مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ اسفند ۱۳۵۴ نشست ۳۲

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و چهارم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و چهارم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور

مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ اسفند ۱۳۵۴ نشست ۳۲

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ اسفند ۱۳۵۴ نشست ۳۲

فهرست مطالب:

مجلس ساعت ۹ صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

۱ – قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس _ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت میشود .

( بشرح زیر خوانده شد )

آقایان :اسکندری _ جباری _ حاتمی _ دهقان نژاد رئیسی اردکانی _ رحیمی لاریجانی _ سیفی _ نوذر صادقی صحرائی _ غلامرضا غضنفری _ قوامی _ میرلاشاری _ ساگینیان _ ذوالفقاری _ مافی _ رحیم شیخ الاسلامی _ عبداللطیف شیخ الاسلامی _ بانو برومند _ بانو سلیلی _ بانو ضرابی .

۲ _ ادامه مذاکره و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۵۵ کل کشور و ارسال به مجلس سنا

رئیس _ وارد دستور میشویم کلیات لایحه بودجه سال ۱۳۵۵ کل کشور مطرح است آقای عالمی بفرمائید .

مجتبی عالمی ( مخبر کمیسیون بودجه ) _ از روزیکه لایحه بودجه سال ۱۳۵۵ مطرح شد بحث و گفتگو پیرامون بودجه عظیم ۳۱۰۵ میلیارد ریالی کشور از یک گرمی و حرارت خاص برخوردار بود ( یکنفر از نمایندگان _ سر مقاله روزنامه رستاخیز را هم مطالعه بفرمائید ) و نمایندگان محترم چه در کمیسیون و چه در ساحت مقدس مجلس شورایملی بودجه را از جهات مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و حجم بی سابقه آنرا از نظر دور نداشتند .

همکاران عزیز نکات و مطالب آموزنده ای ایراد فرمودند که جا دارد ازطرف اعضای کمیسیون بودجه از راهنمائی های ارزنده آنان تشکر نمایم زیرا این مطالب از علاقه ای برخوردار بود که تنها خاص نمایندگان مجلس رستاخیز میباشد .

بودجه ایکه گزارش آن باستحضار رسید در مدت رسیدگی در کمیسیون بودجه اکثر نمایندگان در تمامی جلسات شرکت فرمودند ودر موارد مختلف پیشنهادهائی در جهت بهبود انجام کارها از طرف اعضای کمیسیون بودجه و سایر نمایندگان محترم مجلس شورای ملی به مسؤلان ارائه گردید ، و بر این اساس تغییرات ضروری در تبصره های اجرائی و ارقام هزینه بشرحیکه در صفحات ۲۸ و ۶۴ تا ۶۸ گزارش کمیسیون بودجه منعکس است داده شد . در امر رسیدگی به لایحه بودجه صرفاً رشد ارقام در مقایسه با سالهای گذشته ملاک عمل قرار نگرفت بلکه تحلیلی کامل از عملیات دستگاهها و برنامه های مختلف با در نظر گرفتن هدفهای برنامه عمرانی پنجم کل کشور مصوب اسفند ماه ۱۳۵۳ کمیسیون برنامه مجلس شورایملی و با رعایت اصل الاهم فالاهم چنانکه شایسته عصر رستاخیز است صورت گرفت .

کمیسیون بودجه سعی کرده است هدفها و سیاستهای مصوب برنامه عمرانی پنجم را سر لوحه کار خود قرار دهد در اینجا لازم میدانم برخی از این هدفها را بشرح زیر باستحضار برسانم :

- حفظ رشد متوازن و هم آهنگ اقتصادی کشور در بخشهای کشاورزی ، صنعت و تجارت .

- افزایش درآمد طبقات مختلف جامعه با تاکید خاص در مورد ارتقای سطح معیشت گروههای کم درآمد .

- گسترش جامع تر عدالت اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی با تأکید در مورد توزیع عادلانه تر خدمات در سطح همه گروهها و قشرهای اجتماعی .

- حفاظت ، احیاء و بهبود محیط زیست و اعتلای کیفیت زندگی جامعه به خصوص در نقاط پر جمعیت .

- توسعه علوم و تکنولوژی و گسترش قوه خلاقه و ابتکار جامعه .

- بهبود کیفیت و افزایش عرضه نیروی انسانی فعال کشور بمنظور افزایش بازدهی و بر طرف کردن تنگناهای توسعه و

نیز بمنظور رفع تنگناها و دشواریهائیکه در سر راه قرار گرفته است کمیسیون بودجه مجلس شورایملی در رسیدگیهای خود رهنمون های ذیل را از نظر دور ننموده است .

- افزایش ظرفیت واقعی و بالقوه تأسیسات زیر بنائی .

- افزایش منابع مالی برای رفع دشواریهای مربوط به امر مسکن .

- مراقبت در مصرف اعتبارات و صرفه جوئی و جلوگیری شدید از اسراف و تبذیر در مورد هزینه ها و حفظ ثبات نسبی قیمتها .

اهم سیاستها و خط مشی هائیکه در رسیدگی بودجه مورد نظر کمیسیون بودجه بود عبارتند از :

- سیاست دفاعی کشور و تقویت بنیه دفاعی .

سیاست مالی ، مالیاتی بنحویکه وصول مالیات مؤید توزیع عادلانه تر درآمد باشد .

- سیاست عدم تمرکز در مناطق مختلف واستانی کردن تدریجی قسمت قابل توجه بودجه کل کشور بمنظور کمک به رشد سریع تر مناطق مختلف و توزیع اقتصادی تر درآمدها در سطح استانها و شهرستانها کشور .

