سخنرانی علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی در دانشگاه جرج تاون واشنگتن پس از دریافت درجه دکترای افتخاری علوم انسانی ۲۶ اردیبهشت ۱۳۵۴
| درگاه اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی | شهبانو فرح پهلوی
دکترای افتخاری و سایر نشان‌های تقدیم شده به علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی |
درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی |
سخنرانی علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی در دانشگاه جرج تاون واشنگتن پس از دریافت درجه دکترای افتخاری علوم انسانی ۲۶ اردیبهشت ۱۳۵۴
در پی دریافت درجه دکترای افتخاری علوم انسانی از دانشگاه جرج تاون واشنگتن، علیاحضرت شهبانو ضمن ابراز خرسندی و اشاره به نابرابری‌های اجتماعی و تحولات جهان فرمودند:
«امروز مشاهده می‌کنم که علیرغم عنصر مهم اتکاء متقابل کشورها، جهان همچنان از نابرابری‌های گوناگون رنجور است. این امر در سطح بین‌المللی به اندازه سطح ملی صادق است. در سطح ملی می‌توان اختلافاتی را که میان نواحی روستایی و شهری، میان محرومان و آن‌هایی که از تحول به حدی بارز برخوردارند، میان زنان و مردان و میان نسل‌های مختلف مشهود است ذکر کرد. در سطح بین‌المللی عصر ما وجود شکاف روزافزون شاید بدترین و خطرناکترین پدیده میان مناطق توسعه یافته و نواحی در حال توسعه جهان است. از اینرو بدیهی است که اگر بنا باشد جهان سقوط نکند و دچار هرج و مرج نشود، می‌بایست کوشش‌های خود را برای برقراری نظام اقتصادی عادلانه‌تر و منصفانه‌تر تجدید و تشدید کنیم. باید برای این اندیشه عدالت اجتماعی هم در سطح ملی وهم در سطح بین‌المللی، بالاترین اولویت‌ها را قائل شویم، درحالی که جنبه‌های مادی و عمرانی را مورد تأکید قرار می‌دهیم، مایل نیستیم که بهیچوجه ابعاد کیفی زندگی را کوچک کنیم. اگر تعقیب هدف‌های عمرانی به جنبه‌های کمی آن محدود شود، در واقع مرتکب خطای بزرگی شده‌ایم.»
شهبانو در این‌جا به نابرابری‌های اجتماعی زنان اشاره فرمودند و افزودند:
«آزادی زنان در نص قانون و در واقعیت امر، شرط اساسی برخورداری زنان از فرصت‌های برابر با مردان است. متأسفانه تعصب‌ها و تصورات غلطی در این مورد وجود دارد. از آن‌جا که آموزش و پرورش نقش اصلی و مهمی در تسریع جریان آزادی زنان ایفاء می‌کند، مایه تأسف است که می‌بینیم زنان در زمینه امکانات آموزشی و فرهنگی مورد تبعیض قرار گیرند. یکی از نتایج اسفناک این تبعیض‌ها این بوده است که تقریباً اکثریت یا ۶۰ درصد بی‌سوادان جهان زن هستند. این تبعیض به همین‌جا ختم نمی‌شود، حتی سهم مهم و کاملاً ضروری زن در خانواده به عنوان همسر و مادر و یا افراد شاغل جامعه اغلب کاملاً در امر ملی مورد بی‌اعتنایی قرار گرفته است. بعلاوه، در بسیاری از کشورها برنامه‌ریزی عمرانی عملاً زنان را به حساب نیاورده و بوسیله شیوه‌های نو که می‌تواند کیفیت کار و بازده فعالیت آنان را بالا ببرد، پشتیبانی لازم را از آنان به عمل نیاورده است. به این ترتیب، با محول ساختن یک نقش حاشیه‌ای و فرعی به زنان در توسعه اقتصادی ملی نقش مهمی از منابع انسانی ما مورد غفلت قرار گرفته است. در نظر ما نقش‌های مختلرفی که زنان و مردان باید ایفاء کنند، می‌بایستی به گونه‌ای باشد که خانواده را قادر سازد تا خود را با تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منطبق سازد و حیثیت و برابری هر دو شریک زندگی را تأمین کند و به این ترتیب با ایجاد شرائط لازم برای رشد صحیح فرزند این خانواده کمک کند.»
شهبانو سپس به مسئله جوانان پرداختند و فرمودند:
«این نکته مرا وادار می‌کند که مسئله بزرگی را که در عصر ما وجود دارد، یعنی مسئله‌ای که جوانان با آن روبرو هستند، مطرح کنم. این واقعیتی است که اکثریت جوانان جهان با ناکامی‌های گوناگونی مواجه هستند، اما باید توجه داشته باشیم که مسئله‌ای که رو در روی جوانان در جامعه متنعم قرار دارد با مسئله‌ای که در کشورهای کمتر رشد یافته وجود دارد متفاوت است. از سوی دیگر جوانان کشورهای پیشرفته در رفاه مادی بسر می‌برند و مسئله آنان شاید بیشتر ناشی از عدم مشارکت آن‌ها در جریان کلیه تصمیم‌گیری در امور کشورشان باشد. می‌توان گفت که این موضوع اکثراً ریشه اصلی بیگانگی و جدایی جوانان از جامعه است که گاهی به گونه نسبتاً خشونتآمیزی بروز می‌کند. از سوی دیگر، به نظر می‌رسد که جوانان جهان که اکثراً در کشورهای عقب‌افتاده هستند، از مشکل دیگری رنج می‌برند. زندگی آنان سراسر عبارت از تلاش دایمی برای زنده ماندن است. حقیقت امر این است که باید به جوانان امکان داده شود تا خود را در هدف‌ها و کارهای عمرانی کشورشان سهیم بدانند.» علیاحضرت شهبانو در پایان فرمودند: «آقای رئیس، خانم‌ها، آقایان، ما ایرانی‌ها به شم خود آگاهیم که این تفاهم و همکاری بدون پیوند دادن نیروهای اصلی واقعی اجتماعی تازه یعنی پیوند دادن انسان و دانش او امکان‌پذیر نمی‌شود. ما در کوشش‌های عمرانی خود کلیه افراد جامعه ایران، مرد و زن، پیرو جوان، کشاورز و صنعت‌کار، دانشمند و افراد عادی را با هم متحد ساختیم و ما علم جدید را با دانشی که در گنجینه سنت‌های‌مان اندوخته‌ایم در هم آمیخته‌ایم و با چنین احساس و با افتخار و امتنان، به عنوان نماینده تمام ملتم و از جانب آنان، این درجه دانشگاهی را که به من اعطاء می‌کنید می‌پذیرم. متشکرم.» پس از پایان بیانات شهبانو، علیاحضرت در ضیافت استادان دانشگاه جرج تاون و شخصیت‌های فرهنگی ایالات متحده آمریکا که در یکی دیگر از تالارهای این دانشگاه برپا شده بود، شرکت کردند.