قانون موافقت‌نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت شوروی برای ایجاد ذوب‌آهن و کارخانه ماشین‌سازی و نصب لوله گاز در ایران و دادن اعتبار

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین رفاه اجتماعی مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و یکم

قانون موافقت‌نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی درباره همکاری اقتصادی و فنی به منظور ایجاد تأسیسات ذوب آهن و کارخانه ماشین‌سازی و نصب لوله گاز در ایران و واگذاری اعتبار برای این‌ مقاصد - مصوب ۲۴ بهمن ۱۳۴۴ مجلس شورای ملی و ۴ اسفند ۱۳۴۴ مجلس سنا. این قانون در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۴۴ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.

ماده واحده - موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی درباره همکاری اقتصادی و فنی به منظور ایجادتأسیسات ذوب آهن و کارخانه ماشین‌سازی و نصب لوله گاز در ایران و واگذاری اعتبار برای این مقاصد شامل ۱۹ ماده و یک ضمیمه و یک نامه‌پیوست تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود که پس از مبادله اسناد تصویب مفاد آن را به موقع اجراء بگذارد.

قسمتی از ۲۶۰ میلیون روبل اعتبار موضوع این موافقتنامه طبق ماده هفت لایحه قانونی برنامه عمرانی سوم کشور طی مدت این برنامه و بقیه درسالهای بعد مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

قانون بالا که مشتمل بر ماده واحده می‌باشد در جلسه روز یکشنبه بیست و چهارم بهمن ماه یک هزار و سیصد و چهل و چهار به تصویب مجلس‌شورای ملی رسیده‌است

رییس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی

قانون فوق در جلسه روز چهارشنبه ۱۳۴۴٫۱۲٫۴ به تصویب مجلس سنا رسیده‌است

موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی درباره همکاری به منظور ایجاد تأسیسات صنعتی و تأسیسات‌دیگر در ایران و واگذاری اعتبار برای این مقاصد

دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با توجه به مناسبات حسن همجواری و همکاری موجود بین ایران و اتحادجماهیر شوروی سوسیالیستی و با پیروی از تمایل طرفین به بسط و توسعه و تحکیم همکاری اقتصادی و فنی بر اساس تساوی حقوق و عدم مداخله‌در امور داخلی یکدیگر و احترام کامل به حق حاکمیت ملی هر دو کشور تصمیم اتخاذ نمودند این موافقتنامه را به شرح زیر منعقد نمایند:

ماده ۱ - ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در موارد ذیل همکاری خواهند نمود:

۱ - تأسیس کارخانه ذوب آهن.

۲ - احداث شاه‌لوله گاز.

۳ - تأسیس کارخانه ماشین‌سازی.

خلاصه مشخصات هر یک از تأسیسات سه‌گانه فوق در ضمیمه‌ای که جزء لاینفک این موافقتنامه می‌باشد قید شده‌است.

ماده ۲ - به منظور عملی نمودن همکاریهای موضوع ماده یک این موافقتنامه:

۱ - سازمانهای شوروی عهده‌دار انجام امور زیر خواهند شد:

انجام کارهای اکتشافی و تحقیقاتی و طراحی مورد لزوم.

تهیه و تحویل تجهیزات و ماشینها و مصالح و وسائل مکانیکی ساختمانی که در ایران یافت نمی‌شود.

اعزام کارشناسان شوروی به ایران به منظورهای زیر:

جمع‌آوری اطلاعات لازم اولیه برای عملیات تحقیقاتی و اکتشافی زمین‌شناسی.

نظارت در اجراء و مشاوره هنگام ساختن تأسیسات، تعلیم فنی افراد ایرانی برای کمک در نصب و تنظیم و به کار انداختن تجهیزات و ماشینها به منظوربهره‌برداری از آن.

پذیرفتن افراد ایرانی در مؤسسات اتحاد شوروی برای کسب تعلیمات فنی در امور تولیدی به منظور به کار گماردن این افراد در تأسیسات مذکور در ماده‌یک این موافقتنامه.

تسلیم اسناد و مدارک فنی ضروری برای تأمین بهره‌برداری عادی از تأسیسات پیش‌بینی شده در ماده یک این موافقتنامه به طرف ایرانی.

اسناد و مدارک فنی مذکور که سازمانهای شوروی به سازمانهای ایرانی تسلیم می‌نمایند از طرف ایران منحصراً در تأسیسات ایران مورد استفاده واقع‌خواهد شد. اسناد و مدارک فنی مذکور بدون موافقت قبلی سازمان‌های شوروی به شخصیتهای حقوقی خارجی یا اتباع خارجه تسلیم نخواهد شد.

۲ - سازمانهای ایرانی اقدامات ذیل را عهده‌دار خواهند شد:

دادن اطلاعات اولیه که طرف ایرانی در اختیار دارد و برای طراحی ضروری است به سازمانهای شوروی و همکاری با سازمانهای شوروی در جمع‌آوری‌و تنظیم سایر اطلاعات مورد لزوم.

بررسی و در صورت موافقت با آن تصویب طرحهایی که از طرف سازمانهای شوروی تسلیم گردیده در ظرف دو ماه از تاریخ تسلیم.

ساختن تأسیسات و انجام کارها بر طبق طرحها با کمک فنی سازمانهای شوروی تهیه و تأمین نیروی انسانی و نیروی برق و آب و گاز و وسایل نقلیه ومصالح مورد لزوم که در ایران یافت می‌شود برای ساختن تأسیسات و انجام کارها و همچنین ساختن راه‌ها و ابنیه فرعی و احداث لوله گاز و آب وخطوط لازم برق و ارتباطات و مخابرات تا محوطه تأسیسات.

بر طبق تأیید طرفین خریداری برخی تجهیزات و ماشینها و مصالحی که در ایران و اتحاد جماهیر شوروی ساخته نمی‌شود از کشورهای ثالث.

تأمین اعتبارات مالی لازم برای ساختن تأسیسات و انجام سایر کارها در ایران و تهیه محل سکونت و تأمین کمکهای پزشکی و ایجاد تسهیلات لازم‌برای رفاه عادی کارشناسان شوروی و تأمین وسائل نقلیه لازم برای انجام مأموریتهای داخلی در ایران برای کارشناسان شوروی که به موجب این‌موافقتنامه برای کمکهای فنی به ایران اعزام می‌شوند به هزینه ایران.

در صورت لزوم خریداری پروانه‌های روشهای تکنولوژیک و تجهیزات از هر جا که لازم باشد.

ماده ۳ - برای بهره‌برداری از تمام قدرت تولیدی پیش‌بینی شده در طرحها و تأسیسات موضوع این موافقتنامه در صورت تمایل طرف ایرانی سازمانهای‌شوروی به وسیله اعزام کارشناسان و تحویل قطعات یدکی و مصالح ضروری با شرایطی که مورد موافقت بعدی طرفین واقع شود به سازمانهای ایرانی‌مساعدت خواهند کرد.

ماده ۴ - دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی اعتبار تا مبلغ دویست و شصت میلیون روبل (‌یک روبل دارای ۰٫۹۸۷۴۱۲ گرم طلای خالص‌است) با بهره دو نیم درصد در سال به دولت شاهنشاهی ایران خواهد داد که برای همکاریهای فنی با ایران در ایجاد تأسیسات مذکور در ماده یک این‌موافقتنامه در موارد زیر از طرف دولت شاهنشاهی ایران به مصرف خواهد رسید:

پرداخت هزینه‌های مربوط به عملیات تحقیقاتی و اکتشافی و طراحی که سازمانهای شوروی انجام می‌دهند.

پرداخت بهای تجهیزات و ماشینها و وسائل مکانیکی ساختمانی و مصالحی که در ایران یافت نمی‌شود و به وسیله اتحاد جماهیر شوروی با شرط سیف‌بنادر ایران یا فرانکو مرز ایران و شوروی تحویل می‌گردد.

پرداخت هزینه‌های مأموریت کارشناسان شوروی که برای کمک فنی در ساختن تأسیسات و انجام کارهای موضوع این موافقتنامه به ایران اعزام‌می‌شوند به استثنای هزینه‌های آنان در داخل ایران که طرف ایرانی به ریال می‌پردازد.

پرداخت هزینه زندگی و اقامت افراد ایرانی که برای کارآموزی در امور فنی و تولیدی در مؤسسات مربوطه اتحاد شوروی به آن کشور اعزام می‌گردند.

در صورتی که مبلغ کل هزینه‌های سازمانهای شوروی مربوط به کمکهای فنی موضوع این موافقتنامه از مبلغ اعتبار تجاوز نماید مبلغ اضافه بر طبق‌موافقتنامه‌ها بازرگانی و پرداخت معتبر بین ایران و شوروی از طرف ایران پرداخت خواهد شد.

ماده ۵ - دولت شاهنشاهی ایران مبالغی را که از اعتبارات مذکور در این موافقتنامه در طی هر سال مورد استفاده قرار می‌دهد در ظرف دوازده سال به‌اقساط متساوی سالیانه مستهلک خواهد نمود. تاریخ شروع پرداخت اولین قسط مبالغ استفاده شده در هر سال دهم تیر ماه (‌اول ژوییه) سال بعد ازاستفاده از اعتبارات مذکور خواهد بود.

بهره اعتبارات استفاده شده در هر سال از تاریخ استفاده از قسمت مربوطه اعتبار احتساب خواهد شد و بهره هر سال در ظرف سه ماه اول بعد از سال‌احتساب پرداخته خواهد شد. آخرین قسط بهره با آخرین قسط بازپرداخت اعتبار همزمان خواهد بود. تاریخ استفاده از اعتبار برای پرداخت بهای‌تجهیزات و ماشینها و مصالح تاریخ مذکور در مهر ایستگاه مقصد روی بارنامه یا هفت روز بعد از تاریخ صدور بارنامه دریایی مربوطه خواهد بود اما برای‌پرداخت هزینه انجام سایر کارها تاریخ استفاده از اعتبارات تاریخ صورت حساب تلقی خواهد شد.

ماده ۶ - به منظور نگاهداری حساب استفاده از اعتباری که به موجب این موافقتنامه داده می‌شود و همچنین نگاهداری حساب استرداد اصل وپرداخت بهره آن بانک مرکزی ایران و بانک دولتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (‌و یا به دستور بانک اخیرالذکر بانک بازرگانی خارجی اتحادجماهیر شوروی سوسیالیستی) برای یکدیگر حسابهای مخصوص اعتباری به روبل باز کرده و ترتیب فنی محاسبه و نگاهداری حسابهای اعتبار مذکوررا متفقاً تعیین خواهند نمود.

ماده ۷ - در صورت تغییر محتوی طلای روبل موضوع ماده چهار این موافقتنامه بانک مرکزی ایران و بانک دولتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی(‌و یا به دستور بانک اخیرالذکر بانک بازرگانی خارجی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی) در روز تغییر محتوی طلای روبل مانده حسابهای مربوط به‌اعتبار و بهره را که طبق ماده شش این موافقتنامه باز شده و همچنین مبلغ استفاده نشده از اعتبار را به تناسب تغییر حاصله ارزیابی خواهند کرد.

ماده ۸ - برای بازپرداخت اعتبار مذکور و پرداخت بهره آن که ایران به ریال می‌پردازد بانک مرکزی ایران حساب جداگانه‌ای به ریال (‌یک ریال محتوی۱۱۷۳۱۶% گرم طلای خالص است) به نام بانک دولتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (‌یا به دستور بانک اخیرالذکر به نام بانک بازرگانی خارجی‌اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی) باز خواهد نمود. پرداختهای ایران بابت اصل و بهره اعتبار به ریال بوده و به این حساب منظور می‌گردد. تسعیرروبل به ریال بر اساس محتوی طلای روبل و ریال در روز پرداخت خواهد بود.

مبالغی که بدین ترتیب به حساب فوق منظور می‌شود تحت شرایط موافقتنامه‌های بازرگانی و پرداخت بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی‌که در زمان خرید دارای اعتبار می‌باشند به مصرف خرید کالاهای ایران خواهد رسید و در درجه اول برای خرید گاز و پنبه و پشم خام و سنگهای معدنی‌فلزات غیر آهنی و خاویار و ماهی‌های غضروفی و پوست قره‌گل و چرم‌های خام و برنج و کشمش و کنجاله و برخی کالاهای صنعتی و همچنین صرف‌پرداختهای دیگر سازمانهای شوروی خواهد شد مبالغ مذکور همچنین ممکن است بر طبق تقاضای بانک بازرگانی خارجی اتحاد شوروی به ارز قابل‌تبدیل تسعیر و انتقال داده شود. خرید کالاهای مذکور در فوق اضافه بر سهمیه‌های مقرره در موافقتنامه معتبر مبادله کالا بین ایران و اتحاد شوروی‌خواهد بود.

در صورت تغییر محتوی طلای ریال ایران بانک مرکزی ایران و بانک دولتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (‌یا به دستور آن بانک خارجی اتحادشوروی) در روز تغییر محتوی طلای ریال ایران مانده حساب مذکور در این ماده را به تناسب تغییر حاصله ارزیابی خواهند کرد.

تسعیر ریال به ارز قابل تبدیل بر اساس محتوی طلای ریال ایران به ارز قابل تبدیل مربوط در روز پرداخت خواهد بود.

دولت شاهنشاهی ایران حق دارد اصل و بهره اعتبار را قبل از موعد بپردازد.

ماده ۹ - دولت شاهنشاهی ایران هزینه‌های سازمان‌های شوروی را برای اقامت کارشناسان شوروی در ایران به ریال با واریز نمودن مبالغ مقتضی به‌حساب جداگانه‌ای که در ماده هشت این موافقتنامه پیش‌بینی شده‌است به طرف شوروی خواهد پرداخت.

ماده ۱۰ - به منظور انجام عملیات طراحی و تهیه و تحویل تجهیزات و ماشین‌ها و مصالح و اجرای انواع دیگر کمکهای فنی سازمان‌های شوروی‌می‌توانند با سازمان‌های مربوطه کشورهای ثالث همکاری کنند لکن در صورتی که اعزام کارشناس از کشورهای مذکور ضروری تشخیص داده شودسازمان‌های شوروی قبلاً موافقت طرف ایران را کسب خواهند نمود.

ماده ۱۱ - دولتین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در حداقل مدت ممکن پس از امضای این موافقتنامه سازمان‌های مجاز ایرانی و شوروی‌را که قبلاً برای اجرای هر یک از طرحهای موضوع این موافقتنامه تعیین نموده‌اند به یکدیگر معرفی خواهند کرد. هر یک از دولتین می‌توانند یک یا چندسازمان مربوط را برای این منظور انتخاب و معرفی نمایند.

هر یک از طرفین مجاز است سازمان‌هایی را که قبلاً تعیین شده و بر طبق این ماده مسئول اجرای مفاد این موافقتنامه بوده‌اند تغییر بدهد و طرف دیگر رااز این تغییر مطلع نماید.

هر یک از دولتین این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که تمام یا قسمتی از حقوق و تعهدات ناشی از این موافقتنامه را که لازم بداند به هر یک ازسازمان‌های تابعه خود که مقتضی بداند منتقل نماید.

ماده ۱۲ - سازمان‌های ایرانی و شوروی که مسئول اجرای مفاد این موافقتنامه هستند کلیه اطلاعات مورد لزوم سازمان‌های مذکور را که مربوط به‌اجرای این موافقتنامه و پیمان‌های اجرایی که متعاقباً بر اساس آن امضاء خواهد شد متقابلاً مبادله خواهند نمود و کمک‌های لازم را نسبت به یکدیگرمعمول خواهند داشت. سازمان‌های ایرانی و شوروی مخصوصاً اطلاعات راجع به پیشرفت کارها و سایر اطلاعات مربوط به برنامه اجرای کارها وساختن تأسیسات موضوع این موافقتنامه و پیمان‌های اجرایی مربوطه را که بر اساس آن امضاء می‌شود در اختیار یکدیگر خواهند گذاشت.

ماده ۱۳ - طرفین ایرانی و شوروی کمک خواهند کرد که در انجام کارهای تحقیقاتی و اکتشافی و طراحی و همچنین تهیه و تحویل تجهیزات وماشین‌ها و مصالح برای ساختن تأسیسات موضوع این موافقتنامه سازمان‌های ایرانی بتوانند حداکثر کارهای مقدور را عهده‌دار گردند.

ماده ۱۴ - سازمان‌های شوروی تضمین می‌نمایند که:

۱ - طرحهای تأسیساتی که تهیه می‌نمایند با قدرتهای تولیدی پیش‌بینی شده در ضمیمه این موافقتنامه و پیمانهای اجرایی مطابقت خواهد داشت.

۲ - تجهیزات و ماشینها و مصالحی که از اتحاد شوروی تهیه و تحویل می‌شود با اسناد طراحی فوق‌الذکر مطابقت خواهد داشت.

۳ - کار ماشینها و تجهیزاتی که از اتحاد شوروی تحویل می‌شود با قدرت تولیدی اعلام شده در طرحها مطابق خواهد بود.

مدتهای تضمین و ترتیب اجرای آنها و سایر شرایط به موجب پیمانهای اجرایی خواهد بود که بر طبق این موافقتنامه منعقد می‌شود.

ماده ۱۵ - انجام کارهای تحقیقاتی و طراحی و تهیه و تحویل تجهیزات و ماشینها و مصالح و کارآموزی فنی و تولیدی افراد ایرانی و انواع دیگر کمکهای‌فنی و مندرج در این موافقتنامه بر اساس پیمانهای اجرایی خواهد بود که بین سازمانهای صلاحیتدار ایرانی و شوروی که بر طبق ماده یازده این‌موافقتنامه معرفی شده و دارای اختیار می‌باشند منعقد خواهد گردید و ضمناً پیمانهای مذکور حداکثر در ظرف دو ماه از تاریخ تسلیم آنها از طرف‌سازمانهای شوری به وسیله طرفین مورد مذاکره و توافق واقع شده و به امضای طرفین خواهد رسید. سازمانهای شوروی به وسیله طرفین مورد مذاکره وتوافق واقع شده و به امضای طرفین خواهد رسید. سازمانهای شوروی در ظرف دو الی سه ماه پس از تصویب طرحهای تفصیلی از طرف سازمانهای‌ایرانی پیشنهادهای خود را به صورت پیش‌نویس پیمانهای تحویل ماشینها و تجهیزات مصالح تسلیم سازمانهای ایرانی خواهند نمود. در پیمانهای‌اجرایی حجم و موعد و قیمت و ترتیب کارآموزی فنی و تولیدی افراد ایرانی و جریمه ناشی از تأخیر انجام تعهدات و سایر شرایط تفصیلی مربوط به‌کمک‌های فنی مذکور در این موافقتنامه که به سازمانهای ایرانی داده می‌شود تعیین خواهد شد. ضمناً قیمت تجهیزات و ماشینها و مصالحی که از اتحادشوروی برای ایجاد تأسیسات موضوع ماده یک این موافقتنامه تحویل داده خواهد شد با موافقت طرفین بر اساس قیمتهای متداول بین‌المللی تعیین‌خواهد گردید. به علاوه تعهدات سازمانهای ایرانی درباره جمع‌آوری اطلاعات اولیه و آماده نمودن محل ساختمانها و تأمین مسکن کارشناسان شوروی‌با شرایط ضروری زندگی عادی و کمکهای پزشکی وسائل نقلیه برای مأموریتهای داخلی و بررسی و تصویب طرحها و عده لازم کارگران و کارشناسان وکارهای دیگر و همچنین مواعد قطعی انجام این تعهدات در پیمانهای اجرایی تعیین خواهد گردید.

ماده ۱۶ - اگر به علت هر حادثه‌ای که جلوگیری از آن از قدرت هر یک از طرفین خارج باشد اجرای این موافقتنامه برای مدتی مختل گردد نمایندگان‌دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با یکدیگر مشورت و درباره اقدامات ضروری موافقت خواهند نمود ضمناً درصورت عدم توافق در مدت مناسبی سازمانهای ایرانی حق خواهند داشت کارهای ساختمانی تأسیسات را رأساً ادامه بدهند لیکن در چنین صورتی هم‌حقوق و تعهدات طرفین که بر طبق این موافقتنامه تا موقع بروز حادثه ایجاد شده به قوه خود باقی خواهد ماند.

ماده ۱۷ - در صورت بروز هر گونه اختلاف بین سازمانهای ایرانی و شوروی درباره هر یک از مسائل ناشیه از این موافقتنامه یا پیمانهای اجرایی مربوطه‌نمایندگان دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با یکدیگر مشورت خواهند کرد و برای رفع اختلاف کوشش خواهندنمود.

ماده ۱۸ - به منظور بررسی حسن انجام این موافقتنامه و در صورت لزوم تهیه نمودن توصیه‌های مقتضی نمایندگان طرفین بر حسب دعوت یکی ازطرفین اقلاً شش ماه یک بار با یکدیگر ملاقات خواهند نمود. توصیه‌های مذکور برای بررسی دولتهای طرفین متعاهدین تقدیم خواهد شد.

ملاقاتهای مذکور به تناوب در تهران و مسکو صورت خواهد گرفت.

ماده ۱۹ - این موافقتنامه شامل نوزده ماده و یک ضمیمه‌است و بر طبق ترتیبات قانونی مقرره در هر یک از دو کشور به تصویب خواهد رسید و در روزامضاء موقتاً اعتبار بافته و از روز مبادله اسناد مصوبه که در شهر تهران واقع خواهد شد دارای اعتبار قطعی خواهد گردید.

این موافقتنامه در تاریخ بیست و سوم دی ماه سال ۱۳۴۴ مطابق سیزدهم ژانویه سال ۱۹۶۶ مسیحی در شهر مسکو در دو نسخه اصلی هر کدام به‌زبانهای فارسی و روسی منعقد گردید و هر دو متن دارای اعتبار یکسان است.

از طرف دولت شاهنشاهی ایران.

از طرف دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی.

ضمیمه موافقتنامه ایران و شوروی مورخه بیست و سوم دی ماه ۱۳۴۴ که مطابق سیزدهم ژانویه ۱۹۶۶ است.

فهرست تأسیساتی که در ایران با همکاری سازمانهای ایرانی و شوروی ساخته خواهد شد.

۱ - کارخانه ذوب آهن که شامل واحدهای زیر خواهد بود:

الف - کارخانه با دوره کامل تنظیم بار و ذوب چدن و تهیه فولاد و قسمت نورد به قدرت تولیدی بین پانصد هزار تا ششصد هزار تن فولاد در سال (‌باامکان توسعه بعدی قدرتها تا یک میلیون الی یک میلیون و دویست هزار تن فولاد در سال) که شامل قسمتهای زیر خواهد بود:

• قسمت کک‌سازی و شیمیایی با یک باتری کک‌سازی.
• کارخانه آگلومراسیون.
• قسمت کوره مرتفعه با یک کوره مرتفعه.
• قسمت ذوب فولاد با دو کنورتیسور و دستگاه‌های فولادریزی مداوم.
• قسمت نوردها با دو رشته نورد برای تهیه انواع مصنوعات فولادی به استثنای ورق.
• قسمت پختن آهک و دلمیت و تهیه مواد نسوز
• کارگاه‌های تعمیراتی و فرعی و آزمایشگاه.
• دستگاه‌های داخل محوطه کارخانه مربوط به گاز آب و برق بخار هوارسانی با فشار تهیه اکسیژن و کمپرسور و انبارهای و وسایل حمل و نقل خطوط‌ارتباطی محدود به محوطه کارخانه و همچنین مراکز کامل تعلیماتی.
• سازمان‌های شوروی امور طراحی را انجام داده و ماشینها و تجهیزات و مصالح را تحویل خواهند داد و همچنین سایر انواع کمکهای فنی را در مواعدی‌انجام خواهند داد که به کار انداختن کارخانه را در سال ۱۹۷۱ امکان‌پذیر سازد. موضوع همکاری برای افزایش قدرت تولیدی کارخانه ذوب آهن تا یک‌میلیون الی یک میلیون و دویست هزار تن در سال و همچنین شرایط این همکاری مورد توافق بعدی طرفین واقع خواهد شد.

ب - معدن سنگ آهن برای کارخانه ذوب آهن - محل معدن در چغارت (‌بافق) است و قدرت تولیدی آن احتیاجات کارخانه ذوب آهن را تأمین خواهدکرد.

پ - معادن آهک و دلمیت و مواد نسوز.

ت - معدن ذغال سنگ برای کارخانه ذوب آهن کمک فنی در انجام عملیات تحقیقاتی و اکتشافی و طراحی مربوط به تجهیز معادن ذغال سنگ که ذغال‌آن قابل کک شدن می‌باشد در منابع ذغال سنگ کرمان حجم و مواعد کمک فنی در ساختمان و تجهیز معادن ذغال سنگ مستلزم توافق بعدی طرفین‌است.

۲ - شاه‌لوله گاز به منظور تحویل گاز از ایران به اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی:

الف - قطعه ساوه - آستارا.

ساختمان آن مطابق مقررات این موافقتنامه عملی می‌شود. تحویل لوله‌ها و ملحقات و وسایل کنترل اتوماتیک و مخابرات برای این قطعه از طرف ایران‌انجام می‌گیرد. سازمان‌های شوروی امور طراحی را انجام داده تجهیزات و وسایل مکانیکی و ماشینها را می‌رسانند و همچنین سایر انواع کمکهای فنی رادر مواعدی انجام می‌دهند که به کار انداختن لوله گاز را در سال ۱۹۷۰ امکان‌پذیر سازد.

ب - قطعه از منابع نفت و گاز جنوب ایران تا ساوه:

ساختمان آن با اعتبارات و وسائل طرف ایرانی عملی می‌شود. تحویل تجهیزات و ماشین‌ها برای مراکز کمپرسور در این قطعه از ایستگاه مرکزی تصفیه گازتا ساوه به حجم و در مواعدی که مورد توافق طرفین قرار گیرد و به کار انداختن لوله گاز را در سال ۱۹۷۰ امکان‌پذیر سازد از طرف سازمان‌های شوروی‌انجام می‌گردد.

۳ - کارخانه ماشین‌سازی با قدرت تولیدی بیست و پنج هزار تا سی هزار تن مصنوعات فلزی در سال:

قسمتهای تشکیل‌دهنده کارخانه و فهرست مصنوعاتی که تولید خواهد کرد بعد از بررسی فنی و اقتصادی تصریح خواهد شد.

از تاریخ انعقاد پیمان مربوط به انجام امور طراحی سازمان‌های شوروی کمک فنی در ساختن کارخانه در مواعدی می‌کنند که به کار انداختن نوبت اول‌کارخانه را در مدت سه سال و نوبت دوم کارخانه را در مدت چهار سال تا چهار سال و نیم تأمین نماید.

تبصره ۱ - قدرت تولیدی هر یک از تأسیسات در پیمان‌های اجرایی که بر طبق طرح منعقد می‌شود باید تصریح شود.

تبصره ۲ - رساندن نیروی برق، آب، گاز، ساختمان، ابنیه برای آبگیری خطوط ارتباطی راه‌های آهن و اتومبیل رو تا حدود تأسیسات و همچنین‌ساختمان کویهای مسکونی در مواعدی که در پیمانها پیش‌بینی شده از طرف ایران عملی می‌شود.

تبصره ۳ - مواعد اجرای قسمتهای جداگانه کارهای طراحی و تحویل تجهیزات و مصالح و دادن انواع کمکهای فنی دیگر در حدود مواعد کلی درپیمانهایی تعیین خواهد شد که در این ضمیمه پیش‌بینی شده‌است.

محل امضاء محل امضاء

مسکو ۱۳ ژانویه سال ۱۹۶۶

جناب آقای رییس کمیته.

افتخار دارم وصول نامه مورخ ۱۳ ژانویه ۱۹۶۶ آن جناب را به مضمون زیر:

مسکو ۱۳ ژانویه سال ۱۹۶۶

جناب آقای وزیر

به مناسبت این که موافقتنامه همکاری در ساختمان تأسیسات صنعتی و تأسیسات دیگر در ایران بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیرشوروی سوسیالیستی در این تاریخ به امضاء رسیده‌است افتخار دارم موافقتی که حاصل شده‌است تأیید نمایم که اسناد فنی پیش‌بینی شده در ماده ۲‌موافقتنامه مذکور که برای بهره‌برداری عادی از کارخانه ماشین‌سازی ضرورت دارد از طرف سازمانهای شوروی تحویل داده خواهد شد و سازمانهای‌ایرانی بهای آن را از بابت و بر طبق شرایط اعتباری خواهند پرداخت که بر طبق ماده ۴ موافقتنامه مذکور به ایران واگذار می‌شود.

جناب آقای وزیر احترامات فائقه اینجانب را بپذیرید.

اسکاچ کوف - رییس کمیته دولتی شورای وزیران اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی برای روابط اقتصادی خارجی

جناب آقای علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد ایران و رییس هیأت نمایندگی دولت ایران - شهر مسکو

اعلام و تأیید نمایید که مفاد آن مورد موافقت این جانب قرار دارد

موقع را برای تجدید احترامات فائقه مغتنم می‌شمارم

علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد ایران

جناب آقای اسکاچ کوف

رییس کمیته دولتی شورای وزیران

اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی

برای روابط اقتصادی خارجی

موافقتنامه فوق مشتمل بر ۱۹ ماده و یک ضمیمه و یک نامه منضم به قانون موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی‌سوسیالیستی درباره همکاری اقتصادی و فنی به منظور ایجاد تأسیسات ذوب آهن و کارخانه ماشین‌سازی و نصب لوله گاز در ایران و واگذاری اعتباربرای این مقاصد بوده و صحیح است.

رییس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی