مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ اسفند ۱۳۳۴ نشست ۲۱۵
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیمهای مجلس | قوانین برنامههای عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهیهای رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۱۳ اسفند ۱۳۳۴ نشست ۲۱۵
مجلس یک ساعت و پنجاه دقیقه قبل از ظهر بریاست آقای اردلان (نایب رئیس) تشکیل گردید.
فهرست مطالب:
تصویب صورت مجلس
1- تصویب صورت مجلس
نایب رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت میشود. (بشرح زیر قرائت شد):
غائبین بااجازه- آقایان: خزیمه علم، دکتر جزایری، امید سالار، صارمی، توماج، رضائی، پیراسته، دکتر پیرنیا، مهندس ظفر، سرمد، عبدالرحمن فرامرزی، ثقة الاسلامی، صادق بوشهری، صدقی، موسوی، خرازی، احمد صفائی، محمود افشار، سعیدی، صرافزاده، قراگزلو، بزرگ ابراهیمی، کی نژاد، شادمان، مهندس جفرودی، اورنگ، معین زاده.
غائبین بیاجازه – آقایان: محمودی، قوامی، اریه، مهندس شاهرخشاهی، برومند، دکتر شاهکار، تیمورتاش، قرشی، سلطانی، سنندجی.
دیرآمدگان و زودرفتگان بااجازه- آقایان: درخشش، خاکباز، امیر احتشامی، ارباب، امیرتیمور کلالی، یارافشار، دکتر سعید حکمت، سالار بهزادی، پناهی، کیکاوسی، حائریزاده، قنات آبادی، نراقی، بهادری، امامی خوئی، تجدد.
دیرآمدگان و زودرفتگان بیاجازه- آقایان: فرود، دکتر حمزوی، مسعودی، میراشرافی. غائبین در رای- آقایان: مسعودی، حشمتی.
نایب رئیس- نظری نسبت بصورتمجلس نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه گذشته تصویب شد.
- سؤال آقای سلطانمراد بختیار و جواب آقای وزیر کشور
۲- سؤال آقای سلطانمراد بختیار و جواب آقای وزیر کشور
نایب رئیس- سؤالات مطرح است آقای سلطانمراد بختیار.
سلطانمراد بختیار- از این سؤالی که بنده کردم چندین ماه میگذرد و برخلاف اغلب آقایانی که سؤال میفرمایند و تشریف میآورند و میفرمایند که سؤال ما وقتش گذشتهاست سؤال بنده وقتش نگذشتهاست برای این که کاری نشدهاست ولی حالا خوشوقتی بنده اینست که جناب آقای علم جواب سؤال را میدهند و خودشان بهتر از بنده بوضع عشایر وارد هستند که اینها چه احتیاجاتی دارند. دریکسال قبل دستهای از آقایان نمایندگان جمع شدند و یک تشکیلاتی قرار بود راجع بکارهای ایلات و عشایر داده بشود و جناب آقای بهبودی ماموریت گرفته از طرف اعلیحضرت همایونی و قرار شده که باین کارها رسیدگی کنند و ایشان چندین مسافرت رفتند و گزارش بسیار جامعی بعرض اعلیحضرت همایونی رساندند و شاید اقداماتی هم شدهاست و اما مخصوصا راجع بایلات جنوب بنده اطلاع کامل دارم که اقداماتی نشدهاست. مثلا در بختیاری دو سال است که بنده هر روز به وزارتخانهها مراجعه میکنم برای اینکه اینها چند پل احتیاج دارند و این پلها از لحاظ عبور ومرور اغنام واحشامشان بسیار بسیار ضروری است ولی متاسفانه هنوز موفق نشدهاند که استفاده کنند دولت بآنها کومکی بکند و این پلها ساخته بشود چندروز پیش در روزنامهها دیدم که اعلان کردهاند که از خارج روغن وارد کنند اگر دولت یک اقدامی بکند که دامپزشکی در ایلات و عشایر برای اغنام واحشام باشد ما احتیاجی باین که روغن از خارج وارد بکنیم نداریم ولی این عمل نشده و مجبوریم روغن وارد کنیم مجبوریم بعدا گوشت وارد کنیم اشکال عمده این است که قیمت بین المللی گندم در خارج خیلی گرانتر از قیمتی است که ما در ایران داریم و گندم این مملکت را از سرحدات ما بهر ترتیب که شدهاست حمل میکنند و بعد ما وقتی محتاج میشویم که گندم تهیه کنیم بایستی برویم از امریکا و ممالک دیگر بقیمت گرانتری بخریم و یک کرایه بسیار زیادی بدهیم تا این که گندم حمل بشود و بیاید بمملکت ما در صورتیکه خود جنابعالی بهتر از بنده میدانید که ایلات و عشایر همیشه سربازان بلاحقوق مملکتند که هر وقتی که لازم باشد از هیچگونه جان بازی خودداری نمیکنند من خوب بخاطر دارم موقعیکه غائله آذربایجان و حکومت قلابی پیشهوری بود دولت پنج هزار نفر داوطلب از بختیاری خواسته بود و ابوالقاسم بختیار حکومت بختیاری بود در آن تاریخ بنده آنجا بودم و قرار بر این بود که این پنجهزار نفر را روی ایلات و عشایر تقسیم کنند بعد از یک مدتی چند نفر آمدند و گفتند که در طایفه دیگری دویست نفر داوطلب هستند و حتی خود آنها برای مخارج راهشان مجبور بودند که از جیب خودشان خرج کنند و بعد از یکهفته این پنجهزار نفر که احتیاج داشتند تامین شد و یک عده زیاد دیگری هم داوطلب بودند که دیگر محلی نبود که آنها را بفرستیم و تصدیق بفرمایید که آن روز معلوم نبود که غائله آذربایجان کی تمام میشود و بچه صورتی تمام میشود ولی مردمی که همیشه حاضر بودهاند که در این مملکت تا آنجایی که برایشان امکان داشتهاست فداکاری کنندواز هر گونه اقداماتی که اعلیحضرت همایونی دستور میدادهاند خودداری نکردهاند الساعه احتیاجاتی دارند که این احتیاجاتشان بهیچ وجه برآورده نمیشود الساعه در قسمتی از ایلات و عشایری هر لیتر نفط در حدود ۱۵ ریال قیمت دارد بهمین جهت است (یکی از نمایندگان: که راه نیست) که راه نیست واگر دولت شاید دویست هزار تومان خرج میکرد این کار حتما عملی میشد آقای هدایت خوب اطلاع داند که یک پلی را مردم میخواستند بزنند در یک قسمت از بختیاری که مردم پول دادند و این پل ساخته شده الساعه جاده این پل باقی ماندهاست و وزارت راه و دولت اگر دویست هزار تومان کومک بکنند این جاده کشیده میشود و در اینجا صد هزار نفر ساکنند این صدهزار نفر هر کدام ۲ تومان خرج دارند و اگر این راه کشیده شود مسلما زندگی آنها خیلی تفاوت خواهد کرد برای این که بایستی الساعه برای ۵۰ کیلومتر راه تا جاده اینها برای هر تن دویست و ۱۵۰ تومان کرایه بدهند چه برای بردن و چه برای آوردن، ولی باید فقط بنده این را عرض کنم که وزارت بهداری جناب آقای دکتر صالح برای سال گذشته انصافا یک مقدار دارو برای اولین بار یکنفر طبیب و یکنفر بهدار بآنجا فرستادند اما متأسفانه این آقایان آمدند و رفتند بآنجا ولی وقتی برگشتند وزارت بهداری گفت ما بودجه نداریم که فوق العاده اینها را بدهیم و در سال گذشته آنچه ما رفتیم و مراجعه کردیم کسی حاضر نشد که بآنجا برود و علتش هم این بود که میگفتند که ما میرویم آنجا و زحمت هم میکشیم و بعد نتیجهای ندارد و بما فوق العادهای نمیدهند اگر میخواهند تشکلاتی برای عشایر بدهید بایستی این اشخاصی که مأمورند ومیروند در ایلات یک حقوق فوق العادهای داشته باشند در آنجاها اتومبیل نیست وسیله حمل ونقل نیست اینها بایستی مالسواری داشته باشند مال برای بنهشان داشته باشند و مخارج آنها غیر از مأموری است که میرود در یک شهری و در آن شهر یک منزل کرایه میکند واگر میخواهید باید یک منزل کرایه میکند برای ایلات و عشایر و یک هیئتی را هم مأمور بکنید و باینها فوق العاده بدهید که بتوانند بین ایلات و عشایر خدمت بکنند والا الان در تمام عشایر یکنفر پزشک یا یکنفر دامپزشک یا یک مأمور غیر از مأمورین نظام وظیفه و یا ژاندارمری وجود ندارد اینست سؤال بنده با این که بنده میدانم که سؤال با اطلاعتان نرسیدهاست.
نایب رئیس- سؤال ابلاغ شدهاست.
سلطان مراد بختیار- ابلاغ شده ولی مدتی گذشته معهذا استدعا دارم که جواب قانع کنندهای مرحمت بفرمایید.
نایب رئیس- آقای وزیر کشور.
وزیر کشور(علم)- سؤالی که ایشان فرمودهاند بنظر بنده حائز کمال اهمیت است یعنی ایلات ما یک قشونی هستند بدون حقوق برای مملکت (سلطانمراد بختیار: صحیح است همیشه اینطور بودهاست) همیشه اینطور بودهاست و خوشبختانه در این جریانات ودر این پست و بلندیهایی که برای جریانات و در چند سال گذشته پیش آمد کاملا روشن شد که ایلات سربازان فداکاری هستند برای مملکت (شوشتری: چون طینتشان پاک است) اگر هم خدای نکرده بعضی از ایلات منحرف شدهاند انحراف مربوط باشخاص معدودی بودهاست (یکی از نمایندگان: افراد بودهاند) افراد معدودی بودهاند بنابراین جا دارد که دولت توجه فوق العادهای بوضع ایلات بکند بنده برای این که ذهن نمایندگان محترم روشن شده باشد لازم میدانم عرض بکنم که الان وضع ایلات کشور بطور کلی در تمام مملکت چیست ما یک مناطقی داریم که مطلقا در آنجاها برای داره ایلات ارتش اقدام میکند علتش این است که تشکیلات مملکتی ما اینقدر وسیع نشده که ما بتوانیم در آن مناطق الان تمام مظاهر تشکیلات قانونی مملکت را برقرار بکیم ولی اقدام شدهاست که یواش یواش ایلات بابواب جمعی وزارت کشور بیایند و وزارت کشور ایلات را اداره بکند والان شروع کردهایم یعنی ایلات هم مثل سایر افراد مملکت اداره بشوند منتهی از لحاظ اینکه زندگی خاصی برای احتیاجاتی که ایلات با آنها مواجه هستند بمجلسین پیشنهاد بکنیم واین کار را خواهیم کرد اما در مورد بهداری و فرهنگ و دامپزشکی و اینهایی که فرمودند (سلطانمراد بختیار: و راه) و سایر کارها بنده گمان میکنم که مخصوصا در بودجه وزارت راه که معاون آن وزارتخانه هم الان اینجا تشریف دارند اگر توجه بفرمایید این قسمتها تمام منظور شده وعمل خواهد شد مخصوصا راجع بپلهایی که فرمودند در منطقه بختیاری باید زد اما ضمن سؤال حضرتعالی یک مطالبی بود راجع بروغن و گندم که شاید ارتباط بمسئله ایلات نداشت اما بنده لازم میدانم که اینجا جواب عرض کنم این روغن و گندمی که خریداری شده با تخفیفی که بما دادهاند فوق العاده بصرفهاست (دکتر مشیرفاطمی: مثل مجانی است) مضافاً به اینکه قیمت ریالی هم بدستگاههای مختلف مملکت ما هدیه میشود و بنابراین ملاحظه میفرمائید اگر دولت اقدام بخرید روغن و گندم نمیکرد شاید ایراد داشت بجهت اینکه هم روغن و گندم ارزانی خریدهایم وهم پولش بما هدیه شدهاست (شوشتری: و تقلبی هم نیست؟) انشاءالله تقلبی هم نیست مضافا باینکه در پائین آوردن هزینه زندگی هم تاثیر فوق العادهای خواهد نمود (صحیح است) ملاحظه بفرمایید که قیمت روغن از چهارده تومان یا سیزده تومان که حالا هست تنزل خواهد کرد و کیلوئی ۵ر۸ یا ۹ تومان خواهد شد و این تنزل قیمت در همه مایحتاج زندگی مردم تاثیر خواهد داشت گندم که الان بنده یمتوانم عرض بکنم از تام استانداریها و همه جا شکایت میشد که دارد کمیاب میشود و گران میشود قیمتش واما این خبر معامله گندم را ما منتشر کردیم الان بنده میشنوم که همه جا گندم فراوان است و مردم هم راضی هستند (شوشتری: بارندگیها هم خیلی تاثیر کردهاست) البته بارندگیها هم مؤثر بودهاست واگر باران نمیآمد کار خیلی خراب بود بهر صورت بنده الان اطمینان میدهم که خوار بار مملکت از هر حیث تامین است و آینده را میبنم که در همه این مواردی که مورد احتیاج اولیه مردم است تنزل فوق العادهای پیدا خواهد شد بنابراین نباید این قسمت ایراد داشته باشد که ما این معامله را کردهایم اما اصولا باید عرض بکنم که نظر جنابعالی صحیح است ومملکت آنهم مملکت ایران با اینهمه منابع طبیعی واین همه زمین نمیبایستی گندم بخرد ما یک گرفتاریهایی داریم که بنده شاید یکدفعه هم در مجلس عرض کرده باشم حالا هم عرض میکنم الان دولت در قسمت نان مردم سالی ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان ضرر میدهد و این منحصر به شهرهای بخصوصی است من جمله تهران (حشمتی: همه اش تهران است) نه شهرهای دیگر هم هست که این مسئله قابل هر نوع ایرادی است بنده تصدیق دارم اگر گرفتاریها طوری است که ما الان اگر نان را ببریم بالا تمام مایحتاج اولیه مردم بنسبت نان گران میشود این مطلب راما خیلی با دقت مطالعه کردیم. و الان هم جزء کارهای شورای اقتصادی است ما بلاتردید قیمت خرید گندم را باید ببریم بالا اما یک چیزی عرض میکنم و آن این است که این مسئله نمیشود که همینطور قیمت را ببریم بالا مطلقا نمیتوانیم ما الان بگوییم که پس فردا قیمت خرید گندم را دولت بالا خواهد برد هزار جور مطالعه لازم دارد اولا باید فکر زندگی مردم را کرد ثانیا باید فکر کشاورز را کرد ثالثا باید فکر اضافه شدن مقدار گندم را کرد که وقتی که اضافه شد چه جور مصرف خواهد شد الان اگر آقایان نظرشان باشد قیمت پنبه یکقدری رفت بالا زارعتش خیلی خوب شد تا یکقدری قیمت بین المللش افتاد و یکقدری هم قیمت دلار آمد پائین نتیجه این شد که یکمقداری مردم بیکار شدند در شمال روی همین یک تغییری که پیدا شد بنابراین بالا بردن قیمت محصولات زراعتی یا پائین آوردن آن مسئلهای نیست که آنا بتوان تصمیم گرفت ولی بنده اطمینان میدهم که این مسئله مورد توجه دولت و جزء کارهای شورای اقتصاد هست و مطمئناً تجدید نظر خواهیم کرد از این نظر که زراعت گندم صرف داشته باشد و نتیجه اش بزودی بعرض آقایان محترم خواهد رسید ولی بنده عرض میکنم و تصدیق میکنم که این مطلب باید مورد ایراد باشد و حقیقة هم ایراد دارد که چرا تا بحال توجه نشده و بنده امیدوارم که نتیجه اش را زودتر خدمتتان عرض کنم.
نایب رئیس- آقای سلطان مراد بختیار.
سلطان مراد بختیار- بنده قربان نگفتم که احتیاج داریم ونخرید بنده عقیده دارم که وقتی که احتیاج داریم بایستی که زندگی مردم تامین بشود اما علی الاصول اگر یک نقشه صحیحی باشد در یکسال و دو سال مملکت ما کشاورزی است و نبایستی ما احتیاج بخرید روغن و گندم داشته باشیم میخواستم درظرف یکسال یا دو سال شما کاری بکنید که ما احتیاج نداشته باشیم واین از کارهایی است که بایستی ده سال قبل شروع شده باشد ولی حالا بنده استدعایم این است که یک اقدامی بشود که برای دو یا سه سال دیگر بفرض اینکه گندم مجانی و یا روغن مجانی بدهند ما خریدار گندم و روغن نباشیم وانشاءالله بلکه فروشنده گندم ومواد روغنی باشیم اینکه راجع بارتش فرمودید بنده میدانم که ایلات و عشایر تحت نظر ارتش الساعه کار میکنند ولی ارتش برای اصلاات آنها بودجه ندارد و انصاف هم باید داد تا آنجایی که توانستهاند کومک کردهاند ولی علی الاصول یک بودجهای برای ایلات وعشایر باید در نظر گرفت چون وضعشان طوری است که نمیتوانند از بودجه شهری استفاده بکنند نه اینکه برای ایلات وعشایر بودجه یا محلی برای ایجاد و آسایش آنها وجود دارد اما این که فرمودید تهران اصلا بدبختی تمام مملکت روی تهران است بنده چندین نامه داشتم که مجبور شدم این سؤال را کردم چون آنها هم رادیو دارند هر روز رادیو را که میگیرند میگوید که دویست میلیون تومان برای لوله کشی تهران
نایب رئیس- خواهش میکنم خارج از موضوع نفرمایید.
بختیار- قربان سؤال بندهاست خارج از موضوع قیمت عرضم اینست که چون بتهران توجه میشود بآنجا توجه نمیشود.
نایب رئیس- تهران هم جزو مملکت است، بفرمایید.
بختیار- و فلان مبلغ برای کابل کشی شهر تهران اینها هم میشوند این حرفها راهر روز فشار میآورند که چه شدهاست که برای تهران یا برای اصفهان یا برای شیراز این اقدامات باید بشود و ما همینطور کوچکترین سهمی نداشته باشیم در صورتی که همه آقایان میدانند که افراد ایلات وعشایر از اغلب مردم شهرنشین خدمتگزارتر و وطنپرستتر هستند (صحیح است) این است که بنده ازاین جهت این را عرض کردم اما ملاحظه میفرمایید در تمام ایلات املاکشان را نتوانستهاند ثبت بدهند چون ثبت ندارند وبنابراین نمیتوانند قرض کنند نمیتوانند از بانک کشاورزی استفاده کنند اگر ثبت اسناد که اینقدر کارها را سرهمبندی میکند یک مأموری میفرستاد در ایلات و عشایر هم کارهای مردم درست میشد و هم درآمدی برای دولت بود و حالا استدعا میکنم همانطور که وعده فرمودید این موضوع پلها زودتر درست بشودوبنده عرض دیگری ندارم ملاحظه فرمودید جناب آقای رئیس که بنده خارج از موضوع عرضی نکردم.
- سوال آقای خلعتبری و جواب آقای وزیر کشور
۳- سوال آقای خلعتبری و جواب آقای وزیر کشور.
نایب رئیس- آقای خلعتبری.
خلعتبری – سؤال بنده راجع است بعوارضی که شهرداریها میگیرند بنام مستمندان واین عوارض بتهران منتقل میشود عقیده بنده اینست که حتی المقدور باید تمرکز را از تهران گرفت اطلاعی که بنده دارم اینست که این عواید در وزارتکشور میآید و بعداز مدتی بولایات منتقل میشود(دکتر مشیرفاطمی: دو عوارض میگیرند) عوارضی که برای مستمندان میگیرند این مطلب جلب توجه آقای وزیر کشور را باید بکند که عوارضی که مال شهرهاست دیگر معنی ندارد که بتهران بیاید چون اگر بتهران آمد ممکن است در ادارات بنام بازرسی و فوق العاده باین وجوه یک دستی زده بشودوآنوقت شهرداری طلبکار بشود واین وجوه در تهران بماند در صورتیکه باید بمصرف برسد غرض بنده از سؤال اینست که یک تحقیق و رسیدگی بفرمایید که وجوه در خودولایات باشد که اگر شهرداریها احتیاجاتی دارند تمامش بتهران نیاید اینرا خواستم تحقیق بفرمایید و نتیجه را باطلاع مجلس برسانید. وزیر کشور- بنده دراین مورد باید یک توضیحی عرض کنم که این پولی که جمع آوری میشود برای مستمندان که جمع آوری میشود برای مستمندان سابقا از قند و شکر بود و آن موقوف شد و بنظر بنده درست هم موقوف شد چون هم جمع آوریش مشکل بود وهم تحمیل مستقیمی بمردم بود بعد قرار شد مستمندان (نقابت: الان برای شهرداری میگیرند) شهرداری یک مطلب دیگری است شهرداریها الان دستشان باز است ممکن است از خیلی چیزهای دیگر بگیرند ولی باین منظور نیست در هر صورت اکنون پولی که جمع آوری میشود برای مستمندان عبارتست از بیست دینار از هر لیتر بنزین که قانونش را هم چند روز قبل تصویب فرمودید این پول طرز جمع آورش اینست که بوسیله شرکت ملی نفت جمع آوری میشودو مستقیما بخرانه داری کل تحویل میشود یعنی هر شهرستانی حسابش در آنجا بسته میشود بنسبت فروش بنزین در ولایات این پولرا میدهند بشهرستانها اینها همه حساب را میدهند بشرکت ملی نفت و شرکت ملی نفت میدهد بخزانه داری کل وخزانه داری کل میدهد بوزارت کشور ما هم حساب نگهمیداریم که هر شهرستانی چقدر سهمیه دارد و سهمیه هم مرتب حواله میشود امسال هم مقدار زیادی حواله کردیم البته یک مقادیری چنانکه دفعه گذشته هم عرض کردم و موردتایید مجلس شورایملی واقع شد دو سه قلم پرداخت شدهاست برای دو سه منظور خاص که یکی در زمان دولت سپهبد زاهدی و منظوری هم که بودهاست بسیار صحیح بودهاست ودادهاند بسیل زدگان خیلی هم خوب هم مصرف شده اشخاصی هم که در آن کمیته سیل زدگان هستند بسیار مردمان شریفی هستند و بسیار هم زحمت کشیدهاند پیرمرد آقای حکیم الملک بتمام نقاط رفتهاند و چندین ساعت روی پا ایستادهاند و تقسیم کردهاند (داراب: بحریفزدگان هم کمک کردهاند) بحریقزدگان هم کمک کردهاند (شوشتری: سهمیه را چه جور تعیین میکند) آن طریق خاصی دارد در هیئت سیل زدگان یعنی اگر جائی سیل آمد بآنها میدهند (شوشتری: سهمیه هر شهرستان چه جور تعیین میشود؟) سهمیه خیلی سادهاست پمپ بنزین در هر شهرستانی معلوم است چقدر عایدات دارد بنسبت همان عایدات تقسیم میکنند عرض کنم یک قسمت ازاین پول اختصاص داده شدهاست به بنگاه حمایت مادران وکودکان واینرا هم تایید فرمودید یک قسمتی هم داده میشود باز در زمین دولت سپهبد زاهدی و در زمان دولت جناب آقای علاء بتیمارستان و یک قسمتی هم بانجمن خیریه ثریا پهلوی و بهر صورت مصارفی که در این قسمت شده بسیار محدود است اخیرا هم که تصویب فرمودید یک تبصرهای آقای مکرم پیشنهاد فرمودند که یک ثلث عایدات مستقیما برود بحمایت مادران و در تمام شهرستانها شعبه خواهد داشت و گمان میکنم که نظر جنابعالی از هر حیث تامین است.
نایب رئیس- آقای خلعتبری صحبتی دارید بفرمایید.
خلعت بری – بنده میخواهم فقط از حضور جناب آقای وزیر کشور استفاده بکنم و بگویم که بنگاه حمایت مادران یکی از مؤسسات بسیار مفید است و تاکنون آنچه شده اطلاع دارم که خوب کار کردهاست و مخصوصا در گیلان بودم بانوان و خانمهای گیلان بقدری از روی علاقه کار کردند که حقیقة یک مرکز امیدی برای اهالی شدهاست ریاستش با خانم شرافت الملوک اکبر است میخواستم اشخاصی را که این نوع خدمات نوع پرستی را انجام میدهند تشویق بفرمایید و بنگاه حمایت مادران هم این رویه را ادامه بدهند و موافقت بفرمایید که در سایر شهرستانها هم توسعه پیدا بکند که همه مردم استفاده بکنند.
نایب رئیس- آقای صادق بوشهری.
صادق بوشهری- سؤال بنده چون در نتیجه طول مدت مثل سایر سؤالات موضوعش منتفی شده از این جهت وقت مجلس شورایملی را اشغال نمیکنم و از طرح آن خودداری میکنم (احسنت).
نایب رئیس- صرفنظر فرمودید آقای صادق بوشهری؟
بوشهری – موضوعش منتفی شدهاست.
- قرائت گزارش کمیسیون آئین نامه واعلام اجرای موقت آئین نامه جدید از ۵ اسفند ماه
۴- قرائت گزارش کمیسیون آئین نامه واعلام اجرای موقت آئین نامه جدید از ۵ اسفند ماه.
نایب رئیس- آقایان توجه بفرمایید که ماده واحدهای گذشت از مجلس شورای ملی راجع باصلاحاتی در آئیننامه داخلی مجلس وکمیسیونی از شعب تشکیل شد و حقیقة با نهایت زحمت و جدیت این وظیفه مهم را انجام دادند و از ۱۵ اسفند ماه هم بموقع اجرا گذاشته خواهد شد حالا از آقای عمیدی نوری مخبر کمیسیون خواهش میکنم که توضیحایت دارند بدهند.
مخبر(عمیدی نوری)- همینطور که جناب آقای اردلان نایب رئیس محترم فرمودند کمیسیون آئین نامه بر حسب امر و مأموریتی که مجلس شورای ملی دادند در ظرف یکسال بریاست جناب آقای صدرزاده که حقیقة تمام جلسات مرتب تشریف میآوردند تشکیل شد و همه اعضای کمیسیون تشریف میآوردند و مخصوصا با توجه بتذکرات دقیقی که آقای نقیب در نتیجه تجربه زیاد خودشان در طول خدمت در مجلس شورای ملی راجع باصلاح آئین نامه داشتند و با توجه بآئین نامههای داخلی مجلسها مثل مجلس سنا و همینطور ترجمههایی که از آئیننامههای مجلسهای دیگر شده بود و در نتیجه شاید پنجاه شصت جلسهای که تشکیل شد آئیننامه بکیفیتی تنظیم شد که چاپ شده و در چاپش هم خیلی دقت شد و چاپخانه هم کمک کرد و تقدیم شد و رئوس اصلاحات و نظریات دراین کار بعمل امد در اینجا اگر اجازه بفرمایید در ضمن گزارش بعرض آقایان میرسانم. ریاست محترم مجلس شورای ملی: چنانچه خاطر نمایندگان مجلس شورای ملی مسبوق میباشد در تاریخ پنجشنبه ۷ر۱۱ر۳۳ تصمیم قانونی از مجلس شورای ملی اتخاذ گردید که کمیسیون خاص منتخب از شعب شش گانه در آئین نامه مجلس شورای ملی تجدید نظر نماید نتیجه مطالعات و نظریات آن کمیسیون بصورت آزمایش موقة بمرحله اجرا درآید. کمیسیون مزبور مرکب از اشخاص ذیل آقایان: صدرزاده، نورالدین امامی، عمیدی نوری، دکتر جزایری، شوشتری، خلعتبری، دکتر بینا، دکتر آهی، شادمان، نقابت، امید سالار، رضا افشار، از تاریخ ۱۰ر۱۱ر۳۳بتشکیل جلسات طولانی که هر هفتهای لااقل یک جلسه چند ساعته و پارهای اوقات صبح وعصر بود در ظرف این یک سال پرداخت و پس از مطالعات کامل در مواد آئین نامه مجلس شورای ملی و با در نظر گرفتن اصول و مقرارت سایر ائین نامهها اینک گزارش امر را که مبتنی بر آئین نامه ضمیمه میباشد به مجلس شورای ملی تقدیم مینماید. برای روشن شدن ذهن نمایندگان محترم قسمتی از اصول و نظریات واصلاحات مورد موافقت کمیسیون در این آئین نامه باختصار در اینجا تذکر داده میشود.
۱- نسبت بسرعت کار در مجلس شورای ملی و در عین حال رعایت صحت جریان واخذ نتیجه با استفاده از حداکثر وقت توجه مخصوص بعمل آید. بهمین جهت مدت تشکیل جلسات علنی لااقل چهار ساعت تعیین گردید که مجلس ببحث و شور در لوایح پرازد واگر مطلبی هم در دستور نداشت بترتیب خاصی شبیه ببیانات قبل از دستور و بعد از دستور اجازه نطق بنمایندگان داده شود و همچنین ترتیب بهتری برای جلوگیری از اکثریت افتادن جلسه اتخاذ شد.
۲- در نطق قبل ازدستور بمنظور رسیدن وقت بعموم نمایندگان چنین مقرر گردید که اولا هیچ نمایندهای در یک ماه بیش از دو مرتبه شخصا حق استفاده از ثبت نام نداشته باشد تا نوبت بهمه برسد (داراب: این صحیح نیست) (حائریزاده: همه که صحبت نمیکنند) ثانیا مدت نطق نیز کوتاه تر گرفته شد ثالثا حق تقاضای تمدید سلب گردید که وقت شور در مطلب مقرره در دستور گرفته نشود ولی حق واگذاری نوبت نطق به دیگری محفوظ ماند.
۳- در نظارت مجلس شورای ملی بر اعمال قوه مجریه ترتیبات دقیق تری در نظر گرفته شد، از اینقرار:
- ب- برای نماینده حق تذکر کتبی بنحو وسیع تری پیش بینی گریدد که در هر مورد صلاح دید بوسیله مقام ریاست مجلس تقاضا مینماید تذکر کتبی اش برای وزیر ارسال شود. این دقت هم شد که کاملا عمل شود.
- ج- در استیضاح جمعی نیز ترتیباتی در نظر گرفته شد که هم مطلب مورد استیضاح بحث شود و هم وقت مجلس تلف نگردد.
- د- در باره شکایات مردم از سوء جریان امور بر اختیارات کمیسیون عرایض افزوده شد و گزارش آنهم در صورت طرح در جلسه علنی واجد اثر شناخته شد تا شکایات منتج بنتیجه گردد. چون تا بحال اثر نداشت اما ملاحظه خواهید فرمود مؤثر واقع شد.
۴- نظر بامکان لزوم طرح مسائل مهم مملکتی چه در امور داخلی و چه خارجی در مجلس شورای ملی راهی برای آن منظور نگردیده بود پیش بینی لازم در این آئین نامه در چنین موردی بعمل آمد.
۵- در مدتهای نطق اعم از نطق قبل و یا بعد از دستور و یا بحث در لوایح پیشنهادات، سؤالات، استیضاح، کفایت مذاکرات بمنظور رعایت تناسب و سرعت تجدید نظر بعمل آمدهاست.
۶- در باره پیشنهاد سکوت و سلب فوریت ترتیبی اتخاذ شد که هم وقت مجلس تلف نگردد و هم اگر پیشنهاد قابل توجه بود مورد تصویب واقع شود. یعنی اینطور شد که در یک لایحه فقط یک مرتبه میشود پیشنهاد سکوت داد و بآن پیشنهاد اگر مجلس رای ساکت داد ساکت میماند و اگر نداد دیگر هر مرتبه تکرار نمیشود.
۷- در باره جرائم مربوط بغیبت در جلسات علنی و کمیسیونها بمنظور لزوم مراقبت در تشکیل کمیسیونها و جلسات ترتیبات جدیدی داده شد همچنین سه جلسه غیبت بدون عذر موجه در کمیسیونها به منزله استعفا تلقی گردید. چون اغلب کمیسیونها تشکیل نمیشود باین ترتیب درست شد.
۸- در رسیدگی باعتبارنامهها ترتیبی داده شد که رعایت سرعت در تعیین تکلیف بعمل آید که حقوق نمایندگان تضییع نشود.
۹- در طرز اداری مجلس مخصوصا کارپردازی بمنظور سرعت و صحت جریان اصلاحاتی بعمل آمد.
۱۰- برای جلوگیری از تعطیل مجلس بر اثر استعفای دسته جمعی پیش بینیهایی بعمل آمد. این هم تجربه شد از مجلس گذشته.
۱۱- در باره لزوم جلوس هر چهار منشی در طرفین رئیس مجلس در جلسات علنی که بمنظور حسن جریان هنگام رسیدگی به لوایح و طرحها و ثبت نوبتهای نطق ترتیبات جدیدی پیش بینی گردید.
۱۲- در مواردی که نمایندهای مورد تعقیب کیفری قرار گرفت پیش بینیهای لازم بعمل آمد که مورد اتهام در مراجع و محاکم بسرعت رسیدگی شده و نتیجه نیز بسرعت اعلام شود.
۱۳- چون قانون اساسی وظیفه رد یا قبول در کارهای مجلس برای نماینده شناختهاست بدین جهت رای ممتنع به حساب رد و به جمع آراء مخالف محسوب گردید.
۱۴- کوشش بعمل آمد که تناقضات موجود در آئین نامه از تطبیق مواد آن با یکدیگر حتی الامکان رفع شود و همیچنین آئین نامه حتی المقدور منطبق با قانون اساسی گردد. با توجه به نکات فوق و مراتب دیگری که در مطالعه تفصیلی آئین نامه بدست میآید کمیسیون خاص آئیننامه مطالعات خود را پایان داده وآئین نامه جدید با رعایت اصلاحات چاپ و طبق قانون مصوب ۷ر۱۱ر۳۳ برای اجرای موقت در دسترس آقایان نمایندگان محترم گذاشته شدهاست. این آئین نامه از جلسه آینده یعنی از روز ۱۵ اسفند اجرا میشودوامیدواریم مجلس نوزدهم که تشکیل شد آقایانهم باشند و آئیننامه اجرا شود.
- تقدیم یک فقره لایحه راجع بضرب سکه و جمع آوری اسکناسهای ده ریالی از طرف آقای وزیر دارائی بقید دو فوریت
۵- تقدیم یک فقره لایحه راجع بضرب سکه و جمع آوری اسکناسهای ده ریالی از طرف آقای وزیر دارائی بقید دو فوریت.
نایب رئیس- آقای وزیردارائی.
وزیر دارائی – لایحهای است که به مجلس محترم تقدیم میشود ولازم دانستم قبلا توضیحی در اطراف آن بدهم و بعرض آقایان نمایندگان محترم برسانم در حدود تقریبا ۲۴ میلیون تومان اسکناس یکتومانی در جریان است این اسکناسها چون فوق العاده دورانش زیاد است واز این دست بآن دست زیاد میرود عمرشان فوق العاده کوتاذهاست (حشمتی: قیمتشان هم کوتاهاست) آن را بفرمایید زیاد شود عرض کنم حضورتان بقسمی است که بانک ملی قسمت نشر اسکناس تقریبا بلکه تحقیقاً ملزم میشود که سالیانه مقادیر زیادی ازاین اسکناسها را تعویض بکند یعنی حداقل شاید متجاوز از قریب بنصف را در سال میبایستی تجدید بکند یعنی اسکناسهای کهنه را از جریان خارج کند و بجای آن اسکناس نو بگذارد و قدر متیقن در حدود سالی ۷۰۰ الی ۸۰۰ هزار تومان ضرر است برای ایکار برای اینکه هر اسکناسی بین ده تا پانزده شاهی قیمت پیدا میکند یعنی ارزش طبع و کاغذ و چیزهای دیگر دارد ازاین جهت دولت در نظر گرفتهاست لایحهای تقدیم مجلس شورایملی بکند که اجازه بفرمایید که معادل ۲۰ میلیون تومان سکه یک تومانی ضرب بشود و اینها را در جریان بگذارند این سکه مطابق حسابهایی که شدهاست هر عددی دو ریال و دهشاهی یعنی ۲ قران ودهشاهی خرج دارد (داراب: نقرهاست؟) خیر فلز خاصی است و مطالعه هم شدهاست که فلز جوری باشد که اگر بنا باشد که ذوب بشود قیمتش از ده ریال خیلی کتمر باشد یعنی صرف نکند ذوب فلز، این لایحه را بنده از نظر اینکه جلوگیری از این ضرر و زیان بانک ملی بکند و بانکملی مجبور نشود هر سال مبالغ گزافی برای طبع اسکناسهای جدید بپردازد با قید دوفوریت بمجلس محترم شورای ملی تقدیم میکنم وضمنا یک توضیحی بعرض میرسانم وآن اینست که البته آقایان محترم مسبوق هستند اسکناس پشتوانه دارد اما مسکوکی که در حقیقت بآن پشیز میگویند این پشتوانه طلا و یا ارز ندارد. پشتوانه این در حقیقت اینست که معادل آن مبلغی که بجریان گذاشته میشود بایستی همان مبلغ اسکناس کنار گذاشته شود در یک حساب مخصوص که اگر احیانا بخواهند اینها را از جریان خارج کنند پول داشته باشند که بصاحبان این سکهها بدهند از این نظر است که در این قانون پیش بینی میشود که وقتی که این سکهها بجریان افتاد معادل صددرصد ارزش اسمیش پس از وضع مخارج یعنی خرید فلز و مخارج ضرب توضیحا عرض میکنم که در ضرابخانه طهران ضرب خواهد شد این وجهی که حاصل از این میشود این وجه را عرض کنم باید یک جائی ودیعه یا امانت بگذارند یعنی در حدود ۱۵ میلیون تومان و ما برای اینکه این وجه اصولا راکد نماند با توجه بعرایضی که پریروز در مجلس محترم شورایملی باطلاع آقایان نمایندگان محترم رساندم وجهالضمان مذکور یعنی وجهالضمان اسکناس پس از صرف مبلغی که باید برای هزینه خرید فلز و ضرب مسکوک بعمل آید دولت در نظر دارد که پس از تصویب این وجهالضمان اسکناس را بعنوان حساب سپرده ثابت نزد بانک کشاورزی بگذارد که وضع ریالی بانک مزبور تقویت بشود (احسنت، احسنت) از این دو نظر یعنی تقویت وضع ریالی بانک کشاورزی و جلوگیری از ضرر سالیانه طبع این اسکناسها تمنی دارم از پیشگاه محترم مجلس شورای ملی لطفا با تصویب دو فوریت و بعدا تصویب شود لایحه دولت را مجاز باقدام بفرمایند.
- اخذ رای نهایی نسبت بلایحه پرداخت کمبود افسران وافراد ژاندارمری و فوق العاده پاسبانان و سرپاسبانان شهربانی کل کشور
۶- اخذ رای نهایی نسبت بلایحه پرداخت کمبود افسران وافراد ژاندارمری و فوق العاده پاسبانان و سرپاسبانان شهربانی کل کشور.
نایب رئیس- یک لایحهای که برای اظهار نظر بمجلس سنا فرستاده شده بود برگشته یک رای لازم دارد قرائت میشود: (بشرح زیر قرائت شد): ریاست محترم مجلس شورای ملی: عطف بمراسله شماره ۲۱۱۶۱-۱ر۱۲ر۳۴ راجع بلایحه مربوط باجازه پرداخت کمبود اعتبار حقوق و مزایای افسران وافراد ژاندارمری و فوق العاده پاسبان و سرپاسبانان شهربانی کل کشور اشعار میدارد لایحه فوق در جلسه چهارشنبه ۹ اسفند ۱۳۳۴ مطرح و مورد شور واقع وعینا بتصویب مجلس سنا رسید. نایب رئیس مجلس سنا – دکتر سعید حکمت
نایب رئیس- قبلا در مجلس مطرح شده بود حالا رای نهایی را با ورقه میگیریم آقایان موافقین ورقه سفید خواهد داد (اسامی آقایان نمایندگان بترتیب ذیل بوسیله آقای جلیلی (منشی) قرائت و در محل نطق اخذ رای بعمل آمد)
آقایان: امیر تیمور کلالی، سعید مهدوی، دکتر بینا، دکتر عدل، صفاری، عماد تربتی، حمید بختیار، دکتر افشار، مهندس اردبیلی، صدرزاده، تجدد، احمد فرامرزی، شوشتری، دکتر مشیرفاطمی، حشمتی، کریمی، غضنفری، عباسی، ایلخانی زاده، دکتر وکیل، شفیعی، سلطانمراد بختیار، بیات ماکو، سنندجی، بوداغیان، افشار صادقی، داراب، ارباب مهدی، مشایخی، لاری، تفضلی، نراقی، مهندس جفرودی، بوربور، دولتشاهی، امیر احتشامی، دولت آبادی، فرید اراکی، خاکباز، کیکاوسی، دکتر حمزوی، دکتر امیر نیرومند، عاملی، بزرگ نیا، شیبانی، مکرم، دکتر سیدامامی، کدیور، شادلو، معین زاده، بهبهانی، خلعتبری، اکبر، حائریزاده، اسکندری، عرب شیبانی، عمیدی نوری، هدی، نصیری، دکتر آهی، مصطفی ذوالفقاری، مرتضی حکمت، استخر، دهقان، صراف زاده، محمود ذوالفقاری، فرود، ارباب گیو، اخوان، حمیدیه، باقر بوشهری، احمد افخمی، خلیلی، درخشش. (آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه بقرار زیر اعلام گردید): آراء موافق: ۷۳ رأی. سفید علامت ممتنع: یکبرگ،
اسامی موافقین- آقایان: فرود، غضنفری، جلیلی، افخمی، مصطفی ذوالفقاری، باقر بوشهری، دهقان، حمیدیه، بهبهانی، صراف زاده، مرتضی حکمت، استخر، سعید مهدوی، تفضلی، دولت آبادی، دکتر حمزوی، معین زاده، بزرگ نیا، نادعلی کریمی، سلطانمراد بختیار، شوشتری، دکتر مشیرفاطمی، دولتشاهی، حمید بختیار، تجدد، شادلو، خلعت بری، عاملی، مکرم، فرید اراکی، بوربور، خاکباز، دکتر سید امامی، دکتر امیرنیرومند، کیکاوسی، ارباب، نراقی، لاری، دکتر وکیل، سنندجی، امیر احتشامی، مشایخی، بیات ماکو، ایلخانی زاده، افشار صادقی، مهندس جفرودی، بوداغیان، ارباب گیو، عماد تربتی، شفیعی، عباسی، حشمتی، اخوان، امیرنصرت اسکندری، احمد فرامرزی، دکتر آهی، هدی، عمیدی نوری، محمد ذوالفقاری، مهندس اردبیلی، دکتر افشار، کدیور، شیبانی، صدرزاده، دکتر بینا، محسن اکبر، نصیری، صفاری، داراب، یارافشار، دکتر عدل، عرب شیبانی، محمد درخشش. ورقه سفید علامت امتناع: یک برگ.
نایب رئیس- با ۷۳ رأی موافق تصویب شد و بدولت ابلاغ خواهد شد.
- طرح و تصویب دوفوریت لایحه ضرب سکه وجمعآوری اسکناسهای ده ریالی
۷- طرح و تصویب دوفوریت لایحه ضرب سکه وجمعآوری اسکناسهای ده ریالی.
نایب رئیس- لایحه پیشنهادی آقای وزیر دارائی قرائت میشود (بشرح زیر قرائت شد): مجلس شورای ملی: نظر باینکه اسکناسهای ده ریالی بانک ملی ایران بواسطه سرعت جریان و دست بدست گشتن بین طبقات مختلفه در اندک مدت بعد از جریان پاره و فرسوده شده وعلاوه بر آنکه شکل خود را از دست میدهد ممکن است موجبات سرایت برخی از امراض را نیز فراهم سازد واز طرفی تهیه هر یک اسکناس ده ریالی برای دولت پنجاه دینار تمام میشود هر گاه مسکوک ده ریالی نیکلی در ضرابخانه ضرب شود علاوه بر آنکه بهای فلز و هزینه ضرب آن حداکثر ۵۰ر۳ ریال خواهد بود سالهای متمادی نیز در جریان بوده و هیچوقت ارزش فلزی خود را از دست نمیدهد چنین در نظر گرفته شده که معادل مبلغ دویست میلیون ریال مسکوک ده ریالی نیکلی در ضرابخانه ضرب و در گردش گذارده شود بنابراین طرح قانون ذیل را که مشتمل بر ۸ ماده میباشد تقدیم و استدعای تصویب آن را با قید دوفوریت دارد. طرح قانونی ضرب مسکوک ده ریالی نیکلی.
- ماده اول – بدولت اجازه داده میشود مسکوک ده ریالی نیکلی را که در داخله رواج قانونی خواهد داشت بقطر ۳۱ میلیمتر و بوزن ۱۲ گرم ضرب و بجریان بگذارد.
- ماده دوم – ترکیب مسکوک فوق عبارت خواهد بود از ۲۵ درصد نیکل و پنجاه درصد مس.
- ماده سوم- مسکوک مزبور مدور و دور آن زنجیر دار و یک طرف آن شیر و خورشید با برگ بلوط و زیتون و قیمت قانونی (۱۰ریال) بعدد خواهد بود.
- ماده چهارم- حد ترخیص قانونی مسکوک فوق الذکر از حیث عیار سی در هزار و از حیث وزن بیست درهزار خواهد بود.
- ماده پنجم – ببانک ملی ایران اجازه داده میشود تا مبلغ دویست میلیون ریال از مسکوک فوق را ضرب نموده و بجریان بگذارد.
- ماده ششم – ضرب مسکوک موضوع این قانون منحصر بدولت است و باید منحصرا در ضرابخانه دولتی ضرب شود.
- ماده هفتم- معادل صد درصد ارزش اسمی مسکوکی که بموجب قانون به جریان گذاشته میشود پس از وضع هزینه ضرب در بانک ملی ایران در حساب مخصوصی بامانت سپرده خواهند شد.
- ماده هشتم – دارائی مأمور اجرای این قانون است. وزیر دارائی – غلامحسین فروهر
نایب رئیس- آقای خلعتبری مخالفید بفرمایید.
خلعتبری – عرض کنم که بنده مخالف مشروط هستم، مخالف مشروط هستم برای اینکه اگر دولت اقدامی بکند که این باقدام از لحاظ مالی یا اقتصادی و گردش پول ضرر نداشته باشد بنظر بنده نباید مخالفت کرد اما اگر نفع هم داشته باشد بدون اینکه هیچ ضرری داشته باشد در آن صورت کار مفید را نمیشود مخالفت کرد ولی اصل موضوع یک مسئله ایست که خیلی قابل توجهاست برای اینکه هفته گذشته آقای ویر دارائی بمجلس قول دادند که برای وام دادن بکشاورزها که فوق العاده مورد توجه مجلس شورای ملی است اقدامی بکند و حالا وزیر خودش قول بقول خودش ادا کرده و قول خودش را انجام داده وزیر مالیهچی راه پیدا کردهاست، راهی که هیچگونه ضرری ندارد ودرعین حال از ضرر بانک ملی جلوگیری میکند بنابراین بنده باین صورت و بیانی که در آخر نطقشان کردند که این را میسپاریم ببانک کشاورزی بنده اینجا میخواهم عرض کنم اگر این را در بانک کشاورزی میسپارید و بانک کشاورزی بمصرف وام بکشاورزها برساند و نظارت بکنید که با این خرید نکنند، کارهای دیگر نکنند این را قید بکنید بنده آنوقت مخالفتم را پس میگیرم ودوم اینکه اعتبار بکشاورز امروز یک چیزی است که فوق العاده مورد اهمیت است کشاورزهای ما بی پولند، فقیر و بی بضاعتند در درجه اول باید باینها کمک کرد برای اینکه اگر وضع کشاورز اصلاح شد کشاورزان ستون فقرات اقتصاد مملکت ما هستند (صحیح است) دوم اینکه باید این پول حالا بنده نمیگویم صددرصد لااقل نود درصد به شهرستانها داده شود برای اینکه اگر اطراف تهران واشخاصی که در تهران هستند بخواهید بیایند وازاین پول استفاده بکنند آنوقت فایده ندارد و بنده قطع دارم که جناب آقای وزیر دارائی این دو تذکر را قبول کنند و ما این لایحه را تصویب کنیم هم ایشان از لحاظ دولت حقیقة خدمتی کردهاند بکشاورزها و هم اینکه مجلس شورای ملی با تصویب این لایحه باز برای یکمرتبه دیگر مساعدت و حمایت خودش را نسبت بکشاورزان مملکت اظهار و ابراز کردند (صحیح است) بنابراین اگر این شرط را قبول کنند بنده مخالفتم را پس میگیرم و بسیار لایحه مفیدی است.
نایب رئیس- آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی(فروهر)- عرض کنم این مبلغی که گفته شد بعنوان سرمایه بانک کشاورزی داده شود بنده خواستم عرض بکنم که این سپرده ثابت در بانک کشاورزی گذاشته میشود برای اینکه بنیه ریالیش را تقویت کند واین برای این کار است که به کشاورزها کمک شود.
نایب رئیس- آقای شوشتری بفرمایید.
شوشتری- بسم الله الرحمن الرحیم. بنده که نفهمیدم که جناب آقای ارسلان خلعتبری واقعا مخالفند یا موافق (حشمتی: موافق مشروط بودند) بنده جناب آقای وزیر چون ارادت دارم بایشان وایشان را مردی دانشمند و مطلع میدانم، از اصل، تعویض اسکناس یک تومانی وهر اسکناس پاره و فرسوده را موافقم ولی جناب آقای فروهر این عرضی که میکنم درست استدعا دارم از نظر علمی توجه کنید مدتی است، من در زمان آقای دکتر امینی هم این تذکر را دادم گاهی شما متوجه میشوید بازارتهران بازار ایران راکد میشود از اسکناس چرا؟ آقا اجازه بدهید برای این که زارع و دهاقین وقتی که محصول بدستشان میآید مبالغی از اسکناسها را بعنوان کربلا و عتبات و مکه ومشهد نگهمیدارند و بعضیها چون پول نقره وطلا مثل سابق ندارند که بگردن ودست بیندازند تصور میکنند که از حبس اسکناس یک نتیجهای میگیرند، این میشود که بازار تجارت ایران گاهی از نظر اصول تنگ میشودودست و پای بانک ملی بسته میشودمن این فکر را کردم که اگر جنابعالی توجه بفرمایید نقره بدون عیار الان قیمتش ۹ ریال و سیصد دینار است اگر شما عوض این پول در بیست نخود نه بیست چهار نخودنقره بزنید که دهاتیها نقره را نگهدارند و اسکناسها را نگاه ندارند واز طرفی صرف نکند که نقره از مملکت خارج بشود و هر تومانی یک قران و دو عباسی بنفع دولت میشود پس وقتی مسکوک وضع شد اگر شما سالی چهل میلیون هم سکه بزنید سالی شتر هفت میلیون تومان بدون اینکه بکسی توجه بشود ببانک ملی و دولت عاید میشود از طرفی مردم اعتماد پیدا میکنند نقره نگهدارند و از طرفی وزنش سبکتر است و از طرفی آن دستگاههایی که تصور میکنند این پولها را جمع کنند دیگر نمیکنندواز مملکت هم نقره خارج نمیشود. اسکناسها هم حبس نمیشودودست و بال مردم باز میشود این را بنده موافقم واستدعا دارم با علمای فن صحبت کنید اگر یک تومان را بیست نخود نقره۰۰۰
نایب رئیس- آقای شوشتری توجه بفرمایید فوریت مطرح است اصل موضوع مطرح نیست شما موافقید اجازه بدهید رای گرفته شود بعد وقتی طبع و توزیع شد و مطرح شد دراصل موضوع صحبت بفرمایید.
شوشتری- ۰۰۰ اجازه بفرمایید دراین مقدمهای که عرض کردم تذکر است فذکرفان الذکری تنفع المؤمنین شاید عرایض من طوری باشد دراین مقدمهای که عرض کردم جناب آقای فروهر معتقد بشود که فوریت را پس بگیرند اگر امروز آقا توجه بفرمایید این عرایض من اینکه با فوریت مخالفم برای این است والا هیچوقت با نظریات اساسی شما که اینهم از نظریات اساسی است آقای فروهر، شوشتری مخالفت نخواهد کرد وهمه وقت بشما ارادت داشته و خواهد داشت من این را تذکراً عرض میکنم که از نظر پول مملکت که نقره از مملکت خارج نشود وسالی چند میلیون دولت و بانک ملی منفعت برد این تذکر را دادم والا آقای ارسلان خلعت بری که بعنوان مخالف آمدند موافق صحبت کردندواینها تذکراتی است که در مجس بعقیده من باید داده شود.
نایب رئیس- آقای مشایخی موافقید یا مخالف.
مشایخی – بنده موافقم.
نایب رئیس- آقای صدرزاده.
صدرزاده – بنده موافقم.
عمیدی نوری- فوریت اول مطرح است. بنده با فوریت اول مخالفم ودلیل مخالفتم، آقای وزیر دارائی، این است که توضیحاتی که جناب آقای وزیر دارائی فرمودند والبته خیلی مؤثر بود، توضیحات کلی که لطف کردند مثل اینکه، معذرت میخواهم زیاد تطبیق نمیکرد با لایحه، توضیحاتشان جالب بود وعرض کنم جلب توجه هیئت محترم نمایندگان را کرد و خود بنده هم وافق بودم بهمین جهت است که معتقدم این لایحه اگر طبع و توزیع بشودودر آن یک مطالعهای بشود که فرمایشاتشان منطبق با لایحه بشود خیلی خوب خواهد بود و بنظر بنده اگر در خارج هم مطالعه بشود بسیار خوب است ملاحظه فرمودند که آقا فرمودند که ما میخواهیم اسکناسهای یک تومانی خارج بشود و جایش اینها نباید من هم موافقم اما در متن مواد این حکایت را نداشت همینطور راجع ببانک کشاورزی که همه معتقد هستیم که باید بانک کشاورزی را تقویت کرد و مخصوصا بیشتر برای شهرستانها اینطوری نیست که دویست میلیونی که میفرمایند برسم سپرده برود آنجا و کمکی از نظر بانک کشاورزی بشود که مجلس شورایملی بنتیجه برسد باین جهات بود که بنده معتقدم اگر لایحه در کمیسیون مطالعه شود بهتر است واینهم چنان قوی نیست که الان ما بخواهیم اسکناسهای یک تومانی را بگذاریم کنار وجایش پول نیکلی بگذاریم اینقدر فوری نیست که با دو فوریت و بدون مطالعه درکمیسیون بخواهیم این را درمجلس مطرح کنیم باین جهت است که بنده معتقدم که مطالعه بیشتری بشود وپیشنهادات در کمیسیون دقتت بشود بهتر است.
نایب رئیس- آقای مشایخی.
مشایخی – دوفوریت یک مخالف و یک موافق صحبت میکند۰۰۰
نایب رئیس- در نظامنامه آینده تصریح است یک موافق و یک مخالف ولی نظامنامهای که تا امروز اجرا میشده در این مورد مسکوت است و از ۱۵ اسفند در فوریت یک موافق و یک مخالف میتوانند صحبت کنند.
مشایخی – ۰۰۰ اسکناس وسیله مبادلهاست واگر سیر وسایل مبادله را در دنیا مطالعه کنیم میبینیم هر روز مطابق مقتضیات زمان یک چیزی وسیله مبادله بودهاست میبینیم گاهی فلز بودهاست ووقتی موضوع فلز ارزش پیدا کردهاست متوسل بکاغذ شدهاند و سیستم اسکناس پیش آمده حالا بر اثر توضیحاتی که آقای وزیر دارائی دادند در مواد این لایحه معلوم میشود که امروز مصلحت نیست که اسکناس یک تومانی جریان پیدا کند واین وسیله مبادله وافی بمقصود نیست زیرا زود کهنه میشود ودر نتیجه سرعت مبادله زود از بین میرودو خسارتی ایجاد میکند برای بانک ملی از نقطه نظر تجدید اسکناس واز این نقطه نظر است که این لایحه را تقدیم کردند بجای اسکناس یک تومانی فعلا این وسیله مبادله کاغذی تبدیل بوسیله مبادله نیکلی شود پس در اساس موضوع که تبدیل وسیله مبادلهاست و مصلحت هم این است قطعا آقایان موافقت خواهند داشت مضافا با این که از راه ضرر مسکوک نیکلی کمکی هم ببانک کشاورزی خواهد شد بلکه بوسیله بانک کشاورزی کمکهایی بکشاورزان بشود. بنده از موقع استفاده میکنم واضافه میکنم که این دهاقین وکشاورزان بلوک غار و فشافویه هم خیلی در مضیقه و عسرت هستند و هیچیک از بانکها بآنها کمک نمیکنند ومخصوصا آقای ارسلان خلعتبری وارد هستند که یکی از کشاورزان بلوک غار و فشافویه احتیاج بقرضهای داشت و بهر بانکی مراجعه میکردیم باو کمکی نمیشد بنابراین این وسیلهای است که بانک کشاورزی تقویت مالی میشود دووسیلهای است برای بهبود حال و رفاه کشاورزان واز این حیث کمک بکشاورزان خواهد شد وامیدوار هستیم که زودتر تأسیسات بانک کشاورزی در تمام مملکت بسط پیدا کند دولت هم مراقبت بیشتری بکند چون این یک مسئلهای است قطعی و مقطوع عنه از نظر تام آقایان نمایندگان (ارباب: مخصوصا بندرعباس) بنده هم کمال علاقه را دارم که به بندرعباس کمک بشود در هر حال موضوع تبدیل اسکناس یک تومانی بمسکوک نیکلی معلوم است که مورد علاقه همه آقایان نمایندگان است وبنده هم موافقم.
نایب رئیس- رأی میگیریم بفوریت اول آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد. فوریت دوم مطرح است. مخالفی نیست؟ (گفته شد: خیر) رأی میگیریم بفوریت دوم آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد طبع وتوزیع میشود ودر دستور قرار میگیرد. ۸- تصویب پیشنهاد مربوط بطرح اصلاح ماده ۴۹ قانون ثبت احوال بقید یک فوریت و تصویب اصل آن.
نایب رئیس- پیشنهادی از آقایان نمایندگان شده که لایحه اصلاح مواد قانون ثبت احوال با یک فوریت مطرح شود. قبلا طبع وتوزیع شد و نظر باینکه مواد زیادی هم نیست آقایان خواهش میکنم که دراین باب اظهار نظر بفرمایند. قرائت میشود. (بشرح زیر قرائت شد):
- امضاءکنندگان ذیل پیشنهاد میکنیم لایحه مربوط باصلاح ماده ۴۹ قانون ثبت احوال و همچنین لایحه سرشماری عمومی بقید یک فوریت مطرح شوند. شمس قنات آبادی، ایلخانی زاده، غضنفری، بوربور، سنندجی، دکتر محمد هاشم وکیل، بزرگنیا، مکرم و چند امضای دیگر.
نایب رئیس- مخالفی نیست؟ آقای کریمی مخالفید؟
کریمی – بنده مخالفتم از جهت این است که ما چند لایحه دیگر مقدم بر این دستور داریم تقاضا دارم از مقام ریاست که آنها را مطرح بفرمایید.
نایب رئیس- این فقط فوریت است رأی میگیریم بفوریت لایحه اصلاح قانون ثبت احوال آقایان موافقین قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. قرائت میشود. (بشرح زیر قرائت شد): گزارش از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی: کمیسیون کشور در جلسه ۱۱ر۵ر۳۴ لایحه مصوبه مجلس سنا دائر به اصلاح ماده ۴۹ قانون ثبت احوال را که از جمله لوایح مصوبه کمیسیونهای مشترک بوده با حضور نماینده دولت مورد رسیدگی قرار داده وعینا تصویب واینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی مینماید.
- ماده اول – بندهای یک الی چهار ماده ۴۹ قانون ثبت احوال مصوب بیست و دوم اردیبهشت ماه ۱۳۱۹ خورشیدی بشرح زیراصلاح میشود:
- ۱- تعویض شناسنامه نمونه سابق بنمونه جدید دو ریال.
- ۲- المثنای شناسنامه ده ریال.
- ۳- رووشت وهر گونه گواهی نامه که از روی مندرجات اسناد ثبت واحوال بر طبق درخواست باشخاص داده میشود پنج ریال.
- ۴- اعلامیه ازدواج ۲۰ ریال.
- ۵- اعلامیه طلاق یکصد ریال.
- ۶- اصل برگهای شناسنامه مجانی خواهد بود.
تبصره- ببرگهای مذکور در ماده فوق معادل مبلغ دریافتی تمبر مخصوص ثبت احوال بر طبق نمونهای که بوسیله اداره کل آمار و ثبت احوال تهیه واز طرف خزانه داری کل چاپ میشود الصاق وباطل میگردد.
ماده دوم- بوزارت دارائی اجازه داده میشود که درآمد حاصله از فروش تمبر مخصوص ثبت احوال را در حساب مخصوص نگاهداری کند و برای کمک باقلام بودجه اداره کل آمار وثبت احوال بمنظور تهیه وسائل تعمیم ثبت وقایع ولادت و مرگ در کلیه دهات کشور از قبیل پرداخت دستمزد ثبت کنندگان وقایع مزبور وهزینه چاپ تمبر و شناسنامه وسایر هزینههای مربوطه را جمعا و خرجا در بودجه کل کشور منظور دارد. موجودی درآمد مزبور قابل انتقال بسال بعد بوده و بمصرف مذکور در بالا میرسد.
ماده سوم- وزارت کشور و وزارت دارائی مامور اجرای این قانون میباشند. مخبر کمیسیون کشور – سعید مهدوی
گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی: کمیسیون دارائی لایحه مربوط به اصلاح ماده ۴۹ قانون ثبت احوال را در جلسه ۲۱ آبان ماه ۳۴ با حضور آقای معاون وزارت کشور مورد رسیدگی قرار داده وعین مواد مصوب کمیسیون کشور را تایید واینک گزارش آن را تقدیم میدارد. مخبر کمیسیون دارائی – مشایخی
نایب رئیس- آقای ارباب مخالفید؟
ارباب- یک تذکر مختصری با حضور وزیر محترم کشور خواستم عرض کنم که در قالب و لفافه مخالفت باید بعرض برسانم که میناب سالهاست دفتر ثبت اسناد واملاک ندارد یکسال است وعده دادند که میفرستند و نفرستادهاند ۰۰۰
نایب رئیس- آقای ارباب این مربوط بموضوع نیست.
ارباب – خواستم استدعا کنم این را توجه بفرمایید که پس از سالها املاک مردم بثبت برسد مخالفتم را پس گرفتم.
نایب رئیس- رأی میگیریم بورود در مواد آقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده اول مطرح است قرائت میشود: (بشرح زیر قرائت شد):
ماده اول – بندهای یک الی چهار ماده ۴۹ قانون ثبت احوال مصوب بیست ودوم اردیبهشت ماه ۱۳۱۹ خورشیدی بشرح زیراصلاح میشود:
- ۱- تعویض شناسنامه نمونه سابق بنمونه جدید دو ریال.
- ۲- المثنای شناسنامه ده ریال.
- ۳- رونوشت وهر گونه گواهی نامه که از روی مندرجات اسناد ثبت واحوال بر طبق درخواست باشخاص داده میشود پنج ریال.
- ۴- اعلامیه ازدواج ۲۰ ریال.
- ۵- اعلامیه طلاق یکصد ریال. ۶- اصل برگهای شناسنامه مجانی خواهد بود.
تبصره- ببرگهای مذکور در ماده فوق معادل مبلغ دریافتی تمبر مخصوص ثبت احوال بر طبق نمونهای که بوسیله اداره کل آمار و ثبت احوال تهیه واز طرف خزانه داری کل چاپ میشود الصاق وباطل میگردد.
نایب رئیس- کسی اجازه نخواستهاست بنابراین رأی میگیریم بماده اول آقایانیکه موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد ماده دوم قرائت میشود.
- ماده دوم- بوزارت دارائی اجازه داده میشود که درآمد حاصله از فروش تمبر مخصوص ثبت احوال را در حساب مخصوص نگاهداری کند و برای کمک باقلام بودجه اداره کل آمار وثبت احوال بمنظور تهیه وسائل تعمیم ثبت وقایع ولادت و مرگ در کلیه دهات کشور از قبیل پرداخت دستمزد ثبت کنندگان وقایع مزبور وهزینه چاپ تمبر و شناسنامه وسایر هزینههای مربوطه را جمعا وخرجا در بودجه کل کشور منظور دارد. موجودی درآمد مزبور قابل انتقال بسال بعد بوده و بمصرف مذکور در بالا میرسد.
نایب رئیس- آقایانیکه با ماده دوم موافق هستند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد ماده سوم قرائت میشود. (بشرح زیر قرائت شد):
- ماده سوم- وزارت کشور و وزارت دارائی مامور اجرای این قانون میباشند.
نایب رئیس- رای میگیریم بماده سوم آقایانیکه موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد در کلیات نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی با ورقه گرفته میشود آقایانی که موافق هستند ورقه سفید آقایانی که مخالف هستند ورقه کمبود میدهند. (در این موقع اسامی آقایان نمایندگان بترتیب زیر بوسیله آقای جلیلی (منشی) قرائت و در محل نطق اخذ رای به عمل آمد).
اسامی رأی دهندگان- آقایان: امیر تیمور کلالی، کریمی، دکتر عدل، صفاری، تجدد، دکتر بینا، عماد تربتی، بزرگ نیا، خاکباز، ارباب، مهندس اردبیلی، احمد فرامرزی، صادق بوشهری، پورسرتیپ، حشمتی، افخمی، مهدوی، دکتر مشیرفاطمی، دولتشاهی، قنات آبادی، سلطانمراد بختیار، غضنفری، عباسی، ایلخانی زاده، دکتر وکیل، سهرابیان، بوداغیان، عاملی، شفیعی، بیات ماکو، بوربور، دکتر عمید، افشار صادقی، صدرزاده، مهندس جفرودی، اکبر، مشایخی، مسعودی، سنندجی، امیر احتشامی، حمید بختیار، فرید اراکی، معین زاده، داراب، دکتر حمزوی، دکتر امیر نیرومند، شیبانی، مکرم، دکتر سید امامی، لاری، کدیور، شادلو، تفضلی، عرب شیبانی، محمود ذوالفقاری، سلطانی، بهبهانی، درخشش، دکتر افشار، کیکاوسی، خلعتبری، اسکندری، عمیدی نوری، هدی، نصیری، دکتر آهی، دهقان، مرتضی حکمت، استخر، رضا افشار، اخوان، گیو، باقر بوشهری، جلیلی، مصطفی ذوالفقاری. (برگهای آراء توسط منشی شماره شد و در نتیجه ۷۶ رأی موافق و یک رأی مخالف و یک ورقه سفید علامت امتناع شماره شد.
نایب رئیس- با شصت ونه رأی تصویب شد.
اسامی موافقین – آقایان: حمیدیه، دکتر عمید. کدیور، کیکاوسی، دکتر افشار، مکرم، دکتر آهی، شادلو، غضنفری، مرتضی حکمت، سلطانی، محمود ذوالفقاری، استخر، باقر بوشهری، عرب شیبانی، دکتر حمزوی، تفضلی، مسعودی، دکتر عدل، اکبر. بزرگ نیا، مهدوی، افخمی، دکتر مشیرفاطمی، پورسرتیپ، جلیلی، کریمی، دولتشاهی، سلطانمراد بختیار، عبدالحمید بختیار، معینزاده، فرید اراکی، خلعتبری، شفیعی، صفاری، خاکباز، دکتر بینا، مهندس جفرودی، عاملی، ارباب، تجدد، عباسی، صدرزاده، مشایخی، افشار صادقی، گیو، بوداغیان، ایلخانی زاده، دکتر وکیل، بیات ماکو، سنندجی، امیر احتشامی، احمد فرامرزی، مصطفی ذوالفقاری، لاری، صادق بوشهری، عماد تربتی، بوربور، حشمتی، اخوان، شیبانی، دکتر امیر نیرومند، داراب، قنات آبادی، دهقان، دکترسید امامی، مهندس اردبیلی، عمیدی نوری، نصیری. مخالف: آقای رضا افشار، ورقه سفید علامت امتناع یک رای.
- تصویب پیشنهاد مربود بطرح لایحه پرداخت طلب طلبکاران حاجیه ربابه بقید یک فوریت و رد ورود در شور مواد
۹- تصویب پیشنهاد مربود بطرح لایحه پرداخت طلب طلبکاران حاجیه ربابه بقید یک فوریت و رد ورود در شور مواد.
نایب رئیس- یک پیشنهادی از آقایان نمایندگان رسیدهاست راجع بلایحه مربوط بطلب کاران حاجیه ربابه که با قید یک فوریت تلقی گردد قرائت میشود. (بشرح زیر قرائت شد)
- مقام منیع ریاست محترم مجلس، امضاءکنندگان ذیل پیشنهاد میکنیم گزارش کمیسیون دادگستری مربوط بطلبکاران حاجیربابه با قید یک فوریت مطرح گردد شمس قنات آبادی، حمید بختیار، یارافشار، دکتر حمزوی، بهبهانی، درخشش، مهندس اردبیلی، دکتر عمید، دکتر افشار و چند امضای دیگر.
نایب رئیس- فوریت اول مطرح است مخالفی هست؟ (اظهاری نشد) رای میگیریم بفوریت لایحه آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه قرائت میشود. (بشرح زیر قرائت شد):
- گزارش از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی: کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۳ آبانماه ۱۳۳۴ لایحه شماره ۱۹۰۲۱ دولت راجع بطلب اشخاص از حاجیه ربابه و شمس جلالی و مرتضی هاشمی در موضوع معاملات شرطی را با حضور نماینده دولت مطرح نموده و پس از مذاکرات با اصلاحاتی که در لایحه دولت بعمل آمد مورد تصویب قرار گرفت اینک گزارش آنرا تقدیم میدارد.
- ماده ۱- اداره کل ثبت میتواند ثمن معاملات شرطی غیر منقول خارج از حد نصاب را که حاجیه ربابه و شمس جلالی و مرتضی هاشمی تا تاریخ ۲۶ بهمن ۱۳۲۶ با اشخاص انجام داده وباستناد تصویب نامه هیئت وزیران وقت بمدتهای مختلف بطلب کاران مزبور سند رسمی و قبوض اقساطی دادهاست بهر ترتیب و مبلغ که مقرون بصرفه دولت باشد بپردازد.
- ماده ۲- نسبت بعده دیگر از طلب کاران حاجیه ربابه وشمس جلالی و مرتضی هاشمی که اداره کل ثبت بآنها سند ندادهاست وباستناد تصویب نامه هیئت دولت وقت مطالبه مینمایند اداره کل ثبت میتواند بهر ترتیب و مبلغ که مقرون بصرفه صلاح دولت باشد اصل مطلب را بپردازد مشروط بر اینکه تناسب طلب و تساوی در پرداخت رعایت شود و همچنین مشروط بر اینکه بستانکار کلیه حقوق و مطالبات خود را در قبال وجه دریافتی طبق سند رسمی باداره کل ثبت واگذار نماید و کلیه وجوهی که از طریق فروش ویا مازاد احتمالی رقبات مورد انتقال و یا عناوین دیگر عاید اداره کل ثبت گردد باید بحساب هزینه مقدماتی منظور و واریز شود.
- ماده ۳- اداره کل ثبت میتواند تا مبلغ بیست وپنج میلیون ریال برای اجرای اینقانون از بانکملی ایران استقراض نموده و در ظرف مدتیکه زائد بر ده سال نباشد وجه مزبور را از محل مازاد هزینه مقدماتی بپردازد. تبصره – برای تشخیص تعداد طلب کاران ومقدار طلب آنها و رسیدگی باسناد ابرازی و تعیین مبلغ وزارت دادگستری فورا هیئتی را که مرکب از دو نفر از قضات و یکنفر از مامورین عالیرتبه ثبت اسناد و املاک باشد مامور رسیدگی بمطالبات مزبور مینماید و طلب هر یک از طلبکاران بر طبق نظریه هیئت مزبور با رعایت این قانون قابل پرداخت میباشد.
- ماده ۴- وزارتین دادگستری و دارائی مامور اجرای این قانون میباشند. مخبر کمیسیون دادگستری – عمیدی نوری. گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی کمیسیون بودجه در جلسه چهارشنبه ۱۴ بهمن ماه ۳۴ لایحه دولت راجع بطلب اشخاص از حاجیه ربابه وشمس جلالی و مرتضی هاشمی در موضوع معاملات شرطی را مورد رسیدگی قرار داده وگزارش کمیسیون دادگستری را عینا تصویب واینک گزارش آنرا جهت تصویب نهایی تقدیم مجلس شورای ملی مینماید. مخبر کمیسیون بودجه – محمدعلی مسعودی.
نایب رئیس- کلیات مطرح است کسی اجازه نخواستهاست رای میگیریم بورود در مواد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) متأسفانه تصویب نشد بنابراین لایحه دیگری مطرح میشود لایحه راجع به ثبت آمار و ثبت احوال فوریتش تصویب شد با موافقت جناب عالی اگر موافقت بفرمایید در اول دستور جلسه آینده قرار گیرد.
- طرح گزارش کمیسیون نظام راجع بتمدید مدت خدمت افسری وظیفه
۱۰- طرح گزارش کمیسیون نظام راجع بتمدید مدت خدمت افسری وظیفه.
نایب رئیس- یک لایحه وزارت جنگ هست راجع بتمدید مدت خدمت افسران وظیفه که مطرح میشود. (بشرح زیر قرائت شد): گزارش از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی. کمیسیون نظام در جلسه نهم بهمن ماه ۱۳۳۴ لایحه شماره ۱۹۰۹۲ر۷۷۳۹ دولت راجع بتمدید خدمت افسری وظیفه از یکسال به یکسال ونیم را برای شور دوم با حضور تیمسار معاون وزارت جنگ مورد رسیدگی قرار داد و گزارش شور اول راعینا تصویب و اینک خبر آن را برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم میدارد. :ماده واحده – مدت خدمت مشمولین دیپلمه، لیسانسیه، دکترا یکسال و نیم تعیین میگردد که نه ماه آن را در دانشکده افسری احتیاط بتحصیلات نظامی پرداخته و در صورت موفقیت در امتحانات دیپلمهها بدرجه ستوان سومی لیسانسیه هاو دکترها بدرجه ستوان دومی متفخر کردند افسران فارغ التحصیل نامبرده نه ماه بقیه مدت خدمت را در رستههای مربوطه با درجه افسری وظیفه خدمت خواهند کرد. دانشجویانی که در امتحانات موفق نگردند با درجه افسریاری بقیه خدمت زیر پرچم خود را انجام خواهند داد.
- تبصره – داروسازان، دامپزشکان، دندانپزشکان بجای خدمت در دانشکده افسری احتیاج مدت نه ماه با حقوق و مزایای دانشجوئی در قسمتها انجام وظیفه مغایرت دارد از تاریخ تصویب این قانون لغو میشود. مخبر کمیسیون نظام – نادعلی کریمی
نایب رئیس- شور دوم است آقای حائریزاده بفرمایید.
حائریزاده – من برای خدمت نظام طبق اصولی که در اسلام است که در یک مواقعی که اجباری است مخالفتی ندارم در آن قسمت ولی تبعیض رامن موافق نیستم در مملکتی که چند دفعه قانون گذشتهاست که هر کس صد تومان داد از خدمت نظام معاف است وآن کسی که تحصیل کردهاست آن معاف نیست من نظرم است دوره چهارم یا پنجم بود که در کمیسیون فرهنگ قانون شورایعالی فرهنگ را میگذراندیم و تمام حواسمان این بود که موجبات تشویق طبقه تحصیل کرده را فراهم بکنیم که این طبقه تحصیل کرده امیدواری داشته باشند که یک مزایائی دارند و یک کمکهایی بآنها میشود و بروند تحصیل کنند فلان سبزی فروش هم سعی بکند که پسرش را در مدرسه بگذارد درس بخواند بامیدی که بعدها یک مزایائی یک معافیتهایی برای او منظور بشود در قسمت نظام بعکسش شده طبقه فاضله وتحصیل کرده که یکسال خدمتش بود اینجا اضافه کردند طبقه عامه را آمدهاند گفتهاند صد تومان بدهی معاف هستی. این تشویق از طبقه فاضله نیست اگر نظام نظام داوطلب بود افتخار است برای همه که وارد خدمت بشوندو دفاع از مملکت بکنند اما حالا نظامی است که روی سن و ردیف و قرعهاست واین ترتیبات در کار هست باید بطبقه فاضله اگر کمک نکنیم و مزایائی برایشان قائل نشویم نباید فشار بیشتری بآنها وارد بکنیم. در اینجا آمدهاند بچههایی که بسن بیست سالگی میرسیدند میرفتند بر حسب فرمان بود، قانون بود نمیدانم چه بود صد تومان میدادند و میرفتند دنبال زندگی شخصیشان و شانه را از زیر بار وظیفه اجتماعی با صد تومان خارج میکردند اما شما برای طبقه فاضله آمدهاید زیاد کردهاید خدمتشان را علاوه بر اینکه این معافیت را برایشان قائل نشدید، آن صد تومانی که از بیسواد میگرفتید و معاف میکردید از باسواد نمیگرفتید مدت خدمت یکسال را یکسال ونیم گردید این عملا یک لطمهای بدستگاه فرهنگی مملکت ما وارد میآورد، باید طبقه تحصیلکرده را بیشتر تشویق بکنیم معافیت بآنان بدهیم نه اینکه چون تحصیل کردهاست بیشتر بارش کنیم من با این اصل موافق نیستم.
نایب رئیس- آقای مخبر.
کریمی – فرمایش جناب آقای حائری زاده دو قسمت بود یکی این بود که چرا نسبت بطبقه فاضله کشور تبعیض قائل شدند و یکی اینکه چرا مدت خدمت را اضافه کردند البته جناب آقای حائریزاده و سایر آقایان عموما میدانند که دولت از لحاظ فضل و کمالی که جوانان ما پیدا میکنند یک ارزش بسیار مؤثری قائل شدهاست وآن اینست که این آقایان با درجات افسری خدمت میکنند واشخاص عامی با درجه سربازی سمبل این تشویقی است که از طبقه فاضله بعمل آمده و بهترین تشویق هم هست که درخود این قانون میگوید که مشمولین دیپلمه، لیسانسیه، دکترا اینها هر کدام بدرجاتی نائل میشوند یعنی بدرجات افسری این از جهت احترام بفضل و دانش و اما از جهت اضافه خدمتی که دولت در ضمن این قانون اجازه خواسته، اولا سابق بر این همیشه در موقع احتیاج از وجود اینها استفاده میشدهاست منتهی حالا دولت خواستهاست مجوز قانونی داشته باشد و ثانیا با اسلحه جدیدی که امروز در دست ارتشها هست با اسلحه ده سال پیش خیلی تفاوت دارد یکقدری مشکلتر شدهاست اسلحههای دقیقی هست که برای تعلیم گرفتن و آشنایی بآن احتیاج دارند که مدت بیشتری تعلیم بگیرند از اینجهت بودهاست که دولت تقاضا کردهاست مدت خدمت اینگونه افسران احتیاط را یکسال ونیم بکند یعنی ۹ ماه را تعلیم ببینند و ۹ ماه هم در صف خدمت کنند بنابراین ایراد جناب آقای حائریزاده دو قسمت بود که بطوریکه ملاحظه فرمودید هر دو قسمتش جواب حسابی دارد وامیدوارم که آقایان نمایندگان رای بدهند.
تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
۱۱- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه.
نایب رئیس- بسیار خوب دیگر کسی اجازه نخواستهاست بنابراین رای میگیریم عده هم ظاهرا برای اخذ رای کافی نیست بنابراین اعلام رای میشود، دستور مطابق آن چیزهایی است که سابقا در دستور بودهاست بعلاوه لایحه تفریغ بودجه مجلس شورای ملی از ۱۳۲۷ ببعد و یکی هم لایحه مربوط بوزرات کارمندانی که در حین انجام وظیفه کشته میشوند و یکی هم لایحه حفاظت جنگلها.
(مجلس ربع ساعت بعد از ظهر ختم شد).
نایب رئیس مجلس شورای ملی – اردلان