مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران با مدیران و سردبیران روزنامه‌های پایتخت و دیگر شهرهای کشور ۲ امرداد ماه ۱۳۳۸
| برنامه عمرانی دوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۸ |
۲ مرداد ۱۳۳۸
بیانات شاهنشاه در مصاحبه مطبوعاتی با مدیران و سردبیران جراید پایتخت و شهرستان‌ها
قانون انتخابات از احساسات شما درمورد ابراز تنفر به اظهارات رادیوهای بیگانه قدردانی می‌کنم.
جای خوشوقتی است که مردم مملکت از هر طبقه که باشند، از ابراز احساسات وطن‌پرستی و استقلال‌خواهی کوتاهی نکردند و هر کدام از آنها از هر فرصتی برای نشان دادن این عقیده و ایمان باطنی خود استفاده نمودند.
اما راجع به قانون انتخابات، البته ما همیشه در صدد این هستیم که به موازات ترقی مردم و سطح فرهنگ و اطلاعات عمومی، ترقیاتی در قوانین انتخاباتی نیز پیدا شود.
مسئله بحرین
اخبار دائر به مذاکراتی در این باره صحیح نیست، زیرا ما اصولاً بحرین را مال دیگری نمی‌دانیم که با او در این باره صحبت بکنیم. توجه داشته‌باشید که ما به هیچ کس نمی‌گوییم خواهش می‌کنیم بحرین را به ما پس بدهید، ما می‌گوییم بحرین مال ما و متعلق به ما است، منتها فعلاً این اشکال در کار هست که کسی به عنوان حاکم این جزیره وارد معاهداتی شده و بعضی‌ها هم در مقابل او تعهداتی به گردن گرفته‌اند که البته هیچ یک از آنها برای ما معتبر نیست. به هر حال حق ما بر بحرین به قدری مسلم است که ما اصولاً حاضر به صحبت در این باره نیستم، زیرا اگر بخواهیم چنین گفتگویی بکنیم، مفهومش این است که قبول داریم که کسی دیگر هم در این میان صاحب حقی است.
برنامه ساختمان خانه
نه تنها درمورد مشهد، بلکه درباره همه مملکت دستورهای لازم داده‌ایم، ولی امکانات فعلی بانک‌ها برای تأمین این منظور کافی نیست. مسلماً با برنامه عظیم خانه‌سازی که ما برای تمام مملکت داریم، باید به فکر ایجاد دستگاه‌های وسیع‌تری باشیم. فعلاً با چندین مؤسسه تجارتی و صنعتی وارد مذاکره هستیم که خانه‌ها را بسازند و قیمت آنها را به اقساط بگیرند.
من به کرات تذکر داده‌ام که جمعیت ایران در بیست سال آینده قاعدتاً باید دو برابر شود. اگر فرض کنیم که در هر خانه ده نفر ساکن باشند و البته این رقم بالنسبه زیاد هم هست، در این صورت ۲۰میلیون جمعیت ایران در دومیلیون خانه زندگی می‌کنند و وقتی که رقم جمعیت به ۴۰ میلیون برسد، باید چهارمیلیون خانه در این مملکت داشته‌باشیم. بنابراین حداقل در ۲۰ سال آینده ما می‌باید دومیلیون خانه تازه بسازیم و تازه باید در نظر داشت که اقلاً نصف خانه‌های فعلی نیز واقعاً قابل سکونت نیست و از لحاظ نور و فضا و وضع بهداشت باید به کلی تجدید بنا شود.
در این صورت ما باید در مدت ۲۰ سال، سه‌میلیون خانه یعنی در هر سال ۱۵۰هزار خانه بسازیم و اگر در نظر بگیریم که در کشورهایی مانند انگلستان و آلمان و فرانسه با تمام وسایل مدرنِ حمل و نقل ساختمان و کارگرِ متخصص و لوازم فنی، حداکثر ساختمان در حدود ۴۰۰۰۰۰ خانه در سال است، در این صورت ما با ساختن سالی ۱۵۰۰۰۰ خانه کار بسیار بزرگی را از پیش برده‌ایم. باید شرکت‌های ساختمانی تأسیس بشود و بانک‌های فعلی تقویت شود و نه فقط در شهرها، بلکه در همه دهات نیز توجه کامل به عمل آید که برنامه خانه‌سازی به طور قطعی و سریعی به جریان افتد.
امور دانشجویان
مدتی است ما خود متوجه لزوم رسیدگی بیشتر به احتیاجات دانشجویان ایرانی در خارج بوده و در این باره اقدام کرده‌ایم. چند ماه پیش من دستور دادم چنین دستگاهی در دربار ایجاد شود که کار آن ارتباط با همه محصلین ایرانی در خارج از کشور باشد، به طوری که قبل از بازگشت این دانشجویان، از وضع کار و تحصیلات آنان کاملاً وقوف داشته و برایشان کار لازم در نظر بگیرد. به وزارت کار هم همین دستور را داده‌ایم و لابد در این چند روز در روزنامه‌ها خوانده‌اید که این وزارتخانه در این باره اقدام کرده‌است.
باید متوجه بود که تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور از سیزده‌هزار نفر متجاوز است و رسیدگی به وضع چنین عده‌ای کار آسانی نیست. متأسفانه بیشتر آنهایی که کار مفیدی انجام نمی‌دهند، به آلمان رفته‌اند و دستگاه‌هایی هست که ادعا می‌کند این دانشجویان را با ماهی دویست تومان به آلمان می‌برد. به این ترتیب محصلی که مثلاً در کاشمر رفوزه شده، با ۲۰۰ تومان به آلمان می‌رود و نمی‌دانم چنین محصلی به چه درد خواهدخورد، ولی خوشبختانه عده این قبیل افراد زیاد نیست و به عکس اکثریت دانشجویان ما در خارج فعال هستند و با موفقیت برمی‌گردند و ما باید از آنها به نحو احسن استفاده کنیم. این مطلب مورد توجه و علاقه خاص من است و در این باره اقدامات اساسی صورت گرفته‌است، ولی باید اصولاً ما در داخل کشور دستگاه‌ها را طوری توسعه دهیم که احتیاج به خارج کمتر باشد و فقط آنهایی به خارج از کشور بروند که می‌خواهند دوره‌های مافوق معمولی را که شاید ما در مملکت خود نداشته یا نتوانیم به اندازه کافی در آنها دانشجو بپذیریم، بگذرانند و الا برای تحصیلات عادی چه احتیاجی هست که این همه عده به خارجه بروند و مثلاً درس حقوق بخوانند؟ ما به هیچ وجه نمی‌توانیم تضمین کنیم که به این قبیل افراد کار بدهیم، زیرا کاری نیست که بدهیم، ولی مسلماً سعی می‌کنیم کسانی را که در رشته‌های فنی مانند کشاورزی و صنعت و پزشکی و غیره تخصصی یافته‌اند، به کار بگماریم و بی‌شک آینده این قبیل افراد تأمین است.
حکومت ایران
سی سال است اوضاع کشور ما به کلی عوض شده‌است. در سال ۱۲۹۹ انقلاب ملی و ناسیونالیستی ایران شروع شد و بر اثر این انقلاب ملی به حکومت ملوک‌الطوایفی و به سیاست‌های مختلفی که سال‌های سال در مملکت ما نفوذ داشتند، خاتمه داده‌شد و سیاست نان و گوشت و زغال در داخل کشور از میان رفت و هر کسی جای خود نشست و دست آنهایی که به خلاف قانون عمل می‌کردند، کوتاه شد.
مملکت ما از ۱۲۹۹ تا ۱۳۲۰ راهی را پیمود که همه دیدند. به این ترتیب کشور ما انقلاب خود را انجام داد، یعنی همان کاری را کرد که بعضی ممالک دیگر افتخار می‌کنند که با انقلاب ناگهانی انجام داده و دستگاه سابق را از میان برداشته و راه جدیدی را در پیش گرفته‌اند.
ما مملکتی داریم و پادشاهی، و مجلسی و سنایی، که تصمیمات متخذه از طرف قوه مجریه در آنها رسیدگی می‌شود و دیگر کارها در خانه چند سیاستمدار ورشکسته حل و فصل نمی‌شود. اکنون تصمیمات راجع به کشور و دولت ما در مراجع صلاحیتدار قانونی گرفته‌می‌شود. بنابراین هیچ وقت به تعبیرات و تفسیرات مغرضین اعتنایی نکنید و برای آنها کمتر ارزشی قائل نشوید.
تأمین آب خراسان
ما دستورهای مکرری صادر کردیم که در استان خراسان مطالعه کامل بشود که در کجا می‌توان آب پیدا کرد و کجا می‌شود زراعت جدید و مکانیزه را متداول ساخت؟
هم اکنون استان خراسان از لحاظ کشاورزی جدید پیشرفت‌های شایانی کرده‌است.
اصولاً زمین خراسان مستعد است و آب زیرزمینی این منطقه نیز بالنسبه فراوان است. در همین جلگه مشهد، آب خوب و فراوان پیدا می‌شود. در جلگه بجنورد، چناران، سرخس، دره‌گز نیز مشغول مطالعه درمورد تأمین آب هستیم. با کشیدن راه‌آهن و ساختن راه و اصولاً با تربیت افراد ایرانی در امور مکانیکی و صنعتی، به خواست خداوند توفیق خیلی بیشتری در این باره حاصل خواهیم کرد.
مبارزه با فساد
امروزه فرصتی نیست که شمه‌ای از اخبار امیدبخش و خوبی را که از اطراف و اکناف کشور به دست من می‌رسد، برای شما شرح دهم.
جای خوشوقتی است که در همه رشته‌ها موفقیت‌های بسیار به دست آمده‌است. یکی از این موفقیت‌ها که من چندان از اشاره به آن خوشم نمی‌آید، زیرا که این وضع در همه دنیا هست و فقط ما درمورد خود بزرگش می‌کنیم، موضوع مبارزه با فساد است. ما تاکنون تظاهری در این باره نکرده‌ایم که در همین چند ماه اخیر که بازرسی شاهنشاهی درست شده‌است، ۳۴۶ نفر بر اثر تشخیص و رسیدگی آن یا بازنشسته شده یا مورد تعقیب قانونی قرار گرفته و از شغل خود منفصل گردیده‌اید.
همینطور از پیشرفت‌هایی که در قسمت‌های پلیس و ژاندارمری و غیره شده و از ترقیات مختلف در رشته‌های صنعتی و کشاورزی و استعمال کود شیمیایی و نظایر آن، هیچ وقت چیزی نگفته‌ایم و شاید بعدها فرصتی پیدا شود که درباره همه این پیشرفت‌ها بیشتر بحث کنیم. همه اینها نوید می‌دهد که در آینده مملکت ما مملکتی مترقی و خوشبخت خواهدبود، ولی می‌خواهم در این فرصت یک بار دیگر از همه مطبوعات بخواهم که در اجرای اصلاحات و عملی‌شدن لوایح، به خصوص دولایحه‌ای که از شما خواسته‌بودم دائماً مراقب حسن اجرای آنها باشید، معناً کمک کنند.
یکی از این دو لایحه، منع معاملات اعضای اداری با دولت و دیگری لایحه معروف از کجا آورده‌ای است. البته آن طور که من اطلاع دارم چنین معاملاتی نشده‌است، معهذا میل دارم دائماً مراقب باشید تا این دو لایحه هر چه کامل‌تر و بی نقص‌تر اجرا شوند.
درمورد لایحه دومی، درحدود ۲۰۰۰۰۰ ورقه پرسشنامه توزیع شده‌است که هر کارمند دولت باید آن را پر کند. به دولت دستور اکید داده‌ام که در اجرای این دو لایحه بسیار دقت کند، ولی همانطور که چندی پیش نیز گفتم، یکی از وظایف مهم مطبوعات نظارت دقیق در اجرای این لوایح است. انشاءالله در جلسات بعد فرصتی بیشتر به دست خواهدآمد که از سایر کارهای مفیدی که در جریان است و روزبه‌روز گزارش‌های امیدبخشی درباره آنها به من می‌رسد، به تفصیل گفتگو کنیم.