مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ دی ۱۳۴۲ نشست ۲۶
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیمهای مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سهشنبه ۱۷ دی ۱۳۴۲ نشست ۲۶
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۲۶
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غایبین روز یکشنبه ۱۵ دی ماه.
۲- بیانات قبل از دستور بانو تربیت
۳- بقیه مذاکره سؤال آقای صدقیانی راجع به قریه بیستون و جواب وزیر فرهنگ
۴- تقدیم ۱۵ فقره لایحه تصویبنامهای وسیله آقای وزیر فرهنگ
۵- طرح سؤال آقای طباطبایی راجع به وامهای خارجی و جواب آقای نخستوزیر.
۶- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای نخستوزیر
۷- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به اصلاح قانون انتخابات مربوط به شرکت بانوان در انتخابات مجلسین
۸- طرح گزارش شور اول کمیسیون پست و تلگراف راجع به استخدام موزع پست
۹- شور اول گزارش کمیسیون پست و تلگراف راجع به قرارداد حمل و نقل پستهای هوایی بنادر جنوب
۱۰- تقدیم سه فقره لایحه تصویبنامهای وسیله آقای وزیر پست و تلگراف
۱۱- تقدیم ۱۱ فقره لایحه تصویبنامهای وسیله آقای وزیر کار
۱۲- تقدیم سه فقره لایحه تصویبنامهای وسیله آقای معاون وزارت اقتصاد ملی
۱۳- اعلام وصول گزارش مجلس سنا راجع به قرارداد بینالمللی جلوگیری از تبعیضات استخدامی
۱۴- اعلام دستور جلسه آینده
۱۵- تقدیم لایحه جهت انتخاب اعضا دیوان محاسبات به وسیله آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور
۱۶- تقدیم لوایح تصویبنامهای به وسیله آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور.
۱۷- تقدیم دو فقره لایحه تصویبنامهای مربوط به کمیسیون مشترک برنامه مجلسین
۱۸- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس پنجاه وپنج دقیقه پیش از ظهر بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین روز یکشنبه ۱۵ دیماه
۱- قرائت اسامی غائبین روز یکشنبه ۱۵ دیماه.
رئیس- اسامی غائبین جلسه پیش قرائت میشود.
غائبین با اجازه –
- آقایان مهرزاد – بختیاریها – ملک زاده آملی – دکتر حکیم شوشتری – دکتر جعفری – یغمائی کیهان – معتمدی – مهندس اسدی سمیع – شفیعی پور کرمانی – کلانتری هرمزی مرتضوی – مهندس پرویز بهبودی – سرلشگر نکوزاد- شکیبا نوری – ابطحی – شاخوئی – پرویزی.
غائب بی اجازه –
- آقای ایلخان.
رئیس – چون جلسه گذشته بعنوان تنفس تعطیل شده بود صورت جلسه اش حاضر نیست انشاءالله در جلسه آینده صورت جلسه هر دو جلسه خدمت خانمها و اقایان توزیع خواهد شد.
رئیس – آقای کبیری فرمایشی داشتید؟
کبیری – نامهای ازطرف کارمندان دولت رسیده تقدیم میکنم.
رئیس – آقای صائب.
صائب – پانزده فقره شکایت است تقدیم میکنم.
رئیس – آقای یغمائی.
کیهان یغمائی – نامهای از طرف طبقات مختلف کارمندان استان نهم که در مشهد به بنده داده شده تقدیم میکنم.
رئیس- آقای رجائی.
رجائی – نامهای از طرف کارمندان دولت رسیده است که تقدیم میکنم.
رئیس – آقای حق شناس.
حق شناس – دو فقره شکایت از آذربایجان رسیده تقدیم میکنم.
رئیس – آقای صدقیانی.
مهندس صدقیانی – نامهای است ازطرف تحصیلکردههای خارجی رسیده که عینا تقدیم میکنم.
رئیس – آقای مهندس مجتهدی.
مهندس مجتهدی – از شهرستان نیشابور نامهای رسیده است تقدیم میکنم.
۲- بیانات قبل از دستور بانو تربیت
رئیس – نطقهای قبل از دستور را شروع میکنیم خانم تربیت بفرمائید.
تربیت – خاطر همکاران عزیزم نمایندگان محترم مصبوق است که امروز روز تاریخی هفدهم دی روز جشن آزادی زنان ایران است بنده از پشت این تریبون بعموم بانوان ایران این روز فرخنده را تبریک عرض میکنم شاید عدهای ازهمکاران محترم مخصوصا آنهائی که خیلی جوان هستند نمیدانند که در ۲۸ سال پیش در روز تاریخی ۱۷ دی ۱۳۱۴ چه واقعهای راخ داده این بانی نبیان گذار این نهضت عظیم چه خدمت بزرگی بتمام ملت ایران مخصوصا بانوان نمودند در آن روز عده ازیادی بانوان فرهنگی از دبیران و آموزگاران همه با شعف وشادی همه در لباس سرمهای رنگ یک فرم به دانش سرای مقدماتی روان بودند در ساعت دو ونیم بعد از ظهر همه در آن تالار بزرگ صف کشیده بودیم و منتظر موکب اعلیحضرت فقید رضا شاه کبیر بودیم درساعت ۳ بعد از ظهر اعلیحضرت فقید باتفاق علیا حضرت ملکه پهلوی والا حضرتین شمس و اشرف پهلوی بتالار دانشسرا نزول اجلال فرمودند در آنروز این افتخار نصیب بنده شد که خطابهای مبنی بر اظهار قدردانی و سپاسگزاری از این اقدام بزرگ شاهانه معروض خدمتشان بکنم و بتفقدایشان نائل آیم پس از عرایض بنده اعلیحضرت فقید رضا شاه کبیر با جملات بسیار آرام و متینی که در اعماق قلبهای نفوذ کرد خطاب بزنان ایران چنین فرمودند: فرمودند که بینهایت مسروم که میبینم خانمهای ایرانی در نتیجه معرفت و دانائی پی بوضع اجتماعی خود بردهاند پی بمزایای حقوق خود بردهاند تا کنون زنان ایران گوئی اینها یک افرادی غیر از اهالی این کشور بودند اما در سایه تحول بزرگی که در این روز پدید آمده الحمدلله خانمهای ما پی بمزایای حقوقی خود بردند و فرمودند که من نمیخواهم امروز را با سایر روزهای دیگر فرقی بگذارم اما باید خانمها بدانند که این روز، روز بسیار بزرگی است برای شما و باید از این فرصت هائی که برای شما پیش آمده برای خدمت بوطنتان حداکثر استفاده را بکنند مخصوصا فرمودند که شما خواهران و دختران من حالا که وارد اجتماع شدهاید بدانید که بعد از وظیفه مقدس مادری مسئولیتهای بزرگی بگردن شما افتاده است که بزرگترین مسئولیت آنهم خدمت بوطن خودتان و مملکت خودتان است و مخصوصا تاکید فرمودند که بانوان ایران در این تحول همه مد نظر داشته باشند و نظرشان معطوف بخدمت بجامعه باشد و قناعت را پیشه خود بسازند و از اسراف و تجمل بپرهیزند و واقعا با ان تحولاتی که در خلال این بیست و هشت سال در دنیا اتفاق افتاده سیاستهای دیگر اتفاق افتاده و جنگ بداخل کشورها کشیده شد وعوض جنگهای گرم، جنگهای سرد، جنگهای اقتصادی مخصوصا جانشین آن شده آنوقت میفهمیم که چه اندازه مهم و بزرگ بوده این اقدام اعلیحضرت فقید در آنروز که خواسته با این اقدام تهور آمیز نصف جمعیت کشور ایران
را وارد اجتماع بکنند و چه خدمتی بمملکت کردند که تا آن وقت نصف قوای عامله مملکت فلج بود بیکار بود آنها را وارد اجتماع کردند که از وجود آنها در اجتماع استفاده بشود بعد از این تحول بود که الحق بانوان ایران توانستند بدانشکدههای علمی و حرفهای و هنری وارد بشوند و کسب تحصیل و کمالات بکنند و دو شادوش برادران خود پیش بروند همانطور که اعلیحضرت محمد رضا شاه پهلوی هر وقتیکه شرفیاب شدیم تایید فرمودند که شایستگی خود را زنان ایران در این مدت نشان دادند و نشان دادند که آنها شایستگی و لیاقت در تمام کارهائی که بعهده آنها محول میشود دارند اما متاسفانه هر اندازه که فضل و کمال و دانش زنان بالا میرفت بهمان اندازه متاثر و نگران بودند اما بمصداق اینکه: در نومیدی بسی امید است – پایان شب سیه سفید است دلهای تمام زنان متوجه اعلیحضرت محمد رضا شاه پهلوی میشد تا اینکه روز تاریخی ۶ بهمن ماه سال گذشته رسید آنوقت لوایح اصلاحی ششگانه اعلیحضرت محمد رضا شاه پهلوی که بتصویب ملت ایران هم رسید یکباره نه تنها زنان ایران بلکه عموم طبقات ملت ایران اعم از کارگران