بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در هشتمین کنفرانس ارزیابی انقلاب آموزشی کشور رامسر ۱۳ شهریور ماه ۱۳۵۴

برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی دی تا اسفند ماه

اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۵۴ خورشیدی تازی

برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی فروردین تا خرداد ماه

بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در هشتمین کنفرانس ارزیابی انقلاب آموزشی کشور رامسر ۱۳ شهریور ماه ۱۳۵۴

از این پس بهتر است گزارش‌هایی که کمیسیون‌های مختلف می‌دهند و قطعنامه‌ای که به اطلاع من می‌رسد، بیست‌وچهار ساعت یا چهل‌وهشت ساعت بعد از وصول آن وقت باشد، تا قطعنامه در معرض افکار شرکت‌کنندگان در کنفرانس قرار گیرد و تصمیم نهایی که من می‌گیرم، یا احیاناً از کسی می‌پرسم که آیا نسبت به قطعنامه نظری دارد یا نه، اگر داشت، پس از شنیدن آن نظر، در صورتی که فرصتی برای شرکت‌کنندگان باقی ماند، درباره آن بحث و تبادل نظر کنند و پس از آن نظرهایی را اتخاذ کنیم. در حال حاضر افتتاح مجلسین در پیش است و شاید کارهایی داشته‌باشیم که باید زودتر به تهران برگردیم، و الا می‌گفتم که این کنفرانس ادامه یابد تا همین مطالبی که تهیه شده، باز در معرض افکار شرکت‌کنندگان قرار گیرد. یکی دو مطلب است که هنوز برای من روشن نشده، آن روز معاون وزارت دربار و نماینده حزب رستاخیز ملت ایران صحبت‌هایی در اینجا کردند. گزارش معاون وزارت دربار نتیجه بازرسی بود که بدون حب و بغض، چیزهایی را که دیده‌بود، شرح داد. این برای من روشن نیست که جواب این صحبت‌ها و گزارش‌ها داده شده یا خیر؟ و آیا پاسخ آن را کسی باید بدهد، یا احتیاج به بازرسی دیگری از طرف دولت هست؟

درمورد صحبت‌های نماینده حزب رستاخیز ملت ایران، این مطلبی است که البته باید در خود حزب نسبت به آن رسیدگی شود، یا هیأت اجرایی، یا دفتر سیاسی، یا هر کمیسیون دیگری که مأمور این کار خواهدشد، باید به آن رسیدگی کند، نتیجه‌ای که در پایان این رسیدگی گرفته‌می‌شود، تازه نتیجه نهایی نیست، زیرا آن دولت است که در مقابل من مسئول است و نتیجه نهایی همه رسیدگی‌ها را دولت باید به اطلاع من برساند. سر و کار من با دولت است. اینها مطالبی است که برای من روشن نیست.

قسمت دیگری که باید کاملاً برای همه مفهوم باشد، این است که آیا تمام تشکیلات سیاسی مملکت در شکم حزب قرار دارد، یا خارج از حزب؟ و الا درست مثل یک مملکت فئودالی خواهدشد که در هر گوشه‌اش یک خان کوچک برای خودش تلللی می‌خواند. تمرکز خیلی شدید در حزب با تمام آزادی‌هایی که برای گفت و شنود و مذاکره و مباحثه برای هیأت‌های اجرایی و دفتر سیاسی هست، باید موجود باشد، تا نتایج لازم را بتواند بگیرد و گزارش حزب را دبیرکل که حالا نخست وزیر است، به عنوان مسئول هر دو سمت به اطلاع من برساند.

به هر صورت آنچه که مربوط به جریانات سیاسی و گزارش‌های حزبی است، به نحوی به اطلاع ما خواهدرسید. اگر هم مربوط به دستگاه مربوطه، یعنی وزارت علوم و آموزش عالی است، که از طریق دولت به اطلاع من می‌رسد. مقصود این است که کنفرانس آموزشی نباید این باشد که بنشینیم و قدری صحبت کنیم و احیاناً هوایی بخوریم، که اتفاقاً در این چند روزه هوای اینجا مطلوب بود، بعد برسد به سال آینده و آن وقت متوجه شویم از مطالبی که در اینجا مورد بحث قرار گرفته، هیچ وقت نتیجه‌گیری نکرده‌ایم، دو مرتبه به قول معروف روز از نو، روزی از نو، این دیگر جنبه جدی ندارد، جنبه تشریفاتی و جنبه ادای تکلیفی است که در چند سال پیش شروع شد. کاری که برای دائمی شدن کمیسیون‌ها کردید، قدم خوبی است، اضافه بر این دولت در تمام طول سال موظف است پیشرفت‌هایی که در این کمیسیون‌ها شده و پیشرفت‌هایی که در کار قطعنامه‌ها می‌شود، همه را به اطلاع من برساند، این دیگر کاری نیست که به سال آینده موکول شود، باید مرتب به من گزارش بدهید که کدام یک از قطعنامه‌هایی که صادر شده، عملی شده و به نتیجه رسیده و کدام یک عملی نشده و به چه علت؟ تا ما تصمیمات لازم را در آن مورد بگیریم. خلاصه می‌خواهم خیلی جدی بگویم که هیچ گونه اغماضی در کار نخواهدشد، هر گونه ضعف و سستی، فتور و یا عیبی، به کلی ریشه‌کن خواهدشد. ما وقت زیادی نداریم که تلف کنیم، سلیقه‌های فردی و شخصی هم نمی‌تواند در میان باشد. یک سیاست عمومی است که به وسیله دولت اجرا می‌شود و به وسیله حزب نظارت به عمل می‌آید، البته گزارش کارها هم به اطلاع من خواهدرسید. وقتی می‌گویم به اطلاع من، یعنی به اطلاع تمام ملت ایران خواهدرسید، زیرا بیشتر اوقات جلسات علنی است و ما در هر کاری که توانسته‌ایم ملت ایران را شرکت دهیم، نتایج فوق‌العاده‌ای گرفته‌ایم، مانند مبارزه با گران‌فروشی که می‌بینید پیشرفت آن در واقع محیرالعقول است.

بروید در یک جای دیگر دنیا بگویید که ما توانسته‌ایم مثلاً دو یا سه درصد تورم را کم کنیم، با تعجب به شما نگاه خواهندکرد. بروید به یک مملکت دیگر و بگویید که ما نه تنها تورم را موقوف کرده‌ایم، بلکه در برخی موارد شاید زیر قیمت‌های سال گذشته باشیم. آن وقت خیلی بیشتر تعجب خواهندکرد، این برای آن است که ملت ایران در این زمینه شرکت کرده‌است و امیدوارم همین کار در مبارزه با بی‌سوادی نیز بشود، همین طور در شالوده‌ریزی محکم اصول آموزشی، از پایین‌ترین سطوح تا عالیترین سطوح نیز انجام یابد، یعنی هر فرد ابتدا بنا بر استعداد خودش و بعد بنا بر احتیاج مملکت به سطوح مختلف آموزشی برسد. آموزش هم البته جنبه‌های مختلف دارد، مانند آموزش‌های نظری، علمی و هنری. به مطلبی اشاره می‌کنم که تازگی ندارد و قبلاً هم گفته‌ام، هر فرد در ایران باید در کار خودش تقریباً متخصص باشد، یا لااقل مهارتی داشته‌باشد، آن وقت است که ما از زحمات و تولیدات فکری و یدی هر فرد ایرانی می‌توانیم حداکثر بهره‌برداری را بکنیم و جامعه را به همان جایی که آرزوی آن را داریم، برسانیم.

به هر صورت این گزارش که تصویب می‌شود، باید به اطلاع همه برسد تا هر فرد اگر نظری دارد، حتی پس از آنکه کنفرانس پایان یافت تا بیست‌وچهار ساعت یا چهل‌وهشت ساعت، و اگر لازم شد تا یک هفته، نظرات خودش را برای وزارت علوم و آموزش عالی بفرستد و در صورت لزوم موضوع در حزب مطرح شود و مورد رسیدگی قرار گیرد. این کاری است که حالا می‌خواستم در حضور من بشود، یا در داخل حزب یا در محیط دولت و نتیجه‌اش به اطلاع من برسد. اکنون قبل از آنکه این کنفرانس را به پایان برسانیم، می‌خواهم ببینم اگر نظری هست، باز هم بشنویم و آن را مطرح کنیم، شاید مفید باشد. ممکن است پس از رفتن ما این قطعنامه قرائت شود و جلسه ادامه یابد و در عین حال بین شرکت‌کنندگان توزیع گردد، ولی باید به شرکت‌کنندگان فرصت بدهیم تا به وسیله کمیته‌ها یا از طریق مراجعه به حزب یا به وزارت علوم و آموزش عالی نظرات خودشان را ارائه کنند و اگر لازم شد، جمع‌کردن این افراد در تهران اشکالی ندارد، جلسه‌ای در آنجا تشکیل می‌دهیم و قطعنامه را شسته و رفته، به یک طرز صحیحی تمام می‌کنیم، ولی اینکه بگوییم قطعنامه اینجا خوانده شد و تصویب گردید، من زیاد از آن راضی نیستم. پس این کار را بکنید، قطعنامه را امروز تصویب شده ندادید، فکر نمی‌کنم تغییرات زیادی در آن پیدا شود.

ما این کنفرانس را جدی می‌گیریم و هر بار که کنفرانس تشکیل می‌شود، می‌خواهیم از آن نتیجه بگیریم، مطالب تکراری نباشد، چند مطلب را انتخاب کنیم و آنها را انجام بدهیم، در کنفرانس بعد اگر لازم باشد، مطالب جدیدی مطرح خواهدشد که آنها را نیز قویاً دنبال خواهیم‌کرد.

البته قبل از ترک جلسه باید از زحمات تمام کسانی که در این چند روزه و قبل از آن و بعد از آن فعالیت کرده‌اند و خواهندکرد، قدردانی کنیم.

یک بار دیگر تکرار می‌کنم که محیط این کنفرانس مانند محیط حزب و تشکیلات دولتی، محیط فامیلی این مملکت بوده‌است. غیر از چنین محیطی، من چیز دیگری نمی‌شناسم، مگر اینکه افرادی باشند که به کلی از علایق میهنی دور باشند، تا حرف‌ها زده نشود و حلاجی به عمل نیاید، نتیجه کافی نمی‌گیریم، اساس بعضی از این مطالب را بر مبنای گفت و شنود گذاشتیم، ولی می‌ترسم که این گفت و شنود درست حفظ نشود، زیرا بار گذشته هم گفتم که گفت هست، اما شنود نیست.

اگر از کسی ایرادی گرفته شده‌است، ممکن است از آن خوشش نیامده‌باشد، یا اصولاً خیلی‌ها خوششان نمی‌آید که حتی جواب بدهند، همچنین ممکن است که ایراد به کلی پرت و نابه‌جا باشد، مانعی ندارد، انسان جواب می‌دهد، اینکه راحت‌تر است، مطلب روشن می‌شود. گاهی می‌بینیم ایراد ذاتی احیاناً از روی غرض‌ورزی گرفته می‌شود، افرادی که از روی غرض ایراد می‌گیرند، بار دیگر فرصت نخواهندداشت که این کار را تکرار کند، ولی اگر از روی بی‌اطلاعی باشد، مانعی ندارد، اینها مطالبی است که باید بین ما حل شود، هیچ کس نباید فکر کند که می‌تواند هر حرفی را که دلش می‌خواهد بزند، یک مرتبه می‌تواند این کار را بکند، ولی اگر بی‌ربط باشد، دیگر تکرار نمی‌شود. اینها مطالب دقیقی است که حتماً باید مراعات شود. دفعه بعد نکاتی را که گفتم، باید مراعات شود، تا در این مملکت نظم و ترتیب صحیحی برقرار گردد. باید توجه داشت که در گفتن مطالب منظور لجن‌مالی نیست، منظور وقت تلف کردن نیست، بلکه منظور ما کشف حقایق است، پس باید فرصت بدهیم که مطالب را مورد مطالعه قرار دهند.