نهمین کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی رامسر ۱۳ تا ۱۸ شهریور ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی

درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی رامسر نهمین کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی رامسر ۱۳ تا ۱۸ شهریور ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی

قوانین انقلاب شاه و مردم

اعلیحضرتین در کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی ۱۳ شهریور ماه

از راست:دکتر نهاوندی رییس دانشگاه تهران - دکتر محمد باهری معاون وزارت دربار شاهنشاهی و دکتر فریدون مهدوی وزیر مشاور و قایم مقام دبیرکل حزب رستاخیز ملت ایران

نهمین کنفرانس ارزیابی انقلاب آموزشی در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در رامسر گشایش یافت. این کنفرانس در ساعت ده و سی دقیقه با ورود اعلیحضرتین به تالار کنفرانس رسمیت یافت. امیرعباس هویدا نخست وزیر، وزیر دربار شاهنشاهی، هیات دولت، رییس دانشگاه‌ها و مدرسه‌های عالی آموزشی، استادان، نمایندگان برگزیده دانش آموزان و دانشجویان، کارگران، آموزگاران، گروهی از کادر علمی و کارشناسان دانشگاه‌ها و مدرسه و موسسه‌های آموزش عالی از باشندگان در این کنفرانس بودند.

در روز چهاردهم مهر ماه ۲۵۲۶ شاهنشاهی برابر با ۱۳۴۶ خورشیدی آریامهر شاهنشاه ایران اصل دوازدهم انقلاب شاه و ملت «انقلاب آموزشی » را اعلام فرمودند. این فرمان مهم و تاریخی نخستین کنفرانس انقلاب آموزشی را که در امرداد ماه ۲۵۲۷ شاهنشاهی برابر با ۱۳۴۷ خورشیدی در پیشگاه شاهنشاه بر پا شده بود در پی داشت. کنفرانس آموزشی رامسر نخستین بار زیر نظر مستقیم اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر برگزار شد. کنفرانس آموزشی رامسر برای پیشبرد اصل دوازدهم انقلاب شاه و مردم، انقلاب اداری و آموزشی است که این اصل بر پایه گسترش کمیت آموزش با تغییرات بنیادی در کیفیت آموزش اداری و آموزشی پایه ریزی شد. انقلاب آموزشی شعله ای تابناک بود که به خرمن آموزش و پرورش و آموزش عالی کشور افتاد.

شاهنشاه آریامهر در اغاز کنفرانس از نمایندگان دانش آموزان، دانشجویان، کارگران و آموزگاران خواستند که خود را معرفی کنند.

سپس امیرعباس هویدا نخست وزیر و دبیرکل حزب رستاخیز ملت ایران در گزارشی رسا چنین گفت:

شاهنشاها، علیاحضرتا

نهمین کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی که امسال همزمان با بزرگداشت پنجاهمین سال شاهنشاهی پهلوی تشکیل می‌شود بر اساس توجه خاص به آموزش و پرورش است. این توجه به امر آموزش و پرورش که در پرتور فرماندهی شاهنشاه به صورت یکی از اصولی‌ترین ارکان اندیشه در ایران درآمده است نشانه بینش و دانش متشکلی است که در برخورد با مسایل و هدف‌های ایران امروز و آنیده وجود دارد. خوشختانه، کنفرانس امسال در شرایطی برگزار می‌شود که اجرای پانزدهمین اصل انقلاب افق‌های تازه‌ای را در برابر آینده آموزش و پرورش ایران گشوده است. روند رشد همه جانبه نظام آموزشی کشور شاید در میان نهادهای اجتماعی دیگر بی سابقه بوده است. آنچه که اکنون برای ما مطرح است تنها مسایل مربوط به کمیت در زمینه آموزش نیست، بلکه اصل برای ما کیفیت است و برخورداری از امکانات آموزشی تا عالی‌ترین سطوح. به همین روی اکنون می‌توان به مسایل مهم تر که کیفیت در آموزش است بپردازیم و علاوه به سوال پیرامون تعداد دانش آموز به دانشجو با پرسش درباره معنی آموزش و محتوی آن روبرو شویم، بدین ترتیب دیدگاه‌های تازه‌ای در بررسی امر آموزش و پرورش ضرورت می‌یابد.

نظام آموزش و پرورش ما می‌باید از نظر اصول فکری، تشکیلات، موضع گیری‌ها و روش‌ها وسایلی که به کار می‌برد، پایه و بنیاد تحول و تکامل ما را بوجود آورد، در این زمینه نباید از جستجو، تحقیق و تجربه و نوآوری بیمی به خود راه دهیم، بلکه می‌بایست با خلاقیت دایمی و بدون تقلید از الگوهای پیش ساخته همگام با جامعه ایرانی قدم به جلو بگذاریم. در قطعنامه کنفرانس سال گذشته وظایفی بر عهده حزب رستاخیز ملت ایران گذاشته بود که امسال حزب در اجرای وظایقی که بر عهده داشت سه گزارش تقدیم می‌دارد. گزارش اول میزان توفیق و یا عدم کامیابی در اجرای تصمیمات کنفرانس گذشته تعیین شده است که در مورد عدم موفقیت در اجرای بعضی از تصمیمات دلایلی وجود دارد که مطرح می‌شود.

گزارش دوم حزب تلفیقی است از نظریات و پیشنهاداتی که از دو جناح حزب خواسته شده بود و این آرا در یک کمیسیون تخصصی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. گزارش سوم در اجرای اوامر شاهنشاه بر اساس نظرخوای از مردم تهیه شده است و حزب توانسته است در این گزارش نظریات گروه‌های بسیاری را که با گسترش حزب اکنون امکان دسترسی و گفت و شنود با آنها فراهم آمده است کسب و جمع آوری کند به پیشگاه شاهنشاه و شهبانو معروض خواهد شد.

شاهنشاه ٰآریامهر در نخستین نشست کنفرانس فرمودند:

بیانات اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر در نخستین نشست نهمین کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی رامسر ۱۳ شهریور ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی

مطالب را می‌توان این طور خلاصه کرد که ما الان چه هستیم و چه می‌خواهیم بشویم و چه باید بشویم؟ آنچه هستیم و نواقص کار و کمبودها و راه‌حل‌هایی که برای برطرف کردن آنها هست، امروز تا حدی ارائه شد. کمیسیون‌ها البته با جزئیات خیلی بیشتر همین مطالب را خواهندشنید و ممکن است آنها به اشتراک تمام شرکت کنندگانی که در این کنفرانس هستند، یعنی خود دانش‌آموز، خود دانشجو، کارگران و سایرین، هر کدام به مناسباتی راه‌حل‌هایی پیشنهاد بکنند.

چند چیزی که جلب توجه کرد، یکی موضوع قدری پرداختن به ظاهر است، موضوع لوکس بودن ساختمان است و بعد نه فقط تحصیلات رایگان است، بلکه وام تحصیلی هست، کمک تحصیلی است و همچنین برای استادان و دبیران که اتفاقاً این موضوع مهم است، هم از لحاظ خودشان و هم از لحاظ اجتماعی، موضوع ساختن مسکن هست و سایر امتیازات. ولی می‌بینیم با وجود توجهی که احیاناً به استادان یا دبیران می‌شود، که البته آن هم کامل نیست، ولی حاصل کار چیست. اما حاصل کار مدارس عشایری و حتی بعضی از کسانی که آنجا تدریس می‌کنند و لیسانسیه هم نیستند و منزل و محلی مسکونی هم برایشان نساخته‌ایم و احترام و عزتی را هم که دائم می‌گوییم که باید برای استاد و دبیر قائل شد، به آنها نمی‌گذاریم، این است که نود درصد بچه‌هایی که از مدارس عشایری بیرون می‌آیند، وارد دانشگاه می‌شوند. این یعنی چه؟ خودتان باید از این موضوع نتیجه‌گیری بکنید، آیا ما زیاد به ظواهر و جنبه لوکس و رفاه و آسایش و تنبلی توجه نمی‌کنیم؟ آیا انقلابی که در تمام شرایط زندگی ایرانی تحقق یافته، به این چیزی که به آن انقلاب آموزشی می‌گوییم، واقعاً جنبه انقلابی دارد؟ کار ما شاید هم نمی‌تواند جنبه انقلابی داشته‌باشد. کلمه انقلابی درمورد آموزش باید برای ما در واقع عِرق ملی، عِرق وطن‌پرستی از طرف استاد و دانش‌آموز یا دانشجو باشد، البته روی ضوابطی که از لحاظ روانشناسی، از لحاظ انسانی، از لحاظ فنی و از لحاظ تکنیک مقرر است، و الا اگر ما بخواهیم انقلابات کاملاً دگرگون‌کننده‌ای را که در سایر شئون زندگی مملکت وارد کردیم در قسمت آموزش وارد بکنیم، باید اولاً بدانیم به چه طریقی این کار بشود، برای اینکه آموزش چیزی است که تقریباً جنبه بین‌المللی دارد، مخصوصاً قسمت‌های فنی آن، در خود مطلب که نمی‌شود انقلاب کرد، اما در طرز آموزش چرا، و این مطلبی است که باید کنفرانس به آن رسیدگی کند. این فراگیری افراد شرکت‌کننده در این کنفرانس که از هر سطح و هر قسمت مملکت در آن شرکت دارند، کار را آسانتر خواهدکرد، به شرطی که همه بخواهند به آن هدف عالی برسند. هدف عالی تربیت بهترین افراد برای حال و به خصوص آینده مملکت است. ما الان چه هستیم و بعد چه می‌خواهیم باشیم؟ الان مملکتی هستیم که پنجاه درصد جمعیت آن زیر ۱۵ سال و حتی در سال‌های ابتدایی آموزشی است. این افراد غیر قابل استفاده‌اند، برای اینکه مشغول آموزش هستند، پس کمبود شدید جمعیت تقریباً در همه شئون زندگی محسوس است، از راننده کامیون، تا افراد عالی‌مقام علمی. ما ناچار شده‌ایم که افراد را از خارج به مملکتمان دعوت بکنیم، برای اینکه کمبود شدیدی در این مورد محسوس است. ولی ضمناً چه هستیم؟ مملکتی هستیم که در آن مشغول ساختن سدها هستیم، مشغول ساختن کارخانه‌های برق هستیم، آن هم نه تنها برق عادی، بلکه برق اتمیک. فردا فکر انرژی آفتاب خواهدبود، فردا فکر انرژی ژئوترمیک خواهدبود، فردا موضوع پلاسما خواهدبود، فردا موضوع درست به عکس انرژی اتمیک است. انرژی جدید جمع کردن ذرات به یک نقطه مرکزی است. ما در این زمینه فکر می‌کنیم و فردا در این زمینه باید وارد عمل بشویم. برای اینکه بتوانیم وارد این کار بشویم، باید ایرانی‌ها را در این رشته‌ها تربیت کنیم. لازمه این کار همان تشخیص استعدادهای نهفته ایرانی است که قبلاً به آن اشاره کردم و باید همانطور که گفتیم، از دوره راهنمایی به بعد بتوانیم این تشخیص را بدهیم که هر فرد ایرانی در چه رشته‌ای بیشتر استعداد دارد.

این را هم قبلاً گفتم که در این کنفرانس با خود دانش‌آموزان و دانشجویان مشورت بکنید تا معلوم شود استعداد آنها را به چه وجهی و طریقی می‌توان به بهترین شکل تشخیص داد. در این زمینه شاید لازم باشد با اولیا این دانشجویان مشورت کرد، مباحثه کرد، سؤال کرد و از خصوصیات زندگی آنها و از اخلاقشان چیزهایی فهمید، زیرا شاید تشخیص بهترین استعدادها فقط در سر کلاس درس ممکن نباشد، شاید احتیاج به دانستن خیلی مطالب دیگری هم باشد. حتی می‌شود گفت شاید در میدان ورزش هم بشود یک قسمت از استعداد دانشجویی یا دانش‌آموزی را حس کرد. در تعلیمات پیشاهنگی نیز شاید بشود این موارد را تشخیص داد. همینطور در جوان‌های شیر و خورشید و در اردوهای تفریحی یا آموزشی یا حتی در تعطیلات این جوانان می‌شود استعدادهای آنان را تشخیص داد.

حالا زود است که بگویم دوران تمدن بزرگ چیست و هر ایرانی در این دوران چه وظایفی دارد، ولی تکرار این مطلب چه در گذشته، چه حالا و چه همیشه لازم است که بگویم آرزوی ما این است که هر نفر ایرانی آن کاری را که انجام می‌دهد، بتواند به وجه احسن انجام بدهد. حالا این فرد یک استاد دانشگاه باشد، یا یک جوشکار باشد، یا حتی یک ورزشکار، در تمام این امور حس وطن‌پرستی، حس غیرت و حس اینکه انسان خودش از خودش راضی باشد، موجود است، والا کامل و ایده‌آل نخواهدبود.

پس ما در واقع تا به حال بعضی اوقات درست مطالب را از هم تفکیک نکرده‌ایم، انقلاب آموزشی به نظر ما این بود که حداکثر احترام را به آموزش‌دهنده بگذاریم، کرنش به آنان بکنیم، تعظیم به آنان بکنیم، تمام رفاه زندگیشان را در نظر بگیریم. ولی آیا باید حاصل آموزششان هم سال به سال کمتر بشود؟

و همینطور وسیله فراهم کردن زندگی بهتر، ما مخالف این امر نیستیم. البته باید زندگی بهتر بشود، ولی به شرطی که نتیجه‌بخش هم باشد. ساختمان‌ها منظماً زیباتر و لوکس‌تر می‌شود، ولی به قول معروف وسایلی در داخل آنها هست که به کرات همان وسایل را تکرار کرده‌اند یا اصلاً شاید در خیلی از مواقع از آن وسایل استفاده هم نمی‌توانند بکنند.

خرجی که برای وسایل آموزش و پرورش می‌شود خیلی کم نیست، ولی آیا این خرج به بهترین وجهی صورت می‌گیرد؟ و آیا از سرمایه‌گذاری که در آموزش مملکت انجام می‌دهیم نتیجه‌گیری کامل می‌کنیم؟ اینها مطالبی است که می‌تواند مورد بحث واقع بشود و گفتم چون کنفرانس با شرکت همه گروه‌ها است، شاید راه‌حل‌ها آسانتر و به هر صورت به طور عملی‌تری معین و روشن بشود، به نحوی که بتوان روی آن اتخاذ تصمیم کرد. این است که در این قسمت‌ها فقط به ذکر کلیات می‌پردازیم، تا مطالب در کمیسیون‌های مختلف بررسی بشود.

روز آخر که گزارش‌های کمیسیون‌ها راجع به این مطالبی که ذکر کردیم داده‌شد، آن وقت می‌شود تصمیمات قاطعی گرفت، یا احیاناً درباره آن تصمیمات به کمیسیون شاهنشاهی هم مراجعه بکنیم تا باز با مطالعات مجددی گزارش بدهند که بشود تصمیمات نهایی را گرفت.

به هر صورت تصمیمات نهایی باید زودتر گرفته‌شود، برای اینکه سال آموزشی مملکت شروع می‌شود و باید زودتر تکلیف روشن بشود تا اگر احیاناً تغییراتی لازم است، دربرداشته‌باشد. امیدوارم نتیجه کار و زحمات شما تا روز پنجشنبه که روز آخر کنفرانس است، معلوم بشود.

اینجا محیط آرام و خوبی است و می‌توانید حقیقتاً با آرامش در این قسمت‌ها بررسی بکنید و حتی‌المقدور با همدیگر آمیزش داشته‌باشید. گروه، گروه نشوید، با هم مخلوط بشوید و آن اشتراک مساعی را که ما اساس انقلاب ایران قرار داده‌ایم، در اینجا هم به خوبی نشان بدهید.

از ویژگی‌های این کنفرانس بودن نمایندگان دانشجویان، آموزگاران، و دانش آموزان در نشست‌های آن است. پنج کمیته وابسته به کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی رامسر همزمان با برگزاری این مجمع تشکیل خواهند شد و هر کمیته گزارش پژوهشی و دستاورد گفتمان و دیدگاه خود را به کنفرانس می‌دهد. هر کمیته دربرگیرنده ۶۰ تا ۷۰ تن از پایواران و کارشناسان امور آموزشی و آگاهان در این زمینه می‌باشد.

دکتر باهری رییس سازمان بازرسی آموزش و پژوهش دربار شاهنشاهی در گزارشی که به پیشگاه اعلیحضرتین در کنفرانس تقدیم داشت با نشان دادن آمار به پاره‌ای از تنگناها و نارسایی‌های آموزشی پرداخت و نکته‌های مثبت و کارا را نیز یادآور شد. شاهنشاه به هنگام سخنان دکتر باهری پاسخ به پرسش‌ها و دیدگاه‌های پیشنهاد شده را دادند.

وزیر آموزش و پرورش در گزارش خود به پیشگاه اعلیحضرتین از پیشرفت‌ها و دشواری‌های سیستم آموزشی سخن راند و هم چنین آمار نوآموزان و دانش آموزان و گسترش اجرای فرمان تغذیه رایگان و آموزش رایگان را در گزارش رسایی تقدیم کرد. وزیر آموزش و پرورش از کیفیت آموزش و پرورش و هم چنین درخواست‌های آموزگاران و دانش آموزان و خدمات اضافی مدرسه‌ها گفت.

وزیر علوم و آموزش عالی نیز گزارشی تقدیم داشت و آماری از رشد تحصیلی و میزان افزایش شگفت انگیز شمار کودکان کودکستانی و دانش آموزان و دانشجویان گزارش رسایی به آگاهی همایونی رسانید. وی افزود که شمار زنانی که به آموزش عالی کشور روی کرده‌اند ۱۱۰٪ بیش از شمار زنانی است که در سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی به دانشگاه‌ها و موسسه‌های آموزش عالی نامنویسی کرده‌اند. جالب ورود زنان به رشته‌های فنی و علوم تجربی و علوم کاربردی است که پیشتر در انحصار دانشجویان پسر بوده است.

در نشست پایانی نهمین کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی در بامداد روز ۱۸ شهریور با بودن همه هنبازان (شرکت کنندگان) برگزار گردید. چون به سبب نامساعد بودن هوا از جهت فرود آمدن هواپیما تشریف‌فرمایی اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو مقدور نبود، آقای نخست‌وزیر گزارش کنفرانس را با تلفن به شرفعرض ملوکانه رساند. شاهنشاه دستور فرمودند که به نکات زیر توجه و تأکید بیشتر معطوف گردد: ۱- منظور ما از اینکه در جلسه افتتاحیه گفتیم، لازم است بدانید «چه هستیم، چه می‌خواهیم باشیم و چه باید باشیم» آن است که باید پیشرفت‌های عظیم ایران آینده را در زمینه علم و تکنولوژی از هم‌اکنون سرلوحه برنامه‌های آموزشی خود قرار دهیم و افرادی برای دست یافتن به پیشرفته‌ترین دانش‌ها و فنون آماده سازیم بنحوی که این افراد بتوانند حتی در توسعه پیشرفت علمی و تکنولوژی در سطح جهانی سهیم باشند و مسئولیت‌های بزرگ خویش را از هر جهت ایفاء کنند. اینکه گفته این «نباید دیپلم بی‌سوادی به کسی داده شود»