مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ اردیبهشت ۱۳۳۴ نشست ۱۱۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۱۱۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۵ اردیبهشت ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس
۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: بزرگ ابراهیمی- پیراسته- مشایخی
۳- معرفی- آقای مهندس خسرو هدایت به معاونت وزارت راه به وسیله آقای وزیر راه
۴- قرائت گزارش انتخاب هیئت رئیسه کمیسیون‌ها
۵- اخذ رأی تصویب مطرح شدن گزارش تبدیل کارمندان پیمانی و غیره به رسمی
۶- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای کریمی
۷- طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در گزارش کمیسیون استخدام راجع به تبدیل کارمندان پیمانی و غیره به رسمی
۸- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
(مجلس دو ساعت و ده دقیقه قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید)
۱- تصویب صورت‌مجلس
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه- آقایان: نقابت. دکتر شاهکار. جلیلوند. خاکباز. ارباب. عبدالحمید بختیار. پیراسته. مهندس جفرودی. صادق بوشهری. قوامی. دهقان. دکتر بینا
غائبین بی‌اجازه- آقایان: خزیمه. علم. مکرم. شادلو. سعیدی. میراشرافی. امیر احتشامی. پناهی. کدیور. دکتر افشار.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه- آقایان: احمد صفایی. تفضلی. دکتر عمید. کریمی. بزرگ‌ابراهیمی. لاری. صدرزاده. قنات آبادی. افشارصادقی. رضا افشار. سنندجی. دولتشاهی. شوشتری. محمود افشار. اریه. حمیدیه. مهندس ظفر. فرود.
رئیس- آقای دولتشاهی
دولتشاهی- بنده را غایب بی‌اجازه نوشته‌اند
رئیس- نسبت به صورت‌مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌مجلس جلسه پیش تصویب شد
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: بزرگ‌ابراهیمی- پیراسته- مشایخی
رئیس- نطق قبل از دستور شروع می‌شود آقای بزرگ‌ابراهیمی بفرمایید
بزرگ‌ابراهیمی- بنده تصمیم داشتم در موقع طرح برنامه دولت عرایضی بکنم بعد فکر کردم که عرایض من به شکل مخالف یا اقلاً مخالف مشروط که اصلاً موضوع ندارد مطرح بشود به این جهت صبر کردم الحمدالله حالا که دولت رأی اعتماد گرفته است پاره عرایضی بکنم و منظور از این تذکرات هم این است که انشاءالله تعالی دولت نسبت به عرایض من که مورد موافقت همکاران محترم هم واقع می‌شود توجه خاصی مبذول کنند، موضوع تصفیه به قدری اگزارژه شد، در افکار مردم که خیال می‌کنند دولت مجبور است ۹۵ درصد از مستخدمین خودش را بیرون بریزد از هر کسی فوری می‌گوید کو آنها خیال می‌کنند که مستخدمین دولت نخودچی کشمش یا آب‌نبات هستند که از جیب‌شان درآورند و دور بریزند دور، هی آب و تاب بهش می‌دهند بخصوص که این مطلب غلط است استادان محترم بنده هم در چند روز قبل تذکر دادند، مستخدمین دولت چند جورند یک عده مردمی هستند خودکار، بدون مراجعه به کسی، غیر تشبث صبح که از خواب پا می‌شوند جز اجرای امر اداره مربوطه کاری ندارند و عصر هم با کمال سادگی می‌روند با نان و پنیر خودشان می‌سازند ولی یک عده از کارمندان دولت هستند که ماشاءالله با هر طبیعتی می‌سازند، دکتر مصدق آمده است اول طرفدار مصدقند سپهبد زاهدی می‌آید خدمت گذارند و فداکار یکی دیگر می‌آید اصلاً از اول به این خانواده ارادت داشته‌اند روی همین حقه بازی‌ها داخل درکار می‌شوند کار عمده‌ای می‌گیرند می‌چاپند بالاهم می‌کشند (پیراسته- وزیر هم می‌شوند) بعد هم وقتی که دولت دیگری آمد مثل روباه سیاه عرق کرده بند و بست می‌کنند مثل همه بندگان عالم باز کار می‌گیرد، خودم در دوران زندگانی سی و پنج سال‌هام (خنده نمایندگان) ببخشید ۳۵ سال زندگانی اداری را گفتم سنم از جناب آقای شوشتری چند سالی کمتر است ایشان ۷۵ سال دارند بنده ۵۶ سال چیز مهمی نیست تفاوت ۲۵ و ۲۶ سال است عیب ندارد عرض کنم در این بیست و پنج شش سال که چشم و گوشم باز است از این جانورها خیلی دیده‌ام (عبدالصاحب صفایی- سن شما خیلی بیشتر است) با آقای عبدالصاحب ما هم هم سنیم جمشیدی مرحوم دایی تو و من دو بوده است، جان من هم هو مکن یک کسی در آذربایجان دارای مقام مدیر کلی است در صورتی که وقتی پرونده استخدامی او را نگاه کنیم می‌بینیم که ابتدای استخدام ایشان درشکه‌چی‌گری است و با این سمت استخدام شده است و این آدم برای رفراندم مأمور آذربایجان شده و خدا نخواست تلف بشود چون بنده شخصاً نخواستم کسی از دماغش خون بیاید یک شبی با استاندار وقت نشسته بودم و صحبت می‌کردم صحبت این بود آن کسانی سعادتمند هستند که ۳۰۰ فرسخ با خانواده‌شان فاصله دارند این موضوع مورد تصدیق واقع شده بود یارو دید که نزد استاندار دوری از خانواده و عیال قیمت دارد پس فردا آمد و با یک تعظیم وارد اتاق شد با یک کراوات سیاه و حالت غمناکی گفتند این چیست آقا؟ گفت بنده عزادار هستم برای این‌که خانم وارد شده است به بینید این کارها را می‌کنند، برای جلب نطر یک استاندار چه حقه‌ای می‌زنند از قبیل
این آدم در مملکت ما زیاد است، در ادارات ما این‌جور اشخاص خیلی زیادند آنها با هر طبیعتی موافقند اگر در وزارت دارایی هستند خانه خانم فخرالدوله و قوام‌السلطنه می‌روند هر جا شما می‌بینید اینها محبوب‌القلوب هستند اگر در وزارت کشور است از ایام قدیم با مرحوم امیر سابقه داشته است هر جا هستند بندگان آن دستگاه و آن وزارتخانه هستند و در هر جایی باشند سهم خود را دارند اگر دولت بخواهد با این حقه‌بازی‌ها موافقت کند و این آقایان را سر کار نگهدارد باز همان آش است و همان کاسه، یک عده‌ای هستند به این کارها کار ندارند گوش‌شان به پرویز و حسن وحسین و به این کارها بدهکار نیست صبح که از خواب پا می‌شوند پشت میز خودشان نشسته‌اند با این‌که تجاربی دارند اما مراقب هستند ببینند وزیر و مدیرکل از چه چیز خوششان می‌آید یا این‌که خانم مدیرکل به چه چیز علاقه دارد مثلاً به پودر کتی یا عطر کتی یا مثلاً می‌رود از پاریس یا از بغداد از هر کجا که شد می‌خرد ودر ازای این خدمت به خانم مدیرکل بعد سوگلی می‌شود. پس دولت‌ها مخصوصاً دولت امروز که می‌خواهد مبارزه با فساد بکند و تصفیه نماید باید به این جریان متوجه باشد می‌دانید آقایان یک روزی سپهبد زاهدی مورد احترام بنده و همه آقایان بود (یک نفر از نمایندگان- حالا هم هست) من به آن شخص ارادت دارم در تمام مدت نخست‌وزیریش به دفترش نرفته و ملاقات نکردم. ولی کارهای مفیدی کرد، رفت گمرک خرمشهر را به هم زد گفت بروند پی کارشان توی اینها کی بود؟ بجلال ذوالجلالی ذات خدا قسم، بشهادت تمام وکلای آذربایجان به شهادت تمام وکلای تهران که تجار تهران هستند این شخص علی جهانگیر بود که این شخص امام جعفرصادق است (دکتر جزایری- این فرمایش را نفرمایید چرا مقایسه و تشبیه بی‌مورد می‌کنید) (پیراسته- آدم با تقوایی ممکن است باشد امام جعفرصادق که نیست) دلایل زیادی دارم (دکتر جزایری- خیلی خوب ولی امام جعفرصادق که نیست) به من حمله نکنید بگذارید عرض کنم بعد ثابت می‌کنم حالا وقت ندارم (دکتر جزایری- شما می‌فرمایید جهانگیر امام جعفرصادق است) (سید احمد صفایی- پیرو امام جعفرصادق است) عرض کردم که خدای نخواسته، تشبیه کردم گفتم مثل امام جعفرصادق علیه‌السلام است در تشبیه هم اشکال و مناقشه‌ای نیست من هم مسلمانم و هم شیعه هستم و متعصب این چه حرفی است
رئیس- خوب حالا صحبت خودتان را بکنید وارد این بحث نشوید
بزرگ‌ابراهیمی- عرض کردم خدای نخواسته بلاتشبیه معذرت می‌خواهم این عرض را کردم (شوشتری- بفرمایید پیرو امام جعقرصادق است) مردی است پاک این مرد گفتند دنیا را به هم زده حتی مأمورینی مثل ظلی و امثال آن پرونده‌ها را رسیدگی کردند. و دیدند که این شخص همه را پیش‌بینی کرده است گفتند معاون باش ولی وقتی که پرونده‌ها را نزد آقای سپهبد زاهدی بردند گفتند نه معاون نباشد چون من گفتم که همه را بیرون بریزند معاون هم نباشد حالا هم عرض می‌کنم در تصفیه باید یک کار کرد اشخاص شارلاتان و حقه‌باز را کنار گذارد و گول هم نخورد و ملت هم باید بداند و منتظر نباشد که هر چه مستخدم هست یک مرتبه می‌ریزند بیرون چون گفته‌اند که تصفیه می‌شود و خاطر آقایان آسوده باشد آقایان عرض بنده از تصفیه این بود:
یکی از اشخاصی که در مجلس سنا مورد حمله یکی از آقایان سناتورها واقع شد سرلشگر گلپیرا است این مرد یکی از افسران خیلی خوب ماست، یک مرد فداکاری است (مشایخی- بسیار مرد شریفی است) یک مرد اداری است ۴ نفر ۵ نفر با او خوب نیستند و آقایانی که در مجلس سنا هستند من هم به همان آقا خیلی احترام و تعظیم می‌کنم اما نباید اشخاص و مستخدمین و مردان کار را بی‌خود ملوث کرد که دیگر کسی حاضر نشود بیاید کار کند و قبول مسئولیت نماید این یک موضوع، موضوع دیگری که خواستم عرض کنم خیال می‌کنم اگر بتوانم دولت را متوجه بکنم خدمتی کرده‌ام این است که اگر کسی را در جای خود و مقام خود نگهداری کنند و کاری که مربوط به اشخاص است بتناسب آنها بهشان بدهند تقریباً تصفیه بهتر از همه راه دیگر انجام شده است ما یک عده قضات عالی‌مقام داریم که با نان خالی زندگی می‌کنند اعتنا به هیچ قدرتی هم ندارند قضات را هم روی وجدان می‌کنند خیلی هستند، عاصمی محمود هدایت باقر رسا و از قبیل آنها و ماهی ۱۲۰۰ تومان حقوق می‌گیرند عموزاده خود بنده ۴ سال است لیسانسه شده متخصص حقوق شده لیسانس گرفته در سازمان برنامه به نام مشاور حقوق استخدام شده و ماهی ۲۰۰۰ تومان می‌گیرد، بنده عرض می‌کنم اگر دولت تمام این آقایان متخصصین حقوق را که در توی ادارات دولتی و وزارتخانه‌ها هستند جمع‌آوری بکند ببرد توی عدلیه و بگوید آقایان اینجا باشید کار قضایی بکنید اگر این زیادی‌های وزارت دارایی را با همان حقوق بفرستند به وزارت راه و دادگستری و فرهنگ بگویند که این آقا تقریرنویس بشوند ثبات بشوند ضباط بشوند حقوق‌شان را هم بگیرند این خودش یک تصفیه‌ای است قسم بخدا یک وزارتخانه‌ای از سیری دارد می‌میرد و شکمش باد کرده است و یک‌عده‌ای از وزارتخانه‌ها دارند از گرسنگی جانشان درمی‌آید وزارت دادگستری ۶۵۰ تا عضو قاضی برای تشکیلات خودش کم دارد حوزه قضایی تهران با یک میلیون و پانصد هزار نفر جمعیت در حوزه قضایی شهرستان ۴۰ تا مستنطق ببخشید بازپرس ۴۰ تا بازپرس و ۴۰ تا دادیار دارد آن وقت تبریز از ۸۰ کیلومتر شعاع با دو میلیون و نیم جماعت که در تحت اداره یک دادستان زندگی می‌کنند ۴ تا بازه پرس دارد و دو تا دادیار (مهندس اردبیلی- همه جا اینطور است) و همه چیز مال تهران است حالا با این دستگاه پارکه و با بی‌سوادی ژاندارم و پلیس مستنطق باید کار ژاندارم کار پلیس و کار کارآگاه، کار دکتر قانونی را در اقصی‌نقاط مملکت بکند و بعد هم بیاید بنشیند استنطاق بکند در دنیای متمدن تمام این کارها به وسیله افسران پارکه حاضر می‌شود پرونده کامل جلوی مستنطق می‌رود دو کلمه چهار تا سطر می‌پرسد و می‌نویسد که به طرز قانونیش در آورد اما اینجا می‌بینم پرونده اعلام جرمی که بر علیه بنده بشود بعد بنده زاده فریدون را می‌گیرند می‌گویند تو هم ابراهیمی هستی می‌گوید بابا این پرونده محمدعلی است که پدر من بوده می‌گویند نه تویی این موضوع این‌طوری نیست اگر این‌جوری این کار را بکنید به عقیده بنده تصفیه نمی‌شود اما یک قدمی‌آن طرف‌تر بگذاریم به بینیم تصفیه از کجا باید شروع بشود به عقیده بنده تصفیه را از سطح زندگی شروع کنیم مادام که سطح زندگی به این وضع است باید گدایی بکنیم یا دزدی کنیم یا بقاپیم اشخاصی که خیلی پفیوز هستند گدایی می‌کنند دسته‌ای که قلدر باشند راه‌زنی می‌کنند و بین این دو دزدی می‌کنند و اگر توانستیم زندگانی افراد را تأمین بکنیم که این آقایان حقوق‌شان کفاف خرجشان را بدهد این بهترین تصفیه است و آن وقت می‌توانیم بگوییم که فلان وزیر چرا فلان کار را کرده سطح زندگانی ما قربان روی‌هم‌رفته مصنوعی بالا آمده است یک قسمتی به واسطه عدم تولید یک قسمتی عدم قدرت دولت، مصنوعی بالا آمده فکر کنید بلژیک یک دستگاه ساختمان قند دارد در کنگوی بلژ در کنار آن رودخانه دستگاه چغندر کاری دارد شیره‌گیری دارد آن شیره را می‌آورند توی کشتی‌های بزرگ و در بندر بلژ سفید می‌کنند و می‌آورند در بندر خرمشهر و شکرها را می‌فروشند کیلویی شش ریال و ده‌شاهی با پوند ۲۴ تومان چغندر را در دولاب تهران می‌کارند می‌آورند در میدان سبزی‌فروش‌ها می‌دهند یک من دو ریال و ده‌شاهی سه ریال و همان را می‌آورند در خیابان اسلامبول می‌فروشند کیلویی یک تومان، کسی هم نیست که بپرسد آقا چرا سه قران شده است یک تومان و پانزده قران این را با چه ترانسپورت آورده‌اند یا با بالون اتمی یا طیاره هیدروژنی یا این‌که با ترن‌های طلایی آوردند توی این خیابان؟ اینها را باید شهرداری‌ها رویش حساب کنند یا بنده اگر یک قسمت از احتیاجات زندگانی را که ساختگی ترقی کرده به وسیله شهرداری‌ها به وسیله وزارت کشور پیش‌بینی کنیم و اجازه ندهیم که فلان چاقوکش در میدان امین‌السلطان ۵/۲ ریال را کاری کند که وقتی پیش پسر حاجی هادی توی خیابان اسلامبول رسید مجبور نشویم یک تومان بخریم اگر این کارها را جلوگیری کردیم آن وقت سطح زندگی می‌آید پایین اما تصفیه دوم اینجا برفقا عرض می‌کنم آقایان یک تمولی در سایه توجهات اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به نام عایدات نفت بعد از این کشمکش‌ها و فداکاری‌های زیادی برای ما شد ما اگر بخواهیم احساسات‌مان را روی موضع بگذاریم بنده و جناب آقای اسکندری بگوییم تبریز حتماً محتاج برق است و عمیدی نوری هم فکر بابل باشد و آمل دیگر قدرت تولید را باید گفت خداحافظ شما بیایید کمک کنید و دولت را وادار کنید که اصولاً تمام این پول را مصرف تولیدات بکند بستن سد، در آوردن معادن صرف کارهای بزرگی بکند که از عایدات آنها بتوانیم متمول شویم، پول پیدا کنیم نان پیداکنیم بنده اگر برق نداشته باشم نمی‌میرم اما اگر گندم نداشته باشم از گرسنگی خواهم مرد (مهندس اردبیلی- اسغار زیادی هم می‌دهیم از خارج می‌آوریم) اسغار زیادی هم که یک روزی داشنتیم توی آن توپ بستند من نمی‌توانم بگویم
رئیس- آقای بزرگ ابراهیمی وقت شما تمام شد
بزرگ ابراهیمی- بنده ده دقیقه از وقت آقای ایلخانی‌زاده استفاده می‌کنم.
رئیس- آقای ایلخانی‌زاده شما ۱۰ دقیقه از وقت خودتان را به آقای ابراهیمی می‌دهید؟
ایلخانی‌زاده- بنده ده دقیقه از وقت خودم را به آقای بزرگ ابراهیمی می‌دهم
رئیس- بسیار خوب شما از ۵ دقیقه بقیه وقت خودتان استفاده می‌کنید؟ (ایلخانی‌زاده- بلی) بفرمایید.
بزرگ ابراهیمی- بنده در چند روز قبل در عراق بودم مملکت عراق در همسایگی به عقیده بنده در آتیه نزدیکی یعنی در ۵، ۶ سال دیگر رومانی خاور نزدیک خواهد شد به تصدیق تمام رفقایی که آنجا بودند بابندها و سدهایی که روی زاب علیا و زاب سفلی و دجله و فرات و غیره بسته‌اند اینها میلیون‌ها ثروت پیدا می‌کنند پیش‌بینی می‌شود که در عراق بعد از ۴ سال ۵۰۰ میلیون دلار غلات تولید خواهد شد آن وقت ما برای نان خودمان معطل می‌مانیم هی فکر چراغ برق هستیم اصلاً بچه‌های دهات ما بیچاره‌ها هنوز چراغ برق ندیده‌اند ما فقط فکر یک چهار تا شهری و ۸ تا دعاگو هستیم به عقیده بنده کافی است که دهاتی‌ها گرسنه نمانند باید دولت را وادار کنید از این عایداتی که زحمت کشیده است تحصیل کرده از این پول‌هایی که از خارج به ما می‌دهند صرف تولیدات
بکنیم بپردازیم به استخراج معادن اگر بتوانیم چهار تا سد عالی ببندیم ۶ تا کانال ایجاد کنیم این زمین‌های لم‌یزرعی که در این مملکت داریم آباد نماییم ما به هیچ چیز محتاج نیستیم حتی می‌توانیم سالیانه نصف مخارج داخلی مملکت‌مان را هم از فروش غلات و میوه استفاده کنیم همه‌مان چسبیده‌ایم برای تبریز بنده کارخانه برق می‌خواهم آقای بیات ما کو برای ما کو می‌خواهد آقای نورالدین امامی برای خوی و خداحافظ تهران هم قربانش بروم هر چه بهش بدهیم چاه ویل است در خودش فرو می‌برد آن وقت ما باید برویم و سرمان بی‌کلاه از این طرف و آن طرف قرض کنیم و گندم بخریم این هم یک عرضم یکی هم باز از آن حرف‌هایی است که آقای خرازی بدش می‌آید موضوع مالیات تجار است (خرازی- بنده چرا خوشم نیاید) از خودم شاید بدتان بیاید (خرازی- از خود سرکار هم خوشم می‌آید) بنده یک دفعه دیگر هم تذکر دادم بعد از خاتمه اشغال متفقین لاتعدو لاتحصی ارز داشتیم دلار و پوند به قدری زیاد داشتیم که رئیس بانک ملی از ناشی‌گریش متوحش شد که اگر ما اینها را خرج نکنیم اسکناس برنمی‌گردد و روی همین خیال تمام دلارها را به حساب‌های جاری فروخت و اسکناس هم برنگشت و اسکناس دست مولد اولیه مانده بود آن کسی که بره را ۱۴ ریال فروخته بود اسکناس را زیر سرش گذاشته بود و رویش خوابیده بود تمام بانک دلارها را به صاحبان حساب جاری شیفرهای شش رقمی و هفت رقمی فروخت و تمام ارز از ایران خارج شد هیچ‌کس نپرسید از آقایی که تو پارسال ۷۵۰ هزار تومان اصل تمولت بود چطور شد حالا ۴ میلیون دلار خریده‌ای این ۴ میلیون دلار را لااقل می‌بایستی مالیاتش را بدهی، استفاده کرده بودی توی این مملکت تا این وضع را بازار دارد تا بازاری قدرت دارد که دو تا دفتر داشته باشد، یک دفتر برای خودش یکی هم برای مأمور مالیات تا شرکت‌ها دو تا دفتر دارند یکی برای هئیت مدیره و ساخت و پاخت و یکی هم برای سهام ۵ تومانی و ۱۵ تومانی، قسم به خدای متعال تا آخر عمر زندگانی مابه همین شکل باقی هست برای مأمورین مالیه ما باید اصولاً یک قانونی درست کنیم که مأمور مالیه حق توافق و قدرت توافق نداشته باشد (کریمی- باید آدمش را پیدا کنیم قانون هست) حتی این قدر مملکت ماقحط‌الرجال آب لیمو که نیست به قول مرحوم حاجی ابراهیم آقا بنده معتقدم دولت در این قدم اول در تصفیه برای تولید و بعد هم برای بالا بردن سطح زندگی و بعد هم برای پایین آوردن هزینه زندگی و اخذ مالیات فکر کند اگر این کارها را کردیم به یک جایی می‌رسیم اما اگر نکنیم با هو و جنجال که همه را بریزیم دور، همه را بدار بزنیم، همه را به محکمه بدهیم کاری از پیش نمی‌رود قسم به خدا فلج می‌شوید و اگر کاری از پیش نبرید بدبختی بار خواهید آورد یکی از رفقای بنده نوشته است که راجع به راه آذربایجان حرف بزن بنده عرض می‌کنم که این آذربایجان بیچاره بنده خدا نفرین کرده است، راه‌آهن می‌خواهند بکشند با حسن‌نیت تیمسار وزیر راه هم که اینجا هستند و اینجا نشسته‌اند هنوز درست نشده یک مرتبه یک سیل می‌آید واریز می‌کند و ماه معطلمان می‌کند اما اگر درست کنید بنده تشکر می‌کنم اگر سدسازی و راه‌سازی دارد اقدام کنید و راه‌آهن را بکشند تا یک مقدار از بیچاره‌گی مردم آذربایجان کاسته شود این قسمت را بنده به رفقای خودم عرض کرده‌ام و چون حسب‌الامر فرمودند که در این خصوص عرض کنم عرض کردم. (مهندس اردبیلی- راه‌های شوسه) (لاری- تنها حرف حسابیت هم همین بود) همه درست بود موضوع مالیات تجار غلط بود. امیدوارم این شش هزار کیلومتر راه‌سازی شوسه انشاءالله شامل ما هم خواهد شد و در موضوع مالیات من می‌دانم که مورد اعتراض آقایان واقع می‌شوم ولی فضول هستم باید بگویم
رئیس- آقای ایلخانی‌زاده بفرمایید
ایلخانی زاده- بنده پنج دقیقه بقیه وقتم را به آقای مشایخی دادم.
رئیس- به دو نفر نمی‌شود داد (ایلخانی‌زاده- پس بنده از ۵ دقیقه بقیه صرف‌نظر کردم)
مشایخی- به بنده داده‌اند
رئیس- به دو نفر نمی‌شود یا تمام وقتشان را بیک نفر می‌دادند یا خودشان استفاده می‌کردند آقای پیراسته بفرمایید.
پیراسته- در مدتی که بنده در مسافرت بودم یک عده‌ای که مثل کبک سرشان را زیر برف کرده‌اند و خیال می‌کنند که مردم از اعمال و رفتار آنها خبر ندارند نسبت به بنده یک مطالبی این طرف وآن طرف گفته‌اند گرچه بنده هیچ‌وقت عادت ندارم راجع به خودم صحبت کنم و هیچ‌وقت در تمام زندگی راجع به این قبیل اطلاعات اشخاص حرف نزدم برای این‌که معتقد هستم که مردم خودشان گوش دارند فهم دارند خودشان قضاوت می‌کنند ولی بر اثر تذکر چند نفر از دوستان ناچارم مطالبی را عرض کنم متأسفانه بنده تمام داراییم اعم از منقول و غیرمنقول را حاضرم به کسی بدهم در پشت این تریبون عرض می‌کنم در مقام رسمی‌واگذار می‌کنم به هر کسی که تمام قروض بنده را بدهد و یک عمارت سه اطاقه هم در یکی از ناحیه‌های تهران (حشمتی- در کدام ناحیه؟) در هر ناحیه که آقا بفرمایند اما مسئله‌ای که گفته شده است، گفته‌اند که بنده یک قسمتی از این اراضی وسیع در راه کرج دارم این مطالب را در یکی دو روزنامه هم که از این قماش است منتشر کرده‌اند منعکس کرده‌اند که بنده ارادتمند یک مقداری اراضی وسیع در راه کرج دارم بنده حاضرم تمام اراضی وسیع را اعم از این‌که مربوط به خودم باشد یا باقربای خودم باشد منتقل کنم تا شعاع هر چند کیلومتری که باشد به هر کسی که ۵۰۰ تومان به یکی از مؤسسات خیریه بدهد عرض کنم فقر عیب نیست داشتن هم به نظر بنده عیب نیست ولی متأسفانه بنده ندارم بنده حرف‌هام وکالت دادگستری است و متأسفانه چون اندوخته‌ای در این مدت جز دشمنی برای خودم نداشته‌ام مجبورم برای امر معاش خودم از ساعت استراحتم بکاهم و گاهی وکالت دادگستری را قبول بکنم که بتوانم امرار معاش بنمایم ماجرای این اراضی که می‌گویند من دارم این است که یک شرکتی تشکیل شده است که یک مقدار اراضی را طبق سند مالکیت خریده چند نفر اعتراض داشته‌اند با بنده صحبت کرده‌اند که وکالت آنها را قبول بکنم بنده هم اول این وکالت را قبول کردم بعد دیدم که وقت می‌خواهد و من هم وقت این کار را ندارم قبول نکردم و حق‌الوکاله هم نگرفتم ماجرای اراضی بنده این بود توی این مملکت به تمام دشمنانم اعم از دشمنان باشرفم و دشمنانی که کمتر بویی از شرف می‌برند عرض می‌کنم که پرونده تجسس کنند در مملکت سند هست ثبت اسناد هست اگر مستقیم یا غیرمستقیم بنده یک متر اراضی در تهران داشتم بروند تعقیب کنند همه‌اش مال این آقایان آقا بنده بعد از این با مدرک و سند نه مثل عده بیوه‌زن مثل پیرزن‌ها پشت سر اشخاص بد نمی‌گویم با سند مدرک پشت این تریبون اسرار را فاش می‌کنم (نمایندگان- احسنت حالا بفرمایید) (یک نفر از نمایندگان- به شرطی که پشیمان نشوید) تا سیه روی شود هر که در اوغش باشد عرض کنم همین حالا شروع می‌کنم مطلب دیگر این است بنده وقتی که دولت جدید تشکیل شد و معرفی شد به مجلس اینجا نبودم و تازه آمده‌ام و نظریاتم را نسبت بشخص آقای علاء و کابینه ایشان چون فعلاً آقای علاء در مسافرت هستند عرض نمی‌کنم و بیان خودم را نسبت به کابینه ایشان موکول می‌کنم به مراجعت خود ایشان که در حضور خودشان باشد اما مطلبی که باید اینجا عرض کنم این است که بنده در این چند روزی که از مسافرت آمده‌ام می‌بینم آقایان وزرا تمام اعمالشان را نسبت می‌دهند به شخص اعلیحضرت همایونی و حتی در خارج تظاهر می‌کنند که تمام اعمالشان از خوب یا بد منتسب است به اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به عقیده بنده این عمل خدمت به شاه مملکت نیست وزیر مسئول مملکت است اگر کار خوب بکند یا بد. اگر بخواهد هر عملی بکند منتسب به اعلیحضرت بکند مسلماً به اعلیحضرت خدمت نکرده، در تمام این مدت ۱۲ سال ۱۳ سال همه دیدیم اعلیحضرت همایونی از کار خوب هر دولت حمایت کرده‌اند و تشویق کرداند مربوط به این دولت و دولت دیگر نیست آقایان وزرا باید بدانند که مسئول اعمال خودشان هستند اگر کار بد بکنند مورد بازخواست هستند و اگر کار خوب می‌کنند مربوط به خودشان است این‌که بیایند سدی برای خودشان پیدا کنند و تصور کنند که با این حرف‌ها می‌توانند تمام اعمالشان را منتسب به اعلیحضرت همایونی بکنند این خدمت نیست، صحیح نیست و خیانت می‌کنند به شخص اعلیحضرت همایونی نکته دیگری که می‌خواستم عرض کنم این است که این دولت در برنامه خودش نوشته است مبارزه با فساد و بنده امیدوارم که صد در صد موفق بشود اما تعجب می‌کنم یک دولتی که برنامه‌اش را مبارزه با فسادگذاشته است به تنها مرجعی که برای مبارزه با فساد تشکیل شده یعنی دادگستری ابداً توجهی نکرده و این هم فراموش شده است و افتاده است در یک راه دیگری، آقایان در تمام ممالک دنیا مرجع صلاحیتدار برای جلوگیری از فساد فقط دادگستری است علت این‌که تمام اعمالی که دولت‌ها تا حالا کرده‌اند برای تصفیه صورت حقیقی به خودش نگرفته و همیشه هم نتیجه معکوس داشته. این است که اولاً غالباً این تصفیه عنوان تصفیه حساب‌های شخصی پیدا کرده است به علاوه باید از مرجع خودش یعنی از طریق عدلیه این کار بشود و در گذشته، در سال گذشته مجلسین، یعنی کمیسیون دادگستری مجلسین نشسته و تصمیماتی گرفته برای اصلاح عدلیه چون عدلیه با فحش‌دادن به عدلیه درست نمی‌شود. اگر با فحش‌دادن عدلیه درست شد باید در این سیزده ساله بهشت برین بشود برای این‌که به اندازه کافی به آن فحش داده‌اند و عدلیه درست نشده است. بایستی قاضی عدلیه را مستقل کرد سیر کرد و در عین حال برای منحرف و متخلف مجازات قائل بشویم در دوره گذشته ما آمدیم موافقت کردیم که یک مبلغ ناچیزی برای قضات دادگستری در نظر بگیریم و وزیر دارایی هم موافقت کرد یعنی دویست سیصد تومان اضافه برای قضات در نظر گرفتیم که حداقل معاش قضات تأمین شود اما به محض این‌که این حقوق اضافه شد یک مرتبه تمام زنگ‌ها به صدا در آمد یک مرتبه گفتند که آقا بودجه مملکت ورشکست می‌شود اله می‌شود و بله می‌شود آسمان به زمین می‌آید مملکت زیر و زبر می‌شود چرا؟ برای این‌که دو سه میلیون برا ی قضات آن در نظر بگیرند و به بودجه عدلیه اضافه بکنند در مملکتی که این قدر در آن حیف و میل می‌شود و یک عده‌ای معتقدند که هیئت حاکمه ایران و آنهایی که بارشان زیاد است نمی‌خواهند عدلیه درست باشد بنده اگر این را بخواهم قبول نکنم باید بگویم که واقعاً کج سلیقگی کردند چون عدلیه مرجع مظلوم است عدلیه را برای آن کسی درست کرده‌اند که ملکش را
به زور از او گرفته‌اند که برود آنجا شکایت بکند و آن کسی که ملک مردم را به زور گرفته است که عدلیه لازم ندارد احتیاج به عدلیه ندارد اینجا شنیده می‌شود که آنهایی که همه جا دم دارند هر جا پا بگذاری روی دم آنهاست نمی‌خواهند که عدلیه درست بشود و منهم با این‌که آدم بدبینی نیستم دارم معتقد می‌شوم که راست است اینها به اصطلاح من، نمی‌خواهم این اصطلاحی را که خارجی‌ها درست کرده‌اند یعنی هزار فامیل را بگویم و می‌گویند که هزار فامیل می‌خواهند که عدلیه درست نشود (مصطفی ذوالفقاری- هزار فامیل یعنی چه؟) حالا عرض می‌کنم توضیح می‌دهم چرا به شما برخورد آقای ذوالفقاری (ذوالفقاری- شما از یک طرف از عدلیه حمایت می‌کنید و می‌گویید عدلیه جلوی ظلم را می‌گیرد از یک طرف می‌گویید عدلیه حمایت از متجاوز می‌کند پس حرفتان دوتاست) آقایان عدلیه چون متأسفانه طرفین دعوی دو نفرند همیشه یک طرف ناراضی است اگر آقا هم یک کاری داشتید انشاءالله که کارتان درست می‌شود مطلب دیگری که می‌خواستم به عرض آقایان برسانم این است که در مجلس سنا یک نفر از آقایان سناتورهای محترم راجع به یکی از افسران شریف این مملکت مطالبی گفته است که به نظر بنده درست نیست بنده هیچ‌وقت اهل مداهنه نبوده‌ام و نیستم و اگر بودم باید مثل تمام کسانی که همیشه یعنی اکثریت زیادی که غالباً و در هر جا سرکار هستند و برایشان فرق نمی‌کند از پیشه‌وری گرفته تا رزم‌آرا تا مصدق تا قوام‌السلطنه تا علاء برایشان فرق نمی‌کند بنده هم بایستی سرکار باشم ولی بنده اینطور نبودم و این را از جهت مداهنه عرض نمی‌کنم ولی عرض می‌کنم که گلپیرا یکی از افسران شریف این مملکت است بنده تصدیق می‌کنم ژاندارمری احتیاج به اصلاح دارد ولی خود گلپیرا یکی از عناصری است که بدون تردید از شریف‌ترین افراد این مملکت است (صحیح است) و نباید بی‌جهت اشخاصی را آلوده کرد و آنها را بدنام کرد البته کسی با این حرف‌ها بدنام نمی‌شود اما نیاید مأیوسشان کرد بنده بقیه وقتم را به آقای مشایخی دادم
رئیس- آقای مشایخی
مشایخی- در دوره پانزدهم مجلس شورای ملی که بنده افتخار نمایندگی داشتم یک تصمیم قانونی گرفته شد که علاوه بر اهمیت موضوع از لحاظ طریقیت هم قابل توجه و حایز اهمیت است و من متن این تصمیم قانونی را به عنوان تذکر عیناً می‌خوانم. مجلس شورای ملی به پاس حق‌شناسی ملت ایران تصویب می‌کند عنوان رسمی سر سلسله عظیم‌الشأن پهلوی اعلیحضرت رضاشاه کبیر خواهد بود. این تصمیم باید بر لوحه‌ای طلا حک و در آرامگاه شاهنشاه فقید نصب گردد. تصمیم فوق در جلسه سه شنبه سی و یکم خرداد ماه یک هزار و سیصد و بیست و هشت از طرف مجلس شورای ملی اتخاذ شده است مجلس شورای ملی با تصویب این تصمیم قانونی یک اصل مهم قانون اجتماعی را که در کشور ایران کمتر رعایت می‌شد به مرحله عمل گذاشت و نشان داد که جامعه ایرانی هم مثل تمام جوامع پیشرو و مترقی نام خدمتگذاران حقیقی خود را با حروف برجسته در تاریخ ثبت می‌کند و به این وسیله آنها را به طوری که لازم است به نسل‌های آینده می‌شناساند. اهمیت این تصمیم قانونی مجلس شورای ملی از نظر طریقیت زیادتر از اهمیت آن از لحاظ موضوعیت است موضوع این تصمیم قدرشناسی از اعلیحضرت فقید بزرگ‌ترین خدمتگذار کشور ایران است. قدرشناسی از خدمتگذاران کشور یک امر طبیعی است اعلیحضرت فقید خدمات زیادی به این آب و خاک کرده‌اند (صحیح است) ایشان مقام بزرگی نزد ملت ایران دارند (صحیح است) بنده قصد ندارم خدمات ایشان را اینجا یک یک توضیح بدهم (یکی از نمایندگان- همه می‌دانیم) توصیف مشهودات به منزله تکرار مکررات است شما در هر نقطه این کشور پهناور بروید لوحه کاملی از خدمات آن مرحوم در مقابل چشم خود می‌بینید شهرها، بیا به آنها، کوه‌ها، دشت‌ها، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، کارخانه‌ها، تونل‌ها، خیابآنها، کوچه‌ها طرز حرکات و رفتار مردم لباس مردم از اطفال دبستانی تا پیران سالخورده همه و همه خدمات آن مرحوم را خیلی رساتر و گویاتر از بنده و هر ناطق دیگر برای شما توضیح می‌دهند.
بنابر عرایضی که کردم این تصمیم قانونی از لحاظ موضوع که خدمات مرحوم اعلیحضرت رضاشاه کبیر است چندان مهم نیست بلکه استعداد خدمتگذاری به کشور دارند ارائه طریق می‌کند. قدرشناسی مهمترین وسیله تشویق خدمتگذاران هر جامعه است. دانشکده نظامی هر کشور در هر سال صدها و هزارها افسر ورزیده و جنگجو و وطن‌پرست تربیت می‌کند ولی ممکن است سال‌ها بگذرد و بین افسران فارغ‌التحصیل وطن خواه آن دانشکده‌ها کسی پیدا نشود أه ازو جان عزیز خود عالماً و عامداً برای منفعت وطن و هموطنان خود چشم بپوشد اما نصب مجسمه یک سردار نامی وطن پس از مرگ او هزارها افسر را حاضر می‌کند که به طوع و رغبت جان خود را فدای منافع وطن خود نماید. هنرمندان بزرگ کاشفین مخترعین علما نویسندگان و کلیه اشخاص برجسته دنیای متمدن تربیت شده تشویق و قدرشناسی عمومی‌هستند والا هیچ‌یک از وسایل دیگر قادر نیستند اشخاص را وادار نمایند که از مادیات و لذایذ زندگانی چشم پوشیده دنبال کسب مقامات معنوی بروند از این نظر است که بنده عقیده دارم اهمیت تصمیم قانونی مجلس شورای ملی در دوره پانزدهم بیشتر از لحاظ طریقیت است در طول تاریخ پرافتخار ایران پادشاهانی بوده‌اند که خادم ملک و مملکت بوده با مهاجمین مبارزه کرده در عمران و آبادانی و امنیت و عدالت میهن کوشش نموده‌اند ولی اقدامات آنها محدود به زمان حیات خود بوده و پس ازو آنها وقتی سلطنت به فرزندانشان رسید جریان اصلاحات قطع گردیده است اما خوشبختانه اقدامات اصلاحی اعلیحضرت رضاشاه کبیر همچنان به وسیله فرزند برومندشان ادامه دارد اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی نقشه اصلاحی پدر بزرگوار را پیوسته تعقیب می‌کنند و برای اجرای آن انواع زحمات را تحمل می‌فرمایند. در هفته قبل روزی که فراکسیون مساوات افتخار شرفیابی داشت به صراحت و قطعیت هر چه تمام‌تر فرمودند دیگر سیاست خارجی در امور داخلی ما دخالت نخواهد کرد این فرمایش ملوکانه انعکاس همان صدایی بود که در حدود بیست سال قبل وسیله اعلیحضرت رضاشاه کبیر طنین‌انداز شد و فرمودند کاپیتولاسیون باید الغاء گردد. سلب مداخله سیاست خارجی در کشور ایران در آن موقع شروع شد و امروز با مژده‌ای که اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی می‌دهند ریشه‌کن می‌گردد در هر حال منظور بنده شرح دادن اقدامات اصلاحی که در زمان اعلیحضرت رضا شاه کبیر شروع شده و تاکنون تعقیب می‌گردد نیست منظور بنده اجرای کامل تصمیم قانونی است که مجلس دوره پانزدهم گرفته بنده می‌خواستم به مقام ریاست محترم و نمایندگان یادآوری کنم که قسمت اخیر این تصمیم یعنی حک بر لوحه طلا و نصب در آرامگاه شاهنشاه فقید هنوز عملی نشده لوحه‌ای که بر اساس این تصمیم قانونی باید در آرامگاه اعلیحضرت فقید نصب شود تاکنون تهیه نشده و از مقام محترم ریاست استدعا می‌کنم قدغن بفرمایند کارپردازی مجلس شورای ملی این تصمیم قانونی مجلس شورای ملی را عملی نمایند لوحه طلا را تهیه بکنند که در آرامگاه نصب شود.
رئیس- در دوره ۱۵ و همینطور دوره ۱۶ مکاتباتی با بانک ملی شد برای گرفتن طلا برای همین منظور و اجرای قانونی که از تصویب مجلس گذشته بود، بعد دیگر در دوره پیش که بنده نبودم، این دوره هم چون چند هزار مثقال طلا که می‌خواهد به دست آوردنش از بازار آزاد مشکل است ما از بانک خواستیم. بانک گفت که از بازار آزاد بگیرید. حالا هم موضوع در هئیت رئیسه مطرح است و البته اقدام خواهد شد آقای مرآت اسفندیاری
مرآت اسفندیاری- بنده سؤالی از وزارت فرهنگ کرده بودم راجع به اجرای قانون حقوق آموزگارها و چون این قانون اجرا شده این است که بنده خواستم عرض کنم که از سؤال خودم صرف‌نظر کردم.
رئیس- گفتم تمام آقایانی که به سؤالات خودشان باقی هستند به اداره قوانین بنویسند که برای جواب فوراً ابلاغ شود. آقای وزیر راه.
۳- معرفی آقای مهندس خسرو هدایت به معاونت وزارت راه به وسیله آقای وزیر راه وزیر راه (سرلشگر انصاری)- بنده اجازه می‌خواهم که جناب آقای مهندس هدایت را که یکی از بهترین مهندسین وزارت راه هستند (صحیح است) به سمت معاونت پارلمانی وزارت راه حضور آقایان نمایندگان محترم معرفی کنم (مبارکست)
۴- قرائت گزارش انتخاب هئیت رئیسه کمیسیون‌ها
رئیس- گزارش انتخاب هئیت رئیسه کمیسیون‌هایی که انتخاب شده بودند رسیده است که برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی محترماً به عرض می‌رساند همانطور که در مجلس روز دوشنبه چهارم اریبهشت آقایان نمایندگان محترم در مجلس حاضر شده و کمیسیون‌های ذیل موفق شدند هئیت رئیسه خود را از این قرار انتخاب نمایند ولی چند کمیسیون دیگر که فرصتی برای تشکیل آنها پیدا نشد موکول به بعد گردید.
کمیسیون بودجه: آقای جعفر بهبهانی رئیس. آقایان دولتشاهی- عاملی- نوابرئیس. آقای حشمتی: مخبر. آقایان جلیلی. دکتر وکیل: منشی.
کمیسیون امورخارجه- آقای سنندجی:
رئیس- آقایان باقر بوشهری. زنگنه. نوابرئیس- آقای مرآت اسفندیاری: مخبر. آقایان محمود رضایی. ثقه‌الاسلامی. منشی.
کمیسیون دارایی- آقای تجدد:
رئیس آقایان: خرازی. باقر بوشهری. نواب رئیس- آقای مشایخی: مخبر. آقایان معین‌زاده. محمودی: منشی
کمیسیون برنامه- آقای دکتر جزایری:
رئیس- آقایان عمیدی نوری. پورسرتیپ: نواب رئیس- آقای تیمورتاش. مخبر. آقایان: محمود افشار. بختیار. منشی.
کمیسیون دادگستری- آقای عماد تربتی رئیس- آقایان: دکتر شاهکار.
پیراسته: نواب
رئیس- آقای عمیدی نوری: مخبر- آقایان: صدقی- یارافشار منشی
کمیسیون کشاورزی- آقای مهندس اردبیلی رئیس- آقایان باقر بوشهری- یدالله ابراهیمی، نواب رئیس- آقای امیرتیمور کلالی: مخبر- آقایان مرتضی حکمت جلیلوند: منشی
کمیسیون اقتصاد و بازرگانی- آقای اخوان. رئیس- آقایان کاشانیان- بزرگ نیا- نواب
رئیس- آقای خرازی: مخبر. آقایان تجدد صارمی: منشی
کمیسیون فرهنگ: آقای دکتر عمید رئیس- آقایان قنات آبادی- استخر: نواب رئیس- آقای درخشش: مخبر آقایان: سعیدی- برومند منشی-
کمیسیون کشور. آقای موسوی: رئیس- آقای مهندس اردبیلی مشایخی نواب رئیس- آقای سعید مهدوی مخبر- آقایان ایلخانی‌زاده- فرید اراکی: منشی.
کمیسیون راه- آقای بهادری: رئیس- آقایان حمیدیه- مهندس جفرودی: نواب رئیس- آقای نراقی: مخبر- آقایان نادعلی کریمی- کاشانی: منشی
کمیسیون استخدام- آقای دکتر پیرنیا رئیس- آقای امید سالار: نائب رئیس- آقای نراقی مخبر- آقایان سرمد- فرید اراکی: منشی
کمیسیون بهداری. آقای دکتر سید امامی: رئیس- آقای دکتر نیرومند:نائب رئیس- آقای دکتر وکیل: مخبر- آقایان جلیلی- مرتضی حکمت: منشی
رئیس- آقایان کمیسیون‌ها را تشکیل بدهند و لوایح و طرح‌هایی که در کمیسیون‌ها است هر یک مربوط به هر کمیسیونی است به جریان بیندازند که در کارهای مجلس تأخیری روی ندهد.
۵- اخذ رأی و تصویب مطرح شدن گزارش راجع به تبدیل کارمندان پیمانی و غیره به رسمی
رئیس- به طوری که در جلسه پیش گفتیم تقاضایی آقایان کرده‌اند برای طرح لایحه تبدیل کارمندان حکمی و روزمزد و پیمانی. حالا این پیشنهاد قرائت می‌شود بعد رأی می‌گیریم که این لایحه در دستور قرار گیرد
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی این جانبان پیشنهاد می‌نماییم لایحه تبدیل کارمندان دون پایه و حکمی و روزمزد به رسمی که گزارش آن از طرف کمیسیون‌های استخدام و دارایی به مجلس شورای ملی تقدیم شده است یک فوری تلقی و لایحه مزبور مقدم در دستور قرار گرفته تصویب شود محمدرضا خرازی- کاظم شیبانی- عمیدی نوری- صادق نراقی- سرتیپ توماج- دکتر مشیر فاطمی- قراگزلو- بزرگ‌نیا- دکتر امیر نیرومند- عاملی- یارافشار- مهندس شاهرخشاهی- دکتر پیرنیا- برومند و چند امضای دیگر.
رئیس- رأی گرفته می‌شود آقایانی که موافقند (صارمی- با یک فوریتش مخالفیم) حالا فوریت مطرح نیست در دستور قرارگرفتن است آقایانی که موافقند این لایحه در دستور قرار بگیرد قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای کریمی
رئیس- آقای کریمی
کریمی- سؤالی است که بنده تقدیم می‌کنم شنیده‌ام مدیر مسئول تبلیغات یک کسی را در اداره کتک زده است و از این جهت سؤالی ازدولت کرده‌ام
۷- طرح و تصویب فوریت و مذاکره در گزارش کمیسیون استخدام راجع به تبدیل کارمندان پیمانی و غیره به رسمی
رئیس- فوریت لایحه تبدیل کارمندان پیمانی به رسمی‌که تقاضا شده بود مطرح است آقای صارمی
صارمی- بنده خیال می‌کنم یکی از لوایح که اهمیت زیادتری دارد و در وضع سازمان کشور تأثیر دارد باید در تصویب و گذرانیدن آن عجله نکنیم یکی از لوایحی که قابل توجه و دقت هست و مخصوصاً در این موقعی که مذاکره راجع به مبارزه با فساد هست و در نظر دارند که عده‌ای از مستخدمین را که مقید به قانون استخدام کشوری هستند می‌گویند می‌خواهیم آنها را از دستگاه طرد کنیم و در عین حال بدون توجه به این برنامه مصوب مجلس شورای ملی یک عده‌ای را می‌خواهند مقید به قانون استخدام کنند که نتیجه طرد آنها از دستگاه دولت مواجه با اشکالات بیشتری می‌شود نبایستی عجله به رج بدهیم و به صورت فوریت در مجلس مطرح کنیم (صحیح است) لایحه ایست حایز اهمیت و نسبت به وضع استخدامی‌عده زیادی در سازمان وتشکیلات کشور تأثیر دارد، مؤثر خواهد بود، بنابر این چه عجله‌ای داریم که به قید فوریت باشد. مطابق جریان عادی در مجلس مطرح شود روی او موافق و مخالف مذاکره بکنند و بعد با مطالعه کافی و دقت وافی روی این اتخاذ تصمیم بکنیم (صحیح است) بنابراین فوریت این موردی ندارد و بنده تصور می‌کنم که اجازه داده بشود که به طور عادی در مجلس مطرح شود.
رئیس- در این قسمت کسی نام ننوشته (خرازی- اجازه بدهید توضیح بدهم)
رئیس- رأی گرفته می‌شود به فوریت این لایحه آقایانی که با فوریت موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده واحده- به وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی و شهرداری‌ها و بنگاه‌هایی که لااقل نصف سرمایه آنها متعلق بدولت است اجازه داده می‌شود از تاریخ تصویب این قانون وضع استخدامی کارمندان پیمانی و حکمی و دونپایه و روزمزدهای ثابت خود را که عنوان کارگری ندارند و مطابق پیمان‌نامه یا حکم شاغل کارهای ثابت دفتری بوده و همچنین مأمورین ثابت پلشت بری و دفع آفات که در دی ۱۳۳۳ به خدمت اشتغال داشته‌اند و حقوق آنها مطابق پیمان‌نامه یا احکام صادره از مقامات مربوطه به طور ماهیانه پرداخت می‌شود به ترتیب ذیل به رسمی تبدیل نمایند:
۱- در مورد کارمندانی که بدو ورود به خدمت دارای درجه لیسانس یا بالاتر بوده پایه ورود به خدمت آنها سه اداری و کسانی که دارای گواهینامه دوره دوم دبیرستان بوده پایه دو و برای سایرین یک تشخیص می‌شود و رتبه فعلی آنان با احتساب دوسوم مدت خدمت قبل از اول فروردین ماه ۱۳۲۵ و تمام مدت خدمت بعد از تاریخ مذکور مطابق مقررات قانون استخدام کشوری و سایر قوانین مربوط تعیین خواهد شد و در مورد کارمندانی که گواهینامه دوره دوم دبیرستان ندارند حداکثر پایه‌ای که برای آنها تشخیص می‌شود از سه اداری تجاوز نخواهد نمود و کسانی که در ضمن خدمت موفق به اخذ گواهی نامه تحصیلی درجه بالاتر شوند از تاریخ اخذ گواهینامه می‌توانند از مزایای درجه بالاتر استفاده نمایند.
۲- در صورتی که حقوق پایه تشخیص شده بیش ازحقوق ثابت دریافتی در تاریخ تصویب این قانون باشد پایه مطابق حقوق ثابت دریافتی تشخیص و چنانچه حقوق ثابت دریافتی بیش ازحقوق پایه تشخیص شده باشد تفاوت را دریافت خواهد نمود تا در ترفیع بپایه‌های بالا جزء حقوق پایه ترفیعی و اضافه حقوق محسوب گردد.
تبصره ۱- از مشمولین این قانون که دراین تاریخ تحت تعقیب و یا در خدمت سربازی باشند در صورتی که پس ازصدور حکم برائت یا قرار منع تعقیب و یا خاتمه خدمت سربازی در ظرف مدت شش ماه از اداره کارگزینی مربوطه کتباً تقاضای تعیین تکلیف بنمایند مشمول مقررات این قانون خواهند بود و چنانچه محلی برای انتصاب آنان نباشد پایه آنها تشخیص و منتظر خدمت شناخته می‌شوند.
تبصره ۲- سابقه خدمت مشمولین این قانون و همچنین سابقه خدمت کارمندان دونپایه که قبلاً رسمی شده‌اند با پرداخت کسور بازنشستگی به مأخذ حقوق دریافتی از لحاظ بازنشستگی جزو دوره خدمت رسمی آنها محسوب خواهد شد.
تبصره ۳- از مشمولین این قانون که بیش از حقوق پایه تشخیص شده دریافت می‌دارند کسور بازنشستگی به مأخذ حقوق پایه دریافت و حقوق بازنشستگی یا وظیفه به مأخذ حقوق پایه برقرار خواهد شد.
تبصره ۴- ازتاریخ تصویب این قانون استخدام کارمند پیمانی و حکمی و دونپایه و روزمزد ثابت یا به هر عنوان دیگر (به استثنای آموزگار و دبیر و پزشک پیمانی که مقررات خاصی دارند) همچنین تبدیل عنوان خدمت ممنوع خواهد بود.
رئیس- آقای شوشتری
شوشتری- بسم‌الله الرحمن‌الرحیم این قانون به قدری مهم است که اگر بیان آقای صارمی نماینده محترم را ما توجه می‌کردیم شاید از نظر ایمان و عقیده‌ای که باید رأی بدهیم بعداً فوق‌العاده مؤثر است. بنده به عنوان مخالف اسم نوشته‌ام. این کلمه مخالف مشروط و موافق مشروط را هم یک مرتبه دیگر عرض کردم مفهومی برایش نمی‌بینم (صحیح است) من این‌طورم، حالا ممکن است نفهمیده باشم موضوع استخدام یک موضوع حیاتی است که هی دم از مبارزه با فساد زدن دم از مخاصمه و دشمنی با ناپاکان و طرد مأمور غیرصالح از جرگه صلحاً این یک امری است که در عقل و فکر و اندیشه و تعقل تمام نمایندگان محترم و تمام علاقمندان به کشور مرتسم است. من خود مستخدم دولتم اما وضعیت استخدامم معلوم نیست خوب است جناب آقای انواری تشریف آورده‌اند که به ایشان ارادت دارم، وضعیت استخدامی من خودش یک نمونه‌ای است از فساد عظیم و ما باید در این موقع یک فکری بکنیم برای جلوگیری از تماس ناپاکان و مزاحمت آنها نسبت به مردم، هر چه نکرده‌ایم حالا باید بکنیم (صحیح است) منزل اول مبارزه با فساد امروز باید شروع بشود (صحیح است) از یک طرف این آقایان پیمانی روزمزدی، قراردادی بدون شبهه فعلاً در کادر دولت‌اند، حقوق می‌گیرند اینها را نباید که طرد کنیم اینها چون کار کرده‌اند، فعل مسلم محترم است، کار کردن بی‌اجرت که معنی ندارد گفت نوکر بی‌جیره و مواجب تاج سر آقاست ما باید برای آنها فکری بکنیم من در عین این که موافقم با این‌که تمام روزمزدها و پیمانی‌ها و قراردادی‌ها رسمیت پیدا کنند و صورتی پیدا کنند که ازتزلزل خارج بشوند و هر روز یک رئیس اداره یا هر مؤسسه وابسته به دولت که ازسرمایه دولت اداره می‌شود و چه در وزارتخانه‌ها این باید طوری بشود که راستی راستی از تزلزل خارج بشود. از تشنج بیرون بیاید. اما ما باید این فکر را هم بکنیم. آقایان ایران حالا ۲۲ میلیون جمعیت دارد (یک نفر از نمایندگان- بیشتر است) حالا بیست و دو میلیون این‌که من عرض می‌کنم در دوره ۱۶ همیشه مخالفت می‌کردم با کلمه ۱۵ میلیون زیرا ممکن است روزی باز در دنیا
خدای ناخواسته که هیچ‌وقت ملت ایران راضی نیست دنیا در آتش جنگ فرو رود و باز ممکنست، فرض است که پیش آمد بشود آن وقت ما همان اشتباهی که در جنگ دوم شد برای دوازده میلیون، ۱۵ میلیون سهمیه معین کردند که این بازار سیاه و فساد از آنجا سرچشمه گرفته یک قدری باید فکر کرد. فرو رفت، وقتی ۲۲ میلیون جمعیت ماهی یک کیلو شکر برای هر یک سهمیه بگیرند اگر برای ده میلیون معین شد بالملازمه تکلیف ۱۲ میلیون چیست؟ بازار سیاه تولید می‌شود بازار سیاه که تولید شد دزد بازار آشفته لازم دارد، کار به جایی می‌رسد که شکر را می‌فروشند کیلویی ۱۸ تومان، قند را همینطور یک عده‌ای می‌روند به سطح اوج اعلا و یک عده‌ای قادر نیستند به اصطلاح یک چای دیشلمه بخورند. این‌که عرض کردم ۲۲ میلیون و انشاءالله با وضعیت بهداشتی که دنیا دارد می‌رود روی بهداشت و مردم دارند بینا می‌شوند ما فکر می‌کنیم که وضعیت جمعیت و تولدمان زیاد شود زیرا موتها کم شده است بچه‌ها با آبله نمی‌میرند به آن امراض دیگر نمی‌میرند این را باید فکر کنیم که برای ایران تا ۱۰ سال دیگر واقعاً ما چقدر مستخدم لازم داریم و واقعاً هر سال چقدر باید برای وزارتخانه‌ها مستخدم پیش‌بینی کنیم. آقا همینطور گتره در بسته، سر بسته هی به نام پیمانی به عنوان روزمزدی و قراردادی بیاوریم و آن وقت هر چندی یک دفعه تمام نمایندگان دچار دوستی یا احساسات می‌شوند خوب، این چه فرق می‌کند این آقا هم لیسانس است این هم باید پایه بگیرد ما باید اصلاً فکر بکنیم که چقدر مستخدم احتیاج داریم و چقدر باید حقوق بدهیم اگر هلم جرا بشود منابع نفت و تمام منابع را هم به کارببریم باز نمی‌توانیم مستخدمین را اشباع کنیم و سیر کنیم. آقای پیراسته در ضمن فرمایشاتشان می‌فرمودند که قضات دادگستری خوبند. البته آقا مأمور اعم از این‌که قاضی دادگستری باشد یا پلیسی که توی کوچه ناموس مردم را حفظ می‌کند یا ژاندارمی که در صحاری و براری سوزان و خشک نسبت به مردم عمل می‌کند اینها همه باید سیر بشوند ولی باید معلوم کنیم چه عددی ما لازم داریم؟ بنده خودم بر خوردم، آقای انواری این را دقت کنید. البته آقا که مسلم است جناب آقای سردار فاخر همان وقت هم تشریف داشتند جناب آقای امیرتیمور کلالی که الان اینجا تشریف دارند در دوره ۱۳ یا ۱۴ بود پیشنهاد می‌کنند سوابق خدمت شوشتری در آستان قدس رضوی و آقای اعتماد شهابی و علیرضا بایگان و دو نفر دیگر اینها در موقع افزایش ملحوظ بشود مشرف‌الدوله نفیسی وزیر دارایی وقت پا می‌شود اینجا قبول می‌کند، می‌روند، افزایش هم می‌دهند ولی بعد موقع تصویب‌نامه آقای قوام‌السلطنه، به من برنمی‌خورد که عیب یا احتیاج خودم را بگویم زیرا اگر احتیاجم را بگویم به مجلس شورای ملی می‌گویم و اگر عیب خودم را هم بگویم در مجلس شورای ملی می‌گویم من چون از این حرف‌ها باک ندارم که بگویند برای خودش دم می‌زند در موقع تصویب‌نامه آقای قوام‌السلطنه گفته شد که پیمانی‌ها باید تبدیل به رسمی بشوند. من مشاور قضایی وزارت کشور بودم جناب آقای اردلان روحی فداه وزیر آنجا بودند و می‌دیدند که اغلب کارهای مشکل را باید به من رجوع کنند آقایان از من یک بچه‌ای ۵۰ تومان رشوه خواست گفتم من اهل رشوه‌دادن تیستم با این مذاکرات مجلس با تمام این سوابق آمد گفت شما به من ۵۰ تومان رشوه بدهید که من با این آقای سلیمان خسروی پایه ۹ شما را تشخیص بدهیم و الّا نمی‌دهیم. من گفتم به جهنم من اصلاً همچو پایه‌ای را که مستلزم بدادن رشوه باشد قبول نمی‌کنم و به همین جهت تا الان بلاتکلیفم من با این‌که مستخدمم تا الان بلاتکلیفم کسان دیگر رفتند رشوه دادند رتبه‌شان تأمین شد کسی را که خودم سفارش کرده بودم باو ماهی ۱۵۰ تومان حقوق می‌داند بسر همه آقایان رفت پانصد تومان رشوه داد رتبه ۴ باو دادند الان هم دارد اینطور می‌شود. آقای انواری مجلس شورای ملی با روح پاک نمایندگان به امید این‌که کارمندان روزمزدی، قراردادی پیمانی باید رسمی بشوند و در پناه قانون مصونیت داشته باشند موافقت دارند اما باید اگر مبارزه با فساد است امروز فکر کنید که باز باب رشوه‌گیری باب خاصه و خرجی باز نشود که بگویند چند سال سابقه خدمتی داشتی آقای امیر وزیری تو از کجا در آستانه بودی حالا در سازمان برنامه هستی دویست تومان بده و الّا این سوابقت را ملحوظ نمی‌کنم این را چه فکری کرده‌اید. من مخالفت کردم که این حرف‌ها را بزنم و الّا من نسبت به مستخدمین دولت همانطور که نسبت به ناپاکانشان برخلاف آن ترتیبی که در بند الف و ج و ب گرفتند اگر یک روزی دولت بخواهد تصفیه کند باید خدمتگذار ارادتمند را بخواهد، نقشه می‌کشم می‌گویم این‌که متمکن است از کجا تمکن آورده این‌که رشوه گرفته کیست، آن که ناپاک است چه جور ناپاک است و از چه راه ناپاکی کرده بنده این حرف‌ها را بلدم، می‌زنم، و انشاءالله امیدوارم روزی بیاید که ما بنشینیم بدون غرض، بدون مرض، بدون این‌که بگوییم تو مخالف دولتی و موافق دولت بنشینیم تصفیه دامنه‌دار که ملت ایران، خدای ایران، خدای دین صاحب اسلام راضی شود، ناپاکان را طرد کنیم و پاکان را تشویق کنیم. آقای انواری چه فکری فرمودید برای اجرای این کار که بدون تبعیض، بدون غرض این‌کار به موقع اجرا گذاشته شود؟ کی عمل می‌کند؟ آقا یک چند تا جوان، یک چند تا بی‌اطلاع باز می‌افتند توی کار و باز دست رشوه، دست طمع را دراز می‌کنند به این بیچاره‌هایی که از زور بیچارگی، بینوایی آمده‌اند با این ترتیب مستخدم شده‌اند حالا لیسانس، مگر لیسانس بیچاره نیست زحمت کشیده، جان کنده امروز شاغل شده قراردادی شده پیش دولت، خوب این را می‌خواهید حقوقش را حفظ کنید باز برود دزدی که حق بدهد این چه جوری می‌شود؟ من مخالفت کردم که این مطلب را تذکر بدهم و امیدوارم دولتی که می‌خواهد مبارزه با فساد بکند این عرایض من را مورد توجه قرار بدهد. یکی این‌که جناب آقای انواری مبارزه با فساد راه دارد. این را دو مرتبه در مجلس گفتم، تمام کارمندان دولت پرونده مخصوصی دارند و در هر پرونده‌ای سوابق اشخاص، حسن خدمت، سوء خدمت، توبیخی که شده به محکمه دیوان کیفر رفته، به محکمه اداری رفته تمام اینها آنجا منعکس است اینها باید در هر وزارتخانه‌ای شما یک هیئتی تشکیل بدهید یک عده‌ای مردمان امین بنشینند در ظرف یک‌سال رسیدگی کنند نه آن طور گره بند الف و ب و ج که باز مملکت را به هم بریزند، با این ترتیب باید ناپاکان را از پاکان جدا کنید، رشوه‌خواران و دزدها را ازاشخاصی که روی پلاس نشسته‌اند، راست گفت پیراسته من قاضی سراغ دارم که فرش ندارد (صحیح است) من قاضی سراغ دارم که اگر صدهزار لیره طلا به او بدهند برخلاف حق چیز نمی‌نویسد (یک نفر از نمایندگان- خیلی از این قضات هستند) اما در قبالش هم دارم که با مأمور اجرا می‌سازد و حکم قطعی بتی مردم را به یک نیرنگ به هزار تومان به پانصد تومان پول گرفتن خراب می‌کند، حقوق مردم را پامال می‌کند آقا اگر تصفیه باید بشود بیایید حالا در همین موقع شروع کنید به تصفیه برای این که این ناپاکان را که تمام ایران از دست آنها فریاد می‌کنند اینها را بیرون کنند به آنها حقوق مکفی ندهند (مهندس اردبیلی- بیرون نمی‌کنند به سمت بازرسی می‌فرستند تحت اختیار بازرسی می‌گذارند بازرس عالی می‌کنند) اینجاست که باید بگویم شحنه مست آمده در کوی من زد لگدی چند فراروی من- اینجاست که باید بگویم که من باید به همه آقایان بگویم که تنها با لفاظ به مداهنه به تعمیه این حرف‌ها اصلاح نمی‌شود امروز این قانون را آورده‌اند من با کمال میل عرض می‌کنم مستخدمین قراردادی باید رسمیت پیدا کنند به شرط‌ها و شروط‌ها و آن این است که مجلس شورای ملی بفهمد واقعاً هر روز به یک صورتی در نیاید که مستخدمین مملکت دویست هزار یا ۱۸۰ هزار یا ۲۵۰ هزار نفر هستند و این عده چقدرند هجده هزار تا هستند ۲۷۰۰۰ تا هستند ۳۷۰۰۰ هزار تا هستند آن وقت بودجه‌اش چه جور می‌شود چه جور بودجه‌اش را تأمین می‌کنید اینها را به من توضیح بدهید من مخالفتم را پس می‌گیرم (خرازی- با همین پول است و اضافه نمی‌دهند) می‌فهمم بعد نمی‌دانید چه می‌شود باید این چیزها را آقای معاون وزارت دارایی توضیح بدهد
رئیس- آقای نراقی
نراقی (مخبر کمیسیون استخدام)- مقدمتاً بنده باید عرض کنم این‌که هر وقت صحبت کارمندان دولت می‌شود موضوع مبارزه با فساد را پیش می‌کشند اینها با همدیگر موازی نیستند کارمندان دولت اکثراً مردمان صحیح‌العمل و دارای فضیلت و تقوی هستند (کریمی- اکثراً آقا؟) بله حال توضیح عرض می‌کنم اگر ملاحظه می‌فرمایید که فساد ظاهری به نظر می‌رسد مثل یک برکه آب است که روی آن را کثافات و خاشاک گرفته است و آب‌های زلال در زیر مانده است. عده‌ای که متملق هستند چاپلوس هستند گفتم با نادرستی و به اصطلاح امروز با زرنگی در صف جلو قرارگرفته‌اند و اول دفعه به چشم هر بیننده‌ای این اشخاص می‌خورند تصور می‌کند اکثریت کارمندان دولت خدای ناکرده مردمان نادرستی هستند با این که اکثریت مردمان شریف و پاکی هستند الان اشاره شد که در وزارت دادگستری قاضی هست که با یک حقوق جزیی می‌سازد و زندگانیش به بدترین وجهی اداره می‌شود و باز از راه درستی منحرف نمی‌شود و خطا نمی‌کند در یک همچو مملکتی وقتی یک چنین کارمندانی هستند و یا اگر چنان که با ده نفر کارمند درست مواجه شویم ممکن است با یک نفر نادرست مواجه بشویم شایسته نیست که هر وقت صجبت از کارمند می‌شود صحبت از فساد و مبارزه با فساد بشود (مهندس اردبیلی- از وجود کارمندان درستکار استفاده نشده) ولی راجع به این لایحه اگر توجه فرموده باشید و مقدمه آن را خوانده باشید این را در جواب جناب آقای شوشتری عرض می‌کنم که اولاً راجع به تعداد سؤال فرمودند که چند نفر از این لایحه استفاده می‌کنند دوم این‌که حقوق آنها چطور می‌شود توجه اگر به این لایحه فرموده باشند ۲۵ هزار نفر به طور کلی از این لایحه استفاده می‌کنند (صارمی- ۴۸ هزار نفر استفاده می‌کنند خیلی از وزارتخانه‌ها صورت نداده‌اند) صورت دارد و الان هم بنده مجموع صورت
را برای آقایان می‌خوانم که مجموعاً ۲۵ هزار نفر بیشتر نمی‌شوند (صارمی- صورت را بخوانید آقا) عرض می‌شود آنچه صورت رسیده ۲۹۵۸ نفر دون پایه هستند ۹۲۵۴ نفر حکمی هستند ۱۶۴۱ نفر پیمانی هستند ۵۷۸۵ نفر روزمزد ثابت یعنی روزمزدهایی که حقوق‌شان را ماهیانه می‌دهند مجموعاً این ۱۹۶۰۰ نفر است ۶۰۰۰ نفر هم مال بعضی از وزارتخانه‌ها و بنگاه‌ها هست که صورت نداده‌اند و وزارت دارایی اینها را به ۶۰۰۰ نفر تخمین زده پس مجموعاً ۲۵۰۰۰ نفر است
صارمی- خیلی از وزارتخانه‌ها صورت نداده‌اند
رئیس- حالا آقای معاون وزارت دارایی اینجا هستند و توضیح خواهند داد.
نراقی- این ۲۵۰۰۰ نفر وضعشان این است که فعلاً کارمندان دولت هستند و حقوق‌شان را هم می‌گیرند و همان وضعی را که سایر کارمندانی که مشمول قانون استخدام کشوری هستند دارند از لحاظ سیاست کلی استخدامی‌اینها هم همان وضع را دارند یعنی اگر دست آنها را می‌شود گرفت بیرون گذاشت دست این را هم می‌شود گرفت و بیرون گذاشت از لحاظ سیاست کلی عرض کردم ولی ۲۵۰۰۰ نفر کارمند که در بین آنها مردمان شریف و صحیح‌العمل هست وضعشان متزلزل است و ثابت نیست یعنی اینها مثل این است که روی آب باشند متزلزل هستند ما اینجا وقتی ۲۵۰۰۰ نفر را متزلزل می‌کنیم مثل این است که صحبت از صد هزار نفر افراد خانواده آنها می‌کنیم مثل این است که اینها هم متزلزلند برای این که اینها هم بدانند که فردا بیرونشان نمی‌کنند بایستی وضع آنها ثابت شود اینها بتوانند زندگانی کنند وقتی که بیرونشان کنید فردا کرایه‌خانه نمی‌توانند بپردازند عائله خودشان را نمی‌توانند اداره کنند در این لایحه تمام نکاتی که لازم است از رتبه آنها و طرز تبدیل و حقوق آنها رعایت شده یعنی وزارت دارایی وقتی در ماده ۲ اشل‌ها را تعیین کرده دقت کرده که افزایش حقوق نباشد و در لایحه تصریح شده است که اگر در اثر اجرای این قانون و تعیین پایه‌ها حقوق کسی بالا رفت همان حقوقی را می‌گیرد که فعلاً می‌گیرد پس فعلاً افزایش حقوقی هم در بین نیست مضافاً به این که آخر این لایحه قید شده که دیگر وزارتخانه‌ها حق ندارند کارمند پیمانی یا روزمزد بگیرند یا حکمی بگیرند و این لایحه مضاری از لحاظ افزایش بودجه هم ندارد منافعی که دارد این است که درب این استخدام روزمزد یا پیمانی بسته می‌شود آقایان اگر توجه داشته باشند صد هزار نفر یا بیشتر مردم این مملکت که خدمتگذار جامعه هستند متزلزلند این لایحه می‌گوید که وضع آنها را ثابت کنید ولی در عین حال ما احتیاج به یک قانون استخدام کشوری کامل و مکمل داریم که با وضع امروزی مملکت و وضع امروزی دنیا و وضع اقتصادی این مملکت تطبیق کند این قانون هم به طوری که از جناب آقای انواری شنیده‌ام در دست تهیه است آقایان محترم نمایندگان هم فرصت خواهند داشت که در این قانون نظریات خودشان را بدهند که انشاءالله وضع کارمندان دولت ثابت بشود و خارج هر وضعیت یا تحولات سیاسی کارمند بتواند به خدمت خودش ادامه بدهد چند وقت پیش شنیدم اینجا صحبت شد که ماست با موم درست می‌کنند کله خر را می‌گیرند کله پاچه می‌کنند و جگرش را می‌فروشند تمام اینها مگر فساد نیست در تمام دستگاه‌ها فساد وجود دارد و ممکن است در بین کارمندان دولت هم فاسد و نادرست نه به طور عمومیت وجود داشته باشد ولی این را عرض کنم و تقاضا می‌کنم آقایان توجه بفرمایید که صد هزار نفر مردم این مملکت نگران هستند که وضعشان ثابت بشود
رئیس- آقای خلعتبری
خلعتبری- این لایحه‌ای که مطرح است به نظر بنده یک لایحه‌ای است مفید و از لحاظ اجتماعی هم قابل توجه است برای این که شامل چندین هزار نفر از مستخدمین دولت می‌شود و در یک اجتماعی حق نیست که بین دو دسته تفاوت باشد یک دسته از مستخدمین دولت تابع قواعد و نظاماتی باشند و از جهاتی تأمین داشته باشند ولی عده‌ای دیگر که همان مسئولیت را دارند همان مقدار کار می‌کنند بلکه بیشتر هم کار می‌کنند اینها آن مزایا را نداشته باشند این مسئله استخدام دولت در مملکت ما یک مسئله‌ای است که دیگر به هیچ‌وجه به عقب نمی‌شود برگشت این مستخدمین از لحاظ این که مستخدم دولت هستند و دولت هم برای خدمت به جامعه است دولت باید به اینها کار بدهد منتهی باید مراقبت کرد که کار صحیح هم تحویل بگیرد علت این‌که بنده موافق هستم با این لایحه این است که مستخدمینی که این لایحه شامل حال آنها می‌شود یعنی مستخدمین حکمی و قراردادی و روزمزدی اینها با مستخدمین دیگر از جهاتی تفاوت دارند یکی از جهات تفاوت ترفیعات آنهاست که اینها اضافه حقوق‌شان و ترفیعشان مثل سایر مستخدمین دولت نیست یکی حقوق بازنشستگی است اینها دارای حقوق بازنشستگی نیستند و بعد از مدتی کار اگر پیرمرد شدند با این مقدار حقوق نمی‌توانند پس‌انداز داشته باشند از حقوق بازنشستگی هم استفاده نمی‌کنند بنابراین ما تصویب می‌کنیم که سوابق اینها را در نظر بگیرند و روی حقوق و سابقه به آنها رتبه بدهند بالاخره اجتماع باید بار اینها و عائله اینها را بکشد و جهت ندارد که دو دسته کار بکنند یک دسته برای روزگار پیری تأمینی از لحاظ بازنشستگی داشته باشد و دسته دیگر نداشته باشد تفاوت هم در اداره صحیح نیست که دو دسته مستخدم در مقابل یکدیگر به همدیگر با چشم عناد و بغض نگاه بکنند یک دسته به عنوان رسمی یک دسته به عنوان غیررسمی و حکمی و روزمزدی بنابراین به نظر بنده جهاتی که ما را متقاعد می‌کند از لحاظ تأمین وضع اینها است و مخصوصاً این‌که هر دقیقه می‌توانند اینها را عزل کنند و بعد از عزل اینها دستشان به هیچ جا بند نیست مکرر شده است که اشخاصی اعمال بغض می‌کنند یا عصبانی می‌شوند یا به جهات دیگر یک مستخدمی را که ۱۰ سال ۱۵ سال کار کرده به یک ابلاغ از کار برکنار می‌کنند (شوشتری- بنده موافق با این مطالب هستم) و بمحض این‌که از کار برکنار شدند خودشان و عائله‌شان دچار بدبختی می‌شوند بنابراین برای جلوگیری از این مسائل و برای این‌که این اختلافات را از بین ببریم و مستخدمین به هم نزدیک‌تر شوند به نظر بنده قبول این لایحه یک امر خیلی صحیح اجتماعی است و لازم هم هست پس بنده موافق هستم با اصل لایحه ولی یک نکته‌ای که می‌خواستم به غرض آقایان برسانم که حالا که تبعیض را می‌خواهید بردارید و اینها را نزدیک به هم بکنید و مساوی‌الحقوق بشوند خود ما مرتکب یک تبعیض دیگری نشویم در این لایحه به نظر بنده نویسندگانش مرتکب یک تبعیض دیگری شده‌اند که این را بایستی نمایندگان محترم توجه داشته باشند مثل این که نویسندگان این لایحه فقط لیسانسه و دیپلمه بوده‌اند و غیر از دیپلمه و لیسانسه کسی شرکت نداشته یا اگر کسی شرکت داشته نتوانسته دفاع از حق اشخاص غیردیپلمه و غیرلیسانسه بکند بنده نمی‌دانم آقای انواری که اینجا تشریف دارند میزان معلومات‌شان از لحاظ درجه چیست بنده ایشان را در کار خودشان یکی از صاحب منصبان بسیار فعال و شایسته می‌دانم مخصوصاًدر فن خودشان در قسمت پولی، در قسمت پولی خیلی به وظیفه خودشان خوب عمل می‌کنند حالا اگر من ایشان را نمی‌دانم ولی مستخدمینی هستند در خود وزارت دارایی و در ادارات دولتی و در شرکت‌های دولتی که اینها نه لیسانسه هستند و نه دیپلم متوسطه دارند ولی اشخاصی هستند با استعداد، زحمتکش و صحیح‌لعمل و لااقل به قدر اشخاص لیسانسه و دیپلمه زحمت می‌کشند و کار می‌کنند و ارزش کارشان بعضی هم بیشتر است (شوشتری- دیپلمه عملی هستند) همین را می‌خواستم عرض کنم بنابراین در رژیم دموکراسی یک خاصیتی هست و این خاصیت این است که به هر کس میدان عمل می‌دهند یک کارگر آزاد است و می‌توانند در حینی که کارگر هست کارهای دیگر بکند و بیاید برسد به ریاست جمهوری یک مملکت یا رئیس‌الوزرا بشود یکی از رؤسای جمهوری آمریکا چند نفر را شرح احوالشان را می‌خواندم که یا روزنامه فروش توی خیابان بوده‌اند یا شوفر بود یکی از وزرای خارجه انگلیس شوفر یکی از تراکتورهای بزرگ با یکی از کامیون‌های بزرگ بود بعد هم وزیرخارجه شد برای جلو این ترقی را گرفتن جلو پیشرفت را گرفتن باید دلیل قانع‌کننده داشته باشیم و اگر دلیل قانع‌کننده نداشته باشیم نباید جلو ترقی اشخاص را گرفت برای این که استعداد اشخاص اگر جلویش منعی نبود این استعداد می‌تواند به جاها و مراحل عالی برسد بسیاری از مخترعین و علمای دنیا این چنین بوده‌اند که در مدارس از امتحان رفوزه شده‌اند همان رفوزه شده‌ها بزرگ‌ترین علمای عصر بودند آن روز این رفوزه شده به نظر معلمش خیلی حقیر می‌آید اما بعد از هزارها از این معلمین به اندازه انگشت کوچک این مخترع یا این عالم نشدند بنابراین عرض می‌کنم که مجلس محترم توجه بکنند در این لایحه گفته شده است آنهایی که لیسانسه و دیپلمه مدرسه متوسطه هستند اینها از زمان تصویب این قانون تمام سنین خدمت‌شان مشمول ترفیع می‌شود یعنی حساب کنید اگر بیست سال سابقه داشت حالا می‌شود رتبه ۹ (شوشتری- بعد از ۲۵ سال است) تا میزانی قبل از سال ۱۳۲۵ و تا یک میزانی تا ۲۵ بنابراین برای یک عده‌ای راه باز شده است که سنین خدمت‌شان تا یک میزانی تا یک حدی به حساب بیاید اما از آن طرف کارمندان غیرلیسانسه و غیردیپلمه محدود شده‌اند به این‌که از رتبه ۳ بالاتر نتوانند رتبه داشته باشند و این کشتن استعداد است بنده در وزارت دادگستری ضباط‌هایی را می‌شناسم که کار یک نفرشان ارزش کار ۲۰ نفر را دارد و اگر اینها یک نفرشان یک هفته غیبت بکند تا یک ماه دستگاه می‌خوابد بنابراین شأن نماینده مجلس نیست که استعداد و توانایی و قابلیت را محدود بکند من می‌خواهم به آقای انواری معاون محترم وزارت دارایی بگویم که شما ممکن است بفرمایید که این جنبه خرج دارد ولی بنده از آقایان نمایندگان محترم خواهش می‌کنم توجهی بفرمایند در این موضوع یک پیشنهادی بدهند که اشخاصی که غیردیپلمه هستند لااقل اگر آنها را محدود خواستند بکنند این محدودیت تا ۶ و ۷ باشد (شوشتری- اگر محدودیت لازم نیست اصلاً نباید باشد) بنده خودم معتقدم هستم که اصلاً از لحاظ پایه محدود نباشد منتهی از حالا اگر اعتبار نیست در پیشنهاد قید شود که این استحقاق اینها بگرفتن تفاوت از زمانی باشد که اعتبارش تأمین بشود اگر اعتبار را وزارت دارایی دو سال دیگر تأمین کرد دو سال دیگر تفاوت را به اینها بدهید اگر اعتبار تأمین نشد خوب نمی‌گیرند هیچ‌وقت اما این‌که ما بیاییم به این طریق از میان بیست و چند هزار نفر به هزار نفر به دو هزار نفر ترفیع بدهیم و بیست و چند هزار نفر را محروم بکنیم بنده معتقدم که
تصویب نکردن این بهتر از تصویب کردن آن است (صحیح است) به این جهت بنده معتقدم که باید یک راه‌حلی پیدا کرد که ما بین مردم اختلاف بیشتری خودمان ایجاد نکرده باشیم (صارمی- درجه تحصیل را هم رعایت نکنیم؟) چی قربان تحصیلات؟ ممکن است همانطور که بین لیسانس و دیپلمه از حیث رتبه فرق قائل شده‌اند یعنی به لیسانسه یک رتبه بیشتر می‌دهند و به دیپلمه در بدو ورود رتبه ۲ می‌دهند و به لیسانسه رتبه ۳ می‌دهند برای اینها هم می‌شود در بدو ورود تفاوتی قائل شد اما ما بیاییم بیست هزار نفر را همینجور نگاهداریم دور از انصاف و عدالت است به این جهت بنده می‌خواستم از آقای نراقی مخبر کمیسیون و از آقایان محترمی‌که خودشان در این قسمت‌ها هستند تقاضا کنم یک طرح و پیشنهادی تهیه بکنند که این قسمت تأمین بشود (درخشش- من پیشنهاد داده‌ام) که ما تبعیض مجددی قائل نشویم (صحیح است)
رئیس- آقای انواری
معاون وزارت دارایی (انواری)- همه آقایان موافقند با این لایحه و چیزی که من می‌توانم علاوه بکنم بر فرمایشات آقای خلعتبری این است که علاوه بر این‌که ما حقیقتاً بایستی فرقی ما بین کارمندی که کار می‌کند از سابقه خدمتش می‌تواند استفاده کند باید قائل بشویم این است که یک قسمت مهمی از کارهای مهم وزارتخانه‌ها و ادارات را این طبقه از کارمندان انجام می‌دهند چون متأسفانه تصویب‌نامه زمان آقای قوام‌السلطنه وضعیت رتبه‌های همه کارمندان را به هم زد همه رتبه ۷ و ۸ و ۹ شدند ولی رتبه ۸ و ۹ دماغش دیگر یارای کارهای کوچکتر را ندارد و عمده کارهای وزارتخانه‌ها را این طبقه از کارمندان انجام می‌دهند (صارمی- اینها را هم می‌برند رتبه ۹ می‌کنند) این مطلب موجب شدکه دولت این لایحه را آورد برای این‌که اینها بیشتر دلگرم بشوند و همانطور که جناب آقای خلعتبری فرمودند بعد از مدتی خدمت کردن امیدوار باشند که بعد از یک مدت معینی که متقاعد می‌شوند یک چیزی بهشان می‌رسد ولی بدیهی است مثل تصویب‌نامه دوره فترت نباشد که یک رتبه‌های بی‌جایی داده شود که این صورت تغییر پیدا بکند بایک وضع مرتبی و با این صورتی که امروز در آمده با تصویب مجلس شورای ملی اعتبار رتبه‌ها را بدهند موضوع در نظر گرفتن سابقه را هم که جناب آقای شوشتری فرمودند که یک وقتی یک زمانی یک کارمندی آمده یک کاری کرده بدیهی است باید وضعیت کارمند را رسیدگی کرد وضعیت تحصیلی کارمند معین است که دیپلم دارند ندارد لیسانس هست یا نیست ولی چیزی که باید حساب شود مدت سوابق خدمت است میزان آن معلوم است ولی چیزی که ممکن بود ایشان اشکال فرض کنند یا خدای نخواسته اغراضی در احتساب سابقه خدمت در کار باشد بدیهی است که آن را در اختیار هیچ فردی نمی‌گذارند در وزارتخانه‌ها کمیسیون‌هایی که نسبت طرف اعتماد است انتخاب می‌شوند و سابقه اینها را رسیدگی می‌کنند آن مدت سابقه‌ای که حقیقت قابل قبول است پذیرفته می‌شود که طوری نباشد یک کارمندی که سابقه‌ای داشته روی نظر شخصی آن را نپذیرد یا سابقه بی‌موردی را قبول کنند کمیسیونی تعیین می‌شود که دقت بیشتری بکند به کمیسیون برود دیگر بیشتر از این نمی‌شود دقت کرد (شوشتری- آن وقت هم به کمیسیون می‌رفت و نتیجه آن بود من خودم را مثل زدم) عرض کنم راجع به فرمایش آقای خلعتبری بالاخره ما بایستی قائل بشویم به یک وضعی یک وقتی می‌آییم همه کارمندان مملکت را رتبه دو می‌دهیم رتبه سه می‌دهیم و تعدیل می‌کنیم یک وقت می‌خواهیم یک مزایای علمی قائل بشویم اگر بخواهیم روی امتحان برویم امتحان کردن بیست هزار نفر ۲۵ هزار نفر این امکان عملی ندارد ناچار قائل شدیم به مدرک تحصیلی که اول آنهایی که لیسانس هستند بعد اشخاصی که دیپلم متوسطه دارند به این ترتیب آنهایی که مدرکی در دست ندارند شاید بفرمایش آقا از نظر عملی در کار مقام بهتری داشته باشند موقعیت بهتری داشته باشند حقیقت وجودشان بیشتر مورد استفاده باشد ولی چاره‌ای نیست باید یک کاری کرد ولی آنها را هم به طور کلی محرومشان نمی‌کنیم (خلعتبری- تا رتبه ۳ بهشان می‌دهید) برای قسمت اول خدمات گذشته‌شان را حساب می‌کنیم امروز رتبه ۳ را برایشان منظور می‌داریم بعد به نسبت مقررات قانون استخدام حساب می‌کنیم به رتبه چهار می‌رسند به رتبه پنج می‌رسند وقتی آنها مشمول قانون استخدام شدند در سال‌های آتیه ترفیعشان را خواهند گرفت همیشه در رتبه سه نمی‌مانند (عبدالصاحب صفایی- ابهام دارد) (پیراسته- هیچ ابهامی ندارد) ابهامی ندارد در این تاریخ رتبه ۳ قائل می‌شویم برای آنها که مدارک ندارند و به تدریج رتبه خود را می‌گیرند و اما از لحاظ جنبه مالی همانطور که در خود قانون هم ذکر شده است در نتیجه اجرای این قانون به هیچ‌وجه به بودجه کشور علاوه نمی‌شود برای این‌که حقوق مستخدم به هر صورتی که در بیاید فعلاً به همان ترتیب می‌ماند، در صورتی که حقوق فعلی آنها بیشتر از حقوق رتبه‌شان باشد فعلاً همان حقوق را می‌دهیم تا وقتی رتبه‌اش برسد به آن حقوق و اگر رتبه‌اش بیشتر باشد همان حقوق را می‌دهیم، به هر صورت از نظر مالی هیچ اشکالی نیست و اضافه به بودجه نمی‌شود
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است. قرائت می‌شود:
(به شرح زیر قرائت شد)
اینجانب پیشنهاد کفایت مذاکرات در کلیات لایحه را می‌نماید. دکتر جزایری
رئیس- آقای دکتر جزایری
دکتر جزایری- بنده چون یقین دارم که مجلس محترم میل دارند که در این سال دوم خدمتگذاری کارهایی را انشاءالله با دقت و مطالعه هر چه زودتر انجام بدهند موضوع این لایحه هم موضوعی است که در سال گذشته چندین ماه قبل در تماسی که آقایان نمایندگان کارمندان حکمی و دون پایه با اغلب آقایان نمایندگان محترم گرفتند کم و بیش بر آقایان روشن است دو سه مطلب اساسی هم هست که آقایان به عنوان موافق و مخالف تذکر فرمودند مسلماً مجلس شورای ملی و همه آقایان نمایندگان محترم میل دارند که یک قانونی بگذرانند که در عین این‌که عده‌ای بدون استحقاق مجدداً ضمیمه کارمندان دولت نشوند محققاً مجلس شورای ملی میل دارند که تکلیف عده‌ای از مستخدمین که واقعاً وضعیت زندگانی آنها روشن نیست به یک صورت آبرومندی که نه ضرر و زیانی برای مملکت داشته باشد و ضمناً کمکی هم به مستخدمین بکند به این صورت حل بشود (صارمی- اجازه بفرمایید صحبت بکنیم تا معلوم بشود میل داریم یا نداریم) در این قسمت محققاً به نظر بنده آقایان نمایندگان محترم یک دسته‌ای موافقند و یک دسته‌ای مخالفند منتهی آقایان موافقین هم میل دارند که این قانون به صورتی که تنظیم شده است اصلاح بشود چون مسلماً جناب آقای انواری در موقع تدوین این قانون فقط ملاحظه کارمندان دفتری را کرده‌اید و بنده تصور نمی‌کنم که آقایان برای آخرین مرتبه بخواهند تکلیف کارمندان حکمی و دون پایه را روشن بکنند بدون این که تکلیف کارمندان پیمانی و حکمی وزارت فرهنگ و معلمین را هم روشن فرموده باشند بدون این‌که در وزارت راه یک دسته مستخدمین هستند تکلیفشان را روشن بفرمایند بدون این که تکلیف مستخدمین خودتان را در دخانیات و سیلو و جاهای دیگر که به عنوان مستخدمین فنی و روزمزد و پیمانی استخدام شده‌اند اینها را تعیین بکنید بنابراین در این لایحه متأسفانه راجع به سایر دسته‌های پیمانی در هیچ یک از این مراتبی که عرض شد نسبت به سایر دسته‌جات از مستخدمین فنی و پیمانی از آموزگار و فنی و غیره اینها به هیچ‌وجه تکلیفشان را در این قانون روشن ن کرده‌اند پس مسلماً آنهایی که طرفدار این قانون هستند دلشان می‌خواهد که این مطلب حل بشود دلشان می‌خواهد که این قانون نهایی باشد و اصلاح شود و بنابراین پیشنهادات اصلاحی می‌دهند که من هم موافق هستم بنده استدعا می‌کنم که آقای نراقی خودتان یا آقای وزیر دارایی یک طوری حل بفرمایید که امروز اگر این لایحه انشاءالله تصویب شد باز به صورت ناقصی نباشد که فردا یک دسته‌ای صدایشان در بیاید با این ترتیب بنده می‌خواهم استدعا بکنم که آقایان اجازه بفرمایید از کلیاتی که همه آقایان بهتر از من می‌دانید صرف‌نظر بکنیم و برویم روی اصلاح این قانون خوب یک دسته از آقایان مخالف هستند با کلیات رأی مخالف می‌دهند ولی آن دسته‌ای که موافقند با کلیات باید در نظر بگیرند که در مذاکره در کلیات این لایحه اصلاح نمی‌شود الان شش ماه است این مطلب آمده توی کمیسیون استخدام کمیسیون استخدام تشکیل شد، زحمت کشیده‌اند بالاخره این را به این صورت آورده‌اند در مجلس آقایان هم اجازه بفرمایید که از کلیات بگذریم و برویم وارد اصلاحش بشویم والا مسلماً در این لایحه نواقصی هست و آقایانی که موافقند که این لایحه تصویب بشود آنها هم معتقدند که در این گزارش یک نواقصی است که بایستی به کمیسیون فرستاده شده و اصلاح بشود اما این‌که آقای انواری اینجا تذکر دادند که به بودجه چیزی اضافه نمی‌شود دیگر تعارف چرا می‌کنید امروز ممکن است که چیزی اضافه نشود ولی این را صریح باید بفرمایید که فردا اضافه می‌شود امروز شما یک کارمند پیمانی را می‌آورید با همان دویست تومان نگه می‌دارید البته وضعش بد است واقعاً بدبخت است ولی وقتی رتبه دادید سال بعد باید بهش اضافه بدهید این لایحه باید یک لایحه نهایی باشد هر کس را که صلاح می‌دانید ضمیمه این قانون بکنید اما تمامش بکنید و بعد هم مقدار قطعیشان را تعیین بفرمایید میزانی هم که اضافه می‌شود تعیین بفرمایید و بعد هم یک جوری بشود که مستخدم دیگری واقعاً بدون تصویب مجلس شورای ملی استخدام نکنید چون بنده یقین دارم تا اوضاع این است مردم هر روز در خانه دولت می‌آیند تقصیر هم ندارند برنامه فرهنگیان آدم برای کار توی این مملکت تربیت نمی‌کند و با این وضع که شما عواید بودجه‌تان بالا نمی‌رود و به مرور زمان هر روز هم باید اضافه بدهید وضع زندگی را هم که جلویش را نمی‌گیرید هر روز هم زندگی بالا می‌رود و شما با این بودجه‌تان دیگر نمی‌توانید تحمل بکنید مستخدمین زیادی را بنابراین اجازه بفرمایید از کلیات بگذریم و برویم روی اصلاح لایحه
رئیس- آقای خرازی
خرازی- با کفایت مذاکرات مخالفم.
رئیس- بفرمایید
خرازی- علت این‌که بنده اجازه گرفتم با کفایت مذاکرات در این لایحه تبدیل کارمندان دون پایه و حکمی و روزمزدی مخالفت بکنم این است که به عقیده بنده این یکی از بهترین لوایحی است که در امور اجتماعی و اصلاح ادارات ما خیلی مؤثر است بنابراین چون به اندازه کافی در اطراف این لایحه صحبت نشده بنده خواستم که آقایان موافقت کنند یک موافق و یک مخالف دیگر صحبت کند تا مطلب کاملاً روشن شود ملاحظه بفرمایید الان پایه ادارات روی دوش این چهار دسته است و اینها از جوآنهای این مملکت تشکیل شده‌اند و همینطور که مخبر محترم کمیسیون توضیح دادند اینها عده‌شان در حدود بیست و هفت هزار نفر است و با عائله‌شان صدهزار نفر می‌شوند که الان به آتیه‌شان هیچ‌گونه امیدواری ندارند ما اگر بخواهیم ادارات را اصلاح بکنیم و ادارات دولتی کارهایش به جریان بیفتد قسمت اعظم کارهای ادارات را همین چهار طبقه که بیست و هفت هزار نفر هستند انجام می‌دهند جناب آقای صارمی همکار محترم ما مخالفت کردند با فوریت این لایحه بنده می‌خواستم توجهشان را جلب بکنم که دولت این لایحه را در ۱۰ خرداد ۳۳ آورده است ملاحظه بفرمایید یازده ماه است که این لایحه در کمیسیون‌های مختلفه مجلس چرخیده (صارمی- و دولت هنوز نتوانسته صورت بدهد که چقدر مشمول این قانون هستند) و اگر بنا باشد که یک مرتبه دیگر هم چرخ بخورد دوره مجلس تمام می‌شود و تکلیف این کارمندان معین نیست جناب آقای دکتر جزایری فرمودند که حقوق اینها اضافه می‌شود جناب آقای دکتر مگر کارمندان پیمانی ده درصد ۲۰ درصد در آخر سال اضافه نمی‌گیرند فقط همانطور که جناب آقای ارسلان خلعتبری توضیح دادند اینها علاقمند می‌شوند به این مملکت باید مخصوصاً مجلسین بالاخص مجلس شورای ملی سعی کند که یک وحدتی در مملکت بین تمام طبقات ایجاد بشود و این چند هزار نفر تکلیفشان روشن شود بعضی خیال می‌کنند که اینها همه در ادارات تهرانند آقایان نمایندگان شهرستان‌ها می‌دانند که اکثر بلکه اغلب اینها در شهرستان‌ها و نقاط مرزی و بنادر و جزایر خلیج‌فارس هستند (صحیح است) بنابراین اگر آقایان این توجه را بفرمایند اینها ممنون خواهند شد (صارمی- همه اینها در تهران هستند) و این مطلب پس از آن که مدتی لایحه آن در مجلس مانده حل خواهد شد یکی دیگر بنده در لایحه دولت دیدم که
رئیس- آقای خرازی مختصر بفرمایید.
خرازی- یک دقیقه دیگر تمام می‌شود یکی دیگر بنده در لایحه دولت دیدم که اسامی کارمندان شهربانی از دون پایه و حکمی و روزمزدی در این لایحه نیست چون اسم شهربانی نوشته نشده بنده توجه آقایان را به کارمندان شهربانی که حقیقتاً زحمت می‌کشند و حافظ جان و مال مردم هستند جلب می‌کنم
رئیس- رأی گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات آقایانی که با کفایت مذاکرات موافقند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد آقای پیراسته
پیراسته- عرض کنم به طور کلی این مسئله کارمندان دولت یک مسئله بسیار بغرنج و مشکلی برای تمام دولت‌های بعداز شهریور شده است و هیچ دولتی نتوانسته است یک راه‌حل صحیحی برای یک دسته از مستخدمین که واقعاً از برگزیده‌ترین افراد این مملکت هستند پیدا بکند به نظر بنده این دولت بایستی به جای تمام هیاهوها و بوق و کرناهایی که راه می‌اندازد اول فکر اساسی بکند و ریشه و علت العلل مسائل را درک کند و الّا این چیزها یک مسکن موقتی است باید دید چرا مردم روی می‌آورند به ادارات دولتی ریشه‌اش چیست و برای چه این‌کار را می‌کنند؟ بنده باید کاری کردکه همانطوری که قبل از شهریور ۲۰ مستخدمین را به زور نگاه می‌داشتند توی ادارات و همه می‌خواستند بروند بیرون و کسی نمی‌خواست که مستخدم دولت بشود حالا هم همانطور بشود اگر در مملکت امنیت قضایی باشد اگر در مملکت کار باشد اگر مملکت دچار تزلزل نباشد قطعاً هیچ‌کس مایل نیست که مستخدم دولت بشود اما الان تهیه کار در مملکت ما متبادر به ذهن این‌طورست که وقتی یک نفر به یکی از آقایان می‌گوید که کاری برای من تهیه کنید همه آقایان این فکر را دارند که حتماً نظرش این است که می‌خواهد به یکی از مؤسسات دولتی تحمیل بشود بنگاه‌های ملی نمی‌توانند کار بکنند برای این‌که وقتی بنگاه‌های ملی موفق می‌شوند فعالیت بکنند که امنیت قضایی در مملکت باشد و بتوانند کار کنند (صحیح است) بنده برای مثال موردی را عرض می‌کنم (تقاضا می‌کنم که آقایان روزنامه‌نویس‌ها این مسئله را توجه کنند) در موقعی که لایحه جلب سرمایه خارجی در اینجا مطرح بود یکی از تجار به بنده گفت که من این قدر قدرت مالی دارم که می‌توانم از اینجا تا قم را زراعت کنم و اما این‌کار را نمی‌کنم و به کارهایی می‌پردازم که خودم شرم دارم بگویم گفتم چرا نمی‌کنی؟ گفت به محض این‌که من شروع کنم به کار مأمورین دولت در ادارات مختلف این قدر مرا اذیت می‌کنند که از عمرم هم بیزار خواهم شد (صحیح است) همین شخص و امثال آن در مملکت شما زیاد هستند اگر شما در مملکت‌تان امنیت قضایی درست بکنید و اگر به مردم امنیت بدهید لایحه جلب سرمایه خارجی لازم نیست خود سرمایه‌داران متوجه کارهای عمده مملکت می‌شوند و حال آن که الان درست معکوس آن است از آقایانی که وارد هستند بنده شنیده‌ام غالب اشخاص سعی می‌کنند که سرمایه‌شان را از ایران خارج کنند یک عده بسیاری از تجار سرمایه‌شان را برداشتند و رفتند بنابراین دولت به جای این‌که بیاید هر روز یک مسئله‌ای از مستخدمین دولت را پیش بکشد و وقت مجلس و وقت خودش را بگیرد اول باید امنیت قضایی برای مردم درست کند تا مردم بتوانند بروند کار برای خودشان درست کنند اما مسئله دیگری که باز آن هم ریشه فساد است وزارت فرهنگ است بنده در دوره ۱۶ عرایضی کردم متأسفانه به عرایض من توجهی نشد و حالا هم تأکید می‌کنم که این برنامه غلط فرهنگ علت العلل تمام بدبختی‌های مملکت است برنامه فرهنگ شما فقط وقت جوآنهای این مملکت را می‌گیرد و کارمند به دولت تحویل می‌دهد الان کسانی که مدرسه می‌روند فکرشان از اول این است که بیایند بیرون و بروند فلان اداره این صحیح نیست من نمی‌دانم چه اشکالی دارد که روزی بنشینید و این برنامه فرهنگ را مثل ممالک مترقی بکنید مگر این که قبول بکنند که دست‌هایی هست که نمی‌خواهد این فرهنگ درست بشود چرا این کجایش اشکال دارد؟ کیست که ادعا بکند این برنامه فرهنگ صحیح است؟ آقا این همه اشخاصی هستند این همه ادعا دارند آخر بنشینند و این برنامه را دور بریزند و یک برنامه صحیحی به جای آن بگذارند شما که الان استخدام که نمی‌کنید کار دیگری هم که نیست پس بچه‌های مردم چه باید بکنند؟ چیز دیگری که یادشان نداده‌اید که بروند بیرون و برای خودشان کار بکنند هیچ چیز نیست ملاحظه بفرمایید مملکتی که این اندازه احتیاج به طبیب دارد (به کشاورزی احتیاج دارد) به کشاورزی دارد در دانشکده پزشکی را بسته‌اند آن وقت یک دسته از جوآنهای این مملکت را هر سال مجبور می‌کنند که بروند به ادارات وزارتخانه‌ها این مسخره است که مدرسه طب جا ندارد چه چیزی ازمدرسه طب شما لازمتر دارید؟ شما پنج مدرسه طب درست بکنید ۱۰ مدرسه درست بکنید تا مردم طبیب بشوند الان در ولایات طبیب نیست در حوزه انتخابیه بنده طبیب نیست هر روز کار بنده این است که بروم وزارت بهداری و بگویم آقا طبیب بدهید و آنها هم به من بگویند که طبیب نداریم آن وقت شما در مدرسه طب را می‌بندید و وادار می‌کنید که بروند و مستخدم دولت بشوند و هر روز این اشکالات را فراهم می‌کنید، مدرسه طب باید درش بروی تمام جوان‌های مملکت باز باشد منتهی امتحانش طوری سخت باشد که آدمکش بیرون نیایند طبیب بیرون بیایند به بچه‌های مردم این قدر مجال بدهید که بتوانند مدرسه طب را بگذرانند بنابراین این مسئله که هر روز ما به نام مستخدمین دولت بیاییم اینجا و یقه دولت را بچسبیم یک چیز بی‌معنی است بنده با این که با تبدیل کارمندان پیمانی به رسمی هیچ مخالفتی ندارم ولی باید یک فکر اساسی بکنید فردا دو مرتبه یک دسته بیکار خواهند شد جوان‌های بدبخت مردم کار کرده‌اند درس خوانده‌اند تحصیل کرده‌اند زحمت کشیده‌اند شما می‌خواهید در ادارات را به روی آنها ببندید جای دیگر هم که کار نیست آن وقت باید بروند گوشه اسلامبول راه بروند آخر اگر اینها منحرف شدند، شیره‌ای و تریاکی شدند شما برای آنها چکار کرده‌اید؟ اگر اینها منحرف شدند از آنها چه توقعی دارید؟ چه به اینها داده‌اید که بروند به سر کارشان اینها حق دارند منحرف بشوند برای این‌که می‌بینند که تبعیض و ناملایمات زیاد است ۱۸ سال درس خوانده است یا شما بد درسش داده‌اید یا او وقتش تلف شده است و حالا باید بیکار بگردد وقتی مدتی بیکار بود منحرف می‌شود بنابراین دولت بایستی به جای این‌که این همه هیاهو راه بیاندازد بیاید برنامه فرهنگ را درست بکند اگر برنامه فرهنگش را درست نمود اگر وزارت وزارت فرهنگ صحیح داشته باشیم تمام این مشکلات را اطمینان می‌دهم از میان خواهد رفت اگر جوآنها خوب درس بخوانند و بتوانند کار برای خود پیدا بکنند یک نفر عقب کار دولت نمی‌رود (تیمورتاش- بسیار صحیح است) اگر امنیت قضایی درست بکنید باعث می‌شوید که شما قانون بگذرانید اینجا که استفعای کسی را قبول نکنند در زمان اعلیحضرت فقید هم همینطور بود بخشنامه شده بود به تمام وزارتخانه‌ها که هیچ کس را استفعایش را قبول نکنند برای این‌که همه می‌خواستند بروند بیرون حالا عکس آن شده و اگر دولت می‌خواهد با فساد مبارزه کند بایستی قبل از هر کاری قبل از هرگونه تبلیغاتی قبل از هرگونه هیاهویی اگر راست می‌گوید باید نقشه صحیح داشته باشد بیاید بگوید من آن چنان دولتی هستم که وزارت فرهنگ را طوری درست کرده‌ام که مرد زندگی و مرد اجتماع بیرون می‌دهم (صحیح است) اما راجع به این لایحه بنده معتقدم که باز هم اینجا دقت کافی نشده است و یا نظر خاص بوده شاید انشاءالله نظر خاصی نبوده برای این‌که حالا که شما آمده‌اید و هر کسی که حکمی و پیمانی بوده در این لایحه گذاشته‌اید پس چرا استثنا کرده‌اید (درخشش- بنده پیشنهاد کرده‌ام) بنده و شما متوجه می‌شویم ولی
دولت چرا استثنا کرده است اصلاً اگر بنا باشد که هر کس خدمتش برای مملکت مفید باشد مسلماً آبله‌کوب خدمتش مفیدتر از دیگرانست همینطور اشخاصی هستند که اینها از بودجه دولت غیرمستقیم استفاده می‌کنند دیگر کاری نکنید که مجبور بشوید یک قانونی برای اینها بیاورید مثلاً این سازمان تربیت بدنی که از بودجه دولت حقوق می‌گیرند ده یا ۲۰ نفر آنجا هستند از بودجه حقوق می‌گیرند چرا اینها را شامل این قسمت نمی‌کنید مگر بعد می‌خواهند یک قانون هم برای اینها بدهند همینطور فرض کنید کسانی که در این مؤسسات خیریه کار می‌کنند یا مثلاً کارمندان شیروخورشید سرخ کارمندان سازمان شاهنشاهی کارمندان بیمه‌های اجتماعی و کارمندان مجلس اینها چه گناهی کرده‌اند؟
رئیس- کارمندان مجلس خودشان قانون دارند
پیراسته- مطلب دیگر بنده راجع به خدمتگذاران جزء است بنده نمی‌دانم وقتی شما می‌گویید ما می‌خواهیم یک دسته‌ای به آتیه‌شان امیدوار باشند و اگر مردند برای وراث‌شان چیزی داده بشود برای آنها آمده‌اید فکر کرده‌اید چرا برای مستخدمین جزء هیچ فکری نکرده‌اید؟ این مستخدمی که دم در اطاق هست و زحمت تمام روی دوش اوست صبح باید یک ساعت زودتر بیاید و عصر هم یک ساعت دیرتر برود و هر ساعت هم که آقای رئیس عصبانی شد زودتر از همه به او پرخاش می‌کند ماهی صد تومان هم بهش می‌دهند و بعد هم بیرونش می‌کنند حالا که شما آمده‌اید دارید برای همه فکر می‌کنید یک رتبه خدمتگذاری جزء هم درست بکنید رتبه ۹ بهش ندهید بگویید این هم حقوق تقاعد دارد این را هم نمی‌شود بیرونش کرد این را روی تقصیر می‌شود بیرون کرد بگویید آقا این هم آدم است این هم بشر است این هم زن و بچه دارد این هم زندگی دارد والا هر دسته‌ای که می‌آیند به شما فشار می‌آورند مجبور می‌شوید برای آنها قانون بگذرانید و هر دسته‌ای که به شما فشار نمی‌آورند اینها را بگذارید کنار این نمی‌شود بنابراین بنده معتقدم که آقای معاون وزارت دارایی موافقت کنند در متن ماده به طور کلی اشاره بشود منتهی با وقت کافی برای مستخدمین جزء یک وضعی را فکر بکنید که اینها ضمن این‌که نتوانند مشاغل حساس اداری را اشغال بکنند قانونی برای آنها باشد که آتیه‌شان تأمین بشود (شوشتری- پس فعلاً باید از دستور خارج بشود) بله این لایحه به اندازه‌ای بی‌مطالعه تهیه شده است که امروز اگر شما رأی بدهید پس فردا من قول می‌دهم که مجبور می‌شوند یک لایحه دیگر بیاورند این را بنشینید ۵ نفر ۱۰ نفر مطالعه بکنند دولت هم بیاید نظریاتش را بگوید بنده با هر لایحه‌ای که به این صورت باشد مخالفت خواهم کرد مگر این‌که شما فرهنگتان را درست بکنید و اگر فرهنگ را درست نکنید شما هر روز گرفتار این کشمکش هستید رئیس- آقای مخبر بفرمایید
نراقی- (مخبر کمیسیون استخدام) آقای پیراسته به طور کلی از مجموع فرمایشاتشان اینطور استنباط می‌شد که موافق با لایحه بودند یک نکته‌ای که تذکر دادند راجع به خدمتگذاران جزء بود لازم است عرض کنم که مستخدمین جزء قانون خاصی دارند و از بازنشستگی استفاده می‌کنند و حق خودشان را می‌گیرند مضافاً بر این‌که یک لایحه دیگری در کمیسیون استخدام تصویب شده و به زودی در مجلس خواهد آمد در آنجا رعایت وضع مستخدمین جزء به طور بسیار خوبی شده و حقوق آنها تقریباً دو برابر افزایش یافته است (معاون وزارت دارایی- اشلشان هم بالا رفته است) و این لایحه بزودی خواهد آمد و با تصویب آن لایحه که از تصویب مجلس شورای ملی انشاءالله خواهد گذشت و قانون خاصی که خدمتگذاران جزء دارند وضع آنها تأمین است و نگرانی از این قسمت نیست اما نسبت ببعضی بنگاه‌ها که تذکر دادند از جمله سازمان خدمات شاهنشاهی یا تربیت بدنی یا شیرو خورشید یا مجلس شورای ملی البته در این بنگاه‌ها تعداد کارمندان زیادی نیستند (شوشتری- آبله‌کوب‌ها) اینها را آقای انواری موافقت فرمودند و کمیسیون هم موافقت خواهد کرد.
رئیس- آقای انواری می‌خواهید صحبت کنید (معاون وزیر دارایی- خیر) آقای خرازی بفرمایید
خرازی- به طوری که آقایان محترم ملاحظه می‌فرمایند جنابان آقایان شوشتری و پیراسته که با لایحه به عنوان مخالف صحبت فرمودند در اساس این که تکلیف این عده ۲۵ هزار نفری که با عائله‌شان صد هزار نفر می‌شوند و زحمات ادارات دولتی روی دوش آنهاست موافقت دارند آقای پیراسته تذکراتی دادند راجع به اصلاح فرهنگ و اصلاح برنامه و غیره بنده می‌خواستم که توجه همکاران محترم را به این نکته معطوف دارم که بعضی‌ها تصور می‌کنند که این لایحه از یک هفته پیش آمده و یک عده‌ای هم مراجعه کرده‌اند به آقایان نمایندگان محترم و حالا هم جزو دستور قرار گرفته همچو چیزی نیست با شهادت جناب آقای انواری اگر به سابقه این لایحه مراجعه بشود شاید متجاوز از سه سال است که دولت درصدد بوده است مخصوصاً دولت سابق و دولت فعلی که یک ترتیبی برای این کارمندان دولت که طبقه محروم کارمندان هستند برقرار کند وزارت دارایی و کمیسیون‌هایی که مرکب از رؤسای کارگزینی وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی تشکیل شده این موضوع را مطالعه کرده‌اند و در خرداد ماه سال گذشته ۱۰ خرداد ماه یعنی ۱۱ ماه قبل دولت این لایحه را آورده‌اند به مجلس و در کمیسیون‌های استخدام و دارایی مجلس شورای ملی روی آن هم مطالعه شده مخصوصاً قید گردیده در صورت مجالس که این تبدیل شامل حال کارگر نیست که مزارع و دهات و کارخانه‌ها را ول کنند و بیایند به عنوان کارگر و تبدیل بشوند این تبدیل اختصاص دارد به مستخدمینی که دون پایه هستند و حکمی‌و روزمزدی که کار اساسی و فنداسیون تشکیلات ادارات دولتی و وزارتخانه‌ها را تشکیل می‌دهند و این‌که صحبت شد که هر کس بلند می‌شود می‌رود رو به ادارات دولتی همینطور است تا کار در مملکت ایجاد نشود تا کارهای عمرانی و آبادی زیاد نشود تا سطح تولیدات کشاورزی و صنایع و معادن بالا نرود این محظور هست و همه هم وقتی که تحصیلاتشان تمام می‌شود متوجه ادارات دولتی می‌شوند ولی حالا دولت آمده است و می‌گوید که من می‌خواهم تکلیف این یک عده‌ای راکه زحمات ادارات بردوش آنهاست تعیین بکنم و اینها را از بلاتکلیفی در بیاورم و به آتیه‌شان امیدوارم بکنم و تعدادشان هم جزو لایحه‌ای که دولت خودش پیشنهاد کرده است به اسم و رسم از ادارات و وزارتخانه‌ها و بنگاه‌های دولتی که نصف سرمایه‌اش متعلق به دولت است قید شده بنده قول می‌دهم که اگر یک قسمت کارهای تولیدی راه بیفتد دیگر کسی متوجه ادارات دولتی نمی‌شود الان همین سازمان سد کرج را ملاحظه بفرمایید چه از عمله یا مهندس یا تابلونویس یا شوفر و عده زیادی در آنجا مشغول کار هستند در صورتی که این یک کار کوچکی است و اگر ما بیاییم سطح تولیدات کشاورزی را بالا ببریم یعنی کشاورزی را مکانیزه بکنیم علاوه بر این‌که رفع احتیاج داخله را می‌کنیم از لحاظ غلات و پنبه و مواد روغنی و همچنین سایر مایحتاج خودمان یعنی دوثلث قماش نخی و قند و شکر و چای و سیمان خودمان را در داخله تهیه بکنیم یا استخراج معاون به طریق عملی یا این‌که ماشین‌آلات ذوب و تصفیه آهن بیاوریم مطمئن باشید اول چیزی که ما کسر خواهیم داشت نفر است اعم از نفر فنی و غیرفنی است که اینها همه از ادارات می‌روند دنبال این کارها و دولت مجبور می‌شود که لایحه بیاورد که آقایانی که در ادارات دولتی کار می‌کنند حق ندارند بروند به بنگاه‌های خصوصی مثل این که در زمان اعلیحضرت فقید در ۱۳۱۴ که شرکت سهامی مرکزی درست شد یک همچو تصویب‌نامه‌ای دولت وقت گذرانید بنابراین ملاحظه می‌فرمایید که مجلس شورای ملی سال گذشته در حدود ۲۰۰ میلیون تومان آمده اضافه حقوق به ادارات و وزارتخانه‌ها و به افسران ارتش و ژاندارمری و شهربانی و همه داده است ولی نسبت به حقوق اینها در لایحه قید است که با همین حقوقی که دارند تغییر وضعیت می‌دهند و فعلاً به بودجه کشور تحمیل نخواهند شد و اگر در آتیه کارمندی که با دو هزار ریال قرارداد می‌بندد و به اسم پیمانی یا کنترات مشغول کارمی‌شود یکی از مواد قراردادش این است که بعد از یک سال ده درصد به او اضافه حقوق بدهند و کارمندان روزمزد و حکمی‌هم همینطور اضافه حقوق می‌گیرند فقط این میانه دون پایه‌ها هستند که بیچاره‌ها هیچ اضافه حقوق نمی‌گیرند و همان حقوق ثابتشان است اگر بیایید فعلاً یک عده‌ای راکه مظلوم واقع شده‌اند و حق دارند و حرفشان این است که ما می‌خواهیم به آتیه‌مان امیدوار باشیم و تقاضای دیگری نداریم ما هم بیاییم در این مملکت ایجاد اتفاق و اتحاد بکنیم آن بیچاره‌ای که فرض بفرمایید در بوشهر یا در نقاط دورافتاده آذربایجان دارد با حقوق کم کار می‌کند و نهایت جدیت و سعی را می‌کند و به آتیه خودش و عیالات خودش هم امیدوار نیست ما آنها را امیدوار کنیم در عوض من اینجا از طرف ملت ایران عرض می‌کنم که ملت ایران هم از اینها اول درستی و صمیمیت می‌خواهد دوم هم جدیت در انجام کار که هی کار از این میز به آن میز نرود و قرطاس بازی و درجریان است را و اینها را بگذارند کنار و آنها هم نسبت به این توجهی که مجلس شورای ملی نسبت به وضع استخدامی آنها می‌کند آنها در عمل نسبت به مردم و ملت ایران وفادار باشند و کار آنها را با نهایت صمیمیت و جدیت انجام بدهند (صحیح است)
رئیس- آقای صارمی
صارمی- بنده تصور می‌کنم که مطالعه کافی در امور مخصوصاً نسبت به مواردی که عرض کردم، در وضع سازمان و اوضاع کشور تأثیر تام و تمام دارد نهایت لزوم را دارد متأسفانه باید عرض بکنم در این لایحه که به قول جناب آقای خرازی ده ماه یا یازده ماه در کمیسیون‌ها بوده است مطالعه کافی نشده است و الان خدمت آقای انواری عرض می‌کنم که شما نمی‌توانید بگویید بگوید چه تعدادی از مستخدمین شما شامل این لایحه خواهند شد (نراقی- بنده عرض کردم ۲۷ هزارنفر) خیر آقا اگر آقای انواری تشریف بیاورند پشت این تریبون و به طور قطع بفرمایند که ۲۷ هزار نفر بنده عرضی ندارم (معاون وزارت دارایی- به طور قطع نمی‌توانم بگویم) بیچارگی همین جاست لایحه‌ای آورده‌اند هنوز نمی‌دانند که این مستخدمینی که از این لایحه منتفع می‌شوند تعدادشان چیست و چه وضعیت و خصوصیتی دارند بنابراین این لایحه با کمال دقت تهیه
نشده دست آقای انواری شما در بودجه‌های انتفاعیتان مستخدمینی دارید که صبح می‌آیند آنجا کرواتشان را زده‌اند اما ماه تا ماه مراجعه به وزارتخانه‌شان نکرده‌اند آخر ماه حقوق خودشان را هم می‌گیرند ناز شصت به اینها می‌دهند شما برای افرادی که چاقوکشی می‌کنند از بودجه‌های انتفاعی بهشان حقوق می‌دهید حالا لایحه می‌آورید که اینها را به مستخدم رسمی‌تبدیل بکنید یک روزی آقای قوام‌السلطنه یک تصویب‌نامه گذرانید در این مملکت کادر استخدامی را از بین برد در این مملکت حالا با این لایحه شرب‌الیهود زیادتر می‌شود چرا می‌خواهید این‌کار را بکنید؟ چیز عجیب و غریبی است! شما می‌خواهید مستخدمین رسمی‌تان را که مقید هستید به استخدام رسمی بگذارید کنار ولی می‌خواهید بیست و هفت هزار نفر را مستخدم رسمی بکنید مگر این ۲۷ هزار نفر همه صالح هستند که یک چند ماده اینجا می‌آورید و می‌خواهید همه را مستخدم رسمی‌شان بکنید و مقید به قانون استخدام‌شان بکنید می‌گویند در بودجه تأثیر نمی‌کند در بودجه تأثیر نمی‌کند؟ می‌گویند ۱۶۰ هزار نفر مستخدم در وزارتخانه‌ها هستند سالی ۷۰ میلیون برای اضافات و ترفیعات ۱۶۰ هزار نفر است که در بودجه می‌دهیم با این لایحه هم با این ترتیب که بنده می‌بینم ۷۰ هزار نفر اضافه می‌شود (نراقی- ۲۷ هزار نفر چرا ۷۰ هزار نفر؟) شما صورت ندادید عرض کردم که شما مستخدمینی که از بودجه انتفاعی استفاده می‌کنند به حساب نمی‌آورید خود آقای معاون وزارت دارایی بیایند پشت تریبون و بگویند که از بودجه انتفاعی قندو شکر چند نفر استفاده می‌کنند و تعدادشان این است در این صورت بنده عرضی ندارم چون برای خواستن این صورت بخشنامه کرده‌اند و وزارتخانه‌ها هنوز اکثر از وزارتخانه‌ها صورت نداده‌اند عرض کردم که اگر آقای انواری بیایند پشت این تریبون و بفرمایند که تعداد مستخدمین را که این لایحه شامل می‌شود چند تاست بنده عرضی ندارم (کی‌نژاد- ولی خود آقای وزیر دارایی می‌دانند) خود آقای وزیر دارایی زرنگند نمی‌آیند که دفاع ازین لایحه بکنند (کی‌نژاد- ولی مبارزه با فساد می‌کنند) چیز عجیبی است آقا دولت برنامه می‌آورد به مجلس و می‌گوید که مبارزه با فساد می‌کنم این برنامه‌ای است که شما همه به آن رأی داده‌اید و من بهش رأی داده‌ام برنامه‌ای است که مجلس شورای ملی تصویب کرده است و گفته‌ایم که عده‌ای مستخدم که ناصالح هستند می‌خواهیم برکنارشان کنیم درست شد؟ آن مستخدمینی را که قانون استخدام کشوری مانع و رادع است از بیرون گذاشتن آنها و اگر رفتند و عرض حال دادند به دیوان کشور دیوان کشور رأی صادر می‌کند که این انتظار خدمت شما درست نبوده است شما یکجا می‌گویید که ما می‌خواهیم این کار را بکنیم و برخلاف جریان عادی که در این مملکت حکومت دارد می‌خواهیم اینها را کنار بگذاریم از طرفی می‌آیید اینجا می‌گویید ۲۷ هزار نفر به قول آقا بدون در نظر گرفتن صلاحیت اخلاقی و صلاحیت علمی و عملی می‌خواهیم آنها را رسمی‌کنیم (نراقی- مگر همه اینها نادرستند؟) آقا بین اینها دو هزار نفر نادرست که هست این احتیاج به رسیدگی دارد من می‌گویم اگر آن عمل درست نیست این عمل هم درست نیست ولی اگر این ادعا را بکنید این معارض با آن ادعاست بنده اطمینان دارم این لایحه که بدون مطالعه به فوریتش رأی دادند پیشنهاداتی هم که داده می‌شود دیگر به کمیسیون نمی‌رود مورد مطالعه و مداقه قرار نمی‌گیرد و هر کدام از این آقایان هم یک پیشنهاداتی می‌دهند و عده دیگری را می‌خواهند به این قانون ضمیمه کنند و با این ترتیب صد هزار نفر دیگر به مستخدمین رسمی‌این مملکت اضافی شده است اینها را مطابق قانون کشوری نمی‌توانید بهشان دست بزنید آقا چرا مطالعه نمی‌کنید؟ چرا دقت نمی‌کنید؟ ما تمام بدبختی که در این مملکت داریم می‌کشیم از ازدیاد مستخدمین است بودجه این مملکت صرفاً و منحصراً خرج پرسنل می‌شود اینها را همه فراموش می‌کنیم آقایان اقوام و خویشان من هم ممکن است از این قانون منتفع بشوند خدای من گواه است که شرط عقل هم نیست که من پشت تریبون برخلاف منافع چندین هزار نفر صحبت بکنم چون همه فکر می‌کنند دوست تهیه می‌کنند برای خودشان حامی و پشتیبان تهیه می‌کنند ولی خداگواه است به خداوندی خدا من جز به تعالی و مصلحت مملکت نظری ندارم من کاری ندارم که عده‌ای از من خوششان بیاید یا بدشان بیاید من حقایق را بیان می‌کنم و وظیفه خود می‌دانم که عرایضی که می‌کنم درست باشد یا نادرست به حضور آقایان عرضه بدارم (تیمورتاش- امروز که واقعاً احسنت) بنابراین بنده تقاضا می‌کنم که مطالعه کافی در این کار بشود و وضعی بشود که افرادی که با استحقاق هستند استفاده کنند ولی طوری نکنید که آن چاقوکش که مدت ۱۰ سال ۱۲ سال از بودجه انتقاعی این مملکت حقوق گرفته است حالا ابلاغ برای او صادر بشود و یک حکم رتبه ۹ جلویش گذاشته بشود آخر آقا این درست نیست بالاخره این دوره مجلس تمام می‌شود ممکن است ما باشیم یا نباشیم ولی باید یک فکری برای این مملکت کرد (صحیح است) بنده استدعا می‌کنم فوریت این لایحه پس گرفته بشود تا به کمیسیون برود و در آنجا درست مطالعه بشود.
۸- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- فعلاً جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنج شنبه دستور هم دنباله همین لایحه
(مجلس پنج دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت