مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ بهمن ۱۳۴۶ نشست ۳۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱۲ بهمن ۱۳۴۶ نشست ۳۰
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۲
جلسه: ۳۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۲ بهمن ماه ۱۳۴۶
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غایبین جلسه قبل
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: مؤیدامینی- پرفسور مخبر فرهمند- پزشکپور - مهندس عطایی
۳- تصویب صورت جلسه
۴- تقدیم یک فقره اساسنامه به وسیله آقای وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی
۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دادگستری
۶- تقدیم یک فقره لایحه و یک فقره صورت ریز دیون به وسیله آقای معاون وزارت دارایی
۷- طرح گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به تشکیل وزارت علوم و آموزش عالی و تصویب ماده ۱
۸- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر آموزش و پرورش
۹- تقدیم سه فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت امور خارجه
۱۰- ادامه مذاکره و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به تشکیل علوم و آموزش عالی و ارسال به مجلس سنا
۱۱- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به اعتبار اضافی و فوق‌العاده بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور و ارسال به مجلس سنا
۱۲- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون محاسبات راجع به بودجه سال ۱۳۴۷ مجلس شورای ملی و ابلاغ به دولت
۱۳- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
| مجلس در ساعت نه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان مهندس فروهر- مؤید امینی- زرگرزاده- مهندس بهرام‌زاده- موقر- روحانی- دکتر شریعت- ملک‌‍‌زاده آملی- امامی رضوی- پاینده- مهندص جلالی نوری- دکتر صفائی- مهرزاد.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه
- آقایان محمد اسدی- بختیار بختیاریها- دکتر بقائی یزدی - ظفرـ موسوی ماکوئی‌ـ بدر صالحیان‌ـ یوسفی‌ـ بانود دکتر دولتشاهی هر کدام یک ساعت.
غائبین مریض
- آقایان خواجه نوری‌ـ سلیمانی کاشانی‌ـ دکتر متین ادیب سمیعی‌ـ دیهیم‌ـ رضازاده‌ـ روستاـ ساگینیان‌ـ سرتیپ‌پورـ دکتر عظیمی‌ـ فیاض‌ـ تیمساروحدانیان.
- بیانات قبل از دستور آقایان: مؤیدامینی‌ـ پرفسور مخبر فرهمندـ پزشکپورـ مهندس عطائی
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: مؤیدامینی‌ـ پرفسور مخبر فرهمندـ پزشکپورـ مهندس عطائی
رئیس‌ـ نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای مؤید امینی بفرمائید.
داود مؤیدامینی‌ـ با اجازه مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی بانوان و آقایان محترم بنده از اینکه چند دقیقه از وقت گرانبهای مجلس را اشغال می‌کنم. معذرت می‌خواهم ولی خیال می‌کنم گزارشی که بعرض می‌رسد درخور توجه باشد همکاران ارجمند اطلاع دارند که توفیق بزرگی نصیبم شد تا در التزام شاهنشاه آریا مهر و شهبانوی گرامی به دو کشور مالزی و تایلند مسافرت نموده و از نزدیک شاهد احساسات گرم و پذیرائی مجلل و با شکوه پادشاهان و رجال دو کشور و افراد این دو مملکت نسبت به اعلیحضرتین باشم.
در این مطلب یقین دارم همه همکاران گرامی با من هم عقیده هستند و این نظر را تأیید می‌فرمایند (صحیح است) که مسافرت‌های شاهنشاه آریا مهر و شهبانوی ایران به ممالک هم کیش و هم قاره و دوست که پایه و اساس این ایجاد حسن تفاهم و هم‌فکری و هم‌گامی با ملل مختلف در راه حفظ صلح جهانی و تأمین سعادت و نیک‌بختی هر چه بیشتر افراد ملل است ارزش خاص و اهمیت بسیار زیادی چه از لحاظ جهانی و چه از نظر مملکتی داشته و این حقیقت را به ثبوت می‌رساند که رهبر عالیقدر ایران نه تنها بفکر رفاه و سعادت افراد ملت خویش است بلکه در یک کادر وسیع‌تر جهانی میل و آرزو دارند و عملاً ارائه طریق می‌کنند که با جهل و فقر و گرسنگی و بیعدالتی یک سلسله مبارزات اصولی صورت گیرد تا همه مردم جهان با داشتن یک زندگی مرفه در یک محیط دور از ارعاب و نگرانی بسوی کمال و ترقی و آسایش پیش بروند (صحیح است).
مسافرت‌های اعلیحضرتین بسایر کشورها علاوه بر اهمیتی که برای مملکت ما و ملت ایران داشته و دارد و مقام و منزلت ما را در جامعۀ بشری هر روز بالاتر می‌برد. (صحیح است) در پیش ملل دیگر نیز این مطلب مسلم را هر چه بیشتر مدلل و ثابت می‌کند که رهبر عالیقدر ایران بعنوان یک پیامبر صلح و یک رفرماتور نوع دوست و یک شخصیت بزرگ و ممتاز جهانی همواره آماده است که زندگی خود را وقف خدمت به بشریت کرده و در راه تسکین آلام افراد بشر از راه کمک بحفظ صلح و رفع اختلاف جامعه‌ها بهر نوع فداکاری تن در داده و قدم‌های مثبت بردارد.
با یک چنین دید و با یک چنین افقی بطور قطع با یک چنین طرز تفکر اعلیحضرت پادشاه مالزی و علیاحضرت ملکه آن کشور و نخست‌وزیر این مملکت که در راه بدست آوردن و استقلال و آزادی ملت و مالزی رنج فراوان برده و مقدم شاهنشاه آریا مهر و شهبانوی گرامی ایران را استقبال و گرامی داشته و با تمام قدرت و امکاناتیکه داشتند از میهمانان عالیقدر خود در مدت پنج روزی که در آن کشور توقف داشتند صمیمانه پذیرائی کردند.
برای اینکه ذهن آقایان همکاران محترم بیشتر روشن شود مختصری از اوضاع جغرافیائی وسیاسی این کشور را بعرض می‌رسانم.
حقیقت امر اینست که من قبل از حرکت از تهران کشور (مالزیا) را طور دیگری در پیش چشمم مجسم می‌کردم و خیال نمی‌کردم وارد سرزمینی خواهم شد که بعد از جنگ با تحولات و پیشرفت‌های سریعی همگام بوده است.
یک لحظه دقت و توجه بنقشه جغرافیا نشان می‌دهد که قسمت شرقی (مالزیا) به اندونزی چسبیده و فقط از راه دریا و آب با قسمت غربی آن ارتباط دارد.
این کشور در خط استوا واقع شده و هوای آن گرم و مرطوب است و مقدار باران در این کشور ۲۵۰۰ میلیمتر یعنی دو متر و نیم است و سر تا سر این شبه جزیره پوشیده از جنگل می‌باشد که از درخت‌های نخل و کائوچوک و نارگیل تشکیل یافته است و یکی از وزراء این کشور می‌گفت که ما در کشور خود زحمتی را برای کاشتن درخت تحمل نمی‌کنیم ولی پیدا کردن زمین برای زراعت خیلی برای ما ارزش دارد.
کشور مالزیا بشکل فدراسیون از ۱۳ایالت تشکیل یافته و این ۱۳ ایالت هر کدام یک سلطان و یا حاکم دارد و جمعیت این کشور ۹۳۹۱۶۴۹ نفر است که از لحاظ نژادی چهار میلیون و ۲۷ هزار نفر مالزی‌ـ دو میلیون و نهصد هزار نفر چینی و هشتصد و نود و شش هزار نفر هندی و پاکستانی و یک میلیون و هفتصد هزار نفر نژادهای دیگر و هشتصد و سی و هشت هزار نفر ساراواگ هستند. که از لحاظ مذهب اکثریت قریب باتفاق با مسلمان‌هاست و بطوری که تحقیق شد دین مبین اسلام در قرن چهاردهم به این شبه جزیره رسوخ یافته و توسعه پیدا کرده است و مردم این سرزمین بداشتن بسیار زیبا و مجلل و مدرن افتخار می‌کنند.
کشور مالزی دارای رژیم حکومت سلطنتی است و قوه مقننه آن از دو مجلس شورای ملی و سنا که اولی ۱۰۵ نفر نماینده و دومی ۴۵ سناتور دارد تشکیل یافته و عمارت مجلس این کشور یک بنای زیبای ۱۷ طبقه است که در یکی از نقاط بسیار مصفای (کووالامپور) ساخته شده است و شاهنشاه آریامهر پس از ایراد نطق در تالار جلسۀ علنی مجلس با آسانسور به آخرین طبقه تشریف فرما و عمارت را بازدید فرمودند. منابع ثروت و درآمد این کشور را کائوچک (یک سوم محصول جهان) و قلع تأمین می‌کند این کشور دارای کارخانه ذوب آهن و چند سد بزرگ است و محصول برنج آن بحدی است که قسمت عمدة کشور را برطرف می‌سازد. در مالزی مطلقاً گندم و جو کاشته را برطرف می‌سازد. در مالزی مطلقاً گندم و جو کاشته نمی‌شود و اسب و گوسفند در این سرزمین وجود ندارد ولی گله‌های بز گاهی بچشم می‌خوردند.
پول رایج (مالزیا) دلار است که ارزش آن یک سوم دلار آمریکائی است. از لحاظ آموزش و پرورش تحصیل در دبستان اجباری است و تحصیل در دبیرستان‌ها مجانی می‌باشد و گفته می‌شد دولت در نظر دارد تحصیلات دانشگاه را هم در صورت امکان مجانی کند (دکتر صدرـ بسیار کار خوبی است) اهالی این کشور خیلی مؤدب و مهربان هستند و هر کسی بکار خودش مشغول است و شعار دولت هم اینست «کار بدون حرف» بطوری که نمایندگان محترم استحضار دارند تا دو سال پیش (سنگاپور) جزو کشور مالزیا و یکی از استان‌های آن بشمار می‌رفت ولی از آن تاریخ بشکل یک کشور مستقل در آمده و از مالزیا جدا شده است. و در پنج روزی که در آن کشور توقف داشتیم روزنامه‌های مالزیا نوشته بودند که در امور مربوط بدفاع مالزیا و سنگاپور مذاکراتی را شروع و شاید به توافق برسند.
شاهنشاه آریامهر و شهبانوی ایران در مدت اقامت پنج روزه در مالزی از مراکز علمی و بهداشتی این کشور بازدید فرمودند و با هواپیما و راه‌آهن به نواحی مختلف مالزی مسافرت و طبق برنامه با تجلیل و شکوه خاصی مورد استقبال مسئولین امور و مردم قرار گرفتند و یک روز هم در جزیره (پنانک) که در سه میلی ساحل قرار گرفته و جمعیت آن در دو جزیره و قسمت خاکی ۷۵۰ هزار نفر است توقف و در این مدت از لابراتوار بررسی‌های علمی دربارۀ برنج بازید فرمودند.
در این محل پس از انجام بازدید یکی از مهندسین مسئول بمن گفت شاهنشاه ایران خیلی عمیق هستند و اطلاعات خیلی وسیعی دارند در (اوپرشین روم) نیز که یک سازمان جالب برای بررسی‌های دقیق تمام نقشه‌ها و طرح‌های اصلاحاتی (مالزیا) است وسعت نظر و دقت و عمق اطلاعات شاهنشاه آریامهر در مورد مسائل مربوط باصلاحات اساسی مورد اعجاب و حیرت مسئولین قرار گرفت و باین جهت هم بود که رجال و مسئولین امور این کشور شاهنشاه آریامهر را به عنوان «رهبر بزرگ آسیا یاد کردند» و جراید مالزیا با افتخار فراوان این عنوان را سر تیتر مقالات و رپرتاژهای خود قرار داده و آنچه لازمه تجلیل و احترام و بزرگداشت بود از اعلیحضرتین بعمل آوردند.
اما در کشور تایلند باید باطلاع آقایان برسانم که استقبال و پذیرائی مجلل و با شکوهی که در این مملکت از رهبر عالیقدر ایران و شهبانوی ایران بعمل آمده و تجلیل و احترامی که اعلیحضرت (پومی پون) و علیاحضرت ملکه (سیریکیت) نسبت شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت شهبانوی ایران مرعی داشتند و مهر و محبتی که نسبت به ملتزمین ابراز کردند واقعاً بی‌نظیر و دیدنی و بسیار جالب بود اعلیحضرت پادشاه تایلند و ملکه آن کشور تمام همشان را مصروف این کردند که بازدید اعلیحضرتین از مملکت تایلند هر چه با شکوه‌تر و آبرومندتر و توأم با خاطرات بسیار خوشی باشد.
حالا برای اینکه توجه آقایان هر چه بیشتر به اوضاع این کشور جلب شود مختصری درباره آن وارد بحث می‌شوم.
بطوریکه آقایان اطلاع دارند اعلیحضرت (پومی پون) پادشاه سرزمین تایلند در روز دوشنبه پنجم دسامبر ۱۹۲۷ در ایالت متحده آمریکا دیده بجهان گشودند معظم‌له سومین فرزند (پرنس ماهیدول) و شاهزاده خانم (سانکخلا) هستند.
اعلیحضرت (پومی پون) پس از تمام تحصیلات ابتدائی در مدرسه (مانزدی) رهسپار کشور سویس شدند و با گذراندن دورۀ متوسطه تحصیلات خود را در رشته علوم آغاز کردند ولی قبل از اتمام تحصیلات عالیه در اثر در گذشت برادر خود اعلیحضرت (آناندا ماهیدول) ناگزیر دست از تحصیل کشیده و به تخت سلطنت نشسته ولی مجدداً برای تکمیل تحصیلات عالیه بسویس مراجعت فرمودند.
پادشاه تایلند در آوریل ۱۹۵۰ با علیاحضرت ملکه (سیریکیت) ازدواج و اکنون ۳ فرزند دختر و یک پسر دارند که مقام ولیعهدی را بعهده دارد.
اعلیحضرت (پومی پون) در سال ۱۹۵۱ بنا بتقاضای مردم تایلند بهمین خود مراجعت و رهبری عالیه امور سرزمین خویش را در دست گرفتند.
اعلیحضرت پادشاه تایلند از آغاز سلطنت تا کنون در راه ترقی و پیشرفت مردم تایلند مساعی ارزنده‌ای مبذول داشته‌اند و نتایج ثمربخش این کوشش‌ها را می‌توان در شئون مختلف اقتصادی‌ـ صنعتی‌ـ کشاورزی و بهداشتی مشاهده کرد.
تایلند که بزبان تائی (موانک‌تائی) یعنی سرزمین مردمان آزاد نامیده می‌شود همان سیام است که در سال ۱۹۳۹ تغییر نام داد و به تایلند شهرت یافت. این سرزمین از قرن چهاردهم بنام (سیام) خوانده می‌شود و مسکن مردمان از نژاد (تائی) بود که دارای خصائل متمایل بمغول هستند و قریب سه پنجم جمعیت قسمت‌های کوهستانی ویتنام و تقریباً ساکنین لائوس تایلند و چند قسمت از چین جنوبی و بیرمائی را تشکیل می‌دهند کشور تایلند در جنوب شرقی آسیا واقع شده و از شرق به کامبوج از شمال و مغرب به بیرمانی و از جنوب بمالزی محدود است این کشور دارای آب و هوای مناطق حاره بوده و از نظر جغرافیائی به چهار منطقه تقسیم شده و رودهای عظیم (مکونک) (چائو پاپا) قسمت عمدۀ زمین‌های زراعتی را سیراب می‌کنند.
مساحت تایلند بالغ بر ۵۱۴۰۰۰کیلومتر مربع است و جمعیت آن در حدود سی میلیون نفر می‌باشد این کشور از لحاظ تقسیمات اداری به ۱۷۰ ایالت و ۴۰۶ منطقه و ۵۰۸۷ بخش تقسیم گردیده است.
پایتخت تایلند شهر بانکوک است که سابقاً آن را (کرونک‌ـتوپ) می‌نامیدند و در حدود سه میلیون نفر جمعیت آن است. مردم این کشور بزبان (تایلندی) صحبت می‌کنند زبان چینی نیز یکی از زبان‌های مهم رایج این کشور است زبان انگلیسی نیز مثل اغلب ممالک آسیای جنوب شرقی زبان اول خارجی آنها را تشکیل می‌دهد اکثر مردم تایلند دارای کیش (بودائی) می‌باشند و بدین جهت مذهب رسمی و اصلی مردم (بودائی) است. اقلیت‌های مذهبی مسلمان‌ـ مسیحی نیز در این کشور وجود دارند و در حدود ۱۵۰۰ نفر شیعه هم در این سرزمین زندگی می‌کنند که جد بزرگ آنها سیصد سال پیش از شهر قم به تایلند رفته و اعقاب آن اکنون در تایلند سنن و آداب و مذهب خود را حفظ کرده‌اند و شاهنشاه آریامهر پس از اطلاع از وضع آنها اوامر لازم برای تأمین رفاه و انجام نظریات‌شان صادر فرمودند.
طرز حکومت تایلند مشروطه سلطنتی موروثی است سابق بر این مقام سلطنت دو هیئت را یکی به عنوان شورای سلطنتی و دیگری را به عنوان شورای قانونگذاری انتخاب می‌کرده است که نظر این دو هیئت در اداره امور کشور مؤثر بوده است ولی بموجب قانون اساسی موقت سال ۱۹۵۹ یک مجلس ملی که دارای ۲۴۰ نفر عضو انتخاب شده از طرف پادشاه می‌باشد جانشین دو شورای فوق‌الذکر گردیده است علاوه بر این مجلس یک هیئت مشورتی ۹ نفری نیز که اعضاء آنهم از طرف پادشاه انتخاب می‌گردد در اداره امور کشور همکاری می‌نمایند نخست‌وزیر و سایر وزراء نیز زیر نظر مقام سلطنت تعیین می‌گردند هیئت دولت از نخست‌وزیر و ۱۴ وزیر و از دو معاون نخست‌وزیر تشکیل می‌شود و از نظر موقعیت سیاسی تایلند عضو پیمان آسیای جنوب شرقی (سیتو) است و در ۱۶ دسامبر ۱۹۴۶ عضویت سازمان ملل متحد را پذیرفته و اخیراً عضویت کنسر سیوم مخابرات جهانی از طرف ماهواره را نیز قبول کرده است. این کشور با ایالات متحده آمریکا و کشورهای غربی روابط صمیمانه دارد.
طبق آمار ۶۷ درصد از مساحت کل کشور تایلند پوشیده از جنگل می‌باشد و درخت‌های آن از نوع سلج‌ـکاج‌ـ صنوبر می‌باشند که از حیث چوپ حائز اهیمت‌اند علاوه بر آنها درختان صنعتی خیزران هندی‌ـ نارگیل‌ـ تنبول‌ـ نخل و گز وجود دارند که قسمت شمال شرقی تایلند را می‌پوشانند این کشور از لحاظ میوه غنی است و انبه‌ـ اناناس‌ـ انار از محصولات عمده این کشور است و ذخائر زیرزمینی آن عبارتند از طلاـ روی‌ـ آنتیموان‌ـ کائوچوـ سنگ‌های معدنی‌ـ آهن‌ـ ذغال‌سنگ‌ـ نقره‌ـ نمک طعام و نمک دریا که در قسمت کوههای شبه جزیره تایلند وجود دارند.
این کشور در زمینه کشاورزی و مکانیزه کردن مزارع و بخصوص تغییر سیستم کشاورزی دست به اقدامات و تحولاتی زده و محصول برنج آن در دنیا دوم است و در سال ۱۹۶۳ بعد از آمریکا و کانادا و فرانسه از لحاظ صدور غلات در ردیف کشورهای مهم بشمار آمده است. و محصولات آن عبارت از برنج‌ـ ذرت‌ـ توتون‌ـ نیشکرـ لاستیک‌ـ قلع‌ـ تنکستن چوب (مخصوصاً چوب پتک) و پنبه است.
صنعت کائوچو که اخیراً پیشرفت فراوان کرده تقریباً دومین قلم صادراتی این کشور را تشکیل می‌دهد.
در ضمن باید این مطلب را هم به اطلاع همکاران ارجمند خود برسانم که در کشور تایلند تحصیلات ابتدائی از سن هفت سالگی اجباری است و نسبت با سوادان در تایلند ۶۸ درصد جمعیت است.
پنج دانشگاه در بانکوک و دو دانشگاه یکی در شمال و دیگری در شمال شرقی این کشور وجود دارد و ریاست عالیه دانشگاه با شخص پادشاه است.
پول رایج تایلند (بات) است که هر کدام با مقایسه پول ایران چهار ریال ارزش دارد.
شاهنشاه آریامهر و شهبانوی ایران پس از سه روز توقف در شهر بانکوک و بازدید قسمت‌های دیدنی و جالب این شهر سه میلیون نفری دو روز به (شین فائو) که در قسمت شمال واقع شده تشریف‌فرما شدند و در قصر سلطنتی تایلند که در مرتفع‌ترین قله کوه سه هزار متر ارتفاع ساخته شده مورد عالی‌ترین پذیرائی‌ها قرار گرفتند و در این مدت از طرز کار کردن فیل‌ها در جنگل که تنه درخت‌های قطور را حمل می‌کنند بازدید فرمودند بعدازظهر نیز از دانشگاه این منطقه بازدید کردند اعلیحضرت پادشاه تایلند و علیا حضرت ملکه این کشور که در تمکام چهار روز با مهمانان عالیقدر خود بودند چه در شمال و چه در جنوب در (پامایا) کنار دریا تمام سعیشان مصروف این می‌شد که از میهمانان عالیقدر تا حد اعلای تجلیل و تکریم پذیرائی شود.
رئیس- آقای امینی وقت جنابعالی تمام شد.
امینی‌ـ اجازه بفرمائید دو سه صفحه دیگر باقی مانده است.
رئیس ـ آقای پروفسور مخبر فرهمند از وقت جنابعالی استفاده کنند؟
پروفسور مخبر فرهمندـ ده دقیقه می‌توانند از وقت بنده استفاده کنند.
رئیس ـ آقای امینی ادامه بفرمائید.
امینی ـ همکاران محترم تصدیق می‌کنند که یک چنین تجلیل و تکریم و پذیرائی شاهانه از رهبر عالیقدر تمام افراد ملت ایران است (صحیح است) و ماها باید بی‌نهایت سرافراز و سربلند باشیم که تحت رهبری یک چنین شخصیت ممتاز که جهانی بوجودش افتخار می‌کنند به ملت و مملکت خود خدمت می‌کنیم (صحیح‌ـاست) و من یقین دارم که همکاران عزیزم با تأیید عرایضم با من هم عقیده شده و از اعلیحضرتین هر دو کشور دوست (مالزی) و (تایلند) و هم چنین از رجال و شخصیت‌های هر دو مملکت که مقدم شاهنشاه آریامهر و شهبانوی ایران را عزیز و محترم شمردند بنام نمایندگان ملت ایران سپاسگزاری کرده و توفیق سران هر دو کشور و سعادت افراد هر دو ملت را از خداوند بخواهند (دکترالموتی‌ـ همه ملت ایران درین مورد با شما هم صدا هستند آقای امینی) در پایان عرایضم لازم می‌دانم با عرض تشکر از کلیه نمایندگان محترم این موضوع را هم بعرض برسانم که شخصیت‌های ایرانی ملتزم رکاب اعلیحضرتین هر کدام در مقام و منصب خود با کمال دقت و علاقه وظیفه خود را انجام می‌دادند و جا دارد که از وظیفه‌شناسی و فداکاری آنان نیز تقدیر شود (صحیح‌است، احسنت).
رئیس ـ آقای پرفسور مخبر فرهمند تشریف بیاورید.
پرفسور مخبر فرهمندـ با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران محترم. بنده چون تقریباً چهار پنجم عمر خودم را به طلبگی گذرانده‌ام خیلی میل دارم و عادت دارم که بیشتر گوش بدهم و کسب فیض کنم معذلک گاهی ناچار می‌شوم که مصدع اوقات آقایان محترم بشوم بخصوص که در این هفته مسئله انقلاب اداری مطرح است. البته بنده راجع به اص موضوع عرضی ندارم ولی روی علاقه به این فکر مصدع می‌شوم و بعرض آقایان می‌رسانم که همانطور که استحضار دارند الان یک عده زیادی از هموطنان ما عازم زیارت خانه خدا هستند البته این با موافقت تمام مقامات است و حق این است که کمال مساعدت به اینها بشود و آنها راهنمائی بشوند و وسائل این سفر را ما خودمان برای اینها فراهم کنیم حتی بنده می‌خواستم پیشنهادی بدهم که وقتی که گذرنامه اینها را می‌دهند یک راهنما و یک برنامه‌ای برای آنها ترتیب بدهند تا سرگردان نشوند البته متأسفانه نمی‌شود گفت روی زیادی متقاضیان چون هر سال همین عده متقاضی هست و ما باید مجهز باشیم و وسائل آسایش اینها را فراهم کنیم الان مدت یک ماه است که این افراد مرتباً برای گرفتن اوراقشان بفرمانداری تهران مراجعه می‌کنند ولی توجهی نشده و برای آنها جائی در نظر گرفته نشده است (صحیح است) بحمدالله ما ملتی هستیم که افتخار می‌کنیم تحت توجهات رهبر عالی شأن خودمان اینقدر قدرت مالی و معنوی داریم که در ممالک دور دست و ستمدیده می‌رویم و بیمارستان می‌سازیم و برای آسیب‌دیدگان منزل می‌سازیم و رفاه یک ملت مسلمان را تأمین می‌کنیم آن وقت چطور است که ما در مملکت خودمان وسائل راحتی کار یک عده‌ای را تأمین نمی‌کنیم بخصوص که اینها برای یک فریضه دینی می‌روند و اولین دعائی را که خواهند کرد این است که خداوند همیشه شاهنشاه ما و ملت ما را سربلند و سرافراز کند پس باتید که وسائل آسایش اینها را فراهمئ کنیم. به عقل ناقص بنده این کار مشکلی نیست و مثلاً می‌توانیم استادیوم محمدرضا شاه را در اختیار آنها بگذاریم و بیست، سی نفر از کارمندان دولت را آنجا بگذارند و آنجا دفاتری باشد که طبیب و لابراتوار و تمام اشخاصی که با اینها سر و کار دارند در آنجا باشند و در یک محیط سرپوشیده و راحت می‌توانند بروند و کارشان انجام بشود و دعاگو باشند این است که بنده واقعاً تعجب می‌کنم که چرا این فکر عملی نشده و امیدوارم که سال آینده این کار به این نحو یا به یک نحو بهتری عمل شود عیب کار الان این است که وقتی این فشار و این ناراحتی هست برای گرفتن آن جواز یا آن ورقه آن وقت بازار سیاه درست می‌شود و هستند افراد سودجوئیکه از اینها دویست تومان، سیصد تومان، پانصد تومان پول می‌گیرند تا حق اینها را بگیرند یعنی نامه‌ای را ببرند و امضاء بشود که این شخص می‌تواند گذرنامه داشته باشد اینها مواردی است که الآن که ما در کشاکش انقلاب اداری هستیم باینوسیله می‌شود رضامندی خاطر مردم را فراهم کرد و یک قدری از این کدورت‌ها را خواهد کاست بنده در چند جلسه قبل راجع به نظام وظیفه مطلبی بعرض رساندم و واقعاً با کمال خلوص نیت از اقدامی که شده بود تشکر کردم معذلک بعداً در روزنامه‌ها دیدم سه چهار روز پشت سر هم یک اطلاعیه‌هائی داده می‌شد که مردم را بیشتر گیج می‌کرد (صحیح است) چه اشکالی داشت که در همان روز اول و برای یک نوبت یک شرحی چاپ می‌کردند و دست مردم می‌دادند که واقعاً این افراد و این نوع مشمولین معاف هستند و این اشخاص معاف نیستند بطور روشن و دقیق این اطلاعیه را دست مردم می‌دادند و مردم را نگران نمی‌کردند (احسنت)
رئیس ـ آقای پزشکپور بفرمائید.
پزشکپورـ دوست ارجمندم جناب پرفسور مخبر فرهمند فرمودند که غالباً گوش هستند و واقعاً همینطور هستند ما هم گوش هستیم و هم زبان و بعضی اوقات ناچاریم که مصدع بشویم و واقعاً بخاطر تراکم کارها و قلت تعداد پان ایرانیست‌ها است در پارلمان و امیدواریم که در دوره آینده تعداد پان ایرانیست‌ها به آن حد برسد که کمتر قیافه بنده یا سایر دوستان را در اینجا پشت تریبون به ببینید و پان ایرانیست‌های دیگر در اینجا نشسته باشند و آنها مصدع آقایان بشوند. و اما نکته‌ای که در این مسئله بسیار اساسی که پیش آمده است و باز هم من مطالبی را که اینجا در پیشگاه نمایندگان محترم و در پیشگاه ملت ایران و در پیشگاه جامعه بشری بیان می‌کنم سخنانی است که بنام یک ایرانی و بنام حقوق انسانی و حقوق سیاسی و مبانی تاریخ بشری بیان می‌شود همان‌طوریکه نمایندگان محترم عنایت دارند متأسفانه باز مدتی است که نغمه‌های شوم و استعماری نسبت به خلیج فارس از حلقوم کسانی بیرون می‌آید درباره مسئله خلیج فارس و حق حاکمیت مسلم شاهنشاهی ایران در این منطقه و اصول و مبانی حاکمیت تاریخی ملت ایران در این منطقه نه تنها ملت ایران بکرات بیان نظر و عقیده خودش را کرده است بلکه این مبانی حاکمیت ملی ما بر این منطقه از ریشه‌های ژرف سیاسی و تاریخی و اصول و موازین حقوق بین‌المللی برخوردار است که هیچ نوع خدشه‌ای در آن قابل فرض نیست (صحیح است) آنچه مسلم است این نغمه‌های ناموزون که در مورد خلیج فارس سر داده می‌شود نغمه‌هائی است که از حلقوم استعمار بر می‌خیزد نغمه‌هائی است که از حلقوم آن سیاست‌های استعماری برمی‌خیزد که بیش از سه قرن آسیا را زیر شلاق‌ها و تازیانه‌های ظلم و ستم خودشان کوبیدند (صحیح است) این سیاست‌های استعماری که از همان زمان که دست تجاوز بسوی آسیا به پیش آوردند احساس کردند و استنباط نمودند برای اجرای این سیاست‌های شوم باید به نیرومندی و حاکمیت ملی ملت ایران تجاوز کنند زیرا بخوبی می‌دانستند تا ملت ایران در این منطقه از کلیه حقوق حاکمیت ملی و تاریخی خودش برخوردار است اجازه نخواهد داد که هیچ سیاست استعماری آسیا و بخصوص آسیای میانه را پایگاه تجاوزات بکنند (صحیح است) بهمین مناسبت است که در این منطقه و بخصوص در خلیج فارس که شاهرگ حیاتی این منطقه است همواره سعی کردند و بهمین جهت است که یک مرد قبطی که حتی از جامعه‌ای است که آن جامعه براستی از نژاد عرب هم نیست و بغلط درفش مبارزات ملت‌های عرب را بدوش می‌کشد (خواجه‌نوری‌ـ اعراب را بذلت کشانده) و این نابسامانی و زندگی پر از درد و رنج را نه تنها برای ملت مصر بلکه برای برخی از ملت‌هائی که براستی عرب نژاد هستند ایجاد کرده از خلیج عربی و بحرین سخن بمیان می‌آورد (یک نفر نمایندگان‌ـ غلط می‌کند خلیج عرب نیست‌ـ خلیج فارس است) (صدری کیوان‌ـ ژاژخایی می‌کند) در حالیکه تاریخ گویای این حقیقت است مدارک مثبت غیرقابل انکار که بسیاری از آنها از آن نقشه‌ها و تواریخ بزبان عرب است، بلسان عرب است حکایت از این دارد که هرگز در هیچ تاریخی و هیچ از منهای از روزگار نام خلیجی که در سرتاسر قسمت جنوبی ایران زمین قرار گرفته خلیج عربی نبوده (صحیح است) نام خلیج فارس و هویت ایرانی خلیج فارس یک مسئله روشنی است که بصورت یکی از مسلم‌ترین و روشن‌ترین مسائل تاریخی این روزگار است گذشته از این مبانی تاریخ موقعیت جغرافیائی سکونت تبار ایرانی در این دریای ایرانی حاکی از پیوستگی غیرقابل انصراف خلیج فارس با ملت ایران و با شاهنشاهی ایران است (صحیح است) النهایة در این منطقه عوامل غیر ایرانی دیگر سکونت داشتند وسکونت داشتند و سکونت دارند که همواره سیاست ملی ایران و سیاست شاهنشاهی ایران در طی قرون و اعصار بر این پایه بوده است که از حقوق و زندگی این عوامل غیر ایرانی هم حمایت و پشتیبانی لازم بشود (صحیح است) و این سیاستی بوده است که مدام از سوی ملت ایران و نژاد ایرانی در این منطقه از جهان تعقیب می‌شده است و تا زمانی که سیاست‌های بیگانه، عوامل بیگانه در خلیج فارس نفوذی پیدا نمی‌کردند و دست اندازی نمی‌داشتند خلیج فارس با برخورداری از این ارشاد ملت ایران و شاهنشاهی ایران از امنیت کامل و آرامش کامل برخوردار بود و ساکنان منطقه خلیج فارس و حتی ساکنان ساحل‌های جنوبی خلیج فارس از آزادگی و زندگی کامل و آسایش کامل برخوردار بودند اگر هر زمان اغتشاش و نابسامانی در خلیج فارس یا سواحل جنوبی خلیج فارس مشاهده شده است آن زمانی بوده است که نیروی بیگانه و سیاست‌های بیگانه نسبت به خلیج فارس در این منطقه اعمال نفوذ و اعمال نظر کرده‌اند والا تا زمانیکه همان موقعیت تاریخی و جغرافیائی موقعیتی که مبتنی بر اصول حاکمیت ملی بر اصول مشخص تاریخی بوده است در این منطقه اعمال می‌شده یعنی می‌گذاشتند که در تمامی خلیج فارس و مناطق وابسته در خلیج فارس ملت ایران نقش اساسی و ارشاد و رسالت تاریخی خود را ایفاء کند خلیج فارس و به دنبال آن خاورمیانه از هر گونه گزند و عدم امنیت مصون و محفوظ بوده و در این روزها بدنبال یک دوران خونین و غم افزای استعمار، استعمار دیرین بناچار می‌خواهد پایگاه خود را ترک کند همانطور که یک بار دیگر عرض کردم اما بهیچوجه ملت ایران، نژاد ایرانی و دیگر ساکنان غیر ایرانی خلیج فارس نمی‌توانند اجازه بدهند که نوعی دیگر از استعمار در این منطقه استقرار پیدا کند مسئله این نیست که ما تغییر قیافه و تغییر شکل استعمار را بپذیریم ملت ایران و تمامی مردم این منطقه خواهان این هستند که استعمار بهر رنگ و شکل از خلیج‌فارس کوچ کند و خلیج‌فارس را برای ملت ایران و صاحبانش آزاد مگذار متأسفانه این تمهیدات جدید استعمار سبب شده است که در برابر وضع اساسی و ثابتی که باید خلیج فارس پیدا کند آن وضع اساسی و ثابت جز این هیچگونه حالتی نمی‌تواند داشته باشد که خلیج‌فارس از سوی ملت ایران و صاحبان ایرانی که بحکم مبانی تاریخی و بحکم موقعیت منطقه‌ای و بحکم قدرت خاصی که نژاد ایرانی دارد تنها باید از سوی ایران و شاهنشاهی ایران حمایت شود و نه هیچ قدرت دیگر (صحیح است) مسئله مسئله امنیت خلیج فارس است قبل از هر چیز بدست آوردن این امنیت تنها با اعمال این اصل حاکم می‌شود که هر سیاست بیگانه‌ای خلیج‌فارس را ترک کند و با وجود هیچ سیاست بیگانه‌ای امنیت در خلیج‌فارس مستقر نخواهد شد (صحیح است) و برای اینکه از استقرار این وضع تاریخی و اساسی در خلیج‌فارس جلوگیری شود چنین ژاژخایی‌ها و چنین گفتگوهائی را بمیان می‌کشند مسلماً این سخنان از حلقوم هر کسی برخیزد از حلقوم هر دولتی برخیزد که خلیج‌فارس را بخواهد خلیج عربی عنوان کند که بحرین را بخواهد از سرزمین ایران جدا کند آن حلقوم حلقوم استعمار است و آن سازمان دست پرورده استعمار است (صحیح است) و جای بسی تأسف و تألم است که در این ماجرا ما می‌بینیم برخی کسان همآهنگی می‌کنند که مصالح آنها، مصالح سرزمین آنها، مصالح منطقه‌ای آنها ایجاب می‌کند که همچنان دوستی دیرینه و تاریخی ملت ایران را نگهدارد مصالح آنها ایجاب می‌کند که همآهنگ با ملت ایران، همآهنگ با نژاد ایرانی، همآهنگ با شاهنشاهی ایران برای استقرار وضع ثابت و تاریخی خلیج‌فارس گام بردارند (صحیح است) من اینجا عرض می‌کنم برای ما برای ملت ایران جای تألم بسیار است که امیرنشین کویت بعد از اینکه به این کیفیت امیر کویت در میهن ما مورد پذیرائی قرار گرفت بعد از اینکه شاهنشاه ایران زمین برای استقبال از امیر کویت بفرودگاه رفتند و با آن گرمی استقبال کردند بخود اجازه می‌دهد که به اینگونه با سیاست‌های استعماری همآهنگی کند و اینگونه نسبت بمسائل اساسی و ملی ایران و مسائل اساسی همۀ ساکنین خلیج‌فارس بی‌اعتنا باشد صحبت از عربیسم خلیج‌فارس بمیان آوردند و غالباً این سخن را کسانی بمیان آوردند که حتی تاریخ خود آنها به اشکال تا نیم قرن پیش ادامه پیدا می‌کند و به اشکال ممکن است در نیم قرن گذشته ۵۰ سال گذشته دارای یک مبانی تاریخی و حکومت در این منطقه بوده باشند (یک نفر از نمایندگان‌ـتحت‌الحمایه بوده‌اند) و فراموش می‌کنند که گذشته از اینکه اگر بخواهند از زندگی خود، از حاکمیت خود از حقوق وابسته بخود در این منطقه حمایت کنند و براستی در برابر سیاست‌های متجاوز به ایستند جز این راهی نیست که دست در دست ملت نیرومند ایران بگذارند و این محور ضد استعماری را در آسیا حمایت و تقویت کنند (صحیح است) و مهم‌تر از آن اینکه جای تأسف است که مسئولین امیرنشین کویت توجه ندارند که گذشته از همۀ این مباحث تاریخی و سیاسی و جغرافیائی آنچه امروز بنام سازمان اجتماعی کویت بوجود آمده آنچه که بنام صنایع عمران و آبادانی در این منطقه بوجود آمده ناشی از کار و کوشش و همت هزارها ایرانی است که در آن منطقه سکونت دارند، ناشی از درایت، آزادگی و کوشش و علاقمندی هزارها ایرانی که طی قرون متمادی در این منطقه ساکن بوده‌اند و کار و کوشش آنها این عمران آبادانی را ایجاد کرده یک چنین منطقه‌ای یک چنین سازمان اجتماعی که چه از جهات جغرافیائی و چه از جهات تاریخی چه از جهات ترکیب نیروهای انسانی چنین پیوند ناگسستنی با ملت ایران و با شاهنشاهی ایران دارند درست نیست که با تمام این تفاصیل هم آهنگ صداها و آهنگ‌های شوم و ناموزون استعماری بشوند که از حلقوم عبدالناصر قبطی برمی‌خیزد این درست نیست و ما چنین انتظار داریم و چنین امیدوار هستیم که مقامات مسئول کویت به این مسائل توجه کنند و راه درست را در این منطقه پیش بگیرند (صحیح است) موضوع دیگر سخنانی است که در خصوص بحرین می‌گویند بحرین جزء تجزیه ناپذیر میهن ما است (صحیح است) بحرین چه از نظر سرزمین و چه از نظر سرزمین و چه از نظر عامل خون و نژاد و چه از نظر عوامل و مبانی تاریخی از پیکر ایران زمین و ملت ایران جدا نیست (صحیح است) و مسائل ملت ایران را در این منطقه آن کسانی که با ما دم از دوستی می‌زنند باید درک کنند که شناخت دوستی ملت‌های دیگر و دولت‌های دیگر با ما جز این نمی‌تواند بود که تا چه حد به عامل ملی ما توجه دارند یا ندارند پس آن کسانی که با ما دم از دوستی می‌زنند آن کسانی که می‌خواهند با ملت ایران روابط دوستانه و نزدیک داشته باشند چنین کسانی باید مسائل و حقوق قطعی ملی ما را در این منطقه و جهات دیگر بشناسند و درک کنند بدیهی است این یک وظیفه مهمی است بعهدۀ مقامات مسئول مملکتی ما که تفهیم کنند حقوق ما را برای دولت‌های دیگر برای سازمان‌های دیگر برای آن کسانی، آن مقاماتی، آن دولت‌هائی که با ملت ایران روابطی دارند یا می‌خواهند روابط نزدیک داشته باشند کما اینکه ملت ایران جز این نکرده است کما اینکه ملت ایران دولت شاهنشاهی ایران در دوستی با دوستان خود همواره پا برجا بوده است کما اینکه ملت ایران نسبت بحقوق دولت ترکیه در قبرس نهایت مجاهدت و کوشش را داشته است کمات اینکه دولت و ملت ایران نسبت به حقوق و حق ملت پاکستان نهایت کوشش را داشته است ما هر گاه دست دوستی بدست هر ملتی داده‌ایم از حقوق حقه او دفاع کرده‌ایم چنین انتظاری را هم از دوستان خود داریم (صحیح است) دفاع از خلیج‌فارس تنها بصورت حق حاکمیت ملی ایران است دفاع از خلیج‌فارس در حقیقت دفاع از آسیای میانه و مبارزه با هر نوع نیروی استعماری در این منطقه است پس حداقل ما انتظار داریم، ملت ایران انتظار دارد که دوستان ما حداقل برای یک مبارزه ضد استعماری در آسیا ملت و دولت ایران را در حقوق حقه‌ای که در خلیج‌فارس دارد تأیید کنند و حمایت کنند (صحیح است) چون دوست عزیز جناب آقای مهندس عطائی نفر پنجم ثبت‌نام کرده‌اند و مطالبی می‌خواهند بیان کنند در حدود هشت دقیقه از وقت را ایشان استفاده خواهند کرد. بمطالبم پایان می‌دهم تنها یک طوماری است که از کهکیلویه و بویراحمدی برای فراکسیون پارلمانی پان ایرانیست و روزنامه خاک و خون رسیده این را صدها نفر امضاء کرده‌اند، مفاد این طومار را برای اطلاع نمایندگان محترم می‌خوانم و بعد تقدیم مقام محترم ریاست می‌کنم (احسنت) «فراکسیون پارلمانی حزب پان ایرانیست‌ـ روزنامه خاک و خون آزادگان ایران پرست کهکیلویه و و بویراحمد ادامه سیاست استعماری دولت انگلیس را در خلیج‌فارس محکوم می‌کنند. عشایر دلاور و میهن‌پرست کهکیلویه و بویراحمد استعمار بحرین استان چهاردهم ایران را توسط متجاوزین محکوم می‌کنند. اهالی کهکیلویه و بویراحمد پویندگان راه بزرگی ایران نفوذ دست‌آموزان استعمار را در خلیج‌فارس محکوم می‌کنند. ایران‌پرستان کهکیلویه و بویراحمد خواهان پایان دادن هر چه زودتر بنفوذ استعمارگران در خلیج‌فارس می‌باشند مردم آزاده کهکیلویه و بویراحمد خواهان رهائی هر چه زودتر بحرین مروارید یکتای خلیج‌فارس می‌باشند. فرزندان آریو برزن با مدافعین راستین آئین شاهنشاهی ایران پیمان می‌بندند که:
با تمام وجود و توانائی خود از منویات شاهنشاه ایران زمین برای احقاق حقوق ملت ایران در خلیج‌فارس دفاع نمایند».
(طومار را تقدیم نمودند) و من فکر می‌کنم همه ملبت ایران همه مردم ایران با آنچه در این طومار نوشته هم‌صدا و همآهنگ و همآهنگ هستند (احسنت).
رئیس ـ آقای مهندس عطائی بفرمائید.
مهندس عطائی ـ من از پایان ایرانیست‌ها خیلی تشکر می‌کنم و همیشه قلباً ایمان داشتم که آنها یک کمی ایران نوینی هستند. در خانه ما گربه‌ای زندگی می‌کند که هم فضول است و هم خیلی هرزه در موقع خوردن غذا با وجودی که ظرف غذای او جداست با چشمانی باز دست فضولی خود را بسفره دراز می‌کند و پس از خوردن یک تو سری بعقب می‌رود خارج از سفره قدری فکر می‌کند و این بار با چشمانی بسته چنگال خود را بحریم سفره ما می‌کشاند باز هم تو سری دیگری می‌خورد این عمل هر روز تکرار می‌شود ولی آن گربه فضول هرزه هرگز تنبیه نمی‌شود (مافی‌ـسبیل‌هایش را قیچی کنید) شما اگر قدری صبر کنید به آنچه هم می‌رسیم رل این گربه بعنوان یک پیش‌پرده است اگر تأمل کنید پرده بالا می‌رود زین حیوان اغلب اوقات برنامه‌های مرا بخود جلب می‌کند من سعی می‌کنم حالات روحی او را با چیزی بسنجم ولی به این نتیجه رسیده‌ایم که حیوانات را نمی‌توان با چیز دیگری سنجید ولی صفات انسانی را می‌شود همیشه بحیوانات تشبیه کرد من همیشه سعی داشتم یک شخصیت برای این گربه فضول هرزه پیدا کنم تا روز یکشنبه گذشته مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات دیدم مثل اینکه کشفی کرده بودم یک دوپائی را پیدا کردم که شخصیت او نعل‌بالنعل با این گربه فضول هرزه ما تطبیق می‌کرد سر مقاله روزنامه اطلاعات حاکی از نغمه‌های شوم و جفتک‌اندازی‌های یک حیوان شرور به اسم سرهنگ کمال با جمال عبدالناصر بود شرح حال وضع دوران کودکی و غیره و غیره ناصر بر ما روشن نیست ولی یک راهنمائی در شاهنامه فردوسی است که می‌گوید پژوهنده را راز با مادر است ولی دوران کار ناصر از وقتی است که دری به تخته می‌خورد و توطئه‌ای بپا می‌شود و شخصی باسم ناصر جلوه می‌کند کودتائی باسم انقلاب راه می‌اندازد و ملت نجیب مصر ناخودآگاه تن باین کار می‌دهد و ملت نجیب مصر بامید زندگی بهتر ناخودآگاه تن باین ماجرا می‌دهد ولی ناصر که سراپای وجودش را عقده کهتری فرا گرفته و می‌خواهد خود را بدنیا بشناساند دست به شیوه‌های کثیف می‌زند آدم‌کشی می‌کند وعده‌های حساب شدۀ می‌دهد که نتیجه آن جز فقر و تنگدستی و گرسنگی برای ملت مصر هیچ بارمغان نیاورده است با گذشت زمان امواج نارضایتی ملت مصر در شرف تبدیل بیک طوفان و سیل شورش بود که باز هم این ماجراجوی خائن با استعداد مصری را به آدم‌کشی و مسلمان‌کشی وادار نمود و برای مدت زیادی با هزینۀ روزانه یک میلیون دلار جوانان مصری را در کشورهای دور بقتل می‌رساند و افکار ملت نجیب مصر را هم مدتی بدان مشغول داشت و در خلال این مدت آنقدر دروغ‌های بی اساس بی سر و پا برای ملت مصر گفت که امروز بخود او که دلقک سیاست شده مشتبه شده که هوس جهان‌گشائی کند و مرام‌های ناهار در تل‌اویو و شام در اهواز در سر می‌پروراند و داستان جنگ دو سه روزه او را همه می‌دانند او می‌خواست با چشمانی بسته یا باز بحریم سفرۀ دیگران تجاوز کند و بر او آن رسید که بر آن بوزینه رسید (خندۀ نمایندگان) و دنیا را گمان بر آن رسید که پس از این افتضاح اجتماعی و بین‌المللی که خالق آن بود در زیر چتر شرم و خجالت برای مدت مدیدی زبان نخواهد گشود ولی گویا این گربۀ فضول و هرزه می‌خواهد مدال وقاحت را هم از آن خود بداند و امروز که دیربازی از آن شکست مفتضح نمی‌گذرد باز نغمه‌های شوم سر داه و این بار می‌خواهد با چشمان بسته پنجه‌های کثیف را با شن‌های پاک خلیج‌فارس بیامزد غافل از اینکه اگر چنین هوسی را در سر بپروراند و روزی بخواهد جنبۀ عملی بآن بدهد ما جسد او را از آب‌های شور خلیج‌فارس بیرون می‌کشیم (احسنت) ناصر باید بداند در قارۀ آسیا که امروز ابرهای سوءتفاهم با تضاد مرام‌ها اشباع شده و با خون انسان‌ها باریدن گرفته در آن سوی مرزها غرش توپ‌ها مردمان را بی‌خانمان می‌کند و قلب انسان‌ها را بلرزه در می‌آورد ملت ایران با اراده‌ای آهنین گوش بفرمان رهبر خود می‌دهد فرمانی که سپاهیان ما بجای جنگ در جبهه‌ها در روستاها مشغول نشان دادن روش‌های به زیستی به انسان‌ها هستند ناصر باید بداند که از نظر ملت ایران او فقط یک رقاص سیاسی است (صحیح است) که به آهنگ اربابان خود هر وقت و هر نوائی که می‌زنند می‌رقصد و گاهگاه که آهنگ‌ها با هم و تؤاماً سر داده می‌شود او رقص یاوه‌گوئی را شروع می‌کند.
رئیس ـ آقای مهندس عطائی وقت شما تمام است.
مهندس عطائی ـ بنده یک دقیقۀ دیگر صحیت می‌کنم.
رئیس ـ بفرمائید.
مهندس عطائی ـ فرق است بین رقاص سیاست و سیاست بازی و سیاستمدار، دنیا دنیای تسخیر قلب‌ها است نه از دست دادن مرزها جائیکه رهبر ما جان خود را در دفاع از یکوجب از خاک میهنش فدا می‌کند ناصر قسمت بزرگی از خاک مصر را از دست می‌دهد و باز بی‌شرمانه داعیۀ پوچ دیگری را در سر خود می‌پروراند (دکتر صدر اینها را با هم مقایسه نکنید آقای مهندس) شب هنگام که ما دست نیایش بدرگاه باریتعالی دراز می‌کنم او دست به اسلحه می‌برد که شاید شبی دیگر هم زنده بماند چون دنیا دیگر بدروغ‌های این مطرب سیاسی ترتیب اثر نمی‌دهد این مطرب سیاسی سعی می‌کند دول مسلمان دیگر و هم کیش ما را با خود هم‌صدا کند من فکر می‌کنم هیچ حکومتی امروز حاضر باشد حیثیت ملت خود را فدای هوس‌های ناصر بکند اگر چنین باشد با تأثر باید گفت که دنیای اسلام را عزائی بزرگ در پیش است تا کی این بی‌صفت می‌تواند مردم نجیب مصر را اغفال بکند تاریخ لازم ندارد اربابان ناصضر باید بدانند که برای مدت مدیدی نمی‌توانند با حکومت ترس و اعمال تروریستی ناصر را بر سر کار نگاهدارند این بود آن شخصیت گربۀ فضول هرزه شاید اگر حیوان باوفائی بود لااقل ما اربابان او را که اجباراً در مواقع ضروری برای آنها دم تکان می‌داد می‌شناختیم من قصد نداشتم دربارۀ این موضوع بیش از این وقت نمایندگان محترم را بگیرم (احسنت).
- تصویب صورت جلسه
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس ـ راجع بصورتجلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه قبل تصویب می‌شود.
- تقدیم یک فقره اساسنامه بوسیله آقای وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی
۴ - تقدیم یک فقره اساسنامه بوسیله آقای وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی
رئیس ـ وارد دستور می‌شویم آقای دکتر ولیان بفرمائید.
دکتر ولیان (وزیر اصلاحات ارضی) ـ با اجازه مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی و خانم‌ها و آقایان محترم نظر بر اینکه بر اساس مادۀ ۳ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی وزارتخانه مکلف بود که اساسنامه‌ای برای ادارۀ سازمان عمران روستائی تنظیم و تقدیم مجلسین ایران بنماید تا بر اساس تشریفات پیش‌بینی شده در تبصرۀ۳ قانون بودجۀ۱۳۴۴ مورد بررسی و رسیدگی قرار بگیرد بنده این افتخار را دارم که این اساسنامه که مشتمل بر ۵۴ ماده و یازده تبصره است جهت بررسی و تصویب کمیسیون‌های مربوط تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی ایران بکنم.
رئیس ـ به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت دادگستری
۵- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت دادگستری
رئیس ـ آقای پرتو فرمایشی دارید بفرمائید.
پرتو (معاون وزارت دادگستری) ـ با اجازه مقام ریاست نمایندگان محترم بخوبی مسبوق هستند که آثار باستانی کشور ما که روشنگر مجد و عظمت تاریخ پر افتخار ما است بعلت نداشتن مقررات کافی و نظامات بخصوص مورد تجاوز عده‌ای افراد سودجو قرار گرفته و نظامات خاصی هم برای جلوگیری از صدور غیرمجاز اشیاء عتیقه وجود نداشته است بمنظور رفع این نقیصه و برای حفظ این آثار وزارت دادگستری با همکاری وزارت فرهنگ و هنر مجازات‌های جدیدی که منطبق است با زمان تنظیم کرده که طی لایحه‌ای بعنوان ماده الحاق مادۀ ۲۷ مکرر بقانون مجازات عمومی تقدیم مقام ریاست می‌شود و تقاضای تصویب آن را دارد.
رئیس ـ به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه و یک فقره صورت ریز دیون بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
۶- تقدیم یک فقره لایحه و یک فقره صورت ریز دیون بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
رئیس ـ آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی) ـ با اجازه مقام محترم ریاست در بند الف مادۀ ۲۴ قانون دریائی ایران در مورد ثبت معاملات مربوط بشرکت‌ها اصلاحاتی لازم آمده است که ضمن مادۀ واحدهای تقدیم مقام ریاست می‌شود و همچنین صورتی است از دیون سنواتی سازمان اصلاحات ارضی و تعاون روستائی که در بودجۀ سال جاری این دستگاه بتصویب رسیده است و باید بتصویب کمیسیون محترم بودجه برسد با اجازه تقدیم و تقاضای ارسال بکمیسیون‌های مربوط را دارد.
رئیس ـ بکمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به تشکیل وزارت علوم و آموزش عالی و تصویب مادۀ ۱
۷- طرح گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به تشکیل وزارت علوم و آموزش عالی و تصویب مادۀ ۱
رئیس ـ گزارش شور دوم تشکیل وزارت علوم و آموزش عالی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی
کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه ۷ بهمن ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای دکتر ررهنما وزیر مشاور و خانم دکتر پارسای معاون وزارت آموزش و پرورش و آقای زاد معاون فرهنگ و هنر لایحۀ شمارۀ۶۲۶۲۳ـ۲۸ /۹ /۱۳۴۶ دولت راجع به تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی را که گزارش شور اول آن بشمارۀ ۱۶۵ چاپ شده است با توجه به پیشنهادات برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و بشرح زیر بتصویب رسانید.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ ۱ـ به موجب این قانون وزارت علوم و آموزش عالی بمنظور انجام وظایف زیر تأسیس می‌گردد:
الف ـ تعیین هدف‌های علمی و تحقیقاتی و آموزشی و تهیه و تنظیم برنامه‌های مربوط به علوم و پژوهش‌های علمی و آموزش عالی با توجه به نیازمندی‌های کشور.
ب ـ تعیین خط مشی آموزشی کشور و تمرکز برنامه‌ریزی در امر آموزش ملی و تنظیم طرح‌های کلی و اساسی آموزشی در کلیه سطوح و رشته‌های تعلیماتی و همآهنگ ساختن آنها با یکدیگر.
در مورد طرح‌های مربوط بتعلیمات در سطوح ابتدائی و متوسطه وزارت علوم و آموزش عالی هدف مذکور را با همکاری وزارت آموزش و پرورش و در مورد طرح‌های مربوط بمسائل فرهنگ و هنر با همکاری وزارت فرهنگ و هنر تأمین خواهد کرد.
پ ـ نظارت بر امور دانشگاهها و دانشکده‌ها و مؤسسات آموزش عالی و صدور اجازۀ تأسیس یا توسعۀ آنها و همچنین جلوگیری از ادامه فعالیت و یا لغو اجازه در صورت عدم رعایت مقررات به موجب آئین‌نامه.
در مورد تأسیس مؤسسات آموزش عالی هنری وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت فرهنگ و هنر با توجه بمفاد شورایعالی فرهنگ و هنر و مفاد این قانون طبق آئین‌نامه‌ای که پیشنهاد وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت فرهنگ و هنر بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید عمل خواهند کرد. وزیر علوم و آموزش عالی عضو شورایعالی فرهنگ و هنر خواهد بود.
ت ـ تعیین خط مشی کلی در مورد اعزام دانشجویان به خارج از کشور و اداره امور مربوط به آنان در مراحل اعزام و تحصیل و بازگشت با همکاری وزارت امور خارجه و وزارت کار و امور اجتماعی.
ث ـ اهتمام در توسعه پژوهش‌های علمی در سراسر کشور و تشویق و ارشاد پژوهش‌های جمعی و فردی.
ج ـ بسط و توسعه و ترویج علوم و فنون در شئون مختلف کشور.
چ ـ ایجاد یا تجهیز و توسعۀ مراکز تحقیقاتی و علمی موردنیاز و نظارت بر کلیه مراکز تحقیقاتی و علمی کشور.
ح ـ بررسی و همآهنگ ساختن طرح‌های تحقیقاتی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی مراکز تحقیقاتی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و تجویز ادامه با تعطیل برنامه‌های تحقیقاتی وابسته بدولت طرح‌های تحقیقاتی طرح‌هائی است که هدف آنها بدست آوردن اطلاعات نو در زمینه‌های علوم و فنون است.
مادۀ ۲ـ از تاریخ تصویب این قانون کلیه وظایف و اختیارات وزارت آموزش و پرورش در شورای مرکزی دانشگاهها و هیئت‌های امنا دانشگاهها یا دانشکده‌ها و مؤسسات آموزش عالی بوزیر علوم و آموزش عالی محول می‌گردد.
مادۀ ۳ ـ از تاریخ تصویب این قانون وظایف و اختیارات وزارت آموزش و پرورش در امور مربوط بدانشسرایعالی و بخش تربیت دبیر هنر سرایعالی بوزارت علوم و آموزش عالی تفویض می‌شود.
- تبصره‌ـ هیئت وزیران مجاز است در صورتی که لازم بداند ظرف یکسال پس از تصویب این قانون اختیارات و وظایف وزارت آموزش و پرورش در مورد انستیتوهای تکنولژیک و هنرستان‌ها را پس از تصویب کمیسیون‌های مربوط مجلسین بوزارت علوم و آموزش عالی را واگذار کند.
مادۀ ۴- از تاریخ تصویب این قانون وظایف و اختیارات وزارت آموزش و پرورش در مورد ادارۀ امور نمایندگی ثابت ایران در یونسکو و امور بورس‌های خارجی و روابط فرهنگی در سطح آموزش عالی به وزارت علوم و آموزش عالی تفویض می‌شود.
مادۀ ۵- از تاریخ تصویب این قانون وظایف و اختیارات شورایعالی آموزش و پرورش در اموری که مربوط به مادۀ یک این قانون می‌شود و نیز رسیدگی به مدارک تحصیلی صادره از مؤسسات آموزش عالی خارجی و تعیین ارزش و تطبیق آنها با مراحل تحصیلی در ایران به وزرات علوم و آموزش عالی محول می‌شود.
- تبصرۀ ۱ - تعیین ضابطه‌های لازم در مورد رسیدگی بمدارک مذکور بعهدۀ شورائی خواهد بود که طبق آئین‌نامه در وزارت علوم و آموزش عالی بدین منظور تشکیل خواهد شد.
- تبصرۀ ۲- ضابطه‌های مربوط به ارزش مدارک تحصیلی مؤسسات آموزش هنری خارجی کماکان از طرف شورایعالی فرهنگ و هنر تعیین خواهد شد.
مادۀ ۶ـ وزارت علوم و آموزش عالی مجاز است شوراها و مراکز و مؤسساتی را که برای انجام هدف‌های مندرج در این قانون لازم باشد تشکیل دهد امور مالی و استخدامی مراکز و مؤسسات مزبور در صورت لزوم تابع مقررات خاصی خواهد بود که در اساسنامه آنها پیش‌بینی شده و بتصویب کمیسیون‌های دارائی و امور استخدام و سازمان‌های اداری و کمیسیون مربوط مجلسین رسیده باشد.
مادۀ ۷- آن تعداد از مستخدمین وزارت آموزش و پرورش و آن مبلغ ا زبودجه و دارائی آن که لازمست در اجرای این قانون بوزارت علوم و آموزش عالی منتقل شود بوسیله وزارتخانه‌های مذکور تعیین و یه تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
مادۀ ۸- وزارت علوم و آموزش عالی مکلف است مقررات قانونی راجع به تأسیس شورای مرکزی دانشگاهها را با توجه بوظایف و هدف‌های مندرج در این قانون مورد تجدیدنظر قرار دهد و برای تصویب کمیسیون‌های مربوط به مجلس تقدیم کند.
مصوبات کمیسیون‌های مذکور تا تصویب نهائی مجلسین قابل اجرا خواهد بود.
مادۀ ۹ـ آئین‌نامه‌های لازم برای اجرای این قانون بوسیله وزارت علوم و آموزش عالی تهیه و بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
مادۀ ۱۰ـ وزارت علوم و آموزش عالی مکلف است سازمان لازم را برای انجام وظایف محوله بر اساس تبصرۀ ۲ مادۀ۸ لایحه قانونی استخدام کشوری مصوب ۳۱ خرداد ماه ۱۳۴۵ تهیه کند.
مخبر کمیسیون آموزش و پرورش ـ موسوی ماکوئی.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۹ بهمن ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای دکتر رهنما وزیر مشاور و آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه راجع به تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی را برای شور دوم مطرح نموده و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آموزش و پرورش را در این مورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی ـ دکتر رفیعی.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه بهمن ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای دکتر رهنما وزیر مشاور لایحه راجع به تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی را برای شور دوم مطرح نموده و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آموزش و پرورش را در این مورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری ـ دیهیم.
رئیس ـ مادۀ اول مطرح است قرائت می‌شود.
مادۀ ۱ـ به موجباین قانون وزارت علوم و آموزش عالی بمنظور انجام وظائف زیر تأسیس می‌گردد:
الف ـ تعیین هدف‌های علمی و تحقیقاتی و آموزشی و تهیه و تنظیم برنامه‌های مربوط به علوم و پژوهش‌های علمی و آموزش عالی با توجه به نیازمندی‌های کشور.
ب ـ تعیین خط مشی آموزشی کشور و تمرکز برنامه‌ریزی در امر آموزش ملی و تنظیم طرح‌های کلی و اساسی آموزشی در کلیه سطوح و رشته‌های تعلیماتی و همآهنگ ساختن آنها با یکدیگر.
در مورد طرح‌های مربوط بتعلیمات در سطوح ابتدائی و متوسطه وزارت و آموزش عالی هدف مذکور را با همکاری وزارت آموزش و پرورش و در مورد طرح‌های مربوط به مسائل فرهنگ و هنر با همکاری وزارت فرهنگ و هنر تأمین خواهد کرد.
پ ـ نظارت بر امور دانشگاهها و دانشکده‌ها و مؤسسات آموزش عالی و صدور اجازۀ تأسیس یا توسعۀ آنها و همچنین جلوگیری از ادامه فعالیت و یا لغو اجازه در صورت عدم رعایت مقررات به موجب آئین‌نامه.
در مورد تأسیس مؤسسات آموزش عالی هنری وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت فرهنگ و هنر با توجه بمفاد قانون شورایعالی فرهنگ و هنر و مفاد این قانون طبق آئین‌نامه‌ای که به پیشنهاد وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت فرهنگ و هنر بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید عمل خواهند کرد. وزیر علوم و آموزش عالی عضو شورایعالی فرهنگ و هنر خواهد بود.
ت ـ تعیین خط مشی کلی دذ مورد اعزام دانشجویان بخارج از کشور و اداره امور مربوط به آنان در مراحل اعزام و تحصیل و بازگشت با همکاری وزارت امورخارجه و وزارت کار و اموراجتماعی.
ث ـ اهتمام در توسعه پژوهش‌های علمی در سراسر کشور و تشویق و ارشاد پژوهش‌های جمعی و فردی.
ج ـ بسط و توسعه و ترویج علوم و فنون درشئون مختلف کشور.
چ ـ ایجاد یا تجهیز و توسعۀ مراکز تحقیقاتی و علمی موردنیاز و نظارت بر کلیه مراکز تحقیقاتی علمی کشور.
ح ـ بررسی و همآهنگ ساختن طرح‌های تحقیقاتی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و مراکز تحقیقاتی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و تجویز ادامه یا تعطیل برنامه‌های تحقیقاتی وابسته بدولت طرح‌های تحقیقاتی طرح‌هائی است که هدف آنها بدست آوردن اطلاعات او در زمینه‌های علوم و فنون است.
رئیس ـ در مادۀ اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادۀ اول رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای وزیر آموزش و پرورش
۸ - تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای وزیر آموزش و پرورش
رئیس ـ آقای دکتر هدایتی فرمایشی دارید بفرمائید.
دکتر هدایتی (وزیر آموزش و پرورش) ـ بطوری که نمایندگان محترم استحضار دارند از پنج سال قبل اجرای یکی از اصول انقلاب شاه و مردم یعنی اصل سپاه دانش موجب شد که جنبشی در زمینۀ تعلیم و تربیت مخصوصاً در سطح روستا بوجود آید و موجب تحسین همه جهانیان گردید (صحیح است) استحضار دارید که در نتیجۀ اجرای این اصل که از ابتکارات خاص شاهنشاه ما بود نیروی کار دهها هزار نفر از برادران روستائی ما برای نوسازی رهبری و هدایت شدند نتیجه آن این است که امروز ملاحظه می‌فرمائید که سرلوحه تمام مطبوعات دنیا و سخن محافل فرهنگی در سراسر جهان آن چیزی است که بنام معجزه ایران و معجزه سپاه دانش ایران تلقی گردیده است بنده با تجدید خاطره خدمات این جوانان ارزنده که امروز تعداد ۳۵ هزار نفر بر روستاهای ما رفته‌اند و امروز نزدیک به هزار نفر از آنها مشغول انجام این وظیفه ملی هستند و با تجدید خاطره خدمات آنها که عبارتست از ساختن هزاران مدرسه و صدها مسجد و صدها پل و درمانگاه و ۵۵ هزار کیلومتر راه فرعی و از این قبیل خدمات اجتماعی (مهندس صائبی‌ـ و ارزنده) و بقول جناب آقای مهندس صائبی و خدمات ارزنده در کنار فعالیت‌های آموزشی بسیار ارزنده‌تر نمونه‌ای است که جوانان ما برای پایه‌گذاری یک خدمت بزرگ بشری و برای سرمشق جوانان دنیا داده‌اند اکنون خاطر محترم نمانیدگان مستحضر است که در اجرای یکی دیگر از اصول انقلاب حقوق مساوی برای زنان و مردان در ایران برقرار شده و در همه شرایط زنان هم مانند مردان برای اجرای تمام وظایف مقدسی که در این دوره سازندگی بعهده گرفته‌اند آمادگی خود را اعلام فرمودند (صحیح است) و در نتیجه بفرمان شاهنشاه آریامهر برای انجام این وظیفه مقدس ملی یعنی تعلیم و تربیت زنان کشور نیز آمادگی خود را اعلام کردند (بانو جهانبانی‌ـ صحیح است) بنده با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و ساحت مقدس مجلس شورای ملی با نهایت احترام اینک لایحه خدمات فرهنگی و اجتماعی بانوان را تقدیم می‌کنم (احسنت، احسنت).
رئیس ـ به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم سه فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت امور خارجه
۹- تقدیم سه فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت امور خارجه
رئیس ـ آقای امیر تیمور بفرمائید.
امیر تیمور (معاون وزارت امور خارجه) ـ با کسب اجازه از مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی باستحضار آقایان نمایندگان محترم می‌رسانم (نمایندگان‌ـ بانوان را هم بفرمائید) بله بانوان و آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند که بنده چون دفعه اولی است که در این مجلس محترم صحبت می‌کنم امیدوارم که سهو بنده را که ناشی از جهل بنده است بافضل خود ببخشایند. یکی از اهداف و اصول سیاسی دولت شاهنشاهی بسط و توسعه مناسبت دوستانه با جمیع کشورهائی است با دولت شاهنشاهی روابط خسته دارند در اجرای این هدف و وصول باین مقصود این طور تشخیص داده شده است که گسترش مناسبات فرهنگی و آشنائی ملل بخصوصیات روحی یکدیگر و درک عمیق تمدن معنوی در زمینه‌های فرهنگی و هنری و فنی و بطور کلی آنچه که بآن فرهنگ ملل اطلاق می‌شود می‌تواند کمک مؤثری به تشیید روابط دوستانه و تزیید روابط بین‌المللی بکند باین توضیحات مختصر است که اجازه می‌خواهم سه لایحه مربوط به قراردادهای روابط فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و بلغارستان و رومانی و عربستان سعودی را بساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم کنم (احسنت).
رئیس ـ به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- ادامه مذاکره و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به تشکیل علوم و آموزش عالی و ارسال به مجلس سنا
۱۰- ادامه مذاکره و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به تشکیل علوم و آموزش عالی و ارسال به مجلس سنا
رئیس ـ ماده دوم قرائت می‌شود.
مادۀ ۲ـ از تاریخ تصویب این قانون کلیه وظایف و اختیارات وزارت آموزش و پرورش در شورای مرکزی دانشگاهها و هیئت‌های امناء دانشگاهها یا دانشکده‌ها و مؤسسات آموزش عالی بوزیر علوم و آموزش عالی محول می‌گردد.
رئیس ـ در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادۀ دوم بمادۀ دوم رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده سوم قرائت می‌شود.
مادۀ ۳ـ از تاریخ تصویب این قانون وظایف و اختیارات وزارت آموزش و پرورش در امور مربوط بدانشسرایعالی و بخش تربیت دبیر هنرسرایعالی بوزارت علوم و آموزش عالی تفویض می‌شود.
- تبصره‌ـ هیئت وزیران مجاز است در صورتیکه لازم بداند ظرف یکسال پس از تصویب این قانون اختیارات و وظایف وزارت آموزش و پرورش در مورد انستیتوهای تکنولژیک و هنرستان‌ها را پس از تصویب کمیسیون‌های مربوط مجلسین بوزارت علوم و آموزش عالی واگذار کند.
رئیس ـ در مادۀ سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادۀ سوم رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ چهارم قرائت می‌شود.
مادۀ ۴ـ از تاریخ تصویب این قانون وظایف و اختیارات وزارت آموزش و پرورش در مورد ادارۀ امور نمایندگی ثابت ایران در یونسکو و امور بورس‌های خارجی و روابط فرهنگی در سطح عالی به وزارت آموزش عالی به وزارت علوم و آموزش عالی تفویض می‌شود.
رئیس ـ در ماده چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادۀ چهارم رأِی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد مادۀ پنجم قرائت می‌شود.
مادۀ ۵ - از تاریخ تصویب این قانون وظایف و اختیارات شورایعالی آموزش و پرورش در اموری که مربوط به مادۀ یک این قانون می‌شود و نیز رسیدگی به مدارک تحصیلی صادره از مؤسسات آموزش عالی خارجی و تعیین ارزش و تطبیق آنها با مراحل تحصیلی در ایران بوزارت علوم و آموزش عالی محول می‌شود.
- تبصرۀ ۱ـ تعیین ضابطه‌های لازم در مورد رسیدگی به مدارک مذکور بعهدۀ شورائی خواهد بود که طبق آئین‌نامه در وزارت علوم و آموزش عالی بدین منظور تشکیل خواهد شد.
- تبصرۀ ۲ـ ضابطه‌های مربوط به ارزش مدارک تحصیلی مؤسسات آموزش هنری خارجی کماکان از طرف شورایعالی فرهنگ و هنر تعیین خواهد شد.
رئیس ـ آقای موسوی ماکوئی بفرمائید.
موسوی ماکوئی (مخبر کمیسیون آموزش و پرورش) ـ اشتباهی در چاپ شده است یعنی در تبصره اول این ماده آخر سطر اول و اول سطر دوم «طبق آئین‌نامه» زائد است.
رئیس ـ اصلاح شده است. آقای فخر طباطبائی بفرمائید.
فخر طباطبائی‌ـ عرض کنم بنده در اصل مطلب که تعیین ارزش مراحل تحصیلی با وزارت علوم باشد موافق هستم زیرا وزارت آموزش وپرورش در این مورد ظرف سالیان نتوانست وظیفه اجتماعی خودش را انجام بدهد و مدتی طول می‌کشد تا ارزش تحصیلی کسی تصویب بشود و جریانی دارد که محتاج به توضیح نیست و بنده مصدع آقایان نمی‌شوم ولی چیزی که هست اینجا در ذیل مادۀ ۵ تبصره یک نوشته شده است تعیین ضابطه‌های لازم در مورد رسیدگی الی آخر طبق آئین‌نامه آن، «طبق آئین‌نامه» دوم را که جناب آقای موسوی ماکوئی اصلاح کردند با وزارت آموزش و پرورش باشد (موسوی ماکوئی‌ـ طبق آئین‌نامه اول حذف شده است.) بنده اصلاً این تبصره را زائد می‌دانم دلیلش را هم خدمت نمایندگان محترم عرض می‌کنم در مادۀ ۹ این لایحه بطور کلی نوشته شده است که آئین‌نامه‌های لازم برای اجرای این قانون بوسیله وزارت علوم و آموزش عالی تهیه و بتصویب هیئت وزیران می‌رسد با وجود مادۀ ۹ و با وجود اصل مادۀ ۵ که می‌گوید تعیین ارزش و تطبیق آنها در اختیار وزارت علوم است بنابراین آئین‌نامه را مطابق مادۀ ۹ وزارت علوم می‌نویسد و ضوابط را تعیین می‌کند تبصره‌ای مستقل برای تعیین ضوابط بنظر بنده دیگر ضرورتی نداشته است که اینجا نوشته‌اند تعیین ضابطه‌های لازم را به موجبآئین‌نامه‌ای که شورا تعیین می‌کند و به موجبآئین‌نامه‌ای که وزارت علوم می‌نویسد تعیین می‌کند این آئین‌نامه‌هائی که در ماده ۹ مذکور است آئین‌نامه یک ماده نیست آئین‌نامه تک تک مواد مربوط باین لاطحه است پس مادۀ ۵ هم یکی از مواد این لایحه است (دکتر یزدان پناه‌ـ جناب آقای فخرطباطبائی در تبصره مرجع رسیدگی را قانون‌گذار تعیین می‌کند) اصل ماده را بنده قرائت می‌کنم «از تاریخ تصویب این قانون وظایف و اختیارات شورایعالی آموزش و پرورش در اموری که مربوط به ماده یک قانون می‌شود و نیز رسیدگی به مدارک اصلی... الی آخر با وزارت علوم است»پس وقتی که رسیدگی و تعیین ارزش با وزارت علوم است و در مادۀ ۹ نوشته شده است...«آئین‌نامه‌های لازم را وزارت علوم تهیه می‌کند» در همان آئین‌نامه ضوابط را می‌گذراند و این تبصره یک بنظر بنده ضرورتی نداشته، منظور بنده توضیح بود، رد یا قبولش بسته بنظر آقایان است، اگر موافقت فرمودید پیشنهاد حذف هم ممکن است داد که تبصره یک حذف شود و هیچ لطمه‌ای هم باین لایحه وارد نمی‌آورد، چون مادۀ آئین‌نامه را در اختیار آْنها گذاشته است.
رئیس ـ آقای مجید موسوی بفرمائید.
مجید موسوی‌ـ بنده در کمیسیون هم که جناب آقای فخرطباطبائی حضور داشتند عرض کردم مطلب مخصوص و مربوط به این تبصره آئین‌نامه است که باصطلاح تعیین ضابطه می‌کند از نظر اینکه تحصیلات یک فارغ‌التحصیل با معیارهای موجود مملکتی در چه درجه و در چه سطحی قرار می‌گیرد، بنظر بنده قید آئین‌نامه در اینجا ضروری است از این نقطه نظر که آئین‌نامه قید اجرای خود قانون را ندارد، آئین‌نامه محتوی ضوابطی است که آن ضوابط تعیین می‌کند که تحصیلات فرضاً ایرانی معین در کشور اتریش و یا در کشور امریکا با معیار و استانداردهای ایران در چه سطحی قرار می‌گیرد و از این نقطه نظر بنده معتقدم که در این قسمت قید لغت آئین‌نامه باید بشود.
رئیس‌ـ آقای موسوی ماکوئی بفرمائید.
موسوی ماکوئی (مخبر کمیسیون آموزش و پرورش) ـ جناب آقای فخرطباطبائی مطلبی فرمودند که صحیح است و انصاف ایجاب می‌کند که حقیقت را بعرض همکاران محترم برسانم، درست است که جوانان ما که در آمریکا و اروپا تحصیل می‌کردند و فارغ‌التحصیل می‌شدند و می‌آمدند به ایران تعیین ارزش تحصیلی آنها زیاد طول می‌کشید ولی تقصیر با وزارت آموزش و پرورش و شورایعالی آموزش و پرورش نبود، چون شخصیت‌هائی که عضو شورایعالی آموزش و پرورش هستند بجهات مختلف، وزیر آموزش و پرورش وقت، یک نفر مجتهد جامع‌الشرایط یک نفر رئیس دبیرستان، یک نفر دبیر دبیرستان، یک آموزگار دبستان و از این قبیل افراد افتخار عضویت شورایعالی آموزش و پرورش را داشتند و مدارک تحصیلی می‌رفت بیکی از این کمیسیونها و این کمیسیونها بود که رسیدگی می‌کردند و همین کمیسیونها بود که باعث تأخیر تصویب اینها می‌شدند و شاید ماهها طول می‌کشید و آن کمیسیونها تشکیل نمی‌شدند، اما وقتی که کمیسیونها تشکیل می‌شد و. رسیدگی می‌کردند می‌رفت بشورایعالی آموزش و پرورش و آنجا تصمیم نهائی می‌گرفتند و شاه بیبیت کلام همان شوراست برای اینکه در وزارت علوم آموزش عالی هم افراد و اشخاص کمیسیونها که اظهار نظر خواهند کرد دست آخر بیک مرجع آخری که مرجع قانونی آنجا خواهد بود می‌رود آنجا و تصویب می‌شود این است که جناب آقای فخر طباطبائی این لازم و ضروری است علی‌الخصوص وزارت علوم فکر دیگری کرده کتابچه‌ای درست می‌کند که ارزش تحصیلی و وضع تحصیلات در تمام دانشگاههای کشورهای اروپا و آمریکا در آن منعکس می‌شود و دیگر اشکالی نخواهد داشت.
رئیس ـ آقای دکتر دادفر بفرمائید.
دکتر دادفرـ بنده عرضی ندارم.
رئیس ـ نظر دیگری در مادۀ ۵ نیست؟ (اظهاری نشد) آقای فخرطباطبائی جنابعالی در پیشنهاد خودتان باقی هستید.
فخرطباطبائی‌ـ بنده پیشنهادی ندارم.
رئیس ـ بنابراین نیست بمادۀ پنجم رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۶ قرائت می‌شود.
مادۀ ۶ـ وزارت علوم و آموزش عالی مجاز است شوراها و مراکز مؤسساتی را که برای انجام هدف‌های مندرج در این قانون لازم باشد تشکیل دهد امور مالی و استخدامی مراکز و مؤسسات مزبور در صورت لزوم تابع مقررات خاصی خواهد بود که در اساسنامه آنها پیش‌بینی شده و بتصویب کمیسیون‌های دارائی و امور استخدام و سازمان‌های اداری و کمیسیون مربوط مجلسین رسیده باشد.
رئیس ـ نسبت به مادۀ ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادۀ ۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۷ قرائت می‌شود.
مادۀ ۷ـ آن تعداد از مستخدمین وزارت آموزش و پرورش و آن مبلغ از بودجه و دارائی آن که لازمست در اجرای این قانون بوزرات علوم و آموزش عالی منتقل شود بوسیله وزارتخانه‌های مذکور و بتصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
رئیس ـ نسبت به مادۀ ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادۀ ۷رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۸ قرائت می‌شود.
مادۀ ۸ـ وزارت علوم و آموزش عالی مکلف است مقررات قانونی راجع بتأسیس شورای مرکزی دانشگاهها را با توجه بوظایف و هدف‌های مندرج در این قانون مورد تجدیدنظر قرار دهد و برای تصویب کمیسیون‌های مربوط به مجلس تقدیم کند.
مصوبات کمیسیون‌های مذکور تا تصویب نهائی مجلسین قابل اجرا خواهد بود.
رئیس ـ نسبت به مادۀ ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) یمادۀ ۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۹ قرائت می‌شود.
مادۀ ۹ـ آئین‌نامه‌های لازم برای اجرای قانون بوسیله وزارت علوم و آموزش عالی تهیه و بتصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
رئیس ـ نسبت به مادۀ ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۹ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۰ قرائت می‌شود.
مادۀ ۱۰ـ وزارت علوم و آموزش عالی مکلف است سازمان لازم را برای انجام وظایف محوله بر اساس تبصرۀ ۳ مادۀ ۸ لایحه قانونی استخدام کشوری مصوب ۳۱ خردادماه ۱۳۴۵ تهیه کند.
رئیس ـ در مادۀ ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۰ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصوی شد کلیات آخر لایحه مطرح است آقای ابوذر تشریف بیاورید.
ابوذرـ قانون تشکیل وزارت علوم و آموزش عالی بترتیبی که ملاحظه فرموده‌اید از تصویب مجلس شورای ملی گذشت با تأیید فرمایش یکی از همکاران با اینکه تنظیم و تدوین آن نیز مدتی بطول انجامید معهذا بنظر فراکسیون و پارلمانی حزب مردم آنطوری که باید و شاید وافی و کافی بمقصود نمی‌باشد پیشنهاداتی هم که از طرف احزاب اقلیت داده شد متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفت تا جائیکه حتی نام وزارتخانه را که دانش و پژوهش یعنی از دو واژه شیرین و پرمعنی پارسی پیشنهاد شده بود مورد پذیرش واقع نشد بهرحال قبل از اینکه وارد مطالب خود بشوم ضروری می‌دانم نکته مهمی را تذکر بدهم مجلس بیست ودوم بعقیده بنده یکی از ادوار خوب تقنینیه ایران می‌باشد زیرا در همین مدت کوتاهی که از عمر مجلس می‌گذرد نمایندگان محترم نشان داده‌اند که تا چه اندازه بوظیفه خطیر نمایندگی علاقمند بوده و تا چه حد اندازه بسعادت و پیشرفت مملکت و حس وظیفه‌شناسی معتقد هستند ملاحظه می‌فرمائید برای یک قانون ده مادۀ این وزارتخانه متجاوز از صد پیشنهاد اصلاحی از حزب اکثریت و اقلیت تسلیم همینطور نسبت به لوایح دیگر که بحث و مداقه و بررسی دقیق و کامل شعار و دثار نمایندگان ملت می‌باشد آنچه مسلم است احزاب سه گانه که در این مجلس صف آرائی دارند در یک اصل اساسی یعنی عظمت شاهنشاهی سعادت و رفاه ملت و تأیید و تصویب قوانین مفید و مؤثر و آنچه که در خیر و صلاح مملکت و ملت متفق‌الرأی بوده و اکثریت و اقلیتی وجود ندارد کمااینکه لوایحی که به ابتکار افکار عالیه شاهنشاه آریامهر تدوین و به مجلس تقدیم می‌گردد بالاتفاق مورد تصویب نمایندگان احزاب سه گانه قرار می‌گیرد از این مقدمه نتیجه می‌گیریم تذکراتی که از طرف نمایندگان محترم به آقایان وزیران داده می‌شود و از روی منتهای بی‌غرضی و نتیجه کاردانی و تجربه و بالاخص یک عمر زحمت و کوشش می‌باشد که آقایان نماینداگن در رشته مربوط بخود متحمل و امروز مصرانه می‌خواهند که دولت از راهنمائی‌های آنها بنفع دستگاهها و مردم بهره‌برداری نمایند بنابراین شما آقای دکتر رهنما که امروز در رأس یکی از حساس‌ترین وزارتخانه‌ها قرار گرفته‌اید و دارای تحصیلات عالیه بوده و در نقاط مختلف دنیا مأموریت داشته و بقول خود مدتی هم استاد دانشگاه بوده‌اند باید با گوش شنوا و دیده بصیرت و با حوصله و متانت خاص که از خصائص ذاتی هر فرد عاقلی می‌باشد به انتقادات و تذکراتی که داده می‌شود توجه کامل بفرمائید و آنها را برای خود و همکارانشان بسیار ارزنده بدانند، آن روز که شمه‌ای از تاریخچه فرهنگ ایران بیان می‌فرمودند، متأسفانه به پایه‌گذاری فرهنگ جدید ایران و تحول عظیمی که بر مبنای آن در کشور ما ایجاد گردیده اشاره‌ای نفرمودید صرفنظر از اینکه کشور ما در ادوار گذشته پیوسته کانون علم و هنر و مرکز تجمع دانشمندان و بزرگسالان بوده و اکنون بعد از هزار و چند صد سال هنوز هم نام دانشگاه گندی شاپور اهواز ورد زبان‌ها می‌باشد دربار سلاطین ایران مرکز تجمع ادبا و دانشمندان و هنرمندان بوده و این مغزهای متفکری که امروز تمام دنیا بسوی ممالک راقیه عازم هستند در ایران بعلت توجهی که شهریاران ایران زمین بدانش و دانشمندان داشته بزرگان و فقها و نویسندگان از اقصی نقاط جهان بسوی ایران روی می‌آوردند و از تسهیلات فراوانی که برای پیشرفت اندیشه‌های آنان ایجاد می‌شد متمتع می‌گردیدند نام دانشمندانی چون محمد ذکریای رازی ابوریحان بیرونی عمر خیام نیشابوری بو علی سینا مانند گوهری درخشان در تاریخ باستانی برای همیشه ثبت گردیده و در این قرن اتم نیز اکنون از مطالعات و بررسی‌های آنان استفاده می‌شود اگر در مدت زمانی این چراغ دانش و فضیلت خاموش شد اعلیحضرت رضا شاه کبیر با افکار خارق‌العاده واندیشه‌های تابناک خود بنیان فرهنگ جدید ایران را بنحو استواری پایه‌گذاری فرمودند در همان موقع بنابر آماری که خودتان در اینجا قرائت گردید تعداد مدارس ابتدائی متوسطه شاید به صد عدد هم نمی‌رسید و تحصیلات عالیه وجود نداشت و فرستادن محصل و باب مواصلات و ارتباطات با دنیای خارج جرم محسوب می‌شد و حتی فرنگ رفته‌ها را چوب می‌زدند به امر آن شاهنشاه بزرگ از سال‌های ۱۳۰۷ به بعد همه ساله صد نفر محصل به اروپا اعزام گردید که اگر گردانندگان امروز مملکت همه شاگردانی هستند که به امر رضا شاه کبیر تحصیلات خود را در دیار خارج خاتمه داده و برای خدمتگزاری بکشور خود معاودت نمودند جناب آقای مهندس ریاضی ریاست معظم مجلس شورای ملی جنابان آقای مهندس شریف امامی دکتر اقبال و نظایر اینها از همان قافله محصلینی هستند که امروز مشاغل حساسی را عهده‌دار هستند همینطور تأسیس دانشگاه تهران که امروز بنام دانشگاه مادر نامیده می‌شود از ابتکارات آن قائد توانا می‌باشد در اینجا وظیفه دارم که درود بی‌پایان خود و عموم نمایندگان ملت را نثار روان شاد آن نابغه بزرگ نمایم (صحیح است) خداوند بزرگ را سپاسگزاریم که فرزند برومند آن شهریار توانا یعنی شاهنشاه آریامهر ترویج علم و دانش و تشویق و ترغیب دانشمندان و هنرمندان را از بدوز ما نداری در سر لوحه اصلاحات اساسی کشور قرار داده و در اجرای مقصود فداکاری‌های بسیار ارزنده را متحمل شده‌اند و این مطلبی بسیار با اهمیتی بود که امروز فراموش فرمودید که از فرهنگ جدید ایران یادآوری فرمائید اما وزارتخانه شما اگر حقیقتاً دنبال تحقیقات و تفحصات علمی برود و بقول خودتان یک سیاست و خط مشی علمی برای کشور تعیین نماید موفقیت پیدا خواهد کرد ولی چنانچه دنبال معاون مدیر کل سازی و ایجاد اداره روابط عمومی و تبلیغات و تشریفات بروند نه تنها نتیجه مفیدی عایدتان نخواهد شد بلکه بآنچه که در حال حاضر هم داریم لطمۀ فراوانی وارد خواهید ساخت فراموش نکنید که واحدهای وابسته به شما دانشگاههها و انستیتوهای تحقیقاتی و مجامع علمی می‌باشند. در غالب از نقاط دنیا دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی کمتر از دستگاهی تبعیت دارند چون خودشان مرکز تتبعات و پیشرفت‌های علمی هستند نظارت وزارت آموزش عالی در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی تا حدود تعیین خط مشی و کمک به پیشرفت کار ضروری به نظر می‌رسد ولی چنانچه بخواهید برای پیشرفت علم و دانش محدوده‌ای قائل شوید با اشکالات فراوانی مواجه خواهید شد وظیفه شما تشکیل مراکز تحقیقاتی و احترام به دانشمندان و محققین و ایجاد محیط مساعد برای آنها می‌باشد تا چند سال قبل دانشگاههای ما فقط محلی برای آموزش بود و موضوع تحقیقات و تتبعات علمی مطرح نبود تا آنکه به امر رهبر عالیقدر ایران شاهنشاه آریامهر دانشگاهها موظف شدند که بدنبال تحقیقات بروند مسأله تحقیقات استادان بقدری حائز اهمیت است که در اینجا نمونه‌ای از آن را بعرض می‌رسانم در دانشگاه توبینگن در آلمان غربی که یکی از دانشگاههای بزرگ آلمان است و قریب بیست هزار نفر شاگرد دارد، در آنجا رئیس دانشگاه را برای یکسال انتخاب می‌کنند بنده وقتی از مقامات دانشگاهی سؤال کردم چرا رئیس را فقط برای یکسال انتخاب می‌کنند چون او تا خودش را بشناسد وقت سپری می‌شود، بمن گفتند آنچه برای ما اهمیت دارد مسئله تحقیق استاد است که اگر یک استادی یکسال از کرسی‌اش عقب بیفتد کشور ما ضرر می‌کند و ملاحظه می‌فرمائید در دستگاههای علمی مقامات اداری چقدر بی‌ارزش است و تحقیق استادان چقدر با اهمیت است، تا آنجائی که اطلاع دارم دانشگاه پهلوی شیراز بنا باراده شاهنشاه و کاردانی و درایت جناب آقای علم رئیس دانشگاه رشته‌های تحقیقاتی را دنبال نمودهو با دانشگاههای معتبر کشورهای مترقی ارتباطاتی برقرار نموده است، و باید بهمین ترتیب سایر دانشگاهها دنبال تجسسات و تحقیقات بروند و نتایج حاصله را باطلاع تمام جهانیان برسانند، مسئله تأسیس دانشگاه باید تؤام با نیازمندی‌های کشور باشد باعتقاد من ایجاد دانشگاه از یک کارخانه یا یک مرکز صنعتی مشکل‌تر است، زیرا تأمین زمین و مقداری پول که این روزها متداول شده که هر شهری از دولت دانشگاه می‌خواهد دانشگاه بوجود نمی‌آورد، تأمین کادر علمی و بالاخره وجوب و ضرورت دانشگاهها باید مورد توجه قرار بگیرد، ملاحظه بفرمائید در شماره دوشنبۀ ۱۵ دیماه روزنامه اطلاعات در قسمت انتقاد مقاله تحت عنوان تراژدی لیسانس درج گردیده خلاصه آن این است که یک بانوئی که در رشته اقتصاد لیسانسیه گردیده ۱۹۸ روز است برای ارجاع کاری به تمام دستگاههای دولتی و ملی مراجعه کرده و هنوز سرگردان می‌باشد باید قدرت جذب مملکت را برای محصول دانشگاهها در نظر گرفت و وزارت علوم و آموزش عالی نظارت دقیق نماید که رشته‌هائی که مورد احتیاج مملکت می‌باشد توسعه پیدا نماید و محصل بپذیرد والا سرگردانی جوانان پس از طی ۱۶ سال تحصیل مانند بانوئی که بآن اشاره شد موجب یأس و عدم گسترش دانش می‌گردد اما در باب مشکلات پذیرش دانشجو در دانشگاهها که اینقدر داد و فریاد می‌شود باید یادآوری نمایم که ورود به دانشگاه و تحصیل در آنجا شرایطی می‌خواهد هنگامی که با مقامات دانشگاهی یک کشور مترقی مذاکره می‌کردم اظهار کردم سطح معلومات متوسطه در کشور شما پائین است ولی برنامه‌های دانشگاهی شما فوق‌العاده سنگین است اگر می‌خواهید محصلین موفقیت بیشتری بدست آورند باید توجه بیشتری در برنامه‌های مدارس متوسطه بشود جواباً اظهار داشتند که ما نه آمادگی داریم که تمام محصلین مدارس متوسطه را در دانشگاه بپذیریم و نه علاقمند هستیم تحصیل در دانشگاه متضمن شرایط سنگینی است، استعداد می‌خواهد، شرایط اخلاقی و سرمایه لازم دارد به اضافه اگر تمام محصلین کشور لیسانسیه و دکتر بشوند انجام خدمات عادی را چه کسانی باید عهده‌دار شوند به این ترتیب در توسعه دانشگاههای موجود و ایجاد دانشگاههای جدید باید نیازمندی‌های مملکت را در نظر گرفت و دانشگاههائی نظیر دانشگاه صنعتی آریامهر که افرادی مفید و از خود ساخته بیرون خواهد داد ایجاد کرد، الساعه همین مشکلی که تمام نمایندگان محترم با آن مواجه هستند وجود تعداد زیادی دیپلمه بیکار می‌باشد که همه روزه برای ارجاع بدستگاههای دولتی هجوم می‌آورند یک فرزند کشاورز یا صنعتگر پس از اینکه دیپلمه شد دیگر دنبال حرفه خانوادگی خود نمی‌رود چون این کار اهمیت تحصیلی ندارد برای رفع این مشکل باید تحصیلات را در تمام مشاغل و حرفه‌ها تعمیم داد، ملاحظه بفرمائید یک بنا که روزانه ۴۰۰ ریال و ماهیانه ۱۲۰۰۰ ریال برابر یک مدیر کل درآمد دارد غالباً فاقد سواد فارسی می‌باشد همینطور یک رانندهریال مکانیسین، متصدیان تعمیرگاههای موتوری و وسایل الکتریکی، نقاش، خواربارفروش، نانوا، قصاب و بالاخره برای پیشه‌وران که همه دارای درآمد خوبی هستند ضابطه تحصیلی در بین نیست وزارت کار و شهرداری‌ها باید برای این کار مقرراتی وضع نمایند که در آینده متصدیان حرف و پیشه‌وران بتناسب رشته اهمیت کار خودداری مدارک تحصیلی باشند آنوقت دارندگان مدارک متوسطه به اهمیت حرفه خانوادگی خود واقف و دیگر دنبال میزهای اداری نخواهند رفت موضوع دیگر باید کتاب خواندن و مطالعه را در این مملکت رایج و متداول کرد در غالب از کشورهای مترقی حتی برای اطفال هم کتابخانه دارند یعنی از همان اوان کودکی بچه را بمطالعه و قرائت عادت می‌دهند شما ببینید کتابخانه‌های عمومی کشور ما چقدر است (دکتر رهنمودی ـ در تهران هم کتابخانه‌هائی داریم) روزی که تعداد این مراکز مطالعاتی بر کاباره‌ها و مراکز تفریح فزونی پیدا کرد آنوقت آموزش و پرورش مملکت پیشرفت واقعی حاصل خواهد کرد و با نبوغ و فراستی که هم‌میهنان ما دارند کشور ما دارای مخترعین و مکتشفین فراوانی خواهد گردید آقای دکتر رهنما اگر دستگاه شما مرکز تجمع دانشمندان و محققین و یک مرکز حقیقی بررسی‌های علمی بشود مسلماً وزارت علوم و آموزش عالی بمفهوم حقیقی واقعیت پیدا خواهد کرد حزب مترقی مردم معتقد است که باید با تمام امکانات دانشمندان و استادان را بتحقیق و تتبع در علوم تشویق و حوائج مادی و معنوی آنان را بنحو کامل تأمین کرد مقام یک استاد و محقق در دستگاه دولت و در پیشگاه ملت آنچنان ممتاز و ارجمند باشد که هرگز این شخصیت‌های باارزش در فکر مقاتم دیگری نباشند.
پیکار و مبارزه با بی‌سوادی که مشعل فروزان آن با ابتکار همم عالیه شاهنشاه عالیقدر ایران برافروخته شد و موجب مباهات و سرافرازی ایرانیان در تمام کشورهای جهان گردید با شدت ادامه یافته و ریشه آن از بن کنده بشود. تحصیلات ابتدائی در مراحل معین و مناطق مختلف بصورت اجباری درآید تحصیلات متوسطه متناسب با نیازمندی‌های کشور مخصوصاً در رشته‌های حرفه‌ای گسترش پیدا نماید به قسمی که یک فرد دیپلمه مانند امروز دنبال میزهای اداری نرود بخش‌های خصوصی، تحقیقاتی باید مورد تشویق و استافده قرار بگیرد آموزشگاهها و مدارسی که به منظور سودجوئی و بازرگانی تشکیل شده تعطیل گردد و هر یک از دانشگاهها موظف به تحقیقات در یک یا چند رشتۀ علمی بشوند و خلاصه کشور ما مانند گذشته کانون درخششان علم وهنر گردد.
از حوصله‌ای که نمایندگان محترم و جناب آقای وزیر در استماع عرایضم بخرج دادند تشکر دارم (احسنت).
رئیس ـ آقای دکتر رفیعی بفرمائید.
دکتر رفیعی‌ـ شاهنشاه بزرگ ما در کتاب انقلاب سفید تحول در امر آموزش و پرورش و ایجاد مدارس حرفه‌ای و فنی را یکی از عوامل مؤثر در پیشرفت انقلاب شاهو ملت ذکر فرموده‌اند.
همه آقایان نمایندگان محترم می‌دانند که در حال حاضر بیش از دو میلیون نفر دانش‌آموز در دبستان‌های ما مشغول تحصیل هستند و هر سال عده نوآموزان دبستانی رو به ازدیاد است و بزودی پس از پنج یا شش سال با برنامه فعلی آموزش سالی ۳۰۰ هزار یا بیشتر دیپلمه خواهیم داشت. که اگر هر چه دانشگاهها وسعت پیدا کنند جا برای این عده نخواهند داشت. پس برای این کار باید فکری کرد در آلمان و انگلستان که بنده اطلاع دارم از هر ۱۰۰نفر نوآموز که وارد دبستان می‌شوند ۵ الی ۷ نفر دیپلم می‌گیرند و برای این پنج یا هفت نفر که صاحب استعداد هستند در دانشگاهها باز است و در هر دانشکده‌ای که بخواهند می‌توانند تحصیل بکنند برای آنها دیگر کنکور در کار نیست از سال چهارم ابتدائی به بعد تا ان سال تحصیلات اجباری است، هر سال عده‌ای که دارای استعدادکمتری هستند از رفتن بکلاس بالا باز می‌مانند و این عده بطرف مدارس حرفه‌ای و فنی راهنمائی می‌شوند، سطح معلومات دیپلمه‌های ما و فارغالتحصیلان دانشگاههای ما با کمال تأسف با دیپلمه‌ها و فارغ التحصیلان آلمان و انگلستان قابل مقایسه نیست، برنامه دبیرستانی ما باید سنگین و معادل برنامه دولت‌های مترقی و یا آلمان و انگلستان باشد، هر سال از کلاس چهارم ابتدائی ببعد عده‌ای که دارای استعداد کمتر هستند و نمی‌توانند به کلاس بالاتر بروند باید بکلاس‌های حرفه‌ای فنی راهنمائی شوند و پیش از کلاس هفتم بتوانند در مدارس حرفه‌ای شرکت کنند، همچنین۸ و۹و۱۰و۱۱و۱۲ هر سال، آقایان سطح معلومات فارغالتحصیلان شیراز با سایر فارغالتحصیلان دانشگاههای ما قابل مقایسه نیست و آنها دارای معلومات بیشتری هستند، بنده خودم چون در دانشگاه تدریس می‌کنم بخودم حق می‌دهم که این حرف را در اینجا بزنم، می‌دانید برای چیست؟ برای این است که اساتید خارجی یا ایرانی که در دانشگاه شیراز تدریس می‌کنند حقوق‌های بسیار گزاف و مکفی می‌گیرند و با این حقوقی که اساتید ما در دانشگاههای تهران می‌گیرند اساتید بزرگ و دانشمندان بزرگ حاضر بتدریس نیستند، برای تدریس در دانشگاههای ما باید از اساتید بازنشسته دانشگاههای اروپا و با اساتید شاغل در آن دانشگاهها، بهر ترتیب و بهر نحو و بهر جهت که هست استفاده بشود (صحیح است) و این کار را آقایان با قانون محاسبات نمی‌شود انجام داد شاهنشاه عزیز و محبوب ما علاقه و افری دارند که فرزندان ما...(دکتر الموتی‌ـ اساتید ایرانی حق تقدم دارند بر اساتید خارجی) عرض کردم هر کس که اهل علم و دانش است برای ما مفید است، و ما بآنان احتیاج داریم اگر ایرانی بود چه بهتر اگر خارجی هم بود اشکالی ندارد (دکتر الموتی‌ـ حتی‌المقدور از ایرانی باید استفاده شود) بله عرض کردم شاهنشاه عزیز و محبوب ما علاقه زیادی دارند که طبقات کم بضاعت این مملکمت بتوانند تحصیلات عالیه بنمایند و بعضی از فرزندان این افراد ممکن است دارای استعداد زیادی باشند که اگر این استعدادها درست پرورانده شود شاید روزی از این افراد نوابغ علم و دانش بیرون بیاید که نه تنها باعث افتخار ایران بلکه باعث فخر عالم بشریت گردند برای انجام این منظور باید بورس‌های مجانی بسیار زیادی در دبیرستان‌ها و دانشگاهها برای تحصیل فرزندان افراد کم بضاعت در اختیار آنها گذاشته شود (احسنت) (دکتر صدرـ این کافی نیست باید تحصیلات عالیه مجانی شود) مثلاً آموزشگاههای عالیه و مؤسسات آموزش ملی مملکت ما مجبور بشوند که بیست یا سی درصد از طرف خودشان بورس به افراد بی‌بضاعت بدهند که این افراد بی‌بضاعت در آنجا مجاناً تحصیل کنند (احسنت) و یا اینکه در دبستان‌ها هر ده نفر شاگرد اولی که از کلاس ششم ابتدائی بیرون می‌آیند به آن ده نفر شاگرد ممتاز که تصدیق شش ابتدائی را گرفته‌اید در صورتیکه کم بضاعت باشند بورس مجانی برای تحصیل در دبیرستان به آنها داده بشود (دکترصدرـ باید همه جا مجانی باشد بی‌بضاعت یعنی چه؟) عرض کردم افراد کم‌بضاعت باید از تحصیل مجانی که دارای استعداد هستند استفاده کنند و افراد پولدار که استعداد ندارند پول بدهند اگر هم تحصیل نکردند چه اشکالی دارد (دکترفریورـ این باعث ایجاد اختلالات طبقاتی می‌شود) در دبیرستان‌های ما افرادی که دیپلم می‌گیرند حتماً آن پنج نفر شاگرد اولی که از دبیرستان بیرون می‌آیند باید بورس مجانی برای تحصیل این افراد ممتاز در دانشگاهها و دانشکده‌ها در اختیار آنها گذاشته شود.
معیری‌ـ برای شاگرد اول‌های دانشگاهها امتیازی قائل نشده‌اند.
دکتر امین‌ـ آنها امتیاز دارند.
معیری‌ـ هیچ امتیاز ندارند تشویق دانشجویان لازم است.
دکتر رفیعی‌ـ دیگر اینکه وسائل ورزشی و تفریح باید بطوری در دانشگاهها تعمیم داده شود که تمام اوقات بیکاری دانشجویان را پر کند و این برنامه اگر درست انجام بشود از بسیاری از مفاسد جلوگیری خواهد کرد (صحیح است) کتابخانه‌های دبیرستان‌ها و دانشکده‌های ما باید تکمیل بشود و حتی تا ساعت ۱۲ شب برای استفاده دانشجویان باز باشد با توجه شاهنشاه عزیز ما بصنعتی شدن کشور و مکانیزه شدن کشاورزی باید مدارس حرفه‌ای و فنی زیادی در مملکت تأسیس شوند و برای اینکار هر چه بودجه لازمست تخصیص داده شود و اگر تمام بودجه عمرانی ما در برنامه چهارم صرف تأسیس مدارس حرفه‌ای و فنی بشود یقین بدانید که ما از اینکار ضرر نخواهیم کرد (صحیح است‌ـ احسنت) و فارغالتحصیلان مدارس حرفه‌ای و فنی هر قدر باشند و تعداد آنها هر اندازه که باشد در صنعت و کشاورزی جذب خواهند شد و بیکار نخواهند ماند. (احسنت) شخص شریف و دانشمندی مأمور برنامه‌ریزی برای این امور شده است. باید او را تشویق کرد و به او فرصت داد (صحیح است) و بودجه لازم را در اختیار او گذاشت تا ان‌شاءالله موفق شود (صحیح است) وزارتخانه‌های جدید دیگری تأسیس شده‌اند که لایحه قانونی تشکیل این وزارتخانه‌ها از تصویب مجلسین گذشته است. آقایان نمایندگان اقلیت بیقین بدانند که وزرای این وزارتخانه‌های جدید اگر نتوانستند در انجام امور مهمه‌ای که بعهده آنها گذاشته شده است از عهده برآیند از طرف نمایندگان اکثریت مسلماً مورد سؤال و مؤاخذه قرار خواهند گرفت و مجلس شورای ملی همواره ناظر امور دولت خواهد بود (احسنت).
دکترصدرـ امیدواریم.
رئیس‌ـ آقای پردلی تشریف بیاورید.
نمایندگان‌ـ تشریف ندارند.
رئیس‌ـ آقای دکتر میر علاء فرمایشی دارید؟ بفرمائید.
دکتر میرعلاءـ بنده قبل از اینکه مطالب خودم را عرض کنم نکته‌ای را باید به آن اشاره کنم که جناب آقای دکتر رفیعی مطالب بسیار جالبی فرمودند ولی در یک مورد بی‌لطفی کردند اصولاً ذکر اینکه امروز در دانشگاههای ما فارغ‌التحصیل‌ها بدرجات مختالف علمی فارغالتحصیلا می‌شوند و کدام یک بهترند این نباید مورد بحث قرار بگیرد ما امیدواریم که این وزارتخانه جدید این تشکیلات را در آینده همآهنگ بکند ولیکن چون معتقدم که بخصوص از نظر دانشکده پزشکی باید دفاع بکنم دانشکده پزشکی تهران دارای بهترین وسایل برای تعلیمات پزشکی است و ما بخوبی در ممالک خارج هم دیدیم که فارغ‌التحصیل‌های دانشگاه ما جزء بهترین پزشکان و مت خصصین دنیا قرار گرفته‌اند (صحیح است) و این صحیح نیست که بفرمائید در شیراز بعلت اینکه پول بیشتری به استادان می‌دهند دانشجویان و فارغالتحصیلان بهتری تربیت می‌کنند بنده به این عقیده اعتقادی ندارم ولی موضوع عرض خود بنده این بود که لایحه وزارت علوم تقدیم مجلس شد و این لایحه وزارت علوم تقدیم مجلس شد و این لایحه لایحه بسیار پرارزش و مهمی است که مقدار زیادی از وقت جلسات علنی را بخودش مشغول کرد و شاید کمتر لایحه‌ای باشد که تا این اندازه اوقات کمیسیون‌های مربوطه را وقف خودش کرده باشد امروز این لایحه تصویب می‌شود (دکترصدرـ مگر غیب می‌دانید؟) ولی البته می‌دانید که هنوز مطالبی هست که بخصوص در دانشگاهها و مراکز علمی مورد بحث است و هنوز از ما سؤال می‌کنند که آیا بعد از این تلاش‌ها و فعالیت‌ها این وزارتخانه قادر است که وظیفه خودش را انجام بدهد؟ آیا صلاح بود که وظایف این وزارتخانه به این شکل معین بشود یا نه؟ ما باید به این مسائل پاسخ و جواب بگوئیم اصولاً اگر بممالک مترقی نگاهی بکنیم بطور خلاصه می‌توانیم به این نتیجه برسیم که اداره مراکز علمی روی دو تز قرار دارد و بدو شکل است بعضی دارای مراکزی هستند که این مراکز تمام دانشگاهها مراکز تحقیقات و تفحصات را کنترل می‌کند و کنترل شدید می‌کند بطوریکه آنها را یکنواخت و همآهنگ اداره می‌کند در مقابل این رویه بسیاری از ممالک پیشرفته که دولت آن طوری که باید خودش را مظف نمی‌داند که این مراکز را تحت نظر قرار بدهد و تا حدی آنها را آزاد می‌گذارد برای اینکه رقابت علمی در مملکت از بین نرود و اتفاقاً نتیجه بسیار مطلوبی از این کار گرفته‌اند پیشنهادهای مختلفی چه قبل از شور و چه بین‌الشورین داده شد تمام متوجه دو موضوع بود یا متوجه این بود که این وزارتخانه بشکل یک مرکز مقتدری در مملکت عمل بکند یا اینکه تصمیم بگیرد نظارت بکند و مؤسسات علمی را بحال خودشان تا حدی واگذارد ولی خوشبختانه با فعالیت شدیدی که نمایندگان محترم در بحث‌ها انجام دادند و مطالعاتی که شد این لایحه بطوری تنظیم شده که هر دو موضوع را در نظر گرفته اگر ملاحظه بفرمائید و دقت کنید در اینجا وزارت علوم علاوه بر اینکه وظیفه خودش را خواهد توانست ادا بکند و مراکز علمی مملکت را کنترل خواهد کرد و به آنها کمک‌های لازم را خواهد کرد در عین حال در نهایت قدرت مؤسسات علمی و دانشگاهها را هم تا حدی دستشان را باز گذاشته تا بتوانند جنبۀ رقابتی خودشان را حفظ بکنند و به این ترتیب من فکر می‌کنم که این لایحه یک لایحه‌ای است که مطلوب است و به این وضع جواب سؤال‌هائی که بخصوص از ما در محیط‌های دانشگاهی می‌شود داده می‌شود عرض دیگری ندارم.
رئیس‌ـ آقای سعید وزیری بفرمائید.
سعید وزیری‌ـ بیش از آنکه درباره چه باید بکند این وزارتخانه صحبت بشود درباره این صحبت شد که چگونه باید کار کند و باید اعتراف بکنم که در واقع چیزی که مرا وادار کرده بعنوان کلیات آخر این لایحه صحبت کنم عبارت از تأثیر نطقی است که وزیر علوم و آموزش عالی در شور اول این لایحه ایراد نمود و موجب یک تغییر و تغییر ذائقه‌ای در جلسه و باعث فحص و بحث و تعمق بیشتری در مرحله بین‌الشورین لایحه گردید.
نطق آن روز وزیر علوم و آموزش عالی چه از جهت ظاهر و قالب سخن و چه از نظر باطن و محتوی برای بنده جالب بود و مرا وادار کرد که بعنوان یک گفتگوی تاریخی این مطالب را عرض کنم.
حقیقت اینست که هم صحبت‌های اکثر مخالفین و موافقین و هم‌صحبت وزیر علوم و آموزش عالی بعلت محتوی اصیل و طبیعت مهمی که این لایحه دارد دارای ظاهر و قالبی جدی و رادیکال بود. همه نمایندگان محترم مجلس مطالب جدی و اصیلی را مطرح کردند و هم وزیر علوم و تعلیمات عالی در نقش یک وزیر در مقابل یک مسئله اساسی مطالبی جدی عنوان نمود و همین جدی بودن از یک سو ایجاب نمود بعضی اصطلاحات و عبارات غیر مأنوس در قاموس پارلمان گفته شود و از سوی دیگر طبعاً ایجاد بگو مگو و یا بنظر بنده تغییر ذائقه‌ای نمود که برای هر دو طرف آموزنده بود علت تشکیل وزارت علوم و آموزش عالی چنین توجیه می‌شود که در مملکت ما یک روش علمی و تحقیق اصیل را در بررسی مسائل و قضایای مربوط به زندگی عصر را برقرار سازد و هدف‌های علمی و آموزشی و خط مشی آموزش کشور را روشن سازند. و طبیعی است که علم و تحقیق با شوخی و هزل و شیرین سخنی و خوش‌آمد گوئی منافات دارد. و همین طبیعت اصیل این لایحه است که چنان و چنین بحث‌های جدی را پیش آورد. من نمی‌گویم که دیگران جدی نیستند ولی با جرأت می‌گویم که نطق وزیر علوم جدی‌ترین نطق بود که در قبال یک مطلب ایراد می‌شد و طبعاً حساب شده و متدیک و علمی و رادیکال بود (دکتر صدرـ رادیکال چیست؟) (عباس میرزائی‌ـ رادیکال علم مخصوصی است) (خنده نمایندگان) و بمناسبت همین خاصیتش متأسفانه بی‌سابقه تلقی شد و حال آنکه منهای یک دو اصطلاح غیرمأنوس و غیرمعمول در پارلمان و روابط وزیر و وکیل می‌بایستی تمام آن نطق الگو و مقیاس برای متصدیان کارهای مملکتی قرار گیرد رکه ریشه کارها و روابط علت معمولی مسائل مملکتی را کما هو حقه بیان کنند و بدون اینکه قصد عوام فریبی و جلب وجهه شخصی داشته باشند استخوان‌ها را از لای زخم‌ها بیرون بکشند بی‌شک سازمان‌های تعلیمات عالیه مملکت ما دارای آن نواقص و معایب هستند که مورد توجه وکلا و وزیر مربوط قرار گرفت. سازمان‌های ما مردان متخصص متشخص تربیت نمی‌کنند تا در کشاکش کارها بکار آیند بلکه فارغ التحصیل بیرون می‌دهند که در عرف گفته شود ما هم تعلیمات عالیه داریم. متأسفانه این نقص منحصر بدانشگاه و آموزشگاههای عالی ما نیست بلکه این ناقص‌پروری و آدمک‌سازی مهمترین بیماری است که تار و پوده وجودیت ملی ما را تهدید می‌کند. همه کس همه چیز را و هر کاری را شوخی می‌گیرند.
رامبدـ منظورتان کیست جناب آقای سعید وزیری؟
سعید وزیری‌ـ الان عرض می‌کنم بعرایض من توجه بفرمائید.
رامبدـ بنده خواستم ببینم همه کس منظورتان چیست؟
سعید وزیری‌ـ قطعاً جنابعالی نیستید خاطر جنابعالی آسوده باشد اجازه بفرمائید و هر کس حتی پر ادعاترین آنها حداکثر قضایا را تا آن حد جدی می‌گیرید که ظواهر امر را مورد رعایت قرار دهد. و عجیب اینست که مردم را هم اینطور عادت داده‌اند و یا بهتر بگویم مردم و دستگاهها با یکدیگر اینطور ببار آمده‌اند که متقابلاً بیکدیگر شوخی و مزاح تحویل بدهند و هر دو هم بدانند که باور ندارند ولی این بازی را ادامه می‌دهند! نتیجه این زندگی ملی همین می‌شود که دانشمند نماها جای دانشمندان را اشغال کنند و طبعاً کسانی که باید زندگیشان بر مدار علمی و واقعیت‌ها بچرخد با هوی و هوس و امروز و فردا کردن بگذرانند و تارخ مملکت که در مسیر زمان ساخته می‌شود بجای اینکه بازگو کننده حقیقت زندگی و آرمان‌های جدی یک ملت باشد بصورت جدی خودنمائی کند....
این مسئله تازه نیست، این حاصل دهها سال غفلت و گمگشتگی است که حتی انقلاب بزرگ و عمیق ششم بهمن هم با تمام اصالت و عمق آن در این زمینه هنوز کاری نکرده و یقین دارم که نظر عالی رهبر انقلاب شاهنشاه از اصل (انقلاب اداری و آموزش) همین شوده و هست که انقلاب در این زمینه نیز رسوخ بکند و بجای آدمک‌ها آدم و بجای باری بهر جهت کردن و ادا درآوردن‌ها طرح‌ها و نقشه و واقعیت زندگی را جایگزین سازد والا این واقعاً مسخره است که اینطور تصور شود که گویا بهترین شخصیت کسی است که بهتر مسخره‌گی در می‌آورد و جواب متلک‌ها را می‌دهد و یا بهترین مسئولان کسی است که سریعتر سر ارباب رجوع و صاحبان عقاید را گرم کند و لایقترین وکیل مجلس کسی است که حتی‌الامکان گزک بدست کسی ندهد و قس علیهذا الی آخر .... و متأسفانه مادام که یک روش علمی و تحقیقی در تمام شئون زندگی ملی استقرار نیافته است با تمام حسن نیت‌ها که دولت‌هائی نظیر دولت حاضر و یا افراد خیرخواه بعمل آوردند باز هم نغمه همان نغمه خواهد بود و ساز همان ساز .... من و شما یقین داریم و بالاتر از من و شما ملت ایران یقین دارند که مردی که تحول و انقلاب ایران را و ضرورت تغییر شکل یافتن زندگی این ملت را همیشه جدی گرفته و می‌گیرد شخص شاهنشاه است که در حساس‌ترین مواقع حتی با به خطر انداختن جاه و جان خود جدی بودن مراحل را نشان داده است و یک روز بالاخره در رهگذر انقلاب تاریخی شاه و ملت این سخن می‌بایستی گفته می‌شد تا واقعاً علم و تحقیق و تتبع جای ادا درآوردن‌ها را بگیرد و اعم از اینکه در زمینه آموزش عالی و علوم و تربیت مردان ذیصلاح و یا در تمام زمینه‌های ملی واقعیت‌ها و حقیقت‌ها و جدی‌ها و حساب‌ها با تمام تلخی خود جای فرضیات و شوخی‌ها و خوشمزگی‌ها را با تمام شیرینی‌هایش بگیرد. باید بکوشیم تا گردانندگان چرخ‌های مملکت مظایف و کارهایشان را جدی و مقدس تلقی کنند و وظایف و تکالیف را به شوخی و باری بهر جهت نگیرند و این میسر نخواهد بود مگر اینکه در برنامه‌های تربیت مردان متخصص و کارآمد اصالت جایگزین اسقاط تکلیف و شوخی شود. باید مردان و زنانی تربیت شوند که بدانند برنامه مملکت چیست و هدف چیست و از روی علم و دانش در هر لحظه مانند عقربک قطب‌نما تغییر جهت‌ها را مشخص سازند و حساسیت نشان دهند نه اینکه بی‌تفاوت بماند. (احسنت)
رئیس‌ـ آقای دکتر عاملی بفرمائید.
دکتر عاملی‌ـ جناب آقای رئیس نمایندگان ارجمند امروز خوشبختانه در مرحله‌ای قرار گرفته‌ایم که لایحه‌ای که شکل و قالب سازمانی و تشکیلاتی وزارت علوم و آموزش عالی را بوجود می‌آورد برای شور دوم در پیشگاه مجلس مطرح است همانطور که عرض کردم این لایحه تنها شکل وزارت علوم و آموزش عالی را تشریح کرده است ولی محتوی هنوز آنطور که باید و شاید چگونگی‌اش روشن نیست البته جای آن دارد که ما در صورتیکه مجلس این لایحه را تصویب بکند تبریک بگوئیم بدولت و بوزیر این وزارتخانه جدید که بار مسئولیت سنگینی را بعهده می‌گیرد ولی لازم است که در ضمن این تبریک بمناسبت اختیارات فوق‌العاده‌ای که قانون برای تعیین خط مشی‌ها در اختیار ایشان گذاشته به ایشان گذاشته به ایشان هم تبریک بگوئیم و هم هشدار بدهیم به هر حال از جنبه‌های مختلف لااقل برای من و دوستانم روشن نیست که سیاستی را که این وزارتخانه برای انجام وظایف خود در نظر خواهد گرفت متکی بر چه اصولی و چه مبانی خواهد بود امیدوار هستم که بعد از اینکه این مسائل را طرح کردیم جواب لازم را که بتواند ما را بخوبی روشن کند بشنویم و در غیر این صورت با اینکه با شکل و قالب این وزارتخانه موافق هستیم ناگزیر هستیم رأی موافق و مخالف خودمان را ذخیره بکنیم برای آینده و در این جلسه رأی ممتنع بدهیم نخستین مسأله‌ای که روشن نیست چگونه در آینده حل خواهد شد مسأله تربیت دبیر است البته در قالب لایحه وظیفه اداره دانشسرایعالی و بخش تربیت دبیر هنرستان عالی بر عهده این وزارتخانه گذاشته شده انجام این وزارتخانه باید رئیس این دو دستگاه را تعیین کند ولی مسأله تربیت دبیر در آینده به چه شکل حل خواهد شد تا کنون بآن جوانی داده نشده در صورتیکه این مسأله در قالب این لایحه مطرح شده و حق بود که به آن پاسخ داده می‌شد برای تربیت دبیر مادر آغاز که هنوز ضرورت ملی به آنجا نرسیده بود که به تعداد زیاد دبیر احتیاج داشته باشیم تربیت دبیر را بشکل متمرکزی در دانشسرایعالی که وابسته به دانشگاه بود و با دانشکده‌های علوم و ادبیات همکاری نزدیک داشت انجام می‌دادیم یک تحول سریع است این به شکلی که می‌بایست نیازمندی‌های آتیه کشور را بپوشاند بنابراین وقتی ما احتیاج به انواع مختلف مدرسه داشته باشیم احتیاج به انواع مختلف دبیر هم خواهیم داشت و ناگزیر بر این سیاست باید از صورت یک سیاست متمرکز که بصورت یک زائده‌ای در کنار دانشگاههای موجود هست بصورت یک دستگاه غیر متمرکز فعال، پرقدرت که می‌تواند به تعداد زیاد و انواع گوناگون دبیر تربیت کند تبدیل بشود یکی از نظراتی که در تنظیم این لایحه در نظر گرفته شده بود این بود که بسیاری از کارهای دست و پا گیر را در وزارت آموزش و پرورش باقی بگذارند و وظیفه این وزارتخانه تمرکز دادن فعالیت‌های علمی و تعلیماتی و نظارت و برنامه‌ریزی بشود اگر قرار بشود بدنبال سیاست تربیت دبیر این وزارتخانه شاخه‌های خودش را ابتدا به استان‌ها بعد به شهرستان‌ها بعد به بخش‌ها و روستاها بکشاند آن وقت ما دیگر نمی‌توانیم بگوئیم که این وزارتخانه می‌تواند بشکل یک مغز متمرکز فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی را هماهنگ کند بنابراین سیاست تربیت دبیر خواه و ناخواه از صورت تمرکز خارج می‌شود و خواه و ناخواه متفرق خواهد شد و خواه و ناخواه وسعت این دستگاه به آن حدی خواهد رسید که شاید دیگر دانشکده‌های علوم و ادبیات نتوانند بخش عمده آموزش دبیر را بعهده بگیرند این نکته را باید در نظر بگیرند و امیدوار هستیم که روشن بشود که ما بدنبال نیازمندی‌های روز افزون آینده بدنبال این سیاست هستیم که تربیت دبیر را بصورت فعالیتی هماهنگ با فعالیت دستگاههای آموزشی در بیاوریم یا اینکه بخواهیم مثل اوایل کار فقط به داشتن یک یا چند دانشسرا آنهم در کنار دانشکده‌های علوم و ادبیات اکتفا کنیم مسأله دیگر نکته‌ای بود که جناب آقای دکتر رهنما در ضمن توضیحات خودشان بشکل یک ابهام جدید ایجاد کردند ولی البته با اطلاعی که از بصیرت و دانش ایشان دارم فکر می‌کنم توضیحاتشان در این قسمت روشنگر و اقناع کننده باشد در ضمن دلایل لزوم داشتن یک دستگاه متمرکز برای برنامه‌ریزی در امر آموزش ملی من به نکاتی اشاره کردم بعنوان تأیید عرایض خودم از جمله یکی این بود که گفتم چون ما هنوز دارای سیستم متمرکز برای برنامه‌ریزی در امر آموزش ملی نیستیم مشکلاتی برای کشورمان از این طریق بوجود آمده یکی مسأله کنکور است ناشی از این است که نتوانسته‌ایم ظرفیت دبیرستان‌ها و دانشگاهها را با هم تطبیق کنیم من هرگز نگفتم که می‌بایست دبیرستان‌ها را آنقدر مشکل بکنیم تا اینکه دانش‌آموزان فقط به تعدادی که در دانشگاهها احتیاج دارند قبول بشوند خیر من عرض کردم اگر در سال چهل هزار دیپلمه داریم برای این چهل هزار نفر باید با فکر کار کرده باشیم یا فکر درس خواندن (صحیح است) اگر اینها نه کار داشته باشند نه بتوانند درس بخوانند سرگردان می‌شوند این کار را چه جور می‌توانیم انجام بدهیم از راه ایجاد یک برنامه جامع ملی یعنی پس از اینکه کسانی که دیپلم شدند باید برای آنها مدارس جامعی ایجاد بکنیم که برشته‌های دیگری بروند و همه اینها به پشت درهای دانشگاه نروند برای همه آنها غیر از رشته تعلیمات عالی رشته‌هائی که با یک سال درس خواندن و دو سال درس خواندن بتوانند کارآمدی پیدا کنند ایجاد بکنیم که اینها بروند به کارهای دیگر مشغول بشوند برای بقیه هم باید کار ایجاد کنیم اگر این تدبیر را نداشته باشیم دیپلمه‌های ما سرگردان شده و موجب اشکالات بسیار می‌شود (صحیح است) یکی هم مسأله فرار مغزها من بعنوان یکی از نابسامانی‌های برنامه‌ریزی در امر آموزش به آن اشاره کردم البته این مسأله به بسیاری از مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی ربط دارد ولی بعنوان راه‌حل یکی از راهها این است که ما بتوانیم تمام جوانب را به ببینیم و در نظر بگیریم. اینها را در تأیید نظر خودم عرض کردم ولی آقای دکتر رهنما به تشریح این موارد پرداختند و در یک مورد بنظر من ابهامی ایجاد کردند که جا دارد توضیح داده شود و بعنوان سیاست دولت شناخته نشود ایشان فرمودند:«تا آن زمان که ما نتوانستیم وسایل کافی و مجهز را برای تعلیمات عالیه و تحقیقات علمی بوجود آوریم نه تنها استفاده جوانان ما از دانشگاههای خارجی ضرر ندارد بلکه از بسیاری جهات از بار سنگین مالی و اقتصادی ما می‌کاهد این مطلبی که ایشان فرمودند دو جزء می‌شود کرد یک جزء قبول این سیاست که تا موقعی که ما مدارس و مراکز لازم را نداریم باید از خارج استفاده کنیم این کاملاً صحیح است این همان مطلبی است که دوست عزیزم سرور دکتر صدر اینجا در قسمتی که مربوط به مسئله اعزام دانشجو به خارج بود تشریح کردند مطرح کردند ما باید از آن مدارس که به آن احتیاج داریم در آن رشته‌هائی که به آن نیازمند هستیم و به آن تعدادی که احتیاج داریم این مطلبی است کاملاً صحیح و تمام کشورهایی که از محیط فرهنگ غرب بطور صحیح و تمام کشورهایی که از محیط فرهنگ غرب بطور کاملاً صحیح استفاده کردند چنین برنامه‌ای داشتند یعنی ضرورت ملی خودشان را سنجیدند برای تأمین آن ضرورت کسانی را به خارج فرستادند.
بعد از اینکه به خارج فرستادند دقیقاً مراقبت کردند که آن اشخاص فقط برای تأمین همان نظریات بکار و تحصیل در خارج مشغول بشوند و بعد قبل از اینکه آنها به کشور برگردند کارشان در کشور حاضر و آماده بود (صحیح است) آنهائی که از آن سیاست پیروی کردند از سیاست اعزام محصل به خارج بهره گرفتند و اگر در آن سیاست خلل وارد بشود و از این موازینی که عرض کردم خارج بشود آن وقت دیگر شیوه صحیح نخواهد بود اما جزء دومش این است که ما خدای نکرده این سیاست را قبول بکنیم که در موقعی که می‌خواهیم یک مدرسه‌ای را باز بکنیم یک دانشگاهی را باز کنیم حساب کنیم آیا این دانشگاه در ایران باز کنیم ارزانتر است یا در خارج محصل بفرستیم که تحصیل کند کدامیک ارزانتر خواهد بود این سیاست را بعنوان یک سیاست ملی نمی‌توان شناخت (صحیح است) در مورد گشایش مدارس آنچه برای مملکت اهمیت دارد نتایجی است که ما از آن مدارس می‌گیریم، نتایجی که ما از آن مدارس می‌گیریم تنها فارغ‌التحصیلانش نیست بلکه موجودیت آن مدرسه کمک به نیروی علمی و تحقیقاتی مملکت می‌کند این هم یک وزنه بسیار سنگینی است بنابراین ممکن است یک دستگاه علمی که ما بخواهیم برای ما بمراتب فارغ‌التحصیلانش گرانتر تمام می‌شود تا آن مدرسه‌ای که در خارج این وظیفه را انجام می‌دهد ولی با وجود این باید مدرسه را در داخل ایجاد بکنیم و بهای سنگین آن را بپردازیم زمان لازم را صرف کنیم تا از این مدرسه استادان لازم و متخصصین لازم ساخته و پرداخته و پرورده شوند و در تمام این مدت از لحاظ یک محاسبه اقتصادی ما زبان می‌دهیم ولی برای داشتن یک سیستم مستقل ملی یک دستگاهی که بتواند به رشد و توسعه و علم و تحقیقات در کشور ما کمک بکند و داشتن چنین مؤسساتی در داخل لازم است این است که از این نظر که مدارس خارج آیا برای ما فارغالتحصیلان ارزانتری می‌تواند تمام بکند یا نه ما نمی‌توانیم این مسأله را بعنوان بخشی از سیاست ملی بشناسیم و من امیدوار هستم در آینده این وزارتخانه و یا هیچ دستگاه دولتی بدنبال چنین سیاستی نرود که کدام مدرسه ارزانتر تربیت می‌کند باید بدانیم اگر در صنعت یک درجه لازم است که صنعت در داخل کشور باشد در امر آموزشی صد درجه لازم است که مراکز آموزشی و تحقیقی در داخل کشور باشد (صحیح است) مسأله دیگری که در لایحه مطرح بود نحوه نظارت بود بر مراکز آموزشی چون به اختصار در بار اول عرض کردم که دانشگاهها سنن آکادمیک دارد و کشور هم نیازمند بیک نظارت ملی است حتی در دانشگاههائی که سنن آکادمیک دارند. اما خواستم حد این سیاست را ترسیم کنم تا آنجائی که در آن بار بعرض رساندم من دو ضابطه برای ترسیم این حد عرض کردم یک خصوصیات نظام برنامه‌ای دوم ضوابطی که این وزارتخانه حق داشته باشد به موجب قانون ایجاد بکند ولی این بند در ضمن مذاکرات مذاکرات کمیسیون بدرخواست اکثریت حذف شد البته شاید حذف این بند ضرر نداشته باشد ولی مسلماً بر اختیارات این وزارتخانه افزوده و همانطور که بر اختیارات افزوده بر مسئولیت آنهم افزوده یعنی این وزارتخانه هم می‌تواند این ضوابط را تعیین بکند بطور دقیق خط مشی هر دانشکده‌ای را تعیین بکند و هم می‌تواند بعنوان ناظر از دور باشد و فقط نگاه کند هر دوی اینها نظارت است ما می‌خواستیم حد نظارت مشخص و معلوم باشد اما معلوم نشد در اختیار وزارتخانه قرار داده شد و مسئولیت سنگینی را برای ایشان بوجود آورد ولی بهر حال ما امیدواریم که ایشان بتوانند به مقتضای این مسئولیت سنگین به مسائلی که در این زمینه وجود دارد توجه کافی داشته باشند من فقط بیک مورد اشاره می‌کنم در این کشور تاکنون معمول این بوده است اگر کسی می‌رفته می‌گفته که من می‌خواهم مدرسه‌ای را تأسیس کنم تنها از لحاظ صلاحیت شخص روی فرد تقاضا دهنده بررسی می‌کرد که آیا این بالغ است، درس خوانده است و مثلاً دارای مدارک تحصیلی خاص هست یا نیست؟ اما بررسی نکرده‌اند که آیا این برای مدتی که می‌خواهد دانشجو بپذیرد برنامۀ آماده دارد یا ندارد؟ بررسی نکرده‌اند که آیا این مدرسه به تعداد لازم معلم دارد یا ندارد؟ بررسی نکرده‌اند که این مدرسه آیا به مقدار کافی پول و اعتبار در اختیارش هست یا نیست نتیجه این شد که به این مناسبت این مدارس ملی جیره‌خوار کیسه پر فتوت دولت‌ها شدند (صحیح است) اینها وام گیرندگان ابدی بانک‌ها شده‌اند (صادقی‌ـ صحیح نیست) و در بسیاری از این مدارس بدلیل آنکه معلوم نبود استادش و مدرسینش و مربیانش چه کسانی خواهند بود بعداً دولت مجبور شد از جاهای دیگر به کمک وصله و پینه برای آنها کادر مربی را تربیت بکند و در اختیارش بگذارد اگر منظور از بخش خصوصی و مدارس جدید زائده‌هائی است بر مدارس قدیم، چنین سیاستی نمی‌تواند مورد قبول باشد نظارت باید تا آنجا اعمال بشود که بدانیم این مدرسه‌ای که بوجود می‌آید با کدام معلم با کدام پول و کدام برنامه می‌خواهد راه خودش را طی کند. می‌فرمائید اینطور نیست ولی اگر اجازه بدهید من پرونده بسیاری از مدارس را باز می‌کنم که اینها برای اینکه برنامه خودشان را تکمیل کنند و شاگرد را سرگرم کنند یا از روش رفوزه کردن استفاده می‌کردند یا درس‌هائی را در برنامه آنها قرار می‌دادند که حتی در هیچ جای دنیا معمول و مرسوم نبود (صادقی‌ـ حتی صدی یک هم اینطور نیست که شما می‌گوئید).
دکتر صدرـ هست، دانشگاههای ملی را بگوئید سرود دکتر عاملی.
دکتر عاملی تهرانی‌ـ اجازه بفرمائید باشد و این پرده را باز نکنیم (یک نفر از نمایندگان‌ـ یعنی بیشتر از این) (خنده نمایندگان) بهر حال مدارس دولتی و دانشگاههای دولتی که در شهرستان‌ها تشکیل می‌شود سرنوشتی بهتر از این نداشته منظور من این است که اگر حد نظارت این وزارتخانه تا جائی باشد که اگر در آینده دانشکده‌ای افتتاح شد بعداً دچار معایب و مشکلاتی نشود (دکتر پرتو اعظم‌ـ وزارت علوم برای همین است) بسیار خوب است ولی چون این نحوه منعکس در متن لایحه نیست بنابراین در شرایط فعلی امری است مجهول نحوه نظارت حد نظارت در شرایط کنونی امری است مجهول بنابراین نمی‌تواند بطور روشنی ما را وا دارد که به این لایحه رأی بدهیم.
رئیس‌ـ آقای دکتر عاملی وقت جنابعالی تمام شد.
دکتر عاملی‌ـ البته تذکرات دیگری بود که بعلت تمام شده وقت از گفتن آن معذورم (احسنت).
رئیس‌ـ آقای رامبد بفرمائید.
رامبدـ بر خلاف تصوری که ممکن است پیدا بشود که با کتاب و کتابچه و لایحه بنده به پشت تریبون آمدم و زیاد صحبت خواهم کرد مژده می‌دهم که هر چه ممکن باشد بسیار مختصر بسیار کوتاه و فقط توضیحی و توجیهی از بابت رأیی است که ما به این لایحه خواهیم داد (احسنت) ما با این لایحه تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی مخالف نیستیم (احسنت‌ـ آفرین) بهتر بود معاون وزارت اطلاعات هم اینجا تشریف می‌داشتند و برخلاف دفعات قبل در تلویزیون ملی دیگر مطالب مجلس شورای ملی را تحریف نمی‌کردند ما با این لایحه تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی مخالف نیستیم (احسنت) ان‌شاءالله با وجود وزارت علوم کسانی که هم اخبار تلویزیون را تجویز می‌کنند سواد پیدا بکنند که فرق نیستیم و هستیم را بدانند ولی ما به چنین لایحه فعلی نمی‌توانیم رأی موافق بدهیم چرا؟ برای اینکه امروز همه در مملکت می‌شنویم در جراید می‌خوانیم در همان رادیو که جنبه تبلیغ حزب دولتیش بیشتر از تنویر افکار عمومی است می‌شنویم که برای اجرای اصل دوازدهم انقلاب اداری فعالیت‌هائی شروع شده ولی با کمال تأسف جمله به جمله بند به بند، به ماده لایحه فعلی که به مجلس شورای ملی تقدیم شده درست خلاف جهت انقلاب اداری است (عده‌ای از نمایندگان‌ـ صحیح است) (عده‌ای از نمایندگان‌ـ صحیح نیست) اگر کسانی که در کار انقلاب اداری مطالعاتی می‌کنند همه عمر خود را در مأموریت‌های خارج از کشور نگذرانده باشند و بصورت یک مراجعه کننده یا یکی از موکلین آقایان محترم در در پشت میز ادارات تجربه و خاطره و سابقه‌ای می‌داشتند می‌دانستند اساس عیب ادارات ما ابتدا از قوانین ما ناشی می‌شود (صحیح است) در قوانین ما اکثراً کوچکترین حق برای مراجعه کننده وجود ندارد مسئولیت متصدیان امر در هیچ جائی معلوم نشده (پردلی‌ـ صحیح است معلوم نشده) در این لایحه هم همینطور است اگر میل داشته باشید وقت داشته باشید ماده به ماده این لایحه را می‌خوانم توضیح عرض می‌کنم که کمال توانائی در تهیه جملات برای لوث کردن مسئولیت بکار رفته است ما تا بحال یک وزیر آموزش و پرورش داشتیم وقتی که سؤال می‌کردیم که آقا برای فلان محل چرا معلم نمی‌فرستید نمی‌توانستیم جواب قانع کننده‌ای بگیریم (پردلی‌ـ یا چرا معلمین را بر می‌دارید و کار را خراب می‌کنید) امروز با این لایحه آمده‌اید با استفاده از معلم و مسئولیت داشتن معلم را به وزارت آموزش و پرورش اختصاص داده‌اید ولی تهیه و تعلیم و تربیت معلم مدرسه ابتدائی را به اختیار وزارت علوم و آموزش عالی گذارده‌اید (یک نفر از نمایندگان‌ـ اینطور نیست) برای قبول اشخاص خوش‌بین کلمات مشورت بین وزارتخانه‌ها را هم در این لایحه زیاد استعمال کردید جناب آقای دکتر رهنما اگر حضرتعالی سابق در هیئت دولت شرکت نمی‌کردید ولی من بسبب سابقه وکالتم مجبور بودم که اجباراً گاهی از اوقات کارهای داخلی جلسات دولت را از خارج بشنوم به هیچ‌وجه در هیچ جا و در هیچ قانونی بین وزراء مشورت را منع نکرده بودند که ما بیائیم و در قانون فعلی شما اکنون مشورت را تجویز بکنیم بیائیم در قانون همکاری را تجویز بکنیم شما چه این جمله را داشته باشید و چه نداشته باشید کلیه وزراء را مسئولیت دارید فقط این جمله همکاری در این لایحه شما برای این خواهد بود که وقتی جانشین آقای پردلی بیاید اینجا سؤال بکند چرا زابل معلم ندارد وزیر آموزش و پرورش وقت آن موقع احتمالاً جناب آقای دکتر رهنما باشند بیایند بگویند به وزارت آموزش و پرورش مربوط نیست زیرا وزارت علوم و آموزش عالی در قسمت تعلیم و تهیه معلم مربوط به دانشسراها به اندازه کافی بودجه تأمین نکرده‌اند ولی ما در بودجه خودمان برای ساختمان مدارس بودجه گذاشتیم و مدرسه را ساختیم حالا معلم نداریم آقایان این انقلاب اداری نیست (احسنت) این از جمله دلائلی است که ما به این لایحه رأی موافق نمی‌توانیم بدهیم و از آنجائی که تمام افراد ملت ایران و تمام افراد مطلع دنیا به این حقایق واقف هستند که پیشرفت‌های مملکت ما ناشی از افکار و وجود شخص شاهنشاه عزیز ایران است (صحیح است) بنده برای شما چند جمله از فرمایشات معظم‌له را می‌خوانم خواهش می‌کنم به آنچه می‌خوانم با احترام توجه فرمائید برای اینکه فرمایشات شاهنشاه است «همینطور می‌باید تحول و جهش اساسی در امر آموزش به جوانان ایرانی امکان آْن بدهد که استعدادهای مختلف آنان در هر رشته با بهترین صورت تجلی نماید» حالا در این لایحه که بستن مؤسسات آموزش عالی یا تجویز ادامه کار آنها یا تعطیل آنها را بدون هیچ ضابطه‌ای در اختیار وزارت علوم و آموزش عالی گذاشته‌اید و با آنچه که همه می‌دانیم و هم اکنون می‌بینیم که تمام دستگاههای وزارتخانه در تحت امضای وزیر قبضه می‌شود یعنی تمام اختیارات مزبور به نظر یک فرد وزیر موکول می‌شود چگونه ممکن است در آینده به استعدادها امکان تجلی داده شود؟ مطلب دیگری می‌خوانم «هر کس در هر شغلی که بعهده می‌گیرد تبحر و تخصص داشته باشد» من همه را متهم به بی‌اطلاعی نمی‌کنم ولی حداقل در این حد که شما متبحرترین و مجرب‌ترین فرد در امر آموزش عالی هستید من یکی بی‌اطلاعم. مطلب دیگر از فرمایشات شاهانه است که با توجه به اهمیت روز افزون تعلیمات حرفه‌ای و تخحصصی و با ضرورت تهیه کادر لازم مدیریت در سطح بالا اداری به دولت فرموده‌اند ولی شمائی که چون یک وزارتخانه حاضر نشده شاگردان و معلمین را مجبور کند که در جزو صفوف حزب شما برژه بروند. (همهمه نمایندگان).
قراچورلوـ اشتباه بفرمائید همه ملت ایران با میل و رضا خودشان رژه رفتند و وزارت آموزش و پرورش کسی را بزور رژه نبرده.
رامبدـ بگذارید پرده را بشکافم از معلمین پرسیدم که چرا سر و ته وزارت آموزش و پرورش را بی‌تناسب و برخلاف اصول قیچی می‌کنند گفتند برای اینکه ما در راه شاهنشاه عزیزمان در راه انقلاب شاه و مردم همه و همه با سربلندی زیر پرچم وزارت آموزش و پرورش مملکت رژه می‌رویم ولی بدنبال حزب خاصی که اعتقاد نداریم نمی‌افتیم (صحیح است‌ـ احسنت).
قراچورلوـ اینطور نیست آنها اشتباه گفتند.
رضوی‌ـ تمام ملت ایران به دنبال شاهنشاه هستند منحصر به دسته و جمعیت خاصی نیست.
رامبدـ و اما صحبت در مورد مدارس حرفه‌ای بود اگر جا نداشت که شما در این لایحه به مدارس حرفه‌ای توجه بفرمائید و صرفاً به وزارت آموزش عالی بستگی پیدا نمی‌کرد طبعاً کلاس‌های الف‌ـ ب و مدارس ابتدائی هم به شما بستگی پیدا نمی‌کرد ولی آنجائی که شما دخالت خودتان را در کلیه سطوح ابتدائی و متوسطه الی آخر تعمیم می‌دهید پس معلوم می‌شود مدارس حرفه‌ای را فراموش کرده‌اید و به این فرمایشات در مورد اهمیت مدارس حرفه‌ای توجهی نداشته‌اید همچنین معلوم می‌شود توجه ننموده‌اید که در برنامه سوم مملکت به واسطه کمبود نیروی انسانی کافی از لحاظ فارغالتحصیلان مدارس حرفه‌ای در مضیقه و اشکال هستیم شما برای چند روز دیگر لایحه برنامه چهارم را تقدیم این مجلس خواهید نمود من از آقای وزیر علوم خواهش می‌کنم بیائید و پشت این تریبون بفرمائید برای اجرای چنین برنامه مترقی و عالی مورد علاقه مردم شما چند دقیقه به فکر تهیه کادر حرفه‌ای و تخصصی بودید شما که طبق این لایحه بعنوان کنترل کننده و دستور دهنده و راهنمائی کننده وزارت آموزش و پرورش معرفی می‌شوید در مورد مدارس حرفه‌ای چه توجهی کرده‌اید معتقدیم فقط تأسیس وزارتخانه و سوار شدن اتومبیل وزارت کافی نیست (احسنت) بلی اینها از جمله موارد عدیده است که موجب شده است ما به این لایحه رأی موافق نمی‌توانیم بدهیم برای اینکه احساس می‌کنیم این لایحه شما وسیله تحقق و اجرای فرمایش رهبر ملت ایران نمی‌تواند باشد بعد هم نکته دیگری از فرمایشات ملوکانه را برایتان می‌خوانم «افرادی که در آینده سرنوشت کشور را بدست خواهند گرفت برای قبول مسئولیت‌های خود واقعاً آماده و مجهز باشند» با وجود این فرمایش شاهانه اگر میل دارید بنده موادی از این لایحه شما را می‌خوانم تا خودتان توجه کنید که نه خود شما و نه هیچکس در دولت مسئول امور مربوط این وزارتخانه نیست از جمله آن جمله در این لایحه است که «هیأت وزیران مجاز است» خواست می‌کند نخواست نمی‌کند باز هم این جمله بدنبال مجاز است در لایحه اضافه شده «در صورتیکه لازم بداند» می‌نویسند «در صورتیکه لازم بدانند ظرف دو سال پس از تصویب این قانون اختیارات و وظائف وزارت آموزش و پرورش در مورد انستیتوهای تکنولوژی و هنرستان‌ها را پس بگیرد و بدهد به وزارت آموزش عالی» اینجاست که اگر کسی مطالب معلمین مدارس و یا فرزندان خود را شنیده باشد در داخل احزاب هم قدری مطالبی را که بصورت شایعه ولی صحیح شایع می‌شود شنیده باشد و مواد این لایحه را هم درست تجزیه و تحلیل کرده باشد می‌فهمد که موضوع چیست سرکار خانم دکتر مهرانگیز دولتشاهی آیا شما هم می‌دانید منظور از این لایحه چیست من به شما توضیح می‌دهم یعنی اگر تا یک سال دیگر وزارت آموزش و پرورش با وضع فعلی توانست استقلال رأی و شخصیت شاگرد و معلم را حفظ بکند و به حزب دولتی نپیوندد آن وقت این قسمت تشکیلاتش را هم مجزا می‌کنند و می‌دهند به وزارت علوم اما اگر تصادفاً تا آن موقع وزیر دیگری بود که حاضر شد همه گونه اعمال نظرهای حزب دولتی را در وزارت حاضر و آینده کودکان مملکت قبول بکند آن وقت مؤسسات موجود در آن وزارتخانه باقی می‌ماند (همهمه نمایندگان) (قراچورلوـ یک کمی جدی بفرمائید) (مهندس صائبی‌ـ استنباط شخصی است) (ماهیارـ این صحبت‌ها جایز نیست) همین تظاهرات آقایان خود نمونه‌ای از تعصبات حزب دولتی است نمایندگان محترم مجلس باز می‌گویم ما با اصل تشکیل وزارت علوم مخالف نیستیم ولی به این لایحه فعلی رأی موافق نمی‌توانیم بدهیم زیرا در حالیکه ما می‌شنویم شما می‌خواهید انقلاب اداری بکنید در حالیکه قاعدتاً مأمورین ادارات مملکت باید بدانند که یکی از اهم عیوبی که وضع فعلی اداری ما را بوجود آورده که محتاج به انقلاب اداری شده‌ایم عدم همآهنگی دستگاهها است با وجود این همین دیشب دو ورقه از کار دولت بدست بنده رسید یکی ضمیمه این کتاب یکی ضمیمه این لایحه این کتاب می‌نویسد (کتابی را که در دست داشتند ارائه دادند) در پیروی از نیات بزرگ شاهنشاه وزارت آموزش و پرورش طرح‌های جدید آموزش و پرورش کشور را تقدیم می‌کنند اما این ورقه دیگر پیوست لایحه‌ای است که می‌نویسید تهیه برنامه‌های وزارت آموزش و پرورش در تمام سطوح ابتدائی و متوسطه با وزارت علوم است پس با ملاحظه این عدم همآهنگی هر کسی که به انقلاب اداری علاقمند باشد به این لایحه نمی‌تواند رأی موافق بدهد (صحیح است) (مهندس عطائی‌ـ عدم همکاری شما است قربان) ما چند جلسه، چند ساعت چند هفته درباره قانون استخدام در اینجا بحث کردیم هنوز مواد و مفاد آن قانون به تغییر و تعبیر کامل منتهی نشده یک تشکیلاتی بزرگتر از وزارتخانه تشکیل دادید و یک وزیری با معلومات و شخصیتی بیش از بعضی از وزرای حزبی دیگر شما در رأس آن گذاشته‌اید تا این قانون استخدام شما را برایتان تفسیر کند حالا در این لایحه فعلی شما قوانین مالی و استخدامی و اداری را به اختیار احتمالی آینده هیأت وزیران می‌گذارید برای چی؟ ما بعضی وقت‌ها لااله را می‌خوانیم ولیکن الاله را نمی‌بینم در مجلات خارجی در کتب اقتصادی می‌بینیم برای اینکه مؤسساتی که در راه بسط اقتصادی مملکت و بهبود سطح زندگی مردم کار می‌کنند نباید دست آنها را از لحاظ مقررات مالی بست باید اختیارات کامل به رئیس آن داد و مسئولیت خواست برای اینکه در اینگونه مسائل اقتصادی اتخاذ تصمیم آتی پیش می‌آید باید نتیجه را در نظر گرفت آیا برای مدارس ما هم حالا شما می‌خواهید با تلفن به یکی بگوئید که حساب بخوانید به دیگری بگوئید هندسه نخوانید شما که برای مدارس باید برنامه‌ها را از مدت‌ها پیش تنظیم بکنید اساتید را از مدت‌ها پیش انتخاب بکنید اصل برنامه‌ریزی در وزرات آموزش و پرورش و وزارت علوم و آموزش عالی باید درسی برای تمام مکاتب برنامه‌ای مملکت باشد تا برنامه‌ریزی را یاد بگیرند در این لایحه نوشته‌اید که برای انجام هدف‌های مندرج در این قانون اگر لازم باشد مؤسساتی تشکیل بدهید که امور مالی و استخدامی مراکز و مؤسسات مزبور تابع مقررات خاصی خواهد بود چند نفر از نمایندگان (صحیح است باید باشد) (چند نفر از نمایندگان‌ـ نه صحیح نیست) نه صحیح نیست آقایان هیچیک از مطالب شما صحیح نیست بدلیل اینکه همین صحیح گفتن‌های بی‌مورد شما چهار سال دولت را از انقلاب واقعی اداری مورد احتیاج مملکت بازداشت (صحیح است) مطلب دیگر که باید اشاره کنم این لایحه خلاف روح قانون اساسی است زیرا در قانون اساسی مهمترین مطلبی که روی آن تکیه می‌شود نظارت نمایندگان ملت در دخل و خرج ممکلت است شما در این لایحه دخل و خرج این مؤسساتی را که معلوم نیست کدام خواهد بود و هنوز خود وزیر هم نمی‌داند آن مؤسسات چه تشکیلاتی هستند و بعداً تشکیل خواهند شد گذاشته‌اید که طبق تصویب هیأت وزیران عمل کنید برای اینکه جواب نمایندگان مخالف امثال مرا هم بدهند کمیسیون مجلس را هم اضافه کرده‌اید یعنی درباره نظارت کار مملکت بوکیل مجلس حق تو وکیل می‌دهید این مردمی که ما به اسم آنها در اینجا صحبت می‌کنیم باید بدانند مؤسساتی که برای آنها تشکیل می‌شوید چه می‌کنند خرج اینها از چه قرار است وقتی که این مطالب در کمیسیون در بسته تصویب شد مردم مطلع نبودند آن وقت نسبت به اعمال شما اعتقاد پیدا نخواهند کرد وقتی اعتقاد پیدا نکردند مالیاتشان را با میل و رضا و رغبت نخواهند داد وقتی که مالیاتشان را ندادند آن قیافه عبوس و خشن مأمور دولت که مجبور است از او پول را وصل کند با او اصطکاک پیدا می‌کند وقتی اصطکاک پیدا می‌شود آقای دکتر همکاری ملت و دولت که در رأس تمام برنامه‌های دولت‌ها باید منظور نظر قرار گیرد تأمین نمی‌شود گر چه از صحبت دوست عزیز من جناب سعید وزیری اینطور استنباط کردم ایشان معتقد هستند به قدری جدی باشیم که حتی ما بروی مردم خنده هم نکنیم (خنده نمایندگان) من مخالف این نظر هستم چون شوخ‌ترین و واقعاً شیرین‌ترین رئیس الوزرائی که بخاطر دارم جناب آقای هویدا است (معیری ـ و خدمتگذارترین) آن با شماست بنابراین اگر ایشان منظورشان این است که جناب نخست‌وزیر با مردم چرا می‌خندند و عنداللزوم مزاح می‌کنند من بر عکس تقدیر می‌کنم و همین رویه‌ای که خود جناب آقای سعید وزیری هم داشتند که خودشان را مرد بسیار شوخ و شیرینی نشان بدهند فکر می‌کنم خوب است ادامه بدهند ما به همین سبب ایشان را دوست خواهیم داشت و از اینکه نکته دیگری که اشاره کردند چرا در مجلس بعضی از نمایندگان صحیت نمی‌کنند به عکس من به آنها خیلی احترام می‌گذارم زیرا ایشان نظریات مخالف و موافق را توجه می‌کنند بین این دو مطلب قضاوت عادلانه می‌کنند و قاضی سخنان ما خواهند بود بنابراین بگذارید جناب وزیر علوم اولین لایحه‌ای که بنام تشکیل یک وزارتخانه به مجلس می‌دهد قبل از اینکه احتیاج داشته باشد بزودی تغییرات لازم در آن بدهید از هم اکنون بطوری اصلاح شود که با احتیاجات مملکت تطبیق بکند و نگذارید این اختلاف نظرهائی که بین آقایان وزرا وجود دارد در کار اساسی ممکلت اثر سوء نماید.
پوربابائی‌ـ اختلافی بین وزراء وجود ندارد برنامه حزبی است و تحت تعلیمات حزب برنامه‌شان را انجام می‌دهند.
رامبدـ از ۲۰۰ پیشنهادی که خود آقایان لطف فرموده بودید نمونه وحدت‌نظر و هم‌فکری کلیه افراد مؤثر حزب شما بود (صادقی‌ـ ایشان فقط با حزب ایران نوین مخالف هستند) من اگر نتوانستم مطلبم را درست بیان کنم معذرت می‌خواهم ولی خواهش می‌کنم توجه بفرمائید مائی که به این لایحه رأی ممتنع خواهیم داد به این سبب است. مخالف تشکیل وزارت علوم و آموزش عالی نیستیم بنابراین رأی مخالف نمی‌توانیم بدهیم به چنین لایحه‌ای که تمام اشکالات متصوره را برای آموزش و پرورش این مملکت در تمام سطوح پیش می‌آورد نمی‌توانیم رأی موافق بدهیم بنابراین رأی ما ممتنع خواهد بود (احسنت).
رئیس‌ـ آقای سرتیپ‌پور بفرمائید.
سرتیپ‌پورـ از برکات آزادی این است که بهر کس اجازه می‌دهید عقیده خودش را درباره هر موضوعی اظهار بکند و به حکم همان آزادی باید مجال داد که مخالف مخالفت خود را بکند و دلائل را بگوید و باید فرصت داد که اگر حقیقتی در فکر آنها هست آن حقیقت نمایان شود بنده متشکرم از ناطقین حزب اقلیت و فراکسیون‌های اقلیت که عقیده خودشان را صحیحاً بیان فرمودند و متشکرم از اعضای فراکسیون حزب اکثریت که فرصت دادند آقایان بیان خودشان را تا حدی که بشود منطق را توجیه کرد به مجلس عرضه بدارند و اظهارنظر بکنند (دکتر اسفندیاری‌ـ در اختیار آنها نبود که بگذارند) بنده باید تشکر کنم از اکثریت که حوصله به خرج دادند که حوصله هم از خصائص شجاعان است تصدیق باید بکنیم همانطور که شاهنشاه آریامهر فرموده‌اند ملت ما از قرنی به قرن دیگر پرتاب شده است برای زندگی در قرن جدید لازم است بودن یک پیانو در خانه‌ای حکایت نمی‌کند که صاحب‌خانه موزیسین باشد و بنابراین وجود حزب هم حکایت از این نمی‌کند یک ملت از لحاظ حزبی کاملاً متشکل باشد وجود صنایع نیز حکم نمی‌کند که در ملت و در جامعه‌ای تفکر صنعتی بوجود آمده باشد (صحیح است) برای اینکه ما بتوانیم خودمان را مجهز کنیم شرایطی که آن شرایط متناسب با قرن بیستم و بیست و یکم باشد لازم بود معرفت خودمان را بالا ببریم و خودمان را از هر لحاظ جهت زندگی جدید در قرن جدید، مجهز بکنیم خلائی را که در گذشته بمناسباتی بر اثر فئودالیسم یا جهل یا فقر در این جامعه وجود داشته است پر بکنیم (احسنت) ملت ما جامعه ما ضرورت زندگی ما اراده شاهنشاه ما حکم کرد که برای آموزش عالی یک راه تازه‌ای را بیابیم یک مسئولیت تازه‌ای را در یک کادر مشخص بر عهده دستگاهی مشخص بگذاریم خوب آموزش عالی چیست یک کارخانه مهندس سازی است یک کارخانه دکترسازی است یک کارخانه عالم‌سازی است که مواد اولیه این کارخانه باید در یک جائی تهیه بشود ما فرض کنیم می‌خواهیم توتون‌کاری کنیم انواع توتون‌ها هست ولی کارخانه من احتیاج به نوعی توتون دارد که من باید زارعین خودم را تشویق به تهیه آن نوع توتون بکنم پس من نظارت می‌کنم در مزرعه نظارت می‌کنم در بذر نظارت می‌کنم در کشت و آن نوع توتون را که مناسب با کارخانه من باشد تهیه می‌کنم و به کارخانه می‌دهم (صحیح است) همینطور است وضع سایر کارخانجاتی که احتیاجاتی به مواد اولیه دارند ماده اولیه تعلیمات عالیه هم در آموزش ابتدائی و متوسطه تهیه می‌شود ما بعد از تجربه‌ای که داریم که بسیاری از تحصیلکرده‌های ما پشت در دانشگاهها قرار گرفتند و نتوانستند وارد بشوند باید این فکر بوجود بیاید که لااقل تعلیمات متوسطه و آموزش ابتدائی ما در آن مرحله‌ای قرار بگیرد که مواد لازم جهت دکترسازی و مهندس‌سازی به دانشگاهها بدهد پس لازم است که مانند شما و شما که مانند ما علاقمند به سرنوشت مملکت هستید قهراً علاقمند به این هستید که در آینده پاسدارانی فراهم کنید که بتوانند امانت امروز شما را صحیحاً پاسداری بکنند پس باید راه پیدا شود و سعی بوشد و مواد اولیه تعلیمات عالیه به آن صورتی که تعلیمات عالیه می‌طلبد تهیه شود (صحیح است) برای اینکه این نظر حاصل شود کمک کنید، خوب ممکن است امروز هر لایحه‌ای که به مجلس می‌آید کامل نباشد علم بی‌انتها است تجربه‌های مستمر لازم است تا انسان بتواند جهش‌های علمی را تعقیب کند و به کمال مطلوب علمی برسد این لایحه به ما مجال می‌دهد که مجهز بشویم جهت ایجاد کارخانه دکترسازی و مهندس‌سازی و به ما مجال می‌دهد که در این باره وسعت عرصه و میدان جهت تفکر داشته باشیم مجال می‌دهد که بتوانیم این جامعه آماده و شایسته و واقعاً شایسته و ترقی را در یک مرحله تفکر صنعتی و اقتصادی در یک مرحله تفکر اجتماعی و سیاسی متناسب با قرن در یک مرحله جهش بزرگ اجتماعی قرار بدهیم (صحیح است) خوب شکر گذاریم که نمایندگان اقلیت آنچه را که محصول علاقه آنها به سرنوشت آینده مملکت است و ما نیز به آن اعتقاد داریم مورد توجه قرار داده‌اند اگر در ظاهر نواقصی هست در جریان عمل باید از تجارب جدید استفاده کنیم از تجارب نمایندگان اقلیت و اکثریت و منفردین که در این مملکت هستند باید استفاده کنیم تا آنچه که منظور و مقصود همه ما است جهت تکمیل نظرات و مقاصد و رسیدن به غایت مطلوب عالیه‌ای که منظور نظر شاهنشاه و ملت ایران باشد برسیم خوب باکی نیست از اینکه در جریان مذاکرات اقلیت و اکثریت نقطه ضعفی در روش یا برنامه کار عرضه بشود از آن گفته‌ها باید نتیجه گرفت ولی این مسئله هم مسلم است که ملت ایران در هر طبقه و در هر دسته و در هر صنف حق‌شناس است (صحیح است) ما نمی‌توانیم منکر حق‌شناسی ملت ایران باشیم نه اکثریت می‌تواند آثار حق‌شناسی ملت ایران را در مقابل این جهش بزرگ اجتماعی که به ابتکار شاهنشاه صورت گرفته است منکر باشد نه اقلیت مسئله این قدر کوچک نیست که نمایاندن آن بدست وزیری باشد یا مدیری مشاری باشد یا مشیری ملت ایران است که می‌آید و خودش را نشان می‌دهد که حق‌شناس است اصناف و طبقات مختلف باسواد، بی‌سواد، اقلیت، اکثریت هیچ یک خودشان را در مقام حق‌شناسی نمی‌خواهند عقب‌تر از دیگران بشناسد لاجرم معلم هم از جمله همین طبقات است هیچ معلمی را نمی‌توانیم باور کنیم که آنقدر حق ناشناس باشد که یک جهش بزرگ را درک نکند و عمق خوشبختی و سعادت متصور را تقدیر ننماید و حاضر نشود نسبت به آن کسی که می‌گوئیم نیکوکاری کرده است قدردانی خودش را نشان بدهد که محتاج نهیب این و آن باشد هر کس در هر مرحله همانطور که اقلیت محترم که در اینجا حضور دارند منفردینی که در کشور هستند اکثریت محترم که حضور دارند در مقام حق‌شناسی هستند بدون هیچگونه نه اجبار باید اقرار کنیم که بسائقۀ تربیت حق‌شناسانه‌ای که در جامعه و اجتماع خودشان در مدرسه خودشان در خانواده خودشان گرفته‌اند و حتی از تعالیمی که در دورترین ایام جاری بوده که می‌گفتند حق‌شناسی نکوکاری را منبسط می‌کند و حق‌ناشناسی منشأ کینه‌ها و بغض‌ها است به تأثیر این تعالیم باید باور کنیم که هر کس در روزهای جشن سر از پا نمی‌شناسد و می‌کند آن کاری را که در خور یک ملت حق‌شناس است معلم از آن قاعده بیرون نبوده و نخواهد بود برای اینکه خود ما هم از زیردست همین معلمان بیرون آمده‌ایم اگر آنها حق‌ناشناس می‌بودند ما هم حق‌ناشناس می‌شدیم پس آنها حق‌ناشناس می‌بودند ما هم حق‌ناشناس می‌شدیم پس آنها خوب بودند که ما را خوب پرورش دادند آنچنان که جناب آقای رامبد را پرورش داده‌اند آنچنان که دیگر دوستان ما را که حقیقتاً می‌خواهند ما را هدایت بکنند خوب منتهی بعضی‌ها در لحن نرم تر و بعضی‌ها در لحن تندتر که آن تندی دلیل این نمی‌شود که خصومتی در میان باشد بیان هر کس به نوعی است خواستم عرض کنم لایحه تشکیل این وزارتخانه برای حاضر کردن جامعه ما است جهت تفکر صنعتی تفکر علمی تفکر اجتماعی و ما همه باید سعی کنیم که جامعه ما به آن مرحله برسد که اگر نمی‌تواند پاسدار خوبی برای نتایج تلاش‌های امروز ما باشد و باید باور کنیم که همه ما موظف هستیم با توجه به علم بی‌انتها مراقبت بی‌انتها نشان بدهیم و دم به دم با مسئولین و صاحبنظران سر و کار یافته باشیم و اگر احیاناً نقصی در کار می‌بینیم متوجه کنیم چون دامن جهان دراز است و برای همیشه نظایر این مجلس خواهد بود و مجالس دیگر خواهند آمد و اگر نقصی و نقیصتی در کار باشد بحث خواهند کرد و بصورت بهتر در می‌آورند در مجلس ۲۱ بسیاری از قوانینی که در گذشته نتوانسته بود مردم را ارضاء کند نمایندگان محترم اقلیت و اکثریت اصلاح کردند و چیزهای بهتری بوجود آوردند بنابراین بنده اشکالی نمی‌بینم از اینکه به این امید که هیچ کس در این مجلس یا خارج از این مجلس با این تز مخالف نیست که این جامعه باید جامعه منظم و دانا و در سطح بزرگ تعلیمات باشد و اگر هم مخالفتی با اینگونه لوایح یا طرز تنظیم یا طرز انشاء بنظر رسد با اصل موضوع مخالف نیستند یقیناً رهبری خودشان را نسبت به مسئولین ابراز خواهند کرد می‌توانم خواهش کنم آقایان هم موافقت بکنند و این راه را برای بوجود آوردن تفکر علمی و تفکر صنعتی و تفکر اجتماعی جامعه ما باز بکنند (احسنت‌ـ احسنت). متشکرم.
رئیس‌ـ نظر دیگری در کلیات آخر لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی بوسیله منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).
- آقایان دکتر غنی‌ـ کورس‌ـ دکتر رهنوردی‌ـ بانو جهانبانی‌ـ دکتر ضیائی‌ـ فروتن‌ـ مهندس اسدی سمیع‌ـ مرندی‌ـ مجید موسوی‌ـ مهندس قادرپناه‌ـ دکتر بهبهانی‌ـ خواجه نوری‌ـ ابوذرـ دکتر رفعت‌ـ دکتر یزدان‌پناه‌ـ اهری‌ـ مهندس کیا کجوری‌ـ دکتر اسدی‌ـ سعید وزیری‌ـ دکتر مهندس بهبودی‌ـ مسعودی‌ـ شاهنده ـ دکتر فربودـ بوشهری‌ـ مجید محسنی‌ـ ثامنی‌ـ دکتر حکمت‌ـ دکتر اسفندیاری‌ـ توسلی‌ـ دکتر حکیم شوشتری‌ـ فیاض فاضلی‌ـ عجم‌ـ دکتر میرعلاءـ مهاجرانی‌ـ جوانشیرـ اخلاقی‌ـ دکتر پرتو اعظم‌ـ دکتر گاگیک‌ـ دکتر مهدوی‌ـ دکتر حبیب اللهی‌ـ مهندس عطائی‌ـ مهندس معینی زندـ دیهیم‌ـ فضائلی‌ـ مهندس ارفع‌ـ بیات‌ـ دکتر عدل‌ـ پرویزی‌ـ دکتر الموتی‌ـ دکتر نجیمی‌ـ پور بابائی‌ـ مهندس برومندـ دکتر سبزواری‌ـمهندس اخوان‌ـ دکتر فریورـ بدر صالحیان‌ـ پاینده‌ـ دکتر خزائلی‌ـ مهندس عترت‌ـ فرهادپورـ دکتر ملکی‌ـ موسوی ماکوئی‌ـ محدث‌زاده‌ـ ضیاء احمدی‌ـ انشاء‌ـ صدقیانی‌زاده‌ـ دکتر مدنی‌ـ مهندس پرویز بهبودی‌ـ شهرستانی‌ـ مافی‌ـ دکتر کفائی‌ـ شیخ الاسلامی‌ـ بانو سعیدی‌ـ مهندس سهم‌الدینی‌ـ کاسمی‌ـ جهانشاهی‌ـ مصطفوی نائینی‌ـدکتر رشتی‌ـ رضوی‌ـ مهندس بریمانی‌ـ دکتر بقائی یزدی‌ـ قراچورلوـ عباس میرزائی‌ـ سرتیپ‌پورـ مجدـ دکتر بیت منصورـ دانشمندـ مهندس زرآورـ دکتر وفاـ مهندس یار محمدی‌ـ مهندس ریاحی‌ـ دکتر وحیدنیاـ ساگینیان‌ـ دکتر ستوده‌ـ دکتر صفائی‌ـ معظمی‌ـ فهیمی‌ـشکیباـ مهندس عدل‌ـ تهرانی‌ـ مریدی‌ـ مهندس معتمدی‌ـ نیاکان‌ـ حق‌شناس‌ـ عامری‌ـ خانلر قراچورلوـ دکتر مهذب‌ـ حی‌ـ ریگیـ ملک افضلی‌ـصالحی‌ـ ظفرـ دکتر عدل طباطبائی‌ـ دکتر محققی‌ـ بختیار بختیاریهاـ امام مردوخ‌ـ مهندس زنجانچی‌ـ دکتر خیراندیش‌ـ اولیاءـ تیمسار نکوزادـ مروتی‌ـ دکتر اعتمادی‌ـ مهندس اربابی‌ـ دکتر معتمد وزیری‌ـ بانو دکتر دولتشاهی‌ـ اصولی‌ـ ایلخانی‌پورـ دکتر زعفرانلوـ دکتر رفیعی‌ـ فولادوندـ معیری‌ـ مبارکی‌ـ پدرامی‌ـ پورساطع‌ـ امیر احمدی‌ـ کلانتری‌ـ یوسفی‌ـ اسدی‌ـ دکتر شریعت‌ـدکتر کیان‌ـ دکتر یگانگی‌ـ رامبدـ معزی‌ـ شاخوئی‌ـ تیمسار وحدانیان‌ـ دکتر درودی‌ـ تیمسار حکیمیان‌ـ فخر طباطبائی‌ـ صادق سمیعی‌ـ جاماسبی‌ـ دکتر امین‌ـ صادقی‌ـ پزشکی‌ـ ماهیارـ بهنیاـ کلانتر هرمزی‌ـ مؤید امینی‌ـ مهندس صائبی‌ـ حیدر صائبی‌ـ آموزگارـ دکتر صدرـ دکتر عاملی‌ـ دکتر طالع‌ـ پزشکپورـ پردلی‌ـ مهندس ریاضی ـ بانو ابتهاج سمیعی‌ـ صدری کیوان‌ـ دکتر سعیدـ بانو تربیت‌ـ شیخ بهائی‌ـ دکتر رضوانی.
(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه بقرار ذیل اعلام گردید)
- آرائ موافق ۱۴۴رأی
- آراء سفید به علامت امتناع ۳۰ رأی
رئیس‌ـ لایحه با ۱۴۴ رأی موافق و ۳۰ رأی ممتنع تصویب شد. برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
موافقین
- آقایان دکتر اعتمادی‌ـ سلیمانی‌ـ دکتر خیراندیش‌ـ دکتر درودی‌ـ مبارکی‌ـ معزی‌ـ ایلخانی‌پورـ صادقی دکتر کیان‌ـ فولادوندـ تیمسار حکیمیان‌ـ مهندس اربابی‌ـ تیمسار نکوزادـ دکتر زعفرانلوـ بانو دکتر دولتشاهی‌ـ اولیاءـ ملک افضلی‌ـ دکتر پرتو اعظم‌ـ نیاکان‌ـ مهندس بریمانی‌ـ دکتر بیت منصورـ صدقیانی‌زاده‌ـ فروتن‌ـ دکتر صفائی‌ـ تیمسار وحدانیان‌ـ دکتر ستوده‌ـ مهندس عدل‌ـ پزشکی‌ـ ماهیارـ مجید محسنی مهرـ شاخوئی‌ـ دکتر معتمد وزیری‌ـ اصولی‌ـ دکتر رهنوردی‌ـ پدرامی‌ـ عجم‌ـ مصطفوی نائینی‌ـ شکیباـ مریدی‌ـ حی‌ـ دکتر ضیائی‌ـ دکتر رفیعی‌ـ رضوی‌ـ انشاء‌ـ پوربابائی‌ـ موسی صالحی‌ـ شهرستانی‌ـ حیدر صائبی‌ـ دکتر غنی‌ـ محمد ولی قراچورلوـ مرندی‌ـمافی‌ـ فیاض فاضلی‌ـ مهندس زرآورـ مهندس یارمحمدی‌ـ کورس‌ـ دکتر کفائی‌ـ مهندس اخوان‌ـ مهندس معتمدی مجدـ پورساطع ـ مهاجرانی‌ـ بانو سعیدی‌ـ مهندس عترت‌ـ دکتر خزائلی‌ـ شیخ‌الاسلامی‌ـ مهندس سهم‌الدینی‌ـ معظمی‌ـ دکتر بقائی یزدی‌ـ خانلرـ قراچورلوـ امیر احمدی‌ـ دکتر گاگیک‌ـ دیهیم‌ـ توسلی‌ـ دکتر سبزواری‌ـ بانو تربیت‌ـ حق‌شناس‌ـ مهندس عطائی ـپاینده‌ـ دکتر فربود ثامنی‌ـ بانو جانبانی‌ـ شاهنده‌ـ بوشهری‌ـ مجید موسوی‌ـ دکتر عظیمی‌ـ دکتر موثقی‌ـ دکتر حکیم شوشتری‌ـ دکتر میرعلاءـ موسوی ماکوئی‌ـ کاسمی‌ـ سعید وزیری‌ـ جوانشیرـ دکتر حبیب اللهی‌ـ مهندس اسدی سمیع‌ـ دکتر مهدوی‌ـ مهندس ارفع‌ـ اخلاقی‌ـ دکتر الموتی‌ـ بدر صالحیان‌ـ سرتیپ‌پورـ دانشمندـ دکتر ملکی‌ـ مهندس کیا کجوری‌ـ عباس میرزائی‌ـ دکتر عدل عامری‌ـ بیات‌ـ مهندس کیا جهانشاهی‌ـ دکتر سعید شیخ بهائی‌ـ ریگیـ مهندس زنجانچی‌ـ معیری‌ـ دکتر مدنی‌ـ دکتر مهندس بهبودی‌ـ دکتر رضوانی‌ـ دکتر عدل طباطبائی‌ـ دکتر مهذب‌ـ دکتر وفا ضیاء احمدی‌ـ بهنیاـ دکتر اسفندیار یگانگی‌ـ مهندس برومندـ تهرانی‌ـ مهندس ریاحی‌ـ دکتر بهبهانی‌ـ مسعودی‌ـ فهیمی‌ـ مهندس قادر پناه‌ـ مهندس صائبی‌ـ دکتر رشتی‌ـ خواجه نوری‌ـ مهندس اردلان‌ـ دکتر پزدان پناه‌ـ صدری کیوان‌ـ مهندس معینی زندـ بانو ابتهاج سمیعی‌ـ دکتر نجیمی‌ـ اهری‌ـ محدث زاده‌ـ دکتر وحیدنیا.
ممتعنین
- آقایان آموزگارـ ابوذرـ دکتر اسدی‌ـ دکتر اسفندیاری ـ امام مردوخ ـ بختیاریهاـ دکتر مهندس بهبودی پردلی‌ـ پرویزی‌ـ پزشکپورـ جاماسبی‌ـ دکتر حکمت‌ـ رامبدـ دکتر رفعت‌ـ ساگینیان‌ـ دکتر شریعت‌ـ دکتر صدرـ دکتر طالع‌ـ ظفرـ دکتر عاملی‌ـ فخر طباطبائی‌ـ فرهادپورـ دکتر فریورـ فضائلی‌ـ کلانتری‌ـ دکتر محققی‌ـ مؤید امینی یوسفی‌ـ صادق سمیعی.
رئیس‌ـ آقای دکتر رهنما بفرمائید.
دکتر رهنما (وزیر مشاور)ـ با اجازه مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی می‌خواهم از طرف دولت و خودم از توجه خاص و همکاری ذیقیمت نمایندگان محترم در مورد لایحه‌ای که هم اکنون به تصویب رسید صمیمانه سپاسگزاری کنم پیشنهادات متعددی که هم در جلسات علنی مجلس و هم در کمیسیونها ارائه شد نشانه علاقه خاص خانم‌ها و آقایان محترم نسبت به این لایحه بود و بی‌شک در تکمیل این لایحه سهم فراوانی داشت امیدوارم که از این پس دولت در اجرای این قانون از همین همکاری و تفاهم و بیداری مجلس برخوردار بشود (احسنت) در عین حال متشکرم که این لایحه مجال داد که افکار مخالف و موافق به بهترین نحوی بیان و منعکس گردد البته این امر با آینده است که کدام یک از آنها معنای واقعی این لایحه و هدف‌های آن را درک کرده‌اند و ب تصویب آن کمک کرده‌اند و از آنها که تصور کردند این لایحه خطری برای آموزش و پرورش خواهد داشت کدامیک بیشتر در جهت انقلاب و مردم ایران بوده است ولی شخصاً امیدوارم که کار و خدمت مأمورین اجرای این قانون در مقابل آنها که سرنوشتشان به تأمین هدف‌های این لایحه بستگی دارد ما را همیشه روسفید نگه دارد (احسنت).
- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به اعتبار اضافی و فوق‌العاده بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور و ارسال به مجلس سنا
۱۱- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به اعتبار اضافی و فوق‌العاده بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور و ارسال به مجلس سنا
رئیس‌ـ گزارش یک شوری اعتبار اضافی بودجه و فوق‌العاده سال ۱۳۴۶ کل کشور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه پنجم بهمن ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای قوام صدری وزارت دارائی و نماینده دفتر بودجه مرکزی لایحۀ شمارۀ ۶۰۶۱۶ـ۱۷ /۸ /۱۳۴۶ دولت راجع به اعتبار اضافی و فوق‌العاده را که بشمارۀ ۴۶ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ واحده‌ـ اجازه داده می‌شود از محل اضافه درآمد عمومی سال ۱۳۴۶ کل کشور مبلغ دو میلیارد و هشتصد و هفتاد و دو میلیون و ششصد و نود و دو هزار ریال (۲۸۷۲۶۹۲۰۰۰) ریال از مجموع اضافه اعتبارات مصوب هیئت وزیران که به استناد مادۀ ۱۱ قانون محاسبات عمومی به موجب پنج فقره تصویب نامه‌های شمارۀ۹۵۹۴ـ۸ /۶ /۱۳۴۶ و ۲۳۱۹/۴۰ - ۱۳۴۶/۶/۱۴ و ۲۵۲۰/۴- ۱۳۴۶/۶/۲۶ و ۴ /۲۵۸۰ـ ۲۹ /۶ /۱۳۴۶ و ۲۸۶۹۲ـ ۱۳ /۷ /۱۳۴۶ تصویب شده است طبق جدول پیوست به ارقام اعتبارات مربوط در بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور اضافه گردد.
- تبصره‌ـ تغییر میزان اعتبار مواد هزینه و برنامه‌های موضوع جدول پیوست به پیشنهاد نخست‌وزیر و تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی بعمل خواهد آمد.
مخبر کمیسیون بودجه‌ـ دکتر همایون معتمد وزیری.
رئیس‌ـ کلیات لایحه مطرح است آقای مهندس ریاحی فرمایشی دارید بفرمائید.
مهندس ریاحی‌ـ تذکری بود خواستم بعرض مجلس برسانم و با توجه به اصلاحی که در متن ماده واحده بعمل آمده است و قید شده است که ارقام اعتبارات به ردیف‌های مربوط در بودجه اضافه می‌شود به این ترتیب در صفحه ۵ لایحه تقدیمی که الآن مطرح است ذکر جمله (بابت مال‌الاجاره اجرت‌المثل اراضی متصرفی تا پایان سال ۱۳۴۶) زائد است یعنی اشتباه چاپ شده و در همینطور کلمات تأسیساتی در سطر بعدش در جمله «تعهد دولت بابت قسمتی از دیون تأسیساتی بنگاه پتروشیمی سابق» این کلمه تأسیساتی هم در اینجا زائد است خواستم بعرض مجلس برسانم و خواستم تذکر بدهم که اصلاح بشود.
رئیس‌ـ نظری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون محاسبات راجع به بودجه سال ۱۳۴۷ مجلس شورای ملی و ابلاغ به دولت
۱۲- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون محاسبات راجع به بودجه سال ۱۳۴۷ مجلس شورای ملی و ابلاغ به دولت
رئیس‌ـ گزارش کمیسیون محاسبات راجع به بودجه سال ۱۳۴۷ مجلس شورای ملی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون محاسبات به مجلس شورای ملی
کمیسیون محاسبات در جلسه هشتم بهمن ماه ۱۳۴۶ با حضور آقایان کارپردازان مجلس شورای ملی بودجه سال ۱۳۴۷ مجلس شورای ملی بودجه سال ۱۳۴۷ مجلس شورای ملی را که بشمارۀ ۱۸۵ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ واحده‌ـ برای پرداخت مقرری نمایندگان و حقوق کارکنان و هزینه‌های دوازده ماهه سال هزار و سیصد و چهل و هفت مجلس شورای ملی مبلغ دویست و نود میلیون ریال طبق صورت پیوست بکارپردازی مجلس شورای ملی اعتبار داده می‌شود که با تصویب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی بمصرف برساند.
رئیس کمیسیون محاسبات ـ مصطفوی نائینی.
| شرح | مبلغ به ریال |
|---|---|
| هزینه‌های مستمر: مقرری نمایندگان، حقوق کارمندان، حقوق خدمتگزاران، کمک و فوق‌العاده و مزایا و اضافه کار، دستمزد کارگران و مستخدمین روزمزد، هزینه ایاب و ذهاب و پاداش آخر سال و سایر هزینه‌ها (هزینه مخابرات، آب، برق، بنزین، مواد نفتی،تعمیرات ساختمان و نگاهداری باغ، خرید اثاثیه، خرید کاغذ، تهیه وسائل چاپ و نوشت‌افزار، هزینه‌های بهداری و بهای دارو و حق بیمه، حق‌السهم اتحادیه بین‌المجالس، هزینه جشن‌ها و پذیرائی‌ها و تهیه لباس برای مستخدمین و سایر هزینه‌های اداری مجلس | ۲۶۰۰۰۰۰۰۰ |
| هزینه‌های غیرمستمر: تکمیل ساختمان جدید مجلس شورای ملی و تجهیز آن از نظر برق، آب، تلفن، روشنائی و خرید فرش و اثاثیه | ۳۰۰۰۰۰۰۰ |
| جمع | ۲۹۰۰۰۰۰۰۰ |
رئیس‌ـ کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر صدر فرمایشی دارید بفرمائید.
دکتر صدرـ خواستم از جنابعالی خواهش کنم که بفرمائید ارقام ریز بودجه را در اختیار نمایندگان بگذارند که معلوم شود برای هر کدام از این مواردی که ذکر شده چه میزان تخصیص داده شده است.
رئیس‌ـ اصولاً این ارقام در اختیار کارپردازی مجلس شورای ملی است و با تصویب هیئت رئیسه به خرج می‌رسد.
دکتر صدرـ ما نمی‌دانیم جریان چیست.
مصطفوی (رئیس کمیسیون محاسبات)ـ اگر لازم است توضیح عرض کنم.
پزشکپورـ توضیح بفرمائید ما نمی‌دانیم.
رئیس‌ـ آقای دکتر رهنوردی بفرمائید.
دکتر رهنوردی‌ـ بنده خواستم توضیح داده شود درباره این ۳ میلیون تومان که برای ساختمان جدید مجلس است چون در اردیبهشت ماه قرار است دعوتی بعمل بیاید از نمایندگان در آن مجلس بنده تصور می‌کنم تا آن موقع آماده نشود چون مدتی نمانده و از طرفی خواستیم بدانیم وضع بچه صورتی در می‌آید آن نقشه کلی مجلس که قبل از دوره بیست و یکم بود به آن صورت است یا طور دیگر است ما را روشن بفرمایند.
رئیس‌ـ آقای قراچورلو بفرمایید.
محمد ولی قراچورلو (کارپرداز)ـ همانطور که خانم‌ها و آقایان نمایندگان محترم در صفحه ۲ قسمت ریز بودجه ملاحظه می‌فرمایند بودجه مجلس شورای ملی بر دو قسمت است هزینه‌های مستمر و هزینه‌های غیر مستمر هزینه ساختمان جدید در این هزینه‌های غیر مستمر منظور شده یک مقدار جهت فرش و مقداری از لحاظ مبلمان و اثاثیه و از لحاظ لوستر و آماده کردن این ساختمان پیش‌بینی کرده‌ایم که همه قراردادها در سال گذشته تنظیم شده و فرش مورد احتیاج به شرکت سهامی فرش ایران سفارش داده شده و از بابت آن سفارش طبق یکی از مفاد آن قرار داد که متعهد گردیده مجلس مکلف است که سالیانه ده میلیون تومان بابت اقساط بپردازد و الان فرش‌ها در جریان تهیه است و در تمام شهرستان‌هائی که در بافت فرش تخصص داشته‌اند فرش هر اطاق و هر سالن به فراخور موقعیتش سفارش داده شده به تبریز به مشهد به اصفهان به کرمان و کاشان و تمام شهرستان‌هائی که در بافت فرش تخصصی داشته‌اند و به نائین آقای مصطفوی هم سفارش داده شده مقداری لوستر که ۱۸ قطعه است به دولت چکسلواکی سفارش داده شده اعتبارش هم همانطور که فرمودید ۳ میلیون تومان برای این هزینه‌ها است و با تأکیدی که همیشه مقام محترم ریاست درباره تمام شدن این ساختمان می‌فرمایندامیدواریم که در اوایل سال آینده این سالن بزرگ آماده برای این کنفرانس بین‌المللی بشود که قرار است در اینجا انجام گردد جلسات علنی مجلس البته تا آخر این دوره کماکان در همین سالن انجام خواهد شد و امیدواریم سالن بزرگی که برای جلسات علنی پیش‌بینی شده است در برنامه چهارم اعتبارش تأمین بشود و آن سالن هم در سال آینده شروع بشود یعنی مقدماتش فراهم شد و نقشه‌هایش آماده است همین که اعتبارش در برنامه چهارم تأمین بشود ساختمان شروع خواهد شد ولی چند سال طول خواهد کشید چون ساختمان بزرگی است و مادام که آن ساختمان تمام نشده جلسات علنی مجلس در همین سالن تشکیل می‌شود.
رئیس‌ـ نظر دیگری در کلیات نیست؟ آقای اسدی فرمایشی دارید بفرمائید.
(چند نفر از نمایندگان‌ـ اعلام رأی شده).
اسدی‌ـ بنده نشنیدم اگر اجازه بفرمائید چند کلمه‌ای عرض کنم.
رئیس‌ـ بفرمائید.
اسدی ـ بنده از موقعیت می‌خواهم استفاده کنم و از کارکنان و کارمندان مجلس شورای ملی که در اینجا انجام وظیفه می‌کنند از صدر تا ذیل تشکر کنم (احسنت) اینها افراد بسیار شریف و افراد بسیار محترمی هستند که در دوران خدمتشان در مجلس شورای ملی مصدر خدمات بسیار ارزنده‌ای شده‌اند (صحیح است) باید از اینها حق‌شناسی کرد و من چون جزو اقلیت هستم و در هیئت رئیسه اقلیت کسی را ندارد و نمی‌داند که از طرف هیئت محترم رئیسه آیا بوضع آتیه آنها توجه شده است یا نه این است که بنده خواستم توجه هیئت محترم رئیسه را به وضع زندگی آنها و بوضع آتیه آنها جلب کنم و تقاضا کنم که به این کارکنان و کارمندان مجلس شورای ملی توجه بیشتر بشود (آفرین) خود من ۲۷ سال سابقه خدمت اداری در وزارت بهداری و در بنیاد پهلوی هم افتخار خدمت و خدمتگزاری دارم و بطور صریح می‌خواهم عرض کنم کارمندانی لایق‌تر و مؤدب‌تر و وظیفه‌شناس‌تر از کارمندان مجلس شورای ملی ندیده‌ام (احسنت‌ـ صحیح است) اینها با یک شرافت و با یک نظم و ترتیب خاصی وظایف خود را انجام می‌دهند و بهیچ عنوان در پی این نیستند که بیایند و تثبیت کنند تا مقام یا مقاماتی را در کادر اداری اشغال بکنند و بالمآل باید وضع آتیه آنها مورد توجه و عنایت شخص جناب آقای مهندس ریاضی استاد الاساتید و سایر اعضای هیئت محترم رئیسه مجلس قرار بگیرد (احسنت‌ـ احسنت).
رئیس‌ـ بنده در مورد فرمایشات آقای اسدی باید عرض کنم همانطور که فرمودند کارمندان و کارکنان مجلس شورای ملی با کمال صداقت وظیفه خودشان را انجام می‌دهند (صحیح است) و هیئت رئیسه مجلس شورای ملی هم کاملاً بطرز کار و وضع کار و احتیاجات آنها واقف است و آنچه شاید و باید یقیناً از طرف ایشان و نمایندگان محترم برای رفاه حال کارمندان مجلس شورای ملی انجام خواهد داد نظر دیگری در کلیات ماده واحده نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بورود در شور ماده واحده خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهشمندم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان بترتیب زیر وسیلۀ منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).
- آقایان دکتر شفیع امین‌ـ مصطفوی‌ـ نائینی‌ـ دکتر مهندس ناصر بهبودی‌ـ دکتر وحید نیاـ مهندس قادرپناه‌ـ ثامنی‌ـ دکتر حکیم شوشتری‌ـ دکتر عدل فروتن‌ـ مجید موسوی‌ـ جوانشیرـ مسعودی‌ـ ممزی‌ـ اخلاقی‌ـ عجم‌ـ رضوی‌ـ فیاض فاضلی‌ـ محدث‌زاده‌ـ انشاء‌ـ دکتر سعید حکمت‌ـ دکتر غنی‌ـ دکتر مهذب‌ـ دکتر زعفرانلوـ خانم جهانبانی‌ـ کورس‌ـ دکتر ضیائی‌ـ خواجه نوری‌ـ پاینده‌ـ پرویزی‌ـ دکتر رشتی‌ـ مرندی‌ـ یزدان پناه‌ـ بریمانی‌ـ بوشهری‌ـ امیر احمدی‌ـ دکتر الموتی‌ـ مهندس ارفع‌ـ دکتر کیان‌ـ دکتر نجیمی‌ـ ریگیـ دکتر رهنوردی‌ـ دیهیم‌ـ مهندس برومندـ موسوی ماکوئی‌ـ دکتر سبزواری‌ـ مهندس سهم‌الدینی‌ـ دکتر کفائی‌ـ پوربابائی‌ـ مهندس اخوان‌ـ مهندس معینی زندـ صادقی‌ـ دکتر عدل طباطبائی‌ـ مهندس عترت‌ـ دکتر اسدی‌ـ دکتر خزائلی‌ـ دکتر پرتو اعظم بدرصالحیان‌ـ پروفسور مخبر فرهمندـ مافی‌ـ حبیب اللهی‌ـ کاسمی‌ـ مهندس ریاحی‌ـ دکتر میر علاء مهندس کیاـ شهرستانی‌ـ محمدولی قراچورلوـ آموزگارـ مجدـ سرتیپ‌پورـ عباس میرزائی‌ـ شهرستانی‌ـ قراچورلوـ پزشکی‌ـ دکتر بیت منصورـ شیخ‌الاسلامی‌ـ دانشمندـ مهندس زرآورـ توسلی‌ـ مهندس یار محمدی‌ـ کلانتری‌ـ مهندس کیا کجوری‌ـ فرهادپورـ امام مردوخ‌ـ خانم ابتهاج سمیعی‌ـ اهری‌ـ غلام‌ـ نیاکان‌ـ فخر طباطبائی‌ـ دکتر اسفندیاری‌ـ خانم دکتر دولتشاهی‌ـ خانم تربیت‌ـ دکتر ستوده‌ـ معظمی‌ـ بیات‌ـ اکبر مهاجرانی‌ـ دکتر صفائی ـ مهندس پرویز بهبودی‌ـ شکیباـ فهیمی‌ـ مریدی‌ـ مؤید امینی‌ـ مهندس اسدی سمیع‌ـ ملک افضلی‌ـ فولادوندـ معیری‌ـ عامری‌ـ حق‌شناس‌ـ موسی صالحی‌ـ ساگینیان‌ـ ابوذر فضائلی‌ـ رامبدـ لطف‌اله حی‌ـ مهندس زنجانچی‌ـ ظفرـ بختیاریهاـ یوسفی‌ـ پردلی‌ـ جاماسبی‌ـ صادق سمیعی‌ـ رفعت‌پورـ ساطع‌ـ دکتر وفا مبارکی‌ـ تهرانی‌ـ مروتی‌ـ مهندس ابراهیمی‌ـ دکتر رضوانی اصولی‌ـ دکتر معتمد وزیری‌ـ خانم نیره سعیدی پدرامی‌ـ جهانشاهی‌ـ حیدر صائبی‌ـ سعید وزیری‌ـ تیمسار نکوزادـ دکتر ملکی اولیاءـ دکتر خیراندیش‌ـ دکتر رفیعی‌ـ صدقیانی‌زاده‌ـ ضیاء احمدی‌ـ جوانشیرـ دکتر بقائی یزدی‌ـ دکتر اعتمادی‌ـ مهندس اربابی‌ـ مهندس اردلان‌ـ دکتر مهدوی‌ـ ماهیارـ بهنیاـ شیخ بهائی‌ـ کلانترـ هرمزی‌ـ سلیمانی‌ـ شاخوئی‌ـ تیمسار وحدانیان‌ـ دکتر درودی‌ـ تیمسار حکیمیان‌ـ محمد اسدی‌ـ محسنی مهرـ دکتر صدرـ دکتر فریورـ پزشکپورـ دکتر عاملی‌ـ دکتر طالع‌ـ مهندس ریاضی‌ـ صدری کیوان‌ـ دکتر سعیدـ دکتر شریعت‌ـ مهندس صائبی.
(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه بقرار ذیل اعلام گردید).
- آراء موافق۱۴۱رأی
- آراء ممتنع ۲۶ رأی
- آراء مخالف ۵رأی
رئیس‌ـ لایحه بودجه مجلس شورای ملی با ۱۴۱ رأی موافق و ۲۶رأی ممتنع و پنج رأی مخالف تصویب شد به دولت کارپردازی مجلس ابلاغ می‌شود.
موافقین
- آقایان دکتر یگانگی‌ـ مهندس عطائی‌ـ مهندس سهم‌الدینی‌ـ مصطفوی نائینی‌ـ دکتر گاگیک‌ـ دکتر بهبهانی‌ـ دکتر درودی‌ـ دکتر میر علاء‌ـ مهندس کیاـ فروتن‌ـ عجم‌ـ فیاض فاضلی‌ـ دکتر غنی رضوی شیخ‌الاسلامی‌ـ بهنیاـ سرتیپ‌ـ وحدانیان‌ـ مریدی‌ـ اخلاقی‌ـ شهرستانی‌ـ امیر احمدی مجدـ مهندس کیا کجوری‌ـ شاخوئی‌ـ دکتر بقائی یزدی‌ـ دکتر عظیمی‌ـ دکتر مهذب‌ـ دکتر اعتمادی‌ـ دکتر کیان‌ـ دکتر وحیدنیاـ دکتر موثقی‌ـ دکتر طباطبائی‌ـ دکتر الموتی‌ـ مهندس پرویز بهبودی‌ـ موسوی ماکوئی‌ـ حق شناس‌ـ بدر صالحیان حسین معیری‌ـ سعید وزیری‌ـ شاهنده‌ـ پاینده‌ـ دکتر مدنی‌ـ مهندس زنجانچی‌ـ کورس‌ـ انشاء‌ـ دکتر زعفرانلو محمدولی قراچورلوـ دکتر رشتی‌ـ دکتر ضیائی‌ـ مهندس بریمانی‌ـ خواجه نوری‌ـ مهندس معتمدی‌ـ ایلخانی‌پور دکتر حکیم شوشتری‌ـ دکتر ملکی‌ـ دکتر معتمد وزیری‌ـ دکتر یزدان‌پناه‌ـ موسی صالحی‌ـ دکتر صفائی‌ـ دکتر ستوده‌ـ بیات‌ـ بانو دکتر دولتشاهی‌ـ توسلی‌ـ مهندس زرآورـ مجید موسوی‌ـ فهیمی‌ـ سرتیپ‌پورـ مهاجرانی ملک افضلی‌ـ بانو ابتهاج سمیعی‌ـ مهندس قادرپناه‌ـ عباس میرزائی‌ـ غلام نیاکان‌ـ مسعودی‌ـ شکیباـ مبارکی‌پور ساطع‌ـ حبیب الهی‌ـ ماهیارـ معظمی‌ـ کلانترـ هرمزی‌ـ فولادوندـ مهندس اسدی سمیع‌ـ بانوتربیت‌ـ جوانشیر اهری‌ـ دکتر کفائی‌ـ خانلرـ قراچورلوـ صادقی‌ـ مهندس معینی زندـ دکتر سبزواری‌ـ مهندس ارفع پورـ بابائی‌ـ بانو نیره‌ـ سعیدی‌ـ محدث‌زاده‌ـ دکتر رهنوردی‌ـ جهانشاهی‌ـ ریگیـ عامری‌ـ بوشهری‌ـ دکتر خیراندیش‌ـ پدرامی مهندس عطائی‌ـ مافی‌ـ دکتر رضوانی‌ـ مهندس اخوان‌ـ دکتر سعیدـ دکتر رفیعی‌ـ صائبی‌ـ اولیاءـ تهرانی مهندس صائبی‌ـ صدری‌ـ کیوان ـ حکیمیان‌ـ اصولی‌ـ سلیمانی‌ـ مهندس ریاضی ـ دکتر کاسمی‌ـ مهندس ریاحی مهندس عترت ثامنی‌ـ دکتر عدل‌ـ دکتر نجیمی‌ـ پزشکی‌ـ دکتر شفیع امین‌ـ مهندس یار محمدی ـ مهندس اردلان‌ـ دکتر خزائلی‌ـ دکتر فریورـ دکتر بیت منصورـ دانشمندـ مهندس علی برومندـ سر لشکر نکوزادـ محسنی مهر مرندی‌ـ مهندس اربابی‌ـ بانو جهانبانی‌ـ دکتر پرتو اعظم‌ـ دیهیم‌ـ شیخ بهائی‌ـ دکتر مهدوی‌ـ دکتر وفاـ حی مهندس عدل‌ـ ضیاء احمدی‌ـ صدقیانی زاده.
مخالفین
- آقایان پزشکپور دکتر صدر دکتر طالع دکتر فریور دکتر عاملی تهرانی.
ممتنعین
- آقایان آموزگارـ ابوذرـ محمد اسدی‌ـ دکتر اسفندیاری‌ـ امام مردوخ‌ـ دکتر مهندس بهبودی‌ـ پردلی پرویزی‌ـ جاماسبی‌ـ دکتر حکمت‌ـ رامبدـ دکتر رفعت‌ـ ساگینیان‌ـ دکتر شریعت‌ـ صادق سمیعی‌ـ ملک‌شاه‌ـ ظفر فخر طباطبائی‌ـ فرهادپورـ فضائلی‌ـ کلانتری‌ـ پروفسور مخبر فرهمندـ مروتی‌ـ مؤید امینی‌ـ یوسفی‌ـ بختیار بختیاریها.
- تعیین موقع جلسه بعدـ ختم جلسه
۱۳- تعیین موقع جلسه بعدـ ختم جلسه
رئیس ـ چون وقت گذشته است با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز سه شنبه خواهد بود. دستور جلسه بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
رئیس مجلس شورای ملی ـ مهندس عبدالله ریاضی.