و کشاورزان و دهقانان از قید بندگی و محرومیت نجات یافته و به آزاد زنان و آزاد مردان مبدل شدند ولیو بارو بفرمائید باز هم تصور نمیکریم که باین زودی بتوانیم بتمام مزایای اجتماعی و حقوقی و شئون سیاسی خود نائل بشویم تا اینکه روز تاریخی ۸ اسفند رسید اعلیحضرت محمد رضا شاه پهلوی پدر تاجدار ما با قاطعیت کامل در کنفرانس اقتصادی اعلام فرمودند که زنها هم حق دارند و میتوانند در انتخابات شرکت کنند گاهی اوقات میرسد که واقعا کلمات و جملات عاجز از اظهار حماسات و سرور و شعف باطنی افراد است بنده نمیتوانم و بیایم قاصر است که باستحضار آقایان نمایندگان محترم برسانم که تا چه میزان شادی و سرور در این قلبهای محروم اجتمع پدید آمده تمام زنان که تا آنوقت محروم و مأیوس بودند وقتی که دیدند از این نعمت آزادی و بسیاری حقوق بهره مند شدند و بعد از این میتوانند نه تنها در ایران بلکه در تمام محافل اجتماعی دنیا با سربلندی و سرافرازی زندگی کنند فوق العاده شاد وخرم بودند و مخصوصا روزی که هزاران هزاران زن مثل نگین دور قصر اعلیحضرت همایونی محمد رضا شاه پهلوی در قصر مرمر جمع شدند و اعلیحضرت در باکلن ظارهر شدند درست عین فرمایشات پدر تا جدارشان را ایشان هم فرمودند که غرض ازا ین تحول چه بوده و تا حال متاسفانه عده زیادی افرادیک مطلب را نفهمیده بودند که آزادی زنان چه اهمیت و تأثیری در اجتماع ما دارد ایشان یک یک بیان فرمودند و با لطف و توجه مخصوصی نسبت بزنان استعداد و لیاقت آنها را ستودند و مخصوصا متذکر شدند که بابدست آوردن این حق مسئولیتهای سنگینی هم بگردن آنهاست که حقیقتا همنیطور هم خواهد بود از این جهت بنده عرض میکنم که وظیفه همه افراد ایران اعم از زن و مرد است که دست بدست هم بدهند و در اجتماعات و در جاهائی که میبینند هدف زندگی بهتر برای جامعه هست در آن اجتماعات وارد بشوند خدمت بکنند کار بکنند مجاهدت بکنند تا اینکه این انقلاب بزرگ وعظیمی که در این لوایح ششگانه است در ثمر رسانیدن آن کوشش بعمل بیاورند بنده یقین دارم که خواهران عزیزم مخصوصا آنهائی که تحصیل کرده و روشنفکر هستند همه از این نعمت آزادی بهره مند هستند و اهمیت این حقوق بزرگ را شناخته و با افتخار و باو داد کامل دست بهم داده ثابت خواهند کرد که آنها شایستگی و استحقاق دارا بودن این حق را دارند چون جنابعالی (خطاب باقای نخست وزیر) هم عجله دارید بنده بیش از این نمیخواهم مزاحم بشوم ولی از جناب آقای رئیس استدعا میکنم برای عرض مراتب احترامی که هر ساله معمول بانوان است و در آرامگاه اعلیحضرت رضا شاه کبیری حاضر هستند بماسه نفر بانوان هم اجازه بفرمائید که ما هم برویم وظایف اجتماعی خود را انجام بدهیم (احسنت – احسنت).
رئیس –چون مطالب زیادی در دستور بوده آقای معتمدی تقاضای وقت نطق قبل از دستور خواستهاند بنده از ایشان خواستم که ایشان روز بعد از وقت خودشان استفاده بکنند.
۳- بقیه مذاکره سؤال آقای صدقیانی راجع بقریه بیستون و جواب وزیر فرهنگ
رئیس – وارد دستور میشویم دنباله سؤال آقای صدقیانی مطرح است آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ – (دکتر خانلری) – بنده عرایضم
در جلسه قبل ناتمام ماند و تصور کردم که عرایض بنده چندان جالب توجه نیست و نمایندگان محترم علاقهای ندارند میخواستم اجازه بگیریم که بطور خصوصی با اقای صدقیانی جواب عرض کنم ولی حالا که میفرمائید البته اطاعت میکنم و دنباله عرایضم را عرض میکنم عرض کنم که سؤال نماینده محترم درباره مالکین یک ابادی کوچکی است که در حدود نقش بیستون است عرض کردم درجلسه قبل که هیچ لازم نمیدانم در باره اهمیت این نوع آثار تاریخی برای کشوری مثل کشور ما که میراث عظیم بزرگی دارد یکی از ارکان میلت همین سابقه عظیم تاریخی است در اینجا به تفصیل عرض نمیکنم زیرا نمایندگان محترم خودشان بهتر از همه و شاید بیشتر از بنده به اهمیت این امر وقوف دارند و در این کار وظایفی را وزارت فرهنگ برعهده دارد ویکی از وظایف وزارت فرهنگ است که در حفظ و حمایت این آثار اقدام کند وبنده ادعا نمیکنم که همیشه وزارت فرهنگ توانسته باشد آنچنانکه وظیفه اش هست این مهم را انجام بدهد در هر حال کمال کوشش باید در این باب انجام بگیرد. این ناحیه یعنی ناحیه یی که در ان کتیبه بیستون واقع است یک ناحیه عظیم تاریخی است که آثار عظیمی که در آنجا وجود دارد منحصر بکتیبه داریوش نیست کتیبه داریوش چنانچه عرض کردم یکی از بزرگترین سندهای تاریخی است واهمیتش تنها برای ما نیست راست است که این ارزش ملی عظیم دارد برای تمام کشورهای متمدن دنیا این سند ارزش دارد زیرا که متفصلترین نوشته تاریخ دار از زمان نژادهند و اروپایی است شاید قدیمتر از این آثار هم باشد وآثار بسیار قدیمتر هم وجود دارد اما آثار تاریخدار نیست که معین باشدکه در چه زمان و در چه سالی نوشته شده است این است آنچه باختصار راجع به کتیبه بیستون عرض کردم و بخش دراز است اتفاقا در ان منطقه آثار متعدد دیگر وجود دارد از دورههای هخامنشی دورههای سلوکیهها دوره اشکالی و دوره ساسانی و بقدری این آثار در ان زمینها پراکنده است که در حین جاده سازی بدون اینکه توجهی بشود یا پیش بینی شود در آنجاها آثاری پیدا میشود و کشف میشود چنانچه اخیرا ضمن ساختن جاده یک مجلسمهای که هیچ اصلا سراغش را نداشتند از زیر خاک درآمد بنابراین در این جور مناطق وزارت فرهنگ وظیفه دارد که سعی کند اقدامات و پیش بینیهای لازم بشود که احیانا این آثار از بین نرود متاسفانه این حفریات غیر مجاز قاچاق که انجام میگیرد بآثار تاریخی ما لطمه میزند کسانیکه تنها فکر سود و معامله هستند تنها در صددند یک کوزه شکسته یک جائی گیر بیاورند و بقیمت چند تومان ده تومان بفروشند خیال میکنند که مقصودشان حاصل شده است اما اهل فن میدانند که یک کوزه شکسته ارزشی ندارد وقتی ارزش علمی پیدا میکند که معلوم شود از کجا پیدا شده است و با تشریفات یا موازین علمی و فنی در انجا استخراج شده باشد تا تاریخ آن شیئی آشکار بشود در غیر اینصورت وقتی که اشخاص بی اطلاع حفریات میکنند آن آثار را از بین میبرند و اسناد و مدارکی که ممکن است موجب روشن شدن تاریخ ان بشود باین ترتیب روبنا بودی میرود بنابراین این موارد درقانون پیش بینی شده است که در اینگونه مناطق یک حریمی قائل بشوند این قایل شدن حریم کاری نیست که بنده کرده باشم بقول سعدی: نه این بدعت من آوردم به عالم. قانون عتیقات مصوب ۲۸ آبان ماه ۱۳۱۱ اصلی است که در آنجا پیش بینی شده است که برای حفاظت آثار و ابنیه ملی که از نظر تاریخ ملی ایران حائز اهمیت مخصوص میباشد ممکن است در مجاورت آن آثار مناطقی معین شود که در ان ساختمان و غرس اشجار و کندن حفرهها و احداث قبرستانها در آنجا ممنوع باشد در هر مورد شرایط برقراری اینگونه مناطق ممنوعه و معین را که برای جبران خسارت ممکن است به اشخاص ذی نفع داده شود، وزیر فرهنگ، وزیر معاوت تعیین خواهد کرد وبحسب سوابق متعدد علمی که در وزارت فرهنگ موجود است و متخصصین فن در این باب مطالعه کردند و حدود این منطقه را تعیین کردند که وزارت فرهنگ قرارداد منطقه یی که در انجا ازاینگونه عملیات در قانون ممنوع شده است یعنی، ساختمان، غرس اشجار کندن حفرهها، احداث قبرستان جلوگیری کنند در موقعیکه کارخانه قند در انجا احداث میشد هم وزارت فرهنگ و هم انجمن حفظ آثار ملی وظیفه داشت که مبادا احداث کارخانه لطمه ئی به آثار تاریخی بزند اما باید عرض کنم که تنها مساله کارخانه و عمارت کارخانه
نبود که در آن موقع مطرح بشود بلکه یک دهکده غیر آباد دور افتادهای که هیچ نوع آثار و ارزشی ندارد و جمعیت خیلی کمی دارد همینقدر که یک کارخانه ایجاد شد جمیعت پیدا میکند ارزش پیدا میکند وقضیه احداث بناهای دیگر در آنجا بعمل میآید و آن متعلقاتش ممکن است بیشتر لطمه بآثار تاریخی بزند نه خودش، در حال حاضر برای پیش بینی این امر منطقهای که بموجب نوشتهها و نقشه هائی که متخصصین مختلف خارجی و داخلی از سالهای پیش تهیه کرده بودند این منطقه را قبلا بموجب این قانون منطقه ممنوعه حریم آثار باستانی اعلام کردهاند اما در این کار بهیچوچه سلب مالکیت و نه سلب حق از کسی نشده است اگر به نماینده محترم عرض شده است که نمیگذارند دیوارمان را سفید کنیم و یا اینکه نمیگذارند باممان را اندود نمائیم گمان میکنم قدری مبالغه کرده باشند در هر حال اگر هم این ممانعت باشد دستوری خواهم داد که برای امور عادی برای تعمیر ساختمان و یا اینکه کسی بام خودش را اندود کند و حتی برای زراعت در آن جا مزاحمت ایجاد نکنند زارعین آن جا حق دارند که زراعت کنند اما کندن حفره و ایجاد قبرستان و آن چیزهائی که در قانون ذکر شده مسلما ممنوع است تا اینکه وزارت فرهنگ با دقت کافی در این قسمت رسیدگی کند و معین کند که تا چه اندازه آثار تاریخی در زیر این خاکها مستور است، برای نمونه عرض میکنم که در این سنوات اخیر سه سر ستون عظیم سنگی پیدا شده است که متعلق است بدوره ساسانی و چهارمی هنوز بدست نیامده است ولی بودن سه سرستون سنگی بان عظمت در آن زمینها مسلما حکم میکند که آنجا قصری بوده است والا کسی از راه دور آن سرستونهای بآن عظمت را بآنجا حمل نمیکند و آنجا قصر تابستنی خسرو پرویز بوده است ظاهران که آثارش هنوز بدست نیامده جز این سنگها بنابراین محلی است که ضرورت دارد از نظر تاریخ ملی یا از نظر آثار ملی ما که مراقبت بنمائیم و لواینکه این مراقبت موقتا بمنافع خصوصی یک یا چند نفر ضرری بزند وقتی که پای حفظ مصالح یک ملت و یک مملکت در میان است تصور میکنم که یک عدم النفع موقت برای چند فرد قابل اغماض باشد (صحیح است).
رئیس – آقای صدقیانی فرمایشی دارید بفرمائید ۵ دقیقه بیشتر وقت ندارید.
صدقیانی – فرمایشات جناب اقای وزیرفرهنگ از نظر بنده زیاد قانع کننده نبود بدلایل زیر، ایشان در بیانات روز یکشنبه خودشان فرمودند که سابقا اینجا یک دهکده بود در صورتیکه اعلیحضرت همایونی در زمان تشریف فرمائی شخصا ملاحظه فرمودند که دهکده موجود هست و چگونه ممکن است یک عدهای که الان در آن جا سکونت دارند، خانه دارند و خانههای اجدادی آنها است ما آنها را نادیده بگیریم و بگوئیم که سابقا در آنجا دهکدهای نبوده (یکنفر از نمایندگان – شاه عباس هم هست) راجع به حفظ آثار باستانی فرمودند بنده بعرض رساندم که وظیفه هر فرد ایرانی است که این اسناد تاریخی را حفظ کند و اگر هر فرد ایرانی نسبت باین آثار بی علاقه باشد بنده با جرأت عرض میکنم که ما آنرا ایرانی نمیشناسیم، اهمیت این آثار نه تنها از نظر تاریخ ما بلکه از نظر تمدن ما آثاری است بی نهایت با ارزش زیرا دنیا قسمتی از تمدن خود را مدیون تمدن ما هستند، راجع به حفریات قاچاق هیچ نظری ندارم این وظیفه دولت است و وظیفه وزارت فرهنگ است که نگذارد این آثار عتیقه و این اسناد تاریخی ما بدون جواز وبی جهت از ایران خارج بشود و در موزههای بیگانگان حفظ بشود ما این اثار را لازم داریم اینها افتخار ما است و باید در این مملکت حفظ بشود، فرمودند ک کارخانه وقتی در یک محلی ایجاد شد دهکده قیمت پیدا میکند اهمیت پیدا میکند کاملا صحیح است بنده میخواستم الان از ایشان سؤال کنم وقتی که جناب اقای وزیر فرهنگ باین موضوع پی برده بودند بچه علت قبل از شروع بکار ساختمان این کارخانه این دهکده را خریداری نکردند که بتوانند با قیمت کمتری خریداری کنند و همانطوریکه فرمودند ممکن است در عرصه این دهکده آثار بسیار ذیقیمتی مدفون باشد که اگر کاوش بشود و پیدا بشود در عظمت میهن عزیز ما و همچنین تمدنمان کمکهای مؤثری بکند، راجع بکاخ خسرو پرویز فرمودند بطوریکه خود محلیها میگفتند این کاخ در طاق بستان بوده نه در بیستون و از طرف دیگر در متن سؤالم که از وزارت فرهنگ کرده بودیم یک قسمت این بود که چه اصلی
باعث شده که این کار را بکنند و چه مجوز قانونی داشتهاند و در اینجا بآن مجوز قانونی اشاره نفرمودند، فرمودند ه ما دستور ندادیم که جلوگیری بکنند از تعمیر خانهها یا از تعمیر دیوارها باید در جواب بعرضشان برسانم که متاسفانه نیروی انتظامی در محل این کار را انجام داده و شاید هم واقعا وزارت فرهنگ نظرش آن نبوده و همانطوری که فرمودند دستور بفرمایند بی جهت مزاحم مردم نشوند و ممکن است هیئتی یا اشخاصی را امر بفرمائید بمحل بروند و نحوه ساختمانهای جدید یا زراعت یا هر کاری که باید بکنند ببینند و ضمنا این آثار باستانی و این اسناد تاریخی ذیقیمت که باید حفظ بشود، حفظ گردد و هم مردم همانطوریکه اعلیحضرت همایونی به آنها ازادی بخشیده است و زندگی را از سر گرفتهاند و میتوانند با قلب راحت بزندگی خود ادامه دهند.
رئیس – آقای وزیر فرهنگ فرمایشی دارید بفرمائید.
وزیر فرهنگ – بنده عرایض مفصل دیگری ندارم اینکه فرمودند مجوز قانونی را عرض نکردم شاید نماینده محترم توجه نفرمودند بنده حتی ماده اش را هم این جا صریحا عرض کردم عین قوانین این جا حاضر است و در آنها مقرر است اگر لازم باشد تقدیم کنم خدمتشان، عرض کنم که مجوز قانون عتیقات مصوبه ۲۸ آبان ۱۳۱۱ میباشد در هر حال وزارت فرهنگ مجبور است بوظایف خودش عمل کند و هر جا که از وظیفه اش تجاوز کند البته آقایان نمایندگان یادآوری خواهند فرمود و تذکر خواهند داد البته فورا اطاعت میکنم بنده از فرصت استفاده میکنم ۱۵ فقره تصویب نامه هائی که بموجب تکلیفی که بعهده دولت گذاشته شده است تقدیم میکنم.
رئیس – آقای دکتر خانلری اجازه بفرمائید آقای نخست وزیر چون گرفتاری دارند ایشان قبلا لوایح را تقدیم کنند (نخست وزیر – اجازه بفرمائید ایشان لوایح را تقدیم کنند مانعی ندارد) بسیار خوب بفرمائید.
۴- تقدیم ۱۵ فقره لایحه تصویب نامهای وسیله آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ (دکتر خانلری) –تصویب نامه ایست راجع بتمرکز وجوه حاصل از حق شرکت در امتحانات ورودی در دانشگاهها.
تصویب نامه راجع به خرید وسایل و مواد اولیه مورد نیاز مؤسسات فنی و حرفهای.
تصویب نامه راجع به کتب درسی دبستانها و دبیرستانها.
تصویبنامه راجع به استخدام هیئت آموزشی دانشگاه تصویب نامه راجع به مستمری ورثه مرحوم عزیزالله برقعی. تصویب نامه برقراری مستمری وراث مرحوم دکتر عافیت پور. تصویب نامه راجع به مرکز تربیت معلم حرفهای تصویبنامه راجع به واگذاری ساختمان فرهنگ رشت بشهرداری، تصویبنامه مربوط بواگذاری کارخانجات تعمیراتی و مکانیکی ونک بشرکت کارخانجات ایران، تصویب نامه راجع به دانشسرایعالی، تصویب نامه راجع به تکمیل ساختمانهای فرهنگی که زیر پوشش رسیده، تصویب نامه راجع به لایحه تمام وقت هیئت آموزشی دانشگاه، تصویب نامه راجع به امضای قرارداد همکاری فنی بین دولت ایران و دولت آلمان غربی، در مورد هنرستانهای تهران و تبریز همچنین تصویب نامه راجع به اصلاح قانون مطبوعات.
رئیس – بکمیسیونهای مربوط ارجاع میشود، سؤال آقای طباطبائی از آقای نخست وزیر مطرح است اقای طباطبائی بفرمائید.
طباطبائی – بنده عرض بخصوصی ندارم فقط دستو بفرمائید متن سؤال را قرائت کنند که از سؤال آقایان نمایندگان محترم هم اطلاع داشته باشند.
رئیس – سؤال آقای طباطبائی قرائت میشود. (بشرح ذیل قرائت شد).
ریاست محترم مجلس شورای ملی – در این موقع که لایحه استقراض ۷۳ میلیون مارک ازدلت فدرال آلمان غربی از طرف دولت تقدیم مجلس گردید خواهشمند است بجنابان آقایان نخست وزیر کفیل وزارت دارائی اخطار فرمائید تا قبل از حلول جلسه بلایحه مزبور به مجلس حاضر شده و جوابا اعلام دارند که:
اولا مجموعه وجوهی که دولت شاهنشاهی از بدو شروع برنامه دوم از کشورهای خارجی وام گرفته چه مبلغ بوده است. ثانیا چه مبلغ از این وجوه بمصرف رسیده و چه مبلغ آنها باقیست؟
ثالثا مبالغی که بمصرف رسیده صرف چه رشته ازمصارف و امور مملکتی گردیده؟
رابعا دولت شاهنشاهی بابت رد این قروض تا کنو چه مبلغ پرداخته؟
خامسا در حال حاضر بطور کلی مجموعه قروض خارجی مملکت چه مبلغ است.
رئیس – آقای نخست وزیر بفرمائید.
نخست وزیر (اسدالله علم) – بنده قبل از اینکه جواب نماینده محترم را عرض کنم از مقام ریاست اجازه میخواهم که این روز تاریخی ۱۷ دی را از اینجابحضور نمایندگان محترم و ملت ایران تبریک عرض کنم (احسنت) وفقط برای تبریک کافی است که توجه بکنید امروز خانمها در این مجلس تشریف دارند (بعضی ازنمایندگان – فعلا که نیستند)(بعضی دیگر ازنمایندگان – رفتهاند بآرامگاه اعلیحضرت فقید) و خیال میکنم که این بالاترین و بزرگترین تبریکی است که میشود بپیشگاه شاهنشاه عرض کرد وهمچنین به ملت ایران (صحیح است).
سؤال جناب آقای طباطبائی نماینده محترم مشتمل برپنج قسمت است که نسبت بهریک جواب عرض میکنم.
۱- سؤال اول این است ک جمع کل وامهائی که از ابتدای برنامه دوم از کشورهای خارجی گرفته شده است چقدر است.
کلیه وامهای خارجی که از ابتدای برنامه دوم تا پایان شهریور ماه ۱۳۴۲ گرفته شده بالغ بر پانصد و هفت میلیون و یکصد و چهل هزار دلار میباشد.
۲- سؤال دوم چه مقدار از وام مزبور بمصرف رسیده و چه مبلغ باقی است.
تا پایان شهریور ماه ۱۳۴۲ مبلغ چهارصد و شصت و هشت میلیون و سیصد و پنجاه و دو هزار دلار و پنجاه سنت از وام مزبور دریافت شده است و مبلغ سی وهشت میلیون و هفتصد و نود و یکهزار دلارو پنجاه سنت تا پایان شهریور ماه ۴۲ باقی است که دریافت نشده.
۳- سؤال سوم این است که مبالغ دریافتی صرف چه رشته از مصارف و امور مملکتی گردیده. در جواب این سؤال جدول مشروح وضع وامهای خارجی دولت ایران تقدیم میگردد. که در ستون شماره ۲ جدول مزبور رشته فعالیتهای عمرانی که وجوه مزبور بمصرف آن رسیده قید گردیده است مسلم است که در این خصوص توضیحات بیشتری هم نماینده محترم لازم داشته باشند با مراجعه به سازمان برنامه میتوانند هر گونه توضیح دیگری هم از قسمتهای مربوطه سازمان مزبور بخواهید.
۴- سؤال چهارم این است که دولت شاهنشاهی چه مقدار بابت اصل و بهره قروض مزبور پرداخته است.
جمعا مبلغ یکصد و هشتاد میلیون و دویست و بیست و چهارهزار دلارو هشتاد سنت بابت اصل و فروع قروض مزبور تا پایان شهریورماه ۱۳۴۲ پرداخته شده است.
۵- سؤال پنجم جمع کل قروض خارجی که پرداخت نشده چه مبلغی است.
جمع کل مانده باز پرداخت نشده سیصد و هشتاد و سه میلیون و سیصد و پنجهزار دلار تا آخر شهریور ماه ۱۳۴۲ باقی است که پرداخت نشده است.
نکتهای که اینجا باید عرض بکنم موضوع اصل قرض گرفتن و پرداخت آنست.
البته اقایان محترم تصور میفرمایند قرض داشتن چنانکه در زندگی شخصی مذموم است همه مان هم آلوده هستیم (خنده نمایندگان) درامر مملکت داری هم پسندیده نیست. ولی درست درامر کشورداری قضیه برعکس است. این اصل را لازم نمیدانم درحضور آقایانی که اغلب بامور اقتصادی وارد هستند تکرار بکنم که انجام یک قسمت مهم از امور عمرانی و آبادانی کشور باید با اعتبارات طویل المدت بشود تا نسلهای بعد که از پیشرفتها استفاده میکنند نیز در این مخارج سهیم و شریک باشند. بنابراین از اعتبارات استفاده کردن و آنرا در امور تولیدی و عمرانی کشور بکار انداختن یک تز اقتصادی صحیح است. البته باید در صرف پول بسیار دقت بشود که خدای نکرده در راههای غیر لازم و غیر مفید نباشد و اصل برنامه زیری بهمین علت در کشور اتخاذ شده است.
نکتهای که در خاتمه لازم بتذکر میدانم اینست که مبلغ قرضی که داریم نسبت به قدرت مالی کشور ما بسیار ناچیز است و اکنون کشور میتواند از مبالغ بسیار زیادتری اعتبار باز هم استفاده کند لازم نمیدانم نسبت به قدرت مالی کشور و منابع مهمی که در اختیار داریم ویا در اختیار
ما قرار خواهد گرفت اینجا تذکراتی بدهم همینقدر باید بگویم که تاریخ نسبت به آنچه شاهنشاه ایران نسبت به مملکت خود و ملت خود انجام فرموده است در اینده قضاوت خواهد کرد.
با اجازه اقایان محترم چند قلم از این پولها را که صرف کارهای مهم شده است عرض میکنم و این جدول راهم تقدیم مقام ریاست میکنم که چنانکه آقای طباطبائی بخواهند مطالعه بفرمایند والا اگر میل داشته باشند اطلاعات بیشتری پیدا کنند بسازمان برنامه مراجعه کنند (بعضی ازنمایندگان – دستور بفرمائید چاپ کنند) قلمهای مهمش این است ۷۲ میلیون دلار تامین هزینههای ارزی راه سرتاسری است این راه چنانکه آقایان میدانند از بهترین راهی است که ما داریم و در اروپا هم نظیرش نیست ۴۲ میلیون دلار تامین هزینههای ارزی سد محمد رضا شاه پهلوی است این سد هم پنجمین سد بزرگ دنیا است ۲۵ میلیون دلار تامین هزینه ریالی قسمتی از راه سرتاسری است ایضا ۲۶ میلیون تامنی هزینه ریالی قسمتی از راه سرتاسری است باز هم ۲۶ میلیون دلار (بعضی از نمایندگان - راه آهن یا راه؟ ریزش را بفرمائید) مربوط براه است ریزش اینجا نیست در لیست مربوطه هست ممکن است آقایان از سازمان برنامه بخواهید راههای اساسی که ساخته شده است راه رشت بتهران و راه رشت بخرمشهر و راه کنار شمال است البته راه کنار جنوب هم انشاءالله ساخته میشود که مشغولش هستیم (مجید محسنی – راه دماوند را هم بفرمائید) عرض کنم که خرید وسایل و خرید لکوموتیو است در حدود ۴۰ میلیون دلار، تعمیر و ساختمان سد سفید رود است ۱۵ میلیون دلار هم ساختمان بندگاه بندرعباس این قلمهای مهمش بود که عرض کردم جزئیات هم خدمت مقام ریاست هست که اگر خواستند به آقایان التفات کنند.
رئیس – چاپ میکنیم در اختیار آقایان نمایندگان قرار میگیرد، اقای طباطبائی فرمایشی دارید بفرمائید.
طباطبائی – بنده باز هم عرضی ندارم از توضیحات جناب اقای نخست وزیر تشکر میکنم.
۶- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای نخست وزیر
رئیس – اقای نخست وزیر بفرمائید.
نخست وزیر – ساحت مقدس مجلس شورای ملی. چون توسعه فعالیتهای ساختمانی و رفع مضیقه مالی بانک رهنی ایجاب مینماید که سرمایه بانک رهنی ایران افزایش یابد و برای این منظور در نظر گرفته شده است سرمایه بانک از یک میلیارد و هفتصد و بیست میلیون ریال بدو میلیارد و دویست میلیون ریال افزایش و با پرداخت مبلغ چهارصد و شصت میلیون ریال ازطرف وزارت دارائی سهام وزارتخانه مزبور از ۵۰ در صد سرمایه فعلی بانک بشصت درصد سرمایه افزایش یافته بانک مزبور ترقی داده شود بعلاوه ژاندارمری کل کشور باید طبق ماده ۱۰۹ قانون نیروهای مسلح شاهنشاهی معادل سی وسه میلیون ریال بابت تفاوت حقوق افسران و درجه داران بازنشسته در اختیار بانک سپه بگذارد. ضمنا بعضی از دستگاههای دولتی از لحاظ انجام قسمتی از هزینههای ضروری بعلت کمبود اعتبار تقاضای اضافه اعتبار نمودهاند که از نظر دولت تامین این اضافه اعتبارات ضروری تشخیص گردیده لذا لایحه ضمیمه مشتمل برماده واحده و دو تبصره تقدیم میشود متمنی است تصویب آنرا بدولت ابلاغ فرمایند تا بموقع اجرا گذارده شود.
رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۷- طرح شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع باصلاح قانون انتخابات مربوط بشرکت بانوان در انتخابات مجلسین
رئیس – طرح گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع بشرکت بانوان در انتخابات مطرح است و لازم است در این موقع از این که این طرح امروز روز هفدهم دی روز آزادی بانوان در مجلس شورای ملی مطرح میشود بکلیه بانوان کشور و بلکه تمام افراد ملت تبریک عرض میکنم و این حسن تصادف را بعنوان فال نیک تلقی بکنم (صحیح است) گزارش قرائت میشود. (بشرح ذیل قرائت شد)
گزارش شور اول از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی باستناد قانون مصوب ۲۰ آذرماه ۱۳۴۲ مربوط به تحصیل مجوز قانونی نسبت به (تصویبنامههای صادره از تاریخ نوزدهم اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ تا چهاردهم مهر ماه ۱۳۴۲) کمیسیون کشور در جلسه نهم دیماه با حضور اقای فرهودی معاون وزارت کشور تصویبنامه شماره ۵۱۱۸۴ مورخه ۱۶ اسفند ۱۳۴۱ راجع به شرکت بانوان در
انتخابات را مورد رسیدگی قرار داده وبا توجه بنهضت عظیم انقلابی شاهنشاه لزوم دخالت بانوان در سرنوشت کشور بشرح زیر تصویب و اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم مینماید: ماده واحده – بند اول ماده دهم و بند دوم ماده سیزدهم قانون انتخابات مجلس شورای ملی مصوب شوال ۱۳۲۹ هجری قمری است که مربوط بشرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان است و همچنین قید کلمه ذکور از ماده ششم و ماده نهم قانون انتخابات مجلس سنا مصوب ۱۴ ازدیبهشت ماه ۱۳۲۹ حذف میشود.
ماده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذرماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب میشود.
تبصره ۱- وزارت کشور مأمور اجرای این قانون میباشد.
مخبر کمیسیون کشور - حسام الدین رضوی
رئیس – کلیات این لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (بعضی ازنمایندگان – همه موافقیم) آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد، خود ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین برای شور دوم کمیسیون ارجاع میشود.
۸- طرح شور اول گزارش کمیسیون پست وتلگراف راجع باستخدام موزع پست
رئیس – گزارش کمیسیون پست و تلگراف شور اول راجع باستخدام کارمندان فنی وزارت پست وتلگراف مطرح است قرائت میشود (بشرح ذیل قرائت شد)
گزارش شور اول از کمیسیون پست وتلگراف بمجلس شورای ملی
باستناد قانون مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ مربوط به تحصیل مجوز قانونی نسبت به (تصویبنامههای صادره از تاریخ نوزدهم اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ تا چهاردهم مهر ماه ۱۳۴۲)کمیسیون پست و تلگراف و تلفن در جلسه چهارم دیماه ۱۳۴۲ با حضور اقای معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن تصویب نامه مورخ ۱۸ر۳ر۱۳۴۲ مربوط باصلاح قانون استخدام کارمند برای وزارتخانهها مصوب ۲۷ خرداد ماه ۱۳۳۷ و اضافه نمودن موزع بماده واحده و تبصره ۴ آن را مورد رسیدگی قرار داده و ازآنجا که با توسعه روز افزون شهرها بوزارت پست و تلگراف حق داده میشود که تعداد موزعین پست وتلگراف را افزایش دهد لذا تصویبنامه مذکور بصورت زیر تصویب و اینک گزارش آنرا جهت تأیید تقدیم مجلس شورای ملی مینماید:
ماده واحده – بماده واحده تبصره ۴ قانون راجع به اجازه استخدام کارمند برای وزارتخانهها مصوب ۲۷ خرداد ماه ۱۳۳۷ کلمه موزع پست وتلگراف علاوه میگردد.
تبصره – ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب میشود.
مخبر کمیسیون پست وتلگراف و تلفن - تقی زند گزارش از کمیسیون استخدام بمجلس شورای ملی کمیسیون امور استخدام در جلسه پنجشنبه پنجم دیماه ۱۳۴۲ با حضور آقای معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن گزارش کمیسیون پست و تلگراف و تلفن راجع به تصویبنامه مورخ ۱۸ر۳ر۴۲ مربوط به اصلاح قانون استخدام کارمند برای وزارتخانهها مصوب ۲۷ خرداد ماه ۱۳۳۷ را مطرح و گزارش کمیسیون پست وتلگراف و تلفن را تأیید اینک گزارش آنرا تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون استخدام - مهندس آراسته
رئیس – کلیات این گزارش مطرح است، اگر نظری نیست وارد شور در ماده بشویم (گفته شد – مخالفی نیست) آقایانی که موافقند با ورود در شورماده واحده خواهش میکنم قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد در خود ماده واحده نظری نیست؟ آقای دکتر هدایتی بفرمائید.
دکتر هدایتی – یک اصلاح عبارتی است اجازه بفرمائید عرض کنم و آن اینست که بماده واحده تبصره چهار باید باشد یک (و) اینجا لازم است (تقی زند – و دارد) (و) را اضافه کردند بسیارخوب دیگر عرضی ندارم.
رئیس – بنابراین چون نظری نیست برای شور دوم بکمیسیون ارجاع میشود.
۹- شور اول گزارش کمیسیون پست و تلگراف راجع به قرارداد حمل ونقل پستهای هوائی بنادر جنوب
رئیس – لایحه دیگری است گزارش کمیسیون پست و تلگراف قرائت میشود
Page 10 missing
تنها وسیله ارتباطش هواپیما خواهد بود تا آخر سال آینده گسترش بدهد و بعد از اینکه خطوط هواپیمائی در تمام مناطق جنوب که تصور میکنم مورد علاقه همکار محترم آقای ریگی که میخواستند بعنوان موافق صحبت کنند هست بعد از اینکه خطوطش گسترش پیدا کرد حمل پست با هواپیمائی ملی باشد گسترش خطوط هواپیمائی ملی در تمام نقاط ایران باید از اهم وظایف شرکت هواپیمائی ملی باشد، ایران مملکتی است وسیع و ارتباط صحیح و سالمش بوسیله هواپیما خواهد بود خوشبختانه کادری که الان هواپیمائی ملی را اداره میکنند کادر واردی هستند ولی آنهائیکه کارمیکنند نظرشان فقط این نباشد که در آخر سال بیلان شرکتشان بیلان آبرومندی باشد که بگویند ما خوب کار کردهایم ولی چون سرمایه سرمایه ملت است همینقدر که سرمایه شان تراز بود کافی است وباید حمل پست و با خطوط هواپیمائی کشوری انجام بشود مخصوصا باید این کار را درمناطق جنوب گسترش بدهند.
رئیس – آقای ریگی مخالفید یا موافق؟
ریگی – بنده موافق هستم.
رئیس – ایشان هم که مخالف نبودند - آقای وزیر پست و تلگراف بفرمائید.
مهندس سمیعی (وزیر پست وتلگراف) – عرض کنم ضمن اینکه بنده تایید یمیکنم نظرات جناب آقای مهندس بهبودی را ولی لازم میدانم که در اینجا یک توضیحی بدهم که خاطر نمایندگان محترم کاملا مسبوق بشود اصل اینکه شرکت هواپیمائی ملی با سرمایه صد درصد دولتی است وبایستی حمل ونقل هوائی را با این شرکت در داخل مملکت شروع کنیم بسیارصحیح است و اصل اینکه این شرکت توسعه پیدا بکند وحتی المقدور به تمام نقاط پرواز کند اینهم صحیح است ولی همانطوریکه خود ایشان تصدیق میفرمایند هرکاری مدارجلی دارد همیشه آن چیز نهائی را در وهله اول نمیشود بدست آورد، خیلی استقبال میکنیم که شرکت هواپیمائی ملی مجهز باشد دراین مسیری که فعلا باشگاه هواپیمائی ملی رفت و آمد میکند پست را ببرد ولی با توجه باینکه مسیر بین آبادان و چاه بهار وایرانشهر و خاش مسیری است که فرودگاههای مجهز برای پرواز و برای فرود آمدن حتی هواپیماهای سنگین را هم ندارندیک نوع مخصوص طیاره لازم است که از قضا همان نوع بخصوص سالهاست که برای تعلیم به خلبانان مورد استفاده است و واقعا این خدمتی که باشگاه هواپیمائی میکند در این مناطق فوق العاده برای وزارت پست وتلگراف ذیقیمت است بنده میخواهم عرض کنم که این یک چیزی نیست که ما میخواهیم اینکار را کرده باشیم در همه جای دنیا پست بری را میدهند بمؤسسات که درضمن تعلیم خلبانی هم جزوش هست در فرانسه طیاراتی ک تامین صد در صد برای حمل مسافر ندارند از اینها برای پست بری مخصوصا در شبها استفاده میکنند که بعدا که خلبان باید برای خطوط مسافر بری بشوند مشق بگیرند و تعلیم بگیرند همانطوری که ایشان فرمودند و بنده هم عرض کردم این کاملا صحیح است و هدف ما هم هیمن است ونمی خواهیم از دادن پست به باشگاه هواپیمائی صرفنظر بکنیم و بتدریج کاری خواهمی کردکه هر چه بیشتر این پستها به شرکت هواپیمائی ملی داده شود و انشاءالله فرودگاهها هم مجهز خواهد شد و این منظور کاملا تامین خواهد گردید.
رئیس – آقای فیلیکس آقایان نظری دارید (فیلیکس آقایان - بنده موافقم) اگر نظری نیست راجع به شور درمواد رأی میگیریم خانمها و آقایانیکه با ورود درمواد موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده اول قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۱- بوزارت پست وتلگراف و تلفن اجازه داده میشود بدون رعایت تشریفات مناقصه قراردادی برای حمل و نقل پستهای هوائی بنادر جنوب و شهرستانهای ایرانشهر خاش و زاهدان وبالعکس برای مدت یکسال از تاریخ خرداد ماه ۱۳۴۲ با باشگاه هواپیمائی کشوری ایران منعقد نماید.
رئیس – راجع بماده اول نظری نیست ؟(فیلیکس آقایان – بنده مخالفم) بفرمائید:
فیلیکس آقایان – در اصل موضوع که جناب آقای وزیر توضیح دادند که احتیاج هست که فعلا این قرار داد منعقد بشود من موافقم اما از نظر قانون نویسی من اینجا بیک اشکالی برخوردم که خواستم بعرض مجلس برسانم اینستکه کلمه باشگاه جنبه بازرگانی ندارد و باشگاهی اصلا حق ندارد
که یک قرار داد بازرگانی ببندد و من خواستم اقای مخبر کمیسیون توضیح بدهند که آیا اساسنامه این باشگاه را ملاحظه کردهاند این باشگاه یک مؤسسه غیر انتفاعی است یا یک مؤسسه بازرگانی است؟ چنانچه البته از نظر قانون نویسی ما اینرا مطالعه بکنیم ممکن است اسم باشگاه را عوض کنند یا اساسانامه را طوری تنظیم بکنند که بتوانند یک چنین قراردادی را امضاء بکنند این اشکال را من در اینجا میبینم البته اشکال اشکال فرم است اگر توضیح بیشتری بدهند این مفهوم باشگاه درزبان فارسی که بنده چون سوادش را ندارم طور دیگری تعبیر نشود غیر انتفاعی تعبیر بشود نه بازرگانی.
رئیس – آقای وزیر پست و تلگراف بفرمائید.
وزیر پست وتلگراف – عرض کنم این نام باشگاه بموجب قانون است البته آنرا که گفتهاند باشگاه، باشگاه بازرگانی نیست غیر انتفاعی است و این قرار داد هم بسته میشود روی این اصل است که فقط برای کار که برای ما میکند دخل وخرج بکند.
خواجه نوری – چون لایحه در کمیسیون دارائی هم مطرح بود بنده توضیحی میتوانم عرض بکنم.
رئیس – آقای خواجه نوری بفرمائید.
خواجه نوری – عرض کنم این لایحه هم درکمیسیون پست وتلگراف مطرح شد وهم در کمیسیون دارائی، در کمیسیون دارائی مخصوصا در ماده دوم که حضور آقایان عرض خواهد شد اصلاحاتی بعمل آمد و نظر اقایان را از جهت اینکه در آتیه شرکت هواپیمائی ملی مجهز باشد و فرودگاههای کافی در طول این خطوط ایجاد شود و بتوانند که با باشگاه شرکت هواپیمائی کشوری رقابت کنند و در مناقصه شرکت بکنند و قراردادی ببندند ازاینجهت رعایت اصول شده است از اینجهت بنده میخواستم عرض کنم درکمیسیون هائی که در مجلس تشکیل میشود برای رسیدگی تصویبنامه تمام رفقا دقت میکنند که در عین حالی که کار مملکت را راکد نکنند و اشکالتراشی نکنند از اصول هم تخطی نمیکنند و همیشه اصلاحات لازم را انجام میدهند برای اینکه قانونی بر خلاف اصول تصویب نشود و در این مورد بخصوص هم این نکته رعایت شده است و مخصوصا اساسنامه باشگاه هواپیمائی کشوری خواسته شد و در کمیسیون دارائی قرائت گردید و در یکی ازمواد این باشگاه ذکر شده بود که باشگاه هواپیمائی کشوری صلاحیت دارد که برای همکاری با وزارت پست وتلگراف و ایجاد سرویس پست هوائی معامله بکند (آقایان - معامله بازرگانی هم برایشان مجاز است ؟) این قسمت را بنده میتوانم عرض بکنم که در اساسنامه صریحا قید شده که باشگاه هواپیمائی کشوری صلاحیت دارد که پست هوائی را عهده دار بشود و اما مطلب دیگری که لازم است در اینجا تذکر داده شود علی الاصول یک نظارت صحیحی است برای باشگاه هواپیمائی کشوری که بنده از این فرصت میخواهم استفاده بکنم وتوجه دولت را باین نکته جلب کنم که این باشگاه هواپیمائی کشوری از سالی که تاسیس شده است تا امروز تحت ریاست عالیه اعلیحضرت همایونی تاسیس شده است و والا حضرت شاهپور غلامرضانیابت ریاست این باشگاه را دارند لیکن ازطرف دولت مقامی بعنوان ناظر وجود ندارد و چه بسا وجوهی از مؤسسات دولتی باین باشگاه بعناوین مختلف پرداخت شده و بخشهائی شده منجمله بطوری که بنده شنیدم وزارت گمرکات چند فروند طیاره خریده بوده که همه این طیارات را مجانا وبلاعوض باین باشگاه واگذار کردهاند بعد هم لایحه اش بمجلس شورای ملی خواهد آمد بنده خواستم قبل از آمدن این لایحه به مجلس دولت راجع به این موضوع تحقیقات بکند و راجع به دخل وخرج این باشگاه رسیدگی بکند تا وقتیکه این لایحه در مجلس طرح خواهد شد بتوانند اطلاعات لازم را از نظر اداره و دخل وخرج این باشگاه بعرض نمایندگان محترم برسانند. و اما راجع به مطلبی که آقایان فرمودند همانطوری که عرض کردم در اساسنامه باشگاه این مطلب نوشته شده است.
رئیس – دیگری نظری نیست بماده اول نیست ؟(اظهای نشد) ماده دوم قرائت میشود.
(ماده ۲ بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲ – چنانچه وزارت پست وتلگراف و تلفن در پایان مدت قرارداد با رعایت تشریفات آئین نامه معاملات
دولتی شرائط بهتری نتواند تحصیل کند میتواند این قرارداد را با موافقیت وزارت دارائی تمدید نماید.
رئیس – آقای دکتر شفیع امین مخالف هستید؟ (دکتر شفیع امین – بلی) بفرمائید.
دکتر شفیع امین – البته این لایحه بنظر بنده خیلی خوب و بسیار لازم است و با توضیحاتی که اقایان همکاران محترم دادند معلوم شد که بسیار ضروری بوده ولی این باره مدت تعیین نشده است بنظر نبده باید مدت تعیین بشود بی مدت صلاح نیست که یکسال و یکسال دیگر تمدید بشود صلاح نیست و غیر محدود باشد مدتی برایش تعیین بکنیم. بنده پیشنهاد میکنم که برای مدت یکسال وقابل تمدید برای سالهای بعد که اگر لازم شد تمدید بکنند (صحیح است).
رئیس – آقای ریگی
ریگی – عرض کنم توضیحات لازم را جناب آقای وزیر پست وتلگراف دادند جناب اقای خواجه نوری هم توضیحات کافی فرمودند بنده فقط نسبت بسؤالی که آقای دکتر امین کردند و بعد هم راجع بمدت عرض میکنم، راجع بمدعت علتش این بود که اگر مدت تعیین نمیشد با تشریفاتی که برای مناقصه گذاشتن و دوباره بمجلس آوردن پیش میآمد پست این نقاط مختل میشد و ما در واقع نخواستیم سرویس پستی بندر چاه بهار و بنادر را مختل بکنیم و بعد دوباره بیائیم در مجلس بنشینیم تا قانون بیاید و تصویب بشود درنتیجه این اجازه را دادیم به وزارت پست و تلگراف که اجازه وزارت دارائی درصورتیکه شرایط بهتری پیدا نشود این قرارداد قابل تمدید باشد ولی البته درست است که مدتی ندارد اما اگر دو ماه یا شش ماه دیگر چنین شرایطی پیش آمد یا یکسال دیگر وزارت پست وتلگراف میتواند این قرارداد را لغو کند و با یک بنگاه جدیدی قرار داد ببندد.
رئیس – آقای دکتر شادمان موافقید یا مخالف؟
دکتر شادمان – بنده میخواستم در تایید فرمایشات آقای دکتر امین صحبت کنم وموافق نظر ایشان.
رئیس – بسیارخوب آقای دکتر امین پیشنهادی در این مورد دادهاند قرائت میشود و بعد ضمیمه گزارش بکمیسیون ارجاع میشود
ریاست محترم مجلس شورای ملی – اینجانب پیشنهاد مینماید که در ماده دو لایحه نوشته شود که بمدت یکسال تمدید شود. دکتر شفیع امین.
رئیس – دیگر نسبت بماده دوم نظری نیست ؟(اظهاری نشد) ماده سوم قرائت میشود.
ماده ۳- وزارت پست وتلگراف و تلفن مأمور اجرای این قانون میباشد.
رئیس – چون در ماده ۳ نظری نیست گزارش با نضمام پیشنهاد اقای دکتر امین برای شور دوم به کمیسیون ارجاع میشود. آقای وزیر پست وتلگراف.
وزیر پست وتلگراف – بنده راجع به این لایحه توضیحی ندارم وفقط نظر نمایندگان محترم را به این نکته جلب میکنم همانطوری که آقای ریگی فرمودند باید ترتیبی داده بشود که پست معطل نشد حالا مدت را محدود بفرمائید یا هر طوری مصلحت میدانید بنده عرضی ندارم ولی طوری باشد وقتی که خاتمه دوره قرارداد شد یک مجالی برای اقدام جهه وزارت پست و تلگراف باشد که پست مختل نشود.
حاذقی – اگرمصلحت میدانید دو سال یا سه سال باشد.
۱۰- تقدیم سه فقره لایحه تصویبنامهای وسیله آقای وزیر پست وتلگراف
وزیر پست وتلگراف – بنده اجازه میخواهم از مقام ریاست که سه تصویبناه که آخرین تصویبنامههای وزارت پست وتلگراف به مجلس شورای ملی است تقدیم کنم. دو تا ازاین تصویبنامه راجع به تخصیص سهمی است از عواید تمبر بنفع زلزله زدگان قزوین و کمک بپروژه مبارزه با گرسنگی سازمان ملل متحد و همچنین یک تصویبنامه راجع بوصول دو ریال از تلفن شهرها بنفع تعاون وزارت پست وتلگراف.
دکتر الموتی – به پست قزوین هم کمک بکنید.
رئیس – به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود. آقای وزیر کار.
۱۱- تقدیم ۱۱ فقره لایحه تصویب نامهای وسیله آقای وزیر کار
وزیر کار (خسروانی)- با اجازه ریاست محترم و
نمایندگان محترم در اجرای تکلیفی که بموجب ماده واحده قانون مربوط به تصویب نامههای صادر شده از تاریخ نوزدهم اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ تا چهاردهم مهرماه ۱۳۴۲ (تاریخ افتتاح مجلسین) مصوب بیستم آذر ماه ۱۳۴۲ بعهده دولت گذاشته شده است تعداد ۱۱ فقره تصویب نامه مربوط بوزارت کار تقدیم میگردد که طبق قانون فوق الذکر مورد رسیدگی و تصویب قرار گیرد.
تصویب نامه شماره ۲۸۸۳۰ مصویب ۲۲ر۹ر۱۳۴۰ در مورد خانه سازی.
تصویب نامه شماره ۹۸۱۰ مصوب ۲۲ر۵ر۱۳۴۱ در مورد تشکیل سازمان مسکن.
تصویب نامه شماره ۲۴۸۰۲ مصوب ۲ر۷ر۱۳۴۱ راجع به بدهی خبازان تهران.
تصویب نامه شماره ۲۵۶۴۸ مصوب ۷ر۷ر۱۳۴۱ راجع به برنامه تهیه مسکن.
تصویب نامه شماره ۴۰۸۹۴ مصوب ۶ر۷ر۱۳۴۲ راجع به قانون کار.
تصویب نامه شماره ۴۳۲۱۶ مصوب ۲۴ر۹ر۱۳۴۱ راجع به استخدام ۱۵ نفر دیپلمه.
تصویب نامه شماره ۱۴۸۸ مصوب ۲۴ر۱ر۱۳۴۲ راجع بقانون بیمههای اجتماعی.
تصویب نامه شماره ۶۴۳۰ مصوب ۱۹ر۴ر۱۳۴۲ اضافه نمودن تبصره بماده ۱۰ قانون کار.
تصویب نامه شماره ۴۱۴۹۰ مصوب ۱۳ر۷ر۱۳۴۲ راجع بمدال و نشان کار.
تصویب نامه شماره ۸۸۰ مصوب ۱۸ر۱ر۱۳۴۱ راجع به تبدیل نام وزارت کار.
تصویب نامه شماره ۴۱۳۴۴ مصوب ۱۰ر۷ر۱۳۴۲ راجع به تبصره مواد ۲و۸ قانون سهیم کردن کارگران.
ضمنا خواستم باستحضار نمایندگان محترم برسانم که چون قانون سهیم کردن کارگران به تصویب ملی رسیده بود همانطور که مقرر بود تقدیم نشد.
رئیس – به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود. آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد.
۱۲- تقدیم سه فقره لایحه تصویب نامهای وسیله آقای معاون وزارت اقتصاد ملی
معاون وزارت اقتصاد ملی – با اجازه ریاست محترم و نمایندگان محترم در اجرای تلکیفی که بموجب ماده واحده قانون مربوط به تصویب نامههای صادر شده مصوب بیستم آذر ماه ۱۳۴۲ بعهده دولت گذاشته شده سه فقره تصویب نامه به مجلس شورای ملی از طرف وزارت اقتصاد برای تصویب تقدیم میگردد.
۱- تصویب نامه شماره ۸۰۰۶ مربوط به امور کشتیرانی و حمل و نقل و قانون دریائی.
۲- تصویب نامه شماره ۵۶۸۴ – ۹ر۴ر۱۳۴۲ راجع بمعافیت از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی اتومیبلهای واگذاری مأمورین سیاسی و تصویب نامه شماره ۴۳۲۷۰ مورخ ۲۶ر۹ر۴۱ راجع به تاسیس اطاق صنایع و معادن ایران.
رئیس – بکمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۱۳- اعلام وصول گزارش مجلس سنا راجع بقرارداد بین المللی جلوگیری کاز تبعیضات استخدامی
رئیس – لایحهای است که از مجلس سنا رسیده قرائت میشود
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست مجلس شورای ملی
لایحه شماره ۴۰۷۳ – ۲۱ر۲ر۱۳۳۹ دولت راجع به الحاق دولت ایران بمقاوله نامه بین المللی شماره /۱۱۱ مربوط به تبعیض در امور استخدام و اشتغال تقدیمی بمجلس سنا در جلسه روز دوشنبه نهم دیماه یکهزار و سیصد و چهل و دو بتصویب مجلس سنا رسید.
اینک یک نسخه از لایحه مصوبه فوق و متن مقاوله نامه مزبور برای استحضار عالی و طرح در مجلس شورای ملی بضمیمه ایفاد میشود رئیس مجلس سنا
لایحه الحاقی دولت ایران بمقاوله نامه بین المللی شماره ۱۱۱ مربوط به تبعیض در امور استخدام و اشتغال.
ماده واحده – الحاق دولت شاهنشاهی بمقاوله نامه بین المللی شماره ۱۱۱ مربوط به تبعیض در امور استخدام و اشتغال که مشتمل بر یک مقدمه و چهارده ماده است تصویب میگردد.
لایحه فوق مشتمل بر ماده واحده و متن مقاوله نامه در جلسه روز دوشنبه نهم دیماه یکهزار و سیصد و چهل و دو شمسی تبصویب مجلس سنا رسیده است. رئیس مجلس سنا
رئیس – به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۱۴- اعلام دستور جلسه آینده
رئیس – دستور جلسه بعد برای اصلاع آقایان نمایندگان قرائت میشود .
۱- گزارش مربوط بسماختمانهای نیمه تمام ژاندارمری کل کشور.
۲- گزارش مربوط به تمدید اجرای قانون اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات.
۳- گزارش مربوط راجع به تهیه اوراق انتخابات بدون مناقصه.
۴- گزارش مربوط راجع به برقراری حکومت نظامی در تهران و شیراز.
۵- گزارش مربوط ببرقراری مستمری آقای جعفر طاهری و خلعت بری.
۶- تعیین تکلیف فوریت لایحه انجمن شهر وقانون شهرداری.
۷- تعیین تکلیف فوریت لایحه تاسیس کارخانه سموم دفع آفات نباتی.
۱۵- تقدیم لایحه جهت انتخاب اعضاء دیوان محاسبات بوسیله آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور
رئیس – آقای دکتر خوشبین.
دکتر خوشبین (وزیر مشاور) – بنده این خوشوقتی را دارم که همیشه آخرین هستم و بیشتر در خدمت آقایان محترم در اینجا هستم و در ضمن چون آخری هستم البته یک قدری شاید بیشتر خسته کنند باشد و از این جهت معذرت میخواهم قبلا یک لایحه وزارت دارائی است برای انتخاب اعضای دیوان محاسبات که تقدیم میشود.
۱۶- تقدیم ۲۷ فقره لایحه تصویبنامهای بوسیله آقای وزیر مشاور.
وزیر مشاور – عرض کردم ۲۷ تصویبنامه است که تقدیم میشود از این تصویبنامهها چهار تا مربوط به وزارت دادگستری است یکی تصویبنامه ۱۱۴۴۰ – ۷ر۵ر۴۰ راجع به اجازه مصرف صدی پنجاه در آمد ثبت بوزارت دادگستری در سال ۱۳۴۰ و دیگری بشماره ۳۸۷۰ مورخ ۲۷ر۲ر۴۱ باز هم در همین زمینه و سومی ۵۲۶۴۶ – ۲۹ر۱۲ر۴۱ راجع به اجازه مصرف مانده اعتبار پاداش و ده درصد سود ویژه سال ۴۱ روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی چهارمی ۴۸۰۷ / ح ۹ر۶ر۱۳۴۲ راجع بطرز استفاده از مازاد وجوه حاصله از اجرای تصویبنامه شماره ۹۳۰ / ت، لایحه ایست مربوط به انتخاب سی نفر از اعضاء دیوان محاسبات که تقدیم میشود. ساحت مقدس مجلس شورای ملی – چون دوره سه ساله اعضا دیوان محاسبات منقضی گردیده است در اجرای ماده ۸ الحاقی به قانون دیوان محاسبات مصوب کمیسیون قوانین دارائی مورخ ۳ر۷ر۱۳۱۷ فهرست اسامی ۴۵ نفر از کارمندان دولت بشرح صورت ضمیمه پیشنهاد و تقاضا میشود از بین آنها ۳۰ نفر را برای عضویت دیوان محاسبات انتخاب فرمائید. تصویبنامهای است راجع به تاسیس شرکت شیلات جنوب بتاریخ ۱۴ر۱ر۴۲ (محسن موقر – انشاءالله مثل شمال نباشد) تصویبنامه دیگر است یکی بتاریخ ۶ر۳ر۴۱ موضوع تمدید مدت استفاده از ۵۵۰ هزار ریال مانده اعتبارات ردیف ۲۴ بودجه سال ۳۸ و دیگری مورخ ۲۷ر۳ر۴۱ راجع به اجازه پرداخت مبلغ ۹۱۲، ۸۲۷ ر ۴۰۱ ریال از درآمد عمومی سال ۴۱ کل کشور بابت تفاوت نرخ دلاری کمک آمریکا در وجه هیئت عمران آمریکا درایران، تصویبنامه دیگری است بتاریخ ۱۲ر۱۰ر۴۱ موضوع اجازه خرید و پرداخت بهای هواپیمای اختصاصی، تصویب نامه دیگری است بتاریخ ۲۶ر۱۲ر۴۱ موضوع اجازه پرداخت پاداش آخر سال کارمندان وزارت کشور، تصویب نامه دیگری است بتاریخ ۲۲ر۱ر۴۲ موضوع اجازه خرید یک عدد موتور و یدکی جهه هواپیمای جت، تصویب نامه دیگریست بتاریخ ۲۴ر۲ر۴۲ موضوع اجازه پرداخت مبلغ ۳۳۵ ۲۴۳ ۳۹ ریال از محل در آمد عمومی سال ۴۲ کشور بمنظور پرداخت تعهدات سال گذشته سازمان اطلاعات و امنیت کل کشور، تصویب نامه دیگر دیگری است بتاریخ ۲۲ر۳ر۴۲ اجازه پرداخت مبلغ چهل و هشت میلیون و چهل وهشت هزار و هشتصد و سی و سه ریال تتمه بهای هواپیمای جت، تصویبنامه دیگری است به تاریخ ۱۲ر۴ر۴۲ مربوط به انعقاد قرارداد همکاری با آقای رونالد ادوارد سیمبز، تصویبنامه دیگری است بتاریخ ۱۹ر۶ر۴۲ راجع به لغو تبصره ۴۳ متمم بودجه سال ۴۲ موضوع تصویبنامه شماره ۵۴۸۴ – ۶ر۴ر۴۲، تصویبنامه دیگری است بتاریخ ۱۹ر۱ر۴۲ راجع به اجازه و اختیارات هیئت پنج نفری برای ساختمان خانههای سازمانی که همان ساختمان ده هزار خانه است، تصویبنامه دیگری است بتاریخ ۲۳ر۶ر۴۲ راجع به استخدام مأمورین فنی وخرید اراضی مورد احتیاج سازمان مزبور و همچنین سه تصویب نامه هم مربوط بسازمان
برنامه است که تقدیم میکنم تصویب نامهای بتاریخ ۶ر۶ر۴۲ راجع به استخدام کارمند جهت سازمان برنامه بجای کسانیکه بازنشسته و یا از کاربر کنار شدهاند، تصویبنامه دیگری است راجع بتحصیل دویست میلیون مارک از المان غربی و تصویب نامه دیگری است راجع به پنجاه میلیون مارک، تصویب نامه دیگری است راجع به ارجاع اختلافات سه شرکتی با موسسات مختلف دولتی قرارداد داشتند بداوری یکی شرکت شمنتیش است راجع به ایستگاه راه آهن مشهد ویکی دیگر بین بانک ساختمانی و شرکت چی دو نیو، یکی هم راجع به بنگاه کود شیمیائی و شرکت جان براون، تصویب نامه دیگری است رجع به گروه صلح به شماره ۴۶۲۸ مورخ ۱۵ر۴ر۴۲، تصویبنامه دیگری است راجع بعضویت دولت ایران در سازمان منطقه شرقی امور اداری، تصویبنامه دیگری است مورخ ۱۹ر۱۱ر۴۰ راجع به اختصاص دادن وجوه برگشتی از وامهائی قنائی به سرمایه بانک کشاورزی، تصویبنامه دیگری است بتاریخ ۱۰ر۷ر۴۲ راجع به تعیین حریم دریاچه احدائی در پشت سد کرج، تصویبنامه دیگری است بتاریخ ۴۰/۱۱/۱۹ راجع به وام شماره ۹۷ الف بمبلغ پنجاه و یک میلیون و دویست هزار دلار از صندوق وامهای عمرانی امریکا، تصویبنامه دیگری است بتاریخ ۶ر۳ر۴۲ راجع بوام ۱۶ ره و ۲۶۵ راجع به دومیلیون و چهارصد هزار دلار از سازمان عمران بین المللی امریکا، تصویب نامه دیگری است بتاریخ ۵ر۳ر۴۲ راجع به وام شماره ۱۷ ره و ۲۶۵ به مبلغ ۱۵ میلیون دلار از سازمان عمران بین المللی امریکا برای تامین هزینههای پروژه بندر عباس، تصویبنامه دیگری است بتاریخ ۱۵ر۱۰ ر۴۱ راجع به سازمان برق ایران و اساسنامه آن.
۱۷- تقدیم دو فقره لایحه تصویبنامهای مربوط به کمیسیون مشترک برنامه مجلسین
وزیر مشاور – دو تصویب نامه هم هست مربوط بکمیسیون مشترک مجلسین یکی راجع به اصلاح اعتبارات برنامه دوم و دیگری راجع ببودجه اداری و پرسنلی ششماهه اول سال ۴۲ سازمان برنامه که تقدیم میکنم.
رئیس – بکمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۱۸- تعیین موقع جلسه بعد – ختم جلسه
رئیس – همان طور که در دستور جلسه قبل ملاحظه فرمودید دو لایحه که در جلسه قبل تقدیم شده بود و قرار شد که فوریتش در جلسه بعد مطرح بشود چون جلسه بعنوان تنفس تعطیل شده بود فوریت این دو لایحه در جلسه روز پنجشنبه مطرح خواهد شد فعلا جلسه را ختم میکنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود.
(مجلس چهل دقیقه بعد از ظهر ختم گردید)
رئیس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی