اساسنامه سازمان تسلیحات ارتش

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین رفاه اجتماعی مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و یکم

اساسنامه سازمان تسلیحات ارتش - مصوب ۱۰ آذر ۱۳۴۳ مجلس شورای ملی کمیسیون دارایی مجلسین و ۳ آذر ۱۳۴۳ مجلس سنا

فصل یکم کلیات ماده ۱ - در اجرای ماده ۲ قانون مربوط به بازرگانی شدن اداره تسلیحات ارتش و کارخانه‌های آن سازمانی به نام سازمان تسلیحات ارتش در وزارت‌جنگ تشکیل می‌گردد.

ماده ۲ - سازمان تسلیحات ارتش دارای شخصیت حقوقی بوده و کلیه امور مربوط به خود را بدون رعایت قانون محاسبات عمومی و آیین‌نامه‌معاملات دولتی برابر مقررات این اساسنامه و آیین‌نامه‌های مربوط و قانون تجارت انجام خواهد داد.

ماده ۳ - مرکز اصلی سازمان تسلیحات ارتش تهران است و در صورت لزوم می‌تواند شعب خود را در سایر نقاط کشور تشکیل دهد.

ماده ۴ - مدت عمل سازمان تسلیحات ارتش نامحدود است.

ماده ۵ - موضوع عملیات سازمان تسلیحات ارتش: اداره و بهره‌برداری از کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی سازمان تسلیحات ارتش به منظور تهیه وتأمین سفارشات تسلیحاتی نیروهای مسلح شاهنشاهی و همچنین توسعه و تکمیل و ازدیاد تولید و انجام هر گونه عملیات تولید و بازرگانی مجاز که‌برای بهره‌برداری از کارخانه‌ها مفید تشخیص داده شود.

تبصره - انجام و تهیه و تأمین سفارشهای تسلیحاتی نیروهای مسلح شاهنشاهی مقدم بر سایر عملیات و سفارشها خواهد بود.

فصل دوم - سرمایه ماده ۶ - سرمایه سازمان تسلیحات ارتش کلاً متعلق به دولت بوده و شامل اقلام زیر است:

الف - کلیه ابنیه و تأسیسات و ماشین آلات و خودروها و وسائل دیگر که در حال حاضر در اختیار اداره تسلیحات ارتش می‌باشد و یا بعداً طبق‌قراردادها و سفارشهای قبلی اداره مزبور به سازمان تسلیحات ارتش تحویل می‌گردد.

ب - کلیه مواد و محصولات و اثاثه و ابزار کار اعم از مواد اولیه و مواد مصرفی و محصولات تمام شده و نیمه تمام و کالاهای در جریان ساخت وابزار آلات و ادوات و امثال آنها که در انبارها و کارگاهها و قسمتهای مختلفه اداره تسلیحات ارتش موجود است.

ج - موجودیهای نقدی و اسناد قابل تبدیل به نقد و همچنین کلیه مطالبات اداره تسلیحات ارتش پس از کسر بدهی‌ها (‌به استثنای بدهی‌های ناشی‌از قراردادها و سفارشهای قبلی که پرداخت آنها را وزارت دارایی تعهد نموده‌است.) تبصره - کلیه اراضی که در تاریخ تصویب این اساسنامه در اختیار اداره تسلیحات ارتش می‌باشد جزو سرمایه سازمان تسلیحات ارتش نبوده ولی‌کماکان در اختیار سازمان خواهد بود.

ماده ۷ - سازمان تسلیحات ارتش صورت دارایی‌های موضوع بندهای الف و ب و ج (‌ماده ۶) را تنظیم و به ترتیبی که مجمع عمومی معین خواهدکرد حداکثر ظرف یک سال وسیله حسابداران و کارشناسان ارزیابی و در دفاتر خود عمل خواهد نمود.

تبصره - تا زمانی که ارزش واقعی داراییها و مطالبات و دیون سازمان تسلیحات ارتش از طرف حسابداران و کارشناسان تعیین نگردیده ارقام مندرج‌در تاریخ تصویب این اساسنامه در دفاتر اداره تسلیحات ارتش ملاک عمل موقت سازمان بوده و پس از تعیین رقم قطعی ارزیابی تفاوت حاصله در دفاترسازمان منعکس و رقم قطعی ارزیابی ملاک عمل سازمان خواهد بود.

فصل سوم - ارکان سازمان ماده ۸ - سازمان دارای ارکان زیر است:

الف - مجمع عمومی.

ب - هیأت مدیره.

ج - بازرسان.

مجمع عمومی ماده ۹ - صاحبان مقامات مشروحه زیر با معاونین آنها به نمایندگی دولت مجمع عمومی سازمان تسلیحات ارتش را تشکیل می‌دهند: رییس ستادبزرگ ارتشتاران - وزیر جنگ - وزیر دارایی - وزیر اقتصاد - فرماندهی لجستیکی.

ماده ۱۰ - مجمع عمومی در نخستین جلسه خود هیأت مدیره و بازرسان را انتخاب و نحوه و طرق ارزیابی داراییها و مطالبات و دیون سازمان راتعیین خواهد نمود.

ماده ۱۱ - مجمع عمومی عادی در خرداد ماه هر سال به منظور رسیدگی و تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان سال قبل و بودجه و خط مشی تاخرداد سال آینده و انتخاب بازرسان تشکیل می‌شود روز و محل انعقاد و دستور جلسه مجامع عمومی عادی پیش‌بینی شده در موارد فوق‌الذکر از طرف‌هیأت مدیره تعیین و اعلام می‌گردد.

ماده ۱۲ - مجمع عمومی فوق‌العاده بنا به پیشنهاد هیأت مدیره و یا هر یک از بازرسان سازمان تسلیحات ارتش تشکیل خواهد شد.

تاریخ و محل انعقاد و دستور جلسه از طرف مقام پیشنهادکننده تعیین و اعلام می‌گردد.

ماده ۱۳ - وظائف و اختیارات مجمع عمومی فوق‌العاده به شرح زیر است:

الف - بررسی و تصویب آیین‌نامه‌های استخدامی - مالی و اداری.

ب - افزایش یا کاهش سرمایه.

ج - پیشنهاد اصلاح یا تغییر مواد اساسنامه به کمیسیون دارایی مجلسین.

د - عزل و نصب هر یک از مدیران و بازرسان با تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه.

ه - تعیین میزان حق‌الزحمه و مزایای مدیران و بازرسان.

و - اتخاذ تصمیم نسبت به مواردی که در اساسنامه پیش‌بینی نشده‌است.

ماده ۱۴ - تصمیمات مجمع عمومی (‌اعم از عادی یا فوق‌العاده) به اکثریت آراء معتبر است.

مذاکرات و تصمیمات مجمع عمومی در صورت جلسات مربوطه درج و یک نسخه از مصوبات برای اجرا به سازمان تسلیحات ارتش ابلاغ خواهدگردید.

هیأت مدیره ماده ۱۵ - هیأت مدیره سازمان تسلیحات ارتش مرکب از یک نفر رییس و دو نفر عضو اصلی و یک نفر عضو علی‌البدل می‌باشد که از بین افسران‌ارتش شاهنشاهی یا اشخاص غیر نظامی که در امور صنعتی و اقتصادی و بازرگانی مطلع و بصیر باشند از طرف مجمع عمومی برای مدت سه سال‌انتخاب و با صدور فرمان همایونی به این سمت منصوب می‌شوند تجدید انتخاب آنها برای دوره‌های بعد بلامانع است.

تبصره - رییس هیأت مدیره سمت مدیریت عامل سازمان تسلیحات ارتش را خواهد داشت.

ماده ۱۶ - رییس و اعضای هیأت مدیره موظف بوده و حق ندارند شغل دیگری داشته باشند.

ماده ۱۷ - در صورت فوت یا استعفا یا عزل هر یک از مدیران یا جهات دیگر (‌از قبیل بیماری ممتد که بیش از چهار ماه به طول انجامد) عضوعلی‌البدل برای باقیمانده مدت سه سال وظائف عضو اصلی را انجام خواهد داد و یک نفر دیگر برای همان مدت باقیمانده با رعایت تشریفات مقرر درماده ۱۵ به سمت عضو علی‌البدل انتخاب و منصوب می‌گردد.

ماده ۱۸ - مدیران نمی‌توانند در معاملاتی که با سازمان تسلیحات ارتش یا به حساب سازمان مزبور انجام می‌پذیرد به طور مستقیم یا غیر مستقیم‌سهیم یا شریک شوند.

ماده ۱۹ - جلسات هیأت مدیره بنا به دعوت مدیر عامل تشکیل می‌شود.

ماده ۲۰ - صورت مذاکرات هیأت مدیره در دفتر مخصوص ثبت شده و به امضای هیأت مدیره خواهد رسید هر قسمت از مذاکرات و مصوبات که‌هیأت مدیره آن را محرمانه تلقی کند باید در صورت جلسه قید شود و در هر حال یک نسخه از صورت مذاکرات و مصوبات باید به هر یک از بازرسان‌تسلیم شود.

ماده ۲۱ - حضور کلیه مدیران اعم از اصلی و علی‌البدل در تمام جلسات الزامی است مگر آنکه دارای عذر موجهی بوده و مراتب را به رییس هیأت‌مدیره اطلاع داده باشند تبصره - عضو علی‌البدل فقط در مواردی حق رأی خواهد داشت که به جای عضو اصلی در جلسه شرکت نموده باشد.

ماده ۲۲ - وظائف و اختیارات هیأت مدیره به شرح زیر است:

الف - تعیین خط مشی کلی سازمان تسلیحات ارتش در کلیه امور با رعایت مقررات این اساسنامه و مصوبات مجمع عمومی به طوری که به‌بهترین نحوی صرفه و صلاح سازمان تأمین گردد.

ب - بررسی و تصویب تشکیلات کلی سازمان تسلیحات ارتش.

ج - بررسی و تصویب طرح‌ها و برنامه‌های مربوط به توسعه و ترمیم سازمان تسلیحات ارتش و آموزش کادر.

د - بررسی و تصویب معاملات کلی و قراردادها و تعهداتی مالی سازمان تسلیحات ارتش مانند اخذ و ام و اعتبار از بانک‌ها و اشخاص و همچنین‌تعیین بهای فروش فرآورده‌های سازمان.

ه - بررسی برنامه و بودجه سال آتی سازمان تسلیحات ارتش به منظور تسلیم به مجمع عمومی و بازرسان.

تبصره - مادامی که بودجه تقدیمی به مجمع عمومی تصویب و ابلاغ نشده مطابق بودجه سال قبل عمل خواهد شد.

و - تهیه و تنظیم گزارش سالیانه و ترازنامه و حساب سود و زیان سازمان تسلیحات ارتش به منظور تسلیم به بازرسان و مجمع عمومی حداکثر تاآخر اردیبهشت ماه سال بعد.

ز - تهیه و تنظیم ریز بودجه سالیانه (‌اداری - پرسنلی - تأسیسات و بهره‌برداری).

ح - تهیه و تنظیم آیین‌نامه‌های اداری - مالی و استخدامی به منظور پیشنهاد به مجمع عمومی.

ط - بررسی و پیشنهاد افزایش یا کاهش سرمایه به مجمع عمومی.

ی - اتخاذ تصمیم نسبت به ایجاد یا انحلال شعب فرعی تابعه سازمان تسلیحات ارتش.

ک - پیشنهاد استخدام متخصص خارجی مورد نیاز سازمان تسلیحات ارتش با رعایت قوانین و مقررات مربوط.

ماده ۲۳ - تصمیمات هیأت مدیره به اکثریت آراء معتبر است.

ماده ۲۴ - وظائف و اختیارات مدیر عامل به شرح زیر است:

الف - مدیر عامل سمت ریاست سازمان تسلیحات ارتش را عهده‌دار و مسئول حسن جریان کلیه امور و حفظ دارایی و اموال و منافع آن بوده ونماینده قانونی سازمان در مقابل کلیه مقامات و مؤسسات و سایر مراجع رسمی و قضایی و اشخاص می‌باشد.

ب - اداره کلیه امور سازمان تسلیحات ارتش (‌از قبیل امور اداری - استخدامی - مالی - فنی و بازرگانی) طبق مقررات این اساسنامه وآیین‌نامه‌های مربوط به سازمان و مصوبات هیأت مدیره مجمع عمومی و قانون تجارت.

تعیین میزان پاداش هر یک از کارکنان فعال سازمان تسلیحات ارتش (‌به استثنای مدیران و بازرسان) بر اساس رقم کلی منظور شده در بودجه مصوبه‌سازمان با رعایت مقررات آیین‌نامه‌های مربوطه.

ج - مدیر عامل از طرف و به نمایندگی سازمان تسلیحات ارتش قراردادها موافقتنامه‌ها و تعهدات را بر اساس مصوبات هیأت مدیره امضاءمی‌نماید.

د - امضای اسناد و قراردادها اعم از رسمی و تجاری که به تشخیص هیأت مدیره حائز اهمیت باشد و همچنین امضای کلیه چکها و پرداخت‌ها باشخص مدیر عامل و یک نفر دیگر از مدیران خواهد بود.

ه - مدیر عامل می‌تواند قسمتی از اختیارات و حق امضاء خود را به یکی از مدیران یا معاونین یا رؤسای درجه ۱ سازمان و یا رؤسای واحدهای‌تابعه تفویض نماید ولی این عمل موجب سلب مسئولیت از او نخواهد بود.

و - مدیر عامل برای حسن اداره امور داخلی سازمان می‌تواند با تصویب هیأت مدیره مدیرانی برای هر یک از کارخانه‌های تابعه سازمان انتخاب ومنصوب نماید.

ز - مدیر عامل می‌تواند متخصصین رشته‌های مختلف (‌اداری - مالی - فنی اقتصادی) اعم از کارمندان دولت (نظامی یا غیر نظامی) و سایراشخاص برای مدتی که احتیاج دارد با تصویب هیأت مدیره دعوت نموده و حق‌الزحمه آنان را پرداخت نماید.

ماده ۲۵ - مدیر عامل در غیاب خود یکی از مدیران را با تصویب هیأت مدیره به سمت قائم‌مقام خویش تعیین خواهد نمود.

بازرسان ماده ۲۶ - سازمان تسلیحات ارتش دارای دو نفر بازرس می‌باشد که از طرف مجمع عمومی برای مدت یک سال از بین افسران یا اشخاص غیرنظامی که در امور مالی و حسابداری صنعتی و بازرگانی مطلع و بصیر باشند انتخاب و با صدور فرمان همایونی به این سمت منصوب می‌شوند تجدیدانتخاب آنها بلامانع است و تا انتخاب جانشین به انجام وظیفه ادامه خواهند داد.

ماده ۲۷ - بازرسان مکلفند ترازنامه و حساب سود و زیان سازمان تسلیحات ارتش را که توسط هیأت مدیره در اختیار آنان گذارده می‌شود حداکثرظرف ۲۵ روز از تاریخ دریافت آنها رسیدگی نموده و گزارش خود را با اظهار نظر صریح و کامل به مجمع عمومی تقدیم و یک نسخه از آن را به هیأت‌مدیره تسلیم نمایند.

ماده ۲۸ - بازرسان مکلفند بودجه سالیانه پیش‌بینی شده سازمان تسلیحات ارتش را که توسط هیأت مدیره در اختیار آنان گذارده می‌شود بررسی‌نموده و نظر خود را تا آخر اردیبهشت ماه به مجمع عمومی بدهند.

ماده ۲۹ - بازرسان مکلفند پیوسته از طرز کار و چگونگی جریان امور و اوضاع عمومی سازمان تسلیحات ارتش از لحاظ انطباق آنها با مقررات‌اساسنامه و آیین‌نامه‌های مربوطه و قانون تجارت اطلاع حاصل نموده و ایرادات و نظرات خود را در هر مورد شفاهی و یا کتبی به هیأت مدیره اعلام ودر صورت اقتضا به مجمع عمومی گزارش نمایند.

ماده ۳۰ - بازرسان حق دارند در هر مورد به دفاتر و پرونده‌ها و قراردادها و سایر اسناد و مدارک سازمان تسلیحات ارتش مراجعه نموده اطلاعات‌لازم را کسب نمایند و مدیر عامل نیز موظف است تسهیلات لازم را برای انجام وظائف بازرسان فراهم نماید.

ماده ۳۱ - بازرسان در امور اجرایی سازمان تسلیحات ارتش مداخله نداشته و نباید در انجام وظایف خود به ترتیبی اقدام کنند که وقفه‌ای در کارهای‌سازمان ایجاد شود.

ماده ۳۲ - بازرسان می‌توانند در جلسات هیأت مدیره شرکت نموده و از نظرات خود هیأت مدیره را آگاه نمایند ولی در رأی دادن شرکت نمی‌نمایند.

ماده ۳۳ - بازرسان نمی‌توانند در معاملاتی که با سازمان تسلیحات ارتش با به حساب آن می‌شود به طور مستقیم یا غیر مستقیم شریک شوند.

فصل چهارم ترازنامه و حساب سود و زیان و سال مالی ماده ۳۴ - سال مالی سازمان تسلیحات ارتش از اول فروردین ماه هر سال شروع و در آخر اسفند ماه همان سال خاتمه می‌یابد اولین سال مالی‌سازمان از تاریخ ابلاغ این اساسنامه تا آخر اسفند ماه همان سال خواهد بود.

ماده ۳۵ - کلیه دفاتر مالی سازمان تسلیحات ارتش در آخرین روز سال مالی بسته می‌شود و ترازنامه و حساب سود و زیان سازمان که متضمن‌عملیات قسمتهای تابعه به طور تفکیک خواهد بود حداکثر تا سه ماه پس از پایانی سال مالی در مجمع عمومی مطرح می‌شود.

ماده ۳۶ - در ترازنامه و حساب سود و زیان سالانه نکات زیر باید معلوم و در آن قید شده باشد.

الف - در ترازنامه: حسابهای دارایی‌های منقول (‌ثابت و غیر ه ثابت) و غیر منقول و هر گونه حقوقی که خریداری شده باشد و موجودیهای جنسی‌و نقدی و اسناد قابل تبدیل به نقد و مطالبات و دیون و اندوخته‌ها و نتیجه سود و زیان سازمان تسلیحات ارتش.

تبصره ۱ - مطالبات لاوصول و مشکوک‌الوصول باید جداگانه مشخص گردد.

تبصره ۲ - اجناس مصرفی اعم از مواد اولیه و مواد مصرفی دیگر به بهای تمام شده در حسابها منعکس می‌گردد.

تبصره ۳ - سایر دارایی‌های منقول و غیر منقول باید به بهای تمام شده مندرج در دفاتر پس از کسر استهلاک احتساب شود (‌ارقام دارایی و استهلاک‌و مانده باید به تفکیک نشان داده شود).

ب - در حساب سود و زیان نتیجه عملیات و بهای تمام شده محصولات و کارهای مختلف و سود و زیان هر یک از واحدهای تولیدی به تفکیک.

ج - در ترازنامه و حساب سود و زیان. بهای محصول تمام شده و نیمه تمام و کالاهای در جریان ساخت موجود و در آخر سال مالی بر اساس بهای‌تمام شده یا نرخ فروش متوسط آخرین ماه سال مالی هر کدام که کمتر باشد.

ماده ۳۷ - حساب درآمد سازمان تسلیحات ارتش به تفکیک (‌محصولات اصلی فرعی و سایر فعالیتها باید نشان داده شود و هزینه‌های اداری وبهره‌برداری و پرسنلی و بازرگانی و مالی و استهلاک داراییهای منقول و غیر منقول و اندوخته‌های لازم (‌برای تأمین مطالبات لاوصول ومشکوک‌الوصول و تفاوت موجودی‌ها مانند آفت و ضایعات و تفاوت نرخ‌های فروش) از جمع درآمد کسر و تتمه به نام سود ویژه نامیده می‌شود.

ماده ۳۸ - پنج درصد از سود ویژه به منظور تشکیل سرمایه احتیاطی (‌به نام ذخیره قانونی) و ده درصد آن بایت ذخیره احتیاطی کسر می‌شود و بقیه‌به نام تتمه سود ویژه نامیده می‌شود.

تا زمانی که مجمع عمومی صلاح بداند تتمه سود ویژه برای توسعه و ترمیم کارخانه‌ها و تربیت کادر و تحقیق و تجسس در امور مربوطه به سازمان‌تسلیحات ارتش اختصاص و از آن به بعد به سرمایه سازمان اضافه خواهد شد.

تبصره - هر موقع که ذخیره قانونی به حد نصاب ده درصد سرمایه سازمان رسید ادامه کسر آن از سود ویژه موکول به اجازه مجمع عمومی خواهدبود.

فصل پنجم - متفرقه ماده ۳۹ - تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان سازمان تسلیحات ارتش از طرف مجمع عمومی به منزله مفاصا حساب مدیران سازمان تلقی‌می‌گردد.

ماده ۴۰ - در مواردی که قانون بازرگانی شدن تسلیحات ارتش و این اساسنامه تعیین تکلیف ننموده باشد طبق مقررات قانونی تجارت عمل خواهدشد.

اساسنامه فوق مشتمل بر چهل ماده و ۹ تبصره که در تاریخ ۱۳۴۳٫۹.۳ به تصویب کمیسیون شماره ۴ (‌دارایی) مجلس سنا و در جلسه روز سه شنبه‌دهم آذر ماه یک هزار و سیصد و چهل و سه به تصویب کمیسیون قوانین دارایی مجلس شورای ملی رسیده و به موجب ماده ۲ قانون بازرگانی شدن‌اداره تسلیحات ارتش مصوب ۱۳۴۳٫۸.۹ قابل اجراء می‌باشد.

رییس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی