مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ اردیبهشت ۱۳۵۰ نشست ۲۴۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی روز یکشنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۵۰ نشست ۲۴۵
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۲
جلسه: ۲۴۵
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات قبل از دستور خانم جهانبانی- خانم‌تربیت و آقایان: دکتر عاملی- مصطفوی- دکتر درودی
۳- تصویب صورت جلسه
۴- معرفی آقایان دکتر عبدالعظیم ولیان به سمت وزیر تعاون و امور روستاها و دکتر محمد سام به سمت وزیر اطلاعات به وسیله آقای نخست‌وزیر
۵- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به لایحه خدمت وظیفه عمومی و ارسال مجدد به مجلس سنا
۶- تقدیم سه فقره لایحه به وسیله آقای دکتر یگانه وزیر مشاور
۷- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ
۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تصمیم قانونی دایر به تقدیم لوح زرین به پیشگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران
۹- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به طرح اصلاح متن ماده ۱۷۷ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای ملی
۱۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به لایحه مجازات اشتغال به حرفه کاریابی بدون داشتن پروانه کار
۱۱- طرح گزارش شور اول کمیسیون آموزش و پرورش راجع به لایحه اصلاح قانون آموزش و پرورش عمومی اجباری و مجانی مصوب مرداد ماه ۱۳۲۲
۱۲- طرح گزارش شور اول کمیسیون منابع طبیعی راجع به لایحه انتقال ۱۵۰ هکتار از اراضی منابع ملی شده اطراف تهران به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور تأسیس مسکن کارگران
۱۳- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به طرح پیشنهادی آقایان سناتورها دایر به اصلاح قسمت اول ماده ۳۷ قانون انتخابات مجلس سنا مصوب ۱۴ اردیبهشت ۱۳۲۸
۱۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به تفسیر تبصره قانون افزایش تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی مصوب تیر ماه ۱۳۴۶ و ابلاغ به دولت
۱۵- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به لایحه تشکیل صندوق تعاون وکلا و تأمین هزینه‌های کانون وکلا دادگستری
۱۶- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون منابع طبیعی راجع به لایحه واگذاری پنجاه هکتار از اراضی منابع طبیعی ملی شده سیاه‌دشتک به سازمان تربیت‌بدنی و تفریحات سالم ایران و ارسال به مجلس سنا
۱۷- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارایی راجع به لایحه فروش خانه‌های ساخته شده در نقاط زلزله‌زده خراسان به اهالی مناطق مزبور و ارسال به مجلس سنا
۱۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی دایر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی بخشودگی بقیه بدهی عشایر جنوب بابت بهای شکر و بهره و خسارت و ابلاغ به دولت
۱۹- بیانات بعد از دستور آقایان: قاضی‌زاده- رامبد- دکتر الموتی- دکتر شریعت- خانم دکتر دولتشاهی
۲۰- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات
۲۱- ختم جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز یکشنبه (۵ اردیبهشت) ۱۳۵۰
| مجلس ساعت نه صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی‌غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان مهندس اربابی- آموزگار- دکتر خطیبی- دکتر رشتی- شاهنده- امامی رضوی- صادقی- دکتر سعید حکمت- مروتی- مرتضوی- دکتر وفا- بانو بزرگ نیا.
غائبین مریض
- آقایان مهندس جلالی نوری- پردلی- مهندس ریاحی- طباطبائی- دکتر غنی.
- بیانات قبل از دستور خانم جهانبانی- خانم تربیت و آقایان: دکتر عاملی- مصطفوی- دکتر درودی
۲- بیانات قبل از دستور خانم جهانبانی- خانم تربیت و آقایان: دکتر عاملی- مصطفوی- دکتر درودی
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم خانم جهانبانی تشریف بیاورید.
خانم جهانبانی- با اجازه ریاست معظم مجلس شورای ملی، همکاران محترم.
مطالب امروز اینجانب در مورد نظام آموزش و پیشرفت‌های بسیار ارزنده ایست که در زمینه آموزش و پرورش بر طبق نظام جدید آموزشی در سراسر کشور به عمل آمده است. مسلماً آن‌ها که با آموزش و پرورش سر و کار دارند یا فرزندان شان در این کلاس‌ها به تحصیل اشتغال دارند به خوبی می‌دانند که در اجرای طرح‌های وسیع و عمیق آموزشی چه پیشرفت‌های قابل توجهی شده است (صحیح است) در دبستان‌ها تا کلاس پنجم که آخرین سال نظام آموزشی دبستان است و اولین سالی است که فرزندان ما در این کلاس امتحان نهائی می‌دهند در سراسر کشور از کتاب‌های بسیار خوب و متون ارزنده در سطح بالای علمی‌چه از نظر نوشته و چه از نظر مرغوبیت و تصایر کتاب با قیمتی بسیار متناسب فرزندان ما از آن برخوردارند (صحیح است) با اجرای نظام آموزشی به زودی آن طور که لازم است و شایسته شأن و مقام مردم ایران است معلومات و دانش فرزندان ما در کلیه کلاس‌ها در سطحی بسیار مترقی قرار خواهد گرفت (صحیح است) ایجاد کلاس‌های راهنمائی که شامل سال‌های ششم و هفتم و هشتم می‌باشد و تهیه و تنظیم برنامه‌های وسیعی برای این کلاس‌ها و تقسیم دانش‌آموزان پس از پایان این سه سال به دوره‌هائی که شایستگی انجام آن را دارند از اقدامات بسیار مفید و ارزنده آموزش و پرورش ماست آماده کردن معلم خصوصی و متخصص برای دوره‌های راهنمائی و تهیه سایر لوازم از قبیل کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها و غیره در هر مدرسه راهنمائی به منظور آن که در کلاس‌های نظام جدید کودکان از طفولیت درسی را از طریق علمی‌و عملی بیاموزند بسیار جالب و آموزنده است ما موفقیت روز افزون فرهنگیان با تجربه خاصه خانم وزیر دانشمند و معلمان بسیار عزیز را از خداوند خواستاریم و رجاء واثق داریم که با جدیت مسئولان مربوط که سربازان موظف و فداکار انقلاب آموزش می‌باشند دوره‌های راهنمائی تحصیلی که از سال ۵۰ آغاز می‌شود مقرون به موفقیت باشند در این جا لازمست از اقدامات مؤثر جناب آقای هویدا در مورد بهبود وضع معلمان تشکر کنم (احسنت) اما آن چه که بیش از همه موجب خوشوقتی و تحسین است ایجاد ۲۵۰۰ دبستان است از طرف مرم ایران به مناسبت برگزاری جشن‌های فرخنده ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران ایجاد این دبستان‌ها از طرف مردم که در روستاها و مناطق لازم ساخته خواهد شد یک نمونه از شاه دوستی و میهن پرستی مردم ایران است حق هم همین است زیرا ایران تنها کشور شاهنشاهی است در دنیا که ۲۵۰۰ سال سابقه شاهنشاهی و تمدن و ادب و فرهنگ دارد (صحیح است) و این تمدن و ترقی باستانی در دوران پر شکوه و با عظمت دودمان جلیل پهلوی و در عصر درخشان آریامهر به اوج عظمت و منتهای درخشش خود رسیده است (صحیح است) امروز در سراسر جهان حتی در کشور چین هم ایران به عنوان مظهر صلح و آزادی و بشر دوستی شناخته شده است به طوری که مستحضرید کشورهای مختلف جهان از هم اکنون به مناسبت جشن‌های فرخنده ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران پادشاهان و رؤسای جمهور و مقامات مهم مملکتی کمیسیون‌هائی تشکیل داده و آماده برگزاری جشن شدند (صحیح است) ما چون خودمان در جریان تحولات کشور قرار گرفته‌ایم و هر صبح و شام شاهد پیروزی‌های روزافزون هستیم نمی‌توانیم این همه پیشرفت‌ها را آن طور که باید توجه کنیم ولی کسانی که از دور شاهد ترقیات ایران هستند با دیده اعجاب بدان می‌نگرند (صحیح است) به همین دلیل در سراسر جهان انعکاس یافته و هر روزنامه و مجله و نشریه‌ای که منتشر می‌شود در مورد پیشرفت‌های جهان نمی‌تواند اشاره به رهبری‌های صحیح و ستاره اقبال ملت ایران که درخشیدن گرفته است ننماید (صحیح است- احسنت) خلاصه آن که درباره فلسفه تاریخ شاهنشاهی ایران و پیشرفت‌های فوق‌العاده کشور ما خاصه در این پنجاه سال اخیر نمی‌توان در یک یا چند سخنرانی حق مطلب را ادا نمود. خوشبختانه از روز اول اردیبهشت ماه جاری در روزنامه ندای ایران نوین و جوانان این نشریه و روزنامه تاریخ شاهنشاهی ایران منتشر شد و فلسفه تاریخ شاهنشاهی ایران نیز به طرز بسیار مستدل و ارزنده‌ای منتشر شده و ادامه خواهد یافت و مسلماً مجموعه آن کتاب‌های بسیار ارزنده و در نوع خود بی‌نظیر خواهد بود هنگامی که دنیا با دیده تحسین و اعجاب به ما می‌نگرد مسلماً این در شأن ملت کهن سال ایران است که به مناسبت جشن‌های فرخنده هر اقدامی که موجب پیشرفت سریع تر است بنماید و کشور را بیش از پیش به دنیا بشناساند.
سخن ما در مورد انقلاب آموزش و ایجاد ۲۵۰۰ دبستان بود مسلماً این رویه پیکار با بی سوادی در کشور را تسریع نموده و کلیه اطفال لازم‌التعلیم ما به دبستان‌ها راه خواهند یافت گر چه هم اکنون اگر چه در هوای آزاد باشد یا در محل‌هائی که وجود دارد سپاهیان دانش ما به بهترین وجهی وظایف خویش را انجام می‌دهند ولی به طور قطع ایجاد مدارس کمک بسیار بزرگی به پیشرفت و ترقی در این راه خواهد نمود بنا به گفته معروف که هر مدرسه‌ای را بنا کنید زندانی را خراب کرده‌اید از نظر تهذیب اخلاق نیز بسیار شایان اهمیت است. به راستی در هیچ جای دنیا سابقه ندارد که در مدت ۶ ماه برنامه بنای ۲۵۰۰ مدرسه به اهتمام مردم صورت عمل به خود بگیرد این است که همه جهانیان می‌گویند ایران ره صد ساله می‌رود و این است نتیجه رهبری خردمندانه صحیح (صحیح است- احسنت) در ایام تعطیلات نوروزی سعادت داشتم که به شهر اصفهان مسافرتی بنمایم و نیز افتخاری حاصل شد که با ۷۷ نفر دختران سپاهی دانش ملاقات نمایم آن‌ها آماده شروع به خدمت در روستاها بودند هنگامی‌که از نظرات آن‌ها پرسش نمودم و آن همه وطن‌پرستی و میل به خدمت را خاصه در روستاها در قیافه‌های روشن و مصمم چشمان پر از امید آن‌ها مشاهده کردم برای من که یک عمر در خدمت به فرهنگ گذرانده‌ام غرور آفرین و شادی بخش بود و مسلماً هر ایرانی از دیدن این سربازان انقلاب غرق در شادی و سرور می‌شود و به مبتکر این انقلاب بزرگ شاهنشاه آریامهر درود می‌فرستد (احسنت) در اواخر فروردین نیز بنا به مأموریتی که در اطراف حزب ایران نوین داشتم با ۲۰ نفر از بانوان به منظور گشایش شعبه شورای زنان عازم شاهرود شدیم سی و پنج سال پیش چندین بار از این شهر که در سر راه مشهد مقدس و مرقد امام هشتم قرار گرفته است عبور کرده بودم و همیشه افسوس می‌خوردم که شهری چنین مستعد و سر سبز چگونه پیشرفت نمی‌کند اما این بار شاهرود را نشناختم پیشرفت‌ها حیرت انگیز می‌نمود باید گفت که همه پیشرفت‌ها پس از انقلاب برای این شهر زیبا و سر سبز به‌وجود آمده است (صحیح است).
ساختمان مجهز سازمان جوانان- بیمارستان‌ها- زایشگاه- پارک بسیار زیبا و ایجاد مدارس جدید که از آن جمله دبیرستان عضدی بود که از آن بازدید به عمل آمد شروع ساختمان‌های جدید آسفالت خیابان‌ها صمیمیت و علاقه مردم به پیشرفت روشن بینی اهالی وجود زنانی بسیار دانشمند و علاقمند به خدمات اجتماعی و حزبی و سرشار از محبت خانوادگی رضایت اهالی نمونه‌ای از اقدامات دولت حزبی و نماینده واقعی مردم شاهرود در دوران انقلاب بود در این جا باید گفت انقلاب ایران اثرات خود را در کلیه شئون آن طور که باید ظاهر نموده است (صحیح است) امید است انقلاب آموزشی که یکی از مواد انقلاب سفید ایران و در نتیجه از آرزوهای دیرین ملت ایران است و امسال دوره دبستان را به پایان می‌رساند هر چه زودتر با نظام جدید به پیشرفت‌هائی که در جهان امروز یعنی منطبق با عصر تکنولوژی است نائل آید باز هم در این زمینه مطالبی به عرض همکاران محترم خواهد رسید (احسنت- احسنت).
رئیس- خانم تربیت تشریف بیاورید.
خانم تربیت- با اجازه ریاست معظم مجلس شورای ملی حضور مبارک همکاران گرامی‌عرض می‌کنم که واقعاً حلول سال ۱۳۵۰ برای همه ایرانیان میمون و مبارک است و یکی از سال‌های بزرگی است که ما به جهش بزرگ و به تمدن بزرگ داریم قدم می‌گذاریم مخصوصاً جشن‌های ۲۵۰۰ ساله ایران که در این سال صورت خواهد گرفت واقعاً برای عموم نه تنها ایرانیان بلکه برای جهانیان هم یکی از سال‌های پرشوری است که این‌ها هم شرکت می‌کنند در تاریخ کهن سال ملتی، که یک عمر طولانی ۲۵۰۰ سال نه تنها به تمدن خدمت کرده است بلکه مشعل دار تمدن در دنیا بوده در این سال میمون و مبارک ما فرهنگیان واقعاً از ته قلب خوشحال هستیم که توجهات و عنایات خاص اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر درباره فرهنگیان و بالا بردن سطح زندگی و کمک اجتماعی و زندگی آن‌ها برای ما بسیار ارزشمند است به علاوه در این جشن‌های ۲۵۰۰ ساله همین طور که همکار عزیزم سرکار خانم جهانبانی گفتند واقعاً ایجاد ۲۵۰۰ مدرسه در روستاها مثل ۲۵۰۰ چراغی است مثل آن چراغ‌های پر نور که به روستاها خواهد رفت و عنقریب انشاءالله نه تنها در دو هزار و پانصد روستا بلکه عموم افراد ملت ایران کمر همت خواهند بست که در تمام روستاها این چراغ روشن بشود و فرهنگیان عزیز ما بتوانند این کار مقدس را انجام بدهند و روستائیان عزیز ما خواهند توانست در نتیجه با سواد شدن بهتر بتوانند به زندگی اجتماعی و به زندگی ملت ایران و برای آتیه فرزندان ما کمک‌های بسیار مؤثری انجام دهند بنده از خداوند متعال خواستارم عموم ایرانیان در این سال در هر موقعیتی که هستند در هر مقامی‌که هستند از روستائیان، از کارگران، از کارمندان، از مقامات عالی گرفته همه بتوانند این خدمت مقدس را انجام بدهند و خدا به همه ما توفیق بدهد در این سال که واقعاً میمون و مبارک است همه توفیق خدمت داشته باشیم (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای دکتر عاملی بفرمائید.
دکتر عاملی تهرانی- جناب آقای رئیس- همکاران ارجمند،
پنج شنبه دوم اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ جلسه فوق العاده ششمین کنگره حزب پان ایرانیست تشکیل گردید و در این جلسه پر شور سرور محسن پزشکپور بار دیگر به اتفاق آراء به سمت «رهبر حزب» برگزیده شدند (ایلخانی پور- کدام حزب؟ فقط چند نفری بودند که به حزب ایرانیان رفتند) (مهندس صائبی- چهار نفر که حزب نمی‌شود) و از آن جا که به موجب تصمیم حزب رهبری گروه پارلمانی پان ایرانیست نیز بر عهده ایشان می‌باشد (روستا- این دوره که تمام شد) اجازه می‌خواهم هم اکنون بدین وسیله مراتب را به اطلاع ساحت مقدس مجلس شورای ملی برسانم که ایشان برای بقیه مدت این دوره نیز هم چنان عهده دار وظایف خود در پارلمان و هیئت رئیسه مجلس شورای ملی می‌باشند. ششمین کنگره حزب پان ایرانیست در اجلاسیه کوتاه خود قطع نامه دیگری را به تصویب رسانید که به موجب آن به منظور تقدیر از سرور مهندس پرویز ظفری علاوه بر جانبازی‌ها و فداکاری‌هائی که در مدت شش سال اقامت اخیر خود در اروپا در هدایت و رهبری دانشجویان پان ایرانیست مقیم اروپا به عمل آوردند در حادثه کارلسروهه نیز به هنگام مبارزه بر علیه بیگانه‌پرستان و بدخواهان ملت ایران یک چشم خود را از دست داده‌اند، ششمین کنگره حزب پان ایرانیست به نام «کنگره ظفری» نامیده شد.
همان گونه که بسیاری از همکاران ارجمند به وسیله روزنامه ما آگاه گشته بودند قرار بر این بود که ششمین کنگره حزب پان ایرانیست در ساعت ۹ بامداد جمعه سوم اردیبهشت کار خود را با شرکت اندامان رسمی کنگره و اعضاء و ناظر و بسیاری از مقامات و شخصیت‌های کشور و انبوه زنان و مردانی که به عنوان میهمان دعوت شده بودند آغاز نماید (مهندس صائبی- حزبی وجود دارد؟ چند نفر بودند؟) ولی ناگهان و به علتی که بر ما آشکار نیست روز پنج شنبه به حزب اطلاع داده شد که پلیس از برگزاری ششمین کنگره حزب جلوگیری خواهد کرد و عصر همان روز نیز مأموران پلیس از ورود اشخاص به باشگاه مرکزی حزب که محل برگزاری کنگره نیز دفتر کار گروه پارلمانی پان ایرانیست می‌باشد جلوگیری به عمل آوردند تصمیم مبنی بر جلوگیری از کنگره هنگامی ابلاغ گردید که اکثریت اعضاء کنگره در محل حزب حضور یافته و در حال دریافت کارت‌های شرکت در کنگره بودند عده دیگری نیز به تدریج از شهرستان‌ها به تهران وارد و برای گرفتن کارت‌های خود مراجعه می‌کردند مراتب به‌منظور رفع تضییقاتی که علت آن به هیچ وجه بر ما آشکار نبود (ایلخانی پور- آقا سفسطه نکن مملکت در نهایت آزادی است، چرا هو می‌کنید) و هیچ گونه موجب قانونی بر آن متصور نمی‌بود به اطلاع کلیه مقاماتی که امکان دسترسی بدانان بود رسانده شده. (دکتر الموتی- شما که اعلامیه دادید کنگره‌تان تشکیل گردید) از نظر وظائف تشکیلاتی که بر عهده کنگره‌های حزبی مقرر است چون تأخیر تشکیل کنگره اعلام شده سبب بلاتکلیفی‌هائی می‌گردید ناگزیر به تشکیل جلسه فوق‌العاده کنگره اقدام گردید و قسمت‌های اساسی از منظورهای تشکیل کنگره حاصل آمد ولی مسئولان تدارک کنگره از آن جا که دسترسی به هیچ گونه وسیله‌ای برای اطلاع دعوت شدگان گرامی‌خود نداشتند (مصطفوی- شهربانی باید به اجتماعات نظارت کند) بدین وسیله از همه نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و سناتورهای محترم که ممکن است اظهار لطف نموده و به قصد تشریف فرمائی به کنگره قدم رنجه کرده (خنده نمایندگان) و با ممانعت برخورد کرده باشند پوزش می‌طلبیم دعوتی به عمل آمده بود ممکن است تشریف آورده باشید و هم چنین از دیگر میهمانان گرامی که توفیق حضور نیافته‌اند با عرض سپاس گزاری بسیار معذرت می‌خواهیم و هم چنین از خبرنگاران داخلی و خارجی از نمایندگان خبر گزاری پارس، خبرنگاران، عکاسان و فیلم‌برداران که با اشتیاق وافر و وسائل کامل صبح جمعه به محل برگزاری ششمین کنگره عادی حزب مراجعه کردند و از ورود و شرکت آنان جلوگیری به عمل آمد سپاس بسیار می‌داریم و نیز از ارباب جراید که در انعکاس خبرهای برگزاری ششمین کنگره حزب مساعدت فرمودند از جمله روزنامه اطلاعات- آیندگان- کیهان- فرمان- مهر ایران سپاس گزاری می‌نمائیم. (پدرامی- در قطع‌نامه‌تان کلمه‌ای از شاهنشاه نیست) برای اطلاع شما عرض می‌شود که تلگرامی‌خدمت شان تقدیم شده از آن جا که علت تصمیم جلوگیری از کنگره حزب پان ایرانیست همان گونه که عرض شد بر ما آشکار نیست در این جا اظهار نظری به عمل نخواهد آمد ولی حزب پان ایرانیست که متجاوز از ربع قرن به نام ایران، این سرزمین خدائی و به نام این شاهنشاهی سخن گفته است و مبارزاتش درون کشور و برون کشور همه جا در برابر هر جبهه ضد ایرانی و هر اندیشه اهریمنی و ضد ملی به نبرد برخاسته‌اند، نمی‌تواند در برابر چنین ستمی‌بی تفاوت باشد و این گونه رفتارهای ضد قانونی را نادیده انگارد و از این رو موضوع را دنبال خواهد کرد و چون در ضمن وقایع دو روزه پنج شنبه دوم و جمعه سوم اردیبهشت ماه نکات بسیاری هست که مستقیماً با مصالح کشور و به ویژه حقوق و وظایف مجلس شورای ملی مرتبط می‌باشد و شرح آن در جلسه علنی ممکن است به درازا انجامد بنابراین فراکسیون پارلمانی حزب پان ایرانیست از مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی تقاضای جلسه خصوصی می‌نماید و بیش از این فعلاً در این مقام سخنی را ضرور نمی‌داند، متشکرم.
ایلخانی پور- چرا این همه پیشرفت‌های مملکت را ندیده می‌گیرید و این حرف‌ها را می‌زنید.
پزشکپور- تشکیل عادی کنگره حزب پان ایرانیست چه ارتباطی به پیشرفت مملکت دارد این‌ها آزادی را نقض کرده‌اند.
دکتر طالع- ۳۶ ساعت غذا نخورده ما را نگه داشتند.
پوربابائی- این که نوشته‌اید اندیشه‌های خدائی حزب پان ایرانیست این کفر است این‌ها شرم آور است.
رئیس- آقای مصطفوی بفرمائید.
مصطفوی- با اجازه مقام ریاست بنده مضایقه داشتم از این که وقت مجلس محترم را بگیرم و اوقات نمایندگان مجلس را تضییع کنم، منتهی مطالبی در این جا عنوان شد که با توجه به علاقه‌ای که به فرد فرد نمایندگان مجلس شورای ملی از هر دسته و جمعی دارم حقیقتاً برای بنده شنیدن مطالب خارج از حقیقت همکار محترم آقای دکتر عاملی بسیار بسیار ناگوار بود (صحیح است) مطالبی ایشان گفتند بنده می‌خواهم همکاران محترم وجداناً قضاوت بفرمائید ایشان گفتند «افراد ما که از شهرستان‌ها آمده‌اند» من می‌خواهم از آقایان نمایندگان شهرستان‌ها خواهش کنم ببینید آیا در هیچ یک از شهرستان‌های ما پنج نفر عضو حزب پان ایرانیست هست؟ (مهندس صائبی- به هیچ وجه به هیچ وجه) این خلاف‌گوئی‌ها در پارلمان به نظر من از شأن یک نماینده تحصیل کرده بسیار دور است (صحیح است) اما مطلب دیگری گفتند که واقعاً خون نمایندگان را به جوش آورد و آن مطلبی است که بنده نفهمیدم و خیال می‌کنم همه آقایان به این مطلب توجه داشته‌اند که این اندیشه‌های خدائی حزب پان ایرانیست که آقایان در اعلامیه خود ذکر کرده‌اند یعنی چه در یک مجلس کشور مسلمان در یک کشوری که شاهنشاه بی اندازه به مبادی و مبانی و اصول دین اعتقاد دارند در چنین کشوری چند نفر افراد معدود به نام اندیشه‌های خدائی پان ایرانیست مطالبی گفتند که برای هر فرد مسلمان غیر قابل تحمل است (پدرامی- کفر است) (پورساطع- پس گرفتند) همکار محترم عزیز بنده آقای دکتر عاملی که می‌گوئید ما یک ربع قرن فلان کردیم بهمان کردیم از این خدمات گران قدرشان بنده که یک ربع قرن در جریان کارهای اجتماعی مملکت بودم خبری نداشتم (دکتر الموتی- هیچ کس ندارد) و خواستم عرض کنم عزازیل یعنی شیطان یک وقتی از مقربان درگاه خدا بود ولی وقتی خلاف کرد از درگاه خداوند رانده شد. چند نفر معدودی که در حینی که دولت برای استیفای حقوق ملت ایران مشغول تلاش و مبارزه بود آن چند نفر دولت را استیضاح کردند و به خیال خودشان دولت را تضعیف کردند و می‌خواستند منافع امپریالیسم حفظ شود لذا ملت ایران خدمات احتمالی قبلی آن‌ها را هم مردود می‌شناسد (صحیح است- احسنت) بنابراین وقتی اکثریت قاطعی که پشتیبان دولت حزبی هویدا است اکثریتی که پشت سر رهبر بزرگ انقلاب برای پیش برد انقلاب و منافع انقلاب خدمت می‌کند اکثریتی که برای مبارزه با امپریالیسم از هیچ فداکاری خودداری نمی‌کند و این اعمال شما را نادیده می‌گیرد استدعا می‌کنم دیگر از این فرمایشات در پشت تریبون نفرمائید بنده آن چنان که اطلاع دارم در روزهائی مثل ۲۸ ماه صفر و عاشورا که مردم مسلمان ما از لحاظ مذهبی در هیجان هستند دولت توجه دارد که اجتماعات تحت کنترل باشد مبادا اشخاصی که خیانت به مملکت در برنامه شان هست از احساسات پاک مردم سوء استفاده بکنند و جنجالی به راه بیندازند شما چرا چنین روزی را انتخاب کردید (پزشکپور- توهین نکنید) (همهمه نمایندگان) بنده تقاضا می‌کنم با توجه به این امر آقایان نمایندگان پان ایرانیست تشریف بیاورند و واقعاً از این عبارت کفر آمیزی که در اعلامیه شان نوشته‌اند و اظهارات خلاف صوابی که گفته‌اند معذرت بخواهند (دکتر طالع- سی و شش ساعت نگذاشتند ما غذا بخوریم) والا خیال می‌کنم که ملت ایران گناه آن‌ها را هرگز نخواهند بخشید.
رئیس- آقای دکتر طالع فرمایشی دارید؟
دکتر طالع- عرضی ندارم.
رئیس- آقای دکتر درودی بفرمائید.
دکتر درودی- با اجازه مقام ریاست و همکاران محترم
از آن جائی که تأمین رفاه و آسایش معلمان یعنی کسانی که آتیه کشور بستگی به کار آنان دارد همواره مورد عنایت و توجه شاهنشاه آریامهر بوده و هست در کنفرانس انقلاب آموزشی رامسر امر و مقرر فرمودند که هر چه زودتر مسائل استخدامی معلمان حل و مقررات مربوط تهیه و اجرا گردد برای این که متناسب‌ترین راه حل پیدا شود وزارت آموزش و پرورش با همکاری سایر مقامات مملکتی اعم از قوه مقننه یا مجریه به یک بررسی سیستماتیک مبادرت نمود و مسئله را از دیدگاه‌های مختلف مورد مداقه قرار داد.
قانون جداگانه‌ای- عده‌ای معتقد بودند که معلمان باید قانون جداگانه‌ای داشته باشند و برای این کار دلائلی هم اقامه می‌کردند ولی پس از بررسی معلوم شد هم مشکل معلمان که نمی‌توانند به موقع اضافات و ترفیعات خود را دریافت دارند و هم مشکل دولت که با وجود دادن امتیاز به شغل معلمی‌نمی‌تواند توجه عده بیشتری را به شغل معلمی‌جلب نماید بر سر همین قانون جداگانه‌ای بوده است. زیرا داشتن قانون جدا مستلزم آن بود که اعتبار اضافات و ترفیعات معلمان و بالنتیجه اعتبارات وزارت آموزش و پرورش جداگانه احتساب گردد و وقتی اعتبارات بر اساس وزارتخانه تقسیم شد چون تعداد معلمان زیاد است تکافوی آنان را نمی‌کند ولی اگر معلمان مشمول قانون استخدام کشوری باشند معلم نیز مانند یکی از کارمندان دولت که در سایر وزارتخانه‌ها انجام وظیفه می‌کند جزء ابواب جمعی سازمان امور اداری می‌شود و اعتبارات اضافات و ترفیعات و سایر مزایا را می‌توان به اصطلاح بازرگانان تومان شمار و به تناسب امتیازات هر شغل بین مستخدمین دولت تقسیم کرد و بالنتیجه کمی‌یا زیادی کارمندان یک وزارتخانه تأثیری در وضع حقوق و مزایای آنان نخواهد داشت.
از نظر دولت: امتیازات هر شغل به منزله نیروی محرکیست که در شاغلان تولید انرژی می‌کند و آنان را برای انجام وظیفه‌ای که قانون مقرر داشته است به فعالیت و امید دارد و برای تأمین این منظور اولین شرط اینست که امتیاز مزبور بارز و نمایان باشد ولی این کار در صورتی میسر است که حتی‌الامکان کارمندان در سیستم استخدامی‌واحدی قرار گیرند تا بهتر بتوانند خود را با سایرین مقایسه نموده و از امتیازات خود خشنود شوند در صورتی که در قوانین استخدامی‌مختلف امکان این مقایسه کمتر است اجازه بفرمائید مثالی عرض کنم:
قبل از اجراء قانون استخدام فعلی حقوق کسانی که مدرک تحصیلی نداشتند به هیچ وجه از ۹۵۰ تومان تجاوز نمی‌کرد ولی قانون استخدام فعلی حقوق آن‌ها را از ۹۵۰ تومان به ۱۰۴۰ تومان افزایش داد و به علاوه جلو را برای آن‌ها باز کرد که با تغییر شغل بتوانند تغییر گروه بدهند و افزایش بیشتری دریافت کنند بالعکس کسانی که دارای مدارک تحصیلی بودند حقوق شان از ۲۲۰۰ تومان یا ۲۴۰۰ تومان به ۱۷۹۶ تومان تقلیل داده شد به این ترتیب از هر دو طرف به نفع کسانی که مدرک رسمی‌ندارند تمام شد ولی کسانی که مدارک رسمی ندارند بیشتر از همه از این قانون استخدام ناراضی هستند چرا؟ برای این که در قانون استخدام واحد بهتر می‌توانند خودشان را با سایرین مقایسه کنند و عقب ماندگی خودشان را احساس کنند پس اگر قرار شد به معلمین امتیازی بدهیم بهتر است این امتیاز را در قانون استخدام واحد بدهیم که هم معلم بتواند خودش را با سایرین مقایسه کند و از امتیازی که به دست آورده خشنود شود و به وظیفه خودش علاقمند بشود و هم سایرین به علت امتیازی که این شغل دارد با مقایسه خودشان با معلمین به شغل معلمی‌گرایش پیدا کنند ولی برای این که معلمان مشمول قانون واحد استخدام بشوند در آغاز کار چنین به نظر می‌رسد که چون معلم نمی‌تواند تغییر شغل بدهد لذا تغییر گروه هم نمی‌تواند بدهد (دکتر حبیب اللهی- این مشکل حل شد) حالا من چگونگی آن را که چه طور حل شد می‌خواهم عرض کنم. اتفاقاً در موقع بررسی اولین قانون استخدام یعنی قانون سال ۱۳۰۱ نیز همین تصور وجود داشت و در مذاکرات مجلس دوره چهارم که قانون مزبور در آن دوره تصویب شد کراراً این تذکر از طرف نمایندگان داده شده است در صورتی که هم در آن قانون و هم در قانون فعلی این کار امکان‌پذیر بوده است.
در قانون سابق به موجب ماده ۱۵ شغل‌ها به ۹ طبقه که به اصطلاح آن قانون مرتبه نامیده می‌شد بشرح زیر تقسیم شده بود ۱- ثباتی ۲- منشی‌گری سوم ۳- منشی‌گری دوم ۴- منشی‌گری اول ۵- مدیری شعبه ۶- مدیریت دایره ۷- معاونت اداره ۸- ریاست اداره ۹- مدیر کل یا معاون اداری سپس به موجب ماده ۲۰ به وزارتخانه‌ها اجازه داده شده بود که سایر شغل‌ها را با مراتب نه گانه فوق تطبیق دهند. لذا همان طوری که شغل منشی‌گری به سه درجه تقسیم شده بود ممکن بود شغل معلمی هم به درجات مختلف تقسیم و با مراتب نه گانه به هر ترتیب که مقتضی بود تطبیق داده شود ولی چون اصولاً ماده ۲۰ یعنی تطبیق مشاغل با فرمول فوق‌الذکر عملی نشد این کار هم به نتیجه نرسید.
در قانون فعلی نیز به موجب ماده ۳۰ سازمان امور اداری می‌توانست این کار را مانند شغل‌های مشابه چون کارشناس و مشاور و غیره عملی نماید معذلک برای اجتناب از هر نوع سوء تفاهم و تفسیرهای مختلف سال گذشته در اصلاحیه قانون استخدام به آخر تبصره ۳ ماده ۱۳۷ افزوده شد که (در رشته‌های مشاغل دبیری و آموزگاری و پزشکی و مشاغل نظیر که سلسله مراتب اداری در آن‌ها ملحوظ نیست تجربه و تخصص بر اساس آئین‌نامه‌ای که از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به تصویب شورا خواهد رسید ملاک طبقه‌بندی قرار می‌گیرد و متصدیان این گونه مشاغل در صورت احراز شرایط بدون تغییر شغل با رعایت ماده ۳۰ به گروه‌های بالاتر ارتقاء خواهد یافت) بدین ترتیب رفع این اشکال تصوری هم شد و آئین‌نامه‌ای که اخیراً منتشر شده به همین استناد است. لذا به عکس آن چه عده‌ای تصور می‌کنند آئین‌نامه مزبور از هم‌اکنون قابل اجرا می‌باشد و احتیاج به کسب مجوز مجدد از قوه مقننه ندارد.
امتیاز معنوی- عده‌ای معتقد بودند که به معلم باید امتیاز معنوی داده شود در بیشتر کشورهای جهان نیز حقوق معلم از سایر طبقات کمتر است. با توجه به این که افکار و عقاید مولود شرایط و مقتضیات محیطی است که آن فکر در آن جا به‌وجود آمده و این مقتضیات در زمان‌ها و مکان‌های مختلف فرق می‌کند. بر همین اساس است که ما از دیگران تقلید نمی‌کنیم معذلک در اصل فکر تغییر گروه جنبه معنوی آن که ترفیع مقامست بیشتر مورد توجه بوده تا امتیاز مادی و اضافه حقوق، زیرا معلمی که مثلاً به گروه ۱۱ می‌رسد در ردیف شغل‌هائی نظیر مدیر کلی قرار می‌گیرد و از این نظر مقام معلم خیلی با سابق فرق خواهد کرد و با این که حقوق او هم تا میزان ۲۸۹۶۰ ریال خواهد رسید و نسبت به سابق که هیچ گاه از ۲۲۲۰۰ ریال تجاوز نمی‌کرد افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت معذلک افزایش حقوق در طرح طبقه‌بندی کمتر مورد نظر بوده و توجه بیشتر به بالا بردن مقام معلم و ترفیع او به گروه‌های بالاتر می‌باشد.
آئین‌نامه طبقه‌بندی معلمان،
در آئین نامه طبقه بندی معلمان که اخیراً تصویب شده به نکات زیر توجه گردیده است:
۱- بالا بردن امتیاز معنوی معلمان با تغییر گروه یا ارتقاء مقام که متضمن افزایش حقوق نیز از لحاظ مادی می‌باشد و شرح آن گذشت.
دوم- رفع اشکالات مالی و بودجه وزارت آموزش و پرورش با قانون واحد استخدامی که در موقع بحث درباره قانون جداگانه توضیحات کافی داده شد همان طور که توضیح داده شد این مشکل مرتفع شد.
سوم- سابقاً ضوابط ارتقاء فقط سنوات خدمت و مدارک تحصیلی بود. معلمان و سایر کارمندان دولت مجبور بودند برای به دست آوردن مدارک تحصیلی از اوقات کار اداری به طرق غیر قانونی استفاده نمایند و حتی گاهی هم در رشته‌هائی که مربوط به کار آنان نیست مدارک بالاتر دریافت می‌نمودند ولی در این طرح دوره‌های کارآموزی جایگزین مدارک تحصیلی شده است و این امکان را رسماً خود وزارت آموزش و پرورش از طریق قانونی برای معلمان فراهم می‌کند و مهم تر این که تحصیل و کارآموزی در رشته مربوط به کار انجام می‌شود. این روش که در بسیاری از کشورهای دیگر نیز به خصوص فرانسه از آن استفاده می‌شود روش بسیار متناسبی است که سازمان امور اداری طبق مواد فصل چهارم قانون استخدام موضوع (تنظیم و اجرای برنامه‌های آموزشی) باید در سایر وزارتخانه‌ها نیز عملی نماید. مسئله چهارم که بیشتر مورد توجه است.
۴- تغییر گروه یا ترفیع مقام طوری است که معلم در موقع تغییر گروه تقریباً در همان پایه‌ای که در گروه قبلی داشته است قرار می‌گیرد و پایه‌های بعدی را تا آخرین پایه آن گروه هر دو سال یک بار دریافت خواهد کرد.
به عبارت دیگر اگر از اول در همان گروه‌های ۱۰ یا ۱۱ استخدام شده بود در موقع رسیدن به آخرین پایه تفاوت خیلی زیادی با وضع فعلی نخواهد داشت.
بدیهی است که این امتیاز در مورد سایر مشاغل نیز وجود دارد و مختص به شغل معلمی نیست.
قسمت ۵- در آئین‌نامه تنظیمی‌شرح شغل‌های آموزشی و شرایط احراز آن- شغل‌ها و نمونه‌ای از وظایف و مسئولیت‌ها و تخصیص آن به طبقات مربوط و گروه‌های یازده گانه دقیقاً مشخص شده و تکلیف هم روشن گردیده و از بلاتکلیفی و سرگردانی و هم چنین اعمال نظر شخصی به میزان قابل ملاحظه‌ای جلوگیری شده است.
پیشنهاد- یک پیشنهاد داشتم که به طور خلاصه می‌خواهم اضافه کنم و آن این است که اصولاً ضوابط قانون استخدام باید دارای خاصیت دینامیک باشد به عبارت دیگر همان طوری که قبلاً گفته شد این ضوابط باید در کارمندان تولید انرژی نماید و آنان را برای انجام وظایفی که قانون مقرر داشته است به فعالیت وادارد متأسفانه سنوات خدمت و مدارک تحصیلی به تنهائی فاقد این خاصیت می‌باشند لذا باید این دو ضابطه را فقط به عنوان حداقل شرایط پذیرفت و ضوابط دیگری که معرف کمیت و کیفیت کار باشد برای ارتقاء زودتر از موعد مقرر به آن اضافه نمود از طرف دیگر این ضوابط غالباً بستگی به قضاوت اشخاص دارد و چون قضاوت اشخاص دارای مقیاس‌های متفاوت است لذا قابلیت اطمینان به قدر کافی ندارد این است که پیشنهاد می‌شود وزارتخانه و سازمان امور اداری به تدریج زمینه‌ای فراهم کند که به مرور زمان بتوانیم مواردی، ضوابطی که معرف کمیت و کیفیت کار باشد جایگزین مدارک تحصیلی و سوابق خدمت نمائیم در خاتمه امیدوارم وزارت آموزش و پرورش با اقداماتی که کرده و می‌نماید توانسته باشد رضایت خاطر شاهنشاه آریامهر را جلب کرده باشد. (احسنت- احسنت).
- تصویب صورت جلسه
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب شد.
- معرفی آقایان دکتر عبدالعظیم ولیان به سمت وزیر تعاون و امور روستاها و دکتر محمد سام به سمت وزیر اطلاعات به وسیله آقای نخست وزیر
۴- معرفی آقایان دکتر عبدالعظیم ولیان به سمت وزیر تعاون و امور روستاها و دکتر محمد سام به سمت وزیر اطلاعات به وسیله آقای نخست وزیر
رئیس- جناب آقای نخست وزیر فرمایشی دارید بفرمائید.
نخست وزیر (امیر عباس هویدا)- جناب آقای رئیس اجازه می‌خواهم آقای ولیان را به سمت وزیر تعاون و امور روستاها معرفی کنم (نمایندگان- مبارک است) و آقای سام را به سمت وزیر اطلاعات (مبارک است) (دکتر وحیدنیا- مرد لایق و با کفایتی است) و امیدوارم با همکاری نزدیکی که بین این دو دستگاه و مجلس شورای ملی وجود دارد سابقاً هم بود باز هم ادامه خواهد یافت (نمایندگان- مبارک است- احسنت).
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به لایحه خدمت وظیفه عمومی و ارسال مجدد به مجلس سنا
۵- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به لایحه خدمت وظیفه عمومی و ارسال مجدد به مجلس سنا
رئیس- گزارش کمیسیون‌ها راجع به خدمت وظیفه عمومی‌مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به خدمت وظیفه عمومی را که قبلاً در مجلس شورای ملی تصویب گردیده و مجلس سنا تغییراتی در آن به عمل آورده است مورد بررسی قرار داد و با اصلاحاتی در تغییرات سنا لایحه را تصویب کرد. اینک گزارش آن را بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
فصل اول- کلیات
ماده ۱- دفاع از میهن و سلطنت مشروطه ایران وظیفه ملی هر فرد ایرانی است و در اجرای این وظیفه کلیه اتباع ذکور دولت شاهنشاهی ایران مکلف به انجام خدمت وظیفه عمومی‌برابر مقررات این قانون می‌باشند و هیچ فرد مشمول خدمت وظیفه عمومی را جز در موارد مصرحه در این قانون نمی‌توان از خدمت معاف کرد.
ماده ۲- هر فرد ذکور ایرانی از اول فروردین ماه سالی که طی آن سال به سن ۱۹ سال تمام می‌رسد مشمول خدمت وظیفه عمومی‌است.
- تبصره- اداره وظیفه عمومی‌می‌تواند اشخاصی را که مایل باشند قبل از رسیدن به سن مشمولیت داوطلبانه خدمت زیر پرچم خود را انجام دهند در صورتی که از لحاظ جسمی‌و روانی قادر به انجام خدمت بوده و حداقل ۱۸ سال تمام داشته باشند به خدمت زیر پرچم اعزام دارد.
ماده ۳- مدت خدمت وظیفه عمومی ۲۵ سال است و مراحل آن برای مشمولان اعم از مشمولان عادی و مشمولان فارغ‌التحصیل دیپلمه و بالاتر بشرح زیر می‌باشد:
الف- دوره زیر پرچم ۲ سال.
ب- دوره احتیاط ۶ سال.
ج- دوره ذخیره اول ۸ سال.
د- دوره ذخیره دوم ۹ سال.
- تبصره ۱- در مواقع ضرورت و بسیج همگانی ممکن است افراد مشمول این قانون تا سن شصت سالگی نیز احضار شوند.
- تبصره ۲- تاریخ شروع و پایان خدمت در مراحل احتیاط و ذخیره در مورد مشمولان عادی و فارغ‌التحصیل کمتر از لیسانسیه بر اساس سال تولد آن‌ها و در مورد مشمولان لیسانسیه به بالاتر از تاریخ پایان خدمت زیر پرچم آنان محاسبه و تاریخ خاتمه آن از سن ۴۵ سالگی تجاوز نخواهد کرد.
ماده ۴- کلیه مشمولان سالم و بلامانع به خدمت زیر پرچم اعزام می‌شوند و پس از فرا گرفتن آموزش‌های نظامی‌لازم بقیه خدمت زیر پرچم را در نیروهای مسلح شاهنشاهی یا سپاه‌های انقلاب شاه و مردم و یا دانشگاه‌ها یا وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداری انجام خواهند داد. تعیین ترتیب تقدم برای استفاده از مشمولان مزبور در هر یک از سازمان‌های تصریح شده در این ماده با ستاد بزرگ ارتشتاران خواهد بود.
- تبصره- پس از تحویل مشمولان به مراکز آموزشی تا زمانی که امکان اجرای آموزش نظامی‌در مورد کلیه مشمولان فراهم نگردد و مورد احتیاج دولت هم نباشد برابر مقررات آئین‌نامه اجرائی این قانون تعداد مورد احتیاج از بین جوان‌ترین و با استعدادترین آنان انتخاب و افراد مازاد معاف خواهند شد.
ماده ۵- در زمان جنگ و بسیج همگانی در صورت لزوم کلیه افرادی که خدمت زیر پرچم را در سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداری‌ها انجام داده‌اند هم‌چنین کسانی که به علت مازاد بر احتیاج در زمان صلح از خدمت زیر پرچم معاف گردیده‌اند به خدمت احضار خواهند شد.
ماده ۶- سن مشمولان و افراد تحت تکفل آنان از لحاظ خدمت وظیفه و یا معافیت از آن تابع مندرجات اولیه شناسنامه است.
ماده ۷- کارگران و مستخدمین مؤسسات خصوصی هم چنین کارگران مؤسسات دولتی و سازمان‌های وابسته به دولت که خدمت زیر پرچم را انجام می‌دهند پس از پایان خدمت زیر پرچم مجدداً به کار اولیه خود اشتغال خواهند یافت و کارفرما مکلف است آنان را به کار اولیه خود بگمارد.
آئین‌نامه اجرائی این ماده وسیله وزارت کشور و وزارت کار و امور اجتماعی تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
ماده ۸- مشمولانی که با طی دوره دانشکده‌ها و آموزشگاه‌های افسری و درجه داری در کادر ثابت نیروهای مسلح شاهنشاهی یا پاسبانی در شهربانی کل کشور استخدام شوند مدت تحصیل آن‌ها جزء خدمت زیر پرچم محسوب خواهد شد و اگر مدت تحصیل از دو سال کمتر باشد از دوره خدمت آنان به نسبت کسری خدمت تا دو سال جزء خدمت زیر پرچم محسوب می‌شود.
- تبصره ۱- دانشجویان و دانش‌آموزان کادر ثابت دانشکده‌ها و آموزشگاه‌های افسری و درجه داری در صورتی که در حین تحصیل و قبل از نیل به درجات افسری یا درجه داری مستعفی یا به هر علتی به استثنای معافیت پزشکی اخراج شوند در صورتی که برابر مقررات این قانون قادر به انجام خدمت و بلامانع تشخیص داده شوند دو سال خدمت زیر پرچم را بدون احتساب مدت خدمت قبلی با رعایت تشریفات مقرر در مواد ۴۷ و ۴۸ این قانون انجام خواهند داد.
- تبصره ۲- افسران و درجه‌داران کادر ثابت در صورتی که به موجب مقررات قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی از خدمت اخراج شوند مدت تحصیل آنان از نیل به درجه افسری و درجه داری جزو خدمت زیر پرچم محسوب نخواهد شد و اگر مدت خدمت افسری یا درجه‌داری آنان از دو سال کمتر باشد در صورتی که قادر به انجام خدمت و بلامانع باشند بقیه خدمت زیر پرچم را تا دو سال با درجه افرادی وظیفه انجام خواهند داد.
- تبصره ۳- کارمندان متخصص غیر نظامی و افزارمندانی که با تعهد ده سال خدمت در نیروهای مسلح شاهنشاهی استخدام شوند پس از انجام تعهد مربوط از خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود.
هفت سال خدمت در نقاط بد آب و هوا معادل ده سال خدمت محسوب می‌شود.
ماده ۹- کلیه مشمولانی که وارد خدمت زیر پرچم می‌شوند طبق آئین‌نامه‌های ارتش شاهنشاهی نسبت به اعلیحضرت همایون شاهنشاه بزرگ ارتشتاران و والا حضرت همایون ولایتعهد و حکومت سلطنتی مشروطه و پرچم ایران سوگند وفاداری یاد خواهند کرد.
ماده ۱۰- کسانی که قبل از اعزام به خدمت زیر پرچم به موجب احکام قطعی دادگاه‌ها به علت ارتکاب جنایت به دو سال حبس یا بیشتر محکوم و مجازات مقرر درباره آن‌ها اجراء شده باشد از انجام خدمت زیر پرچم محروم خواهند شد.
- تبصره- از این قبیل مشمولان در مواقع ضرورت یا بسیج همگانی می‌توان برای امور مربوط به دفاع ملی استفاده نمود.
ماده ۱۱- کسانی که قبل از اعزام به خدمت زیر پرچم به علت ارتکاب جنحه به موجب احکام قطعی دادگاه‌ها محکوم شده باشند و هنوز حکم شروع به اجرا نشده باشد بدواً به خدمت زیر پرچم اعزام و پس از انجام خدمت مزبور مجازات مقرر درباره آن‌ها اجراء خواهد شد.
- تبصره- در صورتی که رفتار این قبیل محکومین در حین انجام خدمت زیر پرچم مورد رضایت فرماندهان یا رؤسای مربوط باشد و یا در عملیات جنگی فداکاری و شجاعت از خود نشان دهند پس از اتمام خدمت زیر پرچم طبق ماده ۵۵ قانون مجازات عمومی‌از پیشگاه همایونی استدعای عفو یا تخفیف مجازات آنان می‌شود.
ماده ۱۲- کسانی که قبل از اعزام به خدمت زیر پرچم یا در موقع احضار برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی در مراحل احتیاط و ذخیره و یا در حین انجام خدمات مزبور تحت تعقیب جزائی قرار گیرند به ترتیب زیر با آنان رفتار می‌شود:
الف- در صورتی که قبل از اعزام به خدمت درباره آنان کیفرخواست جنائی صادر شده باشد تا خاتمه رسیدگی و صدور رأی قطعی به خدمت اعزام نخواهند شد.
ب- در صورتی که در حین انجام خدمت درباره آنان کیفرخواست جنائی صادر شود اعم از این که تاریخ ارتکاب قبل یا بعد از اعزام به خدمت باشد از تاریخ اعلام کیفر خواست به قسمت مربوط از کسوت نظامی‌خارج و به مراجع قضائی مربوط تحویل می‌شوند و در صورت برائت یا محکومیت قطعی به مجازات کمتر از دو سال حبس بقیه خدمت زیر پرچم را انجام خواهند داد.
ج- در صورتی که اتهام از درجه جنحه باشد بدواً خدمت زیر پرچم را انجام می‌دهند و بعد از پایان خدمت مقرر تحویل مقامات قضائی مربوط خواهند شد.
ماده ۱۳- افسران و درجه‌داران و افراد وظیفه که در حین خدمت زیر پرچم یا در مواقع احضار در مراحل احتیاط و ذخیره به علت ارتکاب جنحه یا جنایت (اعم از این که تاریخ ارتکاب قبل یا بعد از اعرام باشد) به حکم قطعی محکوم گردند به ترتیب زیر با آن‌ها رفتار خواهد شد:
الف- محکومین به جنایت از کسوت سربازی خارج و مشمول ماده (۱۰) این قانون خواهند شد و برای اجرای حکم تسلیم مقامات مربوط می‌شوند.
ب- محکومین به جنحه‌های مذکور در بند ج ماده ه۹ اصلاحی قانون مجازات عمومی‌بقیه مدت خدمت زیر پرچم را با درجه و حقوق سربازی وظیفه انجام داده و پس از پایان خدمت مزبور برای اجرای حکم تسلیم مقامات مربوط می‌شوند.
ج- در صورتی که مدت محکومیت این قبیل محکومین دو ماه حبس یا کمتر بوده یا اجرای مجازات آن‌ها معلق شده باشد با حفظ درجه و حقوق مربوط بقیه خدمت مقرر را انجام خواهند داد.
فصل دوم- احضار
ماده ۱۴- احضار مشمولان وظیفه عمومی‌برای انجام خدمت زیر پرچم بنا به پیشنهاد وزارت کشور و احضار تمام یا قسمتی از افسران و درجه‌داران و افراد وظیفه (در هر یک از مراحل احتیاط و ذخیره) و معافیت موقت و دائم از احضار یک یا چند طبقه یا قسمتی از طبقات در مواقع ضرورت یا زمان جنگ و بسیج همگانی بنا به پیشنهاد وزارت جنگ و صدور فرمان همایونی انجام می‌گیرد.
در مواقع ضروری ممکن است بنا به مقتضیات طبق فرمان همایونی افسران و درجه‌داران و افراد وظیفه زیر پرچم بیش از مدت مقرر در ماده ۳ به خدمت ادامه و یا قبل از خاتمه دو سال از خدمت ترخیص گردند که در صورت اول به میزان دو برابر خدمت اضافی از ادوار خدمت آنان در دوره‌های احتیاط و ذخیره کسر می‌شود.
ترتیب احضار افسران و درجه‌داران و افراد وظیفه در مراحل احتیاط و ذخیره برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی و در زمان جنگ و بسیج همگانی یا ضرورت طبق آئین‌نامه اجرائی این قانون خواهد بود.
ماده ۱۵- به وضع مشمولان خدمت وظیفه عمومی یک سال قبل از اعزام به خدمت زیر پرچم یعنی در سالی که مشمولان در آن سال وارد سن ۱۹ سالگی می‌شوند رسیدگی خواهد شد.
ماده ۱۶- کسانی که به سن ۱۹ سالگی می‌رسند پس از انتشار فرمان احضار موظفند برای روشن نمودن وضع مشمولیت شان به سازمان وظیفه عمومی محل تولد مراجعه و خود را معرفی نمایند و در صورتی که در خارج از محل تولد اقامت داشته باشند می‌توانند به سازمان وظیفه عمومی‌محل اقامت خود مراجعه کنند.
مشمولان مقیم خارج از کشور باید به نمایندگی کنسولی یا سیاسی شاهنشاهی در کشور محل اقامت خود و در صورت نبودن آن به نزدیک‌ترین نمایندگی کنسولی یا سیاسی شاهنشاهی مراجعه نمایند.
ماده ۱۷- در مواقع فوق‌العاده به موجب فرمان همایونی افراد ذکور که به سن مشمولیت نرسیده ولی ۱۸ سال تمام داشته باشند به خدمت احضار خواهند شد در این صورت این قبیل احضار شدگان مشمول مقررات قانون خدمت وظیفه عمومی‌خواهند بود.
افرادی که طبق مقررات این ماده به خدمت وظیفه عمومی‌احضار می‌شوند پس از انجام دو سال خدمت زیر پرچم از لحاظ بقیه مراحل خدمت وظیفه عمومی‌در ردیف افراد هم سن خود قرار می‌گیرند و مجموع مدت خدمت وظیفه عمومی آنان از ۲۵ سال تجاوز نخواهد کرد.
ماده ۱۸- کسانی که در تاریخ‌های تعیین شده برای رسیدگی یا اعزام به خدمت خود را بدون عذر موجه معرفی ننمایند بنا به تقاضای سازمان‌های وظیفه عمومی‌در شهرها وسیله مأموران شهربانی و در نقاطی که شهربانی وجود ندارد وسیله مأموران ژاندارمری جلب خواهند شد.
کدخدایان و ده‌داران در روستاها مکلفند در معرفی مشمولان وظیفه عمومی‌متولد و یا مقیم محل اقدام کنند. و نسبت به مشمولان متولد غیر مقیم در صورت اطلاع نشانی مشمول را در اختیار مأموران ژندارمری بگذارند.
ماده ۱۹- اداره ثبت احوال هر محل مکلف است صورت اسامی متولدین ذکور شهرستان یا بخش‌های حوزه مأموریت خود را که در سال بعد باید به وضع مشمولیت آنان رسیدگی شود به طور تفکیک در ۴ نسخه تهیه و تا اول آذر هر سال به مراجعی که برای انجام وظیفه عمومی‌تعیین شده یا خواهد شد تسلیم کند.
فصل سوم- رسیدگی
ماده ۲۰- حوزه‌های وظیفه عمومی تهران و مراجعی که در هر یک از مراکز شهرستان‌ها و بخش‌ها وظایف سازمان وظیفه عمومی‌محل را انجام می‌دهند امور وظیفه عمومی را که در این قانون پیش‌بینی گردیده است انجام خواهند داد.
ماده ۲۱- نمایندگان کنسولی دولت شاهنشاهی ایران در کشورهای خارج مسئول اجرای مقررات قانون وظیفه عمومی نسبت به مشمولان مقیم حوزه مأموریت خود و مشمولانی که طبق جزء اخیر ماده ۱۶ این قانون به آن‌ها مراجعه می‌کنند می‌باشند و موظفند به وضع مشمولیت آنان رسیدگی کرده و نتیجه اقدامات را از طریق وزارت امور خارجه به اداره وظیفه عمومی اعلام دارند.
ماده ۲۲- مشمولانی که برای ادامه تحصیل به خارج از کشور مسافرت می‌کنند پس از ترک تحصیل یا فراغ از تحصیل هم چنین مشمولانی که پس از احضار به خدمت طبق مقررات آئین‌نامه اجرائی این قانون به طور موقت به خارج از کشور مسافرت می‌کنند در پایان مدت تعیین شده باید جهت رسیدگی به وضع مشمولیت‌شان خود را به سازمان‌های وظیفه عمومی داخل کشور معرفی کنند.
ماده ۲۳- مشمولانی که طبق مقررات این قانون سالم تشخیص داده شوند و خود را بلامانع معرفی نمایند به خدمت اعزام خواهند شد.
ماده ۲۴- به وضع مشمولانی که ادعای تکفل نمایند در مراکز شهرستان‌ها و بخش‌ها وسیله هیئتی مرکب از اشخاص زیر رسیدگی می‌شود:
الف- بخش دار محل یا جانشین او.
ب- رئیس سازمان وظیفه عمومی محل یا معاون او.
ج- نماینده دادستان شهرستان و در صورت نبودن دادسرا و وجود دادگاه بخش نماینده دادگاه.
د- دو نفر از نمایندگان انجمن شهرستان یا انجمن ده حسب مورد به معرفی انجمن در صورتی که وجود داشته باشد.
ماده ۲۵- هیئت رسیدگی در کنسول‌گری‌های دولت شاهنشاهی ایران در کشورهای خارج برای رسیدگی به وضع مشمولان مقیمی‌که مدعی کفالت هستند از اشخاص زیر تشکیل می‌شود:
الف- سر کنسول یا کنسول یا نماینده آن‌ها.
ب- یک نفر از اتباع ایرانی مقیم محل به انتخاب سفارت یا کنسول گری.
ج- وابسته نظامی شاهنشاهی و چنان چه وابسته نظامی در محل وجود نداشته باشد یک نفر دیگر از اتباع ایران مقیم محل به انتخاب سفارت یا کنسول گری.
ماده ۲۶- در صورتی که مشمول به رأی صادر از طرف هیئت رسیدگی اعتراض نماید و یا هر یک از اعضائی که در اقلیت هستند به عنوان نقض قوانین و مقررات وظیفه عمومی‌ذیل رأی موجهاً اعتراض کنند پرونده مشمول در هیئت رسیدگی تجدید نظر که در سازمان وظیفه عمومی تهران و مراکز هنگ‌ها و گردان‌های مستقل ژاندارمری تشکیل خواهد شد مطرح می‌شود و رأی هیئت مزبور به استثنای موارد منطبق با مقررات ماده ۲۹ این قانون قاطع و غیر قابل اعتراض است. اعتراض به رأی سربازی مانع اعزام مشمول به خدمت وظیفه نمی‌باشد مگر این که رئیس اداره وظیفه عمومی یا نماینده او اعتراض را موجه تشخیص و دستور عدم اعزام داده باشند.
- تبصره- رسیدگی به اعتراض آراء صادره از هیئت‌های رسیدگی نمایندگی‌های دولت شاهنشاهی ایران در کشورهای خارج در صورت تائید اعتراض از طرف اداره وظیفه عمومی به هیئت تجدید نظر سازمان وظیفه عمومی‌تهران احاله می‌گردد.
ماده ۲۷- هیئت رسیدگی تجدید نظر در سازمان وظیفه عمومی‌تهران و مراکز هنگ‌ها و گردان‌های مستقل ژاندارمری با شرکت اشخاص زیر تشکیل می‌شود:
الف- فرماندار یا معاون او.
ب- در سازمان وظیفه عمومی‌تهران رئیس سازمان یا جانشین او و در هنگ‌ها و گردان‌های مستقل ژاندارمری فرمانده هنگ یا گردان مستقل یا معاون آن‌ها.
ج- دادستان شهرستان یا یکی از دادیاران.
د- در صورت وجود انجمن شهرستان دو نماینده انجمن شهرستان به معرفی انجمن.
ماده ۲۸- هر یک از اعضاء هیئت‌های رسیدگی که نسبت به موضوعی درباره مشمولی در هیئت رسیدگی رأی داده باشد حق شرکت در هیئت تجدید نظر برای رسیدگی درباره همان موضوع برای آن مشمول را ندارند.
ماده ۲۹- در صورتی که حداکثر ظرف دو سال از تاریخ صدور رأی دادگاه تجدید نظر در نتیجه بازرسی معلوم شود نظر هیئت رسیدگی تجدید نظر منطبق با اصول و قوانین جاری نبوده و اهمیت آن به حدی باشد که در وضع مشمول مؤثر باشد پرونده به وسیله رئیس اداره وظیفه عمومی در شورای عالی وظیفه عمومی مرکب از اشخاص زیر مطرح می‌شود و نظر این شورا قطعی و غیر قابل اعتراض است.
الف- رئیس اداره وظیفه عمومی‌یا معاون او.
ب- یکی از مدیران کل وزارت کشور به انتخاب وزیر کشور.
ج- یکی از دادیاران دیوان عالی کشور به انتخاب دادستان کل کشور.
آراء صادره قبل از تصویب این قانون نیز تا یک سال پس از تصویب این قانون با رعایت مفاد این ماده قابل طرح در شورای عالی وظیفه عمومی می‌باشد.
ماده ۳۰- در صورتی که در حین انجام خدمت زیر پرچم تغییری در وضع مشمول حاصل شود و مشمول یا یکی از کسان تحت تکفل او ادعای کفالت کند فرماندهان و رؤسای مربوط مکلفند مراتب را به حوزه‌های وظیفه عمومی‌یا گروهان‌های اعزام کننده مشارالیه اعلام دارند که در اسرع وقت وضع مشمول در هیئت رسیدگی مطرح و تصمیم مقتضی اتخاذ شود.
فصل چهارم- معافیت‌ها
بخش اول- معافیت تحصیلی
ماده ۳۱- دانش‌آموزان دانش سراهای مقدماتی و دانش‌آموزان چهار ساله آخر دبیرستان‌ها و هنرآموزان هنرستان‌ها و آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای که ارزش تحصیلی دیپلم آن‌ها از طرف مراجع صلاحیت دار معادل متوسطه کامل شناخته شده و دانش‌آموزان علوم دینی (طلاب علوم دینی) که طبق برنامه وزارت آموزش و پرورش تحصیل می‌کنند هم چنین دانشجویان علوم دینی (طلاب علوم دینی) که طبق برنامه وزارت علوم و آموزش عالی مشغول تحصیل هستند و دانشجویان و هنرجویان دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی اگر در حین تحصیل به سن مشمولیت برسند تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه می‌دهند از اعزام به خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود به شرط این که سن دانش‌آموزان و هنرآموزان و دانش‌آموزان علوم دینی از ۲۲ سال تمام و سن دانشجویان و هنرجویان دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و دانشجویان علوم دینی از ۲۸ سال تمام و در صورتی که با رعایت مقررات این قانون جهت ادامه تحصیل به خارج از کشور عزیمت می‌نمایند از ۲۹ سال تمام تجاوز نکند.
در مواردی که دانش‌آموزان و دانشجویان به عللی که خارج از اختیار آنان باشد قادر به اتمام تحصیل در سنین مذکور نباشند طبق آئین‌نامه اجرائی این بخش ممکن است حداکثر تا دو سال بر سنین مزبور اضافه شود.
- تبصره ۱- دانشجویان مشغول تحصیل در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی در صورتی می‌توانند از معافیت مذکور در این ماده برخوردار شوند که رشته تحصیلی خود را تغییر ندهند مگر این که تغییر رشته تحصیلی مورد موافقت وزارت علوم و آموزش عالی قرار گیرد. طی دوره تکمیلی یا تخصصی بعد از گرفتن درجه دکتری منوط به انجام خدمت زیر پرچم است.
- تبصره ۲- اشخاص زیر به واسطه موقعیت خود به شرط آن که اعتبار مدارک آنان را وزارت علوم و آموزش عالی گواهی نموده باشد از انجام خدمت زیر پرچم معاف هستند:
الف- حکام شرع مجاز به اجتهاد و یا فتوی از مراجع تقلید یا فتوی.
ب- علماء درجه اول مذاهب زرتشتی و کلیمی و مسیحی.
- تبصره ۳- دانش‌آموزان دوره دوم دبیرستان‌ها و دانشجویانی که در تاریخ تصویب این قانون در دانشکده‌ها و مؤسسات آموزش عالی مشغول تحصیل هستند تا خاتمه دوره مربوط از شرط سن مذکور در این ماده مستثنی خواهند بود.
- تبصره ۴- دانشجویانی که برابر مقررات آئین‌نامه انضباطی دانشجویان مصوب وزارت علوم و آموزش عالی از تحصیل معلق می‌شوند و از طرف دانشگاه‌ها یا دانشکده‌های مستقل و یا مؤسسات آموزش عالی به اداره وظیفه عمومی معرفی می‌شوند معافیت تحصیلی آنان لغو می‌شود و در صورتی که برابر مقررات این قانون قادر به انجام خدمت و بلامانع تشخیص داده شوند در اولین نوبت به خدمت اعزام خواهند شد و خدمت زیر پرچم خود را با درجه و رتبه سربازی انجام خواهند داد.
این قبیل افراد در دوره آموزش نظامی در صورت ابراز علاقه و شایستگی بنا به پیشنهاد شورای مرکز آموزش نظامی‌و تصویب فرمانده مربوط که محل خدمت سازمانی وی درجه امیری باشد می‌توانند از مقررات ماده ۴۷ این قانون استفاده کنند.
ماده ۳۲- صدور کارت معافیت تحصیلی دانش‌آموزان و هنرجویان و دانشجویان موکول به گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طرف مقامات مسئول بوده و مدت اعتبار آن یک سال تمام است.
ماده ۳۳- دانش‌آموزان و هنرجویان و دانشجویان مشمول به محض ترک تحصیل یا فراغ از تحصیل یا رسیدن به سن مندرج در ماده ۳۱ این قانون با رعایت مفاد تبصره‌های آن باید برای انجام خدمت زیر پرچم خود را معرفی کنند.
مقامات مسئول مکلفند صورت اسامی‌این قبیل مشمولان را با ذکر مشخصات کامل و نشانی و رشته تحصیلی به طور انفرادی بدون تأخیر به سازمان وظیفه عمومی‌محل ارسال دارند.
- تبصره ۱- مشمولانی که با داشتن معافیت تحصیلی در خارج از کشور تحصیل می‌کنند به محض ترک تحصیل یا فراغ از تحصیل موظفند حداکثر ظرف یک سال از تاریخ فراغ از تحصیل یا ترک تحصیل خود را به سازمان وظیفه عمومی مربوط در داخل کشور معرفی کنند.
- تبصره ۲- مقامات مسئول حسب مورد موظفند ارزش تحصیلی این قبیل مشمولان را از تاریخ تسلیم مدارک حداکثر ظرف دو ماه تعیین و به آنان تسلیم و مراتب را به اداره وظیفه عمومی اعلام کنند.
ماده ۳۴- مشمولان دیپلمه که با داشتن برگ آماده به خدمت یا برگ معافیت موقت از خدمت زیر پرچم در مسابقه ورودی یکی از دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزش عالی داخل کشور قبول شده و قبل از انقضاء مدت اعتبار برگ آماده به خدمت یا برگ معافیت مزبور مشغول تحصیل شوند تا زمانی که به تحصیل اشتغال دارند می‌توانند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند مشروط بر این که دارای غیبت غیر موجه نباشند. این معافیت فقط برای یک بار داده خواهد شد.
ماده ۳۵- فارغ‌التحصیلان دیپلمه در صورتی که از نظر مقررات این قانون و بنا به گواهی وزارت علوم و آموزش عالی حائز شروط اشتغال به تحصیل در خارج از کشور باشند می‌توانند با استفاده از مقررات معافیت تحصیلی برای ادامه تحصیل به خارج از کشور مسافرت کنند.
ماده ۳۶- اشخاصی که از تاریخ تصویب این قانون قبل از سن احضار به خدمت زیر پرچم بدون رعایت مقررات ماده ۳۵ این قانون به خارج از کشور عزیمت نمایند و به تحصیل مشغول شوند در موقعی که به سن مشمولیت برسند به آن‌ها معافیت تحصیلی داده نخواهد شد.
- تبصره ۱- فرزندان ایرانیان مقیم خارج از کشور و فرزندان مأموران ثابت دولت شاهنشاهی در خارج از کشور هم چنین کسانی که قانوناً تحت ولایت یا کفالت قانونی آن‌ها هستند از مقررات این ماده مستثنی خواهند بود.
- تبصره ۲- کسانی که بخواهند فرزندان خود را از دوره دوم دبیرستان و یا پس از خاتمه دوره راهنمائی تحصیلی و قبل از رسیدن به سن مشمولیت برای ادامه تحصیل به خارج از کشور اعزام دارند باید قبلاً برای تائید صلاحیت مالی و اخلاقی به کمیسیونی مرکب از نمایندگان نخست وزیری و وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت کشور و وزارت آموزش و پرورش و اداره وظیفه عمومی که بلافاصله پس از تصویب این قانون تشکیل می‌شود مراجعه کنند و در صورتی که اکثریت اعضاء حاضر کمیسیون مزبور صلاحیت آن‌ها را مورد تائید قرار دهند این قبیل دانش‌آموزان نیز می‌توانند از معافیت تحصیلی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور استفاده نمایند. هم چنین کسانی که قبل از تصویب این قانون در خارج از کشور اعم از این که در دبستان‌ها و دبیرستان‌ها و دانشکده‌ها مشغول تحصیل باشند تا خاتمه تحصیلات خود طبق مقررات این قانون از معافیت تحصیلی استفاده خواهند کرد.
ماده ۳۷- آئین‌نامه اجرائی مواد این بخش از طرف وزارتخانه‌های کشور- جنگ- آموزش و پرورش و علوم و آموزش عالی و سازمان اوقاف و اداره وظیفه عمومی تهیه و به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
بخش دوم- معافیت پزشکی
ماده ۳۸- مشمولان خدمت وظیفه عمومی‌از نظر وضع مزاجی و استعداد جسمی‌و روانی به سه دسته بشرح زیر تقسیم می‌شوند:
دسته یکم- کسانی که از نظر استعداد جسمی‌و روانی سالم و قادر به انجام خدمت هستند.
دسته دوم- کسانی که به علت ضعف مزاج و یا ابتلاء به بیماری موقتاً قادر به انجام خدمت زیر پرچم نیستند.
دسته سوم- مشمولانی که به علت نقص عضو یا ابتلاء به بیماری جسمی‌و یا روانی به طور دائم قادر به انجام خدمت زیر پرچم نیستند.
- تبصره ۱- نحوه طبقه بندی مشمولان و طرز معاینه و ضوابط معافیت پزشکی آن‌ها به موجب آئین‌نامه معاینه پزشکی مشمولان خدمت وظیفه عمومی‌خواهد بود که وسیله بهداری ارتش تهیه می‌شود و به تصویب وزارت کشور و وزارت جنگ خواهد رسید.
- تبصره ۲- هر گاه مشمولان فارغ‌التحصیل بالاتر از دیپلمه به علل جسمی‌قادر به انجام خدمت زیر پرچم در نیروهای مسلح شاهنشاهی نباشند ولی با در نظر گرفتن تخصص آنان بتوانند از عهده انجام خدمت در دیگر سازمان‌های مندرج در ماده ۴ این قانون برآیند برای خدمت در سازمان‌های مذکور اعزام خواهند شد.
این قبیل مشمولان آن قسمت از برنامه آموزش عملی نظامی را که با تشخیص کمیسیون پزشکی مراکز آموزشی و فرهنگی نیروهای مسلح شاهنشاهی با سلامت آنان منافات داشته باشد انجام نخواهند داد.
ماده ۳۹- درباره مشمولانی که به علت ضعف مزاج یا ابتلای به بیماری موقتاً قادر به انجام خدمت زیر پرچم نباشند به ترتیب زیر رفتار می‌شود:
الف- به مشمولان عادی (کمتر از دیپلمه) برگ معافیت دائم از خدمت در زمان صلح داده می‌شود.
ب- به مشمولان دیپلمه و بالاتر به منظور درمان یک سال معافیت داده می‌شود. این قبیل مشمولان در پایان سال مجدداً معاینه می‌شوند و اگر قادر به انجام خدمت تشخیص داده نشوند یک سال دیگر معافیت داده می‌شود و در پایان سال دوم در صورتی که باز قادر به انجام خدمت تشخیص داده نشوند معافیت دائم از خدمت در زمان صلح داده خواهد شد.
- تبصره ۱- سازمان‌ها و مؤسسات درمانی عمومی خیریه یا دولتی موظفند این قبیل مشمولان را که به سازمان‌ها و مؤسسات مذکور مراجعه کنند مجاناً معالجه کنند.
- تبصره ۲- در زمان جنگ یا بسیج همگانی می‌توان افرادی را که در زمان صلح به علل پزشکی یا تکفل از خدمت زیر پرچم معاف شده‌اند نیز به خدمت احضار کرد.
ماده ۴۰- به مشمولان دسته سوم مذکور در ماده ۳۸ این قانون بلافاصله بعد از معاینه پزشکی معافیت دائم از خدمت داده می‌شود.
ماده ۴۱- معاینه مشمولان وسیله دو نفر پزشک از نیروهای مسلح شاهنشاهی انجام می‌شود و در صورت نبودن پزشکان نیروهای مسلح شاهنشاهی از پزشکان غیر نظامی‌که صلاحیت آنان وسیله بهداری محل تائید شده باشد استفاده خواهد شد.
- تبصره- در صورت نبودن دو پزشک در محل برای معاینه مشمولان از یک پزشک استفاده خواهد شد ولی اظهار نظر در مورد معافیت پزشکی مشمولان عادی با نظر سه پزشک (به اتفاق یا اکثریت) و اظهار نظر درباره معافیت دائم مشمولان عادی با نظر شورای پزشکی که حداقل از سه نفر پزشک تشکیل می‌شود و اظهار نظر درباره معافیت مشمولان فارغ‌التحصیل دیپلمه و بالاتر اعم از معافیت موقت یا دائم با نظر شوراهای پزشکی نیروهای مسلح شاهنشاهی انجام می‌شود.
ماده ۴۲- چنان چه رئیس اداره وظیفه عمومی ظرف دو سال به نحوی اطمینان حاصل نماید که مشمولی با تقلب و دسیسه در معاینه پزشکی معافیت اخذ کرده و یا بر خلاف این قانون و آئین نامه معاینه پزشکی از خدمت زیر پرچم معاف و یا سرباز تشخیص داده شده از این قبیل مشمولان در شورای عالی پزشکی که حداقل از پنج نفر پزشکان نیروهای مسلح شاهنشاهی در تهران تشکیل می‌گردد معاینه مجدد به عمل خواهد آمد و نظر این شورا قاطع و غیر قابل اعتراض است.
ماده ۴۳- افسران و درجه‌داران و دانشجویان و دانش‌آموزان و افراد وظیفه در صورتی که در حین خدمت زیر پرچم مبتلا به نقص عضو یا بیماری‌هائی شوند که مدت معالجه آن‌ها بیش از سه ماه به طول انجامد و مشمول معافیت‌های مندرج در آئین‌نامه معاینه پزشکی نباشند در صورتی که طبق نظر شورای پزشکی بیمارستان‌های نیروهای مسلح شاهنشاهی قادر به ادامه خدمت نباشند از انجام بقیه خدمت زیر پرچم معاف و علاوه بر استفاده از مزایای قانون و آئین‌نامه بیمه نیروهای مسلح شاهنشاهی برای ادامه درمان به سازمان‌ها و مؤسسات درمانی عمومی‌خیریه یا دولتی معرفی و اعزام خواهند شد.
بخش سوم- معافیت کفالت
ماده ۴۴- اشخاص زیر کفیل شناخته می‌شوند:
الف- مشمولان کفیل منحصر به فرد مادر فاقد شوهر و بضاعت و شغل.
ب- مشمولان کفیل منحصر به فرد معاش پدر از کار افتاده و بی‌بضاعت.
ج- مشمولانی که به تنهائی عهده دار معیشت برادر صغیر و یا از کار افتاده و بی بضاعت خود باشند.
د- مشمولانی که به تنهائی عهده دار معیشت خواهر صغیر یا فاقد شوهر و بضاعت و شغل باشند.
هـ- مشمولانی که به تنهائی عهده دار معیشت جد و یا جده از کار افتاده و بی بضاعت باشند.
و- فرزند ذکور منحصر به فرد هر مرد یا زنی که سن یکی از آن‌ها از ۶۰ سال تجاوز نموده باشد.
ز- مشمولان دیپلمه و فوق دیپلم هم چنین مشمولان لیسانسیه و بالاتر که در تاریخ تصویب این قانون به ترتیب ۳۰و۳۵ سال یا بیشتر داشته و دارای زن یا فرزند باشند.
ح- مشمولان عادی که در تاریخ تصویب این قانون ۲۳ سال یا بیشتر داشته و قبل از مهر ماه ۱۳۴۹ ازدواج کرده و دارای زن یا فرزند باشند.
- تبصره ۱- مشمولانی که قبل از تصویب این قانون از معافیت‌های مقرر در ماده ۶۳ قانون خدمت وظیفه عمومی‌مصوب اسفند ماه ۱۳۲۱ و ماده اصلاحی همان قانون مصوب اسفند ماه ۱۳۲۷ استفاده نموده‌اند کماکان از معافیت مربوط بر طبق قوانین مزبور استفاده خواهند کرد.
- تبصره ۲- مشمولانی که برای انجام خدمت وظیفه عمومی‌احضار می‌شوند در صورتی که در تاریخ‌های معینه بدون عذر موجه خود را معرفی نکنند علاوه بر این که تحت تعقیب کیفری قرار می‌گیرند از معافیت موضوع این ماده نیز محروم می‌شوند مگر این که در موقع احضار و در طول مدت غیبت و حین رسیدگی حایز شروط معافیت کفالت بوده باشند در این صورت این قبیل مشمولان از معافیت کفالت استفاده می‌نمایند و از تعقیب جزائی نیز معاف خواهند بود.
- تبصره ۳- بی بضاعت به کسی اطلاق می‌شود که درآمد لازم برای تأمین معیشت خود نداشته باشد. ضابطه تعیین درآمد لازم برای اعاشه عائله تحت الکفاله هر یک از طبقات مشمولان بشرح زیر خواهد بود:
الف- در مورد مشمولان عادی برابر حقوق و مزایای (جیره- کرایه- مسکن- ارزش لباس) سرباز داوطلب.
ب- در مورد مشمولان دیپلمه و فوق دیپلم برابر حقوق و مزایای (جیره- کرایه مسکن- ارزش لباس) گروهبان یکم.
ج- در مورد مشمولان لیسانسیه و به بالا برابر حقوق و مزایای (حق لیسانس- حق گماشته- ارزش لباس) ستوان دوم.
- تبصره ۴- از کار افتاده به کسی اطلاق می‌شود که از نظر جسمی‌یا روانی قادر به تأمین معیشت خود از طریق انجام کار یا حرفه‌ای که بدان وسیله امرار معاش می‌کرده نباشد و به کار دیگری اشتغال نداشته باشد.
- تبصره ۵- مشمولانی که ادعای کفالت می‌کنند می‌توانند مدارک لازم را تا دو ماه پیش از سال احضار به سازمان وظیفه عمومی‌محل سکونت خود تسلیم کنند.
تحقیقات لازم نسبت به ادعای کفالت این قبیل مشمولان و هم چنین تصدیق صحت مندرجات استشهاد و مدارک آن‌ها در مورد عائله تحت تکفل و درآمد آنان در نقاطی که شهربانی وجود دارد با مأمورین شهربانی و در صورت نبودن شهربانی با مأمورین ژندارمری است.
هر گاه مأموری بر خلاف حقیقت تصدیق کند که موجبات صدور رأی کفالت مشمول یا موجبات اعزام به خدمت او را من غیر حق فراهم سازد طبق مقررات این قانون تعقیب خواهد شد.
ماده ۴۵- با مشمولانی که کفیل شناخته شوند به ترتیب زیر رفتار می‌شود:
الف- به مشمولانی که کمتر از دیپلم کامل دبیرستان داشته باشند هم‌چنین به مشمولان موضوع بند «و» و بند «ز» ماده ۴۴ معافیت دائم داده می‌شود.
ب- به مشمولانی که دارای دیپلم کامل دبیرستان‌ها و یا بالاتر باشند یک سال معافیت داده می‌شود و در پایان سال اول به وضع کفالت این قبیل مشمولان مجدداً رسیدگی می‌شود در صورتی که در وضع کفالت آنان تغییری حاصل نشده باشد یک سال دیگر به آنان معافیت داده می‌شود و در پایان سال دوم به وضع آنان رسیدگی و در صورت عدم تغییر وضع کفالت برگ معافیت دائم از خدمت در زمان صلح به آنان داده می‌شود.
ج- در صورتی که مشمولان موضوع بند «ب» این ماده زائد بر احتیاج باشند در همان سال اول به آنان نیز معافیت دائم از خدمت در زمان صلح داده می‌شود.
فصل پنجم - آموزش نظامی مشمولان خدمت وظیفه عمومی‌و درجات و حقوق و مزایای آنان
ماده ۴۶- کلیه مشمولات دارای دیپلم کامل دبیرستان و بالاتر طبق برنامه و مدت آموزشی که از طرف وزارت جنگ و سایر سازمان‌های مذکور در ماده ۴ تنظیم می‌گردد دوره آموزش مقدماتی نظامی‌را طی خواهند کرد.
- تبصره ۱- در مورد مشمولان دارای دیپلم کامل دبیرستان و فوق دیپلم در صورتی که تعداد آنان بیش از نیازمندی کادر درجه داری در سازمان‌های مذکور در ماده ۴ این قانون باشد تعداد لازم طبق ترتیبی که در آئین‌نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد انتخاب و بقیه مانند مشمولان عادی جهت انجام خدمت زیر پرچم به مراکز آموزش وظیفه تحویل می‌شوند.
- تبصره ۲- دارندگان دیپلم کامل دبیرستان و فوق دیپلم که به خدمت سربازی وظیفه مانند مشمولان عادی اعزام می‌شوند در حین آموزش مقدماتی نظامی از نصف حقوق مبنا و پس از آن از حقوق مبنا مندرج در ماده ۵۱ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی استفاده خواهند کرد.
ماده ۴۷- مشمولان دیپلمه و فوق دیپلمه پس از طی دوره آموزشی مقدماتی نظامی و موفقیت در آزمایش‌های مربوط در صورتی که از لحاظ جسمی- روانی- اخلاقی و امنیتی شایستگی داشته باشند برای طی دوره آموزشی درجه‌داری وظیفه اعزام و پس از موفقیت در طی دوره مزبور بر حسب معدل آزمایش‌های نهائی و احتیاجات نیروهای مسلح شاهنشاهی و سایر سازمان‌های مذکور در ماده ۴ به یکی از درجات گروهبانی وظیفه مفتخر خواهند شد.
- تبصره- در صورتی که مشمولان مذکور در این ماده در آزمایش‌های مربوط مردود شوند و یا طبق نظر شورای مرکز آموزش فاقد صلاحیت تشخیص داده شوند بقیه خدمت زیر پرچم را با درجه افرادی وظیفه انجام خواهند داد.
ماده ۴۸- مشمولان لیسانسیه و بالاتر پس از طی دوره آموزشی مقدماتی نظامی و موفقیت در آزمایش‌های آن در صورتی که از لحاظ جسمی- روانی- اخلاقی و امنیتی شایستگی داشته باشند برای طی دوره آموزش افسری وظیفه اعزام و پس از طی دوره مزبور و موفقیت در آزمایش‌های آن دارندگان دانش‌نـامه دکتری بـه درجه ستوان یکمی و سایرین به درجه ستوان دومی‌وظیفه مفتخر خواهند شد.
دانشجویانی که قبل از تصویب این قانون مشغول گذراندن دوره آموزش نظامی در اثناء تحصیل شده‌اند یا برای طی آن نام‌نویسی کرده‌اند در صورت موفقیت در آزمایش از طی دوره آموزش مقدماتی نظامی‌معاف خواهند بود و در مدت آموزش اردوئی تابع قوانین و مقررات کیفری و انضباطی ارتش شاهنشاهی هستند.
- تبصره ۱- در صورتی که مشمولان موضوع این ماده در آزمایش‌های دوره مقدماتی نظامی‌مردود شوند و یا طبق نظر شورای مرکز آموزشی از لحاظ جسمی- روانی و اخلاقی صلاحیت طی دوره افسری را نداشته باشند برای طی دوره درجه‌داری اعزام و طبق مقررات ماده ۴۷ این قانون با آنان رفتار خواهد شد.
- تبصره ۲- در صورتی که مشمولان موضوع این ماده در آزمایش‌های دوره آموزشی افسری وظیفه مردود گردند یا از لحاظ جسمی- روانی و اخلاقی فاقد صلاحیت نیل به مقام افسری بر حسب تشخیص شورای مرکز آموزش مربوط باشند بقیه خدمت زیر پرچم را در یکی از درجات استواری وظیفه انجام خواهند داد.
- تبصره ۳- در صورتی که مشمولان موضوع این ماده در هر یک از مراحل آموزشی به علل امنیتی فاقد صلاحیت نیل به مقام افسری تشخیص داده شوند بقیه خدمت زیر پرچم را مانند افراد وظیفه انجام خواهند داد.
ماده ۴۹- درجه‌داران و افراد وظیفه که پس از انجام حداقل شش ماه خدمت طبق تشخیص فرماندهان یا رؤساء مربوط ممتاز و برجسته تشخیص داده شوند در صورت موفقیت در آزمایش به درجات بالاتر مفتخر و بقیه خدمت زیر پرچم را با درجه جدید انجام می‌دهند.
نحوه اجرای مقررات این ماده و مواد ۴۶و۴۷و۴۸ در آئین‌نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
ماده ۵۰- افسران و درجه‌داران احتیاط و ذخیره که برای طی دوره‌های آموزشی فرا خوانده می‌شوند پس از طی دوره‌های آموزشی لازم و موفقیت در آزمایش‌های مربوط در صورت ابراز لیاقت و شایستگی برابر مقررات آئین نامه اجرائی این قانون به ترفیع درجه تا سرهنگی نائل خواهند شد.
ماده ۵۱- اعطای درجه افسری به مشمولان خدمت وظیفه عمومی و هم چنین تنزل درجه افسران وظیفه طبق مقررات مواد قبل با تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه بزرگ ارتشتاران و درج در فرمان همگانی ارتش شاهنشاهی (در مورد افسران وظیفه‌ای که خدمت مقرر را در ارتش شاهنشاهی و سایر سازمان‌های مذکور در ماده ۴ انجام می‌دهند) و درج در فرمان همگانی ژاندارمری کل کشور (در مورد افسران وظیفه مربوط) خواهد بود.
- تبصره- تنزل درجه افسران وظیفه در زمان جنگ در اختیار فرماندهانی است که قانوناً اختیار صدور امر تعقیب را دارند.
ماده ۵۲- اعطای درجات درجه داری و افرادی به مشمولان خدمت وظیفه عمومی در حین خدمت زیر پرچم و هم چنین تنزل درجه آنان از اختیارات فرماندهان و رؤسای مربوط با رعایت مقررات ماده ۱۹ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی خواهد بود.
ماده ۵۳- با افسران و درجه‌داران وظیفه در صورتی که در هر یک از دوره‌های خدمتی شئون و خصائل درجه خود را به تشخیص کمیسیونی مرکب از پنج نفر از افسران قسمت مربوط و تائید فرمانده یا رئیس قسمت (از مقامات سرتیپی و بالاتر) از دست بدهند با تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه بزرگ ارتشتاران و درج در فرمان همگانی ارتش شاهنشاهی حسب مورد اهمیت موضوع تا رتبه سربازی تنزل درجه داده خواهد شد و بقیه خدمت را در کلیه دوره‌ها با همان درجه و حقوق و مزایای همان رتبه انجام خواهند داد.
ماده ۵۴- میزان حقوق و مزایای ماهانه افسران- درجه داران- دانشجویان و دانش آموزان و افراد وظیفه بشرح زیر خواهد بود:
الف- حقوق و مزایای ماهانه افسران و درجه داران وظیفه معادل حقوق و مزایای ماهانه افسران و درجه داران کادر ثابت جز آن چه که به موجب قوانین فقط به افسران و درجه داران کادر ثابت تعلق می‌گیرد.
ب- حقوق ماهانه دانشجویان وظیفه که دوره آموزش افسری را طی می‌نمایند معادل حقوق ماهانه دانشجویان آموزشگاه افسری جزء.
ج- حقوق ماهانه دانش آموزان و دانشجویان در مدت آموزش مقدماتی نظامی‌و حقوق ماهانه دانش آموزان آموزشگاه درجه داری وظیفه در مدت آموزش تخصصی معادل حقوق ماهانه آموزشگاه درجه داری کادر ثابت.
د- حقوق ماهانه افراد وظیفه به میزانی که هر سال در بودجه وزارت جنگ پیش بینی می‌شود.
- تبصره- افسران و استواران و گروهبانان وظیفه در مدت خدمت از لباس مقرر در قانون نیروهای مسلح شاهنشاهی استفاده خواهند نمود.
ماده ۵۵- افسران و درجه داران وظیفه در صورت اعزام به مأموریت یا انتقال یا خدمت در مناطق بد آب و هوا مشمول مقررات فوق العاده و مزایای مربوط به افسران و درجه داران کادر ثابت خواهند بود و در صورتی که در یگان‌ها و قسمت‌هائی که پرسنل کادر ثابت آن‌ها از مزایای قانونی خاص استفاده می‌کنند مشغول خدمت شوند در شرایط مشابه از مزایای مزبور استفاده خواهند کرد.
فصل ششم - احضار در مراحل احتیاط و ذخیره
ماده ۵۶- وزارت جنگ می‌تواند یک یا چند طبقه از افسران و درجه داران و افراد وظیفه که خدمت زیر پرچم را انجام داده‌اند و در دوره‌های احتیاط و ذخیره خدمت وظیفه عمومی‌هستند برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی‌یا بسیج به خدمت فرا خوانده و پس از پایان آموزش یا رفع احتیاج آنان را مرخص نماید. نحوه احضار و مهلت معرفی فرا خواندگان هم چنین کسانی که به علل ناشی از وضع جسمانی یا اجتماعی یا مشاغل آنان ممکن است از فرا خوانده شدن برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی‌معاف گردند در آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
ماده ۵۷- هزینه رفت و آمد افسران و درجه داران و افراد وظیفه‌ای که برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی‌یا بسیج فرا خوانده می‌شوند به عهده وزارت جنگ می‌باشد.
در مواردی که رفت و آمد به وسیله بنگاه‌های راه آهن و کشتی رانی دولتی امکان پذیر باشد فرا خواندگان با ارائه مدارک لازم که در آئین نامه اجرائی این قانون پیش بینی می‌شود به طور رایگان از وسایل مزبور استفاده خواهند کرد.
ماده ۵۸- فرا خواندگان برای تجدید یا تکمیل آموزش در صورتی که کارمند یکی از وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت یا بخش خصوصی باشند با حفظ شغل مربوط حقوق و مزایای خود را از همان وزارتخانه یا مؤسسه یا بخش خصوصی دریافت خواهند داشت در غیر این صورت در مدت آموزش حقوقی معادل حقوق افسران و درجه داران و افراد هم درجه کادر ثابت از بودجه وزارت جنگ به آنان پرداخت می‌شود.
ماده ۵۹- فرا خواندگان برای بسیج در مدت بسیج حقوقی معادل حقوق افسران و درجه داران و افراد هم درجه کادر ثابت از بودجه وزارت جنگ دریافت خواهند داشت.
فصل هفتم- غیبت مشمولان وظیفه عمومی‌و جرائم و مجازات‌ها
بخش اول- غیبت مشمولان خدمت وظیفه عمومی
ماده ۶۰- مشمولان خدمت وظیفه عمومی که برای رسیدگی یا اعزام احضار شده و در مهلت یا موعد مقرر که از طرف اداره وظیفه عمومی‌اعلام می‌شود خود را معرفی نکنند هم‌چنین مشمولانی که معافیت‌های موقت دریافت داشته و پس از انقضاء مدت اعتبار ظرف یک ماه برای تجدید رسیدگی خود را معرفی نکنند غائب شناخته شده و پس از معرفی یا دستگیری در صورتی که طبق مقررات این قانون قادر به خدمت و بلامانع تشخیص داده شوند به خدمت اعزام می‌شوند و پس از انجام خدمت زیر پرچم در صورت اعلام اداره وظیفه عمومی‌به اتهام غیبت آنان در مراجع دادگستری رسیدگی می‌شود چنان چه دارای عذر موجه نباشند به زندان تأدیبی از یک تا دو سال محکوم خواهند شد. کسانی که به خدمت اعزام نگردند و یا انتخاب نشوند بلافاصله برای رسیدگی به اتهام غیبت آنان به مراجع دادگستری معرفی و در صورت نداشتن عذر موجه به مجازات مذکور محکوم خواهند شد.
- تبصره ۱- مشمولان غائب دیپلمه و بالاتر در صورتی که پس از حضور یا دستگیری در معاینه پزشکی معاف موقت تشخیص داده شوند برای درمان به سازمان‌ها و مؤسسات درمانی عمومی‌خیریه یا دولتی معرفی می‌شوند و بعد از انقضاء مهلت معافیت بر حسب این که قادر به انجام خدمت یا معاف دائم تشخیص داده شوند به خدمت اعزام یا معاف خواهند شد.
- تبصره ۲- مشمولانی که معافیت تکفل دریافت داشته و پس از انقضاء مدت معافیت خود را ظرف یک ماه برای تجدید رسیدگی معرفی نکرده باشند پس از حضور یا دستگیری به کفالت آن‌ها رسیدگی می‌شود.
در صورتی که در مدت غیبت در وضع تکفل آنان تغییری حاصل نشده و مشمولان در حال کفالت باشند از معافیت کفالت استفاده کرده و از تعقیب کیفری معاف خواهند شد.
- تبصره ۳- مشمولان غائب داخل کشور چنان چه تا یک سال و آن‌هائی که در خارج از کشور می‌باشند چنان چه تا دو سال بعد از تاریخ تصویب این قانون برای رسیدگی به وضع مشمولیت‌شان به سازمان‌های وظیفه عمومی‌مراجعه نمایند از مجازات غیبت معاف خواهند شد.
- تبصره ۴- هرگونه مقررات (به استثنای مقررات کیفری که به منظور جلوگیری از غیبت مشمولان ضروری تشخیص داده شود از طرف وزارت کشور با موافقت وزارتخانه‌های مربوط تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده ۶۱- مشمولان غائبی که به خدمت زیر پرچم اعزام می‌شوند در صورتی که در حین خدمت زیر پرچم حسن رفتار و اخلاق از آنان مشاهده شود و یا در عملیات جنگی ابراز شجاعت و فداکاری نمایند و مراتب مورد گواهی فرمانده مربوط که درجه محل سازمانی آن امیری باشد واقع گردد از تعقیب کیفری مربوط به اتهام غیبت معاف خواهند شد.
بخش دوم- جرائم و مجازات‌ها
ماده ۶۲- کسانی که با تقلب موجبات معافیت خود یا دیگران را از خدمت وظیفه عمومی فراهم سازند در دادگاه نظامی‌به اتهام آن‌ها رسیدگی شده به شش ماه تا دو سال حبس عادی محکوم خواهند شد و در صورتی که ارتکاب جرم در زمان جنگ باشد به دو تا پنج سال حبس مجرد محکوم می‌شوند هر گاه به موجب قوانین جاری اعمال ارتکابی آن‌ها عناوین خاص دیگری داشته که مستلزم کیفر شدیدتری باشد در این صورت به کیفر اشد محکوم می‌شوند.
- تبصره- مراد از تقلب مذکور در این ماده عبارت است از ارتکاب اعمالی که موجبات معافیت مشمول را من غیر حق فراهم یا وسایل آن را تسهیل کند از قبیل اخذ شناسنامه مجدد- استفاده از شناسنامه دیگران- اعمال نفوذ- دادن شهادت کذب- گواهی بر خلاف واقع- مکتوم داشتن حقیقت و تحریک کردن و فریب دادن مشمول و نظایر آن‌ها.
ماده ۶۳- اشخاصی که به منظور اجرای مقررات این قانون وظایفی به عهده آنان محول شده است اعم از مسئولان و کارمندان اداره وظیفه عمومی‌و ژاندارمری و شهربانی و سازمان‌های تابعه آنان و سایر مأموران وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و نمایندگان انجمن‌های شهر و ده و ده‌داران و کدخدایان چنان چه با سوء نیت موجبات معافیت یا اعزام مشمولی را به خدمت وظیفه عمومی من غیر حق فراهم سازند در دادگاه نظامی‌به اتهام آن‌ها رسیدگی شده به حبس عادی از یک تا سه سال محکوم خواهند شد و در صورتی که عمل در زمان جنگ واقع شود به حبس مجرد از دو تا ده سال محکوم خواهند شد.
ماده ۶۴- استخدام مشمولان به طور کلی در وزارتخانه‌ها و مؤسسات وابسته به دولت و در کارخانه‌ها و کارگاه‌ها و مؤسسات خصوصی بدون داشتن معافیت دائم ممنوع است مجازات متخلفین (استخدام کنندگان) از شش ماه تا دو سال حبس تأدیبی خواهد بود.
- تبصره ۱- اشتغال به کار مشمولان با برگ معافیت موقت یا دفترچه آماده به خدمت فقط در مدت اعتبار آن‌ها بلامانع است.
- تبصره ۲- استخدام مشمولان در نیروهای مسلح شاهنشاهی با رعایت تبصره ۳ ماده ۸ این قانون از محدودیت مقرر در این ماده مستثنی است.
ماده ۶۵- آئین‌نامه‌های اجرائی این قانون را وزارتخانه‌های کشور و جنگ تهیه و تصویب و به موقع اجرا می‌گذارند.
ماده ۶۶- قانون خدمت نظام وظیفه مصوب سال ۱۳۱۷ و قانون اصلاح قانون مزبور مصوب سال ۱۳۲۱ به استثنای مقررات جزئی مذکور در ماده ۱۵۵ و آن قسمت از ماده ۱۵۶ و سایر قوانین و مقررات که مغایر با این قانون باشد ملغی است.
مخبر کمیسیون کشور- کلانتر هرمزی.
گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه پنج‌شنبه دوم اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به خدمت وظیفه عمومی را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشور را تائید و لایحه را تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام- ملک زاده آملی.
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۳ /۱۲ /۱۳۴۹ با حضور نمایندگان دولت لایحه خدمت وظیفه عمومی را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشور را تائید و لایحه را تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر وفا.
گزارش از کمیسیون علوم و آموزش عالی به مجلس شورای ملی
کمیسیون علوم و آموزش عالی در جلسه ۱۵ /۱۲ /۱۳۴۹ با حضور نمایندگان دولت مواد مربوط به خود از لایحه خدمت وظیفه عمومی‌را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشور را تائید و تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون علوم و آموزش عالی- دکتر امامی‌خوئی.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۱۲ /۱۲ /۱۳۴۹ با حضور نمایندگان دولت مواد مربوط به خود از لایحه خدمت وظیفه عمومی‌را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشور را تائید و تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- فتح الله مافی.
گزارش از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون بهداری در جلسه ۱۶ /۱۲ /۱۳۴۹ با حضور نمایندگان دولت مواد مربوط به خود از لایحه خدمت وظیفه عمومی را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشور را تائید و تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بهداری- دکتر ستوده.
رئیس- گزارش کمیسیون‌ها مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب مجدد به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- تقدیم سه فقره لایحه به وسیله آقای دکتر یگانه وزیر مشاور
۶- تقدیم سه فقره لایحه به وسیله آقای دکتر یگانه وزیر مشاور
رئیس- آقای دکتر یگانه فرمایشی دارید بفرمائید.
دکتر یگانه (وزیر مشاور)- با اجازه مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم لایحه ایست راجع به افزایش سهام دولت شاهنشاهی ایران در مؤسسه بین‌المللی توسعه که برای تصویب تقدیم می‌کنم فعلاً دولت شاهنشاهی در این مؤسسه چهار میلیون و پانصد و چهل هزار دلار سرمایه دارد اجازه خواسته شده که یکصد و هفتاد و شش هزار و هشتصد دلار دیگر و به سرمایه دولت در این مؤسسه بین‌المللی توسعه افزوده شود، ضمناً دو لایحه اصلاح آئین‌نامه معاملات دولتی پلیس گمرک را برای تصویب تقدیم می‌دارد.
رئیس- لوایح به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ
۷- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ
رئیس- تیمسار سپهبد کاتوزیان فرمایشی دارید بفرمائید.
سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- با اجازه مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم به طوری که استحضار دارید افسران نیروهای مسلح شاهنشاهی که دارای لیسانس باشند از حق لیسانس استفاده می‌کنند اینک لایحه‌ای تقدیم می‌شود که اگر تصویب بفرمائید درجه‌دارانی هم که لیسانس دارند مثل افسران از حق لیسانس استفاده کنند (مبارک است).
رئیس- لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تصمیم قانونی دائر به تقدیم لوح زرین به پیشگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران
۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تصمیم قانونی دائر به تقدیم لوح زرین به پیشگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران
رئیس- گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تصمیم قانونی دائر به تقدیم لوح زرین به پیشگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۶ /۱ /۱۳۵۰ طرح نمایندگان راجع به تقدیم لوح زرین به پیشگاه شاهنشاه آریامهر را که با قید یک فوریت تقدیم و فوریت آن در جلسه روز سه شنبه ۴ /۱۲ /۱۳۴۹ به تصویب رسیده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
ماده واحده- مجلس شورای ملی تصویب می‌نماید که به پاس حق‌شناسی مردم ایران از اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران لوح زرین با متن زیر از طرف نمایندگان دوره بیست و دوم مجلس به پیشگاه معظم له تقدیم شود:
«به منظور حق شناسی مردم ایران از اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر، شاهنشاه ایران که با رهبری خردمندانه و اراده استوار خود موجبات پیروزی درخشان ملت ایران و کشورهای صاحب نفت را در استیفای حقوق ملی فراهم فرموده‌اند این لوح زرین از طرف نمایندگان بیست و دومین دوره مجلس شورای ملی به پیشگاه مبارک رهبر انقلاب ایران تقدیم گردید تا خاطره آن به روزگار جاودان بماند».
رئیس کمیسیون دادگستری- شیخ الاسلامی.
رئیس- نسبت به این تصمیم قانونی نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به تصمیم قانونی رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند. (همگی برخاستند) به اتفاق آراء تصویب شد.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به طرح اصلاح متن ماده ۱۷۷ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای ملی
۹- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به طرح اصلاح متن ماده ۱۷۷ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای ملی
رئیس- گزارش اصلاح متن ماده ۱۷۷ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای ملی است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه بیست و ششم فروردین ماه ۱۳۵۰ طرح پیشنهادی فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین در مورد اصلاح متن ماده ۱۷۷ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای ملی را که به شماره ۱۷۱۵ چاپ شده است مطرح کرد. و با مختصر اصلاح به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- متن ماده ۱۷۷ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای ملی بشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۱۷۷- اعلیحضرت همایون شاهنشاه دوره اجلاسیه مجلس شورای ملی را که طبق اصل هشتم قانون اساسی همه ساله از چهاردهم مهر ماه آغاز می‌شود افتتاح می‌فرمایند مگر در سالی که دوره قانون گذاری قبل از چهاردهم مهر ماه افتتاح شده باشد.
رئیس کمیسیون دادگستری- مهدی شیخ الاسلامی.
رئیس- در کلیات طرح نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید سطر آخر طرح قانون اصلاح ماده ۱۷۷ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای ملی بشرح زیر اصلاح شود:
«مگر در سالی که دوره قانونگذاری را قبلاً افتتاح فرموده باشند.»
با تقدیم احترام- ضیاء احمدی.
رئیس- طرح و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیون دادگستری ارجاع می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به لایحه مجازات اشتغال به حرفه کاریابی بدون داشتن پروانه کار
۱۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به لایحه مجازات اشتغال به حرفه کاریابی بدون داشتن پروانه کار
رئیس- گزارش شور اول مجازات اشتغال به حرفه کاریابی بدون داشتن پروانه کار مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کار و امور اجتماعی در جلسه ۲۱ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۵۱۹۱۶ مورخ ۱۶ /۱۲ /۱۳۴۹ مربوط به مجازات اشتغال به حرفه کاریابی بدون داشتن پروانه کار را که به شماره ۱۶۹۹ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد.
اینک گزارش آن را بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- اشخاصی می‌توانند به حرفه کاریابی اشتغال ورزند که طبق آئین‌نامه‌ای که به تصویب شورای عالی کار خواهد رسید از وزارت کار و امور اجتماعی تحصیل پروانه کنند.
شخصی که بدون پروانه به حرفه کاریابی مبادرت کند و یا مقررات مندرج در پروانه را رعایت نکند به پرداخت پنج هزار تا پنجاه هزار ریال جزای نقدی محکوم می‌شود.
مخبر کمیسیون کار و امور اجتماعی- پوربابائی.
گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۳۱ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به مجازات اشتغال به حرفه کاریابی بدون داشتن پروانه کار را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تائید گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر وفا.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم ماده واحده به صورت زیر اصلاح گردد.
ماده واحده- اشخاصی می‌توانند به حرفه کاریابی اشتغال ورزند که طبق آئین‌نامه‌ای که به تصویب شورای عالی کار خواهد رسید از وزارت کار و امور اجتماعی برای کار معین و مدت معین تحصیل پروانه کنند.
شخصی که بدون ... الی آخر.
دکتر اسفندیاری.
رئیس- لایحه و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون آموزش و پرورش راجع به لایحه اصلاح قانون آموزش و پرورش عمومی اجباری و مجانی مصوب مرداد ماه ۱۳۲۲
۱۱- طرح گزارش شور اول کمیسیون آموزش و پرورش راجع به لایحه اصلاح قانون آموزش و پرورش عمومی اجباری و مجانی مصوب مرداد ماه ۱۳۲۲
رئیس- گزارش شور اول اصلاح قانون آموزش و پرورش عمومی اجباری و مجانی مصوب مرداد ماه ۱۳۲۲ مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی
کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه سه‌شنبه ۳۱ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای دکتر بطحائی معاون پارلمانی وزارت آموزش و پرورش لایحه شماره ۵۱۹۹۴-۴ /۱۲ /۱۳۴۹ دولت مربوط به اصلاح قانون آموزش و پرورش عمومی اجباری و مجانی مصوب مرداد ماه ۱۳۲۲ را مورد رسیدگی قرار داد و با مختصر اصلاحی بشرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- تعلیمات عمومی اجباری در کشور شامل دو مرحله است که مرحله اول آن دوره پنج ساله ابتدائی و مرحله دوم آن دوره سه راهنمائی تحصیلی است.
وزارت آموزش و پرورش مکلف است پس از اجرای مرحله اول آموزش اجباری در سراسر کشور اجرای مرحله دوم تعلیمات عمومی‌را در هر منطقه که موجبات اجرای آن فراهم باشد اعلام نماید.
آن قسمت از ماده ۲ قانون آموزش و پرورش عمومی‌اجباری و مجانی مصوب ۶ مرداد ماه ۱۳۲۲ که مغایر با این قانون باشد ملغی است.
مخبر کمیسیون آموزش و پرورش- موسوی ماکوئی.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
احتراماً پیشنهاد می‌نماید قسمت دوم لایحه بشرح زیر اصلاح شود:
«وزارت آموزش و پرورش مکلف است اقدام لازم را برای اجرای مرحله اول در سراسر کشور معمول دارد و اجرای مرحله دوم را نیز به تدریج در مناطقی که موجبات آن فراهم است اعلام نماید».
با تقدیم احترام- مهذب.
رئیس- لایحه و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیون آموزش و پرورش ارجاع می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون منابع طبیعی راجع به لایحه انتقال ۱۵۰ هکتار از اراضی منابع ملی شده اطراف تهران به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور تأسیس مسکن کارگران
۱۲- طرح گزارش شور اول کمیسیون منابع طبیعی راجع به لایحه انتقال ۱۵۰ هکتار از اراضی منابع ملی شده اطراف تهران به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور تأسیس مسکن کارگران
رئیس- گزارش شور اول انتقال ۱۵۰ هکتار از اراضی منابع ملی شده اطراف تهران به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور تأمین مسکن کارگران مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون منابع طبیعی به مجلس شورای ملی
کمیسیون منابع طبیعی در جلسه ۲۲ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۵۱۹۱۶ مورخ ۱۶ /۱۲ /۱۳۴۹ مربوط به انتقال ۱۵۰ هکتار از اراضی منابع ملی شده اطراف تهران به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور تأمین مسکن کارگران را که به شماره ۱۷۰۵ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- به وزارت منابع طبیعی اجازه داده می‌شود به منظور تأمین مسکن کارگران حداکثر ۱۵۰ هکتار از اراضی منابع ملی شده اطراف تهران را با تعیین حدود و مشخصات بلاعوض به وزارت کار و امور اجتماعی انتقال دهد.
- تبصره ۱- وزارت کار و امور اجتماعی مکلف است حداکثر ظرف دو سال پس از تحویل اراضی مزبور مقدمات اجرای طرح مسکن را فراهم و ظرف پنج سال طرح مورد نظر را شروع نماید و در غیر این صورت اراضی مورد انتقال را به وزارت منابع طبیعی مسترد کند.
- تبصره ۲- شرایط و نحوه و کیفیت واگذاری مسکن به کارگران به موجب آئین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی تهیه و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.
مخبر کمیسیون منابع طبیعی- امامی‌رضوی.
گزارش شور اول از کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کار و امور اجتماعی در جلسه ۳۰ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای مهندس مجد معاون وزارت کار و امور اجتماعی لایحه دولت مربوط به انتقال ۱۵۰ هکتار از اراضی منابع ملی شده اطراف تهران به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور تأمین مسکن کارگران را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تائید گزارش کمیسیون منابع طبیعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کار و امور اجتماعی- پوربابائی.
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به انتقال ۱۵۰ هکتار از اراضی منابع ملی شده اطراف تهران به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور تأمین مسکن کارگران را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تائید گزارش کمیسیون منابع طبیعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- دانشمند.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم اصلاح زیر در تبصره ۱ به عمل آید.
- تبصره- ... در غیر این صورت قطعاتی از اراضی مذکور که طرح در آن‌ها شروع نشده است به وزارت منابع طبیعی انتقال پیدا خواهد کرد.
دکتر اسفندیاری.
پیشنهاد می‌نماید در مورد لایحه قانونی انتقال ۱۵۰ هکتار از اراضی منابع ملی شده اطراف تهران به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور تأمین مسکن کارگران با توجه به ملی بودن این اراضی ماده واحده بشرح زیر اصلاح شود.
ماده واحده- به وزارت منابع طبیعی اجازه داده می‌شود به منظور تأمین مسکن برای کارگران اجازه احداث اعیانی حداکثر در یکصد و پنجاه هکتار از اراضی منابع ملی شده اطراف تهران را با تعیین حدود و مشخصات به وزارت کار و امور اجتماعی بدهد.
با تقدیم احترام- ارسنجانی.
با احترام پیشنهاد می‌نماید در تبصره ۲ ماده واحده لایحه قانون واگذاری ۱۵۰ هکتار زمین به وزارت کار بعد از کلمه کیفیت واگذاری مسکن اضافه شود (به ملکیت کارگران الی آخر).
با تقدیم احترام- محمدحسین عباس میرزائی.
رئیس- لایحه و پیشنهادات برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به طرح پیشنهادی آقایان سناتورها دائر به اصلاح قسمت اول ماده ۳۷ قانون انتخابات مجلس سنا مصوب ۱۴ اردیبهشت ۱۳۲۸
۱۳- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به طرح پیشنهادی آقایان سناتورها دائر به اصلاح قسمت اول ماده ۳۷ قانون انتخابات مجلس سنا مصوب ۱۴ اردیبهشت ۱۳۲۸
رئیس- گزارش شور اول طرح پیشنهادی جمعی از آقایان سناتورها راجع به اصلاح ماده ۳۷ قانون انتخابات مجلس سنا مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه روز پنج شنبه ۲ /۲ /۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت طرح پیشنهادی جمعی از آقایان سناتورها راجع به اصلاح ماده ۳۷ قانون انتخابات مجلس سنا مصوب ۱۴ /۲ /۱۳۲۸ را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- قسمت اول ماده ۳۷ قانون انتخابات مجلس سنا مصوب ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۳۲۸ بشرح ذیل اصلاح می‌شود.
ماده ۳۷ اصلاحی- اعلیحضرت همایون شاهنشاه دوره اجلاسیه مجلس سنا را که همه ساله در ۱۴ مهر ماه شروع و در آخر خرداد ماه تمام می‌شود افتتاح می‌فرمایند مگر در سالی که افتتاح دوره قانون گذاری قبل از دوره اجلاسیه واقع شده باشد.
مخبر کمیسیون کشور- کلانتر هرمزی.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوطه ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به تفسیر تبصره قانون افزایش تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی مصوب تیر ماه ۱۳۴۶ و ابلاغ به دولت
۱۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به تفسیر تبصره قانون افزایش تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی مصوب تیر ماه ۱۳۴۶ و ابلاغ به دولت
رئیس- گزارش کمیسیون‌ها راجع به تفسیر تبصره ذیل قانون افزایش تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی مصوب تیر ماه ۱۳۴۶ مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور نامه شماره ۲۴۲۱۴ مورخ ۲۷ /۱۲ /۴۶ دولت در مورد تقاضای تفسیر تبصره ذیل قانون افزایش تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی مصوب تیر ماه ۱۳۴۶ را مورد رسیدگی قرار داد. با توجه به اصل چهارم اصلاحی قانون اساسی که تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی را در سال ۱۳۳۶ برای تهران و شهرستان‌ها ۲۰۰ نفر تعیین نموده و مقرر داشته که پس از هر ده سال در صورت ازدیاد جمعیت کشور به نسبت هر یکصد هزار نفر یک نفر نماینده اضافه خواهد شد می‌بایست بر اساس آمارگیری سال ۱۳۴۵ با در نظر گرفتن افزایش جمعیت کشور نسبت به آمارگیری سال ۱۳۳۵ به نسبت یک نفر نماینده برای هر صد هزار نفر جمعیت اضافی بر تعداد نمایندگان اضافه شود و چون با تصویب قانون افزایش تعداد نمایندگان در تیر ماه ۱۳۴۶ منظور قانون اساسی از نظر حوزه بندی و افزایش تعداد بر اساس مذکور کاملاً تأمین نمی‌شد به موجب تبصره قانون مزبور دولت مکلف به تهیه و تقدیم لایحه حوزه‌بندی کامل بر اساس آمارگیری سال ۱۳۴۵ شده با توجه به مراتب فوق گزارش کمیسیون در مورد تفسیر تبصره قانون افزایش تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی بشرح زیر تقدیم می‌شود:
ماده واحده- منظور از تبصره قانون افزایش تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی مصوب تیر ماه ۱۳۴۶ این بوده است که دولت لایحه حوزه‌بندی کامل را بر اساس آمار گیری سال ۱۳۴۵ به نسبت یک نفر نماینده برای هر یکصد هزار نفر که به مأخذ آمار سال ۱۳۳۵ بر جمعیت کشور اضافه شده است تهیه و به مجلسین تقدیم نماید.
رئیس کمیسیون کشور- دکتر دادفر.
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه دوم اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ لایحه تفسیر تبصره قانون افزایش تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی مصوب تیر ماه ۱۳۴۶ را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشور را با اصلاحاتی که بعداً به تصویب کمیسیون کشور رسید تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس کمیسیون دادگستری- شیخ الاسلامی.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ آقای فضائلی بفرمائید.
فضائلی- در مورد این تفسیر که البته قسمتی از مفاد اصل چهارم قانون اساسی را از نظر اجرا به صورت روشن تری توضیح می‌دهد بر این اساس که تعیین نمایندگان مجلس شورای ملی از نظر تعداد بر اساس هر صد هزار نفر یک نفر باشد بنده عرضی ندارم اما مطلبی که می‌خواستم به خصوص نظر سرکار خانم معاون وزارت کشور را متوجه کنم با اجازه خانم‌ها و آقایان اگر با همین مسئله موافق باشند دو نکته دیگر را عرض بکنم غیر از ملاک صد هزار نفر یک نفر نماینده مطالب و ملاک‌های دیگری هم هست که باید رعایت بشود هر چند که در قانون یا در تفسیر ذکری از آن نشده باشد ولی اصول و سنت‌ها ایجاب می‌کنند که این ملاک‌ها همه در حوزه‌بندی که از طرف وزارت کشور به دنبال این تفسیر پیشنهاد خواهد شد مراعات بشود از جمله آن مطالب مسئله شأنیت و شخصیت جغرافیائی هر حوزه انتخابیه است مراکز اصلی حوزه انتخابیه در طول مدت اعمال مشروطیت دارای یک شخصیت و شأنیت اجتماعی و جغرافیائی شده‌اند این مراکز نباید دست خوش تغییر به مناسبت تقسیم بندی‌های صد هزار، یک نفر بشود به عبارت دیگر باید این مراکز حوزه انتخابی که الان به عنوان مرکز اصلی حوزه انتخابات در جدول انتخابات اسم برده شده است به این صورت محفوظ بماند ولو این که حساب بکنند ببینند تعداد این‌ها فعلاً صد هزار نفر نیست راهش عبارت از این است که یا حوزه‌های فرعی دیگری به آن اضافه بکنند ولی آن حوزه اصلی به شأنیت خودش باقی بماند به عنوان مثال عرض می‌کنم اولاً در قانون جدول انتخابات اصطلاحات متعددی هست حوزه انتخابیه، حوزه اصلی، حوزه فرعی، مرکز حوزه اصلی، مرکز حوزه فرعی، این اصطلاحات هر کدام مفاهیم خاصی دارد و تفسیرهای خاصی دارد که نباید اشتباه کرد بنده صحبتی که الان دارم می‌کنم ناظر بر مراکز حوزه اصلی انتخابات است فرض می‌کنم شهر نائین اگر شما در این تقسیم بندی فعلی نمی‌دانم آقای مصطفوی تشریف دارند یا نه شهر نائین را الان وقتی بخواهید محاسبه بکنید می‌بینید که مثلاً به صد هزار نفر نمی‌رسد یا اردکان که پهلویش هست حساب کنید فرض کنید به صد هزار نفر نمی‌رسد بر اساس این تفسیر صحیح نیست شما بگوئید که اردکان حذف بشود از نظر حوزه اصلی انتخابات و تابع نائین بشود و این دو تا یک نماینده داشته باشند یا به عکس این تزلزل نباید در حوزه‌های انتخابیه پیدا بشود و همیشه مردم بدانند نائین و اردکان وکیل دارد از این جهت پیشنهاد بنده یعنی تذکر بنده در فهرست بندی و جدول جدیدی که وزارت کشور به مجلس بر اساس هر صد هزار نفر یک نماینده می‌آورد و همیشه مراقبت کنید مراکز اصلی حوزه انتخابیه فعلی به قوت خودش و به وضع خودش از نظر مرکزیت انتخابات باقی بماند تا همیشه بدانیم که مثلاً گرمی یک انتخابات دارد بناب یک حوزه اصلی شناخته شده جاهای دیگر همین طور این‌ها حدودی است که گرفتید و صحیح نیست که هر ده سال یک مرتبه حوزه‌های انتخابیه دچار تزلزل بشود ممکن است اضافه بشود اما آن‌هائی که هستند به جای خود باید باقی باشند مسئله دومی که خواستم تذکر بدهم این است که اصولاً چه از نظر حقوقی چه از نظر اصولی تقسیم وظایف اجتماعی بهتر است که ما همیشه متوجه باشیم تا جائی که می‌توانیم انتخابات ما به جای جمعی فردی باشد به این توضیح که هر قدر بتوانیم حوزه‌ها را تکثیر کنیم در ضمن حفظ حوزه‌های اصلی اول حوزه‌های جدیدی ایجاد بکنیم که دارای نماینده باشد بهتر از این است که بر حوزه‌های قبلی تعداد نماینده اضافه کنیم در دوره ۱۹ و بعد که راجع به این موضوع تجدید نظری در جدول حوزه‌های انتخابیه شد این اصل مراعات شد از نظر حقوقی عرض کردم از این جهت است که مسئله انتخاب کردن یک حقی است حقی است که هر کس به سن قانونی رسیده باشد باید در انتخابات به طور تساوی شرکت کند اما عسر و حرج این طور ایجاب می‌کند که فی المثل مردی که در تهران نشسته است و خانمی‌که در تهران سکونت می‌کند حق دارد ۲۷ نماینده انتخاب کند در حالی که آقائی که در همدان نشسته است یک نفر نماینده انتخاب می‌کند خوب ممکن است این نماینده واحد کألف باشد به هر صورت این وضع را البته عسر و حرج پیش آورده است ولی البته ما در قانون گذاری و تنظیم جدول باید سمت داشته باشیم که حتی الامکان حوزه‌های جدید منتزع کنیم ایجاد کنیم که تا حد امکان نماینده‌های یک محل زیاد بشوند و تا می‌شود و تا آن جا که امکان دارد تقسیم بشود بنده این دو مسئله را مخصوصاً تقاضا داشتم و از طرف فراکسیون حزب مردم مأموریت داشتم به معاون وزارت کشور تذکر بدهم که اکنون که مشغول حوزه بندی جدید هستند به دنبال این تفسیر این حوزه‌ها را بیاورند این دو مورد را رعایت بکنند و مطالب دیگری هست که آن را ممکن است بعد صحبت کرد و در کمیسیون صحبت خواهم کرد.
رئیس- نظر دیگری در ماده واحده نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به لایحه تشکیل صندوق تعاون وکلاء و تأمین هزینه‌های کانون وکلاء دادگستری
۱۵- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به لایحه تشکیل صندوق تعاون وکلاء و تأمین هزینه‌های کانون وکلاء دادگستری
رئیس- گزارش شور اول تشکیل صندوق تعاون وکلاء و تأمین هزینه‌های کانون وکلاء دادگستری مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۲ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقایان صادق احمدی و قوام صدری معاونان وزارت دادگستری و دارائی لایحه شماره ۳۷۸۰-۶ /۳ /۱۳۴۹ دولت راجع به تشکیل صندوق تعاون و تأمین آتیه وکلاء و هزینه‌های کانون وکلاء دادگستری را که به شماره ۱۲۸۳ چاپ شده است مطرح کرده و با اصلاحاتی بشرح زیر به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- به منظور کمک به وکلای دادگستری در زمان پیری و از کار افتادگی و هم چنین بازماندگان آنان بعد از فوت و نیز پرداخت مساعده به وکلای معلول یا وکلائی که در نتیجه حوادث قهری یا ابتلاء به امراض موقتاً قادر به انجام وظیفه وکالتی نیستند در حوزه هر کانون وکلاء صندوقی به نام «صندوق تعاون وکلاء دادگستری وابسته به کانون وکلاء دادگستری» تشکیل می‌گردد.
ماده ۲- وکلاء دادگستری و کارگشایان مکلفند معادل نصف آن چه که بابت مالیات طبق ماده (۷۲) قانون مالیات بر درآمد وکلاء دادگستری «تمبر به وکالت نامه الصاق می‌نمایند و هم چنین معادل نصف مالیات وجوهی که به عنوان حق المشاوره و وکالت به طور مقطوع دریافت می‌دارند» به صندوق تعاون وکلای دادگستری پرداخت نمایند.
ماده ۳- وکلای دادگستری و کارگشایان مرکز و سایر استان‌ها باید هر ساله مبلغی به عنوان حق عضویت به کانون وکلای دادگستری حوزه خود بپردازند.
ماده ۴- هر یک از وکلاء دادگستری و کارگشایان باید هنگام پرداخت حق تعاون مذکور در ماده ۲ این قانون مبلغی هم معادل نصف آن پرداخت نمایند.
وجوه حاصل از اجرای این ماده و ماده ۳ به مصرف تأمین هزینه‌های کانون وکلاء دادگستری مربوط خواهد رسید.
ماده ۵- کلیه وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های وابسته به آن‌ها مکلفند موقع کسر مالیات و ابطال تمبر مالیاتی وجوه مندرج در مواد ۲ و ۴ را وصول کنند و هر ماه به کانون وکلاء حوزه مربوط ارسال دارند.
ماده ۶- صدور پروانه وکلای دادگستری و کارگشایان و ثبت و تمدید مدت اعتبار آن موکول به پرداخت وجوه مذکور در این قانون است و هیچ وکیلی قبل از تمدید مدت اعتبار پروانه خود حق وکالت ندارد.
ماده ۷- نحوه تشکیل و اداره صندوق تعاون و مصرف وجوه آن و هم چنین تعیین میزان و طرز وصول حق عضویت سالانه و شرایط معافیت از آن به موجب آئین نامه‌ای خواهد بود که از طرف هیئت مدیره کانون وکلاء دادگستری مرکز تهیه می‌شود و پس از تصویب وزیر دادگستری قابل اجرا است.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر وفا.
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی با حضور نمایندگان دولت لایحه راجع به تشکیل صندوق تعاونی و تأمین آتیه وکلاء و هزینه‌های کانون وکلاء دادگستری را که به شماره ۱۲۸۳ چاپ شده است مطرح کرد و مصوبه کمیسیون دادگستری را در این مورد تائید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.
ماده ۱- به منظور کمک به وکلای دادگستری در زمان پیری و از کار افتادگی و هم چنین بازماندگان آنان بعد از فوت و نیز پرداخت مساعده به وکلای معلول یا وکلائی که در نتیجه حوادث قهری یا ابتلاء به امراض موقتاً قادر به انجام وظیفه وکالتی نیستند در حوزه هر کانون وکلاء صندوقی به نام «صندوق تعاون وکلاء دادگستری وابسته به کانون وکلاء دادگستری» تشکیل می‌گردد.
رئیس- در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم ماده ۱ به صورت زیر اصلاح گردد:
ماده ۱- به منظور کمک به کارگشایان و وکلای دادگستری در زمان پیری و از کارافتادگی... الی آخر.
دکتر اسفندیاری.
رئیس- ماده دوم قرائت می‌شود.
ماده ۲- وکلاء دادگستری و کارگشایان مکلفند معادل نصف آن چه که بابت مالیات طبق ماده (۷۲) قانون مالیات بر درآمد وکلاء دادگستری «تمبر به وکالت نامه الصاق می‌نمایند و هم چنین معادل نصف مالیات وجوهی که به عنوان حق‌لمشاوره و وکالت به طور مقطوع دریافت می‌دارند» به صندوق تعاون وکلای دادگستری پرداخت نمایند.
رئیس- در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده سوم قرائت می‌شود.
ماده ۳- وکلای دادگستری و کارگشایان مرکز و سایر استان‌ها باید هر ساله مبلغی به عنوان حق عضویت به کانون وکلای دادگستری حوزه خود بپردازند.
رئیس- در ماده ۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌شود، در ماده ۳ کلمه (سایر) حذف شود.
با احترام- آموزگار.
رئیس- ماده چهار قرائت می‌شود.
ماده ۴- هر یک از وکلاء دادگستری و کارگشایان باید هنگام پرداخت حق تعاون مذکور در ماده ۲ این قانون مبلغی هم معادل نصف آن پرداخت نمایند.
وجوه حاصل از اجرای این ماده و ماده ۳ به مصرف تأمین هزینه‌های کانون وکلاء دادگستری مربوط خواهد رسید.
رئیس- در ماده ۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵ قرائت می‌شود.
ماده ۵- کلیه وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های وابسته به آن‌ها مکلفند موقع کسر مالیات و ابطال تمبر مالیاتی وجوه مندرج در مواد ۲ و ۴ را وصول کنند و هر ماه به کانون وکلاء حوزه مربوط ارسال دارند.
رئیس- در ماده ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵ قرائت می‌شود.
ماده ۶- صدور پروانه وکلای دادگستری و کارگشایان و ثبت و تمدید مدت اعتبار آن موکول به پرداخت وجوه مذکور در این قانون است و هیچ وکیلی قبل از تمدید مدت اعتبار پروانه خود حق وکالت ندارد.
رئیس- در ماده ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۷ قرائت می‌شود.
ماده ۷- نحوه تشکیل و اداره صندوق تعاون و مصرف وجوه آن و هم‌نین تعیین میزان و طرز وصول حق عضویت سالانه و شرایط معافیت از آن به موجب آئین‌امه‌ی خواهد بود که از طرف هیئت مدیره کانون وکلاء دادگستری مرکز تهیه می‌شود و پس از تصویب وزیر دادگستری قابل اجرا است.
رئیس- در ماده ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون منابع طبیعی راجع به لایحه واگذاری پنجاه هکتار از اراضی منابع طبیعی ملی شده سیاه دشتک به سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم ایران و ارسال به مجلس سنا
۱۶- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون منابع طبیعی راجع به لایحه واگذاری پنجاه هکتار از اراضی منابع طبیعی ملی شده سیاه دشتک به سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم ایران و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم واگذاری پنجاه هکتار از اراضی منابع ملی شده سیاه دشتک به سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم ایران مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون منابع طبیعی به مجلس شورای ملی
کمیسیون منابع طبیعی در جلسه ۲۹ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای دکتر احمدی معاون وزارت منابع طبیعی لایحه شماره ۵۱۹۲۲ مورخ ۳ /۱۲ /۴۹ دولت راجع به واگذاری پنجاه هکتار از اراضی منابع ملی شده سیاه دشتک به سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم ایران را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۷۰۸ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با توجه به پیشنهاد اصله با مختصر اصلاحی تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- به وزارت منابع طبیعی اجازه داده می‌شود پنجاه هکتار از اراضی منابع ملی شده معروف به اراضی سیاه دشتک را که در شمال شاه راه تهران کرج واقع است به سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم ایران واگذار کند.
- تبصره- سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم ایران می‌تواند فقط برای انجام وظایف اصلی خود اراضی مزبور را مورد استفاده قرار دهد.
انتقال عین یا منفعت اراضی مذکور به هر عنوان ممنوع است.
مخبر کمیسیون منابع طبیعی- امامی‌رضوی.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۳۰ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه راجع به واگذاری پنجاه هکتار از اراضی منابع ملی شده سیاه دشتک به سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم ایران را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تائید گزارش کمیسیون منابع طبیعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- دانشمند.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی به عمل می‌آید.
(اسامی‌نمایندگان وسیله منشی «آقای مهندس صائبی» به ترتیب آتی اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
- آقایان غنی- کورس- دکتر ضیائی- روحانی- دکتر کلالی- دکتر مهذب- دکتر یزدان پناه- دکتر بهبهانی- دکتر رفعت- بوشهری- مریدی- خواجه نوری- مهندس ارفع- دکتر الموتی- پوربابائی- مهندس برومند- دکتر نجیمی- مهندس اخوان- مهندس سهم الدینی- خانم سعیدی- انشاء- مهندس عترت- دکتر خزائلی- روستا- دیهیم- زرگرزاده- فروتن- خانم بزرگ نیا- مهندس پروشانی- خانم تربیت- ارسنجانی- ملک افضلی- معزی- پدرامی- ایلخانی پور- دکتر ملکی- دکتر عدل- بدر صالحیان- دکتر اسفندیاری- دکتر قهرمان- دکتر حکیم شوشتری- عجم- ریگی- مؤید امینی- توسلی- دکتر کفائی- تیمسار وحدانیان- مصطفی نائینی- محسنی مهر- شیخ الاسلامی- مجید موسوی- مانی- دکتر سعید- ابوذر- یوسفی- دکتر وفا- فولادوند- مهندس اردلان- دکتر محققی- مرندی- دکتر صدر- سعید وزیری- مهندس معتمدی- خانلر قراچورلو- دکتر میرعلاء- فهیمی- مهندس کیاکجوری- پرفسور مخبر فرهمند- مروتی- جوادی- مهندس بریمانی- مهاجرانی- محمد اسدی- مهندس قادرپناه- ثامنی- دکتر مدرسی- تهرانی- مهندس اسدی سمیع- سرتیپ پور- پورساطع- عباس میرزائی- صائب- دانشمند- مهندس زرآور- مهندس یارمحمدی- ضیاء احمدی- دکتر سعید حکمت- محدث زاده- مهندس فیروز عدل- دکتر خیراندیش- دکتر رضوانی- بختیاری پور- دکتر کیان- جوانشیر- مهندس زنجانچی- دکتر اسدی- دکتر شریعت- مهندس کیا- دکتر عدل طباطبائی- اولیاء- دکتر امامی‌خوئی- صدقیانی زاده- دکتر صفائی- دکتر گاگیک- دکتر ستوده- دکتر خسروی کردستانی- ملکزاده آملی- دکتر حبیب اللهی- نیاکان- دکتر برومند- بهادری- عامری- قاضی زاده- حی- دکتر متین- دکتر مدنی- دکتر صاحبقلم- دکتر صالحی- سلیمانی- بهنیا- کلانتر هرمزی- دکتر معظمی- ادیب سمیعی- دکتر اصولی- تیمسار همایونی- موسی صالحی- معیری- مبارکی- امیر احمدی- امامی- رضوی- آموزگار- جاماسبی- ساگینیان- ظفر- دکتر بیت منصور- فرهادپور- فخر طباطبائی- ماهیار- رامبد- فضائلی- خاتم زاهدی- دکتر فریور- دکتر عاملی تهرانی- دکتر طالع- دکتر پرتو اعظم- مهندس ریاضی- خانم ابتهاج سمیعی- مهندس صائبی- پزشکی- دکتر خطیبی- تیمسار نکوزاد- پزشکپور- دکتر درودی- دکتر مهدوی- کاسمی- مرتضوی- دکتر فربود- شاخوئی- دکتر زعفرانلو- اخلاقی- جهانشاهی- طباطبائی- پردلی- رضوی- دکتر رهنوردی- شکیبا- دکتر موثقی- سلیمانی کاشانی- اهری- دکتر اعتمادی- صدری کیوان- مهندس جلالی نوری- خانم جهانبانی- خانم دولت شاهی- دکتر رشتی- شیخ بهائی- صادقی- دکتر عظیمی- محمدولی قراچورلو- مهندس معینی زند- موقر- دکتر وحیدنیا.
(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردید).
- آراء موافق ۱۶۱ رأی.
- آراء سفید (به علامت امتناع) ۲۷ رأی.
رئیس- لایحه با ۱۶۱ رأی موافق و ۲۷ رأی ممتنع تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
موافقین
- آقایان مهندس کیاکجوری- دکتر پرتو اعظم- مرتضوی- دکتر سعید- دکتر صالحی- دکتر وفا- دکتر ستوده- کورس- خانم تربیت- دکتر گاگیک- مهندس معتمدی- دکتر بهبهانی- دکتر مهدوی- پزشکی- خانم ابتهاج سمیعی- تیمسار همایونی- ثامنی- ارسنجانی- مجد- خانم بزرگ نیا- مافی- دکتر ملکی- مهاجرانی- دکتر میرعلاء- معزی- مهندس قادرپناه- روحانی- دکتر نجیمی- فروتن- سلیمانی کاشانی- اهری- دکتر اعتمادی- صدری کیوان- مسعودی- سرتیپ پور- موسی صالحی- اسدالله سلیمانی- کلانتر هرمزی- دکتر عدل طباطبائی- دکتر کفائی- فولادوند- مهندس عترت- کاسمی- عجم- دکتر خزائلی- تیمسار وحدانیان- مریدی- خانم سعیدی- دکتر ضیائی- دکتر خسروی کردستانی- دکتر غنی- دکتر زعفرانلو- پدرامی- موسوی- زرگرزاده- مهندس ارفع- دکتر حبیب اللهی- صدقیانی زاده- امامی‌رضوی- ملکزاده آملی- دکتر متین- صائب- صائبی- دکتر فربود- دکتر خیراندیش- رضوی- دانشمند- دکتر رضوانی- مهندس زرآور- دکتر درودی- مهندس سهم الدینی- مهندس پروشانی- مهندس اخوان- مهندس برومند- دکتر حکیم شوشتری- فهیمی- جوادی- اولیاء- دکتر برومند- دکتر صفائی- عباس میرزائی- پورساطع- دکتر قهرمان- عامری- دکتر معظمی- بختیاری پور- تیمسار نکوزاد- بوشهری- دکتر عدل- ایلخانی پور- دکتر کلالی- ضیاء احمدی- ماهیار- مهندس ریاحی- شاخوئی- دکتر اصولی- مهندس کیا- مهندس اسدی سمیع- بهنیا- محدث زاده- امیر احمدی- قاضی زاده- محسنی مهر- مهندس یارمحمدی- شهرستانی- خواجه نوری- مهندس بریمانی- پوربابائی- مهندس ریاضی- سعید وزیری- خانلر قراچورلو- مهندس صائبی- حی- مهندس عدل- مهندس جلالی نوری- خانم جهانبانی- خانم دکتر دولتشاهی- دکتر رشتی- شیخ بهائی- صادقی- دکتر عظیمی- محمدولی قراچورلو- تهرانی- غلام نیاکان- مبارکی- معیری- ادیب سمیعی- دکتر صاحبقلم- انشاء- شکیبا- روستا- دکتر کیان- اخلاقی- مهندس اردلان- دکتر بیت منصور- جهانشاهی- دکتر الموتی- مهندس زنجانچی- ملک افضلی- ریگی- دکتر صدر- دیهیم- مرندی- مصطفوی نائینی- بدر صالحیان- دکتر خطیبی- دکتر موثقی- دکتر رهنوردی- خانم زاهدی- توسلی- مهندس ابراهیمی- دکتر مدنی- جوانشیر- دکتر امامی‌خوئی- بهادری- دکتر یزدان پناه- دکتر مهذب- شیخ الاسلامی- مهندس معینی زند- موقر- دکتر وحیدنیا.
ممتنعین
- آقایان آموزگار- ابوذر- یوسفی- محمد اسدی- دکتر اسدی- دکتر اسفندیاری- پردلی- پزشکپور- جاماسبی- دکتر سعید حکمت- رامبد- دکتر رفعت- ساگینیان- دکتر شریعت- دکتر طالع- عبدالحسین طباطبائی- ملک شاه ظفر- دکتر عاملی تهرانی- فخر طباطبائی- فرهادپور- دکتر فریور- فضائلی- دکتر محققی- پرفسور مخبر فرهمند- مروتی- مدرسی- مؤید امینی.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به لایحه فروش خانه‌های ساخته شده در نقاط زلزله‌ده خراسان به اهالی مناطق مزبور و ارسال به مجلس سنا
۱۷- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به لایحه فروش خانه‌های ساخته شده در نقاط زلزله‌ده خراسان به اهالی مناطق مزبور و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم فروش خانه‌های ساخته شده در نقاط زلزله‌ده خراسان به اهالی مناطق مزبور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۲۵ اسفند ماه ۱۳۴۹ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۲۸۱۱۶-۱۹ /۹ /۱۳۴۸ راجع به فروش خانه‌های ساخته شده در نقاط زلزله زده خراسان به اهالی مناطق مزبور را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۶۴۸ چاپ گردیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با توجه به پیشنهادهای واصله مصوبه شور اول را با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- به دولت اجازه داده می‌شود عرصه و اعیان خانه‌ها و سایر مستحدثات ساخته شده از محل اعتبارات عمرانی سازمان برنامه یا دولت در نقاط آسیب دیده از زلزله در استان خراسان را با در نظر گرفتن تخفیف مناسب بر طبق شرایط و ضوابطی که به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید به فروش برسانند و وجوه حاصل از هر محل را طبق مقررات صرف توسعه و عمران همان محل نموده و یا به مصرف ایجاد خانه‌های سازمانی و تأسیسات همان استان برسانند.
- تبصره- ساختمان‌هائی که از محل اعتبارات دولت یا عمرانی در شرکت‌های سهامی‌زراعی نیم بلوک قائنات و یا سایر نقاط خراسان پس از وقوع زلزله نهم شهریور ماه سال ۱۳۴۷ برای سکونت کشاورزان صاحب سهم در حوزه شرکت‌های مزبور احداث شده یا بشود از شمول ماده فوق مستثنی است این ساختمان‌ها در اختیار وزارت تعاون و امور روستاها قرار می‌گیرد تا بر اساس مقررات ماده سوم قانون تشکیل شرکت‌های سهامی‌زراعی برای استفاده و بهره برداری سهام داران شرکت‌های فوق به آن شرکت‌ها واگذار شود.
مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.
گزارش شور دوم از کمیسیون آبادانی و مسکن به مجلس شورای ملی
کمیسیون آبادانی و مسکن در جلسه ۲۹ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای مهندس بدیع معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه فروش خانه‌های ساخته شده در نقاط زلزله‌ده خراسان به اهالی مناطق مزبور را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارائی را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون آبادانی و مسکن- مهندس عطائی.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی‌نمایندگان وسیله منشی «آقای مهندس صائبی» به ترتیب آتی اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
- آقایان دکتر غنی- دکتر یزدان پناه- کورس- دکتر ضیائی- روحانی- بوشهری- دکتر حکیم شوشتری- دکتر عدل- مهندس ارفع- دکتر رشتی- فروتن- دکتر الموتی- مهندس برومند- پوربابائی- عباس میرزائی- مهندس اخوان- مهندس سهم الدینی- مهندس معتمدی- مهندس کیا- مهندس عترت- دکتر خزائلی- خانم سعیدی- عجم- تیمسار وحدانیان- معزی- مجید موسوی- رضوی- مهندس کیاکجوری- مهندس بریمانی- دکتر گاگیک- دکتر رهنوردی- روستا- مافی- دکتر پرتو اعظم- فهیمی- خانم تربیت- صدری کیوان- دکتر زعفرانلو- مرتضوی- دانشمند- اخلاقی- مهندس زرآور- توسلی- مهندس یارمحمدی- مهندس ریاحی- بختیاری پور- دکتر میرعلاء- محدث زاده- دکتر خیراندیش- دکتر عدل طباطبائی- ریگی- دکتر وفا- عامری- جوانشیر- دکتر عظیمی- خانلر قراچورلو- ملکزاده آملی- شکیبا- ثامنی- جهانشاهی- دکتر خسروی- خانم بزرگ نیا- ملک افضلی- دکتر قهرمان- پدرامی- قاضی زاده- دکتر درودی- حی- اهری- دکتر صاحبقلم- دکتر صالحی- دکتر کیان- خانم زاهدی- مرندی- سرتیپ پور- خانم جهانبانی- مریدی- ایلخانی پور- سلیمانی- دکتر ملکی- کلانتر هرمزی- فرهادپور- دکتر اسدی- فولادوند- اولیاء- تیمسار نکوزاد- دکتر بهبهانی- سعید وزیری- صدقیانی زاده- دکتر صفائی- ضیائی احمدی- جوادی- دکتر معظمی- صائب- دکتر متین- مهاجرانی- نیاکان- محمد اسدی- پرفسور مخبر فرهمند- ماهیار- دکتر رهنوردی- دکتر عظیمی- دکتر اصولی- معیری- مهندس جلالی نوری- دکتر سعید حکمت- رامبد- یوسفی- مروتی- بدر صالحیان- دکتر کفائی- مهندس پروشانی- شاخوئی- ظفر- تیمسار همایونی- موسی صالحی- شیخ الاسلامی- صادقی- دکتر صدر- عبدالحسین طباطبائی- کاسمی- مهندس معینی زند- موقر- دکتر وحیدنیا- مهندس زنجانچی- دکتر امامی‌خوئی- امیر احمدی- حیدر صائبی- پورساطع- دکتر صفائی- مهندس عدل- ابوذر- مؤید امینی- دکتر برومند- دکتر اعتمادی- زرگزاده- انشاء- امامی‌رضوی- محسنی- مهندس قادرپناه- دکتر موثقی- دکتر ستوده- آموزگار- دکتر رضوانی- مجد- جاماسبی- ساگینیان- تهرانی- دکتر مدنی- ادیب سمیعی- دکتر مهذب- مهندس اردلان- مرتضوی- فخر طباطبائی- دکتر اسفندیاری- دکتر رفعت- دکتر مدرسی- مهندس ابراهیمی- پزشکپور- بهنیا- دکتر عاملی تهرانی- مبارکی- دکتر محققی- مهندس ریاضی- دکتر فریور- دکتر طالع- مهندس اسدی سمیع- دکتر حبیب اللهی- خواجه نوری- خانم دکتر دولتشاهی- دکتر سعید- سلیمانی کاشانی- دکتر مهدوی- خانم ابتهاج سمیعی- مهندس صائبی- پزشکی- دکتر خطیبی- پردلی- بهادری- شهرستانی- فضائلی- دکتر بیت منصور- دکتر کلالی- دکتر شریعت- ارسنجانی- ولی قراچورلو- دکتر مهذب- دکتر فربود.
آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردید.
- آراء موافق ۱۸۰ رأی.
- ممتنع ۱ رأی.
رئیس- لایحه با ۱۸۰ رأی موافق و ۱ رأی ممتنع تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
موافقین
- آقایان مهندس اخوان- معیری- شاخوئی- دکتر صالحی- ظفر- اصولی- تیمسار همایونی- دکتر صفائی- دکتر عظیمی- زرگزاده- مهندس عدل- دکتر برومند- صائب- مریدی- اولیاء- موسی صالحی- دکتر حکیم شوشتری- دکتر گاگیک- مجید موسوی- محسنی مهر- دکتر حکمت- دکتر مدرسی- امامی‌رضوی- ماهیار- دکتر اسفندیاری- حیدر صائبی- مبارکی- بهنیا- فخر طباطبائی- ادیب سمیعی- مهندس صائبی- مهندس اردلان- ساگینیان- دکتر رضوانی- انشاء- کلانتر هرمزی- پورساطع- دکتر ستوده- تهرانی- دکتر نجیمی- مهندس ریاحی- مهندس قادرپناه- مهندس یارمحمدی- خانم زاهدی- دکتر عاملی تهرانی- مهندس ریاضی- عباس میرزائی- خانم جهانبانی- خانم ابتهاج سمیعی- ضیاء احمدی- امیر احمدی- رضوی- دکتر غنی- مهندس سهم الدینی- پوربابائی- دکتر عدل- مهندس اسدی سمیع- دکتر حبیب اللهی- خواجه نوری- خانم دکتر دولتشاهی- دکتر سعید- سلیمانی کاشانی- شیخ الاسلامی- دکتر طالع- پزشکپور- دکتر فریور- مهندس کیا- مهندس ارفع- عجم- تیمسار وحدانیان- معزی- فولادوند- کورس- مهندس برومند- خانم سعیدی- محدث زاده- مهندس زرآور- صدری کیوان- دکتر مدنی- خانلر قراچورلو- صدقیانی زاده- دکتر خیراندیش- مهندس معتمدی- محمد اسدی- غلام نیاکان- تیمسار نکوزاد- دکتر یزدان پناه- پزشکی- اسدالله سلیمانی- جوادی- بختیاری پور- عامری- مجد- دکتر رفعت- پدرامی- ملکزاده آملی- دکتر ملکی- مهندس بهرام زاده ابراهیمی- دکتر درودی- ایلخانی پور- دکتر مهدوی- مرندی- قاضی زاده- مهندس عترت- دکتر اسدی- سعید وزیری- حی- دکتر خزائلی- شکیبا- ثامنی- دکتر قهرمان- خانم بزرگ نیا- دکتر رهنوردی- دکتر میرعلاء- دکتر پرتو اعظم- دکتر خسروی- مافی- مهندس بریمانی- خانم تربیت- دکتر الموتی- دکتر ضیائی- مسعودی- دیهیم- دکتر بهبهانی- روحانی- مرتضوی- شیخ بهائی- صادقی- دکتر صدر- عبدالحسین طباطبائی- کاسمی- فضائلی- مهندس معینی زند- موقر- دکتر معظمی- دکتر شریعت- اهری- دکتر خطیبی- دکتر کلالی- شهرستانی- جهانشاهی- دکتر وفا- دکتر موثقی- آموزگار- مروتی- دکتر صاحبقلم- بدر صالحیان- دکتر رشتی- بهادری- دکتر محققی- دکتر کفائی- محمدولی قراچورلو- سرتیپ پور- دانشمند- ارسنجانی- دکتر زعفرانلو- مؤید امینی- جاماسبی- دکتر مهذب- دکتر اعتمادی- مهندس زنجانچی- ابوذر- فهیمی- پرفسور مخبر فرهمند- فروتن- دکتر عدل طباطبائی- رامبد- یوسفی- مهاجرانی- بوشهری- ریگی- دکتر کیان- مهندس پروشانی- مهندس کیاکجوری- اخلاقی- دکتر بیت منصور- دکتر متین- ملک افضلی- مهندس جلالی نوری- دکتر امامی‌خوئی- روستا- توسلی- جوانشیر- فرهادپور- دکتر فربود- دکتر وحیدنیا- امامی.
ممتنع
- پردلی.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی دائر به تائید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی بخشودگی بقیه بدهی عشایر جنوب بابت بهای شکر و بهره و خسارت و ابلاغ به دولت
۱۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی دائر به تائید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی بخشودگی بقیه بدهی عشایر جنوب بابت بهای شکر و بهره و خسارت و ابلاغ به دولت
رئیس- گزارش کمیسیون راجع به بخشودگی بقیه بدهی عشایر جنوب بابت بهای شکر و بهره و خسارت مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی به مجلس شورای ملی
کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی در جلسه ۲۸ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای رهبری معاون وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی لایحه شماره ۸۷۶۰-۱۳ /۵ /۱۳۴۹ دولت راجع به بخشودگی بقیه بدهی عشایر جنوب بابت بهای شکر و بهره و خسارت را که قبلاً به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مطرح کرد و با تغییراتی که مجلس سنا در لایحه مذکور به عمل آورده بود موافقت کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- به وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی اجازه داده می‌شود بقیه بدهی عشایر جنوب را به سازمان قند و شکر بابت بهای شکر و بهره و خسارات طبق نظر کمیسیونی مرکب از سه نفر از صاحب منصبان عالی رتبه دولت به انتخاب هیئت وزیران جزئاً یا کلاً مورد بخشودگی قرار دهد یا به اقساط وصول کند. در موارد بخشودگی بدهی حق اجرا و هزینه‌های ثبتی نیز به مأخذ و نسبت بخشودگی بدهی ساقط می‌شود و غیر قابل مطالبه خواهد بود. ضوابط تشخیص کمیسیون را بر مبنای توانائی مالی و توجه به صلاحیت و سوابق بدهکار هیئت وزیران تعیین خواهد کرد.
مخبر کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی- سیدعلی صائب
گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۳۰ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه بخشودگی بقیه بدهی عشایر فارس بابت بهای شکر و بهره و خسارت را که قبلاً در مجلس شورای ملی تصویب و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مورد رسیدگی قرار داد و با تغییراتی که مجلس سنا در لایحه مذکور به عمل آورده بود موافقت کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.
رئیس- نسبت به اصلاحات مجلس سنا نظری نیست؟ آقای دکتر مدرسی بفرمائید.
دکتر مدرسی- روی این لایحه یکی از همکاران عزیز بنده در موقعی که مطرح بود صحبت کردند که بهتر است مبلغ و اشخاصی که از این بخشودگی استفاده خواهند کرد توضیح داده شود. مجلس محترم سنا فقط توجه فرمودند به این که بعد از کلمه عشایر فارس کلمه عشایر جنوب اضافه بشود این تا حدودی توضیح داده شده و دامنه‌اش وسیع‌تر هست و تمام عشایر جنوب را در بر خواهد گرفت ولی مطلب دیگر که قابل تذکر است اینست که اگر قرار است از این نوع بخشش‌ها و پول‌ها به یک نقطه از مملکت و به دسته‌ای مثل عشایر جنوب داده بشود الان جنوب خراسان در بی آبی دارد می‌سوزد و بارها تذکر داده‌یم که سدهای کوچک با مبالغ کم یک میلیون و دو میلیون تومان این بی آبی را برطرف می‌کند و از مرگ و میر اغنام و احشام جلوگیری می‌کند ولی توجهی نشده در عین حال روی این بخشش‌ها توجه زیاد نمی‌شود که چه مقدار داده‌اند این‌ها کی هستند و چرا باید این بخشش‌ها بشود بنده یک بار دیگر این مطلب را به عرض می‌رسانم که اگر قرار است این نوع بخشش‌ها بشود نسبت به عده دیگری هم که احتیاج دارند باید بشود.
رئیس- آقای مدرسی آن‌ها هم پول قند و شکر بدهکارند؟
دکتر مدرسی- قند و شکر از محل اموال عمومی خریداری شده است از بیت‌لمال این مملکت است معلوم نیست یک عده‌ی این را چه جور به دست آورده‌اند و این که چه جور به حیطه تصرف شان درآمده و به چه صورت پس گرفتند کار نداریم ولی به هر حال اموال عمومی است و اگر اموال عمومی‌را به یک عده‌ای می‌بخشند اگر عده‌ای هم احتیاج داشته باشند برای آن‌ها یک سد یک میلیون تومانی بسازیم و این کار را نکنیم خلاف عدالت است.
رئیس- نظر دیگری نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها در مورد اصلاحات مجلس سنا رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.
اسامی‌نمایندگان وسیله منشی «آقای مهندس صائبی» به ترتیب آتی اعلام شد و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد.
- آقایان دکتر کفائی- دکتر بهبهانی- اخلاقی- ملک افضلی- مسعودی- دکتر موثقی- دکتر سعید- مهندس بریمانی- اهری- صائب- مجد- مهندس کیاکجوری- حی- فروتن- مهندس جلالی نوری- دکتر بیت منصور- مهندس معتمدی- دیهیم- مرندی- مهاجرانی- دکتر کلالی- دکتر متین- بدر صالحیان- دکتر کیان- دکتر وحیدنیا- دکتر صاحبقلم- دکتر امامی‌خوئی- روستا- دکتر زعفرانلو- مهندس زنجانچی- جوانشیر- جهانشاهی- ریگی- دکتر صدر- دکتر عدل طباطبائی- توسلی- بهادری- مرتضوی- بوشهری- دکتر یزدان پناه- دکتر رشتی- دکتر مهذب- دکتر اعتمادی- پزشکی- شیخ الاسلامی- دکتر خطیبی- مهندس عترت- دکتر خزائلی- محدث زاده- امامی‌رضوی- دکتر نجیمی- محمدولی قراچورلو- فولادوند- ضیاء احمدی- کلانتر هرمزی- پوربابائی- صدقیانی زاده- خانم سعیدی- دکتر پرتو اعظم- دکتر حبیب اللهی- صدری کیوان- دکتر حکیم شوشتری- مافی- کورس- سعید وزیری- دکتر برومند- خانم جهانبانی- فهیمی- اسدالله سلیمانی- ثامنی- دکتر رهنوردی- عبدالمجید موسوی- انشاء- مهندس پروشانی- دکتر وفا- مهندس زرآور- مهندس ارفع- ملکزاده آملی- ارسنجانی- امیر احمدی- حیدر صائبی- مهندس اخوان- مهندس سهم الدینی- عامری- جوادی- خانم ابتهاج سمیعی- پدرامی- مهندس اسدی سمیع- دکتر گاگیک- مهندس قادرپناه- محسنی مهر- موسی صالحی- دکتر ضیائی- قاضی زاده- مبارکی- دکتر الموتی- دکتر غنی- شاخوئی- دکتر رضوانی- دکتر قهرمان- دکتر خسروی کردستانی- دکتر ستوده- مهندس عدل- تیمسار همایونی- تهرانی- معیری- مهندس کیا- دکتر معظمی- دکتر ملکی- دکتر صفائی- بختیاری پور- ادیب سمیعی- معزی- خانم بزرگ نیا- مهندس ریاحی- مهندس اردلان- تیمسار نکوزاد- زرگزاده- دکتر عظیمی- منصور صادقی- رضوی- ماهیار- مریدی- تیمسار وحدانیان- خانم زاهدی- عباس میرزائی- عجم- نیاکان- شکیبا- دانشمند- شهرستانی- دکتر مدنی- سرتیپ پور- مهندس یارمحمدی- اولیاء- دکتر اصولی- دکتر صالحی- دکتر میرعلاء- خانم تربیت- خانلر قراچورلو- دکتر درودی- ایلخانی پور- پورساطع- روحانی- بهنیا- مهندس برومند- دکتر خیراندیش- پزشکپور- فضائلی- دکتر اسدی- دکتر طالع- دکتر شریعت- موقر- عبدالحسین طباطبائی- جاماسبی- دکتر عاملی تهرانی- دکتر محققی- آموزگار- مهندس بهرام زاده ابراهیمی- فخر طباطبائی- دکتر رفعت- محمد اسدی- دکتر اسفندیاری- ظفر- مؤید امینی- فرهادپور- دکتر حکمت- پردلی- دکتر فریور- ابوذر- رامبد- ساگینیان- مدرسی- خواجه نوری- خانم دکتر دولتشاهی- سلیمانی کاشانی- دکتر عدل- کاسمی- مهندس معینی زند- دکتر مهدوی- مهندس صائبی- شیخ بهائی- دکتر فربود- ریاضی.
آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردید.
- آراء موافق ۱۵۸ رأی.
- آراء مخالف ۲۶ رأی.
رئیس- لایحه با ۱۵۸ رأی موافق و ۲۶ رأی مخالف تصویب شد و به دولت ابلاغ می‌شود. موافقین
- آقایان دکتر کفائی- دکتر بهبهانی- اخلاقی- ملک افضلی- مسعودی- دکتر موثقی- دکتر سعید- مهندس بریمانی- اهری- صائب- مجد- مهندس کیاکجوری- حی- فروتن- مهندس جلالی نوری- دکتر بیت منصور- مهندس معتمدی- دیهیم- مرندی- مهاجرانی- دکتر کلالی- دکتر متین- بدر صالحیان- دکتر کیان- دکتر وحیدنیا- دکتر صاحبقلم- دکتر امامی‌خوئی- روستا- دکتر زعفرانلو- مهندس زنجانچی- جوانشیر- جهانشاهی- ریگی- دکتر صدر- دکتر عدل طباطبائی- توسلی- بهادری- مرتضوی- بوشهری- دکتر یزدان پناه- دکتر رشتی- دکتر مهذب- دکتر اعتمادی- پزشکی- شیخ الاسلامی- دکتر خطیبی- مهندس عترت- دکتر خزائلی- محدث زاده- امامی‌رضوی- دکتر نجیمی- محمدولی قراچورلو- شاخوئی- دکتر رضوانی- دکتر قهرمان- دکتر خسروی کردستانی- دکتر ستوده- مهندس عدل- تیمسار همایونی- تهرانی- معیری- مهندس کیا- دکتر معظمی- دکتر ملکی- دکتر صفائی- بختیاری پور- ادیب سمیعی- معزی- خانم بزرگ نیا- مهندس ریاحی- مهندس اردلان- تیمسار نکوزاد- زرگرزاده- دکتر عظیمی- منصور صادقی- رضوی- ماهیار- مریدی- تیمسار وحدانیان- خانم زاهدی- عباس میرزائی- عجم- نیاکان- شکیبا- دانشمند- شهرستانی- دکتر مدنی- سرتیپ پور- مهندس یارمحمدی- اولیاء- دکتر اصولی- دکتر صالحی- دکتر میرعلاء- خانم تربیت- خانلر قراچورلو- دکتر درودی- ایلخانی پور- پورساطع- روحانی- بهنیا- مهندس برومند- دکتر خیراندیش- خواجه نوری- خانم دکتر دولتشاهی- سلیمانی کاشانی- مهندس صائبی- ریاضی- دکتر عدل- کاسمی- فولادوند- ضیاء احمدی- کلانتر هرمزی- پوربابائی- صدقیانی زاده- خانم سعیدی- دکتر پرتو اعظم- دکتر حبیب اللهی- صدری کیوان- دکتر حکیم شوشتری- مافی- کورس- سعید وزیری- دکتر برومند- خانم جهانبانی- فهیمی- اسدالله سلیمانی- ثامنی- دکتر رهنوردی- عبدالمجید موسوی- انشاء- مهندس پروشانی- دکتر وفا- مهندس زرآور- مهندس ارفع- مکزاده آملی- ارسنجانی- امیر احمدی- حیدر صائبی- مهندس اخوان- مهندس سهم الدینی- عامری- جوادی- خانم ابتهاج سمیعی- پدرامی- مهندس اسدی سمیع- دکتر هواگیمیان- مهندس قادرپناه- محسنی مهر- موسی صالحی- دکتر ضیائی- قاضی زاده- مبارکی- مهندس معینی زند- دکتر مهدوی- دکتر الموتی- دکتر غنی- شیخ بهائی- دکتر فربود.
مخالفین
- آقایان پزشکپور- فضائلی- دکتر اسدی- دکتر طالع- دکتر شریعت- موقر- عبدالحسین طباطبائی- جاماسبی- دکتر عاملی تهرانی- دکتر محققی- آموزگار- مهندس بهرام زاده ابراهیمی- فخر طباطبائی- دکتر رفعت- محمد اسدی- دکتر اسفندیاری- ظفر- مؤید امینی- فرهادپور- دکتر حکمت- پردلی- دکتر فریور- ابوذر- رامبد- ساگینیان- مدرسی.
- بیانات بعد از دستور آقایان: قاضی زاده- رامبد- دکتر الموتی- دکتر شریعت- خانم دکتر دولتشاهی
۱۹- بیانات بعد از دستور آقایان: قاضی زاده- رامبد- دکتر الموتی- دکتر شریعت- خانم دکتر دولتشاهی
رئیس- آقای قاضی زاده به عنوان بعد از دستور صحبت می‌کنند، بفرمائید.
قاضی زاده- به طوری که خانم‌ها و آقایان استحضار دارند دیروز مصادف با رحلت حضرت خاتم الانبیاء (ص) و حضرت امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) بوده که عالم اسلام عزادار بود و به همین جهت تعطیل عمومی‌بوده است و البته به مصداق الناس علی دین ملوکهم ترویج دین اسلام بنده شخصاً عقیده دارم و حتماً آقایان هم عقیده دارند که در تاریخ اسلام آن طوری که ترویج دین اسلام در عصر حاضر بر اثر این که شخص شاهنشاه اسلام پناه هستند صورت می‌گیرد در هیچ دوره‌ای سابقه نداشته است و این مبالغه نیست مسلماً سلاطین سابق بعضی اعتقاداتی داشته‌اند و حتی‌الامکان در ترویج دین مبین اسلام سعی و اهتمام بلیغ نمودند ولی وسایل در دست نبوده که حقایق اسلام به آفاق عالم برسد امروز از کلیه وسایل برای ترویج دین مبین اسلام استفاده می‌شود البته خانم‌ها و آقایان واقف هستند که خاتم‌الانبیاء در ظرف ۲۳ سال تبلیغاتی که کرد از روی حکمت الهی و بر مبنای دین فطرت بوده است و باید عرض بشود که ما معتقدیم و اعتقاد راسخ داریم که کسی از نردبان طبیعت بالا نرفته نظر ما با نظر طبیعیون و مادیون فرق دارد ما معتقد هستیم که این عالم بر مبنای عدالت و به وسیله قوه قاهره‌ای که نگه دارنده کلیه موجودات است به وجود آمده و روی همین مبنا عقیده داریم که پروردگار عالم، عالم و قادر است و این علم را به وسیله انبیاء ظاهر می‌کند و به وسیله اشخاص ظاهر می‌کند که ظرفیت آن را داشته باشند و هر کس نمی‌تواند ادعای پیغمبری بکند مثل مسیلمه کذاب (آفرین) و ضمناً در مقابل پیغمبر در هر عصری اشخاصی بوده‌اند مثل ابوجهل و در مقابل موسی هم فرعون بود این‌ها همیشه بوده‌اند و در تمام ادوار تاریخ سلول دماغی فرعون گاهی در نسل‌های بعد هم ممکن است ظاهر بشود و ادعاهائی بکند ولی هیچ‌گاه سحر با معجزه پهلو نزند پیغمبر بزرگ اسلام که از طرف پروردگار مبعوث گردیده هم وضع قوانین که بر مبنای وحی بوده و هم اجرای قوانین کرد پیغمبر اسلام در آن تاریخ که دختران را زنده به گور می‌کردند مخصوصاً به مقام و حقوق نسوان توجه خاص فرمود و ما در قرآن مجید یک سوره نساء در این زمینه داریم، نسبت به عدالت و اجرای موازین عدالت، آن موقعی که در جزیره العرب آن اوضاع حکومت می‌کرد که شما بیشتر از من وقوف دارید چنین پیغمبری ظهور کرد و بنای عدالت را چنان استوار کرد که وقتی بلال حبشی آمد به پیغمبر ایراد گرفتند که چرا این مرد باید مقام به این عظیمی‌داشته باشد به این مضمون بر آن حضرت وحی نازل شد:
- احمدا نزد خدا این یک ضریر
- بهتر از صد قیصر است و صد امیر
و بنای عدالت را همیشه پیغمبر اسلام مدرک عمل قرار می‌داد و بین سید قرشی و سیاه حبشی فرق قائل نبود مگر به تقوی و لیاقت و شایستگی در بیان صفات و فضائل پیغمبر اسلام به مصداق «یک زبان خواهم به پهنای فلک- تا بگویم وصف آن رشک ملک» هر کسی نمی‌تواند مقام او را بیان کند علی کل حال عالم اسلام عزادار است و مسلمین عالم متأسف‌اند به مناسبت رحلت حضرت امام حسن مجتبی شیعیان جهان تأثر دارند این مصیبت و این واقعه تأسف آور را به تمام مسلمانان جهان و شیعیان تسلیت می‌گوئیم.
رئیس- آقای رامبد بفرمائید.
رامبد- امروز مجلس شورای ملی ایران سربلند و مفتخر است که حس حق شناسی و انسانیت خود را هر قدر که نتوانسته باشد حق مطلب را بیان کرده باشد باز به همان نسبت که توانسته است به پیشگاه رهبر ملت ایران شاهنشاه آریامهر تقدیم نموده است (صحیح است) من وظیفه دارم از مجلس سپاس‌گذاری کنم وقی این طرح را تقدیم کردیم مجلس شورای ملی با سرعت و دقت آن را دنبال کرد اما احترام مجلس، احترام قضاوت، احترام مقامی‌که مسئولیت قبول می‌کند موقعی بیشتر خواهد بود که بلند نظری و بی نظری رعایت کند حتی آن جائی که منافع یا مضاری متوجه خود تصویب کننده و خود رأی دهنده است نظر او را باز هم بلندتر می‌کنند و به احترام آن مقام بی نظری خود را نشان بدهد این طرح یک فکر داشت متعلق به یک شخص، یک پیشنهاد داشت مربوط به یک دسته و یک تصویب داشت که ارزشش بیشتر از همه بود و مربوط به همه مجلس یان و مربوط به حس حق شناسی همه موکلینی است که ملت ایران هستند (احسنت) همان طور که تصویب شما شایان تقدیر است فکر مهندس بهبودی شایان تمجید بود پیشنهاد فراکسیون حزب مردم شایان تذکر بود ولی در یک روز از کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی دو گزارش می‌رسد یک گزارش می‌نویسد «کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ طرح پیشنهادی فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین را تصویب کرد» در همین روز در همین جلسه گزارشی دیگر می‌نویسد «کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ طرح نمایندگان را ...» البته این طرح مربوط به نمایندگان است هیچ کس اعتراضی ندارد ولی اگر باید بنویسند طرح پیشنهادی فراکسیون حزب ایران نوین، مقام نمایندگی مقام فراکسیون حزب ایران نوین مقام کمیسیون دادگستری همه آن قدر بالا است که در یک اختیار دو روزه یک روزه که ما پشت میز نشسته‌ایم اعمال نظر شخصی نشود اگر آن جا می‌نویسند حزب ایران نوین این جا باید آقای شیخ الاسلامی بنویسند پیشنهاد حزب مردم (صحیح است) (اخلاقی- خیلی مهم است) مهم نیست ولی مقام نمایندگی آن چنان مهم است که باید نشان بدهید اگر من و شما دارای کرسی شدیم نظر خصوصی اعمال نمی‌کنیم (شیخ الاسلامی- نظر خصوصی در بین نبوده است) به هر حال من سپاس گزاری کردم و شما تشکر کردید من از مبتکر این فکر که آقای مهندس بهبودی بود به نام یک ایرانی حق شناسی و تجلیل می‌کنم و از فراکسیون حزب مردم که این افتخار را به من دادند که به حضور نمایندگان مجلس شورای ملی این موضوع یادآوری بشود از آن‌ها هم تشکر دارم و تصویب شما که مرحله اصلی بود می‌تواند بارزترین نمونه حق شناسی و قدردانی که یک احساس بشری است باشد زیرا این طرح به همه نمایندگان مجلس تعلق دارد (احسنت).
رئیس- آقای دکتر الموتی بفرمائید.
دکتر الموتی- بنده فکر می‌کنم ...
رامبد- بهتر است به عوض فکر عمل کنید.
دکتر الموتی- جنابعالی آقای رامبد تشریف بیاورید صحبت کنید ولی به هر صورت بنده فکر می‌کنم یک مسائلی است در مملکت مربوط به شخص شخیص شاهنشاه آریامهر نه تنها فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین بلکه فرد فرد ملت نسبت به آن احترام دارند (صحیح است) جنبه فردی و شخصی مطرح نیست طرح از طرف فراکسیون حزب مردم داده شده و مورد کمال احترام است ولی فراموش نفرمائید که وقتی مقام ریاست فرمودند عده‌ای از فراکسیون حزب ایران نوین و فراکسیون حزب مردم دور هم نشستند برای این که طرح تقدیمی‌شما به صورت بهتری تنظیم بشود به این صورت درآمد چون تجلیل از رهبر انقلاب است وظیفه همه ملت ایران و فرد فرد ملت است که در بزرگ داشت آن عمل کنند (صحیح است) و به هیچ وجه نظر خصوصی و نظر خاصی نبوده هدف این است که گفته شود این طرحی است که مورد تائید همه افراد ملت ایران است (صحیح است) صورت مذاکرات مجلس هست روزی که این طرح داده شد از طرف حزب مردم داده شد مجلس چاپ کرده تنها مهندس بهبودی نیستند امضای تمام اعضای فراکسیون حزب مردم است کسی نخواسته نفی بکند یا فکر کنید که آقای رئیس کمیسیون دادگستری خواسته است نه این طور نیست اما طرح دوم یک پیشنهادی از طرف فراکسیون ایران نوین راجع به آئین نامه داخلی مجلس شورای ملی داده شد این به هم مربوط نیست و قابل مقایسه با آن نیست آقای رامبد یک مطلبی که مربوط به آئین نامه داخلی مجلس است با مطلبی که مربوط به شخص شخیص شاهنشاه است چرا مقایسه می‌کنید این درست نیست می‌خواهم بگویم اقدامی که شاهنشاه آریامهر راجع به نفت کردند حق بود مجالس آن ممالکی که از این اندیشه بزرگ شاهنشاه بهره‌مند شدند آن‌ها هم این کار را می‌کردند (صحیح است) حزب مردم یا ا یران نوین در مقابل چنین اندیشه بزرگی تفاوت ندارد این را نباید یک مطلب خصوصی قائل بشویم همه ملت اییران همه کشورهای صاحب نفت همه کشورهائی که به این قبیل اندیشه احترام می‌گذاشتند خودمان نباید نام خصوصی برای آن قائل بشویم همه ما معتقدیم این رهبری در دنیا فصل نوینی ایجاد کرده کشورهائی که دارای مواد خام، نفت خام هستند در اثر اندیشه شاهنشاه بزرگ ما فصل تازه‌ای در زندگی آن‌ها پیدا شده این خیلی مهم تر و بزرگ‌تر از این‌هاست که بخواهیم برای خودمان حق و سهمی‌قائل بشویم همه ما به حقوق فردی و آزادی فردی احترام می‌گذاریم (صحیح است) و به حزب مردم در اثر آزادی فکر و دموکراسی هم کمال احترام را داریم شما یک خرده انصاف داشته باشید با آن محبتی که به ما دارید یک خرده مسئله بی انصافی تان را به ما عرضه نکنید دل مان می‌خواهد چون آدم وطن پرست و شاه دوستی هستید عرض کردم اعضای فراکسیون پارلمانی حزب مردم مورد احترام ما هستند ولی اگر روزی اعضای فراکسیون بخواهد از حد انصاف خارج بشوند ما از حق خودمان دفاع می‌کنیم جائی که دولت خدمت می‌کند اقدام می‌کند تجلیل می‌کنیم حرف خودمان را می‌زنیم باز هم عرض می‌کنم طرح را فراکسیون حزب مردم دادند، آقای رئیس مجلس هم مقرر فرمودند کمیسیون مشترکی از فراکسیون پارلمانی حزب مردم و حزب ایران نوین تشکیل بشود و کمیسیون از حزب ما و حزب شما تشکیل شد از فراکسیون حزب مردم آقای فرهادپور، آقای فخر طباطبائی، آقای دکتر اسفندیاری، آقای مؤید امینی و از فراکسیون ما آقای شیخ الاسلامی، آقای سرتیپ پور، آقای دکتر دادفر و بعضی از دوستان دیگر بودند عرض کردم با همین فکری که می‌دانیم این قدر هم فکری در کمیسیون‌ها و توافق در کمیسیون‌ها هست نمی‌دانم چرا این قدر در کمیسیون‌ها ما توافق داریم آن وقت جنابعالی در جلسه تشریف می‌آورید و با ما فاصله می‌گیرید.
رئیس- آقای دکتر شریعت بفرمائید.
دکتر شریعت- با این که امروز همکاران عزیز جلسه پر کاری داشتند ولی از آن جا که هیچ نکته‌ای نباید از نظر همکاران مکتوم بماند، و بنده چند روزی در جنوب خراسان مخصوصاً در گناباد بودم لازم دانستم گزارش بسیار مختصری به عرض تان برسانم، ابتدا از همکارانی که مسئله خشک سالی را تا کنون مطرح کرده‌اند من جمله آقای دکتر مدرسی که به این مسئله اشاره‌ای کردند تشکر می‌کنم اما دامنه خشکسالی و اهمیت آن بیش از آن است که در جراید و محافل مختلف منعکس شده است به این عبارت که به قول افرادی که در آن منطقه زندگی می‌کنند ظرف ۷۰-۸۰ سال گذشته این چنین خشک سالی دیده نشده و بنده با این که سنم به آن اندازه نمی‌رسد! فقط می‌خواستم عرض کنم که سه روز پیش در بیابانی که در گذشته با سرعت از آن عبور می‌کردیم نه تنها در میان ریگ‌های روان ماندیم بلکه تا ساعت ده بعد از ظهر در معرض خطر قرار داشتیم خوشبختانه جیپ‌هائی که به کمک ما آمدند توانستند ما را از شن خارج کنند و روز بعد اتومبیل‌هائی را که در شن گیر کرده بود به شهر برسانند وسعت این شن‌های روان و خشک سالی به قدری زیاد است که حتی زلزله وحشتناک سال ۱۳۴۷ که در منطقه جنوب خراسان پیش آمد کم اهمیت‌تر از آن است یعنی بسیاری از مردم داغ دیده نقاط زلزله زده می‌گفتند ما حاضر بودیم چند زلزله پی در پی با چندین هزار کشته پیش می‌آمد ولی این چنین خشک سالی خطرناکی پیش نمی‌آمد چرا؟ برای این که این خشک سالی نه تنها برای احشام بلکه برای مردم مرگ تدریجی به همراه خواهد داشت زیرا با کلیه بودجه‌ها و با کلیه امکانات مالی که وجود دارد و با کمک‌هائی که از طرف دولت شروع شده و من با کمال صراحت اعتراف می‌کنم که این کمک‌ها شایان توجه است و خیلی با سرعت انجام گرفته معذلک کارهای خیلی بیشتر و مهم‌تری باید انجام بشود تا بتوانند با آن مقابله کنند چون صحبتی از زلزله کردم لازم می‌دانم با وجود این که بارها در تهران اکونومیست و سایر جراید کشور از توجهات رهبر عالی قدر مملکت که از اولین دقایق زلزله خراسان حاضر و مراقب اوضاع و احوال به زلزله‌زدگان بوده‌اند تشکر کرده‌ایم بار دیگر از توجهات شاهنشاه آریامهر و خاندان جلیل سلطنت که بزرگ‌ترین مرهم بر زخم مردم مصیبت زده گناباد بوده است سپاس گزاری کنم هم چنین از اقدامات دولت که بارها در مجله تهران اکونومیست تشکر نمایم زیرا اولین فردی که چند ساعت پس از وقوع زلزله به مرکز زلزله‌زده یعنی گناباد آمد آقای نخست وزیر نماینده شاهنشاه بودند که چند روز در محل ماندند و من شاهد بودم که یک روز به شاهنشاه عرض کردند اگر اجازه فرمایند تا هر زمان که لازم باشد در محل خواهند ماند یعنی ایشان حاضر بودند روزها و هفته‌ها و ماه‌ها در آن جا بمانند تا این مسئله منتفی شود. ریاست محترم مجلس و رؤسای فراکسیون‌ها و نمایندگان محترم و همکاران عزیز همه توجه خاصی به آن محل کردند و خوشبختانه بسیاری از خسارت‌های جانی و مالی تا حدودی جبران شده است- جانی که عرض کردم از این لحاظ است که باقیمانده خانواده‌هایی که از بین رفتند خوشبختانه حفظ شدند و وسائل رفاه آن‌ها فراهم شد اما از نظر خشک سالی مسئله خیلی وخیم تر از آن است که تصور می‌فرمائید این مردم ناچار هستند مهاجرت بکنند، و از آن جا که مهاجرت مسائل بسیاری به دنبال خود دارد تصور می‌کنم خیلی مهم است و بهتر است قبل از آن که با آن مسائل مواجه شویم به فکر جبرانش بیفتیم لذا چون وقت بسیار کوتاه است بنده سه پیشنهاد مختصر عرض می‌کنم و اگر مقام ریاست اجازه بفرمایند بعداً طرحی در این باره تقدیم خواهد شد و پیشنهاد بنده فوری و فوتی است اول افزایش کمک‌های جنسی است این کمک‌های جنسی به دو صورت انجام می‌گیرد که هر دو قسمت خوشبختانه عملی شده یا در شرف عملی شدن است منتها مقادیری که توزیع می‌شود اعم از مجانی و غیر مجانی کافی نیست به عنوان مثال باید عرض کنم تنها در گناباد به بیش از ۶۰۰ تن گندم مجانی و هزار تن گندم فروشی احتیاج خواهد بود پیشنهاد دوم بنده تهیه علوفه برای زمستان آینده است چون فعلاً به هر حال گوسفندانی که در آن صفحات باقی مانده‌اند در مناطقی مثل سرخس و اطراف بجنورد و قسمت شمال خراسان مشغول چرا هستند ولی خطر بزرگ تر در زمستان آینده یعنی پس از مراجعت دام‌ها پیش می‌آید زیرا در محل به هیچ وجه علوفه‌ای وجود نخواهد داشت پیشنهاد من اینست که برای تألیف زمستانی احشام و اغنام از خارج و داخل کشور علوفه تهیه و در مراکز دام داری انبار شود. اما پیشنهاد سوم بنده که پیشنهاد دراز مدت است این است که در بسیاری از ممالک مترقی و صنعتی جهان نظیر انگلستان توجه خاصی به نقاط کم درآمد می‌شود در آن جا عنوان نقاط عقب مانده هم به این مناطق داده می‌شود ولی من به هیچ وجه این عنوان را قبول ندارم و بهتر است بگوئیم نقاط کم درآمد و به هر حال مثلاً در انگلستان برای نقاط حتی پنجاه درصد بهای ماشین‌آلات را دولت می‌پردازد زمین و ساختمان هم با شرایط سهلی واگذار می‌گردد کارخانجات را شهرداری‌ها مجاناً حمل می‌کنند و کلیه وسائل تشویقی را فراهم می‌کنند تا مردم در آن جا سرمایه‌گذاری کنند در کشور ما سازمان برنامه البته به این نقاط توجه می‌کند ولی این توجه کافی نیست من معتقدم که در سازمان برنامه باید اصولاً برای مناطق کم درآمد و مناطقی نظیر جنوب خراسان برنامه خاصی وجود داشته باشد که با سایر مناطق به کلی متفاوت باشد، قانون نوسازی در این جا تصویب کردیم بروید و ملاحظه کنید محال است این قانون در آن جا آن چنان که باید و شاید پیاده شود چون با شرایط آن جا تطبیق نمی‌کند به همین جهت من از مقام ریاست تقاضا دارم اقدامات لازم بفرمایند یا در آینده بسیار نزدیکی برنامه‌های خاصی در این مناطق و برای این مناطق وضع بشود مرکز آن هم در خود آن مناطق باشد چون هر قدر که ما رئوف و متوجه هم میهنان مان باشیم وقتی این باران‌های پی در پی را می‌بینیم این یک قاعده طبیعی است که نخواهیم توانست مجسم و احساس کنیم در نقاط دیگر مملکت از خشک سالی چه رنجی می‌برند خیلی متشکرم از فرصتی که برای طرح این مسئله مهم به بنده دادید (احسنت).
رئیس- خانم دولتشاهی بفرمائید.
خانم دکتر دولتشاهی- جناب آقای رئیس، آقایان و خانم‌های همکاران محترم،
بنده اجازه خواستم در این فرصت خدمت والا حضرت شاه دخت اشرف پهلوی ریاست عالیه سازمان زنان ایران و رئیس بسیار برازنده کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل از پشت این تریبون تبریک عرض کنم به مناسبت فعالیت‌های چشم‌گیری که در مراجع بین‌المللی دارند و اسباب سرافرازی زنان ایران هستند و معرف بزرگی برای پیشرفت‌های مملکت ما (صحیح است). حتماً همکاران محترم به خاطر دارند که چندی پیش در همین تهران کنفرانس بزرگ حقوق بشر تشکیل شد و به احترام کشور ما و سابقه برازندگی والا حضرت شاه دخت اشرف پهلوی ایشان را به ریاست این کنفرانس بسیار مهم بین‌المللی انتخاب کردند و در همین سال گذشته که والا حضرت ریاست هیئت نمایندگی ایران را در اجلاسیه سازمان ملل داشتند با نهایت شایستگی و برازندگی از حقوق بشر در واقع به نمایندگی از طرف کشورهای عقب افتاده و مللی که در آن جاها هنوز رعایت حقوق بشر به تمام معنی نمی‌شود صدای خودشان را در سازمان ملل بلند کردند و به حمایت آن ملل پرداختند یعنی فعالیت‌های ایشان از حدود مملکت خودشان و ملت ایران فراتر رفته و در سطح بین‌المللی شخصیت ایشان به حمایت حقوق انسان‌ها پرداخته است، درباره بازدید ایشان از کشور بزرگ چین باز هم بنده می‌خواهم بگویم یکی از موفقیت‌های ما زنان ایران است برای این که والا حضرت بزرگ‌ترین و برازنده‌ترین نماینده ما هستند که ریاست عالیه سازمان زنان ایران یعنی کلیه فعالیت زنان ایران را زیر نظر دارند و شخصیت بین‌المللی ایشان و حسن تدبیر ایشان به عنوان یک خانم مدبر و سیاست مدار باعث سرافرازی ما است و پیوسته ایشان توانسته‌اند که سفیر حسن نیت و دوستی باشند و در اجرای منویات شاهنشاه آریامهر یکی از افراد پیش قدم هستند بنده لازم دانستم که در این جا و به خصوص به نام زنان ایران به حضور والا حضرت ریاست عالیه سازمان زنان تبریک عرض کنم و موفقیت‌های بیشتر ایشان را در راه خدمت به کشور و شاهنشاه عظیم‌الشأن آرزومندم (احسنت).
- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات
۲۰- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات
رئیس- نامه‌ای از دولت رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
با رعایت ماده واحده «قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرح‌های مصوب برنامه‌های عمرانی کشور» مصوب ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ موافقت نامه اعتباری به منظور تأمین هشتاد و پنج درصد هزینه ارزی خرید پست کامل ترانسفورماتور ۲۰ /۶۳ کیلو ولت ۵ /۷ و ۱۵ مگا ولت آمپر با لوازم مربوط مورد نیاز شرکت سانکاب وزارت آب و برق که جمع کل هزینه ارزی آن یک میلیون و دویست و بیست و هشت هزار و پانصد (۱۲۲۸۵۰۰) دلار امریکائی می‌باشد با شرکت اینگرا- یوگسلاوی در تاریخ ۱۶ اسفند ماه ۱۳۴۹ منعقد گردیده است. اعتبار مذکور در شانزده قسط متساوی متوالی شش ماهه به صورت سفته باز پرداخت می‌گردد و به مانده اقساط باز پرداخت نشده بهره‌ای از قرار (۶%) شش درصد در سال تعلق خواهد گرفت و سررسید اولین قسط اصل شش ماه پس از تاریخ آخرین حمل می‌باشد.
این گزارش در اجرای تبصره (۲) ماده واحده فوق تقدیم می‌گردد.
امیرعباس هویدا.
- ختم جلسه
۲۱- ختم جلسه
رئیس- با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم تاریخ و دستور جلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.