مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ مهر ۱۲۹۴ نشست ۷۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سوم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ مهر ۱۲۹۴ نشست ۷۴
جلسه ۷۴
صورت مشروح پنج شنبه یازدهم شهر ذی حجه الحرام ۱۳۳۳
مجلس یک ساعت قبل از غروب در تحت ریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل و صورت مجلس روز پنج شنبه چهار قرائت شد .
غائبین با اجازه ـ حاج سید اسد الله قزوینی ـ آقا میرزا هاشم آشتیانی .
غائبین بدون اجازه ـ نجف قلی میرزا ـ محمد هاشم میرزا .
مریض ـ آقا شیه رضا دهخوارقانی .
رئیس ـ در صورت مجلس ملاحظاتی هست یا نیست ، ( اظهاری نشد ) .
چون ملاحظاتی نیست تصویب شد امروز در دستور غیر از انتخاب اعضاء کمیسیون تطبیق حوالجات مطلبی دیگر نیست .
سردار معظم ـ اگر مجلس تصویب کند خوب است بعد از اعضاء کمیسیون طبق حوالجات لایحه قانونی تشکیلات وزارت جنگ که به مجلس آمد و نمایندگان هم مطالعه کرده اند جزو دستور گذاشته شده و شور اول آن بشود .
رئیس ـ عجالتاً باید بفرمائید این انتخاب در مجلس خواهد شد یا در خارج مجلس .
خان بابا خان ـ سابقه این مطلب این بوده است که تا به حال کمیسیون ها در خارج انتخاب می شده اند نظام نامه داخلی هم که در این موضوع ساکت است و تصریحی ندارد که حتما در خود مجلس ا انتخاب بشود یا در خارج بنده خواستم تقاضا کنم که چون این کمیسیون اهمیت دارد در خود مجلس انتخاب شود .
رئیس ـ پس رأی می گیریم آقایانی که موافقند در خود مجلس انتخاب شود قیام نمایند .
( عده کثیری قیام نمودند ) .
رئیس ـ اکثریت است ـ انتخاب به موجب ماده ( ۹۳ ) نظام نامه داخلی خواهد بود یعنی باید آقایان حرکت بفرمایند .
( ماده مزبور به مضمون ذیل قرائت شد )
- ماده ۹۳ ـ اشخاصی که در مجلس عمومی یا در شعبات یا در کمیسیون ها می شود با رأی مخفی باشد در موقع انتخابات در مجلس عمومی یک طرف رد محل نطق د دیگری در روی میز شان گذارده می شود هر نماینده ورقه رأی خود را در پاکت و سرباز گذاشته در ظرف اول و مهره تفتیشیه را در ظرف ثانی می گذارد و بریا استخراج آراء سه نفر به قرعه معین یم می شوند .
مؤید الا سلام ـ انتخاب بطور جمعی است یا فردی؟
رئیس ـ جمعی است ـ اسامی پیشنهادی وزارت مالیه هم طبع و توزیع شده است باز هم اگر لازم است قرائت شود .
( به ترتیب ذیل قرائت شد) .
آقای میرزا محمد علی خان مستوفی گرگانی ـ آقای حسن علی خان نصر الملک ـ آقای میرزا رضا خان نائینی مدعی العموم سابق دیوان تمیز ـ آقا میرزا رضا مستوفی ـ آقای میرزا محمود خان عین الملک ـ آقا عز الملک کردستانی ـ آقای میرزا حبیب الله خان علی آبادی ـ آقای میرزا محسن خان اقتدار الدوله ـ آقای میرزا داود خان علی آبادی ـ آقای علی رضا خان بهاء الملک ـ آقای مصدق السلطنه ـ آقای میرزا عزیز خان عضد الممالک ـ آقای میرزا عبد الله خان گرگانی ـ آقای میرزا ابوالقاسم خان اعصام الملک آقای میرزا حسن خان مجیر المملک .
مدرس ـ اسم آقای میرزا رضای مستوفی را نخواندند .
رئیس ـ خواندند ـ آقای مصدق السلطنه و آقای میرزا رضای مستوفی به موجب و مراسله که بعد از وزارت مالیه رسیده بود ضمیمه شدند قرائت هم شد .
( در این موقع شروع به اخذ آراء شده آقایان میرزا محمد علی خان نماینده همدان و حاج معین التجار و آصف الممالک بحکم فقرعه برای استخراج آراء معین شدند و ترتیبی که ذیلا مندرج است نتیجه حاصل گردید .
- عده رأی دهندگان ۶۹ ـ
- مهر تفتیشیه ۶۹ عدد ـ
آقای عز الملک ۶۳ رأی ـ آقای میرزا رضای مستوفی ۴۰ رأی ـ آقای مصدق السلطنه ۳۶ رأی ـ آقای نصر الملک ۳۶ رأی آقای اقتدار الدوله ۳۵ رأی ـ آقای میرزا محمد علی خان مستوفی ۳۵ رأی ـ آقایان میرزا رضا خان نائینی ۳۲ رأی ـ آقای عین الملک ۲۹ رأی ـ آقا میرزا داود خان ۵۲ رأی ـ آقای مجیر الملک ۲ رأی ـ اعتصام الملک یک رأی ـ آقای میرزا زین العابدین خان یک رأی آقای عضد الممالک یک رأی ورقه سفید علامت امتناع یک عدد .
رئیس ـ آقایانی که رأی داده اند ۶۹ نفرند اکثریتی که لازم است ۵ رأی است آقای عز الملک با اکثریت ۶۳ رأی و آقای میرزا رضای مستوفی با اکثریت ۴۰ رأی …
( گفته شد آقا میرزا رضا ۴۱ رأی دار ند ) .
رئیس ـ صورت از اینکه در هیئت رئیسه تشخیص می شود همان قرائت می شود آقای نصر الملک و آقای مصدق۴ السلطنه هر کدام ۳۶ رأی دارند بعد می باید آقای میرزا علی خان مستوفی و آقای اقدار الدوله هر کدام دارای ۳۵ رأی هستند باید قرعه کشیده شود ( در این وقت آقایان متخرجین آراء استقراع نمودند و آقای اقدار الدوله بحکم قرعه معین شده ) .
رئیس ـ پس ۱نج نفر آقایان منتخبین از این قرار خواهند بود آقای عز الملک ـ آقای میرزا رضای مستوفی ـ آقای نصر الملک ـ آقای مصدق السلطنه و آقای اقتدار الدوله ـ آقای سردار معظم راجع به دستور تقاضائی کرند باید رأی بگیریم .
سردار معظم ـ چون بعضی از آقایان فرمودند که مدتی قبل آن لایحه را مطالبه کرده اند و فعلا در نظر شان نیت این است که بنده هم در این پیشنهاد خودم اصراری ندارم و پس می گیرم .
رئیس ـ آقای مخبر کمیسیون نظام قانون سرباز گیری برای جلسه آتیه حاضر می شود؟
سردار سعید مخبر ـ برای روز یکشنبه حاضر می شود چون برای اینکه آقایان از روی صحت و با اطلاع از جزئیات نتیجه رأی بدهند یک شرطی از وزارت جنگ خواسته بودیم و بنا بود امروز آن را بفرستند و حاضر نشده بود بریا روز شنبه حاضر شده و خودش آن صورت را می آورند چون بنده می خواهم قبلا آن صورت را بیاورند وطبع توزیع شود این است که عرض یکی کنم برای روز شنبه حاصر خواهد شد .
رئیس ـ پس برای روز شنبه حاضر خواهد شد . برای روز یکشنبه جزء دستور باشد .
سردار سعید ـ بلی حاضر می شود .
رئیس ـ پس جلسه آتیه روز یکشنبه ۳ ساعت به غروب ماده و دستور هم شور دوم در قانون سرباز گیری خواهد بود .
شیخ الملک ـ البته آقایان نمایندگان اصلاح نظام نامه داخلی را لازم دانسته اند که در پنج شش ماه قبل یک کمیسیونی برای این کار تشکیل دادند و تا کنون هیچ اثری از آن کمیسیون بطور نرسیده و هم چنین راجع به وکیل هم که به این کمیسیون رجوع فرمودند نمی دانم چه اقدامی کرده اند گمان می کنم هم وکیل لازم ندارد و باید حق انتخاب از آنها ساقط باشد و الا چرا در این باب توجهی نمی فرمایند .
رئیس ـ آقای سردار معظم مخیر آن کمیسیون تشریف ندارند با ایشان تکید می کنم که اگر محظوری دارند در مجلس عرض کنند و اگر محظوری ندارند تاکید نمایند که کمیسیون زودتر کار خودش را انجام بدهد - آقای سلیمان میرزا در این موضوع فرمایشی دارید؟
رئیس -بفرمایید
سلیمان میرزا ـ البته فراموش نفرموده اند که در جلسات قبل آقای حاج سید رضای فیروز آبادی و بعضی آقایان دیگر راجع به رسیدگی یه حساب مسیو برنارد و به عبارت آخری خزانه داری بعضی صحبتها فرمودند و بالاخره نتیجه این شد عوض اعضائی که استعفا کرده اند عضو های جدیدی برای کمیسیون معین شوند و با کی جدیتی به این حساب و رسیدگی کنند از آن تاریخ به بعد هنوز اعضاء جدیدی برای این کمیسیون معین نشده است بنده تقاضا می کنم اگر ممکن باشد آن را هم جزء دستور معین بفرمایند که زودتر آن اعضاء معین شود با این حساب رسیدگی کنند .
رئیس ـ بسیار خوب جزء دستور یکشنبه خواهد بود به ضمیمه انتخاب چند نفر ی که عرض می شود یک نفر بجای آقای سردار معظم به عضویت کمیسیون نظام یک نفر بجای آقا میرزا محمد نجات در کمیسیون معارف ـ یک نفر بجای آقای آقای معدل الدوله به عضویت کمیسیون پست و تلگراف ـ و دو نفر بجای آقای آقا شیخ یحیی و مرآت السلطان به عضویت کمیسیون داخله .
حاج شیخ اسد الله ـ بنده چندی است در باب امر نان یک سئوالی از وزارت داخله کرده ام بعد از آنکه مدتی طول کشید و کسی برای جواب حاضر نشد در مجلس باید آوری کرد و قرار شد شرحی از هیئت رئیس که نوشته شود و به وزارت داخله تاکید شود مع هذا باز می بینم امر نان روز بروز بدتر و سخت ترمی شود و مردم در فشارند و البته آنکه به جائی نرسد فریاد است بنده خیلی تعجب می کنم که یک یک امر خیلی سهل و عدی را که این اندازه مردم در فشارند هیچ محل توجه قرار نمی دهند و حال آنکه اگر بخواهند در این کار اقدامی بفرمایند گمان می کنم خیلی سهل حکومت تهران ابدا توجه من نمی کند که در مجلس شورای ملی چه مذاکره می شود در صورتی که از طرف هیئت رئیس که ابلاغ شده است جرا برای جواب حاضر نمی شوند بنده باز عرض می کنم اگر این مطلب یکی دو ماه به همین قسم بگذرد و هیئت دولت اقدامی نکنند یک وقتی ملتفت می شویم که اصلاح این کار خیلی سحت می شود و با یک ضرر های فوق العاده که به اصلاح امر نان موفق نمی شنوند و باید مردم بیچاره از صبح تا شب می روند یک قران یا دو قران تحصیل کند و مدتی هم در دکان نانوائی برای تهیه نان معطل شوند مثل اینکه امروز هم همین طور گرفتارند بند باز استدعا می کنم برای پیش بینی این مطلب و برای آسایش اهالی شرحی مجددا از طرف هیئت رئیسه به وزرارت داخله نوشته شود و اهمیت این مطلب را خاطر نشان کنند و تاکید نمایند که وزیر داخله یا معاونش برای جواب حاضر شوند که ببینیم برای آبیه چه پیش بینی کرده اند چون بنده هر چه تصور می کنم می بینیم این مسئله بد فع الوقت می گذرد و بیجاره مردم از صبح تا شام باید معطل نان بشوند آن وقت هم یک نانی به آنها بدهند که نشود خورد این وضع مملکت است .
سلیمان میرزا ـ البته سؤالی که آقای حاج شیخ اسد الله از وزارت داخله فرموده اند باید وزیر داخل یا معاونش برای جواب حاضر شوند اما در مسئله نان که صحبت می فرماند هیمن طور هم هست بنده تصدیق دارم که به مردم صحت می گذرد ولیکن برای سهل و سادگی نیست که حکومت تهران غفلت یا قصور کرده باشد بنده کاملا اطلاع دارم که حکومت تهران یعنی شخص دبیر الملک با وجود کسانی که دارند از صبح تا غروب در این اند و زندگی و اقدام می کنند لیکن مسئله از چند جا عیب دارد که باید در صدد اصلاح آنها بر آمد و البته باید جد کنند و اصلاح کنند تقصیر بر حکومت تهران نیست یکی این است که امسال گندم در اطراف تهران خیلی کم است و آفت به آنها رسیده است و دیگر اینکه امسال خزانه داری نتوانسته است کاملا اجناس اطراف را که مالیات می دهند و آرد انبار کند حالا هم مثل سایر موارد که در سالهای پیش اتفاق می افتاد و مجلس با هیئت دولت مساعدت می کرد و می توانستند جبران این کار را بکنند باید مجلس و دولت در مسئله نان اتفاق کنند چون وقت هم از برای حمل و نفل چیزی باقی نمانده به جهت اینکه بعد از آنکه هوا سرد شد و برف آمد دولت از رساند گندم عاجز خواهد شد پس بهتر این است علاوه بر اینکه آقای حاج شیخ اسد الله سؤال می فرماند یک فکر هم به طور کلی در جلسات خارج و در فراکسیون ها برای انجام این کار بکنند که حقیقا از برای دولت یک کمکی باشد تا اینکه مردم در آسایش باشند نه اینکه تنها به یک سؤال کفایت کنیم و تصور کنیم و وظیفه و کالت را انجام داده و از وزیر داخله سؤالی کرده ایم در دوره دوم هم همین اتفاقات افتاد و از طرف مجلس همه قسم مساعدت شد حالا هم خوب است وزراء را بخواهند و یک فکری بکنند که علاوه بر ادای وطیفه وکالتی یک کاری کرده باشند که اسباب آسایش و راحت یک مشت مردم تهران فراهم شده باشد
سردار معظم ـ گویا در غیاب بنده راجع به کمیسیون نظام نامه داخلی سؤال شده است خواستم عرض کنم.
رئیس ـ مذاکره راجع به مسئله نان است .
سردار معظم ـ در مسئله نان هم اظهارات شاهزاه سلیمان میرزا را تایید می کنم که به سؤال تنها نمی شود اکتفا کرد و باید یک کاری کرد که این امر اصلاح شود و آنچه بنده اطلاع دارم مسئله نان به آن درجه که می گویند بد نباشد معذلک باید از طرف مجلس یک کمک هائی بشود و با این قبیل کمک های خارجی این مسئله اصلاح شود در باب نظام نامه داخلی هم اگر اجازه بفرمائید بعد عرض می کنم .
حاج شیخ اسد الله ـ بنده مقصودم در این مورد یک شخص بخصوصی نبود و اینکه شاه زاده سلیمان میرزا فرمودند برای نان تهران کاملا پیش بینی نشده و خزانه داری هم جنس خالصه را به تهران حمل نکرده است در واقع خود ایشان هم معایب کار را تصدیق کردن لیکن بنده عرض می کنم مدتی است این مطلب در تهران اسباب زحمت مردم شده و دو سه مرتبه هم دو مجلس مطرح مذاکره گردیده و از طرف بعضی نمایندگان در این باب از دولت سوال شده و هیچکس نمی آید در اینجا بگوید در اینجا چه اقدامی کرده اند و چه نقشه کشیده اند و چه مساعدتی از مجلس می خواهند عرض بنده در این است که حکومت تهران با اینکه حس می کند این اشکالات در پیش است ابدا بتوسط وزارت داخله نقشه خیال خودش را به مجلس اظهار نمی کند و وزارت دخله هم به هیچ وجه برای جواب حاضر نمی شود بنده هم که یکی از نمایندگان هستم نمی دانم مجلس شورای ملی چه مساعدتی باید با هیئت دولت بکند؟ مجلس که داخل در جریان امور نیست از طرف دولت هم که برای مذاکره حاضر نشده اند همین قدر ما می بینیم مردم در فشارند بنده می خواستم به دولت تاکید شود و دولت را از عقبت وخیمی که این کار دارد مطلع کنند که اگر جلوگیری نشود هم اسباب زحمت مردم و هم اسباب زحمت خود آنها خواهد شد .
حاج معین التجار ـ بنده هم با شاه زاده سلیمان میرزا موافقم که حکومت تهران جدیت خودش را با علی درجه دارد بنده دیروز در هیئت وزراء بودم حکومت تهران خدمت آقای رئیس الوزراء آمده بود وبا خیلی اصرار و التجاء اظهار می کرد که اگر یک توجهی در این باب نمی شود عمل نان تهران دچار اشکالات خواهد شد ولی آنچه بنده از گوشه و کنار حس کرده ام یک انتریک و یک نظریاتی در این مطلب دیده می شود که جنس به تهران نباید و مردن دچار صدمه و اشکال شوند اگر یک کمیسیونی بشود باید این نکته را ملتفت باشند که یک انگشت و یک نظریاتی در این مطلب هست و باید آن را چاره کنند و الا تا بحال از اطراف یعنی از عراق فوق و قزوین و غیره و باید جنس به تهران وارد شده باشد .
رئیس ـ دیگر کسی اجازه نخواسته است .
( مجلس مقارن غروب ختم شد ) .