سپاه دانش
اصل ششم انقلاب سفید یا انقلاب شاه و مردم سپاه دانش بودکه در سال ۱۳۴۱ خورشیدی بنیاد شد و در سال ۱۳۴۲ کار خود را آغاز کرد.[۱]
در سطح کشور و در میانگین رده‌های سنی ۸۵٪ ایرانیان در بیسوادی کامل زندگی می کردند تنها راه بیرون آمدن از نکبت بیسوادی بهره گرفتن از نیروی دانش آموخته ایران بود که هم میهنان خود را از تاریکی بیرون آورند و بدآنها خواندن و نوشتن بیاموزند[۲].
سپاه دانش دانش‌آموختگان دارنده دیپلم دبیرستان بودند.
آموزگاران سپاه دانش یک دورهٔ ۴ ماهه را در مرکزهای آموزشی ارتش می‌گذراندند و با درجهٔ گروهبانی برای خدمت در سپاه دانش به وزارت آموزش و پرورش گمارده می‌شدند. خدمت آنان در سپاه دانش، خدمت زیر پرچم آنها به شمار می‌آمد.[۳]
سپاهیان دانش توانستند تا سال ۱۳۵۷ بیست و هشت دوره از پسران و هجده دوره از دختران در این سپاه خدمت کنند که شماره آنها به بیش از یک سد هزار تن رسید. بسیاری از این دختران و پسران ایران پرست پس از پایان دوره سپاهیگری به استخدام وزارت آموزش و پرورش در آمدند و کار پر افتخار آموزگاری را ادامه دادند. برخی دیگر در راه بری خانه‌های انصاف به خدمت دولت در آمدند. هزینه مدرسه‌های سپاه دانش یک سوم مدرسه‌های ردیف خود بود. همه خدمت‌های فرهنگی و اجتماعی را سپاهیان به رایگان انجام می دادند.
سپاه دانش پیروزی شایانی به دست آورد تنها در روستاهای کشور در درازای پانزده سال، شمار دانش آموزان مدرسه‌های سپاه دانش ٪۶۹۲ در سد افزایش یافت هم چنین در درازای پنج سال نخست ۵۱۰۰۰۰ پسر و ۱۲۸۰۰۰ دختر و هم چنین ۲۵۰۰۰۰ مرد سالمند و ۱۲۰۰۰ زن سالمند را خواندن و نوشتن آموختند.[۴]
دختران و پسران ایران دیپلمه، لیسانسیه، فوق لیسانس و آنهایی که دارای درجه دکترا چه در رشته‌های پزشکی و یا رشته‌های دیگر هستند که خدمت زیر پرچم را می بایستی انجام دهند، پس از یک دوره کار آموزی چهار ماهه بین این سه سپاه دانش، سپاه بهداشت و سپاه ترویج و آبادانی تقسیم می شوند. اینها سرمایه‌های گرانبهای کشور هستند که در چهارچوب منشور انقلاب سفید و امکانات ان، چهره روستا و روستاییان و ایران را تغییر می دهند.
چهار اصل از اصول انقلاب سفید، یعنی اصل ششم سپاه دانش ، اصل دوازدهم انقلاب اداری و آموزشی و اصل پانزدهم آموزش رایگان و اجباری در هشت سال نخستین تحصیل و اصل شانزدهم تغذیه رایگان برای کودکان خردسال در مدرسه‌ها و تغذیه رایگان شیرخوارگان تا دو سالگی با مادران دست در دست همه جنبه‌های آموزش و پرورش کشور را زیر نظر دارند.
قوانین اصل ششم - سپاه دانش
- قانون راجع به پذیرفتن فارغ التحصیلان دیپلمه داوطلب خدمت در ارتش و سپاه دانش - مصوب ۱۳ اردیبهشت ۱۳۴۳ مجلس شورای ملی. و ۹ بهمن ۱۳۴۲ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ۱۳۴۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- قانون استفاده از مشمولان ليسانسيه و بالاتر در سپاه دانش - مصوب ۱ دی ۱۳۴۵ مجلس شورای ملی و ۲۶ آذر ۱۳۴۵ مجلس سنا. این قانون در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۴۵ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- قانون اضافه شدن یک تبصره به ماده ۲ قانون سپاه دانش - مصوب ۹ خرداد ۱۳۴۷ مجلس شورای ملی و ۲۲ خرداد ۱۳۴۷ مجلس سنا – این قانون در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۴۷ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- لايحه قانونی تشكيل هيات امنای دانشسرای عالی سپاه دانش - مصوب ۶ آذر ۱۳۴۷ كميسيون علوم و آموزش عالي مجلس سنا و ۳ دي ۱۳۴۷ كميسيون علوم و آموزش عالي مجلس شوراي ملی.
- قانون تامین هزینه سپاهیان دانش در ایام تعطیلات تابستانی مدارس - مصوب ۱۶ دی ۱۳۵۲ مجلس شورای ملی و ۳ دی ۱۳۵۲ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۹ دی ۱۳۵۲ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- قانون احتساب دوره خدمت سپاهیگری جزو سوابق خدمت دولتی - مصوب ۱۱ تیر ۱۳۵۳ مجلس شورای ملی و ۱۱ آذر ۱۳۵۳ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۳۰ آذر ۱۳۵۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
جستارهای وابسته
تمبرهای یادبود انقلاب شاه و مردم - سپاه دانش
ششم بهمن روز شاه و مردم
سپاه دانش مهر ماه ۱۳۴۲
سپاه دانش مهر ماه ۱۳۴۲
سپاه دانش بهمن ماه ۱۳۴۲
منابع
- ↑ جزیره دانش، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸
- ↑ محمد رضا پهلوی: پاسخ به تاریخ.انتشارات مرد امروز ۱۹۸۰ ص ۱۱۶
- ↑ همان.
- ↑ محمد رضا پهلوی: پاسخ به تاریخ.انتشارات مرد امروز ۱۹۸۰ ص ۱۱۶ - ۱۱۸