مذاکرات مجلس سنا دوشنبه ۱۲ آبان ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی نشست ۹
| نمایندگان مجلس سنا در هفت دوره قانونگذاری | مذاکرات مجلس سنا هفتمین دوره قانونگذاری ۱۷ شهریور ماه ۲۵۳۴ تا ۲۲ بهمن ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی | قانون اساسی مشروطه |
مشروح مذاکرات مجلس سنا، دوره ۷
نشست : ۹
دوشنبه دوازدهم آبان ماه ۱۳۵۴
فهرست مطالب:
۱-تصویب صورت مجلس ۲-معرفی آقای ناصر شریف‌رازی به سمت معاون پارلمانی وزارت راه و ترابری به به وسیله آقای وزیر راه و ترابری ۳- اعلام وصول لایحه تعیین میزان حقوق بازنشستگی، مستمری و وظیفه مشمولین قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ارسالی مجلس شورای ملی ۴- تصویب قانون ثبت احوال و ارسال آن به مجلس شورای ملی ۵- شور اول لایحه اصلاح قانون تشکیل دیوان کیفر و بعضی از مواد قانون مجازات عمومی و الحاق چهار ماده به قانون مجازات عمومی ۶- تقدیم پنج لایحه به وسیله آقای دکتر شادمان وزیر مشاور ۷- ختم جلسه
مجلس ساعت ۱۰ صبح به ریاست آقای مهندس‌شریف‌امامی تشکیل شد
آقایان: وزرا مشاور ( دکتر شادمان ) راه و ترابری( مهندس شهرستانی) دادگستری( صادق احمدی) و معاونان وزارتخانه‌های تعاون و امور روستاها ( رهبری) آموزش و پرورش ( بانو طالقانی) راه و ترابری( شریف‌رازی) در جلسه حضور داشتند
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت مشروح مذاکرات روز شنبه سوم آبان ماه قبلاً طبع و توزیع شده است و ملاحظه فرموده‌اند اگر نظری هست خواهند فرمود نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب می‌شود. اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
غائب با اجازه: آقای مسعودی
مسافران آقایان: بهادری- سپهبد ورهرام- نمازی- نیکپور- جلالی‌نائینی
رئیس- برای نطق قبل از دستور تقاضایی نرسیده است لذا وارد دستور می‌شویم
-معرفی آقای ناصر شریف‌رازی به سمت معاون پارلمانی وزارت راه و ترابری به به وسیله آقای وزیر راه و ترابری
۲-معرفی آقای ناصر شریف‌رازی به سمت معاون پارلمانی وزارت راه و ترابری به به وسیله آقای وزیر راه و ترابری
رئیس- آقای وزیر راه بفرمایید
وزیر راه و ترابری- جناب آقای رئیس جنابان سناتورهای گرامی بانوان محترم، جناب ناصر شریف‌رازی را به عنوان معاون پارلمانی که ضمناً سمت معاون مالی و اداری هم دارند به ساحت مقدس مجلس سنا معرفی می‌کند
( مبارک است)
- اعلام وصول لایحه تعیین میزان حقوق بازنشستگی، مستمری و وظیفه مشمولین قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ارسالی مجلس شورای ملی
۳- اعلام وصول لایحه تعیین میزان حقوق بازنشستگی، مستمری و وظیفه مشمولین قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ارسالی مجلس شورای ملی
رئیس- لایحه تعیین میزان حقوق بازنشستگی مستمری و وظیفه مشمولین قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی از مجلس شورای ملی رسیده است که وصول آن اعلام می‌شود
( نامه به شرح زیر خوانده شد)
گزارش کمیسیون‌های مربوط در قبال لایحه شماره ۱۷۴۶۰ مورخ ۲۲/۷/۱۳۵۴ دولت راجع به تعیین میزان حقوق بازنشستگی- مستمری و وظیفه مشمولین قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی در جلسه روز سه‌شنبه ۶/۸/۱۳۵۴ مطرح و شور آن خاتمه یافت.
اینک لایحه قانون مزبور جهت اظهار ملاحظات آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
نایب رئیس مجلس شورای ملی- دکتر جواد سعید.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود
- تصویب قانون ثبت احوال و ارسال آن به مجلس شورای ملی
۴- تصویب قانون ثبت احوال و ارسال آن به مجلس شورای ملی
رئیس- لایحه ثبت برای شور دوم مطرح است گزارش کمیسیون شماره ده ( کشور ) قرائت می‌شود
( به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره ۱۰( کشور) به مجلس سنا
لایحه شماره ۸۵۲۴۲ مورخ ۱۲/۱۱/۱۳۵۳ دولت راجع به ثبت احوال تقدیمی به مجلس سنا در جلسه روز شنبه ۲۶/۷/۱۳۵۴ کمیسیون کشور برای شور دوم با حضور آقایان پیشنهاددهندگان و نمایندگان وزارت دادگستری و ثبت احوال مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به پیشنهادهای واصله با اصلاحاتی به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره یک ( خارجه ) و شماره ۳( دادگستری و استخدام) ارسال گردید و کمیسیون‌های مزبور لایحه را با اصلاحات دیگر تصویب و اعاده نمودند که مورد تأیید کمیسیون کشور قرار گرفت.
اینک گزارش آن برای شور دوم تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد. مخبر کمیسیون شماره ۱۰( کشور) مهندس علی صادق
قانون ثبت احوال
فصل اول- کلیات
- ماده ۱- وظایف سازمان ثبت احوال کشور به قرار ذیل است:
- الف- ثبت ولادت و صدور برگ ولادت و شناسنامه
- ب- ثبت واقعه فوت و صدور گواهی مرگ
- ج- تعویض شناسنامه‌های موجود در دست مردم
- د- ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات
- ه- صدور گواهی ولادت برای اتباع خارجه
- و- تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی
- ز- جمع‌آوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن
- ح- وظایف مقرر دیگری که طبق قانون به عهده سازمان گذاشته شده است
رئیس- ماده اول مطرح است نظری نیست؟
( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده اول، سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شده ماده ۲ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
- ماده ۲- برای مطالعه و پیشنهاد روش‌های فنی و اظهارنظر دربارهٔ اصلاح یا تغییر فرم‌ها و نمونه‌های سجلی و آماری و نحوه جمع‌آوری و انتشار آنها و تهیه دستورالعمل‌ها و روش‌های فنی سجلی و طرز جمع‌آوری اوراق باطله و تنظیم و نگهداری و حفاظت اسناد و مدارک سجلی در مرکز سازمان ثبت احوال کشور شورایی به نام شورایعالی ثبت احوال تشکیل می‌شود اعضاء شورایعالی ثبت احوال عبارت خواهد بود از رئیس سازمان ثبت احوال کشور یا قائم‌مقام او و یک نفر از استادان دانشکده حقوق به انتخاب رئیس دانشگاه تهران و یک نفر از کارمندان مطلع ثبت احوال به انتخاب رئیس ثبت احوال و نماینده مرکز آمار ایران. رأی اکثریت لازم‌الاجرا خواهد بود.
- تبصره- در مورد نحوه جمع‌آوری و انتشار آمار انسانی و تهیه نمونه‌های مربوط، سازمان ثبت احوال کشور و پس از جلب نظر مرکز آمار ایران موضوع را در شورایعالی ثبت احوال مطرح خواهد نمود.
رئیس- ماده دوم مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۲، سناتورهایی که موافند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۳ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
- ماده ۳- در مقر هر اداره ثبت احوال هیئتی به نام هیئت حل اختلاف مرکب از رئیس اداره ثبت احوال و مسئول بایگانی یا قائم‌مقام آنان و یکی از کارمندان مطلع اداره مزبور به انتخاب رئیس اداره ثبت احوال استان تشکیل می‌شود وظایف هیئت حل اختلاف به قرار زیر است:
۱- تصحیح هر نوع اشتباه در تحریر مندرجات اسناد ولادت و مرگ بعد از امضاء سند و قبل از تسلیم برگ یا گواهی ولادت یا مرگ و تکمیل سند از نظر مشخصاتی که " نامعلوم" بوده است مندرج در ماده ۲۹ این قانون
۲- رفع اشتباهات ناشی از تحریر ضمن نقل مندرجات اسناد و اعلامیه و مدارک به دفاتر ثبت کل وقایع و سایر دفاتر
۳- ابطال اسناد و شناسنامه‌ای که بیگانگان مورد استفاده ۸ قرار داده‌اند و طبق ماده ۴۹ اعلام می‌شود
۴- ابطال اسناد مکرر و یا مرهوم و تصحیح اشتباه در ثبت جنس صاحب سند و تغییر نام‌های ممنوع
ترتیب تقاضا و گردش کار دفاتر هیئت‌ها و نحوه رسیدگی و ابلاغ تصمیمات در آئین‌نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.
- تبصره- تصحیح هر نوع اشتباه در تحریر مندرجات اسناد ولادت و مرگ اگر قبل از امضاء باشد با توضیح مراتب در حاشیه سند به عمل می‌آید و امضاءکنندگان سند ذیل توضیح را امضاء خواهند نمود.
رئیس- ماده ۳ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده سوم سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴- رسیدگی به شکایات اشخاص ذی‌نفع از تصمیمان هیئت حل اختلاف و همچنین رسیدگی به سایر دعاوی راجع به اسناد ثبت احوال با دادگاه شهرستان یا دادگاه بخش مستقل محل اقامت خواهان به عمل می‌آید و رأی دادگاه فقط پژوهش‌پذیر است.
مهلت شکایت از تصمیم هیئت حل اختلاف ده روز از تاریخ ابلاغ است.
- تبصره- هرگاه سند ثبت احوال در ایران تنظیم شده و ذی‌نفع مقیم خارج از کشور باشد رسیدگی به دادگاه محل صدور سند و اگر محل تنظیم سند و اقامت خواهان هر دو در خارج از کشور باشد با دادگاه شهرستان تهران خواهد بود.
رئیس- ماده ۴ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند). تصویب شد. ماده ۵ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵- سازمان ثبت احوال کشور در اجرای وظایفی که بر عهده دارد می‌تواند از همکاری‌های مأموران دولت و بیمارستان‌ها و گورستان‌ها، کدخدایان، سپاهیان انقلاب، اعضای انجمن‌های ده و خانه‌های انصاف و شرکت‌های تعاونی استفاده نماید در این صورت مأموران و مسئولان سازمان‌های فوق‌الذکر مکلف به همکاری خواهد بود.
رئیس- ماده ۵ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۶- نماینده یا مأمور ثبت احوال کسی است که از طرف سازمان ثبت احوال کشور و یا ادارات تابعه برای ثبت وقایع یا دریافت اعلامات منصوب شده باشد.
- تبصره ۱- اعلام‌کننده کسی است که مکلف به اعلام واقعه می‌باشد و می‌تواند به شخص دیگری رسماً وکالت دهد تا از طرف او واقعه را اعلام نماید.
- تبصره ۲- گواه از لحاظ این قانون کسی است که صحت اظهارات اعلام‌کننده را گواهی می‌کند
رئیس- ماده ۶ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۶ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷- سن گواه و اعلام‌کننده نباید کمتر از ۱۸ سال تمام باشد پدر و مادری که قبل از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام ازدواج کرده‌اند می‌توانند ولادت یا مرگ فرزند خود را اعلام نمایند.
رئیس- ماده ۷ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۷ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۸- اسناد ولادت و مرگ و شناسنامه و برگ ولادت و گواهی ولادت و اعلامیه‌ها و دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی از اسناد رسمی است تا زمانی که به موجب تصمیم هیئت حل اختلاف یا رأی دادگاه بر حسب مورد تصحیح یا باطل نشده به قوت خود باقی می‌باشد.
رئیس- ماده ۸ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۸ سناتورهایی که موافند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۹- رونوشت یا فتوکپی شناسنامه یا برگ ولادت یا گواهی ولادت مراجعین به ادارات و موسسات دولتی و شهرداری و بخش خصوصی که برای انجام مراجعات آنان ضرورت دارد مستقیماً توسط آن مراجع تهیه خواهد شد.
رئیس- ماده ۹ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۹ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
فصل دوم- اسناد و دفاتر ثبت احوال.
ماده ۱۰- وقایع ولادت، مرگ و ازدواج و طلاق و رجوع در اسناد و دفاتری به شرح زیر به ثبت رسید:
الف- سند ثبت ولادت
ب- سند ثبت مرگ
ج- دفتر ثبت کل وقایع که در آن ولادت ازدواج، طلاق و رجوع و بذل مدت و مرگ زوج و زوجه، ولادت و مرگ فرزندان و مرگ صاحب سند از روی مندجات اسناد ولادت و مرگ و اعلامیه‌ها و مدارک ثبت می‌گردد
- تبصره ۱- صفحات دفتر ثبت کل وقایع باید شماره‌گذاری شود و با تعیین تعدا کل صفحات نخ‌کشی و سرب و منگنه شده به امضاء دادستان شهرستان یا نماینده او برسد.
- تبصره ۲- دفتر ثبت کل وقایع هر سال پس از انقضاء مدت صد و بیست سال از جریان خارج و به بایگانی راکد منتقل می‌شود
- تبصره ۳- هرگاه اسناد یا دفاتر از بین برود در صورت وجود سابقه از روی سوابق و در صورت نبودن سابقه با دعوت صاحبان اسناد به وسیله آگهی طبق مدارک موجود در دست آنان دفاتر یا اسناد معدوم تجدید می‌گردد
رئیس- ماده ۱۰ مطرح ست نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۰ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱- سند ولادت یا مرگ پس از ثبت باید به امضاء اعلام‌کننده و گواهان و مأمور یا نماینده ثبت احوال برسد و مهر شود در صورت وجود گواهی ماما یا پزشک نیازی به گواهان نخواهد بود. پس از تکمیل و امضاء اسناد مزبور تصحیح یا تغییر مندرجات آن منحصراً به موجب مقررات این قانون خواهد بود.
رئیس- ماده ۱۱ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۱ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۱۲ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت می‌شود)
فصل سوم- ثبت ولادت.
ماده ۱۲- ولادت هر طفل در ایران اعم از این که پدر و مادر طفل ایرانی یا خارجی باشد باید به نماینده یا مأمور ثبت احوال اعلام شود و ولادت اطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور به مأمور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد به نزدیکترین مأموران کنسولی و یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام شود.
رئیس- ماده ۱۲ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۲ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۳ قرائت می‌شود
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۳- ولادت واقع در ایران به وسیله نماینده یا مأمور ثبت احوال و ولادت واقع در خارج از کشور به سیله مأمورین کنسولی ایران در سند مخصوص ولادت به ثبت می‌رسد و در سند مخصوص ولادت به ثبت می‌رسد و در سند ولادت باید اطلاعات زیر قید شود
۱- محل ساعت ، روز ، ماه سال ولادت و تاریخ ثبت
۲- نام و نام خانوادگی طفل و جنس او
۳- نام و نام خانوادگی و شغل و شماره شناسایی یا شماره پرانه اقامت و محل صدور شناسنامه یا پروانه اقامت و محل اقامت پدر و مادر
۴- نام و نام خانوادگی و شغل و محل اقامت و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه اعلام‌کننده در صورتی که غیر از پدر و مادر طفل باشند
۵- نام و نام خانوادگی و شغل و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه و محل اقامت گواهان
۶- نام و نام خانوادگی و امضاء نماینده یا مأمور و مهر ثبت احوال
۷- شماره و سری برگ مخصوص ثبت ولادت
۸- محل توضیحات
- تبصره- پس از ولادت اگر طفل ایرانی باشد برگ ولادت صادر و تسلیم می‌گردد و اعلامیه برای ثبت واقعه در دفتر ثبت کل وقایع صفحه مخصوص پدر و مادر به اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه آنان فرستاده می‌شود و در صورتی که طفل خارجی باشد گواهی ولادت صادر و تسلیم می‌گردد.
رئیس- ماده ۱۳ مطرح است آقای لاجوردی بفرمایید.
لاجوردی- در بند هشتم نوشته شده است " محل توضیحات" در صورتی که در ماده سیزدهم مصرح است که " در سند ولادت باید اطلاعات زیر قید شود".
بنابراین اگر به جای " محل توضیحات" نوشته شود " اطلاعات دیگر" بهتر است.
رئیس- آقای وزیر دادگستری بفرمایید.
وزیر دادگستری- کلمه " توضیحات" از " اطلاعات دیگر" بهتر است چون در سند محلی است به نام " محل توضیحات" که هر مطلبی را که بخواهند در آن ثبت می‌کنند لذا لفظ توضیحات رساتر است.
رئیس- آقای لاجوردی قانع شدید؟
لاجوردی- در ماده سیزدهم نوشته شده است" باید اطلاعات زیر قید شود" اینجا هم بهتر است " اطلاعات" نوشته شود.
رئیس- تنها اطلاعات نیست بلکه توضیحاتی است که قید می‌شود لذا کلمه " توضیحات " شامل همه می‌شود و عام است . آقای دکتر سجادی بفرمایید.
دکتر سجادی- در بند اول ماده ۱۳ نوشته شده است " محل، ساعت، روز ، ماه ، سال ولادت و تاریخ ثبت" در صورتی که اگر نوشته شود" محل ولادت، سال، روز، ماه ، سال ولادت و تاریخ ثبت" مطلب روشنتر می‌شود.
رئیس- آقای وزیر دادگستری بفرمایید.
وزیر دادگستری- پیشنهاد آقای دکتر سجادی صحیح است ولی در آخر نوشته شود " و تاریخ ثبت آن ".
رئیس- بسیار خوب می‌شود محل ولادت، ساعت، روز، ماه، سال ولادت و تاریخ ثبت آن.
نسبت به ماده ۱۳ دیگر نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۳ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۴ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۴- برای هر فرد شماره شناسایی که مخصوص به او خواهد بود تعیین می‌گردد و شماره شناسایی هر شخص در کلیه مدارک مربوط به ثبت احوال او باید قید گردد.
رئیس- ماده ۱۴ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۴، موافقین قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۱۵ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۵- ثبت ولادت باید مستند به تصدیق پزشک یا مامی رسمی یا موسسه که طفل در آنجا متولد گردیده است باشد در غیر این صورت واقعه به تصدیق ۲ نفر گواه ثبت می‌شود.
- تبصره- مهلت اعلام ولادت پانزده روز از تاریخ ولادت طفل است روز ولادت و تعطیل رسمی بعد از آخرین روز مهلت به حساب نمی‌آید و در صورتی که ولادت در اثناء سفر زمینی یا هوایی یا دریای رخ دهد مهلت اعلام آن از تاریخ رسیدن به مقصد محسوب می‌شود.
رئیس- ماده ۱۵ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۵، سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۱۶ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۶- اعلام و امضاء سند ثبت ولادت به ترتیب به عهده اشخاص زیر خواهد بود:
۱-پدر.
۲- مادر. در صورت غیبت پدر و در اولین موقعی که قادر به انجام این وظیفه باشد
۳- مادر یا جد پدری که از طرف دادگاه به سمت ولایت انتخاب شده باشد
۴- وصی یا قیم یا امین
۵- اشخاصی که قانوناً عهده‌دار نگهداری طفل می‌باشند
۶- متصدی یا نماینده موسسه که طفل به آنجا سپرده شده است
۷- صاحب واقعه که سن او از ۱۸ سال تمام به بالا باشد
- تبصره- در صورتی که ازدواج پدر و مادر طفل به ثبت نرسیده باشد اعلام ولادت و امضاء اسناد متفقاً به عهده پدر و مادر خواهد بود و هرگاه اتفاق پدر و مادر در اعلام ولاذت میسر نباشد سند طفل با اعلام یکی از ابوین که مراجعه می‌کند با قید نام کوچک طرف غائب تنظیم خواهد شد اگر مادر اعلام‌کننده باشد نام خانوادگی مادر به طفل داده می‌شود.
رئیس- ماده ۱۶ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۶ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۱۷ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۷- هرگاه ابوین طفل معلوم نباشد سند با نام خانوادگی آزاد و نام‌های فرضی در محل اسامی ابوین تنظیم می‌گردد. تصحیح اسامی فرضی یا تکمیل مشخصات ناقص به موجب اقرارنامه موضوع ماده ۱۲۷۳ قانون مدنی یا حکم دادگاه یا مدارک حصر وراث به عمل خواهد آمد و نام خانوادگی طبق احکام مربوط به نام خانوادگی اصلاح خواهد شد موضوع فرضی بودن اسامی پدر و مادر در شناسنامه منعکس نخواهد بود.
رئیس- ماده ۱۷ مطرح است نظری نیست؟
( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۷ سناتورهایی که موافقند قیام فرماند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۱۸ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۸- نماینده یا مأمور ثبت احوال ولادت طفل فاقد ولی را ثبت و مراتب را برای اقدام قانونی به دادستان اطلاع خواهد داد.
- تبصره- در صورتی که طفل در مکانی متولد شود که خروج از آن ممنوع یا محتاج به اجازه مخصوص باشد نظیر ندامتگاه، کانون اصلاح و تربیت و غیره، متصدیان این سازمان‌ها مکلف به اطلاع واقعه و ایجاد تسهیلات لازم برای انجام وظایف صاحب واقعه می‌باشند.
رئیس- ماده ۱۸ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۸ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند( تصویب شد ماده ۱۹ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۹- ماما یا پزشکی که در حین ولادت حضور و در زایمان دخالت داشته مکلف به صدور گواهی ولادت و ارسال یک نسخه آن به ثبت احوال محل در مهلت اعلام می‌باشد.
رئیس- ماده ۱۹ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۹ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۲۰ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت می‌شود)
ماده ۲۰- انتخاب نام و اعلام‌کننده است برای نام‌گذاری یک نام ساده یا مرکبی که عرفاً یک نام محسوب می‌شود انتخاب خواهد شد. عناوین و القاب و نام‌های زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است.
رئیس- ماده ۲۰ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۲۰ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۲۱ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۱- هرگاه از وضع حمل بیش از یک طفل متولد شود برای هر یک سند ولادت جداگانه به ترتیب تولد و با ذکر ساعت ولادت تنظیم خواهد شد.
رئیس- ماده ۲۱ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۲۱ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۲۲ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۲- مرگ هر کسی اعم از ایرامی یا خارجی و همچنین ولادت طفلی که مرده به دنیا آمده یا بلافاصله پس از ولادت بمیرد باید به مأمور یا نماینده ثبت احوال اعلام شود.
مرگ ایرانیان در خارج از کشور به مأموران کنسولی محل اقامت یا به نزدیکترین مأموران کنسولی ایران یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام می‌شود.
مرگ ایرانیان و خارجیان ساکن کشور را مأموران و یا نمایندگان ثبت احوال و مرگ ایرانیان در خارج از کشور را بر حسب محل اعلام مأموران کنسولی ایران یا مأموران و یا نمایندگان ثبت احوال ثبت می‌کنند مرگ باید در سند ثبت مرگ و همچنین در دفتر ثبت کل وقایع در صفحات مربوط به درگذشته و پدر و مادر او وشناسنامه متوفی ثبت و امضاء و مهر گردد.
مرگ خارجیان پس از ثبت به شهربانی محل اعلام می‌شود و یک نسخه گواهی به سازمان ثبت احوال کشور فرستاده خواهد شد که به وزارت خارجه ارسال گردد.
- تبصره- گواهی مرگ به هر شخصی که درخواست کند تسلیم می‌گردد
رئیس- ماده ۲۲ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۲۲ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۲۳ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد )
ماده ۲۳- در سند ثبت مرگ باید اطلاعات زیر قید گردد:
۱-محل ، روز، ماه و سال مرگ و تاریخ ثبت
۲- نام و نام خانوادگی و جنس و تاریخ تولد و شغل و شماره شناسایی یا پروانه اقامت و تاریخ و محل صدور شناسنامه یا پروانه اقامت در گذشته
۳- علت مرگ در صورتی که مشخص باشد
۴-نام و نام خانوادگی و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه پدر و مادر درگذشته
۵- نام نام خانوادگی و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه و محل اقامت و سمت اعلام‌کننده
۶- نام و نام خانوادگی و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه و محل اقامت و شغل گواهان
۷- نام نام خانوادگی و امضاء نماینده یا مأمور ثبت احوال و اثر مهر
۸- شماره و سری برگ مخصوص ثبت مرگ
۹- محل توضیحات
رئیس- ماده ۲۳ مطرح است آقای تجدد بفرمایید.
تجدد- بنده اگر در این ماده عرایضی را حضور همکاران محترم عرض می‌کنم برای این است که هم به این ماده مترتب است و هم به مواد قبل و بعد از آن قبلش از لحاظ صدور برگ ولادت بعدش از لحاظ صدور شناسنامه در بند ۲ نام و نام خانوادگی و جنس و تاریخ تولد و شغل و شماره شناسایی یا پروانه اقامت و تاریخ و محل صدور شناسنامه را اینجا تأیید کرده است که سه ماه به هیجده سالگی مانده باید شناسنامه صادر شود و در چهل سالگی تجدید شود برگ ولادت مربوز به هنگام تولد است ولی اگر توجه بفرمایید تمام مشخصاتی که در برگ ولادت ذکر شده است تمام آن مشخصات در برگ شناسنامه هم ذکر شده است تفاوتی که بین برگ شناسنامه صادره در ۱۸ سالگی و چهل سالگی وجود دارد عکس است یعنی گفتید سه ماه به ۱۸ سالگی مانده بیاید عکسش را بدهد آن وقت همان مراتب و مشخصات تاریخ تولد پدرش کیست مادرش کیست کجا متولد شده و محل صدور تمام در انجا تجدید شده است آن وقت اینجا اصلاً ذکری از برگ ولادت نشده است چون ممکن است در سن ۱۶ سالگی بمیرد در سن ۱۶ سالگی که شناسنامه ندارد پس اقلاً اضافه شود برگ ولادت و به نظر من در دنیای امروز که ما حتی‌القوه باید کار را صحیح‌تر انجام بدهیم و باید از مراجعه بیفایده به دستگاه‌های دولتی جلوگیری کنیم و باید برای وقت ارزش قایل شویم وقتی که امروز با کامپیوتر و جت و اینها سروکار داریم بگوییم یک دفعه سه ماه به ۱۸ سالگی بور به اداره سجل احوال در آن موقع هم حتماً ۳۵ یا چهل میلیون جمعیت خواهیم داشت و یک دفعه هم در سن چهل سالگی ملاحظه بفرمایید یک نفر دهاتی چطور یادداشت بکند که بفهمد سه ماه دیگر ۱۸ ساله می‌شود خیلی معذرت می‌خواهم ملاحظه بفرمایید یک نفر دهاتی چطور یادداشت بکند که بفهمد سه ماه دیگر ۱۸ ساله می‌شود خیلی معذرت می‌خواهم ملاحظه می‌فرمایید که این قانون درست تنظیم نشده است البته بنده عضو کمیسیون کشور نبودم ولی آقای مخبر توجه بفرمایید که در صورت امکان برگ ولادت را در یک سمت بنویسید و برگ شناسنامه را در سمت دیگر بنویسید بین سن ۱۸ سال و ۴۰ سال ببینید تفاوت آن چقدر است ما این قانون را خیلی ممختصرتر و خیلی صریح‌تر و بهتر و روشنتر می‌توانیم بنویسیم.
رئیس- آقای پرفسور جمشید اعلم بفرمایید
پرفسور جمشید اعلم- عرض بنده هم همین است کسی که متولد می‌شود مشخصات او در سن ۱۸ سالگی یا ۴۰ سالگی تغییر نمی‌کند نام نام پدر نام مادر او همان است چه در ده سالگی و چه در چهل سالگی بنابراین چه فایده دارد که یک بار در سن ۱۸ سالگی بیاید و یک بار در سن ۴۰ سالگی پس بفرمایید یک موقع هم هنگام مرگش بیاید آقایان کارها را ساده بکنید و برای مردم دردسر ایجاد نفرمایید لذا موافقت بفرمایید همان موقع که به دنیا آمد شناسنامه و برگ ولادت بگیرند و روی آن را هم مهر کنند.
رئیس- آقای وزیر دادگستری بفرمایید.
وزیر دادگستری- من نظر خاصی ندارم با توجه به اینکه فعلاً شور دوم است.
رئیس- متأسفانه من خودم در شور اول نبودم ولی فکر می‌کنم خوب بود آقایان تذکر می‌دادید.
جعفری- بنده همین نکته را تذکر دادم و حتی پیشنهاد دادم در کمیسیون کشور به آن توجه کنند.
رئیس- آقای تجدد بفرمایید.
تجدد- چون منظور قانونگذار این است که قوانین سرعت عمل داشته باشند لذا هیچ مانعی ندارد که اگر سناتورهای محترم موافقت بفرمایند ولو در شور دوم مجدداً لایحه به کمیسیون برگردد و مجدداً نظرات سناتورها را بخواهند.
بنابراین من پیشنهاد می‌کنم لایحه به کمیسیون احاله شود.
رئیس- آقای وزیر دادگستری.
وزیر دادگستری- معلوم نیست موجب پیشنهاد جناب آقای تجدد چست؟ من موردی نمی‌بینم که لایحه به کمیسیون برود به هر حال موکول به تصمیم عالی است.
رئیس- آقای پرفسور جمشید اعلم.
پرفسور جمشید اعلم- بنده خیلی معذرت می‌خواهم وقتی که این لایحه مطرح بوده ناخوش بودم و در بیمارستان بستری و الّا همان موقع فرمایشات آقای تجدد را اینجا عرض می‌کردم بنده می‌خواهم ببینم من جمشید اعلم روزی که متولد شدم اسمم جمشید نام خانواده‌ام اعلم بود و الان هم که مقداری از عمرم گذشته تغییر نکرده است در ۱۸ سالگی نرفتم بگویم که کی هستم و چهل سالگی هم نرفتم بگویم که کی هستم خود شما هم نرفتید جنابعالی اسمتان آقای صادق احمدی است همه شما را می‌شناسیم و به شما ارادت هم داریم چه لزومی دارد ۱۸ سالگی بروید بگویید صادق احمدی هستم مگر فرق کردید عجب حکایتی است مگر از روزی که فردی متولد شد تا ۱۸ سالگی شاخ درآورده است که مثلاً بنده جمشید اعلم شاخ‌دار هستم. این که درست نیست چرا کار را پیچیده می‌کنید تمام اشکال کارها در نتیجه پیچیدگی است نتیجه‌اش گرفتاری است و اسباب زحمت می‌شود بیایید آقا موافقت کنید این دو کار را از بین ببرید روزی که متولد شد تا وقت مرگ نامش همان ایت مگر این که اعلام کند که از این تاریخ اسم و فامیل من این است و شناسنامه‌ام این است و می‌روم عوض می‌کنم آخر کسی که در موقع تولد اسمش را پدر و مادرش انتخاب کرده‌اند و تاریخ تولد و تمام مشخصاتش را طبق گزارش ماما ثبت کرده‌اند تمام اینها صحیح است در ۱۸ سالگی که تغییر نمی‌کند که برود بگوید مشخصات من این است اگر بخواهد من پیشنهاد می‌کنم هر سال برود هر سال ۳۵ میلیون آدم بروند به سجل احوال و بگویند مشخصات من این است سجل احوال را هم که می‌داند چقدر اسباب زحمت مردم است این است که استدعا می‌کنم یک تجدیدنظری در این کار بکنید اگر چه شور دوم است فکر می‌کنم اشکالی نداشته باشد.
رئیس- آقای جعفری بفرمایید.
جعفری- بنده در شور اول تقاضا کردم در تاریخی که طفل به دنیا می‌آید در همان تاریخ به جای برگه ولادت شناسنامه به او بدهند تا لزومی نداشته باشد که دو بار مراجعه بکند و برای او برگ ولادت بگیرند و به استناد ماده در ۱۸ سالگی باز خود او مراجعه بکند برای این که شناسنامه بگیرد در کمیسیون توضیح دادم وقتی افتخار معاونت بازرسی شاهنشاهی را داشتم گزارشاتی که از هیئت‌های اعزامی به استان‌ها و شهرستان‌ها راجع به ثبت احوال می‌رسد تمام گزارش‌ها پر بود از این که هزاران اعلامیه وقایع چهار گانه در ادارات ثبت احوال باقیمانده که فرصت نکرده‌اند این اعلامیه‌ها را ثبت بکنند بنابراین چرا شما می‌گویید که یک نفر دو دفعه به ثبت احوال مراجعه کند یکی هنگامی که متولد می‌شود و دوم زمانی که به سن ۱۸ سالگی می‌رسد نماینده ثبت احوال توضیح داد که چون شناسنامه باید با عکس باشد و در موقع ولادت نمی‌شود از نوزاد عکس گرفت به همین جهت برگ ولادت می‌دهیم تا در سن ۱۸ سالگی که از او عکس گرفتیم بتوانیم شناسنامه عکس‌دار صادر بکنیم تا شناسنامه بدون عکس در دست مردم نباشد. این توضیح را که دادند من تا اندازه‌ای قانع شدم منتها تقاضا کردم که آن قدر نیروی انسانی خودشان را بیشتر بکنند که مراجعات مردم به تعویق نیفتد این توضیحاتی بود که من در کمیسیون دادم ولی به دلیلی که ذکر شد و تذکری که دادند قانع شدم.
رئیس- آقای وزیر مشاور بفرمایید.
دکتر شادمان( وزیر مشاور)- بنده می‌خواهم عرض کنم آیا باید شناسنامه عکس داشته باشد یا خیر؟ مسلماً هرشناسنامه باید دارای عکس باشد چون برای انتخابات و بعضی از امور عکس لازم است قنون می‌گوید سه ماه قبل از ۱۸ سالگی این کار انجام شود اگر سناتورهای محترم در زمان مراجعه حرف دارند بفرمایند و الّا شناسنامه باید عکس‌دار شود.
رئیس- پرفسور جمشید اعلم.
پرفسور جمشید اعلم- قانون داریم که هر فردی از افراد مملکت اعم از پسر و دختر باید خدمت نظام وظیفه را انجام دهد مسلماً بعد از آنجا خدمت وظیفه به او ورقه خاتمه خدمت می‌دهند خب برگه خاتمه خدمت را نشان بدهد مگر در اروپا از کسی عکس می‌گیرند.
رئیس- آقای تجدد بفرمایید.
تجدد- از فحوای کلام جناب آقای وزیر مشاور اینجور فهمیدم که موضوع فقط مسئله عکس است یعنی تأیید کردند که مشخصاتی که فقط در برگ ولادت هست در برگ شناسنامه هم هست و فقط موضوع عکس است الان گفتند که لزوم عکس برای انتخابات است برای این است که بدانند این شخص که رأی می‌دهد در واقع همان است که در شناسنامه ذکر شده یا جناب همکار محترم فرمودند که برای خدمت وظیفه عکس لازم است بنده یک اصل دیگری را می‌گویم که برگ ولادت همینطور که جناب آقای جعفری هم فرمودند همان شناسنامه است یعنی به اصطلاح امروز بگ روند همان شناسنامه است پس ایرانی بودن جنابعالی همان برگ ولادت است به استناد برگ ولادت شما را ایرانی می‌شناسند ارزش و وظیفه برگ ولادت دلیل صدور شناسنامه است من می‌گویم برگ ولادت که تمام ماهیت یک شخص را روشن می‌کند دیگر چرا این را متزلزل می‌کنید و پس از سه ماه به ۱۸ سالگی می‌گویند دیگر ارزش ندارد چرا باید برود شناسنامه بگیرد؟ و چرا باز در سن ۴۰ سالگی مراجعه کند؟ منظور ما سرعت عمل است و منظور دیگری نداریم منظور ما ایتن است که مشکل شناسنامه به صورت ترافیک در نیاید و باز خیابانی را به صورت نمونه درست نکنید که در آن آدم کشته بشود منظور ما این است که در کار مردم سرعت عمل بدهید که کارشان انجام بگیرد و بس می‌گویم خودتان انصاف داشته باشید مشخصات برگ ولادت را ببینید. شناسنامه را هم ملاحظه بکنید می‌بینید مشخصات هر دو یکی است حالا چه عیبی دارد جناب آقای شادمان به جای این که ما در این محوطه باز در هر ماده‌ای شقوق مختلف آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم آقایان مجدداً در یک جلسه دیگر تشریف بیاورید دیگران هم که نظراتی دارند حضور پیدا می‌کند آن وقت یک قانون جامعی که مطابق نظر جناب آقای صادق احمدی هم باشد و برای این که از نقطه‌نظر قضایی هم نظرشان تأمین شود با بررسی جوانب امر قضیه را به طور دلخواه آقای وزیر دادگستری درست کنیم. بنده نظرم این است برگ ولادت که صادر شد همانطور که جناب پرفسور جمشید اعلم هم فرمودند مصطفی تجدد را که به من خطاب می‌کنید از روی برگ ولادت به من می‌گویید و الّا اسم مرا باید بگذارید حسنعلی جعفر، چون از روی برگ ولادت مشخصات هر کس روشن می‌شود پس این ایرانی که به سن ۱۸ سالگی می‌رسند باید در ظرف فرضاً دو ماه شناسنامه‌هایشان را عکس‌دار می‌کنند پس چرا این مشکلات را به وجود می‌آورد؟
رئیس- آقای صادق احمدی بفرمایید
آقای صادق احمدی( وزیر دادگستری)- غالباً بنده می‌بینم که در خارج بعضی از آقایان ثبت احوال و ثبت اسناد را با هم اشتباه می‌کنند فکر می‌کنند که لابد ثبت احوال هم از سازمان‌های وزارت دادگستری است البته بنده اگر دفاع می‌کنم به مناسبت این است که خود من هم عضو دولت و امضاءکننده لایحه هستم وظیفه‌دار هستم چه بنده و چه جناب آقای شادمان که دفاع کنیم و البته دفاع می‌کنیم در خدمتتان اما لایحه مال وزارت کشور است و عذر می‌خواهم از این عرضی که می‌کنم فلسفه این که این مسائل در کمیسیون‌ها مطرح می‌شود این است که نمایندگانی که سازمان‌های ذیربط و معاونین پارلمانی رئیس سازمان ثبت احوال که می‌آیند و در این لایحه مشکلاتشان را طرح می‌کنند گرفتاری‌هایشان را می‌گویند خوب پیشنهادها بررسی می‌شود جر و تعدیل می‌شود به کیفیتی که مورد تصویب اعضاء کمیسیون باشد به تصویب می‌رسد و بعد به جلسه علنی می‌آید در اینجا درست است که ما در مقامی هستیم که سعی کنیم حتی‌المقدور برای مردم کمتر گرفتاری پیش بیاید تسهیلات بیشتری قائل بشویم و تشریفات زائد تا انجا که امکان دارد حذف بشود اما دنبال این تشریفات رفتن که مرتب اینجا و آنجا را حذف بکنیم آن وقت است که اصل مطلب از بین می‌رود آقا این برگ ولادت است که این همه دارای اهمیت است و شناسنامه‌ای است که این آثار بر آن مترتب است گفته می‌شود که هر کس قانوناً قبل از رسیدن به سن ۱۸ سن سال تمام اهلیت قانونی ندارد معامله نمی‌تواند بکند در انتخابات حق شرکت ندارد به این شخص یک برگه ولادت می‌دهند عکس هم لازم ندارد چون محققاً کسی که تازه متولد می‌شود عکسش با دو سال بعد از تولد یا ۴ سال بعد خیلی تغییر می‌کند اما بعد از این که رشد کامل پیدا کرد و به سن ۱۸ سال رسید از این به بعد آثاری بروجرد او مترتب است اهلیت قانونی پیدا می‌کند در معاملات در مراجعات در انتخابات و سایر امور اهلیت پیدا می‌کند این زمان هنگامی است که باید شناسنامه عکس‌دار که نشان می‌دهد این چه کسی است باید داشته باشد بسیاری از شناسنامه‌ها را الان ملاحظه می‌فرمایید که عکس تحصیلی سال دوم ابتدائیش به شناسنامه الصاق شده و حال آن که الان در سن ۶۰ سالگی است این شناسنامه با این سنی که دارد به دست هر مأموری که بدهی خنده‌اش می‌گیرد که یک بچه‌ای با لباس مدرسه که در سن ۱۳ سالگی عکس گرفته آن را ارائه می‌دهد آقای پرفسور جمشید اعلم در کجای دنیا چنین چیزی هست( پرفسور جمشید اعلم- هست) چنین چیزی نیست در سن ۴۰ سالگی هم به زعم خود جنابعالی که طبیب هستید تغییر می‌کند به همین علت گفته‌اند کسی که برگ ولات دارد احتیاجی به شناسنامه ندارد اما از سن ۱۸ سال که چنین آثار مهمی بر او مترتب است باید شناسنامه‌اش عکس‌دار باشد از ۴۰ سال به بالا چون باز قیافه عوض می‌شود بایستی شناسنامه خودش را عوض کند و عکس‌دار کند که اثری بر آن مترتب باشد. ملاحظه بفرمایید در همین لایحه بنا به اصرار بنده یک وقتی در مجلس محترم سنا به استحضار رساندم که باید این کار بشود مردم باید برگ شناسایی را همراه داشته باشند که در آنجا گروه خون مشخص باشد آدرس و سایر مشخصات در آن باشد فردی که به دادگستری به عنوان متهم می‌آید اگر هویتش معلوم نباشد شاید احتیاج باشد که او را زندانی کنند به این معنی وقتی که کارت شناسایی نداشته باشد و خود را معرفی کند و بگوید اسمم حسن است نام خانوادگی من حسیت محل اقامت دروازه دولاب کوچه حسینی بازپرس می‌بیند این شخص که مرتکب جرم شده است و خود را معرفی کرده شاید معرفی‌اش صحیح نباشد ناچار می‌گوید یا باید ضامن معرفی کنی یا اگر نداری سه روز پنج روز برو زندان به همین دلیل زندان‌ها پر است اگر شناسنامه عکس‌دار داشته باشد یعنی برگ شناسایی داشته باشد محل اقامتش هم در آنجامشخص باشد بازپرس می‌داند که محل اقامتی را که گفته است درست است زیرا به تصدیق کلانتری محل رسیده است نتیجه‌اش این است که به قید التزام آزادش می‌کند تا در روز محاکمه بیاید حالا اگر شناسنامه‌اش به عکس ملصق باشد که مربوط به چهل سال قبل باشد بازپرس می‌گوید که این شناسنامه مال تو نیست این عوضی است بنابراین این که گفته می‌شود که در مدت عمرش کسی دو بار مراجعه کند یک بار در سن ۱۸ سالگی که بالغ شده است و رشد پیدا کرده است و عکس کودکی ممکن است نشان‌دهنده قیافه‌اش نباشد یک بار هم در چهل سالگی که امکان دارد تغییر قیافه پیدا کند این تشریفات باید باشد درست است که یک مقدار تشریفات مزاحم مردم است و باید از بین برود ولی از شناسنامه‌ای که می‌خواهد هزاران بار استفده کند برای تحصیل برای گذرنامه، در خدمت وظیف عمومی در کارهای استخدامی در کارهای دادگستری اجازه بدهید که به خودش زحمت بدهد این تشریفات ضروری را انجام بدهد گرچه آن چه را که شما تصویب می‌فرمایید قانون است اما این که می‌فرمایید برگردد به کمیسیون و بحث شود که آیا باید عکس داشته باشد یا خیر در کمیسیون ساعت‌ها بحث شده است کما این که جناب آقای جعفری خودشان پیشنهاددهنده این موضوع بودند ولی بعداً توضیحاتی که نماینده ثبت احوال دادند قانع شدند که درست است.
رئیس- آقای تجدد مطلبی را که عنوان کرده‌اید مربوط به این ماده نیست پیشنهادتان را بدهید شاید نماینده دولت قبول کند.
تجدد- در همین ماده‌ای که مورد بحث است در بند ۲ و ۳ نوشته نشده است برگ ولادت و گفتم که برگ ولادت پس از ۱۸ سالگی با آن مشخصاتی که صادر می‌کنید اصلاً ارزشی ندارد اگر بود اینجا ذکر می‌شد علاوه بر این امروز عکس ارزشی ندارد امروز اثر انگشت اثر دارد حتی برای تحصیل‌نکرده‌ها اثر انگشت موجب شناسایی است معذلک بنده به عکس اهمیت تنی‌دهم شماها یک مرتبه در سن ۱۸ سالگی و یک بار در ۴۰ سالگی از مردم عکس می‌خواهید بنده نظری نددارم می‌خواهید بگیرید می‌خواهید نگیرید
رئیس- پیشنهادی از آقای تجدد رسیده است که این لایحه مجدداً به کمیسیون برگردد پیشنهاد ایشان قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس سنا
با توضیحاتی که داده شد تمنی دارد مقرر فرمایند لایحه ثبت احوال مجدد به کمیسیون کشور ارسال گردد.
تجدد.
رئیس- رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای تجدد سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند(عده کمی برخاستند).
رد شد حالا مده ۲۳ مطرح است اگر راجع به ماده ۲۳ نظری هست بفرمایند( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۲۳ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند).
تصویب شد ماده ۲۴ قرائت می‌شود
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۴- واقعه مرگ باید طبق تصدیق پزشک و در صورت نبودن پزشک با حضور دو نفر گواه ثبت گردد.
در مورد طفلی که مرده به دنیا آمده یا بلافاصله پس از تولد بمیرد در صورت وجود پزشک در محل تصدیق پزشک ضروری است و در صورت نبودن پزشک گواهی دو نفر کافی است.
پزشکی که وقوع مرگ را به اطلاع داده می‌شود در هر مورد مکلف به معاینه جسد و صدور تصدیق یا اظهارنظر می‌باشد و در صورت امکان تشخیص علت مرگ باید تصدیق شود و به هر حال یک نسخه از تصدیق یا اظهارنظر خود را باید ثبت احوال محل در مهلت مقرر ارسال نماید.
رئیس- ماده ۲۴ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۲۴ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۲۵ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۵- مهلت اعلام مرگ ده روز از تاریخ وقوع یا وقوف بر آن است روز مرگ و تعطیل رسمی بعد از آخرین روز مهلت به حساب نمی‌آید و در صورتی که مرگ در اثناء سفر رخ دهد مهلت اعلام آن از تاریخ رسیدن به مقصد احتساب خواهد شد.
- تبصره- ترتیب ثبت وقایع ولادت و مرگی که پس از انقضاء مهلت مقرر اعلام می‌شود در آئین‌نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.
رئیس- ماده ۲۵ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۲۵ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۲۶ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۶- اعلام مرگ و امضاء سند ثبت مرگ به ترتیب به عهده یکی از اشخاص زیر است:
۱- نزدیکترین خویشاوند متوفی که در موقع مرگ حاضر بوده است
۲- متصدی یا صاحب مکانی که مرگ در آن رخ داده است یا نماینده او
۳- هر شخصی که در موقع مرگ حاضر بوده است
۴- مأمورین انتظامی یا کدخدا
- تبصره- متصدیان گورستان یا دفن مکلف به اطلاع مرگ به ثبت احوال هستند.
رئیس- ماده ۲۶ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۲۶ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۲۷ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۷- در صورتی که مرگ و یا ولادت طی نامه رسمی از طرف مأمورین انتظامی یا قضایی و سایر مقامات اعلام شود شماره و تاریخ اعلامنامه در سند درج و به منزله امضاء سند خواهد بود.
رئیس- ماده ۲۷ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۲۷ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۲۸ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۸- در موارد زیر اعلام مرگ عهده مقامات زیر است:
۱- در صورتی مرگ در اثر بروز سوانح از قبیل زلزله، سیل، طوفان و آتش‌سوزی واقع شود مقامات انتظامی یا گروه‌های امدادی حاضر در محل مکلفند واقه مرگ را ضمن ارسال صورت حاوی نام و نام خانوادگی و حتی‌المقدور شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه و سن متوفی اعلام نمایند.
۲- مرگ نظامیانی که در زمان صلح در سربازخانه و یا ضمن مانورهای نظامی یا در زمان جنگ واقع می‌شود وسیله فرمانده قسمت با تعیین نام و نام خانوادگی و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه اعلام می‌گردد.
رئیس- ماده ۲۸ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۲۸ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۲۹ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۹- در موردی که مشخصات متوفی معلوم نشود یا به بعضی از اطلاعاتی که باید در سند قید شود دسترسی نباشد در سند ثبت مرگ به جای مشخصات عبارت (نامعلوم) نوشته می‌شود تکمیل مشخصات نامعلوم با هیئت حل اختلاف خواهد بود.
رئیس- ماده ۲۹ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد ) رأی می‌گیریم به ماده ۲۹ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۰ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۰- مدرک ثبت فوت فرض غائب مفقودالاثر حکم قطعی دادگاه است مدیران دفاتر دادگاه‌های که حکم قطعی فوت فرضی غائب مفقودالاثر از آن دادگاه صادر شده مکلفند یک نسخه از رأی صادره را طی نامه رسمی به ثبت احوال محل ارسال دارند.
رئیس- ماده ۳۰ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۳۰ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۱ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
فصل پنجم- ثبت ازدواج و طلاق
ماده ۳۱- دارندگان دفاتر رسمی ازدواج و طلاق مکلفند وقایع ازدواج و طلاق را که در دفاتر مربوط ثبت می‌کنند در شناسنامه زوجین نیز درج و امضاء و مهر نمایند و حداکثر هر پانزده روز یک بار وقایع ازدواج و طلاقی را که در دفاتر به ثبت می‌رسد روی نمونه‌های مربوط تهیه و به ثبت احوال محل تحویل و رسید دریافت دارند.
ازدواج و طلاق ایرانیان در خارج از کشور باید به وسیله کنسولگری‌های مربوط در دفاتری که از طرف ثبت احوال تهیه می‌شود ثبت و حداکثر هر یک ماه یکبار وقایع ازدواج و طلاقی را که در دفاتر به ثبت می‌رسد روی نمونه‌های مخصوص تهیه و از طریق وزارت امور خارجه به سازمان ثبت احوال کشور فرستاده شود.
رئیس- ماده ۳۱ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۳۱ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۳۲ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۲- طلاق، رجوع و بذل مدت که در دفتر رسمی طلاق به ثبت نرسیده باشد با ارائه اقرارنامه رسمی در اسناد ثبت احوال طرفین ثبت خواهد شد.
ازدواج‌هایی که در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده باشد در صورت وجود شرایط زیر در اسناد سجلی ثبت خواهد شد.
۱- ارائه اقرارنامه رسمی مبنی بروجود رابطه زوجیت بین متقاضیان ثبت واقع ازدواج
۲- در موقع تنظیم اقرارنامه سن زوج از بیست سال تمام و سن زوجه از هیجده سال تمام کمتر نباشد
۳- گواهی ادارات ثبت احوال محل صدور شناسنامه‌های زوجین به این که در تاریخ اعلام واقعه طرفین در قید ازدواج دیگری نمی‌باشند
- تبصره- نمایندگان ثبت احوال مکلفند پس از ثبت واقعه رونوشت اقرارنامه را به دادسرای محل ارسال نمایند.
رئیس- ماده ۳۲ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۳۲ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد
ماده ۳۳ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۳- کلیه وقایع ازدواج و طلاق و یا مرگ زوج یا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نکاح باید در دفاتر ثبت کل وقایع ثبت شود ولی درشناسنامه به شرح زیر انعکاس خواهد یافت.
در شناسنامه مرد یا زن آخرین نکاح و طلاق یا بذل مدت در صورت تعداد زوجات آن عده ازدواج که به قوت خود باقی است در شناسنامه مرد منعکس خواهد شد. ازدواج و طلاق غیر مدخوله در شناسنامه درج نخواهد شد.
رئیس- ماده ۳۳ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۳۳ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۴ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۴- افشای اطلاعات مذکور در دفاتر ثبت کل وقایع و اسناد سجلی جز برای صاحب سند و مقامات قضایی و دولتی ذیصلاح ممنوع است.
رئیس- ماده ۳۴ مطرح است نظری نیست؟
( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۳۴ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۳۵ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرات می‌شود)
فصل ششم- صدور شناسنامه
ماده ۳۵- برای افراد ایرانی ظرف سه ماه پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام شناسنامه صادر خواهد شد افراد مذکور مکلفند با تسلیم عین یا المثنی برگ ولادت و عکس همان سال از ثبت احوال محل اقامت خود درخواست صدور شناسنامه نمایند.
رئیس- ماده ۳۵ مطرح است آقای تجدد بفرمایید.
تجدد- اگر در شور دوم عرایضی می‌کنم معذرت می‌خواهمچون در شور دوم نمی‌شود پیشنهاد کرد ولی یقین دارم که کلیه همکاران محترم برای سرعت عمل و تدوین قوانینی که از هر حیث جامع‌الشرایط باشد دور هم جمع شده‌اند با کسب اجازه از ریاست معظم می‌خواهم در ماده ۳۵ پیشنهادی تقدیم کنم شاید مورد قبول واقع شود مظلب دیگر این است که پس از رسیدن به سن ۱۸ سال به برگ ولادت شخص عکس الصاق می‌شود و باید سه ماه قبل از ۱۸ سالگی خود را به ثبت احوال محل برساند و عکسی که روس شناسنامه الصاق می‌شود مهر روی عکس می‌آید و ارزش عکس را مسلم می‌کند اسمش را ثبت می‌کنند. پیشنهادی است که تقدیم می‌کنم. عرض کردم شور دوم است معذلک ملاحظه بفرمایید شاید مورد قبول واقع شود.
رئیس- پیشنهاد آقای تجدد خوانده می‌شود.
( به شرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس سنا
ماده ۳۵- هر فرد ایرانی مکلف است پس از رسیدن به سن ۱۸ سالگی به برگ ولادت عکس الصاق و در ظرف سه ماه به مهر ثبت احوال محل برسانند تا به منزله شناسنامه محسوب شود.
رئیس- اگر قرار باشد هر فردی به ثبت احوال مراجعه کند این امر مغایر با نظر قبلی شما است و این پیشنهاد مفید فایده نیست. آقای وزیر دادگستری بفرمایید.
صادق احمدی( وزیر دادگستری)- بنده تصور می‌کنم فرمایشات جناب آقای رئیس بنده را مستغنی کرد از این که توضیح بیشتری عرض کنم. اگر قرار باشد که کسی به ثبت احوال مراجعه کند و عکس به شناسنامه‌اش الصاق کند خوب می‌رود شناسنامه می‌گیرد که اوراق ازدواج و طلاق هم ضمیمه آن هست. پس مسئله این است که عکس باید ملصق گردد تا آنجا که بنده شنیدم شناسنامه‌ها در صفحات نایلونی با جلد پلاستیکی باید آماده شود به طوری که بتواند تا آخر عمر از آن استفاده کند و خراب نشود. اما برگ ولادت مشخصات کمی دارد چون می‌داند وقتی به سن ۱۸ سالگی رسید باید عرض شود برگ ولادت دارای مشخصات شناسنامه نیست زیرا اثر انگشت یا اوراق ازدواج و طلاق ندارد. به صرف الصاق عکس آن آثاری که ه شناسنامه مترتب است به آن مترتب نمی‌شود همانطور که مقام معظم ریاست هم فرمودند تنها ممکن است گفته شود که ثبت احوال قبلاً شناسنامه‌ها را آماده کند تشریفات را انجام بدهد وقتی که صاحب شناسنامه می‌آید و عکس می‌آورد آن را ملصق کند و با یک تشریفات فوق‌العاده کمی کار مردم را انجام بدهند که مزاحمت و گرفتاری برای مردم ایجاد نشود.
رئیس- آقای تجدد بفرمایید
تجدد- بنده خیلی خوشحال شدم که این عمل را ثبت احوال انجام می‌دهد ولی قبل از این که به سن ۴۰ سالگی برسند باز بایستی عکس جدید الصاق کنند زیرا این کار برای مادام‌العمر نیست منظور بنده شخص خودم نیست در سن ۱۸ سالگی نیستم در چهل سالگی هم نیستم این برای افراد مملکت است که می‌گویم.
رئیس- آقای علامه وحیدی بفرمایید.
علامه وحیدی- در آخر ماده ۳۵ نوشته شده است " و عکس همان سال " در صورتی که باید نوشته شود " عکس سن ۱۸ سالگی " ناظر به سن ولادت نباشد.
رئیس- این مطلب اصلاح خواهد شد. آقای تجدد با این توضیحی که آقای وزیر دادگستری دادند قانع شدید؟
تجدد- با این توضیحی که آقای وزیر دادگستری دادند که ثبت احوال قبلاً کارها را آماده می‌کند و فقط عکس را می‌دهند شناسنامه را می‌گیرند این کار خوب است ولی به هر حال بنده خوشوقتم چون همکاران محترم قبول نکردند که این لایحه مجدداً به کمیسیون برگردد. ولی بنده از آقای صادق احمدی بیشتر متشکرم تا ازهمکاران محترم.
رئیس- آقای دکتر سجادی بفرمایید.
دکتر سجادی- حال که موضوع ورقه شناسنامه مورد قبول قرار گرفته من ناچار برمی‌گردم به ماده ۲۳ بند ۲ این قانون که مورد تذکر آقای تجدد قرار گرفت به نظر اینجانب علاوه بر ورقه شناسنامه در این بند باید ذکر برگ تولد هم بشود و الّا مثل این است که ما قائل به این مطلب هستیم که مرگ افراد ایرانی کمتر از هجده سال در هیچ کجا نباید ثبت شود.
رئیس- آقای وزیر دادگستری نظرتان چیست؟
وزیر دادگستری- با این امر موافقت شد اشکالی ندارد.
رئیس- اصلاح خواهیم کرد نسبت به ماده ۳۵ دیگر نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۳۵ با اصلاحی که آقای علامه وحیدی پیشنهاد کردند سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۶ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۶- شناسنامه از روی دفاتر ثبت کل وقایع صادر و باید دارای اطلاعات زیر و عکس و اثر انگشت صاحب آن باشد.
۱-شماره شناسایی و محل و تاریخ ثبت و صدور شناسنامه
۲-نام و نام خانوادگی و جنس دارنده آن
۳- محل و تاریخ تولد با قید روز و ماه و سال خورشیدی
۴- نام و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه پدر و مادر
۵- موعد تجدید شناسنامه و در صورت امکان گروه خون
۶- نام و نام خانوادگی و امضاء مأمور صدور مهر اداره و شماره سری شناسنامه
۷- محل اقامت و محل مخصوص ثبت ازدواج و طلاق یا مرگ زوج و زوجه و ولادت و مرگ فرزندان و مرگ صاحب شناسنامه
۸- محل توضیحات
۹- قید شماره و محل صدور شناسنامه سابق
- تبصره - شناسنامه اولیه باید در چهل سالگی تمام با عکس همان سال صاحب آن تجدید شود. در نقاطی که وسایل عکاسی نیست ثبت احوال باید فراهم کند.
- تبصره ۲- المثنی برگ ولادت و شناسنامه یا گواهی ولادت و تجدید شناسنامه مطابق مقررات آئین‌نامه این قانون درخواست و صادر خواهد شد.
- تبصره ۳- هرکس اقامتگاه قانونی خود را تغییر دهد مکلف است مراتب را به ثبت احوال محل اطلاع دهد.
رئیس- ماده ۳۶ مطرح است آقای تجدد بفرمایید.
تجدد- در ۲۵ روز پیش آقایان در روزنامه اطلاعات خواندید که یک زن در اثر جراحی دماغش که بزرگ بوده آن زن مرد پس با عمل جراحی می‌شود عکس را هم عوض کرد یعنی شخصی می‌تواند با جراحی پلاستیک وضع خودش را عوض کند و هم می‌شود عکس دیگری درست کرد. شاید با پلاستیک قیافه‌اش را عوض کند البته این مطلبی که عرض کردم مربوط به سن چهل سالگی به بعد است چون در سن ۱۸ سالگی تصورش به اینجا نمی‌رسد در سن چهل سالگی است که عکس را عوض می‌کنند یا قیافه را تغییر می‌دهند.
در سن چهل سالی است آدم متقلبی است و عکسش را عوض می‌کند. بنده می‌خواستم از آقای وزیر دادگستری تقاضا کنم که در این جا اثر انگشت را هم اضافه کنند که حتما در سن چهل سالگی اثر انگشت هم باشد و الّا تنها عکس کافی نخواهد بود.
صادق احمدی( وزیر دادگستری) - این مطلب را ما خودمان در این لایحه گنجانده‌ایم.
رئیس- بخوانید موردش کجاست.
صادق احمدی( وزیر دادگستری)- در ماده ۳۶ این طور نوشته شده است " ماده ۳۶- شناسنامه از روی دفاتر ثبت کل وقایع صادر و باید دارای اطلاعات زیر و عکس و اثر انگشت صاحب آن باشد".
رئیس- آقای تجدد بفرمایید.
تجدد- پس با این بیانی که فرمودند نتیجه گرفتی که عکس به درد نمی‌خورد.
رئیس- آقای علامه بفرمایید.
علامه وحیدی- در بنده این طور نوشته شده است:
" موعد تجدید شناسنامه و در صورت امکان گروه خون " چون موعد معمولاً به مکان اطلاق می‌شود زیرا موعد به معنای میعاد است، ممکن است میعادگاه شمیران یا قلهک باشد پیشنهاد بنده این است که به جای کلمه " موعد" کلمه وقت گذاشته بشود.
رئیس- اشکالی ندارد.
رئیس- آقای جلیلی بفرمایید.
جلیلی- جناب آقای وزیر دادگستری در تبصره ۳ این طور نوشته شده است:
" هر کس اقامتگاه قانونی خود را تغییر دهد مکلف است مراتب را به ثبت احوال محل اطلاع دهد" می‌خواستم سؤال کنم که اقامتگاه قانونی بنده کجاست؟ ضابطه می‌خواهد آیا منظور خانه محل سکونت است؟ یا دفتر کارم هست؟ بنده می‌خواستم مسافرت کنم و ده روز در یزد بمانم آیا اقامتگاه قانونی من یزد می‌باشد؟ تعیین این کار خیلی مشکل است زیرا برای اشخاصی که هر روز گرفتاری‌هایی پیش می‌آید که باید به این طرف آن طرف مسافرت کنند آیا اقامتگاه او همین محل هست. هر روز باید برود به ثبت احوال و اقامتگاه خودش را اطلاع بدهد؟ خیال می‌کنم اگر این اقامتگاه را روشنتر بیان کنند سرگردانی مردم کمتر خواهد شد.
صادق احمدی( وزیر دادگستری)- اقامتگاه قانونی ممکن است محل کسب هر کس باشد یا هر جا که محل اقامت دائمی شخص است. اگر کسی اقامتگاه قبلی خود را ده تعیین کند یا هر جای دیگر اقامتگاه او همان جاست که تعیین کرده است.
رئیس- آقای جلیلی بفرمایید.
جلیلی- وقتی که ما او را مکلف می‌کنیم شاید نتواند و اطلاع نداشته باشد.
رئیس- بر حسب این که خودش مایل باشد اطلاع می‌دهد و اگر هم نکرد کسی کارش ندارد چنان که تا به حال جنابعالی این کار را نکرده‌اید. به علاوه این موجب تسهیلات بسیاری برای اشخاصی که برای آنان حوادثی رخ می‌دهد خواهد شد. این است که به نظر من هر کسی به نفع خودش هست که این مراقبت‌ها را بکند.
جلیلی- جناب آقای رئیس بنده که با این امر موافق بودم ولی ملزم کردن به این که هر وقتی که محل سکونتش را تغییر بدهد به اطلاع برساند مشکل است.
رئیس- هر دفعه نیست بلکه محل اصلی خود را اعلام می‌کند و هر دفعه که به جایی مسافرت کرد دیگر خبر نمی‌دهد.
نسبت به ماده ۳۶ دیگر نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۳۶ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۷ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۷- سازمان ثبت احوال کشور مکلف است به مجرد وصول اعلام ترک تابعیت و یا اخراج از تابعیت اشخاص از طرف وزارت امور خارجه ترک تابعیت و یا اخراج تابعیت را در دفاتر و اسناد مربوط منعکس و شناسنامه را معدوم نماید.
رئیس- ماده ۳۷ مطرح ایت نظری هست؟ می‌فرمایند نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۳۷ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۸ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۸- در نقاطی که دولت مقتضی بداند و اعلام کند ایرانیان مقیم آن نقاط که سن آنها بیش از ۱۵ سال تمام باشد باید دارای کارت شناسایی بوده و همیشه آن را همراه داشته باشند کارت شناسایی حای کلیه مشخصات از هویت و اثر انگشت و گروه خون و عکس و نشانی محل سکونت خواهد بود.
ترتیب صدور کارت شناسایی و اعلام ثبت تغییرات محل سکونت دارنده آن و اشخاصی که باید برای صغار و مجانین کارت شناسایی اخذ نمایند و نیز مجازات نگرفتن یا همراه نداشتن و یا اعلام نکردن تغییرات محل سکونت در آئین‌نامه اجرایی این ماده تعین خواهد شد.
رئیس- ماده ۳۸ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۳۸ سناتورهایی که موافقند قیام فرماند(اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۹ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۹- تغییر نام خانوادگی با تصویب سازمان ثبت احوال کشور خواهد بود.
- تبصره- مواد تغییر نام خانوادگی مطابق آئین‌نامه اجرایی این قانون می‌باشد.
رئیس- ماده ۳۹ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۳۹ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۰ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۰- حق تقدم نام خانوادگی با رعایت تاریخ تقدیم صدور اسناد مختص اشخاصی است که به نام آنان در دفاتر به ثبت می‌رسد و دیگری با رعایت تقسیمات کشوری حق اختیار آن را در آن اداره ندارد مگر با اجازه دارنده حق تقدم و پس از فوت به ورثه قانونی انتقال می‌یابد
هر یک از وراث می‌تواند شخص غاصبی که نام خانوادگی او را اختیار کرده مورد اعتراض قرار داده و تغییر نام خانوادگی او را بخواهد ولی وراث بالاتفاق می‌تواند به دیگری اجازه دهند که نام خانوادگی آنان را اختیار نماید.
- تبصره- نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر خواهد بود اگر چه شناسنامه فرزند در قلمرو اداره ثبت احوال دیگری صادر گردد فرزندان کبیر می‌توانند برای خود نام خانوادگی دیگری انتخاب نمایند.
رئیس- ماده ۴۰ مطرح است نظری نیست( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۰ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند)تصویب شد. ماده ۴۱ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۱- زوجه می‌تواند با موافقت همسر خود تا زمانی که در قید زوجیت می‌باشد از نام خانوادگی همسر خود بدون رعایت حق تقدم استفاده کند و در صورت طلاق ادامه استفاده از نام خانوادگی موکول به اجازه همسر خواهد بود.
رئیس- ماده ۴۱ مطرح است نظری نیست( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۱ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۲ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
فصل نهم- تعویض شناسنامه‌های موجود و نقل آن به دفاتر ثبت کل وقایع.
ماده ۴۲- سازمان ثبت احوال کشور مکلف است شناسنامه‌های موجود در دست مردم را به تدریج تعویض نماید و کلیه افراد نیز مکلفند در مهلت‌های معین که سازمان ثبت احوال کشور طی آگهی و وسایل ارتباط جمعی و به ترتیب گروه سنی تعیین خواهد نمود به مأمورین ثبت احوال محل اقامت خود برای اعلام هویت و وقایع حیاتی خود و ارائه مدارک و دریافت شناسنامه نمونه جدید مراجعه نمایند. مرگ‌های ثبت نشده زوج و زوجه و فرزندان نیز ضمن این مراجعه باید اعلام شود.
رئیس- ماده ۴۲ مطرح است نظری نیست( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۲ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۳ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۳- اشخاصی که در مهلت‌های معین در آگهی منتشره مأمورین ثبت احوال از داشتن شناسنامه مکرر یا استفاده از شناسنامه غیر یا دریافت شناسنامه موهوم یا با داشتن تابیعت خارجی از شناسنامه ایرانی استفاده نموده مطلع نمایند از تعقیب و مجازات معاف خواهند بود و الّا پس از انقضاء مهلت‌های معینه جرایم مزبور مستمر شناخته شده و مشمول مجازات مصرح در مواد ۴۶ و ۴۷ این قانون خواهند بود.
هویت دارندگان شناسنامه مکرر به انتخاب صاحبان و یا نمایندگان قانونی آنان تثبیت و هویت اشخاصی که از شناسنامه غیر استفاده نموده‌اند و همچنین مدارک ازدواج و طلاق شناسنامه فرزندان مطابق شناسنامه قانونی که صادر می‌شود خواهد بود.
- تبصره- تعویض شناسنامه همسر و فرزندان ضمن گروه سنی همسری که در مهلت مقرر مراجعه می‌کنند به عمل خواهد آمد و همچنین در موقع ثبت ولادت طفل شناسنامه پدر و مادر و افراد خانوار تعویض خواهد شد اگر چه مهلت معین و آگهی نشده باشد.
رئیس- ماده ۴۳ مطرح است نظری نیست( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۳ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۴ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۴- مأمورین ثبت احوال صحت اعلامات را تسجیل و ولادت را در دفتر وقایع حیاتی ثبت و طبق آن با ذکر شماره و محل صدور شناسنامه قدیم نسبت به صدور شناسنامه یا برگ ولادت با قید شماره شناسایی جدید مبادرت خواهند نمود و اطلاعیه به اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه سابق اراسل خواهند داشت تا در اسناد سابق مراتب منعکس و اسناد سابق از دسترس خارج و به بایگانی راکد منتقل گردد.
- تبصره- هرگاه تابعیت مورد تردید واقع گردد و مدارکی برای احراز تابعیت تسلیم نگردد پس از احراز تابعین توسط مأمورین انتظامی اقدام می‌شود.
رئیس- ماده ۴۴ مطرح است نظری نیست( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۴ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۵ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۵- سازمان ثبت احوال کشور پایان مهلت تعویض شناسنامه هر گروه سنی را طی آگهی و وسایل ارتباط جمعی به اطلاع عموم خواهد رسانید . پس از انتشار آگهی مزبور شناسنامه‌های سابق آن گروه بی‌اعتبار بوده و اسناد مربوط از دسترس خارج و به بایگانی راکد منتقل خواهد شد. ادارات دولتی و شهرداری و کلیه مراجع رسمی و دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و بانک‌ها و عموم موسسات و بخش‌های خصوصی پس از انتشار آگهی پایان مهلت هر گروه سنی منحصراً شناسنامه‌های جدید را ملاک هویت قانونی آن گروه قرار خواهند داد.
- تبصره- افرادی که در مهلت‌های مقرر گروه سنی مراجعه نکنند پس از اعلام تخلف به دادگاه به تعویض شناسنامه آنان مبادرت خواهد شد.
رئیس- ماده ۴۵ مطرح است نظری نیست( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۵ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۶ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
فصل دهم- تهیه مقدمان اجرای قانون
ماده ۴۶- وزارت کشور مکلف است در مدت یکسال از تاریخ تصویب این قانون مقدمات اجرای آن را از حیث تهیه وسایل کار و تجهیزات و تأمین کارکنان لازم و آموزش آنان فراهم نماید.
دولت اعتبار لازم برای اجرای این قانون را تأمین خواهد نمود.
رئیس- ماده ۴۶ مطرح است نظری نیست( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۶ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۷ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
فصل یازدهم- مقررات کیفری
ماده ۴۷- اشخاصی که از وظایف مذکور در مواد ۱۶ و ۱۹و ۲۴ و ۲۶ و ۳۵ و تبصره ماده ۲۶ و تبصره یک و سه ماده ۳۶ و ماده ۴۲ خودداری کنند یا با در دست داشتن شناسنامه اقدام به اخذ المثنی نمایند مورد تعقیب قرار گرفته و علاوه بر الزام به انجام تکالیف مقرر به پرداخت دویست تا پنجهزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.
- تبصره- مأمورین و مقاماتی که به موجب این قانون وظایفی بر عهده دارند هرگاه در اجرای آن تأخیر یا تعلل نمایند در دادگاه‌های اداری یا انتظامی مربوط تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.
رئیس- ماده ۴۷ مطرح است نظری نیست( اظهاری نشد ) رأی می‌گیریم به ماده ۴۷ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۸ قرائت می‌شود.
( به شرح زیرقرائت می‌شود)
ماده ۴۸- اشخاص زیر به حبس جنحه‌ای از شصت و یک روز تا شش ماه محکوم خواهند شد:
الف-اشخاصی که در اعلام ولادت یا مرگ یا هویت برخلاف واقع اظهاری نمایند
ب- اشخاصی که عالماً عامداً پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام به بالا از شناسنامه مکرر استفاده و یا به دریافت شناسنامه مکرر برای خود یا مولی‌علیه یا به دریافت شناسنامه موهوم مبادرت کنند و یا از شناسنامه دیگری خواه صاحب آن زنده یا مرده باشند به نام هویت خود استفاده نمایند
ج- ماما یا پزشکی که در مورد ولادت و مرگ گواهی خلاف واقع صادر کند
د- اشخاصی که در مورد ولادت و مرگ شهادت دروغ بدهند که شهادت آنان منجر به تنظیم سند ولادت و یا مرگ گردد.
رئیس- ماده ۴۸ مطرح است نظری نیست( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۸ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۴۹ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۹- افراد بیگانه که بدون احراز تابعیت به منظور ایرانی قلمداد کردن خود موحب تنظیم اسناد سجلی یا دریافت شناسنامه شوند به حبس جنحه‌ای از سه ماه تا یک سال محکوم خواهند شد.
رئیس- ماده ۴۹ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۹ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۰ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۰- هر کس عالماً عامداً پدر طفل را به غیر پدر واقعی قلمداد کند مشمول مجازات مقرر در ماده ۱۹۵ قانون مجازات عمومی می‌باشد. به استثنای موردی که ابوین طفل معلوم نباشد.
رئیس- ماده ۵۰ مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۰ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۱ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۱- مأمورینی که عالماً عامداً در جرایم مذکور در ماده ۴۸ و ۴۹ و ۵۰ این قانون و ماده ۱۹۵ قانون مجازات عمومی معاونت نمایند یا گواهی‌های خلاف را ملاک اجرای وظایف قانونی قرار دهند به مجازات مرتکب اصلی محکوم خواهند شد.
رئیس- ماده ۵۱ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۱ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۲ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۲- آئین‌نامه‌های اجرای این قانون و نمونه‌های اوراق و اسناد مربوط وسیله وزارت گشور و وزارت دادگستری تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
رئیس- ماده ۵۲ مطرح است نظری نیست( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۲ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۳ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۳- از تاریخ اجرای این قانون تا پیایان مهلت‌های معین قوانین مصوب ۱۴/۳/۱۳۰۴و مرداد۱۳۰۷ و آذر ۱۳۱۰ و اول بهمن ۱۳۱۲ و دوم اردیبهشت ۱۳۱۹ لغو و هر قانونی که در مقام اجرا معارض این قانون باشد بلااثر است.
رئیس- ماده ۵۳ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۳ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۴ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرئت شد)
ماده ۵۴- وزارت کشور، وزارت امور خارجه،وزارت دادگستری مأمور اجرای این قانون هستند.
رئیس- ماده ۵۴ مطرح است نظری نیست؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۴ سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر مطرح است آقای تجدد بفرمایید.
تجدد- عنوان لایحه را که ملاحظه می‌فرمایید نوشته شده است:
" ثبت احوال" خیلی روشن و مشخصات افراد نوشته شده است ولی آیا می‌دانید که این مشخصات در امور اقتصادی چه اهمیتی دارد من توجه اداره سجل احوال را به این امر جلب می‌کنم یک خانواده کوچک را مثال می‌زنم. تعداد جمعیت این خانواده مثلاً چند نفر است برای این جمعیت باید نان تهیه کرد. لباس تهیه کرد و اثاث تهیه کند. وسایل تحصیلی تهیه کند و غیره پس باز تمام اعمال اقتصادی کشور ما روی این اوراق است این است که استدعا می‌کنم نسبت به این احصائیه و امارها توجه بیشتری مبذول بفرمایند تا موسسات مالی این مملکت بتوانند روی یک پروگرام صحیح و وضع روشنتری کمک بکنند و از کوچکترین درآمدهای خودشان استفاده ببرند. نه این که با یک اعلان جزئی بگویند که ما مجبور هستیم هزار میلیون دلار سورشارژ کشتی‌ها را بدهیم. چرا باید این کشتی‌ها شش ماه یا نه ماه در آب منتظر باشند چه فشارهایی امروز به بانک‌ها وارد شده است.
برای این که آنان اسناد را داده‌اند و اسناد در دستشان است و داد می‌زنند و کسی به آنان توجه نمی‌کند. من امروز به بانک مرکزی پیشنهادی کردم که این اقداماتی که دربارهٔ بنادر می‌کنند بنادر که سهل است در مورد فرودگاه‌ها می‌کنند مثلاً در فرودگاه اصفهان ملاحظه می‌کنید که در گوشه فرودگاه آن قدر مال ریخته است که خدا می‌داند در فرودگاه تهران هم همینطور. گفتم اجازه بدهید و موافقت بفرمایید که به صورت تضمین آنها را ترخیص کنند این ابتکار من نیست بلکه ابتکار تیمسار سرلشکر ضرغام است موقعی که وزیر گمرکات بود که به وسیله تضمین کالا را ترخیص می‌کرد و این اسناد را هم که مردم نمی‌آورند واریز کنند به آنها اعلام بفرمایید اگر اسناد را بیاورند و واریز بکنید ما این مزایای پولی را به شما می‌دهیم یعنی به بانک‌ها ابلاغ کنید که در ظرف شش ماه تا یک سال پول این اسناد را بگیرید و تسهیلاتی قائل شوید که دولت و ملت آسوده شوند. اما اگر سجل احوال ما یا شناسنامه‌ای که می‌فرمایید دقیق باشد و روی اصول علمی باشد آن وقت پیش‌بینی احتیاجات یا سیلو درست کردن برای گندم بسیار آسان است.
رئیس- مطالبتان را خوب به موضوع لایحه چسباندید و از این لحاظ ایرادی نیست ولی به هر حال مربوط به لایحه نبود. نسبت به کلیات دیگر نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس شورای ملی ارسال خواهد شد.
- شور اول لایحه اصلاح قانون تسکیل دیوان کیفر و بعضی از مواد قانون مجازات عمومی و الحاق چهار ماده به قانون مجازات عمومی
۵- شور اول لایحه اصلاح قانون تسکیل دیوان کیفر و بعضی از مواد قانون مجازات عمومی و الحاق چهار ماده به قانون مجازات عمومی
رئیس- لایحه اصلاح قانون تشکیل دیوان کیفر و بعضی از مواد قانون مجازات عمومی و الحاق چهار ماده به قانون مجازات عمومی برای شور اول مطرح است. گزارش کمیسیون شماره ۳ ( دادگستری و استخدام) قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره ۳( دادگستری و استخدام) به مجلس سنا
لایحه شماره ۵۸۷۸۶ مورخ ۴/۱۲/۱۳۵۳ دولت راجع به اصلاح قانون تشکیل دیوان کیفر و بعضی از مواد قانون مجازات عمومی و الحاق چهار ماده به قانون مجازات عمومی ارسالی از مجلس شورای ملی در جلسه مورخ سه‌شنبه ۹/۷/۱۳۵۴کمیسیون شماره ۳ ( دادگستری و استخدام) با حضور آقای صادق احمدی وزیر دادگستری مطرح شد و پس از رسیدگی و شور لازم با مختصر اصلاح عبارتی به تصویب رسید.
اینک گزارش آن به شرح زیر برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌شود.
رئیس به جای مخبر کمیسیون شماره ۳ دادگستری و استخدام مجلس سنا - دکتر سید محمد سجادی.
قانون اصلاح قانون تشکیل دیوان کیفر و بعضی از مواد قانون مجازات عمومی و الحاق چهار ماده به قانون مجازات عمومی
ماده واحده- مواد۲ و ۴ و ۶ قانون تشکیل دیوان کیفر کارکنان دولت مصوب سال ۱۳۳۴ و مواد ۱۴۳ و ۱۵۲ و ۱۵۳ و ۲۳۸ قانون مجازات عمومی به شرح زیر اصلاح و چهار ماده به عنوان مواد ۱۴۸ و ۱۵۳ مکرر و ۲۸۹ و ۲۹۰ به قانون مجازات عمومی الحاق و مواد ۳ و ۸ قانون اصلاح پاره‌ای از مواد ثانون اصلاح محاکمات جزایی و قانون مجازات عمومی مربوط به مستخدمین دولت مصوب ۱۸ دی ماه ۱۳۱۷ لغو می‌شود
الف- ماده ۲قانون تشکیل دیوان کیفر کارکنان دولت به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۲- دیوان کیفر کارکنان دولت به جرائم زیر رسیدگی می‌کنند:
۱-کلیه جرایم معاونان مدیران کل وزارتخانه‌ها و معاونان نخست‌وزیر و مدیران کل نخست‌وزیری و سازمان‌ها و موسسات دولتی و وابسته به دولت و سفرا و روسای دانشکده‌ها و دانشگاها و موسسات عالی علمی دیگر که از طرف دولت یا با کمک مستمر دولت اداره می‌شوند و استانداران و فرمانداران و روسای ادارات و استان‌ها و شهرستان‌ها و شهرداران مراکز شهرستان‌ها و روسا و مدیران و اعضاء هیئت مدیره و هیئت عامل شرکت‌ها و موسسات و سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت و روسا و مدیران سازمان‌ها و موسسات مملکتی و روسا و مدیران سازمان‌ها و موسسات مأمور به خدمات عمومی و کفیل یا قائم‌مقام هر یک از مقامات مذکور و روسا و مستشاران و دادستان دیوان محاسبات و دارندگان پایه‌های قضایی که به سبب شغل و وظیفه مرتکب شوند.
۲- جرائم اختلاس و تصرف غیرقانونی و ارتشاء و کلاهبرداری و جرائم موضوع ماده ۱۵۳ مکرر و ماده ۱۵۷ قانون مجازات عمومی به سبب شغل و وظیفه سایر کارکنان سازمان‌ها و موسسات فوق و کارمندان شهرداری‌ها و شهرداران غیر مراکز شهرستان‌ها در صورتی مبلغ رشوه از پنجهزار ریال و مبلغ مورد اتهام در سایر جرائم از سی هزار ریال بیشتر باشد.
کلیه جرائمی که قانوناً در حکم اختلاس یا تصرف غیرقانونی یا کلاهبرداری است مشمول این بند خواهد بود.
۳- رشاء در صورتی که مرتشی یکی از اشخاص مذکور در یند یک و یا میزان رشوه مشمول بند دو باشد.
- تبصره- رسیدگی به جرائم دارندگان پایه‌های قضایی در غیر مورد مذکور در بند ۱ این ماده در صلاحیت دادسرا و دادگاه‌های عمومی تهران است.
ب- ماده ۴ قانون تشکیل دیوان کیفر کارکنان دولت به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۴- قرار توقیف و اخذ هر تأمین دیگری از متهم و قرار تأمین خواسته که از طرف بازپرس یا دادستان دیوان کیفر یا قاضی دیگری که از طرف آنان مأموریت تحقیق دارد صادر می‌شود از جهت نوع و میزان تأمین و ترتیب و موعد شکایت از قرار و جهات دیگر همچنین قرارهای منع یا موقوفی تعقیب که از طرف بازپرس یا دادستان دیوان کیفر صادر می‌شود از جهت ترتیب و موعد و موارد شکایت تابع مقررات آئین دادرسی کیفری است ولی تخفیف یا تشدید تأمین به تقاضای دادستان دیوان کیفر به عمل خواهد آمد. متهم در صورت تشدید تأمین حق شکایت خواهد داشت. مرجع شکایت از قرارهای مذکور دادگاه دیوان کیفر می‌باشد و رأی دادگاه در این موارد قطعی است.
ج- ماده ۶ قانون تشکیل دیوان کیفر کارکنان دولت به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۶- ترتیب تشکیل جلسه مقدماتی و محاکمه حضوری و غیابی و رسیدگی و صدور حکم به نحوی است که برای محاکمات جنایی مقرر گردیده و احکام و قرارهایدادگاه‌های دیوان کیفر از جهت قابلیت فرجام و ترتیب و موعد شکایت نیز تابع مقررات احکام دادگاه جنایی خواهد بود.
- تبصره ۱- دادگاه دیوان کیفر می‌تواند در صورتی که لازم تشخیص دهد دادستان دیوان کیفر و یا نماینده سازمان یا موسسه مربوط را اعم از این که مطالبه ضرر و زیان کرده یا نکرده باشد برای اخذ توضیح در جلسه مقدماتی دعوت و متهم یا وکیل او را نیز احضار نماید.
- تبصره ۲ - فاصله بین اعلام رأی و صدور حکم ( رأی با مقدمه آن ) حداکثر پنج روز است و ضمن اعلام رأی به متهمین حاضر تفهیم می‌شود که حکم دادگاه ظرف مدت مزبور صادر خواهد شد و بلافاصله پس از صدور متهمینی که در زندان باشند برای قرائت حکم احضار می‌شوند.
مهلت تقاضای فرجام متهم از احکام حضوری دیوان کفر پانزده روز از تاریخ اعلام رأی می‌باشد ولی ترتیب ابلاغ احکام غیابی دادگاه جنایی مقرر گردیده است.
مهلت تقاضای فرجام مدعی خصوص نسبت به حکم ضرر و زیان ده روز از تاریخ ابلاغ حکم است.
د- ماده ۱۴۳ قانون مجازات عمومی به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۴۳- هر گاه راشی مقامان صلاحیتدار را از دادن رشوه مطلع سازد و ادعای او نیز مقرون به دلایل و قرائن کافی باشد از تعقیب کیفری معاف می‌شود و الّا طبق ماده ۲۹۶ مورد تعقیب قرار خواهد گرفت. همچنین در صورتی که راشی ضمن تعقیب کیفری با افراد خود موجبات کشف جرم یا تسهیل تعقیب مرتشی را فراهم نماید تعقیب کیفری او موقوف می‌گردد.
ه- ماده ۱۵۲ قانون مجازات عمومی به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۱۵۲- هر یک اشخاص مذکور در ماده ۲ قانون تشکیل دیوان کیفر وجوه نقدی یا مطالبات سایر حواله‌جات یا سهام و سایر اسناد و اوراق بهادار یا سایر اموال متعلق به هر یک از سازمان‌ها و موسسات مندرج در آن ماده یا اشخاصی را که بر حسب وظیفه به او سپرده شده است به نفع خود یا دیگری برداشت و تصاحب کرده یا عمداً تلف نماید مختلس محسوب و به ترتیب زیر مجازات خواهد شد.
در صورتی که میزان اختلاس تا پنجهزار ریال باشد مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس جنحه‌ای و هرگاه بیش از این مبلغ باشد به دو تا ده سال حبس جنایی درجه ۲ و انفصال دائم از خدمت محکوم می‌شود و در هر دو مورد علاوه بر رد وجه یا مال مورد اختلاس به جزای نقدی معادل دو برابر آن نیز محکوم خواهد شد.
- تبصره ۱- مجازات شروع به اختلاس در مواردی که جنحه محسوب می‌شود حداقل حبس مقرر برای آن جرم است.
- تبصره ۲- هرگاه مرتکب اختلاس قبل از صدور کیفرخواست تمام وجه یا مال مورد اختلاس را مسترد نماید دادگاه می‌تواند او را از جزای نقدی معاف کند.
و- ماده ۱۵۳ قانون مجازات عمومی به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۱۵۳- هر یک از اشخاص مذکور در ماده قبل وجوه یا اموال مندرج در آن ماده یا مالی را که بر حسب وظبفه در اختیار دارد مورد استفاده غیرمجاز قرار دهد بدون آن که قصد تملک آن را به نفع خود یا دیگری داشته باشد متصرف غیرقانونی محسوب و به ترتیب زیر مجازات
۱-در صورتی که وجوه یا اموال را به نفع خود یا دیگری مورد استفاده غیرمجاز قرار دهد و میزان انتفاع از ده هزار و یک صد هزار ریال باشد مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس جنحه‌ای و هر گاه بیش از این مبلغ باشد به دو تا ده سال حبس جنایی درجه ۲ و انفصال دائم از خدمت محکوم می‌گردد و در هر دو مورد علاوه بر رد مبلغ مورد انتفاع به جزای نقدی معادل دو برابر آن نیز محکوم خواهد شد.
۲- در موردی که وجوه یا اموال عامداً به مصارفی رسیده که اساساً در قانون اعتباری برای آن منظور نشده یا در غیر مورد معین یا زائد بر اعتبار مصوب مصرف شده و میزان آن بیش از ده هزار ریال باشد مرتکب به حبس جنحه‌ای از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد. همین مجازات مقرر است برای موردی که وجوه سپرده اشخاص برخلاف مقررات قانونی سازمان یا موسسه مصرف شده باشد.
۳- در صورتی که وجوه یا اموال مذکور در بند یک یا دو بیش از ده هزار ریال نباشد و در سایر مواردی که وجوه یا اموال بدون رعایت مقررات قانونی مصرف شود عمل مرتکب تخلف اداری محسوب و در دادگاه اداری تعقیب خواهد شد.
عدم ضبظ سپرده یا عدم وصول وجه تخلف در مواردی در قانون یا قرارداد پیش‌بینی شده یا پرداخت سپرده قبل از موعدی که مقرر بوده مشمول این بند می‌باشد.
- تبصره ۱- متعهد نمودن سازمان یا موسسه به نحو مذکور در این ماده در حکم تصرف غیرقانونی محسوب و مرتکب حسب مورد به مجازات‌های مقرر در ماده فوق محکوم می‌شود مگر آن که عمل مرتکب مستلزم مجازات مجازات شدیدتری باشد.
- تبصره ۲- هرگاه محرز شود مرتکب بر حسب ضرورت اداری یا تأمین مصالح اجتماعی وجوه یا اموال را در غیر مورد معین یا زائد تأمین مصالح اجتماعی وجوه و اموال را در غیر مورد معین یا زائد بر اعتبار مصوب مصرف کرده یا ایجاد تعهد غیرمجاز نموده به پیشنهاد وزیر دادگستری یا وزیر وزارتخانه مربوط و تصویب هیئت وزیران از جهت تعقیب کیفری معاف می‌شود ولی هرگاه مرتکب به جهت دیگری از مقررات مالی تخلف کرده باشد قابل تعقیب در دادگاه اداری خواهد بود.
- تبصره ۳- در تمام مواردی که تصرف غیرقانونی موجب ضرر و زیان شده باشد متضرر از جرم می‌تواد حسب مورد از دادگاه جزا یا دادگاه حقوق ضرر و زیان خود را مطالبه نماید. در مورد شق ۱ این ماده هرگاه مقدار ضرر و زیان بیش از میزان انتفاع باشد از دادگاه حکم به پرداخت مابه‌التفاوت خواهد داد.
ز- ماده ۲۳۸ قانون مجازات عمومی به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۲۳۸- هر کس از راه حیله و تقل مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارتخانه‌ا یا کارخانه‌ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اختیارات واهی مغرور کند یا به امور غیرواقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیش‌آمدهای غیر واقع بترساند و یا اسم یا عنوان یا سمت مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور یا وسایل تقلبی دیگر وجوه یا اموال یا اسناد یا حواله‌جات یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آنها تحصیلکرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب و به حبس جنحه‌ای از شش ماه تا سه سال و پرداخت جزای نقدی از ده هزار ریال تا صد هزار ریال محکوم می‌شود.
در صورتی که مرتکب عنوان یا سمت مجعول مأموریت از طرف سازمان‌ها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا شهرداری‌ها اتخاذ کرده یا این که جرم با استفاده از تبلیغ عامه از طریق وسایل ارتباط جمعی از قبیل رادیو تلویزیون، روزنامه و مجله یا نطق در مجامع یا انتشار آگهی چاپی یا خطی صورت گرفته باشد یا مرتکب از اشخاص مذکور در ماده ۲ قانون تشکیل دیوان کیفر کارکنان دولت بوده و به سبب شغل و وظیفه مرتکب جرم شده باشد به حبس جنایی درجه ۲ و پرداخت جزای نقدی از یست هزار ریال تا دویست هزار ریال محکوم خواهد شد.
- تبصره- مجازات شروع به کلاهبرداری در مواردی که جنحه محسوب می‌شود حداقل مجازات آن جرم است.
ح- ماده زیر به عنوان ماده ۱۴۸ به قانون مجازات عمومی اضافه می‌شود.
ماده ۱۴۸- در موردی که میزان رشوه بیش از ده هزار ریال باشد مرتشی علاوه بر مجازات مقرر به انفصال دائم از خدمت نیز محکوم خواهد شد.
ط- ماده زیر به عنوان ماده ۱۵۳ مکرر به قانون مجازات عمومی اضافه می‌شود:
ماده ۱۵۳ مکرر- هر شخصی که عهده‌دار انجام معامله یا ساختن چیزی یا نظارت در ساختن یا امر به ساختن آن برای هر یک از سازمان‌ها و موسسات مذکور در ماده ۲ قانون تشکیل دیوان کیفر بوده به واسطه تدلیس در معامله از جهت تعیین مقدار یا ضعف یا قیمت بیش از حد متعارف مورد معامله یا تقلب در ساختن آن چیز نفعی برای خود یا دیگری تحصیل کند که به موجب ضرر و زیان سازمان یا موسسه باشد حسب میزان ضرر وارده به مجازات مختلس محکوم خواهد شد.
هرگاه مرتکب کارمند سازمان‌ها و موسسات فوق نباشد به جای انفصال از خدمت حکم به محرومیت از استخدام در تمام سازمان‌ها و موسسات مزبور داده خواهد شد.
ی- ماده زیر به عنوان ماده ۲۸۹ به قانون مجازات عمومی اضافه می‌شود.
ماده ۲۸۹- هر یک از روسا یا مدیران یا مسئولین سازمان‌ها و موسسات مذکور در ماده ۲ قانون تشکیل دیوان کیفر که از وقوع جرم ارتشاء یا اختلاس یا تصرف غیرقانونی یا کلاهبرداری یا جرائم موضوع ماده ۱۵۳ مکرر یا ماده ۱۵۷ در سازمان یا موسسه تحت اداره یا نظارت خود مطلع شده و مراتب را حسب مورد به مراجع صلاحیتدار قضایی یا اداری اعلام ننماید به حبس جنحه‌ای از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.
ک- ماده زیر به عنوان ماده ۲۹۰ به قانون مجازات عمومی اضافه می‌شود:
ماده ۲۹۰- حد نصاب مبالغ مذکور در حرائم اختلاس و تصرف غیرقانونی و ارتشاء و کلاهبرداری و جرائم موضوع ماده ۱۵۳ مکرر و ماده ۱۵۷ از حیث تعیین مجازات یا صلاحیت محاکم اعم از این است اتهام بالغ بر نصاب مذکور باشد.
منظور از انفصال از خدمت در مجازات‌های تبعی یا تکمیلی جرائم مزبور انفصال از خدمت تمام سازمان‌ها و موسسات مذکور در ماده ۲ قانون تشکیل دیوان کیفر کارکنان دولت است.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری هست. می‌فرمایند( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح ایت آقای جعفری بفرمایید.
جعفری- در پاراگراف دوم ماده ۱۵۲ صفحه ۴ نوشته شده است " در صورتی که میزان اختلاس تا ۵ هزار ریال باشد مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس جنحه‌ای ...) میزان و مدت حبس جنحه‌ای نوشته شده است همینطور در صفحه ۵ سطر سوم بند ۱۰ میزان و مدت حبس جنایی معین شده است. اما در صفحه ۶ پاراگراف دوم نوشته است"... به حبس جنایی درجه ۲ و پرداخت جزای نقدی از بیست هزار ریال تا دویست هزار ریال محکوم خواهد شد" یعنی مدت معین نشده است.
آیا تعیین مدت لازم ندارد؟
رئیس- آقای وزیر دادگستری بفرمایید.
وزیر دادگستر- حبس جنایی درجه ۲ از دو تا ده سال است گاهی به عنوان توضیح واضحات نوشته می‌شود و گاهی هم نوشته نمی‌شود بنابراین اهمیتی ندارد.
جعفری- تصریح بشود بهتر است.
وزیر دادگستری- پیشنهاد بفرمایید.
رئیس- آقای موسوی بفرمایید.
موسوی- در بند ۲ ماده ۲۲ اینطور نوشته شده است:
۲- جزائم اختلاس و تصرف غیرقانونی و ارتشاء و کلاهبرداری و جرائم موضوع ماده ۱۵۳ مکرر و ماده ۱۵۷ قانون مجازات عمومی به سبب شغل و وظیفه سایر کارکنان سازمان‌ها و موسسات فوق و کارمندان شهرداری‌ها و شهراداران غیر مراکز شهرستان‌ها در صورت که مبلغ رشوه از پنج هزار ریال و مبلغ مورد اتهام در سایر جرائم از سی هزار ریال بیشتر باشد.
می‌خواستم سؤال کنم که تکلیف رشوه و جرائم کمتر از پنج هزار ریال و سی هزار ریال در جای دیگر تعیین شده است.
رئیس- آقای وزیر دادگستری بفرمایید.
وزیر دادگستری- در دادسراهای عمومی رسیدگی می‌شود.
رئیس- آقای فاضل سرجویی بفرمایید.
فاضل سرجویی- بنده چون پیشنهاد دارم که تقدیم می‌کنم.
رئیس- پیشنهادهایی از آقایان فاضل سرجویی و جعفری و علامه‌وحیدی رسیده است که قرائت می‌شود
( به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد:
حبس جنحه‌ای مذکور در شق ۲ ماده ۱۵۳ از ۶ ماه تا سه سال به ۶۱ روز تا یک سال تبدیل شود.
فاضل سرجویی.
پیشنهاد:
تبصره ذیل به ماده ۲به این ترتیب تنظیم شود.
رسیدگی به جرائم دارندگان پایه‌های قضایی در صورتی که به سبب شغل و وظیفه آنان نباشد در صلاحیت دادسرا و دادگاه‌های عمومی تهران است.
فاضل سرجویی.
پیشنهاد:
مبالغ نامبرده در شق ۲ از ماده ۲ با توجه به وضع مالی کشور و مردم ارزش پول و جلوگیزی از تراکم پرونده‌ها در دیوان کیفر متناسب نبوده و در مورد رشوه در صورتی که از سی هزار ریال و اختلاس از پنجاه هزار ریال بیشتر باشد پیشنهاد می‌شود بنابراین مبلغ مذکور در ذیل ماده ۱۵۲ نیز از ۵ هزار ریال به ۵۰ هزار ریال تبدیل شود.
فاضل سرجویی.
پیشنهاد:
پیشنهاد می‌نمایم در بند ۱ ماده ۱۵۳ بعد از اموال یا اشخاص اضافه شود.
علامه وحیدی.
مقام محترم ریاست مجلس سنا
بدین وسیله پیشنهاد می‌شود در آخر ماده ۲۳۸ لایحه اصلاح قانون تشکیل دیوان کیفر مدت حبس جنایی درجه ۲ قید شود.
با تقدیم احترام- جعفری.
رئیس- پیشنهادها به کمیسوین برای رسیدگی ارجاع می‌شود. نسبت به ماده واحده دیگر نظری نیست( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور دوم ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند) تصوی بشد. لایحه برای شور دوم به کمیسیون شماره ۳ ارجاع می‌شود.
- تقدیم پنج لایحه موافقت‌نامه به وسیله به وسیله آقای دکتر شادمان وزیر مشاور
۶- تقدیم پنج لایحه موافقت‌نامه به وسیله به وسیله آقای دکتر شادمان وزیر مشاور
رئیس- آقای دکتر شادمان.
وزیر مشاور- با اجازه مقام ریاست پنج لایحه است که به ساحت مقدس مجلس سنا برای رسیدگی تقدیم می‌کنم که عبارت است از:
۱- لایحه مربوط به موافقت‌نامه حمل و نقل هواپیمایی بین دولت شهانشاهی ایران و دولت شاهنشاهی دانمارک.
۲- لایحه مربوط به الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعما ارتکابی دیگر در هواپیما.
۳- لایحه راجع به موافقت‌نامه حمل و نقل هواپیمایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی نروژ.
۴- لایحه راجع به موافقت‌نامه روابط سینمایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دوبت جمهوری فرانسه.
۵- لایحه راجع به موافقت‌نامه حمل و نقل هواپیمایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی سوئد.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- ختم جلسه
۷- ختم جلسه
رئیس- امروز در دستور دیگر مطلبی نداریم جلسه را ختم می‌کنیم. جلسه آینده و دستور آن بعداً به استحضار خواهد رسید. جلسه ختم می‌شود.
( مقارن ظهر جلسه ختم شد)
رئیس مجلس سنا - مهندس جعفر شریف‌امامی.