دیدار رسمی هلموت اشمیت صدراعظم آلمان غربی از ایران ۱۳-۱۲ آبان ماه ۱۳۵۴ خورشیدی
| دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران/سال ۱۳۵۴ خورشیدی | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۹ خورشیدی |
هلموت اشمیت صدراعظم جمهوری فدرال آلمان ساعت ۱۶ به فراخوان امیرعباس هویدا نخست وزیر برای یک دیدار رسمی دو روزه، به همراه یک هیات برجسته آلمانی به تهران آمد. امیرعباس هویدا و شماری دیگر از پایوران رسمی و دیپلماتیک در فرودگاه مهرآباد از صدراعظم آلمان که از سفر چین به ایران می‌آید، پیشباز کردند. سفیر آلمان فدرال در تهران گفت که یکی از مسایل مورد گفتگو، گسترش همکارهای فرهنگی ایران و آلمان خواهد بود. هم اکنون دو کشور برای بنیاد نهادن یک دانشگاه فنی در ایران به توافق رسیده‌اند و پیش بینی می‌شود که این دانشگاه تا دو سال دیگر در شهر رشت کار خود را آغاز نماید. بودجه این دانشگاه از سوی ایران فراهم می‌شود و استادهای مربوطه از آلمان به ایران خواهند آمد. دکتر ویک افزود که افزایش سرمایه گذاری‌های آلمان در ایران نیز از جستارهای مورد گفتگوی صدراعظم آلمان و پایوران ایرانی خواهد بود.
شبانگاه میهمانی شامی از سوی امیرعباس هویدا به سرفرازی ورود هلموت اشمیت برگزار شد. هویدا در سخنانی با یادآوری پیوندهای ایران و بازار مشترک اروپا گفت که ایران از این کشورها که اکنون بزرگترین شریک بازرگانی ایران هستند، توقع دارد که با اعمال تبعیض نسبت به صادرات ایران، کوشش‌های ایران را در زمینه صنعتی کردن کشور با دشواری روبرو نکنند. در این مورد آلمان فدرال نسبت به موقع و نظر ایران تفاهم کامل نشان داده است. ما در تلاش خود برای صنعتی کردن کشور به مهمترین منبع طبیعی خود یعنی نفت که در عین حال فناپذیر است و قابل جبران نیست اتکای بسیار کرده‌ایم. از این روست که از مدت‌ها پیش، نیاز متنوع ساختن اقتصاد خود و هم چنین یافتن بازارهای جدید و مطمین برای تولیدات جدید خود را احساس کرده‌ایم.
از سوی دیگر عرضه پیوسته و منظم نفت و گاز و هم چنین افزایش داد و ستد بازرگانی از نگرش شریک‌های صنعتی ما مهم و حتی حیاتی است، بنابراین، باید گفت که میان ایران و بازار مشترک اروپا عموما و میان ایران و جمهوری فدرال آلمان به ویژه، مناسباتی از دیگاه گسترش بازرگانی و عرضه نفت و گاز طبیعی وجود دارد.
بازدید صدراعظم آلمان فدرال از ایران هنگامی انجام یافته است که دگرگونی‌های مهمی در نظام‌های سیاسی و اقتصادی جهان در حال پدید آمدن است و این دگرگونی‌ها نوید آن را می‌دهد که توافق و همکاری بیشتری در مناسبات بین المللی برقرار شود.
درباره سیاست ایران در منطقه خاورمیانه باید گفت که ایران خود را در برابر این امر متعهد می‌داند که خلیج فارس به منزله شریان حیاتی نه تنها ایران، بلکه آمریکای شمالی، اروپا و خاور دور است ، و باید برای داد و ستد آزادانه تجاری باز بماند و این راه آبی بایستی در برابر عناصر خرابکار به هر شکل و از هر منشایی که باشد نگاهبانی شود.
کنفرانس بین المللی همکاری اقتصادی که قرار است ماه آینده در پاریس برگزار شود، نشانه آن است که کشورهای صنعتی و ممالک در حال توسعه به این نکته آگاهی یافته‌اند که وابستگی اقتصادی کشورهای جهان به یکدیگر و نابرابری‌های موجود ایجاب می‌کند، برای از میان برداشتن این نابرابری‌ها کارهای فوری و سازنده‌ای انجام یابد تا صلح و امنیت بین المللی حفظ شود.
شاهنشاه ایران به تازگی به سازمان اوپک پیشنهادی داده اند که بر پایه آن با ویژه ساختن ده سنت از بهای هر بشکه نفت، صندوقی برای کمک به کشورهای نیازمند تشکیل شود. نخست وزیر افزود اگر نشست بعدی اوپک این پیشنهاد را تصویب نماید، در پنج سال آینده سالانه حدود یک میلیارد دلار برای کمک به کشورهای نیازمند فراهم خواهد شد.
هلموت اشمیت صدراعظم جمهوری فدرال آلمان در پاسخ به سخنان امیرعباس هویدا گفت:
- امروزه هیج کشوری نمی‌تواند به صورت انفرادی به حیات خود ادامه دهد و این حقیقت در مورد کشورهای صنعتی که به نفت و سایر مواد خام نیازمند هستند نیز صدق می‌کند. برای حل مشکلات کنونی اقتصاد جهان پیشنهاد کردم که برای حفظ آهنگ رشد اقتصاد جهانی، باید کوشش در کاهش شکاف موجود میان کشورهای صنعتی و کشورهای در حال رشد بشود. ایران امروز یک قدرت فعال و موثر در سیاست جهانی شده و به همان اندازه که فعالیت‌های ایران در سطح جهان افزایش یابد، به همان میزان نیز به صلح و ثبات اقتصادی جهان کمک می‌کند و من اطمینان دارم که ایران وظایفش را همان گونه که تاریخ درخشان این کشور نشان داده در برابر صلح جهانی و حل مسایل اقتصادی جهان به نحو احسن انجام خواهد داد.
باریابی هلموت اشمیت به پیشگاه آریامهر شاهنشاه ایران
روز ۱۲ آبان ماه صدراعظم جمهوری فدرال آلمان با هوشنگ انصاری وزیر امور اقتصادی و دارایی دیدار و گفتگو کرد. در این گفتگوها روابط اقتصادی و همکاری‌های فنی و صنعتی ایران و آلمان بررسی شد. در پی این دیدار هلموت اشمیت رهسپار آرامگاه رضا شاه بزرگ شد و تاج گل باشکوهی بر مزار پدر ایران نوین نهاد و سپس رهسپار کاخ نیاوران شد.
ساعت ده و سی دقیقه صدراعظم آلمان در کاخ نیاوران به پیشگاه شاهنشاه آریامهر باریافت و ناهار را میهمان شاهنشاه ایران بود.
پس از نیم روز دومین دور گفتگوها میان هویدا نخست وزیر و هلموت اشمیت در کاخ نخست وزیری برگزار شد و موافقتنامه بنیاد نهادن دانشگاه گیلان در شهر رشت دستینه شد. هزینه این دانشگاه آلمانی زبان از سوی دولت ایران پرداخته می‌شود و آلمان کادر فنی و استادان را تامین خواهد کرد. افزون بر دانشجویان ایرانی، دانشجویان سایر کشورهای در حال پیشرفت نیز می‌توانند در این دانشگاه تحصیل کنند. هم چنین گفته شد که به زودی هیاتی از تهران برای دستینه نمودن قرارداد همکاری‌های فرهنگی به بن خواهند رفت.
آنگاه نوبت به گفتگوهای هیات‌های ایرانی و آلمانی درباره روابط اقتصادی دو کشور رسید.
مصاحبه نخست وزیر ایران و صدراعظم آلمان با رسانه‌ها
هلموت اشمیت صدراعظم آلمان به همراه نخست وزیر ایران در یک مصاحبه با رسانه‌های ایرانی و خارجی شرکت جست. [۱]در این مصاحبه هویدا به آگاهی رساند که موافقت نامه پایانی پروژه سه جانبه فروش گاز طبیعی ایران به آلمان غربی از راه شوروی در ماه نوامبر دستینه خواهد شد. نخست وزیر ایران و صدراعظم آلمان هر دو گرایش خود را در به انجام یافتن هر چه زودتر این پروژه اعلام داشتند و هویدا افزود در گام‌های بعدی این پروژه، گاز طبیعی ایران به بازارهای دیگر اروپا چون ایتالیا، فرانسه و چکسلواکی نیز صادر خواهد شد.
هلموت اشمیت گفت از هویدا برای بازدید از آلمان فدرال دعوت نموده است که پذیرفته شده است.
هویدا گفت که در گفتگوهای خود با هلموت اشمیت درباره اوضاع اقتصادی جهان، لزوم ثبات اقتصادی، تورم بین المللی، روابط ایران با بازار مشترک و روابط دو جانبه ایران و آلمان گفتگو کرده است. در پایان هر دو طرف بدین هوده رسیدند که روابط دو سویه ایران و جمهوری فدرال آلمان بسیار پیشرفت کرده است.
پرسش از صدراعظم آلمان فدرال: درباره سرنوشت پروژه ساختمان یک پالایشگاه بزرگ در بوشهر ـ اشمیت به وضعیت انرژی در کشور خود اشاره کرد و افزود که هم اکنون نزدیک به ۴۰ درسد از گنجایش پالایشگاه‌های موجود در آلمان فدرال بدون استفاده مانده است. به بیان دیگر، بخش نفت و انرژی این کشور دچار ازدیاد گنجایش پالایشگاه است. به سبب رکود اقتصادی بین المللی و کاهش تقاضا برای فرآورده‌های نفتی، پروژه پالایشگاه بوشهر هم اکنون از دیدگاه اقتصادی سودآور نیست. اما جای امیدواری است که با از میان رفتن رکود اقتصادی جهان این پروژه بار دیگر از دیدگاه اقتصادی راه اندازی شود.
درباره روابط ایران با بازار مشترک - هلموت اشمیت گفت: اگر چه هنوز وقت توضیح جزییات در این باره نرسیده ولی آلمان فدرال بدین باور است که ایران به سبب برخورداری از اقتصاد شکوفا و صنعتی شدن سریع باید روابط ویژه‌ای با اتحادیه اقتصادی اروپا داشته باشد. آلمان از تقاضای ایران از بازار مشترک آماده است تا هر اندازه‌ای که دیگر هموندان بازار مشترک از آن حمایت می‌کنند، پشتیبانی بنماید.
درباره آینده اقتصادی ایران - هویدا نخست وزیر گفت: در سال‌های آینده، ایران برای اجرای پروژه‌های خود ممکن است از بازارهای جهانی وام بگیرد و هم چنین به برخی کشورهای دیگر برای پیاده کردن برنامه هایشان وام بدهد، پیش نیاز این امر تبدیل تهران به یک بازار پول بین المللی است.
هلموت اشمیت نیز درباره آینده اقتصادی ایران گفت: ایران در راه دگرگون شدن به یک نیروی بزرگ اقتصادی جهان است و بی گمان این امر سبب تدوین و تکامل یک بازار پولی و سرمایه جهانی در تهران خواهد شد.
پرسش درباره راکتور اتمی به ایران - هلموت اشمیت گفت: آلمان فدرال آماده است به هر کشوری که توان خرید راکتور اتمی را داشته باشد و آماده پذیرش مقررات بین المللی جلوگیری از گسترش سلاح‌های اتمی باشد، راکتور بفروشد. هم اکنون گفتگوهایی در این زمینه میان ایران و آلمان جریان دارد.
هویدا نخست وزیر نیز در باره راکتور اتمی گفت: هم اکنون گفتگوهایی میان ایران و یک کنسرسیوم بین المللی که کمپانی‌های آلمانی هموند آن هستند، برای برقی کردن و دو خطی کردن راه آهن تهران به جنوب در جریان است.
پرسش درباره درخواست انگلستان برای شرکت مستقل در کنفرانس پاریس چیست؟ هلموت اشمیت گفت این امر اگر انجام شود، بی گمان سبب آسیب به اتحاد و یگانگی اتحادیه اقتصادی اروپا خواهد شد.
پرسش درباره روابط واشنگتن و پکن - پرسیده شد هنگامی که صدراعظم آلمان فدرال در پایان هفته گذشته از چین دیدار می‌کرد، پایوران و رهبران چینی ضمن حملاتی به آمریکا هشدار داد که نباید روابط ایالات متحده با شوروی بیش از اندازه گرم و نزدیک باشد. هلموت اشمیت گفت: در حال حاضر فکر نمی‌کند،نزدیکی آمریکا و شوروی تاثیر چندانی بر روابط پکن و واشنگتن داشته باشد. اما در سال‌های آینده این امکان وجود دارد که به خاطر اختلاف میان پکن و مسکو روابط این دو مرکز ثقل جهان کمونیسم با اروپا و امریکا تحت تاثیر اختلاف‌های موجود قرار گیرد.
شبانگاه از سوی صدراعظم آلمان در خانه سفیر آلمان در ایران میهمانی شام به سرفرازی هویدا نخست وزیر ایران برگزار شد.
در روز ۱۳ آبان ماه صدراعظم آلمان و همراهان ساعت ۹ بامداد در پایان سفر رسمی دو روزه خود از تهران به سوی بن پایتخت این کشور پرواز کردند. در فرودگاه مهرآباد هویدا نخست وزیر، فریدون مهدوی وزیر بازرگانی و شماری از پایوران وزارت خارجه و سفارت آلمان در تهران به پسواز آمده بودند.