی ازاین اقلام اصلاًزائد است و بنده نفهمیدم برای چیست؟ | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۴: | ||
مرآت اسفنندیاری ـ کدام؟ | مرآت اسفنندیاری ـ کدام؟ | ||
| − | طباطبائی ـحالاعرض می‌کنم ـ۱۲قلم ماخرج داریم جمع این ۱۲قلم راهم عرض کردم ۱/۲۳۰/۰۰۰ریال است مثلاًاعتبار خصوصی قانون گذاری بیست هزار ریال است اعتبار برای هزینه امورفنی و فهرست کتابخانه پنجاه هزار ریال است. اعتبار اضافات و ترفیعات یکصد هزار ریال است | + | طباطبائی ـحالاعرض می‌کنم ـ۱۲قلم ماخرج داریم جمع این ۱۲قلم راهم عرض کردم ۱/۲۳۰/۰۰۰ریال است مثلاًاعتبار خصوصی قانون گذاری بیست هزار ریال است اعتبار برای هزینه امورفنی و فهرست کتابخانه پنجاه هزار ریال است. اعتبار اضافات و ترفیعات یکصد هزار ریال است درصورتیکه اضافات هم منظورشده واینجاصحبت هم کردیم که ترفیعات جاندادردرمجلس وخودآقایان هم باین مسئله برخوردیدکه هفت نفررا قبل ازاینکه بسن تقاعدبرسندبرای اینکه صرفه جوئی کنیدمتقاعد کردید (اعتبارـصحیح است) وآنوقت بنده اینجامی بینم باز یکصدهزارریال برای این کار اعتبار قائل شده‌اند. قلم دیگراعتبارمددمعاش و چه وچه پنجاه هزارریال ـاعتبار تفاوت حقوق بازنشستگان صدهزارریال یعنی ده هزار تومان که الآن موردبحث بوداعتبارکتابخانه برای خریدومصارف کتب و غیره یکصدو ده هزارریال یعنی یازده هزارتومان که الآن موردبحث بوداعتبارکتابخانه برای خریدو مصارف کتب و غیره یکصدوده هزارریال یعنی یازده هزارتومان اعتبارهزینه پیش بینی نشده سی هزار ریال، فوق العاده خدمتگزاران وکارمندان هفتادهزارریال، اعتبارساختمان وتعمیرات ابنیه سیصدهزارریال، ازیک طرف قرضةدارندمیخواهندمستهلک کنندو ازطرف دیگر بموجب اعتباراین قلم هزینه پیش بینی کرده‌اند، خریدو تعمیرات اتومبیل بکصدهزارریال … |
| − | |||
| − | درصورتیکه اضافات هم منظورشده واینجاصحبت هم کردیم که ترفیعات جاندادردرمجلس وخودآقایان هم باین مسئله برخوردیدکه هفت نفررا قبل ازاینکه بسن تقاعدبرسندبرای اینکه صرفه جوئی کنیدمتقاعد کردید (اعتبارـصحیح است) وآنوقت بنده اینجامی بینم باز یکصدهزارریال برای این کار اعتبار قائل شده‌اند. قلم دیگراعتبارمددمعاش و چه وچه پنجاه هزارریال ـاعتبار تفاوت حقوق بازنشستگان صدهزارریال یعنی ده هزار تومان که الآن موردبحث بوداعتبارکتابخانه برای خریدومصارف کتب و غیره یکصدو ده هزارریال یعنی یازده هزارتومان که الآن موردبحث بوداعتبارکتابخانه برای خریدو مصارف کتب و غیره یکصدوده هزارریال یعنی یازده هزارتومان اعتبارهزینه پیش بینی نشده سی هزار ریال، فوق العاده خدمتگزاران وکارمندان هفتادهزارریال، اعتبارساختمان وتعمیرات ابنیه سیصدهزارریال، ازیک طرف قرضةدارندمیخواهندمستهلک کنندو ازطرف دیگر بموجب اعتباراین قلم هزینه پیش بینی کرده‌اند، خریدو تعمیرات اتومبیل بکصدهزارریال … | ||
یکی ازنمایندگان ـ لازم نیست بتفصیل بخوانید. | یکی ازنمایندگان ـ لازم نیست بتفصیل بخوانید. | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۲: | ||
افشارـ بلی لازم است. | افشارـ بلی لازم است. | ||
| − | طباطبائی ـ عرض کردم لازم است ولی یکصدهزارریال خریدو تعمیرات اثاثیه اتومبیل یعنی چه؟ | + | طباطبائی ـ عرض کردم لازم است ولی یکصدهزارریال خریدو تعمیرات اثاثیه اتومبیل یعنی چه؟ یک اتومبیل مجلس لازم داردکه الان موجوداست دیگرده هزارتومان اعتباربرای چه؟ عیدی نوروز کارکنان مجلس دویست و پنجاه هزارریال البته بنده هرچه باکارکنان و مستخدمین جزءمجلس مساعدت بشودموافقم جاهم داردولی آقابادارات دیگرهم نگاه کنیدشمابامنظورداشتن قانون افزایش که تمام اضافه گرفته اندوحقوق دوبرابرشده است تقریباً دیگراین چه اعتباری است ؟۲۵۰۰۰۰ریال اعتباربرای چه؟ درصورتیکه اگر معادل یکماه هم بخواهیدبدهیدو کمک کنیدتازه درحدودهشتادهزارریال است، حقوق یکماهه، خوب این ۲۵هزارریال معادل سه ماه حقوق میشودآقا. |
| − | |||
| − | یک اتومبیل مجلس لازم داردکه الان موجوداست دیگرده هزارتومان اعتباربرای چه؟ | ||
| − | |||
| − | عیدی نوروز کارکنان مجلس دویست و پنجاه هزارریال البته بنده هرچه باکارکنان و مستخدمین جزءمجلس مساعدت بشودموافقم جاهم داردولی آقابادارات دیگرهم نگاه کنیدشمابامنظورداشتن قانون افزایش که تمام اضافه گرفته اندوحقوق دوبرابرشده است تقریباً دیگراین چه اعتباری است ؟۲۵۰۰۰۰ریال اعتباربرای چه؟ درصورتیکه اگر معادل یکماه هم بخواهیدبدهیدو کمک کنیدتازه درحدودهشتادهزارریال است، حقوق یکماهه، خوب این ۲۵هزارریال معادل سه ماه حقوق میشودآقا. | ||
فریدونی ـ یکماه است آقایکماه. | فریدونی ـ یکماه است آقایکماه. | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۲۶: | ||
طباطبائی ـ میفرمائیداعتباراست. خوب وقتی لازم نیست چرامی نویسیدچه اعتباری است ؟چرابی ربط رقم رابزرگ ودرشت می‌کنید؟ | طباطبائی ـ میفرمائیداعتباراست. خوب وقتی لازم نیست چرامی نویسیدچه اعتباری است ؟چرابی ربط رقم رابزرگ ودرشت می‌کنید؟ | ||
| − | رئیس ـ پیشنهادی ازآقای دکترملک زاده رسیده است خوانده میشود: | + | '''رئیس''' ـ پیشنهادی ازآقای دکترملک زاده رسیده است خوانده میشود: |
پیشنهادمیکنم لایحه بودجه مجلس ازدستور خارج شودو بجای آن لایحه تقدیمی دولت راجع بطرزتشکیل دادگاههای | پیشنهادمیکنم لایحه بودجه مجلس ازدستور خارج شودو بجای آن لایحه تقدیمی دولت راجع بطرزتشکیل دادگاههای | ||
| خط ۱۴۴: | خط ۱۳۶: | ||
انوارـ اجازه می فرمائید؟ | انوارـ اجازه می فرمائید؟ | ||
| − | رئیس ـ بفرمائید. | + | '''رئیس''' ـ بفرمائید. |
انوارـ اینجاآقای دکترملکزاده تصدیق کنیدوحکم کنیدکه تقصیرازآقای رئیس بودچرا؟ | انوارـ اینجاآقای دکترملکزاده تصدیق کنیدوحکم کنیدکه تقصیرازآقای رئیس بودچرا؟ | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۴۲: | ||
چون مجلس بااین ترتیب موافق بودکه لایحةکه فرمودیدمطرح شودآقای رئیس چون این لایحة مجلس دردرسیه آمده بودو چون آقای وزیر دادگستری نیامده بود این را جلوانداخت. من قریادزدم که این لایحه مقدم باشد. چرابماحمله می‌کنید؟ بآقای دئیس بکوئیدکه این لایحه دردستورمقدم بود. آقای رئیس اقرارکردندکه چون وزیردادگستری نیامده است باید بودجه مجلس مطرح شود. | چون مجلس بااین ترتیب موافق بودکه لایحةکه فرمودیدمطرح شودآقای رئیس چون این لایحة مجلس دردرسیه آمده بودو چون آقای وزیر دادگستری نیامده بود این را جلوانداخت. من قریادزدم که این لایحه مقدم باشد. چرابماحمله می‌کنید؟ بآقای دئیس بکوئیدکه این لایحه دردستورمقدم بود. آقای رئیس اقرارکردندکه چون وزیردادگستری نیامده است باید بودجه مجلس مطرح شود. | ||
| − | رئیس ـ جنابعالی فرمایشی فرمودیدامافراموش فرمودید که این لایحه بودجه مجلس ده روز است دردستورمجلس بود و مقدم برسایر مسائل بودوازتمام لوایح مقدم بردستوربوددیروزهم این مسئله رابنده گفتم که اول بودجه مجلس جزودستورخواهدشداگرنظرتان برخلاف این بود می‌توانستید پیشنهادکنید. البته آن لایحه دولت هم امروز تمام خواهدشدواگرزیادمباحثه و حرف دریک موضوعاتی تکرارنشودهردوموضوع امروز تمام میشود. این راهم عرض کنم که آقایان یک دقیقه هم درمجلس نمی نشینندکه کارکنندوهمه اش ایرادمیگیرندالان عده ۸۷نفراست وبرای رأی گرفتن هم کافی نیست حوبست آفایان بنشینندتاکارهاتمام شودومعوق نماند. | + | '''رئیس''' ـ جنابعالی فرمایشی فرمودیدامافراموش فرمودید که این لایحه بودجه مجلس ده روز است دردستورمجلس بود و مقدم برسایر مسائل بودوازتمام لوایح مقدم بردستوربوددیروزهم این مسئله رابنده گفتم که اول بودجه مجلس جزودستورخواهدشداگرنظرتان برخلاف این بود می‌توانستید پیشنهادکنید. البته آن لایحه دولت هم امروز تمام خواهدشدواگرزیادمباحثه و حرف دریک موضوعاتی تکرارنشودهردوموضوع امروز تمام میشود. این راهم عرض کنم که آقایان یک دقیقه هم درمجلس نمی نشینندکه کارکنندوهمه اش ایرادمیگیرندالان عده ۸۷نفراست وبرای رأی گرفتن هم کافی نیست حوبست آفایان بنشینندتاکارهاتمام شودومعوق نماند. |
(دراین موقع عده کافی شد) | (دراین موقع عده کافی شد) | ||
| − | رئیس ـ رأی گرفته میشودبه پیشنهادآقای دکترملک زاده آقایان موافقین برخیزند (عدة قلیلی قیام کردند) ردشدرأی می‌گیریم بماده اول بودجه مجلس آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده دوم: | + | '''رئیس''' ـ رأی گرفته میشودبه پیشنهادآقای دکترملک زاده آقایان موافقین برخیزند (عدة قلیلی قیام کردند) ردشدرأی می‌گیریم بماده اول بودجه مجلس آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده دوم: |
ماده دوم ـ برای حقوق وهزینه دوازده ماهه چابخانه مجلس مبلغ ۶۶۰’۳۸۱’۳ریال موافق فقرات (۱)و(۲)پیوست اعتباربکارپردازی مجلس داده میشود. | ماده دوم ـ برای حقوق وهزینه دوازده ماهه چابخانه مجلس مبلغ ۶۶۰’۳۸۱’۳ریال موافق فقرات (۱)و(۲)پیوست اعتباربکارپردازی مجلس داده میشود. | ||
| − | رئیس ـ موافقین باماده دوم برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده سوم: | + | '''رئیس''' ـ موافقین باماده دوم برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده سوم: |
ماده سوم ـ بکارپردازی مجلس اجازه داده میشوددرآمدچاپخانه مجلس وباغ بهارستان راجزوجمع محاسبات مجلس محسوب دارد. | ماده سوم ـ بکارپردازی مجلس اجازه داده میشوددرآمدچاپخانه مجلس وباغ بهارستان راجزوجمع محاسبات مجلس محسوب دارد. | ||
| − | رئیس ـ موافقین باماده سوم برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم: | + | '''رئیس''' ـ موافقین باماده سوم برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم: |
ماده۴ـبوزارت دارائی اجازه داده میشودمبلغ یک میلیون ریال بعنوان سرمایه انتفاعی چاپخانه مجلس بکارپردازی مجلس وام بدهدوکارپردازی مجلس درعوض از پایان سال۱۳۲۱تاچهارسال بچهارقسط دربودجه سالیانه منظوروبپردازدواین سرمایه همیشه درچاپخانه مچلس درجریان خواهدبود. | ماده۴ـبوزارت دارائی اجازه داده میشودمبلغ یک میلیون ریال بعنوان سرمایه انتفاعی چاپخانه مجلس بکارپردازی مجلس وام بدهدوکارپردازی مجلس درعوض از پایان سال۱۳۲۱تاچهارسال بچهارقسط دربودجه سالیانه منظوروبپردازدواین سرمایه همیشه درچاپخانه مچلس درجریان خواهدبود. | ||
| − | رئیس ـ آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده پنجم: | + | '''رئیس''' ـ آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده پنجم: |
ماده۵ـ حقوق بازنشستگی هفت نفر کارمندی که در | ماده۵ـ حقوق بازنشستگی هفت نفر کارمندی که در | ||
| خط ۱۷۲: | خط ۱۶۴: | ||
آخراسفند۱۳۲۰درمجلس بازنشسته شده‌اندمعادل خواهدبودباآخرین حقوقی که درآخرمهرماه ۱۳۲۰دریافت داشته اندباین ترتیب بعداز وضع مبلغی که مطابق قانون از صندوق بازنشستگی استفاده میکنندآنچه کسری داشته باشد معادل کسری ضمن بودجه‌های سالیانه مجلس منظور وتأمین خواهدشد. | آخراسفند۱۳۲۰درمجلس بازنشسته شده‌اندمعادل خواهدبودباآخرین حقوقی که درآخرمهرماه ۱۳۲۰دریافت داشته اندباین ترتیب بعداز وضع مبلغی که مطابق قانون از صندوق بازنشستگی استفاده میکنندآنچه کسری داشته باشد معادل کسری ضمن بودجه‌های سالیانه مجلس منظور وتأمین خواهدشد. | ||
| − | رئیس ـ پیشنهادآقای اعتبار. | + | '''رئیس''' ـ پیشنهادآقای اعتبار. |
ماده۵رابشرح زیرپیشنهادمیکنم :حقوق ۷نفربازنشستگان که از بودجه مجلس حذف شده و طبق قانون سن آنهابه هفتاد نرسیده از اعتبارات موجوده تأمین و آنهارابخدمت دعوت می‌نمایند | ماده۵رابشرح زیرپیشنهادمیکنم :حقوق ۷نفربازنشستگان که از بودجه مجلس حذف شده و طبق قانون سن آنهابه هفتاد نرسیده از اعتبارات موجوده تأمین و آنهارابخدمت دعوت می‌نمایند | ||
| خط ۱۷۸: | خط ۱۷۰: | ||
اعتبارـ بنده می‌خواستم بآقای مخبرفرهمندوآقای مرآت اسفندیاری عرض کنم دو سابقةراکه آقایان فرمودندبنده هم آنراداشتم راجع به بودجه وزارت پست وتلگراف وبودجه وزارت امور خارجه بود ولی آن اینطورنبودآنرابجای ضرب دریک شصتم آخرین حقوق گفتیم چون حقوقشان کم است ضرب دریک چهلم بکنندوبالاخره مانیامدیم این کاررابکنیم که سابقه بشوداز یک طرف عدةباز نشسته بشوندوازطرف دیگرتمام حقوق را بگیرند. ناچاربنده همانطورکه عرض کردم امسال سال فوق العاده ایست وامسال هم دولت درتمام کشوراز این موضوع صرف نظرکرده است موافقت بفرمائیدکه این چندنفرهم بیاینددرسرکارهایشان بعداگرگشایشی حاصل شدمطابق قانون هرکس که سن اوبهفتادرسیدمکلف باشنداورا بازنشیته کنندو آنوقت بنظربنده مانع ندارد. | اعتبارـ بنده می‌خواستم بآقای مخبرفرهمندوآقای مرآت اسفندیاری عرض کنم دو سابقةراکه آقایان فرمودندبنده هم آنراداشتم راجع به بودجه وزارت پست وتلگراف وبودجه وزارت امور خارجه بود ولی آن اینطورنبودآنرابجای ضرب دریک شصتم آخرین حقوق گفتیم چون حقوقشان کم است ضرب دریک چهلم بکنندوبالاخره مانیامدیم این کاررابکنیم که سابقه بشوداز یک طرف عدةباز نشسته بشوندوازطرف دیگرتمام حقوق را بگیرند. ناچاربنده همانطورکه عرض کردم امسال سال فوق العاده ایست وامسال هم دولت درتمام کشوراز این موضوع صرف نظرکرده است موافقت بفرمائیدکه این چندنفرهم بیاینددرسرکارهایشان بعداگرگشایشی حاصل شدمطابق قانون هرکس که سن اوبهفتادرسیدمکلف باشنداورا بازنشیته کنندو آنوقت بنظربنده مانع ندارد. | ||
| − | رئیس ـ آقای مرآت اسفندیاری. | + | '''رئیس''' ـ آقای مرآت اسفندیاری. |
مرآت اسفندیاری ـ آقای اعتبارهرکاری محل می‌خواهد (اعتبارمحل دارد) بعلاوه اداره هم بایداحتیاج خودش را احساس کندو اختیارهم باخودش باشدیک اداره ایست میگویدیک عدةهستندکه نیمتوانندکارکنندبجای آنهابایدیک عده را بیاورندکه بتوانندکارکنندوباین کارهاکمک کنندکه پیش برودحالابسته است برأی ونظرمجلس. امیرتیمور. دومرتبه این پیشنهادرابخوانید | مرآت اسفندیاری ـ آقای اعتبارهرکاری محل می‌خواهد (اعتبارمحل دارد) بعلاوه اداره هم بایداحتیاج خودش را احساس کندو اختیارهم باخودش باشدیک اداره ایست میگویدیک عدةهستندکه نیمتوانندکارکنندبجای آنهابایدیک عده را بیاورندکه بتوانندکارکنندوباین کارهاکمک کنندکه پیش برودحالابسته است برأی ونظرمجلس. امیرتیمور. دومرتبه این پیشنهادرابخوانید | ||
| خط ۱۸۶: | خط ۱۷۸: | ||
اعتبارـ بنده خواستم عرض کنم محل هم دارنداعتبار هم دارندوبنظربنده این کارضروی هم نیست حالارأی بگیرید | اعتبارـ بنده خواستم عرض کنم محل هم دارنداعتبار هم دارندوبنظربنده این کارضروی هم نیست حالارأی بگیرید | ||
| − | رئیس ـ رای گرفته میشودبه پیشنهادآقای اعتبارآقایان موافقین برخیزند (عدةکمی برخاستند) ردشدرأی می‌گیریم بمادةپنجم. آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. سه پیشنهاداز طرف کارپردازان رسیده است که قرائت میشود: | + | '''رئیس''' ـ رای گرفته میشودبه پیشنهادآقای اعتبارآقایان موافقین برخیزند (عدةکمی برخاستند) ردشدرأی می‌گیریم بمادةپنجم. آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. سه پیشنهاداز طرف کارپردازان رسیده است که قرائت میشود: |
مقام عالی ریاست مجلس شورای ملی | مقام عالی ریاست مجلس شورای ملی | ||
| خط ۱۹۶: | خط ۱۸۸: | ||
۲ـ بفقره۲بودجه قسمت تندنویسی یک نفرکارمندپایه بمبلغ۳۵۵۲۰ریال اضافه شود. مخبرـ این اصلاحی است که بایددرمواداعتبارات بشودقبلاًهم باکمیسیون محاسبات مذاکره شده و توافق حاصل شده است. | ۲ـ بفقره۲بودجه قسمت تندنویسی یک نفرکارمندپایه بمبلغ۳۵۵۲۰ریال اضافه شود. مخبرـ این اصلاحی است که بایددرمواداعتبارات بشودقبلاًهم باکمیسیون محاسبات مذاکره شده و توافق حاصل شده است. | ||
| − | رئیس ـ آقای دکترطاهری | + | '''رئیس''' ـ آقای دکترطاهری |
دکترطاهری ـ بنده خواستم عرض کنم این اصلاحداخلی است اگرآقایان موافقت کرده باشندمحاسبات وکارپردازی درارقام داخلی بودجه مجلس اینرااصلاح کنندمانعی هم نداردمنظورفقط تذکربود (صحیح است) | دکترطاهری ـ بنده خواستم عرض کنم این اصلاحداخلی است اگرآقایان موافقت کرده باشندمحاسبات وکارپردازی درارقام داخلی بودجه مجلس اینرااصلاح کنندمانعی هم نداردمنظورفقط تذکربود (صحیح است) | ||
| − | رئیس ـ اصلاح میشود. ماده ششم خوانده میشود:مجلس شورای ملی شرح زیربعنوان ماده ششم بودجه سال ۱۳۲۱مجلس شورای ملی پیشنهاد میشود: | + | '''رئیس''' ـ اصلاح میشود. ماده ششم خوانده میشود:مجلس شورای ملی شرح زیربعنوان ماده ششم بودجه سال ۱۳۲۱مجلس شورای ملی پیشنهاد میشود: |
| − | مادهششم ـ وزارت دارائی مجازاست مبلغ سیصدهزارریال ازمحل بودجه سال۱۳۲۱مجلس شورای ملی باختیار | + | مادهششم ـ وزارت دارائی مجازاست مبلغ سیصدهزارریال ازمحل بودجه سال۱۳۲۱مجلس شورای ملی باختیار کارپردازی مجلس شورای ملی گذارده ودرآخرسال ۱۳۲۱بابت بودجه اسفندماه محسوب دارد. کارپردازی مجلس مجازاست مبلغ دریافتی رادرمواردلازم درهرماه بعنوان پیشگی پرداخته ودرآخرهرماه بادریافت کننده محسوب وواریز نماید. |
| − | |||
| − | کارپردازی مجلس شورای ملی گذارده ودرآخرسال ۱۳۲۱بابت بودجه اسفندماه محسوب دارد. | ||
| − | |||
| − | کارپردازی مجلس مجازاست مبلغ دریافتی رادرمواردلازم درهرماه بعنوان پیشگی پرداخته ودرآخرهرماه بادریافت کننده محسوب وواریز نماید. | ||
مخبرـاین یک عباراتی است که امسال دربودجه مجلس پیش بینی شده ودربودجةکشورهم سابقه داردودرواقع این یک اعتبارمتحرکی است برای مخارجی که می‌خواهند بکنندودرآخرسال هم همانطورکه درخودماده نوشته شده است منظورومحسوب می دارندواشکالی هم ندارد (صحیح است) | مخبرـاین یک عباراتی است که امسال دربودجه مجلس پیش بینی شده ودربودجةکشورهم سابقه داردودرواقع این یک اعتبارمتحرکی است برای مخارجی که می‌خواهند بکنندودرآخرسال هم همانطورکه درخودماده نوشته شده است منظورومحسوب می دارندواشکالی هم ندارد (صحیح است) | ||
| − | رئیس ـ موافقین باماده ششم بترتیبی که خوانده شدبرخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده هفتم: | + | '''رئیس''' ـ موافقین باماده ششم بترتیبی که خوانده شدبرخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده هفتم: |
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی ـ نظرباینکه محمودمیرطوسی (مسیح زاده) کارمندمجلس شورای ملی فوت شده ومیراث اوفاقدوسیلةزندگانی می باشدمحض رعایت حال آنان ماده زیرتقدیم وتمنای تصویب دارد. | مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی ـ نظرباینکه محمودمیرطوسی (مسیح زاده) کارمندمجلس شورای ملی فوت شده ومیراث اوفاقدوسیلةزندگانی می باشدمحض رعایت حال آنان ماده زیرتقدیم وتمنای تصویب دارد. | ||
| خط ۲۱۶: | خط ۲۰۴: | ||
ماده۷ـ مجلس شورای ملی بکارپردازی مجلس اجازه میدهدکه ماهی ۴۵۰ریال وظیفه بطورتساوی بعیال ودودخترصغیرمرحوم محمودمیرطوسی (مسیح زاده) کارمندسابق مجلس (مادام که شوهراختیارننمایند) ازتاریخ بیستم اردیبهشت ماه ۱۳۲۱هرساله ازمحل تفاوت حقوق بازنشستگان ووظیفه وراث خدمتگذاران منظوروکارسازی دارد | ماده۷ـ مجلس شورای ملی بکارپردازی مجلس اجازه میدهدکه ماهی ۴۵۰ریال وظیفه بطورتساوی بعیال ودودخترصغیرمرحوم محمودمیرطوسی (مسیح زاده) کارمندسابق مجلس (مادام که شوهراختیارننمایند) ازتاریخ بیستم اردیبهشت ماه ۱۳۲۱هرساله ازمحل تفاوت حقوق بازنشستگان ووظیفه وراث خدمتگذاران منظوروکارسازی دارد | ||
| − | رئیس ـ آقایان موافقین باماده هفتم برخیزند (عموم نمایندگان برخاستند) تصویب شد. مذاکره درکلیات ثانی است. آقای افشارفرمایشی داشتند؟ بفرمائید. | + | '''رئیس''' ـ آقایان موافقین باماده هفتم برخیزند (عموم نمایندگان برخاستند) تصویب شد. مذاکره درکلیات ثانی است. آقای افشارفرمایشی داشتند؟ بفرمائید. |
افشارـ درست است یک لایحه ضروری درپیش است وبنده هم نمی‌خواهم روده درازی کنم بنده عرض مختصری دارم راجع بکتابخانه مجلس ـ عرض کنم که بنده وچندنفر ازرفقای بنده علاقةفوق العاده زیادی راجع بکتابخانه مجلس داریم (همهمه نمایندگان ـ همه علاقه دارند) ولی متأسفانه این کتابخانه هم مثل سایرشئون مابیشترجنبةظاهرسازی دارد (همهمه نمایندگان ـ اینطورنیست. صدای زنگ) یعنی ظاهراًبسیارجای قشنگی است ولی اشخاص یاوکلاءکه بخواهنداستفاده کنندازاین کتابخانه وسیلة استفاده ندارند (همهمه نمایندگان ـ چرادارند) اجازه بفرمائیداستفاده مقصودنه این است که فقط یک ساعت بروندآنجابیشینندوکتابی بخوانندوبروند. خیرعرض می‌کنم منظوربنده این است که درکتابخانه دونوع کتاب وجودداردیکی کتب قیمتی وخطی است که بایددرآنجا بماندودست هم نخوردازنقطه نظرقدمت ونفاست آنهاولی یک نوع دیگر کتب چاپی است درموضوعات مختلفه علمی وادبی وغیره که ازآنها نمیشوددرآنجااستفاده کردواشخاصی که میروندآنجانمی‌توانندمطالعه کنندووقت هم نمی‌رسد. درتمام کتابخانهای دنیاموسوم است که کتاب راباهل مطالعه بامانت میدهندیک چیزی ودیعه میگذارندچندمقابل قیمت کتاب مثلاًمیدهندومیبرندمطالعه می کنندودرمدت خیلی کمی میاورندکتاب راپس میدهندوودیعه رامستردمی کنند. درتمام کتابخانهای دنیا این مرسوم است ولی دراینجاوکلای مجلس این حق راندارندکه ازبهترین کتب مجلس استفاده کنندوکتابهای نفیسی درکتابخانه‌ها هست که کسی آنها رابازهم نمی کندبنده بقاضا می‌کنم که اساسنامه کتابخانه مجلس عرض بشود وکلائی که میخواهندازکتابهای کتابخانه مجلس استفاده کنندبتوانندبامانت ببرندومطالعه کنندوبرگردانندماکه نمی آئیم ظاهرسازی کنیم این جامامی‌خواهیم استفاده کنیم ازکتاب واینجا هم نمیشودمطالعه کردوقت هم دراینجاکم است این بوده عرض بنده | افشارـ درست است یک لایحه ضروری درپیش است وبنده هم نمی‌خواهم روده درازی کنم بنده عرض مختصری دارم راجع بکتابخانه مجلس ـ عرض کنم که بنده وچندنفر ازرفقای بنده علاقةفوق العاده زیادی راجع بکتابخانه مجلس داریم (همهمه نمایندگان ـ همه علاقه دارند) ولی متأسفانه این کتابخانه هم مثل سایرشئون مابیشترجنبةظاهرسازی دارد (همهمه نمایندگان ـ اینطورنیست. صدای زنگ) یعنی ظاهراًبسیارجای قشنگی است ولی اشخاص یاوکلاءکه بخواهنداستفاده کنندازاین کتابخانه وسیلة استفاده ندارند (همهمه نمایندگان ـ چرادارند) اجازه بفرمائیداستفاده مقصودنه این است که فقط یک ساعت بروندآنجابیشینندوکتابی بخوانندوبروند. خیرعرض می‌کنم منظوربنده این است که درکتابخانه دونوع کتاب وجودداردیکی کتب قیمتی وخطی است که بایددرآنجا بماندودست هم نخوردازنقطه نظرقدمت ونفاست آنهاولی یک نوع دیگر کتب چاپی است درموضوعات مختلفه علمی وادبی وغیره که ازآنها نمیشوددرآنجااستفاده کردواشخاصی که میروندآنجانمی‌توانندمطالعه کنندووقت هم نمی‌رسد. درتمام کتابخانهای دنیاموسوم است که کتاب راباهل مطالعه بامانت میدهندیک چیزی ودیعه میگذارندچندمقابل قیمت کتاب مثلاًمیدهندومیبرندمطالعه می کنندودرمدت خیلی کمی میاورندکتاب راپس میدهندوودیعه رامستردمی کنند. درتمام کتابخانهای دنیا این مرسوم است ولی دراینجاوکلای مجلس این حق راندارندکه ازبهترین کتب مجلس استفاده کنندوکتابهای نفیسی درکتابخانه‌ها هست که کسی آنها رابازهم نمی کندبنده بقاضا می‌کنم که اساسنامه کتابخانه مجلس عرض بشود وکلائی که میخواهندازکتابهای کتابخانه مجلس استفاده کنندبتوانندبامانت ببرندومطالعه کنندوبرگردانندماکه نمی آئیم ظاهرسازی کنیم این جامامی‌خواهیم استفاده کنیم ازکتاب واینجا هم نمیشودمطالعه کردوقت هم دراینجاکم است این بوده عرض بنده | ||
| − | رئیس ـ بنده تعجب می‌کنم ازآقای افشارکه درقسمت کتابخانه می‌فرمایند. بنده عرض می‌کنم اگرازکتابخانه کتاب خارج شددیگر برنمی گرددآقا (صحیح است) | + | '''رئیس''' ـ بنده تعجب می‌کنم ازآقای افشارکه درقسمت کتابخانه می‌فرمایند. بنده عرض می‌کنم اگرازکتابخانه کتاب خارج شددیگر برنمی گرددآقا (صحیح است) |
افشارـ اینطورنیست | افشارـ اینطورنیست | ||
| − | رئیس ـآقای مخبرفرهمند | + | '''رئیس''' ـآقای مخبرفرهمند |
مخبرفرهمندـ این موضوع راکه آقای افشارفرمودندبنده عرض می‌کنم ایشان اطلاع دارندکه کتابخانه داری یک اساسنامه ایست (افشارـ عوضش کنید) وغیرقابل تغییراست مگر آنکه آنرااصلاح کنند… | مخبرفرهمندـ این موضوع راکه آقای افشارفرمودندبنده عرض می‌کنم ایشان اطلاع دارندکه کتابخانه داری یک اساسنامه ایست (افشارـ عوضش کنید) وغیرقابل تغییراست مگر آنکه آنرااصلاح کنند… | ||
| خط ۲۳۲: | خط ۲۲۰: | ||
مخبرفرهمندـ آقاعوض نشده است جریان بهمین ترتیب است حالامی فرمائیدخوب تقاضا کنیدعوضش کنندوالامادام که عوض نشده کتابخانه که نمی‌تواندبرخلاف آن رفتار کندمگراساسنامه جدیدی بدست اوبدهند (صحیح است ـ کافی است) | مخبرفرهمندـ آقاعوض نشده است جریان بهمین ترتیب است حالامی فرمائیدخوب تقاضا کنیدعوضش کنندوالامادام که عوض نشده کتابخانه که نمی‌تواندبرخلاف آن رفتار کندمگراساسنامه جدیدی بدست اوبدهند (صحیح است ـ کافی است) | ||
| − | رئیس ـ آقای هاشمی | + | '''رئیس''' ـ آقای هاشمی |
جمعی ازنمایندگان ـ سراین موضوع اینقدروقت نبایدتلف شود…. | جمعی ازنمایندگان ـ سراین موضوع اینقدروقت نبایدتلف شود…. | ||
| − | هاشمی ـ اولاً ازآقایان محترم استدعامیکنم مطابق آئین گفتگویعنی حرف‌شنیدن وجواب‌دادن رفتاربفرمایند خرده‌گیری وانتقادچندشرط داردشرط اول احاطه بموضوع است که انسان احاطه بموضوع پیداکندبنده این میزرا اول به بینم بعدبرویم سرمنبت‌کاری وخرده‌کاریهایش شروع کنم بانتقاد. | + | هاشمی ـ اولاً ازآقایان محترم استدعامیکنم مطابق آئین گفتگویعنی حرف‌شنیدن وجواب‌دادن رفتاربفرمایند خرده‌گیری وانتقادچندشرط داردشرط اول احاطه بموضوع است که انسان احاطه بموضوع پیداکندبنده این میزرا اول به بینم بعدبرویم سرمنبت‌کاری وخرده‌کاریهایش شروع کنم بانتقاد. آقایان وکلاء:مؤسسات مجلس زیردست خودتان است ازمطبعه وکتابخانه وغیره واحاطه براین قسمتهای مختصریک کارمشکلی نیست یک ایراداتی این جامثلاًنسبت بکتابخانه گرفته میشودکه کتابهایش بازنشده وچطوراست وچطوراست. اینطورنیست آقا. ملاحظه بفرمائیدآقایان فرمودندمادام که اساسنامه فعلی هست هیچ کارش نمیشودکرد (افشارـ عوضش کنید) |
| − | |||
| − | آقایان وکلاء:مؤسسات مجلس زیردست خودتان است ازمطبعه وکتابخانه وغیره واحاطه براین قسمتهای مختصریک کارمشکلی نیست یک ایراداتی این جامثلاًنسبت بکتابخانه گرفته میشودکه کتابهایش بازنشده وچطوراست وچطوراست. اینطورنیست آقا. ملاحظه بفرمائیدآقایان فرمودندمادام که اساسنامه فعلی هست هیچ کارش نمیشودکرد (افشارـ عوضش کنید) | ||
افشار -خوب آن یک قسمتی است … | افشار -خوب آن یک قسمتی است … | ||
| خط ۲۴۸: | خط ۲۳۴: | ||
هاشمی ـ آقای مرآت ارزش کتاب برای استفاده آنست والان هم کتابخانه وزارت فرهنگ دارداین کاررامیکند متأسفانه درمملکت ماهرچیزی ازمحورخودش خارج میشودمثلاً آقادرکلیات فرمودندکه چاپخانه رامیخواهیم چه کنیم (آن روزفرمودند) آقاچاپخانه مثل کتابخانه است چاپخانه یکی ازبهترین مؤسسات مجلس شورای ملی است که دراین دوره احیاءعلم کرده ایت احیاءٍ صنعت کرده است به بینیدچه کتابهائی چاپ کرده وبیرون داده است، گراورسازی وتمبرسازی تان بکجارسیده است ؟خوب بودکه مادرهریک قسمت ازاین قسمتهامحتاج بممالک خارجه بودیم که تمبرچاپ کنیم یاگراورازشان بخواهیم؟ این جابالاخره یک بنگاه انتفاعی بودیک بنگاهی بوده است که ازنظرعلمی هم نگاه کنیدازنظرفنی وصنعتی هم نگاه کنیدمی‌بیندچقدرخدمت کرده وچقدرهم وجودش نافع بوده است.(صحیح است) | هاشمی ـ آقای مرآت ارزش کتاب برای استفاده آنست والان هم کتابخانه وزارت فرهنگ دارداین کاررامیکند متأسفانه درمملکت ماهرچیزی ازمحورخودش خارج میشودمثلاً آقادرکلیات فرمودندکه چاپخانه رامیخواهیم چه کنیم (آن روزفرمودند) آقاچاپخانه مثل کتابخانه است چاپخانه یکی ازبهترین مؤسسات مجلس شورای ملی است که دراین دوره احیاءعلم کرده ایت احیاءٍ صنعت کرده است به بینیدچه کتابهائی چاپ کرده وبیرون داده است، گراورسازی وتمبرسازی تان بکجارسیده است ؟خوب بودکه مادرهریک قسمت ازاین قسمتهامحتاج بممالک خارجه بودیم که تمبرچاپ کنیم یاگراورازشان بخواهیم؟ این جابالاخره یک بنگاه انتفاعی بودیک بنگاهی بوده است که ازنظرعلمی هم نگاه کنیدازنظرفنی وصنعتی هم نگاه کنیدمی‌بیندچقدرخدمت کرده وچقدرهم وجودش نافع بوده است.(صحیح است) | ||
| − | رئیس ـ رأی می‌گیریم بموادلایحه بودجه مجلس باورقه آقایانه موافقین ورقه سفیدخواهندداد. | + | '''رئیس''' ـ رأی می‌گیریم بموادلایحه بودجه مجلس باورقه آقایانه موافقین ورقه سفیدخواهندداد. |
(اخذواستخراج آراءبعمل آمده نودودوورقه سفیدشمرده شد) | (اخذواستخراج آراءبعمل آمده نودودوورقه سفیدشمرده شد) | ||
| − | رئیس ـ عده حضارموقع اعلام رأی صدنفربانودویک رأی تصویب شد. | + | '''رئیس''' ـ عده حضارموقع اعلام رأی صدنفربانودویک رأی تصویب شد. |
| + | |||
| + | == ـ بقیه شورلایحه راجع به تشکیل دادگاههای نظامی وتصویب آن == | ||
| − | + | ۳ـ بقیه شورلایحه راجع به تشکیل دادگاههای نظامی وتصویب آن | |
| − | رئیس ـ شروع میشودبشوردرلایحه اصلاح قانون حکومت نظامی. بنده می‌خواهم بازازآقایان تقاضا کنم که همه میل دارنداین کارراامروز درمجلس تمام کنیم آقایان گوش خواهنددادیامثل همیشه هرساعتی برای رأی ومذاکره وصحبت بایدازآقایان خواهش کنم که تشریف بیاورندتوواین اسباب خیلی خجالت است (صحیح است) خواهش می‌کنم تشریف داشته باشندتا این کاربگذرد.(صحیح است). آقای دشتی درکلیات صحبت دارید؟ بفرمائید | + | '''رئیس''' ـ شروع میشودبشوردرلایحه اصلاح قانون حکومت نظامی. بنده می‌خواهم بازازآقایان تقاضا کنم که همه میل دارنداین کارراامروز درمجلس تمام کنیم آقایان گوش خواهنددادیامثل همیشه هرساعتی برای رأی ومذاکره وصحبت بایدازآقایان خواهش کنم که تشریف بیاورندتوواین اسباب خیلی خجالت است (صحیح است) خواهش می‌کنم تشریف داشته باشندتا این کاربگذرد.(صحیح است). آقای دشتی درکلیات صحبت دارید؟ بفرمائید |
. دشتی ـ بلی. | . دشتی ـ بلی. | ||
| − | رئیس ـ بفرمائید. | + | '''رئیس''' ـ بفرمائید. |
| − | |||
| − | |||
| − | حق تجدیدنظرواجرای احکام وهمچنین تعیین نوع بزه‌هائیکه ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دراین دادگاههابایدرسیدگی شودبموجب مقررات وآئین‌نامه‌ای خواهدبودکه ازطرف وزارت دادگستری ووزارت جنگ تنظیم وبتصویب هیئت وزیران می‌رسد) پس تمام این کارهارابالاخره آئین‌نامه می‌کند. آئین‌نامه یعنی چه؟ یعنی اگرفلانکس یک روزبفلان وزیرگفت بالای چشم توابروست پس قابل اعدام است؟ مثل اینکه درسابق هم درقدیم یک اصطلاحی داشته ومیگفتندالرادعلیهم کالرادعلیناوالرادعلیناکالرادعلی‌الله این جاهم خوب میگویدبفلان وزیرفلان حرف را زدی وزیرهم نماینده دولت است وبنماینده دولت توهین شده ودولت هم نماینده اکثریت مجلس است ومجلس هم ازطرف ملت است پس توهین بملت شده واین عمل قیام برعلیه حکومت ملی است واین بنظربنده مملکت رابطرف یک استبدادوبطرف یک دسپوتیسم Despotismeخطرناکی می‌کشاندکه ماازآن فرارکردیم. مامعتقدیم که مجلس شورای ملی نبایدحق وضع قانون راکه مختض بخودش است بهیچکس دیگرواگذارکند (صحیح است) ونبایدمجلس شورای ملی ازاین حق خودش صرف نظرکند (صحیح است) مجلس است که فقط حق وضع قانون راداردوبس (صحیح است) هیچکس هم منکراین حقیقت نیست (صحیح است) حتی بنظراغلب ازعلمای علم حقوق این اختیاری هم که مادرادوارمختلفه بکمیسیون عدلیه داده‌ایم این هم غلط است که وضع قانون کند… | + | دشتی ـ بلی. یادم میآیددرسال ۱۳۰۰یا۱۳۰۱شمسی بودکه یک عدةمیخواستنددولت هم می‌خواست که ممتازالسلطنه راازسفارت پاریس معزول کندبااینکه خوددولت هم می‌خواست هرقدراصرارمیکردنداونمیآمدبالاخره مرحوم نصیرالسلطنه که درآنوقت وکیل بودطرح قانونی پیشنهادکردوقانونی برای اینکارازمجلس گذشت باسم قانون تجدیدمدت اقامت مأمورین سیاسی وقنسولی ایران درممالک خارجه که بیش ازپنجسال نباشدیعنی مأمورین دولت ایران نتوانندبیش ازپنجسال درخارجه بمانندبعدازگذشتن قانون هم بازاونیامدوازقانون هم نترسید. عرض کنم که حالابنظرمن این قانون هم تقریباًهمینطوراست یعنی یک موضوع خاصی که دراین اواخراتفاق افتاده است ونمیدانم چطورشده است که محاکم عادی نتوانسته‌اندباین موضوع رسیدگی کنندوحالابرای آن این قانون خاص راآورده‌اندبمجلس شورای ملی. برای رفع هرگونه القاءٍ شبة بنده وتمام کسانی که بااین لایحه مخالفیم عرض می‌کنم که این ترتیب واین لایحه بسیاربدترتیبی است چرا؟ زیرادولت هرکس رامی‌تواندبدستاویزاین لایحه تعقیب کندباکمال شدت هم می‌تواندتعقیب کندمن شخصاًمعتقدم که دولت اگریک قانونی فقط برای این بیاورد که من این موضوع راباین شکل می‌خواهم تعقیب کنم خیلی این بهتر است ماهم موافقت می‌کنیم ولی برای یک موضوع خاص قانون راعمومیت دادن این کاریک کارشایستةنیست عمده ایرادی هم که ماداریم سرهمین مسئله است که برای یک موضوع خاصی یک قانون کلی آوردن آن هم قانونی که بنظرمن مخالف اصل مشروطیت است هیچ شایسته وصحیح نیست بعقیدة بنده دراین لایحه یک نکاتی هست که بکلی مخالف اصول مشروطیت است وآن عبارت ازاین است که ماازحق وضع قوانین که مخصوصاًمجلس شورای ملی است صرف نظرمیکنیم وبعنوان تدوین نظامنامه این حق مخصوص خودتان رامیدهیدبدولت واین خوب نیست وصحیح نیست. بنده الآن عبارت ماده اول این لایحه رامیخوانم ملاحظه بفرمائیدآیااینطورنیست؟(طرزتشکیل دادگاههای نظامی موقت فوق‌العاده زمان حکومت نظامی ودادگاههای تجدیدنظرآن ومقررات راجع بصلاحیت وطرزرسیدگی دردادگاههای نامبرده و حق تجدیدنظرواجرای احکام وهمچنین تعیین نوع بزه‌هائیکه ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دراین دادگاههابایدرسیدگی شودبموجب مقررات وآئین‌نامه‌ای خواهدبودکه ازطرف وزارت دادگستری ووزارت جنگ تنظیم وبتصویب هیئت وزیران می‌رسد) پس تمام این کارهارابالاخره آئین‌نامه می‌کند. آئین‌نامه یعنی چه؟ یعنی اگرفلانکس یک روزبفلان وزیرگفت بالای چشم توابروست پس قابل اعدام است؟ مثل اینکه درسابق هم درقدیم یک اصطلاحی داشته ومیگفتندالرادعلیهم کالرادعلیناوالرادعلیناکالرادعلی‌الله این جاهم خوب میگویدبفلان وزیرفلان حرف را زدی وزیرهم نماینده دولت است وبنماینده دولت توهین شده ودولت هم نماینده اکثریت مجلس است ومجلس هم ازطرف ملت است پس توهین بملت شده واین عمل قیام برعلیه حکومت ملی است واین بنظربنده مملکت رابطرف یک استبدادوبطرف یک دسپوتیسم Despotismeخطرناکی می‌کشاندکه ماازآن فرارکردیم. مامعتقدیم که مجلس شورای ملی نبایدحق وضع قانون راکه مختض بخودش است بهیچکس دیگرواگذارکند (صحیح است) ونبایدمجلس شورای ملی ازاین حق خودش صرف نظرکند (صحیح است) مجلس است که فقط حق وضع قانون راداردوبس (صحیح است) هیچکس هم منکراین حقیقت نیست (صحیح است) حتی بنظراغلب ازعلمای علم حقوق این اختیاری هم که مادرادوارمختلفه بکمیسیون عدلیه داده‌ایم این هم غلط است که وضع قانون کند… |
طباطبائی ـ آن هم موقتی وبرای آزمایش است. | طباطبائی ـ آن هم موقتی وبرای آزمایش است. | ||
| − | دشتی ـ بلی برای آزمایش است وموقتی است ولی آن هم غلط است واین اختیاری هم که بعنوان آزمایش دادیم صحیح نیست. قانون رافقط (بموجب قانون اساسی) مجلس شورای ملی حق داردوضع کندوالبته ماحق نداریم حق قانونگذاری خودمان رابقوةمجریه بدهیم یابقوه قضائیه بدهیم (صحیح است) آنهافقط مأموراجراواعمال قانون هستنددرصحبت‌هائی که بنده دیروزاین‌جا کردم آقای وزیردادگستری هم جوابهائی فرمودندومن ناچارم یک توضیحاتی بدهم تاموضوع روشن شودوآن این است که درقانون حکومت نظامی که دیروزماده دومش راخواندم تصریح داردبه تقصیرات واقدامات وعملیاتی که مخالف ومعابن آسایش وامنیت عمومی است این‌جادیروز آقای وزیردادگستری فرمودندکه اگرکسی بزندکسی رابکشداین مخالف امنیت عمومی نیست؟ البته برسبیل کلی مانمی‌توانیم بیائیم وبگوئیم هرجریم سیلی زدن فحش‌دادن هرجرمی بمحکمه نظام یبایدمراجعه شودچون مخالف امنیت وآسایش عمومی است آیا آقاهرجنحه وهربزهی رامیشودمشمول سلب امنیت وآسایش عمومی قرارداد؟ بنده مخصوصاًامروز این قانون مجازات عمومی راهمراه آورده‌ام که باب دوم وسومش راکه راجع بمجازات است بخوانم که معلوم شوداین مسئله مسئله اصطلاحی است یعنی جنایاتی که مشمول سلب امنیت وآسایش عمومی است یک جرائم وموضوعات خاصی است وهرجایش رانمیشودگفت چون جنایت است پس مخالف باامنیت وآسایش عمومی است. | + | دشتی ـ بلی برای آزمایش است وموقتی است ولی آن هم غلط است واین اختیاری هم که بعنوان آزمایش دادیم صحیح نیست. قانون رافقط (بموجب قانون اساسی) مجلس شورای ملی حق داردوضع کندوالبته ماحق نداریم حق قانونگذاری خودمان رابقوةمجریه بدهیم یابقوه قضائیه بدهیم (صحیح است) آنهافقط مأموراجراواعمال قانون هستنددرصحبت‌هائی که بنده دیروزاین‌جا کردم آقای وزیردادگستری هم جوابهائی فرمودندومن ناچارم یک توضیحاتی بدهم تاموضوع روشن شودوآن این است که درقانون حکومت نظامی که دیروزماده دومش راخواندم تصریح داردبه تقصیرات واقدامات وعملیاتی که مخالف ومعابن آسایش وامنیت عمومی است این‌جادیروز آقای وزیردادگستری فرمودندکه اگرکسی بزندکسی رابکشداین مخالف امنیت عمومی نیست؟ البته برسبیل کلی مانمی‌توانیم بیائیم وبگوئیم هرجریم سیلی زدن فحش‌دادن هرجرمی بمحکمه نظام یبایدمراجعه شودچون مخالف امنیت وآسایش عمومی است آیا آقاهرجنحه وهربزهی رامیشودمشمول سلب امنیت وآسایش عمومی قرارداد؟ بنده مخصوصاًامروز این قانون مجازات عمومی راهمراه آورده‌ام که باب دوم وسومش راکه راجع بمجازات است بخوانم که معلوم شوداین مسئله مسئله اصطلاحی است یعنی جنایاتی که مشمول سلب امنیت وآسایش عمومی است یک جرائم وموضوعات خاصی است وهرجایش رانمیشودگفت چون جنایت است پس مخالف باامنیت وآسایش عمومی است. فقط سرفصل‌هاوتیترهای آن رامیخوانم وتذکرمیدهم ومی‌گذرم که آقای وزیردادگستری توجه بفرمایندباب دوم درجنحه وجنایاتی که مضربمصالح عمومی است. فصل اول (عرض کردم فقط سرفصل‌هاتیترهارامیخوانم) درجنحه وجنایت برضدامنیت خارجی مملکت مبحث اول درجنحه وجنایت برضدامنیت خارجی مملکت این هم آنوقت یک مواردی داردقیام مسلح بادشمنان خارجی برضدمملکت ایران وجاسوسی واین قبیل چیزها یعنی اقداماتی که بامنیت خارجی مملکت لطمه واردبیاورد. بعدواردمیشوددرمبحث دوم جنحه وجنایت برضدامنیت داخلی مملکت که مسلح بودن وجزوقطالع‌الطریق‌بودن وتحریک بجنگ وقتال وشهب وغارت که همه اینهاراتکلیفش راتعیین ومعلوم کرده است وهمه مشمول این قسمت ازمبحث دوم است مثلاًماده ۶۹که هرکس اهالی مملکت راصریحاًتحریص بمسلح شدن برضدحکومت ملی بنمایدیا ماده ۷۲هرگاه جماعتی درحفابرای ارتکاب جنایات مذکوره درماده فلان دسته بندی کنندیا داخل دستجات مفسدین بشوداینهاهمه راجزوتقصیرات وجنایاتی دانسته که بامنیت عمومی صدمه میرساند، یاقانون مجازات قطاع‌الطریق که بااسلحه درراههادزدی وراهزنی میکننداین هم البته بامنیت وآسایش عمومی لطمه میزندبعدمیرسدبمبحث سوم فصل دوم درمخالفت وضدیت باساس حکومت ملی وآزادی این تقصیرات وجنایاتی است که بامنیت عمومی صدمه میرساندقانون مجازات قطالع‌الطریق که بااسلحه درراههادزدی میکننداینها البته به امنیت عمومی صدمه ولطمه می‌زنند. مبحث دوم این قانون مربوط بمخالفت بااساس حکومت ملی است ومبحث سوم درجنایات وجنحه است وهمچنین فصل چهارم وپنجم درغصب عناوین ومشاغل ومبحث ششم درتحریک ابنیه وآثاروبهمین ترتیب تمام مواردی که برخلاف امنیت وآسایش عمومی درقانون پیش‌بینی شده آنوقت باب ششم هم درجنحه وجنایات برضدافراداست قتل وکشتن ولواینکه چیزبدی است وقتی بناشدمطابق مصالح جامعه باشدبایدمطابق قانون اجراشودوبایددولت هم باتمام قوادراین مورداقدام کندوآنچه راکه دولت بخواهدجلوگیری کندازجنبةآسایش عمومی وامنیت جامعه، صددرصدموافقیم والبته همانطورکه درقانون معین شده بایدتشخیص جنحه وجنایت داده شودوالبته بایدقانون معین کندنه آئین‌نامه ونوعش راهم بایدمجلس معین کندحرف بنده درتشخیص است درتجدیدنظراست که همه رادولت معین میکندوحال آنکه حق ندارددولت معین کندواینکه شمااختیارکلی بدولت میدهیدکه دولت نظامنامه بنویسدکه مطابق آن مردم رابه محکمه بکشاندومواردرامعین کنداین باعث میشودکه دولت مطابق میل خودش مواردراتعیین کندواگردولت مواردرامعین بکندکاملاًسوءاستفاده خواهدشددر۸آبانماه یک قانونی راآوردندبه مجلس که بدولت اختیارداده شودکه مطبوعات را سانسورکندیااشخاص رابگیردوحالاهم که دولت این اختیاررامیخواهدبگیردهمانطورکه آن قانون عملی نشدو ردشد اینهم نبایدعملی شودزیرابنظربنده بهیچوجه مطابق اصول مشروطیت نیست دولت یک قوانین زیادی داردمطابق همین قوانین موجوده اگر بخواهدجانی راتعقیب کندمی‌تواندبعلاوه دولت تمام قواءسابقه دردستش است می‌توانداستفاده کندخیال نمی‌کنم بوسیله وضع قانون بتواندجلوگیری کندآن چپاول وغارتهارابنظربنده دولت باهمین امنیه ونظمیه می‌تواندامنیت رابرقرارکندزیراهمین نظمیه وامنیه ایست که چندی قبل هم بوده است باهمین می‌تواندتمام نظریات خودش رااجرا کندبقول یکی ازآقایان وکلااگربااین ماده قانون مملکت امن میشودماهم ازخدامیخواهیم اگربااین چهارماده قانون ازفرداکسی کسی رانمیکشدماهم موافقیم نه اینکه امروزاختیاربدولت بدهیم وفردابازهمان هرج ومرج وهمان نتیجه که سابق بودخواهدبود. |
| − | |||
| − | فقط سرفصل‌هاوتیترهای آن رامیخوانم وتذکرمیدهم ومی‌گذرم که آقای وزیردادگستری توجه بفرمایندباب دوم درجنحه وجنایاتی که مضربمصالح عمومی است. | ||
| − | |||
| − | فصل اول (عرض کردم فقط سرفصل‌هاتیترهارامیخوانم) درجنحه وجنایت برضدامنیت خارجی مملکت مبحث اول درجنحه وجنایت برضدامنیت خارجی مملکت این هم آنوقت یک مواردی داردقیام مسلح بادشمنان خارجی برضدمملکت ایران وجاسوسی واین قبیل چیزها یعنی اقداماتی که بامنیت خارجی مملکت لطمه واردبیاورد. بعدواردمیشوددرمبحث دوم جنحه وجنایت برضدامنیت داخلی مملکت که مسلح بودن وجزوقطالع‌الطریق‌بودن وتحریک بجنگ وقتال وشهب وغارت که همه اینهاراتکلیفش راتعیین ومعلوم کرده است وهمه مشمول این قسمت ازمبحث دوم است مثلاًماده ۶۹که هرکس اهالی مملکت راصریحاًتحریص بمسلح شدن برضدحکومت ملی بنمایدیا ماده ۷۲هرگاه جماعتی درحفابرای ارتکاب جنایات مذکوره درماده فلان دسته بندی کنندیا | ||
| − | |||
| − | داخل دستجات مفسدین بشوداینهاهمه راجزوتقصیرات وجنایاتی دانسته که بامنیت عمومی صدمه میرساند، یاقانون مجازات قطاع‌الطریق که بااسلحه درراههادزدی وراهزنی میکننداین هم البته بامنیت وآسایش عمومی لطمه میزندبعدمیرسدبمبحث سوم فصل دوم درمخالفت وضدیت باساس حکومت ملی وآزادی این تقصیرات وجنایاتی است که بامنیت عمومی صدمه میرساندقانون مجازات قطالع‌الطریق که بااسلحه درراههادزدی میکننداینها البته به امنیت عمومی صدمه ولطمه می‌زنند. مبحث دوم این قانون مربوط بمخالفت بااساس حکومت ملی است ومبحث سوم درجنایات وجنحه است وهمچنین فصل چهارم وپنجم درغصب عناوین ومشاغل ومبحث ششم درتحریک ابنیه وآثاروبهمین ترتیب تمام مواردی که برخلاف امنیت وآسایش عمومی درقانون پیش‌بینی شده آنوقت باب ششم هم درجنحه وجنایات برضدافراداست قتل وکشتن ولواینکه چیزبدی است وقتی بناشدمطابق مصالح جامعه باشدبایدمطابق قانون اجراشودوبایددولت هم باتمام قوادراین مورداقدام کندوآنچه راکه دولت بخواهدجلوگیری کندازجنبةآسایش عمومی وامنیت جامعه، صددرصدموافقیم والبته همانطورکه درقانون معین شده بایدتشخیص جنحه وجنایت داده شودوالبته بایدقانون معین کندنه آئین‌نامه ونوعش راهم بایدمجلس معین کندحرف بنده درتشخیص است درتجدیدنظراست که همه رادولت معین میکندوحال آنکه حق ندارددولت معین کندواینکه شمااختیارکلی بدولت میدهیدکه دولت نظامنامه بنویسدکه مطابق آن مردم رابه محکمه بکشاندومواردرامعین کنداین باعث میشودکه دولت مطابق میل خودش مواردراتعیین کندواگردولت مواردرامعین بکندکاملاًسوءاستفاده خواهدشددر۸آبانماه یک قانونی راآوردندبه مجلس که بدولت اختیارداده شودکه مطبوعات را سانسورکندیااشخاص رابگیردوحالاهم که دولت این اختیاررامیخواهدبگیردهمانطورکه آن قانون عملی نشدو ردشد اینهم نبایدعملی شودزیرابنظربنده بهیچوجه مطابق اصول مشروطیت نیست دولت یک قوانین زیادی داردمطابق همین قوانین موجوده اگر بخواهدجانی راتعقیب کندمی‌تواندبعلاوه دولت تمام قواءسابقه دردستش است می‌توانداستفاده کندخیال نمی‌کنم بوسیله وضع قانون بتواندجلوگیری کندآن چپاول وغارتهارابنظربنده دولت باهمین امنیه ونظمیه می‌تواندامنیت رابرقرارکندزیراهمین نظمیه وامنیه ایست که چندی قبل هم بوده است باهمین می‌تواندتمام نظریات خودش رااجرا کندبقول یکی ازآقایان وکلااگربااین ماده قانون مملکت امن میشودماهم ازخدامیخواهیم اگربااین چهارماده قانون ازفرداکسی کسی رانمیکشدماهم موافقیم نه اینکه امروزاختیاربدولت بدهیم وفردابازهمان هرج ومرج وهمان نتیجه که سابق بودخواهدبود. | ||
| − | وزیرعدلیه ـ آقای دشتی موضوعی رافرض فرمودندآنوقت زیرفرضشان یک ساختمان مفصلی کردندکه متأسفانه وفق نمیدادبااصل منظورتقدیم لایحه ایشان فرض فرمودندمابرای یک موضوع خاصی این قانون راآورده‌ایم بهیجوجه اینطورنیست ودولت موضوع خاصی رادرنظرنداردووقتی راجع بفوریت صحبت شودعلل راعرض کردم که ماچندین فقره کارتعقیب داریم که یک اشکالاتی برای مافراهم کرده وبرای رفع این اشکالات ماناگزیرشدیم درمجازات‌هائی که قوانین مامطرح است یک کاری کنیم که تسریع بعمل آیدبرای این منظوراین پیشنهادراکردیم پس این فرضهائی که ایشان فرمودنددرست نیست برای یک موضوع بخصوص یقین داشته باشندکه مااین رانیاورده‌ایم برای آقایان هم سوءتفاهم ایجادنشودوبنده نمیدانم این قانون مخالف کدام اصل مشروطیت است اینکه فرمودندشایدناشی ازاین باشدکه تصور کرده‌اندکه مامیخواهیم بموجب این قانون یک اختیارتازةبدولت بدهیم واگراینطوربودفرمایش آقای دشتی صحیح بودولی بهیچوجه اینطورنیست آگراینطورتصورمیفرمایندحاضریم درهمین قانون تصحیحش کنیم واین اشتباهی که برای آقاپیش آمده است این است که درآنجانوشته شده تعیین نوع بزه‌هادرآن محاکم بایدرسیدگی شودوالبه نمی‌خواهم ایرادوبحثی برآقاواردکنم ولی این نکته رامیخواهم تذکر | + | وزیرعدلیه ـ آقای دشتی موضوعی رافرض فرمودندآنوقت زیرفرضشان یک ساختمان مفصلی کردندکه متأسفانه وفق نمیدادبااصل منظورتقدیم لایحه ایشان فرض فرمودندمابرای یک موضوع خاصی این قانون راآورده‌ایم بهیجوجه اینطورنیست ودولت موضوع خاصی رادرنظرنداردووقتی راجع بفوریت صحبت شودعلل راعرض کردم که ماچندین فقره کارتعقیب داریم که یک اشکالاتی برای مافراهم کرده وبرای رفع این اشکالات ماناگزیرشدیم درمجازات‌هائی که قوانین مامطرح است یک کاری کنیم که تسریع بعمل آیدبرای این منظوراین پیشنهادراکردیم پس این فرضهائی که ایشان فرمودنددرست نیست برای یک موضوع بخصوص یقین داشته باشندکه مااین رانیاورده‌ایم برای آقایان هم سوءتفاهم ایجادنشودوبنده نمیدانم این قانون مخالف کدام اصل مشروطیت است اینکه فرمودندشایدناشی ازاین باشدکه تصور کرده‌اندکه مامیخواهیم بموجب این قانون یک اختیارتازةبدولت بدهیم واگراینطوربودفرمایش آقای دشتی صحیح بودولی بهیچوجه اینطورنیست آگراینطورتصورمیفرمایندحاضریم درهمین قانون تصحیحش کنیم واین اشتباهی که برای آقاپیش آمده است این است که درآنجانوشته شده تعیین نوع بزه‌هادرآن محاکم بایدرسیدگی شودوالبه نمی‌خواهم ایرادوبحثی برآقاواردکنم ولی این نکته رامیخواهم تذکر دهم که بموجب قانون هیچ امری بزه شناخته نمیشودمگراینکه قانون برای آن باشدماده اول قانون مجازات هم این معنی راذکر کرده است که هیچ امری بزه شناخته نمیشودومجازات داده نمیشودمگربموجب قانون وبرای آقایان ایجادسوءتفاهمی نشودکه بصورکنندمامیخواهیم بزه‌هائی ایجادکنیم وممکن است دراینجااضافه شودبزه‌هائی که درقوانین کیفری مامطرح است ودراینصورت رفع هرگونه سوءتفاهمی میشودواین امرواضح وجزءبدیهیات است ومانخواستیم اجازه واختیاری بگیریم که یک قانون کیفری وضع کنیم اماراجع باین جمله که آقای دشتی که خیلی بهش توجه فرمودندباین عرض کنم که این اختیارراحالاهم دولت داردمثل مانخواستیم سوءاستفاده کرده باشیم ویک فکرهائی کرده‌ایم برای اینکه بیشترجنبه قانونی داشته باشدمااین لایحه راآوردیم وبرای اینکه واضح باشدمطلب ویک احتیاجات دیگریهم که درماده یک ذکرشده آنهاهم لازم بودتصویب شوداین بودکه این قانون راآوردیم وبهیچوجه چیزتازةنیست برای آقاودیگران اشتباهی تولیدنشودوخیال نداریم که اختیاربدهیم بدولت که اگر فردافلان کس گفت بالای چشمت ابروست این رابیایندوبگیرندوبرایش جرم قراربدهنداین مطلب رابنده ازآقای دشتی توقع نداشتم که خیال کرده‌اندمابوسیله این قانون می‌خواهیم عملی راکه قانوناً جرم نباشدبگوئیم جرم است پس وقتی این مطلب مسلم شدماحق قوه مقننه رابقوه مجریه نداده‌ایم ونمیخواهیم بدهیم وهمچنین نخواسته‌ایم قانون مجازات تازةوضع کنیم ومطلب اینطورمیشودکه آقامیفرمودیدوبطوریکه عرض کردم قانون تازه نمی‌خواهیم وضع کنیم منتهی می‌خواهیم مطلب برای بازپرسی ودادستان ودادگاه روشن باشدومطلبی مشتبه نماندکه اسباب بطوءجریان باشدبهمین جهت گفته شده طرزتشکیلات دادگاههای بدوی وتجدیدنظراین لازم است برای اینکه ممکن است تکلیف اشخاص همانطورکه مادراینجاذکرکرده‌ایم که قضات ودادرسی‌های این محاکم لازم نیست همه نظامی باشندممکن است ازکشوری هم باشندوچون این امرجزئی است میشوددرآئین‌نامه اجرای این قانون معین کردواشکالی ندارددرآئین‌نامه ذکرمیشودراجع بصلاحیت محاکم وصلاحیت رسیدگی آنهاهم معین است منتهی بایدحدودش رایکقدری روشن‌ترکردکه برای آنهااشکالی فراهم نشودوبنده درجلسه خصوصی وهم درجلسه علنی مجلس عرض کردم خیلی چیزهای کوچک هست که قابل‌احاله بدادگاههای نظامی نیست بایدآنهاراخارج کردچرا؟ برای اینکه مانمی‌توانیم این دادگاههای نظامی رازیادتر تشکیل دهیم بایدیک کارهای مهمی رابآنهارجوع کردکه امنیت وآسایش عمومی رادرنظربگیرندویک چیزهای کوچکی رادیگرلزوم نداردبآنهارجوع کنیم باین جهت درآئین نامه این مطالب معین میشودکه صلاحیت محاکم تاچه حدباشدازحیث موضوع وزمان ومکان ودرآنجامعین خواهدشدواین امربهیچوجه خللی بارکان قضائی وقانون‌گذاری ماواردنمیاوردفرمودندکه دولت اگربخواهدحالاهم می‌توانداین کاررابکندولی تهاون وتکامل وتسامح رابپوشاند. الحمدلله خودتان هم باین فرمایش که فرمودیدخندیدیدودولت نخواسته است که تکامل وتسامح وتهاون کندوفقط خواسته است که چون مطلب روشن نیست ویک اشخاصی اینطورمیفهمندونمی‌شودبآنهاگفت طوردیگربفهم ماخواستیم قانونی باشدکه تکلیف آنهاباشدمعین باشدومطلب روشن باشدوبنده تصورمیکنم بااین عرایضی که عرض کردم مطلب روشن‌تر ازاین باشدکه بسط کلام داده شودوزیادحرف بزنم وسرآقایان رادردبیاورم وخواهش می‌کنم بموضوع توجه بفرمایندومطلب کوچکی رابنظربزرگ نکنندیک مطلب دیگریهم لازم است عرض کنم که ممکن است بفرماینداین آئین‌نامه برودبه کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی ولی عرض می‌کنم اینکارطول میکشدومعطلی پیدامیکندوماکارهای دیگریهم داریم که بایدانجام دهیم واگربرای یک امرکوچکی بیائیم اینقدرخدمان رامعطل کنیم انصافاًجائزنیست |
| − | |||
| − | دهم که بموجب قانون هیچ امری بزه شناخته نمیشودمگراینکه قانون برای آن باشدماده اول قانون مجازات هم این معنی راذکر کرده است که هیچ امری بزه شناخته نمیشودومجازات داده نمیشودمگربموجب قانون وبرای آقایان ایجادسوءتفاهمی نشودکه بصورکنندمامیخواهیم بزه‌هائی ایجادکنیم وممکن است دراینجااضافه شودبزه‌هائی که درقوانین کیفری مامطرح است ودراینصورت رفع هرگونه سوءتفاهمی میشودواین امرواضح وجزءبدیهیات است ومانخواستیم اجازه واختیاری بگیریم که یک قانون کیفری وضع کنیم اماراجع باین جمله که آقای دشتی که خیلی بهش توجه فرمودندباین عرض کنم که این اختیارراحالاهم دولت داردمثل مانخواستیم سوءاستفاده کرده باشیم ویک فکرهائی کرده‌ایم برای اینکه بیشترجنبه قانونی داشته باشدمااین لایحه راآوردیم وبرای اینکه واضح باشدمطلب ویک احتیاجات دیگریهم که درماده یک ذکرشده آنهاهم لازم بودتصویب شوداین بودکه این قانون راآوردیم وبهیچوجه چیزتازةنیست برای آقاودیگران اشتباهی تولیدنشودوخیال نداریم که اختیاربدهیم بدولت که اگر فردافلان کس گفت بالای چشمت ابروست این رابیایندوبگیرندوبرایش جرم قراربدهنداین مطلب رابنده ازآقای دشتی توقع نداشتم که خیال کرده‌اندمابوسیله این قانون می‌خواهیم عملی راکه قانوناً جرم نباشدبگوئیم جرم است پس وقتی این مطلب مسلم شدماحق قوه مقننه رابقوه مجریه نداده‌ایم ونمیخواهیم بدهیم وهمچنین نخواسته‌ایم قانون مجازات تازةوضع کنیم ومطلب اینطورمیشودکه آقامیفرمودیدوبطوریکه عرض کردم قانون تازه نمی‌خواهیم وضع کنیم منتهی می‌خواهیم مطلب برای بازپرسی ودادستان ودادگاه روشن باشدومطلبی مشتبه نماندکه اسباب بطوءجریان باشدبهمین جهت گفته شده طرزتشکیلات دادگاههای بدوی وتجدیدنظراین لازم است برای اینکه ممکن است تکلیف اشخاص همانطورکه مادراینجاذکرکرده‌ایم که قضات ودادرسی‌های این محاکم لازم نیست همه نظامی باشندممکن است ازکشوری هم باشندوچون این امرجزئی است میشوددرآئین‌نامه اجرای این قانون معین کردواشکالی ندارددرآئین‌نامه ذکرمیشودراجع بصلاحیت محاکم وصلاحیت رسیدگی آنهاهم معین است منتهی بایدحدودش رایکقدری روشن‌ترکردکه برای آنهااشکالی فراهم نشودوبنده درجلسه خصوصی وهم درجلسه علنی مجلس عرض کردم خیلی چیزهای کوچک هست که قابل‌احاله بدادگاههای نظامی نیست بایدآنهاراخارج کردچرا؟ برای اینکه مانمی‌توانیم این دادگاههای نظامی رازیادتر تشکیل دهیم بایدیک کارهای مهمی رابآنهارجوع کردکه امنیت وآسایش عمومی رادرنظربگیرندویک چیزهای کوچکی رادیگرلزوم نداردبآنهارجوع کنیم باین جهت درآئین نامه این مطالب معین میشودکه صلاحیت محاکم تاچه حدباشدازحیث موضوع وزمان ومکان ودرآنجامعین خواهدشدواین امربهیچوجه خللی بارکان قضائی وقانون‌گذاری ماواردنمیاوردفرمودندکه دولت اگربخواهدحالاهم می‌توانداین کاررابکندولی تهاون وتکامل وتسامح رابپوشاند. الحمدلله خودتان هم باین فرمایش که فرمودیدخندیدیدودولت نخواسته است که تکامل وتسامح وتهاون کندوفقط خواسته است که چون مطلب روشن نیست ویک اشخاصی اینطورمیفهمندونمی‌شودبآنهاگفت طوردیگربفهم ماخواستیم قانونی باشدکه تکلیف آنهاباشدمعین باشدومطلب روشن باشدوبنده تصورمیکنم بااین عرایضی که عرض کردم مطلب روشن‌تر ازاین باشدکه بسط کلام داده شودوزیادحرف بزنم وسرآقایان رادردبیاورم وخواهش می‌کنم بموضوع توجه بفرمایندومطلب کوچکی رابنظربزرگ نکنندیک مطلب دیگریهم لازم است عرض کنم که ممکن است بفرماینداین آئین‌نامه برودبه کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی ولی عرض می‌کنم اینکارطول میکشدومعطلی پیدامیکندوماکارهای دیگریهم داریم که بایدانجام دهیم واگربرای یک امرکوچکی بیائیم اینقدرخدمان رامعطل کنیم انصافاًجائزنیست | ||
جمعی ازنمایندگان ـ مذاکرات کافی است | جمعی ازنمایندگان ـ مذاکرات کافی است | ||
| − | رئیس ـ رأی می‌گیریم بوروددرشورموادآقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده اول | + | '''رئیس''' ـ رأی می‌گیریم بوروددرشورموادآقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده اول |
ماده ۱ـ طرزتشکیل دادگاههای نظامی موقت فوق‌العاده زمان حکومت نظامی ودادگاههای تجدیدنظرآن ومقررات راجع بصلاحیت وطرزرسیدگی دردادگاههای نامبرده وحق تجدیدنظرواجرای احکام وهمچنین تعیین نوع بزه‌هائی که ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دردادگاههابایدرسیدگی شودبموجب آئین‌نامه‌ای خوادبودکه ازطرف وزارت دادگستری ووزارت جنگ تنظیم وبتصویب هیئت وزیران برسد | ماده ۱ـ طرزتشکیل دادگاههای نظامی موقت فوق‌العاده زمان حکومت نظامی ودادگاههای تجدیدنظرآن ومقررات راجع بصلاحیت وطرزرسیدگی دردادگاههای نامبرده وحق تجدیدنظرواجرای احکام وهمچنین تعیین نوع بزه‌هائی که ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دردادگاههابایدرسیدگی شودبموجب آئین‌نامه‌ای خوادبودکه ازطرف وزارت دادگستری ووزارت جنگ تنظیم وبتصویب هیئت وزیران برسد | ||
| − | رئیس ـآقای انوار | + | '''رئیس''' ـآقای انوار |
انوارـ خودآقای وزیرمیدانندکه بنده بافوریت موافقت کردم والآن هم پیشنهادی شده است که آئین‌نامه آن بیایدبه کمیسیون قوانین دادگستری واعضاءکمیسیون قوانین دادگستری جلسه تشکیل دهندواین مسئله عملی شود. اصل موضوع که آقای دشتی هم بیان کردنداین است که دوموضوع رامجلس شورای ملی مستقیماًبایددرش دخالت داشته باشدیکی حقوق مالی است ویکی حقوق جزائی که نبایدازاحاطه مجلس خارج شودبرای اینکه مجلس وضع شده است برای وضع کردن قوانینی که حافظ جان ومال مردم باشدواین قوانین رابدست هیئت اجرائینه بدهد. پس ان چیزی که حق مااست نبایدآنراازدست بدهیم ودرماده اول این راخواسته‌ایدکه این حق رامابدهیم بشما (وزیردادگستری ـ هیچ نخواسته‌ایم) بسیارخوب نخواسته‌اید. اینجانوشته‌ایدنوع بزه‌هائی که ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دراین دادگاه‌هادرصورتیکه تمام انواع بزه‌هادرقوانین معین شده دیگراین تعیین راکه شماخواسته‌ایدبنظرشماباشد معنی نداردحالا برای اینکه مجلس کاملاًبادولت موافقت داردوحسن تفاهم بین دولت ومجلس شورای ملی میباشداین قضیه می‌آیدبه کمیسیون وشایددریک جلسه بگذردمنافات بافوریت هم ندارد. یک موضوع دیگرهم که کاملاًتوجه دادگستری وقوه قضائیه دراین محکمه باشندوآقای معاون وزارت جنگ هم دلتنگ نشوندبرای خاطراینکه سوابقی درکارمیباشدازقبیل موضوع زندوتفصیلات اودرفارس بودکه عملیات رامستحضرومطلع شدیدبعدازمدتی آمدندتجدیدنظرخواستندوآن حکم راصادرکردندوچون نظردراین موضوع هست ازاین جهت بایددراین محاکم نظامی که تشکیل میشودکارمندان قضائی باشندنه اینکه بازخدای نخواسته بیاینداینجافریادبزنندکه به لباس نظامی توهین کردیدخیرفقط گفتیم یک قدری اعلم‌العلماءنیستندوبایددرمحکمه نظامی کارمندان قضائی باشند | انوارـ خودآقای وزیرمیدانندکه بنده بافوریت موافقت کردم والآن هم پیشنهادی شده است که آئین‌نامه آن بیایدبه کمیسیون قوانین دادگستری واعضاءکمیسیون قوانین دادگستری جلسه تشکیل دهندواین مسئله عملی شود. اصل موضوع که آقای دشتی هم بیان کردنداین است که دوموضوع رامجلس شورای ملی مستقیماًبایددرش دخالت داشته باشدیکی حقوق مالی است ویکی حقوق جزائی که نبایدازاحاطه مجلس خارج شودبرای اینکه مجلس وضع شده است برای وضع کردن قوانینی که حافظ جان ومال مردم باشدواین قوانین رابدست هیئت اجرائینه بدهد. پس ان چیزی که حق مااست نبایدآنراازدست بدهیم ودرماده اول این راخواسته‌ایدکه این حق رامابدهیم بشما (وزیردادگستری ـ هیچ نخواسته‌ایم) بسیارخوب نخواسته‌اید. اینجانوشته‌ایدنوع بزه‌هائی که ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دراین دادگاه‌هادرصورتیکه تمام انواع بزه‌هادرقوانین معین شده دیگراین تعیین راکه شماخواسته‌ایدبنظرشماباشد معنی نداردحالا برای اینکه مجلس کاملاًبادولت موافقت داردوحسن تفاهم بین دولت ومجلس شورای ملی میباشداین قضیه می‌آیدبه کمیسیون وشایددریک جلسه بگذردمنافات بافوریت هم ندارد. یک موضوع دیگرهم که کاملاًتوجه دادگستری وقوه قضائیه دراین محکمه باشندوآقای معاون وزارت جنگ هم دلتنگ نشوندبرای خاطراینکه سوابقی درکارمیباشدازقبیل موضوع زندوتفصیلات اودرفارس بودکه عملیات رامستحضرومطلع شدیدبعدازمدتی آمدندتجدیدنظرخواستندوآن حکم راصادرکردندوچون نظردراین موضوع هست ازاین جهت بایددراین محاکم نظامی که تشکیل میشودکارمندان قضائی باشندنه اینکه بازخدای نخواسته بیاینداینجافریادبزنندکه به لباس نظامی توهین کردیدخیرفقط گفتیم یک قدری اعلم‌العلماءنیستندوبایددرمحکمه نظامی کارمندان قضائی باشند | ||
| خط ۲۹۲: | خط ۲۷۰: | ||
جمعی ازنمایندگان ـ مذاکرات کافی است | جمعی ازنمایندگان ـ مذاکرات کافی است | ||
| − | رئیس ـ رأی گرفته میشودبه کفایت مذاکرات موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. | + | '''رئیس''' ـ رأی گرفته میشودبه کفایت مذاکرات موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. |
پیشنهادآقایان :آزادی وهاشمی خوانده میشود:پیشنهادمینمایدآئین‌نامةکه ازطرف وزارت دادگستری ووزارت جنگ تنظیم میشودبتصویب کمیسیون قوانین دادگستری برسد | پیشنهادآقایان :آزادی وهاشمی خوانده میشود:پیشنهادمینمایدآئین‌نامةکه ازطرف وزارت دادگستری ووزارت جنگ تنظیم میشودبتصویب کمیسیون قوانین دادگستری برسد | ||
| + | ''' | ||
| + | مصدق جهانشاهی''' ـ مذاکرات که کافی شد | ||
| − | + | '''رئیس''' ـ آقای هاشمی | |
| − | |||
| − | رئیس ـ آقای هاشمی | ||
هاشمی ـ پیشنهاددخلی بکفایت مذاکرات نداردآقای جهانشاهی پیشنهادبنده درهمچوقانون مهمی است که چشم همه مردم به این قانون است ودربرابرهم نمایندگان موظفندبه حفظ اصول مشروطیت هی کفایت مذاکرات این معنی ندارد. هرآئین‌نامه شرح قانون است ودراین تردیدی نیست امادرماده یک چیزهائی راواگذارکرده‌اندبه آئین‌نامه که زیادترازحدیک آئین نامه است مثل اصول قانونی ازقبیل طرزتشکیل دادگاهها، دادگاههای تجدیدنظر، طرزرسیدگی به موضوع حق تجدیدنظروازهمه مهمترتعیین نوع بزه‌ها که خیلی دامنه داردوچون خیلی پیشنهادکردیم بیایدبه کمیسیون قوانین دادگستری وباحسن نیتی که بین مجلس ودولت میباشدتمنی داریم موافقت بفرمایندطولانی هم نخواهدشدممکن است دریک جلسه بگذرد. | هاشمی ـ پیشنهاددخلی بکفایت مذاکرات نداردآقای جهانشاهی پیشنهادبنده درهمچوقانون مهمی است که چشم همه مردم به این قانون است ودربرابرهم نمایندگان موظفندبه حفظ اصول مشروطیت هی کفایت مذاکرات این معنی ندارد. هرآئین‌نامه شرح قانون است ودراین تردیدی نیست امادرماده یک چیزهائی راواگذارکرده‌اندبه آئین‌نامه که زیادترازحدیک آئین نامه است مثل اصول قانونی ازقبیل طرزتشکیل دادگاهها، دادگاههای تجدیدنظر، طرزرسیدگی به موضوع حق تجدیدنظروازهمه مهمترتعیین نوع بزه‌ها که خیلی دامنه داردوچون خیلی پیشنهادکردیم بیایدبه کمیسیون قوانین دادگستری وباحسن نیتی که بین مجلس ودولت میباشدتمنی داریم موافقت بفرمایندطولانی هم نخواهدشدممکن است دریک جلسه بگذرد. | ||
| − | رئیس ـ پیشنهاددیگری هم دراین خصوص رسیده است خوانده میشود: | + | '''رئیس''' ـ پیشنهاددیگری هم دراین خصوص رسیده است خوانده میشود: |
| − | درماده یک اصلاح زیرپیشنهادمیشود:درسطر پنجم آئین‌نامه خواهدبودکه ازطرف کمیسیون دادگستری مجلس درمدت یک هفته تصویب نمایند. محمدولی رئیس ـ پیشنهاددیگرازطرف آقای دکترطاهری پیشنهادمیشودکه جمله (درقوانین دیگرمصرح است) درسطرسوم ماده اول بعدازعبارت نوع بزه‌هائیکه علاوه شود. | + | درماده یک اصلاح زیرپیشنهادمیشود:درسطر پنجم آئین‌نامه خواهدبودکه ازطرف کمیسیون دادگستری مجلس درمدت یک هفته تصویب نمایند. محمدولی '''رئیس''' ـ پیشنهاددیگرازطرف آقای دکترطاهری پیشنهادمیشودکه جمله (درقوانین دیگرمصرح است) درسطرسوم ماده اول بعدازعبارت نوع بزه‌هائیکه علاوه شود. |
| − | رئیس ـ پیشنهاددیگرازطرف جمعی ازآقایان: | + | '''رئیس''' ـ پیشنهاددیگرازطرف جمعی ازآقایان: |
درآخرماده یک پیشنهادمینمائیم بجای کلمه وبتصویب هیئت وزیران میرسدنوشته شودبتصویب کمیسیون دادگستری می‌رسد. قریب بیست امضاء | درآخرماده یک پیشنهادمینمائیم بجای کلمه وبتصویب هیئت وزیران میرسدنوشته شودبتصویب کمیسیون دادگستری می‌رسد. قریب بیست امضاء | ||
| − | رئیس ـ پیشنهاددیگر: | + | '''رئیس''' ـ پیشنهاددیگر: |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | جمله آخرماده اول را که نوشته شده بتصویب هیئت وزیران میرسدبنده پیشنهادمیکنم نوشته شودبتصویب کمیسیون دادگستری شورای ملی برسد. امیرتیمور | |
| − | + | '''رئیس''' ـ پشنهاددیگر: | |
| − | دشتی | + | پیشنهادمیکنم جمله دو وحتی تجدیدنظرواجرای احکام وهمچنین تعیین نوع بزه‌هائی که ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دراین دادگاههاحذف شود. دشتی |
وزیردادگستری ـ اینجا چندقسم پیشنهادقابل توجه اکثریت مجلس باشدبنده هم قبول می‌کنم وچون احساس می‌کنم اکثریت مجلس باآن موضوع موافق است آن راقبول می‌کنم یکی هم پیشنهادآقای دکترطاهری است که عبارت درقوانین کیفری مصرح است اضافه شوداین راهم قبول می‌کنم ولی آن پیشنهادرامتأسفانه نمیشودقبول کرد. | وزیردادگستری ـ اینجا چندقسم پیشنهادقابل توجه اکثریت مجلس باشدبنده هم قبول می‌کنم وچون احساس می‌کنم اکثریت مجلس باآن موضوع موافق است آن راقبول می‌کنم یکی هم پیشنهادآقای دکترطاهری است که عبارت درقوانین کیفری مصرح است اضافه شوداین راهم قبول می‌کنم ولی آن پیشنهادرامتأسفانه نمیشودقبول کرد. | ||
| − | رئیس ـ آقای دشتی | + | '''رئیس''' ـ آقای دشتی |
دشتی ـ آقای وزیردادگستری به عرایضی که می‌کنم توجه بفرمایند. تمام جنایات وجرم‌هائی که جنبه عمومی داردیعنی بایدامنیت عمومی راتأمین کنددرقانون مصرح است وچون مصرح است دیگرنطق نداردگفته شودتعیین نوع بزه‌هابایددرآئین‌نامه باشد. چه چیزراآئین‌نامه میخواهدمعین کند؟ البته اگرنوع بزه‌هادرقانون معین نشده بوده حق بودبه کمیسیون قوانین دادگستری برودولی وقتی که درقوانین دیگرانواع بزه‌هاتفکیک ومعین شده دیگرلازم نیست بکمیسیون برودوتمام مطالبی که جنبه تخطی به امنیت عمومی داردبایدبرودبمحکمه نظامی. نوع بزه رانمیدانم چرااینجاواردکرده‌اند. | دشتی ـ آقای وزیردادگستری به عرایضی که می‌کنم توجه بفرمایند. تمام جنایات وجرم‌هائی که جنبه عمومی داردیعنی بایدامنیت عمومی راتأمین کنددرقانون مصرح است وچون مصرح است دیگرنطق نداردگفته شودتعیین نوع بزه‌هابایددرآئین‌نامه باشد. چه چیزراآئین‌نامه میخواهدمعین کند؟ البته اگرنوع بزه‌هادرقانون معین نشده بوده حق بودبه کمیسیون قوانین دادگستری برودولی وقتی که درقوانین دیگرانواع بزه‌هاتفکیک ومعین شده دیگرلازم نیست بکمیسیون برودوتمام مطالبی که جنبه تخطی به امنیت عمومی داردبایدبرودبمحکمه نظامی. نوع بزه رانمیدانم چرااینجاواردکرده‌اند. | ||
| − | وزیردادگستری ـبنده اگرمی‌توانستم سوءظنی که برای آقای دشتی نماینده محترم فراهم شده است مرتفع کنم خیلی خوب بود (دشتی ـ من بشخص شمااعتماددارم) حالانمیدانم چه شده است که این سوءظن برای ایشان ایجادشده است درصورتی که کراراًعرض کردم وگویاخودشان هم فرمودندمطلب واضح است ماهیچ چیزوعمل تازةرانمیخواهیم جرم بشناسیم وجرم تازه‌ای ایجادکنیم وهیچ مجازاتی راهم نمی‌خواهیم تغییربدهیم واینهاازاین لایحةکه ماپیشنهادکدره‌ایم برنمیآیدماگفتیم تعیین نوع بزه‌هائیکه بایدباینجاارجاع شودبزه هم دراصطلاح حقوق معین است که چه چیزهائی رامیشودبزه گفت والبته بزه هم درصورتی است که قانونی برای بزه شناختن آن باشدواینجایک نکته راتوجه بفرمائیدکه درمباحث وفصول وموادی که اشاره فرمودیدجرمهای متعددوانواع جرمهاهست درخودقانون حکومت نظامی هم ببعضی جرمهااشاره شده مثلاًچنانکه الآن آقای منصورالسلطنه ماده یازده آنرابه بنده تذکردادنددرآنجا هست که اگرسلاحی دردست غیرمأمورین دولت باشدآن اسلحه ضبط وحامل آن مطابق حکم محکمه نظامی مجازات میشودملاحظه میفرمائیداصلاًداشتن اسلحه رااینجاجرم شناخته وبرای آن مجازات قائل شده بدون اینکه معین کندمجازاتش چقدراست همینطورازچیزهای کوچک هست تاچیزهای عمده وبعضی ازاینهارااقتضانداردمااحاله کنیم بمحاکم نظامی چون کوچک وکم اهمیت است وتأثیری نمیکندکه اساساًدردادگاه‌های عادی رسیدگی شودیادادگاههای نظامی مخصوصاًکه ما | + | وزیردادگستری ـبنده اگرمی‌توانستم سوءظنی که برای آقای دشتی نماینده محترم فراهم شده است مرتفع کنم خیلی خوب بود (دشتی ـ من بشخص شمااعتماددارم) حالانمیدانم چه شده است که این سوءظن برای ایشان ایجادشده است درصورتی که کراراًعرض کردم وگویاخودشان هم فرمودندمطلب واضح است ماهیچ چیزوعمل تازةرانمیخواهیم جرم بشناسیم وجرم تازه‌ای ایجادکنیم وهیچ مجازاتی راهم نمی‌خواهیم تغییربدهیم واینهاازاین لایحةکه ماپیشنهادکدره‌ایم برنمیآیدماگفتیم تعیین نوع بزه‌هائیکه بایدباینجاارجاع شودبزه هم دراصطلاح حقوق معین است که چه چیزهائی رامیشودبزه گفت والبته بزه هم درصورتی است که قانونی برای بزه شناختن آن باشدواینجایک نکته راتوجه بفرمائیدکه درمباحث وفصول وموادی که اشاره فرمودیدجرمهای متعددوانواع جرمهاهست درخودقانون حکومت نظامی هم ببعضی جرمهااشاره شده مثلاًچنانکه الآن آقای منصورالسلطنه ماده یازده آنرابه بنده تذکردادنددرآنجا هست که اگرسلاحی دردست غیرمأمورین دولت باشدآن اسلحه ضبط وحامل آن مطابق حکم محکمه نظامی مجازات میشودملاحظه میفرمائیداصلاًداشتن اسلحه رااینجاجرم شناخته وبرای آن مجازات قائل شده بدون اینکه معین کندمجازاتش چقدراست همینطورازچیزهای کوچک هست تاچیزهای عمده وبعضی ازاینهارااقتضانداردمااحاله کنیم بمحاکم نظامی چون کوچک وکم اهمیت است وتأثیری نمیکندکه اساساًدردادگاه‌های عادی رسیدگی شودیادادگاههای نظامی مخصوصاًکه ما نمی‌توانیم ونمیخواهیم محاکم نظامی رازیادومتعدددرست کنیم بواسطه عده قضات این است که حتی‌المقدور باید بزه‌هائیکه بآنجا ارجاع میشودزیادنباشدکه کاردرآنجامعطل بماند. ازطرف دیگربزه‌هائی هم هست که بایدبشدت وسرعت مجازات شودکه بآنجا می‌فرستیم حالابرای انجام این منظورمااینجاذکرکردیم حالااگرلازم است قسم هم بخوریم که غیرازاین منظوری نداریم آن راهم بفرمائید. |
| − | |||
| − | نمی‌توانیم ونمیخواهیم محاکم نظامی رازیادومتعدددرست کنیم بواسطه عده قضات این است که حتی‌المقدور باید بزه‌هائیکه بآنجا ارجاع میشودزیادنباشدکه کاردرآنجامعطل بماند. ازطرف دیگربزه‌هائی هم هست که بایدبشدت وسرعت مجازات شودکه بآنجا می‌فرستیم حالابرای انجام این منظورمااینجاذکرکردیم حالااگرلازم است قسم هم بخوریم که غیرازاین منظوری نداریم آن راهم بفرمائید. | ||
| − | رئیس ـ پیشنهاددیگری است خوانده میشود: | + | '''رئیس''' ـ پیشنهاددیگری است خوانده میشود: |
پیشنهادمینمایددرماده اول جمله زیراضافه شودهمچنین تعیین نوع بزه‌هائی که مطابق قوانین مصوبه بعمل آمده ملک مدنی پیشنهادمیشودتبصره زیربماده یک ضمیمه شود. تبصره جرمهای مطبوعاتی مشمول این ماده نبوده ورسیدگی بآن جرمها طبق قانون اساسی باحضورهیئت منصفه بعمل خواهدآمد. | پیشنهادمینمایددرماده اول جمله زیراضافه شودهمچنین تعیین نوع بزه‌هائی که مطابق قوانین مصوبه بعمل آمده ملک مدنی پیشنهادمیشودتبصره زیربماده یک ضمیمه شود. تبصره جرمهای مطبوعاتی مشمول این ماده نبوده ورسیدگی بآن جرمها طبق قانون اساسی باحضورهیئت منصفه بعمل خواهدآمد. | ||
| خط ۳۳۸: | خط ۳۱۰: | ||
نراقی ـ موقرـطباطبائی ـ فرخ. | نراقی ـ موقرـطباطبائی ـ فرخ. | ||
| − | رئیس ـآقای طباطبائی | + | '''رئیس''' ـآقای طباطبائی |
طباطبائی ـ عرض کنم توضیحش همان صحبتهائی است که شدیعنی دراصل مطلب همه موافقیم که دولت اهتمام بیشبری بکنددرحفظ امنیت وتأمین آسایش عمومی قبل ازاینکه این قانون بیایدبمجلس شورای ملی یک هفته قبل بنده رفتم شهربانی دراثریکی دوواقعه‌ای که برخلاف نظم بودالبته قضایائی بودکه خودم درآنجا دیدم که رسیدگی میکردندیک کسی حمله کرده بود بیک کسی دیگرباچاقومخصوصاًبه آقای رئیس تشکیلات شهربانی تذکردادم وخواهش کردم دراین موارد یک دقت ومراقبت جدی‌تری بشودوپیش ازاینکه اشخاص وافرادبی‌تربیت دست باین گونه اقدامات بزنندوسایلی پیداکنندکه قبل ازوقوع جلوگیری بشود ایشان هم کاملاً موافق بودندوگفتنداین قبیل کارها باید درمحاکم انجام بشودمنظورم این بودکه هیچکس برخلاف این نیت واین منظورنیست که دولت هرچه ممکنست درحفظ امنیت اهتمام کندنگرانی که دراین است که ازبعضی ازقوانین دولت ممکن است درآتیه یک سوءاستفاده‌هائی بکندیعنی حالاخیردرآتیه ممکن است دولتی باشدکه ازیک قانونی که امروزمیگذردسوءاستفاده بکند بنده درخارج ازدیروز تابحال مکرربگوشم خورکه چون یکوقت دولت یک قانونی همآوردبه مجلس که مطبوعات رابوسیله‌ای سانسوربکنداین موضوع ازدیروزمکرربه بنده گفته شد. خوب نگرانی است گوینده هم تقصیرنداردقانون رامیآورندبمجلس ومجلس هم باحسن نیت تصویب میکندولی ممکنست جرمهای مطبوعاتی رادولت درآئین‌نامه تشخیص بده که برود به محکمه نظامی واین البته نه مجلس موافق است بااین نیت نه خوددولت وامیدواریم که دولت این فکررانکند (دشتی ـ امیدوارنباشیدـ خنده نمایندگان) حالااگرخدای نخواسته آقای وزیردادگستری تواجه بفرمایندخواستم ازایشان استدعاکنم که این تبصره راقبول بفرمایندولواینکه قانون بکمیسیون دادگستری برود. وچون بکمیسیون دادگستری خواهدرفت بنده ازحالاموافقم برای اینکه بیشتراطمینان خاطرباشدوکمیسیون دادگستری هم ازجریان آئین‌نامه اشتباهی دراین باب نکنداین راقبول بفرمایند. | طباطبائی ـ عرض کنم توضیحش همان صحبتهائی است که شدیعنی دراصل مطلب همه موافقیم که دولت اهتمام بیشبری بکنددرحفظ امنیت وتأمین آسایش عمومی قبل ازاینکه این قانون بیایدبمجلس شورای ملی یک هفته قبل بنده رفتم شهربانی دراثریکی دوواقعه‌ای که برخلاف نظم بودالبته قضایائی بودکه خودم درآنجا دیدم که رسیدگی میکردندیک کسی حمله کرده بود بیک کسی دیگرباچاقومخصوصاًبه آقای رئیس تشکیلات شهربانی تذکردادم وخواهش کردم دراین موارد یک دقت ومراقبت جدی‌تری بشودوپیش ازاینکه اشخاص وافرادبی‌تربیت دست باین گونه اقدامات بزنندوسایلی پیداکنندکه قبل ازوقوع جلوگیری بشود ایشان هم کاملاً موافق بودندوگفتنداین قبیل کارها باید درمحاکم انجام بشودمنظورم این بودکه هیچکس برخلاف این نیت واین منظورنیست که دولت هرچه ممکنست درحفظ امنیت اهتمام کندنگرانی که دراین است که ازبعضی ازقوانین دولت ممکن است درآتیه یک سوءاستفاده‌هائی بکندیعنی حالاخیردرآتیه ممکن است دولتی باشدکه ازیک قانونی که امروزمیگذردسوءاستفاده بکند بنده درخارج ازدیروز تابحال مکرربگوشم خورکه چون یکوقت دولت یک قانونی همآوردبه مجلس که مطبوعات رابوسیله‌ای سانسوربکنداین موضوع ازدیروزمکرربه بنده گفته شد. خوب نگرانی است گوینده هم تقصیرنداردقانون رامیآورندبمجلس ومجلس هم باحسن نیت تصویب میکندولی ممکنست جرمهای مطبوعاتی رادولت درآئین‌نامه تشخیص بده که برود به محکمه نظامی واین البته نه مجلس موافق است بااین نیت نه خوددولت وامیدواریم که دولت این فکررانکند (دشتی ـ امیدوارنباشیدـ خنده نمایندگان) حالااگرخدای نخواسته آقای وزیردادگستری تواجه بفرمایندخواستم ازایشان استدعاکنم که این تبصره راقبول بفرمایندولواینکه قانون بکمیسیون دادگستری برود. وچون بکمیسیون دادگستری خواهدرفت بنده ازحالاموافقم برای اینکه بیشتراطمینان خاطرباشدوکمیسیون دادگستری هم ازجریان آئین‌نامه اشتباهی دراین باب نکنداین راقبول بفرمایند. | ||
| خط ۳۴۶: | خط ۳۱۸: | ||
طباطبائی ـ اجازه بفرمائیدتوضیحی بدهم؟ | طباطبائی ـ اجازه بفرمائیدتوضیحی بدهم؟ | ||
| − | رئیس ـ بفرمائید. | + | '''رئیس''' ـ بفرمائید. |
| − | |||
| − | |||
| − | روزنامه هاراتوقیف کردندفرستادندبمحکمه وحتی خودمحکمه نظامی برای عدم صلاحیتش فرستاد بمحکمه عادی حالا اگرمنظوراینست که ازاین قانون این استفاده بشود بفرمائید. | + | طباطبائی ـ یکی دو مورد درهمین دوسه ماهه آخر روزنامه هاراتوقیف کردندفرستادندبمحکمه وحتی خودمحکمه نظامی برای عدم صلاحیتش فرستاد بمحکمه عادی حالا اگرمنظوراینست که ازاین قانون این استفاده بشود بفرمائید. |
وزیردادگستری ـ عرض کنم بنده مستبعد نمیدانم همچوامری واقع شده باشد ولی بنده عرض می‌کنم که به فقط این جورجرمها بلکه انواع جرمهای دیگرکه مستقیماًبایددرمحاکم نظامی رسیدگی شودوهمانطورکه هم درجلسه خصوصی وهم پریروز درجلسه علنی عرض کردم اگرمحکمه ازخودش سلب سلاحیت کرده برای این بوده است که حدودروشن نبوده است ونمیدانسته است در محکمه نظامی باید رسیدگی شود یادرمحکمه عادی ولی وقتیکه آئین نامه باشد می‌تواند تشخیص بدهد که درحدود سلاحیتش هست یانه پس آن امری که واقع شده است آقامدرک فرمایش خودتان قرار ندهیدوبرای اینکه این موضوع بکلی قطع شود نباشدآئین نامه نوشته شده وتکلیف روشن شود. | وزیردادگستری ـ عرض کنم بنده مستبعد نمیدانم همچوامری واقع شده باشد ولی بنده عرض می‌کنم که به فقط این جورجرمها بلکه انواع جرمهای دیگرکه مستقیماًبایددرمحاکم نظامی رسیدگی شودوهمانطورکه هم درجلسه خصوصی وهم پریروز درجلسه علنی عرض کردم اگرمحکمه ازخودش سلب سلاحیت کرده برای این بوده است که حدودروشن نبوده است ونمیدانسته است در محکمه نظامی باید رسیدگی شود یادرمحکمه عادی ولی وقتیکه آئین نامه باشد می‌تواند تشخیص بدهد که درحدود سلاحیتش هست یانه پس آن امری که واقع شده است آقامدرک فرمایش خودتان قرار ندهیدوبرای اینکه این موضوع بکلی قطع شود نباشدآئین نامه نوشته شده وتکلیف روشن شود. | ||
| − | رئیس ـ رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقایان طباطبائی وصفوی و موقرموافقین برخیزند (عدةبرخاستند) ردشد. پیشنهاد دیگری از طرف آقای اوحدی است خوانده میشود:بنده پیشنهادمیکنم که جملات زیرکه درقانون مجازات عمومی و قانون حکومت نظامی نصریح شده بعد ازامنیت وآسایش عموی اضافه شود اوحدی. | + | '''رئیس''' ـ رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقایان طباطبائی وصفوی و موقرموافقین برخیزند (عدةبرخاستند) ردشد. پیشنهاد دیگری از طرف آقای اوحدی است خوانده میشود:بنده پیشنهادمیکنم که جملات زیرکه درقانون مجازات عمومی و قانون حکومت نظامی نصریح شده بعد ازامنیت وآسایش عموی اضافه شود اوحدی. |
| − | رئیس ـ آقای اوحدی. | + | '''رئیس''' ـ آقای اوحدی. |
اوحدی ـ بنده بااینکه نسبت به این لایحه موافق هستم و پیش خودم هم تصورنمیکردم که حکومت نظامی منحصر به شهرطهران باشد موجبات زیادواغتشاشات مرامنتظرگذاشته بودکه دولت دراغلب نقاط حکومت نظامی اعلان کندمخصوصاًدررضائیه برای آن فشارهائی که بملت بدبخت رضائیه آمده است مردم خیال کرده‌اند ایران تهران است وهمة جریان وترتیبات بایددراطراف چهارتاروزنامه بشودوجلوگیری از آنهاباحکومت نظامی و مقررات حکومت نظامی است اینطور نیست مابایددولت وملت ایران رادرنظربگیریم (صحیح است) وبرای ملت قانون وضع کنیم نه برای چهارنفراشخاص دیگر. ماباید این جورقانون وضع کنیم ماقوةثقل مملکت هسنتیم فرق بین حکومت ملی و حکومت دیکتاتوری این است که قوةحکومت ملی دردست مجلس است اگرقوةمجریه تکاهل یا تسامح ورزدمربوط باصل قوةمملکت است واگرقوةاصل مملکت قادرشدالبته قوةمجریه‌اش هم قادرمی‌تواند باشد وهمه کارهارامی‌تواندبکند بنابراین یک صحبتهائی که منافی بامصالح عمومی کشوراست نباید زده شود بنده این کلمه راکه اضافه کردم بااینکه اعتمادبدولت دارم ورأی اعتمادداده‌ام میدانم دولت ایرانی است دولت نمی‌خواهد ملت رااذیت کنددولت نمی‌خواهد افراد را بیجهت متعرض شوددولت درمقام اصلاح کارعموم است جون این دولت را اینطورمیشناسم هیچ ایرادی درمواد ولوایح ندارم و مخالفت نمی‌کنم اینجااین کلمه رابرایرفع سوءتفاهم پیشنهادکردم که اگرکسی این توهم رابکندکه هیئت دولتی که آن مطلب رابنام آئین نامه تنظیم می‌کند می‌خواهد ازقوانین خارج شود اینجاپیشنهادکردم که این آسایش وامنیت عمومی که دراین عبارت درج شده نوشته شود امنیت وآسایش عمومی که طبق قانون مجازات وقانون حکومت نظامی تصریح شده است وقتی این عبارت اضافه شددیگرهیچگونه سوءتفاهمی باقی نمی‌ماند. | اوحدی ـ بنده بااینکه نسبت به این لایحه موافق هستم و پیش خودم هم تصورنمیکردم که حکومت نظامی منحصر به شهرطهران باشد موجبات زیادواغتشاشات مرامنتظرگذاشته بودکه دولت دراغلب نقاط حکومت نظامی اعلان کندمخصوصاًدررضائیه برای آن فشارهائی که بملت بدبخت رضائیه آمده است مردم خیال کرده‌اند ایران تهران است وهمة جریان وترتیبات بایددراطراف چهارتاروزنامه بشودوجلوگیری از آنهاباحکومت نظامی و مقررات حکومت نظامی است اینطور نیست مابایددولت وملت ایران رادرنظربگیریم (صحیح است) وبرای ملت قانون وضع کنیم نه برای چهارنفراشخاص دیگر. ماباید این جورقانون وضع کنیم ماقوةثقل مملکت هسنتیم فرق بین حکومت ملی و حکومت دیکتاتوری این است که قوةحکومت ملی دردست مجلس است اگرقوةمجریه تکاهل یا تسامح ورزدمربوط باصل قوةمملکت است واگرقوةاصل مملکت قادرشدالبته قوةمجریه‌اش هم قادرمی‌تواند باشد وهمه کارهارامی‌تواندبکند بنابراین یک صحبتهائی که منافی بامصالح عمومی کشوراست نباید زده شود بنده این کلمه راکه اضافه کردم بااینکه اعتمادبدولت دارم ورأی اعتمادداده‌ام میدانم دولت ایرانی است دولت نمی‌خواهد ملت رااذیت کنددولت نمی‌خواهد افراد را بیجهت متعرض شوددولت درمقام اصلاح کارعموم است جون این دولت را اینطورمیشناسم هیچ ایرادی درمواد ولوایح ندارم و مخالفت نمی‌کنم اینجااین کلمه رابرایرفع سوءتفاهم پیشنهادکردم که اگرکسی این توهم رابکندکه هیئت دولتی که آن مطلب رابنام آئین نامه تنظیم می‌کند می‌خواهد ازقوانین خارج شود اینجاپیشنهادکردم که این آسایش وامنیت عمومی که دراین عبارت درج شده نوشته شود امنیت وآسایش عمومی که طبق قانون مجازات وقانون حکومت نظامی تصریح شده است وقتی این عبارت اضافه شددیگرهیچگونه سوءتفاهمی باقی نمی‌ماند. | ||
| خط ۳۶۲: | خط ۳۳۲: | ||
وزیردادگستری ـ بنظربنده پیشنهادآقای اوحدی عملی شده است وهمان بودکه آقای دکترطاهری پیشنهادکردندبنده هم قبول کردم یعنی گفتم که درقوانین کیفری تصریح شده است وهمین منظورایشان رامیرساند. | وزیردادگستری ـ بنظربنده پیشنهادآقای اوحدی عملی شده است وهمان بودکه آقای دکترطاهری پیشنهادکردندبنده هم قبول کردم یعنی گفتم که درقوانین کیفری تصریح شده است وهمین منظورایشان رامیرساند. | ||
| − | + | '''رئیس'''ـ پیشنهاددیگر. | |
پیشنهادمیکنم که درسطرچهارم مادةاول بعدازجملةامنیت وآسایش عمومی اضافه شودطبق قوانین موضوعه طباطبائی | پیشنهادمیکنم که درسطرچهارم مادةاول بعدازجملةامنیت وآسایش عمومی اضافه شودطبق قوانین موضوعه طباطبائی | ||
| خط ۳۷۲: | خط ۳۴۲: | ||
اوحدی ـ بنده هم پیشنهادخودم را چون آقای وزیردادگستری فرمودندموردقبول است وعملی است پس می‌گیرم | اوحدی ـ بنده هم پیشنهادخودم را چون آقای وزیردادگستری فرمودندموردقبول است وعملی است پس می‌گیرم | ||
| − | رئیس ـ رأی گرفته میشودبمادةاول بااصلاحی که شد | + | '''رئیس''' ـ رأی گرفته میشودبمادةاول بااصلاحی که شد |
موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شدماده دوم. ماده۲ـ احکام صادره ازدادگاههای نظامی مذکوردرمادة (۱)قابل فرجام نخواهدبود. | موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شدماده دوم. ماده۲ـ احکام صادره ازدادگاههای نظامی مذکوردرمادة (۱)قابل فرجام نخواهدبود. | ||
| − | رئیس ـ آقای مؤیداحمدی. | + | '''رئیس''' ـ آقای مؤیداحمدی. |
مؤیداحمدی ـ بنده نمی‌خواهم برای آقای وزیردادگستری موضوعات حقوقی عرض کنم زیراخودشان تحصیلاتشان درعلم حقوق است ولی البته میدانندکه جرم برسه قسم است جنایت است وجنحه وخلاف وبعددقت بیشتری شده جنجه رابردوقسم کرده‌اندگناه کبیره و گناه صغیره وازحیث مجازات گناه مرتکب مسلم است این جرم که می‌گویند معین است هم جنحه است وهم جنایت. درمحاکمات جنائی وعمومی البته دودرجه است درجةاول درمحکمةجنائی درجة دوم فرجام. اینجاهمه رایک کاسه کرده گفته است فرجام ندارداین بنظربنده چیزخوبی نیست جنحه رابنده موافقت می‌کنم لکن درجنایت یک کسی که محکوم باعدام شد اقلاً یک حق تمیز داشته باشدکه همان فرجام است اینجاتصریح داردکه فرجام ندارد. توجه بفرمائیدعرض کنم مخصوصاًتوجه می‌دهم آقای وزیردادگستری را. قانونی تقریباًدریکسال قبل برای دیوان کیفرارتش گذشت ازکمیسیون دادگستری آنجاهم هرکس محکوم باعدام شده است حق فرجام داشته است بااینکه مال محکمةنظامی است چون قطاع الطریق هم آنجاهم حق فرجام قائل شده درقانون محاکمات نظامی مادیگراز اوبالاتر نباید برویم. بنده عقیده‌ام این است که دوقسمت بکنیدقسمت جنحه خوب است مانعی ندارداماقسمت جنائی راالبته حق فرجامی بهش بدهیدچون همه جابقرائن و امارات رأی بدهندتصدیق بفرمائیددونفرنظامی که تخصصشان درحقوق کم است ممکن است یک حکم بیربطی صادرکنندوحق فرجام هم نداشته باشداین انصاف نیست وبعقیدة بنده جنایت بایدفرجام داشته باشد. | مؤیداحمدی ـ بنده نمی‌خواهم برای آقای وزیردادگستری موضوعات حقوقی عرض کنم زیراخودشان تحصیلاتشان درعلم حقوق است ولی البته میدانندکه جرم برسه قسم است جنایت است وجنحه وخلاف وبعددقت بیشتری شده جنجه رابردوقسم کرده‌اندگناه کبیره و گناه صغیره وازحیث مجازات گناه مرتکب مسلم است این جرم که می‌گویند معین است هم جنحه است وهم جنایت. درمحاکمات جنائی وعمومی البته دودرجه است درجةاول درمحکمةجنائی درجة دوم فرجام. اینجاهمه رایک کاسه کرده گفته است فرجام ندارداین بنظربنده چیزخوبی نیست جنحه رابنده موافقت می‌کنم لکن درجنایت یک کسی که محکوم باعدام شد اقلاً یک حق تمیز داشته باشدکه همان فرجام است اینجاتصریح داردکه فرجام ندارد. توجه بفرمائیدعرض کنم مخصوصاًتوجه می‌دهم آقای وزیردادگستری را. قانونی تقریباًدریکسال قبل برای دیوان کیفرارتش گذشت ازکمیسیون دادگستری آنجاهم هرکس محکوم باعدام شده است حق فرجام داشته است بااینکه مال محکمةنظامی است چون قطاع الطریق هم آنجاهم حق فرجام قائل شده درقانون محاکمات نظامی مادیگراز اوبالاتر نباید برویم. بنده عقیده‌ام این است که دوقسمت بکنیدقسمت جنحه خوب است مانعی ندارداماقسمت جنائی راالبته حق فرجامی بهش بدهیدچون همه جابقرائن و امارات رأی بدهندتصدیق بفرمائیددونفرنظامی که تخصصشان درحقوق کم است ممکن است یک حکم بیربطی صادرکنندوحق فرجام هم نداشته باشداین انصاف نیست وبعقیدة بنده جنایت بایدفرجام داشته باشد. | ||
| − | وزیردادگستری ـ بیانات آقای مؤیداحمدی کاملاًصحیح است ولی جوابش هم درضمن فرمایش خودایشان بودیک قسمت خودشان فرمودندکارهای جنجه راضرورت نداردفرجام داشته باشدولی توجه ایشان بیشترمربوط بجرائم جنائی است البته امورجنائی هم ممکن است جرمهای مهم باشدوازاین جهت فرمودندکه خوب است حق فرجام قائل شویم بنده درجلسةخصوصی مخصری عرض کردم وحالاهم توضیع عرض می‌کنم وآن این است که امورجنائی که موردتوجه حضرتعالی هم واقع شدوهمین الان هم مطابق قوانین کیفری دودرجه است یک وقت درمرحلةجنائی رسیدگی میشودوبعدهم دردیوان کشورتمیز داده میشودپس دراین مرحله رسیدگی میشوددیگراستیناف نداردپس ازرسیدگی دردیوان جنائی دیگراستیناف ندارددردیوان جنائی رسیدگی میشودازحکم دیوان جنائی میرودبه تمیز اینجاهم همین منظورتأمین شده اینجابرای امورجنائی که دردادگاه نظامی موردرسیدگی وحکم واقع میشودقائل شدهایم بمرحلة تجدید نظری که درخودماهیت امررسیدگی می‌کنند البته زیادتر دقت میشودومنظوری که داریدفرجام خواسته شوداینجاهم خواسته میشودیعنی حاصل میشودمنظورآقاچون درتجدیدنظررسیدگی میکنندودرموارد جنائی هم دیگراستیناف نبودوبعداز صدور حکم جنائی استیناف داده میشدفقط فرجام داده میشداینجاعوض فرجام دادن تجدیدنظربرایش قائل شدهایم بطوریکه درقانون دادرسی کیفری ارتش هم هست یک موجب دیگرهم هست برای اینکه ماازفرجام دادن صرف نظرکرده‌ایم اصل این بودکه عرض کردم دردومرحله رسیدگی | + | وزیردادگستری ـ بیانات آقای مؤیداحمدی کاملاًصحیح است ولی جوابش هم درضمن فرمایش خودایشان بودیک قسمت خودشان فرمودندکارهای جنجه راضرورت نداردفرجام داشته باشدولی توجه ایشان بیشترمربوط بجرائم جنائی است البته امورجنائی هم ممکن است جرمهای مهم باشدوازاین جهت فرمودندکه خوب است حق فرجام قائل شویم بنده درجلسةخصوصی مخصری عرض کردم وحالاهم توضیع عرض می‌کنم وآن این است که امورجنائی که موردتوجه حضرتعالی هم واقع شدوهمین الان هم مطابق قوانین کیفری دودرجه است یک وقت درمرحلةجنائی رسیدگی میشودوبعدهم دردیوان کشورتمیز داده میشودپس دراین مرحله رسیدگی میشوددیگراستیناف نداردپس ازرسیدگی دردیوان جنائی دیگراستیناف ندارددردیوان جنائی رسیدگی میشودازحکم دیوان جنائی میرودبه تمیز اینجاهم همین منظورتأمین شده اینجابرای امورجنائی که دردادگاه نظامی موردرسیدگی وحکم واقع میشودقائل شدهایم بمرحلة تجدید نظری که درخودماهیت امررسیدگی می‌کنند البته زیادتر دقت میشودومنظوری که داریدفرجام خواسته شوداینجاهم خواسته میشودیعنی حاصل میشودمنظورآقاچون درتجدیدنظررسیدگی میکنندودرموارد جنائی هم دیگراستیناف نبودوبعداز صدور حکم جنائی استیناف داده میشدفقط فرجام داده میشداینجاعوض فرجام دادن تجدیدنظربرایش قائل شدهایم بطوریکه درقانون دادرسی کیفری ارتش هم هست یک موجب دیگرهم هست برای اینکه ماازفرجام دادن صرف نظرکرده‌ایم اصل این بودکه عرض کردم دردومرحله رسیدگی میشود و مظورتامین است دیگراینکه مطالبی که ازش فرجام خواسته میشوددردیوان کشوررسیدگی ماهوی که نمی‌کنند رسیدگی که میکننددرماهیت نیست ازنظرقوانین است وبعداگرنقض کردندمیفرستندبیک محکمةدیگرنه همان محکمه مثلاًاگرگفتیم ازحکم دیوان جنائی طهران فرجام خواسته باشنددیوان کشوراگرحکم دادگاه جزارانقص کرد می‌فرستند بدادگاه اصفهان یاشیرازیاکرمان یاجای دیگراین طورمیشودوبرای محاکم نظامی که مااین رانداریم واین دستگاه رانمیشوددرست کرداصل مقصودآقاکه دقت درامرباشدبوسیلةدوباررسیدگی شدن درمرحلةبدوی ومرحلةتجدیدنظرکه حاصل شده است وتمام دقتهای لازمه که بایدبعمل بیایدبعمل آمده حالابانداشتن اسباب کارواین دستگاه که عرض کردم چه لزومی داردکه باز هم بیائیم ومرحلةدیگری قائل شویم باین جهت خواهش می‌کنم آقاهم صرف نظربفرمایندچون تولیداشکالات زیادی میکندومقصودآقاهم که حاصل است اگرپیشنهادشان راپی بگیرندگمان می‌کنم بهترباشد. |
| − | |||
| − | رانداریم واین دستگاه رانمیشوددرست کرداصل مقصودآقاکه دقت درامرباشدبوسیلةدوباررسیدگی شدن درمرحلةبدوی ومرحلةتجدیدنظرکه حاصل شده است وتمام دقتهای لازمه که بایدبعمل بیایدبعمل آمده حالابانداشتن اسباب کارواین دستگاه که عرض کردم چه لزومی داردکه باز هم بیائیم ومرحلةدیگری قائل شویم باین جهت خواهش می‌کنم آقاهم صرف نظربفرمایندچون تولیداشکالات زیادی میکندومقصودآقاهم که حاصل است اگرپیشنهادشان راپی بگیرندگمان می‌کنم بهترباشد. | ||
| − | رئیس ـ آقای امیرتیمور. | + | '''رئیس''' ـ آقای امیرتیمور. |
امیرتیمورـ استدعا می‌کنم آقای وزیردادگستری مخصوصاًتوجه بفرمایند بنده هم یک پیشنهادی داده‌ام که احکام صادره از محاکم نظامی قابل فرجام باشدمنظوربنده این است ماقانونی که میگذرانیم نباید نظربیک موقع خاصی باشدماقانونی که میگذرانیم بایدبرای همیشه باشدوالاممکن است مادامی که آقای آهی وزیردادگستری هستندواطمینان داریم کاملاً ازروی حق وحقانیت رسیدگی خواهدشدورعایت عدالت راهم میکنندولی فرض بفرمائیددریک برمه‌ای از زمان این امرافتادبیک محکمه‌ای که دعایت عدالت رانکردویک حکمی برخلاف حق صادرکردومحکوم باعدام کرداین بیچاره هم که حق رسیدگی فرجامی از اوسلب شداین رامیبرند مجازاتش میکنندوبدون جهت وسبب این بکشتن میرودبرای نمونه برایتان مثال می‌زنم چون سوابقی دراین کار ما دیدیم که محاکم نظامی مادرگذشته سوابقی ازخودشان گذاشتتندکه این نگرانی را ایجادمیکندمثلاًاسدی درخراسان درمحکمةنظامی محکوم شداین را یک سرتیپ مأمورشدباچندنفرسرهنگ آمدندمحکمةنظامی تشکیل دادندومحکوم باعدام کردندبنده بااسدی هیچ ارتباطی نداشتم ولی بکلمةلااله‌الاالله قسم استبآن اتهام که آن مردرامحکوم کردنداگر آقای آهی شما تقصیر داشتیداوهم تقصیرداشت (مشارـاسدی بی تقصیربودکه بیست‌وپنج هزارنفررا درمشهد کشت؟)بدون جهت محکمه حکم اعدامی این بدبخت را دادوصبح اعدامش کردندوالله‌باالله عین حقیقت است حالافرض بفرمائیدیک آدم خدانشناسی یک آدم بد منشی رئیس محکمه شدویک چنین حکمی رادادویک بدبخت بیگناهی رابردندکشتنداین خدا را خوش نمی‌آید این حق راسلب نکنیدوبگذارید اقلاً دادرسی بمحکمة بالاتربرودورسیدگی شوددراونظرشودپیشنهادهم داده‌ام استدعامیکنم دقت دراین عرایض من بفرمائیداین عرایض من از نظرموافقت یامخالفت نیست ازنظرکمال صداقت است که عرض می‌کنم. | امیرتیمورـ استدعا می‌کنم آقای وزیردادگستری مخصوصاًتوجه بفرمایند بنده هم یک پیشنهادی داده‌ام که احکام صادره از محاکم نظامی قابل فرجام باشدمنظوربنده این است ماقانونی که میگذرانیم نباید نظربیک موقع خاصی باشدماقانونی که میگذرانیم بایدبرای همیشه باشدوالاممکن است مادامی که آقای آهی وزیردادگستری هستندواطمینان داریم کاملاً ازروی حق وحقانیت رسیدگی خواهدشدورعایت عدالت راهم میکنندولی فرض بفرمائیددریک برمه‌ای از زمان این امرافتادبیک محکمه‌ای که دعایت عدالت رانکردویک حکمی برخلاف حق صادرکردومحکوم باعدام کرداین بیچاره هم که حق رسیدگی فرجامی از اوسلب شداین رامیبرند مجازاتش میکنندوبدون جهت وسبب این بکشتن میرودبرای نمونه برایتان مثال می‌زنم چون سوابقی دراین کار ما دیدیم که محاکم نظامی مادرگذشته سوابقی ازخودشان گذاشتتندکه این نگرانی را ایجادمیکندمثلاًاسدی درخراسان درمحکمةنظامی محکوم شداین را یک سرتیپ مأمورشدباچندنفرسرهنگ آمدندمحکمةنظامی تشکیل دادندومحکوم باعدام کردندبنده بااسدی هیچ ارتباطی نداشتم ولی بکلمةلااله‌الاالله قسم استبآن اتهام که آن مردرامحکوم کردنداگر آقای آهی شما تقصیر داشتیداوهم تقصیرداشت (مشارـاسدی بی تقصیربودکه بیست‌وپنج هزارنفررا درمشهد کشت؟)بدون جهت محکمه حکم اعدامی این بدبخت را دادوصبح اعدامش کردندوالله‌باالله عین حقیقت است حالافرض بفرمائیدیک آدم خدانشناسی یک آدم بد منشی رئیس محکمه شدویک چنین حکمی رادادویک بدبخت بیگناهی رابردندکشتنداین خدا را خوش نمی‌آید این حق راسلب نکنیدوبگذارید اقلاً دادرسی بمحکمة بالاتربرودورسیدگی شوددراونظرشودپیشنهادهم داده‌ام استدعامیکنم دقت دراین عرایض من بفرمائیداین عرایض من از نظرموافقت یامخالفت نیست ازنظرکمال صداقت است که عرض می‌کنم. | ||
| − | وزیردادگستری ـ نمایندةمحترم آقای امیرتیمورفرمایشاتشان راطوری میفرمایندکه واقعاًفوراًتمام احساسات راجلب میکنندوآدم خیال میکندبااین دلسوزی که آقای امیرتیمورمیفرمایندونظررأفت وارفاقی که دارند خدای نخواسته اجرای عدالت نشودبنده تقدیر می‌کنم حسن نیت آقا را و واقعاًهم قابل ستایش است ولی باز تکرارمیکنم منظورآقاحاصل شده است بطورکلی بایدعرض کردکه محاکم برای تشخیص جرم است وتعیین مجازات. آقا قیاس بگذشته اگربفرمائیدخوب خیلی اشکالات ممکن است باشدماهم برای اینکه مجالی داده نشودکه قیاس بگذشته بشودتشکیل دادگاههارا اینطور درنظرگرفتیم که هم اگرنقیصه‌ای باشددفع شودوهم از حیث کیفیت بهترشودولی این راهم عرض می‌کنم که کلیه دادگاههای نظامی هم انیجورنیستندحالااگردریک محکمه‌ای یک خلاف ترتیبی بنظرآقا رسیده است این ممکن است دردادگاههای غیرنظامی هم سربزند اتفاق است اشتباه است اختصاص بمحاکم نظامی ندارد نه در دادگاههای کشوری مادردادگاههای کشوری هرنقطه از نقاط دنیاکه بهترین طرز عدالت درآتجااجرابشوداین اشتباه ممکن است درآنجاهم باشداین مطلب دلیل براین نمیشودکه مابیائیم ویک کاری بکنیم که موردنداشته باشدولازم نباشدمابایدببینیم طبیعهً لزوم داردواین کاری که می‌خواهیم بکینم چه اقتضامیکند؟ عرض کنم طبیعت این کاراینطوراست این محاکم موقتی است این جرائم راهم که رسیدگی می‌کنند جنبةموقتی داردشش ماه هفت ماه نه ماه یکسال | + | وزیردادگستری ـ نمایندةمحترم آقای امیرتیمورفرمایشاتشان راطوری میفرمایندکه واقعاًفوراًتمام احساسات راجلب میکنندوآدم خیال میکندبااین دلسوزی که آقای امیرتیمورمیفرمایندونظررأفت وارفاقی که دارند خدای نخواسته اجرای عدالت نشودبنده تقدیر می‌کنم حسن نیت آقا را و واقعاًهم قابل ستایش است ولی باز تکرارمیکنم منظورآقاحاصل شده است بطورکلی بایدعرض کردکه محاکم برای تشخیص جرم است وتعیین مجازات. آقا قیاس بگذشته اگربفرمائیدخوب خیلی اشکالات ممکن است باشدماهم برای اینکه مجالی داده نشودکه قیاس بگذشته بشودتشکیل دادگاههارا اینطور درنظرگرفتیم که هم اگرنقیصه‌ای باشددفع شودوهم از حیث کیفیت بهترشودولی این راهم عرض می‌کنم که کلیه دادگاههای نظامی هم انیجورنیستندحالااگردریک محکمه‌ای یک خلاف ترتیبی بنظرآقا رسیده است این ممکن است دردادگاههای غیرنظامی هم سربزند اتفاق است اشتباه است اختصاص بمحاکم نظامی ندارد نه در دادگاههای کشوری مادردادگاههای کشوری هرنقطه از نقاط دنیاکه بهترین طرز عدالت درآتجااجرابشوداین اشتباه ممکن است درآنجاهم باشداین مطلب دلیل براین نمیشودکه مابیائیم ویک کاری بکنیم که موردنداشته باشدولازم نباشدمابایدببینیم طبیعهً لزوم داردواین کاری که می‌خواهیم بکینم چه اقتضامیکند؟ عرض کنم طبیعت این کاراینطوراست این محاکم موقتی است این جرائم راهم که رسیدگی می‌کنند جنبةموقتی داردشش ماه هفت ماه نه ماه یکسال ممکن است این دادگاههای نظامی باشداگریک چیزی بوددائم می‌گفتیم بلی خوب است اصل رعایت شود حالادراینکه این مطالب هم امروز از نقطة نظرعلمی درش خیلی بحث هست یک اموردیگری هم هست که نسبت بآنهاهم صحبت هست آنهارابنده می‌گذارم کناروآنچه راکه الان موردعملمان است وغیرقابل تردیداست عرض می‌کنم آنهاهم که مخالفندآنهاراهم می‌گذاریم کنارعلماءهم دراین موضوع خیلی بحث کرده‌اندحالافرض می‌کنیم باین ترتیب باشداگرجنبةدائمی داشت فرض آقا صحیح بودامااین موقت است وعرض کردم که این منظورحاصل شده است یعنی وقتی که ماتجدیدنضرراقائل شدیم همان است که بوسیلةفرجام تقاضامیشودیعنی یکبار دیگر باین امررسیدگی بشودوتکلیفش معلوم بشودوقتیکه مرتبةدوم تعیین شدکه دومرتبة رسیدگی بشودچه بگوئیم به دادگاه تمیزاحاله کنیم چه بدادگاه نظامی حکمی که صادرمیشودوشاکی شکایت میکندمیرودبمرحلةتجدیدنظر درتجدیدنظر هم تشکیل قضاتش باین کیفیات است که ملاحظه فرمودیدرسیدگی هم البته باکمال دقت بعمل میآیدنبایدهم زیاد بدبین بودبنده تصورمیکنم بااین تذکرائی که آقایان میدهندودقتی هم که درتشکیلات میشوداشکالاتی درپیش ماوردکاررادچارزحمت ممکن است بکندو دست وبال مؤسسات راببنددومقصودحاصل نشودفرض بفرمائیدرفت کسی فرجام خواست به کجارسیدگی کنند؟ بایددادگاه دیگری تشکیل دادکه دفعةسوم رسیدگی کنند؟ درصورتیکه ضرورت نداردالان هم تجدیدنظر همان کاررامیکندوهمان منظورتأمین است. |
| − | |||
| − | ممکن است این دادگاههای نظامی باشداگریک چیزی بوددائم می‌گفتیم بلی خوب است اصل رعایت شود حالادراینکه این مطالب هم امروز از نقطة نظرعلمی درش خیلی بحث هست یک اموردیگری هم هست که نسبت بآنهاهم صحبت هست آنهارابنده می‌گذارم کناروآنچه راکه الان موردعملمان است وغیرقابل تردیداست عرض می‌کنم آنهاهم که مخالفندآنهاراهم می‌گذاریم کنارعلماءهم دراین موضوع خیلی بحث کرده‌اندحالافرض می‌کنیم باین ترتیب باشداگرجنبةدائمی داشت فرض آقا صحیح بودامااین موقت است وعرض کردم که این منظورحاصل شده است یعنی وقتی که ماتجدیدنضرراقائل شدیم همان است که بوسیلةفرجام تقاضامیشودیعنی یکبار دیگر باین امررسیدگی بشودوتکلیفش معلوم بشودوقتیکه مرتبةدوم تعیین شدکه دومرتبة رسیدگی بشودچه بگوئیم به دادگاه تمیزاحاله کنیم چه بدادگاه نظامی حکمی که صادرمیشودوشاکی شکایت میکندمیرودبمرحلةتجدیدنظر درتجدیدنظر هم تشکیل قضاتش باین کیفیات است که ملاحظه فرمودیدرسیدگی هم البته باکمال دقت بعمل میآیدنبایدهم زیاد بدبین بودبنده تصورمیکنم بااین تذکرائی که آقایان میدهندودقتی هم که درتشکیلات میشوداشکالاتی درپیش ماوردکاررادچارزحمت ممکن است بکندو دست وبال مؤسسات راببنددومقصودحاصل نشودفرض بفرمائیدرفت کسی فرجام خواست به کجارسیدگی کنند؟ بایددادگاه دیگری تشکیل دادکه دفعةسوم رسیدگی کنند؟ درصورتیکه ضرورت نداردالان هم تجدیدنظر همان کاررامیکندوهمان منظورتأمین است. | ||
جمعی ازنمایندگان ـ مذاکرات کافی است. | جمعی ازنمایندگان ـ مذاکرات کافی است. | ||
| خط ۳۹۸: | خط ۳۶۴: | ||
انوارـ این آقای اورنک که اینهمه فریادمیزندکو. کجاست؟ | انوارـ این آقای اورنک که اینهمه فریادمیزندکو. کجاست؟ | ||
| − | رئیس ـ بااینکه مکرر به آقایان عرض شدکه مجلس راازاکثریت نیندازند باز یک عده از آقایان مثل آقایان طهرانچی ـ خسروشاهی ـاکبرـآقاسیدکاظم ـ ارگانی ـرستم گیوـ اقبال ـ نمازی ـطباطبائی ـ اورنک اینهاازمجلس بیموقع رفته‌اند وبنده برای این آقایان که بیموقع مجلس رااز اکثریت انداخته‌اندواسباب زحمت یکدستة دیگرهستندازمجلس تقاضا می‌کنم برای اینهابایدیک تکلیفی معین بشودیعنی مجلس بایدیک تکلیفی معین کند (نمایندگان صحیح است) حالامجلس راختم می‌کنیم وبطورتنفس وبرای عصری ساعت پنج بعدازظهرمجلس دوباره تشکیل خواهدشد. | + | '''رئیس''' ـ بااینکه مکرر به آقایان عرض شدکه مجلس راازاکثریت نیندازند باز یک عده از آقایان مثل آقایان طهرانچی ـ خسروشاهی ـاکبرـآقاسیدکاظم ـ ارگانی ـرستم گیوـ اقبال ـ نمازی ـطباطبائی ـ اورنک اینهاازمجلس بیموقع رفته‌اند وبنده برای این آقایان که بیموقع مجلس رااز اکثریت انداخته‌اندواسباب زحمت یکدستة دیگرهستندازمجلس تقاضا می‌کنم برای اینهابایدیک تکلیفی معین بشودیعنی مجلس بایدیک تکلیفی معین کند (نمایندگان صحیح است) حالامجلس راختم می‌کنیم وبطورتنفس وبرای عصری ساعت پنج بعدازظهرمجلس دوباره تشکیل خواهدشد. |
دراین موقع (سه ربع ساعت بعدازظهرجلسه بعنوان تنفس تعطیل وساعت شش بعدازظهرمجداًتشکیل گردید) | دراین موقع (سه ربع ساعت بعدازظهرجلسه بعنوان تنفس تعطیل وساعت شش بعدازظهرمجداًتشکیل گردید) | ||
| − | رئیس ـ پیشنهادآقای امیرتیمورقرائت شده است. | + | '''رئیس''' ـ پیشنهادآقای امیرتیمورقرائت شده است. |
امیرتیمورـ دوباره قرائت شودکه توضیح بدهم. قسمت اخیرماد۲که نوشته شده قابل فرجام نخواهدبودنوشته شودقابل فرجام خواهدبود. | امیرتیمورـ دوباره قرائت شودکه توضیح بدهم. قسمت اخیرماد۲که نوشته شده قابل فرجام نخواهدبودنوشته شودقابل فرجام خواهدبود. | ||
| − | امیرتیمورـ فرمایشات خیلی متینی که آقای وزیردادگستری فرمودند بنده بانهایت دقت گوش دادم فرمایشاتشان خیلی صحیح بودازهمیشه هم صحیح تر لیکن توجهشان رابیک نکته لازم است جلب کنم که درتمام مراحل محاکمات راقانونگذار به مرحله تقسیم کرده است ابتدائی واستیناف وتمیزاین فقط از این نظراست که اگریکی ازاین مراحل یک حکمی از روی خطایااشتباه صادرشددردرجات بعداصلاح شودمااین نکته رادرمحاکمات عادی وحقوق باید رعایت مکنیم بالاخص درموضوع قوانین جزائی که موضوع حکم اعدام یاحبس مؤیدمیشودبطریق اولی بایددعایت شودهرچقدرهم که اطمینان واعتماد بمحاکم خودمان داشته باشیم اصلا بشر جایزالخطااست بشرخطامیکند بشرممکن است اشتباه کندبرای اینکه ازاین اشتباه وخطاضررخسارت غیرقابل جبرانی واردنشودویک محکمةبالاتری باشدکه بادقت رسیدگی کنداین است که آن مرحلةفرجامی رادرتمام مواردبشر درنظرگرفته دراین مورد بخصوص هم که ازنظرجزائی رسیدگجی میشودوموضوع اعدام وحبس است از حداعتدال وانصاف خارج است که فرجام نداشته باشدممکن است | + | امیرتیمورـ فرمایشات خیلی متینی که آقای وزیردادگستری فرمودند بنده بانهایت دقت گوش دادم فرمایشاتشان خیلی صحیح بودازهمیشه هم صحیح تر لیکن توجهشان رابیک نکته لازم است جلب کنم که درتمام مراحل محاکمات راقانونگذار به مرحله تقسیم کرده است ابتدائی واستیناف وتمیزاین فقط از این نظراست که اگریکی ازاین مراحل یک حکمی از روی خطایااشتباه صادرشددردرجات بعداصلاح شودمااین نکته رادرمحاکمات عادی وحقوق باید رعایت مکنیم بالاخص درموضوع قوانین جزائی که موضوع حکم اعدام یاحبس مؤیدمیشودبطریق اولی بایددعایت شودهرچقدرهم که اطمینان واعتماد بمحاکم خودمان داشته باشیم اصلا بشر جایزالخطااست بشرخطامیکند بشرممکن است اشتباه کندبرای اینکه ازاین اشتباه وخطاضررخسارت غیرقابل جبرانی واردنشودویک محکمةبالاتری باشدکه بادقت رسیدگی کنداین است که آن مرحلةفرجامی رادرتمام مواردبشر درنظرگرفته دراین مورد بخصوص هم که ازنظرجزائی رسیدگجی میشودوموضوع اعدام وحبس است از حداعتدال وانصاف خارج است که فرجام نداشته باشدممکن است یک حکمی صادرشودکه فرجام نداشته باشدکی بایددرمرحلةبالاتررسیدگی کند؟ البته طبقةبالاترش بایدرسیدگی کند. استدعا می‌کنم آقای وزیردادگستری موافقت بفرمایندبجای فرجام نداشته باشدنوشته شودفرجام داشته باشداین کار. |
| − | |||
| − | یک حکمی صادرشودکه فرجام نداشته باشدکی بایددرمرحلةبالاتررسیدگی کند؟ البته طبقةبالاترش بایدرسیدگی کند. استدعا می‌کنم آقای وزیردادگستری موافقت بفرمایندبجای فرجام نداشته باشدنوشته شودفرجام داشته باشداین کار. | ||
وزیردادگستری ـ راجع باین موضوع بنده توضیح یک مرتبه عرض کرده‌ام وجوابهای خودراعرض کردم حالابسته است بنظرمجلس. | وزیردادگستری ـ راجع باین موضوع بنده توضیح یک مرتبه عرض کرده‌ام وجوابهای خودراعرض کردم حالابسته است بنظرمجلس. | ||
| − | رئیس ـ آقایانیکه باپیشنهادآقای امیرتیمورموافقت دارندبرخیزند (عده کمی برخاستند) قابل توجه نشد. پیشنهادآقای مؤیداحمدی | + | '''رئیس''' ـ آقایانیکه باپیشنهادآقای امیرتیمورموافقت دارندبرخیزند (عده کمی برخاستند) قابل توجه نشد. پیشنهادآقای مؤیداحمدی |
تبصرةزیربمادة ۲پیشنهادمیشود | تبصرةزیربمادة ۲پیشنهادمیشود | ||
| خط ۴۲۴: | خط ۳۸۸: | ||
وزیردادگستری ـ بجای تجدیدنظرفرجام نوشته شود. بنده واگذارمیکنم بنظرمجلس. | وزیردادگستری ـ بجای تجدیدنظرفرجام نوشته شود. بنده واگذارمیکنم بنظرمجلس. | ||
| − | + | '''رئیس'''ـ موافقین باپیشنهادآقای مؤیداحمدی برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. | |
وزیردادگستری ـ بنظربنده روشن نیست خوب بودروشن بشودبعدرأی گرفته شود. یک مرتبه دیگرقرائت بشودکه روشن بشود. | وزیردادگستری ـ بنظربنده روشن نیست خوب بودروشن بشودبعدرأی گرفته شود. یک مرتبه دیگرقرائت بشودکه روشن بشود. | ||
| خط ۴۳۰: | خط ۳۹۴: | ||
(پیشنهادآقای مؤیداحمدی مجدد. بشرح سابق خوانده شد) | (پیشنهادآقای مؤیداحمدی مجدد. بشرح سابق خوانده شد) | ||
| − | وزیرـ بجای تجدیدنظراضافه نمائید. | + | '''وزیرـ''' بجای تجدیدنظراضافه نمائید. |
مؤیداحمدی ـ بلی صحیح است اضافه شود. | مؤیداحمدی ـ بلی صحیح است اضافه شود. | ||
| − | رئیس ـ پیشنهاددیگر | + | '''رئیس''' ـ پیشنهاددیگر |
درمواردی که دولت مقتضی وصلاح بداندمی‌تواندبعضی ازکارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم از بازرس ودادستان وکارمندان جزءاین دادگاههاازکارمندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب نمایندوترتیب آن درآئین‌نامه داده خواهدشد. مجدضیائی. | درمواردی که دولت مقتضی وصلاح بداندمی‌تواندبعضی ازکارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم از بازرس ودادستان وکارمندان جزءاین دادگاههاازکارمندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب نمایندوترتیب آن درآئین‌نامه داده خواهدشد. مجدضیائی. | ||
| خط ۴۴۰: | خط ۴۰۴: | ||
مجدضیائی ـ راجع بمادم ۳است. | مجدضیائی ـ راجع بمادم ۳است. | ||
| − | رئیس ـ پیشنهاددیگر: | + | '''رئیس''' ـ پیشنهاددیگر: |
دادنامه‌های صادره از دادگاههای نظامی درموردبزه‌هائی که قابل پژوهش وفرجام تشخیص گردیده قابل تجدیدنظروفرجام است. نقابت. | دادنامه‌های صادره از دادگاههای نظامی درموردبزه‌هائی که قابل پژوهش وفرجام تشخیص گردیده قابل تجدیدنظروفرجام است. نقابت. | ||
| − | نقابت ـ استدعا می‌کنم توجه بفرمائیدیک موضوعی است که از لحاظ اصول محاکمه قابل توجه است وآن اینست که کلیةجرائمی که موردرسیدگی واقع میشود سه درجه بیشترنیست یکی خلاف است یکی جنحه است ویکی جنایت خلاف مجازاتهائی است که تاده‌روز تاهشت‌روز یا تاپانزده‌روزدربعضی جرائم برای آنهاتعیین مجازات میشود اینها قابل ابتیاع است نه تجدیدنظرداردنه فرجام دارداساساًقطعی است واز محکمة خلاف صادرمیشودوازمحاکم صلح صادرمیشود و رأی هم قطعی است وطبعاًقابل فرجام هم نیست ودر محاکمات عادی قطعی تلقی میشود. جنجه که قسمت دوم این مجازاتها است نیز بردوقسم است یاجنحة صغیرهاست یاکبیره جنحةصغیره مجازاتش تادوماه است واین دوماه قابل ابتیاع است وبعدهم قابل فرجام نیست فقط حکمی که ازمحاکم جنحه صادرمیشودتادوماه قابل پژوهش است یعنی قابل استیناف یاباصطلاح این قانون تجدیدنظرمیشودولی قابل تمیزنیست وقطعی تلقی میشوداماجنحه‌های بزرگ مثل اینکه کسی بااتومبیل فرض بفرمائیدکسی رامصدوم یامجروح یامقتول کرده باشدیاکسی که سرقت عمدی مرتکب شده باشدولی مکرر یامتعدد. دومرتبه آفتابه دزدیده سه مرتبه جیب بریده وامثال اینهامجازات حبس تأدیبی برایش معین میشودواین ممکن است تادوبرابرحداکثریعنی تاشش سال ادامه پیداکندبنابراین این حبس‌هاهرمقدارش زیادتراست واهمیت زیادتری داردقابل فرجام است وبدیوان تمیز مراجعه میشودقسمت سوم که جنایت است ازقبیل حبس دائم بااعمال شاقه که مطمح نظرآقای مؤیداحمدی بودومجازات اعدام واین قبیل مجازاتهای چون جنائی است دردیوان جنائی رسیدگی میشودقابل فرجام است دریک مرحله رسیدگی میشودولی البته دیوان جنائی یک دیوانی است که مرکب است ازقضات مرحلة استینافی یعنی اشخاص عالی رتبه این محکمه راتشکیل میدهندوقابل فرجام است حالااین جرائم دارددسته بندی میشودوارجاع میشودبدادگاه نظامی واین انواع واقسام که دسته بندی شدوجزوصلاحیت محاکم نظامی تشخیص شدممکنست یاخلاف باشدیاجنحه یاجنایت خلافش که گفتیم اصلاًقابل پژوهش وفرجام نیست بنابراین بحثی نداردجنحةکوچک هم که بازفعلاً قابل فرجام نیست این راهم می‌گذاریم کنارفقط میماندجرائم بزرگ یکی جنحه‌های متعده یکی هم جنایات که عبارت از مجازاتهای بااعمال شاقه وحبس مجردپنج سال وده سال وپانزده سال وحبس ابدواعدام واینهاقابل فرجام است باین جهت بنده درپیشنهادخودم اینجورفرض کردم آنچه راکه قوانین فعلی قابل پزوهش یاقابل فرجام تشخیص دادهاست دراین محاکمات یاقابل تجدیدفرجام تشخیص داده است دراین محاکماتیاقابل تجدیدنظرباشدیاقابل فرجام بنابرنوع آن جرم چون اسم پژوهش دراین قانون شده است تجدیدنظروفرجام هم حالابناشدکه درمجازاتهای جنائی بنا بررأیی که مجلس داد راهش باز باشدبنابراین این پیشنهادیک تآییدی است از آن پیشنهاداولی ومناقات باپیشنهادآقای مؤیداحمدی نداردگفته میشوداحکامی که از محاکم نظامی صادرمیشود اگرقوانین ومقررات چه مقررات نظامی چه مقررات قانون مجازات عمومی این احکام راقابل پژوهش تشخیص داده از این محکمه حکمی که صادرمیشودقابل تجدیدنظرباشدوآنهائیکه قوانین قابل فرجام تشخیص داده اینجاهم قانون فرجام باشدچرا؟ وجه استدلال این است که مانظری راکه درارجاع این اموربمحاکم نظامی داریم سرعت است وتشدیددرعمل است وشدت است وهیچکس استدلال نمیکندحکمی که از یک محکمه صادرمیشودبرخلاف حق هم باشدیاقصورواشتباهی هم اگرارتکاب شداحیاناًیااشتباهاًبازموردتوجه واقع نشود این حرف راکه هیچ حقوق استدلال نمی‌کند ما هم نمی‌خواهیم بگوئیم دادگاه نظام اشتباه میکندنیست جزاینکه وقتیکه دادگاه نظامی این حکم راصادرمیکنددردیوان کشوربرحسب موادی که هست یک کنترلی بشودزیراوظیفه دیوان کشورحسن اجرای قوانین داخل درماهیت هم نمی شودممکن است درطرزاستدلال درتشخیص درطرزاستنباط یک | + | نقابت ـ استدعا می‌کنم توجه بفرمائیدیک موضوعی است که از لحاظ اصول محاکمه قابل توجه است وآن اینست که کلیةجرائمی که موردرسیدگی واقع میشود سه درجه بیشترنیست یکی خلاف است یکی جنحه است ویکی جنایت خلاف مجازاتهائی است که تاده‌روز تاهشت‌روز یا تاپانزده‌روزدربعضی جرائم برای آنهاتعیین مجازات میشود اینها قابل ابتیاع است نه تجدیدنظرداردنه فرجام دارداساساًقطعی است واز محکمة خلاف صادرمیشودوازمحاکم صلح صادرمیشود و رأی هم قطعی است وطبعاًقابل فرجام هم نیست ودر محاکمات عادی قطعی تلقی میشود. جنجه که قسمت دوم این مجازاتها است نیز بردوقسم است یاجنحة صغیرهاست یاکبیره جنحةصغیره مجازاتش تادوماه است واین دوماه قابل ابتیاع است وبعدهم قابل فرجام نیست فقط حکمی که ازمحاکم جنحه صادرمیشودتادوماه قابل پژوهش است یعنی قابل استیناف یاباصطلاح این قانون تجدیدنظرمیشودولی قابل تمیزنیست وقطعی تلقی میشوداماجنحه‌های بزرگ مثل اینکه کسی بااتومبیل فرض بفرمائیدکسی رامصدوم یامجروح یامقتول کرده باشدیاکسی که سرقت عمدی مرتکب شده باشدولی مکرر یامتعدد. دومرتبه آفتابه دزدیده سه مرتبه جیب بریده وامثال اینهامجازات حبس تأدیبی برایش معین میشودواین ممکن است تادوبرابرحداکثریعنی تاشش سال ادامه پیداکندبنابراین این حبس‌هاهرمقدارش زیادتراست واهمیت زیادتری داردقابل فرجام است وبدیوان تمیز مراجعه میشودقسمت سوم که جنایت است ازقبیل حبس دائم بااعمال شاقه که مطمح نظرآقای مؤیداحمدی بودومجازات اعدام واین قبیل مجازاتهای چون جنائی است دردیوان جنائی رسیدگی میشودقابل فرجام است دریک مرحله رسیدگی میشودولی البته دیوان جنائی یک دیوانی است که مرکب است ازقضات مرحلة استینافی یعنی اشخاص عالی رتبه این محکمه راتشکیل میدهندوقابل فرجام است حالااین جرائم دارددسته بندی میشودوارجاع میشودبدادگاه نظامی واین انواع واقسام که دسته بندی شدوجزوصلاحیت محاکم نظامی تشخیص شدممکنست یاخلاف باشدیاجنحه یاجنایت خلافش که گفتیم اصلاًقابل پژوهش وفرجام نیست بنابراین بحثی نداردجنحةکوچک هم که بازفعلاً قابل فرجام نیست این راهم می‌گذاریم کنارفقط میماندجرائم بزرگ یکی جنحه‌های متعده یکی هم جنایات که عبارت از مجازاتهای بااعمال شاقه وحبس مجردپنج سال وده سال وپانزده سال وحبس ابدواعدام واینهاقابل فرجام است باین جهت بنده درپیشنهادخودم اینجورفرض کردم آنچه راکه قوانین فعلی قابل پزوهش یاقابل فرجام تشخیص دادهاست دراین محاکمات یاقابل تجدیدفرجام تشخیص داده است دراین محاکماتیاقابل تجدیدنظرباشدیاقابل فرجام بنابرنوع آن جرم چون اسم پژوهش دراین قانون شده است تجدیدنظروفرجام هم حالابناشدکه درمجازاتهای جنائی بنا بررأیی که مجلس داد راهش باز باشدبنابراین این پیشنهادیک تآییدی است از آن پیشنهاداولی ومناقات باپیشنهادآقای مؤیداحمدی نداردگفته میشوداحکامی که از محاکم نظامی صادرمیشود اگرقوانین ومقررات چه مقررات نظامی چه مقررات قانون مجازات عمومی این احکام راقابل پژوهش تشخیص داده از این محکمه حکمی که صادرمیشودقابل تجدیدنظرباشدوآنهائیکه قوانین قابل فرجام تشخیص داده اینجاهم قانون فرجام باشدچرا؟ وجه استدلال این است که مانظری راکه درارجاع این اموربمحاکم نظامی داریم سرعت است وتشدیددرعمل است وشدت است وهیچکس استدلال نمیکندحکمی که از یک محکمه صادرمیشودبرخلاف حق هم باشدیاقصورواشتباهی هم اگرارتکاب شداحیاناًیااشتباهاًبازموردتوجه واقع نشود این حرف راکه هیچ حقوق استدلال نمی‌کند ما هم نمی‌خواهیم بگوئیم دادگاه نظام اشتباه میکندنیست جزاینکه وقتیکه دادگاه نظامی این حکم راصادرمیکنددردیوان کشوربرحسب موادی که هست یک کنترلی بشودزیراوظیفه دیوان کشورحسن اجرای قوانین داخل درماهیت هم نمی شودممکن است درطرزاستدلال درتشخیص درطرزاستنباط یک باشدنظائرش هم بسیاراست درکتابهاودررمانها بسیارخوانده‌اید درموضوع جرائم اشتباه میشودبهتراست که مرجع قانونگذاری دقت بیشتری بکند برای اینکه یک اختلالی واقع نشوداین بیشتربرای حفظ حق درنتیجه‌است ودرمقدمات هم اشکالی ندارد. |
| − | |||
| − | باشدنظائرش هم بسیاراست درکتابهاودررمانها بسیارخوانده‌اید درموضوع جرائم اشتباه میشودبهتراست که مرجع قانونگذاری دقت بیشتری بکند برای اینکه یک اختلالی واقع نشوداین بیشتربرای حفظ حق درنتیجه‌است ودرمقدمات هم اشکالی ندارد. | ||
| − | رئیس ـ عرض کنم مخصوصاً بآقانیکه پیشنهاد می‌دهند بنده ناچارم این تذکرنظامنامه‌ای راعرض کنم آقایانی که پیشنهادمیدهندحق زیادترازاینکه اختصاراًیک توضیحی بدهند ندارند بجهت اینکه هم وقت گرفته میشودوهم مذاکراتی است که شده است. خودشان ملاحظة نظامنامه رابفرمایندکه بنده مجبورنشوم هرساعت بهشان اخطارقانونی بکنم. | + | '''رئیس''' ـ عرض کنم مخصوصاً بآقانیکه پیشنهاد می‌دهند بنده ناچارم این تذکرنظامنامه‌ای راعرض کنم آقایانی که پیشنهادمیدهندحق زیادترازاینکه اختصاراًیک توضیحی بدهند ندارند بجهت اینکه هم وقت گرفته میشودوهم مذاکراتی است که شده است. خودشان ملاحظة نظامنامه رابفرمایندکه بنده مجبورنشوم هرساعت بهشان اخطارقانونی بکنم. |
یکی ازنمایندگان ـ پیشنهادآقای نقابت رایک مرتبة دیگر بخوانند. | یکی ازنمایندگان ـ پیشنهادآقای نقابت رایک مرتبة دیگر بخوانند. | ||
| خط ۴۵۶: | خط ۴۱۸: | ||
وزیردادگستری ـ بنظر بنده این پیشنهاد (شایدبازهم پیشنهاددیگری باشدمثل این) اگردرست درش توجه بشودوآقایان همینطوربخواهندخوانده شودو ردشودتولید زحمت می‌کند منظوراین پیشنهادصرف نظراز توضیحاتی که بنده برای عدم لزوم قابل فرجام بودن این احکام مفصلاً امروز دادم حالادرهرصورت آقای مؤید احمدی پیشنهادی دادندکه موردتوجه شد وقبول شدکه بعنوان تبصره بمادةدوم اضافه شوددراینصورت این پیشنهاد بنظربنده جا ندارد. | وزیردادگستری ـ بنظر بنده این پیشنهاد (شایدبازهم پیشنهاددیگری باشدمثل این) اگردرست درش توجه بشودوآقایان همینطوربخواهندخوانده شودو ردشودتولید زحمت می‌کند منظوراین پیشنهادصرف نظراز توضیحاتی که بنده برای عدم لزوم قابل فرجام بودن این احکام مفصلاً امروز دادم حالادرهرصورت آقای مؤید احمدی پیشنهادی دادندکه موردتوجه شد وقبول شدکه بعنوان تبصره بمادةدوم اضافه شوددراینصورت این پیشنهاد بنظربنده جا ندارد. | ||
| − | رئیس ـ بسته نقابت مسترد می‌کنید؟ | + | '''رئیس''' ـ بسته نقابت مسترد می‌کنید؟ |
نقابت ـ بسته برأی مجلس است. | نقابت ـ بسته برأی مجلس است. | ||
| − | رئیس ـ با وجود پیشنهاد آقای مؤیداحمدی دیگراین پیشنهادات بنظربنده موردندارد آقایانیکه باپیشنهادآقای نقابت موافقت دارندبرخیزند | + | '''رئیس''' ـ با وجود پیشنهاد آقای مؤیداحمدی دیگراین پیشنهادات بنظربنده موردندارد آقایانیکه باپیشنهادآقای نقابت موافقت دارندبرخیزند |
(عده قلیلی قیام کردند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگر: | (عده قلیلی قیام کردند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگر: | ||
| خط ۴۶۸: | خط ۴۳۰: | ||
فرمانفرمائیان ـ چون پیشنهادآقای مؤیدراآقایان قابل توجه دانستندبنده هم مستردمیکنم. | فرمانفرمائیان ـ چون پیشنهادآقای مؤیدراآقایان قابل توجه دانستندبنده هم مستردمیکنم. | ||
| − | + | '''رئیس'''ـ پیشنهادآقای انوار:پیشنهاد می‌کنم درماده۲تبصره اضافه شودتجدیند نظرازاحکام صادره … | |
انوارـ استردادکردم. | انوارـ استردادکردم. | ||
| − | رئیس ـ رأی می‌گیریم بماده بوم بااصلاحی که شده است بعنی تبصره‌ای که علاوه شدموافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شدماده سوم | + | '''رئیس''' ـ رأی می‌گیریم بماده بوم بااصلاحی که شده است بعنی تبصره‌ای که علاوه شدموافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شدماده سوم |
ماده۳ـ درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است بعضی ازکارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم از بازپرس ودادستان وکارمندان خودآن دادگاه‌هاازمیان کارندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب شوندو ترتیب آن درآئین نامه پیش بینی خواهدشد. | ماده۳ـ درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است بعضی ازکارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم از بازپرس ودادستان وکارمندان خودآن دادگاه‌هاازمیان کارندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب شوندو ترتیب آن درآئین نامه پیش بینی خواهدشد. | ||
| − | رئیس ـ آقای انوار انوارـ بنده این نظری راکه اتخاذکردم و پیشنهاد کردم تصورمیکنم مخالفت بااین عقیدة اول نداشته باشددراینجا نوشته است درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است بعضی از کارمندان این دادگاه نظامی راازدادگاههای دادگستری انتخاب کندچون دولت مقتضی میداندمحتاج نیست وبایدمکلف باشداینجا ما درنظرگرفتیم مجلس هم موافقت کردکه کارمندان نظامی بتنهائی کاری ازدستشان برنمیآید باید بآنهاعدة منضم شوندبنده میدانم کارزیادمیشوداین است که اگراین دوتاراترکیب بهم بکنیم ودولت روی تکلیف این کارراملزم باشد هم اعتمادباین محاکم میشودوهم کارشان بهترپیش میروداین است که بنده پیشنهادی کردم وپیشنهادم خوانده میشودنظرم این است که دولت مکلف باشد این کاررا بکند. | + | '''رئیس''' ـ آقای انوار انوارـ بنده این نظری راکه اتخاذکردم و پیشنهاد کردم تصورمیکنم مخالفت بااین عقیدة اول نداشته باشددراینجا نوشته است درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است بعضی از کارمندان این دادگاه نظامی راازدادگاههای دادگستری انتخاب کندچون دولت مقتضی میداندمحتاج نیست وبایدمکلف باشداینجا ما درنظرگرفتیم مجلس هم موافقت کردکه کارمندان نظامی بتنهائی کاری ازدستشان برنمیآید باید بآنهاعدة منضم شوندبنده میدانم کارزیادمیشوداین است که اگراین دوتاراترکیب بهم بکنیم ودولت روی تکلیف این کارراملزم باشد هم اعتمادباین محاکم میشودوهم کارشان بهترپیش میروداین است که بنده پیشنهادی کردم وپیشنهادم خوانده میشودنظرم این است که دولت مکلف باشد این کاررا بکند. |
| − | |||
| − | |||
| − | تصمیمی راکه گرفته‌اندممکن است درتشخیص اشتباه شده بااینکه درقانون حکومت نظامی تصریح شده است درمحاکم نظامی دادرسان هم بایدنظامی باشندحالاماازجهت کسرونقص اعضاءونبودن وسایل این پیشنهاد راایجادکردیم شایدپنچ سال دیگراین احتیاج نباشدباین جهت لازم نیست حالامااین قید راکه مفیداست برداریم ویک قیدی بگذاریم که اسباب زحمت ماهم بشودبنظربنده اگرهم توجه بفرمایندباین قسمت از پیشنهادخودشان صرف نظربفرمایند و همانطور که درماده ذکرشده است باشدبهتراست فقط بنده اینجایک اصلاحی رادرماده می‌خواستم عرض کنم بفرمائیدوآن این است دراینجاکه نوشته شده بعضی از کارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم از بازپرس ودادستان وکارمندان خودآن دادگاههاعرض کارمندان خودآن دادگاههانوشته شود (ودادرسان خودآن دادگاهها). | + | وزیردادگستری ـ توجه آقای انوارمعطوف بیک قسمت فقط بودکه این پیشنهادرافرمودندشاید بوضعیت امروز توجه فرمودندباینجهت این پیشنهادرافرمودنددرصورتیکه این قانون است ممکن است امروز طرف احتیاج باشدپنج سال دیگر احتیاجی باین کارنباشد تصمیمی راکه گرفته‌اندممکن است درتشخیص اشتباه شده بااینکه درقانون حکومت نظامی تصریح شده است درمحاکم نظامی دادرسان هم بایدنظامی باشندحالاماازجهت کسرونقص اعضاءونبودن وسایل این پیشنهاد راایجادکردیم شایدپنچ سال دیگراین احتیاج نباشدباین جهت لازم نیست حالامااین قید راکه مفیداست برداریم ویک قیدی بگذاریم که اسباب زحمت ماهم بشودبنظربنده اگرهم توجه بفرمایندباین قسمت از پیشنهادخودشان صرف نظربفرمایند و همانطور که درماده ذکرشده است باشدبهتراست فقط بنده اینجایک اصلاحی رادرماده می‌خواستم عرض کنم بفرمائیدوآن این است دراینجاکه نوشته شده بعضی از کارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم از بازپرس ودادستان وکارمندان خودآن دادگاههاعرض کارمندان خودآن دادگاههانوشته شود (ودادرسان خودآن دادگاهها). |
| − | رئیس ـ آقای بهبهانی. | + | '''رئیس''' ـ آقای بهبهانی. |
بهبهانی ـ عرضی ندارم | بهبهانی ـ عرضی ندارم | ||
| − | رئیس ـ آقای اعتبار | + | '''رئیس''' ـ آقای اعتبار |
اعتبارـ موافقم | اعتبارـ موافقم | ||
| − | رئیس ـ آقای ملک مدنی | + | '''رئیس''' ـ آقای ملک مدنی |
| − | |||
| − | |||
| − | به این مهمی که مقتضیات داردایجاب میکندکه مجلس رأی بدهدبایداشخاص پاک واشخاص میهن پرست انتخاب شوندکه دیگررأیشان موردشک وتردیدنباشد.(صحیح است) | + | ملک مدنی ـ بعقیده بنده ماده۳دراین قانون اهمیتش از همه موادبیشتراست این نگرانی‌هائی که درمجلس تولیدشدواینهمه صحبت شدونگرانی‌هائی که بودروی ماده اول اینهمه پیشنهادات شدبنظربنده هیچ جای نگرانی نبودول یاین ماده۳اگراین دادگاههاخوب تشکیل نشودبنظربنده جای نگرانی است بنده می‌خواستم اینجاعرض کنم که دراین دادگاههاقضات راهم شرکت بدهند حالا که درمجلس شورای ملی اکثریت هم موافقت داردکه یک چنین قانونی بگذردالبته موفقیت فعلی کشورهم ایجاب میکندکه مایک همچوقانونی داشته باشیم واز اشخاصیکه افکارسوئی دارندباسرعت جلوگیری شودمحل تردیدنیست امااز آنطرف دادگاه هم بایدیک دادگاه باصلاحیتی باشداین نکته رابنده خواستم اینجا عرض کنم که این موضوع قابل دقت است برای اینکه وقت یدادگاه از اشخاص صالح و اشخاص بیطرف تشکیل بشودبنظربنده آراءآنهاآرائی است که بنفع کشوروجامعه است ومعکوسش هم معین است که خدای تاکرده اگراین اشخاص صلاحیت نداشته باشندیایک افکار وسوابق خوبی نداشته باشندعملشان بضررکشورو جامعه تمام میشود. بنده می‌خواستم این را عرض کنم که هم جنابعالی وهم آقای سرتیب ریاضی متوجه باشندکه درزندگانی اشخاص ودرخیراصالح جامعه مدهلیت داردوبصلاح کشورتمام میشودبنده می‌خواستم عرض کنم که حتماً سوابق این اشخاص رااز بیست سال قبل بایددرنظرگرفت ودوسیه پرسنلی اینهارادیدواوضاع واحوال اینهارادرنظرگرفت مثل اینکه شخص خودجنابعالی آقای سرتیپ ریاضی پرونده سوابق زندگانی شماکه معاون وزارت جنگ هستیدسوابق خوبی است بنده می‌خواستم عرض کنم که این رادنظرداشته باشید زیرا ازهمین جااست که نگرانی تولیدمیکندواشکال پیدامیشودوالابنده خیال نمی‌کنم که حتی یک نفرهم بااین موضوع مخالف باشدکه جلوگیری از افعال سوءبشودهمگی موافقیم باین جهة بنده بااینکه رأی می‌دهم وصددرصدهم بااین جریان ونیات دولت موافق هستم این رابایدعرض کنم که درموقعی که می‌خواهید انتخاب کنیدسعی کنیدکه بهترین اشخاص راانتخاب کنیدزیراعرض کردم اینجا حیات وممات اشخاص درکاراست هیچ ملاحظه نکنیدکه خدای نخواسته یک اشخاصی راکه کاری از دستشان برنمی آیدیامتقاعدهستند یااز اشخاصی که بیکارهستنددراینجابکاربگماریدچون بنده عضوکمیسیون دادگستری بودم اغلب دیده میشدکه غالباًدررأس این کارهااشخاصی راکه بیکار بودندمیگماردندکه یک حقوقی بگیرندوشایدهم ازاشخاصی بودندکه نخواسته‌اند تعقیبشان کنندبهرحال این سوابق دردادگاه سابق هم اگربوده غلط بوده است دادگاه بایدازبهترین اشخاص تشکیل شودخصوصاًحالاکه بایدبیشتردقت بشود زیرابااین قانون به این مهمی که مقتضیات داردایجاب میکندکه مجلس رأی بدهدبایداشخاص پاک واشخاص میهن پرست انتخاب شوندکه دیگررأیشان موردشک وتردیدنباشد.(صحیح است) |
معاون وزارت جنگ (سرتیپ ریاضی)ـ بنده می‌خواستم یک توضیحی عرض کنم که سوءتفاهمی درپیش نیایدچون وضعیت حکومت نظامی تهران که پایتخت کشوراست نیایدمخلوط شودباوضعیاتی که درسایرقسمت‌های مختلفه کشورایجادمیشودمایک قانونی از مجلس شورای ملی گذراندیم بیش ازچهارصدماده برای محاکمات نظامی واین قانون محاکمات نظامی از روی قانون محاکمات نظامی مملکت فرانسه که بهترین کشورهای دموکراسی بوده است گرفته شده است ویک تحریف‌های مختصری که دراین قانون شده اشت که آنهم قدری بزیان محاکمات تمام شده است که حالامشغول اصلاح آن هستیم وپیشنهاداتی دراین زمینه تقدیم مجلس شورای ملی خواهیم کردخواستم سوءتفاهم نشوددیوان فوق العاده دراین پیشنهادی که مطرح است ورأی دیوان‌هائی است که درمحاکمات نظامی ودرمحاکم اجرائی ایجادمیشودآن دیوانهای عادی که ماداریم بحال خودباقی است ومشمول این قسمت نخواهد بود. مااگربخواهیم این فکرهارابکنیم امنیت درهیچ نقطةبرقرارنمی‌تواندبشود ملاحظه بفرمائیدالآن ازهمین وضیعت رضائیه که همه نگرانی دارندواین قوای نظامی که میروندیک اشخاص مرتکب فجایعی درآنجاها شده‌انددرهیچ جاکه ذکرآن رانمیشودکردحالااگرتصوربشودکه دیوانیکه دراینجاتشکیل میشودبرای این موضوع همین تشریفات راخواهدداشت وبعدهم بدین کشوربرمیگردداین اشتباه است (صحیح است) دادگاههای لشگری ومحاکم ماصلاحیت خودش راخواهدداشت درجاهائی هم مثل پایتخت ومراکزعمدة که دیوان عمده تشکیل خواهدشدالبته ماخیلی خوشوقت هستیم که دردرجه اول دادرسان دادگستری درقضایای این دادگاهها شرکت کنندولی البته بدیهی است وقتی گفتیم دادگاه نظامی بایدابهت نظامی خودش راداشته باشداین مخالفتی نداردکه ماهم از اشخاص صحیح‌العمل خودمان انتخاب کنیم وهم از دادرسان دادگستری بمابدهندولی محکمه نظامی بنظربنده دریک حکومت نظامی وقتی تشکیل شودحتی اعضاءبالباس‌های تمام رسمی بایدباشدزیرا اساساًاین دادگاه یک ابهتی لازم داردکه اگرآن ابهت نباشداثرنمی بخشدبنابراین دراین قسمت که فرمودندخواستم توضیح بدهم که اشتباه نشودودیگراینکه آقای انوارصبح فرمودندکه دادگاههای نظامی هم گاهی کارهای غلطی میکنندالبته درگذشته کارهای خیلی غلطی شدهاست ولی چنانچه همه آقایان مستحضر هستند فعلاً نمیشودواردآن کارهای غلط شدویک چیزهائی است که نمی‌توانیم واردآنهاشویم وبهتراین است که ذکری نشودولی راجع بوضعیت فعلی مخصوصاًبنده خودم که دریکی از فرامینی که حضوراعلیحضرت بردم امرفرمودندکه برئیس دادرسی بگوئیدکه یکنفراز اعضاءمحکمه رانبایدتحمیل کنندتمام اعضاءمحکمه بایدبه پیشنهادرئیس دادرسی بشودودقت تمام بایدبشودکه اشخاص صحیح‌العمل باید انتخاب شوندالبته گاهی خبط‌هائی دربعضی محاکم میشودول یبنده اطمینان می‌دهم به آقایان تمایندگان محترم که ماجدیت کامل داریم دراینکه برای این کار اشخاص صحیح‌العمل انتخاب کنیم وامیدواریم که رآی خلاف عدالت ازاین محکمه صادرنشود | معاون وزارت جنگ (سرتیپ ریاضی)ـ بنده می‌خواستم یک توضیحی عرض کنم که سوءتفاهمی درپیش نیایدچون وضعیت حکومت نظامی تهران که پایتخت کشوراست نیایدمخلوط شودباوضعیاتی که درسایرقسمت‌های مختلفه کشورایجادمیشودمایک قانونی از مجلس شورای ملی گذراندیم بیش ازچهارصدماده برای محاکمات نظامی واین قانون محاکمات نظامی از روی قانون محاکمات نظامی مملکت فرانسه که بهترین کشورهای دموکراسی بوده است گرفته شده است ویک تحریف‌های مختصری که دراین قانون شده اشت که آنهم قدری بزیان محاکمات تمام شده است که حالامشغول اصلاح آن هستیم وپیشنهاداتی دراین زمینه تقدیم مجلس شورای ملی خواهیم کردخواستم سوءتفاهم نشوددیوان فوق العاده دراین پیشنهادی که مطرح است ورأی دیوان‌هائی است که درمحاکمات نظامی ودرمحاکم اجرائی ایجادمیشودآن دیوانهای عادی که ماداریم بحال خودباقی است ومشمول این قسمت نخواهد بود. مااگربخواهیم این فکرهارابکنیم امنیت درهیچ نقطةبرقرارنمی‌تواندبشود ملاحظه بفرمائیدالآن ازهمین وضیعت رضائیه که همه نگرانی دارندواین قوای نظامی که میروندیک اشخاص مرتکب فجایعی درآنجاها شده‌انددرهیچ جاکه ذکرآن رانمیشودکردحالااگرتصوربشودکه دیوانیکه دراینجاتشکیل میشودبرای این موضوع همین تشریفات راخواهدداشت وبعدهم بدین کشوربرمیگردداین اشتباه است (صحیح است) دادگاههای لشگری ومحاکم ماصلاحیت خودش راخواهدداشت درجاهائی هم مثل پایتخت ومراکزعمدة که دیوان عمده تشکیل خواهدشدالبته ماخیلی خوشوقت هستیم که دردرجه اول دادرسان دادگستری درقضایای این دادگاهها شرکت کنندولی البته بدیهی است وقتی گفتیم دادگاه نظامی بایدابهت نظامی خودش راداشته باشداین مخالفتی نداردکه ماهم از اشخاص صحیح‌العمل خودمان انتخاب کنیم وهم از دادرسان دادگستری بمابدهندولی محکمه نظامی بنظربنده دریک حکومت نظامی وقتی تشکیل شودحتی اعضاءبالباس‌های تمام رسمی بایدباشدزیرا اساساًاین دادگاه یک ابهتی لازم داردکه اگرآن ابهت نباشداثرنمی بخشدبنابراین دراین قسمت که فرمودندخواستم توضیح بدهم که اشتباه نشودودیگراینکه آقای انوارصبح فرمودندکه دادگاههای نظامی هم گاهی کارهای غلطی میکنندالبته درگذشته کارهای خیلی غلطی شدهاست ولی چنانچه همه آقایان مستحضر هستند فعلاً نمیشودواردآن کارهای غلط شدویک چیزهائی است که نمی‌توانیم واردآنهاشویم وبهتراین است که ذکری نشودولی راجع بوضعیت فعلی مخصوصاًبنده خودم که دریکی از فرامینی که حضوراعلیحضرت بردم امرفرمودندکه برئیس دادرسی بگوئیدکه یکنفراز اعضاءمحکمه رانبایدتحمیل کنندتمام اعضاءمحکمه بایدبه پیشنهادرئیس دادرسی بشودودقت تمام بایدبشودکه اشخاص صحیح‌العمل باید انتخاب شوندالبته گاهی خبط‌هائی دربعضی محاکم میشودول یبنده اطمینان می‌دهم به آقایان تمایندگان محترم که ماجدیت کامل داریم دراینکه برای این کار اشخاص صحیح‌العمل انتخاب کنیم وامیدواریم که رآی خلاف عدالت ازاین محکمه صادرنشود | ||
| خط ۵۰۶: | خط ۴۶۴: | ||
پیشنهادآقای مجدضیائی | پیشنهادآقای مجدضیائی | ||
| − | پیشنهادآقای مجدضیائی پیشنهادمیکنم ماده۳اینطوراصلاح شوددرمواردیکه دولت مقتضی وصلاح بداندمی‌تواندبعضی ازکارمندان قضائی | + | پیشنهادآقای مجدضیائی پیشنهادمیکنم ماده۳اینطوراصلاح شوددرمواردیکه دولت مقتضی وصلاح بداندمی‌تواندبعضی ازکارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم ازبازپرس ودادستان وکارمندان خودآن دادگاهها از کارمندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب نمایدوترتیب آن درآئین نامه ذکرخواهدشد. |
| − | |||
| − | این دادگاههای نظامی اعم ازبازپرس ودادستان وکارمندان خودآن دادگاهها از کارمندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب نمایدوترتیب آن درآئین نامه ذکرخواهدشد. | ||
مجدضیائی ـ استردادکنیم | مجدضیائی ـ استردادکنیم | ||
| خط ۵۱۸: | خط ۴۷۴: | ||
طهرانچی ـ عرض می‌کنم که منظوربنده این بودکه راجع به دادستان وبازپرس اشکالی نداردکه دولت اگرمقتضی بداندانتخاب کندولی قضات محکمه البته آقای معاون وزارت جنگ هم فرمودنددراینکه اشخاص صحیح‌العمل دربین افسران ماهستندحرفی نیست بلکه اکثریتشان صحیح العمل هستندولی صحیح‌العمل بودن تنهابرای قضاوت کافی نیست واطلاعات قضائی میخواهدبنابراین بنده درقسمت دادستان وبازپرس عرضی ندارم ولی درقسمت قضاوت چون حقیقت جان مردم شرافت مردم همه چیز مردم دردست آنهااست بایددولت دراینجامکلف باشدکه کارمندان دادگاه راازقضات عالیرتبه دادگستری انتخاب نماید | طهرانچی ـ عرض می‌کنم که منظوربنده این بودکه راجع به دادستان وبازپرس اشکالی نداردکه دولت اگرمقتضی بداندانتخاب کندولی قضات محکمه البته آقای معاون وزارت جنگ هم فرمودنددراینکه اشخاص صحیح‌العمل دربین افسران ماهستندحرفی نیست بلکه اکثریتشان صحیح العمل هستندولی صحیح‌العمل بودن تنهابرای قضاوت کافی نیست واطلاعات قضائی میخواهدبنابراین بنده درقسمت دادستان وبازپرس عرضی ندارم ولی درقسمت قضاوت چون حقیقت جان مردم شرافت مردم همه چیز مردم دردست آنهااست بایددولت دراینجامکلف باشدکه کارمندان دادگاه راازقضات عالیرتبه دادگستری انتخاب نماید | ||
| − | رئیس ـ آقای اعتبار | + | '''رئیس''' ـ آقای اعتبار |
اعتبارـ عرض می‌کنم بنده توجه می‌دهم آقایانی راکه پیشنهادمیکنندکه از قضات انتخاب شونداین مطلب کاملاًصحیح است ولی چنانچه دقت فرمایندنوشته است بعضی از کارمندان این دادگاه این اعم است بالاخره هم ممکن است بازپرس باشدهم قاضی باشدهم ممکن است دادرس باشدالبته این اختیاررامابایستی برای دولت قائل باشیم ملاحظه بفرمائیداین دریک قسمت‌هائی ممکن است پیش بیایدآن دستگاهی که لازم است تشکیل شودحالادرطهران ممکن است مایک قضاتی داشته باشیم که کاملاًطرف اطمینان باشندوبتواننداین منظورراصددرصدانجام میدهندوالبته درهرجاوسائل فراهم بوداین منظورراانجام می‌دهند وهرجاکه مقتضی بودتمام ازافسران انتخاب شونداز آن هاانتخاب کنندازاین جهت بنده معتقدم که آقایان هم موافقت فرمایندبه هم صورت بگذردوبنده این را می‌خواستم استدعاکنم که این سوءظنی رانداشته باشندکه دولت شایدبخواهدسازمانی داشته باشندکه برعلیه مردم دستگاهی درست کنندالبته دولت که یک همچوقصدی نخواهدداشت ومیخواستم ازآقای تهرانچی هم تقاضا کنم که موافقت فرمایندزیرامنظورایشان هم کاملاً تأمین است. | اعتبارـ عرض می‌کنم بنده توجه می‌دهم آقایانی راکه پیشنهادمیکنندکه از قضات انتخاب شونداین مطلب کاملاًصحیح است ولی چنانچه دقت فرمایندنوشته است بعضی از کارمندان این دادگاه این اعم است بالاخره هم ممکن است بازپرس باشدهم قاضی باشدهم ممکن است دادرس باشدالبته این اختیاررامابایستی برای دولت قائل باشیم ملاحظه بفرمائیداین دریک قسمت‌هائی ممکن است پیش بیایدآن دستگاهی که لازم است تشکیل شودحالادرطهران ممکن است مایک قضاتی داشته باشیم که کاملاًطرف اطمینان باشندوبتواننداین منظورراصددرصدانجام میدهندوالبته درهرجاوسائل فراهم بوداین منظورراانجام می‌دهند وهرجاکه مقتضی بودتمام ازافسران انتخاب شونداز آن هاانتخاب کنندازاین جهت بنده معتقدم که آقایان هم موافقت فرمایندبه هم صورت بگذردوبنده این را می‌خواستم استدعاکنم که این سوءظنی رانداشته باشندکه دولت شایدبخواهدسازمانی داشته باشندکه برعلیه مردم دستگاهی درست کنندالبته دولت که یک همچوقصدی نخواهدداشت ومیخواستم ازآقای تهرانچی هم تقاضا کنم که موافقت فرمایندزیرامنظورایشان هم کاملاً تأمین است. | ||
| خط ۵۲۴: | خط ۴۸۰: | ||
تهرانچی ـ بنده سوءظنی نداشتم که دولت برعلیه مردم نظری داردخیرآقا اینطورنیست وگمان نمی‌کنم هیچیک ازآقایان هم سوءظنی داشته باشندکه دولت میخواهدمحاکم بدی تشکیل بدهداینکه فرمودیداینجا اعم نوشته شده است البته درصورت مقتضی نوشته شده بنده عرض کردم نسبت بدادستان وبازپرس عرضی ندارم ولی استدلال بنده این بود که دریک جاهائی که دارای قضاتی نباشندممکن است ازیک افسرانی انتخاب کنندکه اطلاعات قضائی نداشته باشنداین رابنده مخالف هستم ولی استدلال آقااین نبود بنده عرض کردم افسران صحیح‌العمل ودرستکارداریم ولی افسرانی که سوابق قضائی داشته باشندخیلی کم داریم چون حرفه آنهانظامی بوده وتحصیلات قضائی نداشته‌اند بنده عرض می‌کنم اگردریک جاهائی نداشته باشیم شما میفرماییددرتهران داریم حالااگردریکجاهائی بخواهیم حکومت نظامی اعلان کنم ودادگاههای موقتی هم داشته باشیم وبخواهیم تشکیل بدهیم خوب دراینجا ممکن است افسران صحیح‌العمل باشندولی اطلاعات قضائی نداشته باشنداین بودعرض بنده. | تهرانچی ـ بنده سوءظنی نداشتم که دولت برعلیه مردم نظری داردخیرآقا اینطورنیست وگمان نمی‌کنم هیچیک ازآقایان هم سوءظنی داشته باشندکه دولت میخواهدمحاکم بدی تشکیل بدهداینکه فرمودیداینجا اعم نوشته شده است البته درصورت مقتضی نوشته شده بنده عرض کردم نسبت بدادستان وبازپرس عرضی ندارم ولی استدلال بنده این بود که دریک جاهائی که دارای قضاتی نباشندممکن است ازیک افسرانی انتخاب کنندکه اطلاعات قضائی نداشته باشنداین رابنده مخالف هستم ولی استدلال آقااین نبود بنده عرض کردم افسران صحیح‌العمل ودرستکارداریم ولی افسرانی که سوابق قضائی داشته باشندخیلی کم داریم چون حرفه آنهانظامی بوده وتحصیلات قضائی نداشته‌اند بنده عرض می‌کنم اگردریک جاهائی نداشته باشیم شما میفرماییددرتهران داریم حالااگردریکجاهائی بخواهیم حکومت نظامی اعلان کنم ودادگاههای موقتی هم داشته باشیم وبخواهیم تشکیل بدهیم خوب دراینجا ممکن است افسران صحیح‌العمل باشندولی اطلاعات قضائی نداشته باشنداین بودعرض بنده. | ||
| − | وزیردادگستری ـ اینجا یک مختصرتوضیحی رفع اشکال آقای تهرانچی رامیکندمقصودآقای تهرانچی این است که دادگاه تشکیل شودازقضاتی که واقف بامورقضائی باشند ومطلع باشندبهمین نظردولت ان ماده راگذاشته است که اگراین مطلب لازم شداین رارعایت کندامااین دلیل براین نیست که افسرانی دراین کارباشندکه اطلاعات قضائی نداشته باشندخیراینطورنیست بین افسران هم اشخاصی هستندکه اطلاعات قضائی وسوابق قضائی دارنددکتر هم هستندو | + | وزیردادگستری ـ اینجا یک مختصرتوضیحی رفع اشکال آقای تهرانچی رامیکندمقصودآقای تهرانچی این است که دادگاه تشکیل شودازقضاتی که واقف بامورقضائی باشند ومطلع باشندبهمین نظردولت ان ماده راگذاشته است که اگراین مطلب لازم شداین رارعایت کندامااین دلیل براین نیست که افسرانی دراین کارباشندکه اطلاعات قضائی نداشته باشندخیراینطورنیست بین افسران هم اشخاصی هستندکه اطلاعات قضائی وسوابق قضائی دارنددکتر هم هستندو لیسانسیه هم هستندوممکن هم هست که وارداین دادگاههابشوندوکارراهم خوب انجام بدهندماازلحاظ اینکه ممکن است نقصی داشته باشدیاکم باشد گفتیم ممکن است ازقضات دادگستری هم بآنها کمک بدهیم والبته تصدیق میفرمائیدکه اگراین رانگوئیم درصورتیکه اقتضا داردکه این کاررابکنیم دچاراشکال خواهیم شد. چرا؟ برای اینکه اصل این است چون این محکمه محکمه نظامی است درقانون حکومت نظامی هم گفته شده است محکمه نظامی حکام آنهم بایدنظامی باشندچون ممکن است دچاراین اشکال شویم که نتوانیم این منظورراانجام بدهیم خواستیم این راه را بازبگذاریم حالا اگر بخواهیم این راه راازجهت دیگری به بندیم اینجا تولیداشکال میکندباین جهت اگر موافقت بفرمائیدبهمین صورت بگذرد بهتراست ومنظورآقا هم تأمین میشود. |
| − | |||
| − | لیسانسیه هم هستندوممکن هم هست که وارداین دادگاههابشوندوکارراهم خوب انجام بدهندماازلحاظ اینکه ممکن است نقصی داشته باشدیاکم باشد گفتیم ممکن است ازقضات دادگستری هم بآنها کمک بدهیم والبته تصدیق میفرمائیدکه اگراین رانگوئیم درصورتیکه اقتضا داردکه این کاررابکنیم دچاراشکال خواهیم شد. | ||
| − | |||
| − | چرا؟ برای اینکه اصل این است چون این محکمه محکمه نظامی است درقانون حکومت نظامی هم گفته شده است محکمه نظامی حکام آنهم بایدنظامی باشندچون ممکن است دچاراین اشکال شویم که نتوانیم این منظورراانجام بدهیم خواستیم این راه را بازبگذاریم حالا اگر بخواهیم این راه راازجهت دیگری به بندیم اینجا تولیداشکال میکندباین جهت اگر موافقت بفرمائیدبهمین صورت بگذرد بهتراست ومنظورآقا هم تأمین میشود. | ||
تهرانچی ـ استردادمیکنم. | تهرانچی ـ استردادمیکنم. | ||
| خط ۵۴۲: | خط ۴۹۴: | ||
وزیردادگستری ـ آقای اوحدی عبارت راخواندندامایکجاتوقف کردندکه نمی‌بایستی توقف بکنندحالااگر توقف نکرده بودیدمطلب وشن بشودبنده عبارت رامیخوانم خودتان قضاوت بفرمائید (ماده ۳ـ درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است بعضی ازکارمندان قضائی دادگاه نظامی اعم ازبازپرس ودادستان ودادرسان خودآن دادگاهها ازمیان کارمندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب شونداین کجایش سکته دارد؟ | وزیردادگستری ـ آقای اوحدی عبارت راخواندندامایکجاتوقف کردندکه نمی‌بایستی توقف بکنندحالااگر توقف نکرده بودیدمطلب وشن بشودبنده عبارت رامیخوانم خودتان قضاوت بفرمائید (ماده ۳ـ درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است بعضی ازکارمندان قضائی دادگاه نظامی اعم ازبازپرس ودادستان ودادرسان خودآن دادگاهها ازمیان کارمندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب شونداین کجایش سکته دارد؟ | ||
| − | رئیس ـ رأی گرفته میشودبه پیشنهادآقای اوحدی موافقین برخیزند (عده قلیلی قیام نمودند) تصویب نشد. رأی گرفته میشودبماده سوم بااصلاحی که آقای وزیرفرمودندموافقین قیام فرمایند (چندنفری برخاستند) تصویب نشد. ماده چهارم قرائت شد. | + | '''رئیس''' ـ رأی گرفته میشودبه پیشنهادآقای اوحدی موافقین برخیزند (عده قلیلی قیام نمودند) تصویب نشد. رأی گرفته میشودبماده سوم بااصلاحی که آقای وزیرفرمودندموافقین قیام فرمایند (چندنفری برخاستند) تصویب نشد. ماده چهارم قرائت شد. |
ماده ۴ـ مقررات قوانین دیگرکه بااین قانون مخالف باشدتازمانیکه حکومت نظامی درهرنقطه برقراراست درباره این دادگاههای نظامی موقتی بلا اثر خواهدبود. این قانون ازتاریخ تصویب آئین‌نامه آن قابل اجراوشامل بزه‌هائی خواهدبودکه قبلاً درزمان حکومت نظامی واقع شده وتاتاریخ اجرای این قانون نسبت به آن حکمی صادرنشده باشد | ماده ۴ـ مقررات قوانین دیگرکه بااین قانون مخالف باشدتازمانیکه حکومت نظامی درهرنقطه برقراراست درباره این دادگاههای نظامی موقتی بلا اثر خواهدبود. این قانون ازتاریخ تصویب آئین‌نامه آن قابل اجراوشامل بزه‌هائی خواهدبودکه قبلاً درزمان حکومت نظامی واقع شده وتاتاریخ اجرای این قانون نسبت به آن حکمی صادرنشده باشد | ||
| − | رئیس ـ آقای طباطبای | + | '''رئیس''' ـ آقای طباطبای |
طباطبائی ـ گرچه موقع گذشته ولی عبارت ماده۳صریح نبودواگریکقدری روشن‌تر میشدبهتربودحالا دیگرگذشته. عرض کنم فرمودندجرائم وتطبیق جرائم باقوانین همانهائی است که هست وهیچ قانون تازةنیاورده‌ایم وهیچ چیز تازةهم نخواهیم ایجادکنیم این ماده ملاحظه بفرمائیدخیلی صریح است وبرخلاف تمام توضیحاتی است که داده شده است (مقررات قوانین دیگرکه بااین قانون مخالف باشدبلااثراست) اولاً این قانون قانونی نیست که قوانین دیگرراملغی بکندمرادازاین قانون این است که یک آئین‌نامه دولت بنویسدوبیاورددرکمیسیون قوانین دادگستری وتصویب شودبرای تکمیل تشکیلات محاکم دادگستری وتصویب شودبرای تکمیل تشکیلات محاکم ارتش ومحاکم نظامی اولاً این خودبخودقانون نیست که قوانین قضائی دیگررابموجب این قانون بخواهیم بلااثربگذاریم شمامکرردربیانات خودتان توضیح دادیدکه ما قانون تازة نیاورده‌ایم چیز تازه ایجاد نمی‌کنیم چیز تازةدرقضاوت ورسیدگی نخواسته‌ایم وضع کنیم اینجامینویسدمقررات قوانین دیگرکه بااین قانون سازگارنباشدملغی وبلااثر ایت این چیز تازه نیست ؟حالا دریکجایک مأموری خیالش گرفت یااشتباه کردوخواست پایش راازحدود قوانین قضائی بیرون بگذارد میگویدبموجب این قانون آن قوانین بلااثراست وملغی است دراینصورت یک میدان وسیعی برای سوءاستفاده دراینجا بازمیشودماده چهار رادرست ملاحظه بفرمائیدشمااصلاً حقی ندارید. دولت حق نداردقوانینی که برای قضات ورسیدگی بجرائم واقع شده ودردست قضات است وروی آن عمل میشودوجرائم رابا آن قوانین تطبیق میکننددراین موردعمل نکندبااین حال شمامیخواهیدجان ومال مردم رابسپاریدبدست اشخاصی که اگرمابهمه کراماتشان قائل باشیم صحیح است ولی قضاوت راخوب بلدنیستند. | طباطبائی ـ گرچه موقع گذشته ولی عبارت ماده۳صریح نبودواگریکقدری روشن‌تر میشدبهتربودحالا دیگرگذشته. عرض کنم فرمودندجرائم وتطبیق جرائم باقوانین همانهائی است که هست وهیچ قانون تازةنیاورده‌ایم وهیچ چیز تازةهم نخواهیم ایجادکنیم این ماده ملاحظه بفرمائیدخیلی صریح است وبرخلاف تمام توضیحاتی است که داده شده است (مقررات قوانین دیگرکه بااین قانون مخالف باشدبلااثراست) اولاً این قانون قانونی نیست که قوانین دیگرراملغی بکندمرادازاین قانون این است که یک آئین‌نامه دولت بنویسدوبیاورددرکمیسیون قوانین دادگستری وتصویب شودبرای تکمیل تشکیلات محاکم دادگستری وتصویب شودبرای تکمیل تشکیلات محاکم ارتش ومحاکم نظامی اولاً این خودبخودقانون نیست که قوانین قضائی دیگررابموجب این قانون بخواهیم بلااثربگذاریم شمامکرردربیانات خودتان توضیح دادیدکه ما قانون تازة نیاورده‌ایم چیز تازه ایجاد نمی‌کنیم چیز تازةدرقضاوت ورسیدگی نخواسته‌ایم وضع کنیم اینجامینویسدمقررات قوانین دیگرکه بااین قانون سازگارنباشدملغی وبلااثر ایت این چیز تازه نیست ؟حالا دریکجایک مأموری خیالش گرفت یااشتباه کردوخواست پایش راازحدود قوانین قضائی بیرون بگذارد میگویدبموجب این قانون آن قوانین بلااثراست وملغی است دراینصورت یک میدان وسیعی برای سوءاستفاده دراینجا بازمیشودماده چهار رادرست ملاحظه بفرمائیدشمااصلاً حقی ندارید. دولت حق نداردقوانینی که برای قضات ورسیدگی بجرائم واقع شده ودردست قضات است وروی آن عمل میشودوجرائم رابا آن قوانین تطبیق میکننددراین موردعمل نکندبااین حال شمامیخواهیدجان ومال مردم رابسپاریدبدست اشخاصی که اگرمابهمه کراماتشان قائل باشیم صحیح است ولی قضاوت راخوب بلدنیستند. | ||
| − | وزیردادگستری ـ بنده خیلی خوشوقتم که آقای طباطبائی همیشه تذکر می‌دهند که توجه بفرماینددرصورتیکه آن توجه رااعمال بفرمایندآن وقت خودشان تصدیق خواهندفرمودکه ایرادشان واردنیست چرا؟ چون عرایضی که بنده کردم بجای خودش کاملاً صحیح است مادراین جاقانون تازةکه جرمی ایجادکندیامجازاتی راتغییربدهدیاکیفیات قضائی راتغییربدهدبهیچوجه ذکرنکرده‌ایم واینکه گفته شده است قوانین دیگری که مخالف بااین قانون باشدبلااثراست برای این است که درآن قانون برخلاف آنچه که آقا توجه بهش میفرمایندمتأسفانه موادی هست که باقوانین دیگر ماتماس داردمثل ماده ۲بطورکلی احکام ماقابل فرجام است دراین جاذکرکردیم احکام صادرازاین دادگاههاقابل فرجام نیست وباتبصرة هم که آقای مؤیداحمدی پیشنهادکردندوآقایان قبول فرمودندمحدودمیکندبیک بزه‌های بخصوصی مثل موادی که درقانون کیفری ماکه این قانون باآنهاتماس داردچون این قانون که تصویب میشودیک منطق وفلسفه خاصی دارد بنابراین موقتاًنسبت باین دادگاههابایدبلااثربمانداین یکی دیگر اینکه همین ماده سوم که خواندیم درقانون حکومت نظامی است قانون ارتش هم همین طوراست ولی دراین قانون ماقائل شدیم که باین محاکم نظامی قضاتی بدهیم ازکارمندان وزارت دادگستری پس این ماده هم تماس دارد باسایرموادهاکه سابقاًبوده وتصویب شده است پس بایدبگوئیم که آنچه بااین مخالف است نسبت باین مواردبلااثراست زیراتکلیف امور قضائی باید درقوانین روشن باشداگردوماده قانون بایداجراشودبایدقاضی | + | وزیردادگستری ـ بنده خیلی خوشوقتم که آقای طباطبائی همیشه تذکر می‌دهند که توجه بفرماینددرصورتیکه آن توجه رااعمال بفرمایندآن وقت خودشان تصدیق خواهندفرمودکه ایرادشان واردنیست چرا؟ چون عرایضی که بنده کردم بجای خودش کاملاً صحیح است مادراین جاقانون تازةکه جرمی ایجادکندیامجازاتی راتغییربدهدیاکیفیات قضائی راتغییربدهدبهیچوجه ذکرنکرده‌ایم واینکه گفته شده است قوانین دیگری که مخالف بااین قانون باشدبلااثراست برای این است که درآن قانون برخلاف آنچه که آقا توجه بهش میفرمایندمتأسفانه موادی هست که باقوانین دیگر ماتماس داردمثل ماده ۲بطورکلی احکام ماقابل فرجام است دراین جاذکرکردیم احکام صادرازاین دادگاههاقابل فرجام نیست وباتبصرة هم که آقای مؤیداحمدی پیشنهادکردندوآقایان قبول فرمودندمحدودمیکندبیک بزه‌های بخصوصی مثل موادی که درقانون کیفری ماکه این قانون باآنهاتماس داردچون این قانون که تصویب میشودیک منطق وفلسفه خاصی دارد بنابراین موقتاًنسبت باین دادگاههابایدبلااثربمانداین یکی دیگر اینکه همین ماده سوم که خواندیم درقانون حکومت نظامی است قانون ارتش هم همین طوراست ولی دراین قانون ماقائل شدیم که باین محاکم نظامی قضاتی بدهیم ازکارمندان وزارت دادگستری پس این ماده هم تماس دارد باسایرموادهاکه سابقاًبوده وتصویب شده است پس بایدبگوئیم که آنچه بااین مخالف است نسبت باین مواردبلااثراست زیراتکلیف امور قضائی باید درقوانین روشن باشداگردوماده قانون بایداجراشودبایدقاضی بداندکدام راعمل کندکدام راعمل نکندبرای اینکه توضیح شودودراین قانون تکلیف معین شودکه چه باید بشودروی این منطق واصل این است که آن مواد نسبت باین دادگاهها گفته شدبلااثراست. |
| − | + | '''رئیس''' ـ آقای انوار | |
انوارـ عقاب بلا بیان قبیح است بیان نکردن وعقاب کردن قبیح است کسی راعقاب کنیددرصورتیکه بیان نکرده است خوب نیست این یک موضوع موضوع دیگر این است درتقریرات واحکام جزء‌آن عبارت معروف که:تدرء‌ُ‌الحدودبالشبهات این دوموضوع مسلم است اینجا درآخرعبارت نوشته شده است وشامل بزه‌هائی خواهد بودکه قبلا درزمان حکومت نظامی واقع شده است وتا تاریخ اجرای این قانون نسبت به آن حکمی صادر نشده مااین قانون راآوردیم برای تشدید ومحکم کردن وتشدید نسبت به آن کسی که مرتکب جرمی میشود خوب قبل از اینکه این قانون رابیاورید یک بزه‌هائی واقع شده است ورفته است بمحاکم عادی درمحاکم عادی هم یک جریانی پیداکرده است وهنوز حکمی صادر نشده است قضات محاکم یک نظری راگرفته‌اندحالا شماتماماً اینهاراکان‌لم‌یکن قرارمیدهید؟ چرا شما قانون جزائی راعطف بماسبق می‌کنید؟ بنده نمی‌خواهم موارد مخصوصی راکه واقع شده است وماهم به آن موارد توجه مخصوصی داریم ومیخواهیم این قانون درمورد آنهاهم اجرا شودازاول تشکیل حکومت نظامی تاحالا نه ماه است وبزه‌هائی هم دراین مدت واقع شده است ورفته است درمحاکم عادی حالا شایدیک احکامی هم صادر شده ایت که نرفته است به اجرا یا اینکه باید برود باجرا این هاراهمه رابرگردانیم بنده نظرم به آن مسئله تدرء‌الحدود بالشبهات ومسئله عقاب بلا بیان است بواسطه اینکه درمحاکم عادی یک ملاحظاتی روی اینها شده است وبنده این راعقیده ندارم که نسبت به بزه‌هائی که درش محاکمه شده است ورأی صادرشده است وهنوز باجرا نرفته است دومرتبه برگرددبرودباین محاکم این نظربنده بوده است اورنگ ـ بنده اجازه خواسته‌ام | انوارـ عقاب بلا بیان قبیح است بیان نکردن وعقاب کردن قبیح است کسی راعقاب کنیددرصورتیکه بیان نکرده است خوب نیست این یک موضوع موضوع دیگر این است درتقریرات واحکام جزء‌آن عبارت معروف که:تدرء‌ُ‌الحدودبالشبهات این دوموضوع مسلم است اینجا درآخرعبارت نوشته شده است وشامل بزه‌هائی خواهد بودکه قبلا درزمان حکومت نظامی واقع شده است وتا تاریخ اجرای این قانون نسبت به آن حکمی صادر نشده مااین قانون راآوردیم برای تشدید ومحکم کردن وتشدید نسبت به آن کسی که مرتکب جرمی میشود خوب قبل از اینکه این قانون رابیاورید یک بزه‌هائی واقع شده است ورفته است بمحاکم عادی درمحاکم عادی هم یک جریانی پیداکرده است وهنوز حکمی صادر نشده است قضات محاکم یک نظری راگرفته‌اندحالا شماتماماً اینهاراکان‌لم‌یکن قرارمیدهید؟ چرا شما قانون جزائی راعطف بماسبق می‌کنید؟ بنده نمی‌خواهم موارد مخصوصی راکه واقع شده است وماهم به آن موارد توجه مخصوصی داریم ومیخواهیم این قانون درمورد آنهاهم اجرا شودازاول تشکیل حکومت نظامی تاحالا نه ماه است وبزه‌هائی هم دراین مدت واقع شده است ورفته است درمحاکم عادی حالا شایدیک احکامی هم صادر شده ایت که نرفته است به اجرا یا اینکه باید برود باجرا این هاراهمه رابرگردانیم بنده نظرم به آن مسئله تدرء‌الحدود بالشبهات ومسئله عقاب بلا بیان است بواسطه اینکه درمحاکم عادی یک ملاحظاتی روی اینها شده است وبنده این راعقیده ندارم که نسبت به بزه‌هائی که درش محاکمه شده است ورأی صادرشده است وهنوز باجرا نرفته است دومرتبه برگرددبرودباین محاکم این نظربنده بوده است اورنگ ـ بنده اجازه خواسته‌ام | ||
| خط ۵۵۸: | خط ۵۱۰: | ||
وزیردادگستری ـ ببخشیدآقای اورنگ مطلبی است که بنده بایدجوابش رابدهم مختصر هم عرض کنم بعد فرمایشات آقا راهم باکمال میل می‌شنوم آقای انوار مطالبی ذکرکردندکه بنظربنده ناشی ازاین بودکه اشتباهی برای ایشان پیش آمده است عرض می‌کنم که قیح عقاب بلابیان وتدرء‌الحدود بالشبهات بنظربنده دراینجا مصداق نداردماعقابی بلابیان قائل نشده‌ایم ماکه قانون کیفری وضع نکردیم بزهی ایجادنکردیم قانون کیفری ماهمان است که بوده مانگفتیم که فلان عمل امروز بزه شناخته میشودآقامیفرمانید که مااین جاشدت رادرنظرگرفتیم واین راسیرقهقرائی دارندنه آقااین شدت راماامروز برقرارنکردیم این در۱۳۲۹برقرارشده است وحالاهم جریان دارد آنجا هم گفته شده است که موردحکومت نظامی باشدت بایدعمل شودشدت هم درقوانین کیفری است یک چیزی نیست که ماامروز بخواهیم ایجادکنیم واینکه راجع به بزه‌هافرمودیداین بزه‌هائی که واقع شده است ممکن است هنوزتکلیفش معین نشده باشد برای اینکه یک کسی قرارعدم صلاحیت داده یادادگاهی تشکیل نشده است ودربوته اجمال مانده این رابتواند ولومال چهارماه پیش هم باشد رسیدگی کند والاتصدیق بفرمائید که بی‌تکلیف خواهدماندونتیجه خوبی ندارد یک بزهی فردا واقع میشود تعقیب شودامابزهی که چهرماه پیش پیش آمده است آن بماندآقای انوارفرمودندممکن است یک حکمی صادرشده باشداماباجرانرفته باشددراین جاتصریح شده که اموری که نسبت باوحکم صادرنشده اگرحکم صادرشده چرا برودباین محاکم پس تدرء‌الحدودبالشبهات که فرمودنددراینجامصداق ندارداودرمواردی است که شبهه برای قاضی پیش بیایدوبرایش ثابت نباشدوبگویدطرف ازفاق رابگیرم واین مبری است درهرحال این جایش اینجانیست وبنظربنده ایرادآقادراین قسمت واردنیست | وزیردادگستری ـ ببخشیدآقای اورنگ مطلبی است که بنده بایدجوابش رابدهم مختصر هم عرض کنم بعد فرمایشات آقا راهم باکمال میل می‌شنوم آقای انوار مطالبی ذکرکردندکه بنظربنده ناشی ازاین بودکه اشتباهی برای ایشان پیش آمده است عرض می‌کنم که قیح عقاب بلابیان وتدرء‌الحدود بالشبهات بنظربنده دراینجا مصداق نداردماعقابی بلابیان قائل نشده‌ایم ماکه قانون کیفری وضع نکردیم بزهی ایجادنکردیم قانون کیفری ماهمان است که بوده مانگفتیم که فلان عمل امروز بزه شناخته میشودآقامیفرمانید که مااین جاشدت رادرنظرگرفتیم واین راسیرقهقرائی دارندنه آقااین شدت راماامروز برقرارنکردیم این در۱۳۲۹برقرارشده است وحالاهم جریان دارد آنجا هم گفته شده است که موردحکومت نظامی باشدت بایدعمل شودشدت هم درقوانین کیفری است یک چیزی نیست که ماامروز بخواهیم ایجادکنیم واینکه راجع به بزه‌هافرمودیداین بزه‌هائی که واقع شده است ممکن است هنوزتکلیفش معین نشده باشد برای اینکه یک کسی قرارعدم صلاحیت داده یادادگاهی تشکیل نشده است ودربوته اجمال مانده این رابتواند ولومال چهارماه پیش هم باشد رسیدگی کند والاتصدیق بفرمائید که بی‌تکلیف خواهدماندونتیجه خوبی ندارد یک بزهی فردا واقع میشود تعقیب شودامابزهی که چهرماه پیش پیش آمده است آن بماندآقای انوارفرمودندممکن است یک حکمی صادرشده باشداماباجرانرفته باشددراین جاتصریح شده که اموری که نسبت باوحکم صادرنشده اگرحکم صادرشده چرا برودباین محاکم پس تدرء‌الحدودبالشبهات که فرمودنددراینجامصداق ندارداودرمواردی است که شبهه برای قاضی پیش بیایدوبرایش ثابت نباشدوبگویدطرف ازفاق رابگیرم واین مبری است درهرحال این جایش اینجانیست وبنظربنده ایرادآقادراین قسمت واردنیست | ||
| − | رئیس ـ پیشنهادآقای نقابت | + | '''رئیس''' ـ پیشنهادآقای نقابت |
پیشنهادمیکنم بآخرماده ۴که نوشته شده نسبت بآن حکم صادرنشده باشد اصلاح ونوشته شودنسبت بآن حکمی وقطعی نشده باشد | پیشنهادمیکنم بآخرماده ۴که نوشته شده نسبت بآن حکم صادرنشده باشد اصلاح ونوشته شودنسبت بآن حکمی وقطعی نشده باشد | ||
| − | رئیس ـ آقای نقابت | + | '''رئیس''' ـ آقای نقابت |
| − | |||
| − | |||
| − | قانون مجازات نیست که آقایان نگران هستندکه عطف بماسبق بشودآن جرائمی که قبلاً واقع شده ونسبت بآنها حکمی صادرنشده برطبق این قانون رسیدگی میشود اماجرائمی هم هست که حکم صادرشده اماحکم قطعی نشده یعنی قابل تجدیدنظراست وقتی که حکم صادرشده ولی قابل تجدید نظراست وشمامحکمه تجدید نظردرست می‌کنید خوب تجدیدنظرش بیایداینجاعبارت این است که حکم صادر نشده باشدبمحض اینکه حکم صادرشدمیگوینددیگررسیدگی نمیشودبنده می‌خواستم عرض کنم که صرف صدورحکم نباشدومقصود ازحکم حکم قطعی باشد | + | نقابت ـ البته چون این اصول محاکمه است اصول محاکمه هم قابل عطف شدن بماسبق است قانون مجازات نیست که آقایان نگران هستندکه عطف بماسبق بشودآن جرائمی که قبلاً واقع شده ونسبت بآنها حکمی صادرنشده برطبق این قانون رسیدگی میشود اماجرائمی هم هست که حکم صادرشده اماحکم قطعی نشده یعنی قابل تجدیدنظراست وقتی که حکم صادرشده ولی قابل تجدید نظراست وشمامحکمه تجدید نظردرست می‌کنید خوب تجدیدنظرش بیایداینجاعبارت این است که حکم صادر نشده باشدبمحض اینکه حکم صادرشدمیگوینددیگررسیدگی نمیشودبنده می‌خواستم عرض کنم که صرف صدورحکم نباشدومقصود ازحکم حکم قطعی باشد |
| − | رئیس ـ آقای دکتر جوان | + | '''رئیس''' ـ آقای دکتر جوان |
دکترجوان ـ گمان می‌کنم که پیشنهاد آقای نقابت عملی نباشد که همین قدرحکم صادرکندبرودآنجا ولی بمحض اینکه یک حکم بدوی صادرشدباید رسیدگی استینافیش هم درخوددادگاههای استینافی بعمل بیایدولی اگرپیشنهادآقای نقابت باشداین جورمیشودکه اگر حکم بدوی صادرشودبروددردادگاه نظامی این نمیشودبرای اینکه دادگاه نظامی صالح نیست که یک حکم دادگاه دادگستری راداد بد هم صادرشده باشد برهم بزندازاین جهت بنظربنده این پیشنهادتولیداشکال می‌کند. | دکترجوان ـ گمان می‌کنم که پیشنهاد آقای نقابت عملی نباشد که همین قدرحکم صادرکندبرودآنجا ولی بمحض اینکه یک حکم بدوی صادرشدباید رسیدگی استینافیش هم درخوددادگاههای استینافی بعمل بیایدولی اگرپیشنهادآقای نقابت باشداین جورمیشودکه اگر حکم بدوی صادرشودبروددردادگاه نظامی این نمیشودبرای اینکه دادگاه نظامی صالح نیست که یک حکم دادگاه دادگستری راداد بد هم صادرشده باشد برهم بزندازاین جهت بنظربنده این پیشنهادتولیداشکال می‌کند. | ||
| خط ۵۷۴: | خط ۵۲۴: | ||
نقابت ـ بنده توجهم به احکامی است که ازمحاکم نظامی صادرشده توجه بفرمائیداگر احکامی ازمحاکم نظامی صادرشده این تجدیدنظربشودبنده نظرنداشتم به احکامی که از محاکم دادگستری صادرشده واستدلال آقای دکتردرست است ولی بنده نخواستم بگویم که حکم دردادگستری اگرصادرشده حتماًبرگردداینجا بلکه عکسش رادرنظردارم. | نقابت ـ بنده توجهم به احکامی است که ازمحاکم نظامی صادرشده توجه بفرمائیداگر احکامی ازمحاکم نظامی صادرشده این تجدیدنظربشودبنده نظرنداشتم به احکامی که از محاکم دادگستری صادرشده واستدلال آقای دکتردرست است ولی بنده نخواستم بگویم که حکم دردادگستری اگرصادرشده حتماًبرگردداینجا بلکه عکسش رادرنظردارم. | ||
| − | رئیس ـ رأی می‌گیریم بماده ۴آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. | + | '''رئیس''' ـ رأی می‌گیریم بماده ۴آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. |
مذاکره درکلیات ثانی است. مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمجموع مواداین لایحه آقایانی که موافقندبرخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. | مذاکره درکلیات ثانی است. مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمجموع مواداین لایحه آقایانی که موافقندبرخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. | ||
| + | |||
| + | == ـ موقع ودستورجلسه بعدـ ختم جلسه == | ||
۴ـ موقع ودستورجلسه بعدـ ختم جلسه | ۴ـ موقع ودستورجلسه بعدـ ختم جلسه | ||
| − | رئیس ـ اجازه می فرمائیدجلسه راختم کنیم ؟(صحیح است .)جلسه آتیه روز یکشنبه ۲۷ازدیبهشت ماه سه ساعت ونیم پیش ازظهر دستور لایحه املاک | + | '''رئیس''' ـ اجازه می فرمائیدجلسه راختم کنیم ؟(صحیح است .)جلسه آتیه روز یکشنبه ۲۷ازدیبهشت ماه سه ساعت ونیم پیش ازظهر دستور لایحه املاک |
(مجلس هفت ساعت وبیست دقیقه بعدازظهر ختم شد.) | (مجلس هفت ساعت وبیست دقیقه بعدازظهر ختم شد.) | ||
| − | رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفندیاری | + | '''رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفندیاری''' |
قانون | قانون | ||
نسخهٔ ۷ دسامبر ۲۰۱۴، ساعت ۰۷:۳۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۵۴
صورت مشروح مجلس روز چهارشنبه ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۲۱
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بقیه شور و مذاکره در بودجه سال ۱۳۲۱ مجلس شورای ملی و تصویب آن
۳- بقیه شور و لایحه به تشکیل دادگاههای نظامی و تصویب آن
۴- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و نیم پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید
صورت مجلس روز پیش را آقای (آزادی) منشی خواندند (اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غائب با اجازه آقای: فاطمی
غائبین بی‌اجازه- آقایان: طوسی، گودرزنیا، ناصری، شجاع، حمزه‌تاش، دکتر سنگ، مهذب، جلایی، دکتر ادهم، دبستانی، دهستانی، آصف، صادق وزیری، گرگانی، معدل
دیرآمده بی‌اجازه آقای: دشتی)
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
ـبقیه شورومذاکره دربودجه سال۱۳۲۱مجلس شورای ملی وتصویب آن
۲ـبقیه شورومذاکره دربودجه سال۱۳۲۱مجلس شورای ملی وتصویب آن.
رئیسـ بودجه سال۱۳۲۱مجلس شورای ملی مطرح است شوردرموادتصویب شده است . ماده اول مطرح است.
روحی ـبنده مخالفم آقا.
رئیس بفرمائید.
روحی ـ بنده باطرح بودجه مجلس مخالف هستم چون دیروزلایحهُ دولت راجع بقانون حکومت نظامی مطرح بودودوفوریت آن تصویب شدوحالاجزودستوراست بودجه مجلس بماندبرای بعدبرای جلسه آینده برای بعدازاین لایحه چه مانعی دارد؟(اعتبارـصحیح است) این لایحه مهمتر است وجزودستورهم هست.
رئیس ـدیروزبنده مخصوصأصریحأگفتم آقای فریدونی هم گفتندوقت میگذردومجلس باید زودتربودجه خودش راهم بگذراندمجلس هم موافقت کردوجزودستوراست بعدازآنهم لایحه دولت مطرح یشود.
روحی ـ بنده مخالفم.
رئیس ـ دردستورمعین شده است شماچه میفرمائید؟ بنده عرض کردم یشان تقاضاکردندبنده هم جزودستورقراردادم مجلس هم موافقت کرد.
روحی ـدستورمجلس باخودمجلس است.
رئیس ـدستوراگرآنست که بنده عرض کردم گفتم بودجه مجلس بعدهم این لایحه.
روحی ـخیر. دستورمجلس باخودمجلس است هروقت هم بخواهدمی‌تواندتغییربدهدوبعقیدهُ من لایحه دولت مقدم است حالابودجه بماندهم اهمیتی ندارد (صحیح است)
(صدای زنگ رئیس)
رئیس ـماده اول بودجه مجلس خوانده میشود:
ماده اول ـ برای مقرری وهزینه دوازده ماهه سال ۱۳۲۱مجلس شورای ملی مبلغ ۱۲۹۷۰۷۸۲ریال موافق فقره ۱تا۵پیوست اعتباربکارپردازی مجلس داده میشود.
رئیس ـآقای روحی.
روحی ـبنده موافقم مخالفت بنده بادستوراست که ر أی گرفته نشد.
جمعی ازنمایندگانـمخالفی نیست رأی گرفته شود.
اعتبارـاجازه میفرمائید؟
رئیس ـبفرمائید.
اعتبارـعرض کنم که مخالفت بنده بابودجه مجلس شورای البته یه ازنظراین است که واقعاًبخواهم بگویم بودجه مجلس بدتنظیم شده است ویک منظوردیگری جزاینکه یک رویة که روی یک اصول اساسی ومنطقی باشداتخاذشودندارم ومیل دارم واقعاً بودجة که ازمجلس شورای ملی بیرون میآیدموردانتقاددیگران واقع نشودازاین جهت است عرایض بنده ومنظوردیگری ندارم امامخالفت بنده درماده۵این قانون است چون درماده اول ذکرارقام ومبلغ شده واین راجع بتمام بودجه است باضافه درماده اول هم میشودیک عرایضی کردبطورکلی ازاین جهت بنده استفاده می‌کنم ودراین قسمت عرایضی که دارم بعرض میرسانم درماده پنجم این قانون بودجه یک عدة (هفت نفر) ازکارمندان مجلس شورای ملی رابازنشسته کرده اندو بازهم درهمین ماده ۵اختیارگرفته اندکه حقوق اینهارایعنی آخرین حقوقی راکه درآخرمهرماه ۱۳۲۰میگرفته اندهرمبلغ راکه ازبابت بازنشستگی می‌توانندبگیرندوتفاوت آن راتامیزان آخرین حقوق مهرماه ۱۳۲۰آنهاازیک اعتبارده هزارتومانی که دربودجه گذاشته اندجبران کنندوبآنهابپردازندبنده این جاعرض می‌کنم که این ترتیب برخلاف اصل است وبرخلاف قوانینی است که ماراجع ببازنشستگی ازمجلس گذرانده‌ایم بنده اساساًمعتقدهستم که اصلاًیک همچوتبعیض ویک همچورویه رانبایدمجلس شورای ملی قائل بشودوبعداً هم حساب که کردم دیدم هیچ صرفه جوئی دراینجامجلس نکرده است وچیزی گیرش نمی‌آیدیعنی دولت من حیث بودجه کشورچیزی صرفه جوئی نمی کندکه ماگفته باشیم یکعده رابازنشسته می‌کنیم و ازاین راه یک مبلغی صرفه جوئی عایدمان میشود تشکیلات مجلس شورای ملی بنظربنده نواقص زیادی داردواین رابایدیک وقت مجلس شورای ملی وافعاًبنشیندوفکرکندوتشکیلات خودش رادرست کندویک مدل ونمونةبکندبرای تشکیلات تمام کشورآنوقت اماحالامابیائیم اینجاوبنشینیم وهفت نفررابازنشسته کنیم واینطوری هم که شنیده‌ام هنوزآنهابسن ۷۰سالگی که درقانون بازیشستگی برای متقاعدشدن الزامی است نرسیده انداین خوب نیست درصورتیکه امسال درتمام کشوردولت یک همچوفکری رانکرده است واگردولت همچوفکری هم نکرده است ازنظروضعیت وزندگانی گران وموقعیت فعلی است که امسال ازاین قسمت صرف نظر کرده که یک عدةراننشاندتوی خانه وبالاخره یک حقوقات کمتری بآنهابدهد (صحیح است) مجلس شورای ملی هم آقابنظربنده دردرجةاول بایداین رویه راتعقیب کندالبته همانطورکه عرض شدتشکیلات مجلس شورای ملی تکمیل وقابل تجدیدنظراست ولی اگربناباشداین جدید نظر بشود ما بایدازاول شروع کنیم وبنشینیم وبه بینیم برای مجلس شورای ملی چه تشکیلاتی متناسب است آن تشکیلات رااول بنویسیم بعدافرادش را انتخاب کنیم وهرچه زیادیاکم بودنواقصش رارفع کنیم تابتوانیم بعدهاسازمان صحیحی داشته باشیم ولی این کارنشده است مابیائیم وهفت نفرراکه والله نمیدانم کی هاهستندانتخاب کنیم وبگذاریم کنارو بگوئیم آقاشماهابازنشسته هستیدحقوق شماراهم تمام می‌دهیم بنده نفهمیدم این چه فلسفةداردمااگربازنشسته می‌کردیم مطابق قانون ده هم موافق بودم ومخالف نبودم البته اگر کسی بسن ۷۰رسیدبایدبازنشسته شودومزایای علیحده هم بنده برای مستخدم مجلس شورای ملی نسبت بمستخدمین سایروزارتخانهاقائل نیستم قانون درتمام کشوروبرای تمام مستخدمین بایدیکسان ویک جهت عملی شود ازاین جهت بنده استدعامیکنم ازآقایان کارپردازان وکمیسیون محترم محاسبات مجلس شورای ملی که موافقت کنندواین آقایان هفت نفربرگردندبسرکارشان ومحل حقوق آنهاراهم ازاعتبارات دیگرشان تأمین کنندوبگذارنداین قضیه رابرای یک وضعیت بهتری انشاءالله که مملکت ازاین حال بیرون بیایدوسطح زندگی پائین بیایدویک قدری تسهیلاتی برای زندگانی فراهم شودویک مدتی هم اینهاازاین افزایش حقوق بتوانند استفاده کنندوآنوقت آنهارابازنشسته کنندوالااین فکرکه این جانوشته اندحقوق بازنشستگی این ۷نفرمعادل خواهدبودبآخرین حقوقی که درآخر مهرماه ۱۳۲۰دریافت میداشته انداین صحیح نیست زیرااین جاماتمام حقوق رامیدهیم ……
طباطبائی ـقبل ازاضافات. ازاضافات استفاده نمیکننداعتبارـخیلی خوب ازاضافات استفاده نمی‌کنند. چرانبایدبکنند؟ مامیخواهیم بگوئیم اگراینهایک مستخدمین بیکارةهستندو بیچارةهستندمعلوم نشده که این هفت نفرهستندو دیگران نیستندواقعاُکه حساب کنیم می‌بینیم یک ارقام کمتری یابیشتری اینجاآمده‌ایم و بصندوق تقاعدتحمیل کرده‌ایم که حقوق این ۷نفر ازصندوق تقاعدپرداخته شود مطابق مقررات شان وکسرآنراهم مبلغ ده هزارتومان اینجادربودجه مجلس نوشتیم که جبران کنیم. چرا؟ این جابنده مطابق حسابی که کردم حقوق اینها۲۷هزارتومان است ده هزارتومان رامادربودجه مجلس نوشته‌ایم بقیه راهم گفتیم ازصندوق تقاعدبگیرندپس درواقع همان ۲۷هزارتومان است وتغییری پیدانیمشودباضافه این یک رویه‌ای میشودبرای آتیه وبرای قسمت بازنشستگی سایرمستخدمین مجلس شورای ملی که اگردرسال دیگر هم خواستندعدةرابازنشسته کنندبیست نفرسی نفربایدبیست هزارتومان سی هزارتومان برای تفاوت حقوق بگذاریم دربودجه ودرنتیجه بااین دوروتسلسل ممکن است بودجه مجلس شورای ملی یک رقم درشتی تفاوت حقوق بازنشستگی درش پیش بینی شودواین بنظربنده مخالف تمام آن قوانینی است که راجع ببازنشستگی مجلس شورای ملی دراین جاتصویب کرده است ازاین جهت بنده معتقدم که این رویه راماقائل نشویم واین رویه راتعقیب نکنیمواین رویه راامسال ازنظروضعیت زندگانی که درتمام کشورهست وسال سال سختی و گرانی است دولت هم امسال ازاین قسمت صرف نظرکرده ماهم ترک کنیم وصرف نظرکنیم. این نظربنده بهتراست .(صحیح است)
مخبرکمیسیون محاسبات مجلس (آقای مخبرفرهمند)ـتوضیحی که آقای اعتبارفرمودنددرقسمت ماده پنج بودوراجع باشخاصی بودکه بازنشسته شده اندبنده درقسمت اداری این کارکه آیااین اشخاص رااداره لازم داردیاندارددرآن قسمت واردنمیشوم و آقایان کارپردازهادرآن قسمت جواب خواهنددادولی چیزی که هست فرمودندصرفه جوئی ازاینقسمت بازنشستگی نمیشوداینراتصدیق بفرمائیدهمانطورکه فرمودند۲۷هزارتومان حقوق اینهابوده است این همان صرفه جوئی دربودجه است منتهی کمکی که مجلس میکندده هزارتومان که فرمودیدنیست …
فریدونی ـسه هزارو پانصدتومان است
مخبرـوکمکی که مجلس میکندده هزارتومان نیست این ده هزارتومان که ملاحظه میفرمائیداعتباری است که نوشته شده است ودرحدودسه هزاروپانصدتومان، چهار هزارتومان مابه التفاوت حقوق آنها است درآخرمهر که امسال در بودجه نوشتیم داده شود و کارپرداری هم تأمین نظر ماراکرده چرا؟ برای اینکه از طرفی آقایان می‌فرمایند می‌بایستی آنها را خارج نمی‌کردند وکمک می‌کردند و حقاًهم همینطور باید باشد و چون این نظر بوده است آمده‌اند واین ما به التفاوت را اینجا گذاشته‌اند که لااقل حالاکه متقاعد می‌شوند همان حقوق مهر ماه شان را بگیرند بدون افزایش ـوقتی که قانون افزایش نبود وبا آنها همان ترتیبات بازنشستگی را رعایت می‌کردند که منظور آقا هیچ تأمین نمی‌شد اگر آنوقت دویست تومان حقوقشان بود تقاعدش صدتومان هم نمی‌شد پس این در واقع یک کمکی بآنها شده است سابقه هم دارد اینموضوع در وزارت خارجه ووزارت پست و تلگراف این کار را کرده‌اند و چون کم بوده است مابه التفاوت را هم در بودجه خودشان گذاشته‌اند وبآنها می‌دهند. بنابرین عمل یک عمل بیسابقه نبوده است در جاهای دیگر هم سابقه داشته است منظور هم این بوده است که این آقایان که متقاعد می‌شوند بهشان کمک بیشتری شده باشد و حقوق آخر مهرماه شان را هم بگیرند حالادر قسمت اینکه لازم بوده است متقاعد بشوند یانشوند یااشخاص را لازم است بجای آنها بگیرند این موضوع ادارای است وآقایان کارپردازها ممکن است توضیح بدهند
رئیس ـآقای مرآت اسفندیاری
مرآت اسفندیار ی عرض می‌کنم آقای اعتبار می‌فرمایند که کارپردازان چرا این عده را متقاعد کرده‌اند آنها نکرده‌اند البته میدانید که هر ادارة مسئول کار خودش است اداره تقنینیه می‌گوید از اینها کار ساخته نیست و ما امروز با کار زیاد عده زیادتر ی عضومیخواهیم با تصویب هیئت رئیسه لازم شد این آقایان متقاعد شوند و در اینجا یک کمکهائی هم بآنها شده از جمله از آن صدی سی استفاده کرده‌اند و این مابه التفاوت آخرین حقوق مهرماه ۱۳۲۰شان را هم می‌گیرند بیسابقه هم نیست در وزارت پست و تلگراف و در وزارت امور خارجه هست و خود ما در مجلس شورای ملی تصویب کرده‌ایم و حالا دیگر بسته است برأی آقایان محترم و بهرحال عمل کارپردازی مطابق بوده است با آنچه که خود اداره مربوطه صلاح دانسته است متقاعد شوند عضوجدید هم لازم دارند ده هزار تومان هم ما به التفاوت نیست و تمامش چهارهزار تومان است در مقابل اینها چند نفر رتبه یک بنا شد بطور مسابقه گرفته شود برای تندنویسی الآن تندنویسی کارشان چهار جلسه پنج جلسه عقب مانده است و عضو لازم دارند چون کارشان خیلی زیاد شده است.
رئیس ـآقای طباطبائی
طباطبائی ـاگر چه بنده در کلیات عرایضی کردم حالا که ماده اول مطرح است یک مطالبی بنظرم رسید که باید عرض کنم. این بودجه مرکب است از سه قسمت. قسمت اول مقرری آقایان نمایندگان مجلس جمعاًمبلغ(۷۷۹۷۰۰۰)ریال قیمت دوم حقوق اعضاءو کارمندان مجلس است که هفتاد وچند نفرند جمعاً(۲۳۷۰۴۵۰)ریال قیمت سوم حقوق ومقرری اجزاء جزءاست در حدود صدونوزده یا صدوبیست نفر جمعاً(-۹۵۵۳۳۲)ریال این اساس بودجه مجلس است والبته هرسه این قسمتها ضروری است وحتمی است واگرصرف نظر کنیم از بحث در ارقام ولزوم صرفه جوئیهائی در قسمت دوم و بگوئیم این هر سه قسمت صحیح است وحرف نزنیم باقی میماندسایر ارقام که جمعاًبالغ بر(۱۲۳۰۰۰۰)ریال است که اینها جمع یک اقلامی است که بنده خیال می‌کنم هم احتیاج بیک دقت بیشتری دارد و هم بعضی ازاین اقلام اصلاًزائد است و بنده نفهمیدم برای چیست؟
مرآت اسفنندیاری ـ کدام؟
طباطبائی ـحالاعرض می‌کنم ـ۱۲قلم ماخرج داریم جمع این ۱۲قلم راهم عرض کردم ۱/۲۳۰/۰۰۰ریال است مثلاًاعتبار خصوصی قانون گذاری بیست هزار ریال است اعتبار برای هزینه امورفنی و فهرست کتابخانه پنجاه هزار ریال است. اعتبار اضافات و ترفیعات یکصد هزار ریال است درصورتیکه اضافات هم منظورشده واینجاصحبت هم کردیم که ترفیعات جاندادردرمجلس وخودآقایان هم باین مسئله برخوردیدکه هفت نفررا قبل ازاینکه بسن تقاعدبرسندبرای اینکه صرفه جوئی کنیدمتقاعد کردید (اعتبارـصحیح است) وآنوقت بنده اینجامی بینم باز یکصدهزارریال برای این کار اعتبار قائل شده‌اند. قلم دیگراعتبارمددمعاش و چه وچه پنجاه هزارریال ـاعتبار تفاوت حقوق بازنشستگان صدهزارریال یعنی ده هزار تومان که الآن موردبحث بوداعتبارکتابخانه برای خریدومصارف کتب و غیره یکصدو ده هزارریال یعنی یازده هزارتومان که الآن موردبحث بوداعتبارکتابخانه برای خریدو مصارف کتب و غیره یکصدوده هزارریال یعنی یازده هزارتومان اعتبارهزینه پیش بینی نشده سی هزار ریال، فوق العاده خدمتگزاران وکارمندان هفتادهزارریال، اعتبارساختمان وتعمیرات ابنیه سیصدهزارریال، ازیک طرف قرضةدارندمیخواهندمستهلک کنندو ازطرف دیگر بموجب اعتباراین قلم هزینه پیش بینی کرده‌اند، خریدو تعمیرات اتومبیل بکصدهزارریال …
یکی ازنمایندگان ـ لازم نیست بتفصیل بخوانید.
طباطبائی ـچراچون آقافرمودندکدام حالادارم ناچارتوضیح می‌دهم. خریدوتعمیرات اتومبیل یکصدهزارریال این همان اتومبیلی است که برای ادارات کفتندلازم نیست گفتندبداست، البته برای مقام ریاست مجلس اتومبیل لازم است.
افشارـ بلی لازم است.
طباطبائی ـ عرض کردم لازم است ولی یکصدهزارریال خریدو تعمیرات اثاثیه اتومبیل یعنی چه؟ یک اتومبیل مجلس لازم داردکه الان موجوداست دیگرده هزارتومان اعتباربرای چه؟ عیدی نوروز کارکنان مجلس دویست و پنجاه هزارریال البته بنده هرچه باکارکنان و مستخدمین جزءمجلس مساعدت بشودموافقم جاهم داردولی آقابادارات دیگرهم نگاه کنیدشمابامنظورداشتن قانون افزایش که تمام اضافه گرفته اندوحقوق دوبرابرشده است تقریباً دیگراین چه اعتباری است ؟۲۵۰۰۰۰ریال اعتباربرای چه؟ درصورتیکه اگر معادل یکماه هم بخواهیدبدهیدو کمک کنیدتازه درحدودهشتادهزارریال است، حقوق یکماهه، خوب این ۲۵هزارریال معادل سه ماه حقوق میشودآقا.
فریدونی ـ یکماه است آقایکماه.
طباطبائی ـ خوب بنده اینطورحساب کردم شایداشتباه کرده باشم. عرض کردم بااعضاءجزءموافقم هرکمکی میخواهیدبکنیدبکنیدولی یکی ازآقایان به بنده فرمودنداگر حسابشان درست باشدفرمودندتاآخرامسال گویاهفت هشت تارتبه نه درمجلس داشته باشیم. بودجه مجلس و عمل مجلس آقسرمشق سایروزارتخانهاوادارات بایدباشداینجامجلس شورای ملی است اینقدررتبه نه میخواهدچه بکند؟ مابایدسرمشق باشیم عرض کدرم خودم حساب نکردم یکی ازآقایان حساب کرددرخارج واین رابمن تذکرداد..
مرآت اسفندیاری ـاشتباه است.
طباطبائی ـ بهرحال. اعتبارجبران کسراقلام پنجاه هزارریال این راهم حقیقه نفهمیدم مجموع این اقلام وازقام سرمیزندبه ۱/۲۳۰/۰۰۰ریال درصورتیکه عرض کردم شماتمام مخارج تانراازنقیروقطمیربموجب فقره اول ودوم وسوم وچهارم وپنجم تأمین کرده ایدکه عبارت باشدازحقوق نمایندگاه وحقوق اعضاءواجزاءومخارج ومجموع اینهاهم بالغ بر۱۱/۱۲۲/۷۸۲ریال است این صحیح حرفی هم نداریم امااین اقلامی که الان بجزءخواندم ودرحدود۱/۲۳۰/۰۰۰ریال است اگرهمه اش لازم باشدلااقل نصف یادوثلثش بی جهت وبی موردوواقعاًغیرضروری نوشته شده است …
یکی ازنمایندگان ـاین هااعتباراست.
طباطبائی ـ میفرمائیداعتباراست. خوب وقتی لازم نیست چرامی نویسیدچه اعتباری است ؟چرابی ربط رقم رابزرگ ودرشت می‌کنید؟
رئیس ـ پیشنهادی ازآقای دکترملک زاده رسیده است خوانده میشود:
پیشنهادمیکنم لایحه بودجه مجلس ازدستور خارج شودو بجای آن لایحه تقدیمی دولت راجع بطرزتشکیل دادگاههای
نظامی که بقیددوفوریت بآن رأی گرفته شده مطرح شود.
دکترملک زاده ـ حقیقهً گاهی یک مسائل جزئی در مجلس عرض اندام میکندکه باحیثیت مجلس شورای ملی منافات داردیک لایحة دولت آورده است بقید دو فوریت مربوط بامنیت کشورحالاماکارنداریم که این لایحه قبول شود یا ردشود مارأی بدو فوریت آن داده‌ایم برطبق نظامات هم باید بلافاصله پس از آنکه بدو فوریت لایحه رأی داده شد در مجلس مطرح شود و تعیین تکلیفی شود متاسفانه بااین منطق که ممکن است آقایان دو روز دیرترحقوق بگیرندیک همچولایحةفوری از دستور خارج میشود و بودجه مجلس مطرح میشود واین ترتیب خوبی نیست درصورتیکه اگر یک روز بودجه مجلس هم عقب بیفتد اشکالی ندارد هیچ طوری نمیشودولی مچلس بدوفوریت این لایحه رأی داده است این است که بنده پیشنهاد کردم لایحه راجع به حقوق و بودجه خودتان از دستور خارج شود و لایحةدولت که دوفوریت آن تصویب شده مطرح شود و تقاضی می‌کنم رأی گرفته شود باین پیشنهاد بنده.
انوارـ اجازه می فرمائید؟
رئیس ـ بفرمائید.
انوارـ اینجاآقای دکترملکزاده تصدیق کنیدوحکم کنیدکه تقصیرازآقای رئیس بودچرا؟
چون مجلس بااین ترتیب موافق بودکه لایحةکه فرمودیدمطرح شودآقای رئیس چون این لایحة مجلس دردرسیه آمده بودو چون آقای وزیر دادگستری نیامده بود این را جلوانداخت. من قریادزدم که این لایحه مقدم باشد. چرابماحمله می‌کنید؟ بآقای دئیس بکوئیدکه این لایحه دردستورمقدم بود. آقای رئیس اقرارکردندکه چون وزیردادگستری نیامده است باید بودجه مجلس مطرح شود.
رئیس ـ جنابعالی فرمایشی فرمودیدامافراموش فرمودید که این لایحه بودجه مجلس ده روز است دردستورمجلس بود و مقدم برسایر مسائل بودوازتمام لوایح مقدم بردستوربوددیروزهم این مسئله رابنده گفتم که اول بودجه مجلس جزودستورخواهدشداگرنظرتان برخلاف این بود می‌توانستید پیشنهادکنید. البته آن لایحه دولت هم امروز تمام خواهدشدواگرزیادمباحثه و حرف دریک موضوعاتی تکرارنشودهردوموضوع امروز تمام میشود. این راهم عرض کنم که آقایان یک دقیقه هم درمجلس نمی نشینندکه کارکنندوهمه اش ایرادمیگیرندالان عده ۸۷نفراست وبرای رأی گرفتن هم کافی نیست حوبست آفایان بنشینندتاکارهاتمام شودومعوق نماند.
(دراین موقع عده کافی شد)
رئیس ـ رأی گرفته میشودبه پیشنهادآقای دکترملک زاده آقایان موافقین برخیزند (عدة قلیلی قیام کردند) ردشدرأی می‌گیریم بماده اول بودجه مجلس آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده دوم:
ماده دوم ـ برای حقوق وهزینه دوازده ماهه چابخانه مجلس مبلغ ۶۶۰’۳۸۱’۳ریال موافق فقرات (۱)و(۲)پیوست اعتباربکارپردازی مجلس داده میشود.
رئیس ـ موافقین باماده دوم برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده سوم:
ماده سوم ـ بکارپردازی مجلس اجازه داده میشوددرآمدچاپخانه مجلس وباغ بهارستان راجزوجمع محاسبات مجلس محسوب دارد.
رئیس ـ موافقین باماده سوم برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم:
ماده۴ـبوزارت دارائی اجازه داده میشودمبلغ یک میلیون ریال بعنوان سرمایه انتفاعی چاپخانه مجلس بکارپردازی مجلس وام بدهدوکارپردازی مجلس درعوض از پایان سال۱۳۲۱تاچهارسال بچهارقسط دربودجه سالیانه منظوروبپردازدواین سرمایه همیشه درچاپخانه مچلس درجریان خواهدبود.
رئیس ـ آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده پنجم:
ماده۵ـ حقوق بازنشستگی هفت نفر کارمندی که در
آخراسفند۱۳۲۰درمجلس بازنشسته شده‌اندمعادل خواهدبودباآخرین حقوقی که درآخرمهرماه ۱۳۲۰دریافت داشته اندباین ترتیب بعداز وضع مبلغی که مطابق قانون از صندوق بازنشستگی استفاده میکنندآنچه کسری داشته باشد معادل کسری ضمن بودجه‌های سالیانه مجلس منظور وتأمین خواهدشد.
رئیس ـ پیشنهادآقای اعتبار.
ماده۵رابشرح زیرپیشنهادمیکنم :حقوق ۷نفربازنشستگان که از بودجه مجلس حذف شده و طبق قانون سن آنهابه هفتاد نرسیده از اعتبارات موجوده تأمین و آنهارابخدمت دعوت می‌نمایند
اعتبارـ بنده می‌خواستم بآقای مخبرفرهمندوآقای مرآت اسفندیاری عرض کنم دو سابقةراکه آقایان فرمودندبنده هم آنراداشتم راجع به بودجه وزارت پست وتلگراف وبودجه وزارت امور خارجه بود ولی آن اینطورنبودآنرابجای ضرب دریک شصتم آخرین حقوق گفتیم چون حقوقشان کم است ضرب دریک چهلم بکنندوبالاخره مانیامدیم این کاررابکنیم که سابقه بشوداز یک طرف عدةباز نشسته بشوندوازطرف دیگرتمام حقوق را بگیرند. ناچاربنده همانطورکه عرض کردم امسال سال فوق العاده ایست وامسال هم دولت درتمام کشوراز این موضوع صرف نظرکرده است موافقت بفرمائیدکه این چندنفرهم بیاینددرسرکارهایشان بعداگرگشایشی حاصل شدمطابق قانون هرکس که سن اوبهفتادرسیدمکلف باشنداورا بازنشیته کنندو آنوقت بنظربنده مانع ندارد.
رئیس ـ آقای مرآت اسفندیاری.
مرآت اسفندیاری ـ آقای اعتبارهرکاری محل می‌خواهد (اعتبارمحل دارد) بعلاوه اداره هم بایداحتیاج خودش را احساس کندو اختیارهم باخودش باشدیک اداره ایست میگویدیک عدةهستندکه نیمتوانندکارکنندبجای آنهابایدیک عده را بیاورندکه بتوانندکارکنندوباین کارهاکمک کنندکه پیش برودحالابسته است برأی ونظرمجلس. امیرتیمور. دومرتبه این پیشنهادرابخوانید
(بشرح سابق خوانده شده)
اعتبارـ بنده خواستم عرض کنم محل هم دارنداعتبار هم دارندوبنظربنده این کارضروی هم نیست حالارأی بگیرید
رئیس ـ رای گرفته میشودبه پیشنهادآقای اعتبارآقایان موافقین برخیزند (عدةکمی برخاستند) ردشدرأی می‌گیریم بمادةپنجم. آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. سه پیشنهاداز طرف کارپردازان رسیده است که قرائت میشود:
مقام عالی ریاست مجلس شورای ملی
چون برای تندنویسی یکنفرکارمندپایه ۷دیگرضرورت دارد لذاپیشنهادمینمایداقلام جزءبودجه باین صریق اصلاح گردد
۱ ـ ازفقره سوم بودجه از اعتباراضافات وترفیعات مبلغ۳۵۵۲۰ریال کسروباقی مانده اعتباربمبلغ ۶۴۸۸۰ریال نوشته شود.
۲ـ بفقره۲بودجه قسمت تندنویسی یک نفرکارمندپایه بمبلغ۳۵۵۲۰ریال اضافه شود. مخبرـ این اصلاحی است که بایددرمواداعتبارات بشودقبلاًهم باکمیسیون محاسبات مذاکره شده و توافق حاصل شده است.
رئیس ـ آقای دکترطاهری
دکترطاهری ـ بنده خواستم عرض کنم این اصلاحداخلی است اگرآقایان موافقت کرده باشندمحاسبات وکارپردازی درارقام داخلی بودجه مجلس اینرااصلاح کنندمانعی هم نداردمنظورفقط تذکربود (صحیح است)
رئیس ـ اصلاح میشود. ماده ششم خوانده میشود:مجلس شورای ملی شرح زیربعنوان ماده ششم بودجه سال ۱۳۲۱مجلس شورای ملی پیشنهاد میشود:
مادهششم ـ وزارت دارائی مجازاست مبلغ سیصدهزارریال ازمحل بودجه سال۱۳۲۱مجلس شورای ملی باختیار کارپردازی مجلس شورای ملی گذارده ودرآخرسال ۱۳۲۱بابت بودجه اسفندماه محسوب دارد. کارپردازی مجلس مجازاست مبلغ دریافتی رادرمواردلازم درهرماه بعنوان پیشگی پرداخته ودرآخرهرماه بادریافت کننده محسوب وواریز نماید.
مخبرـاین یک عباراتی است که امسال دربودجه مجلس پیش بینی شده ودربودجةکشورهم سابقه داردودرواقع این یک اعتبارمتحرکی است برای مخارجی که می‌خواهند بکنندودرآخرسال هم همانطورکه درخودماده نوشته شده است منظورومحسوب می دارندواشکالی هم ندارد (صحیح است)
رئیس ـ موافقین باماده ششم بترتیبی که خوانده شدبرخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده هفتم:
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی ـ نظرباینکه محمودمیرطوسی (مسیح زاده) کارمندمجلس شورای ملی فوت شده ومیراث اوفاقدوسیلةزندگانی می باشدمحض رعایت حال آنان ماده زیرتقدیم وتمنای تصویب دارد.
ماده۷ـ مجلس شورای ملی بکارپردازی مجلس اجازه میدهدکه ماهی ۴۵۰ریال وظیفه بطورتساوی بعیال ودودخترصغیرمرحوم محمودمیرطوسی (مسیح زاده) کارمندسابق مجلس (مادام که شوهراختیارننمایند) ازتاریخ بیستم اردیبهشت ماه ۱۳۲۱هرساله ازمحل تفاوت حقوق بازنشستگان ووظیفه وراث خدمتگذاران منظوروکارسازی دارد
رئیس ـ آقایان موافقین باماده هفتم برخیزند (عموم نمایندگان برخاستند) تصویب شد. مذاکره درکلیات ثانی است. آقای افشارفرمایشی داشتند؟ بفرمائید.
افشارـ درست است یک لایحه ضروری درپیش است وبنده هم نمی‌خواهم روده درازی کنم بنده عرض مختصری دارم راجع بکتابخانه مجلس ـ عرض کنم که بنده وچندنفر ازرفقای بنده علاقةفوق العاده زیادی راجع بکتابخانه مجلس داریم (همهمه نمایندگان ـ همه علاقه دارند) ولی متأسفانه این کتابخانه هم مثل سایرشئون مابیشترجنبةظاهرسازی دارد (همهمه نمایندگان ـ اینطورنیست. صدای زنگ) یعنی ظاهراًبسیارجای قشنگی است ولی اشخاص یاوکلاءکه بخواهنداستفاده کنندازاین کتابخانه وسیلة استفاده ندارند (همهمه نمایندگان ـ چرادارند) اجازه بفرمائیداستفاده مقصودنه این است که فقط یک ساعت بروندآنجابیشینندوکتابی بخوانندوبروند. خیرعرض می‌کنم منظوربنده این است که درکتابخانه دونوع کتاب وجودداردیکی کتب قیمتی وخطی است که بایددرآنجا بماندودست هم نخوردازنقطه نظرقدمت ونفاست آنهاولی یک نوع دیگر کتب چاپی است درموضوعات مختلفه علمی وادبی وغیره که ازآنها نمیشوددرآنجااستفاده کردواشخاصی که میروندآنجانمی‌توانندمطالعه کنندووقت هم نمی‌رسد. درتمام کتابخانهای دنیاموسوم است که کتاب راباهل مطالعه بامانت میدهندیک چیزی ودیعه میگذارندچندمقابل قیمت کتاب مثلاًمیدهندومیبرندمطالعه می کنندودرمدت خیلی کمی میاورندکتاب راپس میدهندوودیعه رامستردمی کنند. درتمام کتابخانهای دنیا این مرسوم است ولی دراینجاوکلای مجلس این حق راندارندکه ازبهترین کتب مجلس استفاده کنندوکتابهای نفیسی درکتابخانه‌ها هست که کسی آنها رابازهم نمی کندبنده بقاضا می‌کنم که اساسنامه کتابخانه مجلس عرض بشود وکلائی که میخواهندازکتابهای کتابخانه مجلس استفاده کنندبتوانندبامانت ببرندومطالعه کنندوبرگردانندماکه نمی آئیم ظاهرسازی کنیم این جامامی‌خواهیم استفاده کنیم ازکتاب واینجا هم نمیشودمطالعه کردوقت هم دراینجاکم است این بوده عرض بنده
رئیس ـ بنده تعجب می‌کنم ازآقای افشارکه درقسمت کتابخانه می‌فرمایند. بنده عرض می‌کنم اگرازکتابخانه کتاب خارج شددیگر برنمی گرددآقا (صحیح است)
افشارـ اینطورنیست
رئیس ـآقای مخبرفرهمند
مخبرفرهمندـ این موضوع راکه آقای افشارفرمودندبنده عرض می‌کنم ایشان اطلاع دارندکه کتابخانه داری یک اساسنامه ایست (افشارـ عوضش کنید) وغیرقابل تغییراست مگر آنکه آنرااصلاح کنند…
افشارـ چه مانع دارداصلاحش کنند. این غلط است
مخبرفرهمندـ آقاعوض نشده است جریان بهمین ترتیب است حالامی فرمائیدخوب تقاضا کنیدعوضش کنندوالامادام که عوض نشده کتابخانه که نمی‌تواندبرخلاف آن رفتار کندمگراساسنامه جدیدی بدست اوبدهند (صحیح است ـ کافی است)
رئیس ـ آقای هاشمی
جمعی ازنمایندگان ـ سراین موضوع اینقدروقت نبایدتلف شود….
هاشمی ـ اولاً ازآقایان محترم استدعامیکنم مطابق آئین گفتگویعنی حرف‌شنیدن وجواب‌دادن رفتاربفرمایند خرده‌گیری وانتقادچندشرط داردشرط اول احاطه بموضوع است که انسان احاطه بموضوع پیداکندبنده این میزرا اول به بینم بعدبرویم سرمنبت‌کاری وخرده‌کاریهایش شروع کنم بانتقاد. آقایان وکلاء:مؤسسات مجلس زیردست خودتان است ازمطبعه وکتابخانه وغیره واحاطه براین قسمتهای مختصریک کارمشکلی نیست یک ایراداتی این جامثلاًنسبت بکتابخانه گرفته میشودکه کتابهایش بازنشده وچطوراست وچطوراست. اینطورنیست آقا. ملاحظه بفرمائیدآقایان فرمودندمادام که اساسنامه فعلی هست هیچ کارش نمیشودکرد (افشارـ عوضش کنید)
افشار -خوب آن یک قسمتی است …
افشارـ اما موضوعی راکه آقای افشارفرمودنداین اندازه صحبت وفرمایش ایشان بعقیده من درخورافکارنبودالان درکتابخانه فرهنگ باستادان دانشگاه تایکماه کتاب چاپی که متداول است ونسخه اش منحصربفرنیست بامانت میدهندبامثال ماهاوهروقت بخواهیم می‌گیریم وپس می‌دهیم واین مانعی نداردوحالامجلس نمیدهدخودشمامراجعی کنیدشمااهل فن فلان قسمت هستیداین رامراجعه کنیدباهل فن بکتابخانه‌های دنیامراجعه کنید. اصلاً دردنیانتیجه تأسیس مجامع علمی وکتابخانهاچیست ؟این است که استفاده علمی بشودازکتب. مامیخواهیم یک چیزتشریفاتی داشته باشیم؟ خیر. اساساًکتابخانه گذشته ازاینکه باعث حیثیات مجلس است این نوع کتابخانهای بزرگ ایجادنوابغی بزرگ درمملکت می کندکه قوه کتاب‌داشتن، داشتن کتب بسیارندارندمرجع اهل فن وکتاب فقط کتاب وکتابخانه است واگرآمدواساسنامه اصلاح شدبالاخره آقایان وکلاءباحفظ حیثیات واحتراماتی که دارندمعادل قیمت کتاب دوبرابرسه برابر آن رادرصندوق گذاشته وفلان کتاب چاپی را (که گم هم شدچه اشکالی دارد) بگیرندببرندمطالعه کنندوبیاورند. وکیل برودیک کتاب پنج تومانی رابخواهدبهش ندهند؟ این چه حرفی است؟
مرآت اسفندیاری ـ نمی‌شود
هاشمی ـ آقای مرآت ارزش کتاب برای استفاده آنست والان هم کتابخانه وزارت فرهنگ دارداین کاررامیکند متأسفانه درمملکت ماهرچیزی ازمحورخودش خارج میشودمثلاً آقادرکلیات فرمودندکه چاپخانه رامیخواهیم چه کنیم (آن روزفرمودند) آقاچاپخانه مثل کتابخانه است چاپخانه یکی ازبهترین مؤسسات مجلس شورای ملی است که دراین دوره احیاءعلم کرده ایت احیاءٍ صنعت کرده است به بینیدچه کتابهائی چاپ کرده وبیرون داده است، گراورسازی وتمبرسازی تان بکجارسیده است ؟خوب بودکه مادرهریک قسمت ازاین قسمتهامحتاج بممالک خارجه بودیم که تمبرچاپ کنیم یاگراورازشان بخواهیم؟ این جابالاخره یک بنگاه انتفاعی بودیک بنگاهی بوده است که ازنظرعلمی هم نگاه کنیدازنظرفنی وصنعتی هم نگاه کنیدمی‌بیندچقدرخدمت کرده وچقدرهم وجودش نافع بوده است.(صحیح است)
رئیس ـ رأی می‌گیریم بموادلایحه بودجه مجلس باورقه آقایانه موافقین ورقه سفیدخواهندداد.
(اخذواستخراج آراءبعمل آمده نودودوورقه سفیدشمرده شد)
رئیس ـ عده حضارموقع اعلام رأی صدنفربانودویک رأی تصویب شد.
ـ بقیه شورلایحه راجع به تشکیل دادگاههای نظامی وتصویب آن
۳ـ بقیه شورلایحه راجع به تشکیل دادگاههای نظامی وتصویب آن
رئیس ـ شروع میشودبشوردرلایحه اصلاح قانون حکومت نظامی. بنده می‌خواهم بازازآقایان تقاضا کنم که همه میل دارنداین کارراامروز درمجلس تمام کنیم آقایان گوش خواهنددادیامثل همیشه هرساعتی برای رأی ومذاکره وصحبت بایدازآقایان خواهش کنم که تشریف بیاورندتوواین اسباب خیلی خجالت است (صحیح است) خواهش می‌کنم تشریف داشته باشندتا این کاربگذرد.(صحیح است). آقای دشتی درکلیات صحبت دارید؟ بفرمائید
. دشتی ـ بلی.
رئیس ـ بفرمائید.
دشتی ـ بلی. یادم میآیددرسال ۱۳۰۰یا۱۳۰۱شمسی بودکه یک عدةمیخواستنددولت هم می‌خواست که ممتازالسلطنه راازسفارت پاریس معزول کندبااینکه خوددولت هم می‌خواست هرقدراصرارمیکردنداونمیآمدبالاخره مرحوم نصیرالسلطنه که درآنوقت وکیل بودطرح قانونی پیشنهادکردوقانونی برای اینکارازمجلس گذشت باسم قانون تجدیدمدت اقامت مأمورین سیاسی وقنسولی ایران درممالک خارجه که بیش ازپنجسال نباشدیعنی مأمورین دولت ایران نتوانندبیش ازپنجسال درخارجه بمانندبعدازگذشتن قانون هم بازاونیامدوازقانون هم نترسید. عرض کنم که حالابنظرمن این قانون هم تقریباًهمینطوراست یعنی یک موضوع خاصی که دراین اواخراتفاق افتاده است ونمیدانم چطورشده است که محاکم عادی نتوانسته‌اندباین موضوع رسیدگی کنندوحالابرای آن این قانون خاص راآورده‌اندبمجلس شورای ملی. برای رفع هرگونه القاءٍ شبة بنده وتمام کسانی که بااین لایحه مخالفیم عرض می‌کنم که این ترتیب واین لایحه بسیاربدترتیبی است چرا؟ زیرادولت هرکس رامی‌تواندبدستاویزاین لایحه تعقیب کندباکمال شدت هم می‌تواندتعقیب کندمن شخصاًمعتقدم که دولت اگریک قانونی فقط برای این بیاورد که من این موضوع راباین شکل می‌خواهم تعقیب کنم خیلی این بهتر است ماهم موافقت می‌کنیم ولی برای یک موضوع خاص قانون راعمومیت دادن این کاریک کارشایستةنیست عمده ایرادی هم که ماداریم سرهمین مسئله است که برای یک موضوع خاصی یک قانون کلی آوردن آن هم قانونی که بنظرمن مخالف اصل مشروطیت است هیچ شایسته وصحیح نیست بعقیدة بنده دراین لایحه یک نکاتی هست که بکلی مخالف اصول مشروطیت است وآن عبارت ازاین است که ماازحق وضع قوانین که مخصوصاًمجلس شورای ملی است صرف نظرمیکنیم وبعنوان تدوین نظامنامه این حق مخصوص خودتان رامیدهیدبدولت واین خوب نیست وصحیح نیست. بنده الآن عبارت ماده اول این لایحه رامیخوانم ملاحظه بفرمائیدآیااینطورنیست؟(طرزتشکیل دادگاههای نظامی موقت فوق‌العاده زمان حکومت نظامی ودادگاههای تجدیدنظرآن ومقررات راجع بصلاحیت وطرزرسیدگی دردادگاههای نامبرده و حق تجدیدنظرواجرای احکام وهمچنین تعیین نوع بزه‌هائیکه ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دراین دادگاههابایدرسیدگی شودبموجب مقررات وآئین‌نامه‌ای خواهدبودکه ازطرف وزارت دادگستری ووزارت جنگ تنظیم وبتصویب هیئت وزیران می‌رسد) پس تمام این کارهارابالاخره آئین‌نامه می‌کند. آئین‌نامه یعنی چه؟ یعنی اگرفلانکس یک روزبفلان وزیرگفت بالای چشم توابروست پس قابل اعدام است؟ مثل اینکه درسابق هم درقدیم یک اصطلاحی داشته ومیگفتندالرادعلیهم کالرادعلیناوالرادعلیناکالرادعلی‌الله این جاهم خوب میگویدبفلان وزیرفلان حرف را زدی وزیرهم نماینده دولت است وبنماینده دولت توهین شده ودولت هم نماینده اکثریت مجلس است ومجلس هم ازطرف ملت است پس توهین بملت شده واین عمل قیام برعلیه حکومت ملی است واین بنظربنده مملکت رابطرف یک استبدادوبطرف یک دسپوتیسم Despotismeخطرناکی می‌کشاندکه ماازآن فرارکردیم. مامعتقدیم که مجلس شورای ملی نبایدحق وضع قانون راکه مختض بخودش است بهیچکس دیگرواگذارکند (صحیح است) ونبایدمجلس شورای ملی ازاین حق خودش صرف نظرکند (صحیح است) مجلس است که فقط حق وضع قانون راداردوبس (صحیح است) هیچکس هم منکراین حقیقت نیست (صحیح است) حتی بنظراغلب ازعلمای علم حقوق این اختیاری هم که مادرادوارمختلفه بکمیسیون عدلیه داده‌ایم این هم غلط است که وضع قانون کند…
طباطبائی ـ آن هم موقتی وبرای آزمایش است.
دشتی ـ بلی برای آزمایش است وموقتی است ولی آن هم غلط است واین اختیاری هم که بعنوان آزمایش دادیم صحیح نیست. قانون رافقط (بموجب قانون اساسی) مجلس شورای ملی حق داردوضع کندوالبته ماحق نداریم حق قانونگذاری خودمان رابقوةمجریه بدهیم یابقوه قضائیه بدهیم (صحیح است) آنهافقط مأموراجراواعمال قانون هستنددرصحبت‌هائی که بنده دیروزاین‌جا کردم آقای وزیردادگستری هم جوابهائی فرمودندومن ناچارم یک توضیحاتی بدهم تاموضوع روشن شودوآن این است که درقانون حکومت نظامی که دیروزماده دومش راخواندم تصریح داردبه تقصیرات واقدامات وعملیاتی که مخالف ومعابن آسایش وامنیت عمومی است این‌جادیروز آقای وزیردادگستری فرمودندکه اگرکسی بزندکسی رابکشداین مخالف امنیت عمومی نیست؟ البته برسبیل کلی مانمی‌توانیم بیائیم وبگوئیم هرجریم سیلی زدن فحش‌دادن هرجرمی بمحکمه نظام یبایدمراجعه شودچون مخالف امنیت وآسایش عمومی است آیا آقاهرجنحه وهربزهی رامیشودمشمول سلب امنیت وآسایش عمومی قرارداد؟ بنده مخصوصاًامروز این قانون مجازات عمومی راهمراه آورده‌ام که باب دوم وسومش راکه راجع بمجازات است بخوانم که معلوم شوداین مسئله مسئله اصطلاحی است یعنی جنایاتی که مشمول سلب امنیت وآسایش عمومی است یک جرائم وموضوعات خاصی است وهرجایش رانمیشودگفت چون جنایت است پس مخالف باامنیت وآسایش عمومی است. فقط سرفصل‌هاوتیترهای آن رامیخوانم وتذکرمیدهم ومی‌گذرم که آقای وزیردادگستری توجه بفرمایندباب دوم درجنحه وجنایاتی که مضربمصالح عمومی است. فصل اول (عرض کردم فقط سرفصل‌هاتیترهارامیخوانم) درجنحه وجنایت برضدامنیت خارجی مملکت مبحث اول درجنحه وجنایت برضدامنیت خارجی مملکت این هم آنوقت یک مواردی داردقیام مسلح بادشمنان خارجی برضدمملکت ایران وجاسوسی واین قبیل چیزها یعنی اقداماتی که بامنیت خارجی مملکت لطمه واردبیاورد. بعدواردمیشوددرمبحث دوم جنحه وجنایت برضدامنیت داخلی مملکت که مسلح بودن وجزوقطالع‌الطریق‌بودن وتحریک بجنگ وقتال وشهب وغارت که همه اینهاراتکلیفش راتعیین ومعلوم کرده است وهمه مشمول این قسمت ازمبحث دوم است مثلاًماده ۶۹که هرکس اهالی مملکت راصریحاًتحریص بمسلح شدن برضدحکومت ملی بنمایدیا ماده ۷۲هرگاه جماعتی درحفابرای ارتکاب جنایات مذکوره درماده فلان دسته بندی کنندیا داخل دستجات مفسدین بشوداینهاهمه راجزوتقصیرات وجنایاتی دانسته که بامنیت عمومی صدمه میرساند، یاقانون مجازات قطاع‌الطریق که بااسلحه درراههادزدی وراهزنی میکننداین هم البته بامنیت وآسایش عمومی لطمه میزندبعدمیرسدبمبحث سوم فصل دوم درمخالفت وضدیت باساس حکومت ملی وآزادی این تقصیرات وجنایاتی است که بامنیت عمومی صدمه میرساندقانون مجازات قطالع‌الطریق که بااسلحه درراههادزدی میکننداینها البته به امنیت عمومی صدمه ولطمه می‌زنند. مبحث دوم این قانون مربوط بمخالفت بااساس حکومت ملی است ومبحث سوم درجنایات وجنحه است وهمچنین فصل چهارم وپنجم درغصب عناوین ومشاغل ومبحث ششم درتحریک ابنیه وآثاروبهمین ترتیب تمام مواردی که برخلاف امنیت وآسایش عمومی درقانون پیش‌بینی شده آنوقت باب ششم هم درجنحه وجنایات برضدافراداست قتل وکشتن ولواینکه چیزبدی است وقتی بناشدمطابق مصالح جامعه باشدبایدمطابق قانون اجراشودوبایددولت هم باتمام قوادراین مورداقدام کندوآنچه راکه دولت بخواهدجلوگیری کندازجنبةآسایش عمومی وامنیت جامعه، صددرصدموافقیم والبته همانطورکه درقانون معین شده بایدتشخیص جنحه وجنایت داده شودوالبته بایدقانون معین کندنه آئین‌نامه ونوعش راهم بایدمجلس معین کندحرف بنده درتشخیص است درتجدیدنظراست که همه رادولت معین میکندوحال آنکه حق ندارددولت معین کندواینکه شمااختیارکلی بدولت میدهیدکه دولت نظامنامه بنویسدکه مطابق آن مردم رابه محکمه بکشاندومواردرامعین کنداین باعث میشودکه دولت مطابق میل خودش مواردراتعیین کندواگردولت مواردرامعین بکندکاملاًسوءاستفاده خواهدشددر۸آبانماه یک قانونی راآوردندبه مجلس که بدولت اختیارداده شودکه مطبوعات را سانسورکندیااشخاص رابگیردوحالاهم که دولت این اختیاررامیخواهدبگیردهمانطورکه آن قانون عملی نشدو ردشد اینهم نبایدعملی شودزیرابنظربنده بهیچوجه مطابق اصول مشروطیت نیست دولت یک قوانین زیادی داردمطابق همین قوانین موجوده اگر بخواهدجانی راتعقیب کندمی‌تواندبعلاوه دولت تمام قواءسابقه دردستش است می‌توانداستفاده کندخیال نمی‌کنم بوسیله وضع قانون بتواندجلوگیری کندآن چپاول وغارتهارابنظربنده دولت باهمین امنیه ونظمیه می‌تواندامنیت رابرقرارکندزیراهمین نظمیه وامنیه ایست که چندی قبل هم بوده است باهمین می‌تواندتمام نظریات خودش رااجرا کندبقول یکی ازآقایان وکلااگربااین ماده قانون مملکت امن میشودماهم ازخدامیخواهیم اگربااین چهارماده قانون ازفرداکسی کسی رانمیکشدماهم موافقیم نه اینکه امروزاختیاربدولت بدهیم وفردابازهمان هرج ومرج وهمان نتیجه که سابق بودخواهدبود.
وزیرعدلیه ـ آقای دشتی موضوعی رافرض فرمودندآنوقت زیرفرضشان یک ساختمان مفصلی کردندکه متأسفانه وفق نمیدادبااصل منظورتقدیم لایحه ایشان فرض فرمودندمابرای یک موضوع خاصی این قانون راآورده‌ایم بهیجوجه اینطورنیست ودولت موضوع خاصی رادرنظرنداردووقتی راجع بفوریت صحبت شودعلل راعرض کردم که ماچندین فقره کارتعقیب داریم که یک اشکالاتی برای مافراهم کرده وبرای رفع این اشکالات ماناگزیرشدیم درمجازات‌هائی که قوانین مامطرح است یک کاری کنیم که تسریع بعمل آیدبرای این منظوراین پیشنهادراکردیم پس این فرضهائی که ایشان فرمودنددرست نیست برای یک موضوع بخصوص یقین داشته باشندکه مااین رانیاورده‌ایم برای آقایان هم سوءتفاهم ایجادنشودوبنده نمیدانم این قانون مخالف کدام اصل مشروطیت است اینکه فرمودندشایدناشی ازاین باشدکه تصور کرده‌اندکه مامیخواهیم بموجب این قانون یک اختیارتازةبدولت بدهیم واگراینطوربودفرمایش آقای دشتی صحیح بودولی بهیچوجه اینطورنیست آگراینطورتصورمیفرمایندحاضریم درهمین قانون تصحیحش کنیم واین اشتباهی که برای آقاپیش آمده است این است که درآنجانوشته شده تعیین نوع بزه‌هادرآن محاکم بایدرسیدگی شودوالبه نمی‌خواهم ایرادوبحثی برآقاواردکنم ولی این نکته رامیخواهم تذکر دهم که بموجب قانون هیچ امری بزه شناخته نمیشودمگراینکه قانون برای آن باشدماده اول قانون مجازات هم این معنی راذکر کرده است که هیچ امری بزه شناخته نمیشودومجازات داده نمیشودمگربموجب قانون وبرای آقایان ایجادسوءتفاهمی نشودکه بصورکنندمامیخواهیم بزه‌هائی ایجادکنیم وممکن است دراینجااضافه شودبزه‌هائی که درقوانین کیفری مامطرح است ودراینصورت رفع هرگونه سوءتفاهمی میشودواین امرواضح وجزءبدیهیات است ومانخواستیم اجازه واختیاری بگیریم که یک قانون کیفری وضع کنیم اماراجع باین جمله که آقای دشتی که خیلی بهش توجه فرمودندباین عرض کنم که این اختیارراحالاهم دولت داردمثل مانخواستیم سوءاستفاده کرده باشیم ویک فکرهائی کرده‌ایم برای اینکه بیشترجنبه قانونی داشته باشدمااین لایحه راآوردیم وبرای اینکه واضح باشدمطلب ویک احتیاجات دیگریهم که درماده یک ذکرشده آنهاهم لازم بودتصویب شوداین بودکه این قانون راآوردیم وبهیچوجه چیزتازةنیست برای آقاودیگران اشتباهی تولیدنشودوخیال نداریم که اختیاربدهیم بدولت که اگر فردافلان کس گفت بالای چشمت ابروست این رابیایندوبگیرندوبرایش جرم قراربدهنداین مطلب رابنده ازآقای دشتی توقع نداشتم که خیال کرده‌اندمابوسیله این قانون می‌خواهیم عملی راکه قانوناً جرم نباشدبگوئیم جرم است پس وقتی این مطلب مسلم شدماحق قوه مقننه رابقوه مجریه نداده‌ایم ونمیخواهیم بدهیم وهمچنین نخواسته‌ایم قانون مجازات تازةوضع کنیم ومطلب اینطورمیشودکه آقامیفرمودیدوبطوریکه عرض کردم قانون تازه نمی‌خواهیم وضع کنیم منتهی می‌خواهیم مطلب برای بازپرسی ودادستان ودادگاه روشن باشدومطلبی مشتبه نماندکه اسباب بطوءجریان باشدبهمین جهت گفته شده طرزتشکیلات دادگاههای بدوی وتجدیدنظراین لازم است برای اینکه ممکن است تکلیف اشخاص همانطورکه مادراینجاذکرکرده‌ایم که قضات ودادرسی‌های این محاکم لازم نیست همه نظامی باشندممکن است ازکشوری هم باشندوچون این امرجزئی است میشوددرآئین‌نامه اجرای این قانون معین کردواشکالی ندارددرآئین‌نامه ذکرمیشودراجع بصلاحیت محاکم وصلاحیت رسیدگی آنهاهم معین است منتهی بایدحدودش رایکقدری روشن‌ترکردکه برای آنهااشکالی فراهم نشودوبنده درجلسه خصوصی وهم درجلسه علنی مجلس عرض کردم خیلی چیزهای کوچک هست که قابل‌احاله بدادگاههای نظامی نیست بایدآنهاراخارج کردچرا؟ برای اینکه مانمی‌توانیم این دادگاههای نظامی رازیادتر تشکیل دهیم بایدیک کارهای مهمی رابآنهارجوع کردکه امنیت وآسایش عمومی رادرنظربگیرندویک چیزهای کوچکی رادیگرلزوم نداردبآنهارجوع کنیم باین جهت درآئین نامه این مطالب معین میشودکه صلاحیت محاکم تاچه حدباشدازحیث موضوع وزمان ومکان ودرآنجامعین خواهدشدواین امربهیچوجه خللی بارکان قضائی وقانون‌گذاری ماواردنمیاوردفرمودندکه دولت اگربخواهدحالاهم می‌توانداین کاررابکندولی تهاون وتکامل وتسامح رابپوشاند. الحمدلله خودتان هم باین فرمایش که فرمودیدخندیدیدودولت نخواسته است که تکامل وتسامح وتهاون کندوفقط خواسته است که چون مطلب روشن نیست ویک اشخاصی اینطورمیفهمندونمی‌شودبآنهاگفت طوردیگربفهم ماخواستیم قانونی باشدکه تکلیف آنهاباشدمعین باشدومطلب روشن باشدوبنده تصورمیکنم بااین عرایضی که عرض کردم مطلب روشن‌تر ازاین باشدکه بسط کلام داده شودوزیادحرف بزنم وسرآقایان رادردبیاورم وخواهش می‌کنم بموضوع توجه بفرمایندومطلب کوچکی رابنظربزرگ نکنندیک مطلب دیگریهم لازم است عرض کنم که ممکن است بفرماینداین آئین‌نامه برودبه کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی ولی عرض می‌کنم اینکارطول میکشدومعطلی پیدامیکندوماکارهای دیگریهم داریم که بایدانجام دهیم واگربرای یک امرکوچکی بیائیم اینقدرخدمان رامعطل کنیم انصافاًجائزنیست
جمعی ازنمایندگان ـ مذاکرات کافی است
رئیس ـ رأی می‌گیریم بوروددرشورموادآقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده اول
ماده ۱ـ طرزتشکیل دادگاههای نظامی موقت فوق‌العاده زمان حکومت نظامی ودادگاههای تجدیدنظرآن ومقررات راجع بصلاحیت وطرزرسیدگی دردادگاههای نامبرده وحق تجدیدنظرواجرای احکام وهمچنین تعیین نوع بزه‌هائی که ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دردادگاههابایدرسیدگی شودبموجب آئین‌نامه‌ای خوادبودکه ازطرف وزارت دادگستری ووزارت جنگ تنظیم وبتصویب هیئت وزیران برسد
رئیس ـآقای انوار
انوارـ خودآقای وزیرمیدانندکه بنده بافوریت موافقت کردم والآن هم پیشنهادی شده است که آئین‌نامه آن بیایدبه کمیسیون قوانین دادگستری واعضاءکمیسیون قوانین دادگستری جلسه تشکیل دهندواین مسئله عملی شود. اصل موضوع که آقای دشتی هم بیان کردنداین است که دوموضوع رامجلس شورای ملی مستقیماًبایددرش دخالت داشته باشدیکی حقوق مالی است ویکی حقوق جزائی که نبایدازاحاطه مجلس خارج شودبرای اینکه مجلس وضع شده است برای وضع کردن قوانینی که حافظ جان ومال مردم باشدواین قوانین رابدست هیئت اجرائینه بدهد. پس ان چیزی که حق مااست نبایدآنراازدست بدهیم ودرماده اول این راخواسته‌ایدکه این حق رامابدهیم بشما (وزیردادگستری ـ هیچ نخواسته‌ایم) بسیارخوب نخواسته‌اید. اینجانوشته‌ایدنوع بزه‌هائی که ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دراین دادگاه‌هادرصورتیکه تمام انواع بزه‌هادرقوانین معین شده دیگراین تعیین راکه شماخواسته‌ایدبنظرشماباشد معنی نداردحالا برای اینکه مجلس کاملاًبادولت موافقت داردوحسن تفاهم بین دولت ومجلس شورای ملی میباشداین قضیه می‌آیدبه کمیسیون وشایددریک جلسه بگذردمنافات بافوریت هم ندارد. یک موضوع دیگرهم که کاملاًتوجه دادگستری وقوه قضائیه دراین محکمه باشندوآقای معاون وزارت جنگ هم دلتنگ نشوندبرای خاطراینکه سوابقی درکارمیباشدازقبیل موضوع زندوتفصیلات اودرفارس بودکه عملیات رامستحضرومطلع شدیدبعدازمدتی آمدندتجدیدنظرخواستندوآن حکم راصادرکردندوچون نظردراین موضوع هست ازاین جهت بایددراین محاکم نظامی که تشکیل میشودکارمندان قضائی باشندنه اینکه بازخدای نخواسته بیاینداینجافریادبزنندکه به لباس نظامی توهین کردیدخیرفقط گفتیم یک قدری اعلم‌العلماءنیستندوبایددرمحکمه نظامی کارمندان قضائی باشند
جمعی ازنمایندگان ـ مذاکرات کافی است
رئیس ـ رأی گرفته میشودبه کفایت مذاکرات موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.
پیشنهادآقایان :آزادی وهاشمی خوانده میشود:پیشنهادمینمایدآئین‌نامةکه ازطرف وزارت دادگستری ووزارت جنگ تنظیم میشودبتصویب کمیسیون قوانین دادگستری برسد مصدق جهانشاهی ـ مذاکرات که کافی شد
رئیس ـ آقای هاشمی
هاشمی ـ پیشنهاددخلی بکفایت مذاکرات نداردآقای جهانشاهی پیشنهادبنده درهمچوقانون مهمی است که چشم همه مردم به این قانون است ودربرابرهم نمایندگان موظفندبه حفظ اصول مشروطیت هی کفایت مذاکرات این معنی ندارد. هرآئین‌نامه شرح قانون است ودراین تردیدی نیست امادرماده یک چیزهائی راواگذارکرده‌اندبه آئین‌نامه که زیادترازحدیک آئین نامه است مثل اصول قانونی ازقبیل طرزتشکیل دادگاهها، دادگاههای تجدیدنظر، طرزرسیدگی به موضوع حق تجدیدنظروازهمه مهمترتعیین نوع بزه‌ها که خیلی دامنه داردوچون خیلی پیشنهادکردیم بیایدبه کمیسیون قوانین دادگستری وباحسن نیتی که بین مجلس ودولت میباشدتمنی داریم موافقت بفرمایندطولانی هم نخواهدشدممکن است دریک جلسه بگذرد.
رئیس ـ پیشنهاددیگری هم دراین خصوص رسیده است خوانده میشود:
درماده یک اصلاح زیرپیشنهادمیشود:درسطر پنجم آئین‌نامه خواهدبودکه ازطرف کمیسیون دادگستری مجلس درمدت یک هفته تصویب نمایند. محمدولی رئیس ـ پیشنهاددیگرازطرف آقای دکترطاهری پیشنهادمیشودکه جمله (درقوانین دیگرمصرح است) درسطرسوم ماده اول بعدازعبارت نوع بزه‌هائیکه علاوه شود.
رئیس ـ پیشنهاددیگرازطرف جمعی ازآقایان:
درآخرماده یک پیشنهادمینمائیم بجای کلمه وبتصویب هیئت وزیران میرسدنوشته شودبتصویب کمیسیون دادگستری می‌رسد. قریب بیست امضاء
رئیس ـ پیشنهاددیگر:
جمله آخرماده اول را که نوشته شده بتصویب هیئت وزیران میرسدبنده پیشنهادمیکنم نوشته شودبتصویب کمیسیون دادگستری شورای ملی برسد. امیرتیمور
رئیس ـ پشنهاددیگر:
پیشنهادمیکنم جمله دو وحتی تجدیدنظرواجرای احکام وهمچنین تعیین نوع بزه‌هائی که ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دراین دادگاههاحذف شود. دشتی
وزیردادگستری ـ اینجا چندقسم پیشنهادقابل توجه اکثریت مجلس باشدبنده هم قبول می‌کنم وچون احساس می‌کنم اکثریت مجلس باآن موضوع موافق است آن راقبول می‌کنم یکی هم پیشنهادآقای دکترطاهری است که عبارت درقوانین کیفری مصرح است اضافه شوداین راهم قبول می‌کنم ولی آن پیشنهادرامتأسفانه نمیشودقبول کرد.
رئیس ـ آقای دشتی
دشتی ـ آقای وزیردادگستری به عرایضی که می‌کنم توجه بفرمایند. تمام جنایات وجرم‌هائی که جنبه عمومی داردیعنی بایدامنیت عمومی راتأمین کنددرقانون مصرح است وچون مصرح است دیگرنطق نداردگفته شودتعیین نوع بزه‌هابایددرآئین‌نامه باشد. چه چیزراآئین‌نامه میخواهدمعین کند؟ البته اگرنوع بزه‌هادرقانون معین نشده بوده حق بودبه کمیسیون قوانین دادگستری برودولی وقتی که درقوانین دیگرانواع بزه‌هاتفکیک ومعین شده دیگرلازم نیست بکمیسیون برودوتمام مطالبی که جنبه تخطی به امنیت عمومی داردبایدبرودبمحکمه نظامی. نوع بزه رانمیدانم چرااینجاواردکرده‌اند.
وزیردادگستری ـبنده اگرمی‌توانستم سوءظنی که برای آقای دشتی نماینده محترم فراهم شده است مرتفع کنم خیلی خوب بود (دشتی ـ من بشخص شمااعتماددارم) حالانمیدانم چه شده است که این سوءظن برای ایشان ایجادشده است درصورتی که کراراًعرض کردم وگویاخودشان هم فرمودندمطلب واضح است ماهیچ چیزوعمل تازةرانمیخواهیم جرم بشناسیم وجرم تازه‌ای ایجادکنیم وهیچ مجازاتی راهم نمی‌خواهیم تغییربدهیم واینهاازاین لایحةکه ماپیشنهادکدره‌ایم برنمیآیدماگفتیم تعیین نوع بزه‌هائیکه بایدباینجاارجاع شودبزه هم دراصطلاح حقوق معین است که چه چیزهائی رامیشودبزه گفت والبته بزه هم درصورتی است که قانونی برای بزه شناختن آن باشدواینجایک نکته راتوجه بفرمائیدکه درمباحث وفصول وموادی که اشاره فرمودیدجرمهای متعددوانواع جرمهاهست درخودقانون حکومت نظامی هم ببعضی جرمهااشاره شده مثلاًچنانکه الآن آقای منصورالسلطنه ماده یازده آنرابه بنده تذکردادنددرآنجا هست که اگرسلاحی دردست غیرمأمورین دولت باشدآن اسلحه ضبط وحامل آن مطابق حکم محکمه نظامی مجازات میشودملاحظه میفرمائیداصلاًداشتن اسلحه رااینجاجرم شناخته وبرای آن مجازات قائل شده بدون اینکه معین کندمجازاتش چقدراست همینطورازچیزهای کوچک هست تاچیزهای عمده وبعضی ازاینهارااقتضانداردمااحاله کنیم بمحاکم نظامی چون کوچک وکم اهمیت است وتأثیری نمیکندکه اساساًدردادگاه‌های عادی رسیدگی شودیادادگاههای نظامی مخصوصاًکه ما نمی‌توانیم ونمیخواهیم محاکم نظامی رازیادومتعدددرست کنیم بواسطه عده قضات این است که حتی‌المقدور باید بزه‌هائیکه بآنجا ارجاع میشودزیادنباشدکه کاردرآنجامعطل بماند. ازطرف دیگربزه‌هائی هم هست که بایدبشدت وسرعت مجازات شودکه بآنجا می‌فرستیم حالابرای انجام این منظورمااینجاذکرکردیم حالااگرلازم است قسم هم بخوریم که غیرازاین منظوری نداریم آن راهم بفرمائید.
رئیس ـ پیشنهاددیگری است خوانده میشود:
پیشنهادمینمایددرماده اول جمله زیراضافه شودهمچنین تعیین نوع بزه‌هائی که مطابق قوانین مصوبه بعمل آمده ملک مدنی پیشنهادمیشودتبصره زیربماده یک ضمیمه شود. تبصره جرمهای مطبوعاتی مشمول این ماده نبوده ورسیدگی بآن جرمها طبق قانون اساسی باحضورهیئت منصفه بعمل خواهدآمد.
نراقی ـ موقرـطباطبائی ـ فرخ.
رئیس ـآقای طباطبائی
طباطبائی ـ عرض کنم توضیحش همان صحبتهائی است که شدیعنی دراصل مطلب همه موافقیم که دولت اهتمام بیشبری بکنددرحفظ امنیت وتأمین آسایش عمومی قبل ازاینکه این قانون بیایدبمجلس شورای ملی یک هفته قبل بنده رفتم شهربانی دراثریکی دوواقعه‌ای که برخلاف نظم بودالبته قضایائی بودکه خودم درآنجا دیدم که رسیدگی میکردندیک کسی حمله کرده بود بیک کسی دیگرباچاقومخصوصاًبه آقای رئیس تشکیلات شهربانی تذکردادم وخواهش کردم دراین موارد یک دقت ومراقبت جدی‌تری بشودوپیش ازاینکه اشخاص وافرادبی‌تربیت دست باین گونه اقدامات بزنندوسایلی پیداکنندکه قبل ازوقوع جلوگیری بشود ایشان هم کاملاً موافق بودندوگفتنداین قبیل کارها باید درمحاکم انجام بشودمنظورم این بودکه هیچکس برخلاف این نیت واین منظورنیست که دولت هرچه ممکنست درحفظ امنیت اهتمام کندنگرانی که دراین است که ازبعضی ازقوانین دولت ممکن است درآتیه یک سوءاستفاده‌هائی بکندیعنی حالاخیردرآتیه ممکن است دولتی باشدکه ازیک قانونی که امروزمیگذردسوءاستفاده بکند بنده درخارج ازدیروز تابحال مکرربگوشم خورکه چون یکوقت دولت یک قانونی همآوردبه مجلس که مطبوعات رابوسیله‌ای سانسوربکنداین موضوع ازدیروزمکرربه بنده گفته شد. خوب نگرانی است گوینده هم تقصیرنداردقانون رامیآورندبمجلس ومجلس هم باحسن نیت تصویب میکندولی ممکنست جرمهای مطبوعاتی رادولت درآئین‌نامه تشخیص بده که برود به محکمه نظامی واین البته نه مجلس موافق است بااین نیت نه خوددولت وامیدواریم که دولت این فکررانکند (دشتی ـ امیدوارنباشیدـ خنده نمایندگان) حالااگرخدای نخواسته آقای وزیردادگستری تواجه بفرمایندخواستم ازایشان استدعاکنم که این تبصره راقبول بفرمایندولواینکه قانون بکمیسیون دادگستری برود. وچون بکمیسیون دادگستری خواهدرفت بنده ازحالاموافقم برای اینکه بیشتراطمینان خاطرباشدوکمیسیون دادگستری هم ازجریان آئین‌نامه اشتباهی دراین باب نکنداین راقبول بفرمایند.
وزیردادگستری ـ آقایان یکقدری مبالغه میفرمایندامادراینموضوع بخصوص بایدعرض بکنم که متأسفانه جوابها راماده هشت قانون حکومت نظامی میدهداگرتوجه بآن ماده میفرمودندخودشان این پیشنهادرانمیفرمودندروزنامجات یا نوشتجاتی که برضداقدامات دولت منتشرمیسازنداینهاراحکومت نظامی بایدموردتعقیب قراردهدومحکمه نظامی رسیدگی نمایدوترتیب تشخیص آن بطریقی خواهدبودکه درآئین نامه ذکرخواهدشدونظربنده اینست که پیشنهادشان راپس بگیرند.
طباطبائی ـ اجازه بفرمائیدتوضیحی بدهم؟
رئیس ـ بفرمائید.
طباطبائی ـ یکی دو مورد درهمین دوسه ماهه آخر روزنامه هاراتوقیف کردندفرستادندبمحکمه وحتی خودمحکمه نظامی برای عدم صلاحیتش فرستاد بمحکمه عادی حالا اگرمنظوراینست که ازاین قانون این استفاده بشود بفرمائید.
وزیردادگستری ـ عرض کنم بنده مستبعد نمیدانم همچوامری واقع شده باشد ولی بنده عرض می‌کنم که به فقط این جورجرمها بلکه انواع جرمهای دیگرکه مستقیماًبایددرمحاکم نظامی رسیدگی شودوهمانطورکه هم درجلسه خصوصی وهم پریروز درجلسه علنی عرض کردم اگرمحکمه ازخودش سلب سلاحیت کرده برای این بوده است که حدودروشن نبوده است ونمیدانسته است در محکمه نظامی باید رسیدگی شود یادرمحکمه عادی ولی وقتیکه آئین نامه باشد می‌تواند تشخیص بدهد که درحدود سلاحیتش هست یانه پس آن امری که واقع شده است آقامدرک فرمایش خودتان قرار ندهیدوبرای اینکه این موضوع بکلی قطع شود نباشدآئین نامه نوشته شده وتکلیف روشن شود.
رئیس ـ رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقایان طباطبائی وصفوی و موقرموافقین برخیزند (عدةبرخاستند) ردشد. پیشنهاد دیگری از طرف آقای اوحدی است خوانده میشود:بنده پیشنهادمیکنم که جملات زیرکه درقانون مجازات عمومی و قانون حکومت نظامی نصریح شده بعد ازامنیت وآسایش عموی اضافه شود اوحدی.
رئیس ـ آقای اوحدی.
اوحدی ـ بنده بااینکه نسبت به این لایحه موافق هستم و پیش خودم هم تصورنمیکردم که حکومت نظامی منحصر به شهرطهران باشد موجبات زیادواغتشاشات مرامنتظرگذاشته بودکه دولت دراغلب نقاط حکومت نظامی اعلان کندمخصوصاًدررضائیه برای آن فشارهائی که بملت بدبخت رضائیه آمده است مردم خیال کرده‌اند ایران تهران است وهمة جریان وترتیبات بایددراطراف چهارتاروزنامه بشودوجلوگیری از آنهاباحکومت نظامی و مقررات حکومت نظامی است اینطور نیست مابایددولت وملت ایران رادرنظربگیریم (صحیح است) وبرای ملت قانون وضع کنیم نه برای چهارنفراشخاص دیگر. ماباید این جورقانون وضع کنیم ماقوةثقل مملکت هسنتیم فرق بین حکومت ملی و حکومت دیکتاتوری این است که قوةحکومت ملی دردست مجلس است اگرقوةمجریه تکاهل یا تسامح ورزدمربوط باصل قوةمملکت است واگرقوةاصل مملکت قادرشدالبته قوةمجریه‌اش هم قادرمی‌تواند باشد وهمه کارهارامی‌تواندبکند بنابراین یک صحبتهائی که منافی بامصالح عمومی کشوراست نباید زده شود بنده این کلمه راکه اضافه کردم بااینکه اعتمادبدولت دارم ورأی اعتمادداده‌ام میدانم دولت ایرانی است دولت نمی‌خواهد ملت رااذیت کنددولت نمی‌خواهد افراد را بیجهت متعرض شوددولت درمقام اصلاح کارعموم است جون این دولت را اینطورمیشناسم هیچ ایرادی درمواد ولوایح ندارم و مخالفت نمی‌کنم اینجااین کلمه رابرایرفع سوءتفاهم پیشنهادکردم که اگرکسی این توهم رابکندکه هیئت دولتی که آن مطلب رابنام آئین نامه تنظیم می‌کند می‌خواهد ازقوانین خارج شود اینجاپیشنهادکردم که این آسایش وامنیت عمومی که دراین عبارت درج شده نوشته شود امنیت وآسایش عمومی که طبق قانون مجازات وقانون حکومت نظامی تصریح شده است وقتی این عبارت اضافه شددیگرهیچگونه سوءتفاهمی باقی نمی‌ماند.
وزیردادگستری ـ بنظربنده پیشنهادآقای اوحدی عملی شده است وهمان بودکه آقای دکترطاهری پیشنهادکردندبنده هم قبول کردم یعنی گفتم که درقوانین کیفری تصریح شده است وهمین منظورایشان رامیرساند.
رئیسـ پیشنهاددیگر.
پیشنهادمیکنم که درسطرچهارم مادةاول بعدازجملةامنیت وآسایش عمومی اضافه شودطبق قوانین موضوعه طباطبائی
وزیردادگستری ـ همان است.
طباطبائی ـ پس گرفتم.
اوحدی ـ بنده هم پیشنهادخودم را چون آقای وزیردادگستری فرمودندموردقبول است وعملی است پس می‌گیرم
رئیس ـ رأی گرفته میشودبمادةاول بااصلاحی که شد
موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شدماده دوم. ماده۲ـ احکام صادره ازدادگاههای نظامی مذکوردرمادة (۱)قابل فرجام نخواهدبود.
رئیس ـ آقای مؤیداحمدی.
مؤیداحمدی ـ بنده نمی‌خواهم برای آقای وزیردادگستری موضوعات حقوقی عرض کنم زیراخودشان تحصیلاتشان درعلم حقوق است ولی البته میدانندکه جرم برسه قسم است جنایت است وجنحه وخلاف وبعددقت بیشتری شده جنجه رابردوقسم کرده‌اندگناه کبیره و گناه صغیره وازحیث مجازات گناه مرتکب مسلم است این جرم که می‌گویند معین است هم جنحه است وهم جنایت. درمحاکمات جنائی وعمومی البته دودرجه است درجةاول درمحکمةجنائی درجة دوم فرجام. اینجاهمه رایک کاسه کرده گفته است فرجام ندارداین بنظربنده چیزخوبی نیست جنحه رابنده موافقت می‌کنم لکن درجنایت یک کسی که محکوم باعدام شد اقلاً یک حق تمیز داشته باشدکه همان فرجام است اینجاتصریح داردکه فرجام ندارد. توجه بفرمائیدعرض کنم مخصوصاًتوجه می‌دهم آقای وزیردادگستری را. قانونی تقریباًدریکسال قبل برای دیوان کیفرارتش گذشت ازکمیسیون دادگستری آنجاهم هرکس محکوم باعدام شده است حق فرجام داشته است بااینکه مال محکمةنظامی است چون قطاع الطریق هم آنجاهم حق فرجام قائل شده درقانون محاکمات نظامی مادیگراز اوبالاتر نباید برویم. بنده عقیده‌ام این است که دوقسمت بکنیدقسمت جنحه خوب است مانعی ندارداماقسمت جنائی راالبته حق فرجامی بهش بدهیدچون همه جابقرائن و امارات رأی بدهندتصدیق بفرمائیددونفرنظامی که تخصصشان درحقوق کم است ممکن است یک حکم بیربطی صادرکنندوحق فرجام هم نداشته باشداین انصاف نیست وبعقیدة بنده جنایت بایدفرجام داشته باشد.
وزیردادگستری ـ بیانات آقای مؤیداحمدی کاملاًصحیح است ولی جوابش هم درضمن فرمایش خودایشان بودیک قسمت خودشان فرمودندکارهای جنجه راضرورت نداردفرجام داشته باشدولی توجه ایشان بیشترمربوط بجرائم جنائی است البته امورجنائی هم ممکن است جرمهای مهم باشدوازاین جهت فرمودندکه خوب است حق فرجام قائل شویم بنده درجلسةخصوصی مخصری عرض کردم وحالاهم توضیع عرض می‌کنم وآن این است که امورجنائی که موردتوجه حضرتعالی هم واقع شدوهمین الان هم مطابق قوانین کیفری دودرجه است یک وقت درمرحلةجنائی رسیدگی میشودوبعدهم دردیوان کشورتمیز داده میشودپس دراین مرحله رسیدگی میشوددیگراستیناف نداردپس ازرسیدگی دردیوان جنائی دیگراستیناف ندارددردیوان جنائی رسیدگی میشودازحکم دیوان جنائی میرودبه تمیز اینجاهم همین منظورتأمین شده اینجابرای امورجنائی که دردادگاه نظامی موردرسیدگی وحکم واقع میشودقائل شدهایم بمرحلة تجدید نظری که درخودماهیت امررسیدگی می‌کنند البته زیادتر دقت میشودومنظوری که داریدفرجام خواسته شوداینجاهم خواسته میشودیعنی حاصل میشودمنظورآقاچون درتجدیدنظررسیدگی میکنندودرموارد جنائی هم دیگراستیناف نبودوبعداز صدور حکم جنائی استیناف داده میشدفقط فرجام داده میشداینجاعوض فرجام دادن تجدیدنظربرایش قائل شدهایم بطوریکه درقانون دادرسی کیفری ارتش هم هست یک موجب دیگرهم هست برای اینکه ماازفرجام دادن صرف نظرکرده‌ایم اصل این بودکه عرض کردم دردومرحله رسیدگی میشود و مظورتامین است دیگراینکه مطالبی که ازش فرجام خواسته میشوددردیوان کشوررسیدگی ماهوی که نمی‌کنند رسیدگی که میکننددرماهیت نیست ازنظرقوانین است وبعداگرنقض کردندمیفرستندبیک محکمةدیگرنه همان محکمه مثلاًاگرگفتیم ازحکم دیوان جنائی طهران فرجام خواسته باشنددیوان کشوراگرحکم دادگاه جزارانقص کرد می‌فرستند بدادگاه اصفهان یاشیرازیاکرمان یاجای دیگراین طورمیشودوبرای محاکم نظامی که مااین رانداریم واین دستگاه رانمیشوددرست کرداصل مقصودآقاکه دقت درامرباشدبوسیلةدوباررسیدگی شدن درمرحلةبدوی ومرحلةتجدیدنظرکه حاصل شده است وتمام دقتهای لازمه که بایدبعمل بیایدبعمل آمده حالابانداشتن اسباب کارواین دستگاه که عرض کردم چه لزومی داردکه باز هم بیائیم ومرحلةدیگری قائل شویم باین جهت خواهش می‌کنم آقاهم صرف نظربفرمایندچون تولیداشکالات زیادی میکندومقصودآقاهم که حاصل است اگرپیشنهادشان راپی بگیرندگمان می‌کنم بهترباشد.
رئیس ـ آقای امیرتیمور.
امیرتیمورـ استدعا می‌کنم آقای وزیردادگستری مخصوصاًتوجه بفرمایند بنده هم یک پیشنهادی داده‌ام که احکام صادره از محاکم نظامی قابل فرجام باشدمنظوربنده این است ماقانونی که میگذرانیم نباید نظربیک موقع خاصی باشدماقانونی که میگذرانیم بایدبرای همیشه باشدوالاممکن است مادامی که آقای آهی وزیردادگستری هستندواطمینان داریم کاملاً ازروی حق وحقانیت رسیدگی خواهدشدورعایت عدالت راهم میکنندولی فرض بفرمائیددریک برمه‌ای از زمان این امرافتادبیک محکمه‌ای که دعایت عدالت رانکردویک حکمی برخلاف حق صادرکردومحکوم باعدام کرداین بیچاره هم که حق رسیدگی فرجامی از اوسلب شداین رامیبرند مجازاتش میکنندوبدون جهت وسبب این بکشتن میرودبرای نمونه برایتان مثال می‌زنم چون سوابقی دراین کار ما دیدیم که محاکم نظامی مادرگذشته سوابقی ازخودشان گذاشتتندکه این نگرانی را ایجادمیکندمثلاًاسدی درخراسان درمحکمةنظامی محکوم شداین را یک سرتیپ مأمورشدباچندنفرسرهنگ آمدندمحکمةنظامی تشکیل دادندومحکوم باعدام کردندبنده بااسدی هیچ ارتباطی نداشتم ولی بکلمةلااله‌الاالله قسم استبآن اتهام که آن مردرامحکوم کردنداگر آقای آهی شما تقصیر داشتیداوهم تقصیرداشت (مشارـاسدی بی تقصیربودکه بیست‌وپنج هزارنفررا درمشهد کشت؟)بدون جهت محکمه حکم اعدامی این بدبخت را دادوصبح اعدامش کردندوالله‌باالله عین حقیقت است حالافرض بفرمائیدیک آدم خدانشناسی یک آدم بد منشی رئیس محکمه شدویک چنین حکمی رادادویک بدبخت بیگناهی رابردندکشتنداین خدا را خوش نمی‌آید این حق راسلب نکنیدوبگذارید اقلاً دادرسی بمحکمة بالاتربرودورسیدگی شوددراونظرشودپیشنهادهم داده‌ام استدعامیکنم دقت دراین عرایض من بفرمائیداین عرایض من از نظرموافقت یامخالفت نیست ازنظرکمال صداقت است که عرض می‌کنم.
وزیردادگستری ـ نمایندةمحترم آقای امیرتیمورفرمایشاتشان راطوری میفرمایندکه واقعاًفوراًتمام احساسات راجلب میکنندوآدم خیال میکندبااین دلسوزی که آقای امیرتیمورمیفرمایندونظررأفت وارفاقی که دارند خدای نخواسته اجرای عدالت نشودبنده تقدیر می‌کنم حسن نیت آقا را و واقعاًهم قابل ستایش است ولی باز تکرارمیکنم منظورآقاحاصل شده است بطورکلی بایدعرض کردکه محاکم برای تشخیص جرم است وتعیین مجازات. آقا قیاس بگذشته اگربفرمائیدخوب خیلی اشکالات ممکن است باشدماهم برای اینکه مجالی داده نشودکه قیاس بگذشته بشودتشکیل دادگاههارا اینطور درنظرگرفتیم که هم اگرنقیصه‌ای باشددفع شودوهم از حیث کیفیت بهترشودولی این راهم عرض می‌کنم که کلیه دادگاههای نظامی هم انیجورنیستندحالااگردریک محکمه‌ای یک خلاف ترتیبی بنظرآقا رسیده است این ممکن است دردادگاههای غیرنظامی هم سربزند اتفاق است اشتباه است اختصاص بمحاکم نظامی ندارد نه در دادگاههای کشوری مادردادگاههای کشوری هرنقطه از نقاط دنیاکه بهترین طرز عدالت درآتجااجرابشوداین اشتباه ممکن است درآنجاهم باشداین مطلب دلیل براین نمیشودکه مابیائیم ویک کاری بکنیم که موردنداشته باشدولازم نباشدمابایدببینیم طبیعهً لزوم داردواین کاری که می‌خواهیم بکینم چه اقتضامیکند؟ عرض کنم طبیعت این کاراینطوراست این محاکم موقتی است این جرائم راهم که رسیدگی می‌کنند جنبةموقتی داردشش ماه هفت ماه نه ماه یکسال ممکن است این دادگاههای نظامی باشداگریک چیزی بوددائم می‌گفتیم بلی خوب است اصل رعایت شود حالادراینکه این مطالب هم امروز از نقطة نظرعلمی درش خیلی بحث هست یک اموردیگری هم هست که نسبت بآنهاهم صحبت هست آنهارابنده می‌گذارم کناروآنچه راکه الان موردعملمان است وغیرقابل تردیداست عرض می‌کنم آنهاهم که مخالفندآنهاراهم می‌گذاریم کنارعلماءهم دراین موضوع خیلی بحث کرده‌اندحالافرض می‌کنیم باین ترتیب باشداگرجنبةدائمی داشت فرض آقا صحیح بودامااین موقت است وعرض کردم که این منظورحاصل شده است یعنی وقتی که ماتجدیدنضرراقائل شدیم همان است که بوسیلةفرجام تقاضامیشودیعنی یکبار دیگر باین امررسیدگی بشودوتکلیفش معلوم بشودوقتیکه مرتبةدوم تعیین شدکه دومرتبة رسیدگی بشودچه بگوئیم به دادگاه تمیزاحاله کنیم چه بدادگاه نظامی حکمی که صادرمیشودوشاکی شکایت میکندمیرودبمرحلةتجدیدنظر درتجدیدنظر هم تشکیل قضاتش باین کیفیات است که ملاحظه فرمودیدرسیدگی هم البته باکمال دقت بعمل میآیدنبایدهم زیاد بدبین بودبنده تصورمیکنم بااین تذکرائی که آقایان میدهندودقتی هم که درتشکیلات میشوداشکالاتی درپیش ماوردکاررادچارزحمت ممکن است بکندو دست وبال مؤسسات راببنددومقصودحاصل نشودفرض بفرمائیدرفت کسی فرجام خواست به کجارسیدگی کنند؟ بایددادگاه دیگری تشکیل دادکه دفعةسوم رسیدگی کنند؟ درصورتیکه ضرورت نداردالان هم تجدیدنظر همان کاررامیکندوهمان منظورتأمین است.
جمعی ازنمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
جمعی دیگرـ عده برای رأی کاقی نیست. ختم جلسه.
انوارـ این آقای اورنک که اینهمه فریادمیزندکو. کجاست؟
رئیس ـ بااینکه مکرر به آقایان عرض شدکه مجلس راازاکثریت نیندازند باز یک عده از آقایان مثل آقایان طهرانچی ـ خسروشاهی ـاکبرـآقاسیدکاظم ـ ارگانی ـرستم گیوـ اقبال ـ نمازی ـطباطبائی ـ اورنک اینهاازمجلس بیموقع رفته‌اند وبنده برای این آقایان که بیموقع مجلس رااز اکثریت انداخته‌اندواسباب زحمت یکدستة دیگرهستندازمجلس تقاضا می‌کنم برای اینهابایدیک تکلیفی معین بشودیعنی مجلس بایدیک تکلیفی معین کند (نمایندگان صحیح است) حالامجلس راختم می‌کنیم وبطورتنفس وبرای عصری ساعت پنج بعدازظهرمجلس دوباره تشکیل خواهدشد.
دراین موقع (سه ربع ساعت بعدازظهرجلسه بعنوان تنفس تعطیل وساعت شش بعدازظهرمجداًتشکیل گردید)
رئیس ـ پیشنهادآقای امیرتیمورقرائت شده است.
امیرتیمورـ دوباره قرائت شودکه توضیح بدهم. قسمت اخیرماد۲که نوشته شده قابل فرجام نخواهدبودنوشته شودقابل فرجام خواهدبود.
امیرتیمورـ فرمایشات خیلی متینی که آقای وزیردادگستری فرمودند بنده بانهایت دقت گوش دادم فرمایشاتشان خیلی صحیح بودازهمیشه هم صحیح تر لیکن توجهشان رابیک نکته لازم است جلب کنم که درتمام مراحل محاکمات راقانونگذار به مرحله تقسیم کرده است ابتدائی واستیناف وتمیزاین فقط از این نظراست که اگریکی ازاین مراحل یک حکمی از روی خطایااشتباه صادرشددردرجات بعداصلاح شودمااین نکته رادرمحاکمات عادی وحقوق باید رعایت مکنیم بالاخص درموضوع قوانین جزائی که موضوع حکم اعدام یاحبس مؤیدمیشودبطریق اولی بایددعایت شودهرچقدرهم که اطمینان واعتماد بمحاکم خودمان داشته باشیم اصلا بشر جایزالخطااست بشرخطامیکند بشرممکن است اشتباه کندبرای اینکه ازاین اشتباه وخطاضررخسارت غیرقابل جبرانی واردنشودویک محکمةبالاتری باشدکه بادقت رسیدگی کنداین است که آن مرحلةفرجامی رادرتمام مواردبشر درنظرگرفته دراین مورد بخصوص هم که ازنظرجزائی رسیدگجی میشودوموضوع اعدام وحبس است از حداعتدال وانصاف خارج است که فرجام نداشته باشدممکن است یک حکمی صادرشودکه فرجام نداشته باشدکی بایددرمرحلةبالاتررسیدگی کند؟ البته طبقةبالاترش بایدرسیدگی کند. استدعا می‌کنم آقای وزیردادگستری موافقت بفرمایندبجای فرجام نداشته باشدنوشته شودفرجام داشته باشداین کار.
وزیردادگستری ـ راجع باین موضوع بنده توضیح یک مرتبه عرض کرده‌ام وجوابهای خودراعرض کردم حالابسته است بنظرمجلس.
رئیس ـ آقایانیکه باپیشنهادآقای امیرتیمورموافقت دارندبرخیزند (عده کمی برخاستند) قابل توجه نشد. پیشنهادآقای مؤیداحمدی
تبصرةزیربمادة ۲پیشنهادمیشود
تبصره ـ حکم اعدام وحبس مؤبدقابل فرجام است ودیوان کشورخارج ازنوبت رسیدگی منماید. مؤیداحمدی.
مؤیداحمدی ـ پیشنهادبندهباپیشنهاد آقای امیرتیمور یک فرقی دارد ایشان کلیةاینهاراپیشنهادکرده بودندقابل فرجام باشدبنده پیشنهادم این است که جنحه‌هاوجنایات که حکم اعدام وحبس مؤبداست آن دوتاقابل فرجام باشدولی مابقی همانطورباشدچون اعدام وحبس مؤبدقابل ملاحظه است ملاحظه بفرمائیداعدام همینطورکه گفتندغیرقابل جبران استممکن است درمحکمةنظامی یامرحلةتجدیدنظراشتباه کنندلکن وقتی فرجام داشت مابازمطمئن هستیم که یک محکمة عالی مثل محکمةکشوردرآن رسیدگی میکندواشکال این بودکه معطل شودبنده پیشنهادکردم که خارج ازنوبت رسیدگی بکنندوهمه هم بناشدهمه تجدیدنظری باشدفقط حکمی که منجرباعدام یاحبس ابدشدآنهاقابل فرجام باشدراجع باین فرمایش که آقای وزیردادگستری صبح فرمودندلازم است بنده جواب عرض کنم وآن این است که فرمودنددیوان کشوردرماهیت که رسیدگی نمیشوداگررجوع شدبیک محکمةدیگری آنوقت محکمه نداردبنده عرض می‌کنم محکمة تجدیدنظرداردممکن است رجوع کنندبمحکمة تجدیدنظراین اشکال هم مرتفع میشود. توجه فرمودیدبعرض بنده؟ عرض کردم جنحه وجنایاتی که منتهی بحبس مؤبدواعدام نشودقابل تجدیدنظراست بنده هم قبول دارم اماهرحکمی که اعدام باشدیاحبس مؤبدباشدآن قابل فرجام باشد. وزیردادگستری ـ اینکه میفرمائیدقابل فرجام باشدیعنی تجدیدنظرنشودوفرجام داشته باشدوبجای تجدیدنظرفرجام باشدیااینکه هم تجدیدنظربشودبعدهم فرجام بخواهند؟ البته نظرتان این است که بجای تجدیدنظرفرجام باشد
مؤیداحمدی ـ بلی اصلاح بفرمائید. بنده نظرم این است که دراینهاتجدیدنظرنداشته باشدوفرجام داشته باشد
وزیردادگستری ـ بجای تجدیدنظرفرجام نوشته شود. بنده واگذارمیکنم بنظرمجلس.
رئیسـ موافقین باپیشنهادآقای مؤیداحمدی برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد.
وزیردادگستری ـ بنظربنده روشن نیست خوب بودروشن بشودبعدرأی گرفته شود. یک مرتبه دیگرقرائت بشودکه روشن بشود.
(پیشنهادآقای مؤیداحمدی مجدد. بشرح سابق خوانده شد)
وزیرـ بجای تجدیدنظراضافه نمائید.
مؤیداحمدی ـ بلی صحیح است اضافه شود.
رئیس ـ پیشنهاددیگر
درمواردی که دولت مقتضی وصلاح بداندمی‌تواندبعضی ازکارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم از بازرس ودادستان وکارمندان جزءاین دادگاههاازکارمندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب نمایندوترتیب آن درآئین‌نامه داده خواهدشد. مجدضیائی.
مجدضیائی ـ راجع بمادم ۳است.
رئیس ـ پیشنهاددیگر:
دادنامه‌های صادره از دادگاههای نظامی درموردبزه‌هائی که قابل پژوهش وفرجام تشخیص گردیده قابل تجدیدنظروفرجام است. نقابت.
نقابت ـ استدعا می‌کنم توجه بفرمائیدیک موضوعی است که از لحاظ اصول محاکمه قابل توجه است وآن اینست که کلیةجرائمی که موردرسیدگی واقع میشود سه درجه بیشترنیست یکی خلاف است یکی جنحه است ویکی جنایت خلاف مجازاتهائی است که تاده‌روز تاهشت‌روز یا تاپانزده‌روزدربعضی جرائم برای آنهاتعیین مجازات میشود اینها قابل ابتیاع است نه تجدیدنظرداردنه فرجام دارداساساًقطعی است واز محکمة خلاف صادرمیشودوازمحاکم صلح صادرمیشود و رأی هم قطعی است وطبعاًقابل فرجام هم نیست ودر محاکمات عادی قطعی تلقی میشود. جنجه که قسمت دوم این مجازاتها است نیز بردوقسم است یاجنحة صغیرهاست یاکبیره جنحةصغیره مجازاتش تادوماه است واین دوماه قابل ابتیاع است وبعدهم قابل فرجام نیست فقط حکمی که ازمحاکم جنحه صادرمیشودتادوماه قابل پژوهش است یعنی قابل استیناف یاباصطلاح این قانون تجدیدنظرمیشودولی قابل تمیزنیست وقطعی تلقی میشوداماجنحه‌های بزرگ مثل اینکه کسی بااتومبیل فرض بفرمائیدکسی رامصدوم یامجروح یامقتول کرده باشدیاکسی که سرقت عمدی مرتکب شده باشدولی مکرر یامتعدد. دومرتبه آفتابه دزدیده سه مرتبه جیب بریده وامثال اینهامجازات حبس تأدیبی برایش معین میشودواین ممکن است تادوبرابرحداکثریعنی تاشش سال ادامه پیداکندبنابراین این حبس‌هاهرمقدارش زیادتراست واهمیت زیادتری داردقابل فرجام است وبدیوان تمیز مراجعه میشودقسمت سوم که جنایت است ازقبیل حبس دائم بااعمال شاقه که مطمح نظرآقای مؤیداحمدی بودومجازات اعدام واین قبیل مجازاتهای چون جنائی است دردیوان جنائی رسیدگی میشودقابل فرجام است دریک مرحله رسیدگی میشودولی البته دیوان جنائی یک دیوانی است که مرکب است ازقضات مرحلة استینافی یعنی اشخاص عالی رتبه این محکمه راتشکیل میدهندوقابل فرجام است حالااین جرائم دارددسته بندی میشودوارجاع میشودبدادگاه نظامی واین انواع واقسام که دسته بندی شدوجزوصلاحیت محاکم نظامی تشخیص شدممکنست یاخلاف باشدیاجنحه یاجنایت خلافش که گفتیم اصلاًقابل پژوهش وفرجام نیست بنابراین بحثی نداردجنحةکوچک هم که بازفعلاً قابل فرجام نیست این راهم می‌گذاریم کنارفقط میماندجرائم بزرگ یکی جنحه‌های متعده یکی هم جنایات که عبارت از مجازاتهای بااعمال شاقه وحبس مجردپنج سال وده سال وپانزده سال وحبس ابدواعدام واینهاقابل فرجام است باین جهت بنده درپیشنهادخودم اینجورفرض کردم آنچه راکه قوانین فعلی قابل پزوهش یاقابل فرجام تشخیص دادهاست دراین محاکمات یاقابل تجدیدفرجام تشخیص داده است دراین محاکماتیاقابل تجدیدنظرباشدیاقابل فرجام بنابرنوع آن جرم چون اسم پژوهش دراین قانون شده است تجدیدنظروفرجام هم حالابناشدکه درمجازاتهای جنائی بنا بررأیی که مجلس داد راهش باز باشدبنابراین این پیشنهادیک تآییدی است از آن پیشنهاداولی ومناقات باپیشنهادآقای مؤیداحمدی نداردگفته میشوداحکامی که از محاکم نظامی صادرمیشود اگرقوانین ومقررات چه مقررات نظامی چه مقررات قانون مجازات عمومی این احکام راقابل پژوهش تشخیص داده از این محکمه حکمی که صادرمیشودقابل تجدیدنظرباشدوآنهائیکه قوانین قابل فرجام تشخیص داده اینجاهم قانون فرجام باشدچرا؟ وجه استدلال این است که مانظری راکه درارجاع این اموربمحاکم نظامی داریم سرعت است وتشدیددرعمل است وشدت است وهیچکس استدلال نمیکندحکمی که از یک محکمه صادرمیشودبرخلاف حق هم باشدیاقصورواشتباهی هم اگرارتکاب شداحیاناًیااشتباهاًبازموردتوجه واقع نشود این حرف راکه هیچ حقوق استدلال نمی‌کند ما هم نمی‌خواهیم بگوئیم دادگاه نظام اشتباه میکندنیست جزاینکه وقتیکه دادگاه نظامی این حکم راصادرمیکنددردیوان کشوربرحسب موادی که هست یک کنترلی بشودزیراوظیفه دیوان کشورحسن اجرای قوانین داخل درماهیت هم نمی شودممکن است درطرزاستدلال درتشخیص درطرزاستنباط یک باشدنظائرش هم بسیاراست درکتابهاودررمانها بسیارخوانده‌اید درموضوع جرائم اشتباه میشودبهتراست که مرجع قانونگذاری دقت بیشتری بکند برای اینکه یک اختلالی واقع نشوداین بیشتربرای حفظ حق درنتیجه‌است ودرمقدمات هم اشکالی ندارد.
رئیس ـ عرض کنم مخصوصاً بآقانیکه پیشنهاد می‌دهند بنده ناچارم این تذکرنظامنامه‌ای راعرض کنم آقایانی که پیشنهادمیدهندحق زیادترازاینکه اختصاراًیک توضیحی بدهند ندارند بجهت اینکه هم وقت گرفته میشودوهم مذاکراتی است که شده است. خودشان ملاحظة نظامنامه رابفرمایندکه بنده مجبورنشوم هرساعت بهشان اخطارقانونی بکنم.
یکی ازنمایندگان ـ پیشنهادآقای نقابت رایک مرتبة دیگر بخوانند.
(مجدداً قرائت شد)
وزیردادگستری ـ بنظر بنده این پیشنهاد (شایدبازهم پیشنهاددیگری باشدمثل این) اگردرست درش توجه بشودوآقایان همینطوربخواهندخوانده شودو ردشودتولید زحمت می‌کند منظوراین پیشنهادصرف نظراز توضیحاتی که بنده برای عدم لزوم قابل فرجام بودن این احکام مفصلاً امروز دادم حالادرهرصورت آقای مؤید احمدی پیشنهادی دادندکه موردتوجه شد وقبول شدکه بعنوان تبصره بمادةدوم اضافه شوددراینصورت این پیشنهاد بنظربنده جا ندارد.
رئیس ـ بسته نقابت مسترد می‌کنید؟
نقابت ـ بسته برأی مجلس است.
رئیس ـ با وجود پیشنهاد آقای مؤیداحمدی دیگراین پیشنهادات بنظربنده موردندارد آقایانیکه باپیشنهادآقای نقابت موافقت دارندبرخیزند
(عده قلیلی قیام کردند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگر:
تبصره ـ مطابق قوانین موجوده کیفرعمومی قابل فرجام خواهدبود. محمدولی فرمانفرمائیان.
فرمانفرمائیان ـ چون پیشنهادآقای مؤیدراآقایان قابل توجه دانستندبنده هم مستردمیکنم.
رئیسـ پیشنهادآقای انوار:پیشنهاد می‌کنم درماده۲تبصره اضافه شودتجدیند نظرازاحکام صادره …
انوارـ استردادکردم.
رئیس ـ رأی می‌گیریم بماده بوم بااصلاحی که شده است بعنی تبصره‌ای که علاوه شدموافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شدماده سوم
ماده۳ـ درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است بعضی ازکارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم از بازپرس ودادستان وکارمندان خودآن دادگاه‌هاازمیان کارندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب شوندو ترتیب آن درآئین نامه پیش بینی خواهدشد.
رئیس ـ آقای انوار انوارـ بنده این نظری راکه اتخاذکردم و پیشنهاد کردم تصورمیکنم مخالفت بااین عقیدة اول نداشته باشددراینجا نوشته است درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است بعضی از کارمندان این دادگاه نظامی راازدادگاههای دادگستری انتخاب کندچون دولت مقتضی میداندمحتاج نیست وبایدمکلف باشداینجا ما درنظرگرفتیم مجلس هم موافقت کردکه کارمندان نظامی بتنهائی کاری ازدستشان برنمیآید باید بآنهاعدة منضم شوندبنده میدانم کارزیادمیشوداین است که اگراین دوتاراترکیب بهم بکنیم ودولت روی تکلیف این کارراملزم باشد هم اعتمادباین محاکم میشودوهم کارشان بهترپیش میروداین است که بنده پیشنهادی کردم وپیشنهادم خوانده میشودنظرم این است که دولت مکلف باشد این کاررا بکند.
وزیردادگستری ـ توجه آقای انوارمعطوف بیک قسمت فقط بودکه این پیشنهادرافرمودندشاید بوضعیت امروز توجه فرمودندباینجهت این پیشنهادرافرمودنددرصورتیکه این قانون است ممکن است امروز طرف احتیاج باشدپنج سال دیگر احتیاجی باین کارنباشد تصمیمی راکه گرفته‌اندممکن است درتشخیص اشتباه شده بااینکه درقانون حکومت نظامی تصریح شده است درمحاکم نظامی دادرسان هم بایدنظامی باشندحالاماازجهت کسرونقص اعضاءونبودن وسایل این پیشنهاد راایجادکردیم شایدپنچ سال دیگراین احتیاج نباشدباین جهت لازم نیست حالامااین قید راکه مفیداست برداریم ویک قیدی بگذاریم که اسباب زحمت ماهم بشودبنظربنده اگرهم توجه بفرمایندباین قسمت از پیشنهادخودشان صرف نظربفرمایند و همانطور که درماده ذکرشده است باشدبهتراست فقط بنده اینجایک اصلاحی رادرماده می‌خواستم عرض کنم بفرمائیدوآن این است دراینجاکه نوشته شده بعضی از کارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم از بازپرس ودادستان وکارمندان خودآن دادگاههاعرض کارمندان خودآن دادگاههانوشته شود (ودادرسان خودآن دادگاهها).
رئیس ـ آقای بهبهانی.
بهبهانی ـ عرضی ندارم
رئیس ـ آقای اعتبار
اعتبارـ موافقم
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ بعقیده بنده ماده۳دراین قانون اهمیتش از همه موادبیشتراست این نگرانی‌هائی که درمجلس تولیدشدواینهمه صحبت شدونگرانی‌هائی که بودروی ماده اول اینهمه پیشنهادات شدبنظربنده هیچ جای نگرانی نبودول یاین ماده۳اگراین دادگاههاخوب تشکیل نشودبنظربنده جای نگرانی است بنده می‌خواستم اینجاعرض کنم که دراین دادگاههاقضات راهم شرکت بدهند حالا که درمجلس شورای ملی اکثریت هم موافقت داردکه یک چنین قانونی بگذردالبته موفقیت فعلی کشورهم ایجاب میکندکه مایک همچوقانونی داشته باشیم واز اشخاصیکه افکارسوئی دارندباسرعت جلوگیری شودمحل تردیدنیست امااز آنطرف دادگاه هم بایدیک دادگاه باصلاحیتی باشداین نکته رابنده خواستم اینجا عرض کنم که این موضوع قابل دقت است برای اینکه وقت یدادگاه از اشخاص صالح و اشخاص بیطرف تشکیل بشودبنظربنده آراءآنهاآرائی است که بنفع کشوروجامعه است ومعکوسش هم معین است که خدای تاکرده اگراین اشخاص صلاحیت نداشته باشندیایک افکار وسوابق خوبی نداشته باشندعملشان بضررکشورو جامعه تمام میشود. بنده می‌خواستم این را عرض کنم که هم جنابعالی وهم آقای سرتیب ریاضی متوجه باشندکه درزندگانی اشخاص ودرخیراصالح جامعه مدهلیت داردوبصلاح کشورتمام میشودبنده می‌خواستم عرض کنم که حتماً سوابق این اشخاص رااز بیست سال قبل بایددرنظرگرفت ودوسیه پرسنلی اینهارادیدواوضاع واحوال اینهارادرنظرگرفت مثل اینکه شخص خودجنابعالی آقای سرتیپ ریاضی پرونده سوابق زندگانی شماکه معاون وزارت جنگ هستیدسوابق خوبی است بنده می‌خواستم عرض کنم که این رادنظرداشته باشید زیرا ازهمین جااست که نگرانی تولیدمیکندواشکال پیدامیشودوالابنده خیال نمی‌کنم که حتی یک نفرهم بااین موضوع مخالف باشدکه جلوگیری از افعال سوءبشودهمگی موافقیم باین جهة بنده بااینکه رأی می‌دهم وصددرصدهم بااین جریان ونیات دولت موافق هستم این رابایدعرض کنم که درموقعی که می‌خواهید انتخاب کنیدسعی کنیدکه بهترین اشخاص راانتخاب کنیدزیراعرض کردم اینجا حیات وممات اشخاص درکاراست هیچ ملاحظه نکنیدکه خدای نخواسته یک اشخاصی راکه کاری از دستشان برنمی آیدیامتقاعدهستند یااز اشخاصی که بیکارهستنددراینجابکاربگماریدچون بنده عضوکمیسیون دادگستری بودم اغلب دیده میشدکه غالباًدررأس این کارهااشخاصی راکه بیکار بودندمیگماردندکه یک حقوقی بگیرندوشایدهم ازاشخاصی بودندکه نخواسته‌اند تعقیبشان کنندبهرحال این سوابق دردادگاه سابق هم اگربوده غلط بوده است دادگاه بایدازبهترین اشخاص تشکیل شودخصوصاًحالاکه بایدبیشتردقت بشود زیرابااین قانون به این مهمی که مقتضیات داردایجاب میکندکه مجلس رأی بدهدبایداشخاص پاک واشخاص میهن پرست انتخاب شوندکه دیگررأیشان موردشک وتردیدنباشد.(صحیح است)
معاون وزارت جنگ (سرتیپ ریاضی)ـ بنده می‌خواستم یک توضیحی عرض کنم که سوءتفاهمی درپیش نیایدچون وضعیت حکومت نظامی تهران که پایتخت کشوراست نیایدمخلوط شودباوضعیاتی که درسایرقسمت‌های مختلفه کشورایجادمیشودمایک قانونی از مجلس شورای ملی گذراندیم بیش ازچهارصدماده برای محاکمات نظامی واین قانون محاکمات نظامی از روی قانون محاکمات نظامی مملکت فرانسه که بهترین کشورهای دموکراسی بوده است گرفته شده است ویک تحریف‌های مختصری که دراین قانون شده اشت که آنهم قدری بزیان محاکمات تمام شده است که حالامشغول اصلاح آن هستیم وپیشنهاداتی دراین زمینه تقدیم مجلس شورای ملی خواهیم کردخواستم سوءتفاهم نشوددیوان فوق العاده دراین پیشنهادی که مطرح است ورأی دیوان‌هائی است که درمحاکمات نظامی ودرمحاکم اجرائی ایجادمیشودآن دیوانهای عادی که ماداریم بحال خودباقی است ومشمول این قسمت نخواهد بود. مااگربخواهیم این فکرهارابکنیم امنیت درهیچ نقطةبرقرارنمی‌تواندبشود ملاحظه بفرمائیدالآن ازهمین وضیعت رضائیه که همه نگرانی دارندواین قوای نظامی که میروندیک اشخاص مرتکب فجایعی درآنجاها شده‌انددرهیچ جاکه ذکرآن رانمیشودکردحالااگرتصوربشودکه دیوانیکه دراینجاتشکیل میشودبرای این موضوع همین تشریفات راخواهدداشت وبعدهم بدین کشوربرمیگردداین اشتباه است (صحیح است) دادگاههای لشگری ومحاکم ماصلاحیت خودش راخواهدداشت درجاهائی هم مثل پایتخت ومراکزعمدة که دیوان عمده تشکیل خواهدشدالبته ماخیلی خوشوقت هستیم که دردرجه اول دادرسان دادگستری درقضایای این دادگاهها شرکت کنندولی البته بدیهی است وقتی گفتیم دادگاه نظامی بایدابهت نظامی خودش راداشته باشداین مخالفتی نداردکه ماهم از اشخاص صحیح‌العمل خودمان انتخاب کنیم وهم از دادرسان دادگستری بمابدهندولی محکمه نظامی بنظربنده دریک حکومت نظامی وقتی تشکیل شودحتی اعضاءبالباس‌های تمام رسمی بایدباشدزیرا اساساًاین دادگاه یک ابهتی لازم داردکه اگرآن ابهت نباشداثرنمی بخشدبنابراین دراین قسمت که فرمودندخواستم توضیح بدهم که اشتباه نشودودیگراینکه آقای انوارصبح فرمودندکه دادگاههای نظامی هم گاهی کارهای غلطی میکنندالبته درگذشته کارهای خیلی غلطی شدهاست ولی چنانچه همه آقایان مستحضر هستند فعلاً نمیشودواردآن کارهای غلط شدویک چیزهائی است که نمی‌توانیم واردآنهاشویم وبهتراین است که ذکری نشودولی راجع بوضعیت فعلی مخصوصاًبنده خودم که دریکی از فرامینی که حضوراعلیحضرت بردم امرفرمودندکه برئیس دادرسی بگوئیدکه یکنفراز اعضاءمحکمه رانبایدتحمیل کنندتمام اعضاءمحکمه بایدبه پیشنهادرئیس دادرسی بشودودقت تمام بایدبشودکه اشخاص صحیح‌العمل باید انتخاب شوندالبته گاهی خبط‌هائی دربعضی محاکم میشودول یبنده اطمینان می‌دهم به آقایان تمایندگان محترم که ماجدیت کامل داریم دراینکه برای این کار اشخاص صحیح‌العمل انتخاب کنیم وامیدواریم که رآی خلاف عدالت ازاین محکمه صادرنشود
پیشنهادآقای انوار
درماده۳عبارت اول ماده این نوع اصلاح شوددولت مکلف است الی آخر
انوارـ موضوع همین مسئله بودکه بنده عرض کردم به آقای وزیردادگستری که این مقصودرامادرنظربگیریم که اینها دائمی نیست حالاچون همینطورفرمودندبنده استردادمیکنیم
پیشنهادآقای مجدضیائی
پیشنهادآقای مجدضیائی پیشنهادمیکنم ماده۳اینطوراصلاح شوددرمواردیکه دولت مقتضی وصلاح بداندمی‌تواندبعضی ازکارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم ازبازپرس ودادستان وکارمندان خودآن دادگاهها از کارمندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب نمایدوترتیب آن درآئین نامه ذکرخواهدشد.
مجدضیائی ـ استردادکنیم
پیشنهادآقای طهرانچی
اینجانب پیشنهادمینمایم اکثریت کارمندان دادگاه که عبارت از دادرسان باشدبایدازقضات عالی رتبه وزارت دادگستری انتخاب شوند
طهرانچی ـ عرض می‌کنم که منظوربنده این بودکه راجع به دادستان وبازپرس اشکالی نداردکه دولت اگرمقتضی بداندانتخاب کندولی قضات محکمه البته آقای معاون وزارت جنگ هم فرمودنددراینکه اشخاص صحیح‌العمل دربین افسران ماهستندحرفی نیست بلکه اکثریتشان صحیح العمل هستندولی صحیح‌العمل بودن تنهابرای قضاوت کافی نیست واطلاعات قضائی میخواهدبنابراین بنده درقسمت دادستان وبازپرس عرضی ندارم ولی درقسمت قضاوت چون حقیقت جان مردم شرافت مردم همه چیز مردم دردست آنهااست بایددولت دراینجامکلف باشدکه کارمندان دادگاه راازقضات عالیرتبه دادگستری انتخاب نماید
رئیس ـ آقای اعتبار
اعتبارـ عرض می‌کنم بنده توجه می‌دهم آقایانی راکه پیشنهادمیکنندکه از قضات انتخاب شونداین مطلب کاملاًصحیح است ولی چنانچه دقت فرمایندنوشته است بعضی از کارمندان این دادگاه این اعم است بالاخره هم ممکن است بازپرس باشدهم قاضی باشدهم ممکن است دادرس باشدالبته این اختیاررامابایستی برای دولت قائل باشیم ملاحظه بفرمائیداین دریک قسمت‌هائی ممکن است پیش بیایدآن دستگاهی که لازم است تشکیل شودحالادرطهران ممکن است مایک قضاتی داشته باشیم که کاملاًطرف اطمینان باشندوبتواننداین منظورراصددرصدانجام میدهندوالبته درهرجاوسائل فراهم بوداین منظورراانجام می‌دهند وهرجاکه مقتضی بودتمام ازافسران انتخاب شونداز آن هاانتخاب کنندازاین جهت بنده معتقدم که آقایان هم موافقت فرمایندبه هم صورت بگذردوبنده این را می‌خواستم استدعاکنم که این سوءظنی رانداشته باشندکه دولت شایدبخواهدسازمانی داشته باشندکه برعلیه مردم دستگاهی درست کنندالبته دولت که یک همچوقصدی نخواهدداشت ومیخواستم ازآقای تهرانچی هم تقاضا کنم که موافقت فرمایندزیرامنظورایشان هم کاملاً تأمین است.
تهرانچی ـ بنده سوءظنی نداشتم که دولت برعلیه مردم نظری داردخیرآقا اینطورنیست وگمان نمی‌کنم هیچیک ازآقایان هم سوءظنی داشته باشندکه دولت میخواهدمحاکم بدی تشکیل بدهداینکه فرمودیداینجا اعم نوشته شده است البته درصورت مقتضی نوشته شده بنده عرض کردم نسبت بدادستان وبازپرس عرضی ندارم ولی استدلال بنده این بود که دریک جاهائی که دارای قضاتی نباشندممکن است ازیک افسرانی انتخاب کنندکه اطلاعات قضائی نداشته باشنداین رابنده مخالف هستم ولی استدلال آقااین نبود بنده عرض کردم افسران صحیح‌العمل ودرستکارداریم ولی افسرانی که سوابق قضائی داشته باشندخیلی کم داریم چون حرفه آنهانظامی بوده وتحصیلات قضائی نداشته‌اند بنده عرض می‌کنم اگردریک جاهائی نداشته باشیم شما میفرماییددرتهران داریم حالااگردریکجاهائی بخواهیم حکومت نظامی اعلان کنم ودادگاههای موقتی هم داشته باشیم وبخواهیم تشکیل بدهیم خوب دراینجا ممکن است افسران صحیح‌العمل باشندولی اطلاعات قضائی نداشته باشنداین بودعرض بنده.
وزیردادگستری ـ اینجا یک مختصرتوضیحی رفع اشکال آقای تهرانچی رامیکندمقصودآقای تهرانچی این است که دادگاه تشکیل شودازقضاتی که واقف بامورقضائی باشند ومطلع باشندبهمین نظردولت ان ماده راگذاشته است که اگراین مطلب لازم شداین رارعایت کندامااین دلیل براین نیست که افسرانی دراین کارباشندکه اطلاعات قضائی نداشته باشندخیراینطورنیست بین افسران هم اشخاصی هستندکه اطلاعات قضائی وسوابق قضائی دارنددکتر هم هستندو لیسانسیه هم هستندوممکن هم هست که وارداین دادگاههابشوندوکارراهم خوب انجام بدهندماازلحاظ اینکه ممکن است نقصی داشته باشدیاکم باشد گفتیم ممکن است ازقضات دادگستری هم بآنها کمک بدهیم والبته تصدیق میفرمائیدکه اگراین رانگوئیم درصورتیکه اقتضا داردکه این کاررابکنیم دچاراشکال خواهیم شد. چرا؟ برای اینکه اصل این است چون این محکمه محکمه نظامی است درقانون حکومت نظامی هم گفته شده است محکمه نظامی حکام آنهم بایدنظامی باشندچون ممکن است دچاراین اشکال شویم که نتوانیم این منظورراانجام بدهیم خواستیم این راه را بازبگذاریم حالا اگر بخواهیم این راه راازجهت دیگری به بندیم اینجا تولیداشکال میکندباین جهت اگر موافقت بفرمائیدبهمین صورت بگذرد بهتراست ومنظورآقا هم تأمین میشود.
تهرانچی ـ استردادمیکنم.
پیشنهادآقای اوحدی.
بنده پیشنهادمیکنم عبارت زیربجای ماده ۳معین وماده ۳لایحه حذف شود.
ماده ۳ـ درصورتیکه کارمندان دادگاه نظامی برای تشکیل دادگاه کافی نباشددولت می‌تواندازکارمندان قضائی انتخاب نماید.
اوحدی ـ بنده خیلی مختصرتوجه آقایان رامتوجه می‌کنم بدوسه کلمه عرض می‌کنم دادگاه نظامی وقتی که تشکیل میشود برای برادرهای نظامی ماازافسرپائین گرفته تابرسدبه تمیساروآنوقت آن محکمه تمام افرادش نظامی است اگرحکم تیرباران یک تیمسار راهم دادبایدفوراً اجراشودامابرای حکومت نظامی میگویددادگاه نظامی بایدصلاحیت داشته باشدشماتصورمیکنیدکه دادگاه نظامی ازیک اشخاصی تشکیل خواهدشدکه اینهاحقوق تجزائی نمیدانندیاقوانین جزائی رامستحضر نیستند؟ درحالتی که بنده معتقدهستم که درمیان افرادنظام بهترازقضات دادگستری قاضی پیدامیشودکه هم قضاوتش خوبست وهم عملش خوبست وهم قوانین جزائی که برای نظام تهیه شده بخوبی میدانندواینکه من این پیشنهاد راکردم برای این است که ماده عبارتش ناسلیس است درست دقت بفرمائیدنوشته است درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است (ازاینجامبتداست) بعضی ازکارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم ازبازپرس ودادستان وکارمندان خودآن دادگاهها (این خبرش کجاست؟)(وزیردادگستری ـ خبرش بعدمیآیدصفحه پشتش رابخوانید) یکقدری توجه بفرمائید. درصورتیکه دولت مقتضی بداندبعضی ازکارمندها راازبین خودآنهاانتخاب کند. ازخوددادگاه انتخاب کند؟ ازخوددادگاهها که معنی ندارد. مقصود دولت ازاین عبارت این است که درصورتیکه دولت مقتضی بداندازقضات دادگستری بجای بازپرس بجای دادستان بجای فلان معین میکندمقصوداین است (وزیردادگستری ـ همینطورنوشته شده) این عبارت مقصودرانمیرساندباین جهت بنده این پیشنهادراکردم که دولت اگر مقتضی بداندبرای تکمیل دادگاههای نظامی یکعدة ازوزارت دادگسبری باینهااضافه کندحالا اگر موافقت بفرمائیدبجای این عبارت پیشنهادبنده نوشته شودبهتراست وضرروزیانی هم متوجه مادةسوم بهیچوجه من‌الوجوه نخواهدشد.
وزیردادگستری ـ آقای اوحدی عبارت راخواندندامایکجاتوقف کردندکه نمی‌بایستی توقف بکنندحالااگر توقف نکرده بودیدمطلب وشن بشودبنده عبارت رامیخوانم خودتان قضاوت بفرمائید (ماده ۳ـ درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است بعضی ازکارمندان قضائی دادگاه نظامی اعم ازبازپرس ودادستان ودادرسان خودآن دادگاهها ازمیان کارمندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب شونداین کجایش سکته دارد؟
رئیس ـ رأی گرفته میشودبه پیشنهادآقای اوحدی موافقین برخیزند (عده قلیلی قیام نمودند) تصویب نشد. رأی گرفته میشودبماده سوم بااصلاحی که آقای وزیرفرمودندموافقین قیام فرمایند (چندنفری برخاستند) تصویب نشد. ماده چهارم قرائت شد.
ماده ۴ـ مقررات قوانین دیگرکه بااین قانون مخالف باشدتازمانیکه حکومت نظامی درهرنقطه برقراراست درباره این دادگاههای نظامی موقتی بلا اثر خواهدبود. این قانون ازتاریخ تصویب آئین‌نامه آن قابل اجراوشامل بزه‌هائی خواهدبودکه قبلاً درزمان حکومت نظامی واقع شده وتاتاریخ اجرای این قانون نسبت به آن حکمی صادرنشده باشد
رئیس ـ آقای طباطبای
طباطبائی ـ گرچه موقع گذشته ولی عبارت ماده۳صریح نبودواگریکقدری روشن‌تر میشدبهتربودحالا دیگرگذشته. عرض کنم فرمودندجرائم وتطبیق جرائم باقوانین همانهائی است که هست وهیچ قانون تازةنیاورده‌ایم وهیچ چیز تازةهم نخواهیم ایجادکنیم این ماده ملاحظه بفرمائیدخیلی صریح است وبرخلاف تمام توضیحاتی است که داده شده است (مقررات قوانین دیگرکه بااین قانون مخالف باشدبلااثراست) اولاً این قانون قانونی نیست که قوانین دیگرراملغی بکندمرادازاین قانون این است که یک آئین‌نامه دولت بنویسدوبیاورددرکمیسیون قوانین دادگستری وتصویب شودبرای تکمیل تشکیلات محاکم دادگستری وتصویب شودبرای تکمیل تشکیلات محاکم ارتش ومحاکم نظامی اولاً این خودبخودقانون نیست که قوانین قضائی دیگررابموجب این قانون بخواهیم بلااثربگذاریم شمامکرردربیانات خودتان توضیح دادیدکه ما قانون تازة نیاورده‌ایم چیز تازه ایجاد نمی‌کنیم چیز تازةدرقضاوت ورسیدگی نخواسته‌ایم وضع کنیم اینجامینویسدمقررات قوانین دیگرکه بااین قانون سازگارنباشدملغی وبلااثر ایت این چیز تازه نیست ؟حالا دریکجایک مأموری خیالش گرفت یااشتباه کردوخواست پایش راازحدود قوانین قضائی بیرون بگذارد میگویدبموجب این قانون آن قوانین بلااثراست وملغی است دراینصورت یک میدان وسیعی برای سوءاستفاده دراینجا بازمیشودماده چهار رادرست ملاحظه بفرمائیدشمااصلاً حقی ندارید. دولت حق نداردقوانینی که برای قضات ورسیدگی بجرائم واقع شده ودردست قضات است وروی آن عمل میشودوجرائم رابا آن قوانین تطبیق میکننددراین موردعمل نکندبااین حال شمامیخواهیدجان ومال مردم رابسپاریدبدست اشخاصی که اگرمابهمه کراماتشان قائل باشیم صحیح است ولی قضاوت راخوب بلدنیستند.
وزیردادگستری ـ بنده خیلی خوشوقتم که آقای طباطبائی همیشه تذکر می‌دهند که توجه بفرماینددرصورتیکه آن توجه رااعمال بفرمایندآن وقت خودشان تصدیق خواهندفرمودکه ایرادشان واردنیست چرا؟ چون عرایضی که بنده کردم بجای خودش کاملاً صحیح است مادراین جاقانون تازةکه جرمی ایجادکندیامجازاتی راتغییربدهدیاکیفیات قضائی راتغییربدهدبهیچوجه ذکرنکرده‌ایم واینکه گفته شده است قوانین دیگری که مخالف بااین قانون باشدبلااثراست برای این است که درآن قانون برخلاف آنچه که آقا توجه بهش میفرمایندمتأسفانه موادی هست که باقوانین دیگر ماتماس داردمثل ماده ۲بطورکلی احکام ماقابل فرجام است دراین جاذکرکردیم احکام صادرازاین دادگاههاقابل فرجام نیست وباتبصرة هم که آقای مؤیداحمدی پیشنهادکردندوآقایان قبول فرمودندمحدودمیکندبیک بزه‌های بخصوصی مثل موادی که درقانون کیفری ماکه این قانون باآنهاتماس داردچون این قانون که تصویب میشودیک منطق وفلسفه خاصی دارد بنابراین موقتاًنسبت باین دادگاههابایدبلااثربمانداین یکی دیگر اینکه همین ماده سوم که خواندیم درقانون حکومت نظامی است قانون ارتش هم همین طوراست ولی دراین قانون ماقائل شدیم که باین محاکم نظامی قضاتی بدهیم ازکارمندان وزارت دادگستری پس این ماده هم تماس دارد باسایرموادهاکه سابقاًبوده وتصویب شده است پس بایدبگوئیم که آنچه بااین مخالف است نسبت باین مواردبلااثراست زیراتکلیف امور قضائی باید درقوانین روشن باشداگردوماده قانون بایداجراشودبایدقاضی بداندکدام راعمل کندکدام راعمل نکندبرای اینکه توضیح شودودراین قانون تکلیف معین شودکه چه باید بشودروی این منطق واصل این است که آن مواد نسبت باین دادگاهها گفته شدبلااثراست.
رئیس ـ آقای انوار
انوارـ عقاب بلا بیان قبیح است بیان نکردن وعقاب کردن قبیح است کسی راعقاب کنیددرصورتیکه بیان نکرده است خوب نیست این یک موضوع موضوع دیگر این است درتقریرات واحکام جزء‌آن عبارت معروف که:تدرء‌ُ‌الحدودبالشبهات این دوموضوع مسلم است اینجا درآخرعبارت نوشته شده است وشامل بزه‌هائی خواهد بودکه قبلا درزمان حکومت نظامی واقع شده است وتا تاریخ اجرای این قانون نسبت به آن حکمی صادر نشده مااین قانون راآوردیم برای تشدید ومحکم کردن وتشدید نسبت به آن کسی که مرتکب جرمی میشود خوب قبل از اینکه این قانون رابیاورید یک بزه‌هائی واقع شده است ورفته است بمحاکم عادی درمحاکم عادی هم یک جریانی پیداکرده است وهنوز حکمی صادر نشده است قضات محاکم یک نظری راگرفته‌اندحالا شماتماماً اینهاراکان‌لم‌یکن قرارمیدهید؟ چرا شما قانون جزائی راعطف بماسبق می‌کنید؟ بنده نمی‌خواهم موارد مخصوصی راکه واقع شده است وماهم به آن موارد توجه مخصوصی داریم ومیخواهیم این قانون درمورد آنهاهم اجرا شودازاول تشکیل حکومت نظامی تاحالا نه ماه است وبزه‌هائی هم دراین مدت واقع شده است ورفته است درمحاکم عادی حالا شایدیک احکامی هم صادر شده ایت که نرفته است به اجرا یا اینکه باید برود باجرا این هاراهمه رابرگردانیم بنده نظرم به آن مسئله تدرء‌الحدود بالشبهات ومسئله عقاب بلا بیان است بواسطه اینکه درمحاکم عادی یک ملاحظاتی روی اینها شده است وبنده این راعقیده ندارم که نسبت به بزه‌هائی که درش محاکمه شده است ورأی صادرشده است وهنوز باجرا نرفته است دومرتبه برگرددبرودباین محاکم این نظربنده بوده است اورنگ ـ بنده اجازه خواسته‌ام
وزیردادگستری ـ ببخشیدآقای اورنگ مطلبی است که بنده بایدجوابش رابدهم مختصر هم عرض کنم بعد فرمایشات آقا راهم باکمال میل می‌شنوم آقای انوار مطالبی ذکرکردندکه بنظربنده ناشی ازاین بودکه اشتباهی برای ایشان پیش آمده است عرض می‌کنم که قیح عقاب بلابیان وتدرء‌الحدود بالشبهات بنظربنده دراینجا مصداق نداردماعقابی بلابیان قائل نشده‌ایم ماکه قانون کیفری وضع نکردیم بزهی ایجادنکردیم قانون کیفری ماهمان است که بوده مانگفتیم که فلان عمل امروز بزه شناخته میشودآقامیفرمانید که مااین جاشدت رادرنظرگرفتیم واین راسیرقهقرائی دارندنه آقااین شدت راماامروز برقرارنکردیم این در۱۳۲۹برقرارشده است وحالاهم جریان دارد آنجا هم گفته شده است که موردحکومت نظامی باشدت بایدعمل شودشدت هم درقوانین کیفری است یک چیزی نیست که ماامروز بخواهیم ایجادکنیم واینکه راجع به بزه‌هافرمودیداین بزه‌هائی که واقع شده است ممکن است هنوزتکلیفش معین نشده باشد برای اینکه یک کسی قرارعدم صلاحیت داده یادادگاهی تشکیل نشده است ودربوته اجمال مانده این رابتواند ولومال چهارماه پیش هم باشد رسیدگی کند والاتصدیق بفرمائید که بی‌تکلیف خواهدماندونتیجه خوبی ندارد یک بزهی فردا واقع میشود تعقیب شودامابزهی که چهرماه پیش پیش آمده است آن بماندآقای انوارفرمودندممکن است یک حکمی صادرشده باشداماباجرانرفته باشددراین جاتصریح شده که اموری که نسبت باوحکم صادرنشده اگرحکم صادرشده چرا برودباین محاکم پس تدرء‌الحدودبالشبهات که فرمودنددراینجامصداق ندارداودرمواردی است که شبهه برای قاضی پیش بیایدوبرایش ثابت نباشدوبگویدطرف ازفاق رابگیرم واین مبری است درهرحال این جایش اینجانیست وبنظربنده ایرادآقادراین قسمت واردنیست
رئیس ـ پیشنهادآقای نقابت
پیشنهادمیکنم بآخرماده ۴که نوشته شده نسبت بآن حکم صادرنشده باشد اصلاح ونوشته شودنسبت بآن حکمی وقطعی نشده باشد
رئیس ـ آقای نقابت
نقابت ـ البته چون این اصول محاکمه است اصول محاکمه هم قابل عطف شدن بماسبق است قانون مجازات نیست که آقایان نگران هستندکه عطف بماسبق بشودآن جرائمی که قبلاً واقع شده ونسبت بآنها حکمی صادرنشده برطبق این قانون رسیدگی میشود اماجرائمی هم هست که حکم صادرشده اماحکم قطعی نشده یعنی قابل تجدیدنظراست وقتی که حکم صادرشده ولی قابل تجدید نظراست وشمامحکمه تجدید نظردرست می‌کنید خوب تجدیدنظرش بیایداینجاعبارت این است که حکم صادر نشده باشدبمحض اینکه حکم صادرشدمیگوینددیگررسیدگی نمیشودبنده می‌خواستم عرض کنم که صرف صدورحکم نباشدومقصود ازحکم حکم قطعی باشد
رئیس ـ آقای دکتر جوان
دکترجوان ـ گمان می‌کنم که پیشنهاد آقای نقابت عملی نباشد که همین قدرحکم صادرکندبرودآنجا ولی بمحض اینکه یک حکم بدوی صادرشدباید رسیدگی استینافیش هم درخوددادگاههای استینافی بعمل بیایدولی اگرپیشنهادآقای نقابت باشداین جورمیشودکه اگر حکم بدوی صادرشودبروددردادگاه نظامی این نمیشودبرای اینکه دادگاه نظامی صالح نیست که یک حکم دادگاه دادگستری راداد بد هم صادرشده باشد برهم بزندازاین جهت بنظربنده این پیشنهادتولیداشکال می‌کند.
نقابت ـ بنده توجهم به احکامی است که ازمحاکم نظامی صادرشده توجه بفرمائیداگر احکامی ازمحاکم نظامی صادرشده این تجدیدنظربشودبنده نظرنداشتم به احکامی که از محاکم دادگستری صادرشده واستدلال آقای دکتردرست است ولی بنده نخواستم بگویم که حکم دردادگستری اگرصادرشده حتماًبرگردداینجا بلکه عکسش رادرنظردارم.
رئیس ـ رأی می‌گیریم بماده ۴آقایان موافقین برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد.
مذاکره درکلیات ثانی است. مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمجموع مواداین لایحه آقایانی که موافقندبرخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
ـ موقع ودستورجلسه بعدـ ختم جلسه
۴ـ موقع ودستورجلسه بعدـ ختم جلسه
رئیس ـ اجازه می فرمائیدجلسه راختم کنیم ؟(صحیح است .)جلسه آتیه روز یکشنبه ۲۷ازدیبهشت ماه سه ساعت ونیم پیش ازظهر دستور لایحه املاک
(مجلس هفت ساعت وبیست دقیقه بعدازظهر ختم شد.)
رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفندیاری
قانون
بودجه سال یکهزار وسیصدوبیست ویک مجلس شورای ملی
ماده اول ـ برای مقرری وهزینه دوازده ماهه سال یکهزاروسیصدوبیست ویک مجلس شورای ملی مبلغ دوازده ملیون ونهصدوهفتادهزارو هفتصدو هشتادودو ریال (ـ ر۱۲۹۷۰۷۸۲ریال) موافق فقره(۱)تا(۵)پیوست اعتباربه کارپردازی مجلس داده میشود.
ماده دوم ـ برای حقوق وهزینه دوازده ماهه چاپخانه مجلس مبلغ سه ملیون وسیصد وهشتادو یکهزار وششصدو شصت ریال (ـ ر۳۳۸۱۶۶۰ریال) موافق فقرات (۱)و(۲)پیوست اعتباربه کارپردازی مجلس داده میشود.
ماده سوم ـ به کارپردازی مجلس اجازه داده میشود درآمدچاپخانه مجلس وباغ بهارستان راجزو جمع محاسبات مجلس محسوب دارد.
ماده چهارم ـ به وزارت دارائی اجازه داده میشود مبلغ یک ملیون ریال به عنوان سرمایه انتفاعی چاپخانه مجلس به کارپردازی مجلس وام بدهدوکارپردازی مجلس ودرعوض ازپایان سال۱۳۲۱تا چهارسال بچهارقسط دربودجه سالیانه منظوروبپردازدواین سرمایه همیشه درچاپخانه مجلس درجریان خواهدبود.
ماده پنجم ـ حقوق بازنشستگی هشت نفرکارمندی که درآخراسفند۱۳۲۰درمجلس بازنشسته شده‌اند معادل خواهدبودباآخرین حقوقیکه درآخرمهرماه ۱۳۲۰دریافت داشته‌اند باین ترتیب بعدازوضع مبلغی که مطابق قانون ازصندوق بازنشستگی استفاده میکنندآنچه کسری داشته باشدمعادل کسری ضمن بودجه‌های سالیانه مجلس منظوروتأمین خواهدشد
ماده ششم ـ وزارت دارائی مجازاست سیصدهزارریال ازمحل بودجه سال ۱۳۲۱مجلس شورای ملی باختیارکارپردازی مجلس شورای ملی گذارده ودرآخر سال ۱۳۲۱بابت بودجه اسفندماه محسوب دارد. کارپردازی مجلس مجاز است مبلغ دریافتی رادرموارد لازم درهرماه بعنوان پیشکی پرداخته ودرآخرهرماه بادریافت کننده محسوب وواریزنماید.
ماده هفتم ـ مجلس شورای ملی به کارپردازی اجازه میدهدکه ماهی چهارصد و پنچاه ریال وظیفه بطورتساوی به عیال ودونفردختر صغیر مرحوم محمودمیرطوسی (مسیح‌زاده) کارمندسابق مجلس (مادام که شوهراختیار ننمایند) ازتاریخ بیستم اردیبهشت۱۳۲۱هرساله ازمحل تفاوت حقوق بازنشستگان ووظیفه وراث خدمتگذاران منظوروکارسازی دارد
. این قانون که مشتمل برهفت ماده وصورت پیوست است درجلسة بیست وسوم اردیبهشت ماه یکهزارو سیصدو بیست ویک بتصویب مجلس شورای ملی رسید
. رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفندیاری
جدول
قانون
طرزتشکیل دادگاههای نظامی زمان حکومت نظامی
ماده اول ـ طرز تشکیل دادگاههای نظامی موقت فوق‌العاده زمان حکومت نظامی ودادگاههای تجدیدنظر آن ومقررات راجع بصلاحیت وطرز رسیدگی دردادگاههای نامبرده وحق تجدیدنظرواجرای احکام وهمچنین تعیین نوع بزه‌هائی که درقوانین کیفری مصرح است ازلحاظ امنیت وآسایش عمومی دراین دادگاهها باید رسیدگی شودبموجب مقررات وآئین نامه‌ای خواهدبودکه ازطرف وزارت دادگستری ووزارت جنگ تنظیم وبتصویب کمیسیون قوانین دادگستری مجلس شورای ملی می‌رسد.
ماده دوم ـ احکام صادرازدادگاههای نظامی مذکوردرماده ۱ قابل فرجام نخواهدبود.
تبصره ـ حکم اعدام وحبس مؤبدقابل فرجام است ودیوان کشورخارج ازنوبت رسیدگی می‌نماید.
ماده سوم ـ درصورتیکه دولت مقتضی بداندممکن است بعضی ازکارمندان قضائی این دادگاههای نظامی اعم ازبازرس ودادستان ودادرسان خودآن دادگاهها ازمیان کارمندان قضائی وزارت دادگستری انتخاب شوندوترتیب آن درآئین‌نامه پیش‌بینی خواهدشد.
ماده چهارم ـ مقررات قوانین دیگر که بااین قانون مخالف باشدتازمانی که حکومت نظامی درهرنقطه برقراراست دربارة این دادگاههای نظامی موقتی بلااثرخواهدبود.
این قانون ازتاریخ تصویب آئین‌نامة آن قابل اجرا وشامل بزه‌هائی نیز خواهدبودکه قبلا درزمان حکومت نضامیواقع شده وتاتاریخ اجرای این قانون نسبت بآن حکمی صادرنشده باشد. این قانون که مشتمل برچهارماده است درجلسه بیست وسوم اردیبهشت ماه یکهزاروسیصدوبیست ویک بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفندیاری