سروده ای ایران
| روز نجات آذربایجان | سرود ملی ایران | درگاه محمدرضا شاه پهلوی |
| این آهنگ سرود ملی ایران نیست. همه کسانی که کوشش می‌کنند این آهنگ را به جای سرود ملی به ایرانیان بفروشند، برآنند که حافظه تاریخی مردم ایران را از دوران شکوهمند مشروطه و ایران نوین پاک کنند. |
 |
|
| آیا مشکلی با شنیدن این پرونده دارید؟ راهنمای رسانه را ببینید. | |
سروده‌ای ایران، آهنگی علیه اشغال ایران به وسیله ارتش بریتانیا و شوروی است. این قطعه را روح‌الله خالقی در سال ۱۳۲۳ در مایه دشتی بر روی چامه‌ای از دکتر حسین گل‌گلاب ساخت. ویژگی چامه "ای ایران" آن است که نزدیک به همه‌ی واژگان آن به زبان پارسی است و تنها چهار واژه‌ی تازی "فدا"، "دُر"، "دُوْر" و "نور" بکار رفته است. نخستین اجرای این سردوه نایاب است. اجراهای دیگر به سال‌های ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۲ به برنامه گلها برمی‌گردد که غلامحسین بنان این سروده را خواند. در سال ۱۳۵۰ نیز اُپرای راديویی این سروده‌ای ایران با همکاري ارکستر بزرگ راديو تلويزيون ملی ايران با رهبری فرهاد فخرالدینی و خوانندگی اسفندیار قره‌باغی انجام گرفت. زیباترین اجرای "سروده‌ای ایران" با صدای دلنشین زنده‌یاد بنان است. دو اجرای دیگر از این اثر نیز یکی با صدای حسین سرشار و دیگری با صدای رشید وطن‌دوست موجود است.
در سالروز پنجاهمین سالگرد درگذشت روح الله خالقی، گلنوش خالقی درباره‌ای ایران گفتگویی با بی بی سی انجام داد و تاریخچه‌ای درباره ساختن آهنگ ای ایران گفت گلنوش ابراز داشت که همه افسانه هایی که درباره « ای ایران » نوشته اند دروغی بیش نیست. گلنوش افزود که پدرش روح الله خالقی هیچگاه برآن نبود که سرود ملی نوینی برای ایران بنویسد بلکه به سبب گفتگو و شرط بندی که با یکی از همکارانش به نام « لطف الله مفخم پایان » داشت، خواست نشان بدهد که حتی آهنگی در دستگاه دشتی که نوای آن به غم‌انگیز بودن شناخته شده است می‌تواند شادی‌آور باشد. بدین سان بر چامه « ای ایران » حسین گل‌گلاب، اثری در مایه دشتی ولی آهنگین نوشت. [۱]
شوربختانه افسانه‌ای برای ایرانیان گفته شده است که آهنگ ای ایران، سرود ملی ایران است. به ویژه از سوی چپی‌ها پروپاگاندای گسترده‌ای شد که هر کجا که ایرانیان گردهم آیند آهنگ ای ایران به عنوان سرود ملی ایران خوانده شود. آرمان این افسانه‌سازی‌ها این بود و هست که ایرانیان تنها سرود ملی کشورشان را از یاد ببرند و از فرهنگ و تمدن و تاریخ خود هر چه بیشتر دورشوند. بدین روی همه ایرانیان میهن‌پرست می باید هر کجا که زیر پرچم سه رنگ شیر و خورشید نشان ایران گرد هم می‌آیند، سرود ملی ایران را بخوانند و تا زمانی که شاه ایران در کشور نیست، بخش دوم سرود ملی ایران یعنی سرود پرچم خوانده شود.
"سروده‌ای ایران" در ۲۷ مهر سال ۱۳۲۳ در تالار دبستان نظامی دانشکده افسری کنونی در خیابان استانبول دو شب پشت سر هم نواخته شد و در همان روز و همان نشست به سبب ساختار آن که کشور ایران را به چامه می کشد در روزهای اشغال از سوی ارتش بیگانه و هماهنگی آن با رخدادهای روزانه و بدبختی و اندوه مردم ایران چنان در دل شنوندگان جای گرفت که در آن روز سه بار نواخته شد و هر بار شور و هیجانی را در همگان برانگیخت.
روح‌الله خالقی پس از چندی زیر تاثیر سروده "ای ایران" پس از اشغال استان آذربایجان از سوی ارتش روسیه شوروی و مزدوران حزب دموکرات آذربایجان با چامه‌ای از حسین گل‌گلاب آهنگ دیگری به نام سروده آذربایجان ساخت.
چامه‌ی « ای ایران »:
| ای ایران ای مرز پرگُهر | ای خاکت سرچشمه‌ی هنر | |
| دور از تو اندیشه‌ی بَدان | پاینده مانی تو جاودان | |
| ای دشمن ار تو سنگ خاره‌ای من آهنم | جان من فدای خاک پاک میهنم | |
| مهر تو چون، شد پیشه‌ام | دور از تو نیست اندیشه‌ام | |
| در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما | پاینده باد خاک ایران ما | |
| سنگ کوهت درّ و گوهر است | خاک دشتت بهتر از زر است | |
| مهرت از دل کِی برون کنم | بَرگو بی مهرِ تو چون کنم | |
| تا گردش جهان و دور آسمان به‌پاست | نورِ ایزدی همیشه رهنمای ماست | |
| مهر تو چون، شد پیشه‌ام | دور از تو نیست اندیشه‌ام | |
| در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما | پاینده باد خاک ایران ما | |
| ایران ای خرّم بهشت من | روشن از تو سرنوشت من | |
| گر آتش بارد به پیکرم | جز مهرت در دل نپرورم | |
| از آب و خاک و مهرِ تو سرشته شد گِلم | مهر اگر برون رود تهی شود دلم | |
| مهر تو چون، شد پیشه‌ام | دور از تو نیست اندیشه‌ام | |
| در راه تو کِی ارزشی دارد این جان ما | پاینده باد خاک ایران ما |
بن‌مایه‌ها