مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ آبان ۱۳۳۶ نشست ۱۲۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۲۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه چهاردهم آبان ماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: اردلان دکتر امیر حکمت، فخر طباطبایی، دولت‌آبادی.
۳- تقدیم لایحه توافق مالیاتی به قید یک فوریت به وسیله آقای وزیر دارایی.
۴- طرح و تصویب یک فوریت لایحه توافق مالیاتی.
۵- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد کمیساران سرحدی بین دولتین ایران و افغانستان.
۶- طرح و تصویب یک فوریت و اصل گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به اجازه الحاق دولت ایران به پرتگل تحدید تریاک.
۷- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس دو ساعت پیش ازظهر به ریاست آقای عماد تربتی (نایب‌رئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
نایب‌رئیس - صورت اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
غایبین با اجازه - آقایان: جلیلی. دکترسعید حکمت. کورس. دکتر اصلان افشار. دکتر جهانشاهی. زنگنه. نصیری. دکتر نفیسی. سنندجی. سعیدی. عبدالحمید بختیار. اسفندیاری. ذوالفقاری. مجید ابراهیمی. قراگزلو. مهندس شیبانی. مشار. عامری. خلعت‌بری. هدی. قنات‌آبادی. خزیمه علم. سراج. حجازی. مهندس فروهر. دکتر عمید. مهندس بهبهودی. فرود. فولادوند. دهقان. دکتر ضیایی. محمودی. اورنگ. دکتر مشیر فاطمی. برومند. ساگینیان. امامی خویی. مسعودی. تیمورتاش. دولتشاهی.
غایبین بی‌اجازه – آقایان: قبادیان. دکتر طاهری. اریه. سالار بهزادی. مهندس سلطانی. کشکولی. دکتر فریدون افشار. مهندس فیروز. رامبد
دیرآمدگان و زودرفتگان بااجازه - آقایان: دکتر حسن افشار. ارباب. مهندس فروغی. معین‌زاده. بزرگ‌نیا. مهدوی. اقبال.
نایب‌رئیس - نسبت به صورت مجلس جلسه قبل اعتراضی نیست؟ دکتر دادفر اجازه می‌فرمائید.
نایب‌رئیس - بفرمایید.
دکتر دادفر - در عرایض بنده مختصر اشتباهات تندتویسی است که اصلاح می‌کنم و تقدیم می‌کنم.
نایب‌رئیس - بسیار خوب اصلاح می‌شود. در صورت مجلس دیگر اعتراضی نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه قبل تصویب می‌شود.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: اردلان دکتر امیر حکمت، فخر طباطبایی و دولت‌آبادی
نایب‌رئیس - نطق‌های قبل از دستور آغاز می‌شود. جناب آقای اردلان بفرمایید.
اردلان - بنا به دعوتی که از طرف مؤسسات صنعتی ایتالیا به وسیله سفارت کبرای ایتالیا در تهران از گروه پارلمانی دوستداران روابط ایران و ایتالیا به عمل آمد با کسب اجازه از پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی هیئت پارلمانی مرکب از آقایان تیمسار سرتیپ صفاری. دکتر بینا. اعظم زنگنه. فولادوند. قراگزلو. مهندس شیبانی و اینجانب که اسامی آقایان نمایندگان عضو گروه قبلاً به ریاست محترم مجلس شورای ملی کتباً معرفی شده بود روز جمعه ۲۶ مهر ماه با هواپیما عازم رم گردیدیم. در ورود به فرودگاه عده از نمایندگان مجلس ملی و مجلس سنای ایتالیا و همچنین نمایندگان مؤسسات صنعتی آن کشور استقبال از هیئت نموده و هیئت را در گراند هتل منزل دادند. در روز اول توقف رم از رئیس مجلس ملی ایتالیا و نمایندگان آن مجلس در پارلمان دیدن شد و در جواب تبریک ورود و اظهار دوستی و یگانگی دو ملت بیاناتی ایراد گردید.
شب روز بعد به وسیله ترن با مهمانداران به ونیز رفته و در ونیز از مؤسسات نفتی بازدید نموده و از طرف مدیر مؤسسه تصفیه نفت در وضعیت کارخانه و طرز عمل وزندگانی کارگران توضیحات داده می‌شد.
از ونیز با اتومبیل به شهر راوتا که از شهرهای قدیمی ایتالیا و در ساحل دریای آدریاتیک واقع است. مؤسسات جدید مهمی که برای استفاده از چاه‌های گاز برقرار شده و مقصود تهیه کائوچو و کود شیمیایی و مواد دیگری است ملاحظه شد و فوق‌العاده مورد توجه قرار گرفت.
از راونا به بولنی آمده و از آنجا به میلان رفتیم در میلان کارخانجات بزرگ مرکز برق و مؤسسات مربوط به آن را که یک شهر تازه بنا شده است به دقت بازدید و جزئیات تشکیلات آنجا را که عبارت از مرکز برق و متعلقات آن بود از طرف رؤساء و کارکنان فنی به نظر هیئت رسانده همچنین لابراتوار بزرگ و عظیم اکتشاف و استخراج نفت نیز بازدید گردید ضمناً تشکیلات اداری که در یک بنای ۱۶ طبقه آسمان خراش قرار داشت ملاحظه و برای راحتی مهندسین و کارمندان و کارگران تمام وسایل را ساخته و آماده نموده بودند برای هر خانواده یک دستگاه عمارت از اطاق خواب. حمام. آشپزخانه و سالن کوچک پذیرایی و انبار اختصاص داده بودند.
سالن بسیار بزرگی به تناسب تمام عده در کارخانه برای غذا دیده شد که تمام وسائل خوراک با نهایت نظافت موجود بود و با کمک مؤسسه غذای ارزان یکنواخت اعم از مهندس و کارمند و کارگر داده می‌شد. مدرسه برای اولاًد کوچک آنها تا کلاس ششم ساخته شده و نوآموزان مشغول تحصیل بودند. به علاوه کلیسا هم برای ادای فریضه دینی در همان محل ساخته بودند و میدان‌های ورزشی و استخر شنا در همانجا بنا شده بود و به طور کلی هیچ‌گونه نقصی در این سازمان دیده نشد.
بعد از دو روز توقف در میلان به فلورانس آمده کارخانه فلزسازی و انواع و اقسام ابزار وسائط نقلیه و بطری‌های فلزی نگاهداری گاز در آنجا دیده شد.
و روز بعد به رم مراجعت و حضورحضرت آقای رئیس محترم جمهور رسیده و با اظهار تفقد به هیئت از مسافرتی که به ایران نموده بودند بی‌اندازه اظهار خوشوقتی فرمودند و نسبت به شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاهی ابراز علاقه و تشکر از مهربانی‌ها و پذیرایی شایانی که شده بود نمودند و مخصوصاً از هیئت خواستند که مراتب امتنان و سلام خالصانه معظم له را به عرض پیشگاه مبارک ملوکانه برسانیم.
جواب متناسبی به عرض حضرت آقای رئیس محترم جمهور رسانیده ضمناً آقای دکتر بینا نطق معظم له را که در دانشگاه تهران ایراد فرموده بودند ستودند که موجب امتنان معظم له گردید و حضرت آقای رئیس محترم جمهور اظهار علاقه فرمودند که جنوب ایتالیا هم دیده شود.
همان روز در ملاقات با جناب آقای رئیس مجلس سنا هر یک از آقایان نمایندگان هیئت بیاناتی نسبت به اتحاد و انفاق دو ملت ایراد نمودند و آقای رئیس مجلس سنا نیز از مسافرت هیئت پارلمانی و اینکه این مسافرت موجب استحکام مبانی دوستی دو ملت خواهد بود اظهار کمال خوشوقتی نمودند و چون مجلس سنا در همان روز تشکیل بود و در مجلس سنا مدتی بیانات آقایان سناتورها را شنیدیم دو روز قبل از مراجعت به ناپل و جزیره کاپری رفته و این مسافرت تا ناپل را با اتومبیل نمودم و وضعیت کشاورزی این نقاط فوق‌العاده جالب تمجید و توجه بود.
در مراجعت مجدد به رم ملاقات حضرت پاپ هم نصیب هیئت گردید که در این دیدار حضرت پاپ راجع به عظمت ایران و صفات برجسته اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بیان فصیحی به زبان فرانسه ایراد و برای سلامتی اعلیحضرت همایون شاهنشاه دعا فرمودند و از هیئت خواستند سلام خالصانه معظم له را به پیشگاه ملوکانه معروض داریم.
به طور کلی لازمست به عرض برسانم که در مؤسسات صنعتی ایتالیا که به وسیله آقای مهندس ماننی رئیس سازمان انی و آجیب مینرارا و شعب دیگر آن اداره می‌شود پیشرفت‌های محسوسی مشاهده گردید که قابل تمجید است و این قرارداد شرکت ملی نفت اثر بسیار مطلوبی در نزد اولیای امور و مجلسین و ملت ایتالیا نموده و در پذیرایی‌ها و ملاقات‌های رسمی و غیررسمی که در این مدت مسافرت با نهایت صمیمت و محبت و مهمان‌نوازی به عمل آمد نطق‌های موثری نسبت به روابط دو ملت از طرف آقایان روسا مجلسین و وزراء و نمایندگان محترم دو مجلس و رئیس سازمان صنایع ایتالیا ایراد گردید که از طرف هیئت هم در هر مورد بیانات مقتضی در اتحاد و اتفاق دو کشور بیان گردید.
علاوه از بیانات حضرت آقای رئیس محترم جمهور و حضرت پاپ که سیاست مدبرانه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی را می‌ستودند با هر یک از آقایان وزراء و نمایندگان مجلسین که صحبت می‌شد تمجید و تعریف و بیان عظمت شاهنشاه معظم ورد زبان بود.
و موجب نهایت افتخار و مباهات ملت ایران است که وجود مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مایه سربلندی و نیک‌نامی است.
باید عرض کنم که ایتالیا گذشته از امور صنعتی و فلاحتی که پیشرفت‌های شایان نموده دارای آثار باستانی است و نقاشی‌ها و حجاری‌ها و ابنیه تاریخی در تمام شهرها و هر گوشه از آن کشور هر مشاهده کننده را مجذوب می‌نماید که با بیان مختصر این بنده تشریح و توصیف آن مقدور نیست.
لذا به طور خلاصه گزارش مسافرت را به عرض رساندم و هرگونه توضیحات کاملی که لازم باشد تیمسار سرتیپ صفاری نماینده محترم سخنگوی هیئت که کاملاً احاطه به مشاهدات دارند و بحمدالله قادر به بیان جامع هستند به اطلاع آقایان همکاران عزیز خواهند رسانید (احسنت)
نایب‌رئیس - آقای دکتر امیرحکمت.
دکتر امیرحکمت - بنده قبل از شروع عرایضم می‌خواستم مطلبی را عرض کرده باشم معمولاً موقعی که در اجرای قوانین تسامح یا تعللی می‌شود و یا اینکه با حسن جریان انجام نمی‌گیرد ما در مقام سؤال و تذکر از مجریان قانون برمی‌آئیم (صحیح است) ولی مواردی هم هست که ما وظیفه داریم که مطابق قانون اساسی نظارتی که برعهده ماست انجام دهیم و اگر در انجام آن کوتاهی کنیم معلوم نیست که چه کسی باید به ما تذکر بدهد (بعضی از نمایندگان - خودمان) بهتر این است که خودمان به خودمان تذکر بدهیم یکی از مواردی که قانون اساسی به عهده ما گذارده است و از موارد مهم است همانا نظارت بر خرج و دخل مملکت که بلاخص از وظایف مسلم مجلس شورای ملی است بنده در این‌باره یکی دو مرتبه دیگر عرایضی کرده‌ام خدمتتان و در واقع این دفعه دفعه سوم است خاطر همکاران محترم را مسبوق می‌سازم و متذکر می‌کنم که ما این وظیفه را به خوبی انجام نداده‌ایم انجام این تکلیف از دو راه میسر است یکی از راه کمیسیون بودجه و یکی از راه دیوان محاسبات. از راه کمیسیون بودجه همان‌طوری که آقایان اطلاع دارند سابقاً دولت‌هایی بوده‌اند که اساساً بودجه را به موقع تقدیم نمی‌کردند و تصویب یک دوازدهم و دو دوازدهم معمول بود بنابراین کمیسیون بودجه کاری نداشت حالا هم که دو سه سال است که دولت‌ها بودجه را به موقع تقدیم می‌دارند بودجه چهاردیواری است که معمولاً به کمیسیون بودجه داده می‌شود و گفته می‌شود که بودجه تفصیلی بعداً تقدیم می‌شود کنترل کمیسیون بودجه موقعی میسر است که بودجه تفصیلی در دسترس باشد والا نظارت مفهومی نخواهد داشت بودجه‌های تفصیلی به تدریج وقتی ماه‌های سال رو به تمامی می‌رود بدیهی است که خرج‌هایی شده به نظر کمیسیون بودجه می‌رسد و کار انجام یافته دیگر صحبتی ندارد در واقع به همان اصطلاح که برای تحصیل مجوز به نحوی از انحاء یا بخواهش یا تعارف انجام می‌گرفت و این نظارت نیست بلکه انجام عمل تحصیل مجوز است راه دیگر آن نظارت مابر خرج و دخل مملکت دیوان محاسبات است آقایان ملاحظه فرمودید که به تدریج قانون دیوان محسبات تغییر و تضعیف یافت تا به صورت یک اداره تابعه و مرئوس و مطیع وزارت دارایی درآمده آن هم به تدریج اساساً دستگاه زائدی شناخته شده و تشکیل آن هم انجام نمی‌گیرد وحتی خود آنهایی هم که انتخاب شده‌اند می‌بینند که چون مصرفی ندارند برای تشکیل دیوان محاسبات رغبتی هم ندارند چون کاری که نمی‌شود کرد ایرادی هم که می‌شود مورد اثری نیست آقایان می‌دانند که تقدیم لایحه تفریغ بودجه یکی از اصول مسلمی است که دولت‌ها باید هر سال انجام بدهند آیا کسی تا به حال جز یکی دو مورد در ادوار اولیه لایحه تفریغ بودجه را دیده است؟
خیر لایحه تفریغ بودجه در صورتی اسکان‌پذیر است که دیوان محاسبات به معنای واقعی وجود داشته باشد نتیجه ایکه اگر تعادل بودجه وجود ندارد نقص متوجه نبودن دستگاه کنترل است که بتواند خرج و دخل مملکت نظارت کند آقایان توجه دارند که صرفه‌جویی یکی از اصول مسلم افتصاد است و اقتصاد در اصطلاح مغرب زمین اکونومی است اکونومی به معنی واقعی صرفه‌جویی در دستگاه دولت واقعاً رعایت بشود تصور می‌رود که نواقص کار به مقدار رفع بشود و اگر دستگاه دیوان محاسبات واقعی داشته باشیم مسلماً کنترل در کار خواهد بود و حساب و کتابی خواهد بود بالنتیجه هم مجلس وظیفه‌اش را انجام داده است و هم در دستگاه دولت کارها به موقع انجام می‌شود آقایان توجه دارند که بسیار مخارج می‌شود که ضرورت ندارد و در مقابل مخارج ضروری انجام نمی‌گیرد و این برای اینست که کنترل صحیح نیست من می‌خواهم از مقام ریاست استدعا کنم که اقلاً قانون دیوان محاسبات که از مجلس گذشته و مدتی است در مجلس شورای ملی هست آن را جزو دستور بگذارند تا با داشتن یک دیوان محاسبات واقعی عمل نظارت در خرج و دخل از طرف مجلس به نحو صحیحی انجام بشود دیگر از عرایض من اینست که از همکاران محترم که در کمیسیون بودجه هستند خواستم استدعا کنم که یک قدری صرفه‌جوتر و ممسک باشند گرچه ممسک بودن صفت خوبی نیست و در کار حفظ المال به نظر می‌آید ممدوح باشد یک قدری بیشتر توجه داشته باشند و به علاوه نسبت به تقاضای ارسال بودجه تفضیلی خیلی سعی کنند که دولت به موقع بیاورد این بود عرایض بنده (احسنت).
نایب‌رئیس - آقای فخر طباطبایی.
