سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات پرزیدنت ترکیه در میهمانی رسمی کاخ ریاست جمهوری در آنکارا ۲۶ خرداد ماه ۱۳۴۶
| برنامه عمرانی سوم/سال ۱۳۴۵ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم |
۲۶ خرداد ۱۳۴۶
نطق شاهنشاه در پاسخ بیانات حضرت رئیس‌جمهوری ترکیه
(در ضیافت شام رسمی در کاخ ریاست‌جمهوری در آنکارا به افتخار شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی ایران)
حضرت رئیس‌جمهوری،
از بیانات محبت‌آمیزی که نسبت به شهبانو و من ایرادفرمودید، صمیمانه تشکرمی‌کنم. من امروز یک بار دیگر با خوشوقتی تمام کشور شما را از نزدیک می‌بینم و از صمیم قلب از موفقیتهای روزافزونی که در همه شئون مادی و معنوی نصیب ملت ترکیه شده‌است، احساس مسرت می‌کنم.
در این احساس تمام مردم ایران با من شریکند، زیرا دو کشور ما با چنان رشته‌های استوار تاریخی و سیاسی و فرهنگی و اقتصادی به یکدیگر پیوسته‌اند که پیشرفت یکی از آن دو به منزله پیشرفت دیگری است، و از این لحاظ همچنانکه آن حضرت متذکرشدید، رابطه دو مملکت ما حقاً می‌تواند سرمشق و نمونه‌ای برای ملل دیگر قرارگیرد.
این نمونه‌ای که ما در این مورد ارائه می‌دهیم، بر اساس سالم‌ترین اصول منطق و واقع‌بینی استوار شده‌است. هم ما و هم شما اعتقاد راسخ داریم که در دنیای امروز مهمترین وظیفه کشورهایی که مانند ما می‌کوشند تا فاصله خویش را با پیشرفته‌ترین ممالک جهان در عرض مدت کوتاهی از میان بردارند، این است که بر پایه حسن تفاهم و همزیستی و همکاری با سایر ملل و بر اساس دفاع از حق کامل حاکمیت ملی خود و احترام به همین حق در نزد دیگران تمام نیروی طبیعی و انسانی خویش را در راه پیشرفت اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، یعنی در راه صنعتی کردن مملکت خود و بالابردن سطح زندگی افراد و مبارزه با فقر و جهل و بیماری و گرسنگی و استقرار عدالت اجتماعی به‌کار اندازد. ما به خوبی احساس می‌کنیم که امروز دیگر دوران ماجراجویی سپری شده‌است و به پیروی از این اصل کلی طبعاً سیاست بین‌المللی ما نیز بر پایه سالم و منطقی، یعنی بر اساس صلح‌جویی و تفاهم و اشتراک مساعی در راه ساختن دنیای بهتر برای جامعه بشری سعادتمندتر و مترقی‌تری قراردارد.
نمونه بارزی از این سیاست، همکاری صمیمانه سه کشور ایران و ترکیه و پاکستان، فعالیتهای وسیع توسعه بازرگانی و اقتصادی و فرهنگی است که بر اساس همکاری منطقه‌ای صورت می‌گیرد و خوشبختانه تاکنون نتایج بسیار ثمربخشی برای هر سه کشور ما در بر داشته‌است.
ما نیز مانند شما طبعاً از حوادث ناگواری که اخیراً در قسمتی از منطقه خاورمیانه روی داده‌است، متأثر و نگرانیم. عقیده ما به‌طوری که قبلاً نیز اظهارداشتیم، این است که امروزه نمی‌شود خاک کشور دیگری را به عنوان غنیمت جنگی به خود منضم کرد. ما معتقدیم که این بحران غم‌انگیز می‌باید بر اساس اصول منشور ملل متحد و حق و عدالت بر طرف گردد.
درمورد مسئله قبرس که آن حضرت بدان اشاره فرمودید، ما طبعاً طرفدار حقوق حقه ملت ترک بوده و هستیم.
حضرت رئیس‌جمهوری، سلامتی و سعادت آن حضرت و بانو سونای را آرزومی‌کنم و پیشرفت و رفاه روزافزون ملت نجیب و دولت و برادر خودمان ترکیه را خواهانم.