مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ اردیبهشت ۱۳۴۵ نشست ۲۶۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۴۵ نشست ۲۶۳
فهرست مطالب:
مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۱
جلسه: ۲۶۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه (۱۸) اردیبهشت ماه ۱۳۴۵
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: فهیمی، دکتر عدل طباطبایی، مهندس اخوان، اقبالی، ریگی، ایلخان
۳- تصویب صورت جلسه
۴- شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع به نامگذاری روز ۲۱ فروردین به نام روز نیایش
۵- طرح و تصویب لایحه اجازه پرداخت هم ارز پنجاه و چهار میلیون ریال معادل یک روز بودجه مستمر نظامی ۱۳۴۵ به مؤسسه فرهنگی و تربیتی یونسکو جهت مبارزه با بی‌سوادی و ارسال به مجلس سنا
۶- معرفی آقای منوچهر پرتو به معاونت پارلمانی وزارت دادگستری به وسیله آقای وزیر دادگستری
۷- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه و ابلاغ به دولت
۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد مربوط به اصلاحات مجلس سنا در لایحه استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانه‌جات داخلی و ابلاغ به دولت
۹- طرح و تصویب فوریت لایحه مربوط به دریافت وام از بانک صادرات و واردات واشنگتن جهت رفع نیازمندی‌های شرکت هواپیمایی ملی ایران
۱۰- بیانات بعد از دستور آقای پاینده
۱۱- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس در ساعت نه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین بااجازه- آقایان:
آموزگار- اولیا، پاینده، حاذقی، دکتر خطیبی، رامبد، مهندس صدقیانی، غلام نیاکان، فهیمی، کمالوند، کنگرلو، نیری، بانو ابتهاج سمیعی.
غایب بی‌اجازه- آقای:
دکتر مصباح‌زاده.
غائبین مریض- آقایان:
مهندس آراسته، ایلخان، پروین، پزشکی،
رجایی، دکتر رضوانی، روستا، رهبر، دکتر صالحی، دکتر فربود، فولادوند، فیصلی، مهندس کمانگر، دکتر مبین، مصطفو نایینی، موقر، تیمسار همایونی.
بنا به دعوت کارخانه چوب‌بری وابسته به وزارت کشاورزی آقایان نامبرده در زیر به استان گیلان تشریف برده‌اند آقایان: مهندس اخوان، مهندس ریاحی، مهندس اسدی سمیع، مهندس انصاری، پژند، امینی خراجی، تبریزی.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: فهیمی، دکتر عدل طباطبایی، مهندس اخوان، اقبالی، ریگی، ایلخان.
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای فهیمی تشریف بیاورید.
فهیمی- با اجازه مقام معظم ریاست و نمایندگان محترم امروز بسیار خوشوقت و مفتخرم و شکر به درگاه خداوند متعال به جا می‌آورم که از این مکان مقدس مقدم مبارک والاحضرت شاهپور علیرضا مولود مسعود خاندان جلیل با عظمت سلطنت پهلوی را به پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی عزیز ملت ایران صمیمانه تبریک عرض نمایم (احسنت) و بقا و طول عمر و سلامتی پدر تاجدار و رهبر محبوب عالیقدر ایران را از درگاه خداوند یکتا مسئلت دارم و آرزومندم سال ۴۵ با خواست ایزد تعالی سال نیک و پربرکت و توأم با سعادت برای همه ملت ایران باشد (انشاءالله).
مطلب مهمی که امروز در سراسر دنیا مطرح و نظر دانشمندان و تمام مردم گیتی را به خود جلب نموده است صدور فرمان اخیر شاهنشاه آریامهر و رهبر محبوب عالیقدر ملت ایران می‌باشد که به منظور کمک و پیشرفت بیکار جهانی بر علیه جهل و بی‌سوادی بودجه یک روز ارتش شاهنشاهی ایران را در اختیار سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی ملل متحد قرارداد و این فرمان مهم بار دیگر در جهان امروز ورق زرینی بر افتخار ایران و ایرانی افزود (صحیح است) و یقین است این حس بشردوستی و اقدام انسانی شاهنشاه آریامهر در تاریخ جهان با خطوط زرین ثبت خواهد شد (صحیح است) امیدواریم که سایر ملل گیتی نیز به این اقدام بشردوستی شاهنشاه آریامهر تأسی جسته و برای نجات بشریت که دوپنجم از آن در تاریکی جهل و بی‌سوادی به سر می‌برند با سازمان یونسکو تشریک مساعی نمایند.
در ایام تعطیلات نوروز فرصتی دست داد که به حوزه انتخابیه خود به دشت گرگان مسافرت نمایم و از شهرستان گنبد و بخش‌های تابعه بازدید نمودم پیشرفتهای محسوسی در طریق رفاهیت مردم در آن نواحی حاصل شده است که ثمره انقلاب سفید شاه و ملت می‌باشد به خصوص که در دورترین نقاط مرزی آنجا پیشرفت‌ها به طور محسوسی به چشم می‌خورد ثبات امنیت و آرامش و خدمات ذیقیمت سپاه دانش و سپاه بهداشت و سپاه ترویج و آبادانی و تشکیل شرکت‌های تعاونی در روستاها اثرات نیکویی بخشیده است از این گذشته اصلاحات اساسی و عمرانی در شهرها در حال انجام و یا در مرحله شروع بود.
امور کشاورزی دشت گرگان در اثر تقسیم املاک شاهنشاه آریامهر بین زارعین و کشاورزان فوق‌العاده پیشرفت کرده و در بالا بردن سطح تولیدات کشاورزی منطقه کمک شایان نموده و رفاهیت عموم اهالی را فراهم کرده است بنده در بازدیدی که از حوزه انتخابیه خود نمودم نظر دولت را به تقاضاهای زیر جلب می‌نمایم و انتظار دارم برای انجام خواسته‌های مردم آن نواحی اوامر لازم صادر فرمایند.
شهر گومیشان مرکز بخش که بیش از ده هزار نفر جمعیت دارد هنوز آب آشامیدنی ندارد و برادران عشایر مرزنشین به امید باران نشسته و در تابستان هم با وضع بسیار بدی روبه‌رو می‌باشند گرچه مدتی است جناب آقای صدری استاندار محترم در این خصوص نهایت سعی و کوشش را مبذول داشته‌اند که هر چه زودتر این گرفتاری برطرف گردد ولی متأسفانه هنوز به نتیجه نرسیده و خوب است وزارت آب و برق نیز در این امر مهم توجه بیشتری نموده و این خواسته مشروع اهالی را انجام دهند. جاده بین شاه‌پسند و گنبد که بیش از ۱۸ کیلومتر نیست در صورتی که این ۱۸ کیلومتر اسفالت شود پایتخت کشور با آخرین شهر تاریخی
نقطه مرزی در دشت گرگان با جاده آسفالته ارتباط پیدا می‌کند و این امر از نظر اقتصادی و کشاورزی و جلب سیاحان فوق‌العده قابل اهمیت می‌باشد و قریب یک سال است مرتباً انجام این موضوع را از سازمان برنامه و وزارت راه تقاضا می‌نمایم و با این که هر دو مقام محترم انجامش را کتباً وعده فرموده‌اند تا حال اقدامی نشده است در هر صورت چون این امر از هر جهت مورد لزوم ضروری منطقه دشت گرگان می‌باشد تقاضا دارم مورد توجه اولیاء امور محترم واقع گردد به طوری که همکاران محترم استحضار دارند در دو نوبت قرایی که در مسیر رود گرگان و رود قره‌سو بوده به علت بارندگی شدید و طغیان رودهای مزبور مورد تجاوز سیل مخرب قرار گرفته است بنده برای دیدن وضعیت دوبار به مناطق سیل‌زده سفر کردم وضع را از نزدیک بازدید نمودم در سیل اول آب گرگان رود از بصیرآباد واو به کملروغفار حاجی از رودخانه خارج شده و به صورت سیل درآمده یکصد و بیست خانه را در سه محل خراب کرده و مقادیر زیادی جو و گندم انبار شده را از بین برده و از بصیرآباد تا نزدیک کنار دریا به طول دوازده کیلومتر و به عرض پنج کیلومتر از طرفین رودخانه به زراعت جو و گندم آسیب فراوان رسانیده است و آبادی بزرگ خواجه نفس در معرض خطر قرار گرفته که منجر به تخلیه شده بوده و پل چهارآبادی کوسه، نیاور، قارقی، بصیر آباد به کلی از بین رفته و پل گنبد آسیب‌دیده بود و تعداد زیادی موتورآلات آبیاری کشاورزی کشاورزان به کاسیل فرو رفته است تعیین میزان خسارات مستلزم رسیدگی وسیله کمیسیون تحقیق است. و اما خسارات سیل دوم با طغیان رود قره‌سو بیشتر از سیل اول بوده و این سیل نیز در اثر بارندگی شدید آب رودخانه قره‌سو از عطاآباد و آب رودخانه گرگان از آق‌دگش و میرزاعلی بلقی از دو رودخانه خارج شده و در مسیر خود به اراضی مزروعی جو و گندم خسارات فراوان رسانیده است از عطا آباد و حاجی قره و یامپی و سبدلر و میرزا علی بلقی و سلاق یلقی و سقر یلقی و قاغرمه و کل آباد که از فراءبخش پهلوی دژ است ۴۰۳ خانه را منهدم نموده و از قراءشاه تپه و کامشلی و کپورچال و خواجه نفس و چارق‌لی و دهنه که جزو بخش گومیشان می‌باشد ۱۹۳ خانه را خراب کرده بود و آبادی قره‌قاشلی و سیچوال واورکت حاجی و نیاز آباد در معرض خطر واقع بود خسارات محصول جو و گندم در قراء عرض شده فوق‌العاده زیاد است و اثرات سیل دوم از نظر ضرر و زیان کشاورزی بسیار می‌باشد و در حال حاضر مردم سیل زده با اهل خانواده خود در زیر چادرهای ارسالی شیر و خورشید سرخ زندگی می‌نمایند و آذوقه سیل‌زدگان وسیله شیر و خورشید سرخ و کمک‌های محلی تا اندازه‌ای تأمین شده و می‌شود و بنده به وسیله جیپ و قایق و اسب از سیل‌زدگان بازدید کردم و آنان را به کمک و حمایت اولیاء محترم امور جداً امیدوار نمودم و مخصوصاً جناب آقای صدری استاندار محترم استان دوم در موقع بازدید خود همه گونه وعده مساعدت و حمایت را به سیل‌زدگان منطقه دادند از دولت جناب آقای هویدا استدعا دارم چون این موضوع حائز کمال اهمیت است و عده‌ای از هموطنان به طوری که در بالا به عرض رسید در اثر سیل خسارات فراوان دیده‌اند کمیسیونی به مناطق سیل‌زده اعزام فرمایند تا پس از رسیدگی در مورد تهیه خانه برای سیل‌زدگان و همچنین پرداخت وام با مدت کافی به زارعین و کشاورزان و تمدید اقساط وام‌های پرداخت شده از بانک کشاورزی و تمدید اقساط وام‌های پرداخت شده از بانک کشاورزی و تمدید اقساط ماشین‌آلات خریداری کشاورزان از بنگاه توسعه ماشین‌آلات کشاورزی اقدام لازم مبذول دارند تا اهالی سیل‌زدگان کماکان به کار و کسب خود ادامه بدهند و نیز برای مزید استحضار نمایندگان لازم است عرض شود در این پیش‌آمد سیل مقامات شیر و خورشید سرخ تهران و گرگان و جناب آقای مهندس شالچیان وزیر محترم راه و جناب آقای صدری استاندار مازندران و جناب آقای دکتر ظهیری فرماندار گرگان و لشکر گرگان و هنگ ژاندارمری گرگان زحمات زیادی متحمل و کمک‌های لازمه اولیه را نموده‌اند از طرف اهالی دشت گرگان از سازمان‌ها و مقاماتی که نام بردم و همچنین از کمک و مساعدت ذیقیمت اهالی که بی‌دریغ به کمک برادران و خواهران خود شتافته‌اند صمیمیانه سپاسگزارم. در این موقع مژرده مسرت بخشی به اهالی گرگان و دشت داده شد
و آن تشریف‌فرمایی شاهنشاه آریامهر می‌باشد که اهالی شاه دوست و میهن‌پرست دشت گرگان با شوق و شعف بی‌حد برای استقبال از رهبر محبوب و عالیقدر خود روزشماری می‌نمایند (احسنت) و مثل همیشه نزول اجلال پدر تاجدار خود را از هم اکنون مایه برکت و سعادت زندگی خود محسوب می‌دارند (احسنت) و بنده بار دیگر از طرف کلیه اهالی شاه دوست و میهن‌پرست و عشایر مرزنشین دشت گرگان سلامتی شاهنشاه آریامهر و والاحضرت ولیعهد محبوب و علیا حضرت شهبانوی نیکوکار را از درگاه خداوند متعال مسئلت می‌نمایم و نامه‌هایی که از دشت گرگان رسیده جهت رسیدگی به حضور مقام معظم ریاست تقدیم می‌دارم و از مزاحمتی که شده معذرت می‌خواهم (احسنت).
رئیس- آقای دکتر عدل طباطبایی تشریف بیاورید.
دکتر عدل طباطبایی- ریاست معظم نمایندگان محترم: همان طوری که استحضار دارید و از اخبار و مطبوعات و رادیوها شنیده‌اید اقدام شاهنشاه در تخصیص یک روز از بودجه نظامی مملکت برای مبارزه جهانی با بی‌سوادی انعکاسی بزرگ در دنیا بخشیده و شور و هیجان بی‌سابقه‌ای ایجاد نموده و امیدهای نوینی برای نجات بشریت و خیر و صلاح انسانها ایجاد کرده است. بنده می‌خواستم به سهم خود به کمک ارقام و اعداد توضیحاتی به نمایندگان محترم و ملت ایران بدهم تا اهمیت موضوع و جنبه نبوغ‌آمیز ابتکار شاهنشاه در این مبارزه بشری و تاریخی بیشتر هویدا و اشکار بشود. همان طور که استحضار دارید طبق آماری که از طرف یونسکو منتشر شده و مبتنی است بر آمار استخراج و جمع‌آوری شده از کشورهای عضو، تعداد بی‌سوادان در دنیا در حدود یک میلیارد نفر تخمین زده شده است اما این ارقام کافی نیست و در بسیاری از کشورهای احصاء شده بسیاری از افراد را شامل نمی‌شود به طوری که تخمین‌های کامل‌تری که زده می‌شود در حدود دوپنجم و حتی نزدیک به نیمی از جمعیت جهان در تاریکی و بی‌سوادی و جهل به سر می‌برند (دکتر رهنوردی- پنجاه درصد افراد دنیا بی‌سواد هستند) عرض کردم نیمی از مردم جهان بی‌سواد هستند موضوع بی‌سوادی از این جهت جنبه فوری و حیاتی به خود می‌گیرد که در ده پانزده سال اخیر که سال‌های توسعه و رشد اقتصادی جهان بوده است رقم مطلق بی‌سوادی رو به افزایش گذاشته است به طوری که بین سال‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ که همان طور که عرض کردم سال‌های پیشرفت اقتصادی کشورهای مختلف بوده است در حدود ۳۵ میلیون نفر به بی‌سوادان جهان افزوده شده است باز هم باید عرض بکنم که این رقم مربوط به آمارگیری در کشورهای عضو است و شامل تمام افراد بی‌سواد نمی‌شود و بدون تردید و به تحقیق تعداد واقعی این افراد بیش از اینها است و افزایش هم یافته است، عدم تعادلی که از این جهت بین جمعیت با سواد و بی‌سواد در دنیا و داخل هر کشور وجود دارد با عدم تعادل دیگری که از نظر بیشتر بودن تعداد بی‌سوادان در طبقه نوان وجود دارد توأم می‌شود به طوری که ارقام مختلف نشان می‌دهد تعداد بی‌سوادان اناث نسبت به ذکور در تمام دنیا بیشتر است مثلاً در افریقا شصت و نه درصد مرد ۸۷ درصد زن بی‌سواد دارد در آسیا ۴۱ درصد مرد و ۶۱ درصد زن و قس علیهذا این عدم تعادل که از نظر جنسی بین افراد بی‌سواد وجود دارد قابل اغماض نیست و در اجتماع تأثیر بسزایی دارد زیرا که نقش زنان نه فقط به عنوان عوامل تولید و مصرف‌کننده در اجتماع غیر قابل انکار است بلکه مهمتر از این نقش نقشی است که بانوان در خانواده ایفا می‌کنند و مسئولیت بهداشت خانواده غذای خانواده و تربیت اطفال خانواده و بالنتیجه سعادت و رفاه افراد خانواده را به عهده دارند و در این شرایط اگر این عدم تعادلی که از نظر بی‌سوادی و با سوادی بین جمعیت نوان و مردان و جمعیت مطلق کشورها وجود دارد ادامه پیدا بکند بدون تردید سعادت ۱ بنای بشر در داخل خانواده‌ها متعذر و ممتنع و غیرممکن خواهد بود. این ارقام و اعداد نشان می‌دهد که چه مفاسد و مضرات اقتصادی و اجتماعی بی‌سوادی برای بشر دارد. از نظر اجتماعی محرومیت قسمت مهمی از افراد کشورها از نعمت سواد مانع از مشارکت آنها در زندگی سیاسی و برخورداری از حقوق اجتماعی و سیاسی و اجرای این حقوق می‌گردد و نطقه نفاق و اختلال در اجتماعات می‌نشاند و افراد بی‌سواد را بازیچه تبلیغات این و آن و در معرض انحرافاتی قرار می‌دهد که نتیجه آن سیر قهقرایی اجتماع و از بین
رفتن دموکراسی و انواع جدید استثمار و استعمار می‌باشد و از نظر اقتصادی محرومیت فعال‌ترین گروه‌های سنی (زیرا تقریباً نیمی از افراد بی‌سواد متعلق به گروه سنی فعال اجتماع که بین هیجده تا پنجاه سال دارند می‌باشد) از نعمت سواد استقرار و اشاعه پیشرفتهای فنی را ممتنع می‌کند و در مسابقه جهانی رشد و توسعه فاصله موجود با کشورهای پیشرفته را افزون‌تر می‌کند و مانع بهره‌برداری کامل از عوامل و منابع تولیدی می‌گردد و استثمار دیگران را بر این منابع مستقر می‌سازد. از نظر روانی جمعیت بی‌سواد به علت محرومیت معنوی و اجتماعی خود نسبت به جامعه تعلق خاطری احساس نمی‌کند و حس هم بستگی و مشارکت در سرنوشت واحد با دیگر افراد ندارد و عرق ملیت در این افراد ضعیف و شاید منتفی می‌گردد به این ترتیب به جهات مختلف اجتماعی و اقتصادی و روانی بی‌سوادی عامل اختلالات چه در سطح ملی و چه در سطح بین‌المللی می‌گردد و راه گسترش تفاهم بین‌المللی را بین افراد و ملل مسدود می‌کند و اغتشاش و اختلاف را جانشین آرامش و اتحاد می‌کند، از نظر انسانی و بشری در دنیایی که قدرت فکر بشر زمین و آسمان و حتی زمان را تسخیر کرده این آمار یک سند ننگین برای تمدن بشر است که قدرت فکر و نیروی خلاقه نیمی از انسانها در تاریکی جهل و اسارت بی‌سوادی مقید بماند این یک تعارض ننگین و عیب در تمدن این قرن است که انسانها بتوانند مسائل دنیای مادی را حل کنند ولی از حل مسائل مربوط به خود عاجز باشند. شاهنشاه ما با این کار ملی و اقدام جهانی خود این تعارض را رفع نموده‌اند و راه افتخار و سربلندی و پیشرفت و تعالی را به بشریت ارائه فرموده‌اند. کشورهای یکه امروز پیشرفته‌ترند در آغاز عصر جدید صنعتی از نظر پیشرفتهای فنی با مسائل مشابه با کشورهای در حال رشد دوره معاصر مواجه نبوده‌اند برای کشورهای صنعتی و بزرگ امروز پیشرفتهای فنی به موازات تعلیم و تربیت انجام گرفت در نتیجه تعلیم و تربیت به تدریج با احتیاجات ناشی از تحول اقتصاد و پیشرفت صنعت توسعه یافت ولیکن کشورهای در حال رشد امروزی فرصت آن را ندارند که به تدریج اطفال خود را تعلیم بدهند و به سن بلوغ و فعالیت برسانند و عوامل انسانی لازم برای جوابگویی به احتیاجات توسعه اقتصادی را فراهم کنند در این کشورها توأم یا با سواد کردن و تربیت گروه‌های سنی نابالغ طبق شرایط و احتیاجات جدید لازم است که به سرعت گروه‌های سنی فعال را به نحو مؤثر آماده کنند تا رشد سریع اجتماعی و اقتصادی تحقق بخشد و از کلیه افراد بتوانند استفاده کنند و این یک امر حیاتی و ضروری است. مطالعه ارقام و آمار نشان می‌دهد که مبارزه با بی‌سوادی با روش‌های معمولی و قدیمی امکان‌پذیر و قاطع نبوده و از این جهت اقدام و ابتکار شاهنشاه در ایجاد سپاه دانش یک روش انقلابی و نوینی ایجاد کرد و راهی ارائه نمود که کشورها بتوانند با مشکلات مالی و انسانی که برای مبارزه با بی‌سوادی داشتند با اتخاذ این روش به طرز قاطع و مؤثری مبارزه کنند. چنان که از آمار استخراج شده است طبق تخمیت کنفرانس یونسکو در کراچی در سال ۱۹۶۰ یک برنامه تعمیم آموزش ابتدایی برای آسیای جنوب‌شرقی که فقط تعداد اطفال دانش‌آموز ابتدایی را از ۶۴ میلیون در ۱۹۶۰ به ۲۲۰ میلیون در ۱۹۸۰ افزایش می‌دهد سالانه از ۳۹۰ میلیون دلار در ۱۹۶۰ بالغ بر سه میلیارد و ۲۶۰ میلیون دلار در ۱۹۸۰ هزینه افزایش می‌دهد یعنی برای سه برابر کردن اطفال دانش‌آموز نه برابر هزینه باید افزایش پیدا کند این یک معیاری است برای این که چه منابع مادی عظیم و سرسام‌آوری لازم بود برای این که مبارزه با بی‌سوادی انجام بگیرد از این گذشته هر چه نسبت جمعیت که به سن تحصیلات ابتدایی می‌رسند (یعنی اطفال بین ۵ تا ۱۴ سال) هر چه این نسبت به جمعیت کل کشور بیشتر باشد هزینه تعلیمات ابتدایی سنگین‌تر می‌شود زیرا که برای هر دانش‌آموز ابتدایی تعداد کمتری از افراد باید هزینه تحمل بکنند مثلاً در آرژانتین نسبت افراد دانش‌آموز به نسبت جمعیت کل آن کشور ۱۲ درصد، در ژاپن ۲۲ درصد و در هندوستان ۲۵ درصد است این مثال از اهمیت
این موضوع و فشار و بار مالی که بر افراد کشور تحمیل می‌کند حمایت می‌کند مثلاً اگر دو کشور مانند برزیل و فرانسه را به عنوان مثال انتخاب و با یکدیگر مقایسه کنیم و در هر دو کشور اگر به اطفال ۶ تا ۱۳ ساله تعلیمات ابتدایی داده شود به ازای هر طفل دانش‌آموز در فرانسه ۳/۴ مرد بالغ و در برزیل ۲/۱ نفر مرد بالغ خواهد بود یعنی بار و فشار هزینه تحصیل دانش‌آموزان در برزیل ۵/۳ برابر بیشتر از فرانسه می‌شود این ارقام حاکی از اهمیت منابع مالی است که اگر طبق روش‌های قدیمی می‌خواستند عمل بکنند می‌بایستی به این ترتیب برای مبارزه با بی‌سوادی تجهیز شود این آمار نشان می‌دهد که در کشورهای مختلف هزینه تعلیمات ابتدایی بسیار سنگین است و قسمت عمده مخارج تعلیمات کشور باید به مرحله تعلیمات ابتدایی تخصیص داد به طوری که مثلاً در کشورهای پیشرفتهای مثل آلمان غربی در حدود ۵۴ درصدر به تعلیمات ابتدایی تخصیص داده شده است این توضیحاتی که عرض کردم مربوط نیست به هزینه تعلیماتی و آموزشی افراد برای مبارزه با بی‌سوادی اگر ما رقم افراد بالغ بی‌سواد را بر این هزینه‌ها اضافه بکنیم می‌بینیم که چه مبالغ مهم و سرسام‌آوری برای مبارزه با بی‌سوادی لازم است و نشان می‌دهد که روشی که در ایران اتخاذ شده است و تشعشع آن در زمینه بین‌المللی چه اثر سریع و قاطعی برای مبارزه با بی‌سوادی و تخفیف بار مالی مبارزه با بی‌سوادی در جهان دارد نتایجی که از مبارزه با بی‌سوادی حاصل می‌شود در زمینه‌های مختلف ردش و توسعه اقتصادی و اجتماعی برای بشر درخشان خواهد بود طبق محاسباتی که انجام گرفته به طور متوسط در کشورهایی که میزان درآمد سرانه آنها از ۵۰۰ دلار بیشتر است پورسانتاژ باسواد به میزان حداقل ۹۰ درصد جمعیت کشور شرط تحصیل درآمد سرانه بالاتر از ۵۰۰ دلار است این مثال نمونه‌ای است از ارتباط نزدیک و غیرقابل تفکیک که مبارزه با بی‌سوادی با توسعه اقتصادی و اجتماعی دارد در زمینه‌های مختلف اهمیت مبارزه با بی‌سوادی در پیشرفت اقتصادی بیشتر روشن می‌شود توسعه کشاورزی و خصوصاً افزایش راندمان تولیدی بدون باسواد کردن کشاورزان امکان‌پذیر نیست اصلاحات لازم در کد و بذر و خاک و اتخاذ روش‌های نوین تولیدی همه در صورتی امکان‌پذیر است که یک زیر بنای سواد به روستاها بدهیم و کشاورزان باسواد بشوند زیرا بیشتر این اقدامات از مجرای نوشته‌جات و خواندن و مکاتبات و متون کتبی انجام می‌گیرد وقتی که کشاورز سواد داشت و خواند و فکر کرد و تعمق نمود می‌فهمد که روش‌های باستانی و اجدادی برای افزایش تولید و تحرک بیشتر چندان مناسب نیست می‌بایستی خودش را با پیشرفت‌ها و مقتضیات دنیای نوین و پیشرفته تطبیق بدهد اینها نمونه‌های بارزی است از تأثیر مبارزه با بی‌سوادی در افزایش تولید کشاورزی.
رئیس - آقای دکتر عدل طباطبایی وقت شما تمام شد.
دکتر عدل طباطبایی- آقای مهندس اخوان اگر اجازه بفرمایند چند دقیقه از وقت ایشان استفاه می‌کنم.
مهندس اخوان - بنده چون عرایضم کوتاه است با اجازه مقام ریاست چند دقیقه از وقتم را به ایشان می‌دهد.
رئیس- آقای دکتر عدل طباطبایی بفرمایید.
دکتر عدل طباطبایی- متشکرم، در صنعت افزایش راندمان یکی از هدف‌های اصلی کشورهای در حال رشد باید باشد چه تحقق این هدف موقعیت این کشورها را در اقتصاد بین‌المللی تحکیم می‌کند ولی در افزایش راندمان باسوادی تأثیر قاطع دارد باسوادی تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر شخص و جامعه دارد تأثیر مستقیم باسوادی بر شخص کارگر از طریق افزایش درآمد و مزدا و ظاهر می‌شود زیرا به کارگر امکان می‌دهد که از نظ شغلی ارتقا مقام پیدا کند به علاوه کیفیت کار او بهبود پیدا کند چون وقتم تمام شده است سخن کوتاه می‌کنم و چند رقم را برای نمونه عرض می‌کنم تا نشان داده شود که چه تأثیر شفگت‌انگیزی مبارزه با بی‌سوادی در رشد و پیشرفت صنعتی دارد طبق مطالعات یکه انجام شده بین سال‌های ۱۹۱۹ تا ۱۹۵۷ درآمد ملی در اتازونی سالانه سه درصد افزایش داشته ۱ درصد آن ناشی از عامل فرهنگ و سواد بوده در مطالعه دیگری که در یکی از کشورهای اروپایی شده کارآموزی
در کارخانه راندمان کارگر بی‌سواد را ۱۲ تا ۱۶ درصد افزایش می‌دهد یکسال تعلیم ابتدایی راندمان کارگر را ۳۰ درصد افزایش می‌دهد ۴ سال ۷۹ درصد، ۷ سال ۲۳۵ درصد، ۹ سال ۲۸۰ درصد ۱۳،۱۴ سال ۳۲۰ درصد که نشان اهمیت مبارزه با بی‌سوادی از نظر توسعه اقتصادی و اجتماعی و جنبه انقلابی و بی‌سابقه‌ای است که روش نوین سپاه دانش در تخفیف بار و فشار مالی مبارزه با بی‌سوادی در جهان دارد پیامی که شاهنشاه به عنوان سران کشورها ارسال فرمودند و اقدامی که در تخصیص یک روز از بودجه نظامی برای پیکار با بی‌سوادی فرمودند بشریت و زمامداران را در سر یک دو راهی قرار داده است یا اعلامیه‌های حسن‌نیت و نیات بشردوستانه زمامداران از حدود سخن و بیان خارج نمی‌شود و مصائب و بلایایی مانند بی‌سوادی گریبان‌گیر بشر باقی می‌ماند و همیشه او را اسیر و چه بسا فدای نیروهای مادی و اهریمنی می‌کند که پیشرفتهای عجیب علمی و فنی آزاد ساخته است و یا این که راه دیگری را زمامداران برای تأمین صلح و صفا و رفاه بشر انتخاب می‌کند این راه راهی است که شاهنشاه ما ارائه فرمودند و خوشبختانه در این چند روز اخبار بین‌المللی نشان می‌دهد که تا چه حد افکار بین‌المللی تچهیز شده است و چه نهضتی در زمینه بین‌المللی ایجاد نموده است و چگونه افکار را به حرکت درآورده و برای اولین بار شاهنشاه مانشان دادند که چگونه حرف و بیان را با عمل توأم کرده‌اند و ندای شاهنشاه و اقدام معظم‌له یک ندای امیدبخش برای دنیا است و بهمگان نوید می‌دهد و راهی نشان می‌دهد که پایان آن رستگاری و صلح برای همه است بنده در پایان عرایضم می‌خواستم راجع به موضوع مهمی که پیش آمده است عرض کنم که وضع مسیل‌های تهران و خانه‌هایی که در راه این مسیل‌ها ساخته می‌شود مورد توجه قرار گیرد چون این وضع قابل اغماض نیست و از دولت می‌خواهم تقاضا کنم که اقدام عاجل و قطعی در این مورد بفرمایند، متشکرم.
رئیس- آقای مهندس اخوان بفرمایید.
مهندس اخوان- به نام خدا، با کسب اجازه از مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی و همکاران گرامی روزهای ۱۴ و ۱۵ و ۱۶ ماه جاری طبق دعوت وزارت کشاورزی سازمان جنگلبانی برای نشان دادن قسمتی از فعالیت‌های خود در شمال کشور از عده‌ای از نمایندگان مجلس شورای ملی و سنا برای بازدید از کارخانه چوب‌بری اسالم و دیگر فعالیت‌های خود دعوتی به عمل آورده بود این جانب نیز جزو مدعوین بوده و برای آن که سایر نمایندگان محترم که در این بازدید حضور نداشته‌اند از این مشاهدات و عملیات مطلع باشند به طور خلاصه مطالبی به استحضار مجلس شورای ملی می‌رسانم.
با توجه به جنگل‌های شمال ایران و این که لازم بود بهره‌برداری صحیح و علمی از آن به عمل آید در ۱۳۳۲ فکر ایجاد کارخانه عظیم و مدرن چوب‌بری گردیده بود که برای تأمین خوراک آن بار ارزیابی از جنگل‌های شمال، منطقه طوالش به عنوان مناسب‌ترین محل انتخاب گردید. با آن که این طرح مهم علاوه بر اثر مادی از نظر اجتماعی و عمران محل و تهیه کار برای مردم اثرات نیکویی داشت متأسفانه مسئله مالکیت جنگل سدی بود که موضوع بهره‌برداری از جنگل و اجرای طرح‌های جنگل‌داری را مشکل بلکه در عمل غیر ممکن می‌نمود. خوشبختانه بعد از انقلاب سفید شاه و مردم و ملی شدن جنگل‌ها دیگر اشکالی برای عملی شدن آن طرح نمی‌بود از این لحاظ کارخانه چوب‌بری اسالم که مدت‌ها نصب و به علت عدم دسترسی به جنگل وترساندن آن که این کارخانه بدون متخصص خارجی نمی‌تواند کار کند متوقف مانده بود با همت متخصصین و کارشناسان ایرانی از سال ۱۳۴۲ مشغول به کار شد و سالانه بیش از ۵۰ هزار متر مکعب محصول چوب آن است که این مقدار چوب احتیاج چوبی کلیه سازمان‌های دولتی بالاخص راه‌آهن دولتی ایران را تأمین می‌کند. جنگل‌های طوالش که فعلاً مورد بهره‌برداری سازمان جنگلبانی وسیله این کراخانه است حدود ۹۰ هزار هکتار می‌باشد که با اصول صحیح بهره‌برداری بدون آن که خللی به جنگل وارد شود مورد استفاده قرار گرفته است.
شرکت سهامی بهره‌برداری و صنایع چوب گیلان که
با سرمایه سیصد میلیون ریال تشکیل شده فعلا بهره‌برداری از این جنگل‌ها را با واحد همین کارخانه در اختیار دارد این شرکت مثل سایر مجریان طرح بهره‌برداری از جنگل کلیه حقوق سازمان جنگلبانی را پرداخته و سالانه حدود ۷۰ میلیون ریال منافع دارد از کارهای عمده‌ای که این شرکت برای بهره‌برداری از اعماق جنگل‌ها نموده ایجاد جاده‌ای است که قسمت اصلی آن حدود ۲۳ کیلومتر بوده و در داخله جنگل‌ها و در ارتفاعات می‌باشد این جاده به انضمام جاده فرعی آن حدود ۴ میلیون تومان هزینه برداشته است. در این کارخانه از کارگر و کارمند حدود ۴۰۰ نفر کار می‌کنند که با مشاهده خانه‌های آنها و مصاحبه‌هایی که جمعاً و چند منفرداً با آنها به عمل آمد همه با چهره باز و روح گشاده از کار خود و زندگی خود راضی بودند در باشگاه آنها نماینده کارگران با حرارت زیاد از توجهاتی که شاهنشاه آریامهر نسبت به کارگرها دارند. مخصوصاً از قانون سهیم شدن کارگران صحبت می‌کرد و کلیه کارگران کف‌زدن‌های ممتد نسبت به شاهنشاه آریامهر ابراز احساسات می‌نمودند اینها نشانه آن بود که مسئولان امر به خوبی یه انقلاب سفید شاه و مردم بی‌پرده و نسبت به رفاه حال کارگران همه‌گونه همراهی و مساعدت را دارند. برای اطلاع همکاران محترم به عرض می‌رسانم آنچه مسئولان امر اظهار می‌داشتند مصرف سالانه چوب ایران ۴۰۰ هزار مترمکعب می‌باشد که با توجه به محصول این کارخانه که ۵۰ هزار مترمکعب در سال بود یک‌هشتم را کارخانه مزبور تهیه می‌کند بقیه را با مجریان دیگر طرح‌ها تهیه نموده و یا از خارج وارد می‌شود سؤال شد چرا در داخل نمی‌توانیم تمام احتیاجات چوبی را تأمین کنیم پاسخ دادند به علت عدم وسایل و ماشین‌آلات پرس چوب و خشک کردن آن و روکش نمودن آن می‌باشد توضیح این که چون چوب‌های شمال و اصولاً چوب‌های جنگلی آب زیاد دارد و برای مصرف عمده نجاری باید چوب‌های خشک باشد و این کارخانه نمی‌تواند به علت عدم ماشین‌آلات مورد لزوم چوب را خشک کند از این لحاظ چوب از خارج وارد می‌شود و صحیح نیست برای آن که یک میلیون تومان هزینه نشود مقادیر زیادی هر ساله از زمان به خارج نرود با دولت است که این مبلغ را یا از طریق گذاردن در بودجه یا آن که از سرمایه خود شرکت تأمین نماید تا بدین طریق از ورود چوب جلوگیری به عمل آید یا حداقل چوب‌هایی که خودمان داریم بتوانیم آنها را به نحوی که مطلوب بازار خودش است تهیه نماییم دیگر از نقاطی که مورد بازدید قرار گرفت اکولژی چالوس بود که در محل کلکسیون نباتاتی که در مناطق شمال می‌تواند بروید جمع‌آوری شده بود و نمایشگاهی برای دیدن انواع درختان جنگلی به شمار می‌رفت مخصوصاً خزانه‌هایی از آن جمله خزانه صنوبر که چوب آن مخصوصاً برای کاغذسازی به کار می‌رود به چشم می‌خورد که تحت‌نظر آقای مهندس سروآبادی که یکی از متخصصین و علاقمند به آن است قرار داشت.
بالاخره آخرین بازدید از پارک جنگلی ۷۰۰ هکتاری بین چالوس و محمودآباد در کنار دریا بود این پارک که با شکل زیبایی از چوب‌های طبیعی نرده‌کشی شده دارای جاده‌هایی به عرض ۷ متر و ۳ متر می‌باشد که کلیه علاقمندان می‌توانند با خانواده خود با اتومبیل وارد این پارک شده و از هوای جنگل و فضای جنگل استفاده نموده روز تعطیل خود را به خوشی بگذرانند.
در فواصل معین قسمتی از جنگل پاک شده که هر خانواده می‌تواند در روز در آنجا توقف نموده استراحت نماید.
در داخل این پارک نیمکت‌هایی نصب شده و حتی از تنه پوسیده درختان جنگلی آشغال‌دان‌هایی تهیه کرده‌اند که بسیار دیدنی است.
مسئولان امر اظهار می‌داشتند تا فصل تابستان این پارک برای استفاده عموم آزاد خواهد بود.
البته مقرراتی خواهد داشت از آن جمله روزی شاید ۵ ریال دریافت گردد.
در خاتمه عرایضم از طرف خود و سایر بازدیدکنندگان از جناب سرهنگ مختاری ثقفی مدیر کارخانه چوب‌بری سالم و آقای مهندس توکلی مدیر فنی آن که با کوشش خستگی‌ناپذیر یکی از چرخ‌های اقتصاد مملکت را می‌گردانند
سپاسگزاری نموده و امیدوارم روز به روز بتوانند این کارخانه را تکمیل‌تر نمایند.
ضمناً از جناب آقای وزیر کشاورزی و جناب آقای مهندس خدیوی و سرکار سرهنگ معصومی که وسیله این بازدید را فراهم نموده‌اند تشکر می‌نمایم امیدوارم توفیق این گونه بازدیدها برای سایر نمایندگان مجلس نیز دست دهد تا همه از نزدیک به کارهای مثبتی که با علاقمندی در گوشه و کنار مملکت در جریان است بهتر آشنا گردند.
روحانی- مردمی که این کارها را می‌کنند چرا به مردم طبس و فردوس توجه نمی‌کنند.
مهندس اخوان- در آنجا لابد امکان ندارد.
روحانی- ولی مردم طبس و فردوس را زیر شن از بین برده‌اند.
مهندس اخوان- این طور نیست آنها زحمت کشیده‌اند.
روحانی- یک دستگاه هم باید درست کنیم که آنجا که تخریب می‌کنند نشان بدهیم من آقای مهندس صائبی را به خراسان دعوت می‌کنم.
رئیس- آقای اقبالی بفرمایید.
اقبالی- خاطر آقایان مستحضر است که بنده در جلسه ۲۱ بهمن ماه سال گذشته راجع به وضع اتوبوسرانی شهر تهران و غرس اشجار در خیابان‌ها و نمره‌گذاری آنها مطالبی عرض کردم خوشبختانه مذاکرات بنده به وسیله جناب آقای دکتر یگانه معاون پارلمانی نخست‌وزیر به مقامات مربوطه ابلاغ شد جوابی که شرکت واحد اتوبوسرانی به وسیله نخست‌وزیری داده‌اند حاکی است بر این که برنامه‌های جدیدی برای آسایش مردم و اهالی پایتخت در دست تهیه است که در زمان بسیار نزدیکی به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد و وسائل رفاه و آسایش خاطر همه فراهم خواهد شد ضمناً راجع به دو خطا اتوبوسرانی که بنده خودم سوار شده بوده متذکر شدم مرقوم داشته‌اند که راجع به آن قسمت دستورات لازم داده شده و رفع اشکال گردیده چون بنده عقیده‌ام این است که در هر موضوعی خودم تحقیق کنم. رفتم سوار اتوبوس خط ۵ شدم دیدم به طوری که نوشته‌اند وسایل آسایش مسافرین فراهم شده است و همه هم اظهار رضایت می‌کردند که دیگر وسط راه آنها را پیاده نمی‌کنند بنابراین از شرکت واحد من تشکر می‌کنم راجع به شهرداری که بنده تذکراتی داده بودم اخیراً نامه‌ای نوشته بودند که عین نامه را می‌خوانم خوب کارهایی که انجام می‌شود برای رضایت مردم است و ما هم جز رضایت مردم نظری نداریم چنین نوشته‌اند:
«جناب آقای دکتر یگانه وزیر محترم مشاور»
عطف به مرقومه شماره ۲۰۶۱۸ مورخ ۲۳/۱/۴۵ در خصوص نطق قبل از دستور جناب آقای اقبالی نماینده مجلس شورای ملی راجع به نامگذاری اشجار به استحضار می‌رساند در خصوص نامگذاری موضوع به کمیسیون مربوط احاله و در جلسه ۶۵۷ مورخ ۲۸/۱/۴۵ کمیسیون مورد بررسی و تأیید قرار گرفته و در آینده بر طبق نظریه جناب آقای اقبالی اقدام خواهد نمود و نیز برای تغییر نام یکی از خیابان‌های شکوفه و استخر به شرح دو برگ رونوشت‌نامه‌های پیوست اقدام گردیده ضمناً برای آبیاری اشجار خیابان‌ها که در سال گذشته غرس گردیده پیش‌بینی لازم به عمل آمده و در هفته دو روز به طور کامل توسط اداره کل حوائج عمومی شهرداری آبیاری می‌شود و از این بابت هیچ گونه نگرانی نیست. شهردار تهران بنده از ایشان هم که خیلی زود ترتیب اثر دادند به اظهارات بنده تشکر می‌کنم ضمناً جناب آقای ریگی در جلسه اردیبهشت ماه جاری راجع به جمعیت شیر و خورشید سرخ سراوان مطالبی فرموده بودند که بنده جوابی غرض کردم و قول داده بودم تحقیق بکنم و به عرض مجلس شورای ملی برسانم مطالبی که بنده تحقیق کردم با خود جناب آقای ریگی در میان گذاشتم حالا بنده در اینجا اظهار نظری نمی‌کنم و از خود ایشان تقاضا می‌کنم دراین مورد مدارکی که ارائه شده و هر طور ثابت شده تشریف بیاورند اظهار نظر بکنند، اگر وقتی از بنده باقی است به آقای ریگی و آقای ایلخان می‌دهم.
رئیس- آقای ریگی تشریف بیاورید.
ریگی- با اجازه همکاران عزیز بنده در جلسات مجلس شورای ملی همه وقت دفاع می‌کردم از این که در شهرستان‌ها کار مردم را به خود مردم واگذار بکنید.
بهترین نمونه‌ای هم که برای این مطلب می‌آوردم شیر و خورشید سرخ ایران است برای این که دستگاه شیر و خورشید در تمام شهرستان‌ها به وسیله افراد مردم و معتمدین بدون دریافت حقوق به طرز بسیار جالبی اداره می‌شود درمانگاه‌های شیر و خورشید بهترین درمانگاه‌ها است و بیمارستان‌هایش بهترین بیمارستان‌ها است و همه نمایندگان محترم دیده‌اند که بسیار خوب اقدام می‌کنند و به دردهای مردم رسیدگی می‌نمایند بنده در مسافرتی که به حوزه انتخابیه‌ام کردم متأسفانه اشخاصی اطلاعاتی به بنده دادند راجع به مدیرعامل گذشته شیر و خورشید سراوان و بنده هم ضمن انتقاداتی که از اقدامات حوزه محلی داشتم مطلب را اینجا عرض کردم خوشبختانه آقای اقبالی همکار عزیز ما در این مورد تحقیق کردند و الان اطلاعاتی که به ایشان رسیده ثابت می‌کند که متأسفانه اشخاصی که آن اطلاعات را به بنده دادند یا غرض داشته یا بی‌اطلاع بوده‌اند و در مورد خرید نهال به آن مقدار و به آن مبلغ خریدی نشده است بنده می‌خواستم این سوءتفاهم رفع بشود و همه نمایندگان محترم بدانند که شیر و خورشید در تمام کشور با کمال خوبی و صداقت کار می‌کند مخصوصاً که در رأس آن والاحضرت شمس پهلوی قرار دارند و همکار ما آقای دکتر خطیبی هم که الان اینجا تشریف ندارند مدیرعامل این دستگاه هستند و امیدوارم این دستگاه همان طور که ما انتظار داریم و همان طور که همیشه بوده در کار خودش موفق باشد (احسنت).
رئیس- آقای ایلخان بفرمایید.
ایلخان- با کسب اجازه از مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی. در این ماه گرامی که ما شیعیان به عشق بزرگترین حق طلب اسلامی حضرت سیدالشهداء در عالمی روحانی غرق هستیم ضرور بود به عرض نمایندگان محترم عرضه کنم سخن در عظمت شاهنشاه آریامهر و دین پروری معظم‌له زائد است همه آقایان این مطلب را روشن چون نور خورشید می‌بینند و حس می‌کنند و همه آقایان در باب عظمت قرآن مجید که در این ماه عزیز و پرحرمت به اقصی نقاط ایران هدیه شده است و همه آقایان نمایندگان محترم شرف و حرمت هدیه داشتن این کلام‌الله عزیز را داشته‌اند و همه آقایان از چاپ نفیس و زیبای آن که از جمله چاپ‌های بی‌نظیر قرآن مجید است آگاهند عظمت این کار که منحصراً متوجه ذات اقدس همایونی است بر هیچ کس پوشیده نیست. بنده در این مکان مقدس به مناسبت این که افتخار و شرف و حرمت نوشتن این قرآن مجید را یکی از هنرمندان خوش‌نویس نی‌ریز که حوزه انتخابیه این جانب است دریافته است خواستم ذکر خیری از خطاط هنرمند مزبور بکنم. این قرآن به وسیله خطاط بزرگ دوره صفوی میرزا احمد پسر شمس‌الدین محمد نیریزی که در دربار شاه سلطان حسین صفوی زندگی می‌کرده و کتب بسیاری با خط زیبای خود نگاشته و نوشته شده است. میرزا احمد نیریزی از مشهورترین نسخ‌نویسان ایران است که می‌توان در حد خود او را مانند میرعماد هنرمندی شاخص و یکتا شناخت. آقایان محترم قرآنی را که به فرمان شاهنشاه آریامهر چاپ شده است زیارت کرده‌اند. نفاست خط و قدرت خطاط در نوشتن آیات مبارک را دیده‌اند. به حق باید گفت که آنچه لازمه هنرمندی در خط بوده است خطاط در قرآن مجید به کار برده است. میرزا احمد نیریزی که خطاط این قرآن نفیس است به موجب قول تذکره نویسان از جمله سپهر در سال ۱۱۵۵ هجری می‌زیسته است و امروز مردم سرتاسر ایران و همه مسلمانان خاصه هم ولایتی‌های او اهل نی‌ریز دعاگوی ذات اقدس شهریاری هستند که این قرآن مبین با چنین خط خوش و زیبا در دید و دسترس عموم گذاشته شده است. از صاحب قرآن سلامتی شاهنشاه آریامهر و ولیعهد و الاتبار و علیاحضرت شهبانوی محبوب ایران و خاندان جلیل سلطنت را آرزو می‌کنم. حقیقتاً وقتی به نیات و اقدامات شاهنشاه آریامهر نگاه می‌کنیم نه فقط معظم‌له امروز مظهر سیاست مستقل و ملی در جهان و نموداری از صلح و سلامت بین‌المللی هستند، بانی عمران و آبادی و ثبات ایران و ملت ایران نیز می‌باشند، بلکه در فرهنگ و دانش بین‌المللی نقشی عظیم دارند. امروز
به هر کتابخانه که می‌رویم می‌بینیم که از موقوفات بنیاد پهلوی زیباترین و پرثمرترین کتاب‌ها به خرج آن موقوفات چاپ شده است و باز می‌بینیم که بهترین نسخه‌های علمی، عالی‌ترین تفسیرهای مذهبی به فرمان شاهنشاه آریامهر تحت ریاست عالیه شهبانوی بزرگ و نیابت خواهر والاتبار و الاحضرت اشرف پهلوی زیر نام بنیاد فرهنگ ایران چاپ و منتشر می‌شود. شاید در دوره شاهنشاهی ایران هیچ گاه چون این زمان به فرهنگ و هنر باستانی ایران توجه نشده است و سرآمد نتیجه این انتشارات قرآن مجیدی است که به خط مرحوم میرزااحمد نیریزی که با دقت بسیار مقابله و به چاپ رسیده و امروز جلوگاه دیده همه مسلمانان جهان است. از صاحب قرآن مدد طلبیده و آرزو می‌کنم که قرآن حافظ وجود مبارک شاهنشاه آریامهر و ولیعهد والاتبار و علیاحضرت شهبانوی محبوب ایران و خاندان جلیل سلطنت باشد. در پایان عرایضم اشاره‌ای کرده و می‌گذرم، نمونه فرهنگ دوستی و عشق به عالم دانش اقدام خردمندانه اخیر ذات مبارک شاهنشاه آریامهر است در مورد واگذاری یک روز بودجه ارتش برای علم و پیشرفت. مجال سخن در عظمت کارهای فرهنگی شاهنشاه آریامهر بسیار است. زبان من رسا نیست. به قول مولانا:
یک زبان باید به پهنای فلک تا دهد شرح کمالش یک به یک
متشکرم (احسنت).
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ آقای ادیب سمیعی بفرمایید.
ادیب سمیعی- ایراداتی در عرایضم هست که اصلاح کرده به تندنویسی می‌دهم.
رئیس- اصلاح می‌شود. نظر دیگری در صورت جلسه نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود. آقای معتمدی بفرمایید.
معتمدی- چند طومار و نامه از اصفهان رسیده تقدیم می‌کنم و تقاضا می‌کنم دستور فرمایید اقدام و نتیجه آن را اعلام فرمایند.
رئیس- آقای حقشناس بفرمایید.
حقشناس- نامه‌ای است که تقدیم می‌کنم.
رئیس- آقای مهندس فیروز عدلی بفرمایید.
مهندس فیروز عدلی- چند نامه است تقدیم می‌کنم.
۴- گزارش شور اول از کمیسیون کشور راجع به نامگذاری روز ۲۱ فروردین به نام روز نیایش
رئیس- وارد دستور می‌شویم و گزارش شور اول راجع به نامگذاری روز ۲۱ فروردین به نام روز نیایش مطرح است قرائت می‌شود:
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۳۴۵ با حضور نماینده دولت طرح تقدیمی عده‌ای از آقایان نمایندگان راجع به نامگذاری روز ۲۱ فروردین به نام «روز نیایش» را که به شماره ۱۸۰۱ چاپ گردیده مورد رسیدگی و تصویب قرار داد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
ماده واحده- به شکرانه مشیت الهی در رفع خطر از ذات مبارک شاهنشاه آریامهر روز بیست و یکم فروردین ماه به نام روز نیایش نامگذاری می‌گردد.
رئیس کمیسیون کشور- روحانی
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ آقای مهندس بهبودی بفرمایید.
دکتر مهندس ناصر بهبودی- فراکسیون پارلمانی
حزب مردم خیلی زودتر از این طرح طرحی راجع به روز ۱۵ بهمن به کمیسیون تقدیم کرد و متأسفانه در کمیسیون مانده هنوز مطرح نشده و گزارش آننرسیده است و این طرح بعد از آن طرح داده شده و گزارشش هم داده شده است.
رئیس- انشاءالله گزارش آن طرح هم خواهد رسید نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده طرح برای شور دوم به کمیسیون ارجاع می‌شود.
۵- طرح و تصویب لایحه اجازه پرداخت هم ارز پنجاه و چهار میلیون ریال معادل یک روز بودجه مستمر نظامی ۱۳۴۵ مؤسسه فرهنگی و تربیتی یونسکو جهت مبارزه با بی‌سوادی و ارسال به مجلس سنا
رئیس- لایحه اجازه پرداخت معادل یک روز از بودجه نظامی ۱۳۴۵ به مؤسسه فرهنگی و تربیتی یونسکو مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
قانون مربوط به پرداخت معادل یک روز از بودجه نظامی کشور به مؤسسه فرهنگی و تربیتی یونسکو
ماده واحده: به دولت اجازه داده می‌شود هم‌ارز مبلغ ۵۴۰۰۰۰۰۰ ریال معادل یک روز بودجه مستمر نظامی ۱۳۴۵ کل کشور را به مؤسسه فرهنگی و تربیتی یونسکو پرداخت نماید که به مصر فتوسعه فعالیت‌های نهضت جهانی مبارزه با بی‌سوادی برسد.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای رامبد فرمایشی دارید؟ (رامبد- بنده مخالفم) بفرمایید.
رامبد- چند روز قبل به مناسبت لایحه متمم بودجه مثالی از باغ آوردیم و در دنباله باغ امروز مثال از نهال می‌آوریم وقتی نهال‌های مختلفه‌ای کشاته می‌شود هر چقدر هم به یک صورت به آنها رسیدگی بشود آن نهالی که جنسش بهتر است، استعدادش بیشتر است خیلی زودتر ثمر و بر خودش را نشان می‌دهد (مهندس کمانگر- در صورت شرایط مساوی یک جور ثمره می‌دهند) پس از خاتمه جنگ دوم جهانی همه ملت‌ها و دولت‌ها کم و بیش به مؤسسات بین‌المللی دست کمک و نیاز دراز کرده بودند و کمک می‌گرفتند هیچ تعجب نیست که ملت و دولت ایران هم یکی از این دول بود ولی امروز با همین لایحه‌ای که بنده با آن مخالفت می‌کنم و این مخالفتم هم قطعاً وقتی رسیدیم می‌بینید خیلی دور از حدس و پیش‌بینی شما نیست دنیا می‌بیند که به هر صورت امروز همان دولت و ملت ایران که نیازمند بود و بار یکارهای عمرانی و اصلاحات و پیشرفتهای خودش کمک می‌طلبید به نام اولین دولت که به این صورت زیبنده به دنیا کمک برمی‌گرداند آن ملت و دولت ایران است (احسنت- آفرین) اما من چاره‌ای ندارم در این جملات بگویم دولت و ملت ایران در صورتی که حرف حق را در اینجا نمی‌زنم اگر حق را بخواهم بگویم با کمال خجالت و با کمال سرافکندگی دولت در این کار سهمی ندارد و ملت که ما نمایندگانش در اینجا نشسته‌ایم به سبب عدم آن وظیفه‌ای که دولت داشته تا آمادگی ملت را به صورت منظمی برای بهره‌برداری طرحی بدهد و استفاده بکند ملت هم هنوز سهیم نشده انحصار افتخار و ابتکار این کار از آثار افکار شهریار ما است و لاغیر و بس (صحیح است- اسحنت) و این کار مربوط به دولت و ملت نیست و متعلق به رهبر ملت است و با این لایحه مخالفم برای این که آن را لازم می‌دانم ولی کافی نمی‌دانم به این لایحه شما رأی می‌دهیم ولی منتظر این هستم که سهم خودتان را هم اینجا عنوان کنید دراین چند روز بدون هیچ گونه تظاهر همه آقایان بیش از خود من ناظر این احساسات ملت ایران بودید بدون این که هنوز این امر تحقق پیدا کرده باشد یک احساس سربلندی می‌کردید که این ما هستیم که مدت‌ها از دنیای تمدن غرب عقب افتاده بودیم امروز به این بارقه و استعداد شخصی رهبر ملت یک جهشی کردیم که دنیا را متوجه خودمان کردیم و در این قسمت از همه جلوتر افتادیم (احسنت) (روحانی- طرح بدهید ما هم رأی می‌دهیم) ولی جناب آقای روحانی- شما چه تبصره‌ای زیر این ماده می‌بینید که سهمیه افراد ملت و حتی کارمندان غیرنظامی و بودجه سایر دستگاه‌های غیرنظامی در اینجا به ترتیبی که به سایر کارهای مملکت صدمه نمی]ورد اضافه می‌شد و من و شما حاضر به رأی دادن
نبودیم؟ (روحانی- با کمال میل رأی می‌دادیم) پس بوید (روحانی- بله حالا طرح بدهید باز هم قبول می‌کنیم) خوب به همین جهت که شما فرمودید و بنده هم به همان ترتیبی که پیش‌بینی می‌کردید مخالفتم را در دادن طرح عرض می‌کنم ما سمتی نداشتیم، وظیفه‌ای هم نداریم که خدای نکرده برای مجلس تکلیف معین کنیم ولی آنچه که از دست ما بر می‌آید اجازه بفرمایید بخشنامه‌هایی که در داخل حزب انجام گرفته و نامه‌ای که به این جمعیت نوشته شده و به عرض نیابت ریاست عالیه رسانده شده چه از لحاظ نیروی انسانی و چه از لحاظ امکانات مادی همه‌جور خودمان را در اختیار این نهضت بزرگ گذاشتیم (صحیح است) ولی استدعا می‌کنم از این آمادگی ملت، دولت این استفاده را بکند که فرد فرد ملت کافی نیست که بخواهند به صورت نامرتب کمک بکنند باید دولت این آمادگی را منظم بکند و بهره‌برداری بکند و در دنباله این ماده واحده برای کمکی که سایر دستگاه‌های غیرنظامی و افراد ملت و سازمان‌های غیردولتی همه با جان و دل حاضرند که سهیم و شریک باشند و بگویند اگر شاهنشاه ما در سطح جهانی در شأن خود چنین اقدامی فرمودند ما هم در پیروی از چنین رهبری در سطح داخل مملکت خودمان حاضر به همکاری هستیم این است که عضر می‌کنم به این لایحه شما با جان و دل رأی می‌دهیم ولی آن را کافی نمی‌دانیم و در انتظار متمم آن هستیم (احسنت).
رئیس- آقای سرتیپ‌پور تشریف بیاورید.
سرتیپ‌پور- ملت ایران همیشه برای کار خیر، برای جنگ با اهریمن، جنگ با تاریکی و استقبال از روشنایی آماده بوده است (صحیح است) به همین دلیل امروز هم آن آمادگی گذشته را همچنان دارد. صحیح است که تمام ملت ایران میل دارند به جهانیان کمک کنند ولی این رمز به خاطر باشد که شاهنشاه آریامهر از بودجه جنگی برای مبارزه با بی‌سوادی تخصیص داده است (صحیح است) تا دنیا بداند در این برهه از زمان که جهان تا گلو غرق اسلحه می‌شود به این عنوان که می‌خواهم جنگ کنم و این جنگ، جنگ بر ضد جنگ است (احسنت) و در خاورمیانه کروکودیل‌ها و بزمجه‌هایی پیدا می‌شوند که در منجلاب آرزوهای خودشان غلت می‌زنند و ترشحات عفن آنها خاور میانه را آلوده می‌کند حتی مشام ما را (احسنت) در یک چنین موقعی شاهنشاه آریامهر از بودجه جنگی، از بودجه دفاعی. از بودجه‌ای که باید صرف حراست و حمایت تمامیت مملکت بشود (صحیحاست) ز کوه می‌دهد ز کوه بزرگی، ز کوه نشخص ز کوه نورانیت فکری، ز کوه تمدن گذشته که همه بر روشنایی استوار بوده است (احسنت) ما قبول کرده‌ایم شاهنشاه آریامهر را، قبول کردیم این رهبر را، ما قبول کرده‌ایم که باید دنبال این رهبر که هیچ وقت اشتباه نکرده است و تمام کارهایش بر موازین عقل و خرد و حکمت بوده است برویم (احسنت) وقتی که چنین قبول کردیم پس ملت و رهبر جدایی نخواهند داشت (صحیح است) آنچه شاه کرده است مال ملت اوست اگر ملتی غیر ملت ایران می‌بود شاید پادشاهش یک چنین تصمیمی نمی‌گرفت این اعتقاد پادشاه است به ملت خودش این اعتقاد ملت است به پادشاه خودش بنابراین آنچه که کرده است شاه کرده، ملت کرده مبعوثان ملتش کرده‌اند (احسنت) (قراچورلو- بعضی‌ها متوجه نبوده‌اند) بعضی‌ها مدعیند وقتی که ما می‌بینیم جهان در چنین حال است وقتی که می‌بینیم خاورمیانه در چنین حال است وقتی که ببینیم هنوز کارهای زیاد در پیش داریم که هزینه می‌طلبد چرا پول خودمان را در راه مبارزه با بی‌سوادی جهانیان خرج بکنیم چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است ولی جواب را من می‌گویم این ملت‌روزی که پادشاهان وقت در همسایگی ما عظمت و افتخار را در استثمار انسانها می‌دانستند وقتی که ممالک مغلوبه را داغان می‌ردند وقتی که ملل مغلوبه را از جوان و پیر برای کارهای خودشان به بیغاره می‌گرفتند در یک چنین موقعی کورش با بردگی می‌جنگید و اسیران را انجات می‌داد امروز جانشین کورش شاهنشاه آریامهر است که در موقعی که تمام جهان سعی می‌کند جنگ را تحمیل کند به ملت‌های دیگر به عنوان جنگ بر ضد جنگ یا بهانه دیگر در یک چنین موقعی کورش زمان ما با جهل، فقر، با تاریکی روحی مبارزه می‌کند بدون آن که حد و حقی از ایران بکاهد بلکه
برای این که جهانیان بدانند اگر فردا در لجه روشنایی قرار گفتند منشأ این روشنایی ایران بوده است (صحیح است) اینجا دوست دانشمندمان آقای دکتر عدل طباطبایی فرمودند که پنجاه درصد از مردم جهان در تاریکی به سر می‌برند ملت‌هایی به قول خود پیشرفته‌تر از ایران در جهان بوده‌اند دیپلمات‌هایی در عرصه وسیع‌تر از جهان کار می‌کرده‌اند ولی این ایران بود شاهنشاه ایران بود کورش زمان ما بود که با اعتماد کامل به روشن فکری ملت خودش و اعتقاد ملت خودش نسبت به شاهنشاه آریامهر یک روز از بودجه دفاعی خودشان را تخصص دادند برای چه؟ نه به خاطر استثمار نه به خاطر جهانگیری نه به خاطر نفوذ که بعداً از طریق نفوذ بتواند ملتی را استثمار کند بلکه فقط به صرف حق و حقیقت به صرف اعتقاد بر روشنایی به صرف اعتقاد به بشر دوستی و صلح دوستی به صرف اعتقاد به این که بشری که در معرض چنین روشنایی قرار می‌گیرد از هر رنگ و هر قوم و نژاد حقشناس خواهد بود نسبت به ملتی که دو هزار و پانصد سال بر روی این عرصه از جهان زیست کرده است و همه وقت هم منشأ آثار نیک بوده است (صحیح است) ما به شاهنشاه و رهبرمان تعظیم می‌کنیم (احسنت) و این تعظیم متفرع از تعظیم جهانیان نیست جهانیان وظیفه خودشان را در مقابل شاهنشاه آریامهر ادا می‌کنند و ما وظیفه خودمان را به جا می‌آوریم و تعظیم می‌کنیم به شاهنشاه که منشأ چنین اندیشه نیک بوده است ما تبرکی می‌گوییم به ملت ایران که چنین شاهنشاه بلند اندیشه‌ای را توانسته است انتخاب بکند به سمت رهبری و خلاصه کند عقاید و افکار خودش را در افکار ایشان بنابراین بنده با تحسین به اقلیت که با اصل موضوع اظهار موافقت کردند و اعلام فرمودند که بر اساس اعتقاد به شاهنشاه و براساس اعتقادی که خودشان داشته‌اند به چنین مبانی رأی خواهند داد و از اکثریت و منفردینی هم که از فرط علاقه تقاضای فوریت برای چنین لایحه کرده‌اند تشکر می‌کنم (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای روحانی بفرمایید.
روحانی- با بیانات جامع جناب سرتیپ‌پور جای صحبت برای بنده باقی نمانده ولی وقتی که همکار ارجمند و دوست دیرین من جناب آقای رامبد اعلام فرمودند به عنوان مخالف می‌خواهم صحبت کنم با اخلاصی که به ایشان دارم ناراحت شدم که برای چه در مسئله مهمی که تمام ملت ایران همان طور که خودشان فرمودند در نهایت سرافرازی هستند چنین عنوانی برای ابراز احساسات انتخاب کردند این بود که متذکر شدم که قطعاً خواهند گفت کم است (دکتر جعفری- به این علت بود که زودتر از آقایان می‌خواستند صحبت کنند) ما در اختیارشان بودیم که گوش بدهیم شنیدن هفت هشت ساعت فرمایشات ایشان را امتحان داده‌ایم بنابراین متذکر شدم که لابد می‌خواهند بفرمایند کم است اما همان طور که جناب سرتیپ‌پور فرمودند آنچه شاهنشاه آریامهر بفرمایند برای تمام ملت ایران اعم از نمایندگان مجلس شورا و مجلس سنا، دولت، کشاورز و کارگر و هر مقامی که باشد مطاع است و چون و چرا درباره‌اش جایز نیست زیرا آنچه رهبر خردمند ملت می‌فرمایند عین صواب و مصلحت است و اگر روزی مصلحت باشد و مصلحت بدانند تحت عناوین دیگری هم کمک بشود باز همه ما از صمیم قلب آن چیزی را که مصلحت بدانند انجام خواهیم داد اما به نظر بنده اهمیت مسئله در این است که در مقابل تقویت قوای نظامی که برای جنگ و خون‌ریزی است شاهنشاه آریامهر ما اراده فرموده‌اند دانش مردم جهان را بالا ببرند که مردم دانشمند کمتر دنبال جنگ و جدال بروند امروز صبح جزوه‌ای را که سخنرانی تیمسار ریاحی وزیر کشاورزی بود می‌خواندم در آنجا در صفحه اول قسمتی از فرمایشات شاهنشاه را که در یکی از سخنرانی‌هایشان فرموده‌اند دیدم که فرموده‌اند قلب من متعلق به تمام ملت ایران است...
و به همین دلیل هم تمام ملت ایران همیشه مطیع اوامرشان هستند چون که اخلاص و ایمان و علاقه به رهبر خود دارند، چون همکار محترم در بین فرمایشات خودشان نامیاز من بردند به جا دیدم که توضیح بدهم که در این موضوع مهم نمی‌بایست مخالف باشند و از تذکری که دادم ناراحت نشوند و از آقایان معذرت می‌خواهم.
رئیس- آقای کیهان یغمایی فرمایشی دارید بفرمایید.
کیهان یغمایی- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و همکاران عزیز بلبل به شاخ سرو به گلبانگ پهلوی می‌خواند دوش درس مقامات معنوی (احسنت) قبلاً باید عرض کنم که سخنان بسیار شیرین جناب آقای سرتیپ‌پور به قول خودشان ای با موجب شده که عرایض بنده گل نکند (خنده نمایندگان) گاهی در تاریخ ملت‌ها و کشورها به رهبری رؤسای ممالک مواردی پیش می‌آید که آن قدر مهم و شایان توجه و تکریم است که هزاران سال نسل به نسل منتقل می‌شود و در خاطره‌ها باقی می‌ماند و سرمشق ملت‌ها می‌شود یکی از همین موارد موضوع پیکار جهانی مبارزه با بی‌سوادی است چنان که گفته شد در دنیای پرآشوب و آلوده کنونی که همه به فکر جنگ و کشتار هستند پاکدلی دانا با کمال شهامت و روشندلی با تدبیر و افکار بلند و عالیه خود که شاهنشاه آریامهر ما باشد شاهنشاه بزرگ کشور کهنسال ایران ابتکاری به خرج می‌دهند که امروز در دنیا و در سرتاسر گیتی بحث روز شده است (صحیح است) و همه جهانیان ازاین امر مهم استقبال کرده‌آند و سر تعظیم و ستایش فرود می‌آورند (صحیح است) و همه به سهم خود می‌کوشند از این هدف مقدس پیروی بکنند و دینی را که نسبت به دنیا دارند اداء کنند اختصاص یک روز بودجه نظامی کشور ایران به فرمان و ابتکار شاهنشاه برای پیکار و مبارزه با بی‌سوادی برگ زرین دیگری به تاریخ پرافتخار کشور کهنسال ایران افزود ملت ایران و مجلس ایران از شاهنشاه ایران در مقابل این تدبیر خردمندانه سر تعظیم و تکریم فرود می‌آورد و به طوری که همه آقایان دیده‌اند و شنیده‌اند از خاص و عام همه غرق در غرور و افتخار هستند درود بر شاهنشاهی که شب و روز آسایش خود را صرف پیشرفت مملکت می‌فرمایند و درود بیشتر بر این که هر روز افتخاری به افتخارات گذشته میهن می‌افزایند و عظمت و افتخار و بزرگی ملت و کشور ایران با سرعت قوس صعودی دارد (صحیح است).
باش تا صبح دولتش بدهد
کاین هنوز از نتایج سحر است (احسنت) فرد فرد خود ما نمایندگان در خانه ملت وظیفه داریم در اجرای نیات و اهداف شاهنشاه آریامهر آنچه در قدرت داریم کوشش بکنیم تا به سهم خود دینی را که در مقابل شاهنشاه و ملت داریم ادا کنیم بنده اینجا ناچارم اگر گفته‌ام به زغم آقایان خیلی هم خوش نباید در دنباله فرمایشات همکار محترم جناب رامبد عرض کنم ما هم وظیفه‌ای داریم (صحیح است) آقایان درست است که شاهنشاه همه چیز خودشان را همیشه وقف ملت ایران کرده‌اند اگر به صورت مجالس و مذاکرات گذشته مجلس توجه بفرمایید بنده بارها عرض کرده‌ام شاهنشاه آریامهر از سربازها و خدمتگزارهایش در این مکان مقدس انتظار دارند خدمتی، طرحی، کاری بکنیم (صحیح است) همه‌اش نباید یک نفر در این مملکت وقتش صرف بشود فکرش را به کار بیندازد یک دقیقه آسایش برای ایشان باقی نباشد ما هم باید در این راه سعی بکنیم البته تمام مساعی و کارها و افکار بلند ایشان مورد احترام ما است ولی ما هم یک وظیفه‌ای داریم دولت، اکثریت، اقلیت و الله صحبت از تنقید نیست من با شما همصدا هستم ولی نباید اینجا بنشینیم و همه چیز را نباید از شخص اول مملکت انتظار داشت اوامر شخص اول مملکت روی چشم ما است او برای ما کوشش می‌کند جان ما فدای او می‌خواهم از خدا که دهد صد هزار جان- تا صد هزار بار بمیرم برای تو (احسنت) ما صد هزار بار حاضریم جانمان را فدا کنیم همه ملت ایران حاضرند فدای شاهنشاهی بشوند که همه چیزش را در راه عظمت ایران گذاشته‌اند اما ما هم یک سهمی داریم ای کاش آن وقتی که این طرح می‌آمد به مجلس یک طرحی هم از طرف اقلیت که خود بنده هم هستم تقدیم می‌شد که ما هم یک روز از حقوق‌مان یا یک ماه از حقوق‌مان را تقدیم می‌کردیم آخر تا کی تا چند همین طور اینجا بنشینیم و منتظر باشیم که همه کارهای مملکت را شخص اول مملکت انجام بدهد همه کارها را اعلیحضرت عنایت و توجه بفرمایند (دکتر مهندس بهبودی- حزب مردم این کار را کرد) بنده نمی‌خواهم اسم ببرم کی کرد کی نکرد ولی ما هم وظیفه‌ای داریم و باید این وظیفه انجام بشود بنده در کمال ساده دلی از اکثریت استدعا می‌کنم از منفردین و از اقلیت که همه با هم همصدا بشویم
یک طرحی تهیه بکنیم یک طوری بشود که ما هم دین خودمان را در این مبارزه و پیکار جهانی انجام بدهیم امیدوارم که این بیان بنده مورد تأیید همه نمایندگان اکثریت و اقلیت قرار بگیرد و یک صدا این وظیفه را به پیروی از نیات عالیه شاهنشاه انجام بدهیم (صحیح است) به خدا قصد انتقاد ندارم طرفداری از شخصی و دسته‌ای را ندارم این عین عقیده بنده است که عرض کردم، تیمسار شکیبی درود و افتخار بر ارتش، بر ارتش شاهنشاهی حافظ استقلال و تمامیت کشور ایران که با رهبری بزرگ ارتشتاران فرمانده هر روز با قدرت و عظمت و توانایی صادقانه و در کمال از جان‌گذشتگی مرزهای کشور را در بر و بحر و جو با کمال درستی پاسداری می‌کند و امروز افتخار دیگری بر افتخار شما افزوده شد به دست توانای شاهنشاه بزرگ ارتشتاران فرمانده که یک روز بودجه نظامی شما برای عالی‌ترین هدف دنیایی اختصاص داده شد و این بزرگترین افتخار است (میرافضل- موجب افتخار همه ملت ایران است) البته بنده قبلاً راجع به افتخار همه ملت ایران عرض کردم حق با جنابعالی است هر روز که به جلو می‌رویم با هدایت صحیح و اصولی رئیس محترم مملکت شاهد بهتر شدن وضع عمومی کشور هستیم و به ساختن ایرانی آباد و بزرگ که مورد علاقه و آرزوی دیر بند رهبر ما است نزدیک‌تر می‌شویم همان طور که همیشه ملت ایران از صمیم قلب دعاگوی وجود مقدس شاهنشاه بوده و هست این است به پاس حقگزاری از این موهبت جدید همه یک دل و یاد جهت دست نیاز به درگاه باریتعالی دراز کرده می‌گوییم ای صاحب قرآن نگاهدارنده و موجب سلامتی پادشاه ما باش و به او طول عمر عنایت فرما تا تمام آرزوهایی که برای بهتر کردن کشور و ملت ایران دارد به ثمر برسد (نمایندگان- انشاءالله) بنده در خاتمه عرایضم بدون هیچ گونه تظاهر و آلایش مطلبی یادم آمد که باید این وظیفه اخلاقی و وجدانی خودم را ادا کنم در درجه اول از شخص ریاست محترم مجلس که همیشه در این قبیل موارد همت به کار برده‌اند خودشان استاد هستند یک عضو فرهنگی فاضل و دانشمند هستند که در این مملکت مکتب بسیار عالی داشتند و شاگردانی داشتند که امروز همه آنها برای مملکت مفید هستند و آنچه بنده اطلاع دارم در این راه مبارزه با بی‌سوادی هم سهمی داشتند بنده از حضورشان تشکر می‌کنم و از خداوند توفیق‌شان را خواستارم و مطلب دیگر از آقای دکتر هدایتی وزیر آموزش و پرورش چون بنده دیدم اینجا تشریف دارند یادم آمد در اجرای اوامر ملوکانه با به دست گرفتن ریاست کنگره پیکار جهانی با بی‌سوادی با بهترین وضعی آبرومندانه نقشی که به عهده داشتند انجام دادند که این خود در خور تقدیر و تحسین است و همیشه موفقیت بیشتر ایشان را آرزو می‌کنم (صحیح است، احسنت).
رئیس- آقای سعید وزیری بفرمایید.
سعید وزیری- واقعاً هم بعد از صحبت‌های آقایان محترمی مثل دوست عزیزم آقای رامبد و مرشد عزیزم آقای سرتیپ‌پور و جناب آقای کیهان یغمایی و جناب آقای روحانی و در واقع پس از ابراز احساسات تمام آقایان و خانم‌های محترم که با این «احسنت‌ها» و «صحیح است» ثابت فرمودند اگر فرصتی باشد ولو به قدر نیم ساعت که باشد می‌آیند و صحبت می‌کنند دیگر برای بنده زاید است که وقت مجلس را بگیرم ولی از مقام محترم ریاست معهذا تشکر می‌کنم چون بنده در جلسه قبل عرض کرده بودم که اجازه بفرمایند صحبتی بکنم حالا ایشان به خاطر مبارک‌شان بود و به بنده پیغام فرمودند که میل داری صحبت بکنی؟ و یا این که بنده فکر کردم مزاحم خواهم بود معهذا فکر کردم بهترین پاسخ دادن به حسن‌نیت مقام محترم ریاست این است که بنده واقعاً ولو مزاحم خانم‌ها و آقایان محترم باشم عرایضی بکنم چون این تنها حکایت از این نمی‌کند که مقام ریاست به یک نماینده و به یک همکارشان توجه دارند که به او امکانی داده باشند بلکه در این مورد به خصوص و در این مسئله مبارزه با بی‌سوادی که یک اقدام بسیار بزرگ و شاهکار پادشاه ما می‌توان به حساب آورد ایشان خواستند حداکثر علاقه‌شان راحتی با دعوت کردن یک نماینده دیگر که باز عرایضی بشود نشان بدهند خیلی از ایشان متشکرم بنده جنبه‌های خارجی قضیه را که واقعاً جنبه جهانی دارد چند روز پیش به مناسبت این که اعلیحضرت همایونی مصاحبه‌ای با نماینده
خبرگزاری‌ها فرمودند عرض کردم که بنده به عنوان یک ایرانی و همه خانم‌ها و آقایان به عنوان یک ایرانی نمی‌توانیم از ابراز و احساس این افتخار غفلت بکنیم یا خودداری بکنیم (صحیح است) که این انسان بزرگ و این انسان فوق‌العاده در میان ما است (صحیح است) در عین حال که انسان‌های بزرگ و فوق‌العاده مانند شاهنشاه عزیز ما متعلق به جامعه انسانها هستند و متعلق به این عالم هستند ولی واقعاً ما نمی‌توانیم از این احساس افتخار و ابراز افتخار غفلت کرده باشیم (صحیح است) این است که بنده امروز دیگر از جنبه جهانی موضوع مطلبی عرض نمی‌کنم چون واقعاً به بهترین وجه سایر آقایان و همکاران فرمودند. اما مسئله مبارزه با بی‌سوادی سابقه عمیق دارد که الان به خاطرم رسید دو جنبه خیلی مهم دارد، این اقدام اعلیحضرت همایونی راجع به مبارزه با بی‌سوادی که با این صداقت و با این حرارت و با نهایت صمیمیت عمل می‌شود این کمال صداقت و صمیمیت رهبر انقلاب را نسبت به انقلاب نشان می‌دهد (صحیح است) چه بسا ممکن بود و ممکن است که یک رهبر انقلاب واقعاً با پیشنهاد کردن مسئله اصلاحات ارضی الغاء رژیم ارباب و رعیتی، سپاه دانش، سپاه بهداشت و آزاد کردن بانوان و سایر جنبه‌های انقلابی وظیفه خودش را انجام شده تلقی کند اما وقتی که یک رهبر در اعماق اجتماع خودش فرو می‌رود و مطالعه می‌کند و بعد از این که شعارهای انقلابی خودش را داد و رفت و مطالعه کرد که نتیجه این انقلاب آثار این انقلاب تا کجا در اعماق اجتماع مؤثر بوده است و در واقع بعد از این که یک مطالعه واقع‌بینانه به عمل آورد آن وقت است به چنین نتایجی می‌رسد که می‌گوید برای واقعاً به ثمر رساندن این انقلاب بایستی اکثریت این مردم باسواد باشند و بفهمند این انقلاب برای چه صورت گرفته است بدانند که چگونه باید از این انقلاب حراست و حفاظت و پاسداری کنند به نظر بنده که به اصطلاح یکی از کهنه قباله‌ها و مستمع و ناظر حرف‌هایی هستم که تاکنون در این مملکت زده شده است به خاطر دارم چه کسانی در چه مراحلی در چه مواقعی، چه ادعاهایی داشته‌اند چه حرف‌هایی زده‌اند ولی واقعاً این صداقت و صمیمیت را نسبت به روح انقلاب و به نتایجی که می‌بایستی در داخل کشور و برای ملت گرفته بشود نشان ندادند این است که بنده به سهم خودم احساس می‌کنم که جنبه داخلی مطلب یعنی این همه صداقت و صمیمیتی که شاهنشاه نسبت به انقلاب این مملکت ابراز می‌کنند و این همه به صورت پیگیر و مداوم و با عرضه کردن و طرح کردن اساسی‌ترین و مؤثرترین نقشه‌ها برای پابرجا کردن و استوار کردن این انقلاب عرضه می‌کنند احساس می‌کنم این جنبه واقعاً حیاتی است از لحاظ ملت ایران واقعاً حیاتی و تاریخی است البته صرف‌نظر از این مطلب همان طور که آقایان فرمودند از لحاظ جنبه جهانی خصوصاً برای ما که ایرانی هستیم و این افتخار را نمی‌توانیم نادیده بگیریم باید یادآوری کنیم همین جا بنده به اختصار عرض می‌کنم و رد می‌شوم از این مطلب در این مملکت در مقابل بسیاری از جماعت‌ها و جمعیت‌ها و مدعیان این مطلب مطرح شده بود (که برای به نتیجه رسیدن هدف‌ها و آرمان‌های ملی بلکه هر طوری بشود که موقتاً با سوادها بتوانند در پاره‌ای موارد اعمال نظر بکنند) ولی درست آن اشخاص که مدعی آزادی‌خواهی و مدعی اصلاحات بودند با این طرح و این تز و این فکر مخالفت کردند. برای چه؟ برای این که می‌خواستند کارگران به خصوص دهقان‌های مملکت ما که در بی‌سوادی بودند، و در غفلت خیلی زیاد فرو رفته بودند این حضرات و این آقایان مدعیان می‌خواهستند کماکان اینها در بی‌سوادی به مانند تا بهتر بتوانند از گرده آنها سواری بکشند ولی این شاه است که این مشکل را برطرف می‌کند همان طوری که گفتند سلطنت بر ملت فقیر برای من افتخار ندارد و ثابت کردند حالا هم عملاً ثابت می‌کنند که سلطنت و حکومت بر ملتی بی‌سواد هم افتخار ندارد حتماً باید در میان ملتی با سواد سلطنت کرد بایستی طرح‌های انقلابی و مترقیانه را در میان ملت با سواد عنوان کرد حساسیت مطلب در اینجا است بنده که عرض کردم به عنوان کهنه قباله این حرف‌ها بودم و در جریان این حرف‌ها بوده‌ام باید به خاطر داشته باشید که چه کسانی این مطالب را عنوان کردند و چه کسانی با داشتن
داعیه وطن‌پرستی و با داشتن داعیه انقلابی بودن با داشتن داعیه این که این مملکت را می‌خواستند به نجات و رستگاری رهبری کنند با این تز مخالفت می‌کردند اینجا است که در این رهگذر تاریخ نشان داده می‌شود که افرادی که می‌گویند شاه حق دارد و شایسته‌ترین رهبر ملت ایران است اینها قصد تملق و مداهنه و مجامله ندارند با مراجعه به سوابق ذهنی خودشان اگر منصف باشند (که خوشبختانه مشی زمانه و روزگار تعداد این منصف‌ها را خیلی بالا برده است) اینها با ایمان می‌گویند که واقعاً این مرد رهبری قوی و رهبری توانا است. بلی این یک جنبه اصیل و مهم قضیه است ولی باز بنده می‌خواهم از جنبه‌های انتقادی صرف‌نظر نکنم البته باید عرض کنم که انتقاد خیر، از نقطه‌نظر تذکر و از همان زاویه‌ای که آقای کیهان یغمایی فرمودند و بنده گمان می‌کنم که حق مطلب موقعی ادا خواهد شد که همه ما و فرد فرد خدمتگزاران صدیق وزارت آموزش و پرورش، آموزگاران و دبیران عزیز، استادان و دانشیاران محترم و تمام عوامل و عناصری که واقعاً به این مملکت احساس دلبستگی می‌کنند و احساس می‌کنند که پدرهایشان و مادرانشان و قوم و خویشان‌شان در این مملکت زندگی می‌کنند و زندگی و افتخارشان بستگی به این مملکت دارد باید اینها همه دست به دست هم بدهند و یک کاری بکنند که این کار بزرگ را که شاهنشاه در مقیاس جهانی آغاز کرده است در این مملکت هر چه زودتر به نتیجه برسانند (احسنت) بنده عرض دیگری ندارم متشکرم.
رئیس- نظری دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
در مورد لایحه شماره چاپ ۱۸۱۸ مربوط به پرداخت یک روز از بودجه نظامی کشور به مؤسسه فرهنگی و رتبیتی یونسکو پیشنهاد می‌نماید: در سطر دوم بعد از جمله (کل کشور را) عبارت (از بودجه وزارت جنگ کسر و...) اضافه شود. دکتر یزدان‌پناه.
رئیس- آقای دکتر یزدان پناه بفرمایید.
دکتر یزدان‌پناه- همان طوری که نمایندگان محترم از متن ماده واحده که خدمت‌شان هست استنباط می‌فرمایند در آنجا به صراحت روشن نشده است یک روز بودجه مستمر نظامی از چه محلی باید پرداخت بشود با توجه به مقدمه‌ای که بر این ماده واحده نوشته شده است و در پیروی از منویات شاهنشاه آریامهر چون هدف این بوده است که از بودجه وزارت جنگ کسر بشود بنده این پیشنهاد اصلاحی را تقدیم کرده چون مبلغی که باید پرداخت بشود معلوم است محل پرداخت هم معلوم باشد.
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری (معاون وزارت دارایی)- با اجازه مقام محترم ریاست پیشنهادی را که می‌فرمایید تأیید می‌شود دولت هم موافق است ولی از حضورشان استدعا می‌کنم اگر اجازه بفرمایند در عبارت نوشته شود از محل اعتبارات بودجه وزارت جنگ چون کسر می‌شود منظور را تأمین نمی‌کند تمام خرج‌هایی که وزارت جنگ می‌کند می‌پردازد و ازمحل بودجه‌ای است که می‌پردازد اگر اجازه بفرمایید عبارت به این شکل اصلاح شود که از محل اعتبارات وزارت جنگ (دکتر یزدان‌پناه- اشکالی ندارد نظر تأمین است).
رئیس- با این پیشنهاد مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) به این پیشنهاد با اصلاحی که شده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) حالا به ماده واحده با اصلاحی که در آن به عمل آمد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه برای اظهار نظر ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای دکتر هدایتی فرمایشی دارید بفرمایید.
دکتر هدایتی (وزیر آموزش و پرورش)- از ساحت مقدس مجلس شورای ملی اجازه می‌خواهم از لحاظ ارتباطی که فرمان شاهنشاه و لایحه‌ای که امروز به تصویب مجلس محترم شورای ملی رسید با کار دستگاه آموزش و پرورش کشور دارد مراتب تشکر و سپاسگزاری دولت را از تصویب سریع این لایحه به عرض نمایندگان محترم برسانم در فرمایشاتی که نمایندگان محترم در پشت تریبون مجلس فرمودند انعکاسی از قضاوت ملت ایران درباره تحول بزرگی که به رهبری شاهنشاه مادر کشور تحققق پیدا کرده کاملاً آشکار بود. در این قسمت از همکاری و تشریک مساعی ملت و دولت برای پیش‌برد و جهاد مقدسی که به رهبری رهبر عالیقدر ما آغاز کرده‌اند و امروز با مقیاس جهانی با تصویب این لایحه شروع خواهد شد مذاکراتی به عمل آمد در این باره باید عرض کنم که این همکاری و تشریک مساعی همان طوری که نمایندگان محترم اشاره فرمودند به مفهوم واقعی کلمه وجود دارد و تمام آحاد و افراد ملت ایران در پشت رهبر عالیقدر خود برای اجرای این برنامه‌های مترقی آماده و دست به جهاد هستند (صحیح است) و آنچه خود بنده به عنوان خدمتگزار دستگاه آموزش و پرورش و طی دوره خدمتگزاری از اجرای اصول انقلاب شاه و ملت و مخصوصاً یکی از اصول انقلاب که مربوط است به مبارزه با بی‌سوادی یعنی اصل سپاه دانش که از ابتکارات بزرگ شاهنشاه ما است دیده‌ام این است که سپاهیان دانش، سربازان انقلاب امروز در سایه این ابتکار شاهنشاه توانسته‌اند موجبات تحول عظیمی را نه تنها از لحاظ با سواد کردن روستاییان فراهم کنند بلکه از جهت ایجاد تحول بزرگ در روستاهای کشور اقدامات زیادی نموده‌اند (صحیح است) نمایندگان محترم خود شاهد هستند که این سربازان انقلاب و نمایندگان شاهنشاه در روستاهای کشور چه اقداماتی نموده‌اند (صحیح است) خاطرات فراموش نشدنی از فعالیت‌ها و جهاد این سپاهیان در ذهن ما زنده است نمایندگان محترم کرمان به خاطر دارند که در چند ماه گذشته از سپاه دانش کرمان بازدید می‌کردیم اقداماتی از طرف این سپاهیان دیده شد که با کمک و تشریک مساعی مردم تحقق پیدا کرده بود که باید در تاریخ ملت ما ضبط شود در قریه پشته شیران کرمان قریه‌ای که تا دو سال پیش حتی یک با سواد در آنجا وجود نداشت قریه‌ای که دو هزار نفر جمعیت در آن وجود داشت ولی تا دو سال پیش یک با سواد در آن نبود و اگر کسی نامه‌ای بر پشت مال از شهر دریافت می‌کرد، چون جاده‌ای وجود نداشت، ناگزیر می‌بایست چهل کیلومتر راه برود و به شهر کرمان بیاید تا آن نامه را برای او بخوانند امروز همین قریه دو هزار نفری که نه راه داشت نه بهداری داشت نه مدرسه داشت و حتی یک قطره دارو در آن پیدا نمی‌شد در اثر رهبری شاهنشاه و سربازان انقلاب که از افکار رهبر عالیقدر خود الهام می‌گیرند هم راه دارد هم در آنجا مدرسه ساخته شده و دویست نفر از اطفال روستایی در این مدرسه که شاید از لحاظ ساختمان با بهترین مدارس شهر قابل مقایسه باشد مشغول تحصیل بودند در این ده، دهی که تا دو سال پیش فراموش شده بود دو هزار و هفتصد اصله درخت غرس کردند و بلواری به عرض ۳۰ متر در این قریه کشیده‌اند و به نام بلوار فرحناز نامگذاری کرده‌اند، رختشویخانه ساخته‌اند، غسالخانه ساخته‌اند، آب ده را لوله‌کشی کرده‌اند و دویست نفر از اطفال روستاییان این قریه را که تا دو سال پیش حتی یک نفر با سواد در آن نبود تعلیم می‌دهند علاوه بر بزرگسالانی که در شب تعلیم می‌بینند این یک تحول واقعاً بزرگی است که در طی مدتی کوتاه به دست این سربازان تحقق پیدا کرده است این یک نمونه از نتایج ابتکارات شاهنشاه ما است طرحی که امروز به تصویب نمایندگان محترم مجلس رسید جلوه‌ای است از قیام تاریخی شاهنشاه در کنگره مبارزه با بی‌سوادی نمایندگان محترم به خاطر دارند که کشورو ملت ایران روزهای تاریخی زیادی دارد و یکی از روزهای تاریخی ملت ایران روزهایی است که کنگره مبارزه با بی‌سوادی به ابتکار شاهنشاه در تهران تشکیل شد (صحیح است) شاهنشاه در پیام افتتاحیه خود در این کنگره که بنده باید عرض کنم که تا پایان جلسات این کنگره تاریخی سایه شخصیت عالیقدر رهبر کشور ما
بر کنگره جهانی مبارزه با بی‌سوادی حکومت می‌کرد شاهنشاه در این پیام تاریخی سران دول و به کنگره جهانی پیشنهاد فرموده‌اند که هزینه چند ساعت از تسلیحات جهان به امر مبارزه با بی‌سوادی در مقیاس جهانی تخصیص داده شود پیام شاهنشاه در روز تاریخی افتتاح کنگره جهانی در سراسر جهان به عنوان یک پیام بشری و یک پیام الهام بخش انسانی، پیامی که از افکار بلند انسانی در مقیاس جهانی سرچشمه گرفته است برای سعادت و خوشبختی هفتصد میلیون مردم محروم از سواد جهان در تمام جلسات بنده به عنوان عضو هیئت نمایندگی ایران افتخار حضور در این جلسات را داشتم و همان طور که به عرض نمایندگان محترم رسانده سایه شخصیت به روز و برجسته رهبر عالیقدر ما و پیام شاهنشاه ما در این جلسه تاریخی حکومت می‌کرد و همان طور که ملاحظه فرمودید نمایندگان ۸۹ کشور جهان یکی پس از دیگری در پشت تریبون کنگره مبارزه با بی‌سواد قرار گرفتند و در مقابل عظمت افکار بلند شاهنشاه ما سر تعظیم و تکریم فرود آوردند (صحیح است) و باز ملاحظه فرمودید در میان شور و هیجان بی‌سایقه کنگره جهانی مبارزه با بی‌سوادی آن قطعنامه تاریخی به تصویب رسید که نمایندگان ۸۹ کشور جهان رهبری الهام بخش شاهنشاه ما را در مقیاس جهانی نیز پذیرفتند و این بزرگترین افتخاریست که در تاریخ کشور ملت ایران نصیب ملت ما شده است (صحیح است) نمایندگان محترم مجلس شورای ملی، کشور ما روزی پرچمدار فرهنگ و تمدن جهان بود دو هزار و پانصد سال پیش ما پرچمدار فرهنگ و تمدن جهان بودیم امروز قرن‌ها از آن تاریخ می‌گذرد و تا چندی پیش هر یک ازما در هر گنجی از دنیا قرار داشتیم در مقابل عقده رنجی که از عقب افتادگی کشور خودمان متحمل می‌شدیم خودمان را در پشت افتخارات باستانی پناه می‌دادیم و در هر نقطه‌ای از دنیا که بودیم به این افتخارات کهن و افتخارات شاهنشاهی گذشته خودمان متکی بودیم (صحیح است) حق داشتیم برای این که این افتخارات افتخاراتی است که در تاریخ تمام کشورهای دنیا در مدارس متوسطه فصلی از تاریخ است و این افتخارات گذشته ما به آن متکی است ولی به حق باید عرض کنم که امروز ایرانی با افتخار و سربلندی در هر نقطه‌ای از دنیا که هست به افتخارات امروز متکی است (احسنت) اگر در گذشته افتخارات ما در کتاب‌های دبستانی منعکس شده است افتخارات شاهنشاهی که ما شاهد و ناظر آن هستیم یعنی افتخارات نسل حاضر که تحت رهبری شاهنشاه رهبر عالیقدر ما نصیب کشور شده است امروز در صفحات روزنامه‌ها و مطبوعات و صدها و هزاران کتاب که درباره صفحات شاهنشاه عالیقدر ما منتشر شده است منعکس است این برای ایرانی موجب غرور و افتخار است (صحیح است- احسنت) جناب آقای رامبد نماینده محترم مجلس شورای ملی اشاره فرمودند که دستگاه‌های دولتی هم باید درا ین امر پیشقدم بشوند البته مطلبی که می‌فرمایند صحیح است ولی در این مورد همان طور که به عرض نمایندگان محترم رساندم که این ابتکار شاهنشاه که افتخاری برافتخارات چند سال اخیر ما اضافه می‌کند در اجرای پیام تاریخی است که شاهنشاه ما در جلسه افتتاحیه کنگره جهانی عنوان فرمودند دائر بر این که کشورهای جهان سهمی از هزینه‌های نظامی خودشان را برای این امر بشری و انسانی مبارزه با بی‌سوادی تخصیص بدهند موجب افتخار و مباهات است که شاهنشاه ما پیشقدم شدند در اجرای این هدف انسانی، باید به حق و حقیقت اعتراف کرد که این ابتکارات شاهنشاه که یکی پس از دیگری صفحات زرین بر تاریخ کشور ما اضافه می‌کند تحولی عظیم در امر مبارزه با بی‌سوادی در دنیا به وجود آورده است و مسئله مبارزه با بی‌سوادی را از یک مسئله یعنی از یک بلیه ملی از کشورهای جهان خارج کرده است و با این ابتکار اخیر شاهنشاه بدون تردید راهی در مقابل جهانیان بازشده است و دنیا ناگزیر است به دنبال راهی که رهبر عالیقدر ما باز کرده است در این مسیر انسانی قدم بردارد (صحیح است) اشاره فرمودند درباره همکاری ملت باید عرض کنم تمام افراد ملت ایران با تمام ذرات وجودشان از انقلاب شاهنشاه انقلابی که به تصویب ملت ایران رسیده است از هدف‌های مقدس شاهنشاه خودشان تأیید می‌کنند و تا آنجا
که امکانات انسانی اجازه می‌دهد در راه نیات عالی رهبر عالیقدر خودشان تلاش می‌کنند به عنوان نمونه و مثال عرض کنم در جریان چند ماهی که بعد از کنگره جهانی جهاد مقدس بر ضد جهل و بی‌سوادی با رهبری شخص شاهنشاه و اداره کمیته ملی مبارزه با بی‌سوادی تحت ریاست والاحضرت اشرف پهلوی در ایران آغاز شد طبقات و دستجات مختلف در این امر بزرگ انسانی با نهایت علاقمندی تشریک مساعی کردند جناب آقای وزیر دادگستری تشریف دارند شاید به عنوان مثال صحیح نباشد عرض کنم کانون سردفتران یک جنبشی در راه اجرای نیات شاهنشاه در امر مبارزه با بی‌سوادی آغاز کردند کلاس تربیت معلم برای تشکیل کلاس‌های مبارزه با بی‌سوادی ترتیب دادند که بنده شخصاً افتخار شرکت در برنامه افتتاحیه‌اش را داشتم و برنامه‌های تنظیم کردند که به خرج خودشان بدون دیناری کمک از طرف دولت در طی دو سال آینده چهل هزار نفر را با سواد کنند (احسنت) این نمونه‌ای از تشریک ماسعی دولت و ملت در راه اجرای نیات بشر دوستانه شاهنشاه خودشان می‌باشد فرمودند نمایندگان محترم مجلس علاقمند هستند درا ین امر بزرگ انسانی و بشری شرکت فرمایند بنده به عنوان وزیر آموزش و پرورش قول می‌دهم که اگر در مجلس یا در هر نقطه دیگر نمایندگان ملت که می‌دانم با نهایت علاقمندی با تمام ذرات وجود خودشان در راه تحقق آمال رهبر عالیقدر کشور مخصوصاً در این امر انسانی و بشری که امروز جنبه جهانی به خود گرفته و افتخار بزرگی برای ملت ایران به دست آورده است تشریک مساعی بفرمایند دستگاه آموزش کشور برای تشکیل کلاس‌های شبانه مبارزه با بی‌سوادی که افتخار تعلیم از نمایندگان محترم ملت داشته باشد آمادگی خودش را اعلام می‌کند (بانو دکتر دولتشاهی- آقای وزیر از تلاش‌های شورای عالی جمعیت‌های زنان هم بفرمایید) صحیح است بسیار سپاسگزارم باید عرض کنم شورای عالی جمعیت‌های زنان ایران با رهبری والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی تلاش قابل ستایشی در راه این هدف مقدس انجام داده‌اند و درود می‌فرستم به شما بانوانی که با جهادی که در راه مبارزه با بی‌سوادی و در راه به دست آوردن حقوق خودتان ابراز نمودید نشان دادید که شایسته حقوقی که با رهبری شاهنشاه به دست آوردید هستید (احسنت) بنده یک بار دیگر تشکر می‌کنم و به عرض نمایندگان محترم مجلس شورای می‌رسانم که اطمینان داشته باشند که دستگاه آموزشی کشور تا حدود امکانات موجود خود امکانات مالی و انسانی در راه اجرای هدف‌های انسانی شاهنشاه، رهبر عالی‌قدری که امروز مظهر استقلال و موجودیت کشور ما است و برای هر ایرانی موجب غرور و افتخار است در دنیایی که در هر گوشه از آن آتش نفاقی شعله‌ور است رهبر عالیقدر ما نه تنها به فکر رفاه و آسایش افراد این مملکت هستند بلکه انتظار ۷۰۰ میلیون و حتی ۱۰۰۰ میلیون مردم محروم از سواد متوجه رهبر عالیقدر ما هستند راهی که به دست رهبر عالیقدر ما در دنیا احداث شده است راهی است که تمام ملت‌های جهان در آینده به دنبال پرچمدار این راه بزرگ یعنی شاهنشاه آریامهر ناگزیر قدم برخواهند داشت (احسنت).
۶- معرفی آقای منوچهر پرتو به معاونت پارلمانی وزارت دادگستری به وسیله آقای وزیر دادگستری
رئیس- آقای دکتر عاملی بفرمایید.
دکتر عاملی (وزیر دادگستری)- با اجازه مقام ریاست آقای منوچهر پرتو که از قضات با سابقه وزارت دادگستری هستند (صحیح است) و در پست‌های مختلف قضاییا ز دادستانی تهران، دادستان دیوان کیفر و اخیراً به عنوان مدیرکل قضایی در غالب کمیسیون‌های مجلس شرکت می‌کردند ایشان را به عنوان معاون پارلمانی به حضور نمایندگان محترم معرفی می‌نمایم (مبارک است).
صادق احمدی- بسیار انتصاب به جایی است.
۷- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه و ابلاغ به دولت
رئیس- گزارش شور دوم راجع به قرارداد اقامت
و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ششم اردیبهشت ماه ۱۳۴۵ با حضور آقای قریب معاون پارلمانی وزارت امور خارجه لایحه شماره ۱۸/۳۰۳۹/۲۱۹۸۲-۲۲/۹/۱۳۴۳ ارسالی از مجلس سنا راجع به قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه را که به شماره ۱۷۶۸ چاپ شده است مطرح و برای شور دوم به شرح زیر تصویب نمود.
اینک گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد:
ماده واحده- قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه که شامل یک مقدمه و پانزده ماده می‌باشد و در تاریخ سوم تیرماه ۱۳۴۳ در تهران به امضاء رسیده است تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود اسناد تصویب آن را مبادله نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه- مافی
گزارش شور دوم از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
کمیسیون راه با حضور آقای دکتر گنجی معاون وزارت راه لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به قرارداد اقامت ودریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه را که به شماره ۱۷۶۸ چاپ شده است مطرح و مصوبه کمیسیون امور خارجه را تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.
مخبر کمیسیون راه- توسلی
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد مربوط به اصلاحات مجلس سنا در لایحه استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانه‌جات داخلی و ابلاغ به دولت
رئیس- گزارش کمیسیون در مورد استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانه‌جات داخلی مطرح است قرات می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد در جلسه پنجشنبه ۵/۱۲/۴۴ با حضور آقای دکتر ضیایی معاون وزارت اقتصاد لایحه شماره ۳۸۷۱۲-۵/۱۰/۴۲ دولت راجع به تصویب‌نامه شماره ۵۶۸۲-۹/۴/۴۲ در مورد استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانه‌جات داخلی را که در مجلس سنا اصلاح و اعاده گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی که در آن مجلس به عمل آمده بود موافقت و لایحه را تصویب کرد.
اینک گزارش آن به شرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد:
قانون استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانه‌جات داخلی
ماده ۱- اداره کل گمرک مکلف است در صورتی که کالاهای ساخته شده در کارخانه‌های داخلی به خارج از کشور صادر شود حقوق گمرکی و سود بازرگانی اقلام مشروخ ذیل را براساس ماده ۳ این قانون به نسبت مواد و قطعاتی که از خارج وارد شده و در ساخت کالا یا بسته‌بندی آنها مصرف شده است به ترتیبی که در آیین‌نامه مربوط تعیین خواهد شد به مأخذ حقوق گمرکی و سود بازرگانی تاریخ صدور کالا به خارج از محل درآمد اداره کل گمرک بابت حقوق گمرکی و سود بازرگانی به صادرکننده پرداخت نماید.
۱- مواد و قطعاتی که از خارج وارد شده و در ساخت کالاهای صادر شده به کاررفته است.
۲- لوازم بسته‌بندی که از خارج وارد شده و برای بسته‌بندی کالاهای صادر شده به کار رفته است.
۳- مواد اولیه‌ای که از خارج وارد شده و برای ساختن لوازم بسته‌بندی کالاهای صادر شده به کار رفته است.
تبصره- در صورتی که مواد اولیه مصرف شده در کالاهای صادراتی یا وسائل بسته‌بندی کالاهای صادراتی به موجب قوانین و مقررات خاصی در تاریخ صدور کالا مشمول معافیت یا تخفیف باشد این معافیت یا تخفیف در محاسبه مبلغ قابل استرداد منظور خواهد شد.
ماده ۲- صادرکننده می‌تواند کالاهایی را که با استفاده از مزایای فوق از کشور صادر کرده است مجدداً به کشور برگشت دهد ولی ترخیص آن از گمرک منوط به پرداخت مبلغی است که در موقع صدور به موجب ماده یک از اداره کل گمرک دریافت شده است.
ماده ۳- فهرست کالاها و همچنین لوازم بسته‌بندی مشمول این قانون هر شش ماه یک بار توسط کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت اقتصاد و اطاق صنایع و معادن ایران و اطاق بازرگانی تهران تهه یو منتشر خواهد شد.
ماده ۴- وزارت اقتصاد مجاز است در مواردی که تعیین انواع و میزان دقیق مواد مصرف شده در کالاهای صادراتی یا در وسائل بسته‌بندی آنها مشکل باشد حقوق گمرکی و سود بازرگانی قابل استرداد را حداکثر تا ده درصد تقریب محاسبه کرده و برای کلیه موارد مشابه ملاک عمل قرار دهد.
ماده ۵- وزارت اقتصاد مکلف است حداکثر تا ۴۵ روز پس از انتشار مقررات عمومی واردات و صادرات هر سال نشریه‌ای حاوی مشخصات کلیه کالاهای قابل صدور مشمول این قانون و میزان حقوق گمرکی و سود بازرگانی قابل استرداد آنها را منتشر و برای مدت یک سال اجرا نماید. انتشار این فهرست مانع آن نخواهد بود که برای مصنوعات قابل صدور که نام آن در نشریه نباشد بر اساس مقررات این قانون تقاضای استرداد حقوق و سود بازرگانی بشود.
ماده ۶- هر گاه مصنوعاتی که به وسیله ماشین در داخل کشور تهیه می‌شود به وزارتخانه‌ها و مؤسساتی که از پرداخت حقوق گمرکی معاف می‌باشند فروخته شود حقوقگمرکی و سود بازرگانی مواد اولیه و قطعات منفصله با رعایت قوانین مربوط به معافیت گمرکی آن وزارتخانه‌ها و مؤسسات و مفاد این قانون به فروشنده مسترد خواهد شد.
ماده ۷- آیین‌نامه اجرایی این قانون به وسیله وزارت اقتصاد تهیه و پس از تصویب وزیر اقتصاد به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده ۸- وزارت اقتصاد مأمور اجرای این قانون است.
مخبر کمیسیون اقتصاد- مهندس فیروز عدلی
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه یکشنبه ۴/۲/۴۵ با حضور آقایان دکتر عالیخانی وزیر اقتصاد و قوام صدری معاون وزارت دارایی لایحه استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانه‌جات داخلی را که در مجلس سنا اصلاح و اعاده گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و اصلاحات آن مجلس را که مورد تأیید کمیسیون اقتصاد نیز واقع گردیده بود تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون دارایی- عزت‌الله اوزار
رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. نسبت به خود لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان- مهندس معینی، دکتر کلالی، مهندس ریاحی، دکتر الموتی، دکتر یزدان‌پناه، مجد، بوشهری، دکتر رشتی، آقایان، سرتیپ حکیمیان، مهندس کمانگر، حبیبی، دکتر شفیع امین، دکتر عدل طباطبایی، دکتر غنی، روستا، مافی، مصطفوی نایینی،
مهندس مالک، محدث‌ازده، اوزار، ابراهیمی، دکتر امامی، نصیری، مهندس معینی‌زند، قراچورلو، روحانی، ثامنی، بانو ابتهاج سمیعی، بانو جهانبانی، بانو تربیت، امیراحمدی، مهندس انصاری، صدری کیوان، مهندس پروشانی، زند، طهماسبی، دکتر اعتمادی، خواجه‌نوری، صائبی، بهادری، باغمیشه، حقشناس، صائب، دکتر موثقی، دکتر زعفرانلو، سیفی، دکتر حکمت، موسوی، ماکویی، کیهان یغمایی، نیری، دکتر صاحب‌قلم، ذبیحی، سلطان احمدی، دکتر قراگزلو، امام مردوخ، کبیری، طالب‌زاده، پاینده، مهندس جلالی، احتشامی، کنگرلو، میرافضل، کشفی، مهندس زنجانچی، شاخویی، البرزی، لفوطی، بختیار بختیاری‌ها، پکذات، مهندس کیا، دکتر مهندس بهبودی، فهیمی معتمدی، مهرزاد، دکتر رضوانی، دکتر بقایی یزدی، مرتضوی، مهندس بهبودی، ضابطی، سرتیپ‌پور، کلانتر هرمزی، نوربخش، زرگرزاده، تبریزی، پژند، سلیمانی، شفیعی پور کرمانی، مبارکی، ساکینیان، مهندس فیروز عدلی، دکتر نجیمی، دکتر مهدی‌زاده، مهندس برومند، دکتر مدنی، صادق احمدی، ملک‌زاده آملی، بدر صالحیان، دکتر ضیایی، علی مرادی، میرزاختایی، متولی باشی، صفی‌پور، رضوی، کسرایی، مهندس مجتهدی، مهندس زرآور، مهندس اخوان، ادیب سمیعی، توسلی، محسنی مهر، سعید وزیری، دکتر پورهاشمی، ریگی، دکتر اسدی، ظفر، رامبد، دکتر یگانگی، مهندس والا، کورس، قاسم مرادی، جهانگیری، زهتاب‌فرد، امینی خراجی، دکتر حکیم شوشتری، طباطبایی، نارویی، شکیبا، ایلخان، مهندس ریاضی، دکتر کیان، مهندس صائبی، دکتر وحیدنیا، بانو نفیسی، سرلشکر نکوزاد، شیخ‌الاسلامی، میرهادی، اقبالی، دکتر سعید، مهندس آصفی.
(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردید).
آراء موافق- ۱۲۵ رأی.
آراء سفید (به علامت امتناع) ۱۴ رأی.
رئیس- لایحه با ۱۲۵ رأی موافق تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.
موافقین- آقایان: مهندس برومند، بانو ابتهاج، سمیعی، هیراد، جهانگیری، شاخویی، البرزی، میرافضل، سیفی، نوربخش، مهندس کیا، ادیب سمیعی، شکیبا، بدر صالحیان، مهندس اخوان، فهیمی، تبریزی، پاکذات، ضابطی، دکتر یزدان‌پناه، ابراهیمی، اقبالی، زهتاب‌فرد، دکتر حکیم شوشتری، محسنی مهر، مهندس ریاضی، توسلی، علی مرادی، دکتر وحیدنیا، مهندس عدلی، دکتر مدنی، میرزا ختایی، مهندس بهبودی، رضوی، دکتر رشتی، حقشناس، ثامنی، کلانتر هرمزی، متولی باشی، مجد، روستا، دکتر غنی، سرتیپ حکیمیان، مهندس ریاحی، آقایان، صائب، صفی‌پور، مهرزاد، دکتر امین، مهندس صائبی، کبیری، سرلشکر نکوزاد، دکتر زعفرانلو، کسرایی، مهندس انصاری، ریگی، مهندس زنجانچی، بانو دکتر دولتشاهی، معتمدی، بانو نفیسی، محدث‌زاده، لفوطی، کورس، مبارکی، میر هادی، مافی، مهندس معینی، مهندس مجتهدی، دکتر یگانگی، دکتر بقایی، احتشامی، مهندس جلالی، بوشهری، حبیبی، دکتر کلالی، امینی خراجی، کنگرلو، دکتر قراگزلو، سرتیپ‌پور، شفیعی‌پور کرمانی، بهادری، بانو تربیت، قراچورلو، روحانی، صائبی، طالب‌زاده، زرگرزاده، اوزار، ذبیحی، امیر احمدی، دکتر اعتمادی، خواجه‌نوری، زند، کیوان، دکتر صاحب‌قلم، بانو جهانبانی، باغمیشه، دکتر امامی، مهندس کمانگر، دکتر عدل طباطبایی، موسوی ماکویی، نصیری، دکتر مهدی‌زاده، مرتضوی، ملک‌زاده، دکتر نجیمی، پژند، سلیمانی، ایلخان، ساکینیان، مهندس زرآور، مهندس مالک، مصطفوی، دکتر رضوانی، قاسم مرادی، دکتر کیان، نارویی، دکتر ضیایی، دکتر الموتی، طهماسبی، کشفی، سعید وزیری، کیهان یغمایی، دکتر موثقی، بالاخانلو، مهندس پروشانی، مهندس معینی‌زند، مهندس آصفی، دکتر سعید.
ممتنعین- آقایان:
صادق احمدی، دکتر اسدی، امام مردوخ، بختیار بختیاری‌ها، دکتر مهندس بهبودی، پاینده، دکتر پورهاشمی، دکتر حکمت، رامبد، شیخ‌الاسلامی، عبدالحسین طباطبایی، ظفر، نیری، مهندس والا.
۹- طرح و تصویب فوریت لایحه مربوط به دریافت وام از بانک صادرات و واردات واشنگتن جهت رفع نیازمندی‌های شرکت هواپیمایی ملی ایران
رئیس- فوریت لایحه مربوط به تحصیل وام از بانک صادرات و واردات واشنگتن جهت رفع نیازمندی‌های شرکت هواپیمایی ملی ایران مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
چون با توجه به ماده ۳۵ قانون برنامه عمرانی سوم و بند چهارم ماده ۹ قانون مزبور در نظر است جهت رفع نیازمندی‌های شرکت هواپیمایی ملی ایران وامی به مبلغ نه میلیون و هفتصد و شصت هزار دلار (۹۷۶۰۰۰۰) از بانک صادرات و واردات واشنگتن تحصیل گردد لذا ماده واحده پیوست با قید یک فوریت تقدیم و تقاضای تصویب آن را دارد.
نخست‌وزیر- وزیر امور خارجه- از طرف وزیر دارایی
ماده واحده- به دولت اجاره داده می‌شود به منظور تأمین اعتبار جهت رفع نیازمندی‌های شرکت هواپیمایی ملی ایران قرارداد مربوط به تحصیل وام از بانک صادرات و واردات واشنگتن به مبلغ نه میلیون و هفتصد و شصت هزار دلار (۹۷۶۰۰۰۰) که متن فارسی و انگلیسی آن به پیوست است امضاء و مبادله نموده و به موقع اجرا بگذارد.
رئیس- فوریت این لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
۱۰- بیانات بعد از دستور آقای پاینده
رئیس- آقای پاینده به عنوان بعد از دستور صحبت می‌کنند بفرمایید.
پاینده- بنده خواستم با اجازه مقام ریاست و همکاران محترم چند کلمه‌ای درباره مشاهداتی که در خدمت دوستان از خوزستان داشتیم و به مناسبت تعطیل بحث درباره آن یک قدری دیر شد به عرض مجلس مقدس برسانم من این افتخار را داشتم که با چند نفر از دوستان دیگر رفتیم به همراه معاون محترم وزارت جنگ پایگاه وحدتی را دیدیم که در حقیقت سپر و پوشش هوایی جنوب ایران است دوستان دیگر در مجلس در این باره توضیح دادند یک قسمت بسیار جالبی هم که در این سفر دیدیم اعمال حفاری هفت تپه بود رفتیم آنجا و در خدمت دوستان آثاری را که از دل خاک بیرون آورده بودند و نشان یک تمدن چند هزار ساله است در دشت خوزستان دیدیم (یک نفر از نمایندگان- بفرمایید تمدن هفت هزار ساله) چند هزار سال هم کمتر از هفت هزار سال نیست بیشتر هم هست در آنجا یک مقبره را کشف کرده بودند چند مصطبه هم در داخلش بود آثاری از دوران قدیم بود که برای ما هم مایه عبرت بود هم مایه سربلندی و افتخار (مهندس صائبی- و هم مایه عزت) برای همه افراد ایرانی موجب عزت و سرافرازی است که در دل خاک‌ها و دشت‌های جنوب آقای گذشته به مروز کشف می‌شود من خواستم به این مناسبت از تلاش و کوشش مبارکی که وزارت فرهنگ و هنر در این راه کرده است قدردانی کنم (صحیح است) برای این که ما وقتی دانستیم که این آقای دکتر نگهبان مأمور وزارت فرهنگ و هنر هست و این آثار را کشف می‌کند و این لوح بزرگ تاریخی را در مطفه کشف کرده است و متوجه شدیم که به حساب دولت ایران یک مأمور دولت ایران مشغول حفاری است احساس غرور کردیم چون در سفرهای جلو که رفته بودم در چغازنبیل و این اثر عظیم تاریخی را که سابقه ۴ هزار ساله دارد و یادگاری از دوران مجد و عظمت مردم این ناحیه است دیدم وقتی دانستم یک هیئت حفار بیگانه در اینجا کار می‌کند خیلی خوشدل نشدم وقتی در شوش رفتم آن بساط حفاری
را دیدم و آن آثار قصر قدیمی را دیدم که سر ستون‌هایش و ستون‌هایش و آثارش در هم شکسته و روی هم ریخته برای این که ارزش تجارتی نداشته است و آن دستگاه تجارتی فقط به فکر تجارت بوده است حقیقتش بسیار غمگین برگشتم برای این که این سرستون‌ها هر کدامش یک صفحه‌ای از تاریخ گذشته ماست من نمی‌دانم چرا در هم ریخته خواستم از آقای معاون وزارت فرهنگ و هنر که اینجا تشریف دارند استدعا کنم که به این مطلب عنایتی بفرمایند آنچه شده نشده است برای این که هیئت حفار که طبق یک قراردادی که متأسفانه مال یک دوران قدیمی هست یعنی ۷۰-۸۰ سال پیش آثار تاریخی ایران را که از زیر خاک در می‌اورده مثل چغندر و هویج تقسیم می‌کرده یکی مال من یکی مال تو بکنی از آثار کم‌نظیر بزرگ و گفت بی‌نظیر که از دل خاک در شوش در آمده ستون معروف حامورایی است که بدون تردید معتبرترین سند قانون گذاری عصر قدیم است.
خواجه‌نوری- جناب آقای پاینده یک عرضی داستم این هیئت حفاری که در شوش کار کرده از لحاظ معروف کردن تاریخ ایران در دنیا و نوشتن کتاب‌های بسیار گران‌بها خدمت بسیار مهمی به مملکت ما کرده خوب نیست یک عده محقق و دانشمند را که بیشتر به این نیت در این جریان کار کرده‌اند قدردانی نشود.
پاینده- بنده به نظر شما احترام می‌گذارم ولی عرض می‌کنم یک صدم ستون حامورایی مساوی همه کارهایی است که آنها کرده‌اند و این کلمه را بنده به مسئولیت خودم عرض می‌کنم که اینها آثار تاریخی ما را غارت کرده‌اند این ستون حامورایی به میلیون‌ها و میلیاردها هم قابل تقویم نیست برادر عزیزم لوحه طلای قدیمی خط میخی که در همدان به دست آمده قیمت ندارد از نظر تاریخ ما چیزی بدل و بی‌نظیری است. کجا در دنیا بگردیم که نسخه دوم حامورایی که اینها بی‌سر و صدا خارج کردند و الآن زینت بخش قسمت شرقی موزه اوراست به دست بیاوریم. البته آنها بسیار زحمت کشیدند ولی چند هزار برابر مزد بردند از نظیر زحمتشان تمجید می‌کنیم ولی این کارها کارهای غلطی بود و بسیار خوشحالم که به این غلط کاری‌ها خاتمه داده می‌شود و من شخصاً می‌دانم این کار مشکلات اداری هم داشته است آنها هم اعتراض می‌کردند و وزارت فرهنگ و هنر با شجاعت ایستاده است و این منطقه را جدا کرده است و حالا ما می‌توانیم بگوییم اسناد تاریخ قدیم ایران در دشت خوزستان از دستبرد اینها مصون می‌ماند و وزارت فرهنگ و هنر کاری را که متأسفانه باید گفت دیر شروع شده است حالا شروع کرده و با همین شجاعتی که شروع کرده‌اند امیدواریم ادامه بدهند و در سراسر خوزستان مطمئن هستم آثار بسیاری است که هنوز هم ممکن است نتوانیم تصور کنیم چه اسنادی از مجد و عظمت ایران قدیم و اقوامی که در این منطقه میزیسته‌اند به دست خواهد آمد و گوشه‌های زیادی از تاریخ ایران را روشن خواهد کرد من به این مناسبت به یادم آمد یک خبری که در روزنامه نوشته بود در مملکت همسایه ما عراق باز یک خبری بوده و اسمی از عربستان برده‌اند عربستان از نظر آنها یعنی خوزستان. من حقیقتش از خودم پرسیدم که اگر بنا باشد وجود معدودی ایرانی اصیل در خوزستان که به یک زبان محلی عربی آشنایی دارند موجب شو دکه چند نفر روزنامه‌نویس بیایند به این منطقه عربستان نام بدهند پس ما که یک میلیون فارسی زبان ایرانی اصیل فارس زبان در عراق داریم حق داریم آنجا را بگوییم ایرانستان و این ایرانستان ما خیلی قوی‌تر است برای این که ما یک میلیون جمعیت در آنجا داریم به یادم آمد که کمی دورتر از مرزهای ما به نام قوم عرب گفتگوهایی می‌شود ما البته با قوام عرب احترام می‌گذاریم به سنت‌هایشان احترام می‌گذاریم کتاب آسمانی ما به زبان عربی است و دین ما با سنن عربی آمیخته است ولی به هر حال این معنایش این نیست که به اسم قوم عرب و به اسم مسائلی که مدت‌ها است دنیا فراموش کرده گفتگوهای نامناسبی بشود چون این مطلبی است که از اول ظهور اسلام مطرح بوده است از اول ظهور اسلام تز اسلام یک تز بالاتر از اقوام بوده این در حقیقت شعار اسلام بوده است که عرب و عجم تفاوتی ندارند عجم در اینجا عینی غیرعرب جز به وسیله پرهیزکاری و اصولاً خود تاریخ ما تاریخ پیوسته ما با تمدن اسلامی که سهم عمده
تمدن اسلامی را ما به وجود آورده‌ایم شاهد این مطلب است. وقتی که قوم عرب می‌خواست مطالب بالاتر از نژاد اسلام را با تمایلات نژادی خودش مخلوط بکند و ملل اسلام را ابزار دست خودش قرار بدهد قوم ایرانی قیام کرد، این قیام مقدس حسینی که این هفته‌های اخیر با جلال و شکوه عزا گرفتند این قیام در حقیقت از این جهت بود که بنی‌امیه می‌گفتند عرب بالای همه ولی قیام حسینی می‌گفت اسلام بالای همه، اسلام چیزی است که همه اقوام را می‌تواند در پناه خودش بپذیرد چنانچه می‌پذیرد می‌توانیم افتخار بکنیم که سلاطین ایران در تمام دوران‌ها از حامیان و مروجان و بسط‌دهندگان اسلام بوده و هستند این موج فتح عربی نبود که با دویار چین رسید این قدرت سرباز ایرانی بود این موج تسلط عربی نبود که قسمتی از هندوستان را گرفت این موج تسلط عربی نبود که قفقاز را گرفت اینها تمام نیروی مسلمانی بود که در ایران نفوذ کرد و بسط یافت این را تاریخ شاهد است بنابراین هیچ کس نمی‌تواند در این باب تردید بکند و چیزی بگوید عرب به جای خود ولی ما هم بودیم و قسمت اعظم این توفیق‌ها از ما است من در سال پیش که این افتخار را داشتم تا در کنفرانس اسلامی حضور داشته باشم دیدم یک پلاکی آنجا هست به نام هیئت نمایندگی مصر ولی آنجا خالی بود چند روزی هم که کنفرانس بود هر روز که نگاه می‌کردم می‌دیدم خالی است از خوم پرسیدم یک دولت که سننش مسلمانی و زبانش هم عربی است چطور در یک کنفرانس مسلمانی که از اقصی افریقا و از اقصی شرق آمده‌اند نماینده آنها نیست اتفاقاً به یک آقای استاد دانشگاه قاهره که به عنوان تماشاچی آمده بود در کنفرانس آشنا شده و سؤال کرده که چه شده که شما شرکت نکردید گفت اسباب دست سیاست شده‌ایم مسلمانی ما اسباب دست یک آقایی شده که نمی‌داند چه می‌خواهد بسیار متأسفم که در این مجمع مسلمانی جایی نداریم خدا لعنت کند سیاست را. این مطلب در گوشم بود بعد دیدم که این ماه‌های اخیر ندای مبارکی از ایران برخاست راجع به همکاری مسلمانی یعنی تجدید یک اصل بزرگ اسلام چون حدیث پیغمبر است که مسلمانان مثل اعضای یک پیکر می‌مانند باید از هم دفاع کنند و با هم باشند همدلی و همفکری بکنند این اساس کار بود این ندای مبارک با تأیید و پشتیبانی شاهنشاه آریامهر بلند شد باز من شنیدم از آن طرف مرز از جاهای دور صدایی مخالف بلند شد حقیقتاً حیرت کردم که آیا با همکاری مسلمان‌ها هم می‌شود مخالفت کرد و مگر این هم اسباب دست سیاست می‌شود و با کمال تأسف بعضی‌ها به قدری در هوس‌ها و خیالات خودشان فرورفته‌اند که تمام سنن و آداب و مقدسات مذهبی را فراموش می‌کنند و یادشان می‌رود اسلام دین جهانی است همه اقوام سهمی در تأیید این دین دارند و ما که سهم بیشتری داریم حق داریم همراه با همه مسائل دیگر در این مورد ذی‌نظر باشیم و من مخصوصاً می‌خواهم این مطلب را عرض بکنم که مسلماً این سیاست بسیار مدبرانه‌ای که در جهت همکاری اسلام آغاز شده است بسیار از مشکلات ما را حل خواهد کرد و به کمک مسلمانی که یک چراغ نورافشانی است ما می‌توانیم امیدوار باشیم که در این منطقه دنیا نقش تاریخی را که در طی چند هزار سال داشتیم تجدید کنیم تحت تعلیمات قرآن و رهبری شاهنشاه آریامهر به سوی یک آینده درخشان‌تری پیش برویم. انشاءالله (احسنت).
۱۱- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
دستور جلسه ۲۶۴
روز پنجشنبه ۲۲/۲/۱۳۴۵
۱- سؤال آقای دکتر وحیدنیا از وزارت دادگستری
۲- انتخاب دو نفر نظار اندوخته اسکناس.
۳- گزارش راجع به خرید قسمتی از اراضی ونک برای شهربانی کل کشور شماره ترتیپ چاپ ۱۸۲۷
۴- سؤال آقای معتمدی از وزارت دادگستری
رئیس- با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود.
(ساعت یازده و چهل دقیقه صبح جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی