دیدار رسمی اچه وریا پرزیدنت مکزیک و بانو از ایران ۳۰-۲۶ تیر ماه ۱۳۵۴ خورشیدی

برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ - ۱۳۵۶

درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران/سال ۱۳۵۴ خورشیدی

سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی

میهمانی شام در کاخ نیاوران

دیدار رسمی لوییس اچه‌وریا پرزیدنت مکزیک و بانو از ایران ۳۰-۲۶ تیر ماه ۱۳۵۴ خورشیدی

پس از نیمروز پنجشنبه ۲۶ تیر ماه به دعوت شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو پرزیدنت لوییس اچه وریا پرزیدنت مکزیک و بانو برای یک دیدار پنج روزه وارد تهران شدند. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در فرودگاه مهرآباد از میهمانان پیشباز کردند. پس از آیین رسمی پیشباز پرزیدنت اچه وریا و بانو به همراه اعلیحضرتین رهسپار میدان شهباد شدند. در آیینی ویژه در میدان شهیاد شهردار تهران خوش آمد گفت و کلید طلایی شهر را به پرزیدنت اچه وریا فراداشت. آنگاه اعلیحضرتین و میهمانان روانه کاخ گلستان شدند. شبانگاه روسای هیات سیاسی در دربار شاهنشاه در کاخ گلستان به پرزیدنت اچه وریا و بانو معرفی شدند.

تاج گلی بر آرامگاه رضا شاه بزرگ

در روز آدینه ۲۷ تیر ماه ۱۳۵۴ بامدادان پرزیدنت مکزیک و همسرشان تاج گل باشکوهی بر آرامگاه اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ نهادند و ادای احترام نمودند. هم چنین از موزه جواهرات سلطنتی ، موزه نگارستان و بیمارستان قلب بنیاد علیاحضرت ملکه پهلوی بازدید کردند. پس از این بازدیدها،‌ پرزیدنت مکزیک و بانو ساعت ده و پانزده دقیقه بامداد به کاخ سعدآباد وارد شدند. هنگام ورود به کاخ سعدآباد شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو از میهمانان پیشباز کردند. کوتاه زمانی پس از آن، نخستین دور گفتگوهای شاهنشاه آریامهر و پرزیدنت مکزیک با بودن چند تن از بلند پایگان دو کشور آغاز شد. در پایان این گفتگوها وزیر امور خارجه به آگاهی رساند که « رهبران دو کشور در نخستین دور گفتگوهای خویش، همکاری های دو جانبه سیاسی در سازمان ملل و مجامع بین المللی، مسایل اقتصادی، بازرگانی و فرهنگی و دیگر مسایل مورد علاقه دو کشور را مورد گفتگو و تبادل نظر قرار دادند.

هم زمان با این گفتگوها علیاحضرت شهبانو و بانو اچه وریا در کاخ سعدآباد دیدار و گفتگو خواهند کرد.

پس از نیم روز هویدا نخست وزیر و آقای خلعتبری وزیر خارجه با پرزیدنت اچه وریا در کاخ گلستان برای یک ساعت دیدار و گفتگو کردند.

شبانگاه میهمانی از سوی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به سرفرازی ورود پرزیدنت مکزیک و همسرشان در کاخ سعدآباد برگزار شد. شاهنشاه آریامهر بر سر میز شام سخنانی ایراد فرمودند:

سخنان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی شام به سرفرازی ورود پرزیدنت مکزیک اچه‌وریا کاخ سعدآباد ۲۷ تیر ماه ۱۳۵۴

حضرت رئیس جمهوری،

برای شهبانو و من پذیرایی از آن حضرت و بانو اچه‌وریا در کشورمان مایه خوشوقتی است. ما از پذیرایی بسیار گرم و محبت‌آمیز دولت و ملت شما طی سفر اخیرمان که ما را عمیقاً تحت تأثیر قرار داد، خاطرۀ بسیار دلپذیری داریم و صمیمانه امیدوارم شما نیز از مسافرت کنونی خود به کشوری که علاقه به میهمان یک از اصیل‌ترین سنت‌های ملی آن است، خاطره خوبی همراه ببرید.

شما اکنون میهمان عالیقدر کشوری هستید که وجوه اشتراک فراوانی در زمینه‌های مختلف تاریخی و سیاسی و اقتصادی و فرهنگی، آن را با مملکت شما پیوند می‌دهد. کشور شما مهد یکی از باستانی‌ترین و درخشان‌ترین تمدن‌های جهان است، که شهبانو و من در سفر خود از نزدیک شاهد بسیاری از آثار آن بودیم. تذکر این نکته را جالب می‌دانم که در این بازدیدها، راهنمایان ما تاریخ بنای مهمترین این آثار را غالباً مقارن با تاریخ بنای آثار بزرگ تاریخی ایران می‌شمردند.

باید با خوشوقتی متذکر شوم که این میراث کهن فرهنگی در دوران جدید نیز مقام خود را به عنوان یک رکن اساسی زندگی جامعۀ مترقی مکزیک محفوظ داشته‌است، که نمونه آن موفقیت‌های درخشان ملت شما در زمینه‌های آموزشی، چه در سطح ملی و عمومی، و چه در سطح بالای دانشگاهی است، که دانشگاه عالی و بسیار مدرن پایتخت شما با بیش از یکصدوپنجاه‌هزار دانشجو یکی از بهترین نمونه‌های آن است.

در زمینه اقتصادی نیز راه و روش دو کشور ما بسیاربه هم نزدیک است. شما اکنون برنامه‌های وسیعی را در جهت تبدیل مملکت خود به یک قدرت مهم صنعتی و اقتصادی در دست اجرا دارید، که در عین حال با انجام برنامه‌های انقلابی، گسترش عدالت اجتماعی، و کوشش در راه توزیع عادلانه ثروت همراه است. در کشور شما نیز مانند ما توجه به فرهنگ و بهداشت عمومی در رأس برنامه‌های ملی قرار گرفته‌است و در عین حال هر دو مملکت از بالاترین رشدهای اقتصادی در تمام جهان برخوردارند.

در سیاست خارجی، دو کشور ما بر پایه سیاست مستقل ملی خود در عین حفظ حاکمیت کامل ملی خویش، طرفدار دوستی و همکاری سازنده با عموم کشورها، بدون توجه به نظام اجتماعی آنان و بدون هیچ گونه تبعیضی از نظر نژاد و زبان و مذهب هستند و صمیمانه برای تقویت و تحکیم صلح و تفاهم و دوستی بین‌المللی می‌کوشند. بر این اساس طبیعی است که هر گونه توسعه همکاری بین دو کشور ما در آینده صرفاً یک همکاری مثبت و سازنده، نه تنها به نفع دو کشور، بلکه به نفع همۀ جامعۀ بشری خواهدبود. نقش موازی ایران و مکزیک در تحقق این دو هدف که منطقه خاورمیانه و منطقه امریکای لاتین مناطقی عاری از سلاح‌های هسته‌ای اعلام شوند، نمونۀ مثبتی از این واقعیت است. تمام این وجوه اشتراک و بسیاری موارد دیگر، من‌جمله اینکه دو کشور ما کشورهای نفت‌خیز هستند و در عین حال نخستین کشورهایی در جهان هستند که نفت خود را ملی کرده‌اند، زمینه را برای همکاری وسیعی در زمینه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی و فرهنگی بین ایران و مکزیک مساعد ساخته‌است.

اکنون بیش از سه ربع قرن است که دو کشور ما دارای روابط سیاسی هستند، زیرا مکزیک یکی از نخستین کشورهای قاره امریکا بود که ما با آن رابطه سیاسی برقرار کردیم، ولی این رابطه فقط از چند ماه پیش وارد مرحله ثمربخش و مؤثر خود شده‌است.

تشکیل کمیسیون اقتصادی مشترک دو کشور در ماه گذشته در تهران و تبادل نظرهایی که در این کمیسیون درمورد گسترش مبادلات بازرگانی و سرمایه‌گذاری در مجتمع‌های کشت و صنعت و همکاری در امور جهانگردی (که کشور شما در زمینه آن از موقعیت و تجربۀ بسیار ممتازی برخوردار است) و در مسائل متعدد دیگر انجام گرفت، نخستین قدم در گسترش این روابط بود، که مسلماً مسافرت کنونی آن حضرت به ایران نقش مؤثری در توسعۀ باز هم بیشتر آن خواهدداشت.

در پایان سخنان خود، موفقیت هر چه بیشتر حضرت رئیس جمهوری مکزیک را در سفر طولانی و قطعاً ثمربخشی که اکنون به دور جهان انجام می‌دهند، و شادکامی بانو اچه‌وریا و رفاه و ترقی روزافزون ملت مکزیک را با امید توسعه و تقویت هر چه بیشتر روابط دوستی و همکاری دو کشور آرزو می‌کنم.

روز شنبه و یکشنبه ۲۸ و ۲۹ تیر ماه پرزیدنت اچه وریا و بانو از برجای مانده‌های تاریخی در اسپهان و شیراز دیدن کردند.

۲۹ تیر ماه شبانگاه میهمانی شام از سوی پرزیدنت اچه وریا و همسرشان به افتخار اعلیحضرتین برگزار شد.

دوشنبه ۳۰ تیر ماه دیدار رسمی پرزیدنت پرزیدنت اچه وریا و بانو از ایران پایان یافت. پیش از پرواز میهمانان رهبران ایران و مکزیک در یک گفتگو با رسانه‌های همگانی و تلویزیون پیرامون پیوندهای دو کشور و مسایل جهانی سخن گفتند.

مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با خبرنگاران ایرانی و خارجی هنگام پسواز پرزیدنت مکزیک فرودگاه مهرآباد ۳۰ تیر ماه ۱۳۵۴

کاهش قیمت نفت

تا آنجا که من اطلاع دارم، تصمیمی درباره کاهش بهای نفت گرفته نشده‌است.

در گذشته بارها تأکید کرده‌ام که افزایش یا کاهش بهای نفت، ارتباط مستقیم با بهای چند کالای مصرفی دیگر دارد که در بازار بین‌المللی عرضه خواهدشد. باید سؤال کنم که هزینه استخراج نفت در دریای شمال در چه حدود است؟ یا بهره‌برداری از منابع نفتی کرانه‌های غربی ایالات متحده امریکا چه مبلغ هزینه در بر خواهدداشت؟ یا مخارج استخراج زغال و همچنین هزینه تهیه نفت از زغال به چه رقمی خواهدرسید؟ البته نباید این حقیقت را فراموش کرد که هفتادهزار نوع مشتقات از نفت به دست می‌آیند، بنابراین نفت یک ماده فوق‌العاده سودمند و حیاتی است که متأسفانه همیشگی نیست، بلکه به تدریج رو به زوال و اتمام می‌رود. بنابراین به نظر شما بهای نفت چه اثری در اقتصاد کلی جهان دارد؟ هنگامی که در سال ۱۹۷۳ ما بهای نفت را تقریباً به سطح فعلی رساندیم، یعنی از حدود سه دلار و اندی به اندکی بیش از ده دلار رسید، اثر آن در تورم اروپا فقط دو درصد بود، و تا یک سال پیش اثر این افزایش در ایالات متحده امریکا پنج درصد بود، بنابراین افزایش بهای نفت در تورم جهانی آن چنان نقشی که به آن نسبت می‌دهند نداشته‌است، بلکه باید سراغ عوامل دیگر رفت که بررسی و مطالعه آن از نظر تطبیق قیمت‌ها دشوار نیست، آنچه که مسلم است، این است که ما اکنون بین سی تا سی‌وپنج درصد از قدرت خرید درآمد نفتی خود را از دست داده‌ایم و این امر ناشی از تورم جهانی است که گاهی به صورت کاملاً آشفته و ناهنجاری در می‌آید. نکته دیگری را که نباید از یاد برد، کاهش ارزش دلار امریکا است که نفت خود را در برابر آن عرضه می‌کنیم.

دفاع از کشور

هر کشوری در تعیین منافع و مصالح ملی خویش و نحوه حفظ و حراست آن حاکمیت کامل دارد. من مایل نیستم در اینجا درباره کشورهای تولیدکننده دیگر نفت صحبت کنم، چون آنها درمورد مسائل مربوط به خود اختیار کامل دارند، ولی درباره کشور خود سخن می‌گویم. در این مورد باید اندکی به عقب برگردم و تاریخ را ورق بزنم. در جنگ‌های اول و دوم جهانی کشور من مورد حمله و تهاجم قرار گرفت، زیرا کشوری ضعیف بود، حال آنکه ما بی‌طرفی خود را اعلام کرده‌بودیم. از جنگ جهانی دوم به این طرف کشورهای زیادی مورد حمله قرار گرفته و اشغال شدند که همواره این حملات بدون اخطار قبلی صورت گرفته‌است.

باید سؤال کنم، سازمان ملل متحد چه کاری به سود این کشورها انجام داد؟ آیا قدرت اجرایی سازمان ملل متحد چه اندازه است؟ در این ماجراها بازنده کشوری است که مورد تهاجم قرار گرفته و بخش‌هایی از سرزمینش تحت اشغال قرار گرفته‌است. ما در منطقه‌ای به سر می‌بریم که عوامل اقتصادی و سیاسی همواره در آن نمایان و متجلی بوده‌است. کشور من دیگر هرگز غافلگیر نخواهدشد، ما ترجیح می‌دهیم که کشور خود را منهدم سازیم و آن را به دیگران نسپاریم، ولی پیش از آنکه ما کشور خود را منهدم سازیم، خواهیم جنگید و برای جنگیدن نیاز به اسلحه داریم، این سیاست کلی ما است.

اوضاع خاورمیانه

به عقیده من سیاست اساسی ایران و مکزیک یکسان است، زیرا با آنکه سازمان ملل متحد کامیابی‌های دل‌انگیزی نداشته‌است، هر دو کشور معتقد به منشور سازمان ملل متحد هستند. ما چاره‌ای نداریم جز اینکه در سازمان ملل باقی بمانیم و حتی آن را تقویت کنیم. تاکنون قطعنامه‌های متعددی درباره خاورمیانه به تصویب رسیده و ما معتقدیم که این قطعنامه‌ها باید اجرا شود، زیرا قطعنامه‌های مذکور کاملاً موجه بوده و بر اساس عدالت و انصاف تنظیم شده‌اند. تا زمانی که این قطعنامه‌ها اجرا نشده‌اند، ما شاهد صلح در خاورمیانه نخواهیم شد.

میزان افزایش بهای نفت

هر چند ما حق داریم معادل کاهش قدرت خرید درآمد نفتمان، خواهان افزایش بهای نفت باشیم، ولی ایران اصرار نخواهدورزید که بهای نفت به این میزان بالا برود. ما قبل از آنکه میزان درصد افزایش را تعیین کنیم، عوامل متعددی را در نظر خواهیم‌گرفت. یکی از مهمترین عوامل، مشورت با کشورهای عضو اوپک است.

استفاده از نیروی اتم در راه صلح

ما تدریجاً به صورت یک قدرت اتمی غیر نظامی در می‌آییم و استعداد آن را داریم که به نیروی اتم برای مقاصد صلح‌آمیز دست یابیم. ما در عین حال عهدنامه منع گسترش سلاح اتمی را امضا کرده‌ایم. ما از سال‌ها قبل پیشنهاد کرده‌بودیم که خاورمیانه از لحاظ سلاح‌های هسته‌ای منطقه غیر اتمی بشود. بنابراین سیاست ما در این مورد عیناً شیبه سیاست مکزیک و کشورهای امریکای لاتین است.