مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ تیر ۱۳۴۳ نشست ۸۹
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیمهای مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سهشنبه ۹ تیر ۱۳۴۳ نشست ۸۹
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۸۹
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت جلسه
۲- بیانات قبل از دستور - آقایان: سعید وزیری – اقبالی - دکتر رهنوردی – پاینده- محسنی
۳- شور اول گزارش کمیسیون کار راجع به بدهی کارفرمایان خباز تهران و حومه بابت حق بیمه کارگران
۴- شور اول گزارش کمیسیون نظام راجع به بازرگانی شدن تسلیحات ارتش.
۵- شور اول گزارش کمیسیون استخدام راجع به اجازه استخدام هفت نفر گوینده عربی و اردو از اتباع بیگانه جهت گویندگی رادیو
۶- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به ترخیص مایحتاج مؤسسه کاره با معافیت گمرکی
۷- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به معافیت پنج صندوق میز و صندلی فلزی و لوازم آزمایشگاهی از حقوق و عوارض گمرکی و ارسال به مجلس سنا.
۸- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به اجازه دریافت وام از بانک کشاورزی جهت پرداخت بهره سفتههای وام خرید کود شیمیایی و مخارج بنگاه پتروشیمی
۹- شور دوم گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به معافیت اتومبیلهای مأمورین سیاسی از حقوق و عوارض گمرکی و ارسال به مجلس سنا
۱۰- تقدیم لایحه بودجه سال ۱۳۴۳ کل کشور به وسیله آقای نخستوزیر.
۱۱- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس ساعت هشت و چهل دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- تصویب صورت جلسه
۱- تصویب صورت جلسه
رئیس – اسامی غائبین جلسه قبل قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه –آقایان:
دکتر الموتی – ارسنجانی – نور بخش – سیفی – محدث زاده – دکتر سعید حکمت – بختیار بختیاریها – زند – دکتر سعید – دکتر اسدی سمیع – ادیب سمیعی – امام مردوخ – مهندس آراسته – دکتر مدنی.
غائبین بی اجازه – آقایان:
فلیکس آقایان - امیر احمدی – سرلشگر همایونی – دکتر مصباح زاده – دکتر اسدی – شفیعی پور کرمانی – مرتضوی – بانو دکتر دولتشاهی – بانون ابتهاج سمیعی.
غائبین مریض – آقایان:
لفوطی – بدر صالحیان – موقر – دکتر مهدی زاده – مهندس ارفع – بوشهری.
رئیس – راجع به صورت جلسه قبل نظری نیست؟ آقای سعید وزیری.
سعید وزیری – چند غلط چاپی تصور میکنم دربیانات بنده هست که اصلاح کرده به تند نویسی میدهم.
رئیس - اصلای میشود، آقای صادق احمدی.
صادق احمدی – اشتباهاتی در بیانات جلسه گذشته بنده هست پس از اصلاح به تند نویسی میدهم.
رئیس – اصلاح میشود، آقای شیخ الاسلامی.
شیخ الاسلامی – دو سه مورد اشتباه چاپی در بیانات بنده هست که به تند نویسی میدهم.
رئیس – اصلاح میشود. نظر دیگری در صورت جلسه نیست ؟(اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب میشود آقای مبارکی.
مبارکی – چند فقره تلگراف و نامه است که از ایرانشهر رسیده راجع به قحطی و خشکسالی که کشاورزان شکایت کردهاند و استدعای کمک دارند تقدیم مقام ریاست میکنم.
رئیس – آقای صائب.
صائب – چند فقره شکایت رسیده است تقدیم مقام ریاست میکنم.
رئیس – آقای تبریزی.
تبریزی – پنج فقره شکایت از کشاورزان میاندوآب رسیده تقدیم مقام ریاست میکنم.
رئیس – آقای معتمدی.
معتمدی – چند فقره شکایت رسیده که یکی مربوط به کارگران اصفهان است درباره جرائمی که از دوچرخهها میگیرند تقدیم میکنم استدعا دارم دستور بفرمایند که رسیدگی بشود.
۲- بیانات قبل از دستور – آقایان :سعید وزیری – اقبالی – دکتر رهنوردی – پاینده – محسنی
رئیس – نطقهای قبل از دستور را شروع میکنیم آقای سعید وزیری بفرمائید.
سعید وزیری – بنده قبلا از آقایان محترمیکه اسم نوشتهاند برای نفر دوم و سوم و چهارم استدعا میکنم موافقت بفرمایند و به بنده یک اطمینان قلبی بدهند که اگر استدعا کردم یک خورده وقت بدهند چون بنده یک قدری حاشیه میروم تا بمطلب اصلی برسم اگر قدری وقت بدهند بنده با اطمینان بیشتری صحبت کنم. بنده یک مطلب را قبلا عرض کنم که یک مطلب اساسی است غیر از این مطلبی که میخواهم عرض کنم و این راجع به منعکس شدن مطالبی است که در مجلس صحبت میشود بنده به شهادت آن آقایان گرچه صحیح نیست من با آنها صحبت کنم بعنوان نمایندگان مطبوعات هستند مدیران مطبوعات خارج از مجلس هستند میدانندکه من اهل تظاهر مطلقاً نیستم، در مدت ۱۵، ۲۰ سال کار نویسندگی ۲۰ سال مقاله و کتاب و مطلب نوشتهام بدون امضاء فقط آنجا که احتیاج بوده است با رشادت بایستم، جلوی مخالف ایستادهام و آن را امضاء کردهام (احسنت) در موارد دیگری که مسأله جلب وجهه بوده است من نوشتههای خود را امضاء نکردهام باین مناسبت هم هیچوقت فکر نمیکنم حرف من در رادیو گفته بشود یا در روزنامه درج بشود اما من درجلسه گذشته گفتم که این صحبت را برای این میکنم که دنیا بداند ماجراجویان بین المللی و دنباله روهایشان در داخله و خارج بدانند که مسأله حساسی که درپارلمان مطرح میشود در اینجا مخالف و موافق با آزادی صحبت میکنند و محکم هم صحبت میکنند یعنی در مملکت ما دموکراسی هست و مخالف حرفش را میزند اکثریت با کمال آزادی رأی میدهد و تصویب میکند برای منهم آن رأی اکثریت متبع و مطاع است من فکر میکنم که به مصلحت دولت است و به مصلحت دستگاه تبلیغات مملکت است که این را منعکس بکند بگوید و بنویسد تا دنیا بداند در این مملکت، درآنجاها که آزادی نیست در آنجائی که حق حیات بمردم نمیدهند در آنجائی که حق صحبت و اظهار نظر بمردم نمیدهند و بیهوده ادعای رهبری وداعیه بزرگواری میکنند باید بدانند که ایران مملکتی است درچنان شرایطی زندگی میکند که مخالف، با آزادی ولی منطقی حرفش را میزند این یکی اما مطلبی که میخواستم امروز بعنوان قبل از دستور عرض کنم این است که چون من دوست نداشتم هیچ وقت عرض کنم که یک نامه هائی برای من رسیده است چون مردم تا زنده هستند وجودشان نامه است چه به من بنویسند چه به جناب آقای خواجه نوری فرقی نمیکند، دوست نداشتم ارائه بدهم مردم نوشتهاند محصول را یخ زده سرما زده است در آذربایجان، زنجان، اهر (ارسنجانی – از شهریار) و از بسیاری از جاهای دیگر یک همچو نامه هائی رسیده است بنده میخواستم به بینم که دولت (این را بنده بعنوان سؤال و استیضاح نمیگویم) میخواستم بدانم بنده اعتقاد راسخ دارم که دولت در این فکر هست دولت برای اینکار نقشه دارد ولی میخواستم دولت این مطلب را تصریح و روشن کند که فکر عاجل و صحیح و منطقی برای تأمین آذوقه و خوراک مردم کرده است؟ قطعاً میزان محصولات و تولیدات کشاورزی مملکت بوضعی است که این احتمال میرود که شاید تکافوی زندگی مردم را نکند شاید بکند ولی چون ما یک ملتی هستیم معمولا عادت داریم زیاد بخوریم خوب خرج بکنیم وگشاد بازی کنیم خیلی عادت به
جیره بندی و این چیزها نداریم بهر جهت شاید تکافو نکند اما لازم است دولت تصریح کند و تأیید کند که آذوقه مردم تأمین است مسأله خرید نیست که اگر پول بدهیم از فلان جا گندم بخریم و انبار کنیم که در انبارها داشته باشیم مسأله توزیع صحیح گندم وغله و خواربار مهمترین مسأله ایست که مطرح است برای اینکار سازمان صحیح لازم است بسیاری سالها، بسیاری از مواقع بوده است که در مملکت ما گندم، غله، خواربار کم بوده ولی ملت از گرسنگی نمردهاند برعکس سالهائی بوده که محصول کم بود. چه از محصولات داخله. چه از کمکهای خارجه یعنی از جیبمان پول دادیم خریدیم آوردیم با وجود این مردم گرسنگی کشیدهاند با وجود این دهاتی گرسنه مانده با وجود این در شهرمان نان گیر مردم نیامده دلیلش این بوده است که یک دستگاه توزیع صحیح نبوده است الان هنوز محصول برداشته نشده ۴، ۵ ماه فرصت هست باینکه اگر گندمی که میخواهیم بخریم یا گندمی که از داخله تهیه کنیم فرصت هست که ما یک سازمان صحیحی بدهیم که اطمینان بخش و توزیع صحیح آن باشد و من این را استدعا میکنم که دولت راجع به این موضوع توضیح بدهد نه اینکه من قانع شوم توضیح بدهند برای اینکه در شرایط فعلی مخصوصی که قانون (ریگی – بزاهدان هم بفرمائید بدهند) بطوالش به همه جا، الان لایحه یعنی آئین نامه اصلاحات ارضی مطرح است شما میدانید که یک عده ئی مخالف یک عده یی مرتجع یک عدهای که همیشه محرک هستند و این حرفها را میگویند که بله محصول هم که امسال نیامده و باین ترتیب دارند افکار مردم را خراب میکنند و حال آنکه اینطور نیست تا آنجائی که بنده اطلاع دارم من عضو کمیسیون نیستم از رفقایم پرسیدهاند من اطلاع دارم که با کمال دقت و با کمال صداقت با کمال درستی و تحقیق این آئین نامه اصلاحات ارضی را دارند مطالعه و بررسی میکنند و من اولین دفعه که چاپی این را در خارجه خواندم بنظرم رسید که بسیار خوب تنظیم شده البته من یک نظراتی داشتم که برای بعضی از آقایان نوشته و فرستادم که مورد توجه قرار گیرد این مسأله را هم استدعا میکنم دولت تأیید و تصریح کند که قانون اصلاحات ارضی همانطور که ملت ایران تصویب کرده است همانطور باشد که اساس انقلاب اساس ملت ایران است و همانطور که درنهایت حسن نیت قانون اولیه اش تنظیم شده است بدون ذرهای مرتجعین و فئودالیسم اجرا خواهد شد این را باید دهقانان مطمئن باشند که حقوق خورده مالکین کوچک آن کسیکه واقعاً میخواهد زراعت کند آن کسیکه تولیدات کشاورزی مملکت با قوه و بنیه مالی کوچک او و با زحمت بزرگ او میخواهد تأمین بشود آن کس باید تأمین داشته باشد این باید تصریح بشود و گفته شود اما مسأله تأمین خوارو بار مملکت راههای مختلف دارد یکی خرید است از داخل، جلوگیری از احتکار است خریدهای منظم از خارج است استفاده از کمکهای بلاعوض یا با عوض است که امکان دارد بشود برای اینکه ما آنقدر پول داریم آن قدرسعه صدر داریم ما پولهای زیادی خرج کردهایم و ملتمان را نگذشتهایم گرسنگی بکشد ولی طرق دیگری هست جلوگیری از قاچاق خواروبار به خارج جلوگیری از تحریکات مخالفین مسائلی پیش میآید و گفته خواهد شد نان پیدا نخواهد شد جناب آقای دکتر وحید نیا، از این تحریکات باید جلوگیری بشود مسأله مهمی است، برای من وشما هم ممکن است پیدا بشود باید مانند سربازان فداکاری در این جامعه بکوشیم جلو این تحریکات را بگیریم ومردم و ملت را مطمئن بکنیم که که دولتی هست بیدار پادشاهی هست هوشیار ملتی هست آماده و بردبار و قادر است تمام این سختیها را از بالای سر شما رد بکند و مسائل حیاتی شما راحل خواهد کرد مهمتر از همه برای اینکه دولت و ملت بتواند در این مبارزهها پیروز بشود الحذر، الحذر تسلیم ارتجاع نباید شد بعضی افراد در بعضی قسمتها ومصاحبهها که من عمداً اسم نمیبرم الان بعضی وقتها افراد مقامات مسئول طوری صحبت میکنند که پارهای ملاحظه کاری ندارند تصور نفرمائید که اگر بعضی از افراد ارتجاعی را راضی نگهدارند که مثلا منافع شخصی خودشان تامین خواهد شد و آنها رعایت این جانب داریها را خواهند کرد هرگز چنین نخواهد بود نبرد و مبارزهای که ملت ایران با ارتجاع شروع کرده است این با قاطعیت باید تا پایان ادامه یابد (احسنت) دنیا وملت ایران
باید از اجرای بسیار صحیح و عادلانه قانون اصلاحات ارضی اطمینان راسخ حاصل کند این جا یک موضوعی را بنده عرض کردم مساله توزیع صحیح خواربار بین مردم اینها سازمان صحیح میخواهد این سازمان عبارت از این نیست که ۵ نفر را در شهرها دعوت کنند وبگویند اینها معتمدین محلی هستند بفرمائید این گندم در اختیار شما ارزن و جو و لوبیا در اختیار شما بفرمائید تقسیم کنید این آقایان سابقه ممتدی دارند جناب آقای قراچورلو اینها کمیسیون تشکیل دادهاند ولی گندم جناب آقای صائبی بمردم نرسیده التفات میکنید (خطاب به آقایان قراچورلو و مهندس صائبی) گندم نرسیده بمردم شما خودتان آقای قراچورلو در شهرها غالبا متصدی خیرات ومبرات بودهاید آقای مهندس صائبی خود شما در شهرتان شهر ملایر (مهندس صائبی – فرمایشتان را بفرمائید) شما در این قبیل کارها با حسن نیت اقدام میکرید ولی بدست دوم که میرسید بدست مستحقین نمیرسید این کار سازمان میخواهد (یکی از نمایندگان – مگر کسی میخواهد جنس توزیع کند) مساله اساسی در مملکت این است اینکار سازمان میخواهد برای سازمان دادن به اینکار باید مدیریت دادن دهات تامین بشود بعضیها از تاسیس شرکتهای تعاونی وحشتی دارند بعضیها میگویند اگر شرکت تعاونی درست بشود سرمایه میخواهد پول میخواهد نخیر آقا اگر در تمام دهات کشور اقدام بشود که شورای دهات تشکیل بشود که مردم آنها را بشناسند و این غلات بدست اینها برسد آنوقت این کمکهائی که میشود به صحیحترین وجهی عمل میشود و من اصرار درام راجع به این موضوع یعنی حتی بصورت سوال استدعا میکنم دولت بگوید مسئولین شرکتهای تعاونی بگویند واقعاً چه عمل مؤثری کردهاند تا از مدیریت دهاتها مطمئن باشید اصلاحات ارضی دو جنبه دارد یک سیاسی و اجتماعی و یک جنبه اقتصادی آقایان متخصصین فن میگویند مساله سیاسی و اجتماعی این استکه رژیم ارباب و رعیتی در مملکت ازبین برود الحمدالله و المنه با کمک و رهبری شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاه و رای قاطعی که ملت ایران داد رژیم ارباب و رعیتی بالمره و برای همیشه در مملکت معدوم شده است مساله اجتماعی آن اینطور است که میابستی بقایا و آثار رژیم ارباب و رعیتی در زندگی مردم و دهاتیها محسوس نباید باشد این مساله سیاسی است این مشکل اجتماعی است ولی جنبه اقتصادی آن تنقیه قنوات است ایجاد چاهها، پاک کردن جویها اداره زراعتها چگونگی انتخاب بذرها توزیع غلات درست کردن خانهها است خانههای کشاورزانی که خراب شده و باید ساخته شود شما که میگوئید ما انقلابی هستیم اینجا ما برای وقت گذرانی نیامدهایم (صحیح است) اگر خیال کنید در مقابل حرفی که من میزنم صحبت کنید دیگری میآید این حرفها را میزند آن دیگری اگر نزند تاریخ با نهایت گویندگی بشما خواهد گفت ولی دیگر بشما نخواهند گفت افتخار کنید که مردان انقلابی هستید.
رئیس – آقای سعید وزیری وقت شما تمام شد.
سعید وزیری – بنده استدعا کردم از نفر دوم اگر امکان داشته باشد دو سه دقیقه بمن وقت بدهند.
رئیس – آقای اقبالی از وقت شما استفاده کنند؟
اقبالی – مانعی ندارد.
رئیس – بفرمائید.
سعید وزیری – ما کارهایی را شروع کردهایم بسیاری سالها شده است که وعده دادهایم و گفتهایم و شنیدهایم و گفتهاند و شنیدهاند و برخاستهاند و باز به بهار رسیدهایم بجای اینکه روسیاهی بزغال بماند برای ما مانده است آقا این شوخی بردار نیست من فکر میکنم چند روز دیگر که با اجازه مقام ریاست جلسات مجلس تعطیل خواهد شد همه ما بایستی مانند سربازانی فداکار برویم در حوزههای انتخابیه خودمان برویم در دهات و این هستههای مدیریت را در دهات تشکیل بدهیم. (فولادوند – اگر مرتجعین بگذارند دراثر محافظت مقامات دولتی)
من بشما آقای فولادوند که از یک خانوادهای هستید که همه شما را دراین مملکت میشناسند من بشما درود میفرستم من در مقابل شما تعظیم میکنم که برخلاف منافع طبقاتی گذشته تان امروز ایستادهاید واز دهقان دفاع میکنید شوخی ندارد، تاریخ شوخی برنمی دارد خنده بر نمیدارد دنیا بما دارد نگاه میکند اگرما نتوانیم برنامه هایمان را اجراء کنیم دنیا ما را مسخره خواهد کرد دنیا ما را تحقیر خواهد کرد نه تنها. ما را تحقیر خواهد کرد بلکه این تزهاود کترینها محکوم به شکست خواهند بود در حالیکه ما افتخار داریم عالیترین تزها
و دکترینها و برنامهها را در مملکتمان اجرا کردیم این شوخی نیست من اهل مداهنه و تملق و مجامله نیستم من چهل روز که به اروپا برای معالجعه رفتم بخدا بهر جا رفتم با هر کس که صحبت میکردم از ملیت ایرانی من که مطلع میشدند درهمه جا با تجلیل و احترام فراوانی نسبت به اقدامات انقلابی شاه مملکت ما را بفرانسه میگفتند LE PAYS DE ROI , LE PAYS DI CHAH (لوپئی دوروآ – لوئپی دو شاه) کشور شاه کشور پادشاه. من به تنها چیزی که افتخار میکردم این بود که ایرانی بودم آن ایرانی که او را با شاه او میشناسند این را با شوخی برگزار نکنید شما خیال نکنید باصطلاح خرها از پل گذشته است چنین نیست تاریخ تمام اعمال ما را ثبت میکند گناههای ما را بپای ما خواهد نوشت بپای فرزندان و خانواده ما خواهد نوشت شما که این حرف را میزنید خانواده ما خواهد نوشت شما که این حرف را میزنید خانواده و زندگی خود را تبرئه میکنید و آنکس که حرف نمیزند و خونسردی در این مورد نشان میدهد غفلت میکنند این کافی نیست بجای اینجا نشستن باید برویم این چیزها را از دولت بخواهیم دولتی که خوشبختانه جوان است دولتی که خوشبختانه حسن نیت دارد میداند من اهل تعارف نیستم آقای خواجه نوری دولتی که میبینیم ساعت ۲/۵ بعد از نصف شب خودش نشسته وزیرکارش نشسته من ساعت ۷ صبح رفتم به نخست وزیری با جناب آقای نخست وزیر کاری نداشتم برای دیدن آدمی به انجا رفتم باز دیدم منصور نشسته بمن گفتند رئیس الوزراء آمده گفتم من دیشب از رادیو شنیدم که تا ۳ بعد از نصف اینجا بوده حالا که دولتی دارد کار میکنند جوان تر هستند که کار میکنند این پیرها ئی که آمدهاند نشستهاند و از هر جوانی بهتر فکر میکنند باید از این موقعیت استفاده کرد باید هستههای مدیریت دهات را درست کرد (یکی از نمایندگان – راجع به دهات بیشتر بفرمائید) مسائل اقتصادی مملکت را نمیشود در تهران حل کرد مملکت ما مملکتی است که از لحاظ اقلیم شناسی و آب وهوا نقاط مختلفی دارد ما الان که در اینجا نشستهایم در مملکت ما جناب آقای بدر صالحیان که کشاورزی خواندهاید جائی بهار هست در جائی هست که زمستان داریم در جائی دارید که محصول برداشته شده یک فصل از ماجلوتر هستند فرق نمیکند هر کدام از اینها وضع اقتصادی مخصوصی دارند دریک شهری هست که باید سدهای کوچک محلی بسته شود با خرجهای کوچک در جائی هست که با درست کردن یک جاده فرعی واقعاً رونق اقتصادی ایجاد میشود در یک دهی هست که با بستن یک استخر کوچک واقعاً رونق اقتصادی میشود (مهندس عطائی – استخر کوچک را که نباید دولت بسازد) من هم همین را میگویم من بشما اعلام خطر میکنم اگر من بشما جواب بگویم وشما بمن جواب بگوئید خیال میکنید کارمهمی کردهایم باید هر دو با هم بگوئیم که ما میخواهیم بمردم خدمت کنیم اینجا جای تظاهر وخودنمائی نیست اینجا جای دلبر جانان من برده دل وجان من نیست تاریخ قضاوت خواهد کرد اینطور نیست بهمین دلیل است که من برای اینکه معلوم شود که دولت چگونه وضع مدیریت دهات را اداره خواهد کرد وچه برنامهای دارد چه امکاناتی دارد تا بتوانیم بخوبی بدولت کمک کنیم امکانات دولت را باید بسنجیم و بعد متناسب با این امکانات بدولت کمک بکنیم من از دولت خواهش کردهام البته بصورت سوال است ولی این سوال بمفهوم اینکه آقا بیا بمن بگو چرا خلاف کردهای نیست این سوال را باین عنوان کردهام که دولت باستناد این سوال دستگاههای خودش را ملزم بکند آمار و رقم تهیه کنند وباستناد این سوال بتوانند جواب بدهند تا ما بتوانیم امکانات دولت را در سطح ده حساب کنیم وبعد متناسب با آن بتوانیم با دولت کمک کنیم و در ظرف این دو سه ماه تشکیلات دهات مدیریت دهات را بتوانیم درست کنیم اعم از اینکه زمین قسمت بشود یا نشود مالک برود یا نرود اصلاحات ارضی اینطور اجرا بشود یا نشود یا مساله مدیریت ده بعنوان کی مطلب سیاسی و اجتماعی مملکت برای همیشه حل بشود باین مناسبت است که بنده این سوال خیلی محترمانه را بحضور مقام ریاست تقدیم میکنم (قراچورلو – جنابعالی عضو فراکسیون هستید تقدیم سوال یک تشریفاتی دارد) شما بنده را وادار نکنید باین سوال جواب بدهم (قراچورلو – تقدیم سوال تشریفات دارد) بنده قبلا به لیدر محترم فراکسیون عرض کردم، عرض نکردم جناب آقای نوری؟ بنده آنجا عرض کردم مطبوعات ایران هم نوشتهاند من یک آدم عادی نیستم بنده قبل این از اینکه عضو هر حزبی باشم یک سرباز فداکار ملت ایران هستم (احسنت) بله از دولت استدعا کردهام که دولت امکاناتش را بسنجد باطلاع مجلس برساند که ما هم
مثل سربازانی دراین تعطیلات در اختیار دولت قرار بگیریم و برویم در ده و اقدام کنیم مساله مدیریت در دهات یک مساله حیاتی است از دولت سوال کردهام که تعداد حقوق بگیران دولت از هر اداره و بهر عنوان که هستند و در ده کار میکنند بگوید چند نفر هستند اینرا جواب بدهد اینها هم چند شکایتهائی است که رسیده تقدیم میکنم.
رئیس – آقای اقبالی بفرمائید.
اقبالی – دو چیز طیره عقل است دم فرو بستن بوقت گفتن، گفتن بوقت خاموشی (احسنت)
با کمال تاسف تلگرافی از اهالی نمین رسیده است مربوط بگردنه حیران که بازماشینی پرت شده و راننده از بین رفته است که برای استحضار آقایان محترم عین تلگراف را قرائت میکنم:
تهران مجلس شورای ملی
بعدالعنوان: چهارم تیر ماشین باری برانندگی غلامعلی با بار قند و شکر از گردنه حیران پرت و بکلی از بین رفت اطلاعاً عرض از طرف اهالی نمین رضوان شرقی علی رستمی.
چند روز قبل هم بعرض رساندم که یک اتوبوس باز بدره پرت شد ۷ نفر بشدت مجروح شدند و در بیمارستان شیرو خورشید اردبیل که موسسات شیرو خورشید در همه جا پناهگاه مصدومین و مجروحین است (صحیح است) در آنجا مشغول معالجه هستند وراننده چشم راست خود را از دست داده است قبلا هم عرض رساندم که تیمسار حاجی علیلو ماشینش پرت شد و از بین رفت و عدهای افسر هم مجروح شدند و مدتی در بیمارستانهای مرکز مشغول معالجه بودند یک وزیری از طریق مجلس به بنده نوشت که باهالی وعده بدهید این جاده ساخته میشود نگرانی ندارد وزارت راه قولی را که میدهد عمل میکند بنده این قول جناب آقای وزیر را پلی کپی کردم وبرای اهالی فرستادم حالا به بنده مینویسند دست شما درد نکند این جاده هنوز ساخته نشده است جناب آقای نخست وزیر در موقعی که راجع به بودجه ۲۰۰ میلیارد ریالی صحبت فرمودند، فرمودند که موضوع عمران نقاط دور افتاده به نسبت الاهم فالاهم اقدام خواهد شد امیدوارم در این بودجهای که امروز تقدیم خواهد شد این نظر تأمین شده باشد و این جاده ساخته بشود جان مسافرین که مستمراً در جاده مزبور درخطر است محفوظ بمابند خوشبختانه جناب آقای وزیر راه اخیرا دستوری به معاون خودشان دادهاند ومدیر کل راه شوسه هم پریروز اطاق جناب آقای دکتر گنجی حضور داشتند مطالعاتی میکنند انشاءالله این جاده ساخته بشود خدا راضی و مردم هم راضی خواهند شد عرض دیگری ندارم.
رئیس – آقای دکتر رهنوردی.
دکتر رهنوردی – بنده قبلا از جناب آقای ثامنی اظهار تشکر میکنم که وقت خودشان را به بنده دادند که چند دقیقهای وقت نمایندگان محترم را بگیرم دیروز برحسب دعوتی که از طرف کارخانه ایران ناسیونال بعمل آمده بود در ساعت ۶ بعد از ظهر به آنجا رفتیم این کارخانه در کیلومتر ۱۸ جاده کرج واقع شده بنده آرزو میکنم کاش تمام نمایندگان محترم دیروز فرصت این را داشتند که دراین بازدید شرکت میکردند باور کنید دیروز وقتی بازدید ما از این مؤسسه بسیار آبرومند تمام شد بنده در قیافه یکایک نمایندگان محترم یک حس غرور و حس افتخاری میدیدم و خودم قلباً این افتخار و غرور راحس میکردم کارخانهای است بسیار مرتب و منظم در حدود پانصد نفر کارگر دارد که این کارگرها بقول جناب آقای مهندس مالک که خودشان متخصص در رشته موتور بنز هستند فرمودند که وضع این کارگران بمراتب بهتر از اغلب کارخانه هائی است که در اروپا واقع شده این کارخانه بدست دو ایرانی وطن پرست وشاهدوست تاسیس شده و این افراد از ماشین شوئی از سرویس ماشین شروع بکار کردهاند بامید روزیکه در این مملکت کارخانهای تاسیس بکنند و باعث بشوند عدهای کارگر در این کارخانه کار بکنند و زندگی خود وعائله شان را اداره بکنند (اوزار – الان افرادی هستند در این مملکت که اطاق ماشین را که بادست میسازند خیلی بهتر است از آن کارخانهای که با پرس و ماشین میسازند) جناب آقای اوزار جنابعالی اجازه بفرمائید بنده عرضم را بکنم بعد هر امری داشته باشید با کمال میل خواهم شنید و در اختیار شما خواهم بود حضورتان عرض کنم اینکه دو ایرانی در حدود ۶۰ میلیون تومان سرمایه گذاری کردهاند و موفق شدهاند هر روز یک اتوبوس و نیم یعنی در هر دو روز سه اتوبوس میسازند و تحویل میدهند باکمال تاسف عرض کنم که به این کارخانه تاکنون از طرف دولت کوچکترین کمکی نشده و از طرفی باعث افتخار است برای مؤسس این کارخانه که میگوید
من اثاثی که وارد میکنم گمرک آنرا میدهم و سود بازرگانی آنرا هم میدهم آنچه باید بعرض برسانم اینست که این کارخانه فقط شاسی و دیفرانسیال و موتور را وارد میکند و آن ورقههای آهنی که متأسفانه چون در مملکتمان کارخانه ذوب آهن نداریم مجبورند وارد بکنند ولی بدست کارگر ایرانی تهیه و درست میشود البته اطلاع دارید در این مملکت یک کلمهای است به اسم مونتاژ این دکان بسیارخوبی است و عدهای که میخواهند استفاده ببرند یک کلاه شرعی روی اعمال خودشان میگذارند و میآیند و میگویند که ما میخوایهم مونتاژ کنیم مثلا میخواهند رادیو درست کنند یک جعبه رادیو یک طرف و گیرنده رادیو یک طرف آنها را وارد میکنند و بعد گیرنده را میگذارند توی جعبه و میگویند مونتاژ کردیم و بوسیله این مونتاژ سود بازرگانی نمیدهند و برای اینکه این وسائل را وارد کنند مقداری وسائل دیگر بعنوان قاچاق همراه این وسائل وارد میکنند مقداری چیزهای دیگر بعنوان قاچاق وارد مملکت میکنند بنده از دولت میخواهم که باین موضوع رسیدگی بکند و این وضع مونتاژ را که در این مملکت وسیلهای شده برای عده ایکه سوءاستفاده کنند باین وضع رسیدگی کنند و ترتیبی بدهند اگر احیاناً در مواردی احتیاج بشود و ضرورت داشته باشد که کار مونتاژ سوءاستفاده بکنند این کار خانه چه میگوید اولا یک متخصص آلمانی آنجا بود با ایشان صحبت کردیم بنده از او پرسیدم در مورد این اتوبوسی که ساخته شده و حاضر است چه فکر میکنید آیا برابری میکند با اتوبوسهایی که درآلمان ساخته شده برگشت و گفت من افتخار میکنم جلوی آقای مهندس مالک که خودشان متخصص هستند بگویم که این اتوبوس بمراتب زیباتر و بهتر از آن است که در آلمان میسازند اگر آقایان حرفهای مرا باور ندارید من استدعا میکنم تشریف ببرید اینرا ببینید حقیقتاً مایه افتخار و سربلندی هر ایرانی وطن پرست و شاهدوستی است وضع کارگران بی اندازه خوب است ما رفتیم و دستشوئی کارگران رادیدیم بسیار از روی اصول بهداشتی و خیلی آبرومند ساخته شده بود غذایی که بکارگران میدهند فقط ۱۲ ریال از آنها میگیرند برای یک ناهار کامل و آن صمیمیتی که بین رئیس کارخانه و مدیر کارخانه و کارگران بود حقیقتاً برای ما جای بسی افتخار است با اینکه ما در این مملکت یک چنین کارخانهای داریم میآیند و میگویند که بروند از خارجه اتوبوس وارد بکنند آقایان چه فکر میکنید اگر کسی بیاید بشما بگوید آقا اگر اتوبوس میخواهید از خارج وارد کنید به سیصد هزار تومان من این اتوبوس را میدهم به ۱۷۰ هزار تومان که از لحاظ موتور و اطاق و مبل بهتر است وروزی صد تومان میگیرم اگر در مقابل این یک عدهای بروند از خارج اتوبوس وارد کنند اسمش را چه میگذارید؟ (یکی از نمایندگان – خیانت) بنده استدعا میکنم رسیدگی بکنید این کارخانه در بهمن ۱۳۴۲ بدست مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی افتتاح شد و آنطوری که کارمندان مؤسسه میگفتند اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بقدری از تاسیس این کارخانه خوشحال بودند که حد نداشت و همان روز امر صادر میفرمایند که حتی سواری را هم از این کارخانه بخرند از هر لحاظ وسائل این کارخانه آماده است و میگویند اماده هستیم هر سفارشی راکه در مورد ماشین بدهند آن را تهیه کنیم و از این فولکس واگنهای استیشن هم درست میکنند از این بنزهای استیشن که بسیار خوب است و حقیقتا دیروز که آنجا را دیدیم خیلی خوشحال شدیم بیشتر از آنکه آقایان فکر میکنند (یکی از نمایندگان – خودشاسی را میآورند) عرض کردم شاسی و دیفرانسیال و موتور را میآورند سایر کارهایش را این جا میکنند خیلی زیبا درست میکنند مبلمانی که درست کرده بودند بقول یکی از رفقا بقدری راحت بود که حتی در طیارههای عظیم پان آمریکن ندیدیدم بقدری زیبا بود بقدری راحت بود که حقیقتا باعث افتخار هر ایرانی است چیز دیگری که مدیر کارخانه بمانشان داد یک هواکش بود هواکش کوچک جلوی اتوبوس که معمولا در جلوی اتوبوس میگذارند وقتی که هوا گرم است این را باز میکنند گفت ما این را در ایران تهیه میکنیم و ۳۵ قیمتش است تمام وسائلش هم مال ما است فقط آن ورقه آهن را از خارج میآورند هواکش که درخارج تهیهه شده بود بمانشان داد باور کنید آن بمراتب از این یکی بهتر بود این قیمتش در حدود ۱۳۵ تومان است و این طوری که میگفتند هر سال در این مملکت در حدود
صد میلیارد ریال برای خرید ماشین ارز دولتی وارز این مملکت بخارج میرود بنده از دولتی که از این مجلس بلند شده و بنده اطمینان دارم دولت خدمتگذاری است و همیشه سعی دارد در اینطور مواقع پیشقدم بشود مخصوصا بالوایحی که میگذرانیم برای حمایت صنایع داخلی استدعا میکنم بروند این کارخانه راببینند پیشنهادات رئیس کارخانه را بشنوند اگر این پیشنهادات بنفع ملت است قبول کنند و کاری کنند که این نوع کارخانهها توسعه پیدا بکنند و باعث بشوند که روز بروز در این مملکت کارگرها بکار گمارده بشوند و در نتیجه رضایت خداوند و شاهنشاه را فراهم کنند (مهندس معینی – متاسفانه چون نظارت و کنترلی نیست گرانتراز ماشین هائی است که از خارج وارد میشود) بنده آن چیزی که دیدم و در حدود ۲۰ نفر از آقایان نمایندگان آنجابودند و آنچه که بما نشان دادند و توضیحاتی که برای نمایندگان دادند دیدیم که هر ماشین در حدود چهل تا پنجاه هزار تومان ارزانتر از خارج تمام میشود بنده نمی دانم منظور شما از کنترل چی است ولی درهر صورت دراین مملکت ما چیزی را که میخواهیم کنترل کار است عرض کردم افرادی که در این مملکت باعث میشوند بهر نحوی در یک کارخانه بسته شود و کارگر بیکار بشود خیانت بمملکت میکنند ده جور کارخانه دارنده ده جور دستگاه تبلیغاتی دارند ده جور کار میکنند مثلا تلویزیون ایران در سال ۱۰ میلیون تومان در امد دارد و علاوه بر اقداماتی که برخلاف مصالح مملکت و مذهب ما میکنند یکشاهی هم مالیات نمیدهند بنده از آقای وزیر دادگستری استدعا کردم باین کار رسیدگی بکنند هنوز ده روز میگذرد و رسیدگی نکردهاند بنده چیزی نمیگویم اگر اشتباه است بگویند اشتباه است اگر افتخار است بگویند افتخار است ولی همینطور در بوته اجمال نگذارند یک عدهای آمدند شکایت کردند درخانه من میآیند میگویند به این موضوع رسیدگی بکنید ولی متاسفانه رسیدگی ساده هم بعمل نمیآید بنده از حضور نمایندگان محترم استدعا دارم در این طور موارد دقت بفرمایند کاری بکنند که ما بتوانیم لااقل بنفع طبقه کارگر بنفع طبقه زحمتکش قدم برداریم ما باید ثابت بکنیم که مجلس انقلابی هستیم باید ثابت کنیم که به نفع طبقه کشاورز و طبقه کارگر قدم بر میداریم در مقابل طبقهای که سالها خون این ملت را نوشیدهاند پولهای این مملکت را میبرند بخارج کاخهایشان سر بفلک کشیده است و اگر جایی صحبت شد میگویند من خرد میکنم پول دارم و قدرت دارم همه باید ثابت کنیم که پول دیگر با این انقلاب نمیتواند کاری بکند مجلس انقلابی است دولت انقلابی است ما باید ثابت کنیم که دورانیکه پول تسلط داشت گذشت حالا مملکت در تحت رهبری شخص شاهنشاه است که مورد احترام تمام دنیاست شاهنشاهی که پیشقدم شده و پیشرو ملت ایران انقلاب کرده انقلابی که باید افتخاری برای هر ایرانی باشد ما در پشت سر شاهنشاه باید بجلو برویم و از این افراد بیمی نداشته باشیم و بجلو برویم (احسنت) (معتمدی – کارخانههای تولیدی و اشخاص مولد را باید تقویت و تشویق کرد .)
رئیس – آقای پاینده.
پاینده – نطقهای قبل از دستور یکی از مسائل جالب این مجلس است برای اینکه نوعا اینجا کسی نیست که بشنود خوشبختانه مثل اینکه امروز چند نفر از اعضای دولت اینجا هستند (روحانی – خودمان هم که نمیشنویم) برای اینکه بمحض اینکه نطقهای قبل از دستور شروع میشود همه مشغول سرگوشی هستیم و اگر کسی هم بشنود نمیتواند تریتب اثری داشته باشد این خوشحالی هم که تند نویسی این را دقیقا ضبط بکند نیست بنده یاد دارم در مطلبی که چند روز پیش عرض کردم، عبارتی باین صورت عرض کردم که اطمینان دارم که این آئین نامه اصلاحات ارضی در چهار دیوار قانون اصلاحات ارضی و مواد الحاقی که به تصویب ملت ایران رسیده است تصویب خواهد جمله (بنده اطمینان دارم) در صورت جلسه شده (بنده احتمال دارم) در جلسه بعد هم نبودم و اگر هم بودم بعد از سه سال که تجدید چاپ بدست ما میرسید نمیدانم چه اثری داشت حالا بنده میخواهم به آقایان بگویم تفاوت احتمال دارم و اطمینان دارم در این مطلب حساس چقدر است بنده البته به مشکلات کار واقفم مشکل چاپخانه مشکل ثبت مطالب شاید مشکل طرز ادای ما است ولی بهر حال یک تحریفاتی دارد و اشتباهاتی از این قبیل گاهی ممکن است موجب گرفتاریها و حتی گفتگوهائی بشود بنده عرض کردم کسی به اسم علم و معرفت و شعور نباید مملکت را غارت کند در صورت جلسه شده علمی بهر صورت لااقل
این خوشحالی را که این مطالب ثبت بشود و مابعد بخوانیم و بگوئیم که در فلان روز چه چیزهائی گفتهایم و این حداقل اثر را داشته باشد بصورت صحیح دستگاه تند نویسی از ما دریغ نکنند بنده خواستم از این فرصت استفاده کنم بعنوان قبل از دستور یک مطلبی که قابل شیندن باشد بعرض آقایان همکاران محترم برسانم برای اینکه ما مؤمن به سنن مشروطه هستیم به سنن انقلاب دومی هم که در مملکت رخ داده است مؤمن هستیم دلیلش هم اینست که ما اینجا هستیم مشروطیت یک فرم است یک ترکیب است یک مقدار رسوم است جان مشروطه یعنی همه این فرمها آن فرمیکه روح مشروطه و جان مشروطه است آنستکه یک کسی که عنوان و افتخار نمایندگی ملت را پیدا کرد این حق را دارد که هر چه بنظرش درجهت مصالح عامه و بنفع تنظیم قوانین میرسد که مفید است در اینجا بگوید (صحیح است) یعنی بنده تصور میکنم امیدوارم اشتباه اگر بگویم دوستان اشتباه مرا بگویند البته همه کس اشتباه میکند بنده بیشتر از همه، همم این حرفها و تشریفات و آداب برای همین است اینجائی که بنده ایستادهام این در ظاهر یک مقدار چوب است ولیکن جای مقدسی است این قدس الاقداس ملی ما است من یاد دارم در تاریخ یک وقت میخواندم که یک قطعه سنگ در تاریخ انگلیس حرمتی داشته است این قطعه سنگ از اسکاتلند رفته بود به وست مینستر درباره این سنگ نزدیک بود انقلابی بشود که یک پاره سنگ از آن جا رفته است برای اینکه این سنگ پیوسته بتاریخ بود سنگ حرمت تاریخی و حرمت ملی پیدا کرده بود این تریبون که در آئین نامه میز خطا به عنوان شده است جای مقدسی است و کسی که آمد آن سدها را شکافت از در مجلس وارد شد اعتبار نامه اش تصویب شد توانست از آقای رئیس اجازه بگیرد و توانست در نوبت وبا تشریفات بیاید اینجا، این دیگر درباره آنچه که میگوید مصون است از تعرض اصل دوازده قانون اساسی این مطلب را صریح گفته است آئین نامه در طی مواد مکرر این مطلب را خیلی روشن کرده تعداد زیادی مواد راجع به جرائم احتمالی نمایندگان است اما در یک ماده تصریح میکند که هر نمایندهای درباره آنچه میگوید و درباره رأئی که میدهند نه میشود ازش توضیح خواست نه میخواست تعقیبش کرد توجه بفرمائید آئین نامه خیلی صریح وخیلی روشن میگوید (صحیح است) ماده دیگری میگوید (اگر وقت بود بنده میخواندم یک تذکاری است برای خود بنده و یک یاد آوری برای بقیه دوستان) ماده دیگری در آئین نامه میگوید که هیچ نمایندهای نسبت به نماینده دیگری حق تذکر حق سئوال و حق استیضاح ندارد (صحیح است) تمام مواد راجع به جرائم برای تامین همین حق گفتگو است ملاحظه بفرمائید مواد را بخوانید ردیف مواد حکم میکند یعنی اگر یک نمایندهای مرتکب جرم مشهودی شد بایستی بچه ترتیبی تعقیبش کنند این نه برای این است که نماینده حق داشته باشد و واقعا یک اصلی را برای او خواسته باشند نقض بکنند این مواد را پیش بینی کرده باشند نمایندگان محترم حرفی بزنند که مخالفت منفعت کسی باشد از طریق گفتگو اگر نشد از طریق دیگری تعقیبش بکنند بنابر این گفتهاند جرائم و جرائم هم معنی خودش درش هست این مسئلهای است که مورد اتفاق است و بنده خیال نمیکنم درباره این مسائل جای گفتگو و توضیح باشد معذرت میخواهم اگر عرضی شد برای یادآوری و تجدید خاطره همکاران عزیز بود که همه این مسائل را بهتر از بنده میدانند بنده حتی این مطلب بنظرم میرسد یک دوستی بمن میگفت که یک کسانی هستند که در بیرون گفتگوئی به نماینده مجلس دارند من به او گفتم اولا کسی حق این گفتگو را ندارد برای اینکه این مجلس به همین ترتیبی که انتخاب شده قطعاً نماینده ملت ایران است و بدون تردید در این انتخابات بود که آدم پای صندوق رفته و رأی داده و مرده نرفته (احسنت) حالا فرض میکنیم یک نمایندهای را هم بشود گفت گوشه چشمت یا ابرویت کج است بنده به او گفتم تو شیطان را میشناسی؟ گفت نه گفتم اسمش را که میدانی این شیطان که موجود بدی است و ما او را لعنت میکنیم و غالب گناهان را بگردن شیطان میگذاریم و غالبا شاید دخالت چندانی در کارهای ما ندارد اما همین شیطان با همه این خبث با همه این بدی وقتی بقران راه پیدا کرد یعنی اسم شیطان را در قران نوشتند بنده خیال میکنم کسی حق ندارد دست بی حرمت روی آن کلمه شیطان در قران بگذارد یعنی اگر کسی دست بی حرمت و بی وضو روی شیطان داخل قران گذاشت دچار گناه شده است (مهندس صائبی – شیطان یک کلمه است)
بنده کلمه را عرض میکنم بنده تمام آن گفتگو را برای یک مذاکرهای که درجلسه پیش شد و بنده آنجا مستمع بودم که یکی از دوستان بسیار عزیز بنده آقای دکتر مبین که بنده افتخار این را دارم که در کمیسیون آئین نامه با این مرد مانوس و آشنا شدم مردیست دقیق و صاحبنظر و خوشبختانه همه کسانی که سوابقی درخدمت قضا دارند عادت به منظم فکر کردن دارند ایشان آمدند بیش از حد معمول گفتگوئی کردند بعد از طرف جناب آقای خواجه نوری که ظاهرا اینجا تشریف ندارند بایشان گفته شد که چرا این گفتگوها شده بنده خواستم این مطلب را عرض کنم آزادی بحث و گفتگو کار مجلس است و مجلس برای آزادی بحث و گفتگو بوجود آمده است و غیر از این اهدافی ندارد دو فرم وجود دارد یکی اینکه هر کسی حق نداشته باشد که ابراز نظری را بکند ولی در مواد آئین نامه از صدر تا ذیل هر جا که موضوع مذاکره پیش میآید صحبت موافق و مخالف است یعنی کسی مطالبی بگوید بخلاف آنچه دیگری گفته است اصلا روح آئین نامه حاکی از این است که مجلس جای بحث و گفتگو است یکی در مقابل دیگری بنده به آقای صائب خیلی ارادت دارم و آنچه میگویند نمی پسندم ولی بخودم حق نمیدهم بگویم آقای صائب چرا اینجور گفتید اگر بگویم چرا این جور گفتی و نباید بگوئی تجاوز یک نماینده بحق یک نماینده دیگری است. بنده تصور میکنم بهتر است این دو مرز را از هم تفکیک کنیم من با شما مخالفم یعنی شما آنچه را میگوئید من فکر نمیکنم صحیح باشد و مطابق ذائقه من نیست ولی شما چرا گفتید بنظرمن صحیح نیست امیدوارم در این باب کی دقت بیشتری بکنیم چون آنچه گذشته است گذشته است ولیکن گذشته میتواند یک درسی برای آینده باشد (صحیح باشد) بنده ظاهرا چیز زیادی برای گفتن ندارم آقای مجید محسنی و آقای اوزار از بنده وقت خواستهاند بنده باقی وقتم را بدونفر آقایان میدهم که استفاده بفرمایند (احسنت).
رئیس – آقای مجید محسنی.
مجید محسنی – بنده چون وقت کمی دارم خیلی مختصر باصول میپردازم به مجنون گفتند از لیلی چیزی بگو گفت غیر از عشق چیزی نمیدانم بنده غیر از دماوند چیزی نمیدانم عاشق آنجا هستم فصل کارهای ساختمانی در مناطق کوهستانی هنگام تابستان است اگر دیر بشود یک ماه عقب نمیافتد یکسال عقب میافتد از وزارت آبادانی مسکن وزارت راه و سازمان برنامه خواهش میکنم در مورد منطقه دماوند و فیروزکوه (کبیری – و پشت کوه) بوزارت کوه عجلی بفرمایند راههای فرعی هست که وقتی من بوزارت راه رجوع میکنم میگویند راههای اصلی مربوط بما است بسازمان برنامه که رجوع میکنم میگویند راههایی را که ما ساختهایم اصلاح میکنیم و نگهداری میکنیم جای دیگری راهم بنده سراغ ندارم که رجوع بکنم خسته نمیشوم باز رجوع میکنم ولی یک فکر میدهم اگر لازم است از آقایان خواهش میکنم بصورت طرحی پیشنهاد بشود و آن اینست که برای هر شهرستانی یک بولدوزر دولت وارد بکند سود بازرگانی و مالیات و گمرک را که ما هر هفته هفت هشت تا تصویب نامه معافیتش را تصویب میکنیم اقلا برای هر شهرستان یک بولدوزر خریده بشود ۲ درصد آن را چند ساله از شهرداریهای شهرستانها بگیرند هر شهرستان یک بولدوزر داشته باشد برای اصلاح راههائیکه چند سال است زارعین ساختهاند و یک سیل آمده یک قسمتش را برده حالا خودشان قدرت ندارند که بسازند (ارسنجانی – یک کمپرسور هم لازم است) عرض کنم موضوع دیگر موضوع اطفائیه است که در سراسر دماوند وفیروزکوه ندارند و در شهرستانهای دیگر هم میدانم همین جور هست یک مغازهای که آتش میگیرد به سه چهار مغازه و خانه دیگر سرایت میکند و مردم سطل سطل باید بروند از رودخانه آب بیاورند یک ماشین اطفائیه لااقل برای هر شهرداری یا شهرستانی بگیرند پولش را از شهرداری آن محل بگیرید شهرداریها هم حاضرند بپردازند البته اینها را دولت باید یکجا وارد بکند سیصد تا چهارصد تا یکجا و پولش را بتدریج شهرداریها کنار بگذارند و باقساط بپردازند (روحانی – شهرداریها چیزی ندارند که بپردازند) اقلا برای شهرداری دماوند و فیروزکوه که چیزی دارند تهیه کنند موضوع دیگر دادن وام به کشاورزان است که بصورت خطرناکی درآمده است وام را به زارعین میپردازند مردم مقروض میشوند زارعین ما هنوز آن اندازه اطلاع و تجربه ندارند که این وام را بمصرف واقعی برسانند نود وپنج درصد وامها بمصرف زیارت خراسان عروسی پسرش، دادن قرض خصوصی اش خریدن رادیوی ترانزیستوری و بعضی از جوانها متاسفانه در قهوه خانههای ده قمار میکنند و بعضی بر میدارند میاورند در شهر و در
تهران بمصرف بدی میرسانند بجای آنکه ما وام بدهیم در یک منطقهای که برای یک قطره آب اشک میریختند من پرسیدم چقدر وام داده شده گفتند لااقل ۲۳۰ هزار تومان پول پرداخت شده نفری سیصد تومان پانصد تومان وام گرفتهاند که در آن دهکده مجموعا ۲۳۰ هزارتومان وام داده شده با این ۲۳۰ هزار تومان میشد سه چهار چاه نیمه عمیق زد و آن منطقه را از بی آبی نجات داد وبه آنها آب داد.
رئیس – آقای محسنی وقت شما تمام شد.
محسنی – بنده تصمیم داشتم که روز اول تیرماه هیئت دولت وآقایان نمایندگان را دعوت کنم به دماوند برای دیدن دماوند تقصیر اینکار به عهده آقای دکتر گنجی است که هنوز راه دماوند و فیروز کوه تمام نشده با اینکه زحمت میکشند و کارگران راه زحمت میکشند ولی هنوز به اشکالاتی برخورده که اسفالت راه تمام نشده و تا ۱۵ روز دیگر تمام میشود بنده میخواستم از آقایان و خانمها دعوت بکنم و خواهش بکنم اگر مجلس تعطیل نشده بود سرافراز بفرمایند.
۳ - شور اول گزارش کمیسیون کار راجع به بدهی کارفرمایان خباز تهران و حومه بابت حق بیمه کارگران
رئیس – وارد دستور میشویم شور اول گزارش مربوط به بدهی کارفرمایان خباز تهران و حومه شهرستانی کرج و شهر ری و شمیرانات بابت حق بیمه کارگران تا آخر شهریور ۱۳۴۱ مطرح است قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
کمیسیون کار و امور اجتماعی در جلسه ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای معتمدی معاون پارلمانی وزارت کار وامور اجتماعی لایحه شماره ۲۵۹۰۱/۳-۴۲/۱۰/۱۷ دولت راجع به بدهی کارفرمایان خباز تهران و حومه شهرستانهای کرج و شهرری و شمیرانات بابت حق بیمه کارگران تا آخر شهریور ماه ۱۳۴۱ را که مواد آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذرماه ۱۳۴۲ به مجلس شورای ملی تقدیم و بشماره ۳۶۵ چاپ شده است مطرح مورد رسیدگی قرار داد وبا اصلاحاتی بشرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
ماده ۱- بدهی کارفرمایان خباز تهران و حومه شهرستانهای کرج – شهرری و شمیرانات بابت حق بیمه کارگران تا آخر شهریور ماه ۱۳۴۱ بشرح زیر احتساب و پرداخت خواهد شد:
الف – کارفرمایانی که ۵ نفر یا کمتر کارگر دارند بابت بدهی گذشته اعم از حق بیمه و خسارت تأخیر مقطوعاً مبلغ پانزده هزار ریال.
ب – کارفرمایانی که ۶ نفر یا بیشتر کارگر دارند بابت بدهی گذشته اعم از حق بیمه و خسارت تاخیر مقطوعا مبلغ بیست هزار ریال.
ماده ۲- بدهی گذشته خبازهای شهرستانها با توجه بتعداد کارگران مربوطه و میزان مزد آنان بنا بر پیشنهاد مدیر عامل سازمان بیمههای اجتماعی و تصویب وزیرکار و امور اجتماعی معین میگردد ولی در هر حال بدهی تعیین شده از بیست هزار ریال تجاوز نخواهد نمود.
ماده ۳-بدهی کارفرمایان خباز که بطریق مذکور در مواد فوق محاسبه میگردد حداکثر در ۷۲ قسط متوالی تقسیط و پرداخت خواهد شد مشروط بر اینکه تا آخر آبان ۴۱ ترتیب پرداخت آنرا داده باشند.
ماده ۴- خبازانی که تمام یا قسمتی از آرد مورد نیاز خود را از ادارات غله و نان دریافت میدارند مکلفند اقساط بدهی گذشته وهم چنین لیست و حق بیمه جاری کارگران خود را مرتبا از طریق ادارات مزبور بسازمان بیمههای اجتماعی کارگران ارسال دارند و در صورتیکه کارفرمای خبازی در پرداخت هر یک از اقساط مذکور درمواد قبل در سر رسید مقرر و یا تسلیم لیست پرداخت حق بیمه جاری ظرف مهلت پیش بینی شده در ماده ۳۰ قانون بیمههای اجتماعی کارگران به اداره غله و نان مربوطه تعلل نماید اداره مذکور مکلف است تا ارائه گواهی سازمان بیمههای اجتماعی کارگران مبنی برانجام تعهدات قانونی کارفرما از تحویل سهمیه آرد به آن کارفرما خودداری نماید.
تبصره – کارفرمایان خباز که از ادارات غله ونان سهمیه دریافت نمیدارند مکلفند بدهی معوقه خود را که بطریق مذکور درمواد ۱ و ۲ تعیین شده است مستقیما بسازمان بیمههای اجتماعی کارگران پرداخت و لیست کارگران و حق بیمه جاری را نیز طبق مفاد قانون بیمههای اجتماعی کارگران مرتبا بسازمان ارسال دارند.
Page 11 missing
تعیین شده بود که کاملا از لحاظ کارفرمای خبازی قابل قبول باشد از شش نفر به بالا باز یک آماری بود که تعداد بیست درصد کارگران خبازی تهران شش نفر کارگر داشتند که آنها را هم باز تصویب نامه تکلیفش را معلوم کرده که دو هزار تومان بدهند و از آن به بالا هر که چه کارگر زیادتر داشته باشد روی حساب تعداد کارگرش حق بیمه اش را تعیین کند اگر قانع شدید دیگر عرضی ندارم (خانم نفیسی – این ۱۵۰۰ مال چه مدتی است ؟) از بهمن ۱۳۳۷ بود و اگر میخواستند همانطور که عرض کردم طبق قانون حساب بکنند و بگیرند هر خبازی باید در حدود هیجده تا بیست هزار تومان بدستگاه بیمه اجتماعی بپردازد وچون قادر به پرداخت نبودند این ارفاق را دستگاه بیمه اجتماعی به خبازان ایران کرد (معتمدی – حالا میتوانند این پول را بدهند) همه خبازها در تهران در موقع مقرر یعنی تا آخر بهمن ۱۳۴۱ بدستگاه بیمههای اجتماعی مراجعه کردند و قرار دادهای تقسیط را امضاء کردند و به ترتیب اقساطشان را میپردازند و حق بیمه جاری هم ماهیانه بوسیله اداره غله ونان وصول میشود و بدستگاه بیمههای اجتماعی پرداخت میشود الان در تهران اشکالی از نظر صنف خباز وجود ندارد (معتمدی – پس تهیه آرد را میگیرند یا خیر ؟) میگیرند آنهائی که سهمیه میگیرند حق بیمه شان از طریق اداره غله و نان وصول میشود عدهای هم خباز آزاد هستند خبازهای آزاد پز هستند که در تهران در حدود ۳۵۰ خبازی هست اینها سهمیهای ندارند مثل شخکه پزیها که اینها سهمیه ندارند آزاد کار میکنند اینها را سازمان بیمههای اجتماعی طبق قانون ازشان وصول میکند دیگر از طریق اداره غله و نان حق بیمه وصول نخواهد شد (معتمدی – اینها چیزی ندارند) چرا ندارند الان سر چهار راه سید علی یک خشکه پزی هست برای اینکه استحضار داشته باشید عرض میکنم که وضعش خوب است باقی هم میتوانند بدهند.
رئیس – آقای صائب راجع به ماده اول فرمایشی دارید ؟بفرمایید.
صائب – ترتیب وصول مطالبات بیمههای اجتماعی از صنف خباز البته باین ترتیب حل شده است ولی درباره بیمه کارگران متاسفانه آنطور که باید و شاید بیمههای اجتماعی عمل نکرده.
رئیس – این لایحه مربوط به بیمه خبازهای تهران و حومه است.
صائب – ولی موردی که بنده میخواستم عرض بکنم این است که سازمان بیمههای اجتماعی در حدود دویست میلیون تومان از دستگاههای دولت مثل شرکت واحد وزارت راه وشهرداری طلبکار است متاسفانه قانون همیشه بسراغ این ضعفا میرود یعنی فقط برای نانواها اقدام کردهاند برای وصول مطالبات ولی برای وصول از شرکت واحد و وزارت راه وشهرداری اقدامی نشده بنده میخواستم از جناب آقای معتمدی معاون محترم وزارت راه خواهش کنم تشریف بیاورند و توضیح بفرمایند نسبت به دویست میلیون تومان مطالبات بیمههای اجتماعی که نهایت استفاده را از دستگاههای بیمه اجتماعی میکنند ولی پولی پرداخت نمیکند حتی پنج درصدی را هم که از کارگران میگیرند نمی دهند.
رئیس – آقای صائب فرمایش شما مربوط باین لایحه نیست اگر سؤالی دارید بدهید.
صائب – در هر صورت بنده میخواستم توضیح بفرمائید.
رئیس – نظر دیگری راجع به این ماده نیست؟ آقای پاک ذات.
پاک ذات – همکار عزیز ما آقای قراچورلو فرمودند که این حق بیمهای که از صنف نانوا گرفته میشود برای گذشته است ولی کارگران خباز بیمه شدهای که در گذشته استفاده نکردهاند تکلیف آنها چه شده؟ این حق بیمه را که الان میخواهید وصول کنید به سازمان بیمه اجتماعی بدهید تاکنون درباره بیماریهای آنان در اثر ندادن آن حق بیمه اقدامی نکرده و ترتیب اثر نداده تکلیف آنها نسبت به گذشته که استفاده نکردهاند چیست؟ این را لطفاً توضیح بفرمائید.
رئیس – آقای قراچورلو.
مخبر کمیسیون کارو امور اجتماعی – درمورد استفاده و عدم استفاده کارگران باید بعرض برسانم که عدهای از کارگران خبازی که کارت بیمه گرفته بودند از همان تاریخ شمول قانون اینها استفاده کرده بودند ومخصوصاً ملاحظه میفرمایند از آنهائی که این ۱۵۰۰ تومان یا دو هزار تومان بابت گذشته گرفته شده برای این است که سوابق خدمت کارگرها از لحاظ بیمه محفوظ بماند والا دولت در
نظر داشت در موقعیکه این تصویبنامه را مینوشتند اصولا حق بیمه گذشته خبازها را به بخشد و آنها را معاف بکند ولی باین اشکال برخوردیم که اگر معافیتی برای اینکار بگذارد سوابق خدمت کارگرها از نظر بازنشستگی و از نظر از کار افتادگی و از نظر سایر مزایائیکه بعلت سوابق خدمت استفاده باید بکنند از بین خواهد رفت این است که این مبلغ برای این در تصویبنامه گذاشته شد که سوابق خدمت کارگرها صد در صد محفوظ بماند مقداری کمک اولاد طلبکار بودند پرداخت شد مقداری کمک نوزاد طلبکار بودند پرداخت شد آنهائی هم که معالجه و مداوا احتیاج داشتند تا آنجائیکه بدرمانگاههای سازمان مراجعه کردند معالجه شدند اما اگر یک کارگر خبازی هم درگذشته یک مختصر سرما خوردگی داشته ومراجعه نکرده این دیگر تصدیق بفرمائید مقدور نیست بگویند برای چهارسال قبل که شما سرما خوردگی داشتید و بدرمانگاه سازمان مراجعه نکردید بیائید حالا حساب و کتاب گذشته تان را رسیدگی کنید بنابر این این سوابقی صد درصد محفوظ است اطمینان داشته باشید پرداخت هائی هم که متکی بدلائل و مدارک بود سازمان بیمههای اجتماعی پرداخت کرده مثل کمک ازدواج و کمک نوزاد تمام اینها پرداخت شده است.
رئیس – نسبت بماده اول دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده دوم قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۲- بدهی گذشته خبازیهای شهرستانها با توجه به تعداد کارگران مربوط و میزان مزد آنان بنابر پیشنهاد مدیر عامل سازمان یبمههای اجتماعی و تصویب وزیر کار وامور اجتماعی معین میگردد ولی در هر حال بدهی تعیین شده از بیست هزار ریال تجاوز نخواهد نمود.
رئیس – نسبت بماده دوم نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادی رسیده است که قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
اینجانب در مورد لایحه بدهی کارفرمایان خباز پیشنهاد زیر را مینماید: در قسمت اول ماده ۲ بجای کلمه خبازیهای شهرستانها نوشته شود (کارفرمایان خباز شهرستانها).
رئیس – ماده سوم قرائت میشود.
(بشرح زیرخوانده شد)
ماده ۳- بدهی کارفرمایان خباز که بطریق مذکور در فوق محاسبه میگردد حداکثر در ۷۲ قسط متوالی تقسیط و پرداخت خواهد شد مشروط بر اینکه تا آخر آبان ۴۱ ترتیب پرداخت آن را داده باشند.
رئیس – نسبت بماده ۳ نظری نیست؟ آقای دکتر یزدان پناه بفرمائید.
دکتر یزدان پناه – بنده خواستم ببینم اگر کارفرمایان خباز تا آخر آبان ۴۱ ترتیب پرداخت بدهی را نداده باشند تکلیف چیست؟
رئیس – آقای قراچورلو.
مخبر کمیسیون کار و امور اجتماعی – این تصویب نامه اصولا برای این گذشت که بدهی کارفرمایان خباز و سایر اصناف که البته اصناف دیگر هم تصویب نامههای دیگری داشتند روشن بشود و این امهال قانونی که برایشان گذاشتند در آن موقع که آن تصوبینامه نوشته شد کارفرمایان متجاوز از شش ماه وقت داشتند بیایند و حسابشان را روشن بکنند ولی اگر چنانچه کارفرمایی در آن مدت قانونی مراجعه نکرده باشد و حسابش را به این ترتیب که نهایت تسهیلات را برایش قائل شدهاند تصفیه نکرده است تمام حق بیمه را به نسبت قانون بیمه اجتماعی باید پرداخت بکند و سازمان بیمههای اجتماعی از طریق صدور اجارئیه حق خودش را وصول خواهد کرد. ولی برای اینکه استحضار داشته باشید عرض میکنم که اکثریت قریب باتفاق کارفرمایان از این تسهیلات استفاده کردهاند و بدهیهای خودشان را با سازمان بیمههای اجتماعی تقسیط کردهاند (معتمدی – البته در تهران ولی در شهرستانها هیچکدام عمل نشده چون ضرر میکنند) برای خبازها در تهران عمل شده البته در شهر اصفهان هنوز عمل نشده و در جریان است.
رئیس – نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده چهارم قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۴- خبازانی که تمام یا قسمتی از آرد موردنیاز خود را از ادارات غله و نان دریافت میدارند مکلفند اقساط بدهی گذشته و هم چنین لیست و حق بیمه جاری کارگران خود را مرتباً ازطریق ادارارت مزبور بسازمان بیمههای اجتماعی کارگران ارسال دارند و در صورتی که کارفرمای خبازی در پرداخت هر یک از اقساط مذکور درمواد قبل در
در سر رسید مقرر و یا تسلیم لیست و پرداخت حق بیمه جاری ظرف مهلت پیش بینی شده در ماده ۳۰ قانون بیمههای اجتماعی کارگران با اداره غله و نان مربوطه تعلل نماید اداره مذکور مکلف است تا ارائه گواهی سازمان بیمههای اجتماعی کارگران مبنی بر انجام تعهدات قانونی کار فرما از تحویل سهمیه آرد به آن کارفرما خودداری نماید.
تبصره – کارفرمایان خباز که از ادارات غله نان سمهیه دریافت نمیدارند مکلفند بدهی معوقه خود را که بطریق مذکور در مواد ۱ و ۲ تعیین شده است مستقیما بسازمان بیمههای اجتماعی کارگران پرداخت و لیست کارگران و حق بیمه جاری را نیز طبق مفاد قانون بیمههای اجتماعی کارگران مرتبا بسازمان ارسال دارند.
رئیس – آقای مهندس صائبی.
مهندس صائبی – منظور از ماده چهارم بنظر بنده این است که حق بیمه اجتماعی از خبازها به نحو بهتری وصول بشود طبق ماده ۳۵ برای اصناف که حقوق بیمه اجتماعی را نپردازند اجرائیه صادر میکند ولی این ماده ۴ ترتیب جدیدی رامقرر کرده است یعنی اگر آنها این حق بیمههای اجتماعی را ندهند مینویسد اداره غله، در تهران میتواند قسمت آردی را که به آنها تحویل میدهد دیگر ندهد وبنابر این چون این ماده وضع جدیدی را برای خبازهای تهران مقرر داشته است به این ترتیب فکر میشود ماده ۳۵ در مورد اینها اجرا نخواهد شد مگر اینکه این ماده درباره اینها اجرا بشود و تذکر داده بشود که این قانونی است بعد از قانون بیمههای اجتماعی چون در این ضمانت اجرا ندارد بنابر این در مورد ماده و تبصره در صورتیکه باین ترتیب که ترتیب جدیدی را پیش بینی میکند باید توجه بماده ۳۵ قانون اجتماعی بشود وبنده با آقای معاون وزارت کار و آقای قراچورلو صحبت کردم پذیرفتند و دراین مورد یک پیشنهادی دارم که تقدیم کردهام.
رئیس – دیگر نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهاد آقای مهندس صائبی قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
در ماده چهار و تبصره آن باید به ضمانت اجرائی که جهت وصول حق بیمه کارگران در قانون بیمه اجتماعی پیش بینی شده است توجه داده شود. مهندس صائبی
رئیس – ماده پنجم مطرح است قرائت میشود.
(بشرح زیرخوانده شد)
ماده ۵- سازمان بیمههای اجتماعی میتواند در مورد کارگاههای خبازی و کارگاههائی که از نظر کارگری وضع مشابهی دارند بنا به پیشنهاد مدیر عامل و تصویب شورای عالی سازمان با توجه بتعداد کارگران و مزد آنان برای هر کارگاه مبلغ مقطوعی بعنوان حق بیمه ماهیانه تعیین نماید که پرداخت آن به نسبت مقرر در ماده ۲۱ قانون بیمههای اجتماعی خواهد بود.
دراین صورت استفاده کارگران از کمکهای نقدی مقرر در قانون به نسبت دستمزد مقطوعی است که از طرف شورای عالی سازمان تعیین میگردد.
تبصره – درمورد کارگاههای مذکور این ماده که بیمه آنها عملا بمرحله اجرا درنیامده باشد سازمان بیمههای اجتماعی میتواند بنا به پیشنهاد مدیر عامل و تصویب شورای عالی سازمان بیمههای اجتماعی از مطالبه هر گونه وجهی بابت حق بیمه و خسارات صرفنظر نموده و نسبت به شروع بیمه آنان با توجه بماده ۵ قانون بیمههای اجتماعی عمل نماید.
رئیس – آقای دکتر یزدان پناه بفرمائید.
دکتر یزدان پناه – بنده یک توضیحی میخواستم چون بنظرم این ماده پنج یک قدری مبهم آمد ماده ۵ میگوید سازمان بیمههای اجتماعی میتواند در مورد کارگاههای خبازی و کارگاههائی که از نظر کارگری وضع مشابهی دارند این وضع مشابه با کی؟ با چی؟ چون در جلسه گذشته راجع به کارگاههای کوچک خیاطی و آهنگری صحبت شده است که باید حق بیمه بپردازند در صورتیکه آنها کارگاههای خیلی کوچکی هستند یکی دو نفر کارگر بیشتر ندارند کارگران آنها معمولا یک ماه دو ماه هستند بیرون میروند بنده خواستم ببینم اینکه ذکر شده است کارگاههائیکه از نظر کارگری وضع مشابهی دارند منظور همین کارگاههای کوچک است ؟اگر منظور این باشد جمله آن را نمی رساند باید یک قدری در این زمینه توضیح بیشتری داده شود که این ماده شامل همه کارگاههای کوچکی بشود که قانون بیمههای اجتماعی را نمیشود درباره آنها اجرا کرد چون قانون بیمههای اجتماعی مربوط است بدستگاههای بزرگی که کارگر زیاد دارند و واقعاً از آنها میشود انتظار داشت حق بیمه
را بیاورند بپردازند کارگاههای کوچک را همانطور که در قانون کار صحبت شد و آقای وزیرکار متوجه این مشکل هستند و آن تبصره را پیشنهاد کردند در مورد بیمههای اجتماعی نسبت بکارگاههای کوچک که کارگرانشان کم هستند و نمیشود آنها را مشمول بیمههای اجتماعی کرد باید یک پیش بینی صریحتری بشود که نه اشکالی برای کارگر و کارفرمای این قبیل کارگاهها ایجاد بشود و نه سازمان بیمههای اجتماعی از نظر حق وصول بیمه بزحمت بیفتد.
رئیس – آقای قراچورلو.
مخبر کمیسیون کار واموراجتماعی – از لحاظ بیمههای اجتماعی باید بعرض جناب آقای دکتر یزدان پناه برسانم که تعداد کارگر هیچوقت ملاک عمل نخواهد بود این اینجا گفته شده که کارگاههائیکه وضع مشابهی دارند برای اینست که ما بیک اشکالی برخوردیم در شهرداری و آن موضوع صنف است چون در قانون کار، صنف تعریف قانونی ندارد ولی ممکن است که با این خبازیها وضع مشابه داشته باشند یعنی از نظر ساعات کارشان و از نظر وضع داخلی کارگاههایشان و هم چنین از نظر تعداد هم البته رعایت خواهد شد. پیشه ورانی هستند که تقریبا وضع کارشان مشابه با اینها باشد ما در کمیسیون کار هم خیلی دقت کردیم و میخواستیم تعریف بهتری برای این کار پیدا کنیم برای اینکه اشکالش همانطور که عرض کردم اینستکه صنف تعریف قانونی نمیشود یعنی اگر بگوئیم کارگاههای صنفی آنوقت نمیشود گفت که اینها چه رشته از کارگاههائی خواهد بود ولی تقاضا میکنم اگر پیشنهادی جنابعالی داشته باشد ممکن است مرحمت بفرمائید در شور دوم مجدداً رویش بحث میکنیم شاید بتوانیم یک تعریف بهتری برای این قبیل کارگاهها پیدا بکنیم (دکتر یزدان پناه – متشکرم).
رئیس – نظر دیگری در ماده ۵ نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت میشود.
(بشرح ذیل قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد مینماید تبصره زیر به لایحه اضافه شود.
تبصره - سازمان بیمههای اجتماعی مکلف است قبل از تعیین دریافت سهم بیمه به درآمد وهزینه صاحبان نانوائی بوسیله کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت کار – وزارت کشور – وزارت دارائی و نمایندگان سندیکای خبازان و یکنفر از معتمدین هر محل رسیدگی نموده و پس از روشن شدن میزان درآمد سهم بیمه را تعیین و دریافت دارد- معتمدی
ریاست محترم مجلس شورایملی
پیشنهاد مینماید ماده ۵ لایحه چاپ۹۷۳ بشرح زیر اصلاح شود:
سازمان بیمههای اجتماعی میتواند در مورد کارگاههای خبازی و آن قسمت از کارگاهها و پیشه ورانی که مقررات بیمههای اجتماعی از نظر تعداد کارگر نوع و ساعات وایام کار درباره آنها قابل انطباق نیست بنا به پیشنهاد مدیر عامل و تصویب شورای عالی سازمان با توجه به تعداد کارگران و مزد آنان برای هر کارگاه مبلغ مقطوعی بعنوان حق بیمه ماهیانه تعیین کند که پرداخت آن به نسبت مقرر در ماده ۲۱ قانون بیمههای اجتماعی خواهد بود – دکتر یزادن پناده
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
محترما پیشنهاد میکنم در تبصره ۵ لایحه کمیسیون کار و امور اجتماعی شماره ترتیب چاپ۹۷۳
بعد از جمله … از نظر کارگری وضع مشابهی دارند جمله زیر اضافه گردد (از قبیل خیاطی – سلمانی – چاپخانه – حمامی – کتیراپاک کنی و امثال آن). مهندس عبدالله والا
رئیس – لایحه و پیشنهادات برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۴- شور اول گزارش کمیسیون نظام راجع به بازرگانی شدن تسلیحات ارتش
رئیس – شور اول گزارش مربوط ببازرگانی شدن تسلیحات ارتش مطرح است و قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش شور اول از کمیسیون نظام مجلس شورایملی
کمیسیون نظام در جلسه ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۴۳ با حضور تیمسار سرلشکر شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۵۹۴-۴۳/۲/۱ ارسالی از مجلس سنا راجع به بازرگانی شدن تسلیحات ارتش را که مواد آن طبق ماده و احده مصوب ۲۰ آذرماه ۱۳۴۲ تقدیم و بشماره ۷۰۸ چاپ گردیده است مطرح و مورد رسیدگی قرارد داد و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
ماده ۱- وزارت جنگ مجاز است کلیه امور مربوط
به تسلیحات ارتش وکارخانجات آنرا بصورت بازرگانی اداره نماید.
ماده ۲- وزارت جنگ مکلف است اساسنامه لازم را با موافقت وزاتین دارائی و اقتصاد تهیه و پس از تصویب کمیسیون دارائی مجلسین بموقع اجرا بگذارد.
تبصره – افسران و کارمندان و افزارمندان و کارگران تسلیحات ارتش کماکان تابع قوانین اختصاصی نیروهای مسلح شاهنشاهی و مقررات آئیننامههای افزار مندان خواهند کرد.
مخبر کمیسیون نظام – حکیمیان
گزارش شور اول از کمیسیون قوانین دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون قوانین دارائی در جلسه ۲ اردیبهشت ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای قوام صدری و تیمسار سرلشکر شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به بازرگانی شدن تسلیحات ارتش را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون نظام را در این مورد تایید نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون قوانین دارائی – مهدی تهرانی
گزارش شور اول از کمیسیون اقتصاد و بازرگانی بمجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد و بازرگانی درجلسه ۲۸ اردیبهشت ماه ۱۳۴۳ با حضور تیمسار سرلشکر شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به بازرگانی شدن تسلیحات ارتش را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون نظام را دراین مورد تأیید نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون اقتصاد وبازرگانی – دکتر رضوانی
گزارش از کمیسیون امور استخدام بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام در جلسه ۴ خرداد ماه ۱۳۴۳ با حضور تیمسار سرلشکر شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه ارسالی از ملجس سنا راجع به بازرگانی شدن تسلیحات ارتش را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون نظام را در این مورد تأیید نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام – مهندس آراسته
رئیس –کلیات این لایحه مطرح است آقای پروین فرمایشی داشتید؟ بفرمائید.
فضل الله پروین – بنده میخواستم مختصراً توضیح داده شود که مؤسسه ارتش چگونه بصورت تجارتی اداره میشود و چه ایجاب کرده است که باین ترتیب انجام شود؟
رئیس – تیمسار شکیبی توضیحی میفرمائید؟
سرلشکر شکیبی – (معاون وزارت جنگ) - بنده نشنیدم که ایشان چه فرمودند.
فضل الله پروین – عرض کردم که یک مؤسسه ارتش چگونه ممکن است بطریق تجارتی اداره بشود و چه ایجاب کرده است و چه رجحانی دارد.
معاون وزارت جنگ – عرض میشود در ارتش تمام امور را کوشش میکنند روزبروز مثل سایر شئون مملکت پیشرفت بکند برای پیشرفت کارخانجات تسلیحات ارتش آمدند هیأتهایی از از خارجیان و از مؤسسات با تجربه و از متخصصین مدیریت صنعتی و امثال اینها دعوت کردند گفتند بازدید کنید طرز کار کارخانههای ما را ببینید که چه بکنیم تا با وضع بهتری و سریعتری بتوانیم اداره کنیم و عواید بیشتری از این کارخانجات موجود بدست بیاوریم برای این کار این هیأت آمدند یک بررسیهای مفصلی در طول چندین ماه کردند وبه این نتیجه رسیدند که قوانین مملکت ما بترتیبی است که تا حدی مانع پیشرفت کار است یعنی قانون محاسبات عمومی وآئین نامه معاملات دولتی اگر قرار بشود در مورد کارخانجات اجرا بشود نه اینکه در آمد حسابی پیدا نمیکنیم بلکه مثل اینست که کارخانجات مدرنی را تقریبا نیمه راکد کردهایم اولین پیشنهادی را که کردند این بود که این کارخانه و دستگاهها بصورت بازرگانی اداره بشود تا سرعت پیدا بکند و هیأت عامله فرصتی پیدا بکنند و دستشان باز بشود و کارخانهها محصولات بیشتری بدهد تسلیحات ارتش دارای کارخانه هائی است که در خاورمیانه واقعا نمونه است بسیار کارخانجات خوبی است ولی بشرط اینکه حداکثر بهره برداری از آن بشود این کارخانجات علاوه بر اینکه اسلحه و مهمات تهیه میکند میتواند با تغییر مختصری در بعضی از کارخانجات محصولاتی بدهد که بدرد تمام کشور بخورد و بهترین راه این را تشخیص دادند که بصورت بازرگانی اداره کنند یعنی یک مدیر عامل یا هیأت مدیره وقتی برخورد کرد به احتیاجاتی بدون اینکه منتظر بشود ماهها طبق مقررات مناقصه بگذارند یا اگر یک محصولی را بخواهند بفروشند
مزایده بگذراند وقت وروز تلف بشود و از امکانات موجود استفاده نشود دستش باز باشد تا آناً تصمیم بگیرد مثل یک مؤسسه بازرگانی.
رئیس – آقای پروین.
فضل الله پروین – توضیح برای کارخانجات کاملا کافی بود اما عبارتی که اینجا نوشته شده تسلیحات ارتش است تسلیحات ارتش یعنی مسلح کردن ارتش هیچوقت بصورت بازرگانی امکان ندارد که اداره شود و عمل صحیحی نیست.
رئیس – اگر پیشنهاد اصلاحی دارید لطف بفرمائید نظر دیگری در کلیات نیست ؟(اظهاری نشد) بورود در شور مواد رای میگیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۱- وزارت جنگ مجاز است کلیه امور مربوط به تسلیحات ارتش و کارخانجات آنرا بصورت بازرگانی اداره نماید.
رئیس – در ماده اول نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
در مورد لایحه راجع ببازرگانی شدن تسلیحات ارتش :اینجانب پیشنهاد مینمائم که جمله «کلیه امور مربوط به» را که زاید است از اول ماده یک حذف نمایند.
مهندس صائبی در لایحه ۹۷۰ لغت تسلیحات ارتش از ماده برداشته شود زیرا تسلیحات ارتش یعنی مسلح نمودن ارتش نمیتواند تجارتی باشد. ف – پروین
رئیس – ماده دوم قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲- وزارت جنگ مکلف است اساسنامه لازم را با موافقت وزارتین دارائی و اقتصاد تهیه و پس از تصویب کمیسیون دارائی مجلسین بموقع اجرا بگذارد.
تبصره – افسران و کارمندان و افزار مندان و کارگران تسلیحات ارتش کماکان تابع قوانین اختصاصی نیروهای مسلح شاهنشاهی و مقررات و آئین نامههای افزارمندان خواهند بود.
رئیس – نسبت بماده دوم نظری نیست ؟(اظهاری نشد) لایحه و پیشنهادات برای شور دوم بکمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۵-شور اول گزارش کمیسیون استخدام راجع باجازه استخدام هفت نفر گوینده عربی و اردو از اتباع بیگانه جهت گویندگی رادیو
رئیس – شور اول گزارش راجع باجازه استخدام ۷ نفر گوینده عربی و اردو مطرح است قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش کمیسیون امور استخدام بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام در جلسه ۳۱ فروردین ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای معینیان وزیر اطلاعات تصویبنامه شماره ۴۰۳۵۰-۴۱/۸/۲۲ راجع به اجازه استخدام ۵ نفر گوینده عربی و اردو که ضمیمه لایحه شماره ۳۳۴۲۳-۴۲/۱۰/۱۴ به مجلس شورای ملی تقدیم و بشماره ۴۶۶/۷ چاپ شده و تصویب نامه شماره ۴۰۸۲۴-۴۲/۷/۷ راجع به اجازه استخدام دو نفر گوینده زبان اردو
(تبعه پاکستان) برای رادیو زاهدان که ضمیمه لایحه شماره ۳۳۴۲۱-۴۲/۱۰/۱۴ بمجلس شورای ملی تقدیم و بشماره ۴۷۳/۷ چاپ شده است را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب نامههای مذکور را تلفیق و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
ماده واحده – بوزارت اطلاعات اجازه داده میشود چهار نفر گوینده عربی و سه نفر گوینده زبان اردو از اتباع بیگانه جهت گویندگی رادیو با حقوق ماهانه هر یک حداکثر سی هزار ریال برای مدت پنج سال از تاریخ اشتغال بکار از محل اعتبار مربوط مورد عمل خود استخدام نماید و قرار داد استخدام آنها را با رعایت کامل قانون مربوط بشرایط اساسی کنترات مستخدمین خارجه مصوب عقرب ۱۳۰۱ تنظیم و مبادله نماید.
وزارت اطلاعات در صورت احتیاج میتواند قرار داد استخدامی هر یک از افراد مذکور را برای مدت پنج سال دیگر تمدید نماید.
مخبر کمیسیون امور استخدام – مهندس آراسته
گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای معینیان وزیر اطلاعات تصویبنامه مربوط به
اجازه استخدام ۵ نفر گوینده عربی و اردو و تصویبنامه مربوط باجازه استخدام دونفر گوینده زبان اردو (تبعه پاکستان) را که در کمیسیون استخدام با یکدیگر تلفیق و با اصلاحاتی تصویب شده بود مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون استخدام را در این مورد تایید نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبرکمیسیون بودجه – مهندس والا
گزارش کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۳۰ خرداد ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای معینیان وزیر اطلاعات تصویب نامه مربوط به اجازه استخدام ۵ نفر گوینده زبان عربی و اردو و تصویب نامه مربوط به اجازه استخدام دو نفر گوینده زبان اردو (تبعه پاکستان) را که در کمیسیون استخدام با یکدیگر تلفیق و با اصلاحاتی تصویب شده بود مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون استخدام را در این مورد تایید نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه – فتح الله مافی
رئیس – کلیات ماده واحده مطرح است آقای ریگی بفرمائید.
ریگی – بنده از فرصت خواستم استفاده کنم و از اقدامات بسیار مفیدی که وزارت اطلاعات در تأسیس رادیو زاهدان کرده است تشکر کنم چون واقعا تشکیلاتی است که باعث آبروی کشور ما است و خوشبختانه بنده چند روز پیش این تشکیلات را از نزدیک دیدم وخیلی خوشوقت شدم و امیدورا هستم که واقعا در تمام کشور تشکیلاتی نظیر رادیو زاهدان بوجود بیاید در این جا خواستم نکته کوچکی را عرض کرده باشم و آن اینستکه درین لایحه نوشته شده است که دونفر گوینده زبان اردو از تبعه پاکستان استخدام بشوند چون امکان دارد که در هندوستان هم اشخاصی باشند که تبعه هندوستان بوده وچون زبان اردو در آنجا هم رایج است زبان اردو را هم خوب بدانند بنده پیشنهاد میکنم که این جمله تبعه پاکستان حذف بشود و نوشته شود تبعه خارج که امکان داشته باشد از هندوستان و پاکستان متساویا استخدام بشوند در هر صورت بنده عرایضم راجع به تشکیلاتی بود که در زاهدان ایجاد شده خواستم نمایندگان محترم هم اطلاع حاصل کنند و بنده از این لحاظ متشکر هستم.
رئیس – آقای سعید وزیری موافقید یا مخالف؟
سعید وزیری – موافقم.
رئیس – آقای ریگی که مخالف نبودند. نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی میگیریم بورود در شور ماده واحده خانمها وآقایانیکه موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است آقای معینیان فرمایشی دارید بفرمائید.
معینیان (وزیر اطلاعات) - بنده از جناب آقای ریگی بسیار متشکرم باید عرض کنم در کمیسیون خارجه مطلب اصلاح شده است که این گویندگان از اتباع بیگانه باشند و پاکستان را برداشتهاند و نظر شما کاملا تأمین است.
ریگی – چون نظر بنده تامین شده عرضی ندارم.
رئیس – پیشنهاد رسیده قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام ریاست معظم مجلس شورای ملی
درمورد لایحه ۹۶۹ که مطرح است پیشنهاد مینمایم درماده واحده قید شود که چهار نفر گوینده زبان عربی و سه نفر گوینده اردو باید زبان فارسی را لااقل برای رفع احتیاج (خواندن و نوشتن) بدانند.
ف – پروین
رئیس – لایحه و پیشنهاد آقای پروین برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط فرستاده میشود.
۶- اخذ رأی نهائی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به ترخیص مایحتاج مؤسسه کاره با معافیت گمرکی
رئیس - لایحه ایست از مجلس سنا رسیده قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورایملی – گزارش کمیسیون شماره ۵ مربوط بلایحه شماره ۳۸۶۹۸-۱۳۴۲/۱۰/۵ دولت (مربوط بتصویبنامهها) راجع به ترخیص مایحتاج کارکنان مؤسسه کاره با معافیت گمرکی که ضمن مرقومه شماره ۳۸۸۲-۱۳۴۳/۲/۱۲ از آن مجلس محترم بمجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز چهارشنبه ۲۷ خرداد ماه ۱۳۴۳ مطرح و بتصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور جهت اخذ رای نهائی بضمیمه ارسال میگردد. رئیس مجلس سنا – مهندس شریف امامی
قانون مربوط به ترخیص مایحتاج کارکنان مؤسسه کاره(CARE) بامعافیت گمرکی.
ماده واحده – بوزارت اقتصاد اجازه داده میشود مایحتاج کارکنان خارجی مؤسسه خیریه کاره را در ایران که از خارج بنام آنها میرسد بعنوان احتیاجات آنها با تشخیص وزارت امور خارجه بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی (به استثنای باربری و انبار داری) از گمرک ترخیص نماید. لایحه قانونی بالا مشتمل بر یک ماده که لایحه آن بموجب ماده واحده مصوب بیستم آذرماه یکهزار وسیصد و چهل و دو تقدیم شده بود در جلسه روز چهارشنبه بیست و هفتم خردادماه یکهزار و سیصد و چهل وسه شمسی بتصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا – مهندس شریف امامی
رئیس – این لایحه بهمان ترتیبی که در مجلس شورای ملی بتصویب رسیده است در ملجس سنا هم بتصویب رسیده نسبت به آن باید با ورقه اخذ رای شود.
(اسامی نمایندگان بترتیب زیر بوسیله منشی اعلام و در محل نطق اخذ رای بعمل آمد).
دکتر کلالی – مهندس جلالی نوری – مجد – خواجه نوری – دکتر شفیع امین – دکتر مصباح زادا – موقر – بوشهری – معتمدی – مرتضوی – دکتر خطیبی – کبیری – دکتر جعفری – روستا – اوزار – مصطفوی نائینی – دکتر مهندس بهبودی – دکتر امامی خوئی – دکتر مبین – دکتر ضیائی – رضوی – بانو ابتهاج سیمعی – بانو دکتر دولتشاهی – بانو دکتر پارسای – بانو جهانبانی- بانو تربیت – قراچورلو – امیر احمدی – صائبی – باغمیشه – حق شناس – صائب – سیفی – دکتر پورهاشمی – دکتر اسفندیاری – بانو نفیسی – دکتر بقائی یزدی – پاینده – دکتر قراگوزلو – بختیار بختیاریها – ظفر – دکتر اعتمادی – آقایان – فیصلی – مهندس عطائی – موسوی – دکتر سعید – دکتر رهنوردی- مهندس معینی – کنگرلو – دکتر وحید نیا – نیری – ریگی – دکتر کیان – مهندس ارفع – پروین – شاخوئی – البرزی – محدث زاده – لفوطی – محسنی مهر – پاکذات – غلام نیاکان – هیراد – دکتر صاحب قلم – ویلیام ابراهیمی – ذبیحی سلطان احمدی – حاجی باغلو – آقا میر ارسنجانی – رامبد – کورس – کشفی – دکتر غنی – فولادوند – نصیری – آموزگار – پور ادبی – نور بخش – بهادری – قاسم مرادی – جهانگیری – تبریزی – فهیمی – یعقوب تهرانی – اهری – زهتاب فرد – دکتر حکیم شوشتری – کیوان – دکتر رمضانی – مهندس ریاحی – کسرائی – مهندس کمانگر – سعید وزیری – احتشامی – مهندس جلالی – دکتر عدل – مهندس اسدی سمیع – مهندس زر آور – مهندس زنجانچی – دکتر نجیمی –پژند – ضابطی طرقی – شفیعی پور کرمانی – مبارکی – ساگینیان – طهماسبی – امام مردوخ- مافی- مهندس برومند – مهندس صائبی – دکتر یزدان پناه – روحانی – دکتر حاتم – توسلی – دکتر فربود – پزشکی – دکتر عدل طباطبائی – دکتر رضوانی – دکتر معتمد وزیری – دکتر رشتی – شیخ الاسلامی – میرهادی – اقبالی – سرتیپ پور – امینی خراجی – حسینی – حاذقی – پرویزی – ملک زاده آملی – میرافضل – بالاخانلو – بدر صالحیان – جهانشاهی – حبیبی – قلعه جوقی – علی مرادی – حکمت یزدی – اولیاء – متولی باشی – مهندس کیا – رهبر – کلانتر هرمزی – طالب زاده روزسری – مهندس انصاری – دکتر زعفرانلو – دکتر مدنی – مهندس بهبودی – دکتر مهدی زاده – مهندس عدلی – مهندس مجتهدی – مهندس آصفی – مهندس آراسته – مهندس صدقیانی – مهندس مالک – مهندس معینی زند – دکتر یگانگی – سرتیپ حکمیمیان – فخر طباطبائی – دیهیم – سرلشگر نکوزاد – سرلشگر همایونی – دکتر حکمت – ثامنی – مهندس اخوان – زند – مهندس پروشانی – ادیب سمیعی – دکتر سامیراد – کیهان یغمائی – دکتر اسدی – سلیمانی کاشانی – ناروئی – مهرزاد – طباطبائی – رجائی – ایلخان – کمالوند – صفی پور – دکتر صالحی – کبیری – شکیبا – جاوید –مهندس ریاضی – دکتر الموتی – دکتر مهذب – صادق احمدی
(آراء مأخوذه شماره شد نتیجه بقرار زیر اعلام گردید)
آراء موافق ۱۴۰ رای ورقه سفید بعلامت امتناع ۳ برگ.
رئیس – لایحه با ۱۴۰ رای موافق تصویب شد و بدولت ابلاغ میشود.
اسامی موافقین آقایان: احتشامی – صائبی – علی مرادی – دکتر قراگوزلو – اهری – اولیاء – ظفر – فولادوند – نصیری –
مکی فیصلی – طالب زاده رودسری – حسینی –مهندس مجتهدی – دکتر زعفرانلو – سرتیپ حکیمیان – شیخ الاسلامی – کمالوند – امیر احمدی – باغمیشه – البرزی – دکتر وحیدنیا- یعقوب تهرانی – مهندس انصاری – دکتر صالحی – دکتر جعفری – فهیمی – شاخوئی – مهندس کمانگر – دکتر مهذب – مهندس پروشانی – دکتر سامیراد – دکتر یگانگی – رجائی – قراچورلو – پروین – مهندس جلالی نوری – ثامنی – دکتر مهدی زاده – دکتر سعید – رهبر – کسرائی – رضوی – دکتر کیان – مهندس کیا – میرهادی – مهندس جلالی – ساگینیان – مبارکی – دکتر اعتمادی – مهندس عدلی – دکتر اسفندیاری – بانو دکتر پارسای – دکتر نجیمی – دکتر فربود – بانو ابتهاج سمیعی – مهندس برومند – کشفی – پزشکی – مهندس آصفی – بانو تربیت – روستا - اوزار – مهندس مالک – مهندس صدقیانی – مهندس زنجانچی – بهادری – ناروئی – قلعه جوقی – متولی باشی – پور ادبی – مهندس معینی زند – دکتر غنی – پاک ذات – بدر صالحیان – محسنی مهر – رامبد – نیری – پرویزی – موسوی ماکوئی – بانو نفیسی – دکتر موثقی – ویلیام ابراهیمی – ذبیحی سلطان احمدی – اقبالی – مهندس اسدی سمیع – غلام نیاکان – زر آور – قاسم مرادی – دکتر امامی خوئی – کورس – دکتر عدل طباطبائی – حاذقی – دکتر مدنی – موقر – سرتیپ پور – امینی خراجی – دکتر رضوانی – دکتر رشتی – مهندس صائبی – فخر طباطبائی – پژند – صائب – حبیبی – دکتر صاحب قلم – کیوان – مهندس والا – ضابطی طرقی – دکتر اسدی – دکتر پورهاشمی – پاینده – موسوی – مافی – خواجه نوری – دکتر مبین – حکمت یزدی – توسلی – شکیبا – مهندس اخوان – دکتر رهنوردی – دکتر ضیائی – مهندس ریاضی – مهندس معینی – مهندس عطائی – سعید وزیری – سرلشگر نکوزاد – ملک زاده آملی – آموزگار – دکتر یزدان پناه – کنگرلو – دکتر خطیبی – تبریزی – دکتر رمضانی – صفی پور – میر افضل – دکتر امین – مهرزاد – جهانگیری – صادق احمدی- دکتر عدل
۷- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به معافیت پنج صندوق محتوی میز و صندلی فلزی و لوازم آزمایشگاهی بنگاه پاستور از حقوق و عوارض گمرکی
رئیس – شور دوم گزارش مربوط بمعافیت پنج صندوق میز و صندلی فلزی و لوازم مخصوص آزمایشگاهی بنگاه پاستور مطرح است، قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش شور دوم از کمیسیون اقتصاد و بازرگانی به مجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد و بازرگانی درجلسه دوشنبه ۴۳/۳/۱۱ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه شماره ۴۵۵۰۶-۴۲/۱۰/۱ دولت راجع به معافیت پنج صندوق محتوی میز و صندلی فلزی و لوازم مخصوص آزمایشگاهی بنگاه پاستور از حقوق و عوارض گمرکی را که گزارش اول آن به شماره ۸۲۷ بچاپ رسیده برای شور دوم با توجه به پیشنهادات مربوطه مورد رسیدگی قرار داد و با مختصر اصلاح تصویب کرد. اینک گزارش آن بشرح ذیل بمجلس شورای ملی تقدیم میگردد.
ماده واحد – تعداد پنج صندوق محتوی میز و صندلی و لوازم مخصوص آزمایشگاهی که بمنظور تکمیل تجهیزات آزمایشگاههای وابسته به بنگاه پاستور بگمرک طهران رسیده است از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معاف میگردد.
مخبر کمیسیون اقتصاد و بازرگانی – دکتر رضوانی
گزارش شور دوم از کمیسیون بهداری مجلس شورایملی
کمیسیون بهداری در جلسه شنبه ۴۳/۳/۳۰ با حضور آقای دکتر آموزگار وزیر بهداری لایحه دولت راجع بمعافیت پنج صندوق محتوی میز و صندلی فلزی و لوازم مخصوص آزمایشگاهی بنگاه پاستور از حقوق عوارض گمرکی را برای شور دوم رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون اقتصاد و بازرگانی را تصویب کرد. اینک گزارش آن بمجلس شورای ملی تقدیم میگردد.
رئیس کمیسیوی بهداری – دکتر اعتمادی
گزارش شور دوم از کمیسیون قوانین دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون قوانین دارائی در جلسه مورخ ۴۳/۴/۱ با حضور نماینده دولت لایحه مربوط به معافیت پنج صندوق محتوی میز وصندلی فلزی و لوزام مخصوص آزمایشگاهی بنگاه پاستور از حقوق و عوارض گمرکی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون اقتصاد و بازرگانی را تأیید
کرد. اینک گزارش آن بمجلس شورای ملی تقدیم میگردد.
مخبر کمیسیون قوانین دارائی – تهرانی
رئیس – ماده واحده مطرح است آقای دکتر امین مخالفید ؟بفرمائید.
دکتر شفیع امین – این لایحهای که در خصوص معافیت از عوارض گمرکی نسبت به بنگاه پاستور تقدیم مجلس شورای ملی شد بنظر بنده از نظر این کمک بیک مؤسسه بهداشتی است خوبست ولی در حقیقت بین مؤسسات دولتی فرق میگذاریم اگر بناست لوازم آزمایشگاهی یا لوازم فنی از حقوق گمرکی و عروارض معاف بشود باید شامل همه موسسات بشود این خوب نیست که یک موسسهای را معاف بکنیم و از مؤسسه دیگر حقوق و عوارض گمرکی بگیریم. خاطر نمایندگان محترم مستحضر است که سابقاً بیمارستانها و مؤسسات دانشگاهی از پرداخت گمرک وسایر عوارض گمرکی معاف بودند ولی دوباره دولت قانونی آورد شاید در بودجه سال۱۳۳۸ بود که باز از آنها حقوق و عوارض گمرکی بگیرند. بعقیده بنده صالح نیست که ماهر روز برای معافیت یک موسسه یا یک دستگاه یک قانونی بیاوریم و از دیگران که بودجه اضافی نداشتند مالیات و عوارض و یا حقوق اضافی بگیریم. دولت خرج موسساتش را خودش تامین میکند از این جیب در میآورد و بجیب دیگر میریزد اگر بناست که کمکی بشود به مؤسسات فنی، به بیمارستانها و یا آزمایشگاههای مختلف باید همه یکسان باشند صلاح نیست که یکی معاف باشد و از دیگری آن حقوق و عوارض گرفته شود باید همه گمرک بدهند. همه عوارض بدهند. بنده خواستم عرض کنم که چون این تصویبنامه قبلی بوده و مربوط بدولت فعلی نیست اگر یک آزمایشگاه و یا یک مؤسسه دولت از عوارض یا گمرک معاف میشود این معافیت شامل همه موسسات بشود اختلاف بین موسسات دولت ایجاد نکنیم صلاح نیست و باید عرض کن که
بنده مخالف بنگاه پاستور نیستم موسسه ایست علمی که حقیقه زحمت میکشد سالهاست فداکاری میکند و بطور کلی این موسسات مال دولت است اگر مقرراتی وضع میشود باید شامل همه باشد و این وضع موجب ناراحتی و رنجش میشود. مقدار زیدی از بودجه دانگاهها و موسسات و بیمارستانها مخارج گمرکی و مخارج عوارضی است که ضمن وارد کردن لوازم از اروپا و آمریکا میپردازند امیداورم توجه بشود اگر این به بعد قرار است یک موسسهای معاف بشود در باره همه یکسان و یکنواخت باشد.
رئیس – نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده واحده و کلیات آخر آن رأی میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد. برای اظهار ملاحظات بمجلس سنا فرستاده میشود.
۸- اخذ رای نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به اجازه دریافت وام از بانک کشاورزی جهت پرداخت بهره سفتههای وام خرید کود شیمیایی و مخارج بنگاه پتروشیمی
رئیس – لایحه دیگری است که از مجلس سنا رسیده قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۵ مربوط بلایحه شماره ۳۸۷۱۴-۱۳۴۳/۱۰/۵ دولت (مربوط به تصویبنامه)
راجع بدریافت وام از بانک کشاورزی بمنظور پرداخت بهره سفتههای خرید کود شیمیائی و هزینههای ضروری بهره برداری از کارخانه مذکور که ضمن نامه شماره ۳۸۸۳-۱۳۴۳/۲/۱۷ از آن مجلس محترم بمجلس سنا ارسانل شده بود در جلسه روز چهار شنبه ۲۷ خردار ماه ۱۳۴۳ مطرح و بتصویب مجلس سنا رسیده، اینک لایحه قانونی مزبور جهت اخذ رأی نهایی به ضمیمه ارسال میشود.
رئیس مجلس سنا – مهندس شریف امامی قانون راجع به دریافت وام از بان کشاورزی بمنظور پرداخت بهره سفتههای خرید کارخانه کودشیمیایی و هزینههای ضروری بهره برداری از کارخانه مذکور
ماده واحده – به بنگاه پتروشیمی وابسته بوزارت اقتصاد اجازه داده میشود بمنظور پرداخت بهره سفتههای خرید کارخانه کود شیمیایی و هزینههای ضروری بهره برداری از کارخانه مذکور و همچنین مخارج جاری بنگاه پتروشیمی مبلغ ۵۰ میلیون ریال از بانک اعتبارات کشاورزی و عمران روستائی ایران طبق مقررات بانک مزبور بعنوان وام دریافت و ازمحل فروش محصول کارخانه مترو دارد.
لایحه قانونی بالا مشتمل بر یک ماده که لایحه آن بموجب ماده واحده مصوب بیستم آذرماه یکهزارو سیصد و چهل و دو
چهل و دو تقدیم شده بود در جلسه روز چهار شنبه بیست و هفتم خرداد ماه یکهزار و سیصد و چهل و سه شمسی بتصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا – مهندس شریف امامی
رئیس – این لایحه بهمان ترتیبی که در مجلس شورای ملی بتصویب رسیده بود در مجلس سنا تصویب شده است و نسبت به آن به اورقه اخذ رای میشود.
(اسامی نمایندگان به ترتیب زیر وسیله منشی اعلام و در محل نطق اخذ رای بعمل آمد)
آقایان: دکتر کلالی – مهندس جلای نوری – مجد خواجه نوری – دکتر شفیع امین – دکتر مصباح زاده – موقر بوشهری – معتمدی – مرتضوی – دکتر خطیبی – کبیری – دکتر جعفری – روستا – اوزار – مصطفوی نائینی – دکتر مهندس بهبودی – دکتر امامی خوئی – دکتر مبین – دکتر ضیائی – رضوی – بانوابتهاج سمیعی – بانو دکتر دولتشاهی – بانو دکتر پارسای – بانو جهانبانی – بانو تربیت – قراچورلو- امیراحمدی – صائبی – باغمیشه – حق شناس – صائب – سیی – دکتر پورهاشمی – دکتر اسفند یاری – بانو نفیسی – دکتر بقائی یزدی – پاینده – دکتر قراگزلو- بختیار بختیاریها – ظفر – دکتر اعتمادی – آقایان – فیصلی – مهندس عطائی – موسوی – دکتر سعید – دکتر رهنوردی – مهدس معینی – کنگرلو – دکتر وحیدنیا- نیری ریگی – دکتر کیان – مهندس ارفع- پروین – شاخوئی – البرزی – محدث زاده – لفوطی – ارفع – پروین – شاخوئی – البرزی – محدث زاده – لفوطی – محسنی مهر – پاک ذات – غلام ایاکان – هیراد – دکتر صاحب قلم – ویلیام ابراهیمی – ذبیحی سلطان احمدی – حاجی باغلو – آقا میر ارسنجانی – رامید – کورس – کشفی – دکتر غنی – فولاد وند – نصیری اوزگار – پوردایی – نوربخش – بهادری – قاسم مرادی – جهانگیری – تبریزی- فهیمی – بعقوب تهرانی – اهری – زهتاب فرد – دکترحکیم شوشتری – کیوان – دکتر رمضانی – مهندس ریاحی – کسرائی – مهندس کمانگر – سعید وزیری – احتشامی – مهندس جلالی – دکتر عد ل – مهندس اسدی سمیع – مهندس زر آور – مهندس زنجانچی – دکتر نجیمی – پژند - ضابطی طرقی – شفیعی پور کرمانی – مبارکی – ساگینیان – طهماسبی – امام مردوخ- مافی – مهندس برومند – مهندس صائبی – دکتر یزدان پناه – روحانی – دکتر حاتم – توسلی – دکتر فربود – پزشکی – دکتر عدل طباطبائی – دکتر رضوانی- دکتر معتمد وزیری – دکتر رشتی – شیخ الاسلامی – میرهادی – اقبالی – سرتیپ پور – امینی- خراجی – حسینی – حاذقی – پرویزی – ملکزاده آملی – میر افضل – بالاخانلو – بدر صالحیان – جهانشاهی - حبیبی – قلعه جوقی – علی مرادی – حکمت یزدی – اولیاء- متولی باشی – مهندس کیا – رهبر – کلانتر هرمزی – طالب زاده رودسری – مهندس
– دکتر زعفرانلو – دکتر مدنین – مهندس بهبودی – دکتر مهدی زاده – مهندس آراسته – مهندس صدقیانی – مهندس مالک – مهندس معینی زند – دکتر یگانگی – سرتیپ حکیمیان – فخر طباطبائی – دیهیم – سر لشکر نکوزاد – سر لشگر همایونی – دکتر حکمت – ثامنی – مهندس اخوان – زند – مهندس پروشانی – ادیب سمیعی – دکتر سامیراد – کیهان یغمائی – دکتر اسدی – سلیمانی کاشانی – ناروئی – مهرزاد – طباطبائی – رجائی – ایلخان – کمالوند – صفی پور – دکتر صالحی – موسوی ماکوئی – شکیباد – جاوید – مهندس ریاضی – دکتر مهذب – صادق احمدی.
(آراء ماخوذه شماره شد نتیجه بقرار زیر اعلام گردید)
آراء موافق ۱۳۷ رای مخالف – یک رای
ورقه سفید بمعلامت امتناغ ۵ برگ.
رئیس – لایحه با ۱۳۷ رای موافق تصویب شد و بدولت ابلاغ میشود.
اسامی موافقین آقایان:
مصطفوی نائینی – آموزگار – مهندس آصفی – دیهیم – موثفی – رهبر – کورس – امیر احمدی – موقر – ثامنی – نیری – ناروئی – دکتر خطیبی – شیخ الاسلامی – مهندس اخوان – دکتر سامیراد – دکتر رضوانی – جهانگیری – حبیبی – نجیمی – دکتر ضیائی – طالب زاده – رودسری – خواجه نوری – قراگزلو- ضابطی طرقی – پژند – قاسم مرادی – بهادری- ذبیحی سلطان احمدی – دکتر مبین – مهندس کیا – جهانشاهی – باغمیشه – ویلیام ابراهیمی – دکتر وحیدنیا – مافی – دکتر رهنوردی – مهندس کمانگر – حسینی – حکمت یزدی – مهندس معینی زند – مهندس پروشانی – مهندس جلالی نوری – دکتر بقائی یزدی- متولی باشی – دکتر امامی خوئی –
مهندس انصاری موسوی – مهندس برومند – دکتر زعفرانلو – ریگی – دکتر مهدی زاده – کنگرلو – دکتر یزدان پناه – بانو تربیت – مکی فیصلی – مهندس زد آور – بدر صالحیان – مهندس جلالی – دکتر کلالی – پزشکی – احتشامی – مهندس معینی – موسوی کبیری – ساگینیان – علی مرادی – سرتیپ حکیمیان – دکتر عدل طباطبائی – دکتر صاحب قلم – اولیاء ۰ دکتر اسفندیاری – دکتر صالحی – موسوی ماکوئی – قلعه جوقی – شاخوئی – رضوی – اقبالی – معتمدی – فولادوند – مهندس صدیقانی – حاذقی – غلام نیاکان – بانو دکتر پارسای – مهندس عدلی – سعید وزیری – دکتر فربود – اوزار – صائب – پروین – صائبی – پاک ذات – مهرزاد – امینی خراجی – دکتر کیان – پاینده – مبارکی – مهندس مجتهدی – دکتر سعید – روستا – نصیری – توسلی – بانو نفیسی – سرلشکر نکوزاد – مهندس زنجانچی – دکتر رشتی – تبریزی – دکتر شفیع امین – ظفر – کشفی – حاجی باغلو – ملکزاده آملی – کیوان – فهیمی – کلانتر هرمزی – مهندس ریاضی – شکیبا – مهندس مالک – ایلخان – رجائی – آقا میر ارسنجانی – دکتر غنی – پور ادبی – بانو ابتهاج سمیعی – مهندس صائبی – البرزی – مهندس اسدی سمیع – میرهای – دکتر اعتمادی – تهرانی – دکتر عدل – صفی پور – صادق احمدی – دکتر مهذب.
مخالف – آقای بالاخانلو.
۹- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به معافیت اتومبیلهای مامورین سیاسی و ارسال بمجلس سنا
رئیس – شور دوم گزارش مربوط بمعافیت اتومبیلهای مامورین سیاسی کشورهای خارجی مطرح است قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش شور دوم از کمیسیون اقتصاد و بازرگانی بمجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد و بازرگانی در جلسه مورخ ۴۳/۳/۱۸ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد گزارش شور اول لوایح شمارههای ۲۳۴۷۷/۲۰۵۳/۱۸-۴۲/۱۰/۲ و ۴۲/۱۰/۱۷-۱/۱۶/۳/۴۰۱۶۴دولت راجع بمعافیت اتومبیلهای مأمورین سیاسی کشورهای خراجی مقیم دربار شاهنشاهی از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی را که بشماره ۸۵۵ بچاپ رسیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و عیناً تصویب کرد. اینک گزارش آن طی ماده واحده بشرح ذیل تقدیم مجلس شورای ملی میگردد.
ماده واحده – مامورین سیاسی کشورهای خارجی مقیم دربار شاهنشاهی میتوانند اتومبیلهای خود را در صورت رعایت معامله متقابله نسبت بمامورین سیاسی کشور شاهنشاهی در کشورهای خارجی مربوط بدون پرداخت واگذار نمایند مشروط به اینکه واگذاری زودتر ازسه سال از تاریخ ورود صورت نگیرد.
مخبر کمیسیون اقتصاد وبازرگانی – دکتر رضوانی
گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۳۰ خرداد ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای میرفندرسکی معاون وزارت امور خارجه لایحه دولت راجع به معافیت مامورین سیاسی کشورهای خراجی مقیم ایران از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی را که شور اول آن بشماره ۸۵۵ چاپ شده است برای شور دوم مطرح و مصوبه کمیسیون اقتصاد و بازرگانی را تأیید نمود. اینک گزارش آن بمجلس شورای ملی تقدیم میشود.
مخبر کمیسیون امور خارجه – مافی
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی درجلسه اول تیرماه ۱۳۴۳ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه دولت راجع بمعافیت اتومبیلهای سیاسی کشورهای خارجی مقیم ایران از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی را که گزارش شور اول آن بشماره ۸۵۵ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون اقتصاد و بازرگانی را تأیید نمود: اینک گزارش آن بملجس شورای ملی تقدیم میشود.
مخبر کمیسیون دارائی – تهرانی
رئیس – ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده واحده و کلیات آخر آن رای میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده میشود.
۱۰- تقدیم لایحه بودجه ۱۳۴۳ کل کشور بوسیله آقای نخست وزیر
رئیس – جناب آقای نخست وزیر فرمایشی دارید؟
نخست وزیر – قبل از این که وارد موضوع و تقدیم لایحه بودجه کل کشور بشوم چون میدانم که تعطیلات تابستان و گرمای هوا ایجاب میکند که هر چه زودتر مجلس شورای ملی از موقعیت استفاده کند نه برای استراحت بلکه شاید برای سرکشی بنقاط انتخابیه وکلای محترم مورد استفاده قرار بگیرد این است که خواستم تشکر کنم که جناب آقای رئیس مجلس ووکلای محترم توجه فرمودند که مسائل مملکتی از لحاظ اهمیت و خاصه در روحیه مجلس بالاتراز هر گونه استراحت وبالاخره از هرگونه مقررات عادی و جاری مجلس شورای ملی است و بنده وظیفه دارم از این ابراز لطف و صمیمیت خانمها و آقایان محترم ابراز تشکر بکنم دولتی که به امر اعلیحضرت همایونی مصدر خدمت درچند روز به اول فروردین ۱۳۴۳ منصوب گردید قاعده و رسم بر این است که بودجه کل کشور قبل از خاتمه هر سال تصویب شود و بدولت برای اجرا ابلاغ بشود در این فاصله کوتاه با مطالبی که دولت در مجلس شورای ملی بعرض رساند موافقت مجلس جلب شد به این که ما یک بودجه موقتی تقدیم مجلس بکنیم که یک فاصله کوتاه سه ماه کسب اجازه بشود برای تنظیم بودجه کل کشور البته تصدیق میفرمایئد که اهمیت تنظیم یک بودجه جامع و توجه به این نکته چقدر حائز اهمیت است و مقدور نبود که در فاصله کوتاه چند روز تعطیل عید دولت بتواند یک بودجه کامل و جامعی تقدیم مجلس بکند با تصویب بودجه سال ۱۳۴۳ بدولت فرصت داده شد که در این سه ماه امور مملکتی متوقف نباشد و ضمنا دولت فرصت پیدا کند به این که در یک مدت بسیار کوتاهی نسبت به تنظیم بودجه کل کشور و خاصه تنظیم بودجه طبق اصول جدید و ترتیبی که باید بودجه بندی مملکت برقرار بشود اقدام بعمل بیاورد در این فاصله کوتاه و بسیار کوتاه دولت موفق شد که فوراً دفتر بودجه و انتزاع بودجه را از وزارت دارائی عملی بکند و دفتر بودجه در سازمان برنامه و تحت نظر نخست وزیر بوجود آید و از موقع تشکیل دفتر بودجه که بیش از دو ماه و چند روز نمیگذرد بودجه کل کشور مورد بررسی قرار گرفت در این جا باید بعرض برسانم که هم آهنگی که در دولت کاملا مشهود است موجب تقویت و اجرای وظایف دولت میشود و تسهیل در کارها و به همین علت هم انتزاع یک دستگاهی از یک وزارت خانه و یک دستگاه دیگر که از لحاظ اصولی بسیار صحیح است بدون کوچکترین وقفه ئی انجام شد و وزارت دارائی با نهایت حسن نیت و همکاری کامل انجام این امر را برعهده گرفت و در تنظیم بودجه مساعدت و تسریع لازم مبذول شد بنده امروز افتخار دارم که بودجه کل کشور را مربوط به سال ۱۳۴۳ که یک بودجه کامل نیست ولی بسیار دقیق تر و بسیار جامع تر از بودجههای گذشته است برای اولین بار در تاریخ مشروطیت ایران میوشد به این بودجه، بودجه کل مملکتی اطلاق کرد تقدیم مجلس شورای ملی بکنم بنده تصور میکنم که دخل و خرج مملکت همانطوریکه در قانون اساسی مملکت مندرج است و نمایندگان محترم توجه کامل دارید هیچ نکته ئی از آن نباید مبهم باشد و نباید از نظر مجلس شورای ملی دور بماند و بودجه کامل منعکس کننده تمام فعالیتهای اقتصادی مملکت در آمدهای مملکت اعم از درآمد عمومی در امد برنامه درآمدهای اختصاصی و خرج و هزینه آن توسط دستگاههای دولتی درهر قسمتی از دستگاههای مملکتی هزینههایی را که بعمل میآورند باید بعرض مجلس برسد تردیدی ندارد که در سال آینده بودجه جامع ما دارای مقررات خاصی خواهد بود که عیب بودجه فعلی را هم مرتفع خواهد کرد ولی همانطور که وعده داده شده بود ما امروز توانستیم که بودجه کل مملکت را که منعکس کننده تمام فعالیتهای اقتصادی و سیاسی و اجتماعی مملکت است بطور جامع تقدیم بکنیم البته بودجه عمرانی طبق اصول و مقررات قانونی خاص خودش دراینجا منعکس شده است و بودجههای اختصاصی هم طبق مقررات خاص خودش منعکس شده است ودر آمد و هزینه آن هم منعکس شده است اضافه در آمد مملکت تعیین شده است و کسر بودجه هم بمقدار قابل توجهی تقلیل داده شده مقدمه بودجه را با اجازه نمایندگان محترم قرائت میکنم ولی چون در موقع تقدیم لایحه بودجه ضروری است که مسائل عمومی مملکتی باستحضار مجلس برسد بعد از قرائت مقدمه لایحه بودجه و تقدیمش به مجلس نکاتی راکه ضروری تشخیص داده میشود بعرض نمایندگان محترم میرسانم.
ساحت مقدس مجلس شورای ملی
بطوریکه نمایندگان محترم مجلس شورای ملی استحضار دارند بودجه کل کشور مظهر کلیه فعالیتها و مساعی دولت درزمینههای اقتصادی و اجتماعی و عمرانی بوده و در مبین امکانات دولت در استفاده از منابع درامد و تجهیز نیروی انسانی در راه توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور میباشد.
نظر این که در حال حاضر، دولت مساعی و اهتمام کامل خود را معطوف به رشد اقتصادی سریع کشور نموده و در این راه در اجراء منویات ملوکات برنامههای اساسی برای نیل به این منظور تهیه و تدوین نموده است.
اهمیت بودجه بعنوان بزرگترین عامل و وسیله نیل به این هدف بیش از هر وقت ظاهر و مبرهن میگردد و با توجه به این اهمیت است که دولت تنظیم یک بودجه جامع مملکتی را سرلوحه برنامههای اصلاحی خود قرار داد و در انجام این امر مهم با توجه به وظیفه خطیری که در موقع تصویب بودجه سال ۱۳۴۳ در اسفند ماه سال گذشته بعهده گرفت لایحه بودجه کل کشور را که برطبق اصول وروشهای علمی و نوین بودجه بندی تنظیم گردیده و حاوی کلیه در آمدهای مملکتی اعم از درآمدهای عادی و درآمد برنامه و در آمدهای مؤسسات وابسته بدولت میباشد به مجلس محترم شورای ملی تقدیم مینماید و این افتخار را دارد که در امر تنظیم بودجه تحول اساسی را آغاز نموده و برای اولین بار در تاریخ مشروطیت کشور بودجه را که عنوان
«بودجه کل کشور» بر آن مصداق دارد تنظیم و تقدیم نماید و اینک برای استحضار نمایندگان محترم پارهای از خصوصیات آن بطور خلاصه بشرح زیر درج میگردد.
اول – درتنظیم بودجه تقدیمی «اصل جامعیت» بودجه برای اولین بار بموقع اجراء گذاشته شده بطوری که بودجه عادی دولت بودجه سال ۱۳۴۳ برنامه سوم و بودجه دستگاههای وابسته بدولت در آن به تفکیک معین شده و جمع کل بودجه مملکتی که از حیث در آمد تقریبا بالغ بر ۱۴۱ میلیارد ریال و از حیث هزینه بالغ بر ۱۴۴ میلیارد ریال میباشد در بودجه منعکس گردیده است.
دوم – اصل طبقه بندی بودجه «برحسب وظایف» مورد توجه کامل واقع و در اجراء آن هزینههای مملکتی به پنج بخش بشرح زیر تقسیم گردیده است.
۱- امور اجتماعی.
۲- امورعمومی.
۳- امور اقتصادی.
۴- امور انتظامی.
۵- امور متفرقه.
درقسمت در آمد نیز از اصل طبقه بندی اقتصادی متابعت شده و در آمدها نیز به پنج بخش بشرح زیر تقسیم گردیده است.
۱-مالیاتهای مستقیم.
۲- مالیاتهای غیر مستقیم.
۳- درآمدهای حاصل از انحصارات و اعمال تصدی دولت.
۴- درآمد خدمات دولت.
۵-در آمدهای متفرقه.
نتیجهای که از اجراء اصل طبقه بندی در آمدها هزینهها حاصل میشود اینست که چه میزانی از در آمدهای مملکتی از کدام منبع حاصل و به چه نسبت و میزان برای تامین هزینهها مصرف میگردد.
سوم – درتنظیم بودجه سال ۱۳۴۳ کل کشور اصل اولویت نیارمندیهای اجتماعی و اقتصادی مورد توجه کامل واقع گردیده و درقسمت هزینهها به امور مربوط به رفاه بهبود زندگی مردم و تامین حداقل زندگی کارمندان دولت و مسائل مربوط به بهداشت ودرمان و فرهنگ اولویت داده شده است.
چهارم – نکته مهم دیگری که درتنظیم بودجه ۱۳۴۳ کل کشور مورد توجه کامل قرار گرفته اینست که از اعتبارات عمرانی صرف هزینههای تجاری دولت نگردد و این قبیل هزینهها از محل در آمدهای عمومی تامین گردد. نتیجه این امر افزایش اعتبارات عمرانی و نتیجتاً تأمین موجبات رشد و توسعه اقتصادی کشور میباشد.
پنجم – در تنظیم بودجه ۱۳۴۳ کل کشور سعی شده است که دستگاههای مختلف دولت فعالیتهای خود را در قالب صحیح برنامهها مشخص سازند و نتیجه مهم این امر تهیه مقدمات تنظیم بودجه برنامه کامل برای سالهای
آینده و جلوگیری ازدوباره کاری دستگاههای دولتی میباشد و در نتیجه باینطریق از امکانات مالی و نیروی انسانی کشور به بهترین وجه استفاده بعمل خواهد آمد.
ششم – درقسمت مربوط به بودجههای اختصاصی وزارتخانهها و دستگاههای وابسته بدولت روش نوینی اتخاذ گریده و کلیه بودجههای اختصاصی در بودجه کل کشور منظور گردیده و از نظر طبقه بندی و مصرف اعتبارات تابع مقررات خاص گردیده است.
از ملاحظه مجموعه مندرجات لایحه کل کشور و پارهای از خصوصیات آن که مذکور گردیده نمایندگان محترم توجه خواهند فرمود که در تنظیم آن در فاصله کوتاه کمتر از دوماه در حدود مقدور سعی شده است که بودجه مملکت برمبنای صحیح بودجه بندی تنظیم گردد و در این مدت دفتر بودجه که از بدو خدمتگزاری دولت برای این امر تشکیل گردیده است با بررسیهای لازم ومطالعات کافی پیش بینیهای خود را تنظیم بودجه سال ۱۳۴۳ بر پایه اصول صحیح بودجه بندی قرار داده است واینک لایحه بودجه کل کشور برای سال ۱۳۴۳ بر طبق این اصول تقدیم میگردد.
بطوریکه نمایندگان محترم بخاطر دارند در اسفند ماه سال گذشته که بودجه سال ۱۳۴۳ بتصویب رسید با آنکه در طول پانزده روز نیمه دوم اسفند ماه فرصتی برای تنظیم بودجه کامل و دقیق کل کشور نبود معهذا دولت در آن فاصله کوتاه موفق شد که با اتتخاذ تدابیر لازم و پیش بینی درآمدهای اضبافی و تقلیل در هزینههای جاری کسری بودجه را که بدواً متجاوز از ۱۱ میلیارد ریال عنوان شده بود به حدود سه میلیارد و نیم تقلیل دهد و اینک در فاصله تقریباً سه ماه از تاریخ تصویب قانونی بودجه سال ۱۳۴۳ دولت لایحه کامل بودجه کل کشور را با مطالعات دقیق تر تهیه و تقدیم مینماید. با آنکه هزینههای مملکتی در حدود سه میلیارد ریال نسبت به بودجه مصوب افزایش یافته معهذا کسر بودجه بمیزان سیصد و یک میلیون ریال کمتر میباشد و باین طریق نمایندگان محترم ملاحظه خواهند فرمود که درتنظیم این بودجه اولا تمام ارقام هزینههای مملکتی برای سال جاری در بودجه منظور شده واز طرف دیگر با افزایش درآمدهای داخلی از طریق اجراء صحیح قوانین مالیاتی و دقت وتوجه کامل در وصول درآمدهای دستگاههای وابسته بدولت سعی شده است که کسر بودجه به حداقل ممکن تقلیل یابد و دولت امیدوار است که در آینده با مجاهدت و اهتمامی که در امر بودجه بندی بعمل خواهد آورد بودجه کل کشور را که مظهر فعالیتهای دولت در زمینههای اقتصادی و اجتماعی میباشد با روشهای نوین و صحیح کاملا منطبق ساخته و با استظهار به همکاری صمیمانه قوه مقننه کشور در راه توسعه ورشد اقتصادی مملکت و تهیه موجبات ترقی و تعالی روز افزون ملت ایران بانجام وظایف خطیر خود نائل گردد.
نخست وزیر وزیر دارائی
با اجازه جناب آقای رئیس مجلس و نمایندگان محترم بودجه سال ۱۳۴۳ را تقدیم ریاست محترم میکنم (احسنت).
رئیس – بکمیسیون بودجه فرستاده میشود.
نخست وزیر – شاید ضرورت نداشته باشد با وجود اینکه برنامه دولت بتصویب مجلس رسیده و با امعان نظر نمایندگان محترم درباره اهمیت بودجه بندی تذکری داده بشود ولی مطالبی که در اینجا باستحضار مجلس میرسد برای افکار عمومی ملت ضرورت کامل دارد و توجه خاص نمایندگان محترم و نمایندگان ملت موجب تصویب اصول برنامه ریزی و بودجه بندی دولت میشود که مردم بدانند از هر دینار وجهی که بخزانه مملکت بیاید توجه کامل در مصرف آن معطوف شده است و این از وظایف خاص مجلس شورای ملی است موضوع بودجه بندی در اقتصاد یک مملکت مهمترین عامل اساسی شناخته شده تقسیم اعتبارات بترتیبی که وجوه حاصله از درآمدهای مملکتی صرف چنین هزینههای عمرانی و اداری مملکت میشود ویکی از نکات برجسته ایست که باید مورد توجه نمایندگان ملت قرار بگیرد و برای تنظیم یک بودجه سالم یک بودجه برنامهای احتیاج بداشتن ارقام، مطالعات کافی، کادر فنی صحیح، یک دفتر ضروری و نظارت دقیق دستگاه مملکتی خاصه رئیس دولت که مسئولیت اداره قوه مجریه مملکت را برعهده دار میباشد برای این منظور تأسیس یک دفتر بودجه یکی از قدمهای مفید و اساسی است که در تاریخ مشروطیت ایران برداشته شده
است و این اولین باری است که بودجه کل یعنی منعکس کننده تمام ارقام هزینههای برنامههای عمرانی بودجههای اختصاصی و بودجههای عمومی تقدیم مجلس شورای ملی شده است
(احسنت) بدون تردید دراین مجلس و در این انقلاب شأن مجلس شورای ملی این است که اگر ما باین وظیفه عمل نمیکردیم از ما سوال بشود و الان بنده خوشوقت هستم که خواندن نیات خیر واقعی نمایندگان محترم کاملا در انجام وظیفه دولت منعکس شده و در این فاصله کوتاه دولت این وظیفه خطیر را انجام بدهد و امروز با سرافرازی بودجه کل کشور را تقدیم مجلس مینماید
(احسنت) این اولین باری است که رقم ۱۴۴ میلیارد ریال بیش از چهارده میلیارد تومان سرمایه گذاریهای دولت در امور عمرانی و امور عمومی مملکت تقدمی مجلس شده و مردم خواهند فهمید که در بخشهای مختلف در امور اقتصادی در امور اجتماعی در امور انتظامی در امور مختلف دیگر بچه تناسب هزینههای مملکتی مصرف میشود و نمایندگان مملکت توجه خواهند فرمود که این ارقام با چه دقتی باید تنظیم بشود که ما بتوانیم به آن هدف عالی و نهائی خود برسیم بهترین عامل درتوسعه اقتصادی مملکت توجه به این نکات اساسی است شاید مقدور بود که ما هم یک بودجهای را بطور سرسری تنظیم کنیم و با یک کسر کمتری یا بیشتر تقدیم نمائیم و بیک اقداماتی متظاهر بشویم که این اقدامات بصورت ظاهر یک اقدامات اقتصادی در رفع مشکلات فعلی که امروز با آن مواجه هستیم بشود ولی ما که مسئولین امر هستیم و همه اش کوشش داریم که به آن مشکلات واقعی نزدیک بشویم و آنها را حل کنیم که روزبروز عقدهها و مشکلات روی هم انباشته نشود در شأن این دولت و درشأن این مجلس نیست که ما از مشکلات بهراسیم و این مشکلات را رفع نکنیم این مسائل یک مسائلی است که در کشورهای مترقی حل شده است، در مملکت ما هم امروز با داشتن رهبری توانا مانند شاهنشاه ایران با داشتن دولتی که مبعوث شاهنشاه و نمایندگان واقعی ملت ایران که دراینجا حضور دارند باید وظیفه اساسی خودشان را در حل مشکلات واقعی مملکت بدانند که در آینده نسل جوان و فرزندان ما دیگر و ارث مشکلات فعلی نشوند و با شجاعت و تهور این مشکلات را رفع کنند و حل نماینده و یک اساس جدید و برنامه جدیدی برای اقتصاد مملکت پایه گذاری کنند (احسنت) در اینجا بنده با نهایت افتخار عرض میکنم که در این مدت کوتاه سه ماه دولتی را که بحمایت شما نمایندگان مشغول خدمتگزاری شد علاوه برکارهائی را که شاید بظاهر مشهود باشد مثل توسعه فعالیتهای ساختمانی در سراسر مملکت رفع بیکاری رفع رکود اقتصادی بازار توسعه فعالیتهای بازرگانی سرمایه گذاریهای صنعتی و غیره که بنده تصور میکنم خیلی غیر منصفانه است اگر کسی نخواهد باین حقایق اذعان کند ولی خراج از این مطالب، بمسائل اساسی و واقعی او مشکلات حقیقی برنامههای اقتصادی توجه کردیم و در این فاصله سه ماه نمایندگان محترم توجه دارید در این سه ماه گذشته در تمام جراید و درتمام افکار عمومی مردم ایران تا چه حد نگرانی از بیکاری و از رکود اقتصادی و نگرانی از عدم سرمایه گذاری تولیدی و اقتصادی مشهود بود امروز نمایندگان یک مجمع بین المللی که ارتباطی با هیچ دولتی ندارد مثل صندوق بین المللی پول نسبت باقتصاد تمام ممالک دنیا یک نظر صائبی است درباره اوضاع اقتصادی ایران درمدت فعالیت سه ماه گذشته بطور صریح اعلام کردند که اقتصاد ایران امروز بر پایهای صحیح اقتصادی بنا گذاشته شده ومهمترین عاملی را که این دولت برای این کار توجه کرده است اجرای اوامر شاهانه بوده است که خود بنده سابقه دارم از سالهای گذشته شرف صدور یافته ولی متاسفانه انجام نیافته است. در ایجاد هم آهنگی بیشتر انتزاع امور اجرائی از سازمان برنامه، بوجود آوردن تشکیلاتی که امور اجرائی مملکت در آن متمرکز بشود و مساله بودجه بندی و برنامه ریزی و توجه به هم آهنگی کامل نسبت به سیاست پولی و اعتباری و مالی و تصمیمات اقتاصدی در هیات عالی برنامه که امروز با توجه کامل مورد علاقه دولت قرار گرفته است و وضع اقتصادی ایران را بسیار قابل توجه و آینده رشد اقتصادی ایران را بسیار امیدوار کننده توجیه کرده است موضوع را تنها به اظهار نظر صندوق بین المللی بنده اکتفا نمیکنم بلکه مذاکراتی را که اخیراً دولت ایران توانست با مقامات بین المللی و کشورهای خارجی برای تأمین کمبود اعتبارات هزینههای
برنامههای عمرانی بعمل بیاورد یعنی بانک جهانی بین المللی که تمام کشورهای در حال توسعه مانند هندوستان، پاکستان، کشورهای آسیای جنوب شرقی کشورهای خاورمیانه هر روز با اختیاراتی اعطای اعتباراتی را اعلام میکنند بنده خواستم بعرض نمایندگان محترم برسانم که ما د راین فاصله کوتاه توانستیم با توجه بمسافرت شاهانه به آمریکا وتوجیه برنامههای دولت مترقی امروز که ترسیم کننده آن شخص شخیص خود ایشان بوده است اعتماد دستگاههای بین المللی را بحدی کسب کنیم که در این فاصله کوتاه برای ایران اعتبارات کافی تشخیص شده است (احسنت) نه تنها از بانک بین المللی بلکه از دولت آمریکا، دولت فرانسه: دولت شوروی، دولت لهستان و دولت انگلستان اعتباراتی را که در بودجه منعکس شده است و لایحه آن تقدیم شده است و هرروز تأخیر در استفاده از این اعتبارات بصورت صحیح سرمایه گذاری در مملکت موجب جلوگیری از رشد اقتصادی میشود وما موفق شدیم که اعتبارات بسیار قابل
توجهی را برای امور عمراین مملکت بدست بیاوریم و از جمله موفقیت ما اینست که صندوق بین المللی پول و هم چنین سایر کشوهای خارجی حاضر بدادن اعتبارات شدهاند و نیز سرمایه گذاریهای داخلی و رفع رکود بازار، توسعه امور ساختمانی، اجراین برنامههای وسیع راه سازی چه در راههای اصلی و چه در راههای فریع توجه بمسئله توسعه برق و آبیاری و عمران روستائی و برنامههای ساختمانی واجرای برنامه اصلاحات ارضی و تامین اعتبارات کافی کشاورزی که تمام اینها مواردی است که در این مدت کوتاه ما توانستیم با امعان نظر و توجه کامل خارج از اظهار نظر سطحی با یک توجه کاملی باصول اساس اقتصاد نوین ایران اقدام بکنیم و امروز این گارش کامل باستحضار مجلس شورای ملی رسید و دولت میتواند با سرافرازی این جا اعلام کند که در ضمن اجرای سریع برنامهها مشکلات اقتصادی از لحاظ اصولی مورد توجه قرار داده و امروز ما میتوانیم بگوئیم که اقتصاد ایران یک اقتصاد سالم است و ما باید با کی فداکاری نیروی خلاقه ملت را برای نوسازی ایران نوین تجهیز کنیم (صحیح است) و برای رسیدن باین هدف راهی نیست جز اتحاد و اتفاق کامل و وخوشبختانه امروز بین افکار کلیه نمایندگان مجلس شورای ملی و قوه مقننه با دئلت در اثر رهبری شاهناشه موجود است (صحیح است) بنده خواستم این نکته را عرض کنم که هیچ کشوری در حال توسعه نمیتواند از تمام مقدورات مادی و معنوی و نیروی اسنانی خودش بحداکثر استفاده کند مگر چنین فداکاری در این ملت کاملا مشهود باشد (صحیح است) ما بادی برای ساختمان ایران نوین مجاهدت و کوشش کنیم و فداکاری نمائیم یعنی هر کس در مقام خودش اعم از مامور دولت یا افراد عادی، تجار صاحبان صنایع پیشه وران اصناف کشاورزان رنجیدده ایران و کارگران زحمتکش هر یک در نوبت خودشان باید این حس فداکاری را داشته باشند (صحیح است) خوشبختانه در بین قاطبه ملت یاران در بین طبقه زحمتکش این حس کاملا مشهود میشود. مسافرتهائی که بنده برای تاسیس حزب ایران نوین در نقاط مختلف مملکت میکنم بهترین مبین این احساسات است که ملت ایران امروز یک ملت بیدار است (صحیح است) ملتی است که به اصول انقلاب و هدفهای عالی شاهنشاه واقف شده (صحیح است) ملتی است که هر کارگر و کشاورز خود را مسائل مملکت شریک و سهیم میداند (صحیح است) و ملتی است که در بین نیروی روشنفکران و نیروی زحمتکشان اتحاد خلل ناپذیر تشکیلات سیاسی مملکت را بوجود آورده و تقویت میکند و در این راه تحکیم میکند و رهبری شاهنشاه را در این امر عالیترین و بالاترین وسیله ترقی و تعالی کشور میداند (صحیح است) اینستکه بنده خواستم عرض کنم که باید تشکیلات سیاسی مملکت باید برنامههای صحیح دولت هم آهنگی کامل بین برنامههای اقتصادی، بودجه نویسی، برنامه ریزی، اجرای سریع برنامههای عمرانی و فداکاری و اهتمام و کوشش در بین کلیه طبقات مملکت با هم بیامیزند تا ما بتوانیم رشد صحیح و سریع اقتصادی خودمان را تامین بکنیم هنوز کسانی هستند که تصور میکنند که سیاست ایران با منفی بافی و خرافات و ارتجاع و کهنه پرستی قابل ادامه و دوام است. این سیاست برای همیشه و برای ابد محکوم شده (صحیح است) اگر این دولت هم مرزی مثل همه دولتها که قابل تغییر هستند و هیچ دولتی برای همیشه دارای بقا و دوام نیست تغییر بکند ولی این اصول و این هدفها واین افکار و این مرامنامه و این افکار مترقی که هر روز در یک نسل قابل تغییر نیست بجای خود باقی است (صحیح است) ملت ایران برای همیشه بجای خودش باقی است (صحیح است)
رهبری شاهنشاه با سلامتی که پرودگار توانا به ایشان عطا فرماید برای مدت طولانی آرزوی همه ملت ایران است (صحیح است) فقط کار و کوشش و اتحاد و اتفاق دولت وملت است که ما را در راه نوسازی ایران موفق خواهد کرد بنده این مطالب را عرض کردم که نمایندگان محترم ملت کاملا توجه دارند و بهمین دلیل این که در این گرمای تابستان بنده اطمینان دارم که این بودجه را درمدت کوتاهی بتصویب خواهند رسانید و همین مجلس است که تا پاسی از نیمه شب پایداری کرد و مورد تایید مورد علاقمندی ملت ایران رسوخ کرده است و این مجلس واقعا مجلس انقلابی است بنده اطمینان دارم که دولت خواهد توانست به اسرع وقت به اجرای برنامههای خودش توفیق حاصل کند (انشاءالله) در این فاصله کوتاه لوایح تقدیمی دولت به مجلس شورای ملی و مجلس سنا مبین توجه و مبین تسریع درتنظیم لوایح ضروری بود که خاصه در مسائل اقتصادی و خاصه در رفع تشتت و بحارن اقتصادی و بوجود آوردن اتحاد و اطمینان در مقابل عوامل اقتصادی مملکت بسیار موثر بوده است کسانی را که نخواهند و یا نتوانند و یا نفهمند که باین موضوع اذعان کنند قطعا با نظربیغرضانه به این مسائل نگاه نکردهاند. مشکلات بسیار زیاد است برای حل همه این مشکلات زمان لازم است ولی آنچه که شده است صحیح شده است و روی این پایه گذای صحیح ما ادامه خواهیم داد و توجه رهبرما و روح خلاقه ملت پشتیبان این برنامه مترقی دولت ایران است (صحیح است) در این فاصله لایحه تسهیل وصول مالیاتها و لایحه بورس و تصویب تملک آپارتمانها، سازمان تمرکز آمار. مرحله دوم اصلاحات ارضی که قریبا به تصویب مجلسین خواهد رسید و مبنای نوین اقتصادی و کشاوزی مملکت ایران خواهد بود و بنده عرض میکنم که آئین نامه اجرای اصلاحات ارضی چنانکه باستحضار مجلس شورای ملی رسید و نمایندگان منتخب مجلسین در آن شرکت دارند باز تذکر میدهم که در چهارچوب کامل قانون مصوب ملی است و هیچکس را یارای تخطی از این قانون اساسی نیست و بدوست عزیز جناب آقای سعید وزیری اطمینان میدهم که این مطالب با نهایت دقت مورد توجه دولت هست ویک اساس نوینی را در اقتصاد و کشاورزی مملکت ایران پایه خواهد گذاشت انقلاب اصلاحات ارضی کار کوچکی نبود که امروز و فردا نتیجه بدهد (صحیح است) باز هم عرض میکنم که در این کار هم زمان لازم است و اگر وقت و توجه و سرمایه گذاری و مدیریت وفداکاری وحس همکاری در این مسائل باشد بدون تردید ما سریعتر باین نتیجه خواهیم رسید و اگر نباشد متاسفانه دیرتر خواهیم رسید ولی این راه برگشت ندارد (صحیح است) اصلاحات ارضی تنها جنبه اقتصاد کشاورزی در آن ملحوظ نیست اصلاحات ارضی اساس سیاست مملکت را تغییر داده است (صحیح است) و سیاست مملکت امروز جلوگیری میکند از عواملی که دراثر این انقلاب دیگر نمیتوانند و یارای مداخله در امور مملکتی را ندارند که رشد مملکت را مانع بشوند و رادع باشند و ما نمی گوئیم که این افراد تماما دستشان از کار خارج شده است ولی زمان لازم است تا این تصفیه بطور کامل انجام بپذیرد باید با بوجود آوردن کادر صحیح در اقصی نقاط ایران ما بتوانیم با نیروی ایمان افراد صالح افکار نو را جانشین افکارپوسیده و کهنه گذشته بکنیم و بتوانیم این افکار انقلابی و این لوایح اصلاحی را بمرحله اجرا بگذاریم و این زمان لازم دارد و تربیت کادر. شما هستید که دولت را باید یاری بکنید برای اینکه بتواند باین اصول اساسی خودش زودتر برسد و از این هدفهای عالی بهتر نتیجه بگیرد. یک نکتهای را که امروز ذکر شده بود قبل از حضور بنده در مجلس شورای ملی لازم است رد اینجا تذکر بدهم اینستکه هیچ کشوری نیست که مواجه با مشکلات نباشد (صحیح است) هر مملکتی بعلت وضع جغرافیائیش وضع اقتصادیش منابع در آمد طبیعیش وضع جمعیتش وضع سیاست داخلیش اصلاحات نژادیش وضع منطقه جغرافیائیش دخالت کشورهای دیگر در آن ممالک همیشه ایجاد یک نگرانیها و ایجاد یک مشکلاتی میکند ولی بنده میخواهم در اینجا عرض بکنم که دولت ایران و ملت ایران و مملکت ایران در دنیای متلاطم امروز با تناسب با کشورهای دیگر بخصوص بتناسب با کشورهای این منطقه و با تناسب به کشورهای در حال توسعه درپرتو توجهات اعلیحضرت همایونی خیلی
کمتر از ممالک دیگر مواجه با مشکلات اقتصادی و سیاسی است (صحیح است) و اینرا باید قبول بکنیم و باید این مسئله در بین ملت گفته شود (صحیح است) مسائلیرا که از لحاظ سیاسی بوجود میآید چنانکه بنده در این محضر مقدس مجلس شورای ملی عرض کردم دولت و ملت ایران یک دولت وملت صلح جو صلح طلبی است (صحیح است) به بکسی و نه بهیچ منطقهای ادعای ارضی جاه طلبی دارد ونه کسی را یارای اینستکه به وجبی از خاک ایران فکر تخطی بکند (احسنت) وبنده فکر میکنم دراین راه تنها دولت و تنها نیروی انتظامی مملکت دخیل نیست این ملت ایران است که برای حفظ حدود و ثغور مملکت هیچ کس را اجازه تخطی به حقوق حقه ایران نمیدهد بنده حتی از این موضوع میگذرم که حتما اوضاع و احوال بین المللی اجازه چنین ادعا و چنین تخطی وجاه طلبی را بهیچ کس و بهیچ دستگاه و بهیچ بمملکت و بهیچ فردی نمیدهد (صحیح است) ولی در اینجا ما با یک ملتی طرف هستیم که این ملت ۲۵۰۰ سال تاریخ مدون و با افتخار خودش را حفظ کرده و تا ابد حفظ خواهد کرد (انشاءالله) شاید کسان دیگر ندانند که چه اراجیفی درگذشته مباهات میکنیم وبه آینده درخشان ایران امیدواریم بنده بیش از این عرضی ندارم ولی از نظر اقتصادی هم عیبی ندارد که مملکت گاهی اوقات مواجه با یک مشکلاتی بشود هر مملکتی مواجه با مشکلات اقتصادی میشود ولی مسئله مهم اینستکه دولتی که بعنوان قوه مجریه مبعوث شاه و نمایندگان ملت است بفهمد ودرک بکند که این مشکلات چیست و چطور باید اینها راحل کرد وقتی این مشکلات را فهمید آن وقت نه مشکل محصول نه گرفتاریهای درآمدهای مملکتی هیچیک نمیتواند این مشکلات را تحت تأثیر قرار بدهد در اینجا نکتهای اشاره شد راجع به وضع محصول سال جاری بنده باید عرضر کنم که گاهی اوقات آسمان با زمین ملاطفت و حسن سلوکی ندارد و امسال هم باید کمال تاسف باید عرض کنم که رحمت آسمان قدری نسبت بما کم لطفی کرد ولی توجه مردم این سزرمین دولت ایران وتوجه شخص شاهنشاه ایران نخواهد گذاشت که هیچ فردی در اقصی نقاط ایران سرگرسنه بر بالین شب خود بگذارد (احسنت) وبنده باستحضار نمایندگان محترم میرسانم امسال ما مصادف با کمبود محصول هستیم ولی بهیچوجه من الوجو ه جای نگرانی نیست شاید در بعضی موارد ضرورت نداشته باشد که در جزئیات امور وارد بشویم ولی در این محضر مقدسم مجلس شورای ملی جایز است که بنده عرض کنم در این مورد تشکیلات اداری که داده دشه است با یک همکاری و هم آهنگی کامل در دستگاه دولت بدون توجه به هیچگونه مقررات و کاغذ بازی این مسئولیت بعهده شخص وزیر کشاورزی که یکی از افراد برجسته دولت هستند (صحیح است) ومعروف به صداقت و فعالیت و درستکاری هستند سپرده شده است وزیر دارائی وسایر آقایان وزارءدر این امر سهیم و مسئول هستند و هیات دولت هر روز چهارشنبهها بگزارش وزیر کشاورزی در مورد تأمین کمبود غله سارسر ایران وطرز تقسیم و توزیع آن رسیدگی میکند وبنده اطمینان میدهم که تابحال قرارداد دویست وچهل هزار تن گندم را بستهایم بقیه احتیاجات مملکت راهم تامین کردهایم (صفی پور - راجع ببذر هم بفرمائید) تهیه بذر در سراسر ایران تأمین شده است (احسنت) و هیچگونه نگرانی در این امر موجود نیست امروز اقتصاد ایران برای چند صد هزار تن کمبود محصول بهیچوجه کوچکترین تکانی نمیخورد مسلماً اگر سال رونق کشاورزی بود مشکلات دولت برای حل سایر مسائل اقتصادی تسهیل میشد ولی ما از این مشکل نمیهراسیم و با بهترین طریقی این وظیفه را انجام خواهیم داد و گزارش آنهم بعرض مجلس شورای ملی خواهد رسید بنده دراینجا بعنوان رئیس دولت اعلام میکنم که تمام پیش بینیهای لازم بمنظور تأمین نان مردم و تأمین بذر مردم توزیع صحیح و عالانه در مقابل کلیه کشاورزان و خرده مالکین شده و مامسئول هستیم و انجام خواهیم داد و شما ما را هدایت خواهید کرد مسائل دیگری که باید در اساس کارها بعرض برسانم این است که کشور ما دارد یک رونق اقتصادی سریع را امروز طی میکند در مدت سه ماه و چند روز توجه بفرمایئد چه تغییری وضع اقتصادی مملکت و اساس اقتصادی مملکت کرده است مسائل اساسی
تشکیلاتی را شاید باید کارشناسان روشن بکنند وبررسی بکنند نظر صائب نمایندگان بدون تردید واقف به این جزئیات هست واز همه مردم فردا فرد نمیتوانیم انتظار داشته باشیم درک این نکات اساسی را داشته باشند ولی آنچه که امروز برای ما محسوس است این است که سه ماه و نیم پیش یک بنا مراجعه میکرد که اگر یک ناهار بمن بدهید حاضرم کار بکنم و مزد من را هر موقع مایل هستید بدهید ولی امروز چه در تهران و چه در سایر نقاط ایران این تهدید بیکاری و این رکود اقتصادی دیده نمیشود مشکلات اقتصادی هنوز زاید است ولی اساس صحیح رشد اقتصادی صحیح پایه گذاری شده رفع رکود بعمل آمده و اقتصاد ایران در راه یک اقتصاد سالم ودر حال ترقی است منتها ما نباید از اصول صحیح علمی منحرف بشویم درضمن اتخاذ یک تصمیمات عاجل برای رفع مشکلات آنی وفوری و فوتی راه صحیح اجرای برنامههای و ایجاد تشتت موجب خواهد شد که اقتصاد ایران بصورت سالم ادامه پیدا کند و در آینده ما مواجه با مشکلاتی که در گذشته شدهایم نشویم سرمایه گذاری صنعتی بطور قابل توجهی امروز تشویق میشود سرمایه گذاری مشهود است مشکلات سرمایه گذاریهای گذشته که دراثر یک بحرانهائی بوجود آمده است باید نسبت به صنایع مختلف بصور گوناگون حل بشود دولت توجه دارد اگر تابحال باز مشکلات بچشم میخورد درباره بعضی از صنایع درباره کمی وضیق وقت است که نتوانستیم و توانائی این را نداشتیم که به جزئیات امور رسیدگی کنیم ولی بنده اطمینان میدهم که توسعه صنعتی ما که وسیله رشد اقتصادی است و موجب جذب افزایش جمعیت روستاها است و عامل اصلی و اساسی علمی اقتصادی برای اجرای اصلاحات ارضی است در آینده با سرعت سریعی روبه افزایش برود. مساله ذوب آهن هم امیداور هستم در آینده نزدیک گزارشش به مجلس شورای ملی تقدیم بشود و این مجلس شورای ملی تقدیم بشود و این مجلس یادگار و این دولت افتخار انجام برنامه ذوب آهن را داشته باشد راجع به فعالیت تجارتی کافی است که رفع رکود اقتصاد بازار خودش بهترین مبین رونق اقتصادی و فعالیتهای تجارتی است واگذاری کار مردم بمردم و تسهیلاتی که برای مردم بوجود آمده است و هنوز بسیار ناقص است و باید تکمیل بشود خود در امر رونق بازار موثر بوده است مسئله قند و شکر در ابتدای تصمیم دولت کاسنی که خیلی کوته بین هستند وتوجه کامل به اساس مطالب ندارند شایعاتی منتشر کردند بنده عرض میکنم که امروز دارد بطرز صحیح و عادی از یک بخش دولتی ببخش خصوصی منتقل میشود و کاری نبود که هزار میلیون تومان حجم یک کار تجارتی از کار دولتی در ظرف چند روز به بخش خصوصی منتقل بشود این زمان لازم دارد و همینطور که عرض کردم دولت تا آن روزی که اطمینان حاصل نکند که بخش خصوصی جایگزین بخش دولتی میشود واحتیاجات عموم مردم دراقصی نقاط ایران انجام میشود وظیفه خودش را کماکان انجام خواهد داد و امروز آن نگرانیها از یکریال بالا رفتن قیمت یا پائین آمدن قیمت موجب نگرانی بهیچوجه نیست همینطور که عرض کردم ملت آلمان بعد از جنگ بنده ناظر وشاهد بودم که برای گرفتن یک تخم مرغ یا یک حبه قند شاعتها پیره زنها وبیوه زنها وبچهها در کوچهها منتظر میماندند تا بتوانند یک سیر گوشت یا یک حبه قند یا یک تخم مرغ بدست بیاورند ما با این وفور نعمت اگر روزی بواسطه وضع جوی سرمای زمستان چند روزی آمدن گوسفند به تهران متوقف بشود و چند ریال بقیمت گوشت افزوده بشود خیال میکنیم که دیگر تمام مسائل مملکتی باید تحت الشعاع این مساله قرار بگیرد باید نشان بدهیم بمردم که اگر روزی گوشت نبود ونخوردیم این مانعی ندارد ولی یک برنامه صحیحی را ما اجرا میکنیم که دامپروری و دامداری مملکت از این حال ابتدائی خارج بشود تامین گوشت مملکت در این مملکت بشود (احسنت) و هیچ جا ندارد اگر روزی بعلت خاصی سرمای زمستان موجب از بین رفتن میوه فصل تابستان افراد متنعم تهران بشود و فقط در یک کانون محدود چند صد نفری که متاسفانه نمیتوانند خودشان را با افکار انقلابی تطبیق بدهند شروع به شایعه پردازی بکنند که قیمتها بالا رفته مشکلات زیاد شده است چرا دولت گیلاس و خیار فصل ار به قیمت ارزان در دسترس مردم نمیگذارد بنده فکر میکنم اگر خیار نیست نباید خورد و نباید این نوع مسائل را که به کلی با رشد اقتصادی مملکت تطبیق نمیکند ما خیار و گیلاس و سیب وارد کنیم که افراد متنعم شهری ما افرادی که در یک خانوادههای متنعمی پروده شدهاند اینها اصولاً میوه فصل تابستان قدری کمتر یا گرانتر به دستشان میآید آن چیزی که مورد توجه ما است این است که اگر احتمالاً فصل زمستان با نیامدن باران موجب کمبود غله ایران شد ما نگذاریم یک کشاورز ایرانی سر گرسنه شب به زمین بگذارد (احسنت) این برای دولت ایران مهمتر است و ما به این منفیبافان و کهنهپرستان و مرتجعین و افکار ناقص که فقط در تهران عدهای دور هم مینشینند و صحبت میکنند و مشکلاتی که در اثر وجود آنها بوجود آمده برای مملکت توجه ندارند باز این دولت و این مجلس انقلابی را به باد انتقاد میگیرند میگوییم که بنده روزی ۱۸ ساعت کار میکنم شبها هیئت دولت تا سه بعد از نصف شب کار میکنند برای این که این مشکلات بدون تظاهر برطرف بشود ما هیچ اهمیتی به این انتقادات نمیدهیم مملکتی است آزاد انتقاد هم بشود ولی ملت ایران در آینده تشخیص خواهد داد که راه انقلاب ایران همان راهی است که شاه ایران ترسیم کرده است همان راهی است که برنامه مترقی دولت فعلی است و همین راهی است که حزب ایران نوین در سراسر مملکت اعمال خواهد کرد و دولتی که متکی به حزب و متکی به اراده شاه است پاسدار این انقلاب شناخته میشود (احسنت) بنده شاید کمتر روی احساسات صحبت میکنم ولی امروز جاداشت که چون اولین بار در تاریخ مشروطیت ایران بودجه کل کشور یک بودجه جامعی به مجلس تقدیم شده است و هر کاری که ما در این مجلس عرضه میکنیم باید جنبه استثنایی جنبه انقلابی و جنبه توجه خاص دولتی داشته باشد به این جهت قدری احساساتم بر عرایضم غلبه کرد ولی در انجام خدمت ما این قلب پرشور را با یک آرامش و خونسردی توأم کردهایم (احسنت) شاید قیافه این دولت قیافه بسیار آرامی باشد ولی در قلب افراد این دولت شور خدمتگذاری ملت خواهی وطنپرستی شاه دوستی و بالا رفتن سطح زندگی مردم بیشتر از همیشه به چشم میخورد و بنده افتخار میکنم که ما اینجا توانستهایم که اساس و شالوده کار چه در قسمت سیاست عمومی مملکت چه در مسئله سیاست خارجی مملکت چه در موضوع تأمین اعتبارات کافی از لحاظ تأمین کمبود اعتبارات عمرانی کشور چه از لحاظ تحولات وسیع اداری که ضامن بقای تشکیلات مملکتی است و چه از لحاظ ایمان و اعتقاد و حس فداکاری که باید بین ملت و دولت و مجلس شورای ملی به حد کمال وجود داشته باشد و خوشبختانه دیده میشود ما میتوانیم در آینده توفیق بیشتری حاصل بکنیم بنده بارها عرض کردم غلو نکردم مشکلات مملکتی را توجه کردم به افراد منقد اجتماع گوش شنوا داشتم به هیچکس ما تعدی نکردیم هیچکس را تهدید نکردیم به کسی بیاحترامی نکردیم به تمام افراد این مملکت به یک چشم نگریسته و عدالت را به معنای واقعی اعمال کردیم ولی پیشرفت مملکت اجرای برنامههای سریع توسعه اقتصادی دیگر اجازه اعمال و اجازه چوب لای چرخ گذاشتن دستگاه دولت را نمیدهد (صحیح است) ما در روزهای آینده تحولات وسیعی را در استانهای مملکت بوجود خواهیم آورد بارها از من پرسیدند پس چهطور شد بنده عرض میکنم هنوز دیر نشده و دیر نخواهد شد ما کاری خواهیم کرد که اساس صحیحی گذاشته بشود بنده عقیده دارم یک بخشدار یک فرماندار یک استاندار باید نماینده واقعی دولت و مبین افکار صحیح این انقلاب در راه انجام وظیفه و مجری روح انقلاب ششم بهمن باشد (صحیح است) و خارج از اینها ما در چهارچوب اجرای برنامهها در مرکز مملکت غرق خواهیم شد و نمیتوانیم این وظایف اساسی خودمان را در اقصینقاط این مملکت اعمال کنیم چون نظر شخصی نبود ما سعی کردیم که افراد خود را با ما تطبیق بدهند ولی اگر کسانی نتوانند و یا نخواهند و یا نفهمند و با افکار مترقی امروز تطبیق داده نشوند بدون تردید باید تغییر بکنند تحول و ترقی در مملکت برای امیال و تقاضا و توقعات شخصی سد نخواهد شد و متوقف نخواهد گردید (صحیح است) بنده این اطمینان را هم خواستم به نمایندگان محترم مجلس شورای ملی بدهم البته شاید فقط یک رقم همین تأمین کمبود محصول سال جاری و هزینه بسیار وسیعی که در امر توزیع در سراسر نقاط مملکت و در هر یک از دهات ایران باید مورد توجه این دولت قرار بگیرد که سابقاً چنین مسئولیتی برعهده دولتها نبود و امروز اصلاحات ارضی این وظیفه را به عهده دولت گذاشته است که نظارت در زندگی کشاورزان وظیفه زحمتکش کشاورز بکند و ما دیگر نمیتوانیم تمام افکارمان متوجه شهرستانها بشود که احتمالاً برای یک عدهای سیاستباف تهران که نان را یک ریال ارزانتر یا گرانتر نخورند ما باید با حس فداکاری فکر کشاورزان رنج دیده و کارگر زحمتکش، اصناف و پیشهوران و تجار شریفی باشیم که به فکر احتکار در این موقع نیفتند و بالعکس به فکر کمک به ملت ایران باشند به فکر سرمایهگذاری سالم این مملکت باشند که بدانند بقای آنها در اثر سرمایهگذاری صحیح و در اثر رشد اقتصادی مملکت است امروز باید تمام ارکان حیات این مملکت با هم بیامیزند و در راه سازندگی ایران نوین قدم بگذارند این مختص هیچ طبقه، مختص هیچ دولت و مختص هیچ دسته خاصی نیست این یک روحی است که باید در ملت ایران برای همیشه پایدار و برقرار بماند و بنده اطمینان دارم که این شعله فروزان هیچوقت خاموش نخواهد شد و علیرغم بدخواهان و حسودان در راه صحیح و منطقی برله منافع ملت همیشه موفق و پیروز است (احسنت)
۱۱- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
رئیس - دستور جلسه آینده قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
دستور جلسه روز سهشنبه ۱۶ تیرماه ۱۳۴۳
۱- گزارش از کمیسیون بودجه راجع به طرز استفاده از مازاد وجوه حاصل از اجرای تصویبنامه ۹۳۰/ت ۱۱/۲/۱۳۴۱ شماره چاپ ۹۷۴
۲- گزارش کمیسیون محاصبات راجع به واگذاری یک قطعه زمین با ساختمان احداثی در آن به وزارت فرهنگ شماره چاپ ۹۷۹
۳- گزارش شور دوم از کمیسیون دارایی راجع به اجازه استرداد املاک و اماکن مسکونی آن عده از متجاسرین آذربایجان و کردستان که به وضع آنها رسیدگی و آزاد شدهاند شماره چاپ ۹۷۶
۴- گزارش شور دوم از کمیسیونهای دارایی - کشور راجع به فروش زمین مورد تصرف دارایی نجفآباد اصفهان به شهرداری محل برای ساختمان کشتارگاه شماره چاپ ۹۷۷
۵- گزارش شور اول از کمیسیون کشور راجع به استخدام چهار نفر از دانشجویان دانشکده افسری در سازمان دفاع غیرنظامی شماره چاپ ۹۷۸
رئیس - جلسه را ختم میکنیم جلسه آینده ساعت هشت و نیم صبح روز سهشنبه خواهد بود.
(جلسه مقارن ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی
سؤال
ریاست محترم مجلس شورای ملی
مستدعی است ترتیبی داده شود که نماینده دولت محترم در مجلس اعلام فرمایند که تعداد مأموران و حقوقبگیران دولت را اعم از بخشداران و مأموران آمار و ثبت احوال و مأموران وزارت کشاورزی و بانک کشاورزی و شرکتهای تعاونی و کارمندان بنگاه عمران و مأموران وزارت بهداری و آموزگاران و دبیران و افراد سپاه دانش و مأموران سازمان برنامه و شرکتهای وابسته به دولت و غیره و کلیه عناصری را که از خزانه دولت حقوق میگیرند و میتوانند و باید در سطح ده انجام وظیفه کنند تا چه حد طبق آمار قابل اطمینان تخمین و تعیین میفرمایند. تأکید میکنم که مأموران ژاندارم و شهربانی و ارتش مستثنی بوده و مشمول این سؤال نیستند. با احترامات- سعید وزیری