تفاوت میان نسخه‌های «الگو:نوشتار برگزیده»

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۵۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
 
<onlyinclude>
 
<onlyinclude>
 
*
 
*
 +
[[پرونده:RezaShahBozorg59.jpg|thumb|left|220px|اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ سردودمان شاهنشاهی پهلوی]]
 +
[[پرونده:AliAkbarDavarJusticeMinister1306a.jpg|thumb|left|180px|علی اکبر داور وزیر دادگستری]]
 +
[[پرونده:Ettelaat13051120AdliyehAbolished1.jpg|thumb|left|180px|انحلال عدلیه بستن دکان ملایان]]
 +
[[پرونده:FarmanCapitalation6Ordi1306.jpg|thumb|left|180px|فرمان الغای کاپیتولاسیون ۵ اردیبهشت ۱۳۰۶]]
 +
[[پرونده:CapitulationAbolishedJashn20Ordibehesht1307a.jpg|thumb|left|180px|]]
 +
[[پرونده:CapitulationAbolishedJashn20Ordibehesht1307b.jpg|thumb|left|180px]]
 +
[[پرونده:CapitulationAbolished21Ordibehesht1307a.jpg|thumb|left|180px|روز ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷ کاپیتولاسیون ملغی شد و برای همیشه در ایران از میان برداشته شد]]
  
−
[[پرونده:ShahbanouDoctoralDegreeUCLA14Tir2536b.jpg|thumb|left|280px|]]
+
[[پرونده:CapitulationAbolished21Ordibehesht1307b.jpg|thumb|left|180px|اعلام الغای کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷]]
−
[[پرونده:ShahbanouDoctoralDegreeUCLA14Tir2536a.jpg|thumb|left|280px|]]
 
  
  
−
۱۴ تیر ماه ۲۵۳۶ ساعت ۱۳ و سی دقیقه پس از نیمروز علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی وارد فرودگاه لس انجلس شدند و از سوی رییس دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، شهردار لس انجلس، فرمانده پادگان و بسیاری از شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی این شهر پیشباز شدند. علیاحضرت شهبانو از فرودگاه رهسپار دانشگاه کالیفرنیای جنوبی گردیدند تا در آیین باشکوهی که برای معظم له سازمان داده شده بود دکترای افتخاری این دانشگاه را دریافت دارند. در آغاز دکتر «هوبارد» رئیس دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ضمن گفتن خوشامد به علیاحضرت شهبانوی ایران از حاضران تقاضا کرد برای آغاز مراسم رسمی تقدیم دکترای افتخاری به علیاحضرت همگی به پا خیزند. پس از سلام شاهنشاهی و سرود رسمی آمریکا رئیس دانشگاه سخنانی ایراد کرد و گفت: . علیاحضرتا، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی بسیار خرسند است که از مقام والای علیاحضرت و خدمات شایانی که به کشور خود و مهمتر از آن به بشر و بشریت انجام داده‌اید تقدیر کند. شهبانوی ایران استحضار دارند کمی بیش از دو سال قبل اینجانب افتخار آن را یافتیم که به اعلیحضرت شاهنشاه ایران دکترای افتخاری تقدیم کنم. در این شرفیابی نه تنها افتخار تجلیل از دستاوردهای شاهنشاه به عنوان یک رهبر ملی و جهانی را یافتیم بلکه توانستیم روابط گرم و دیرپایی را که میان کشور شما و دانشگاه ما به وجود آمده است ارج نهیم. ....  عطیه آن شهبانوی گرامی برای ایجاد کرسی مهندسی نفت، موجب سپاس عمیق و افتخار فوق العاده ما شد و ما این کرسی را به افتخار اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر نامگذاری کردیم. آنچه که لطف این مراسم را دو چندان می‌کند آن است که ما اینک دکترای افتخاری این دانشگاه را به همسر شایسته شاهنشاه ایران تقدیم می‌کنیم.  
+
'''[[الغای کاپیتولاسیون در ایران ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷ خورشیدی]]'''  کاپیتولاسیون در روز ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷ خورشیدی در ایران به دست توانای اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی ملغی شد و این لکه ننگ از چهره مام میهن پاک گردید. در روز ۱۴ امرداد ماه ۱۲۸۵ با انقلاب مشروطه سرانجام استقلال داخلی کشور ایران با خون پاک جوانان آزادی خواه به دست ملت ایران آمد. در روز ۲۰ اردیبهشت ماه استقلال قضایی و سیاسی ایران از پرتو نیروی توانای شاهنشاه ایران رضا شاه بزرگ به این سرزمین بازگشت. اگر در سال ۱۸۲۸ میلادی برابر با ۱۲۰۶ خورشیدی  در نتیجه ضعف دربار قاجار و سوء سیاست ایل قاجار، آبروی ملی ایران کهن لکه‌دار گردید، پس از ۱۰۰ سال در سال ۱۹۲۸ میلادی برابر با ۱۳۰۶ خورشیدی سرافرازی‌های باستانی میهن اردشیر بازگشت و اگر نادانی ایرانیان یک سد سال پیش سبب سرفکندگی ما در برابر دُوَل متمدنه گردید، کوشش و خرد شاهنشاه میهن‌پرست ایران در عصر حاضر آن را تلافی کرد و سرانجام در روز  ۲۰ اردیبهشت ماه در برگه تاریخ ایران مقابل  ۱۴ امرداد ماه عرض اندام نمود. این پیروزی بزرگ که زیر توجه و علاقه شدید شخص اعلیحضرت رضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران و کوشش وزیر دربار و هیات دولت و به دست توانای علی اکبر داور وزیر محترم عدلیه از آن ما شده است، شایان ستایش می‌باشد. ملت نجیب ایران این روز سعید را به نام روز «استقلال قضایی ایران» جشن می‌گیرند، خدمات خستگی ناپذیر زمامداران وقت و مردم تجددخواه ایران و به ویژه هیات محترم تجار و اصناف را که پیشگام در الغای این قید ننگین بودند تا ابد تهنیت خواهند گفت.
  
−
آنگاه خانم نلسون دیپلم را به علیاحضرت شهبانو تقدیم کرد و علیاحضرت شهبانو با کمک رئیس هیأت امنای دانشگاه ردای دانشگاهی را پوشیدند و فرمودند.
+
این مقررات برای اولین بار در ۱۸۲۸ میلادی پس از شکست ولیعهد عباس میرزا در جنگ‌های ایران و روسیه در دوره قاجار ۱۸۲۶ - ۱۸۲۸ با بستن [[عهدنامه ترکمانچای]] از سوی روسیه تزاری بر ایران تحمیل شد. فصل هفتم، هشتم و نهم معاهده ترکمانچای درباره مسایل حقوقی و جزایی اتباع روسیه در ایران می‌باشد. در ایران با بسته شدن [[عهدنامه ترکمانچای]] در روز ۲۲ فوریه ۱۸۲۸ میلادی حق قضاوت کنسولی  در پاراگراف‌های هفت تا نهم گنجانیده شد. قراردادی که میان دولت‌های اروپایی و دولت عثمانی برای مسیحیان بسته شده بود، دولت روسیه آن را برای همه افراد روس در ایران به دولت ایران تحمیل کرد که بدین معنا بود که هیچ فرد دولتی ایران پروانه نداشت که به ساختمان یک روس  در ایران وارد شود، بدون اینکه پروانه ورود از سفارت روسیه را در دست داشته باشد. هم چنین برای همه روس‌ها که در ایران زندگی می‌کردند، تنها قوانین روسیه شامل آنها می‌شد. این قرارداد از آن روی دشواری‌های فراوان به بار آورد که کاپیتولاسیون که تنها برای یک گروه کوچک دیپلمات وضع شده بود به همه روس‌ها در ایران تعمیم داده شد. مورد بسیار ویژه محمد علی سلطان قاجار و خانواده اش بودند که در درازای [[انقلاب مشروطه]] گفتند که آنها تابعیت دولت روسیه را دارند و پاراگراف‌هایی از عهدنامه ننگین ترکمانچای را برای خود به اجرا درآوردند، در نتیجه ارتش روسیه برای حمایت از جان محمدعلی سلطان و خانواده‌اش به ایران لشکرکشی کرد و سرانجام وی به سفارت روسیه پناهنده شد و حقوق سالانه هشتاد هزار دلاری از دولت روسیه دریافت کرد و به اودسا رفت.
−
 
−
'''سخنان علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی در آیین دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ۱۴ تیر ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی'''
 
  
−
::آقای رئیس، خانم‌ها، آقایان.  
+
پس از شکست ناصرالدین سلطان قاجار در جنگ هرات در ۱۸۵۶ میلادی معاهده پاریس بین دو دولت ایران و انگلستان بسته شد. در این پیمان انگلیس‌ها به دولت ایران برای اتباع انگلیسی که در ایران زندگی می‌کردند حقوقی را همانند حقوقی که در عهدنامه ترکمنچای به اتباع روسیه در ایران داده شده بود تحمیل کردند.
  
−
::از امتیازی که امروز دانشگاه شما یکی از برجسته‌ترین مراکز فرهنگی و روشنفکری جهان به من می‌دهد بسیار سپاسگزارم. این تصمیم نشانه تکریم و تجلیل دانشگاه شما نسبت به کوشش‌های انسانی ملت ایران در راه توسعه ترقی و بهره برداری از همه امکانات کشور است. از قدیم گفته‌اند انسان فقط با نان زندگی نمی‌کند. مفهوم واقعی این ضرب‌المثل  آن است که برای هر جامعه تنها تأمین امکانات مادی کافی نیست بلکه، بیش از این‌ها لازم است. توسعه اقتصادی را نمی‌توان بدون شکوفایی فعالیت‌های فرهنگی حتی قابل تصور دانست. توسعه فرهنگ و فعالیت روشنفکرانه است که انسان را به مراتب عالی می‌رساند. به علاوه، توسعه مادی خود مستلزم افزایش امکانات آموزش است که باید بر اساس وجود تعداد کافی مغزهای متفکر و متخصصان واقعی و مدیران و مجریان مجرب پایه گذاری شود و در حقیقت گستره آموزش و فرهنگ مبنای توسعه اقتصادی است. می‌توان گفت که برای توسعه مادی ابعادی دیگر لازم است. من در این جا با سربلندی خواهم گفت که نقش و سهمی در ترقی فرهنگی و آموزش کشور خود داشته‌ام و تمام وجود و قلب خود را به آن اختصاص داده‌ام. کوشش در این راه برای من منبع شادی‌ها و خشنودی‌های بسیار بوده است.  این سعادت بزرگی است که انسان شاهد ترقی زنان کشور خود باشد و ببیند که در این ترقی و رسیدن آنان به امکانات بیشتر سهم و نقش داشته است و درهای جدیدی را در زندگی اجتماعی و فرهنگی به روی آنان گشوده است و باز هم موجب مباهات و افتخار است که انسان شاهد انبساط امکانات خلاقه فکری، روحی و پیشرفت دانش و هنر و ادبیات در میهن خود باشد و بداند در این راه کمکی کرده است. ما در کشور خود ایران، کوشش بزرگ برای دستیابی به همه دستاوردهای فنی قرن بیستم را آغاز کرده‌ایم و همه امکانات فکری و انسانی و منابع طبیعی خود را در این راه بسیج کرده‌ایم. ما می‌خواهیم بدین وسیله جامعه‌ای مرفه با امکانات بیشتر بسازیم تا زمینه برای شکوفایی استعدادها در هر رشته از جمله هنر و ادبیات فراهم شود.  
+
در روز ۹ آبان ماه ۱۳۰۴  با رای مجلس شورای ملی سلسله قاجار منقرض شد و حکومت موقت از سوی نمایندگان ملت ایران به نخست وزیر رضا خان پهلوی داده شد. بر پایه [[قانون اساسی مشروطه]] مجلس موسسان برگزار شد و با تغییر اصل‌های ۳۶ - ۳۷ - ۳۸ و ۴۰ متمم قانون اساسی، اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی به شاهنشاهی ایران برگزیده شد. در روز ۲۵ آذر ماه ۱۳۰۴ اعلیحضرت رضا شاه پهلوی در برابر مجلس شورای ملی سوگند پادشاهی خورد و در روز ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۰۵ اعلیحضرت همایون شاهنشاهی رضا شاه پهلوی در کاخ گلستان در مراسم باشکوهی تاج شاهنشاهی را بر سر نهادند.  
  
−
::تفکر و تعقل و حرمت فرهنگ و دانش در سرزمین ما یک سنت باستانی است. من نیازی نمی‌بینیم که در مقابل چنین جمعی از صاحبنظران دست آوردهای بزرگ ایرانیان را در زمینه‌های هنر، دانش و ادب در طول بیش از سه هزار سال تاریخ مدون کشورمان یادآور شوم. ما این میراث بزرگ فرهنگی را فراموش نکرده‌ایم و آن را به عنوان بزرگترین گنجینه‌ها و ذخایر خود پاسداری می‌کنیم و حرمت می‌گذاریم. ما اکنون در کشور خود مرحله‌ای جدید از رستاخیز ملی را آغاز کرده‌ایم که بازشناسی میراث‌های ملی یکی از مظاهر عمده آن است.  
+
در مجلس قانونگذاری ششم در روز ۲۰ بهمن ماه ۱۳۰۵ فرمان [[رضا شاه پهلوی|اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی]] برای اصلاح وضع دادگستری ایران صادر شد. علی اکبر داور وزیر عدلیه نوین، برای رفرم قوه قضاییه برگزیده شد. نخست علی اکبر داور به بررسی اوضاع عدلیه پرداخت و دریافت که در سال ۱۳۰۵ بیش از ۲۰٬۰۰۰ پرونده وجود دارد که کسی به آن رسیدگی نکرده است، این پرونده‌ها یا قاضی نخواسته و یا ترس داشته که تکلیف آن را روشن کند. دشواری بزرگ دیگر این بود که در ایران دو سیستم قضایی وجودداشت، زیرا که قوانین شریعت برای مسلمانان معتبر بود و بیگانگانی که در ایران بودند، پروانه داشتند که اگر جرمی انجام دهند در کشور خودشان و در دستگاه قضایی خودشان و با قوانین خود محاکمه شوند. علی اکبر داور مامور شد که یک سیستم قضایی یکسان برای ایرانیان و بیگانگانی که در ایران زندگی می‌کردند را بنیاد نهد و دادگستری نوین و مدرن جایگزین آن شود.  
  
−
::اکنون که کشور ما بر اثر اصلاحات عمیق و بنیانی پانزده سال اخیر موجبات ترقی سطح زندگی همه ایرانیان چه شهرنشینان و چه روستاییان فراهم شده است، مصمم هستیم که امکانات بهره گیری در فرهنگی و هنر را نیز برای همه افراد ملت ایران و نه تنها یک گروه معدود فراهم آوریم. این در حقیقت مفهوم سیاست جدید آموزش ما است که در همه سطوح به مرحله اجرا درآمده است. مبارزه با بیسوادی تأمین امکان آموزش رایگان در سطوح ابتدایی متوسطه و عالی جلوه‌های بارز این کوشش و تلاش فرهنگی ما است. ما می‌دانیم که با آرمانی بزرگ رویارو هستیم. توسعه و ترقی ایران با روح ایرانی و بدون رها کردن میراث فرهنگی و سنت‌های ملی ارزنده‌ای که داریم میسر نخواهد بود. ما به دشواری‌های ناشی از توسعه سریع و شتابان واقفیم و می‌دانیم که تغییر سریع اجتماعی تضادهایی با سنت گرایی و طرز زندگی دیرین مردم بوجود می‌آورد ولی نمی‌خواهیم که به قیمت از میان بردن عقب افتادگی و عدم تعادل‌های گذشته دشواری‌ها و نابسمانی‌های تازه‌ای بوجود آوریم و می‌کوشیم که ثمرات کوشش ما برای توسعه اقتصادی با حداقل مسائل جنبی اجتماعی همراه باشد. از همین رو است که انقلاب اجتماعی و ملی ما فقط از سنت‌ها و افکار ایرانی الهام گرفته و می‌کوشد که برای مسائل ایران راه حل‌های اصیل ایرانی پیدا کند. ما نمی‌خواهیم فقط گذشته درخشان خود را زنده کنیم و دوباره بشناسیم بلکه می‌خواهیم از تاریخ گذشته خود درس بگیریم و تجربیات آن را بکار بندیم. در رابطه با این موضوع باید بگویم که البته ما می‌خواهیم از پیشرفت‌های فنی و علمی جهان غرب استفاده کنیم تا آن‌ها را در راه ترقی کشور خود بکار بندیم، ولی در مقابل، جهان غرب را به استفاده از میراث‌های فرهنگی و نیز تجربیات کنونی خود دعوت کنیم. من فکر می‌کنم هر قدر گفته شود که بسیاری از دست آوردها و توفیق‌های بشر در زمینه دانش، هنر، ادب و فلسفه نتیجه برخورد و مبادله ملت‌ها بوده است کم است. فرهنگ بسیاری از کشورها در اثر اختلاط و همبستگی میان قدرت خلاقه فکری ملل آن‌ها و تأثیر تمدن‌های دیگر توسعه یافته است. خوشبختانه کشور ما از دیر باز نسبت به فرهنگ‌ها و اندیشه‌های دیگران پذیرا بوده است و هرگز دچار تأسف نشده است و همین امر به توسعه فرهنگی و غنای تمدن‌ها بسیار کمک کرده است. قبول تنوع فکری و ضرورت برخورد عقاید و آراء و گفتگوی فرهنگی وجه مشترکی است بین ایران و ایالات متحده آمریکا. کشور بزرگ شما همواره کانونی در پذیرا شدن و درآمیختن اندیشه‌ها و فرهنگ‌ها بوده است و اکنون نیز هست. شاید هیچ کشور دیگری در جهان نباشد که تا این اندازه و به این شماره مهاجرانی از ملت‌های گوناگون و با فرهنگ‌های گوناگون پذیرفته و آنان را در یک قالب ملی درآمیخته و پرداخته باشد. آنچه چند دقیقه پیش درباره اهمیت تنوع فرهنگ‌ها گفتم بخوبی نقش مطالعات انسانی را در جهان امروز روشن می‌کند. جهانی که به عقیده بسیاری از صاحب نظران با یک بحران فکری بی‌پایان روبرو است. تمدن ما نخستین تمدن انسانی است که موفق به بهره برداری کامل از کره زمین و تسخیر فضا شده ولی متأسفانه این پیشرفت‌های خارق العاده با با اعتلای معنوی و اخلاقی انسان‌ها همراه نبوده است. نظام ارزشی که بر جوامع بشری حکمفرما بود، اکنون در هم فرو ریخته است. پیش از این هر نسل می‌کوشید که کار نسل‌های قبلی را تکمیل کند و توسعه دهد اما برعکس نسل کنونی با مسئله‌ای به مراتب دشوارتر روبرو است و آن مقابله با خطراتی است که موجودیت تمدن بشری را تهدید می‌کند. بشریت امروز پس از این همه ترقیات مادی با بحران عدم اعتماد نسبت به آرزوهای اخلاقی خویش مواجه شده و در جستجوی نظام‌های ارزشی نوین است. نخستین وظیفه ما کوشش در این راه است تا اسیر توسعه بی بند و بار تکنولوژی نشویم و اعتماد و اطمینان و ارزش‌های والای انسانی خود را از دست ندهیم. در این جا است که نقش و سهم دانشمندان متخصص علوم انسانی نوآوری‌های آنان هویدا و آشکار می‌شود. آشکار است که ترقی مادی اگر با اعتلای معنوی و تأکید بر ارزش‌های انسانی همراه نباشد با ناکامی موجه خواهد شد. در ایران بر این است که از خطرات توسعه فنی و مادی پرهیز کنیم و جنبه‌های انسانی- معنوی و اخلاقی پیشرفت را از یاد نبریم. ما می‌خواهیم پیشرفت مادی را به خدمت اعتلای معنویت و انسانیت درآوریم و عقیده داریم که همه جوامع بشری باید چنین باشد. نیل به این آرمان آسان نیست ولی ما به خاطر آن می‌کوشیم. درست است که پیشرفت‌های خارق العاده علوم افق‌ها و امیدواری‌های تازه‌ای به روی انسان‌ها گشوده است اما در عین حال کاربرد بی بند و بار بعضی از اختراع‌های علمی سبب انحطاط ارزش‌های انسانی شده است. سادگی و روشنی معادلات ریاضی ما را برمی‌انگیزد ولی آیا می‌توان تنظیم امور اجتماعات بشری را به معادلات ریاضی واگذار کرد؟
+
در روز ۵ اردیبهشت ماه ۱۳۰۶ ساعت ۱۶ اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ برای گشودن دادگستری نوین ایران به ساختمان دادگستری وارد شدند. در این آیین باشکوه آقایان قضات و مستخدمین درجه اول وزارت دادگستری از سوی آقای داور وزیر دادگستری به پیشگاه همایونی معرفی شدند. با سخنرانی پر شور اعلیحضرت رضا شاه پهلوی دادگستری نوین ایران  گشوده شد و اعلیحضرت همایون فرمان فراهم آوردن زمینه حقوقی در دادگستری برای الغا کردن کاپیتولاسیون را دادند:
  
−
::انسان از جامعه چه می‌خواهد؟ مسلماً زندگی و رفاه بهتر و بینش برتر به انسان زندگی و جهانی که در آن زندگی می‌کند. در نهایت امر پاسخ به این پرسش‌ها و اعتلای این بینش است که زندگی واقعی را تأمین می‌کند و تمدن‌ها را پیشرفت می‌دهد.
+
:::جناب اشرف رییس الوزرا
 +
:::در این موقع که تشکیلات جدید عدلیه شروع می‌شود، لازم می‌دانم اراده خود را در باب الغای کاپیتولاسیون این است که آن از نقطه نظر حفظ شئون و حقوق مملکت دارای کمال اهمیت است و خاطر نشان هیات دولت کنم که از طرف دولت موجبات ملغی شدن آن فراهم گردد. بنابراین آن جناب اشرف مامور است که موجبات اجرای این مقصود را فراهم سازد.  
 +
:::قصر پهلوی پنجم اردیبهشت ماه ۱۳۰۶
  
−
::آقای رئیس
+
فرمان همایونی دایر بر الغای کاپیتولاسیون از سوی تیمورتاش وزیر دربار به آگاهی همگان رسانیده شد. در روز دهم اردیبهشت ماه در مجلس شورای ملی حسن مستوفی نخست وزیر چنین گفت: البته خاطر آقایان نمایندگان مستحضر گردیده که اراده اعلیحضرت همایونی براین قرار گرفته است که مقررات کاپیتولاسیون در مملکت ایران به اسرع ما بمکن مرتفع ملغی شود. و بر طبق این اراده سینه دستخطی به افتخار بنده شرف صدور یافته است حاجت به توضیح نیست که حصول این مقصود مقدس چه اندازه برای مصالح مملکت مفید و ضروری است  منظور بنده در این موقع این است که خاطر محترم آقایان را متوجه سازم باینکه بنابر دستخط مبارک این موضوع یعنی فراهم ساختن موجبات الغاء کاپیتولاسیون از این به بعد هم مواد پرگرام هیئت دولت می‌باشد و مخصوصا خاطر محترم آقایان را مستحضریم نمایم و این که عملیات دولت اعلیحضرت شاهنشاهی در نیل به این مقصود کاملا مبتنی براصول مسلمه بین الملل و حقوق مشروعه دولت ایران خواهد بود. ...
  
−
::به خاطر همین مسایل و همین تنوع‌ها است که تمدن امروزی کشورهای جهان را به یکدیگر وابسته می‌کند و انسان‌ها را به سرنوشت یکدیگر علاقمند می‌سازد. بنابراین در بحرانی که امروز بر اثر پیشرفت تکنولوژی تمدن بشری با آن روبرو است هیچ گروه و هیچ فردی نمی‌تواند بی تفاوت بماند و خود را از نتایج آن به دور نگاهدارد. از خود بیگانگی‌های جوانان بی تفاوتی‌ها و خشونت‌ها و سردی‌ها و ناامیدی‌ها همه نتایج انحطاط اخلاقی و از میان رفتن قضاوت فردی و در هم فرو ریختن نظام پیشرفت، علوم و فنون را با نیاز روزافزون انسان‌ها با معنویات آشتی داد. چگونه می‌توان کیفیت زندگی را بهتر کرد، چگونه می‌توان از منابع علم و تکنولوژی بهره برداری کرد بدون اینکه میراث‌های انسانی از میان برود. این است هدفی که باید به آن برسیم و در این زمینه است که همکاری دانشگاه‌هایی چون دانشگاه شما ضروری و حیاتی است. در حال حاضر هیچ رسالتی برتر و بالاتر از تفکر درباره همه مسایل و دیدنی‌های تمدن بشری و انسان‌ها وجود ندارد و من تصور می‌کنم این تلفیق جامعه انسانی از مسایل موجود بهترین کوششی است که دانشگاه‌ها می‌توانند با آرامش و دقت به آن بپردازند. اما فراموش نکنیم که کوششی بدین وسعت و عظمت مستلزم همکاری صمیمانه میان دانشگاه‌های همه کشورها، چه کشورهای توسعه یافته و چه کشورهای توسعه نیافته است.  
+
سرانجام در روز ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷  اعلیحضرت همایون [[رضا شاه پهلوی]] توانستند کاپیتولاسیون را برای همه اتباع خارجی در ایران لغو نمایند. در این روز  نخست وزیر و وزیران کابینه و همه معاونین وزارتخانه‌ها از باشندگان مجلس شورای ملی بودند. نخست وزیر سخنرانی خود را چنین آغاز کرد: در یک سال پیش برای اجرای اراده همایونی، دولت تعهد الغای کاپیتولاسیون را کرد، و رییس دولت وقت آن تعهد را به عرض مجلس شورای ملی رسانید. امروز افتخار دارم که انجام آن تعهد را به عرض مجلس شورای ملی می‌رسانم که همه در تحت یک قانون و به یک محکمه رجوع داده خواهند شد. هم چنین اظهار مسرت می‌شود از همه کشورها و دُوَلی که در این مسئله حسن نیت خود را ابراز داشتند.
  
−
:: آقای رئیس، خانم‌ها و آقایان!
+
برای دریافتن مفهوم قرارداد وین درباره روابط سیاسی و برای همیشه پایان دادن سوءاستفاده دشمنان ایران و شاهنشاهان بزرگ پهلوی که به روال همیشگی دروغ پراکنی می کنند و از ناآگاهی مردم بهره گیری می نمایند،  قرارداد وین درباره روابط سیاسی را بررسی می کنیم:
  
−
::همکاری راه حل مسایل جهانی ما است. تنها با همکاری‌های جهانی است که می‌توانیم مسایل دشوار عصر خود را حل کنیم. من اطمینان دارم که در این زمینه انسان‌ها راه درست می‌روند. این اعتقاد من فقط یک آرزو نیست بلکه بر چند اصل استوار است. نخست آنکه دانشمندان جهان هر روز بیش از پیش ضرورت همکاری برای استفاده از پیشرفت تکنولوژی را برای بهبود زندگی انسان‌ها احساس می‌کنند. دوم آنکه رهبران سیاسی جهان دریافته‌اند که تنها از طریق همکاری می‌توان با بزرگترین بی عدالتی عصر ما یعنی اختلاف موجود میان ملت‌های ثروتمند و ملت‌های تهی دست پایان داد. سوم آنکه هر روز گروه بیشتری از صاحب نظران جهان بر ضرورت توجه به مسایل معنوی و اخلاقی در زندگی انسان‌ها تأکید می‌کنند و بالاخره اینکه غیر از همکاری یک راه بیشتر برای انسان‌ها نیست و آن مبارزه و ستیز میان ملت‌ها است که در وضع کنونی علوم و فنون به انهدام کامل کره زمین خواهد انجامید. اگر انسان‌ها در رهگذر همکاری گام بردارند می‌توان به آینده بشری امیدوار بود و اطمینان داشت که جهانی بوجود خواهد آمد که در آن هر انسان از آزادی و احترام و سربلندی بهره مند باشد. دانشگاه‌های کشورهای ما باید در این زمینه سرمشق و نمونه باشد و دست به دست یکدیگر بدهند و کوشش پر ثمری برای سازندگی تمدن جهانی بر اساس تفاهم و آزادی عقاید و آراء و همکاری میان ملت‌ها آغاز کنند. من اطمینان دارم که نیل به این هدف والا باید اساس و پایه هر کوشش ما باشد.  
+
[[قرارداد وین درباره روابط سیاسی]] در تاریخ هیجدهم آوریل ۱۹۶۱ مطابق با ۲۹ فروردین ۱۳۴۰ برابر با ۲۹ فروردین ۱۳۴۰ در شهر وین به امضای نماینده مختار دولت شاهنشاهی رسید و دارای ۵۳ ماده و دو پروتکل می‌باشد.  [[قانون مربوط به قرارداد وين درباره روابط سياسی|‌قانون مربوط به قرارداد وين درباره روابط سياسی]] در تاریخ ۲۱ مهرماه ۱۳۴۳ برابر با ۱۳ اکتبر ۱۹۶۴ در مجلس شورای ملی مورد تصویب نهایی قرارگرفته و به دولت ابلاغ شده‌است.
  
 +
بر اساس کنوانسیون وین درباره روابط سیاسی دولت‌ها مسول حفاظت و تامین امنیت سفارتخانه‌های خارجی و دیپلمات‌ها در کشور خود هستند. کنوانسیون وین برای روشن ساختن وضع خدمت ماموران دولتی در کشورهای دیگر تنظیم شده‌است و امتیازاتی که هر دولت بر پایه آن به ماموران فرستاده شده از سوی سایر کشورها می‌دهد متقابل می‌باشد. یعنی همان مزایا را عینا در مورد ماموران فرستاده خود از سایر کشورها دریافت می‌دارد. بر پایه این کنوانسیون،  فرستادن افرادی از سوی دولت متبوعشان به مدتی کوتاه یا طولانی برای خدمت در کشورهای دیگر برای حفظ منافع و گسترش روابط کشورشان در زمینه‌های اساسی ،اقتصادی، فرهنگی، نظامی و غیره با کشور محل خدمت «''ماموریت''» نامیده می‌شود.  در این کنوانسیون از سفیر به عنوان رییس ماموریت نام برده شده و سایر کارکنان ماموریت به سه گروه تقسیم شده‌اند: کارمندان سیاسی ، کارمندان اداری و فنی و خدمه ماموریت. گروه نخست که سفیر جز آنان است دیپلمات شناخته می‌شوند و دارای گذرنامه سیاسی هستند و از مصونیت سیاسی و امتیازات و مزایا برخوردار هستند. اعضای گروه دوم یعنی کارمندان اداری و فنی همانند ماشین نویس و اعضای گروه سوم یا خدمه ماموریت مانند راننده، غیر سیاسی به شمار می‌روند و گذرنامه خدمت در اختیار دارند و دارای امتیازات بسیار کمتری هستند که معمولاً به صورت متقابل بین دو کشور گیرنده و فرستنده تعیین می‌شود.
 +
 +
۲۸ اسفند ماه ۱۳۴۰ برابر با ۱۹ مارچ ۱۹۶۲ در دوره نخست وزیری دکتر علی امینی ، سفیر امریکا در تهران نامه‌ای به وزارت خارجه ایران نوشت : شرایط موجود ، وضعیت کارمندان مستشاری امریکا را روشن نمی‌کند. برای حل این مسله ، پیشنهاد می‌شود که این کارمندان از مزایا و مصونیت‌های '''کارمندان اداری و فنی''' امضا شده در کنوانسیون سازمان ملل درباره روابط دیپلماتیک در تاریخ ۱۸ آپریل ۱۹۶۱ بهره مند شوند.
 +
 +
در ۳ امرداد ماه ۱۳۴۳ مجلس سنا این قانون اجازه استفاده مستشاران امریکایی از [[قرارداد وین درباره روابط سیاسی]] را تصویب کرد و به مجلس شورای ملی فرستاد.
 +
 +
معاون سیاسی وزارت خارجه در سنا و مجلس شورای ملی بود اعلام کرد که مستشاران نظامی امریکا در ۳۸ کشور خدمت می‌کنند کشورهایی مانند یونان و کشورهای عضو پیمان ناتو و در همه این کشورها کنوانسیون وین شامل آنها می‌شود یعنی ایران استثنا نیست . پاراگراف ۳۷ کنوانسیون وین جلوی آن را نمی‌گیرد که دادگاه‌های کشور میهمان یا پذیرنده سوال جزای برای فردی را ، پرداخت غرامت، و غیره را روشن سازند زمانی که جرمی انجام یابد که در خارج از پیرامون خدمت نظامی آن‌ها می‌باشد.
 +
 +
پس از تصویب قانون اجازه استفاده مستشاران نظامی امریکااز بند دو کنوانسیون وین، دکتر مظفر بقایی کرمانی رهبر حزب کمونیستی زحمتکشان ایران که در سال ۱۳۲۶ به عنوان نامزداین حزب از کرمان به مجلس پانزدهم راه یافت، صورت مذاکرات مجلس را از اداره تند نویسی مجلس به دست آورد و با نوشتن قسمت‌هایی از آن در جزوه‌ای، در تاریخ اول آبان ماه ۱۳۴۳ یعنی نزدیک به یک سال و نیم پس از واقعه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ با عنوان "''هست یا نیست'' " (منظور این که کاپیتولاسیون هست یا نیست) از زنده کردن کاپیتولاسیون سخن گفت و آن را خفت بارتر از [[عهدنامه ترکمانچای]] خواند.
 +
 +
روح‌الله خمینی جلسه‌ای با حضور علمای مذهبی قم تشکیل داد و پس از آن نمایندگانی را به شهرها برای اعتراض به این قانون فرستاد. در [[سخنرانی سید روح‌الله خمینی در چهارم آبان ۱۳۴۳ در قم|سخنرانی سید روح‌الله خمینی در چهارم آبان ۱۳۴۳ در قم]] وی این قانون را احیای کاپیتولاسیون در ایران نامید.
 +
 +
سفارت امریکا در تاریخ ۱۸ آذر ماه ۱۳۴۸ طی نامه زیر به دولت ایران صریحا و رسما انصراف سفارت امریکا از مصونیت سیاسی را اعلام داشت. قانون [[قرارداد وین درباره روابط سیاسی]] هم چنان در ایران و در گیتی معتبر است و مادامی که روابط بین‌الملل ، سفارتخانه‌ها ، فرستادگان ویژه و سازمان ملل متحد و دولت‌ها وجود دارند، کارمندان آنان زیر پوشش این قانون انجام وظیفه خواهند کرد.
  
−
سخنان علیاحضرت شهبانو در میان کف زدن‌های حاضران به پایان رسید. در پایان این آیین باشکوه در سالن دیگری، علیاحضرت شهبانو شرکت کنندگان با بانوانشان را به حضور پذیرفتند و آنان را مورد مهربانی شاهانه قرار دادند.
 
 
</onlyinclude>
 
</onlyinclude>
  
 
[[رده:مشروطه:صفحه اصلی]]
 
[[رده:مشروطه:صفحه اصلی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۴۸


اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ سردودمان شاهنشاهی پهلوی
علی اکبر داور وزیر دادگستری
انحلال عدلیه بستن دکان ملایان
فرمان الغای کاپیتولاسیون ۵ اردیبهشت ۱۳۰۶
CapitulationAbolishedJashn20Ordibehesht1307a.jpg
CapitulationAbolishedJashn20Ordibehesht1307b.jpg
روز ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷ کاپیتولاسیون ملغی شد و برای همیشه در ایران از میان برداشته شد
اعلام الغای کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷


الغای کاپیتولاسیون در ایران ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷ خورشیدی کاپیتولاسیون در روز ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷ خورشیدی در ایران به دست توانای اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی ملغی شد و این لکه ننگ از چهره مام میهن پاک گردید. در روز ۱۴ امرداد ماه ۱۲۸۵ با انقلاب مشروطه سرانجام استقلال داخلی کشور ایران با خون پاک جوانان آزادی خواه به دست ملت ایران آمد. در روز ۲۰ اردیبهشت ماه استقلال قضایی و سیاسی ایران از پرتو نیروی توانای شاهنشاه ایران رضا شاه بزرگ به این سرزمین بازگشت. اگر در سال ۱۸۲۸ میلادی برابر با ۱۲۰۶ خورشیدی در نتیجه ضعف دربار قاجار و سوء سیاست ایل قاجار، آبروی ملی ایران کهن لکه‌دار گردید، پس از ۱۰۰ سال در سال ۱۹۲۸ میلادی برابر با ۱۳۰۶ خورشیدی سرافرازی‌های باستانی میهن اردشیر بازگشت و اگر نادانی ایرانیان یک سد سال پیش سبب سرفکندگی ما در برابر دُوَل متمدنه گردید، کوشش و خرد شاهنشاه میهن‌پرست ایران در عصر حاضر آن را تلافی کرد و سرانجام در روز ۲۰ اردیبهشت ماه در برگه تاریخ ایران مقابل ۱۴ امرداد ماه عرض اندام نمود. این پیروزی بزرگ که زیر توجه و علاقه شدید شخص اعلیحضرت رضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران و کوشش وزیر دربار و هیات دولت و به دست توانای علی اکبر داور وزیر محترم عدلیه از آن ما شده است، شایان ستایش می‌باشد. ملت نجیب ایران این روز سعید را به نام روز «استقلال قضایی ایران» جشن می‌گیرند، خدمات خستگی ناپذیر زمامداران وقت و مردم تجددخواه ایران و به ویژه هیات محترم تجار و اصناف را که پیشگام در الغای این قید ننگین بودند تا ابد تهنیت خواهند گفت.

این مقررات برای اولین بار در ۱۸۲۸ میلادی پس از شکست ولیعهد عباس میرزا در جنگ‌های ایران و روسیه در دوره قاجار ۱۸۲۶ - ۱۸۲۸ با بستن عهدنامه ترکمانچای از سوی روسیه تزاری بر ایران تحمیل شد. فصل هفتم، هشتم و نهم معاهده ترکمانچای درباره مسایل حقوقی و جزایی اتباع روسیه در ایران می‌باشد. در ایران با بسته شدن عهدنامه ترکمانچای در روز ۲۲ فوریه ۱۸۲۸ میلادی حق قضاوت کنسولی در پاراگراف‌های هفت تا نهم گنجانیده شد. قراردادی که میان دولت‌های اروپایی و دولت عثمانی برای مسیحیان بسته شده بود، دولت روسیه آن را برای همه افراد روس در ایران به دولت ایران تحمیل کرد که بدین معنا بود که هیچ فرد دولتی ایران پروانه نداشت که به ساختمان یک روس در ایران وارد شود، بدون اینکه پروانه ورود از سفارت روسیه را در دست داشته باشد. هم چنین برای همه روس‌ها که در ایران زندگی می‌کردند، تنها قوانین روسیه شامل آنها می‌شد. این قرارداد از آن روی دشواری‌های فراوان به بار آورد که کاپیتولاسیون که تنها برای یک گروه کوچک دیپلمات وضع شده بود به همه روس‌ها در ایران تعمیم داده شد. مورد بسیار ویژه محمد علی سلطان قاجار و خانواده اش بودند که در درازای انقلاب مشروطه گفتند که آنها تابعیت دولت روسیه را دارند و پاراگراف‌هایی از عهدنامه ننگین ترکمانچای را برای خود به اجرا درآوردند، در نتیجه ارتش روسیه برای حمایت از جان محمدعلی سلطان و خانواده‌اش به ایران لشکرکشی کرد و سرانجام وی به سفارت روسیه پناهنده شد و حقوق سالانه هشتاد هزار دلاری از دولت روسیه دریافت کرد و به اودسا رفت.

پس از شکست ناصرالدین سلطان قاجار در جنگ هرات در ۱۸۵۶ میلادی معاهده پاریس بین دو دولت ایران و انگلستان بسته شد. در این پیمان انگلیس‌ها به دولت ایران برای اتباع انگلیسی که در ایران زندگی می‌کردند حقوقی را همانند حقوقی که در عهدنامه ترکمنچای به اتباع روسیه در ایران داده شده بود تحمیل کردند.

در روز ۹ آبان ماه ۱۳۰۴ با رای مجلس شورای ملی سلسله قاجار منقرض شد و حکومت موقت از سوی نمایندگان ملت ایران به نخست وزیر رضا خان پهلوی داده شد. بر پایه قانون اساسی مشروطه مجلس موسسان برگزار شد و با تغییر اصل‌های ۳۶ - ۳۷ - ۳۸ و ۴۰ متمم قانون اساسی، اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی به شاهنشاهی ایران برگزیده شد. در روز ۲۵ آذر ماه ۱۳۰۴ اعلیحضرت رضا شاه پهلوی در برابر مجلس شورای ملی سوگند پادشاهی خورد و در روز ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۰۵ اعلیحضرت همایون شاهنشاهی رضا شاه پهلوی در کاخ گلستان در مراسم باشکوهی تاج شاهنشاهی را بر سر نهادند.

در مجلس قانونگذاری ششم در روز ۲۰ بهمن ماه ۱۳۰۵ فرمان اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی برای اصلاح وضع دادگستری ایران صادر شد. علی اکبر داور وزیر عدلیه نوین، برای رفرم قوه قضاییه برگزیده شد. نخست علی اکبر داور به بررسی اوضاع عدلیه پرداخت و دریافت که در سال ۱۳۰۵ بیش از ۲۰٬۰۰۰ پرونده وجود دارد که کسی به آن رسیدگی نکرده است، این پرونده‌ها یا قاضی نخواسته و یا ترس داشته که تکلیف آن را روشن کند. دشواری بزرگ دیگر این بود که در ایران دو سیستم قضایی وجودداشت، زیرا که قوانین شریعت برای مسلمانان معتبر بود و بیگانگانی که در ایران بودند، پروانه داشتند که اگر جرمی انجام دهند در کشور خودشان و در دستگاه قضایی خودشان و با قوانین خود محاکمه شوند. علی اکبر داور مامور شد که یک سیستم قضایی یکسان برای ایرانیان و بیگانگانی که در ایران زندگی می‌کردند را بنیاد نهد و دادگستری نوین و مدرن جایگزین آن شود.

در روز ۵ اردیبهشت ماه ۱۳۰۶ ساعت ۱۶ اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ برای گشودن دادگستری نوین ایران به ساختمان دادگستری وارد شدند. در این آیین باشکوه آقایان قضات و مستخدمین درجه اول وزارت دادگستری از سوی آقای داور وزیر دادگستری به پیشگاه همایونی معرفی شدند. با سخنرانی پر شور اعلیحضرت رضا شاه پهلوی دادگستری نوین ایران گشوده شد و اعلیحضرت همایون فرمان فراهم آوردن زمینه حقوقی در دادگستری برای الغا کردن کاپیتولاسیون را دادند:

جناب اشرف رییس الوزرا
در این موقع که تشکیلات جدید عدلیه شروع می‌شود، لازم می‌دانم اراده خود را در باب الغای کاپیتولاسیون این است که آن از نقطه نظر حفظ شئون و حقوق مملکت دارای کمال اهمیت است و خاطر نشان هیات دولت کنم که از طرف دولت موجبات ملغی شدن آن فراهم گردد. بنابراین آن جناب اشرف مامور است که موجبات اجرای این مقصود را فراهم سازد.
قصر پهلوی پنجم اردیبهشت ماه ۱۳۰۶

فرمان همایونی دایر بر الغای کاپیتولاسیون از سوی تیمورتاش وزیر دربار به آگاهی همگان رسانیده شد. در روز دهم اردیبهشت ماه در مجلس شورای ملی حسن مستوفی نخست وزیر چنین گفت: البته خاطر آقایان نمایندگان مستحضر گردیده که اراده اعلیحضرت همایونی براین قرار گرفته است که مقررات کاپیتولاسیون در مملکت ایران به اسرع ما بمکن مرتفع ملغی شود. و بر طبق این اراده سینه دستخطی به افتخار بنده شرف صدور یافته است حاجت به توضیح نیست که حصول این مقصود مقدس چه اندازه برای مصالح مملکت مفید و ضروری است منظور بنده در این موقع این است که خاطر محترم آقایان را متوجه سازم باینکه بنابر دستخط مبارک این موضوع یعنی فراهم ساختن موجبات الغاء کاپیتولاسیون از این به بعد هم مواد پرگرام هیئت دولت می‌باشد و مخصوصا خاطر محترم آقایان را مستحضریم نمایم و این که عملیات دولت اعلیحضرت شاهنشاهی در نیل به این مقصود کاملا مبتنی براصول مسلمه بین الملل و حقوق مشروعه دولت ایران خواهد بود. ...

سرانجام در روز ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷ اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی توانستند کاپیتولاسیون را برای همه اتباع خارجی در ایران لغو نمایند. در این روز نخست وزیر و وزیران کابینه و همه معاونین وزارتخانه‌ها از باشندگان مجلس شورای ملی بودند. نخست وزیر سخنرانی خود را چنین آغاز کرد: در یک سال پیش برای اجرای اراده همایونی، دولت تعهد الغای کاپیتولاسیون را کرد، و رییس دولت وقت آن تعهد را به عرض مجلس شورای ملی رسانید. امروز افتخار دارم که انجام آن تعهد را به عرض مجلس شورای ملی می‌رسانم که همه در تحت یک قانون و به یک محکمه رجوع داده خواهند شد. هم چنین اظهار مسرت می‌شود از همه کشورها و دُوَلی که در این مسئله حسن نیت خود را ابراز داشتند.

برای دریافتن مفهوم قرارداد وین درباره روابط سیاسی و برای همیشه پایان دادن سوءاستفاده دشمنان ایران و شاهنشاهان بزرگ پهلوی که به روال همیشگی دروغ پراکنی می کنند و از ناآگاهی مردم بهره گیری می نمایند، قرارداد وین درباره روابط سیاسی را بررسی می کنیم:

قرارداد وین درباره روابط سیاسی در تاریخ هیجدهم آوریل ۱۹۶۱ مطابق با ۲۹ فروردین ۱۳۴۰ برابر با ۲۹ فروردین ۱۳۴۰ در شهر وین به امضای نماینده مختار دولت شاهنشاهی رسید و دارای ۵۳ ماده و دو پروتکل می‌باشد. ‌قانون مربوط به قرارداد وين درباره روابط سياسی در تاریخ ۲۱ مهرماه ۱۳۴۳ برابر با ۱۳ اکتبر ۱۹۶۴ در مجلس شورای ملی مورد تصویب نهایی قرارگرفته و به دولت ابلاغ شده‌است.

بر اساس کنوانسیون وین درباره روابط سیاسی دولت‌ها مسول حفاظت و تامین امنیت سفارتخانه‌های خارجی و دیپلمات‌ها در کشور خود هستند. کنوانسیون وین برای روشن ساختن وضع خدمت ماموران دولتی در کشورهای دیگر تنظیم شده‌است و امتیازاتی که هر دولت بر پایه آن به ماموران فرستاده شده از سوی سایر کشورها می‌دهد متقابل می‌باشد. یعنی همان مزایا را عینا در مورد ماموران فرستاده خود از سایر کشورها دریافت می‌دارد. بر پایه این کنوانسیون، فرستادن افرادی از سوی دولت متبوعشان به مدتی کوتاه یا طولانی برای خدمت در کشورهای دیگر برای حفظ منافع و گسترش روابط کشورشان در زمینه‌های اساسی ،اقتصادی، فرهنگی، نظامی و غیره با کشور محل خدمت «ماموریت» نامیده می‌شود. در این کنوانسیون از سفیر به عنوان رییس ماموریت نام برده شده و سایر کارکنان ماموریت به سه گروه تقسیم شده‌اند: کارمندان سیاسی ، کارمندان اداری و فنی و خدمه ماموریت. گروه نخست که سفیر جز آنان است دیپلمات شناخته می‌شوند و دارای گذرنامه سیاسی هستند و از مصونیت سیاسی و امتیازات و مزایا برخوردار هستند. اعضای گروه دوم یعنی کارمندان اداری و فنی همانند ماشین نویس و اعضای گروه سوم یا خدمه ماموریت مانند راننده، غیر سیاسی به شمار می‌روند و گذرنامه خدمت در اختیار دارند و دارای امتیازات بسیار کمتری هستند که معمولاً به صورت متقابل بین دو کشور گیرنده و فرستنده تعیین می‌شود.

۲۸ اسفند ماه ۱۳۴۰ برابر با ۱۹ مارچ ۱۹۶۲ در دوره نخست وزیری دکتر علی امینی ، سفیر امریکا در تهران نامه‌ای به وزارت خارجه ایران نوشت : شرایط موجود ، وضعیت کارمندان مستشاری امریکا را روشن نمی‌کند. برای حل این مسله ، پیشنهاد می‌شود که این کارمندان از مزایا و مصونیت‌های کارمندان اداری و فنی امضا شده در کنوانسیون سازمان ملل درباره روابط دیپلماتیک در تاریخ ۱۸ آپریل ۱۹۶۱ بهره مند شوند.

در ۳ امرداد ماه ۱۳۴۳ مجلس سنا این قانون اجازه استفاده مستشاران امریکایی از قرارداد وین درباره روابط سیاسی را تصویب کرد و به مجلس شورای ملی فرستاد.

معاون سیاسی وزارت خارجه در سنا و مجلس شورای ملی بود اعلام کرد که مستشاران نظامی امریکا در ۳۸ کشور خدمت می‌کنند کشورهایی مانند یونان و کشورهای عضو پیمان ناتو و در همه این کشورها کنوانسیون وین شامل آنها می‌شود یعنی ایران استثنا نیست . پاراگراف ۳۷ کنوانسیون وین جلوی آن را نمی‌گیرد که دادگاه‌های کشور میهمان یا پذیرنده سوال جزای برای فردی را ، پرداخت غرامت، و غیره را روشن سازند زمانی که جرمی انجام یابد که در خارج از پیرامون خدمت نظامی آن‌ها می‌باشد.

پس از تصویب قانون اجازه استفاده مستشاران نظامی امریکااز بند دو کنوانسیون وین، دکتر مظفر بقایی کرمانی رهبر حزب کمونیستی زحمتکشان ایران که در سال ۱۳۲۶ به عنوان نامزداین حزب از کرمان به مجلس پانزدهم راه یافت، صورت مذاکرات مجلس را از اداره تند نویسی مجلس به دست آورد و با نوشتن قسمت‌هایی از آن در جزوه‌ای، در تاریخ اول آبان ماه ۱۳۴۳ یعنی نزدیک به یک سال و نیم پس از واقعه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ با عنوان "هست یا نیست " (منظور این که کاپیتولاسیون هست یا نیست) از زنده کردن کاپیتولاسیون سخن گفت و آن را خفت بارتر از عهدنامه ترکمانچای خواند.

روح‌الله خمینی جلسه‌ای با حضور علمای مذهبی قم تشکیل داد و پس از آن نمایندگانی را به شهرها برای اعتراض به این قانون فرستاد. در سخنرانی سید روح‌الله خمینی در چهارم آبان ۱۳۴۳ در قم وی این قانون را احیای کاپیتولاسیون در ایران نامید.

سفارت امریکا در تاریخ ۱۸ آذر ماه ۱۳۴۸ طی نامه زیر به دولت ایران صریحا و رسما انصراف سفارت امریکا از مصونیت سیاسی را اعلام داشت. قانون قرارداد وین درباره روابط سیاسی هم چنان در ایران و در گیتی معتبر است و مادامی که روابط بین‌الملل ، سفارتخانه‌ها ، فرستادگان ویژه و سازمان ملل متحد و دولت‌ها وجود دارند، کارمندان آنان زیر پوشش این قانون انجام وظیفه خواهند کرد.

برگرفته از «https://mashruteh.org/wiki/index.php?title=الگو:نوشتار_برگزیده&oldid=179918»