مصاحبه علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی با لس‌آنجلس تایمز ۱۷ تیر ماه ۱۳۵۴

سفر علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی به ایالات متحده آمریکا برای شرکت در نشست سالانه بنیاد اسپن ۲۱-۸ تیر ماه ۱۳۵۴

درگاه شهبانو فرح پهلوی سفرهای رسمی علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی

درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

مصاحبه علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی با لس‌آنجلس تایمز ۱۷ تیر ماه ۱۳۵۴

مصاحبه علیاحضرت شهبانو با نماینده نشریه لس‌انجلس تایمز که در آخرین شماره این نشریه به چاپ رسیده است، دارای نکته های جالبی در زمینه‌های گوناگون اجتماعی است: علیاحضرت شهبانو اعطای حقوق سیاسی و اجتماعی به زنان ایران را جزو اصلاحات مهم می‌دانند که اعلیحضرت همایون شاهنشاه امر به اجرای آن فرمودند. بی گمان نفوذ خود علیاحضرت نقش بارزی داشته. برای نمونه، تعدد زوجات که زمانی رایج بود، اکنون غیرقانونی است مگر اینکه زن اول رضایت بدهد. شهبانو فرمودند: امروزه زنان ایران دارای حق طلاق هستند.

علیاحضرت شهبانو: این مزایا را که در کشور ما نصیب زنان شده است مرهون خردمندی شوهرم، اعلیحضرت شاهنشاه هستیم. اکنون دوازده سال است که زنان دارای حق مساوی با مردان هستند و می‌توانند در انتخابات شرکت کنند و به مقام‌های ملی انتخاب شوند. من هم شاید جزو گروه کوچکی از زنان ایران باشم که نمی‌توانند رأی بدهند.

خبرنگار لس‌انجلس تایمز: اگر علیاحضرت شهبانو در انتخابات شرکت نمی‌فرمایند از طریق دیگر به خدمت کشور مشغول هستند. برای نمونه شهبانو ریاست عالی ۲۶ مؤسسه اجتماعی فرهنگی و تربیتی را به عهده دارند و روزی لااقل هشت ساعت تمام سرگرم انجام این امور هستند. صبح‌ها بیشتر به ملاقات می‌پردازند و پس از نیم روز گزارش‌های مربوط به این مؤسسات را مورد بررسی قرار می‌دهند و ضمناً به کلیه نقاط کشور ایران مسافرت می‌کنند. آیا اینطور نیست؟

علیاحضرت شهبانو: من دو زندگی دارم، یکی زندگی رسمی و دیگری زندگی خصوصی به عنوان زن خانه‌دار و مادر فرزندان و مثل هر زن دیگر که هم کار خارج دارد و هم زندگی خانوادگی.

خبرنگار لس‌انجلس تایمز: با کوشش علیاحضرت شهبانو کتاب‌خانه‌ها و تاترهای فرهنگی و تربیتی سیار در ایران دایر شده و همچنین یک رستوران ویژه کودکان در جنوب تهران که غذای مجانی در اختیار کودکان نیازمند می‌گذارد، ترتیب داده شده است. اینطور نیست؟

علیاحضرت شهبانو فرمودند: ما روزی یک میلیون دلار صرف غذای کودکان می‌کنیم تا شیر تازه و شیرینی به همه برسد و می‌خواهیم غذای گرم هم به کودکان بدهیم ولی نیاز به وقت و بودجه بیشتر دارد.

خبرنگار لس‌انجلس تایمز: همچنین علیاحضرت شهبانو دفتری تشکیل داده‌اند تا به هزاران مشکل و موضوع که از راه مکاتبه به دفتر می‌رسند رسیدگی کند.

علیاحضرت شهبانو فرمودند: مردم همیشه به عنوان آخرین پناهگاه به شاه و شهبانو عریضه می‌نویسند و من معتقدم که از دیدگاه روانشناسی بسیار مهم است که به این نامه‌ها جواب داده شود تا مردم بدانند ما از حال آنان غافل نیستیم و من سعی دارم همه نامه‌ها را بخوانم. البته به می گویند که نباید وارد جزئیات بشوم و این همه وقت را سر اینکار بگذارم. اگر نه، برای امور مهم وقتی باقی نمی‌ماند. اما من یک نامه‌ای را که به دربار نوشته می‌‎شود از جزئیات حساب نمی‌کنم.

خبرنگار لس‌انجلس تایمز: علیاحضرت شهبانو در خانواده‌ای تربیت یافته‌اند که افراد آن به عنوان افسر و دیپلمات و کارمندان عالی‌رتبه دولت خدمت کرده‌اند و به آسانی شهبانو به مقام خود عادت فرمودید. اینطور نیست؟

علیاحضرت شهبانو: ازدواج برای سن من مانند ازدواج برای هر دوشیزه‌ای، تغییر بزرگی در زندگی بود اما شهبانو بودن و در کاخ سلطنتی زندگی کردن برای من ایجاد احساس غیرعادی نمی‌کند. درست است که شهبانو هستم ولی عنوان خمیره انسان هر روز با گذر زمان بیشتر معلومات فرا می‌گیرد ولی در باطن همان است که بوده. بیشتر عقایدی که مردم راجع به سلطنت و زندگی سلطنتی دارند ساخته و پرداخته ذهن خودشان است و تجملاتی که مردم در تصور خود دارند در حقیقت بیشتر عبارت است یک برنامه سنگین برای رسیدگی به امور مملکتی و فعالیت‌های مستمر. آنچه به ذهن اینگونه اشخاص خطور نمی‌کند این است که زندگی در تخت پادشاهی چنانچه با رضایت انسانی از کار و خدمت مقرون نباشد بی‌ارزش است. وسائل مادی بخودی خود انسان را ارضاء نمی‌کند. چه فایده دارد باغ زیبایی داشته باشید ولی وقت تفریح و گردش را در باغ نداشته باشید.

خبرنگار لس‌انجلس تایمز: فرزندان علیاحضرت با ۶۰ پسر و دختر از فرزندان کارمندان عالی‌رتبه دولت و دوستان خانوادگی در مدرسه مخصوص دربار مشغول تحصیل هستند. آیا والاحضرت‌ها با مردم عادی تماس دارند؟

علیاحضرت شهبانو فرمودند: بله، هر وقت بخواهند فرزندان من با کودکان طبقه دیگر آشنا شوند، آن‌ها را ناشناس به نقاط مختلف شهر می‌فرستم تا ناشناس به مدارس دیگر بروند، به سینماها بروند، البته با اتومبیل های عادی می‌روند. گاهی اوقات فرزندان ما را مردم می‌شناسند. مثلاً پسر کوچک من یک روز به یک مغازه اسباب‌بازی فروشی رفت و صاحب مغازه به او گفت: آقا دست نزنید. ولی وقتی فهمید والاحضرت علیرضا هستند با مهربانی ضمن اشاره به اسباب‌بازی‌ها گفت: بفرمایید. البته من نمی‌خواهم اینطور شود و مردم نسبت به فرزندان من امتیاز مخصوص قائل شوند. من بارها به محافظین آن‌ها دستور داده‌ام که هر بار که بچه‌ها زمین خوردند فوراً آن‌ها را بلند نکنند، بگذارند خودشان بلند شوند.

خبرنگار لس‌انجلس تایمز: علیاحضرت شهبانو مثل هر مادر دیگری علاقه شدیدی به فرزندان خود دارند ولی بیشتر توجه‌شان به والاحضرت ولیعهد است که روزی به مقام شاهنشاهی ایران می‌رسند. روشن است که خود والاحضرت اکنون به سنی رسیده‌اند که اهمیت این وظیفه خطیر را درک می‌کنند و می گویند: چطور می‌شود انسان بدون نوشته سخنرانی کند.

علیاحضرت شهبانو: نگران این مسائل نباشد. ولیعهد از اینکه مورد توجه قرار می‌گیرند قدری ناراحت هستند ولی ضمناً پیوسته می پرسند که چطور می‌توانند به مملکت خود خدمت کنند. والاحضرت وقتی که ناشناس به خیابان‌های شهر می‌روند و می‌بینند زیاد تمیز نیست می‌گویند: مطمئن هستم که پدرم از این موضوع اطلاع ندارند. من به ولیعهد می‌گویم قدری صبر داشته باشد، همه کارها را نمی‌شود فوری انجام داد.

خبرنگار لس‌انجلس تایمز: اما با این همه علیاحضرت به مشکلات مردم کشور خود آگاهی کامل دارند و می‌دانند حل و از میان برداشتن این مشکلات کار آسانی نیست و می فرمایند: یکی از مشکلات بزرگ ما تغییر جامعه ما است. جامعه مترقی و صنعتی بدون فدا کردن ارزش‌های سنتی و باستانی ایران.

علیاحضرت شهبانود: بله، با بالا رفتن سطح زندگی، ترس این است که ارزش‌های سنتی ما آسیب ببیند اما از سوی دیگر در صنعت اگر پیشرفت نکنیم برای فرهنگ و تعلیم و تربیت بودجه نخواهیم داشت و تعلیم و تربیت از هر چیز دیگری مهم‌تر است.

آنگاه روزنامه لس‌انجلس تایمز می‌نویسد: ایران برای استفاده از منابع دیگر نیرو نیز بودجه مصرف می‌کند، زیرا می‌داند که این منبع نفت روزی تمام خواهد شد و ایران اخیراً ترتیب خریداری چندین واحد اتمی را داده و سخنگویان دولت ایران تأکید کرده‌اند از واحدهای تولید نیروی اتمی فقط برای هدف‌های صلح‌جویانه استفاده خواهد شد.

علیاحضرت شهبانو: فعلاً تنها چیزی که می‌تواند جای نفت را بگیرد انرژی اتمی است. شاید به منابع دیگر نیرو دست بیابیم، مثل نیروی خورشیدی، مخصوصاً که کشور ما سرزمین آفتاب‌گیری است.

خبرنگار لس‌انجلس تایمز: ایران نیز مانند آمریکا مواجه با مسائل داخلی است، مثل سوء استفاده از مواد مخدر و آلودگی محیط زیست. اینطور نیست؟

علیاحضرت شهبانو فرمودند: ما سعی داریم که جوانان ما به ورزش و هنر و فرهنگ علاقه پیدا کنند که همه جزو فعالیت‌های مثبت و سودمند است و با تقویت این علاقمندی توجهی به مواد مخدر نداشته باشند. درباره آلودگی محیط زیست شهبانو فرمودند: البته هنوز آلودگی محیط زیست برای ما مسئله جدی نیست، ولی با اینهمه اداره‌ای داریم ک پیش از مشکل شدن موضوع به جلوگیری از آلودگی می‌پردازد.