سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات پرزیدنت فرانسه در میهمانی شام رسمی کاخ الیزه پاریس ۲۰ مهر ماه ۱۳۴۰
| سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۴۰ |
سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات پرزیدنت فرانسه در میهمانی شام رسمی کاخ الیزه پاریس ۲۰ مهر ماه ۱۳۴۰
(در میهمانی شام رسمی به افتخار اعلیحضرت همایون شاهنشاه و علیاحضرت شهبانوی ایران در کاخ الیزه – پاریس)
حضرت رئیس‌جمهوری،
از سخنان محبت‌آمیز و صمیمانه آن حضرت نسبت به کشور من و شهبانو و شخص خودم، صمیمانه تشکر می‌کنم.
برای ما موجب نهایت خوشوقتی است که دعوت دوستانه شما را برای بازدید از کشور زیبای فرانسه پذیرفته و از این کشور که پیوندهای ناگسستنی با کشور ما دارد، دیدن می‌کنیم و از آن حضرت و بانو دوگل به‌مناسبت پذیرایی گرم و میهمان‌نوازی‌های شما سپاسگزاریم.
از آغاز ایجاد روابط بین ایران و دنیای غرب، کشور فرانسه همواره ستایش و علاقه هموطنان مرا برانگیخته‌است. افق وسیع فرهنگ و دانش اروپایی با زبان خوش‌آهنگ شما به کشور ما گشوده‌شد و این زبان پیوسته مقام عالی و افتخارآمیز خود را در تعلیمات مدارس و میان طبقه روشنفکر کشور ما حفظ کرده‌است.
در واقع افتخارات تاریخی و نبوغ ادبی شما که در طول قرنها بر جهان پرتوافکن بوده‌است برای ما مانند تاریخ و ادبیات کشور خودمان آشنا است. از سوی دیگر تحقیقات عمیق دانشمندان شهیر فرانسوی درباره گذشته و زبان و فرهنگ ما و تلاش مداوم آنها برای درک تمدن ایران باستان ملت هوشیار فرانسه را در شناسایی کشور ما و درک آنچه ما خود می‌شناسیم و دوست می‌داریم، یاری کرده‌است.
حضرت رئیس‌جمهوری،
با چنین میراث گرانبهایی از تحسین و علایق متقابل که مافوق مسایل مادی قرار دارد و جنبه روحی و معنوی پیدامی‌کند و همه از جذبه و علاقه متقابل ناشی می‌شود، کاملاً طبیعی است که روابط سیاسی ما بر اساس استوار یک دوستی خلل ناپذیر قرار گرفته‌باشد. علاوه بر این تماس فرهنگی که مناسبات ما را استحکام بخشیده‌است، در تمام دوران روابط ما تفاهم عمیق بر اساس اعتماد کامل بین ما حکمفرما بوده و هیچ گونه اختلاف و زیاده‌روی و خشونت به این یگانگی لطمه نزده‌است، زیرا هر دو ملت از این روابط جز اینکه چیزی به یکدیگر تحقیق نمایند، هدف دیگر نداشته‌اند.
از دوران فیلیپ لوبل پادشاه فرانسه، که نخستین نامه‌های سلاطین ایران در قرن سیزدهم به نام وی نوشته‌شد، تا به امروز روابط ما ثمربخش و دوستانه بوده‌است. ما ترجمه نخستین آثار کلاسیک خود را در اروپا مدیون هموطنان شما هستیم. آموزش زبان فارسی در اروپا نخستین بار در اواخر قرن هیجدهم در پاریس آغاز شد. نخستین آثار باستانی ایران به وسیله یک هیأت فرانسوی کشف گردید و هنوز هم عده‌ای از هموطنان سرشناس شما در کشور ما به این کار بزرگ ادامه می‌دهند.
از آغاز قرن اخیر روابط نزدیک کشورهای ما به برقراری مناسبات سیاسی بر اساس نوین منجر شد، و از آن تاریخ به بعد فرانسه با فراهم آوردن زمینه فعالیت استادان و پزشکان و کارشناسان فرانسوی توجه و علاقه خود را نسبت به کشور ما حفظ کرده‌است.
در تصادفات بین‌المللی این قرن شهامت و پایداری افتخارآمیز فرانسه در برابر خطر مهلکی که آن کشور را تهدید می‌کرد، ستایش و اعجاب عمیق همه مردم ایران را برانگیخت. گویی آن روز فراموش ناشدنی دیروز بوده‌است که ندای مرد سرنوشت، یعنی ندای نماینده کشوری که قهرمان آزادیهای بشری شناخته شده به گوش رسید و در قلبها امید تازه‌ای به وجود آورد.
این پیام تنها برای الهام بخشیدن به مردم فرانسه نبود، بلکه همه ملتهایی را که معتقدند زندگی بدون آزادی ارزشی ندارد، دعوت می‌کرد که در آن لحظات حساس نومید نشوند و برای حفظ استقلال و سنن ملی خود دست یگانگی به هم بدهند.
پنج سال پس از آن تاریخ بود که من با کمال مسرت آن حضرت را به عنوان یک قهرمان فاتح و رئیس کشور در تهران ملاقات کردم.
حضرت رئیس‌جمهوری،
برای ما که فرانسه را دوست می‌داریم و به آن احترام می‌گذاریم، موجب کمال خوشوقتی است که شما را بار دیگر در مقام مظهر اراده ملت فرانسه و رهبری که با خردمندی و واقع‌بینی سرنوشت این ملت بزرگ را به دست گرفته‌است، ملاقات می‌کنیم.
در ایران، ما دست به اجرای یک برنامه رفورم و اصلاحات اساسی برای پیشرفت مادی و معنوی ملت خود زده‌ایم. خوشوقتم از اینکه به شما بگویم در این تلاش به منظور توسعه و ترقی، کشور ما از تجارب و همکاریهای کارشناسان فرانسوی استفاده کامل می‌کند، و اطمینان دارم که فرانسه در آینده نیز کمک و همکاری پرارزش خود را به ما ادامه خواهدداد.
رشته‌های دوستی قدیمی که بین دو کشور ما وجود دارد، عاملی برای تثبیت و حفظ صلح جهانی به شمار می‌رود. ما باید بیش از هر زمان دیگری این پیوندها را محکمتر سازیم و مردمی را که خواهان حفظ و حراست میراث فرهنگی خود هستند، به هم نزدیک کنیم.
به همین جهت است که شهبانو و من در این موقع که به لطف دولت فرانسه و به همت و کوشش دوست بزرگ کشورم، آقای آندره مالرو نمایشگاه هنر و باستانشناسی ایران در پاریس گشایش می‌یابد از فرصت بازدید پاریس خوشحالیم.
امیدواریم که جشنهای دوهزاروپانصدمین سال بنیان‌گذاری وحدت ملی و تأسیس شاهنشاهی ایران فرصت دیگری به دوستان فرانسوی ما بدهد تا با ما در یادآوری سهم ایران در تمدن جهان شرکت نمایند.
ما شاهد عوامل مخربی هستیم که امروز افکار انسانی و دنیای روحانی را تهدید می‌کند، و در این دوران به نقش اساسی فرانسه در حفظ ارزشهای انسانی ایمان داریم، و از صمیم قلب آرزومند سلامت و موفقیت آن حضرت و بانو دوگل و افتخار و سعادت و ترقی روزافزون فرانسه و ملت فرانسه هستیم.