مطالبی که باستحضار رسید مواردی بود که کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی در رسیدگیهای خود آنها را با توجه به برنامه عمرانی پنجم کشور که از تصویب مجلس گذشته است مورد نظر قرار داد .

خوشوقتم که فرمایشات نمایندگان و همکاران محترم در مجلس نیز در باب مسائل دفاعی ، اقتصادی ، رفاهی و اجتماعی در تأئید گزارش کمیسیون بودجه مجلس و درپاره ای موارد حاوی ارشاد و راهنمائی های ارزنده ای بود . آنچه که باید در اینجا باستحضار برسد آنستکه بودجه همانند دیگر مسائل و پدیده های اجتماعی نمیتواند خوب مطلق باشد ولی در مقایسه با سالهای گذشته که کم و بیش همه شاهد و ناظر بودجه هائی بودیم که وسیله دولت ها تقدیم مجلس میشد ، و برای یادآوری و مثال باید از بودجه سال ۱۳۴۱ یاد نمود که با رقمی یک سی و چهارم بودجه سال ۱۳۵۵ شامل ۳۵ برگ و فقط حاوی دو ستون درآمد و هزینه ارائه شده بود .

بودجه سالهای اخیر و بخصوص بودجه سال ۱۳۵۵ شامل ده قسمت میباشد که من جمیع جهات از ویژگیهای خاص برخوردار است و این امر سبب شد تا بسهولت کمیسیون بودجه بتواند به کلیه ارقام درآمد و هزینه هر یک از واحدهای اجرائی و انتفاعی دسترسی پیدا نموده و نتیجه گیری نماید .

این بودجه نه تنها مظهری از انقلاب شاه و ملت را در خود دارد بلکه با امتیازات خاص خود جلوه ایست از بودجه دولت و مجلس عصر رستاخیز . همه بخاطر داریم که قبل از ششم بهمن ماه ۱۳۴۱ کشور و مردم با چه مشکلات و مصائبی دست بگریبان بود ، جامعه روستائی و شهری تحت سلطه بی چون چرای قدرتمندان از

کمترین مزایای اجتماعی بی بهره بودند . ساعات کار نامحدود بود و شرایط کار غیر انسانی و دستمزدها غیر انسانی تر ، تنها طی دهه اخیر که باید آنرا عصر جدیدی در تاریخ ملت ایران نامید بسیاری از مشکلات اجتماعی ما ، به برکت رهنمونهای خردمندانه شاهنشاه آریامهرکه اصول هفده گانه انقلاب شاه و ملت تجلی گر آن بوده است بر طرف گشته ( صحیح است ) و باید اعتراف نمود که وسیله اجرائی آن همین بودجه ها و اعتباراتی بوده که بصورت منشور مالی دولت مورد استفاده قرار گرفته است . امنیت و ثبـاتیکه امـروز به رهبری شاهنشاه آریامهر همگی از آن برخورداریم از طریق اجرای بموقع همین بودجه ها به ثمر رسیده است .

یکی از همکاران در مورد شهر تهران و توصیه کمیسیون بودجه مطلبی فرمودند که اجازه میخواهم عین توصیه تحریر یافته را قرائت نمایم « کمیسیون بودجه توصیه مینماید که ساکنین شهرها بخصوص اهالی پایتخت باید به میزان مناسبی در هزینه های عمرانی و حل مسائل و مشکلات اختصاصی شهر خود مشارکت داشته باشند » ( صحیح است ) .

شک نیست همانطور که همکاران محترم در فرمایشات خود بیان داشتند و کمیسیون بودجه نیز در توصیه های خود بدان اشاره نموده انتظار این است که دولت بخاطر اجرای هر چه بهتر رسالتی که بر عهده دارد مسائل آموزش و پرورش ، کشاورزی و راههای ارتباطی و برق را با توجه بامکانات مالی که در بودجه گنجانیده شده است بهبود بیشتری بخشد .

زیرا ما هنوز درگذرگاهی هستیم که باید نهایت کوشش بعمل آید تا اعتبارات بودجه از طریق استحکام بخشیدن زیربنای اقتصادی کشور بمصرف برسد. این است آنچه که اعضای کمیسیون بودجه و همکاران عزیز از اجرای بودجه سال ۱۳۵۵ آرزوی آنرا دارند و از خداوند متعال توفیق دولت و همگان را در راه تحقق این آرزوها خواهانم ( احسنت ) .

رئیس _ آقای دکتر دادفر بفرمائید .

دکتر دادفر ( رئیس کمیسیون بودجه ) – بنده قبل از اینکه زحمت افزا شوم و توضیحی در مورد بودجه و کیفیت رسیدگی بآن را بدهم امروز مصادف با سوم اسفند است و ما در آستانه برگزاری جشنهای پر افتخار پنجاه سال سلطنت دودمان پهلوی هستیم ( صحیح است ) امروز ، روز سوم اسفند ، خصوصیتی دارد که ملت ایران همیشه از پروردگار شاکر و سپاسگزار است که در سال ۱۲۹۹ ستاره اقبال ایران طلوع کرد و رضا شاه کبیر ناجی و سردودمان غرور آفرین پهلوی توانست میراث کشور ما را از ورطه نیستی و نابودی نجات دهد و بیک ملت و مملکت آزاد ، دلیر ، مقتدر و قوی در دنیای امروز مبدل نماید ( صحیح است ) بنده نمیخواهم به وقایع قبل از سال ۱۲۹۹ اشاره بکنم ولی بیکی دو نکته باید اشاره کنم که مملکت ما تا قبل از سال ۱۲۹۹ و در سال های ۱۹۰۷ و ۱۹۱۹ که قرار داد تجزیه ایران را تنظیم کرده بودند ، بهمت این رادمرد ایرانی به نتیجه نرسید این وضع کشور ما بود که بیگانگان در شمال و جنوب حـاکمیت مـا را در معـرض خطر انداخته بودند نابسامانی و خان خانی و عدم ثبات و قرق کردن محلات و فئودالیسم باوج خود رسیده بود . حکومت مرکزی جز محدوده تهران قدرتی نداشت و آن قدرت هم صرف حکومت نظامی میگردید رضا شاه با اراده قوی و خلل ناپذیر خودش و با کوشش خستگی ناپذیر چنان جامعه ای ساخت که واقعاً باید او را سپاس گفت ( صحیح است ) دانشگاه _ راه آهن _ کارخانجات _ نیروی دفاعی مملکت و سایر اقداماتی را که او انجام داد بزرگترین خدمت را بافراد این جامعه و مملکت ایران نمود و از هیچ کوششی برای پیشرفت این جامعه دریغ نکرد و بزرگترین نعمتی را که رضا شاه باین مملکت داد و بالاترین خدمتی را که او بایران کرد و در تاریخ تثبیت نمود وجود نازنین شاهنشاه آریامهر است ( صحیح است ) ۳۵ سال سلطنت شاهنشاه آریامهر و ۵۰ سال سلطنت دودمان پهلوی ملت ایران را از درماندگی و زبونی که نه تنها در دنیا نامی نداشت بلکه در ردیف کشورهائی که تحت مستعمره قرار گرفته بود به آنچنان کشور سرافراز و غرور آفرینی تبدیل کرد که امروز ما افتخار میکنیم که در سایه رهبریهای داهیانه شاهنشاه ایران سر بلند زندگی میکنیم ( احسنت ) جشنهای بزرگداشت پنجاهمین سال سلطنت پهلوی که در سال آینده برگذار میشود این جشنها فقط بخاطر این نیست که جشن گرفته باشیم بلکه این جشنهای ۲۵۰۰ ساله بخاطر این برگذار شد که دنیا ایران را بشناسند . همه ایرانیها را بشناسند و صد میلیون دلار خرج ما شد کـه فقط از نقطه نظر مادی آنرا می سنجیم اگر اخباری که در مطبوعات و رادیو تلویزیون آنوقت منتشر شد بقیمت مالی امـروز بود با هزینه ای معادل ده میلیارد دلار هم میسر نبود دنیا به عظمت ما و فرهنگ ما و نظام شاهنشاهی ایران پی ببرد و پی برد و فرهنگ و

تمدن ایران را آنطور که باید شناخت . سپاس عمیق ملت ایران را تقدیم شاهنشاه آریامهر میکنم ، شاهنشاهی که رابطه اش با ملت بر پایه های انسانی و معنوی و روحی گذاشته شده است ( احسنت ) در کشور ما شاهنشاه فقط رهبر قوای مملکت و عالیترین مرجع اجرائی نیست فرق دارد با پادشاهان کشورهای دیگر . شاهنشاه ایران به ملتش عشق میورزد . لقب پادشاهان صفوی مرشد و یک مرشد کامل بوده است و رابطه آنها با مردم رابطه مرشد و راشد و مرید و مرادی بوده . هنوز مردم ایران صبح زود آستین بدرگاه الهی میگذارند . پدران و مادران ما اولین دعایشان دعای مخصوص بشاه بوده و یک رابطه معنوی را همیشه حس میکرده است و از این جهت با پادشاهان ممالک دیگر این رابطه معنوی فرق دارد و اگر میخواهیم سال آینده این مراسم بزرگداشت ۵۰ سال سلطنت شاهنشاهی را برگزار کنیم بخاطر آنست که این در خون ماست ، مثلا وقتی در چالدران شاه اسماعیل با ۲۸ هزار سرباز در مقابل ۳۰۰ هزار سرباز و بزرگترین قدرت جنگی زمان خود می جنگید شاه اسماعیل فقط ۱۶ سال داشت و سردارانی مثل روملو و شاپلو بودند که فقط دویست نفر باقی ماند و تاریخ شاهد و مبهوت است که چطور یک فرمانده ۱۶ ساله این جنگ را رهبری کرده است این رمزش آسان است حکم شاه در مقابل مریدان مثل مراد در مقابل مرید است و این فلسفه نظام شاهنشاهی است این داستان را شنیده اید که از سردار دلاوری در زمان نادر پرسیدند قبلا کجا بودی گفت من بودم ولی نادر نبود ما خوشوقتیم که شاهنشاه نادر دوران ما ، مملکت خودشان را قدر و منزلت بخشیدند و سپاس میگذاریم که بما امکان داده است که در زمان رستاخیز خدمت ناچیزی بعهده بگیریم ( احسنت ) بنده ضمن عرض این مطلب و عرض سپاس بدرگاه الهی و بزرگداشت سوم اسفند روز تاریخ ملی خودمان ، خواستم باستحضار برسانم کمیسیون بودجه در ساعات متمادی در ۲۰ جلسه متوالی پنج و شش ساعته بودجه را بررسی کرد ، چند توصیه بدولت داشت این توصیه ها را آقایان میدانید اهمش این بود که اولا در شهرهائی که مسائل مخصوصی دارند باید این مسائل با مشارکت نسبی و بمیزان معقولی بوسیله مردم و سکنه آن شهرها حل شود اساس این توصیه این بود که در مملکت ما ساکنین روستائی باید از اعتبارات بیشتری برخوردار شوند اساس توصیه ما این بود که نمیشود مسائل مالی یک شهر را از بیت المال دولت کلاً تأمین کرد ، اساس نظریات ما بر این بود که شهرهای دیگر بودجه شان متکی به تهران نباشد البته دولت باید کمک کند اما بعضی مسائل اختصاصی بعضی شهرها باید توسط خود آنها تا حد معقولی جبران شود دراین مورد ودر همه موارد پیشنهادهائی تهیه شد و بامضای اعضاء کمیسیون بودجه رسید و تعدادی از نمایندگان هم پیشنهادهائی داشتند که حضور مقام ریاست تقدیم میکنیم اصول این پیشنهادات و مفهوم و منطقش روی اصولی بود که مورد قبول وعنایت همه نمایندگان بوده و همه دراین باره

اظهارنظر کرده اند و توصیه های ما مبتنی بر نظر همه نمایندگان بوده است در بعضی موارد دیگرهم اگر لازم بود توضیح کافی داده خواهد شد از اینکه بنده توانسته ام در مسیر خدمتگذاری نمایندگان محترم پیشنهادهای جاذمی که قسمتی از نظر آقایان را در بودجه تأمین میکند تهیه و تقدیم کنم از مساعدت عموم نمایندگان محترم تشکر میکنم و سپاسگزارم ( احسنت ).

رئیس – جناب آقای نخست وزیر بفرمائید .

امیر عباس هویدا ( نخست وزیر ) – آقای رئیس ، خانمها آقایان :

مصادف شدن عرایض امروزم را باسالگرد سوم اسفند ۱۲۹۹ – روز تجدید حیات ایران معاصر به فال نیک میگیرم .

در سال ۱۲۹۹ ، ایران یکی از فقیرترین و عقب مانده ترین کشورهای جهان بود اما این تنها فقر و عقب ماندگی نبود که ملت ما را رنج میداد . استقلال ، تمامیت ارضی، وحدت ملی و موجودیت کشور نیز در خطر نابودی قرار داشت

امروز ایران یک کشور نیرومند ومترقی است که از لحاظ بودجه و نسبت آن به درآمد سرانه مقام شامخی را در میان کشورهای پیشرو جهان احراز کرده است . این واقعیات نه تنها معرف راه درازی است که ایران بدنبال معجزه سوم اسفندماه ۱۲۹۹ پیموده است بلکه نشان میدهد که در ایران امروز و در پرتو فرماندهی شاهنشاه بزرگ ما ، پیشرفت هرسال کشور تنها با پیشرفت سال پیش خود قابل مقایسه میباشد . ( احسنت )

لایحه بودجه سال ۱۳۵۵ یک سال استثنائی در تاریخ ایران را در بر خواهد گرفت ، سال بزرگداشت شاهنشاهی پهلوی که از تکه پاره های ایران ، کشوری بزرگ ، پیشرو ، مرفه ونیرومند آفرید .

بهترین سپاس در برابر شاهنشاهی پهلی که با تکیه به

فداکاری ، راد مردی و کار و کوشش خستگی ناپذیر کشور ما را بارها از مهلکه رهانید و بر قله های بلند امروز رساند و بر قله های بلندتـرفردا رهنمون خواهد شد . فعالیـت صادقانه و تلاش سازنده و از خود گذشتگی در خدمـت به مردم است .

( احسنت )

در سال ۱۳۵۵ هنگامی که آئین ۵۰سال شاهنشاهی پهلوی را برگزار میکنیم ، کدام بزرگداشت شایسته تر از این خواهد بود

که بگوئیم ایرانی که در آستانه نابودی قرار داشت امروز فعالترین کانون زندگی و سازندگی در جهان شده است ؟

در ایران عصر رستاخیز همه عوامل پیشرفت در همه زمینه ها ، در متنی استثنائی از فرصت های بزرگ تاریخی ، آماده و فراهم است . فرماندهی در عالیترین سطح کیفیت ، وحدت و تفاهم عمیق ملی ، عشق به میهن ، ایمان به جاودانگی ایران و امید به آینده . . . .

همه ما میبایست بکوشیم تا با رسیدن به دورترین مرزهای ممکن کارو کوشش فردی و اجتماعی از این عوامل استثنائی و این فرصت های بزرگ تاریخی بمنظور خدمت هر چه بیشتر ، هرچه صادقانه تر و هرچه سازنده تر به شاهنشاه و مردم ایران بهره گیریم . تردید ندارم که در ترکیب این مطلب ، افتخار بازگوئی عمیق ترین احساسات همه نمایندگان و فرد فرد ملت ایران نصیب اینجانب میشود . ( صحیح است )

آقای رئیس ، خانمها ، آقایان :

اجازه میخواهم که ضمن اشاره به نظریات نمایندگان که هنگام طرح بودجه چه در کمیسیون بودجه و چه در جلسات علنی مجلس ابراز شده است بار دیگر رئوس این بودجه را که بیشک تضمین کننده ادامه پیشرفت های سریع کشور در سال آینده خواهد بود با هم مرور کنیم .

در بحث لایحه بودجه یک سلسله مسائل اساسی در مقیاس مملکتی از یک سو و یک رشته مسائل و پیشنهادهای محلی و موضعی از سوی دیگر مطرح شد که از لحاظ افزودن بر آگاهی دولت از خواست ها ، نیازها و نظرگاههای گوناگون فایده بسیار داشت . بحث های دامنه داری که طی روزهای اخیر در مجلس صورت گرفت نمونه بارزی ار آن گفت وشنودی است که زمینه ای وسیع برای مشسارکت مردم و همه امور ارائه میدهد . در این مذاکرات هیچ نکته ای پوشیده نماند وهیچ زمینه ای نبود که مورد بحث و بررسی و مداقه قرار نگیرد و من اطمینان میدهم که آنچه نمایندگان مجلس در جریان مذاکرات خود مطرح کردند مورد توجه دقیق دولت خواهد بود .

یکی از جلوه های مشخص این بحث ها وجود وحدت نظر و تفاهم کامل بر سر مسائل اساسی بود در جریان این مذاکرات تأکید شد که همه ملت ایران یک دل و یکپارچه در مسیری که فرماندهی بزرگ میهن ما تعیین فرموده اند در جهت پیشبرد آرمانها و هدف های ملی فعالیت میکنند ، همه ما در چهار چوب سیاست مستقل ملی خواستار نیرومند شدن ایران ، تقویت بنیه دفاعی کشور ، تسریع پیشرفت های اقتصادی ، گسترش تجهیزات زیر بنائی کشور ما انجام اصلاحات اداری و بهبود کیفیت مدیریت ، توزیع عادلانه تردرآمدها و فرصت های اجتماعی ، توسعه رفاه ، دفاع از دستاوردهای انقلاب و پیشرفت هرچه سریع تر به سوی تمدن بزرگ هستیم . ( احسنت )

با کمال سربلندی و مباهات میتوانم بگویم که در جهان امروز شاید هیچ کشوری وجود نداشته باشد که مانند ایران از وحدت، تفاهم ملی در پرتو یک فرماندهی قاطع و دوراندیش برخوردار باشد . این براستی بزرگترین ثروت سیاسی و اجتماعی امروز ما و استوارترین بیمه نامه برای دستاوردهای انقلاب شاه و ملت و کامیابی های آینده آن است . در اینجا نظریات مختلفی در باره اولویت ها مطرح گردید .

باید قبل از همه بگویم که لایحه بودجه سال ۱۳۵۵ بر اساس ارزیابی های دقیق از شرایط و امکانات ملی وبین المللی و با توجه به ضرورت بهره گیری از حداکثر امکانات مالی ، انسانی و اداری کشور تنظیم شده است .

در لایحه بودجه سال ۱۳۵۵ بزرگترین اعتبارات به بخش عمرانی و تولیدی تخصیص یافته است زیرا بدون ادامه پیشرفت سریع اقتصادی ، برآوردن خواست ها و نیازهای مردم ما میسر نخواهد بود . ایران در ۱۰ سال گذشته ، سریع ترین آهنگ رشد اقتصادی را در جهان داشته است . ما می خواهیم و میتوانیم که این موقعیت استثنائی خود را همچنان حفظ کنیم . بودجه سال ۱۳۵۵ بنحوی تنظیم شده است که حفظ و ادامه رشد اقتصادی و اجتماعی ، تقویت بنیه دفاعی کشور ، گسترش تأمین اجتماعی و فراهم آوردن رفاه بیشتر عمومی تأمین گردد ولی این نکته را باید در مد نظر داشت که اگر ما بودجه را سه برابر هم توسعه میدادیم باز هم راجع به ارقامش صحبت میشد ولی از نقطه نظر دیگر باین نتیجه رسیدیم که یک تنگناهائی وجود دارد تنگناهای نیروی انسانی و زیر بنائی که اگر از بین نرود نخواهیم توانست سرعت بیشتری داشته باشیم . در چند سالی که گذشت ما یک سرعت پیشرفت شتابزده داشتیم ولی امروز آن سرعت را باید نگهداریم تا از آن کارهای زیر بنائی که کردیم استفاده کنیم .

این نکته را تذکر بدهم که راجع به آموزش و پرورش و پژوهش در اینجا زیاد صحبت شد ، اگر بارقامی که در این بودجه برای این امور منظور شده نگاه کنیم می بینیم که در لایحه ، بودجه آموزش و پرورش و تحقیقات جای خاصی دارد که ناشی از اهمیت سرمایه گذاری در تربیت نیروی انسانی کشور است .

بی تردید خانمها و آقایان توجه کرده اند که بخش آموزش و پرورش و پژوهش نیز در لایحه بودجه از اولویت خاصی برخوردار است این امر ناشی از درک عمیق دولت از اهمیت سرمایه گذاری در بالا بردن سطح کارآئی نیروی انسانی کشور است . می توانــم بگویـم که اگـر تنگناهـای ناشـی از کمبـود کادرهـای آموزشی و پژوهشـی مورد نیـاز در میان نمی بـود .

سرمایه گذاری ملی ایران در این زمینه مهم ابعادی باز هم گسترده تر می یافت . اگر ما باین فکر باشیم که تمام بودجه برود به آموزش و پرورش وقتیکه امکاناتش را نداشته باشیم چه فایده ؟ بله نطق کردن بسیار زیبا است مقایسه کردن با کشورهای دیگر هم در ظاهر زیبا است یکی از آقایان در اینجا گفته اند که بودجه آموزش و پرورش کانادا ۹ برابر ایران است در این مورد مطلبی برای من نوشته اند که عیناً می خوانم :

اعتبارات آموزش و پرورش کانادا در سال۱۹۷۳ حدود ۳/۴ میلیارد دلار کانادا معادل ۲۵۰ میلیارد ریال بوده که به فرض آنکه سالیانه حتی ۱۰ در صد هم رشد داده شود در سال ۱۹۷۶ به ۳۳۲ میلیارد ریال میرسد در حالیکه اعتبارات آموزش و پرورش ایران از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۵ از ۵۳ میلیارد ریال به ۱۷۴ میلیارد ریال رسیده است که مقایسه با اعتبارات آموزشی کشور کانادا نشان میدهد که اعتبارات این کشور کمتر از دو برابر اعتبار ایران است نه ۹ برابر .

این نکته نیز قابل ذکر است که درآمد سرانه کشور کانادا نزدیک سه برابر درآمد سرانه ایران است .

و اصولا در اینجا یک مطلب را باید بگویم چرا ایران را با جاهای دیگر مقایسه کنیم ایران را با خودش مقایسه کنید ما که الگوی خارجی نمی خواهیم امروز با کانادا فردا با فرانسه یا انگلیس ما اصلا اینها را قبول نداریم بهتر است سالهای قبل را با سالهای اخیر مقایسه کنیم سال ۵۴ را با سال ۵۳ و ۵۳ را با ۵۲ و همینطور برویم تا ۱۳ سال پیش آنوقت می بینیم که چه کارهای بزرگی انجام گرفته البته ممکنست انتظار داشته باشید که کارهای بیشتری انجام بشود بدیهی است من حرفی ندارم آنوقت منهم با شما همفکری میکنم بر علیه دولت ( خنده نمایندگان ) که بودجه هایمان را بنحو احسن پیاده کنیم .

لایحه بودجه جدید اولویت حیاتی تقویت بنیه دفاعی کشور و نگهداری نیروهای مسلح شاهنشاهی را در عالی ترین سطح آمادگی و کارآئی ، تأکید می کند . در جهان پر آشوب امروز هر کشوری که خواهان حفظ استقلال و تمامیت ملی خود باشد ، چاره ای جز اتکاء به خویش در زمینه دفاع ندارد . اکنون برای همه روشن است که ایران امروز اراده و قابلیت لازم برای پاسداری از ثمرات انقلاب شاه و ملت و منافع ملی را با قاطعیت تمام اعمال می کند .

خانمها ، آقایان :

تردید ندارم که در بررسی لایحه بودجه به جای مهمی که رفاه اجتماعی در آن دارد ، توجه فرموده اید رفاه اجتماعی در متن انقلاب شاه و ملت ، مفهومی تازه نیست اما با مقایسه ارقام پیشنهادی در لایحه بودجه ۱۳۵۵ با ارقام بودجه های پیش در زمینه رفاه اجتماعی ، در می یابیم که یک حرکت مداوم و مستمر در این جهت جزو واقعیات زندگی کشور ما بوده است .

همانطور که هنگام تقدیم این لایحه تأکید کردم ، رفاه اجتماعی از دیدگاه انقلاب ایران وسیله ای برای تشویق کم کاری و زیاد خواهی نیست . بر عکس ، مفهوم رفاه اجتماعی در ایران امروز ، تشویق کار و کوشش و توزیع عادلانه ثمرات تلاش های فردی و اجتماعی را در بر میگیرد وقتی میگوئیم انقلاب شاه و ملت یعنی انقلاب شاه و ملت و انقلاب شاه و دولت نیست یعنی دولت مجری اوامر شاه وملت است و باید با کار و کوشش بیشتر این رفاه را در سطح گسترده تری پیاده کند ما نمی توانیم خودمان را با کشورهای غربی مقایسه کنیم ممکنست آنها جامعه شان رفاه بیشتری داشته باشد ولی جامعه شان جامعه تنبلی است و ممکن است خیلی ها بخواهند حق بیمه شان را بگیرند و کار نکنند و زندگی کنند ( قائمی _ ایران اینطور نیست ) حتماً با شما موافقم این اواخر بخصوص در امر کشاورزی با شما زیاد موافق شده ام لایحه بودجه از نظر سیاست کلی تنظیم آن ویژگی های عمده ای دارد که خوشبختانه مورد توجه عمیق نمایندگان قرار گرفته است . یک جهش بزرگ در جهت عدم تمرکز از طریق استانی کردن بودن بودجه بسیاری از وزارتخانه ها و دستگاههای دولتی یکی از این ویژگی هاست . این تجربه ای است بزرگ که کامیابی در آن منوط به همکاری صمیمانه همه مردم است . کامیابی این تجربه ما را به هدف مشارکت بیشتر مردم در ادامه هر چه سریع تر پیشرفت های کشور

نزدیک تر می کند .

یک ویژگی دیگر لایحه پیشنهادی دولت ، توجه خاصی است که به ضرورت نظارت دقیق بر هزینه ها انضباط کامل و تقویت روحیه سازندگی در زمینه ای از پاکیزگی اداری و اجتماعی مبذول شده است .

در هر حال چون در مذاکرات روزهای اخیر جنبه های گوناگون لایحه پیشنهادی با دقت مورد بحث و بررسی قرار گرفته پرداختن به جزئیات در این نتیجه گیری کلی ، ضروری به نظر نمی رسد اغلب مطالب و نکاتی که از سوی نمایندگان مطرح شد یا هم اکنون در بودجه مورد توجه قرار گرفته یا در جریان اجرای طرح های بودجه سال آینده ملحوظ خواهد شد .

سیاست کشاورزی

در این جا راجع به کشاورزی نیز مطالب مختلفی عنوان شد که بجهت اهمیت موضوع لازم میدانم در این زمینه توضیحاتی بدهم . دولت از نظریاتی که نمایندگان محترم در مورد کشاورزی چه در کمیسیون و چه در اینجا و چه در جلساتی که در حزب ابراز شده استفاده شایان کرد و مسلماً این گفت و شنود بما نتیجه بهتری خواهد داد و میتوانیم مسائل را با یک دید بابعاد بهتر و عظیم تری نگاه کنیم و به نتایج بهتری برسیم من شخصاً که جلساتی را اداره میکنم سعی میکنم که این موضوع را دنبال کنم ( احسنت ) تا نه تنها سیاست کشاورزی ایران بلکه سیاست منطقه ای کشاورزی ایران را تعیین کنیم هر منطقه باید برای خودش یک سیاست کشاورزی داشته باشد ( احسنت ) سیاست کشاورزی ما دو هدف _ اقتصادی و اجتماعی _ را دنبال می کند . از نظر اقتصادی ، تولید هر چه بیشتر فرآورده های کشاورزی و بهره گیری از حداکثر کارآئی منابع آب ، خاک ، سرمایه و نیروی انسانی هدف اساسی این سیاست است . از نظر اجتماعی نیز بهروزی و نزدیک ساختن تدریجی سطح زندگی روستائیان به سطح زندگی شهرنشینان هدف دیگر سیاست کشاورزی ما را تشکیل میدهد .

در عین حال برنامه ریزی تولید و تعیین حداقل قیمتهای فرآورده های اصلی کشاورزی و تضمین آنها با توجه به نقشی که سیاست قیمتها در تنظیم تولید فرآورده های کشاورزی دارد از مهمترین اولویتهای سیاست دولت خواهد بود . برنامه ریزی تولید در هر منطقه ، متناسب با اوضاع و احوال محلی و نیازهای عمومی کشور اجرا خواهد شد .

در مورد سیاست قیمت گذاری ، قیمت خرید تعدادی از فرآورده های اصلی کشاورزی تعیین و تضمین خواهد شد نظر این است که با سیاست قیمت گذاری موجبات افزایش تولید و افزایش بازدهی عوامل تولید و نزدیک کردن درآمد سرانه روستائیان به شهرنشینان فراهم شود .

برای نیل به رشد مورد نظر در بخش کشاورزی برای سال ۱۳۵۵ حدود ۱۲۱ میلیارد ریال اعتبار تخصیص یافته است ، که نسبت باجرای طرحهای افزایش تولیدات زراعی و دامی زود بازده ، و همچنین اعتبارات کشاورزی از طریق بانک های تخصصی از اولویت خاص برخوردار خواهد بود .

الگوی زراعی برای مناطق مختلف کشور تهیه و در دست بررسی است که در سال ۱۳۵۵ بمرحله اجرا در خواهد آمد دولت در جهت اجرای سیاست ذخیره سازی به تکمیل ظرفیت سیلوها و انبارها ادامه خواهد داد .

عمده ترین برنامه هائی که در سال آینده در بخش کشاورزی بمورد اجرا گذارده میشود عبارت است از :

- برنامه تنظیم بازار محصولات کشاورزی با ۷/ ۶۸ میلیارد ریال .

- برنامه اعتبارات کشاورزی و دامپروری با ۱۳/۵ میلیارد ریال .

- برنامه بهبود و افزایش تولید دامی و زراعی حدود ۶/۵ میلیارد ریال .

- برنامه توسعه شرکت های تعاونی زراعی حدود ۶/۳ میلیارد ریال .

- برنامه خدمات کشاورزی و دامپروری حدود ۷/۶ میلیارد ریال . ( احسنت )

تفاهم نامه

یکی از آقایان فرمودند که وزارت کشاورزی و منابع طبیعی ووزارت تعاون و امور روستا ها با یکدیگر قرارداد تفاهم بسته اند .

آیا براستی اگر چنین کرده اند عمل خلاف مرتکب شده اند ؟ ما از یک طرف میگوئیم سازمان ها و دستگاه های دولتی با یکدیگر همآهنگی و همفکری داشته باشند و از طرف دیگر اگر احتمالا دو وزارتخانه درراه حصول هدفهای خود به تفاهم و هماهنگی برسند زبان به انتقاد باز میکنیم .

من شخصاً نتوانسته ام معنای این ایراد را درک کنم زیرا اگر خود من بخواهم ایراداتی به پاره ای از دستگاه های دولتی بگیرم یکی این است که چرا آنها با یکدیگر تفاهم و همآهنگی کامل ندارند نه اینکه چرا تفاهم و همآهنگی دارند .

امیدوارم که این مطلب را من اشتباهاً شنیده باشم .

شاید اینجا ضروری باشد به صحبت یکی از نمایندگان اشاره کنم که گفتند بعضی از وزراء تخصص ندارند من نمیدانم این چه اشکالی دارد مگر بین خانمها و آقایان همه متخصص امر وکالت هستند شما نمایندگان ملت هستید که میآیید اینجا وزیر هم منصوب اعلیحضرت همایون شاهنشاه است و البته ما در اینجا در اختیار شما هستیم تا بدون تعصب بنشینیم و مسائل را بررسی کنیم و به نتایج بهتری برسیم خانمها و آقایانی که از شهرستانها میآیند ، از حوزه های کشاورزی میآیند و حتماً اطلاعات ذیقیمتی دارند که باید از آن اطلاعات استفاده بشود ( احسنت ) صحبت از تضمین مواد کشاورزی و بیمه کشاورزی شد این صحیح است همانطور که کمیسیون بودجه عرض کردم قیمتهای ما باید قیمت بین المللی باشد تا کشاورز بتواند زندگی کند اولاً احترام من بشخص کشاورز زیاد است زیرا سه خاصیت اساسی در کشاورز ایرانی است یکی اینکه صاحب ثروت است یعنی زمین مال اواست یکی اینکه تصمیم میگیرد که در زمین خود چه بکارد یعنی مدیر است و مدیریت دارد و از طرف دیگر با عرق جبین کار میکند پس سه خصلت در یک فرد جمع شده کی میخواهد او را از بین ببرد ؟ مامیخواهیم بازدهش طوری باشد که بتواند با شهرنشین هم آهنگ باشد ( احسنت ) ولی باید در نظر داشت که چه وزیرکشاورزی و چه وزیر تعاون و امور ورستاها گاهی اوقات مسائلی دارند که نمیتوانند آن کمک لازم را بیک منطقه بکنند . چون آنها مثل پدری هستند در برابر بچه هایشان شما که فرقی بین فرزندان خودتان نمیگذارید فرقی بین حسن وحسین و علی قائل نمیشوید مگراینکه فرقهای منطقی بگذارید مثلاً حسن دوازده سالش هست احتیاج به شلوار بلند دارد ولی حسین ۸ ساله است و هنوز میتواند شلوار کوتاه بپوشد اینها هم مجبورند برنامه هایشان را طبق چنین اصولی در استانها پیاده کنند بنده در سال آینده با همکارانم امیدوارم به سفرهای متعددی برویم بخصوص بقسمتهای روستائی و در آنجا مسائل را مثل مانور نظامی در محل پیاده کنیم نه در اطاقهای در بسته ( احسنت ) و بنده از همکارانم خواهش کردم که پنج ، شش جا را در نظر بگیرند و من شب آخر یکی را انتخاب میکنم که هیچ نوع ماتیک و سرخاب برای آن منطقه درست نکنند و مامنطقه را در وضعی که واقعاً هست ببینیم پس کشاورزی از مسائل عمده ما است ، من علاقه ندارم که مواد خوراکی را از خارج وارد کنیم و مواد خوراکی خودمان فاسد شودچه انباری باشد و چه نباشد من خواستم عرض کنم مردم ما علاقمندی بیشتری باین خوراکیها پیدا کرده اند ولی ما نمیگذاریم تحت هیچ عنوان قیمتها افزایش پیدا کند یا با ایجاد تعاونیها یا با برقرار کردن تعادل بین عرضه وتقاضا یا با در نظر گرفتن سیاست کشاورزی ایرانی ، این سیاستی است که ماداریم از نظر خانمها وآقایانی که اینجا صحبت کردند مستفیض شدیم ولی باید از لحاظ کشاورزی از صفر شروع کنیم شماهم چشمهایتان را نبندید و تنها حوزه هائی را که اشکال دارند نبینید ، مغان را ببینید خوزستان را ببینید جاهای دیگر را ببینید و من معتقدم آن تعادل هنوز ایجاد نشده و باید ایجاد کنیم انبار میخواهد جاده میخواهد تولید دام میخواهد کارهای تعاونی میخواهد خدمات کشاورزی از همه مهمتر است قیمت محصول اینقدر اهمیتی ندارد ما باید بتوانیم خدمات کشاورزی را به روستاها برسانیم و تمام اینها مد نظر هست برنامه پنجم را ببینید و برنامه ششم را که باهم خواهیم نوشت آنوقت معلوم میشود که ما چکار کرده ایم ( احسنت – احسنت )

سیاست صنعتی

یک قسمت از بحث نمایندگان ، چه در کمیسیون بودجه و چه در کمیسیون برنامه و چه در جلسات علنی چند روز اخیر مجلس مربوط به سیاست صنعتی کشور بود .

بارها این موضوع تأکید شده است که دولت با دردست داشتن صنایع کلید و مادر وتوسعه عوامل زیر بنائی در این زمینه نقش اساسی خود را ادامه خواهد داد . با طرحهای بزرگی که در این مورد از طرف دولت اجرا شده یا درحال اجراست و با سرمایه گذاری وسیعی که از سوی بخش خصوصی در مورد ایجاد صنایع مختلف بعمل میاید امید ما این است که ظرفیت تولیدی صنایع کشور در آغاز برنامه ششم به بیش از دو برابر ابتدای برنامه پنجم برسد . در هر حال هدف ما این است که بصورت یک کشور صنعتی در بیائیم و تمام شرایط و امکانات برای رسیدن به چنین مرحله ای فراهم است . ( احسنت )

بودجه بدون نفت

در اینجا از لزوم بودجه بدون نفت سخن بمیان آمد .

گفتند که دولت باید کاری کند روزی که نفت پایان می پذیرد ما باز هم درآمد داشته باشیم . تصور می کنم که حتی اگر بطور سطحی به برنامه های اقتصادی و

Page 9 missing Page 10 missing Page 11 missing Page 12 missing Page 13 missing Page 14 missing Page 15 missing Page 16 missing Page 17 missing Page 18 missing Page 19 missing Page 20 missing Page 21 missing Page 22 missing Page 23 missing Page 24 missing Page 25 missing Page 26 missing Page 27 missing Page 28 missing Page 29 missing Page 30 missing Page 31 missing Page 32 missing Page 33 missing Page 34 missing Page 35 missing Page 36 missing Page 37 missing Page 38 missing Page 39 missing Page 40 missing Page 41 missing