فخر طباطبایی - عرض کنم مطلبی راکه می‌خواستم خدمت آقایان عرض کنم یک قسمت راجع به وزارت کشاورزی است که فکر می‌کنم که از مسائل مهم اقتصادی مملکت ماست آقایان محترم استحضار دارند که اخیراً در وزارت کشاورزی تشکیل جدیدی داده شده که من فکر می‌کنم که تشکیلات از لحاظ آینده کشاورزی ایران و مکانیزه ساختن آن فوق‌العاده ضرورت داشته و من می‌خواستم ضمن ستودن این معنی و اظهار تشکر از تیمسار وزیر کشاورزی در این زمینه مطالبی که به نظرم می‌رسد عرض آقایان محترم برسانم (صحیح است)
اینکه ما مجبوریم به موازات توسعه امور صنعتی که موجب جلب دهقانان و کشاورزان ما به شهرها می‌شود از ماشین‌آلات و ابزار جدید در امر کشاورزی استفاده بکنیم تردید نیست خوشبختانه وضع مملکت‌ها در مسیر چنین تحول ورفرمی قرار گرفته است و پیشرفتی که در زندگی و نثبیت اوضاع سیاسی مملکت و استقرار امنیت و سایر جهات ظرف این مدت نصیب ما شده برای ما خاصه در این دنیای آشفته و متلاطم ذی‌قیمت و مغتنم است که با استفاده از فرصت و به پیروی از افکار عالیه شاهنشاه در بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی خودمان فکر کنیم بنده به خاطر دارم هنگامی که قانون پشتوانه اسکناس لایحه‌اش مطرح بود در این مجلس عرض کردم که فایده و اهمیت قانون مزبور در این است که اعتبار حاصل از آن به مصرف امور تولیدی برسد و در اول از امور تولیدی مسئله کشاورزی قرار دارد که مبتلا به اجتماعی ماست و از قراری که اخیراً شنیده‌ام وزارت کشاورزی در درجه نظر دارد از محل این اعتبارات موسسات مفیدی در شهرستان‌ها به منظور توسعه و بهبود
حال کشاورزان به وجود بیاورد در اینجا نکته‌ای را که بنده به نظرم رسید و تذکر می‌دهم این است که یکی از اشکالات مردم در استفاده از این ماشین‌آلات و ابزار جدید در امر فلاحت نبودن وسائل تعمیر آن در دسترس است و هنگام ضرورت مراجعه به تهران برای آوردن متخصص صرف‌نظر از اینکه اتلاف وقت می‌شود مستلزم هزینه زیادی هم هست که از عهده هیچ کس ساخته نیست و برای همه مقدور نیست (صحیح است) این است که بنده می‌خواستم در این مورد حالا که وزارت کشاورزی مصمم است در وضع و تشکیلات سابق خودش که یک تلفظی بیش نبود تجدیدنظر بکند و یک مؤسسه مجهز و به دردبخوری برای مردم باشد این معنی را در نظر داشته باشد و وسائل تعمیر ماشین‌های کشاورزی را لااقل در مرکز حوزه کشاورزی برای مردم فراهم کند به سهولت مردم هنگام ضرورت بتوانند احتیاج خودشان را بکنند یک موضوع دیگر که موجب بطوء جریان کار کشاورزان است مسئله ندارایی و فقر و ضعف بنیه اقتصادی آنهاست و به نظر من یکی از اساسی‌ترین کار دولت توجه به تقویت بنیه اقتصادی این طبقه است که اکثریت سکنه و ستون فقرات این مملکت را تشکیل می‌دهند (صحیح است) به همین منظور بنده فکر می‌کنم باید یک برنامه دقیق و موزونی برای تقویت کشاورزان و بنیه اقتصادی آنها به مرحله اجرا درآید (صحیح است) و اینکه عرض کردم برنامه موزون و دقیق چون برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی آقایان توجه دارند قدری به هم پیوسته و حساس و مرتبط است که اقدام در یک امری روی امور دیگر خواه ناخواه اثر نیک و بد دارد و بنابراین باید با هم هماهنگ باشند و دقت شده باشد که متوازن باشند تا اینکه در عمل منتج به نتیجه ثمربخش بشود و به همین دلیل بخش مهمی از عوائد نفت ما در اختیار سازمان برنامه گذاشته شده تا انشاالله با اجرای نقشه‌هایی که در خاطر دارند یک ایران آباد و غنی برای ما بسازند و باقی بگذارند در اجرای این نقشه‌ها بایستی آینده را هم در نظر داشته باشند ما یکی از اشکالات کارمان این است که همیشه حال را در نظر می‌گیریم (صحیح است) به همین کیفیت که شکل زندگی مردم از زندگی مردم نسبت به سی سال گذشته چهل سال گذشته کاملاً تغییر کرده و متفاوت است امکان این تغییر و این تفاوت برای بنده خیلی بیشتر و خیلی سریع‌تر است بنابراین ما در کارهایی که باید انجام بدهیم باید این را در نظر داشته باشیم (صحیح است) بنده در نظر دارم وقتی که همین کاخ دادگستری را به همت اعلیحضرت فقید رضا شاه کبیربنیان می‌گذاشتند و بنا می‌کردند ولی از افکار این فکر خلجان داشت که دادگستری چه احتیاجی به این کاخ با عظمت دارد تشکیلات دادگستری آنقدر وسیع نیست در حالی که الان تشکیلات دادگستری در همین کاخ در مضیقه افتاده است و قسمتی از تشکیلاتش را به خارج انتقال داده است بنابراین ما در برنامه‌هایی که داریم باید سی چهل سال آینده این مملکت را در نظر داشته باشیم در جهاتی که در خیلی از امور پیش‌بینی غیر متصور است ولی بسیاری از امور هست که ما می‌توانیم پیش‌بینی کنیم از لحاظ مردم مملکت از لحاظ تکثیر جمعیت و مبتلا به اجتماعی در آینده به هر اندازه این را ما پیش‌بینی بکنیم فکر می‌کنم معضلات و مشکلات ما در آینده خیلی کمتر خواهد بود از مطلب دور افتادم می‌خواستم راجع به کشاورزی صحبت کنم یکی از مسائلی که باید همان‌طوری که عرض کردم مورد توجه قرار بگیرد مسئله تقویت بنیه اقتصادی کشاورزان است کشاورزان ما غالباً در مقابل عوامل طبیعت و قوای ناسازگار طبیعت مجهز نیستند حاصلی که دارند نمی‌توانند تا قبل از فصل بارندگی جمع‌آوری بکنند همین بارندگی‌های امسال خیلی خسارت به کشاورزان زد هنگام بروز آفات نباتی و آفات دامی مجهز نیستند یک وسائل مجهزی در اختیارشان نیست و بنابراین بایستی که وزارت کشاورزی حالا که مصمم است در وضع سابق خودش تجدیدنظر بکند و یک مؤسسه به درد بخوری باشد باید این مسائل را در نظر داشته باشد تمام کشاورزان باید زندگیشان را مرتب و درست بکنند اینها هر وقت مواجه با گوسفندمیری شده‌اند همه از بین می‌روند و هر وقت مواجه با گاومیری شده‌اند تمام گاوها از بین می‌روند این کشاورز چقدر مگر قدرت دارد که در مقابل این عوامل بتواند ایستادگی بکند این است اساس فقر و بدبختی اینها و من تقاضا دارم مخصوصاً از دولت که مسائل کشاورزی را مخصوصاً مورد توجه خاص قرار بدهد و از اعتباراتی که هست برای توسعه امور کشاورزی استفاده بشود (صحیح است) موضوع دیگری که می‌خواستم عرض کنم راجع به استفاده و به کار انداختن سرمایه‌های اختصاصی است این فکر که همه کارها به وسیله دولت انجام بشود من فکر می‌کنم که صحیح نیست خیلی از کارهای اقتصادی را مردم خودشان به بهترین وجهی می‌توانند انجام بدهند و یکی از رموز موفقیت ممالک مترقی اینست که دیناری از سرمایه‌های خصوصی معطل و عامل و باطل نمی‌ماند به صورت سهام در شرکت‌ها و مؤسسات تولیدی و اقتصادی به نفع جامعه و بنفع خودشان وارد کار و فعالیت می‌کنند مع‌التاسف این فکر آنطوری که باید در مملکت ما تشویق و ترغیب نشده است یعنی آن همکاری و معاضدت و اعتماد در مملکت ما فراهم نشده و این کار باید عملی شود و سرمایه‌های خصوصی هم در طریق بهبهود وضع مردم و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی ما به کار افتد و خودشان هم نفع ببرند زیرا زمینه فعالیت در مملکت ما برای این سرمایه‌ها خیلی زیاد است بنده مثال می‌زنم در بروجرد خودمان که حوزه انتخابیه بنده است قبلاً برق نداشتند تشریفات استفاده از مساعدت دولت هم که آقایان استحضار دارند چطور است خود آقایان جمع شدند یک شرکت برق تشکیل دادند و امروز برق بروجرد یک شرکت سهامی است بدون دیناری استفاده از بودجه دولت یک برقی است از برق تهران هم بهتر است و شب و روز روشن می‌شود و حال اینکه همین برق در تهران بنده در یوسف‌آباد سکونت دارم خیلی از آقایان هم آنجا سکونت دارند جناب آقای دکتر پیرنیا هم آنجا تشریف دارند یک سال است سازمان برنامه بانک ساختمانی وعده می‌دهد که برق یوسف‌آباد درست می‌شود یک سال است می‌گویند یک ماه دیگر درست بکنیم که این یک ماه‌ها کی تمام می‌شود منظورم اینست که در بیشتر کارهای اقتصادی که مردم خودشان حاضر شده‌اند و همکاری داشته‌اند و اعتماد هم داشته‌اند موفقیت حاصل کرده‌اند این بود خلاصه عرایض بنده و پیش از این مزاحم آقایان نمی‌شوم (احسنت)
نایب‌رئیس - آقای دولت‌آبادی
دولت‌آبادی - دیروز قریب صد نفر از نمایندگان مجلس شورای ملی افتخار شرفیابی داشتند فرمایشات متین و با ارزش و بانات ارجمند شاهنشاه که نموداری از قلب پرعاطفت یک پدربزرگ برای ملت ایران بود مرا تشویق کرد که امروز چند کلمه‌ای در اطراف مجلس دیروز صحبت بکنم.
(خرازی - بسیار صحیح است) چرا؟ برای اینکه متأسفانه آنچه از جلسه دیروز در جراید منعکس بود بسیار ناقص بود و علت نقص هم این بود که فرمایشات ملوکانه و نصایحی که فرمودند و اصلاحاتی که شده بود و الطاف عالیه‌ای که برای سعادت ملت ایران داشتند منعکس نبود.
(دکتر دادفر - چون آنجا وسایل تندنویسی نبود) آنچه اعلیحضرت همایونی برای ارشاد و راهنمایی ملت ایران فرمودند برای تشویق خدمتگذاران و ادامه خدمت بود و آن روح قبول و پذیرش مطالبی که ما خدمتشان عرض کردیم نشان دادند من در جراید نخواندم در صورتی که همان‌طوری که حضوراً یعنی در محضر مبارک ایشان و با حضور آقایان نمایندگان عرض کردم این جلسات تشریفاتی نبود و نیست این جلسه ایست که شاه عالیقدر محبوب معظم مملکت ما مثل پدری می‌نشیند و به ما نمایندگان مجلس اجازه می‌دهند که مطالب خودمان را مطالب اصولی و اساسی خودمان را در اطراف مصالح مملکت معرض ایشان برسانیم و از آن برای بهبود اوضاع استمداد کنیم و از اوضاع و احوال مملکت که خاطر خطیر ایشان از جزئیاتش واقف است ما هم شمه‌ای گفته باشیم (صحیح است) آنچه دیروز بنده به عرض ایشان رساندم و مورد توجه و تأیید صریح شاهنشاه قرار گرفت پیشنهاداتی بود من ندیدم که هیچ کجا منعکس شده باشد این عرایض بنده که یک عنصر کوچک این اجتماع شما نمایندگان هستم و یک فرد خدمتگذار نیست به مملکت و شاهنشاه خودم را می‌دانم و امتحان هم داده‌ام من ندیدم جایی منعکس شده باشد من آرزو داشتم که آنچه دیروز شاهنشاه معظم ما فرمودند و آن روح صمیمیتی که برای اصغاء مطالب ما از شخص ایشان نمودار و ساطع بود آن‌طور منعکس بشود که در مملکت ما از ماکو گرفته تا بندر معشور و از بندر معشور گرفته تا بندر بوشهر و از آنجا تا چاه‌بهار و از آنجا تا باجگیران و خراسان و دشت گرگان که حدود تقریبی است چنان مردم را امیدوار به زندگی که پاشوند حرکت کنند (صحیح است) نه اینکه بازهم در شاهواری که از کلام شاهنشاه ریخت و بایستی ملت ایران از او متمتع بشود در لفافه‌های عبارات ناقصی مانده باشد آقایان روزنامه‌نگاران که بدون تردید رکن چهارم مشروطیت هستند خدمات با ارزشی به ملت ایران و مملکت کرده‌اند بایستی متوجه الاهم فالاهم وتشخیص الزم از لازم بشوند ببینند که مقصود شاهنشاه از صرف دو ساعت و نیم وقت و پذیرفتن نمایندگان مجلس چه بوده است و چه هدفی در مقابل این عمل داشته‌اند مقصود این بوده است که مردم مملکت در اقصی نقاط از این مطالب مطلع بشوند که یک فردی به نام شاه آن هم شاهی آزاده و خیرخواه چنانکه من مکرر گفتم و همه ملت ایران می‌داند که بزرگ‌ترین خیرخواه مردم شخص شاه است (صحیح است) یعنی مردی که از اوان جوانی وارد زندگی پردغدغه و تشویش شده ست و با کمال بردباری و حلم و سلامت کشتی ما را از ورطه‌های هولناکی نجات داده است و به قیمت جان خودش این ناخدایی را کرده است (صحیح است)
و اما ملت ایران عبارت از مردمی است که اکثریت این جامعه را تشکیل می‌دهند و اطلاق کلمه جامعه به آنها می‌شود نجیب‌ترین و شریف‌ترین حمول‌ترین و بردبارترین ملل جهان است (صحیح است) هیچ کس اینقدر پایداری نکرده است هیچ کس با تحمل زحمت اینقدر پایداری نکرده است هیچکس اینقدر محرومیت نکشیده است این خاصیت این ملت است در اوصاف شاه ایران آنچه که لازم
بود گفتم و باز تکرار می‌کنم شاه فردی است خیرخواه آزاده آسایش ملت را بر آسایش خود ترجیح می‌دهد در رشد و معرفی این مملکت به دنیای خارج جان فشانی کرده است این هم خصوصیت اوست در میان این دو هدف در میان این دو وجود و موجود دو دسته دیگر هستند یکی ما نمایندگان مجلسین که وظیفه قانونگذاری را داریم به نمایندگی آن ملتی که واجد آن همه خصال و صفات است یکی هم دولت‌هاست که مأمور اجرای مصوبات ما و انجام حسن‌نیت شاهنشاه است این دو نیرو فی‌المثل بایستی قماشی را ببافند و ارائه بدهند خاصل کارشان را اگر در تاروپود این اختلافی بود آن قماش بافته نمی‌شود اگر که پود این نسج هستیم و پود ثابتش هستیم و دولت‌ها تار موقت آن هستند با هم همکاری نکنیم و احیاناً یکی از این رشته‌ها پاره باشد آن قماشی نیست که بشود بتن آدمی پوشاند بنابراین ملت ایران انتظار دارد که حسن نیت شاهنشاه که طراح بنای زندگی ماست به دست ما جامه عمل بپوشد و صورت قانون پیدا کند و به دست دولت‌ها اجراء شوند نه دولت‌ها بر ما مزیتی دارند بلکه افتخار اجرای نیت شاهنشاه و مصوبات مجلس را دارند نه ما بر دولت‌ها رجحانی داریم بلکه برادرانی هستیم اگر راست بگوئیم و بخواهیم خدمت کنیم برادرانی هستیم که باید صمیمانه خدمت بکنیم هیچ کس حق تجاوز ندارد (صحیح است)
خدمتگذاری وظیفه ماست به مملکت شاه خدمتگذاری به شاه خدمت به مملکت است و در این تردیدی نیست (صحیح است) دیروز پیشنهاداتی که به حضور اعلیحضرت همایون شاهنشاهی شد و عرایضی که به عرض اعلیحضرت همایونی رسید که نسبت به عرایض این بنده قاصر توجه مخصوصی فرمودند من پیشنهاد کردم که برای این جلسات شرفیابی وکلاء برنامه‌ای اجازه بفرمایند تنظیم بشود که هر یک از نمایندگان مطالب خودش را در اصول کارهای مملکت و حوزه‌های انتخابیه خودش به عرض برساند و اگر مورد توجه قرار گرفت امر شاه که امروز خوشبختانه مؤثرترین عامل در اصلاح مملکت است صادر بشود (صحیح است) چون نشر این مطالب دیروز انجام نشد و آن مطالب به طوری که دلخواه من بود به اطلاع افراد و آحاد دور افتاده مملکت نرسید که بدانند شاه آنها و منتخبین آنها با افتخار در خدمتشان حاضرند من آمدم پشت تریبون این مطالب را بگویم دیروز به عرض اعلیحضرت همایونی رساندم آقایان شاهد و ناظر بودند عرایض مرا شنیدند که در این مملکت نارضایی‌ها اگر تا سال گذشته از بیکاری بود خوشبختانه امروز کسی از بیکاری گله ندارد بلکه از بیکار کیست بنابراین آنهایی که بیشتر اظهار نارضایی می‌کنند از بیکارگی و مفتخوری است هر کس مدعی است کار می‌کند فردا صبح بیاید من کارش می‌دهم کمر ببندید بیائید جلو امروز ترس از بی‌حالی و رکود و سستی و ضعف و رخوت است می‌خواهیم نان بخوریم و نرویم دنبال کار زراعت زراعت ما آنطوری معوق مانده باشد که ما مایحتاج خودمان را بتوانیم تأمین کنیم کدام رعیتی است در سراسر این مملکت کار بکند و متمتع نشود (صحیح است)
هر کس کار می‌کند متمتع می‌شود البته نقایصی هم هست که باید رفع بشود راجع به سازمان برنامه از حضور مبارکشان استدعا کردم که سازمان برنامه که امروز مورد بحث شدید است و احیاناً عیب جویان از آن عیب‌جویی می‌کنند و من در صف آنها نیستم حق این است که سازمان مطالعاتی و تدارکاتی آن در مرکز باشد ولی قوای اجرائیش توزیع بشود در استان‌ها و مردم مملکت را به همکاری دعوت بکنند تا مردم مملکت این کارها را از خودشان بدانند و همکاری را یاد بگیرند راه همکاری اجتماعی را باید به مردم آموخت و چون امروز ما نتوانسته‌ایم به شایستگی از فضائل فردی و اجتماعی‌مان به نفع اجتماع استفاده بکنیم چاره‌ای نداریم جز آنکه همان عناصر را بیاوریم ولو کم باشند در شرکت‌ها و در فعالیت‌های جزء و کل جلب بکنیم کما اینکه صحبت از حزب شد و اقداماتی هم در این زمینه صورت گرفت مطلب دیگر راجع به کار لوله‌کشی است بنده عرض کردم جا دارد توجه به کار لوله‌کشی برای تمام مملکت بشود برای اینکه همه آب خوب می‌خواهند معنا ندارد که مردم تهران موفق بشوند به این کار و مردم دور افتاده بی‌نصیب باشند و راه‌حلش هم خیلی آسان است با شرکت‌های خارجی که امروز بحمدالله ما در خارج به همت و ارشاد شاه بسیار صورت آبرومندی داریم شرکت‌های خارجی بیایند لوله‌کشی سرتاسر مملکت را انجام بدهند و تدریجاً هم پولشان را بگیرند و آب خوب برای همه باشد مطالب دیگری آنجا گفته شد که بد نیست باز گفته شود من عرض کردم که ما در دستگاه فرهنگمان و راه‌سازی و بهداشت موفقیت‌هایی پیدا کرده‌ایم چرا نباید اینها را گفت اینها را باید گفت در مقابل اشخاصی که روح یأس و بدبینی را در مردم تقویت می‌کنند اینها را باید به مردم نشان داد که این کارها شده است (صحیح است)
(خرازی - راجع به نان هم بفرمایید) راجع به نان هم عرض کردم که گندم فراوان است ولی بدبختانه آن چیزی که مردم می‌خورند هم نان خوب نیست و هم گرانست مشکلاتش هم مورد توجه ایشان بود و ایشان امر فرمودند که باید رفع شود به مردم باید گفت به حقوقشان قانع باشند و تجاوز نکنند به حقوق مردم این حرف نشد در میدان یک جنسی می‌خرند به پنج ریال و در خیابان استامبول همان جنس را به سه تومان می‌فروشند و این لجاج و عنادی که از طرف کاسب می‌شود باید از طرف دولت جلوگیری شود دولت حاضر مورد اعتماد مجلس و مورد تأیید مجلس است و دولت منتخب شاه است و معتمد مجلس باید باشد و هست باید از راه خدمت این تأیید و اعتماد را زیادتر کند کسی حرفی ندارد ما چه هدفی داریم؟ ما هدفمان این است که آرزوهای ملت ایران را بگوئیم، ما هدفمان این است که قدمی به جانب مصلحت ملت ایران برداریم، هر کس در این‌باره قدمی برداشته مورد تأیید مجلس است، مطلب دیگری که در پایان عرایضم گفتم عرض کردم قوانین گاه از مفاد و منطوق خودش خارج می‌شود.
نایب‌رئیس – از این ساعت از بقیه وقت جناب آقای اردلان استفاده می‌فرمائید.
دولت‌آبادی - ما قانون می‌گذرانیم به نام قانون اراضی موات بلاشک افرادی که تجاوز به حقوق عمومی کرده‌اند باید از آنها گرفت و از حلقومشان در آورد و آن بی‌عدالتی که شده جبران کرد ولی محیط و شعاع این قانون هیچ‌وقت اجازه نمی‌دهد خانه‌ها و اراضی احیاء شده مردم را کسی بهش اعتراض کند این حرف یعنی چه کجای قانون اجازه داده؟ هیچ‌وقت قانون اجازه نداده باید قدر و ارزش فعالیت و کوشش مردم را در نظر گرفت اگر فعالیت در این اراضی نشده بود همین بود که از اول خلقت عالم تا حالا بوده است در اثر کوشش افراد و رنج افراد این اراضی احیاء شده آنکه بی‌جا گرفته است جلویش را باید گرفت ولی هیچ‌وقت اجازه نداده است قانون که جلوی آنهایی که احیاء کرده‌اند گرفته شود و اعتراض شود چند روز پیش دو نفر جلوی مجلس جلوی بنده را گرفتند و گفتند که ما ۵۰۰ متر زمین داریم و احیاء کرده‌ایم و تا سه پشت دردست ما است و پریروز اعتراض کرده‌اند اگر بخواهند که جلوی فعالیت یک مشت مردم را بگیرند این خیانت است و ابداً خدمت نیست به هر حال بنده این مطالب را لازم بود اینجا عرض کنم و باز هم می‌خواهم مطالب خود را به اینجا برسانم که آنچه هست از قامت ناساز بد اندام ماست ورنه تشریف تو بر بالای کس کوتاه نیست شاه مملکت چنانچه دیروز دیدیم منتظر است که شماها نقشه‌های اصلاحی و مطالب اساسیتان را به عرض ایشان برسانید و از او بخواهید که تقویت کند بدون تردید از پشت این تریبون می‌گویم که تمام ملت ایران بدانند و مطمئن باشند که اگر ناله‌ای بکنند ناله آنها مستقیماً به گوش شاه می‌رسد (صحیح است)
این همه اظهار یأس نکنند تحت تأثیر و تحریک یأس‌آمیز خائنین نروند و پاسخی ندهند و بدانند که در یک زندگی نویی قدم می‌گذارند همان‌طوری که ما زندگی نو می‌خواهیم اتومبیل و طیاره سوار می‌شویم باید خودمان را برای این زندگی نوین آماده کنیم (صحیح است) و به این زندگی نو بدون تردید بدون قبول محرومیت و فداکاری موفق نخواهیم شد ماها باید خودمان را پیشرو قبول محرومیت برای موفقیت ملت قرار بدهیم اگر با این نظر قدم برداریم شاه طرفدار حرف حسابی فرد فرد ماست ملت ایران یک یک شماها را دوست دارد و به نام خدمتگذار از شما تقدیر می‌کند کوشش کنید این ریشه‌های یأس و حرمان و خمودی را از دل ملت ایران در آورید کوشش کنید ملت ایران بیدار شود و مفهوم حیات را بفهمد من یک پیشنهاد می‌کنم از امروز هر کس با شما مواجه شد و دم از یأس زد از او دلجویی کنید به او بگوئید تو از چه مأیوس هستی اگر مرد کار هستی اگر شریک تمتع از آب و هوا و منابع این مملکت هستی چرا گله‌داری اگر محروم است در دفع محرومیت او کمک کنید و اگر همین مبارزات را شروع کنیم می‌توانیم قدم مؤثری در بهبود اوضاع مملکت برداریم به هر حال من نمی‌خواهم زیاد وقت آقایان را بگیرم زیاد هم گرفتم اما آنچه که گفتم خدا را شاهد می‌گیرم ادای وظیفه بود و لازم بود و هر کس از شما می‌گفت من مستمع او بودم بهبود اوضاع ما فرع حقیقت و صداقت و ثبات در کار است اهانت و تحقیر از حقیقت مردی و مردانگی که در نهاد افراد این مملکت بوده است و در پرتو آن رشد کرده‌اند دور است (صحیح است)
در پایان عرایضم یک نامه ایست از کارمندان خدمتگذاران دولت در اصفهان که صاحب هزار امضاء است از وضع بد خودشان و بی‌عدالتی و تبعیض که در کارمندان دولت است و ما هم اقرار می‌کنیم و چاره‌جویی نمی‌کنیم گله مند هستند تقدیم می‌کنم بمقام ریاست و انتظار دارم دولت هر چه زودتر رفع این تبعیض را از کارمندان دولت بکند (صحیح است احسنت).
۳- تقدیم لایحه توافق مالیاتی به قید یک فوریت به وسیله آقای وزیر دارایی
نایب‌رئیس – نطق‌های قبل از دستور تمام شد وارد دستور می‌شویم آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی (ناصر) – به استحضار آقایان نمایندگان محترم می‌رسانم که در چند سال اخیر به علت تراکم فراوان پرونده‌های مالیاتی که قسمت عمده‌ای مربوط به پیشه‌وران و اشخاص مؤدیانی است که مالیات‌های مختصری می‌دهند کارهای جاری وزارت دارایی متراکم شده و به کار جاری نمی‌رسند یعنی وقتی که بنا باشد
که چندین هزار پرونده معوقه از سال ۱۳۳۰ به این طرف باشد به کارهای جاری نمی‌رسند برای این منظور و برای رفع این اشکال یک لایحه‌ای تنظیم شده برای توافق با این طبقات به صورت فردی و یا دسته جمعی که با تصویب مجلس محترم شورای ملی به جریان بگذاریم و با قید یک فوریت تقدیم می‌شود.
نایب‌رئیس - تقاضای یک فوریت شده لذا قرائت می‌شود و بعد وارد مذاکره در باب فوریت می‌شویم
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
به طوری که خاطر نمایندگان محترم مستحضر است یکی از مشکلات عمده که در وصول مالیات‌های مستقیم وجود دارد طولانی بودن تشریفات رسیدگی و تشخیص مالیات‌ها می‌باشد که با وسائل اداری موجود و حل این مشکل دشوار می‌باشد و در نتیجه به پرونده‌های زیادی اعم از مالیات بردرآمد و مالیات مستغلات در سراسر کشور خاصه از سال‌های ۱۳۳۰ به بعد معوق مانده است تدابیری که در سنوات اخیر برای رفع این مشکل شده به نتیجه مطلوب نرسیده است با مطالعاتی که به عمل آمده مسلم گردیده حل و فصل سریع پرونده‌های مذکور که لااقل بتوان از اضافه شدن سالیانه تعداد این قبیل پرونده‌ها جلوگیری نمود و با مقررات فعلی امکان‌پذیر نخواهد بود لازم است به عرض نمایندگان محترم برساند اکثر پرونده‌های مورد بحث مربوط به مودیان طبقات پائین و بیشه‌وران جزء می‌باشد که از لحاظ مبلغ چندان قابل توجه نیست اما از نظر مقدار قوایی که باید صرف تشریفات ختم آن گردد موضوع کاملاً قابل ملاحظه است و بدون تردید اگر مابقی اتخاذ شود که نیروی دستگاه مصروف وصول مالیات‌های جاری بشود و مالیات هر سال مؤدیان در همان سال تشخیص و وصول گردد هم مالیات‌ها به موقع عاید خزانه دولت خواهد گردید و هم از تراکم مالیات سنوات مؤدیان و سنگین شدن بدهی آنها جلوگیری خواهد شد. برای خاتمه دادن به این وضع و اتخاذ طریقی که امکان حاصل شود در اسرع اوقات حساب گذشته مؤدیان مالیاتی واریخت گردد. ماده واحده زیر تقدیم و تقاضای تصویب آن را دارد به طوری که آقایان نمایندگان محترم ملاحظه می‌فرمایند در ماده واحده پیشنهادی علاوه از طریق موجود سه طریقه جدید که ذیلاً عرض می‌شود پیش‌بینی گردیده است:
۱- توافق فردی.
۲- توافق دسته جمعی.
۳- قطعی بودن آراء کمیسیون‌های بدوی در صورتی که متناسب با پیشینه مالیاتی مؤدیان باشد.
ضمناً در ماده واحده پیشنهادی بخشودگی مالیات املاک مزروعی خورده مالکین هم ذکر گردیده است در این مورد خاطر آقایان نمایندگان محترم مسبوق است که به علت حذف بخشودگی مالیات املاک مزروعی خرده مالکین در قانون مصوب فروردین ماه ۱۳۳۵ شکایات زیادی از تمام نقاط کشور و اصل و بالاخره منجر به رسیدگی و اظهارنظر کمیسیون عرایض مجلس شورای ملی دایر بعدم وصول مالیات خرده مالکین گردید و از طرف وزارت دارایی هم دستور موقوف‌المطالبه گذاردن مالیات خرده مالکین که درآمد سالیانه آنها نقداً و جنساً از ۲۴۰۰۰ ریال تجاوز ننماید صادر گردیده است. امید است با تصویب ماده واحده پیشنهادی بتوان به نحو عادلانه و شایسته‌ای اختلافات مالیاتی معوقه چند ساله را با مؤدیان حل و فصل و در عین حال که مالیات‌های معوقه وصول می‌شود رضایت مؤدیان نیز جلب و وضعی ایجاد گردد که هم مردم عادت نمایند مالیات هر سال را در همان سال بپردازند و هم امکان وصول مالیات جاری فراهم گردد:
ماه واحده:
الف) به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود اختلافات مالیاتی تا آخر سال ۱۳۳۶ مشمولین قانون مالیات بردرآمد و مستغلات و املاک مزروعی را از طریف توافق فردی یا دسته جمعی با مؤدیان حل و فصل نماید. این توافق برای طرفین قطعی و لازم‌الاجرا است و چنانچه مؤدیان مالیات مورد توافق را ظرف یک ماه از تاریخ توافق پرداخت نمایند از جریمه و زیان دیر کرد بخشوده می‌باشند.
تبصره ۱ - مقصود از توافق دسته جمعی تصمیماتی است که از طرف وزارت دارایی نسبت به مالیات دسته‌ای از مؤدیان براساس پیشینه مالیاتی اتخاذ و مبنای واریز مالیات اعلام می‌شود و مؤدیانی که از تاریخ انتشار تصمیم وزارت دارایی منتهی تا چهار ماه مالیات خود را بر آن اساس واریز نمایند حساب مالیاتی آنها مختومه تلقی می‌گردد.
تبصره ۲ - توافق در مواردی هم که هنوز پیش آگهی صادر نگردیده مجاز و مؤثر می‌باشد.
تبصره ۳ - پیش آگهی‌های قطعی شده قبل از تصویب این قانون نسبت به آن قسمت مالیات که هنوز پرداخت نگردیده و مورد قبول مؤدی نباشد جزو موار اختلاف محسوب می‌شود. به هر حال مؤدیانی که بدهی خود را تقسیط نموده‌اند مشمول این تبصره نمی‌باشند.
ب) آراء کمیسیون‌های بدوی چنانچه برابر آخرین مالیات قطعی شده مؤدی به اضافه بیست و پنج درصد آن باشد برای طرفین قطعی است و در صورتی که کمتر باشد اداره دارایی و هرگاه بیشتر باشد مؤدی می‌تواند در ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ واخواهی و به کمیسیون تجدیدنظر مراجعه نماید.
ج) بند (د) ماده دوم قانون مالیات بردرآمد مصوب فروردین ماه سال ۱۳۳۵ به شرح زیر اصلاح می‌شود:
بند د) خرده مالکینی که مجموع درآمد مالکانه سالیانه آنها نقداً و جنساً از بیست و چهار هزار ریال تجاوز نکند از پرداخت مالیات معاف خواهند بود و این معافیت نسبت به بقایای مالیات‌های ۱۳۳۵ و ۱۳۳۶ خرده مالکین لازم‌الاجرا است و نیز زارعین بابت سهم زارعانه‌ای که عاید آنها می‌شود کماکان از پرداخت مالیات بخشوده می‌باشند. نخست‌وزیر وزیر دارایی
نایب‌رئیس - فوریت مطرح است آقای مشایخی.
مشایخی - موافقم.
نایب‌رئیس - آقای بزرگ ابراهیمی مخالفید بفرمایید.
بزرگ ابراهیمی - یکی از مسائل مهمی که واقعاً وظیفه وکیل است که در مقابل دولت مواظب باشد مسئله مالیات است مالیات از ملت گرفته می‌شود و ملت هم امیدوار است که ما بتوانیم از او دفاع کنیم البته این را مخالفت با دولت تلقی نکنید نبایستی موضوع مالیات را اینطور کمپلی که آورد و گفت با فوریت تصویب کنید اصولاً طرز وصول مالیات مملکت ما واقعاً مسخره است بنده اشخاصی را سراغ دارم در این مملکت که در سال میلیون‌ها تومان استفاده دارند و اسمشان بقال است و آورده‌اند چسبانده‌اند به مالیات صنفی و سالی پنجاه هزار حلب پنیر از عشایر آذربایجان می‌چاید و می‌آورد اینجا و چند میلیون تومان استفاده می‌برد و آن وقت می‌گویند این آقا بقال است و جزء صنف است و ۷۰۰ تومان هم مالیات نمی‌دهد این واقعاً مسخره است (صحیح است)
حالا ما بیائیم برای خاطر اینکه جناب آقای ناصر وزیر دارایی که مورد احترام همه هستند و خیلی هم به ایشان ارادت داریم یک چنین لایحه‌ای را به این پیچ و تابی که دارد با فوریت تلقی بکنیم به عقیده بنده بد سنتی است فوریت در لوایح مال یک کارهای فوری و فوتی و آنی است که مملکت دچار مضیقه‌ای باشد که مجبور باشد دولت تقاضای فوریت بکند این چه منظوری است که مابگویئم همه چیز فوری است مالیات هم فوری نظام وظیفه فوری این را بنده مخالفم و اجازه بفرمایید که فوریتش پس گرفته شود و برود به کمیسیون. ابتهاج یک فوریت دارد باز هم به کمیسیون می‌رود.
نایب‌رئیس - وزیر دارایی
وزیر دارایی - جناب آقای بزرگ ابراهیمی شاید برایشان سوء‌تفاهم شده باشد این لایحه با یک فوریت تقدیم شده به مجلس و به کمیسیون هم می‌رود و در آنجا از نظریات صائب آقایان استفاده خواهد شد و برای بنده و دولت کاملاً مسلم است که مجلس شورای ملی منظورش آسایش مردم و راهنمایی دولت است و ما چون می‌دانستیم منظور آقایان رفع شکایت مردم است و ضمناً ما را هم راهنمایی می‌کنید که کارمان تسریع شود این لایحه تقدیم شده اجازه بفرمایید که یک فوریت تصویب شود و برود به کمیسیون و آقایان نظریات خودشان را در کمیسیون بفرمایند (صحیح است)
نایب‌رئیس - آقای مشایخی
مشایخی - به طوری که در مقدمه این لایحه نوشته شده و به استحضار آقایان رسید یکی از مشکلات مهم پیشکاری تهران مربوط به مؤدیان خرده پاست و پولی که از این حیث عاید خزانه خواهد شد بسیار ناچیز است در صورتی که تمام تشریفات وصول مالیات برای این طبقه عیناً همان تشریفاتی است که برای مؤدیان بزرگ بایستی اعمال شود مردم از کارشان باز می‌مانند و بیکار می‌شوند و دائماً باید درآمد و شد باشند و به کمیسیون‌های مالیاتی مراجعه کنند و براساس قرائن و امارات بایستی کارشان تشخیص شود که بتوانند شاید خلاف قرائن و امارات را ثابت بکنند به قدری مشکلات هست که واقعاً قسمت مهم وقت مؤدیان مالیاتی که بایستی مصرف امرار معاش آنها بشود مصرف این کار می‌شود این مطلب همیشه مورد بحث بوده که باید یک راه‌حلی پیدا کرد که این طبقه از مؤدیان در مخارج مملکت شرکت کنند ولی مزاحمت‌ها و رفت و آمدهایی که برای مالیات هست دامنگیر اینها نشود موضوع توافق با مؤدیان مالیاتی سوابقی دارد در بدو اجرای قانون مالیات بردرآمد هم قانون توافق بوده است به مرور فکر مالیات مقطوع سبب شد که به موضوع توافق در قانون اخیر توجهی نشد و از بین رفت در صورتی که وقتی که مالیات‌ها براساس قرائن و امارات باشد باید حتی کدخدا منشی و سوابق هم به ضمیمه او باشد اگر قرائن و امارات نباشد مستند به مدارک و دفاتر باشد توافق معنی ندارد باید روی رقم درآمد واقعی مالیات پرداخته بشود اما چون این قرائن قطعی نیست لذا لازمه آن این است که حق سازش داشته باشد بنده معتقدم که این لایحه کمک مؤثری به طبقه خورده‌ها می‌کند و زحمتی که برای آنها و دستگاه هست از بین می‌رود و بسیار لایحه خوبی است بسیاری از پرونده‌ها را می‌توانند حل و فصل کنند و زحمتی که برای مؤدیان مالیاتی هست از بین خواهد رفت راجع به رفتن به کمیسیون نسبت به این لایحه تقاضای یک فوریت شده است اگر چنانچه در بعضی لوایح مالیاتی به تقاضای یک فوریت در مجلس بحث شده است و در مجلس مطرح شده این از آن لوایح نیست حتماً به کمیسیون
خواهد رفت اعضای کمیسیون دقت‌های لازم را خواهند کرد و نمایندگان محترم نظریات خودشان را خواهند گفت وسعی می‌شود که این لایحه جامع الاطراف باشد و به مجلس تقدیم شود در هر صورت بنده با دلائلی که عرض کردم با فوریت موافقم.
نایب‌رئیس - بسیاری از آقایان تقاضا کرده‌اند که در فوریت صحبت کنند ولی در فوریت بیش از یک موافق و یک مخالف آن هم پنج دقیقه نمی‌توانند صحبت کنند لذا اعلام رأی می‌شود آقایانی که با یک فوریت لایحه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. به کمیسیون ارجاع می‌شود.
۵- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد کمیساران سرحدی بین دولتین ایران و افغانستان
نایب‌رئیس - گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد کمیساران سرحدی (مرزبانان) بین دولتین ایران و افغانستان مطرح است قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی لایحه ارسالی از مجلس سنا مربوط به قرارداد کمیساران سرحدی (مرزبانان) بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشی افغانستان در کمیسیون امور خارجه مطرح با توضیحاتی که آقای وزیر امور خارجه مطرح با توضیحاتی که آقای وزیر امور خارجه دادند قرارداد مزبور ضمن ماده واحده ارسالی از مجلس سنا به شرح ذیل تصویب و اینک گزارش آن را برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. ماده واحده قرارداد کمیساران سرحدی (مرزبانان) بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی افغانستان را که مشتمل بر یک مقدمه و پانزده ماده می‌باشد و در تاریخ ۵ تیر ماه ۱۳۳۵ در کابل به امضاء نمایندگان مختار دولتین رسیده است تصویب می‌نماید. از طرف مخبر کمیسیون امور خارجه امید سالار
نایب‌رئیس - آقای دکتر بینا این لایحه ایست که وزارت امور خارجه برای همسایه نزدیک ما افغانستان به مجلس داده و برای کمیساران سرحدی است.
(صدرزاده - هیرمند چه شد) در تمام مراحل ما نسبت به ملت افغانستان حسن نیت داشته و همیشه ملت افعانستان را از خودمان می‌دانیم و خودمان را هم از آنها می‌دانیم و میان این دوست جدایی نمی‌دانیم جای بسیار بسیار تأسف است و جای نهایت تعجب است که وزارت خارجه و مأمورین دولت تاکنون موفق نگردیده‌اند نسبت به تقسیم آب هیرمند با افغانستان راه حلی پیدا بکنند که یک قسمت بزرگی از مملکت ما یعنی سیستان که با آب هیرمند آبیاری می‌شد استفاده بکنند (صحیح است)
افراد این مملکت دارند از بی‌آبی و بی‌نانی می‌میرند ما به افغان‌ها کمک می‌کنیم و تمام مساعدت‌ها را می‌کنیم و آنها را از خودمان می‌دانیم و آنها قدمی به طرف ما برنمی‌دارند من از وزارت خارجه می‌خواهم در این قسمت اقدامی بکند و مملکت را از این مضیقه نجات بدهد و ما را مجبور نکند در پشت این تریبون بیش از اینها انتظار داریم و افغانستان را از خودمان می‌دانیم برادر با برادر نباید چنین رفتار کند (صحیح است احسنت).
نایب‌رئیس - چون درخواست دیگری برای بحث در این موضوع نشده است لذا رأی می‌گیریم برای ورود در ماده اعلام رأی می‌شود.
دکتر بینا - جناب آقای وزیر خارجه اگر جوابی دارند بفرمایند بنده صحبت کردم کار مملکت است بفرمایند چه می‌کنند و چه خواهند کرد (صدرزاده - چه می‌خواهند بکنند؟)
نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت خارجه.
مشفق کاظمی (معاون وزارت خارجه) – در اینکه همان‌طور که جناب آقای دکتر بینا فرمودند موضوع رود هیرمند موجب اختلافی بین دو کشور دوست و هم کیش و برادر شده هیچ کس منکر نیست ولی می‌خواستم عرض کنم که فرمودند دولت و وزارت خارجه اقداماتی نکرده است اقدامات مرتباً ادامه دارد (دکتر بینا - اقدامش چیست) البته حتی از یک سال و نیم قبل یک کمیسیون دائمی هیرمند تأسیس شده است که تمام امور مربوط به هیرمند و افغانستان در آن کمیسیون مورد رسیدگی دقیق واقع می‌شود و مطالعات هم شده است و امیدواریم که بالاخره یک روزی این قضیه به نحوی که رضایت هر دو کشور را تأمین بکند حل شود برای اینکه در هر اصلاحی طرفین حرف‌هایی دارند ولی موضوع آب را هم باید بگویم که در سال‌های اخیر فقط قسمتی از حقابه‌ای را که از سال‌های قدیم داشتیم تأمین کرده‌ایم ولی فعلاً در سال جاری وضعیت آب به آن شدت بد نبوده است امسال به طوری که آقایان استحضار دارند سیل‌هایی آمده در افغانستان ولی بنده فقط می‌توانم عجالتاً به حضور آقایان نمایندگان محترم عرض کنم دولت کمال دقت را دارد و این کمیسیون هم هر هفته تشکیل می‌شود و امیدواریم سفیر جدید افغانستان هم که وارد تهران می‌شود باز بتوانیم مذاکرات را ادامه بدهیم تا به نتیجه برسیم.
نایب‌رئیس - چون اعلام رأی شده است باید رأی گرفت آقایانی که با ورود در ماده واحده موافقت دارند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است آقای صدرزاده
صدرزاده - عرض کنم حضور مبارک آقایان این مسئله عامل زمان یکی از مسائل مملکتی است ما به همه چیز توجه داریم جز به زمان، زمان یک عاملی است می‌گویند سد درودزن ساخته می‌شود انشاءالله در آتیه نزدیک در ده سال یک ملتی از نتایج آن محروم می‌ماند این را بنده من باب مثال عرض کردم (صحیح است) این را باید رعایت کرد سایر کارها هم همینطور یک روزی هم فیمابین ما و کشور همکیش ما افغانستان اختلاف ما در خصوص آب هیرمند تصفیه خواهد شد ولی این کی است؟ آقا چند سال دیگر؟ آیا پنج سال دیگر، از حالا تا آن مدت طولانی که این کار را تصفیه می‌کنید آیا مردم نباید از این آب بهره‌مند شوند به هر حال من قبول دارم که این اختلاف دو طرف دارد و باید حل بشود ولی وزارت خارجه باید دولت افغانستان را متوجه بکند که ملت ایران از این مسئله رنجیده خاطر است (صحیح است) باید بداند و هر چه زودتر بایستی این اختلاف مرتفع بشود تا مردم ایران و مردمی که در آن ناحیه زندگی می‌کنند بتوانند از حقوق طبیعی و قانونی خودشان استفاده بکنند نکته‌ای را که بنده خواستم در اینجا عرض بکنم یکی از همکاران بنده هم تذکر دادند راجع به موضوع تریاک آقایان این هم مطلبی است که دولتی که با ما دوست و همسایه است باید همکاری بکند و هماهنگی بکند ما کار بدی نکرده‌ایم در این مورد ما آمدیم منع کشت تریاک را کردیم یک ضرر بزرگی به ملت ایران وارد آمد برای سلامت جامعه بشریت ما انتظار داریم که همسایگان ما هم در این راه با ما همکاری بکنند از جمله ملت افغانستان (صحیح است)
نایب‌رئیس - آقای ارباب موافقید بفرمایید. باید عرض کنم که این لایحه راجع به مرزداران است و مربوط به رود هیرمند نیست آقایان در مورد خود صحبت بفرمایند.
ارباب - عرض کنم رود هیرمند جریانش در مرز است چون صحبت از مرز و مرزداری هست رود هیرمند در مرز واقع است و بنده دیده‌ام موضوعی که بنده را وادار کرد که استدعا کنم بیایم مصدع شوم یک نکته‌ای بین بیانات جناب آقای معاون وزارت خارجه بود و آن عبارت از این بود که فرمودند این چند سال آب سیستان چندان بد هم نبوده است می‌خواهم عرض کنم که خیلی بد بوده است یک موقع که آب طغیان می‌کند سدهای خودشان را می‌بندند و تمام آب را به طرف سیستان سرازیر می‌کنند که تمام هستی مردم زیر آب برود اما موقعی که آب مورد احتیاج است موقعی که خشکسالی هست طوری آب بروی مردم بسته می‌شود که الان جمعیت چهارصد هزار نفری زابل که سیستان باشد رسیده به حدود ۱۲۰ هزار نفر و اینها متواری شده‌اند اگر دولت اجازه می‌داد سیستانی‌ها حق خودشان را می‌گرفتند از برادران افغانی (صحیح است) قادر بودند که حق خودشان را بگیرند همیشه برادران افغانی ما مستأصل بودند شکایت می‌کردند دست بدبخت‌ها بسته شد بی‌چاره‌ها متواری شدند حالا هم می‌گویند چندان بد نبوده است بسیار هم بد بوده است بنده از دولت استدعا می‌کنم با حسن رابطه معنوی که بین دو برادر همکیش هست یک عملیات مجدانه‌ای مبذول بدارند و این یک ننگی است همین دو برادر این را از صفحه تاریخ ایران بشویند و راضی نشوند یک روزی ضررهای بیشتری ایجاد گردد.
نایب‌رئیس - پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شد
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم لایحه قرارداد کمیساریای سرحدی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی افغانستان تا تعیین تکلیف حقابه دولت ایران از رود هیرمند مسکوت بماند دکتر حسین پیرنیا.
نایب‌رئیس - آقای دکتر پیرنیا
دکتر پیرنیا – همکار محترم جناب آقای صدرزاده راجع به عامل زمان فرمودند ولی یک عامل دیگری هم که به نظر بنده در این جور جریانات مؤثر است آن گذشت نجابت ذاتی است که غالباً ما در این قبیل مسائل بین‌المللی از خود به منصه ظهور می‌رسانیم و آن ابرام و اصرار و پافشاری و تعیین یک ضرت‌الاجلی، برای اینکه یک منظوری به نتیجه برسد آن را نمی‌گیریم و بعد هی قراردادهای متعددی با دولتی منعقد کنیم راجع به مسائلی در حالی که آن دولت یک قسمت از اهالی مملکت را از حق حیات محروم کرده است بنده سؤال می‌کنم آقای معاون وزارت خارجه به چه مناسبت شما می‌روید این قرارداد را امضا می‌کنید در صورتی که آن قرارداد اصلیتان امضا نشده است راجع به سرحدداران کوفت و زهرمار، ده سال بیست سال است مردم سیستان از بی‌آبی دارند از بین می‌روند و شما هی قرارداد امضاء می‌کنید خواهش می‌کنم آقایان نمایندگان این را تصویب نکنند تا این موضوع حل بشود.
نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت خارجه فرمایشی دارید بفرمایید.
مشفق کاظمی (معاون وزارت خارجه) - اولاً بنده باید عرض کنم در جواب بیاناتی که جناب آقای ارباب مهدی فرمودند بنده عرض نکردم که چندان بد نبوده عرض کردم این یکی دو سال اخیر اولاً آن کمیسیون هیرمند که داریم بنگاه مستقل آبیاری که داریم دائماً مشغول
رسیدگی هستند منتهی به یک مرحله‌ای نرسیده که بتوانم عرض کنم بالاخره کسی در یک موضوعی که با یک دولتی اختلاف پیدا می‌کند باید مجهز باشد که همه حرف‌هایش مستند باشد بنده همچو عرضی نکردم و اما این قسمتی که جناب آقای دکتر پیرنیا فرمودند این یک قراردادی است که دو طرفه است برای نفع دو کشور است این موضوع همان‌طور که جناب آقای رئیس هم تذکر فرمودند موضوع هیرمند به جای خود باید هم حل بشود و انشاءالله هم حل می‌شود اما قرارداد کلانتران مرز مورد استفاده هر دو کشور است منکر این نمی‌توانیم بشویم که ما با افغانستان مرز طولانی داریم و یک وقایعی در آنجا پیش می‌آید.
(طباطبایی - اگر آب نداشته باشد مرز سکنه ندارد) آب به جای خود درست می‌شود انشاءالله می‌شود ولی کار مرزبانان را به تأخیر انداختن این قرارداد عقب بیندازیم خیال نمی‌کنم به آن کار کمکی بشود (ارباب - تریاک نیاورند) باید کلانتر مرز داشت باید کسانی باشندکه با کلانتر طرف مقابل وارد مذاکره بشوند اینست که بنده خواهش می‌کنم که این موضوع را آقایان نمایندگان با یک موضوع مهمی که امر مهمی است و باید حل شود و امیدواریم با این اقداماتی که می‌شود بجای خود انشاءالله حل بشود مخلوط نکنند و این قرارداد را که در جای خودش مهم است و مورد علاقه دولت است البته آقایان نمایندگانی هم که توضیح دارند کمک خواهند فرمود که این لایحه به تصویب برسد.
نایب‌رئیس - آقای بزرگ ابراهیمی با پیشنهاد سکوت مخالفید بفرمایید.
بزرگ ابراهیمی - عرض کنم در مناسبات ممالک پرونده‌ها جدا جدا است آقای دکتر مسئله کلانتران مرزی و حفظ مناسبات مرزی یک موضوع مهمی است که ما اگر نداشته باشیم هر روز اسباب زحمت زیادی است (دکتر پیرنیا - قرارداد می‌بندند) این کار آسانی نیست معذرت می‌خواهم یک روزی در این مملکت یک اشتباه شده است و آن این بوده است که حکمیت آب هیرمند را به یک مردی داده‌اند که با آنها از نقطه‌نظر سنت هم کیش بوده است یعنی فخرالدین پاشا
(دکتر پیرنیا - حکمیت نداده‌ایم) اگر هم نداده‌ایم آنها این را نقداً برای خودشان وسیله قرار داده‌اند ما بالاخره حق داریم بگوئیم که ملت ایران از این برادر همکیش که در جناح شرقی دارای مملکتی است ناراضی هستیم و می‌کوشیم که به آنها بفهمانیم که مملکت و ملت ایران یک قسمتش خانه خراب بی‌جهت یک عده از آقایان افغان‌ها است این صحیح است و بنده هم پشت این تریبون اعلام می‌کنم حتی در موقعی که جناب آقای صدرزاده استاد محترم صحبت می‌فرمودند من تذکر دادم، بدبختی دوم که برای ما تولید کردند موضوع سیل تریاک است به منطقه ایران در صورتی که این موضوع منع کشت تریاک این جلوگیری از این ابتلای خانمانسوز یک مسئله بین‌المللی است و آقایان به این مسئله بی‌اعتنا هستند اگر بی‌اعتنا به دنیای متمدن نباشند تریاک نمی‌کارند و مثل مامنع می‌کنند و اگر بخواهند به کارند سرشان را بخورد، لااقل به ما نمی‌دهند اما موضوع کلانتری مرز یک مسئله‌ای است که آقایانی که در سربازی بوده‌اند وارد هستند، هر روز در مرزهای مشترک اختلافات مرزی هست اگر کلانتری مرزی نبود، اگر این موضوع را بررسی نکردند، گرفتاری‌های بیشتری پیش خواهد آمد هر چه بیشتر بشود بیشتر اسباب زحمت مملکت است بنده معتقدم آقایان با اعتمادی که به دولت دارند مخصوصاً با وضع وزارت خارجه ما که انصافاً خیلی خوب کار می‌کند با سکوت لایحه موافقت نفرمایند این عقیده بنده است.
نایب‌رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد سکوت آقایانی که با مسکوت ماندن این لایحه موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد.
بنابراین چون دیگر بحثی در ماده نیست برای شور دوم به کمیسیون ارجاع می‌شود.
۶- طرح و تصویب یک فوریت و اصل گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به اجازه الحاق دولت ایران به پرتگل تحدید تریاک
نایب‌رئیس - لایحه دیگری مطرح است گزارش است از کمیسیون کشاورزی که خوانده می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
لایحه شماره ۳۸۰۳۰ دولت راجع به الحاق دولت ایران به پروتکل تحدید و تنظیم کشت خشخاش و تولید و تجارت بین‌المللی و تجارت عمده و مصرف تریاک که پس از اظهار موافقت مجلس سنا تحت شماره ۴۶۷۲ به مجلس شورای ملی فرستاده شده و به کمیسیون کشاورزی ارجاع گردیده بود در کمیسیون مطرح و با حضور نمایندگان دولت پس از مذاکراتی ماده واحده مصوب مجلس سنا به شرح ذیل تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد:
ماده واحده - پروتکل تحدید و تنظیم کشت خشخاش و تولید تجارت بین‌المللی و تجارت عمده و مصرف تریاک مشتمل بر پنج فصل و ۲۶ ماده که در تاریخ ۲۳ ژوئن ۱۹۵۳ در نیویورک به امضاء رسیده و در تاریخ ۲۴ آذر ۱۳۳۲ (دسامبر ۱۹۵۳) از طرف نماینده دائمی ایران در سازمان ملل متحد امضاء شده تصویب می‌شود.
تبصره- الحاق به این پروتکل به هیچ‌وجه تأثیری در قانون منع کشت خشخاش مصوبه هفتم آبان ماه ۱۳۳۴ نخواهد داشت مخبر کمیسیون کشاورزی عماد تربتی گزارش از کمیسیون بازرگانی به مجلس شورای ملی کمیسیون بازرگانی لایحه راجع به الحاق دولت ایران به پروتکل تحدید و تنظیم کشت خشخاش و تولید و تجارت بین‌المللی و تجارت عمده و مصرف تریاک را با حضور نمایندگان دولت مطرح و پس از مذاکرات به ماده واحده مصوب مجلس سنا را تصویب و اینک گزارش کمیسیون کشاورزی را تأیید می‌نماید مخبر کمیسیون بازرگانی عمیدی نوری گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به الحاق دولت ایران به پروتکل تحدید و تنظیم کشت خشخاش با حضور آقای وزیر امور خارجه در کمیسیون امور خارجه مطرح پس از توضیحاتی که آقای وزیر امور خارجه بیان نمودند با گزارش کمیسیون‌های کشاورزی و بازرگانی موافقت شد و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد از طرف مخبر کمیسیون امور خارجه امیدسالار.
نایب‌رئیس - پیشنهاد فوریت شده است قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
امضاء‌کنندگان زیر پیشنهاد می‌نمائیم لایحه الحاق ایران به پروتکل تحدید و تنظیم کشت خشخاش با قید یک فوریت به تصویب برسد.
دکتر دادفر. مهندس هدایت. مهندس جفرودی. موسوی. مشایخی. کیکاوسی. دکتر محمد شاهکار. مهندس اردبیلی. صدرزاده. پناهی. خرازی. ارباب. فخر طباطبایی. دکتر عدل. صارمی. بهبهانی. بیات ماکو ابتهاج و چند امضای دیگر
نایب‌رئیس - فوریت مطرح است از طرف چند نفر از آقایان درخواست یک فوریت شده است آقایانی که پیشنهاد داده‌اند توضیحی دارند؟ (اظهاری نشد) اعلام رأی می‌کنم تا اکثریت حاصل شود (پس از چند لحظه اکثریت حاصل شد)
آقایانی که با فوریت این لایحه موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند)
تصویب شد کلیات مطرح است در کلیات نظری هست؟
(اظهاری نشد) چون در کلیات نظری نیست رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایانی که با ورود در ماده واحده موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است مخالفی هست؟ (چند نفر از نمایندگان- ماده را بخوانید) مجدداً قرائت می‌شود. (ماده واحده مجدداً به شرح سابق قرائت شد) چون مخالفی نیست و پیشنهادی هم نرسیده به ماده واحده‌ای که قرائت شد با تبصره ضمیمه آن رأی می‌گیریم آقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد. چون یک شوری است و قبلاً به تصویب مجلس سنا رسیده است برای اجرا به دولت ابلاغ خواهد شد.
۷- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
نایب‌رئیس - جلسه آینده روز پنج‌شنبه شانزدهم آبان ماه خواهد بود دستور لوایح جاری و لایحه تعرفه گمرکی و سؤالات خواهد بود.
(مجلس ۲۵ دقیقه قبل از ظهر ختم شد)
نایب‌رئیس مجلس شورای ملی - عماد تربتی